D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school....
Transcript of D AAROM!...De school als afspiegeling van de samenleving betekent diversiteit binnen de school....
DAAROM!openbaar onderwijs verbindt
Vereniging Openbaar Onderwijs
Competenties van leerkrachten
InhoudKernwaarden openbaar onderwijs staan voor eigentijds onderwijs 3
Kernwaarden 4 01-Iedereleerlingwelkom 4 02-Wederzijdsrespect 4 03-Waardenennormen 5 04-Vanenvoordesamenleving 5 05-Levensbeschouwingengodsdienst 6
Competenties openbaar onderwijs 7 01-Inter-persoonlijkcompetent 9 02-Pedagogischcompetent 10 03-Vakinhoudelijkendidactischcompetent 13 04-Organisatorischcompetent 14 05-Competentinhetsamenwerkenmetcollega’s 15 06-Competentinhetsamenwerkeninenmetdeomgeving 17 07-Competentinreflectieen(professionele)ontwikkeling 19
© 2009 Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB, in samenwerking met Hogeschool INHolland, Fontys Hogescholen, Hogeschool Edith Stein/OCT, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Hogeschool Rotterdam, De Haagse Hogeschool, Hogeschool Saxion en Hogeschool Iselinge.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van de uitgever.
Kernwaarden openbaar onderwijs staan voor eigentijds onderwijsOnderwijs is meer dan het overdragen van kennis en vaardigheden en het klaarstomen voor de maat-schappij. Daarover is bijna iedereen het eens. Scholen hebben ook een maatschappelijke opdracht en worden geacht een bijdrage te leveren aan de samenleving en aan de directe omgeving waarin ze zijn gevestigd.
Hetopenbaaronderwijsvervultzijntaakvanuitkernwaardenalsvrijheid,gelijkwaardigheid,sociale
rechtvaardigheidengemeenschapszin.Kernwaardendiezichvertaleninuitgangspuntenals‘iedere
leerlingiswelkom’,‘wederzijdsrespect’en‘actieveparticipatie’endiebijdragenaanhetoplossen
vanverschillendehedendaagseproblemen,zoalsdesegregatievanleerlingeninaparte(zwarteen
witte)scholenenhetgebrekaanintegratievanverschillendebevolkingsgroepenenculturen.
Eenopenbareschoolmaaktactiefwerkvandepluriformiteitdieonzesamenlevingkenmerkt,draagt
bijaandeintegratieenstimuleertdemocratischburgerschap.
Inhetopenbaaronderwijslerenkinderenvanelkaardoorhetactiefverkennenvanhunculturele,
levensbeschouwelijkeeneconomischeachtergronden.Hetbrengtverschillendeopvattingenbij
elkaarenlaatkindereneropbasisvangelijkwaardigheidoverindiscussiegaan.Nietomdeander
teovertuigenvanheteigengelijk,maaromkritischnaarzichzelfenmedeleerlingentelerenkijken.
Hetleertkinderenwaarnemenhoeverschillendeachtergrondentotanderdenkenenhandelen
kunnenleidenenleerthenvanuitdatinzichteigenopvattingenteontwikkelen.Alsjeweetwat
anderenbeweegt,kunjebetermetelkaarsamenleven.
Inhetopenbaaronderwijslerenkinderendoorontmoeting.Ooklevensbeschouwinghoortdaarbij;
hetmaaktimmersdeeluitvanonzecultuur.Deopenbareschoolisdémicromaatschappijwaar
kinderenenvolwassenenontmoetingervarenendaarvanleren.
DeVerenigingOpenbaarOnderwijsenVOS/ABBzijnsamenopdiversemanierenbezigdeidentiteit
vanhetopenbaaronderwijsteversterken.Zowordtmeteenaantalhogescholengewerktaande
formuleringvanspecifiekecompetentiesvanleerkrachtenvoorhetopenbaaronderwijs.Telkens
wordtdaarbijdeverbindingmetdekernwaardengelegd.Vanuitdiewaardenkunnenleerkrachten
hetonderwijsvannuinvullen.Zijkunnenermeeinspelenopdedynamiekvandehedendaagse
samenlevingeneroplossingenmeeaandragenvoordehuidigemaatschappelijkeproblemen.(De
voorgaandealineaisspecifiekbedoeldvoordeintroductievandeleergangopenbaaronderwijsinde
Pabo-opleidingen.)
�
Kernwaarden Openbaar onderwijs is algemeen toegankelijk onderwijs. Dit maakt dat de populatie van openbare scholen is te kenschetsen als ‘de samenleving in het klein’. Hoe goed die micromaatschappij kinderen op de reële samenleving voorbereidt, hangt samen met de uitgangspunten die een school hanteert in de omgang met leerlingen, ouders, personeelsleden en de omgeving van de school én met de competenties van de leerkrachten om deze doelen te realiseren. De basis daarvoor wordt gevormd door de kernwaarden van het openbaar onderwijs. Deze kernwaarden kenmerken het openbaar onderwijs en maken openbare scholen tot hét onderwijs van deze tijd.
01. Iedere leerling welkomDitishetfundamentvanhetopenbaaronderwijs.Iederkindwelkombetekentdatkenmerkenals
afkomst,levensovertuiging,seksuelegeaardheidenetniciteit,nooiteenrolspelenbijhetaldan
niettoelatenvaneenkind.Deschoolpopulatiekandaardoorredelijkeenvoudigeenafspiegeling
wordenvandewijkofbuurtwaarinzestaat.Inhoeverredatechtlukt,ismedeafhankelijkvanhet
keuzegedragvandeouders.
Netzoalselkkindisookelkeleerkrachtopdeopenbareschoolwelkom.Aanlerarenwordtechter
weldeeisgestelddatzijkunnenenzullenhandelenovereenkomstigdebeginselenvanhet
openbaaronderwijs.
“Kinderen leven in onze scholen midden in een kleine maatschappij. Het bijzonder onderwijs kan wel of niet daarvoor kiezen. Ik werk bij het openbaar onderwijs. Ik wil geen keuzemogelijkheid of kinderen welkom zijn!” Joep Derkx, algemeen directeur van Akkoord! PO, een bestuur van negen openbare scholen in de regio Venlo
02. Wederzijds respectDeschoolalsafspiegelingvandesamenlevingbetekentdiversiteitbinnendeschool.Ouders,
leerlingenenpersoneelgaanrespectvolmetelkaarsopvattingenenlevensbeschouwelijke
overtuigingenom.Depluriformiteitwordtaangegrepenomvanelkaartelerenenhetonderlinge
begriptebevorderen.Eenpersoonlijkeovertuigingwordtopdeopenbareschoolnooitalsdeenige
wareofdebestegepresenteerd.Nietdooroudersenleerlingen,nochdoorpersoneelsleden.
“De openbare school heeft voor elk kind plaats en accepteert het diepste ‘zijn’ van het kind. Integratie vindt pas plaats als er wederzijds respect en acceptatie is. Iemand op straat zei een keer tegen mij: ‘Marcouch, waarom moeten homo’s zich zo uitbundig gedragen en laten zien dat ze homoseksueel zijn?’ Maar dat is nu juist waar het om gaat, dat je je diepste ‘zijn’, in dit geval je geaardheid, niet verloochent. Daarom is die pluriformiteit in het openbaar onderwijs zo bijzonder.”Ahmed Marcouch, stadsdeelvoorzitter Slotervaart (Amsterdam) “Alleen door in contact te treden met iemand die anders gelooft, denkt en doet, kom je er achter wie je bent.”Youssef Azghari, docent en publicist
“
“
�
03. Waarden en normenWederzijdsrespectwordtmedevormgegevendoorexplicieteaandachtvoordelevensbeschouwelijke
enmaatschappelijkewaardenennormenindeNederlandsemaatschappij.Juistmethetoogopde
aanwezigediversiteitmoetookhetbelangvandeverworvenhedenvanonzedemocratieaandeorde
komen.Dezevormendekaderswaarbinnendepluriformiteittotzijnrechtkankomenenbieden
ruimtevoordeopvattingenenuitingenvanminderheden.
“Wat hier speelt, is niet een verschil in grondwaarden, maar de invulling ervan. Alle mensen, ongeacht hun culturele achtergrond, delen dezelfde waarden. Respect bijvoorbeeld. Een Nederlands kind leert al vroeg dat hij door te jokken zijn ouders in verlegenheid brengt en dat het beter is eerlijk tegen pa en ma te zijn. Een Marokkaans kind daarentegen kan door te ‘liegen’ juist uiting van respect voor de volwassene geven.” Youssef Azghari, docent en publicist
04. Van en voor de samenleving‘Deschoolvanenvoordesamenleving’geefthetkaraktervanhetopenbaaronderwijsgoedweer.De
aandachtisnadrukkelijknietalleennaarbinnengerichtmaarooknaarbuiten.Openbarescholen
makensteedsmeerwerkvanhunverantwoordelijkheidjegensdesamenleving.Zestimulerende
actieveparticipatieenbetrokkenheidvanoudersenkinderenbijalleswatzichopenomdeschool
afspeeltengevenzoeenvoorbeeldvangoedburgerschap.Hetgaathiermeeverderdanhetenkel
afleggenvanverantwoordingoverderesultatendiedeschoolhaalt.
“Wij vroegen ons af: hoe leer je in het leven om te gaan met verschillen? Het antwoord is: door er al vroeg mee te maken te krijgen.” Pauline Meurs, Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid “Als een school onveilig is, kun je twee dingen doen. Een beveiligingsdienst inhuren en veiligheidspoortjes installeren of een beveiligingscoördinator aanstellen. Maar je kunt ook nadenken over hoe je leerlingen daarbij kunt betrekken, want die onveiligheid betreft hen als slachtoffer of soms als dader. Dan ga je met de leerlingen praten over het probleem van de onveiligheid of je laat ze onderzoek doen met videocamera’s om de onveilige plekken in en rondom de school in kaart te brengen.” Mischa de Winter, hoogleraar pedagogiek “In een plurale samenleving moeten kinderen via democratische opvoeding leren ontdekken dat mensen van verschillend pluimage toch heel goed samen problemen kunnen oplossen. Eén van de primaire lessen is dat je het eens kunt worden over het feit dat je het oneens bent.” Rapport WRR, Bouwstenen voor betrokken jeugdbeleid, 2007
“
“
�
05. Levensbeschouwing en godsdienstDiversiteitvanlevensbeschouwingiseengegeveninonzesamenleving.Hetactiefbenuttenvan
deaanwezigheidvandezediversiteitdraagtbijaanhetonderlingbegripenhetrespectvoorde
opvattingenvananderen.Deopenbareschoolbiedthiertoevolopmogelijkheden.
Vanuithetstandpuntdatlevensbeschouwingdeeluitmaaktvanonzecultuurhoortgodsdienstigeen
levensbeschouwelijkevormingvolgensVOOenVOS/ABBnadrukkelijkeenplaatstehebbenbinnenhet
openbaaronderwijs.
“Zelf heb ik als overtuigd christen mijn beide dochters bewust naar een openbare Jenaplanschool gestuurd. Zij hebben daar meer begrip gekregen voor andere levensbeschouwingen en volgens mij kun je juist met meer kracht vanuit je eigen overtuigingen leven als je de achtergrond van de ander beter kent.”Doekle Terpstra, voorzitter HBO-raad (in SBM, mei 2006)
“Wij praten veel met de kinderen, vooral als zij met vragen komen. Onze kinderen moeten zelf weten wat zij van geloven vinden, maar ik wil wel dat zij een goede reden hebben waarom iets juist wel of niet bij hen zou passen.”Een ouder
“Ik ben tegen scholen gesticht op religieuze grondslag. Ze verdelen de gemeenschap en leren kinderen: ‘dit is je godsdienst en jij hoort bij deze godsdienst en daarom moet je dit geloven’. Ik ben er overigens wel voor kinderen godsdienstles te geven waarbij de wereldgodsdiensten met elkaar worden vergeleken. Uit historische en literaire overwegingen is het belangrijk voor kinderen iets over religie te weten. Zonder kennis van het christendom en de bijbel kun je de Europese geschiedenis helemaal niet begrijpen.”Richard Dawkins (bioloog) over het bestaan van God(interview NRC Handelsblad)
“Onderwijs is het allerbelangrijkste middel waarmee je kinderen nog iets kunt meegeven. Maar dan wel algemeen onderwijs, want katholiek rekenen bestaat niet. Natuurlijk moet er ruimte zijn voor levensbeschouwing.”Antoine Bodar, priester van de Rooms-katholieke kerk (BN de Stem, 10/12/2008)
“
�
Competenties openbaar onderwijs
Eén school voor alle leerlingen
�
01 Inter-persoonlijk competent
Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijszorgtervoordaterinzijngroepeenprettigleef-enwerkklimaatheerst.
Voordatklimaatishijverantwoordelijk.Dekennis,vaardighedenendehoudingdiedatvraagt
vallenonderzijnofhaarinter-persoonlijkecompetentie.
Inter-persoonlijk competent in het openbaar onderwijsDeleraarprimaironderwijsindeopenbareschoolisinstaatommetsociaal-culturele,
levensbeschouwelijkeenetnischeverschillenomtegaanopeenrespectvollemanier.Hijweetde
communicatieovercultuurenlevensbeschouwingtebevorderen,waarbijhijonderscheidaanbrengt
tusseneigenengedeeldewaarden.Hijherkentenbenutmomentenwaarinwaardegerelateerde
thema’szichvoordoen.Hijscheptbinnendegroepeencoöperatievesfeerenweetvandegroep
eengemeenschaptemakenwaarindekinderenopeenrespectvollemanierelkaarsachtergronden
kunnenverkennenenvragenstellenoverelkaarssociaal-culturele,levensbeschouwelijkeen
etnischeachtergronden.Hijisinstaatomsamenmetdekinderen-vanuitgedeeldewaarden-een
democratischelevensvormoptebouwen.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) isinstaattotdialogischhandelen;
02) isinstaatcommunicatieindegroeptotstandtebrengenentebegeleiden;
03) iszichbewustvanzijneigenpersoonlijkheid,vanzijnhoudingengedrag.
Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen
vaardighedenzoalshiernagenoemd.
Een leraar in het openbaar onderwijs:
01) gaatrespectvol-vanuitgedeeldewaarden-metkinderenomenbegeleidtheninhunsocialeen
moreleontwikkeling;
02) draagtzorgvooreendialoogmetentussendekinderenmetinachtnemingvanhunsociaal-
culturele,levensbeschouwelijkeenetnischeachtergrond;
03) zorgtdatelkkindzichveiligvoeltennaarvorendurfttebrengenwathetdenktenvoelt;
04) brengtcommunicatieindegroeptotstandenherkentwaardengeladenstandpunten;
05) kanbeschrijvenenverklarenhoesocialeverhoudingenbinneneengroepliggenenhoe
communicatieprocessenverlopen;
06) kanaangevenwelkeverschillenerkunnenzijnindecommunicatietussenverschillende
sociaal-culturele,levensbeschouwelijkeenetnischegroepenenhoeinterculturele
communicatieverloopt;
07) herkentproblemendiezichbinneneengroepkunnenvoordoenenweetdeze-vanuitgedeelde
waarden-opeenpedagogischverantwoordemanieroptelossen;
08) isinstaatsamenmetdekinderen-vanuitgedeeldewaarden–tebouwenaaneen
democratischelevensvorm;
09) iszichbewustvandeeigensociaal-culturele,levensbeschouwelijkeenetnische(endaarmee:
waardengeladen)achtergrondendeinvloeddaarvanopzijnpersoonlijkheid,houdingengedrag.
�
0 2 Pedagogisch competent
Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsmoetdesociaal-emotioneleenmoreleontwikkelingvandekinderen
bevorderen.Hijmoethenhelpeneenzelfstandigenverantwoordelijkpersoonteworden.Datisde
verantwoordelijkheidvandeleraarprimaironderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaartekunnen
makenmoetdeleraarpedagogischcompetentzijn.
Pedagogisch competent in het openbaar onderwijsDeleraargaatuitvanmenselijkewaardigheid,pluriformiteitendemocratiealsbelangrijkste
waarden.Hijlaatziendateeneigenkritischoordeeltotstandkomtdoorproblementebenaderen
vanuitverschillendeinvalshoeken.Deleraarstimuleertkinderentoteenkritischedemocratische
houding.Hijzorgtervoordatleerlingenrespectvolmetelkaaromgaan,verantwoordelijkheidnemen
voorelkaar,moreelgedragoefeneneneeneigenmoreleverantwoordelijkheidontwikkelen.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) zorgtervoordatkinderensocialecompetentiesontwikkelen,zoalsnaaranderenkunnen
luisteren,zichinanderenkunneninlevenenanderenwaarderen;
02) leeftvoorenlaatdekinderenervarendatverschillenvanzelfsprekendzijn.Hijstimuleertde
kinderenzichteverdiepeninelkaarsverschillende(levensbeschouwelijke)achtergronden
endezeterespecteren.Hijleeftvoorenlaatdekinderenervarendathetfeitdatiedereen
verschillendiswaardevolis;
03) stimuleertdekindereninhunidentiteitsontwikkeling;
04) leeftvoorenlaatdekinderenervarendathetbelangrijkisvragentestellenvanuitverschillende
invalshoekenbijwatergebeurtenwatmensenzeggen(enschrijven)enopbasisvandeze
vragenenantwoordentoteeneigenafgewogenoordeeltekomen;
05) onderzoektsamenmetdekinderenwathetverschilistussenwaardenennormenenstimuleert
dewaardeontwikkelingenhetethischhandelenvandekinderendoormoreelgedragteoefenen;
06) laatzichinzijnwaardebepalingleidendoordeUniverselerechtenvandemensenderechten
vanhetkind;
07) leeftvoorenlaatkinderenervarendatdemocratieietsiswatontstaatdoorsamenderegelste
bepalen,doorsamenverantwoordelijktezijn.
10
Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen
vaardighedenzoalshiernagenoemd.
Een leraar in het openbaar onderwijs:
01) heeftkennisvandesocialecompetentiesenvanmethodiekenomkinderenhieractiefmeete
latenoefenen;
02) kanvanuiteendoordachteleerlijndeontwikkelingvansocialecompetentiesbijkinderen
stimulerendooreractiefmeeteoefenen;
03) gaatrespectvolommetdekinderen,zijncollega’s,oudersenanderen;
04) zorgtdatdekinderenoprespectvollewijzemetelkaaromgaan;
05) spreektkinderenaanopongewenstgedrag;
06) heeftkennisvanverschillende(levensbeschouwelijke)achtergrondenvangroepenmenseninde
Nederlandsesamenleving.
07) organiseertactiviteitenwaarinkinderenzichverdiepeninovereenkomstenenverschillen
tussenelkaarenwaarinkinderenzichverdiepenindeachtergrondenachterdeverschillen;
08) organiseertactiviteitenwaarinkinderendemeerwaardevanverschillenervaren;
09) steltzichopvanuiteenactievevragendehoudingensteltfilosofischevragen;
10) kenthetverschiltussenwaardenennormen;
11) pasttechniekenenmethodiekentoewaardoorkinderenoefenenmetmoreelgedragenmorele
oordeelsvorming;
12) kentdeUniverselerechtenvandemensenderechtenvanhetkindenlaatzicherdoorleidenin
zijnwaardebepaling;
13) pastactiviteitenenproceduresvoorwaarbijkinderenactiefenbewustoefenenmetdemocratie
endemocratischgedrag.
11
12
03 Vakinhoudelijk en didactisch competentAlgemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijshelptdekinderenzichdeculturelebagageeigentemakendiesamengevat
isindekerndoelenvoorhetprimaironderwijsendieelkedeelnemeraandesamenlevingnodig
heeftomvolwaardigtekunnenfunctioneren.Datisdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimair
onderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaartemakenmoetdeleraarvakinhoudelijkendidactisch
competentzijn.
Vakinhoudelijk en didactisch competent in het openbaar onderwijsDeleraargaatuitvanindividueleverschilleninniveau,tempo,interesse,levensbeschouwelijkeen
cultureleachtergrondenweetdaarvakinhoudelijkendidactischopaantesluiten.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) kanhetkennisgebiedgeestelijkestromingenzovormgevendathetdeopenbareidentiteitondersteunt;
02) herkentlevensbeschouwelijkethema’senkaninspelenopmorelevraagstukken;
03) isinstaatomvanuiteenkritischdemocratischehoudingaandachtteschenkenaanhetvak
burgerschapsvorming;
04) isinstaatfilosofischevragentestellenaankinderen.
Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen
vaardighedenzoalshiernagenoemd.
Een leraar in het openbaar onderwijs:
01) isinstaatomhetvak/vormingsgebiedgeestelijkestromingenteimplementeren;
02) isinstaatopeengevarieerdemanierlestegevenendaarbijinstaatrekeningtehoudenmetde
levensbeschouwelijkeverschillenindegroep;
03) kanzijn/haaropvattingenoverhetkennisgebiedgeestelijkestromingenverantwoorden;
04) heeftkennisvandeverschillendelevensbeschouwelijkeachtergrondenvangroepenmenseninde
Nederlandsesamenleving,vanhethumanismeenvandewereldreligies;
05) isinstaatomeengesprekoverlevensbeschouwelijkewaardentevoeren;
06) isinstaatomdiemomententeherkennendiedemogelijkheidbiedentoteenlevensbeschouwelijk
gesprek;
07) isinstaatleerlingeninteleideninbetekenissen;
08) heeftkennisvandelevensbeschouwelijkeontwikkelingvankinderen;
09) heeftkennisvandemoreleontwikkelingvankinderen.
10) kantechniekenenmethodiekentoepassenwaardoorleerlingenkunnenoefeneninmoreelgedrag
enmoreleoordeelsvorming;
11) stimuleertleerlingenomzorgtehebbenvooreneenactievebijdrageleverenaanhunomgeving;
12) stimuleertwaardecommunicatieenhetontwikkelenvanwaardeoordelen;
13) leertleerlingenkritischtekijkennaarzichzelfendeeigenopvattingen,enanderenenhun
opvattingen;
14) geeftruimteaaniedersmening/visie/opvattingen/overtuiging;
15) heefthetuitgangspuntdatiederewaarheidevenwaaris;
16) stimuleertdekinderentoteenactievevragendehouding,hetstellenvanfilosofischevragenenhet
komentoteenafgewogenoordeel;
17) kanethischevraagstukkenbespreekbaarmaken.
1�
04 Organisatorisch competent
Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsdraagtzorgvooralleaspectenvanklassenmanagementtenbehoeve
vanzijngroep.Datisdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimaironderwijsenomdie
verantwoordelijkheidwaartekunnenmakenmoetdeleraarorganisatorischcompetentzijn.
Organisatorisch competent in het openbaar onderwijsDeleraarcreëertderandvoorwaardendienodigzijnomdedoelstellingenvandeopenbarevisievan
deschoolterealiserenenregeltzakenconcreet.Hijbetrektleerlingenindebesluitvormingoverde
klassenorganisatieenonderkentinvloedenvaneigenideeënenbeslissingenopdegroep.Hijbehoudt
hetoverzichtineengrotediversiteitvantaken,activiteitenenontwikkelingen.Hijgeefthierbinnen
voldoenderuimtevoordecultureleenlevensbeschouwelijkeverschilleninzijngroep.Hijverbindthet
lerenindeschoolmethetlerenbuitendeschool.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) zorgtvooreenoverzichtelijke,ordelijke,taakgerichtesfeerinzijnklasenzijnlessenzodatde
kinderenwetenwaarzeaantoezijnenwelkeruimtezehebbenvooreigeninitiatief;
02) zorgtvooreenoverzichtelijke,ordelijke,taakgerichtesfeerinzijnklasenzijnlessenzodatde
kinderenwetenwatzemoetendoen,hoeenmetwelkdoelzedatmoetendoen;
03) hanteertopeenconsequentemanierpassendeorganisatorischeafsprakenmetleerlingenzodat
dezerekeninghoudenmetelkaar;
04) kiestorganisatievormenwaarinruimteisvooreigeninitiatievenenkeuzesvanleerlingen;
05) zorgtervoordatelkkindzichgehoordengerespecteerdweetenvoelt;
06) handeltvanuitdevisiedathetkindcentraalstaat,alspersooneninzijnrelatietotanderen.
1�
1�
05 Competent in het samenwerken met collega’s Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijszorgtervoordatzijnwerkendatvanzijncollega’sopschoolgoedop
elkaarzijnafgestemd.Hijdraagtookbijaanhetgoedfunctionerenvandeschoolorganisatie.Dat
isdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimairenomdieverantwoordelijkheidwaartekunnen
makenmoetdeleraarcompetentzijninhetsamenwerkenmetcollega’s.
Competent in het samenwerken met collega’s voor het openbaar onderwijsHetopenbaaronderwijsstreeftnaareenpluriformpersoneelsbestand.Verschilleninhetteam
wordengezienalskansenvooreenrijkesamenwerking.Hetopenbaaronderwijsstimuleert
personeel,oudersenleerlingenomdeeltenemenaandebesluitvormingbinnendeschoolover
doelstellingenenwerkzaamheden.Deleraardraagtbijaandeafstemmingbinnenzijnteamen
aaneengezamenlijkevisieopdeidentiteitvandeopenbareschool.Deleraardraagbijaanhet
realiserenendeontwikkelingvanhetlevensbeschouwelijk,pedagogischendidactischklimaatvan
deopenbareschool.Deleraarrealiseertenontwikkelteenbetekenisvollesamenwerkingsrelatie,
waarbijrechtwordtgedaanaaneenieder.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) isinstaatenbereidmetcollega’steoverleggenoverdewijzewaaropdeidentiteittot
ontwikkelingkomtenzichtbaarwordtindeschool;
02) iszichbewustvanverschilleninopvattingen,overtuigingenenanderecultureleachtergronden
bijcollega’senweethiervertrouwelijkenrespectvolmeeomtegaan;
03) kanontwikkelingenindesamenlevingenindedirecteomgevingvandeschoolbeoordelenin
relatietotdeidentiteitvandeschoolenweetdiemetcollega’sbespreekbaartemaken.
Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen
vaardighedenzoalshierondergenoemd.
Een leraar in het openbaar onderwijs:
01) kandeeigenpositieenmeningverwoordentenaanzienvanlevensbeschouwelijkeopvattingen,
hundoorwerkingophetonderwijsendeplaatsdiedeopenbareschoolindesamenlevingheeft;
02) isinstaatdeidentiteitvandeopenbareschoolmetcollega’sconcreettemakeninactiviteiten
enwerkwijzen;
03) staatopenvoorfeedbackenisinstaatfeedbacktegeven;
04) kanzichverplaatsenindedenkwijzenvancollega’s;
05) kaneenconstructievebijdrageleverenaanvergaderingen,intervisieenanderevormenvan
schooloverlegenwerkzaamhedendiewordenuitgevoerdomdeopenbareschoolgoedtelaten
functioneren;
06) isinstaatdeeigenvisieoplevensbeschouwelijkonderwijsteverwoordennaarcollega’s;
07) kandevisieoplevensbeschouwelijkonderwijsverbindenmetdepraktijkvandebasisschool;
08) isinstaatrespectvolenconstructiefcollegialegesprekkentevoeren.
1�
06 Competent in het samenwerken in en met de omgeving Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsmoetcontactenonderhoudenmetdeoudersofverzorgersvande
kinderen.Hijmoeterookvoorzorgendatzijnprofessionelehandelenendatvananderenbuiten
deschoolgoedopelkaarzijnafgestemd.Datisdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimair
onderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaartekunnenmaken,moetdeleraarcompetentzijnin
hetsamenwerkenmetdeomgevingvandeschool.
Competent in het samenwerken met de omgeving voor het openbaar onderwijsDeleraarbevordertdebetrokkenheidvanoudersbijdeschool.Hijlegtverbindingentussende
schoolendeomgevingenherkentenbenutdedaaraanwezigediversiteit.Deleraarstimuleert
ontmoetingentussenensamenwerkingmetmenseneninstellingen(waaronderinstellingmet
verschillendecultureleen/oflevensbeschouwelijkeachtergronden)indeomgevingvandeschool.
Deleraarzorgtersamenmetanderenvoordatdeschooleenontmoetingsplaatsisinenvoorde
wijk.Hierbijstimuleerthijdeleerlingenomzorgtehebbenvooreneenactievebijdrageteleveren
aanhun(directe)omgeving.Depluriformesamenlevingdientdaarbijalsbasisvoorzijnhandelen.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) iszichbewustvanzijneigenpositieenmeningtenaanzienvanzijncultureleen
levensbeschouwelijkeopvattingen;
02) kanzijneigenpositieenmeningindezeverwoordenenonderbouwenenisbereiddattedoen;
03) heeftzichtophetmogelijkeeffectvandezeopvattingeninzijnsamenwerkingsrelatiesmet
ouderseninstellingenindeomgevingvandeschoolenhoudtrekeningmetverschillenin
cultuurenlevensbeschouwing;
04) kanenwilzijnhandelenafstemmenopdatgenewatdeopenbarevisievandeschoolvraagt/uit
wilstralen;
05) kanenwiloverbovenstaandeaspecteningesprekmetcollega’seengezamenlijkevisie
uitstralen.
17
1�
07 Competent in reflectie en (professionele) ontwikkeling Algemeen (formulering volgens SBL)Deleraarprimaironderwijsmoetzichvoortdurendverderontwikkelenenprofessionaliseren.Dat
isdeverantwoordelijkheidvandeleraarprimaironderwijsenomdieverantwoordelijkheidwaarte
makenmoetdeleraarcompetentzijninreflectieenontwikkeling.
Competent in reflectie en ontwikkeling voor het openbaar onderwijsDeleraarkaneigenopvattingenenbekwaamhedenvandeverschillendeaspectenvan
beroepsuitoefening,diebetrekkinghebbenopzijneigenidentiteit,onderzoekenenontwikkelen.
BekwaamheidseisenEen leraar in het openbaar onderwijs:
01) isbereideninstaattereflecterenopzijneigenpositieenmeningtenaanzienvan
levensbeschouwelijkeopvattingen;
02) isbereideninstaattereflecterenopdeeigenpositieenmeningtenaanzienvan
maatschappelijkopvattingen;
03) isbereideninstaattereflecterenopdeeigenpositieenmeningtenaanzienvanculturele
opvattingen;
04) isbereideninstaatmetgebruikmakingvanbovenstaandetereflecterenopdeeigen
beroepsidentiteit/persoonlijkwerkconcept;
05) isbereideninstaathetpersoonlijkwerkconcepttebesprekenennategaanhoehetconcept
zichverhoudtmethetbeleidofdeidentiteitvandeschool;
06) isinstaattereflecterenopdeeigenlevensovertuigingendewaardenennormendiedaarbij
horenenkan/isbereiddaarovermetanderentespreken;
07) isbereideninstaattereflecterenopdeeigenberoepsidentiteitinrelatietotdeidentiteitvande
werkplek(openbarebasisschool);
08) isbereideninstaathetpersoonlijkwerkconcepttebesprekenennategaanhoehetconcept
zichverhoudtmethetbeleidvandeschool.
Omhieraaninvullingtekunnengeven,beschiktdeleerkrachtoverdekennis,houdingen
vaardighedenzoalshiernagenoemd.
Een leraar in het openbaar onderwijs:
01) isinstaattotterugblikken,analyseren,formulerenenkiezenvanalternatievenmetalsdoelhet
opdoenvanzelfkennisenhetontdekkenvansterkeenzwakkepunten;
02) isinstaatdevisievandeschoolindezeteonderbouwen.
1�
Vereniging Openbaar Onderwijs Postbus 601821320 AE AlmereT 036 533 15 00 F 036 534 04 64 E [email protected] www.voo.nl