DẠNG 5 - iamtoanmy.com.vn

CHƯƠNG 2 – BẢNG TUẨN HOÀN - HÓA 10

Trung tâm BDVH & LTĐH Toàn Mỹ - 0908825845 - 0973012241

In order to SUCCEED we must first believe than we can Trang 1

TOÀN MỸ Academy

CHƯƠNG II: BẢNG TUẦN HOÀN CÁC

NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

DẠNG 5 SO SÁNH BÁN KÍNH NGUYÊN TỬ, TÍNH KIM LOẠI, TÍNH PHI KIM, ĐỘ ÂM ĐIỆN, NĂNG

LƯỢNG ION HÓA THỨ NHẤT, TÍNH AXIT-BAZƠ CỦA HIDROXIT CỦA CÁC NGUYÊN TỐ.

Ví dụ :

Cho các nguyên tố:11 13 19 16Na, Al, K, S .

a) Sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều giảm dần bán kính nguyên tử.

b) Sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều tăng dần năng lượng ion hóa thứ nhất (I1).

c) Sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều giảm dần độ âm điện.

d) Sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều tăng dần tính kim loại.

e) Sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều tăng dần tính phi kim.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

Lý thuyết cần nắm:

Bán kính

nguyên tử

Năng lượng

ion hóa thứ

nhất

Độ âm điện Tính kim loại Tính phi kim

Trong 1 chu kì giảm tăng tăng giảm tăng

Trong 1 nhóm tăng giảm giảm tăng giảm

..................................................................................................................................................................

Na (Z=11): 1s22s22p63s1 : Chu kì 3, nhóm IA K (Z=19):1s22s22p63s23p64s1: Chu kì 4, nhóm IA .

Al (Z=13): 1s22s22p63s23p1: Chu kì 3, nhóm IIIA S (Z=16): 1s22s22p63s23p4: Chu kì 3, nhóm VIA ...

Ta thấy: Na, Al, S có cùng chu kì và Na, K có cùng nhóm .........................................................................

a. Theo chiều giảm dần bán kính nguyên tử: K > Na > Al > S ....................................................................

b. Tăng dần năng lượng ion hóa thứ nhất: K < Na < Al < S

c. Giảm dần độ âm điện: S > Al > Na > K

d. Tăng dần tính kim loại: S < Al < Na < K

e. Tăng dần tính phi kim: K < Na < Al < S .................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 1:

Cho dãy nguyên tố: 11X, 12Y, 14T, 6M, 35Q, 28R.

a) Viết cấu hình e, cho biết chúng là kim loại, phi kim hay khí hiếm, xác định vị trí (chu kì, nhóm).

b) Sắp xếp các nguyên tố X, Y, T, M theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử?

c) Sắp xếp các nguyên tố X, Y, T, M theo chiều giảm dần năng lượng ion hóa?

d) Sắp xếp các nguyên tố X, Y, T, M theo chiều giảm dần tính phi kim?

e) Viết công thức oxit cao nhất, hidroxit ứng với oxit cao nhất, hợp chất khí với hidro của X, Y, T, M.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

Cấu hình e Vị trí Tính chất Oxit cao

nhất

Hidroxit

tương

ứng

Hợp chất

khí với

Hidro

11X 1s22s22p63s1 Chu kì 3, nhóm

IA Kim loại X2O XOH

12Y 1s22s22p63s2 Chu kì 3, nhóm

IIA Kim loại YO Y(OH)2

14T 1s22s22p63s23p2 Chu kì 3, nhóm

IVA Phi kim TO2 TH4

6M 1s22s22p2 Chu kì 2, nhóm

IVA Phi kim MO2 MH4

35Q [Ar]4s23d104p5 Chu kì 4, nhóm

VIIA Phi kim Q2O7 HQ

28R [Ar]4s23d8 Chu kì 4, nhóm

VIIIB Kim loại RO R(OH)2

..................................................................................................................................................................

Ta thấy: X, Y, T cùng thuộc một chu kì; T, M cùng thuộc một nhóm.




TOÀN MỸ Academy

Nhóm IA IIA IVA

Chu kì 2 6M

Chu kì 3 11X 12Y 14T

..................................................................................................................................................................

b. Theo chiều giảm dần bán kính nguyên tử: 11X > 12Y > 14T > 6M ............................................................

c. Theo chiều giảm dần năng lượng tính oxi hóa: 11X > 12Y > 14T > 6M ....................................................

d. Theo chiều giảm dần tính phi kim: 6M > 14T > 12Y > 11X .......................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 2:

Cho các nguyên tố: Canxi có Z = 20, Sắt có Z = 26, Lưu huỳnh có Z = 16, Nitơ có Z= 7. Viết cấu hình

electron của các ion: 2 3 2– 3Ca , Fe , S , N

.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

Ca ( Z=20) : 1s22s22p63s23p64s2 → Ca2+ : 1s22s22p63s23p6 .........................................................................

Fe (Z = 26) : 1s22s22p63s23p64s23d6 → Fe3+: 1s22s22p63s23p63d5 ...............................................................




TOÀN MỸ Academy

S (Z = 16): 1s22s22p63s23p4 → S2-: 1s22s22p63s23p6 ...................................................................................

N (Z=7): 1s22s22p3 → N3- : 1s22s22p6 ........................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 3:

Cho X: thuộc chu kì 3, nhóm VIA; Y: thuộc chu kì 4, nhóm IA; T: thuộc chu kì 4, nhóm IB.

a) Viết cấu hình e của X, Y, T.

b) Nêu các tính chất sau của X và Y:

- Kim loại hay phi kim.

- Hóa trị cao nhất trong hợp chất với oxi và hidro.

- Công thức oxit cao nhất, hidroxit tương ứng và tính chất của nó (axit hay bazơ).

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. X thuộc chu kì 3, nhóm VIA →X có 3 lớp e và có 6e lớp ngoài cùng → 1s22s22p63s23p4 ......................




TOÀN MỸ Academy

Y thuộc chu kì 4, nhóm IA → Y có 4 lớp e và có 1e lớp ngoài cùng →1s22s22p63s23p64s1

T thuộc chu kì 4, nhóm IB → T có 4 lớp e và có 1e lớp ngoài cùng, ZB > 20 →1s22s22p63s23p64s13d10 .....

b.

X Y

Nguyên tố Phi kim Kim loại

Hóa trị cao nhất với oxi III I

Hóa trị cao nhất với hidro II

Công thức oxit cao nhất XO3 Y2O

Hidroxit tương ứng YOH

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 4:

a) Hai nguyên tố X, Y ở 2 nhóm A liên tiếp trong cùng 1 chu kì của bảng tuần hoàn (ZY <ZX). Tổng số

proton của X và Y là 33. Xác định số hiệu nguyên tử của X và Y?




TOÀN MỸ Academy

b) X, Y là 2 nguyên tố ở cùng 1 nhóm A và thuộc 2 chu kì liên tiếp trong bảng hệ thống tuần hoàn.

Tổng số proton trong 2 nhân nguyên tử X và Y là 30. Viết cấu hình electron của X và Y(biết ZX > ZY).

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. 2 nguyên tố X, Y thuộc 2 nhóm A liên tiếp trong cùng một chu kì, ZY < ZX → ZX - ZY = 1 (1)

Tổng số proton của X và Y là 33 →ZX + ZY = 33 (2)

Từ (1)(2) ta có hệ phương trình: X Y X

X Y Y

Z - Z = 1 Z = 17

Z + Z = 33 Z = 16

......................................................................

b. X, Y thuộc cùng một nhóm và ở 2 chu kì liên tiếp → ZX - ZY = 8 .........................................................

Tổng số proton trong hai nhân của X, Y là 30 → ZX + ZY = 30 ..................................................................

Từ (1)(2) ta có hệ phương trình: X Y X

X Y Y

Z - Z = 8 Z = 19

Z + Z = 30 Z = 11

.....................................................................

Cấu hình electron của X (Z=19): 1s22s22p63s23p64s1 ..................................................................................

Cấu hình electron của Y (Z=11): 1s22s22p63s1 .....................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 5:




TOÀN MỸ Academy

Cation R có cấu hình electron ở lớp ngoài cùng là 3p6.

a) Viết cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố R.

b) Xác định vị trí (chu kỳ, nhóm) của nguyên tố R trong bảng tuần hoàn.

c) Tính chất hoá học đặc trưng của nguyên tố R là gì? Lấy 2 phản ứng để minh họa.

d) Anion X có cấu hình electron giống cấu hình electron của cation R , hãy cho biết tên và viết cấu

hình electron nguyên tử của nguyên tố X.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. Cấu hình electron của ion R+: 1s22s22p63s23p6

→ Cấu hình electron của R: 1s22s22p63s23p64s1 .........................................................................................

b. Vị trí của R trong BTH:

Ô số 19 (có 19e)

Chu kì 4 (có 4 lớp e)

Nhóm IA (có 1e lớp ngoài cùng và ZR < 20)

c. R là nguyên tố kim loại thuộc nhóm chính IA nên R có tính khử mạnh.

2 22R + 2H O 2ROH + H .................................................................................................................

22R + 2HCl 2RCl + H ....................................................................................................................

d. Anion Xcó cấu hình electron giống cấu hình electron của cation R

...................................................

→ Cấu hình e của X-: 1s22s22p63s23p6 .......................................................................................................

→ Cấu hình e của X: 1s22s22p63s23p5 →Z = 17 →X là nguyên tố Clo (Cl-17) ...........................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

Câu 6:

Hòa tan hết 10,1 gam hỗn hợp 2 kim loại kiềm (nhóm IA) X và Y thuộc 2 chu kì liên tiếp (MX > MY) vào

100,2 ml nước, thu được dung dịch Z và 3360 ml khí H2(đktc).

a) Xác định 2 kim loại X, Y. Cho: 7 23 39 85 133

3 11 19 37 55IA: Li, Na, K, Rb, Cs.

b) Tính nồng độ % các chất tan trong dung dịch Z.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. X, Y là 2 kim loại kiềm IA →X, Y đều có hóa trị I.

Phương trình phản ứng chung: 2 22R + 2H O 2ROH + H ................................................................

2RH R

3,36 10,1n = = 0,15 (mol) n = 0,15.2 = 0,3 (mol) M = = 33,67

22,4 0,3 ...............................................

Vì X, Y là 2 nguyên tố thuộc 2 chu kì liên tiếp nhau →23

39

X: Na

Y: K

.............................................................

b. ..............................................................................................................................................................

2 22Na + 2H O 2NaOH + H

1 x x x

2

2 22K + 2H O 2KOH + H

1 y y y

2

..........................

Ta có hệ phương trình:

23x + 39y = 10,1x = 0,1

1 1y = 0,2x + y = 0,15

2 2

..............................................................................

Dung dịch Z gồm có NaOH (0,1 mol) và KOH (0,2 mol)

Khối lượng dung dịch sau phản ứng: 2 2dd KL H O Hm = m + m - m = 10,1 + 100,2 - 0,15.2 = 110 (g) .................

Nồng độ mol dung dịch NaOH: NaOH

0,1.40C% = .100% = 3,63%

110 .............................................................

Nồng độ mol dung dịch KOH: KOH

0,2.56C% = .100% = 10,18%

110 ..............................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 7:

Cho 1,84 gam hỗn hợp 2 kim loại X và Y (MX<MY) ở hai chu kì liên tiếp thuộc nhóm IIA, tác dụng với

dung dịch HCl 7,3% dư, thu được 1, 12 lít khí H2 (đktc) và dung dịch Z.

a) Xác định 2 kim loại.

b) Tính tổng khối lượng muối thu được trong dung dịch Z.

c) Tính khối lượng dung dịch HCl đã dùng, biết HCl dùng dư 10% so với lượng phản ứng.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. X, Y thuộc 2 chu kì liên tiếp nhóm IIA →X, Y có hóa trị II.

2H

1,12n = = 0,05 (mol)

22,4 ...........................................................................................................................

Phương trình phản ứng chung: 2 2R + 2HCl RCl + H

0,05 0,05

..............................................................

R

1,84M = = 36,8

0,05 .....................................................................................................................................

Vì X, Y ở 2 chu kì liên tiếp nhóm IIA →X: Mg (22)

Y: Ca (40)

.............................................................................

b. Khối lượng muối thu được: muoi KL H2m = m + 71.n = 1,84 + 71.0,05 = 5,39 (g) .......................................

c. Số mol HCl: 2HCl Hn = 2n = 0,05.2 = 0,1(mol)

Vì HCl dùng dư 10% so với lượng phản ứng →nHCl thực tế = 0,1 + 0,1.10% = 0,11(mol) ..........................

→ ddHCl

0,11.36,5m = .100% = 55(g)

7,3 ..........................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 8:

Cho 1,365 gam một kim loại kiềm X tan hoàn toàn vào nước thu được dung dịch Y, khối lượng dung dịch

Y tăng 1,33 gam so với khối lượng nước đã dùng.

a) Xác định kim loại X?

b) Tính thể tích dung dịch H2SO4 0,5M cần dùng để trung hòa dung dịch Y.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. Khối lượng dung dịch tăng = 2 2 2X H H H

0,035m - m m = 1,365 - 1,33 = 0,035(g) n = = 0,0175(mol)

2

.

Phương trình phản ứng: 2 22X + 2H O 2XOH + H

0,035 0,035 0,0175

.........................................................

→ X

1,365M = = 39

0,035

............................................................................................................................

Vậy X là nguyên tố Kali (K-39)

b. Dung dịch Y có KOH 0,035 (mol) .........................................................................................................

2 4 2 4 22KOH + H SO K SO + 2H O

0,035 0,0175

............................................................................................

Thể tích dung dịch H2SO4 cần dùng: 2 4H SO

0,0175V = = 0,35(l) = 350(ml)

0,05 ..................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 9:

Hòa tan 6,9 gam một kim loại R ( nhóm IA ) vào 193,4g nước ta thu được một dung dịch kiềm có nồng

độ 6%. Xác định kim loại R?

Hướng dẫn giải ............................................................................................

2 22R + 2H O 2ROH + H ........................................................................................................

2 2H H

6,9 6,9 6,9 6,9n = (mol) n = (mol) m = .2 = (g)

R 2R 2R RR

Khối lượng dung dịch sau phản ứng: 2 2dd H O H

6,9 6,9m = m + m - m = 6,9 + 193,4 - = 200,3 -

R RR

..................

6,9.(R +17)

RC% = .100 = 6 R = 236,9

200,3 - R

Vậy R là Natri (Na-23)

..............................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

Câu 10:

Hòa tan hoàn toàn 2,45 gam hỗn hợp X gồm hai kim loại A, B nhóm IIA vào 200 ml dung dịch HCl

1,25M (dư) , thu được dung dịch chứa các chất tan có cùng nồng độ mol. Xác định 2 kim loại trong X,

biết MA<MB ? Cho IIA : Be(9),Mg(24),Ca(40),Sr(87),Ba(137)

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

HCln = 0,2.1,25 = 0,25(mol) .......................................................................................................................

2 2

2 2

A + 2HCl ACl + H

B + 2HCl BCl + H

..............................................................................................................

HCl dư và dung dịch chứa các chất tan có cùng nồng độ mol →2 2HCl(du) ACl BCln = n = n = a (mol) .................

Số mol HCl ban đầu: HCln = 2a + 2a + a = 0,25 a = 0,05 mol ...............................................................

A

A B

B

M = 40 Ca2,45M + M = = 49

M = 9 Be0,05

..................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 11: Cho 1,9 gam hỗn hợp muối cacbonat và hiđrocacbonat của kim loại kiềm X tác dụng hết với dung dịch

HCl dư sinh ra 0,448 lit khí CO2 (đktc). Xác định kim loại X? Cho nguyên tử khối IA: Li(7); Na(23); K(39); Rb(85); Cs(133).

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

2 3

du 2

3

M CO1,9(g) + HCl 0,02mol CO

MHCO

...........................................................................................

2 3 2 2M CO + 2HCl 2MCl + CO + H O

x x

3 2 2MHCO +HCl MCl + CO +H O

y y

...........

2hhhh CO

1,9n = x + y = n = 0,02(mol) M = = 95

0,02

M < 34(M+61) < 95 < (2M+60) M = 23(Na)

M > 17,5

......................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 12:

a) Cho oxit cao nhất của một nguyên tố là R2Ox. Phân tử lượng của oxit này là 183u, trong đó oxi

chiếm 61,2% về khối lượng. Xác định nguyên tố R.

b) Nguyên tố A có thể tạo ra 2 oxit có công thức AO và AO2 với tỉ lệ giữa % về khối lượng oxi trong

AO và AO2 là 23

30. Xác định nguyên tố A.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. 2 xR OM = 183u 2R + 16x = 183 ...........................................................................................................

16x%O = .100% = 61,2% x = 7 2R + 16.7 = 183 R = 35,5

183 ..........................................................

Vậy nguyên tố R là Clo (Cl-35,5) ..............................................................................................................

b. 2

16 16.2O O% = .100% ; % = .100%AO AOA + 16 A + 16.2

...........................................................................

Theo đề ta có: 16 16.2 23

: = A =14A + 16 A + 16.2 30

Vậy A là nguyên tố Nitơ (N-7)...................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

Câu 13:

a) Nguyên tố X có cấu hình e là [khí trơ] ns2np5. Trong công thức hợp chất khí với hidro, X chiếm

98,7654% về khối lượng. Hỏi trong oxit cao nhất X chiếm bao nhiêu phần trăm về khối lượng?

b) Trong hợp chất khí với hiđro, nguyên tố A chiếm 87,5% về khối lượng. Tìm tên nguyên tố A.

Hướng dẫn giải : ............................................................................................................

a. Nguyên tố X có cấu hình e: ns2np5 →X thuộc nhóm VIIA →công thức hợp chất với Hidro có dạng: HX

X chiếm 98,7654% về khối lượng →X

%X = .100% = 98,7654% X = 80X + 1

Vậy X là Brom (Br-80)→công thức oxit cao nhất có dạng: Br2O7 →

80.2%Br = .100% = 58,82%

80.2 + 16.7

b. Gọi x là hóa trị nguyên tố A, x = 4, 5, 6, 7

Công thức hợp chât với khí Hidro có dạng: AH8-x

Phần trăm khối lượng của A là 87,5% →A

%A = .100% = 87,5%A + 1(8-x)

Với x = 4 → A = 28 → Silic (Si-28)

..........................................................................................................

Với x=5 →A = 21 →loại

Với x = 6 →A=14→loại ............................................................................................................................

Với x=7 →A=7→loại ................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................




TOÀN MỸ Academy

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

DẠNG 5 - iamtoanmy.com.vn

Documents

Transcript of DẠNG 5 - iamtoanmy.com.vn