Czy starości trzeba się uczyć?
description
Transcript of Czy starości trzeba się uczyć?
Czy starości
trzeba się uczyć?
Michał Rakowski III LO w Płocku
Kim jestem?
Witam wszystkich bardzo serdecznie! Mam na imię Carl i postaram się przybliżyć Wam moje codzienne życie. Jako że
jest już ze mnie zgredek, bo 70 wiosen na karku to dość dużo,
nie będzie to łatwe. Miejmy nadzieje, że mi się uda!
Geriatria – co to takiego?
Zacznijmy może od samej nazwy. Geriatria jest to
dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami
wieku podeszłego. Zaś pokrewna jej gerontologia
zajmuje się stricte procesami starzenia się.
Psychologia starości Zagadnieniem tym zajmuje się psychogeriatria - dziedzina
badająca zjawiska psychiczne i biologiczne, zaczynające się po 50 roku życia, a występujące
głównie u osób w wieku senioralnym. Psychologia starości stawia przed sobą
następujące zadania:· badanie stopnia wydajności i
możliwości obciążenia seniorów,
· poszukiwanie możliwości terapeutycznych wpływania na
proces starzenia się, · kształtowanie odpowiedniego
otoczenia.
Co to jest starzenie się?
Starzenie się to zmniejszenie zdolności do odpowiedzi na
stres środowiskowy, które pojawia się w organizmach
wraz z upływem czasu, naturalne i nieodwracalne
nagromadzenie się uszkodzeń wewnątrzkomórkowych, przerastające zdolności
organizmu do regeneracji.
Co powoduje starzenie się?Starzenie się powoduje utratę
równowagi wewnętrznej organizmu, co zwiększa ryzyko wystąpienia chorób. Prowadzi do
upośledzenia funkcjonowania komórek, tkanek, narządów i
układów, zwiększa podatność na choroby (np. choroby krążenia,
Alzheimera, nowotwory), wreszcie prowadzi do śmierci.
Charakterystyczne objawy starzenia:
· utrata masy mięśni i kości, · zmniejszenie elastyczności
skóry, · pogorszeni ostrości wzroku i
słuchu, · wydłużony czas reakcji.
Osoby powyżej 65 roku życia stanowią ok. 30 % wszystkich leczonych w szpitalach przy 12,5% udziale w
ogólnej liczbie ludności! Tak nawiasem mówiąc łupie mnie w kościach… A
czym jest to spowodowane?
Konsekwencje wieku starczego
Niektóre z organów i tkanek człowieka są szczególnie
mocno nadgryzane zębem czasu. Inne starzeją
się wolniej, ale tylko nieliczne zachowują dobrą formę do końca naszych
dni.
Kości
Osteoporoza, reumatoidalne zapalenie stawów,
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa i wszelkie upadki oraz inne schorzenia
sprawiają że starsi ludzie mają problemy z ruchem!
Skóra
Jej stan w oczywisty sposób odzwierciedla długość naszego
ziemskiego bytu. Z czasem każda z trzech jej warstw zatraca
pierwotne właściwości:-naskórek złuszcza się
-włókna kolagenowe skóry się przerywają, zaś elastynowe
kruszeją-skóra staje się cieńsza,
bardziej sucha, mniej elastyczna i rozciągliwa
WłosyWłosy, tak jak moje, u
starszych osób z biegiem lat siwieją. Z czasem melanocyty nadające
kolor włosom znajdujące się w mieszkach
włosowych przestają działać. W końcu ich aktywność zaczyna słabnąć a włosy –
zaczynają wypadać.
ŚcięgnaW ścięgnach i więzadłach ubywa kolagenu i elastyny, tworzą się za to twarde zwapnienia. Śliska i gładka jak lustro chrząstka stawowa staje się coraz cieńsza i chropawa. Czasem dochodzi też do wysychania mazi stawowej, pełniącej podobną rolę jak smar w łożyskach. W efekcie zmniejszeniu ruchomości stawów towarzyszy zwiększenie się ich podatności na urazy.
Mózg Ciała komórek nerwowych kurczą się, a tzw. dendryty - wypustki łączące komórki - stają się krótsze i cieńsze, w związku z tym gorzej
przesyłają sobie informacje. Na starość w mózgu zmniejsza się też
liczba receptorów.
MięśnieAż do 50 roku życia ich siła
utrzymuje się na niemal maksymalnym poziomie.
Znaczącego, bo około 20% spadku doświadczają 70-
latkowie, następna dekada ogranicza ich możliwości o kolejne 20%. Prócz siły mięśnie tracą także na szybkości. Dzieje się tak, ponieważ obecne w nich włókna szybkokurczliwe degenerują się i zanikają
znacznie szybciej niż wolnokurczliwe.
PłucaPłuca są bardzo podatne na
związane ze starością zmiany. Jakie? Przede wszystkim
zmniejszenie skuteczności opróżniania się. Skutkiem jest spadek poziomu tlenu we krwi. Źle odżywione tkanki
organizmu zaczynają słabnąć, co szybko znajduje odbicie w
kondycji fizycznej ludzi starszych.
Układ krwionośnyPrzepychanie krwi przez plątaninę
96 tys. kilometrów naczyń krwionośnych staje się coraz
trudniejsze także ze względu na rosnący opór stawiany przez
sztywniejące i zwężające się z wiekiem tętnice. W dodatku zastawki
coraz gorzej spełniają swoje zadanie (stąd żylaki). W
efekcie nasze tkanki dostają mniej tlenu dostarczanego im przez krew. To powoduje kaskadę reakcji: słabsze
odżywienie nerwów, słabsze pobudzenie mięśni, a w końcu zanik
włókien mięśniowych. Na to wszystko nakłada się
nadciśnienie, które dręczy co piątą dorosłą osobę.
Układ pokarmowyPoza spadkiem wydzielania śliny i osłabieniem perystaltyki jelit nie
dochodzi tam do żadnych dramatycznych zmian. Te, które mają
miejsce (zmiana składu soku żołądkowego, liczby komórek wątroby, czy ilości wydzielanych przez trzustkę
enzymów trawiących tłuszcze) są kompensowane i nie wpływają na
ogólną sprawność układu pokarmowego.
Układ wydalniczy
Co innego nerki, których wymiary, a zwłaszcza
wydajność, znacznie się z czasem zmniejszają. W
rezultacie krew jest coraz gorzej
oczyszczana ze szkodliwych
związków. Zdolność filtracyjna nerek 90-latka jest o połowę
gorsze niż 20-latka.
Układ rozrodczyZmiany zachodzące u kobiet
można określić jako rewolucyjne. Hormony płciowe oddziałują na wszystkie tkanki jej organizmu, a wiec ich utrata
wywołuje zmiany nie tylko w narządach rozrodczych (utrata wody i zanik tkanki tłuszczowej
powoduje zwiotczenie skóry twarzy, piersi stają się obwisłe,
w talii na ramionach i udach odkłada się tłuszcz).
WzrokZ biegiem lat soczewka staje
się grubsza i cięższa, powoduje to upośledzenie
widzenia bliskich przedmiotów. Pierwszymi objawami zmian mogą być
np. kłopoty z czytaniem drukowanych liter. Prawie u ¾
osób pomiędzy 65 a 70 r.ż. występuje dalekowzroczność a u połowy osób powyżej 60
r.ż. rozwija się katarakta.
SłuchZaburzenia słuchu
zaobserwowano u 1/3 ludzi powyżej 65 r.ż. Początek tego
procesu i tempo jego narastania wykazują indywidualne różnice.
W przypadku wystąpienia niedosłuchu jest konieczne
badanie lekarskie, ponieważ często u ludzi starszych może
być spowodowane zablokowaniem kanału
słuchowego przez woskowinę.
Zapach i smakWraz z wiekiem maleje
zdolność rozpoznawania zapachów. Wiele schorzeń
może powodować pogorszenie zmysłu
powonienia. Również z wiekiem obserwuje się
pogorszenie rozpoznawania czterech podstawowych smaków :
słonego, kwaśnego, gorzkiego i słodkiego.
Rehabilitacja geriatrycznaProblemy rehabilitacyjne
wieku starczego są we współczesnym świecie bardzo
aktualne. Rehabilitacja geriatryczna powinna
zajmować się usprawnianiem osób starszych zgodnie z
przebiegającymi procesami fizjologicznymi oraz
pacjentami, u których zmniejszenie dotychczasowej
sprawności ruchowej i funkcjonalnej, wynika z
przebytych bądź współistniejących aktualnie
jednostek chorobowych, podczas wykonywania prostych czynności dnia codziennego.
Różne formy oddziaływań terapeutycznychKinezyterapiaFizykoterapia
MasażTerapia zajęciowa
Zajęcia terapeutyczne na bazie codziennej aktywności
PsychoterapiaPoradnictwo psychologiczne Zaopatrzenie ortopedyczne.
Razem z rehabilitacją społeczną (czasami także
zawodową) stanowią integralny model
postępowania rehabilitacyjnego z pacjentem
w podeszłym wieku.
Dziękuję za uwagę!