cultureal pages 289

ﺩﺭ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻫﻔﺘﻪ ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞﻧﻮﺭﯼﻋﻼﺀ ﺗﻬﯿﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﯿﻢ: ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﻧﻮﺭﯼ ﻋﻼﺀ۲۷ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ۳۶ ﺑﻘﯿﻪ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﺪﻧﺪ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﺗﯿﺮﺍﮊﺵ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺒﻮﺩ؛ ﺑﺴﺘﮕﻰ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺍﻭﻝ ﻣﺎﻩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﻘﻮﻕ ﺗﯿﺮﺍﮊ ﻣﻮﻗﻊ ﺁﻥ ﻣﺎﻩ ﺩﺍﺷﺖ. ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﯾﺎ ﺁﺧﺮ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﻣﻰﺷﺪ ﯾﮏ ﺗﻮﻣﺎﻥ۵« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺧﯿﻠﻰ ﻭﺿﻊ ﻣﺎﻟﻰﺷﺎﻥ ﻧﺎﺟﻮﺭ ﺑﻮﺩ. ﺑﺎﻻ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺍﻭﻝ ﺑﺮﺝ ﻛﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﻰﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﯿﺮﺍﮊ ﻣﻰﺭﻓﺖ.ﺗﯿﺮﺍﮊﺑﺴﺘﻪﺑﻪﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭﺭﻭﻯﺟﻠﺪﻫﻢﺑﻮﺩ. ﺑﺴﯿﺎﺭﻓﺮﻭﺵﺩﺍﺷﺖﻭ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺷﻤﺎﺭﻩﻫﺎﯾﻰﺑﻮﺩﻛﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﻌﺪﻯ ﻫﻢ ﺩﺭﻧﻤﻰﺁﻣﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻥ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭼﺎﭖ ﺗﺎ۲۰ ﻣﻰﺷﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻰﺧﺮﯾﺪﻧﺪ. ﺗﯿﺮﺍﮊ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺍﺯﻫﺰﺍﺭ ﺗﺎ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﺧﻮﺍﻥ۱۰۰ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ، ﺳﻮﺍﺩﺷﺎﻥ ﻛﻢ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺟﻤﻌﯿﺘﻰ ﻫﻢ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺗﯿﺮﺍﮊ ﺧﯿﻠﻰ ﺑﻮﺩ. ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺗﯿﺮﺍﮊ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﯾﮏ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ، ﭼﻘﺪﺭ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻣﻰﺧﻮﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﭼﻘﺪﺭ ﺣﺮﻑﻫﺎﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ...ﻫﺎ، ﺍﻫﻞ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ. ﺍﻣﺎ ﺗﺎ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ، ﻣﺎ ﺟﺎﯾﻰ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﻡ ﯾﺎﺩﻡ ﺍﺳﺖ، ﺧﻮﺩﻡ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻭ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮔﻢ ﺗﻬﺮﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﯿﻢ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭﺑﺎ ﺷﯿﻮﻉ ﭘﯿﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮔﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﻣﻰﺑﺮﺩ. ﺷﻮﺩ ﭘﺪﺭﻡ ﺩﺭ ﻛﺮﺑﻼ ﺑﻪ ﺩﻧﯿﺎ ﻣﻰﺁﯾﺪ ﺍﻣﺎ ﻭﺑﺎ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺑﺮ ﻣﻰﮔﺮﺩﻧﺪ. ﭼﻮﻥ ﻣﺎ ﺳﻤﺒﻞﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭﺳﺖﻛﺮﺩﻩﺑﻮﺩﯾﻢﺧﯿﻠﻰﻫﺎﻓﻜﺮ«ﻛﺎﻛﺎﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻫﻢ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﺷﯿﺮﺍﺯﻯ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﯾﺎ ﺍﯾﻦ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻓﻜﺎﻫﻰﺑﻮﺩﺗﺼﻮﺭﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪﺍﺻﻔﻬﺎﻧﻰﻫﺴﺘﯿﻢﺍﻣﺎﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﭘﺪﺭﺑﺰﺭﮔﻢ ﺑﭽﻪ ﭘﺎﭼﻨﺎﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻫﺴﺘﯿﻢ. ﻣﻰﻧﺸﺴﺖ ﮔﺬﺭ ﻗﻠﻰ ﺁﻝﺍﺣﻤﺪ ﺩﺭ ﺟﻼﻝ ﻭ ﭘﺪﺭﺵ ﭘﯿﺶﻧﻤﺎﺯ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﺮ ﻛﻮﭼﻪ ﻣﺎ ﺑﻮﺩ. ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺟﻤﺎﻝﺯﺍﺩﻩ ﻣﻌﻠﻢ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﺎﺑﺎﻯ ﻣﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﻮﻯ ﺳﯿﺪ ﻧﺼﺮﺍﻟﺪﯾﻦ ﻣﻰﻧﺸﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺎﭼﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻣﺶ ﺑﺎﺯﺍﺭﻯ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺧﻼﺻﻪﺍﯾﻦﻛﻪﻣﺮﺣﻮﻡﺗﻮﻓﯿﻖﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺷﺮﻭﻉ ﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﯾﮏ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻓﻜﺎﻫﻰ ﻭ«ﺗﻮﻓﯿﻖ». ﺍﺳﺖ ﻃﻨﺰﺁﻣﯿﺰ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺜﻼ ﺁﻥ ﻣﻮﻗﻊ ﭼﻮﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﺍﺧﺒﺎﺭ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻌﺮ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﻡ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﻌﺪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻰﮔﺬﺭﺩ ﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺿﺎﺷﺎﻩ ﻣﻰﺭﺳﺪ ﻭ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺧﺮﺍﺏ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﺍﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺩﺑﻰ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻛﻞ ﺍﺩﺑﻰ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﻯ۱۳۱۱ ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ﺳﺎﻝ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻫﻢ ﺑﺨﺶﻫﺎﻯ ﻓﻜﺎﻫﻰ ﺩﻭ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺻﺮﻓﺎ ﻓﻜﺎﻫﻰ۱۳۱۷ ﺩﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ. ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﯾﮏ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺟﺎﻟﺐ ﺩﺭ ﻧﺸﺮﯾﺎﺕ ﻃﻨﺰ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﺸﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎﻯ ﺯﯾﺎﺩﻯ ﺭﺍﺳﺎﻟﻪ۱۷ ۱۶ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺟﻮﺍﻥ ﻫﺎﻯ ﺣﺴﺎﺏ ﻣﻰﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻛﻪ ﺟﺰﺀ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻣﺜﻼﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢﺣﺎﻟﺖ،ﭘﺮﻭﯾﺰﺧﻄﯿﺒﻰ،ﻣﺤﻤﺪﺍﻣﯿﻦ ﻣﺤﻤﺪﻯ، ﻧﻮﺭﺍﷲ ﺧﺮﺍﺯﻯ ﻭ ﺧﯿﻠﻰﻫﺎﻯ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﯾﻦ ﺟﻮﺍﻥﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﻫﺎ ﺍﯾﻦﺟﻮﺍﻥﻫﺎﻛﻪﺑﻌﺪﻫﺎﺗﻤﺎﻡﺭﺍﺩﯾﻮﻫﺎ،ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻥ ﻭ ﻣﺠﻼﺕ ﻓﻜﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺍﻛﺜﺮﺷﺎﻥ ﺍﺯ ﻫﯿﭻ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ، ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮﺩﺍﻥ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ. ﺑﻜﻨﺪ، ﺍﺯ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻯ ﻧﻤﻰﺷﺪﻩ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﻯ ﺣﺘﻰ ﺭﺍ ﺁﻥ ﻗﺪﺭ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺩﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﺩ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﯾﮏ ﻛﺎﺭﺍﻛﺘﺮ ﻛﻪ ﺗﯿﺮﺍﮊ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺯﯾﺎﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﻣﺜﻼ ﺩﺭﺳﺖ ﻣﻰﻛﻨﺪ«ﮔﯿﺸﻨﯿﺰ ﺧﺎﻧﻢ» ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻫﺎﻯ ﺯﯾﺎﺩﻯ ﺑﺮﺍﯾﺶ ﻣﻰﺁﯾﻨﺪ. ﺑﻪ ﺗﺪﺭﯾﺞ ﯾﺎ ﺭﯾﺶﺩﺍﺭ ﺗﻪ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎﻯ ﺩﯾﮕﺮﻯ ﺣﺴﯿﻦ ﺣﺴﯿﻨﻰ ﺍﺯ ﻗﻢ ﺭﻭ ﺩﺳﺖ ﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺁﻧﻘﺪﺭ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺮ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﯾﻦ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺑﺮﺍﻯ ﮔﯿﺸﻨﯿﺰ ﺧﺎﻧﻢ ﭼﻪ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﯾﺎﺩﻡ ﻣﻰﺁﯾﺪ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺑﻮﺩﻡ، ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﺧﻮﺍﺳﺘﮕﺎﺭﻯ» ﻓﺮﻭﺵﻫﺎ ﺳﺮ ﭼﻬﺎﺭﺭﺍﻩ ﻫﺎ ﺩﺍﺩ ﻣﻰﺯﺩﻧﺪ ﺗﻪﺭﯾﺶﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﮔﯿﺸﻨﯿﺰ ﺧﺎﻧﻢ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ۱۳۱۸ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻣﻰﺍﻓﺘﺪ. ﻋﻠﺖ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻰﺭﻭﺱﻫﺎﺩﺭﺟﺸﻨﻰﻛﻪ ﺳﻔﺎﺭﺕ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺷﻮﺭﻭﻯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻯ ﻣﺠﺴﻤﻪﺍﺕ ﺭﺍ ﻣﻰﺭﯾﺨﺘﯿﻢ. ﺧﺒﺮﭼﯿﻦﻫﺎ ﺑﻪﮔﻮﺵﻧﻈﻤﯿﻪﻣﻰﺭﺳﺎﻧﻨﺪﻭ ﻣﻰﺭﯾﺰﻧﺪ ﺭﺍ ﻣﻰﮔﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻋﻮﺗﻨﺎﻣﻪ ﺷﻮﺭﻭﻯ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻭ ﺩﻓﺘﺮ ﺭﺍ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﻭ ﺑﺎﺭ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺑﻪ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﻰﺭﻭﺩ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻰ ﻫﻢ ﮔﻮﯾﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺯ ﺯﻧﺪﺍﻥ۱۳۱۸ ﺍﺳﺖ. ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺑﺰﺭﮒ ﺩﺭ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﻫﻢ ﻓﻮﺕ ﻛﻮﺗﺎﻫﻰ ﻣﺪﺕ ﺍﺯ ﭘﺲ ﺁﺯﺍﺩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﺧﺎﻥ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺑﻪ ﭘﺴﺮﺵ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻭ ﭘﺪﺭ ﻧﻪ ﺍﻭ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻣﻰﺭﺳﺪ. ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺫﻭﻕ ﻓﻜﺎﻫﻰ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﺷﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺘﯿﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﺭﺙ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻭ ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﻰ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﻩ ﺑﺎ ﻛﻤﮏ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺭﺍ ﺩﺭﻣﻰ«ﺗﻮﻓﯿﻖ»، ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﺷﺎﻥﻛﻪ ﺳﺮ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﺍﻭﺝ ﺁﺯﺍﺩﻯ۱۳۲۰ ﺁﻭﺭﺩ. ﺷﻬﺮﯾﻮﺭ ﻣﻰﺷﻮﺩ. ﺗﺎ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺯﻡ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﺍﻭﺝ ﻛﺎﺭ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺁﺭﺍ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﺎ ﺑﺰﺭﮒ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﯾﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩﯾﻢ. ﻣﺎ ﻫﺮ ﺳﻪ، ﻣﻦ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭﻫﺎﯾﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ، ﺑﺎ ﻛﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﻋﻼﻗﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻯ ﻣﻰﻛﺮﺩﯾﻢ. ﻣﻦ ﺣﺘﻰ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﺑﺴﺘﺎﻥ ﻣﻰﻧﻮﺷﺘﻢ ﻭ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﭼﯿﺰﻫﺎﻯ ﭼﻨﺪ ﺧﻄﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺩﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻥ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭﯾﺴﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﺁﺧﺮﺳﺎﻟﮕﻰ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭﯾﺴﺖ۱۶ ﺷﺪﻡ. ﺩﺭ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺑﻮﺩﻡ. ﻣﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺭﺯﻡ ﺁﺭﺍ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺻﻔﺤﻪ ﺍﻭﻝ ﻭ ﺍﻭﺍﯾﻞ ﻣﺼﺪﻕ ﺩﯾﮕﺮ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﯾﻢ ﻭ ﻗﺪﺭﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ ﺁﻧﺠﺎ. ﺍﻛﺜﺮ ﺍﻋﻀﺎﻯ ﻫﯿﺎﺕ ﺗﺤﺮﯾﺮﯾﻪ ﭼﭙﻰ ﻭ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ.«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺍﺑﻮﺗﺮﺍﺏ ﺟﻠﯿﻠﻰ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺮﺩﺑﯿﺮ ﭼﻮﻥ ﺑﻮﺩ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯ ﺧﯿﻠﻰ ﺧﻮﺏ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﺰﺀ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﺑﻮﺩ ﺍﺳﻤﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻤﻰﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺳﺮﺩﺑﯿﺮ ﺑﻮﺩ. ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻠﻰ ﺷﺪﻥ ﻧﻔﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﻫﯿﻦ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﺁﻥﻫﺎ ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ ﭼﻮﻥ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭ ﻣﻠﻰ ﺷﺪﻥ ﻧﻔﺖ ﺑﻮﺩﯾﻢ. ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻓﻜﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺳﻮﮊﻩ ﺧﯿﻠﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺩ. ﺍﯾﻦ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺳﻪ ﭼﻬﺎﺭ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺗﯿﺮﺍﮊ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮﻝﻣﻰﻛﺸﯿﺪﻭﻫﻔﺖﻫﺸﺖﺳﺎﻋﺖ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺩﻋﻮﺍﻯ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺁﻗﺎﻯ ﺍﺑﻮﺗﺮﺍﺏ ﺟﻠﯿﻠﻰ ﻭ ﺳﺎﯾﺮ ﺍﻯﻫﺎ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﻢ؛ ﻣﻠﻰ ﺷﺪﻥ ﯾﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻠﻰ ﺗﻮﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﻧﻔﺖ ﺟﻨﻮﺏ. ﻣﺪﯾﺮﻣﺴﺌﻮﻝ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻰ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﭘﺴﺮ ﺩﺍﯾﻰﺍﻡ ﺍﻣﺎ ﭼﻮﻥ ﻣﻰﻛﺮﺩ ﻓﻜﺮ ﻣﻠﻰ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﻮﺩ. ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﻣﺎ ﻣﻰﮔﺮﺩﺍﻧﺪﯾﻢ ﻭ ﻏﯿﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻦ ﺟﻮﺍﻥﺗﺮ ﻭ ﭘﺮﺍﻧﺮﮊﻯﺗﺮ ﺑﻮﺩﻡ، ﻣﻦ ﻃﺮﻑ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺟﺪﻝ ﺑﺎ ﻫﺎ ﻣﻰﺷﺪﻡ. ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯ ﯾﺎﺭﻓﺘﻨﺪﻭﯾﺎ ﻛﻨﺎﺭ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺍﻋﻀﺎﻯ ﺗﺤﺮﯾﺮﯾﻪ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ.ﺑﻌﺪﺍﺯﺁﻥﻣﺎﺑﻪﺍﺗﻔﺎﻕﺩﻛﺘﺮ ﺟﻤﺸﯿﺪ ﻭﺣﯿﺪﻯ، ﻛﺮﯾﻢ ﻓﻜﻮﺭ، ﺍﺳﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘﻮﺭﺳﻌﯿﺪ ﻭ ﻗﺎﺳﻢ ﺭﻓﻘﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺼﺪﻕ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻰﻛﺮﺩﯾﻢ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﻫﯿﭻﮔﺎﻩ ﺑﺎ ﺷﺎﻩ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻧﻜﺮﺩﯾﻢ ﻭ ﺳﻼﻡﻫﺎﻯ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻰﺭﻓﺘﯿﻢ ﻧﺮﻓﺘﯿﻢ، ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﺮﻓﺘﯿﻢ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﯿﻢ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ. ﺍﺻﻮﻻ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻪ ﻛﺴﻰ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻰ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ ﻫﻤﯿﺸﻪ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺍﺑﺎ ﺩﺍﺷﺘﻢ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﯾﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺼﺪﻕ ﻫﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺩﺍﺧﻠﻰﺍﺵ ﺑﻮﺩ. ﺍﺯ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﻯ ﺧﺎﺭﺟﻰﺍﺵ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻰﻛﺮﺩﯾﻢ ﺍﻣﺎ ﻫﺎﻯ ﺩﺍﺧﻠﻰﺍﺵ ﺑﻮﺩﯾﻢ. ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻮ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯﻫﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺣﺘﻰﺍﮔﺮﻛﻮﭼﮏﺗﺮﯾﻦ ﺣﻤﺎﯾﺘﻰ ﺍﺯﻣﺼﺪﻕﻣﻰﻛﺮﺩﯾﻢ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻰﺷﺪﯾﻢ. ﻣﺮﺩﺍﺩ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯﻫﺎ۲۸ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎﻯ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎﺭﺍﻧﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻪ ﻣﺼﺪﻕ ﺗﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﺰﺏ ﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺟﺬﺏ ﻛﻨﻨﺪ. ﺷﻮﺭﻭﻯﻫﺎ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﻓﺴﺘﯿﻮﺍﻝ ﺻﻠﺢ ﺑﺨﺎﺭﺳﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺭﺳﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺗﻮﺩﻩﺍﻯﻫﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﻣﺎﻧﻰ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻣﺪﯾﺮ ﻓﺴﺘﯿﻮﺍﻝ ﺑﺮﻭﺩ. ﺳﻔﺮ ﻣﺠﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﻭ ﺟﺸﻦ ﻭ ﭘﺴﺮﺩﺍﯾﻰ ﻣﻦ ﺑﻮﺩ. ﻓﺮﯾﺒﻨﺪﻩ ﺧﯿﻠﻰ ﺑﻜﻮﺏ ﺑﺰﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺩﻟﺶ ﻣﻰﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺨﺎﺭﺳﺖ ﺑﺮﻭﺩ. ﻣﻦ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻣﺎ ﺷﺪ ﻛﻮﺩﺗﺎﯾﻰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﻧﻤﻰﺩﺍﻧﺴﺘﻢ ﺧﯿﻠﻰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮﺩﻡ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﯾﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺳﻮﺀ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ. ﺍﻭ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻗﺒﻮﻝ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﺮﻓﺖ. ﺍﺯ ﺳﻮﻯ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﻣﺎ ﺟﺪﺍ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺧﻄﯿﺒﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺗﻮﺩﻩﺍﻯﻫﺎﻯ ﺩﯾﮕﺮ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﻗﺒﻮﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ«ﺣﺎﺟﻰ ﺑﺎﺑﺎ» ﻣﺠﻠﻪ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻭ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺑﺨﺎﺭﺳﺖ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ، ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﭼﺎﭖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ. ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺧﻄﯿﺒﻰ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﯿﻠﻰ ﻣﺤﻜﻢﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺷﺎﻩ ﻛﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻫﺮ ﺷﻤﺎﺭﻩﻣﻤﺪ» ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻝ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭ ﺷﺎﻩ ﻣﻰﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﻰﻛﺸﯿﺪﻧﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭ ﻣﺼﺪﻕ« ﺩﻣﺎﻍ ﻭ ﺷﻤﺲ ﻗﻨﺎﺕ ﺁﺑﺎﺩﻯ ﻭ ﺑﻘﯿﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻰﻛﺸﯿﺪﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺳﺮﺩﺑﯿﺮ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻥ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻧﺸﺮﯾﻪ ﻓﮑﺎﻫﯽ ـ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﯼ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺑﻮﺩ« ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﻋﺒﺎﺱﺗﻮﻓﯿﻖ:ﺷﺮﻑﻣﺎ ﺍﺯﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﺍﮔﺮ ﺷﺎﻩ ﮐﺎﺭ ﺑﺪﯼ ﻣﯽﮐﺮﺩ ﭘﻨﺒﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﯽﺯﺩﯾﻢﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮﭼﯿﺰﯼﻧﺒﻮﺩ ﺑﺪﻭﺑﯿﺮﺍﻩ ﻧﻤﯽﮔﻔﺘﯿﻢﻭﺳﮓﻫﺮﺯﻩﻣﺮﺽﻧﺒﻮﺩﯾﻢ ﺍﺧﯿﺮﺍ ﺑﺎ ﺍﻃﻼﻉ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﻋﺒﺎﺱ ﺗﻮﻓﯿﻖ، ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻭ«ﺷﺮﻕ» ﺧﺒﺮﻧﮕﺎﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ، ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪﭘﺎﯼ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮﺋﯽ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﻪ ﻓﮑﺎﻫﯽ ﻣﻔﺼﻞ ﮐﺸﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎﺋﯽ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﻨﺠﺎ ﻧﻘﻞ ﮐﺮﺩﻩﺍﯾﻢ. ﻣﺤﺒﻮﺏﺗﺮﯾﻦ ﻣﺠﻠﻪ ﻃﻨﺰ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮﮔﺮ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ: ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩ. ﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﻫﻢ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻰﻛﺮﺩ؛ ﻭﻗﺘﻰ ﺗﻮﻗﯿﻒ ﻣﻰﺷﺪ ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺎﯾﻊ ﻣﻰﻛﺮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﻼﻥ ﺷﻌﺮ ﯾﺎ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭ ـ ﻛﻪ ﻫﯿﭻ ﮔﺎﻩ ﺩﺭ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﭼﺎﭖ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ ـ ﺗﻮﻗﯿﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺪﯾﺮﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﻣﺠﻠﻪ ﻫﻢ ﻫﯿﭻ ﻭﻗﺖ ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺷﺎﯾﻌﺎﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺗﻜﺬﯾﺐ ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻰﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧﯿﺎﻝ، ﻟﻮﺩﮔﻰﻫﺎ ﻭ ﻣﺴﺨﺮﮔﻰﻫﺎ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺧﯿﺎﻟﻰ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﻟﺨﻮﺵ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﺭﻫﺎ«ﺗﻮﻓﯿﻖ». ﻛﻪ ﻧﺸﺮﯾﻪﺍﻯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮ ﺧﻂ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﭘﯿﺶ ﺑﺮﻭﺩ ﺗﻮﻗﯿﻒ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﻧﺠﺎﺗﺶ ﺩﺍﺩ. ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﺭﻭﻯ ﺟﻠﺪ ﻛﺎﺭﯾﻜﺎﺗﻮﺭ ﺷﺎﻩ ﭼﺎﭖ ﻣﻰﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﯿﺒﻰ ﺍﺯ ﺩﺭﺧﺖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﻛﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥ ﺳﻮﺗﺮ ﻏﻼﻣﺎﻥ ﺩﺭﺑﺎﺭﺵ ﺩﺍﺭﻧﺪﺍﮔﺮ» ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺧﺖ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﯾﺸﻪ ﺩﺭ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ ﻭ ﺯﯾﺮ ﺩﺭﺧﺖ ﺍﺯ ﻗﻮﻝ ﺳﻌﺪﻯ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ، ﻛﺴﻰ ﻛﺎﺭﻯ ﺑﺎ« ﺯ ﺑﺎﻍ ﺭﻋﯿﺖ ﻣﻠﮏ ﺧﻮﺭﺩ ﺳﯿﺒﻰ / ﺑﺮﺁﻭﺭﻧﺪ ﻏﻼﻣﺎﻥ ﺍﻭ ﺩﺭﺧﺖ ﺍﺯ ﺑﯿﺦ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻧﺪﺍﺷﺖ. ﺍﺻﻼ ﺷﺎﻩ ﺧﻮﺩﺵ ﺗﻮﻓﯿﻖﺧﻮﺍﻥ ﺑﻮﺩ. ﻋﺒﺎﺱ ﺗﻮﻓﯿﻖ، ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻊ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﺗﻮﻓﯿﻖ، ﺳﺮﺩﺑﯿﺮ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﺗﺎ ﻭ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺑﻮﺩ. ﻋﺒﺎﺱ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﻮﺭﺑﻦ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺩﺭﺱ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺳﺮﺣﺎﻝ ﻭ ﺳﺮﭘﺎ ﺍﺳﺖ. ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺁﻣﺮﯾﻜﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﺘﺎﺏﻫﺎﯾﻰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﻰﮔﻮﯾﺪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺍﻏﻠﺐ ﻭﻗﺘﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺭﺍ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺍﻭ ﻣﯽﺷﻨﻮﯾﻢ:«ﺗﻮﻓﯿﻖ» ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻭ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺗﻮﺍﻥﭘﺮﺳﯿﺪﮐﻪﮔﺮﺩﺍﻧﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺮ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻭ ﺁﻣﺮﯾﺘﯽ ﻣﯽ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮐﺠﺎ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ، ﭼﺮﺍ«ﺣﻖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮﺩﻥ» ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺩﻣﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪﺍﺩﻋﺎﮐﻨﻨﺪ،ﻭﺩﯾﮕﺮﺍﻥﻫﻢﻣﯽﭘﺬﯾﺮﻧﺪ،ﮐﻪﺍﯾﻦﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺮ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﻨﺪ ﻭ، ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﺑﺮ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ؟ ﺑﺮﺍﯼ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮﯼ ﺍﺯ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮﺀ ﺗﻔﺎﻫﻤﯽ، ﻻﺯﻡ ﻣﯽﺩﺍﻧﻢ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﺑﮕﻮﯾﻢ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﻣﻦ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﺍﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ، ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﺩﮔﯿﺮﯼ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﮐﻮﺷﺸﻢ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻢ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﯼ، ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻋﺎﻡ، ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ، ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ، ﺍﺯ ﭼﻪ ﻣﺮﺍﺣﻠﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ.«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ» ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺮ ﻋﺼﺮ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎﯼ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺍﻓﻖ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺁﻥ ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎ ﮐﺎﺭﺍﺋﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻪﮐﺎﺭ ﺑﺮﻧﺪﮔﺎﻥ ﺁﻥﻫﺎ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮﻧﺪ، ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺟﺮﺍﺋﯽ ﺷﺪﻥ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ، ﺍﺯ ﺯﻭﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﻨﻨﺪ. ﺍﻣﺎ، ﺩﺭ ﻋﯿﻦ ﺣﺎﻝ، ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻫﻢ ﮐﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪﺍﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺑﺎﺯﯼ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺑﮑﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺳﺮﭘﯿﭽﯽ ﮐﻨﺪ، ﻣﺎ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎﺭ ﻭ ﺗﺤﻤﯿﻠﯽ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻫﺴﺘﯿﻢ. ﺑﺎﺭﯼ، ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ـ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﯼ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ـ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﮔﺮﺩ ﻓﺮﺩ«ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ» ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﺻﻠﯽ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻳﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩﯼ ﻧﯿﺎﯾﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻣﺮ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﻭ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﯿﻌﺖ ﻧﮑﻨﻨﺪ، ﺣﮑﻢ ﺍﯾﻦ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ. ﯾﻌﻨﯽ، ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺣﻖ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖﺍﺵ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ«ﺑﺮ ﺣﻖ»، ﻭ، ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺭﻭﺯ، ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺳﺎﺩﻩ ﺑﺎﻻ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ، ﭘﺲ، ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﯾﺎ ﻣﻨﺘﺨﺒﯿﻦ ﺧﻮﺩ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺍﻣﺎ، ﻭﺍﻗﻌﯿﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻔﺖ ﻫﺸﺖ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﯽ ﺻﺒﺮ ﻣﯽﮐﺮﺩﻩ ﺗﺎ ﺗﻌﻠﻖ» ﯾﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ. ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﻫﻢﭼﻮﻥ«ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﺪﺭﻥ» ﺑﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭﯼ ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﺣﻖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﻪ» «ﮔﺰﯾﻨﺶ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺮﺩﻡ» ،« ﺣﻖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ، ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﻣﺪﺭﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺗﺎ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﺪﯾﺪ« ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺮﺩﻡ ﺧﻮﺩ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻪ، ﻭ ﺣﺘﯽ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭼﻨﯿﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﯾﻌﻨﯽ، ﺗﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ، ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﯾﺎ ﻗﺪﺭﺕﻫﺎﺋﯽ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ(ﻫﺎ) ﻣﺎﻭﺭﺍﺀ ﺍﻟﻄﺒﯿﻌﯽ ﻭ ﻗﺪﺳﯽ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺣﻖ ﮐﺴﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺁﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻦ) «ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺪﺳﯽ» ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮﺩ. ﻣﻦ، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﮔﺬﺷﺘﻪﺍﻡ، ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻧﻮﻉ ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﯾﺎﺩ ﮐﺮﺩﻩﺍﻡ.ﮐﺎﺭﯾﺰﻣﺎﺗﯿﮏ» ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻏﯿﺐ ﻓﺮﻭﺩ ﻣﯽﺁﯾﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﺩﻣﯽ ﺧﺎﮐﯽ ﻣﺘﻮﻃﻦ«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺪﺳﯽ» ﺍﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﺷﻮﺩ؟ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥﻫﺎﯼ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﻃﯽ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎﺋﯽ ﺟﺎﺩﻭﺋﯽ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﯽﺍﻓﺘﺪ، ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥﻫﺎﯼ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﺎ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﻭ ﭘﺬﯾﺮﺵ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﻭﻡ، ﻧﺨﺴﺖ ﮐﺴﯽ ﻣﺪﻋﯽ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪﺱ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺁﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﯼ ﻣﺮﯾﺪ ﻭ ﻟﺸﮕﺮ ﻭ ﺷﻤﺸﯿﺮﺯﻥ ﺑﺮ ﻣﯽﺁﯾﺪ. ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻭﺿﻌﯿﺖ، ﻓﺮﺽ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺑﻪﻭﺳﯿﻠﻪ ﺗﻔﻮﯾﺾ ﻣﯽﺷﻮﺩ. ﺍﮔﺮ ﺑﻪ( ﺍﻏﻠﺐ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭ ﻧﺒﻮﺕ) ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺸﺮ(ﯾﺎ ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ) ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ«ﻓﺮﻩ ﺍﯾﺰﺩﯼ» ﺗﺎﺭﯾﺦ ﮐﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﺑﺮﮔﺮﺩﯾﻢ، ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ، ﻣﺜﻼ، ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻩ«ﻓﺮﻩ» ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺍﺯ ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪﺱ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎﮐﯽ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺷﺎﻩ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻣﯽ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﺍﻭ، ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ، ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﻭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ« ﺍﯾﺰﺩ» ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﯿﺰ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﻟﻬﯽ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﺳﻮﻝ(ﯾﺎ ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ) ﺣﮑﻮﻣﺘﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﮐﺮﺩ.«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺪﺳﯽ» ﺍﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﺩﻩ«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺪﺳﯽ» ﺣﺎﻝ، ﺍﮔﺮ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﺪﯾﺪ ﻭﺟﻮﺩ«ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺣﻖ» ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺷﻮﺩ، ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺭﺍﻩﻫﺎﺋﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻌﯿﯿﻦ« ﺑﺮﺣﻖ» ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭﯾﺎﺑﺪﻭ ﺍﺳﺖ. ﺗﺎﺭﯾﺦ«ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥﻫﺎﯼ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ» ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﯾﻦ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺳﺮﻣﻨﺸﺎﺀ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺑﺮ ﺣﻖ، ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﺎﻥ ﺍﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺭﻭﺵﻫﺎﺋﯽ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﭼﯿﺰﯼ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﺟﺰ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ـ«ﺳﻨﺖ» ﮐﻪ ﭼﻮﻥ ﺟﺎ ﺑﯿﺎﻓﺘﻨﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﺳﺎﻝ ﻗﺪﻣﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻭ ﻣﺘﻨﯽ ﻧﻮ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ـ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﯾﺎ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻭ، ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ، ﺣﻖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﺑﻪ«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺪﺳﯽ» ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩﺍﻡ، ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺍﺯﺭﺍﻩﻫﺎﯼﻣﺨﺘﻠﻔﯽﺣﺎﺻﻞﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.ﻣﺎﮐﺲﻭﺑﺮ،ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺱﺁﻟﻤﺎﻧﯽ،ﻣﻌﺘﻘﺪ«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖﺳﻨﺘﯽ» ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪﺍﺳﺖ ﺣﺎﮐﻤﺎﻥ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻏﯿﺐ، ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻧﺨﺴﺖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺁﻧﺎﻥ، ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺩﻭ ﭼﯿﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮﺩ، ﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﮐﺘﺎﺏ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﻔﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﮒ«ﻣﺴﻨﺪ» ﺍﺳﺖ، ﻭ ﯾﮑﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ(ﺣﺪﯾﺚ) ﮐﺮﺩﺍﺭﻫﺎﯼ ﺁﻥﻫﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮ ﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽﺭﺳﺪ ﮐﻪ، ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﯾﺦ، ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺍﺳﺖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺼﺮﻑ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﻭ ﻣﺴﻨﺪ،ﮐﻪ) ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﯽﺍﻧﺠﺎﻣﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺜﻼ ﺷﺎﻫﺎﻥ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮐﻮﺭﺵ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺗﺎﺟﮕﺬﺍﺭﯼ ﺑﻪ ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﺍﻭ( ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺼﺮ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻗﺪﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﯽﺭﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺁﻥ ﺍﻃﺎﻗﮏ ﮐﻮﭼﮏ ﺷﻨﻞ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻭ ﻋﺼﺎﯼ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ. ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﺎﺭ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻮﺍﻓﻘﺖ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﯽ«ﺗﺼﺮﻑ» ﺍﻭ ﺭﺍ«ﻣﯿﺮﺍﺙ» ﺑﺪﯾﻦﺳﺎﻥ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺛﺮﻭﺕ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺮﺍﯼ ﺍﺭﺗﺶ ﻭ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﻮﺭ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﻣﯽﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﺎﺟﮕﺬﺍﺭﯼ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻧﻤﻮﺩ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﺪﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺍﺑﻮﺑﮑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ) ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺭﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺧﻠﻔﺎ«ﺧﻼﻓﺖ» ﺩﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ ﺍﺧﺘﺮﺍﻉ ﻣﺴﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﻣﯿﺮﺍﺙ ﮐﺘﺎﺏ ﻭ ﺣﺪﯾﺚ، ﺑﺮ ﻣﺴﻨﺪ ﺑﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ( ﻋﻤﺮ ﺍﻭ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺣﮑﻮﻣﺘﺸﺎﻥ ﺑﺮﺣﻖ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﺁﻣﺪ. ﺧﻠﯿﻔﻪﻫﺎﯼ ﺑﻌﺪﯼ ﺍﺳﻼﻡ ﻫﻢ، ﺗﺎ(ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ) ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ، ﻋﺒﺎ ﻭ ﻋﺼﺎ ﻭ ﺗﯿﺮ ﻭ ﮐﻤﺎﻥ ﻭ ﺣﺘﯽ ﻣﻮﯼ ﺭﯾﺶ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺭﺍ ﻣﻨﺸﺎﺀ ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﻪﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺁﻥﻫﺎ ﺭﺍ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﯽﺷﺪﻩﺍﻧﺪ. ﺳﻼﻃﯿﻦ ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﻫﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺘﺢ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻭ ﻣﮑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺷﯿﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺒﻮﻝ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻗﺼﺮ ﺗﻮﭘﮑﺎﭘﯽ ﺍﺩﻋﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﯼ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻣﻄﺮﺡ ﮐﺮﺩﻧﺪ. ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺳﺮﺁﻏﺎﺯ ﺑﻪ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺭﺳﯿﺪﻥ«ﺣﻘﺎﻧﯿﺖ ﻗﺪﺳﯽ» ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﯽﺩﺍﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺣﺪﻭﺙﺑﺎ) ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺜﻼ ﺍﻏﻠﺐ ﺳﺮﺳﻠﺴﻠﻪﻫﺎ ﻭ ﺑﻨﯿﺎﻥﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥﻫﺎﯼ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺋﯽ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻪ( ﻣﯽﺁﯾﺪ«ﺳﻠﻄﻪ ﯾﺎﻓﺘﻦ» ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﺍﺯ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ«ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺑﺮﺣﻖ» 180 Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۱۳۸۵ ﺷﻬﺮﯾﻮﺭ۲۴ ، ﺟﻤﻌﻪ۲۸۹ ﺳﺎﻝ ﺩﻫﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ، ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ۱۸

Transcript of cultureal pages 289

فرهنگ قلمرو درهفته یادداشت

اسماعیلنوریعالء تنظیم: و تهیه

عالء نوری اسماعیل

بقیه در صفحه ۳۶ بقیه در صفحه ۲۷

مردممىخواندند كه روزنامهاىبود «توفیق»نبود؛ ثابت تیراژش داشتند. هم اعتقاد آن به ومردم حقوق كه ماه اول به یا فصل بستگى بهتیراژ موقع آن داشت. ماه آخر یا مىگرفتندتومان مىشد یک حداكثر بود و «توفیق»۵ هزاربود. ناجور مالىشان وضع خیلى هم مردم وباال «توفیق» تیراژ مى گرفتند حقوق كه برج اولمىرفت.تیراژبستهبهكاریكاتورروىجلدهمبود.شمارههایىبودكه«توفیق»بسیارفروشداشتوهمان تجدیدچاپ و درنمىآمد بعدى هم شماره۲۰ تا از معموال تیراژ مى خریدند. مردم و مى شدروزنامهخوان آن موقع مردم در بود. تا ۱۰۰هزارو هم نبود جمعیتى و بود كم نبودند، سوادشانبراى آنچه تیراژ از غیر بود. خیلى تیراژ تعداد ایننفر چند كه است این است مهم روزنامه یکچقدر و مىخوانند را روزنامه از چقدر مردم، از

دارند... را قبول آن حرفهاىاما تا هستیم. جا همه اهل ما، «توفیق»ها،پدربزرگم و پدر جایىكهخودمیادم است، خودم وشیوع ایرانوبا در زمانىكه البته تهرانىهستیم.بهكربالمىبرد. را بود،پدربزرگمخانواده كرده پیداكهتمام مى شود وبا مىآیداما پدرمدركربالبهدنیابهتهران برمىگردند.چون ماسمبلمانرا دوبارهتوفیق»درستكردهبودیمخیلىهافكر هم«كاكااین كهچون روزنامه یا مىكردند شیرازى هستیماز فكاهىبودتصورمىكردنداصفهانىهستیماما

تهرانهستیم. پاچنار بچه زمانپدربزرگممىنشست قلى گذر در آلاحمد جاللبود. ما كوچه سر مسجد پیشنماز پدرش وو بوده من باباى فرانسه معلم جمال زاده استاد

است. مىنشسته نصرالدین سید توىیک زندگى هم محیط پاچنار محیطبازارى مردمش كه بوده متوسط طبقه

بودهاند.خالصهاینكهمرحومتوفیقروزنامهرا روزنامه كه مىكند اعالم و را شروعدرآورده كشور محروم طبقات براىو فكاهى روزنامه یک «توفیق» است.

به مردم آن موقع چون مثال است. طنزآمیز بودهبه را مجلس اخبار داشتند، توجه مجلس اخباربعدهرچه است. منظوممىنوشته و صورتشعراوضاع و رضاشاه مىرسد و دوره مى گذرد بیشترمىكند. ادبى بیشتر را روزنامه او مىشود، خرابمقدارى و مىشود ادبى كل به ۱۳۱۱ سال ازسال در است. داشته هم فكاهى بخشهاى فكاهى صرفا را روزنامه مىرود مرتبه ۱۳۱۷ دودر جالب بسیار دوره یک زمان این مىآورد. درهشت در روزنامه را است. او طنز فارسى نشریاترا زیادى جوانهاى و مىكند منتشر صفحهو تربیتمىكند. جوانهاى۱۶ و ۱۷ساله مىآوردمىشدهاند. حساب «توفیق» همكاران جزء كهمثالابوالقاسمحالت،پرویزخطیبى،محمدامینمحمدى، نوراهللاخرازىو خیلىهاىدیگرازجمله

بودهاند. جوانها ایناینجوانهاكهبعدهاتمامرادیوها،تلویزیون هااز اكثرشان كردند، اداره را فكاهى مجالت و

هیچ كه زمان، آن بودهاند. توفیق شاگردان بكند، نمىشده شهردارى از حتى انتقادىمىآورد در و شیرین قدر خوب آن را «توفیق»یک كاراكتر مثال مىشود. زیاد بسیار تیراژ كهخانم»درستمىكند نام«گیشنیز سمبلیکبهتدریج به كهخواستگارهاىزیادىبرایشمىآیند.یا ریشدار ته مثل هم دیگرى شخصیتهاىبلند قم رودست خواستگارها حسینحسینىازشیرین مىشود داستان این آنقدر مىشوند وكه مىكنند دنبال را توفیق شماره هر مردم كهافتاده چه اتفاقى خانم براى گیشنیز شماره اینروزنامه بودم، بچه كه زمانى مىآید یادم است.دادمىزدند«خواستگارى فروشهاسرچهارراهها

خانم». گیشنیز از تهریشدارزندان به توفیق مرحوم بار ۱۳۱۸ دو سال دروابسته كه است بوده این هم آن علت مىافتد.فرهنگى مطبوعاتىروسهادرجشنىكه سفارتمى گوید توفیق به مرحوم كرده برگزار شوروىمجسمهات را مىریختیم. كشور ما بودى در اگرخبرچینها بهگوشنظمیهمىرسانندو مىریزنددعوتنامه شوروى را مىگردند و دفتر «توفیق» وزندان به مرحوم توفیق بار دو مىكنند و پیدا رابوده گویا هم حشتناكى و زندان و مىرودزندان ۱۳۱۸ از بهمن ماه در بزرگ است. توفیقهم فوت كوتاهى مدت از پس و آزاد مى شود

مىكند.خان محمدعلى پسرش به روزنامه امتیازنه و شاعر پدر نه او برخالف مىرسد. توفیقهم نداشت اما امتیاز ذوق فكاهى نویسنده بود وروزنامه بود و مدیریت و دارندگى رسیده ارث به

كمک آندوره با در است. ایشانبوده «توفیق» بادرمى را «توفیق» مادرشان، و توفیق همكارانآزادى اوج رسد مى سر ۱۳۲۰كه شهریور آورد.رزم تا زمان مىشود. «توفیق» و اوج مطبوعاتكار «توفیق» در و بودیم شده بزرگ ما دیگر آراعلت به برادرهایم سه، من و هر ما مىكردیم.با «توفیق» داشتیم، كار این به عالقهاى كه دبستان دوران حتى از مىكردیم. من همكارىو مىنوشتم براى «توفیق» خطى چند چیزهاىآخر صفحه كاریكاتوریست دبیرستان دوران دركاریكاتوریست ۱۶سالگى در شدم. «توفیق»زمان رزم آرا ما در صفحه اول «توفیق» بودم.و مىكردیم را اداره دیگر روزنامه مصدق اوایل وتحریریه هیات اعضاى اكثر آنجا. داشتیم قدرتى

بودند. تودهاى و چپى «توفیق»جلیلى ابوتراب سردبیر «توفیق» زمان آنچون البته بود. تودهاى و خیلى خوب شاعرنمى شد نوشته اسمش بود ممنوعه افراد جزء

شدن ملى با تودهاىها زمان آن بود. سردبیر اماو ما مىكردند شدید توهین و بودند نفت مخالفداشتیمچونطرفدار ملىشدن آنها گرفتارى باخیلى در كردن بهسوژه جلسات فكر نفت بودیم.سه چهار جلسات موثر بود. این تیراژ «توفیق»ساعت طولمىكشیدوهفتهشتساعت جنگسایر جلیلى و ابوتراب آقاى با بود دعواى بنده وملى تنها كهچه بنویسیم؛ملى شدنیا توده اىها

جنوب. نفت شدندایىام پسر توفیق محمدعلى مدیرمسئولاما چون مىكرد فكر ملى تقریبا ایشان بود. جوانتر من آن از غیر و مىگرداندیم ما را روزنامهبا جدل و بحث طرف من بودم، پرانرژى تر وتودهاى هامىشدم. خالصهبهعلتایناختالفاترفتندویا كنار اعضاى تحریریهتودهاى«توفیق»یابهاتفاقدكتر جمشید گذاشته شدند.بعدازآنماقاسم و پورسعید اسماعیل فكور، كریم وحیدى،مى كردیم. اداره را توفیق مصدق زمان در رفقاالبتهماهیچگاه باشاه مالقاتنكردیمو سالمهاىگذشته مىرفتیم نرفتیم، كه باید را شاهنشاهىاعتقاد كه آن با هم مصدق را دكتر نرفتیم آن ازبراى این كه اصوال به ببینیم. داشتیم ایشان بههمیشه ایجاد شود وابستگى به كسى «توفیق»ما به انتقادات از دوران یكى آن در ابا داشتم.بود. داخلىاش سیاست براى هم مصدق دكتراما مىكردیم حمایت خارجىاش سیاستهاى ازآن زمان در منتقد سیاست هاىداخلىاشبودیم.بود و تودهاىها تاثیر تحت بسیار جو مطبوعاتحتىاگركوچکترین حمایتى ازمصدقمىكردیم

مىشدیم. محكوم كشور به خیانت به گاهىتوده اىها ۲۸ مرداد كودتاى از پیشموفق كه را روزنامهنگارانى مىخواستندنه مصدق توده و حزب نه به بودند وشوروىها كنند. جذب بودند وابستهرا بخارست صلح فستیوال و آمدنداز توده اىها كردند. درست رومانى دربه این كه كردند دعوت مدیر «توفیق»و جشن و اروپا سفر مجانى به برود. فستیوالپسردایى من بود. فریبنده خیلى بكوب بزن ومن البته بخارست برود. همدلش مى خواست بهاما شد كودتایى خواهد آینده در نمىدانستممىشویم ما وابسته كه صحبت كردم او با خیلىهم او كرد. خواهند استفاده سوء ما از آینده در واما سوى دیگر از نرفت. و كرد خوشبختانه قبولجدا «توفیق» از و بود تودهاى كه خطیبى پرویزبود دیگر رفته تودهاىهاى از تا چند و با بود شدهقبولكرده بود مجله «حاجىبابا»را درآورده بود،آن «توفیق» پیشاز بود، بهسفر بخارسترفته وبود. را چاپ كرده شاه اولین بار كاریكاتور براىباید خیلى آنها گفته بود كه هم پرویز خطیبىشماره هر و كنند درباره شاه كار آن از محكمتر«ممد خودشان قول به كه را شاه كاریكاتوركاریكاتور مصدق و مى كشیدند دماغ» مىگفتندو مىكشیدند هم و بقیه را آبادى قنات شمس و

آن دوره آخرین سردبیر زبان از «توفیق» انتقادی ـ فکاهی نشریه سرگذشت و سرنوشت

بود ازانتشار«توفیق»مهمتر عباستوفیق:شرفما

می کرد پنبهاش را کار بدی اگر شاهمیزدیماما اگرچیزینبود بدوبیراهنمیگفتیموسگهرزهمرضنبودیم

و صاحبان از توفیق، عباس این که از با اطالع اخیرا «شرق» روزنامه خبرنگارگوئی و گفت به پای و یافته را او است تهران در «توفیق»، فکاهی مجله گردانندگان

کردهایم. نقل اینجا در را او سخنان از بخشهائی که است کشانده مفصلانقالب از پیش طنز مجله محبوبترین «توفیق» هفتهنامه می نویسد: گوگر و گفتشایع مىكردند مردم توقیف مىشد وقتى عبور مىكرد؛ هم خودش گاهى از بود.بود ـ نشده توفیق چاپ در گاه كه هیچ كاریكاتور ـ یا به خاطر فالن شعر كهمردم شایعات نتوانستند وقت هیچ هم مجله این مدیران است. شده توقیف با مسخرگىها و لودگىها خیال، مردم خود در تا مىگذاشتند كنند. تكذیب رادلخوش باشند و كنند آن شماره خیالى توفیق تصور در را دستگاه شاهنشاهىبارها «توفیق» برود. پیش دستگاه با جنگ در خط آخر تا توانسته نشریهاى كهمىشد شاه چاپ جلد كاریكاتور روى اگر حتى نجاتش داد. و محبوبیت شد توقیفدارند دربارش غالمان سوتر و آن است اساسى كنده قانون درخت از سیبى كه«اگر شده نوشته سعدى قول از درخت زیر و مىآورند در ریشه از را درخت خودبا كارى كسى بیخ»، از او درخت غالمان برآورند / سیبى خورد ملک رعیت باغ ز

بود. توفیقخوان خودش نداشت. اصال شاه توفیق برادرانمجله دوره آخرین سردبیر توفیق، برادران جمع از فرد كوچكترین توفیق، عباسدرس فرانسه سوربن دانشگاه توفیق در عباس انقالب بود. از پیش و كودتا بعد ازكتابهایى و در آمریكا بوده بعد از انقالب است. سرپا و است، سرحال خواندهگذرانده است. فرزندان تربیت در اغلب وقتش را دوران این در مىگوید نوشته و

میشنویم: او زبان از را «توفیق» سرگذشت و سرنوشت

آمریتیمی توانپرسیدکهگردانندگانش درموردهرحاکمیتوچرا یعنی، آوردهاند؛ به دست از کجا را کردن» حکومت «حق اینکنند،ودیگرانهممیپذیرند،کهاینحاکمیت خودمیتوانندادعا

است؟ در نتیجه، بر حق دارد بر مردمان حکومت کند و، حقهمین میدانم الزم تفاهمی، سوء هرگونه برای جلوگیری ازایرادگیری و و مطالب، انتقاد این از طرح من قصد که جا بگویمبهرهبرداریسیاسیخاصینیستبلکهکوششمآناستکهنشاندهمدرجوامع بشری،بهطورعام،ودرجامعهایرانی، بهطورخاص،است. مراحلی گذشته چه از حاکمیت» «حقانیت ناظر بر اندیشهشده مطرح نظریههای با مردم هر عصر اگر مراحل این تمام درکارائیطبیعینداشته باشندخودبهخودآننظریهها موافقنبودهزور از خود، شدن نظر اجرائی ناگزیرند، برای برندگان آنها به کار وبر بازی قواعد و شده مورد قبول واقع نظریهای که هم عین حال، هرگاه در اما، کنند. استفادهبا به خود خود ما کند، سرپیچی آن قواعد حاکمیت بکوشد تا از اما باشد یافته آن سامان اساس

تحمیلیديگریروبروهستیم. و وضعیتنابهنجاراز یکی همواره مقاله ـ سرآغاز این در مطرح شده اساس پرسشهای بر که ـ آنجا از باری،فرد گرد بر مردمان اگر که روشن است خود به خود «مردمان» هستند، رابطه این اصلی عناصرپذیرفته حاکمان این حکم نکنند، امر رهبری و حکومت بیعت برای آنان با و نیایند افرادی يارا قبول حاکمیتاش مردم است که کسی حاکم بر حق نیست. یعنی، حق» «بر در نتیجه، و،

باشند. داشتهاز حاکمیت پس، که، گرفت نتیجه چنین باال ساده قاعده همین بتوان از شاید روز، امروزهاست واقعیت آن خود تفویض می کنند. اما، منتخبین به منتخب یا را آنها آن و مردم است آنتا صبر می کرده سالی هزار هشت هفت باید يابد دست منطقی ظاهرا نتیجه این تا به بشریت که«تعلق هم چون یاد می کنیم. مفاهیمی مدرن» «دوران به عنوان آن ما از که برسد روزگاری بهبه کردن حکومت حق «تفویض مردم» و جانب از «گزینش حاکمان مردم»، به حاکمیت حقجدید دوران آغاز از پیش تا و هستند مدرن مفاهیمی همه، و همه مردم»، جانب از حاکمانیعنی، تا هستند. چنین حقوقی که دارای قبول نداشتهاند حتی ندانسته، و هم خود مردمانقدرتهائی استکهحق حکومتکردناز آنقدرتیا این بوده بر همواره اعتقاد اینزمان، شروعو انتخاب قدرت (ها) آن جانب از است که کسی حق حاکم بر و است، قدسی الطبیعی و ماوراءمن قدسی» (ترجمه نام «حقانیت با حقانیت نوع این از مقاالت گذشتهام، در من، شود. تعیین

کردهام. یاد «کاریزماتیک») واژه ازمتوطن خاکی آدمی در وجود میآید تا فرود غیب آسمان قدسی» چگونه از «حقانیت این اماو اتفاق میافتد، داستانهائی جادوئی طی امر در این دورانهای اسطورهای معموال در شود؟کسی نخست دوم، اين مورد در دیگران. پذیرش و شخص یک ادعای تاریخی با دورانهای درمرید گردآوری به دنبال آنگاه است و او تفویض کرده به حاکمیت را عالم قدس که میشود مدعیبه وسیله که حق حاکمیت است بر این فرض وضعیت، در این شمشیرزن بر می آید. و لشگر وتفویض میشود. اگر به نبوت) و رسالت طریق از (اغلب بشر افراد از برخی خدا (یا خدایان) بهبه همین ایزدی» در ایرانباستان مفهوم«فره مثال، میبینیمکه، خودمانبرگردیم، تاریخکشورفره اين و بوده دارای «فره» شاه است. داشته اشاره خاکی عالم به عالم قدس از حاکمیت انتقالداشته و را کشور اداره و تدبیر انتقال، قدرت اين نتیجه او، در و رسيده می او به «ایزد» از جانبرسول که است آن الهی دستور نیز اسالم بوده است. در (یا خدایان) خدا مورد تأیید حکومتش

کرد. اطاعت او از و بايد قدسی» است «حقانیت صاحب اوبوده شکلی که به نیز قدسی» «حقانیت صاحب مرگ از پس بخواهد اگر حکومت حال،یابدو«برحق»محسوبشود،الزماستراههائیبرایتعیین«حاکمبر حق»جدیدوجود استمرارتاریخ از آن» است. ناشی بحرانهای و «جانشینی سرمنشاء واقع در باشد. این ضرورت داشتهبه روشهائی حق، جانشینان او با توسل صاحب حاکمیت بر که، پس از مرگ داده است نشانبه بازگشت جز نیستند چیزی و اغلب ـ میشوند «سنت» خوانده مجموعا بیافتند جا چون کهانتخاب ـ میشوند نو مطرح متنی و در صورت اما اکنون دارند سال قدمت هزاران که روشهائی

میکنند. پیدا حکومت حق طریق، این از و، میشوند منصوب یابه «حقانیت قدسی» تبدیل دادهام، معموال خود نشان پیشین مقاالت در که همچنانراههایمختلفیحاصلشده است.ماکسوبر،جامعهشناسآلمانی،معتقد «حقانیتسنتی»ازمرگ آنان، معموال پس از مراحل نخست در غیب، به عالم که قداست حاکمان متصل استگفتارها و مجموعه و نازل شده کتاب آنان که میراث دوگانه به میشود، یکی منتقل چیز به دومرگ با و است جامعه رهبری آنان که «مسند» به هم و یکی است، (حدیث) آنها کردارهای

شود. پر باید و میماند خالی آنانو مسند، میراث تصرف از طریق حاکمیت قداست انتقال طول تاریخ، در که، نظر میرسد به(که کورش بزرگ از پس هخامنشی شاهان میانجامیده است. مثال حکومت ایجاد به هموارهاو به آرامگاه تاجگذاری مراسم انجام برای است) بوده قداست دارای خود مردم عصر نظر ازو میگرفتند در دست را او و عصای دوش شنل او را بر اطاقک کوچک آن در داخل و می رفتهاندهمراهی و بدون موافقت کار این که است روشن میکردند. «تصرف» را «میراث» او بدینسانراه مذهبی و صاحبان قدرت اداری و ارتش امرای است. ثروت ممکن نبوده و قدرت صاحبانموانع و رفع و قدرت تثبیت نمود همیشه تاجگذاری و میکرده اند هموار امور این انجام را برای

است. بوده معاندانتا گرفته ابوبکر (از خلفا است. گرفته رو صورت این از «خالفت» مسند اختراع اسالم هم درخليفه نتیجه در و نشستند پیامبر از مسند بازمانده بر حدیث، و کتاب میراث بر تکیه با عمر)،تا هم، اسالم خلیفه های بعدی به شمار آمد. حکومتشان برحق و محسوب شده او (جانشين)را منشاء حقانیتخود بهشمار کمانوحتیمویریشپیامبر و و تیر و عصا عبا سال بعد، صدهابه را اشیا این مکه مدینه و فتح از پس میشدهاند. سالطین عثمانی هم صاحب را آن ها آورده وخالفت بازسازی بر خود مبنی ادعای توپکاپی قصر در آن دادن قرار و با کرده منتقل استانبول

کردند. مطرح را اسالمحاکمیت رسیدن به سرآغاز همیشه «حقانیت قدسی» حدوث که می دانیم این همه با(با سلطنتی خاندان های بنیانگذاران و سرسلسلهها اغلب مثال نبوده است. گروهها و افرادبه خویش برائی شمشیر خود را از حاکمیت میآید) یافتن» واژه از «سلطه که این اين به توجه

تاریخی مفهومایران در برحق» «حاکمیت

180Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۱۸ ایرانیان، سال

رهآوردگشت

و گذار در

وبالگهامختصر و کوتاه گزیده های

بقیه در صفحه ۴۱

بابکغفوریآذر،ازنویسندگانسینمائی،درفیلمسازانحزباللهیدیگر مقایسهدهنمکیباسینمای که است معتقد روند تحوالتشان، وساختار شكلگیری ابتدای همان از ایرانحضور عرصه از سال۱۳۶۲، متفاوتش جدید ورا همپای فرهنگی دغدغههای كه افرادی بودزبان و سیاسی اهمیت میدادند فعالیتهایبرایبیانایدهآلهایآرمانییکجامعه را سینمااسالمیمناسبمی دانستند.طیفسینماگرانیدر را مقتدری ۶۰ جریان دهه ابتدای از كهتبدیلبه آوردند، بعدها سینمایایرانبه وجوداصلیترینفیلمسازاناجتماعیـسیاسیایراندیگران، به نسبت بازتر فضای یک در كه شدندتصویر به را دوران آن موضوعهای ملتهبترینمیكشیدند. اگرمحسنمخملباف میتوانستچپ مخالف گروه های نقد در را فیلم اولینرد نظرات در حاجی میری نیز بسازد، سعیدرا «توهم» مجاهدین سازمان عقاید و افكار واولین برای نیز پور رسول مالقلی و میساختجبهههایجنگ آنچه در تصویریحقیقی از بارمجذوب افراد این می داد. تمام ارائه میگذشتفعالیتدر كاركردرسانه جدید سینما، حضور وزمینهساز رواج خود فرض بلكه بر تنها را نه آناسالمیمیدانستندكهمی توانست نوعیازهنركشور هنری عرصههای سایر سرمشق و الگواین سینماگران خطای و آزمون روند باشد. ۶۰ دهه دوم نیمه از تا شد باعث سرانجامجریان یک صاحب ایران سینمای تدریج بهـ اجتماعی سینمای از تاثیرگذار و قدرتمندسیاسیشودكهمحصوالتشحتی می توانستندمواردیاصلیترینچالشهایسیاسیكشور در

تشكیلدهند. راتغییرجهت دهه۶۰ با اواخر از اينطیفاماسكاندارونمادش،مخملباف،سرنوشتدیگریتدریجی چرخشی در مخملباف محسن یافت.تفكراتقبلیاشتشكیکمیكرد، در اندازه هراین كه مبادا نگران میكرد را نیز دوستانشجریان سرنوشت این از مثالی تبدیل به مسیرورود افراددیگری سینماییشود. بهاینترتیبباضمن تبریزی، كمال و مجیدی مجید چوناز مخملباف، سینمای نوع با آشكار مرزبندی

و شهرها اطراف در كه قدیمی یخچالهایاستفاده مورد بنا میشدند، یخ آنها مجاورترا ایران كویر و كویر حاشیه در شهری جمعیتمدارک و اطالعات برحسب تامین میكردند. در یخچال ده تعداد گذشته در شده، جمع آوریکه،خوشبختانه،امروزه كاشانوجودداشتهاستجاللی» «قلعه در محدوده یخچال دو ساختمانپابرجا هنوز كاشان ساله هزار باروی مجاورت درقلعه همراه به قدیمی، یخچال دو این هستند.كاشان تاریخی آثار ۱۳۵۰ جزو جاللی، با شماره

ثبتشدهاند.علتاستقراریخچالهادرمجاورتدیواربلند،این بوده است. دیوار خنكای و سایه بهره گیری ازنوعیخچال دارای انباری بهشكل كاسه، بامقطعیرویدهانه به دلزمین استكه شبیهسهمیدردارد قرار خشت خام از مخروطی شكلی گنبد آننوک و در متر ۲ پایه حدود در گنبد قطر این .مخروط به حدودسی سانتیمتر می رسد. به همیندلیلسطح بیرونیگنبدمخروطیپلهپله میباشداست. میشده كاهگل اندود حفاظت، برای و،طرح هایهندسیازخشت با سطحداخلیگنبد

است. شده تزئینمهمی بهعنوان عامل مخروطی گنبد شكلمیکند. عمل نیز زلزله برابر در مقاومت برایكرت مانند آب، آخورههای یخچالها، كنار درسرما و زمستان در فصل دارد و وجود كشاورزی،قرار قنات یا آب نهر از الیهای آنها درون روز هراینعمل هر روزهادامه میدادندتا در شبیخبزند.سانتیمتر پنجاه یخ حدود ضخامت تا مییافتهورودی از را قطعه قطعه كرده آن سپس شود.

یخچال ها وپلكانیكهبرایآنتعبیهشده بهداخل. آوری مینمودند و جمع حمل یخچال

یكی هستند، در دو دارای یخچالها ایندیگری و زمستانی، انباشت برای شمال به رودر زمان تابستانی. برداشت برای به جنوب روبا تیغه خشتی را آن درها از بیكار بودن هركدام

. میپوشاندندبعدی، الیه با شده انبار یخ الیه هر بینو نچسبند هم به تا میگذاشتند كاه یا حصیررا الیه زیرین كاهگل عایق هر الیه، برداشت با

. باشد پوشاندهبهروی انباشت یخها مجموعه دالیلی چونالی یک (حدود كاه با یخ انبار رویه پوشاندن هم،آن، زیاد ارتفاع یخچال، معماری فرم متر)، دوعایقحرارتی دلزمین كه در انبار یخها قرارگیریاست، وهمچنینجنسمصالحكهازخشت خامتابستان میشود که یخها تا پایان سبب استاز یخ تهیه با باشند. كسبه محل، استفاده قابلگونی درون و محل تاریک را در آن ها یخچال ها،

. میداشتند نگه نمد یابرصافیوتمیزی یخ، قیمتونوعاستفاده بنادارای قدری كه یخی است. میكرده آن فرق ازبرایمصرفبستنیفروش ها خاکوخاشاکبود(زیرا بستنی داخلظروففلزیقرار میرفته بهکاریخمرغوبتر است)، تماسنبوده یخدر با و گرفتهو صاف یخ از و می شده مصرف قصابیها برایشیشه ای معروف یا بلوری یخ نام به ـ كه تمیزاستفاده و آشامیدن مصرف خانگی برای ـ بوده

است. میشدهوبالگ «سرسنگ» از برگرفته

غالمحسین یاد زنده داستانهای به پرداختساعدی حکم آغاز کرد: یک می توان با را ساعدیبه پاسخ در است. ارزشمندی نویس داستاندر را دیگری حکم می توان حکم این چراییبرجسته ترین از یکی او گذاشت: مخاطب مقابلچهل» «دهه در ایران داستاننویسی نمایندگانراویصادق یک دوران. هر دویایناحکام است؛نویسنده ابهامهای جدیدیمیآفرینند: رابطه اما،نویسنده رابطه است؟ چگونه یکدورانتاریخی ورا یکدیگر چگونه متن و خواننده چیست؟ متن وادبیتالش میآفرینند؟همه موضوع تاریخنقد بازنحلههاینقد این ابهامها است. درجهتپاسخبه

ادبیبه وجودنیامدهاندمگربرایپاسخبه چگونگینویسنده،متن تاریخ، ارتباطچهارضلعیکمربع:

خواننده. وو بهحکمخود نشویم مجذوب تئوریها (اما)بازگردیم.ساعدیداستاننویسارزشمندیاست.چگونگی به پاسخی که خاطر چیز به هر از پیشارتباط میدهد؛ ضلع چهار این از ضلع سه ارتباطارزشمندیاست متن. نویسنده و نویسنده تاریخ،نویسنده غربت خویش پاسخ با که خاطر این بهمیسوزد که را انسانی غربت میپذیرد؛ را بودن

مرگ. تاو مورخ سیاستپیشه نویسنده، منظر تاریخ از

این انبوه تاریخ، به برخورد در یکسان نمی گذرد.بازیگران جهان به مورخ زمان، گذر حوادث درصاحبان با سیاستپیشه مینگرد، سیاستجز نویسنده و میکند پنداری ـ همذات قدرتاثر قهرمانان با مورخ ندارد. گزیری دریغ گوییقدرتمعنی با خویشبیگانهاست،سیاستپیشهدرون سیاستپیشه و مورخ نویسنده، و میشودو امروز دیروز متن، در خواننده تا را میکشد خودمتن در تاریخهنگامیکه بیابد. را دو، هر خویش،تنها با یکدیگر متنو خواننده ادبیتهنشین شود،تصویر جوگر و جست و دومی آینه اولی ماندهاند.آینه هستیانسان خویش؛تصویر نوعیتانساندر

یکعصر.ارتباطتاریخونویسنده افتادیم.ساعدیبه دورمتن با را ما می دهد؛ خور در پاسخی متن واز داستانی و خواننده مای اینک میگذارد. تنهاساعدی؛ماییکهمی خواهیمیکباردیگرداستانیجست و در تقسیمبندی، نوعی مبنای بر را از اوبخوانیم؛ در باز تاریخ خویش، و جوی خویشو مورخ سیاستپیشه که انسانی و جوی جست

ندارند. اعتنایی او بهاز یکی از است داستانی «توپ» بلند داستانرهبری قزاقها، به «نبردهای» دورانمشروطیت.«رحیم خان» به کمک بهانه به ژنرال دلماچف،را مشروطه طرفدار ایلهای سرکوب قول کهخود توپ با آنها آمدهاند. منطقه به داده است،قمع و قلع در است قرار که دارند غولپیکریبیگانگان اما خان رحیم آید. کار به متجاسرینژنرال و دیگر، ایلهای همکاری با را نمیپذیرد،را توپ و از منطقه بیرون می کند را سپاهیان اشکه «مالهاشم» این میان میگیرد. در به غنیمتدارد، ایل ها میان در که گوسفندانی نجات برایاسیر قزاق ها توسط است، زده و بیابان کوه بهدرمیآید. ژنرال بلد به خدمت عنوان به و میشودجرم به و نمیبخشند را خیانت این ایلها رهبرانتوپ به غنیمت دهانه به را او همکاری با دشمنگوشهای به را تکهاش هر و میبندند شده گرفته

میفرستند.شده تنیده روایت درهم از دو «توپ» داستان

است؛ «تاریخی» روایتی اول، روایت میآید. فرازروایتحملهدشمنانمشروطیتبهیکیازمناطقاینروایتبهسرعتتوسطروایتدیگر آذربایجان.زندگی دیگر، روایت روایت قرار میگیرد. سایه درسایه قرار اول در روایت مالهاشم است. مرگ ومیگیردتا به یاریعناصرداستانی در شکلدیگریماسرگذشت تاریخبهانه ایاستتا بازنوشتهشود.است بهانه ای او سرگذشت و بخوانیم را مالهاشمبنویسیم؛ تاریخی را بازیگران از تاریخی خالی ما تا

ادبی. متن در مستحیل تاریخیداستانی با پنجعنصر برجسته ما «توپ»، درنمادین، عبارتهای فضا، گو، و گفت روبروایم:و گوها گفت زمانی. صیغه و شخصیت تمثیلیمیدهند، تشکیل را داستان از عمدهای بخشتبدیل به می یابند و برجستگی جا ویژه آن اما بهو فرادستان گوی و گفت که می شوند تلخ طنزیمیخوانیم؛گفتوگویرحیمخان فرودستانرااوغلی و رحیم دلماچوف و (از یکسو) اوزون و

را: دیگر) سوی (ازینرال گفت: این دلماچوف، خان «رحیمبازی کنه، من میخواد با آبروی روسی، اومدهخونده، کور که بفهمونم بهش میخوام هم مندنیا بفهمه که نشاشیده سفت زمین رو حاال تا

دستکیه.تو می کنی ارباب. کاری گفت: خوب اوزون

کار بکنی خوبه. هرمن کردهن خیال گفت: خان رحیماوزون جلوشون درآم. دست تنها نمیتونم

کیا؟ پرسید:المسب ها. همین گفت: خان رحیم

کاشان قدیمی یخچالهای تکنولوژیکاشانی زراعت احسان

غالمحسین ساعدی از «توپ» داستان به نگاهی

شیدا بهروز

اینجا در است. کشور خارج از ادبی نقد چهرههای دریادماندنی از شیدا بهروزرا غالمحسین ساعدی یاد زنده داستان های درباره او مفصل بررسی از تکهای

کرده ایم. انتخاب مینویسد شیدا بهروز که نقدی نوع با آشنائی برای

مسعوددهنمکیسينما وجاذبههای

نکنید باور میگوید: اومن شدهام، عوض من کهابزار با را حرفهایم همان

جدیدتری میگویم

بقیه در صفحه ۳۴

بقیه در صفحه ۳۲

پنهان طریق از است افشا وجهی چند منشور ساعدی داستان هایسلطهپذیر سلطه گر و برابر انسان است در سرگشتگی تاکید بر کردن؛

ساعدی غالمحسین

حزباللهی سرشناس نامهای از دهنمکی مسعودحرفهای به فیلمسازی بهطور است که اکنون ایرانرویکرد مقصد و معنا جستجوی در آورده. رویاو درباره یکی تکههائی از دو مطلب، به او، جدیددر اخیرا که میپردازیم او، با گوئی و گفت دیگری و

شدهاند. منتشر کشور داخل مطبوعات

و كاسته شد نیز سینما این برندگی صراحت ومجددا تا آمد از آن به عمل جدی مراقبت هایاین با نكند. ظهور مخملباف چون نمونهایمورد اعتمادترین همچنان این جریان اما همهجریان ازسویمسئوالن سینمایی بود ومعموالمیاناعضای از فجر» برندگانجوایز«جشنواره

میشدند. انتخاب آندر طیف این فعاالن هرچند بعدهاایران، سینمای حرفه ای جریان با همپوشانیقرار گرفتن زمانیتصور كه كسانیرا همكاری باپذیرفتند به تمامیرد می كردند، را آنها كنار درهمین اختیار در منحصر سوژه هایی هم باز اما

بود. جریانوجودآمادهشدن مسعوددهنمكیراحتیبااین نخستینفیلمبلندش باید جدیدترینعضوروندیكه او بر طیف دانست.حتیمروریكوتاهطی فعلی جایگاه در گرفتن قرار برای حال به تابه سمت معطوف را ذهن بالفاصله است كردههم او جریان میكند. شاخص این نمونههایمنازعات در حضور از قدیمیاش اسالف مثلروی روزنامهنگاری به كرد، آغاز سیاسی تنددرباره حساسترین فیلممستند دو بعد از و آوردسینمای اصلی جریان به اجتماعی معضالت

است. آمده ایرانكدام استقالل، «كدام و فحشا» «فقر ولحاظمضمونجذاب كافیاز اندازه به پیروزی»

است! بس خودزنیکریمی اصغر

به عملی که هر و غذا اعتصاب خودزنی وبرای مناسبی شیوه بزند لطمه انسان جسمبه اصطالح «مبارزه» نیست. این ما مبارزهفرهنگ از و گذاشت کنار کلی طور به باید رادور مدرن و انسانی آزادیخواهانه و مبارزاتشود، توده ای که نیست مبارزهای این کرد.همبه دست بتواندیگرانرا روشی نیستکهاین یکروشانفرادی آنتشویق کرد. زدنبهومذهبیگونه استکه قبلاز هرچیزفشارشرا استیصال میشود. وارد انسان جسم بهرزمندهای و امیدبخش افق و میزند دامنشیوههائی قرار نمیدهد. جامعه مقابل درعظیمی توده که گرفت بهکار باید را مبارزه ازتا زندانیان خانوادههای و مادران از مردم، ازمیلیون ها انسانآزادیخواهوشریف درسراسر

آنبپیوندند. به جهانبتوانندوب» «آزاد وبالگ

هواپیما! همان با(راوی) مینو

شکل به آخر لحظات در درست ...و شد باز هواپیما چرخهای معجزه آساییو به زمین نشست سالم هواپیما صحیح وتکرار مرتب ذوق زدگی را با این خلبان کمکو کردیم!» پیدا نجات شد! «معجزه می کرد:خارجشدیم آمبوالنسها از هواپیما زمانیکهافراد نشانیها دیدیم! ماشین آتش دیدیم!

دیدیم! ... باش آماده حالت زیادی بهو حال بی شکست خورده لشکر ماننددادند. انتقالمان فرودگاه سالن به بیرمقما گرفته نفسی از چنان خوشحال بودیم امابا هم که حتی یارای حرف زدن شده بودانتظار به سالن در ساعاتی نداشتیم. راطرف به پرواز مجدد سپس برای و نشستیمدر تامل هدایت شدیم. نکته قابل هواپیماهواپیما همان با مجددا را «ما که است این

بردند!» کیش جزیره بهما» خاطرههای «آونگ وبالگ

گمشده پیپوحید

گم را خود پیپ مرحوم استالین روز یکگرفت تلفن رییسپلیسبیرحمخود را کرد.همین و است.» گم شده من «پیپ گفت: ووظایف رییسپلیسبه تا تلفنرهبرکافیبودنیم از بعد کند. استالین عمل خود قانونیآنطرفمیز کار این طرف و ساعت نگاهیبهدید. همانجا در را خود پیپ اتفاقا و کرد خودگفت«پیپمن گرفت و تلفنرییسپلیس را«قربان، رییسپلیسپاسخداد: شد.»و پیداپنج نفر بهدزدیدنپیپشما بحالبیستو تا

کردهاند.» اقرار«آکسین» وبالگ

نبض شعرش شاعری كهباشد قلبش ضربان

مریم رئیس داناآید و می دست به سخت كه در خلوتیاز نیست، در گریز تو آن از اتاقی كه هنوز درشاید هدفی یافتن شهری و زندگی روزمرهداری صدای درونت سعی آن، وقتی كه درخونت با و میزنی غوطه شعر در بشنوی، رالحظههای از باشی توانسته بلكه تا میخوانیعصاره جان را سرور آنات تا بلند افسردگیكرده چكانده و شعر كاغذ باشی و روی كرده

190Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۱۹ ایرانیان، سال

فرهنگ قلمرو دریک زن از نگاه

میرزادگی شکوه

داشت نتوان نگه پیر دم به را ماداشت نتوان نگه دلگیر خانه دربود زنجیر چو زلف سر که را آن

داشت * نتوان زنجیر نگه به خانه در

که با این این شعر ایران. ادبیات بزرگ از مهستی، زن است*شعری پژواک فریاد زنانی همواره اما پیش سروده شده ها قرنبوده و مشغول مردساالری با مبارزه به تاریخ سراسر در کهرا پیر» «دم مصححین اغلب که حال دیدهام عین در هستند.این مفهوم شعر به دلیل می کنم فکر من تیر» گذاشتهاند اما «دم

بیمعناست. بقیه در صفحه ۳۵ ترکیب

عزیز! آقایکه بگویم شما به مقدمهای هیچ بدوناز من شادی کرد. شادمان بیاندازه مرا نامهتانآن آخرین دارد و بسیار علل نامه شما دریافتزخمقلب من«از به شعر عطفتوجهیاستکههیچمیدانیدکهمن این آمان جان»کردهاید...می دارم؟ دوست اشعارم دیگر از بیش را شعراز قسمتی عمال که این شعر می دانید هیچ و

است؟ من زندگیهرنژادی و ملت هر از بیش را تراکمه مندراز و مدتهای چرا. میدارم. نمیدانم دوستاترک. تا شاه از بندر ـ میانآنانزندگی کرده ام درو خفتهام شما آالچیقهای در بسیار شبهایمیانسگها،کالههای روزهایدرازدر«اوبه»هاپوستی،نگاه هایمتجسسبدبین،دشتهایپرهمهمهسرسبزوبی انتها،زنانخاموشاسرارآمیزارابهو وروسریهایشان، ورنگهایتندلباسها

بردهام. سر به گردنکش مغرور اسبهای

* * *شهر «دختران دشت!» دختران ترکمن بهاین شعر است الزم آیا نمیدانم ندارند (و تعلقاین حال، به هر کنم؟ پاره صورت پاره بدین راعملبرایمندرحکمتجدیدخاطرهایاست.)شهر،کثیفوبیحصار و پرحرفاست.دخترانترکمنزادگاندشتاند، ماننددشتعمیقاندودشت، دختر فقط خاموش... آنها و اسرارآمیز

هستند. دخترصحراآنان زندگی انتظارند. دختران دیگر... وچیز؟ چه انتظار اما نیست. هیچ انتظار، جزهیچ ایشان خود؛ روح عمق در پایان» «انتظارپایان انتظار به آیا نمیکشند. انتظار را چیزجز سکوت سرتاسر دشت، زندگی خویشند؟ درنمیکند. اما سکوت حکومت فقر هیچ چیز وانتظارصداست.ودختراناینانتظار همیشهدربیانجام،درآندشتبیکرانهبهامیدچیستند؟

امید بیکرانو نه!دشت، اصالامیدیدارند؟ آیاآرزوی آنانتنگ؛ودرخلقو خویتنگخویش،ناچیز که اندازه هر به آرزو که چرا دارند؛ بیکرانکرانه نرسد، بیکرانه مینماید. چون به باشد،

آنان بهجوانههایکوچکیمی مانندکهزیر زرهزره این زیر از اگر محبوسند. تعصبات از آهنینیمی شود. توقعاتبیدار و تمناها همه آیند، در بهبادی نفس از بلند اسبی وحشی که یال سان بهآنهاست: عاصیآشفتهشود. رویاخطار منبایال / دیوانه باد / بشکوفید اگر زرهجامهتان «از

خواهد.» کرد آشفته / را تمنا اسب بلنداین برای من خیال انگیزتر از دردنیا هیچچیزاوبهای شامگاهی منظره دور از که است نبودهدر پشه دفع برای که آتشهایی کنم؛ تماشا رابرابر هرآالچیقبرافروختهمیشود؛ستونباریکبرخاسته،بهطاقیاز اینآتشها از شعلههاییکهمیپیوندد است را فرا گرفته اوبه آسمان که دودآتش طاقی از از بلندی ستونهای ... گویی برسرزمین چنین دختران آنها، نهادهاند! دوداز دسترس عشقها هستند. چنین طبیعتی وعشق های دختران آنان است. دور به آنانو سکوت روز، معنای شما، سرزمین در دورند.کارند. در و سکوت روز دختران آنان کار است.است. «شب» خستگی شما، معنای سرزمینآنان هستند. شبهای خستگی دختران آنانآنان روز بیخستگی دویدن»اند. «دخترانتمامکنج سرشکسته به شب، همه «دختران شب

بیحقیخویش خزیدن»اند.هیأت به آنان بازوان برخیزند، رقص به اگرباغ فواره در این است؛ اما ظرافت فواره ای ومیآید؟ در رقص و بازی به عشق کدام خلوتخویش، سنت های به سیاق هندو، دختران اگرمعابد را در خدایان سپاس شکرانه توفیقی، بهشکرانه به ترکمن، دختران می رقصند، خویش

توصیف «دختران دشت»شاملو احمد شعر در

دشتاند، مانند زادگان دختران ترکمن،خاموش... و اسرارآمیز و عمیقاند دشت

شاملو احمد قدیمی از نامهای

آنچه تراکمه گذراند. میان در و صحرا ترکمن در را چند سالیانی احمد شاملو یاد زندهآقای پاسخ و در درخواست ۱۳۳۶ به سال در که شاملو است متن نامهای میخوانید«از شعرهایش، مشهورترین از یکی توضیح در و گنبدکاووس، در ادبیات دبیر آقچلی،«جنگ باران»، شماره اول، مهرماه در بار نخستین قلب آمان جان»، فرستاده و زخمدر مجموعه آثارش، بعدها شاملو رسیده است. چاپ به در گرگان، منتشر شده ،۱۳۶۴زخم «از نام با اکنون مزبور،که توضیح را نیز به شعر این رسید، بهچاپ آلمان در که۲۰ در دهه نیمههای در که بود ترکمنی دبیر «آبائی افزود: بود شده چاپ آبائی» قلببر را نمایشنامهای مبارز بود عوامل قرار شبی که شد. کشته گلوله ضرب به گرگانکرد، نمایش را صادر اجرای از ممانعت دستور وقت فرماندار آورند که ناگهان صحنهمورد اصابت آبائی و یافت درگیری شدت پادگان کشید، دخالت و اعتراض به کارنام برای این شعر، این زمان شاه در چاپهای رسید. به قتل جا در و گرفت گلوله قراریکی اساطیری در «قهرمانی او و خود یافت جان» تغییر «آمان به سانسور جلوگیری از

شد!» معرفی ترکمنی» افسانههای از

ایرانزمین فرهنگ دهندگان انتقال زنان،و دانشگاه تهران تاریخ استاد بیانی، شیرین دکتر پیش خانم هفتهمصاحبهای در سقوطهخامنشی»، ابتدا تا کتابپرمحتوای«از نویسندهبه حضور فرهنگی، میراث خبرگزاری نشریه در جالب و بسیار خواندنیتوضیح دادهاند کهچگونه تمدنیپرداختهو زندگی فرهنگیو فعالزنان درنسل به نسل را سرزمین خود فرهنگی میراث ایران زنان تاریخ طول در

رساندهاند. امروز به تا و داده انتقالگهواره خود در برای فرزند زن كه زمانی خانم میگویند: «از شیرینافسانه و داستان او برای زمانی كه كمی بعدتر، و، داده سر زمزمه الالییاز تاریخ و عصر پیشاز است. از نموده آغاز گفته، انتقالمیراث فرهنگی رازنساالری» یا انسانبهمرحله«شهرنشینی»،كهدوران«مادر زمانورودوهمچنین اختراعاتو نامیدهشده، مهمترینفعالیتهایزندگیروزمره

گرفته دارو و از غذا اولیه، ابداعاتبر ادواتخانگی، تا ساختآالتو

است». بوده زن عهدهارتباط در مصاحبه، این در اودوران باستان در نقش زنان بادر ایرانی زن درخشان نقش ودوران در خصوص به دوران، اینو داده توضیحاتی هخامنشی،

مختلف تاریخ دورانهای در او سازنده و متفاوت به نقشهای سپسفرهنگ این «زنان امروزی، است که: انتها، امیدوار و، در میپردازد ایرانآراسته، آگاهانه، آنند، میراثدار كه را ایرانی اندیشه طرز و پربار تمدن وزندگی ساز، انسان بخشهای خصوص به موازین، و طبق اصول پالوده وسازند؛ منتقل و سایرین فرزندان خود به زمان حاضر، را با منطبق و سازدر است، ایران رازهای بقای از یكی كه فرهنگی ارزشمند، تداوم این تا

باشد». كارساز و یابد ادامه همچنان آشفته، دنیای این

آقایان؟! کردن از انتقادفکر نکنیدکهدرجمهوریاسالمیفقطآقایانخبرسازهستند.درچندخبرهای تیتر رجبیدر نامهیچشخصیتیبیشاز خانمفاطمه اخیر روزهخاطر نداندخانمرجبی به کمتر کسی است که است. نشده رسانه ها ذکرلباس خلع خواستاری حد (تا خاتمی محمد آقای به نسبت شدید انتقادتحتالشعاع به آمریکا را ایشان سفر به حتی خبرهای مربوط ایشان)، ازایشان بود سخنان نه بود جالب من برای که نکته ای اما است. قرار دادهجمهوری جناحهای دیگر دعواهای به ایشان حرفهای شباهت نه ویک در بار اولین برای است که این من، ماجرا، برای جالب نکته اسالمی.دعوا بگویم است یا بهتر کننده انتقاد یک مخالفین نظریات تنها نه دعوادر حتیکسانی که ایستادهاند! یعنی، او موافقینهم مقابل کننده، بلکهفاطمه رجبی حرفهای موارد مختلفیچرا میگویند او به حاال کردهاند تکرار رانوعگفتنهایشان می زنی. را اینحرفهازن گوییبگویند: «به همطوری استکه

بکند.» این کارها از نیامدهکه است آن واقعیت من، نظر بهـ از این حال عین در ـ و همین زن بودنداده او بزرگ زدن کار دست حرفهای«کیهان» تهران، نشریه از یکسو است.از دفاع به موقتا است، گرا» «اصول اصطالح نشریات به که سرکردهبینش و دینی شعور سیاسی، «عقل غیرمستقیم و پرداخته خاتمی آقایخانم سوی دیگر، از است. داده قرار سئوال مورد را این خانم اسالمی»«سطح بسیار را خود طبیعی همراه و همرزم حرفهای شائق عشرتمقام دیگری و نام صاحب افراد ندانستهاند. بحث قابل و پایین» یافتهترتیب، بردهاند. بدین نام الهام» آقای «همسر عنوان فقط به او از هموسط بیاندازد را خودش نمی تواند زن که میگویند دارند همه و همهما جناح در آقایان این نمیکند که فرق حاال کند، انتقاد «آقایان» از و

یا نباشند. باشند

زمان آخر تا گهواره ز پرستاریدرحالیکهمردان غیور وعالقهمندبهظهورحضرتامامزمان،وحتی

روز تولد حضرت شب و بهانه امام نیستند، به منتظر مردانی که زیاد همآخوندهای و علما آقایان هستند، خوشگذارنی و رقصیدن و زدن حال درمردان نیز چون «زنان میگویند که: زنان جمعه به امامان درشت و و ریزنشان با ابرقدرتها را راههایمبارزه که بهحکومت جهانیمهدی موعودظهور حضرت وقتی وعده می دهند که آن ها به نیازمندند»، و میدهداینمجالس بهنواییخواهندرسیدواگرحاال نمیتواننددر نیز کردند آنهابه فردا آن کنند در شرکت علنی

مقاماتباالیی خواهند رسید.خبرگزاری میان، این دررا وعدهها این ایران زنان دولتیمنتشر مفصل و کامل جزییات بااز گزارش ابتدا این است. در کردهبه فرمایشات ایشان اسالمی جمهوری از پس (که صادق جعفر امام زبانزنانمومنهستند که از گروه گفتهاند که چهار زیادمیشود) طور روزمرهگیرند. قرار ایشان لطف مورد حضرت ظهور از پس می کنند پیدا شانسحیرتانگیزی زجرهای حیات زمان در همه که هستند کسانی زنان اینراه در همه وشکنجهها اینرنج ها توضیحدادهاندکه البته (که کشیدهانداین زنان تشریف آوردند حضرت وقتی میگویند است). بعد اسالم بودهورود حضرت برای که زخمیهایی مجروحین و از پرستاری به سعادت را

کرد. خواهند نایل کردهاند تالشدید از هم، باز بکشیم اگر خودمانرا حتی ما که میفرمایید مالحظههمچنان زمان آخر تا گور از گور و زگهواره تا جمهوری اسالمی،کارمانتازهایندرصورتیاستکهسعادتداشتهباشیموعاقبت پرستاریاست.ما نصیب زمان آخر تا و گور تا گهواره ز صورت این غیر در شویم. خیر به

مو». از «کمند شدن آویزان و سنگسار است و تازیانه

ضعیفهها حقوقگویاهفتهگذشته سایت آیتاهللاصانعیهمموردحملهفیلترهایضدآنفیلترشدهاست. گرفتهوبخشهاییاز منکراتجمهوریاسالمیقرارکندکهمطالبپورنوگرافی میشنودفکر را اینخبر ممکناستکسیکهغیره روابط جنسی اسالمی و و ارتباطبا صیغه ایشان مرتب در خاصی کهنیست چنین که البته اما باشد، شده فیلترینگ این موجب مینویسندبزرگان و سایتهای توضیحالمسایل کتب تمامی مطالب در اینگونه و

وجود دارد. فراوانی به اسالمی جمهوری«زن» واژه از خود مطالب در ایشان که است آن قضیه واقعیتداشته باشند. قصد بدی ناکرده خدای که آن بی استفاده کردهاند، البتهدر اسالم مونث» جنس «حقوق با ارتباط در میخواستند ایشان فقطاز این غافل زن»؛ «حقوق نوشته اند و نبوده حواسشان و صحبت کننددر ارتباط و انگلیسی، و فارسی خصوص به به زبانی، هر به کلمه زن، کهو اخالقی نیست کلمهای اسالمی خدا، پیامبر خدا و حتی چیزی، هر بااز را آنها و کار کرده شروع به اسالمی جمهوری فیلترهای و بالفاصلهخالف وقت یک مبادا برمیدارند تا اسالمی جمهوری امت چشم مقابل

باشد. گرفته صورت شرعیدیگران البته روشناستکهوقتیفیلترها با آیتاهللاچنینمیکنند باداده انجام شرعی خالف این که بخواهم بدون من، کرد. خواهند چهاین برای راه بهترین که باالخره نتیجه گرفتم کردم و فکر خیلی باشم،حقوق از حال عین در و فیلتر نجات پیدا کنیم شر از بتوانیم همه کهکنیم. عوض مشابه کلماتی با را زن کلمه که است این بزنیم حرف زنانتاکنونبهفکرم رسیدهاند اینهاهستند:حقوقضعیفهها معادلهاییکهحقوقخانه، حقوق همشیرهها، حقوق است)، جایز هم (حقوق ضعفاحسناینگونهسخنگفتنایناستکه دیگر بچهها. عیال، حقوقمادرالزمنیستازمسایل فتنهانگیزیمثلکنوانسیون رفعتبعیضوخشونت

آید. میان به غربی سخنی این حرفهای از و زنان علیه

آلود گناه همخوانیهایبرای همیشه که شورای اسالمی هفته گذشته نمایندگان مجلسآقای اظهارات از پس بالفاصله نشستهاند دم سر زنان حسابرسیاشتباه پنجاه سال و صد غلط و آموزش با نحوه ارتباط احمدینژاد، در

آموزشی،درتذكریبهوزیرفرهنگوارشاد اسالمیخواستارجلوگیریارکسترها در زنان همخوانی ازاین نمایندگان معترضکه شدند.احمد و بویر آزادگان و از دشتنهاوند و ماهشهر، و ایذه و اهواز،خالصه و تهران، و خرم آباد وبا خیلی آمده اند ایران، سراسرزمینه در تا کردند عمل سرعتسال پنجاه و صد به زنان رساندنکارهایی انجام زودتر هر چه پیش

باشد. شدهمنفکرمیکنمکهاینآقایان،بهعنواننمایندگانملتایران،به

تهیه امروز با پیش سال و پنجاه زنان صد تفاوتهای از لیستی زودیاین شود. البته تصحیح برق سرعت به موجود اشتباهات کرد تا خواهندسال هشت و بیست این در که چرا باشد داشته زیادی زحمت نباید کارمانده تنها و شده» است «تصحیح سابق آنگونه تندرویهای اکثر اخیربا مسلما هم آن که زنان گناهآلود همخوانیهای مثل مورد چند همین

برطرف خواهد شد. بزرگان واالی این همت

رجبی فاطمه

200Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۲۰ ایرانیان، سال

خبر در فرهنگ

بقیه در صفحه ۳۴

ماوفرهنگمامبتالبه عارضه«نپرسیدن»ایم.براىحفظ بهترینراه ما تاریخفرهنگىدیرینه درکه است شده دانسته این مسلط مناسبات نشود. تبدیل نهادى رفتار یک به «پرسش» پیداستکهاین عارضه هم برآمد مناسباتمسلطمسلط. مناسبات بقاى در مؤثر هم و است بودهاست. مىکرده عادت پرسیدن به نباید کسىنشده پرسش اهل ما اجتماعى روانشناسى پسبر را پرسیدن ۲۵۰۰ ساله استبدادى تاریخ است.

نمىتافتهاست.ریشه است؛ انتقادى تفکر ریشه پرسیدنآزادانه کاربرد پرسیدن و است. خرد دانستن،«جرأت کن زمانى کانت گفته بود: خرد است.به را خود خرد که باش داشته جرأت بدانى».خرد و آزادى ترکیب پرسیدن یعنى گیرى. کارعصر شعار این در آزادى است. خرد تبلور و استبراىاستقرار اینرفتارچیزهایى الزم مدرن است.است که ما الزم ما نداشتهایم. فرهنگى که استبرداشت را نداشتهایم نداشتهایم. ما اینگرایشوآشکارا چیز همه در خود خرد از یعنى آزادى که

کردن. استفادهو اجتماعى مفهوم این در «پرسش»،مدرن جامعه عصر و کارکرد خاصیت و فرهنگى،و است با دنیاى بسته در نتیجه در تقابل است.

حرفشنویسنت... صرفابایدبهخوِد ابتدا براىعادتکردنبهپرسش،دریافت یعنىاولباید «حق»پرسشعادتکرد.کههرکسى«حق»داردبپرسد.واساساهرکسىپرسش و و رأى انتخاب و و نظر حضور «حق»امرى «حق» احساس دارد. سرنوشت تعیین وتحقق ما جامعه کهنسال متأسفانه در که استحقوق است. فرهنگ ما فرهنگ احساس نیافتهاساسا و ما بیشتر است. فردى نبوده و اجتماعىاحساس«تکلیف»مىکردهایم.ماهمیشهوظیفهکارى را یا کارى را انجامدهیم خود دانستهایمکهما انتخاب حق را نبایدها و بایدها ندهیم. انجاماحساس «حق» تقابل است... تعیین نمىکردهتعیین در که آنجاست از «تکلیف» احساس و

نباشیم. یا سرنوشتخویشدخیل باشیماست؛ چیز در همه شک اساس پرسش، ضمناینکهحاصلشکدرهمهچیزهمهست.عادتبهپرسشسبب مى شودکه بههیچبهانهاىنشویم. جدا و دور فردى و اجتماعى خود نقد ازفرهنگ اما نکنیم. پرهیز آن از بهانهاى هیچ به یادور براى است داشته بسیار بهانههاى ما گذشتهاز پرسشها بسیارى پرسشها. از بسیارى ماندنبراىماحکم«تابو» داشته است؛حکمگذشتنازخطقرمز راداشتهاست.درابعادمختلف فلسفى،حق غیره و اجتماعى، اعتقادى، ادبى سیاسى،بودهایم. سلب کرده خود پیشاپیش از را پرسشبه نوعى «چرائیت بىچرا» سبب هم همین بهکه بدلشدهاست.حتى حافظما نهادى ما رفتاراست من بحث مورد که نظر آن از چراست، از پرایقان بههمینسبب همبینتردیدو بىچراست.بىچرا بنیادى در او کلى است. یک حوزه ماندهنوعىتقدیر به ما جامعه بىچرایىدر است. ماندهحال واقعیت هر اجتماعى تعبیرشده استکه درکه چنان شده است هم و پذیرفته داشته است.بدین سبب هم فرهنگ ما باب «نقد»خود باشد.ما دوران اخیر، حتىدر است. خود نگشوده در راباز سر خود نقد از گوناگون بهانههاى و دالیل بهمىکنیم. پرهیز و مىکردهایم پرهیز و مىزدهایم،مثالبسیارىازگروههاىسیاسىعمال بابانتقادبدین بهانه که مبادا ازخود را مسدود مىکردهاند،بسیارىاز هواداران کنند. استفاده مخالفانسوء

را او از انتقاد نویسنده، و شاعر یک دوستداران وهمین به نمىدانند. و نمىدانستهاند مجاز عمالبزرگانمان از انتقادى» «تجلیل به ما هم سببعادت نکردهایم. فکرمىکرده ایم اگراختالفنظرىشأن و از کنیم، مطرح اثرى یا کسى باره را درنقد با را متن نقد چون کاسته ایم. او اهمیتهمین بر در اگر یکى گرفتهایم. و یا شخصاشتباهپاشنهبگرددهمچناندرگرورفتارهاىنهادىشدهسنتىخودخواهیم ماند. و آنحد بلوغفرهنگىراکهبهسبب تحملاین همه درد وبدبختى وآوارگىرنجومشقتتاریخىاستحقاقاشرا گرفتارىو و

کرد. نخواهیم پیدا داریمازدوران پرسشدرتمامابعاد حیات نشانگذرکه مىدهد اجازه بلوغ حد است. ذهن کودکىاین رو از شناسیم. باز عمیق تر و بهتر خود راو اجتماعى ابعاد ناشناخته هستى درک امروزبا است. پرسش شدن نهادى گرو در ما فرهنگىفرهنگ اصل انقالب، در عریان شدن ذاتمانچه است. گرفته قرار پرسش مورد هستىمان وو ارزش ها بازاندیشى به چنین شدیم؟ که بودیمکردن اندیشه پیدا مفروضات درگروپرسشاست.انتقادى تفکر و پرسش گرو در امروز سیاسىادبیات در آشنایى زدایى و عادتشکنى است.و تأمل گرو پیدا کردن ساخت پرسش امروز دردر حلى راه گونه هر کردن پیدا است. مقتضىنکردن گروگفتوشنیدىاست کهحاصلپرهیز

است. پرسش ازفرهنگى، جانبه همه نقد به ما جامعه نیازاست امر همین و ماست. مبرم مسأله نخستیناعتبار، یک سنت به سنت نیست. خوشایند کهپندارهاى نهادى و گفتارها و مجموعه رفتارهاوجوه نپرسیدنیکى از است. حرف شنوىو شده

است. برجاى سنت پابه ویژه یک صد ساله، کافى در این قدر به ماکردهایم. تعریف خودمان از دهه، سه دو این درهم جنبه دیگرى از خود دارد که اکنون به جایا ندیدهایم را آن خوبى به که جنبهاى بپردازیم؛را آن تا کنون که جنبهاى نخواستهایم ببینیم؛مثلامروزنتوانستهایمبخوانیموبازخوانیم.ضمناروبرو از که باشیم شده بالغ باید هم قدرها آنوجودمان بازدارنده و تلخ واقعیتهاى با شدنکنون فرهنگ مان را تا و وجود نهراسیم. ما خیرفرهنگ مان و وجود بهشر اگر اما مطرحکردهایم،

بود. نخواهیم به اعتال قادر نپردازیم،زیسته اند؛ گونهاى به ما بزرگان و ما اجدادفرهنگشان داشتهاند، هم دستاوردهایىامروز است. اما مقدوراتى داشته محدودیتها ونه توقع و زندگىکنیم، نه مى توانیممثلآن ها مانزیستهاند. ما امروز مثل آنها چرا که داریم بیجاسبب به مىپردازیم فرهنگمان نقد به اگر پساین گذشته بر اکنون ماندارد. سلطه اىاستکهبابتهایى از هم ادبیات امروز در هنوز را سلطهاز برخى هم نیما پیرو شعر در دریافت. مىتوانرا شدهاش نهادى زبانى گرایشهاى و عادتها

مىتوانبازشناخت...گرفته در تحقیقاتاش نتیجه فوکو میشلنقدایننیست که بگوییموضعبهطورى استکهکه است نقد این بلکه درست نیست. هست کهقبول مورد که کارهایى و شیوهها دهیم تذکربىچون که چهچیزهایىپى ریزىشده بر ماست،طرز چه شالوده بر مىشود؛ گرفته مسلم چرا وهیچ که شده بنا نسنجیدهاى و مأنوس فکرهاى

نمىکند. شبهه و شک آن ها در کسمفهوم معنا این در درست فرهنگ نقد

فرهنگی در «پرسش» طرح اهمیت«نپرسیدن»است عارضه به مبتال که

پرسیدن ترکیبو است خرد و آزادیآزادی خرد در تبلور

شعار این است؛است مدرن عصر

مختاری محمد یاد زنده

«شرق» روزنامه توقیف و پاسارگادتیراژتریننشریهاصالحطلبچاپ دوشنبهگذشتهروزنامه«شرق»،پرمیاندالیل مطبوعاتدر هیاتنظارتبر اطالعیه در توقیف شد. تهران،آنها به استکه توجه اشارهشده فرهنگینیز مورد به چند توقیفنشریهرواج گزارشی حاوی بر کشور جالب است: درج حاکم شناخت جو برایفرزندان نامشروعمغایر مورد ازدواج،درجمطلبیدر روابطجنسیپیش ازحوزههای و حکومت میان نسبت از واقعی غیر تحلیل دین، احکام باامتیازدهی شهدا، دفن از نامناسب تصویری حاوی داستانی علمیه،از تبلیغ یکی دینی، احکام تمسخر پرسشنامه، یک در مصرف الکل بهفیلم هایممنوعکهبهسیاهنماییدربارهجمهوریاسالمیپرداختهاست،اخالقی، شئونات با مغایر تصویر چاپ مارکسیستی، اندیشههای ترویجپخش ممنوعیت درباره فرهنگی انقالب عالی مصوبه شورای تمسخر

موهن. کاریکاتور درج سکوالریسم، مروج فیلمهایپاسارگاد دشت باستانی آثار نجات بین المللی کمیته حال، عین درآنآمده که در کرده توقیفنشریه«شرق»اطالعیهایمنتشر مورد در نیز

از یکی «گفته میشود که است:دالیلاینتوقیفتوجهخاصشرقباستان و ایران فرهنگ و به تاریخپاسارگاد و مساله به به خصوصبوده سیوند احتمالی سد آبگیریکه شرق داشت توجه است. بایددر که بود در ایران نشریه ای تنها

پاسارگاد وخطراتناشی را در ارتباطبا اخیر بهترینگزارشها ماهه چنددید از که میآید نظر اکنون به بود. منتشر کرده سیوند سد آبگیری ازو فرهنگیایران، تصمیمگیرندگان،حتیدوستداشتنگذشته برخیازبهفهرست بلندتخلفاتاجتماعیافزوده افتادنآن، نیز بهخطر نگرانیازاگر چه رسیدهاست. پاسارگاد و تنگهبالغی نیز به شدهو«خطقرمز»ها،نجات غیرسیاسی و سایت فرهنگی که ماه پیش چند از قرمز، خط اینوضوح کار به این با گروه بود. این شروع شده کردند فیلتر پاسارگاد رابه خصوص و ایرانی تجلیل کرد تاریخ و فرهنگ که نباید از اخطار کردندمیاندازد بهخطر کوروشرا آرامگاه بالغیو تنگه آثار خطراتیکه از نباید

نوشت.» گفت و سخنی

شهریار کنگره جهانی بزرگداشت و شعر روزگزارشخبرگزاری«ایسنا»،علیاصغرشعردوست،مشاوررییس بر بناضمن تمدن، فرهنگ و حوزه در گردشگری و میراث فرهنگی سازمانمجلس شورای در نمایندگی هنگام پیش، سال چهار کرد اعالم که اینششم مجلس به شعر را روز نام به روز یک پیشنهاد تعیین اسالمی،گفت: کرده است، ارایه پیشنهاد، این ارایه «علتبه روزی نداشتن وجودکشور تقویم در شعر نامبرای ایران تقویم در بود.تئاتر و سینما موسیقی،ولی دارد؛ وجود روزهاییبه شعر روز خالی جای شدتاحساسمیشد.اینکه یونسکو حالی است درنیز از کشورها بسیاری و۲۷ شهریور باالخره روز کردهاند.» انتخاب شعر روز عنوان به را روزیدرباره او کردند. «روز شهریار» نامگذاری آن را و شد انتخاب کار این برایروز شعر برای نامگذاری ایرانی شاعران سایر میان شهریار از دلیل انتخابنام به روز شعر اینبودکه داشت: «بهتریننتیجهایکهحاصلشد اظهارشورای در پساز بررسیبسیاریاز شاعرانمعاصر، باشد. شاعریمعاصرنخستین امسال شد. توافق شهریار تولد روز درباره فرهنگی انقالب عالیاستاد شهریار در بینالمللی بزرگداشت همایش های با برگزاری روز شعرهای ۲۷ و روز در سپس و میشود. آغاز وحدت شهریور در تاالر ۲۵ روزگفت: در این مورد شعردوست مییابد. ادامه در شهر تبریز ۲۸ شهریورمیشود افتتاح تبریز در کنگره فارسی، ادب و شعر روز در «۲۷ شهریور،استادشهریار برگزار محلمقبره برنامهشعرخوانی در درشب همانروز وو عارف بابایف خوانندگی موسیقی آذربایجان با که گروه های می شودهم چنین خواهند پرداخت. برنامه اجرای به آن تبریز در سهند عاشقیمنزلاستاد دیدار از هنرهایتجسمی، کتابو چندیننمایشگاه عکس،این برنامههای از دیگر از خانه مشروطیت دیدار شده و تبدیل موزه به کهو شدهاند دعوت کنگره این به نیز شهریار خانواده است. تبریز در کنگرهپدرش در وصف که شعری را از دخترانش ـ ـ یکی بهجت تبریزی مریم

میخواند.» سروده،

بندرعباس از شاعری خودکشیی ها گ بال و هفته ین اغمانگیز خبر از بود پر بندرعباسخودکشیصالحسنگبر،شاعر۵۸ بسیار محبوب این ساله مردمی وگویش در راستای حفظ که شهرموطن لهجه زبان مادری و محلییکی بسیار سختکوش بود. خوداز «غم است: نوشته دوستانش ازمادری لهجه گویش و رفتن دستاین ادب زبان و که بر جفایی و

کرده تحقیق زمینه این سالها در آزارش میداد. مدام میرود سرزمینپیش سال چند که بود تحریر درآورده به رشته زمینه این در نیز کتابی و

بههمت تا او اجازه انتشار نیافت،کوشید وقتیکتاب دوم اما منتشرشد.کند. منتشر وبالگ یک در را نوشتههایش غم و اندیشهها دوست، یکایننتوانستتحمل بیش از که بود نداریچنان مچالهاشکرده و فقر اماخاتمه ماللتبار خویش زندگی به گرفت تصمیم باالخره که این کند. تابر را اندیشه ات و بیاندیشی نتوانی «وقتی میافزاید: دوست این دهد.»برایت میماند؟ وقتیغم نانآنچنان منتشر کنیچه زبانبیاوری وآنها راچه برآیی و فرزند تقاضای همسر کمترین پس که نتوانی از کند مچالهاتشده این ملک ویران اندیشهورزی در کرد؟ این سرنوشت غمبار خواهیو گویا میرود سرگردان وادی در این که قرنهاست کاروان و این استمینویسد: «صالح همیشه دیگری دوست نیست!» آن متصور پایانی برکه همین بود برای شاید باشم.» و مزاحم کسی میگفت: «نمی خواهمانتخابکردهبود تاحداقل بهعنوانمکانخودکشی مهمانسرای اطلسرابود مهمانسرای در امان می ماندند. رفته کار تبعات این خانوادهاش ازازبندرلنگهآمدهام.مسافرم.» اطلسوگفتهبود«منیکاتاقمیخواهم.گذاشته عبدالحسین رضوانیهمدروبالگ خود عکسضمیمهاینخبرراهفتهنامه دفتر راهروی توی پیش، هفته دو بار، «آخرین است: نوشته وبگیری؟» عکس ازم که داری «وقت گفت: دیدمش. هرمزگان» «ندای

اوست». آخرین عکس عکس این و گفتم آره. هم من

سینمایی چون معاونت گزیده گوی، و گوی کمدر که شد برگزار تهران سینما در بهمناسبت روز مراسمی پیش هفتهالبد«فوائد» آنسخنگفتند. و طیآنسخنرانانمختلفدربارهسینماسینمایی امور معاون جلوه جعفری محمدرضا مهندس میان، آن در امابا زبانی که داشت مختصری پیام ارشاد، وزارت بصری سمعی و و

را پیام نوشته شده بود. متن این شعروارازخبرگزاری«ایسنا»برایتاننقلمیکنیم:/ روزی برایسینمای ملی «روز ملیسینماو دستافشانی روزیبرای تپیدنقلبها /همه با ایران تجلی شوق در / دستهابر عرض جغرافیاییاش و تاریخی طول سینمای این امان امن و پرده پردیسهایو تمدن میراثدار هماره سرزمین کهنشرقی، قصههای انگیزترین خیال با تدینایرانی/حاویپهلوانانهتریننقشها دینیونگاهی و / نماها و نواها عارفانهترین و /

/ لبریز از امید و هویت سرشار از / تاریخ به جامعه و به طبیبانه به انسان،منصفانههست نقادمسئوالنه و حقیقت/ واقعیتوجستجوگر تصویرگر/ به شوق طیب حیات شوق به / شایستهتر و بایستهتر آنچه / در طلب هاایرانی الهامبخش / ایرانفردا اندازچشمنواز خوبزیستنو تمنایچشمهمچون نشسته، صدر بر و / توانستن، و اراده در جهان... و منطقه درمدنیت اقتصاد و فرهنگ، علم، در / صدرنشینی... طالیی روزگاران/ نوین اسالمی، انشاءاهللا نمود تمدن و واخالق... / عبودیت نماد ایرانیتحمل چندی باید، قدری درنگ رفت/ اوج میتوان تا ملی، سینمای باسمت به را جلوه جعفری آقای پیام این انتشار با که است این حق رنج!»

منصوب کنند! ارشاد وزارت معاونت شعر

مقدس دفاع شعر آسیب شناسیپانزدهمینکنگره«شعر بهگزارش«خبرگزاریفارس»،هفتهگذشتهدفاع مقدس»،درشهر قصرشیرینبرگزارشد.شاید جالبترینبخش ایندر که ناصر فیض باشد نام شاعراندفاعمقدسبه کنگرهسخنان یکی ازدکان پر رونق یک به احساسی و طبعی پدیده یک شدن واقع، از تبدیلهمان دفاعمقدسدر بخشیازسخناناو چنین بود:«شعر میداد. خبرشرایطجنگوهشتسال دفاعمقدس،بااحساس طبیعیشاعرانهمراهتالشمیکنیمکه ایناحساس را بازسازی دیگر ولیپسازجنگما بود؛در است. کرده پیدا افت کمی مقدس دفاع شعر دلیل همین به کنیم،رفته رفته مقدس دفاع و شعر شرایط تغییر کرد جنگ از پس حال، عینشعر آسیبشناسی بررسی و نقد و باید جلسات شد. ما تبدیل گالیه بهآسیبهای فعلی حفظ از مقدس دفاع شعر تا کنیم، دفاع مقدس برگزارو اندیشه صاحب افرادی که عنوان به شاعران پایان گفت: در وی شود.»مطالعه بررسی، و نقد به سرودنشعر، بر ویژهایهستند، بایدعالوه نگاه

بپردازند. زمینه این در تحقیق و

برای تبلیغ اعزام روحانیوناستان اسالمی تبلیغات مدیرکل رضائیان، احمد گذشته، هفتهکه داد اطالع اراک «فارس» در خبرنگار با و گو گفت مرکزی، در

مبارک ماه تقارن مناسبت بهپیامبر با سال امسال رمضانمتنوع برنامه های اجرای اعظمضروری ایام این در کیفیت با ومراسم برگزاری لذا است. شدهپاسخگویی برای دینی گفتمانحضور با جوانان شبهات به

برگزاری استان، در مساجد فرهنگی علمی و برجسته شخصیتهایآن ها، قاریانبینالمللیو کشوریدر قرآن کریمودعوتاز محافلانسبابرنامههای از جمله ائمهجماعت مساجد برگزاریگردهمایی روحانیون وکریم دارالقرآن همچنین مبارک رمضان است. ماه برای شده پیشبینیتجوید، کالسهای با برگزاری مرکزی، اسالمی استان تبلیغات اداره کلتفسیر و قرآن مفاهیم روانخوانی، روخوانی، تخصصی، لحن و صوتبرایانجام است. گرفته در نظر برایاینایام برنامهایویژه نیز سورهحمدو شهرها به مبلغ ۸۰۰ روحانی امسال مرکزی استان سطح در امور این

خواهند شد.» اعزام دهات استان

جلوه جعفری محمدرضا

شهریار استاد مقبره

سنگبر صالح

210Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۲۱ ایرانیان، سال

«حاکمیت... تاریخی مفهوم۱۸ صفحه از بقیه

لذا، خداوندی و، وحی فرمان و آورده اند تا دستآنها و نبوده همراه مردم پذیرش با حاکمیتشانشکنجه و زندان شمشیر و زور که به شدهاند ناچارحاکمیت تا کنند ناگزیر را مردم اوباشخود لشگر واز صورت، این که در است بپذیرند. روشن را آناننیست «حقانیت» دارای آنان حاکمیت مردم، نظربه حکومت زورشان برسد که تا آنجا آنان تنها و

میدهند. ادامه کردنقدرت اینجا منشاء در که هرچند اینهمه، و باکه است داده نشان تاریخی تجربه است، «زور»غلبه این و بر بقیه غالب شود، زوری صاحب اگرپس حاکمی، اگر چنین و بهخصوص یابد، استمرارشمشیر خود، به متکی حاکمیت جا انداختن ازبرداشته «رعیت» رفاه جهت در هم قدمهائی تبلیغ آن مورد در فرض شده و چنین اغلب باشد،عوالم قدسی (خدایان، البد عنایات که میشودو پشتیبانشخصمزبور اجنه...) فرشتگان، خدا،است بوده اکرهاش و عمله و مباشران و مستشارانغیب عالم جانب از نوعی به هم آنها نتیجه، در و،

شدهاند. حکومت حق صاحب

درتاریخپسازاسالمما،اغلب«سیاستنامه»هااز شدهاند، نوشته دیوانساالر که بهوسیله متفکرانمنشاء به عنوان ـ خداوند این رضایت به یکسوقاطعحقانیتحکومتشمشیردارانـاشارهکردهو،از سویدیگر،کوشیده اندتا،ازطریقداستانگوئی وبهضرورترسیدگیبه زورمندانرا توجه نصیحت،ساختنعنایات برایمستمر حالزیردستانشانـکنند. در این جلب ـ حاکمیت شان الهی در مورد(در سعدی گلستان اول باب خواندن مثال، مورد،جائی او پادشاهان) خالی از تنبه نیست. سیرتدر که یاد میکند عجم» ملوک «یکی از دربار اززوال در خواندند، همی «شاهنامه مجلساشرا وزیر ملک فریدون. عهد و ضحاک، مملکتگنج که فریدون که دانستن توان «هیچ پرسید:او مملکت مقرر حشم نداشت چگونه بر ملک و وآمدند گرد تعصب به او بر خلقی ...» گفت: شد؟»گفت: ملک یافت.» ... پادشاهی کردند و تقویت وباشد؟» گفت: و رعیتچه «موجب گردآمدنسپاهپناه در تا رحمت، و آیند؛ گرد او بر تا باید «کرم

دولتشایمننشینند.»این همه در است که آن نکته در هرحال، بهاز «پذیرش» نقش مهم که همواره بر این با متون،تأکید دوام پر حکومت های ایجاد در مردم جانب

نه تفویض و مردم حکومت نه از آن حق میشود اماحتی این امر است. شده تصور آنان از جانب شوندهبپاخاستنشان بجانآمدن مردمانو مواردیکه درهمچنانصادقاست. کسیکه در پیش می آید نیزبهحاکمیت وانقالب ها جریانخیزشهاوشورشهاحق کردن برای چهارمیخه بالفاصله، می رسد، وورای حاکمیت خود ناچاراستبه دنبالدالیلیفرا

دارند. او از را که این توقع بگردد مردمی ارادهتثبیت شمشیر حاکمیت وقتی بدینسان،و اراده میشود که فرض شد، چنین مستمر وبوده کار در هم الطبیعی ماوراء نیروهای موافقتاصل این در نبود آنان خواست اگر است؛ یعنیاینترتیب،درمورد به بهدستنمیآمد. موفقیتهابرای اثبات میآید که، الزم هم شمشیر با پیروزیرا خود جای شمشیر رفته رفته حکومت، حقانیتبهاستداللهائیمردم پسندو،درنتیجهقداستگرا،روست این از هم نویسان «سیاستنامه» دهد.الهی حمایتهای به و میشوند بهکار دست کهخواندن مورد این (در میکنند. اشاره حکومت ازارتباط در خصوص به «لمبتون» راـ خانم مقاالتو سیاست نامه خواجه نظامالملکـ با سلجوقیان

توصیهمی کنم).دارد ادامه

بهرسمیتشناختهنشودنمیتوانبه درقوانیننیزسلبکرد،همچون حق صرف نداشتنقانونآنراموکول و مشروط آن رعایت که پوشاک و خوراک

تصویبقانوننیست. بهجرم درباره است قرن ربع که حکایتیقانون فقدان صرف دارد و به وجود نیز سیاسیدر شهروندان از بسیاری جرم سیاسی،حقوق محاکمات،تضییعشدهواصل۱۶۸ قانون اساسی جرم ساختهاند. بدل بیهوده و لغو اصلی به رامصداق مییابد صورتی در فقط مطبوعاتی نیزبرای مثال و شود تجاوز دیگران حقوق یا به کهمتهم شود و یا دروغ نسبت داده فردی افترا بهاثرعملمتهم اینکهدر اثباتنمایدو یا نتواندآن راوجدانعمومیجریحهدارشدهباشد،ماننداهانتهم آن جرمبودن تشخیص که مردم مقدسات به

فقطباوجدانعمومیاستوبایدهیأتمنصفه ایو معرف بوده جامعه اقشار همه نماینده واقعی کهو دهد جرم تشخیص باشد عمومی وجدان رأی

است. ارزش فاقد دولتی هیأتمنصفه داوریدرنظامحقوقیتمامکشورهایدموکراتیکنیزجرمسیاسیشاملاقداماتخشونت بارویاشاملدر جامعه که پندار این اما است. صاحبان قدرتاز را مسلح اپوزیسیون و خشونتبار اقدامات ماازشمولجرم و کرده قلمداد تروریسممحاربه نوعسیاسیخارجمیکنندومصادیقجرمسیاسیرابهعنوان شاملافرادیمی دانندکهدرحالحاضریک هستند اول نوع از عقیدتی ـ سیاسی زندانیالیحه در اشتباه است. این فاحش حقوقی خبطجرمسیاسیارائهشدهتوسطاصالحطلبانمجلسدلیلعمدهاشاینبود چند هر رخداد. نیز ششمنخستین بار، برای حداقلی طرح یک با ارائه کهبهانه و به تصویب رسانده سیاسی را جرم قانونمحاکم دست از را سیاسی جرم قانون فقدانکه کردیم مشاهده عمل در و بستانند قضایینیز مجلس حداقلی نمایندگان طرح همین حتیآن حامیان و نگهبان شورای شدید مخالفت باو رادیو و روزنامه از استفاده حتی و گردید مواجهمجرم به دادن جایزه و... را زندان لباس پوشیدنحقوقبشر را با فاصلهعمیقخود قلمدادکردند و

دادند. حقوقی و اخالقی نشان معیارهای وجرم که مصادیق واقعی این است واقعیتاساسی قانون ۱۶۸ اصل مصداق که سیاسیبا فرضاین دوم هستند میگردد، زندانیان دستهعادالنه کهمراحلدادرسیآنانبهصورتقانونیو

باشد. شده طیبه سیاسی جرم دموکراتیک نظامهای درمطلقا وجود زندانیان اول دسته بر مفهوم ناظرو عقاید خاطر به نمیتوان را هیچکس و نداردیا جامعه حکومت دیدگاه از اگر افکارش حتیکرد. زندانی و شناخت مجرم باشد نادرستبرای همواره ما کشور در اینکه توجه جالب نکتهحکومت،قداستو مصونیتقائل بودهومصادیقمیانشهروندانو ناقدانقدرت جرمسیاسیرا درمیکنندومسئولتشخیصو یافتن جستو جونظام در اما است، هم حکومت سیاسی جرمدر میان را سیاسی جرم مصادیق حقوقی آمریکا،حکومتو حاکمانجستوجومی کنندو مجازات

و تصدی سیاسی خدمات از محرومیت را نیز آنمی دهند. مقاماتحکومتیقرار

سال۱۸۳۵ به کتابیکه در توکویل دو آلکسیجرم درباره گزارشی است، کرده منتشر میالدیچند خالصه هر میدهد. ارائه آمریکا سیاسی دراما است بلند مقاله این برای نیز او گزارش شده«برای نیست: ماللآور موضوع اهمیت لحاظ بهاست، قوانین اساس برانداختن فکر در که کسیخدمات سیاسی مجازاتیبهحساب محرومیتازنمیآید.مقصوداصلیازپیشبینیمحاکمسیاسیدرصدد کسی که قدرت از است که آمریکا آن درآنبرآمدهاستسلبگرددومانعاز از سوء استفادهآیندهقدرت سیاسی آنشود کهچنینشخصیدراین مشاهده میشود طوری که به نماید و احرازرأی یک تشریفات است که با اداری تصمیم یک

است. ابراز گردیده قضاییپدیده مخلوط یک آمریکاییها این مورد دربرای که معنی بدین آوردهاند وجود به مرکبی وکلیه تشریفات اداری خدمت از و عزل انفصالقائل را سیاسی محاکمه یک تضمینات ورا آن سیاسی، شدت محاکمه از و گردیده اند

سلبنمودهاند...محاکمات مورد در باید که نکتهای اولیندر که است آن داشت نظر در آمریکا سیاسیبهعهده را محکمهای که رسیدگی به جرم آمریکااعالم را جرم محکمهای که سنا) و (مجلس داردیافته از عناصر واحدی تشکیل هر دو مینماید،بدین قرار دارند. واحدی تأثیر نفوذهای تحت وموجکینهجو و انتقامجویانهایایجاد اگر معنیکهگردد،تقریباغیرقابلمقاومتاست.گرچهبه ظاهرقضاتمحاکمسیاسیآمریکاقادرنیستندمجازاتیولی اعمال نمایند اروپاییان و شدت سنگینی بهبرائت احتمال حال در عین که داشت درنظر باید

است. کمتر آمریکایی محاکم مقابل دراین سیاسی محاکمات برقراری با اروپاییانولی نمایند مجازات را مقصرین که داشتند را نظرسلب محاکمهسیاسیتنها از آمریکایی ها مقصودآمریکا در است. بوده متهم از اختیار و قدرتجنبه بیشتر سیاسی محاکم در رسیدگی چونکه ندیده اند ضرورتی جهت بدین دارد پیشگیریقضاتسیاسیرسیدگیرا دنبالومجازاتمتهم

قطعیتعییننمایند. بهطور رادارد ادامه

درباره... آماری پژوهش یک۱۳ صفحه از بقیه ۱۱ صفحه از بقیه

آماده غرب جهان که اشارات این و آمریکا جدیدبه عنوان را اسالمی حضور جمهوری تا استحس اعتماد و یک واقعیت موجود بپذیرد، باخود سرکوبگرانه سیاستهای بیشتر اطمینانسرگرم با که میداند رژیم است. کرده تشدید راکردنجامعهجهانیبهمسالهغنیسازیمیتواندبه ایرانرا است) مسالهحقوقبشر در توانسته (وخود سرکوب بیشتر به بی باکی و با براند حاشیهادامهدهد.درگذشتدوزندانیسیاسیدرشرایطاعدامها، افزایش هفته، چند فاصله در مشکوکچند تعطیلی هفته با این در اختناق که تشدید واز نمونههایی بود همراه دیگر اصالحطلب نشریه

بهشمار میروند. سرکوب بیباکانه اینغنیسازی، بر ادامه سیاست اصرار با رژیممردمایرانوجهانغرب را بهگروگانگرفتهاست:

سوی از امنیت شورای خواست پذیرش احتمالکاری اگر چنین است و ایران بسیار ضعیف رژیمبرایادامه زیادی تضمینهای رژیم بگیرد صورتحقوق نقض از غرب چشمپوشی و خود حیاتچنین اگر و کرد. خواهد مطالبه ایران در بشربرنامهغنیسازیخود ادامهدهد، رژیم به و نشودنظامی و اتمی تأسیسات به غرب نظامی حملهشورای اگر خصوص به است؛ قطعی تقریبا ایراندرهر امنیتنتواند تحریممؤثریراسازمان دهد.اصلیاین سیاستهای مردم ایرانهزینه صورت،بهصورت متقابلغرب ورژیم جمهوری اسالمیراحمله یا و اقتصادی تحریمهای سرکوب، افزایشآینده در تاریکی بسیار افق بپردازند. باید نظامی

است. ایران انتظار مردم در نزدیکدراینمیان،اپوزیسیونجمهوریاسالمیبایدسیاستی و دهد وفق جدید واقعیتهای با را خودبرای تغییر که آنان بگیرد. پیش آن متناسب با

با... همزیستی و آمریکا

بقیه در صفحه ۴۱

270Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۲۷ ایرانیان، سال

۲۱ صفحه از بقیهپایهمفروضاتموردپرسشقرار گیرد. مىشود کهو چشم نمىآید فکر به ادامه مىدهد که فوکوپنهاناستولىآنچهباعث رفتارروزانهمامىشوداحمقانهترین در حتى نیست فکر جز چیزىصداترین و بىسر و نهادها ابلهانهترین و رسومانتقاد پس دارد. وجود فکر همیشه هم عاداتسوراخ از همان فکر را این است که معناى بهانتقاد بدهیم. تغییر کنیم سعى و بکشیم بیرونکنیم و باز را چشمانمان که است این به معناىاست،چون بدیهى پذیرفته امروز آنچه ببینیم کهنخواهد پذیرفته مى شود، دیگر گرفته مسلم وپنداشته نخواهد و مسلم بدیهى چون دیگر بودامروز یعنىکارىکنیمکهحرکاتىکه انتقاد شد.آسانى انجام به دیگر و آسانانجاممى گیرد، سادهرفتارى، ارزشها، وجوه تمام این رو از نگیرد.و فرهنگ تناقضها، اصطکاکهاى تعارضها،و دید معرض در را باید ادبیات امروز زبان به ویژه

داد. قرار قضاوت و نقدتند انتقاد و احوال، انتقاد (و اوضاع این درمطلق هر گونه تغییرى ضرورت از نظر ریشهاى)فکر قبلى طرز از حدود همان که دارد. تغییرىشیوهاى منزله به که فقط تغییرى نکند، تجاوز

همیشگى افکار همان بیشتر کردن سازگار براىتغییرسطحى باشد،چیزىجز واقعیتموجود باآزادممکناست جو عمیقفقط در تغییر نیست.صورتپذیرد؛جوىکه انتقاد دائمىنیروىمحرکه

باشد. آن مدامو دیرینه گرفتار عادتهاى فرهنگى محیطمطلق، و اندیشیده پیش از پاسخهاى بازدارنده،احکامصادرشدهوپذیرفتهدرهرزمینهاجتماعى،روان شناختىو غیره، ادبى، سیاسى، اقتصادى،بهقول انسسبرگر«احتیاجبهشستشوو نظافتاست ممکن فرهنگى دارد». چگونه بهداشت وزباندرچنینفرهنگىبهسانسور،کتمان،دروغ،ریا،محافظهکارى،مصلحتاندیشى،فرصتطلبىپذیرش آلوده نشود؟ بسیارىازجمالت پیروىو وبابت این از مىتوان را کهنمان فرهنگ در قصاربازخوانىو بازنگرىکرد؛مثال«دروغمصلحتآمیزسانسور بنیاد آیا این فتنهانگیز.» راست که بهنیست؟کافىاست هرکسى مصلحت رابهگونهاىدر زبان یابد. گسترش سانسور ابعاد تا کند تعبیرسانسورى ساختهاى از قطعا محیطى چنینخالقیت امر پیشاپیش یعنى این و نمىماند مبراجواب، به کردن. زبان عادت کرده محدود راتمهیدات از قوىتر و بیشتر را جواب تمهیدات

مىآورد. در تجربه به پرسششنید» و «برگ گفت کتاب از مقدمه هائی بخش

طرح «پرسش»... اهمیت

وقتم و جواب میکرد جدلو سئوالو منبحثوبرای خدا که این علت شاید گفتم: می گرفت. رانمیتوانید پیغمبرنفرستادهایناستکهشما شماخواندن سواد چون بخوانید را آسمانی کتابهاینچسبید. او به زیاد من توضیح ندارید! نوشتن واین مثل بعد چرخید. اتاق دور و شد بلند دوبارهدستم و من آمد سوی به کرد را قبول توضیح کهدستم اشک بود. پر از لیسزد. چشمانش هنوز رابه را او کند خدا کشیدم. سرش روی نوازش با را

خوبی است! سگ بدهند. بهشت راه

کن، خراب بقیه راخودت بیا باال!

این از یکی توی بود آمده بابایی یکاین جای به و ایرانی ماهواره ای تلویزیون هایاز تکههایی نشان دهد، را خودش برنامه کهدارند که بود کرده هم سر دیگر تلویزیونهایذوق می گویند. خیلی بیراه و بد فحش و هم بهرا همدیگر دارند رقیب تلویزیونهای که میکردبرنامههایش وسط میکنند. ضایع و میکوبندکلی و کرد پخش تجاری آگهی تا هزار سه دو هم

زد. جیب به پولنیست حیف آیا آدم زبلی! چه گفتم خودم بهزرنگی در و ذکاوت و هوش همه این با این آدمبماندوبرایدوسههزارنفربرنامهتلویزیونی آمریکامیشد االن ایران آدم مقیم این اگر درست کند؟که نگو داشت برویی و بیا و بود روغن نونش تویمجمع یا نپرس. حاالاگرعضوشوراینگهبانو وحداقل که مطمئنم نمیشد مصلحت تشخیصبزند! هوا روی را شهردار قم سمت میتوانست

امنیت! آخجون،آتالنتا در که آخرین نطق خود در بوش جورج۵ سال از بیشتر گفت دنیای امروز میشد ایراد

پیشاحساسامنیتمیکند.این ادعا با آمریکاییان از بسیاری آن که بانامهای ضمن بنالدن، اسامه کرده اند مخالفتکوششهای از فرستاده الجزیره شبکه به کهبرای اوو همچنین جورجبوش برای امنیتبیشتر

است! نموده تشکر رفقایش و خانواده

خالی از شوخی۳۱ صفحه از بقیه

IRANIAN CULTURAL ASSOCIATION

P. O. BOX 1455, ANNANDALE, VA 22003-9455

(۷۰۳)-۸۱۷-۱۶۵۱ كانون: اطالعات تلفنبرنامه شروع نیم: و ۷ دوستان؛ ساعت دیدار و شیرینى و صرف چاى ،۷ ترتیب برنامه: ساعت

E-mail: [email protected] www.kanooneiranian.org

495 South Exit 51 Gallows Rd, after light make left toward Annandale495 North Exit 51 Gallowse Rd, Right toward Annandale

(you see school buses at left side)

: Woodburn Elementary Schoolمحل برگزارى جلسات

مهر): ۳) سپتامبر ۲۵ دوشنبهایران در اعتیاد و HIV/AIDS ایران: سیستم درمانی بر مروری

ایران از پزشک عالئی، سخنران: دکتر آرش

شهریور): ۲۷) سپتامبر ۱۸ دوشنبهایران بر آن تأثیـرات قطبی جهانی و تک نظام در تحوالت

تقوایی احمد سخنران:

و... دهنمکی مسعود۱۹ صفحه از بقیه

قاچاق بازار به غیرمجازشان نسخههای تا بودندكه بیابند بینندگانی یابند و راه ایران سینمایبیان برای آنها از كارگردان اولیه خواسته خالفاستفاده خودشان سیاسی انگیزههای و مقاصدکه میشد بینی پیش پیشزمینه، این با كنند.یک بلندش سینمایی فیلم اولین در نمكی دهاو، اما دهد. قرار دستاویز را اجتماعی حاد موضوعهر و برگزید را طنز مضمونی عجیب، چرخشی درقالب این كه می كند تكرار صحبتهایش در چندبرایبیاندغدغههایهمیشگی اشانتخاب هم راكه بپذیریم جذب است اما سادهانگاری كرده استبسیار فیلم بلندش نخستین در برای او تماشاگر

است. بوده مهمانتخاب و شده شناخته بازیگران انبوه حضورموفقیت به او كه دارد آن از نشان طنز مضمونناچار اگر حتی می دهد. زیادی اهمیت گیشه درو فیلمنامهنویسی با اولین قدم همان در شودتحت نشریات همان در كه كند همكاری بازیگریاو قبلی آثار و تندی به فیلم ها انتقادات او مدیریت

ابراز شده باشد.مجيد توكلی،نویسندهدیگرسینمائی،در حین«اخراجی ها» فیلم صحنه پشت از گزارشی تهیهدهنمکی کوتاهی دارد. گوی گفت و دهنمکی باچنینتوضیح فیلمسازی حرفهایرا به دالیلورودخرده یک شاید است، متعدد میدهد: «دالیلشبیان نوع شاید تغییر در ذائقه مخاطب و تغییرنوشتاری رسانه تریبون از سالها من دیدگاههایم.مدیوم یک از حاال به نظرم باید و میكردم استفادهكه برایكسی حال هر به بزنم. را حرف ها این دیگربیانكندمخاطببسیار میخواهددیدگاههایشرااین برهه از در احساس كردم هم مهم است. منداستانی و چه مستند چه مدیوم سینما زمان،

دارد.» گستردهای مخاطباعتقاداتم خاطر «به میگوید: فیلم مضمون ازفیلم برای دو كه سراغاین داستانرفتم.همانطوراعتقادی؛ جنگ سراغ دادم؛ نشان قبلی مستندكه پیام قطعنامه گفتند امام در حرفی كه همانیک شاخصه به یا و است اعتقادی ما جنگ جنگاست. این اعتقاد غنا فقر و جنگ كلیتر، جنگ مادر هم و بود مهم من برای مطبوعات در هم

ساختهام.» حال به تا كه فیلمهایی«من میگوید: افتخار و با باالمیبرد ابرويشراو فقر نمونهایاز نمیكنمكاریانجامبدهمكه فكراین اما هست. هم اخراجیها در حتی نباشد. غنابه بگویم من باید رفتهام جنگ بحث چرا سراغ كهتعریفی به عنوانكسیكهسالها درجنگ بودهام،اعتراضدارم؛همدر قالب از جنگارائهمیشود كهمن و شنیداری. دیداری قالب هم در و نوشتاریبه دادم و نوشتم را «اخراجیها» فیلمنامه وقتیاینقدر شما گفت: او بخواند، كه قاسمخانی پیماننبود كه قابل باور كجا آوردهاید؟ برایش از طنز رامحیطجبهه اینقدرشادباشد.منتهاما یکفضاییازصبحتاشبسینهزنی ازجبههساختیمكهظاهراونمازجماعت وگریهوزاریاست. منفقطبخشی

كردهام.» ترسیم را جبهه شاد فضای از«منمیخواهمیکتعریفیكهدیگراننتوانستندسینمای حاتمی كیا، باشم. باشند داشته داشتهسینمای خود در جنگ است. ما از بعد سینمایبه بعد میخواهیم وقت آن ماندهایم، دفاع مقدسهمینهم بپردازیم. اشكالندارد جنگبپردازیم. ازولی سینمای جنگچه میشود؟نسل خوباست؛شما چیزی فیلم های كه اگر بپرسد دارد امروز حقفرار عراقیها شما با یک تكبیر و دیدهایم ما كه بودهمیكردند،پسچراجنگهشتسالطولكشیده؟كه دادهایم را خوار و ذلیل نشان دشمن اینقدر ماهیچ شده خودمان بچههای شجاعت عظمت وجراتنكردهایموارد استكهما اینبدینمعنا است.حقایق جنگبشویم؛بانگاهانسانی.ماهمیشه وقتیمیخواهیم درباره یکشهیدحرف بزنیم، میگوییمیک در دنیا آمد، یک خانواده مذهبی به در فالنیمذهبی مكان یک در و شد بزرگ مذهبی خانوادهتاثیریداشتهاست؟ مهمشهیدشد.پسجنگچهما بستهایم. و سلوک را نشان دادن سیر اینمسیر مامن ساختهایم. نیافتنی دست الگوهای شهیدان ازكه بودهاند بسیاری میگویم، رزمنده یک عنوان به

شدهاند.» وقتیآمدندجبهه متحولکه دارد شود توقع ساخته این فیلم اگر آیا ولبخند دهنمكی شود؟ عوض او به مردم نگاهنكنید باور میگویم فقط «من میزند: معنیداریبا را حرفهایم من همان شدهام، عوض من كهاز عدول معنای به اینها میگویم. جدیدتری ابزار

آرمانهایمنیست.»

یک باره سق زد. بعد بود که پارسال خاک کرده راغمگینسگانه با چشمانیکه با آن نگاه برگشتوبعد میکنی فکر تو پرسید: من از بود اشک از پروجود هم دیگری دنیای یک سگی زندگی این ازنمیتوانستم دروغ کرد. غافلگیرم دارد؟ سئوالشکه این به توجه با سگها به گفتن دروغ بگویم.آنهاحتی زلزلهوطوفانراهممیتوانند پیش بینی

کنندخیلی سختاست.سئوالکرد: دوباره جوابیبدهم اینکه از قبلمیروند بهشت به سگ ها همه میگویند که ایناز حقه های یکی این که این یا است و درستچقدر کند؟ فروش فیلمهایشان که است هالیوودبود سگ بعید از یک سئوالهای عمیقی می کرد.

اینکه بعد از اینقدر عرفانیو عمیقفکر کند. کهبرایسگها بهشتوجهنم گفتمکهمسلما او بههم آلمانی چون سگهای چوپان دارد وجود همبه حق ورود هستند اهلی خشن ترین حیواناتخودش را لیس به فکر فرو رفت. بهشت را ندارندکرده حرف مرا قبول که بود به این معنی این زد.که خانه شومینه دور بار چند و شد بلند است.بود لذت داده او به حتی و من به آتش آن گرمایایستادو دوبارهنگاهمکرد وگفت چرخید. یکبارهآیا نفرستاده؟ پیغمبر برایماسگ ها خدا پسچرابهراه راست هدایتکند تا رفتارمان کسینباید ما رابرویم؟ باید برایش بهشت به خوب کنیم که رااندیشههای با میکردم وگرنه سگی پیدا جوابیدر خانهام را پوچی احساس از پر مذهبی و ضدکردن با پارس جای به شب هر که نگه میداشتم

340Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۳۴ ایرانیان، سال

این کردهاند. خودداری خویش، نفع به آنهافروش مزایده سال۱۳۸۳ طی ۲۳ بار تا سازمانمیلیارد زمین و باغ و مغازهحدود۳۲ هزار و خانهاین نیست معلوم است. آورده دست به تومانرفتهاست،همینقدرمعلوماست بهکجا پولهااین پول ها،صرف پرداخت دستمزد بخشی از که

میشود. افراد این به

مراکز و ادارات کلیه حراستکارمندان کنترل برای که مراکزی از یکیورودی در خصوصی و دولتی سازمان هایوسازمانهایمختلف،مستقراست مؤسساتکه است حراست سازمان بهنام سازمانهاییوظیفه دارند. اطالعاتی یا سپاهی فرماندهانکیف تفتیش و بدنی بازدید حراست، کارکنانیا سازمان آن به افرادی است که کلیه لوازم وافراد خارج می شوند. آن یا از و وارد مؤسسهاطالعات وزارت بازوی واقع در که حراست،تجسس افراد، کنترل بر است، کارشان عالوهدر مستقر کارکنان عملکرد و سوابق مورد درتوجه با و مناسب زمان در تا است؛ مرکز آنبر کارکنان با آمده، دست به اطالعات به

شود. خوردرا داخلی مکالمات کلیه نیرو، این افرادتحقیق و تجسسدر مورد کنترل می کنند و کارعهده بر آیند در استخدام به باید که افرادیدر شبانهروزی، به صورت افراد، این دارند.ومؤسسه هایمختلف سازمانها در روزها تمامبه کنترل کلیه قادر راحتی به مستقر هستند ومراکز آن در کاری نیروهای وانفعاالت فعلدر را افراد شخصی لوازم تمام آن ها میباشند.و میدهند قرار تجسس مورد تعطیل روزهایکامپیوترهای کمکنیروهایمتخصصکلیه بامیکنند. بازرسی را کارمندان شخصی (رایانه)عراق و ایران جنگ سال هشت دوران دردفعات دانشآموزان به نفر از ۵۵۰ هزار بیش ازمیان این در شدند که جبهه ها اعزام به مکرردو االثر و و مفقود شهید نفر هزار ۳۶ بیش ازو ۴۳۳ نفر هزار معلول و دو ۸۵۳ نفر و هزار

اسیرگردیدند. (گزارشرسمی كمیتهجستجویمفقودینستادكلنیروهایمسلح).

امروز«سازمانبسیجدانشآموزی»درسطحاز ۶۰۰ حوزه بیش و استانی ۲۸ رده و مرکزدست است و فعال دانشآموزی مقاومت بسیجکمدر قریب۲۶ هزارمدرسهراهنماییومتوسطه دانشآموزی بسیج مقاومت واحدهای کشور،از میلیون نفر سه از بیش کنون و تا گسترشو پسر بهعضویتاینتشکل دانشآموزاندختر

. آمدهاند در دانشآموزی

امتیازاتاعضایبسیجدانشآموزیبر اساس دانشآموزی، بسیج کلیه اعضایماده۶۴ قانوناستخدامیسپاه میتوانندازامتیاز نمایند؛ خدمت سربازی استفاده ماه دو کسریآموزش گذراندن بر عالوه که این بر مشروط اردویآموزشیمتمرکز آمادگیدفاعیمدارسدر۱۵ روزهبسیجکه معادل آموزش تکمیلیمحسوب

میشودشرکتنمایند.امتیازات از میتوانند بسیجی دانشآموزانعلمی المپیادهای و آزمایشی کنکور در شرکت

سازمان اعضای نمایند. استفاده بسیجیارتقای به با توجه دانشآموزی می توانند بسیجوالیت طرح اردوی امتیازات از سازمانی جایگاهنظامیاستفاده وآموزشهایعقیدتی،سیاسیو

. نمایندسازمان رییس جوكار، سردار حاضر درحالوی بیش اظهار بر است. بنا بسیج دانشآموزیبسیج عضو کشور دانشآموزان درصد ۴۰ از

دانشآموزیهستند.

دانشجوئی بسیججنگ، یافتن پایان از پس ۶۷ سال دراختصاص آن از بخشی که پیامی طی خمینیبهتأسیسبسیجدانشجوئیداشتهمهجوانانعمل و در سنگر علم مبارزه جهاد علمی و به رامرکزی با هسته دانشجوئی و بسیج خواند فرادانشجوئی ظاهرا بسیج گرفت. دانشجو شکلعلمی، ورزشی، اجتماعی، زمینه های تمام درفرهنگی،سیاسیونیزصنفیفعالیتدارد،ولیآنچهکهتاکنون درعمل مشاهده شدهومیشود،و اطالعاتی و انتظامی نهادهای با همکاری

و اعمال کنترل در دانشگاه ها حراستهایرفتار اسالمیدانشجویانومشارکتدرسرکوب

است. اعتراضاتدانشجویاندانشگاه هارییس مردانی، رضا محمد دكتر براظهار بنادو از بیش كشور دانشجویی بسیج سازمان كشور در دانشجویی بسیج ۶۰۰ پایگاه و هزار

است. فعالبسیج سازمانهای مسئوالن حاضر حال در

از: عبارتندبسیج سازمان رییس جوكار، سردار *

دانشآموزی.سازمان رییس مردانی، رضا محمد دكتر *

بسیجدانشجویی.رییس و رییسجمهور زارعی،مشاور *دكتر

سازمانبسیجاساتید.بسیج فرمانده چینیگرزاده، مسعود *

ادارات. و وزارتخانه هاخواهران بسیج فرمانده اصالنی، مینو *

(بانوان). كشورایرانیان، با استفاده ملی شده در اندیشگاه تهیهایران اسالمی جمهوری اسناد و مدارک از

۱۲ صفحه از بقیه

در... «بسیج» نیروهای

۲۰ صفحه از بقیهدشت در... توصیف دختران

شده فرو ریخته کامشان آتش بر آبی که کدامینبرافرازند؟ رقص به را خود بازوی فواره های است،غرایز سرکوب سر بر سر، یک سخن این جا، تالغات عطر شاعر، که است بیهوده اما بود... شدهکند. نگاهها کدر و موها از گو و با گفت را خودزندگی میشود: آغاز که جاست این از حقیقتمه دشتی در آمد و رفت جز ترکمن، دخترانبودن»، «زن جز شرم زندگی آنان نیست؛ زدهجنسیت فرودستی و گوسفندان و طبیعت جز

خویش، هیچ نیست.سودا سر این بر خویش را جان، جان آماندختر یابد، رهایی سکوت و فقر از صحرا که نهادبشکوفد، دوشادوش خویش جامه از زره ترکمنرا در بازوان فوارهایاش کند و زندگی مرد خویش

برافرازد... کامکاری شکرانه رقصپرسش من ایناست:«دختراندشت! از زخمقلب به شکافت، را آمان جان سینه که گلولهای

میانشما از آیا است؟ خونچکیده کدامینشمایک از شما پستانکدام بود؟ او کدام یک محبوبهاز یک کدام لب های کرد؟ شکوفه او بلوغ بهار درفروریخت؟ او کام در پنهانی را بوسه ای عطر شمادر گلوله از سوراخ با قلبی جان آمان که اکنون، ودلخاکمرطوبخفتهاست،آیاهنوزمحبوبهاشروح و محبوبه اشفکر هنوز آیا دارد؟ بهخاطر را اواست؟ داشته نگه زنده خود دل در را او ایمان وبارانی بودن خاطر به که شبهایی دل آن درآالچیق کنج به همه و میماند متوقف کارها هوادختران شما از آیا هیچ یک می خزند، خویشبستر در مرد، شما راه در که مردی یاد به دشت،و دل تنگ، در نومید و خشن در آن بستر خودـ دردناک و اسرارآمیز اندیشههای از که بستری آنبه اندازه بدان آیا و میمانید؟ بیدار ـ است سرشاراوهستیدکهخواببهچشمانتان اندیشه در و یاداو هستید اندیشه در و به یاد اندازه بدان نیاید؟ آیادر که و آتشی ماند باز دیرگاه چشمانتان تا کهدر ـ است روشن آالچیق میان در اجاق برابرتانـ کدامیک چشم هایتانمنعکسشود؟«بینشما

/ برای را / آمان جان سالح / میدهید صیقل /انتقام؟» / روز

میکنم تصدیق است، پیچیده اندکی شعردارم. این را دوست ترکمنصحرا را ولی ... منکنید تعجب شاید کنید. قبول من از شما همقره قومچلیو و تپه قره در بگویمچندینماه اگر

می راندهام... تراکتور و کمباین داش،نزدیک بسیار دوستان از من حال، هر بهمتنفرم گلی و خشت خانه های از هستم. شماآالچیقهای و پوستی کاله و دشتهای وسیع و

نمیبرم. یاد از هرگز را ترکمنصحراکنید. قبول مرا سالمهای

محلی زبان به را شعر این کردید فرصت اگرترجمهکنید، خیلیمتشکرمیشوم کهنسخهایمن همیشه برای بفرستید. من برای را هم آن از

نامهبنویسید.دوست نوشتهام؛ کم فرصت با را نامه این

کرد. خواهید عفو را خودتهران ـ شاملو احمد۱۳۳۶

۱۷ صفحه از بقیهفاحش واساسیبینمارکسیسمواسالمراموردنگارنده شناساییوبررسی قرار داده است. بهنظرمتونبرجسته در از یکی نوبهخود به این نوشتهحیطهفلسفهعلمیودیدگاهماتریالیسمتاریخی

است. فارسی زبان در۱۳۷۹ سازمان سال در فروتن مرگ از بعدتا آینده» «راه نشریه گردانندگان و آینده راه دادند. ادامه سیاسی فعالیت به ۱۳۸۱ سالنشریه «راه انتشار توقف از بعد آن سال، دربه و گشته پراکنده نیز سازمان فعالین آینده»

خود رفتند. راهایراننیز برخالفسازمانراه آینده، حزبکارانتشارنشریه»توفان»بهتالشخوددرجنبش باتوانست که این این حزب با داد. ادامه چپرسیده وحدت به مبارز کارگران سازمان باجهت برنامهای هیچگونه اما کند همکاری ومارکسیستی چپ ـ دیگر جریانات با وحدتشده مطرح نظرات به حال عین در و نداده ارایهحزب چگونگی ایجاد مورد چپ در جنبش دراین همه با کارگری نپرداخته است. طراز نوینتحلیلهای که توانسته اند نویسندگان«توفان»طبقاتی حکومت درباره ترکیب و مستند جامعایران،درنزاعاقشار مختلف بورژوازیایران،نقشروشنفکران نقش و مذهب اشاعه در بورژوازیطور به که دهند ارایه تاریخ به بازنگری در بورژوادر چپ فرهنگ و ادبیات غنای به توجهی قابلدر ضمن کردهاند.(۲۱) کمک اخیر سالهایآغاز (از ۱۳۷۸ سال اواخر از ایران کار حزبیک که است شده موفق میالدی) ۲۰۰۰ سال«توفان تحت نام انگلیسی به زبان فصلنامهانترناسیونال»انتشاردهدکهدرشناساییمواضعسطح مارکسیستی در نیروهای حزب به این

است. مناسب بوده و موثر بینالمللی خیلیدارد ادامه

توضیحات:آن خطاهای رنجبران از نقد حزب درباره ۱ـ کنید رجوع ۱۳۶۰ ـ ۱۳۵۷، سالهای در حزبکنگره دومین «بیانیه ایران، رنجبران حزب به:

جنبشهای... صدساله تاریخ

بقیه در صفحه ۴۱

350Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۳۵ ایرانیان، سال

۱۸ صفحه از ازبقیه روزنامهنگارها كه كودتا از بعد چون بود نرفتهگرفتندو زندانىكردند. بخارستبرگشتند همهرا ۲۸ فرداى كودتاى البته توفیق محمدعلى خانرفتبه و شد مصدقاحضار دكتر همراه به مردادقلعه فلکاالفالكفرستادهشد به شهربانىو بعدمطبوعاتى كار از به كل خارک و به تبعید بعد واز كودتا روس ها بعد هم شد. پرویز خطیبىرا زدهآوردند و دیگر همراه عدهاى به شوروى از مرزكه بودند زده كتک آنقدر را او دادند. تحویلبه آوردندش وقتى مى گفت توفیق محمدعلىبا خطیبى و او كه با این شهربانى موقت زنداننشناخته همبزرگشده بودند،خطیبىتوفیق رارفتیم به پنج روز نزدیک از هر حال بعد به است.كار بسیار و بیاوریم در را «توفیق» دوباره روزنامه

بود... مشكلىهمكه بودم این دنبال من مرداد ۲۸ از بعد این عالقه ام به یكى دربیاورم؛ دوباره را «توفیق»فكر دیدم كه این كه در آن زمان یكى بود و كارروزنامهمصدقى اما مصدقىوفكرملىوجودداردباشد. وجود داشته و نمىشود هم ندارد وجودمىشود با بودم كه رسیده این نتیجه به اما منروزنامه «توفیق» یک پهلو زبان چند و شوخىروزنامه نمىتوان نفرى یک دیدم درآورد. ملىقانعش باالخره و كردم صحبت برادرم با درآورد.دوستىهاى فامیلى و روابط همه چیز، از كردم.«توفیق» دوباره تا كردیم استفاده غیره و قدیمىآن بود. هم مشكلى بسیار كار و بیاوریم در رااجازه ما به آوردیم در را روزنامه كه هم موقعوقتى اصال دادند. نمى را «توفیق» روزنامهدهانمان... توى مىزدند «توفیق»، مىگفتیمروزنامه بكنیم با تقاضاى برویم فكر كردیم كهگرفتیم را امتیاز كه بعدا و فكاهى» «روزنامه نامتوفیق برادران فكاهى روزنامه كه مىكنیم آگهىآن شد. تیمسار تیمور بختیار معروف منتشركشور وزارت وقتى و بود نظامى فرماندار موقعباید او تازه مىكرد تصویب را روزنامهاى یک نامهگفتیم تائیدمىكرد. ازیکطریقىبهعمه بختیارروزنامه فكاهى یک امتیاز بگویید اگر مىشود كهامتیاز حتما تیمور عمهاش گفت بدهند. ما به رامىدهد ومنهرچهبگویماوگوشمى كند. رفتیم

مىخواهید روزنامهاى چه گفت بختیار، پیشفكاهى كنید؟ گفتیمفكاهى.گفت حتما منتشرباشد.گفتیمخیلىخوب.پرسیدمحمدعلىخانكاره. هیچ چه كاره است؟ گفتیم آنجا در توفیقاین بیچاره محمدعلىخان كهاصالآنجا نبودوماایشاناصالسیاسترا بودیم. كرده شیطنتها راگفت نیاید آنجا. كنار. بود و گذاشته بوسیده بودسرانجامموافقت گفتیمنهخیالتانراحت باشد. ۱۳۳۷ نوروز در را «توفیق» شماره اولین و كردكنیم راه گم كه مقدارى هم براى این درآوردیم وبودموخیلى بودار نوشته بنده كه از سرمقاله غیربقیه نداشتیم. دیگرى سیاسى مطلب بود هم

مطالب همفكاهى غیرسیاسى بود.سه نفرى و بودیم هم سنتى یک خانواده مابزرگمان به نامبرادر امتیاز مىچرخاندیم اما را كاربزرگمان برادر بودم. درشروعكارمنسردبیر بود.نظرش زیر آگهى ها قسمت و بود كاریكاتوریستو فنى امور هم حسین ما وسطى برادر بود.اداره مىكردوبعداشروع نمایندگانومشتركین را«توفیق». مجله اندازى راه و كردن كار به كردیمدر كه است یادم كردند. استقبال خیلى مردماولینشماره نیزنشان كاكا توفیقرا درستكردیمهم میمون یک قدیمى انترىهاى لوطى مثل وعامیانه شعر قدیمى و این درست كردیم و برایشدارهـ گله یار بشكنم «اینجا كه گذاشتیم را هم

اضافه كردیم «این گله داره» و اونجا بشكنم یارحوصله داره». بیچاره چقدر

«توفیق» باید كه داشتند اعتقاد البته مردمنداشت امكانشوجود كه بنویسد مثلقدیمترهاهم آنها شماره كه دو یكى از این بعد بر بنا و«توفیق» تیراژ ندارد، وجود امكان این فهمیدندكه مىكردیم انتقادهایى اول ما پیدا كرد. تنزلعبارتى و به بود قصاب و بقال فروش بود، یخ ازیک كه این تا مىچرخاندیم را مجله بدبختى بهزیادى تعداد كه مهام موسى نام به آمد شهردارىاما او. به دادیم گیر هم ما و كرد درست آبنماممارست بدبختى، با توانستیم ما حال هر بهدست آوریم. به قدرت انتقاد را و گریز جنگ وبه رسیدیم كم و كم شروع كردیم شهردارها ازبود هم ما شانس این باالتر. انتقاد از مقاماتمجبور هم شاه و جمهور شد رئیس كندى كهمثل كند. ایجاد را ظاهرى دموكراسى یک شد

كه «ملیون» و «رستاخیز» حزب دو تشكیلكلى انتخابات در عرصه دو حزب این رقابت البتهروزى یک مثال داشت. شیرین براى ما سوژه هاىكه این مبنى بر نوشتیم مطلبى «توفیق» یک توانتخابات این مورد در خواسته اند ما از كه كسانىكه هیچكارهایم معتقدیم ما كنیم اما اظهارنظردوحزبى آمریكا مثل خوشبختانه مملكت چونجا كه شنیده ام هر كه هم آنجا و تا شده استنمایندگان یک حزبانتخابشده اند آن یكىگفتهبرعكس، بنا و است باطل انتخابات و تقلب شدهرا نظر هر دو هستیم بىطرف كه این ما هم برمىپذیریمومىگوییمتمامانتخاباتباطلاست.وقتى بدتر البته بههمریخت. را اینکارهمهچیزتقلبى موكالنى كه همه كرد اعالم شاه كه شدبدهندچونما انتخابشدهاندخودشاناستعفاكه ما هم نداریم و انتخابات قانونى براى ابطالیک اول صفحه در دارد وجود قانون مىدانستیمدر و انتخابات» ابطال براى «قانون كه زدیم تیتركه احضار كردند را ما پرداختیم. شرح مفاد به آنگذشت بهخیر البته كردهاید. مسخره را شاه شمااطالعرسانىبهشاه گفتیمهدف ما كه وحرفما

پذیرفتند. را بود قانونى اقدام براىسانسور وزیر شد نخست امامى كه شریفیک كاریكاتور حتى شدیم ناچار ما شد و كاملتربرداریم. هم را داشتیم قبل از كه امامى شریفتا این كه پس رفتیم عقب دنده هم بنا بر این بازبه را انتقاد فرصت هم باز سالى چند گذشت از

آوردیم. دستدردسر چون کنند انتقاد نمىخواستند بقیههم دردسرهایش پاى و مىخواستیم ما و داشتاما شدیم توقیف هم نهایت در و مىایستادیمنبود «توفیق» طوالنى هم چندان كه بعد مدتىخوانندگان بود كه این شد. دلیلش توقیف رفع«توفیق»شایعهاىعلیهمنصورنخستوزیروقتكه این شد تا گیر همه سرعت به كردند و درستدنبال چرا كه خواست را ما وزیر اطالعات روزىزحمت به را ما و نیستى نشریهات توقیف رفعبا ما گفت كنیم و تالش جاى تو مى اندازى كهرفعتوقیف نخستوزیرصحبتكردهایمودستورهمه بودیم فهمیده كه هم ما البته گرفتهایم رااست گفتیم كه شایعات رفع دلیل این كارها بهاز این بعد بكنیم. را كار این دیگر نمىخواهیم

و پیشش برویم منصور خواست كه خود حرفهاگرفته صورت گفت كه اشتباهى او رفتیم. هم مارا مجله انتشار مىتوانیم اشتباه آن رفع با االن وادامهبدهیم كهالبته ماباز همگفتیم نمىخواهیمگفتیممنصوریک دفعه اینرا كه ما ادامه بدهیم.فحش زمان انتشار شما در و گفت شد عصبانىزمانتوقیف خوانندگانبه در سیاسىمىدهید وبنابراینباید منتشر منفحش ناموسىمىدهندمردمى بود كه فهمیدیم یک پشتوانه آنجا كنید.

بود. خوبى زمان حربه در آن این و داریماز اینجا داستان تعطیلىهمیشگى«توفیق»شوخىها گرفتن باال از پس هویدا شد كه شروعانتقادات«توفیق»بهخودشبرخالفسالهاى وبه مشابه مجله تصمیم گرفت یک صدارت اولیه«توفیق»راهبیندازد كهازش حمایتكندكهالبتهبه روزى و به همین دلیل مواجه شد شكست بامن از دوستان كه وزرایش از رهنما یكى مجیدبا ما حاال كه بگو فالنى به كه بود داده پیغام بودمى كنم تا توقیف را «توفیق» خود آیى راه نمىهویدا به گفتم مجید به من بپذیرد. را ما شروطاستو «توفیق»مهمتر یکچیزىاز براىما بگوخاطر به باشد اگر قرار است كه ما شرف تتمه آنادامه«توفیق»آن ها را هم ازدستبدهیمترجیح

كنیم. صرف نظر «توفیق» از انتشار مىدهیممهمى این سئوال افتاد؟ این اتفاقها چرا اماتوقیف «توفیق» كه اعتقادم این من بر و استهویدا هدف. نه بود وسیله یک هویدا براىبه گونهاى را شاه وزیرىاش دوران نخست درجز خبرى هیچ بود كه اطالعاتى كرده محاصرهدنبال به و نرسد شاه به مىخواست او كه آنچههمراه خود هم با را همه روزنامهها سیاست ایننمىكرد. بنا همراهى كه «توفیق» جز كرده بوداینطریق از تا اینباید«توفیق»توقیفمىشد بررفع دنبال كه ما نرسد... شاه به هیچ اطالعاتىتوقیف نرفتیم. یکبار از سازمان اطالعاتگفتندرفع براى پیگیرىهاى ما از وزیر پس نخست كهاگر كه دارم پیشنهادى یک است گفته توقیفانتشار ادامه بعد ۲۴ ساعت مى توانند بپذیرندشركت گفته هویدا كه گفتند و رفتیم بدهند.آن ۵۱ درصد و بكنند عام سهامى را «توفیق»توقیف و البته نپذیرفتیم بفروشند كه دولت به را

همچنان ادامه یافت.

فحش بیخودى اما ما مىدادند. فحش همه بهرا پنبهاش شاه كار بدى مىكرد اگر نمى دادیم.نمىگفتیم بیراه و بد نبود چیزى اگر اما مىزدیمپرویزخطیبىهمیشه مرضنبودیم. وسگهرزهرا بابا» مجله «حاجى از «توفیق» زودتر روز یکبابا» تا بیشتر فروش برود. «حاجى آورد درمى«توفیق» عصر چهارشنبه و درمى آمد شنبه سه

مى آمد. درافتاد. اتفاق چهارشنبه روز كودتاى۲۸ مردادشماره یک او روز قبل كودتا شده بود كه وقتىبد و فحش از پر كه بود درآورده آتش» و «دودچهارشنبه ظهر از «توفیق» باید بعد بود. بیراه وانتقاد خیلى و بود جالبى شماره آمد. درمىصورتى آن به نه البته بودیم كرده هم شدیدىبود. درآورده را بابا» «حاجى خطیبى پرویز كهدفتر به كه ریختند ظهر و اتفاق افتاد كودتا صبحرا دفتر سر آخر كردند و را غارت آنجا و «توفیق»شمارههاى تمام چاپخانه كارگرهاى زدند، آتشاز ریختند. چاپخانه چاه در را «توفیق» هفته آنیكىاش كه بود مانده باقى نسخه دو شماره آنحروفچینى رئیس قسمت را و یكى داشتیم ما رامن و مىكنم باشد فكر هم كه هنوز چاپخانهكه آنشماره را و پیدایش كنم كه دنبالش هستمرا نسخهاى آن بگیرم. او از است فرد به منحصردولت از ۱۳۵۱ كه سال در داشتیم خودمان كهو خراب شد اوضاعمان خیلى و شكایت كردیمندهیم دست دولت به بودیم بهانهاى مواظبروز۲۸ در حالشانسآوردیمكه هر به سوزاندیم.مردادتوفیقمنتشرنشد.شانسدیگرماناینبودبخارست فستیوال به توفیق خان محمدعلى كه

بود مهمتر «توفیق» انتشار از ما شرف توفیق: عباس

آمریكا سراسر در خود اقامت محل از گزارش هایى تهیه خبرها و با

به جمع خبرنگاران هم شمابپیـوندید نویسندگان«ایرانیان» و

دیگران خبر بدهیم به ما تا ما خبر بدهید بهآمریكا سراسر در زبان فارسى رسانه قویترین «ایرانیان»

Tel.703-503-6902 Fax:703-503-6904E-mail: [email protected]

360Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۳۶ ایرانیان، سال

To AdvertiseWith Us

Please Call703.503.6902

قبل شماره جدول حل

افقی

عمودی

شماره این جدول

۱۹ صفحه از بقیه

١ ٥ ١ ٤ ١ ٣ ١ ٢ ١ ١ ١ ٠ ٩ ٨ ٧ ٦ ٥ ٤ ٣ ٢ ١ ١ ٢ ٣ ٤

٥ ٦ ٧ ٨ ٩

١ ٠ ١ ١ ١ ٢ ١ ٣ ١ ٤١ ٥

١ ٥ ١ ٤ ١ ٣ ١ ٢ ١ ١ ١ ٠ ٩ ٨ ٧ ٦ ٥ ٤ ٣ ٢ ١ ١ ٢ ٣ ٤

٥ ٦ ٧ ٨ ٩

١ ٠ ١ ١ ١ ٢ ١ ٣ ١ ٤١ ٥

ل

س

دق ا

ل

جد

ق

ک

ر

بب

ر

غ

هس

ج

ا

ک

ک

رپ

ی

ر

ن

ر

س

م

ک

ا

ب

وو

ا

ا

ا

ا

ر

رس

م م

ر

ا

ا

ا

ا

ا

ا

ا

ا

ت

ت

و

س

ی

ه

ه

ل

ل

ررر

ر

ک

ک

ت

د ن

ن

ن

ن

م

م

ا

ا

ا

ا

ا

ی

ی

و

س

ش

ب

ر

ر ر

د

ت

ت

ق

اا

ال

ل

ل

ی

ی

وو

و

ه

هه

م

ت

ا

ا

ااا

ا

س

ر

ر

ر

مب

ل

لد

ب

ن ن

ن

ن

ن

ب

ب

ب

اا

ا

ا

و

ذ

ر

گ

ک

ر

ض

بب

شخ

هه

هه

م

مم

ر

ع

خ

ی

ی

ی

ل

م

م

ت

ی ی

یو

و

و

و

ف

ت

ف

م

م

م

ق

ق

ت

ت

ت

اتا

ا

ا

ا

ت

ک

ک

ک

نویسنده احیایی محمود از کتابی ـ ۱نوجوانان. و کودکان داستانهای

محکم ـ استوار و ـ مناسب ۲ ـ شایسته وپوشیده و پنهان.

فال ـ به یونان اساطیر در خدای جنگ ۳ ـشترمرغ آمریکایی. نیکگرفتنـ

قند چغندر تفاله ـ رستگاری و راست راه ۴ـ تو. اگر کارگریـ مخفف ماه ـ

نازک شاخه مطیعشدنـ گردننهادنو ۵ـ عددی است. درختـ

در پیش نماز ایستادن جای ـ نوشتن ۶ ـمسجد.

از ـ هندی خرد کنندـ پول ناله سودای ۷ـ آمرانه. و خشن سخن ـ اربعه عناصر

جزیره ـ پرندگان از ـ بیهمتا و تنها ـ ۸شاه. تبعیدگاه رضا

میزنند همراه توپ با ـ انجمن و باشگاه ۹ـ الکتریسیته وسیلهایبرایتولید طرفبترسدـ تا

کنند. رسوا تا میدهند ـوسایل از ـ جنازه حمل جعبه ـ ۱۰

نقشهکشی.فرانسوی تراژدینویس ـ اتومبیل باالبر ـ ۱۱و محکم استوار ژنی» ـ ۱۷ خالق «ایفی قرن

کردن.قسمت ـ وارفته و بی حالـ لب دعای زیر ۱۲ـ

تحصیلی. زمان واحد ـ پارچه کجراهآب ـ شده آشکار ـ داشتن گسیل ـ ۱۳

گوارا. و صافدو بیمحلـ بی موقعو کشتیرانیـ آبراه ۱۴ـ

نمیکنند. قطع را همدیگر هرگز که خطیدوره مظفر تا آل تاریخ از کتابی است ۱۵ ـ

تالیفمعینالدینیزدی. سلطنتشاهشجاع

میشود ـ اطالق مهمانداران بیشتر به ـ ۱سال دو یکی که بسکتبالیست آمریکا نامدارترین

بازنشستگیکرد. پیش اعالمآلمانی فیلسوف ـ اعتقاد و دلبستگی ۲ ــ تصوری اصالت فلسفه و ۱۹ موجد ۱۸ قرن

عددی است.خارج ـ ماه ـ دوک برای دیگر ۳ ـ عنوانی

همیشه و ابدی.پرخور و ـ و سبکی عقل جنون ۴ ـ نوعی

الیموت. ـ قوت شکمپرستپرندگان از - وسط شهر ـ مربع متد صد ۵ـ

شکاری.چاه و از آب کردن خارج برای ۶ ـ وسیلهای

پشه. ـ دامن شدن به ـ دست کردن بادرییسپلیسجنایتکارشورویسابقـهم ۷ـ «ترس» ـ از است! ورزشی عنوان دریاست هم در

است! زده باالنسبه درنده و شمالیـ جانوری از شهرهای ۸ـ

بیخبر. و بیموقع ـ زیبا غایتپولی واحد ـ فروش ماهی ـ طناب ـ ۹

است.خشنودیـ و تحسین مقام در ۱۰ـ کلمهای

سیاستمدار! پاپوش ـ شدن یکی هم باـ هرمزگان شهرهای از ـ تازی روز ـ ۱۱

ضمیر جمع.سه گانه شعب از ـ مفرح ورزشهای از ۱۲ ـ

بازوست! جایش در معموال ـ مسیحیت آیینهم با ـ عرب ـ دریای آبزی بزرگترین ۱۳ ـ

همعهد شدن. متحد ونشوند ـ گمراه تا میگیرند و ۱۴ ـ میدهند

طول. کشیدگی، ـ پیمانه کوهی، آلویهر ـ نروژی رمان «ویکتوریا» نویسنده ۱۵ ـ

روده. و معده نرمکننده داروی

«سزار» میکنیم. باور را شخصیتهایشانو بماند محبوب میخواهد که است اریستوکراتیبیم و رشک نقطه تا باعثمیشود او تسلط و نفوذبرخالفهمه تصویرهایی «رم»باشد.یا کلئوپاتراـ زنی فاسد اینجا ـ ترسیمشده گذشته در از او که

میشود. داده نشان ولنگار و معتاد ورا جهنمی شهر یک از تصویری «رم»و زشت خونآلود، تصویری مینهد؛ رو پیشجنایت، در فرو رفته سکس... شهری به آلودهجاییکه رابطههاینامشروع؛ و دسیسه خیانت،بیشباهتبهگورستاننیست؛نمادیازشهرهای

کنونی. شده تباهعرضه در تلویزیون جهش آخرین نشانه «رم»تکاندهنده و اثر یک است. تفکر قابل یک اثرخواهند بعدها ما نوههای که اثری هوشمندانه؛است». نبوده بت آمریکایی فقط «تلویزیون گفتهمه به را «رم» دی» «دی وی تماشای

دوستانتوصیهمیکنیم. سینما

۲۶ صفحه از بقیه

بی حفاظ شهر «رم»

و کشید کنار را خیلی زود خود لوکتک اما دهد.لوپز علیه کمپانی «نیو ریجنسی»اعالم بالفاصلهسناریو، نبودن دلیل مناسب به زیرا کرد جرماینکه اینهفته ساختفیلم منتفیشده بود. تابهجریانافتاده خبررسیدپروژه«داالس» مجدداانگلیسیگوریندرچادا کارگردانهندی / قرار به و۲۰۰۷ در ژانویه را در آن بکام سانترکن») («مثلتگزاس ولویزیانامقابلدوربینخواهدبرد.با توجه«دوکهای و «افسونگر» فیلمهای شکست بهمیتوان تلویزیونی، مجموعههای روی از هازارد»

داشت؟ بزرگ «داالس» روی پرده امیدی به

رفت... «کابوی»مگرمیشودتیپخشنومردانهاماسمپاتیکصورت وقتی بر مرموز تبسم آن با فورد را گلنزیبایریتاهیورثدرفیلم«گیلدا»سیلیمی زند،بود هالیوود جاودانههای از یکی او برد؟ یاد ازفورد کرد. گلن وداع با ما ۹۰ سالگی سن در کهبه سالگی هشت سن از بود و کانادا متولد اصالرا خویش تبحر نوع نقش هر او در آمد. کالیفرنیادر سیاه»)، تخته («جنگل درام در داد: نشانوسترن البته و ماه اوت») («قهوهخانه کمدیآخریننقشهایشمیتوانناپدری از («کابوی»).آینده نام برد [درباره گلن فوردهفته «سوپرمن»را

مفصالخواهیمگفت].

۲۶ صفحه از بقیه

دنیای سینما

است مخرب و ویرانکننده آیا و است حد چه تاهمین در هم اساسی اشکال وسوسه انگیز؟ یانظر به که واقعیتهایی از نشانهای هیچ جاست.و داستان طول در به عکس یا و میرسند توهمدر ماجراها نمی شود. کل فیلمساز دیده پرداختقرن قهوه ایرنگ گرفته و تاریک و بسته فضاهایطرح کوشش در همه با و نوزدهمی میگذردسوی به اندک اندک فیلم گیرا، صحنه هاییسراشیبی کسلکننده ایمیرسد.تنهابازی ادواردتامل لحظات را قابل از است که بسیاری نورتونحرکتو ژستاین میسازد. احساسمیشودهربازیگر، سنجیدهبهکارگرفتهشدهاستولی آیایک

دهد؟ نجات را فیلمی میتواند خوب بازی

۲۶ صفحه از بقیهفیلم نقد

و گذار... رهآورد گشت

پله را زندگی عشق و تمام روزهای وقتی باشی.وقتی روی، باال شعر از تا میخوری زمین پلهدستی تنها است، شدن غرق نجاتت راه فقطبیرون اعماق و از بگیرد را دست تو میتواند كهزندگی به را تو میتواند كه كسی تنها بكشد،كه طوری دارد؛ نگه زنده حسابی و بچسباندبرسی، شاعری خود از تازهای روایت بار به هركه میبرد دل تو را است كه چنان هنرمندی وسخن و مینویسی و میخوانی برایش بسیارروزی و و هدایت است روزی فروغ میگویی.خواند پریا برای كه انسان جنس از شاعری دیگر

شاملو... – وسرودسیاه مرکب» وبالگ «اعماق

خبر کمان رنگین۲۹ صفحه از بقیه

من او میگوید است. کرده تخم بزرگ از آمدنآن ها و میشناسم خروس را این خانواده همه

نسل با من بودهاند. چندین

و ۵۵۸ ۲ هزار شاهزادهگرمی!

سومین که آورد دنیا به پسری کیکو شاهزادهژاپن پادشاهی تخت و تاج به رسیدن صف در نفرخانم گزارش «بی بیسی»، این شاهزاده به است.زمانحاملگیبه دلیلناراحتیهاییدر به ۳۹ ساله

کرد. وضع حمل با سزارین ناچارامپراتور پسر دومین همسر که کیکو شاهزادهدر ژاپن زنان دو دختر داشت اما قبال است کنونی

ندارند. را امپراتوری مقام به رسیدن حقبیش در که است نوزاد مذکر نخستین او پسربه ژاپن سلطنتی خانواده در گذشته ۴ دهه از

می آید. دنیاولیعهد کنونیژاپن،یعنیناروهیتو،و همسرشآکی و شاهزاده خانم ماساکو یک دختر شاهزادهشینووشاهزادهخانمکیکودودختردارند.شاهزادهبه فرض و ازدواج کرده عادی با مردی خانم سایاکوبختی نمیتوانست پسرش میشد پسر صاحب که

باشد. داشته امپراتوری به رسیدن برای۸ و ۲۷ ساعت در کیکو خانم شاهزاده پسر۲ هزار وزن به این هفته سه شنبه صبح دقیقهو حال مادر و آوردند تشریف به دنیا ۵۵۸ گرم و

است. خوب فرزندزایمان حاملگی و فراوان عالقه با ژاپن مردموی میکردند. دنبال را کیکو خانم شاهزادهبیمارستان زایمان حدود سه هفته در از پیش

بستریبود.

دل ایران در آمریکا مستقیم دخالت به رژیمباشند که دریافته باید اکنون بودند خوش کردهاز دنبالنمیکند. چنینسیاستیرا دیگر آمریکاباید دموکرات و مستقل اپوزیسیون دیگر، سویبدیل معتبری در قامت نتواند بداند تا آنگاه کهنخواهد گرفته کند جدی عرضه ملی سطح ودرون یا اصالح طلب نیروهای به غرب و شد،رفتار در جزئی) (ولو تغییرات برای نظام حاشیهخواهد دل اسالمی جمهوری سیاستهای ویا رفسنجانی یک شاید که امید این به بست؛روابط و دست گیرند به را دیگر قدرت بار خاتمیاین در کنند. برقرار غرب جهان با «معقولتری»سنگین وظیفه اپوزیسیون دموکرات دو میان،سطح در خواهد داشت: بر عهده نیز تبلیغیحقوق نقض مساله که این برای تالش خارجی،توافقهایبینالمللیغرب با بشر وجه المصالحهتوضیح درسطحداخلی، نگیرد. و ایرانقرار رژیمرژیم سیاست اتمی که ایران به مردم نکته اینتحریم داخلی، اختناق افزایش جز نتیجهایاحیانا تثبیتبیشتر یا حملهنظامیو اقتصادیوبر دوش سترگ وظایفی داشت؛ رژیم نخواهداپوزیسیونی کههنوز درگیر جدلهای گروهیاستکردندالیل کار دنبالپیدا به درخمیککوچه و

میگردد... خود نکردن

۲۷ صفحه از بقیهبا... همزیستی و آمریکا

بادستخودشان «نقابفرصتطلبانرا ۸ـ برداریم»،ضمیمهنشریه «توفان»،ارگانمرکزیحزبکمونیستکارگرانو دهقانانایران،شماره

۲۲ (خرداد ۱۳۵۸).مارکسیستیـ «سازمان مواضع ۹ـ درباره

به: رجوع کنید لنینیستی ایران»،نشریه در پرولتر»، انتشار درباره «سخنی ـ

۱ (تیر ۱۳۵۶)، شماره اول، سال «پرولتر»،«پرولتر»، نشریه در سراشیب»، ـ«توفاندر

۲ (مرداد ۱۳۵۶)، شماره اول، سالعظیم تکاملی مائو جهان سه «تئوری ـنشریه در است»، لنینیسم ـ مارکسیسم درو ۷ (دی ۱۳۵۶) شماره اول، سال «پرولتر»،

در دوره سوم»، توفان و سقوط ـ«ظهور(دی ۷ شماره اول، سال «پرولتر»، نشریه

.(۱۳۵۶ایران» «تشکیل حزب رنجبران درباره -۱۰رجوع کنید به مطالب مندرج در همین فصل.

مناسبت بیندیشیم»، به مغز خود «با ۱۱ـ در توفان، سازمان تاسیس سال چهاردهمین(۲۹ تیر ۱۳۵۹). ۲۰۴ شماره و «توفان» نشریه

اصولیت نمونه قاسمی «رفیق ـ ۱۲لنینیستی»،درنشریه «توفان»، مارکسیستیـ ارگانمرکزیحزبکمونیستکارگرانودهقانان

(۲۱ فروردین ۱۳۵۹). ۶۱ ایران، شمارهصفحه ۱۰. همانجا، حق شناس، ۱۳ـ

نشریه دانشجو»، «صدای نشریه ـ ۱۴۳ (اردیبهشت شماره ایران، کار حزب هوادارانلندن)، )۲۶ (چاپ «کیهان» روزنامه ۱۳۶۴) و

اردیبهشت۱۳۶۴).صفحات ۹۳ و ۹۴. همانجا، فالحتی، ـ ۱۵

همانجا. ـ ۱۶آینده» و«وضعموجود «دورهجدید راه ۱۷ـ ووظایفمارکسیستها»،درنشریه«راهآینده»،

.(۱۳۷۳ (آذر اول شماره جدید، دورهبه: کنید رجوع نمونه، برای ـ ۱۸

۴۱ (فروردین شماره آینده»، «راه نشریه ـ

و (۱۳۷۷ ۴۹ نظرات» شماره برخورد و «راه آینده ـ

(اردیبهشت۱۳۷۸).ـبراینمونهمراجعهکنیدبه:غالمحسین ۱۹خاطر به مبارزه و «کمونیست ها فروتن،دوره گرد»، «میز نشریه در دموکراسی»،۲۱ ـ ۱۹ صفحات ۵ (دی ۱۳۷۰)، شماره دوم،سالهای آینده» در «راه شمارههای نشریه و

۱۳۷۸ ـ ۱۳۷۳.سیاسی و فعالیتهای زندگی درباره ۲۰ ـهشتادسالزندگی از بعد غالمحسینفروتنکه«زندگی نامه به: کنید رجوع گفت. زندگی بدرودخودش»، قلم به فروتن غالمحسین کوتاه ۲ شماره دوم، دوره گرد»، «میز نشریه در

۱۱ و ۱۲ و ۲۰. صفحات ،(۱۳۷۰ (اردیبهشتبه: کنید نمونه، رجوع برای ۲۱ـ

در خیانت»، پوشش یا نرمافزارها ـ«نظریهجهت مشترک سیاسی ارگان «توفان» نشریهکارگر کنگره موسس حزب واحد طبقه تدارک

۲۱ (مرداد ۱۳۷۵)، دوم، شماره ایران، سالاز آن به برخورد ملی و مساله «مضمون ـدوم، سال «توفان»، نشریه در توفان»، دیدگاه

۲۲ (شهریور ۱۳۷۵)، شمارهنظام قاعده کودکان «روسپیگری ـسال «توفان» نشریه در است»، سرمایهداری

۲۳ (مهر ۱۳۷۵)، شماره دوم،مذهب»، جانسختی در بورژوازی «نقش ـ۲۴ (ابان شماره دوم، سال «توفان»، نشریه در

،(۱۳۷۵اقشار نزاع و ایران حکومت طبقاتی ترکیب ـسال «توفان»، در نشریه بورژوازی»، مختلف

و ۲۶ (دی ۱۳۷۵) شماره دوم،نوین نظم فکری زیربنای فرهنگها «نبرد ـسوم، سال «توفان» نشریه در امپریالیستی»،شماره۳۰ (اردیبهشت ۱۳۷۶)،شماره۳۱ (خرداد ۳۳ شماره و ۳۲ (تیر ۱۳۷۶) شماره ،(۱۳۷۶

.(۱۳۷۶ (مرداد

چاپ، مکان ذکر بدون ایران»، رنجبران حزبپاییز۱۳۶۳.

و ما» وظایف و اوضاع درباره ۲ـ «قطعنامهنشریه در جهان»، سه تئوری درباره «قطعنامه۱ (پاییز ۱۳۶۴). شماره جدید، دوره «رنجبر»،

درباره بیشتر اطالعات کسب برای ـ ۳سالهای ایران»، در رنجبران «حزب بقایایکنید به: شمارههای ۱ ـ ۱۳۸۴ ـ ۱۳۷۳ رجوعنشریه «بولتن ۳۹ (سالهای ۱۳۸۴ ـ ۱۳۷۳)«رنجبر» نشریه نظرات»،حزبرنجبرانایرانو

۱ (اردیبهشت ۱۳۸۴). شماره سوم، دوره

رشد و پیدایش، درباره اطالعات برای ـ ۴فعالیتهایسازمانتوفان،رجوعکنیدبه:فصل

۵۶۴ـ ۵۶۰. صفحات هفتم،صفحات ۱۶۱ و ۱۶۲. همانجا، بهروز، ۵ـ

به: «دنیای کنید رجوع نمونه، برای ـ ۶نشریه در دنیا»، سه تئوری و سوسیالیسم «توفان»ارگانسازمانمارکسیستیـلنینیستی

.(۱۳۵۶ (آذر سوم دوره ،۱۲۲ توفان، شمارهکمونیستهای مبارزه سال «چهارده ۷ ـکارگر طبقه حزب احیا برای توفان در متشکلحزب ارگان «توفان»، نشریه در ایران»،

کمونیست کارگران و دهقانان ایران،۱۳۵۶.

... سوسیالیستی، کارگری و تاریخ صدساله جنبشهای۳۵ صفحه از بقیه

410Iranians, Vol. 10, No. 289, Friday, September 15, 2006 ۲۴ شهریور ۱۳۸۵ جمعه ،۲۸۹ شماره دهم، ۴۱ ایرانیان، سال