Dagelijkse activiteit, het energieverbruik en de fitheid van jongeren en jongvolwassenen

met spina bifida

Laurien Buffart

ME Roebroeck, HJ Stam, HJG van den Berg-Emons

www.erasmusmc.nl/rehabilitation

Afdeling Revalidatie

Onderzoekslijnen

Ambulante Registratie

Lage rugklachten

Fysieke capaciteit

Transitie onderzoek

Neurorevalidatie

Bovenste extremiteit

Transitie onderzoek

Onderzoek naar

• Stoornissen

• Beperkingen in activiteiten

• Participatie restricties

Transitie van kind naar volwassene

Doelgroep:

• Aangeboren of jongverworven aandoening:

o.a. cerebrale parese, spina bifida, duchenne, reductie defect

bovenste extremiteit

Marij Roebroeck

Fysieke capaciteit

Meten fysieke capaciteit

• Relatie met dagelijkse activiteit

• Determinanten

Effecten van training

Beklijven van trainingseffecten

Doelgroep

• Patiënten binnen revalidatie:

o.a. cerebrale parese, spina bifida, dwarslaesie, hartfalen,

levertransplantatie

Rita van den Berg-Emons

Spina bifida

Congenitale stoornis in de ontwikkeling van de neurale

buis die leidt tot een incomplete sluiting

• Occulta: huid is intact

• Aperta: wervelbogen en huid zijn open

Meningocèle

Meningomyelocèle (MMC)

Symptomen MMC

Motorische uitval Motorische uitval verlammingen en incontinentie verlammingen en incontinentie

Stoornissen in de sensibiliteit Stoornissen in de sensibiliteit decubitus decubitus

Chiari malformatie Chiari malformatie hydrocephalus hydrocephalus

Tethered cordTethered cord

Cognitieve stoornissenCognitieve stoornissen

OogproblematiekOogproblematiek

Ambulant / rolstoelgebondenAmbulant / rolstoelgebonden

Inactiviteit

Verlaagde fitheid

Toename gewicht

Toename risico op:

• Suikerziekte

• Hart- en vaatziekten

Participatie

Kwaliteit van leven

Activiteit

Fitheid

Bewegingsarmoede NL bevolking

Nederland

47.5%

58.5%

53%

Onderzoeksvraag

Hoe actief zijn jongeren en jongvolwassenen met MMC?

Onderzoekspopulatie

51 MMC

Exclusie criteria:

• Volledig afhankelijk van elektrische rolstoel

• Geen begrip opdrachten en vragenlijsten

Geslacht: 51% man

Leeftijd: 21 4.5 jaar

Laesieniveau

82% hydrocephalus

10%

45%29%

14%2%

Sacraal

Lumbosacraal

Lumbaal

Thoracolumbaal

Thoracaal

Ambulantieniveau

56%

14%

30%

community

household

non-(functional)

Hoffer et al. 1973

Activiteiten monitor

Dagelijkse activiteit

48-uurs meting

Dynamische activiteit

• Lopen

• Fietsen

• Rolstoelrijden

• Algemeen bewegen

Statische activiteit

• Liggen

• Zitten

• Staan

Dynamische activiteit MMC

O.b.v. referentie:* 163 56 min/dag

Normaal actief > 107 min/dag

Inactief (gem – 1SD)

Extreem inactief (gem – 2 SD) < 51 min/dag

39%

24%37%

* Erasmus MC, afdeling Revalidatie

Dynamische activiteit subgroepen MMC

0

50

100

150

200

250

Community Household Non(functional) Referentie

Act

ivite

it (m

in/d

ag) *

**

Conclusie Activiteit

Jongeren en jongvolwassenen met MMC zijn inactief

Niet alleen rolstoelgebonden, maar ook relatief goede

lopers

Onderzoeksvraag

Waarom zijn jongeren en jongvolwassenen met MMC

inactief?

ICF model

Gezondheidstoestand Gezondheidstoestand (stoornis/ziekte)(stoornis/ziekte)

Omgevings Omgevings factorenfactoren

Persoonlijke Persoonlijke factorenfactoren

EnergieEnergieverbruikverbruik

DagelijkseDagelijkseActiviteit Activiteit ParticipatieParticipatie

Onderzoeksvraag

Kosten dagelijkse activiteiten meer energie?

Energieverbuik:

Zuurstofconsumptie

• Per tijdseenheid

• ml O2 / kg / min

Zuurstofkosten

• Per eenheid afstand

• ml O2 / kg / m

Zuurstofconsumptie lopen bij kinderen

Zelfgekozen snelheid

Leeftijd: 5 – 12 jaar

n: 10 - 15

Duffy et al. DMCN 1996

Bare et al. DMCN 2001

Williams et al DMCN 1983

0

5

10

15

20

25

VO

2 (m

l/kg

/min

)

*L3/4 L5/S1

Controle

MMC

Zuurstofkosten lopen bij kinderen

0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.5

0.6

O2

ko

ste

n (

ml/kg

/m)

Duffy et al. DMCN 1996

Bare et al. DMCN 2001

Williams et al DMCN 1983

L3/4 L5/S1

Controle

MMC

*

**

MMC lagere snelheid

Hogere zuurstofkosten

Literatuur

Geen studies bij jongeren en

jongvolwassenen met MMC

Tegenstrijdige resultaten

zuurstofconsumptie tijdens lopen

Geen studies naar andere dagelijkse

activiteiten

Energieverbruik bij MMC

Standaard activiteiten protocol (3 min)

• Voortbewegen

• Huishoudelijke taken

Deelnemers:

• 8 ambulante jongeren met MMC

• 10 niet-ambulante jongeren met MMC

• Controle: gematcht op geslacht en leeftijd ( 3 jaar)

Meten zuurstofconsumptie

Bruinings et al. Accepted DMCN

Energieverbruik voortbewegen

Lopen / Rolstoelrijden

• Zelfgekozen snelheid

• 2.5 km/u

• 4.5 km/u

Fietsen

• 20 W

• 40 W

• 60 W

• 80 W

• 100 W

Energieverbruik Huishoudelijke taken

Strijken

Afwassen

Stofzuigen

Zuurstofconsumptie Voortbewegen

Controle MMC ambulant MMC niet-ambulant

02468

101214161820

Zelfgekozen 2.5 km/u 4.5 km/u

VO

2 (

ml/k

g/m

in)

#

**

# p = 0.06;* p < 0.05

Zelfgekozen snelheid

Geen significant verschil in zelfgekozen snelheid

Controle 3.7 0.8 km/u

MMC ambulant 3.2 0.8 km/u

MMC niet-ambulant 3.9 0.6 km/u

Zuurstofkosten Voortbewegen

0

0.1

0.2

0.3

Controle MMC ambulant MMC niet-ambulant

O2

kost

en

(m

l/kg

/m)

*

# p = 0.08;* p < 0.05

#

Zuurstofconsumptie Fietsen

0

5

10

15

20

25

30

20 W 40 W 60 W 80 W 100 W

Vermogen

VO

2 (m

l/kg

/min

)

Controle

MMC

Zuurstofconsumptie huishoudelijke taken

0

2

4

6

8

10

12

14

16

Zitten Afwassen Strijken Stofzuigen

VO

2 (m

l/kg

/min

)

Controle MMC ambulant MMC niet-ambulant

Conclusie energieverbruik

Geen verschil in zuurstofconsumptie MMC en Controle

• Lopen

• Fietsen

• Huishoudelijke taken

MMC hogere zuurstofkosten tijdens lopen dan Controle

Rolstoelrijden lagere zuurstofconsumptie en zuurstofkosten

dan lopen

Fysieke belasting

Zuurstofconsumptie (VO2)

Fysieke belasting = ------------------------------ x 100%

VO2piek

Fitheid

Maximale inspanningstest

Fiets of arm ergometer

Maximale zuurstofopname

(VO2piek)

Bij controle:

• Schatting vanuit 100 W

• Nomogram Astrand

Maximale Zuurstofopname

0

10

20

30

40

50

60

Controle MMC ambulant MMC niet-ambulant

VO

2 pie

k (m

l/kg

/min

)

**

* p < 0.05

Maximale Zuurstofopname MMC

0

10

20

30

40

Community Household non(functional)

VO

2 pie

k (m

l/kg

/min

)

Niet-ambulante mannen Vergeleken dwarslaesie:Janssen et al. JRRD 2002

0

0.5

1

1.5

2

2.5

3

Dwarslaesie < T10 Spina Bifida

VO

2pie

k(l/m

in)

4%

90%

6%

Redelijk

Slecht

Zeer slecht

Algemene populatie

Conclusie Fitheid

Jongeren en jongvolwassenen met MMC hebben een

slechte fitheid

Niet alleen rolstoelgebonden maar ook relatief goede lopers

Consequentie voor fysieke belasting?

Fysieke Belasting

0102030405060708090

100ze

lfge

koze

n

2.5

km

/u

4.5

km

/u

afw

ass

en

stri

jke

n

sto

fzu

ige

n

fiets

en

60

% V

O2 p

iek

Controle MMC ambulant MMC niet-ambulant

** *

**

* *

* p < 0.05

Conclusie Fysieke belasting

Zuurstofconsumptie tijdens dagelijkse activiteiten gelijk

Fysieke belasting veel hoger bij MMC door slechte fitheid

Klinische implicaties

15 20 25 30 35 40 45VO2 piek (ml/kg/min)

20

25

30

35

40

45

50

Fys

ieke

bel

asti

ng

lop

en 2

.5 k

m/u r = -0.79*

15 20 25 30 35 40 45VO2 piek (ml/kg/min)

20

30

40

50

60

70

80

Fys

ieke

bel

asti

ng

lop

en 4

.5 k

m/u r = -0.84 *

Toename Fitheid Daling fysieke belasting?

Klinische implicaties

Fitheid

Fysieke belasting

Activiteit

Polikliniek Jongvolwassenen

Afdeling Revalidatie voor volwassenen

Jongeren met een chronische aandoening

Zonder ernstige leerproblemen

Leeftijd: 16-25 jaar

Doelen:

Bereiken grotere onafhankelijkheid

als volwassene

Regelmatige follow-up

Gebruik Modules

Actieve Leefstijl Actieve Leefstijl & &

SportstimuleringSportstimulering

Bewegen in het dagelijks levenBewegen in het dagelijks levenConditietrainingConditietraining

SportadviesSportadviesSportspecifieke Sportspecifieke

trainingtraining

L. BuffartY. NiemantsverdrietR. Veth

In samenwerking met: TransitieonderzoekFysieke capaciteitWerkgroep Polikliniek

Achtergrond module

Revalidatie & Sport

versus

Revalidatie & Sport + Actief na Revalidatie

R&S en AnR verbetering bewegings- en sportgedrag:

• 9 weken na revalidatie

van der Ploeg et al. Br J Sports Med 2006

• 1 jaar na revalidatie

van der Ploeg et al. Am J Health Promotion 2007

Aandacht naar bewegen en sport

EMGO Instituut VUmcAmsterdamHealth partners & Io Solutions Minneapolis USA

Wat houdt de module in?

4 onderdelen:

• Bewegen in het dagelijks leven

• Conditietraining

• Individueel sportadvies

• Sportspecifieke training

Onder begeleiding van personal coach

Bewegen in het dagelijks leven

4 gesprekken met personal coach

Individuele adviezen

Gebaseerd op programma Actief na Revalidatie

Gaat uit van “stages of change” principe

EMGO Instituut VUmcAmsterdamHealth partners & Io Solutions Minneapolis USA

Conditietraining

12 weken training

• 1 x Erasmus MC

• 1 x thuis

2 vormen van training

• Uithoudingsvermogen

Ergometer

Intensiteit o.b.v. hartfrequentie

• Spierkracht en spieruithoudingsvermogen

Fitness apparatuur

Rijndam Revalidatiecentrum

Sportadvies

Sportspecifieke training

Evaluatie module

Haalbaarheid module

• Is het haalbaar om module aan te bieden in kliniek?

Effectiviteit van de module

• Toename fitheid?

VO2piek

• Toename dagelijkse activiteit?

Vragenlijst PASIPD

Accelerometer (Actigraph)

www.erasmusmc.nl/rehabilitation

Bedankt voor uw aandacht !

l.buffart@erasmusmc.nl