Cultura Maya Clásica
description
Transcript of Cultura Maya Clásica
![Page 1: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/1.jpg)
Cultura Maya Clásica
Una Perspectiva Arqueológica
Dr. Hector L. Escobedo Ayala
Ministro de Cultura y DeportesMayo de 2011
![Page 2: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/2.jpg)
• Continuidad cultural del Preclásico
• División arbitraria basada en diferencias de los materiales arqueológicos
• Algunos prejuicios se han contradecido con la evidencia arqueológica
• Antecedentes del Preclásico en sitios poco conocidos anteriormente
Cultura Maya Clásica
![Page 3: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/3.jpg)
Geografia de Mesoamérica
![Page 4: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/4.jpg)
Geografia del Area Maya
• Costa Pacifica
• Tierras Altas
• Tierras bajas del Sur
• Tierras bajas del Norte
![Page 5: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/5.jpg)
Murales de San Bartolo, Peten
![Page 6: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/9.jpg)
San Bartolo
• Murales = Preclásico Tardío
• Preclasico Medio: murales y glifos en un mismo contexto?
![Page 10: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/10.jpg)
Textos Preclasicos y Estelas
• Possible orígen en el Area Olmeca de la Costa del Golfo?
• Inscripciones de Tuxtla
• Monumentos de estilo Izapa
• Existen pocos monumentos y textos en las tierras bajas
• Implicaciones por los hallazgos de San Bartolo finds?
![Page 11: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/11.jpg)
¿Porque la escritura?
• Puede considerarse como una coneccion a la elite
![Page 12: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/12.jpg)
Periodo Clásico Temprano • 250-600 D.C.
• Cultura de elite en Tierras
Bajas– Cerámica Policroma – Estela, glifo, calendario
![Page 13: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/13.jpg)
Ceramica de Tierras Bajas
• Cerámica Tzakol
![Page 14: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/14.jpg)
Estela y glifos
• Estela 29 de Tikal
![Page 15: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/15.jpg)
Estela 29 de Tikal
• 8.12.14.8.15
• 292 d.C.
![Page 16: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/16.jpg)
Sociedad Clásico Temprano
• Gobernantes
• Guerras
• Ciudades rivales
![Page 17: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/17.jpg)
Tikal
![Page 18: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/18.jpg)
Leyden Plaque
• 8.14.3.1.12
• 1 Eb 0 Yaxkin
• 320 d.C.
• ¿Tikal?
![Page 19: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/19.jpg)
La noción de Gobernanza
![Page 20: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/20.jpg)
Symbolos Reales
![Page 21: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/21.jpg)
Predecesor Olmeca?
![Page 22: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/22.jpg)
Dios del Maiz Olmeca
Gobernante
como Dios
del Maíz
![Page 23: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/23.jpg)
Gobernante Maya como
Dios del Maiz
Olmeca Preclasico
Preclasico Maya Clasico Tardío Maya
![Page 24: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/24.jpg)
Sitios Maya Clasico Temprano
Tikal
Uaxactun
Calakmul
Caracol
CopanKaminaljuyu
![Page 25: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/25.jpg)
Conección con Teotihuacan
Teotihuacan
![Page 26: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/26.jpg)
Conección con Teotihuacan
• Aspectos relacionados con la presencia teotihuacana
![Page 27: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/27.jpg)
Teotihuacan
Arquitectura: Piramide del Sol
![Page 28: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/28.jpg)
Cultura Teotihuacana
• Construcción Talud-tablero
![Page 29: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/29.jpg)
Deidad TlalocVaso Tripode
Incensario
![Page 30: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/30.jpg)
Arma Atlatl
![Page 31: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/31.jpg)
Obsidiana Verde
![Page 32: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/32.jpg)
Costa Pacifica de Guatemala y Kaminaljuyu
![Page 33: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/33.jpg)
Kaminaljuyu
• Ocupación Maya
• ¿Elementos Intrusivos Teotihuacanos?
![Page 34: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/34.jpg)
Tikal
![Page 35: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/35.jpg)
Tikal Stela 32
• ¿Invación Teotihuacana?
• ¿Uso Maya de elementos Teotihuacanos?
• La mayoria de la poblacion = Maya
![Page 36: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/36.jpg)
Acrópolis Norte de
Tikal
![Page 37: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/37.jpg)
Estela 31 de Tikal
![Page 38: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/38.jpg)
Siyaj Chan K’awiil(Stormy Sky)
Yax Nuun Ayiin(Curl Nose)
Spear-ThrowerOwl
![Page 39: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/39.jpg)
Estela 5 de Uaxactun
Siyaj K’ak’(Rana Humeante)
ComtemporaneoconYax Nuun Ayiin
![Page 40: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/40.jpg)
Conección Tikal – Teotihuacan David Stuart
• Spear-Thrower Owl = Gobernante de Teotihuacan?
• Siyaj K’ak’ = Comandante de Guerra de Spear-Thrower Owl?
• Yax Nuun Ayiin = Hijo de Spear-Thrower Owl: Gobernante de Tikal y ¿Siyaj K’ak’ como regente?
• Siyaj Chan K’awiil = hijo del gobernante de Tikal Yax Nuun Ayiin?
![Page 41: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/41.jpg)
Siyaj Chan K’awiil
• Traje Maya, simbolos y elementos culturales
![Page 42: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/42.jpg)
Rivalidad Dinastica
• Tikal
• Calakmul
• Caracol
Tikal
Calakmul
Caracol
![Page 43: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/43.jpg)
Caracol
• 553 d.C.: Yajaw Te’ K’inich accede al poder bajo el dominio de Wak Chan K’awiil (Double Bird) de Tikal
• 556 d.C: Tikal derrota a Caracol
• 562 d.C.: Tikal (Wak Chan K’awiil) es derrotado por Calakmul o Caracol
![Page 44: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/44.jpg)
Consecuencias
• Prosperidad de Calakmul y Caracol
• Declina Tikal
![Page 45: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/45.jpg)
Calakmul
• Estructura II
![Page 46: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/46.jpg)
CaracolCaana
![Page 47: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/47.jpg)
Tikal
• Epoca oscura (562 – 692 d.C.)
• Declina Teotihuacan
![Page 48: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/48.jpg)
Tikal Contrataca
• Jasaw Chan K’awiil
• 695 d.C.: Derrota al rey de Calakmul, Yich’aak K’ak’
Estela 16 Tikal
![Page 49: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/49.jpg)
Apogeo de Tikal• Construcción de templos monumentales
![Page 50: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/50.jpg)
Templo 1
• Investigado por la Universidad de Pennsylvania en los 60´s
• Descubren Entierro 116
• Tumba de Jasaw Chan K’awiil
![Page 51: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/51.jpg)
• Ofrenda en Tumba de Jasaw Chan K’awiil
![Page 52: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/52.jpg)
Rivalidad Inter-dinastica
Tikal y Calakmul: superpotencias
• Guerra por el control y dominio de los recursos y la población, prestigio,
• Sin unificación política: característica de la sociedad Maya Clásica
![Page 53: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/53.jpg)
Otros Centros
Tikal
Copan
PalenqueYaxchilan
![Page 54: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/54.jpg)
Palenque
![Page 55: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/55.jpg)
Palenque Palacio
![Page 56: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/56.jpg)
Palenque
![Page 57: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/57.jpg)
Templo de las Inscripciones• Alberto Luz
![Page 58: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/58.jpg)
Tumba
• K’inich Janaab’ Pakal
• Siglo VII
![Page 59: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/59.jpg)
K’inich Janaab’ Pakal
![Page 60: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/60.jpg)
Yaxchilan
• Rio Usumacinta
• Dinteles
• Itzamnaaj B’alam (Escudo Jaguar) (681-742)
• “Pajaro Jaguar” (752-768)
![Page 61: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/61.jpg)
Itzamnaaj B’alam
• Señora K’ab’al Xook
Dintel 25
![Page 62: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/62.jpg)
Colapso Clasico Maya
• Abandono y declinación of centros en las tierras bajas del sur
• 800 – 925 d.C.
![Page 63: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/63.jpg)
Teoria del Colapso
• Cambio Climático – problemas ecológicos
• Politico- problemas sociales
![Page 64: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/64.jpg)
Modelo Climático-Ecológico
• Sequia
• Crecimiento de población
• Deforestacion y erosión del suelo
![Page 65: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/65.jpg)
Modelos Politico-Sociales
• Rivalidad Inter-dinastica rivalidad
• Crecimiento de Población
• Intensificación de la guerra
![Page 66: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/66.jpg)
Ciudad de Dos Pilas761 d.C.: Derrota de K’awiil Chan K’inich (Ruler 4)
• Declina Dos Pilas
![Page 67: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/67.jpg)
Aguateca• Tan Te’ K’inich (Gobernante 5)
• Construccion of murallas defensivas
![Page 68: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/68.jpg)
Caida de Aguateca
• Alrededor de 810 d.C.
• Destrucción
y abandono
repentino
![Page 69: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/69.jpg)
![Page 70: Cultura Maya Clásica](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022012913/568144f1550346895db1c2b7/html5/thumbnails/70.jpg)
Colapso Clasico Maya
• ¿Multiples factores?