cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao....

9
N akakambyo na ang pagpangandam sa rehimeng Duterte aron tuku- ron ang usa ka pasistang diktadurya. Sayod siya nga kinahanglang paspasan ang iyang pakana sulod sa kapin-kunkulang usa ka tuig ayha siya mawad-an og gahum. Pwede niyang piliong iratsada ang plano nga bag-ohon ang konstitusyon o kaha, dayag nga ideklara ang balaod militar. Depende kini sa ginaduso sa mga pakigbisog sa katawhan o sa iresulta sa panaglantugiay sa mga pundok pangpulitika sa nagharing hut-ong. Ginapangulohan karon ni Duterte ang sa pagkatinuod usa ka huntang sibil-militar sa dagway sa gitawag nga National Task Force (NTF) aron kuno "tapuson ang ko- munistang armadong pagsukol." Pi- naagi sa NTF, ginapadagan karon ni Duterte ug sa iyang mga suluguong militar ang tibuok gubyerno gamit ang "kontra-insurhensya" isip pag- monopolyo sa gahum. Nagahari sila gamit ang kabangis ug pagpanghad- lok nga wala nagpahikot sa mga ba- laod ug proseso aron payuk-on ang tanan sa tiranya ni Duterte. Ilalum sa NTF ug sa gitawag nga palisiyang "tibuok-gubyerno," gipasunod ni Duterte ang mga pra- yoridad ug plano sa tanang ahensya sa gubyerno sa mga kontra- insurhensyang tinguha sa AFP. Hu- man gitudlo ang kapin 60 ka kan- hing heneral ug upisyal militar sa lain-laing ang-ang sa burukrasya, gihikot niya sa AFP ang mga depar- EDITORYAL "Red-tagging...," sundi sa panid 3 "Batukan...," sundi sa panid 2 TIMAILHAN SA NAGKAGRABE nga pagpanumpo sa rehimeng US- Duterte ang pagdayo sa mga rep- resentante niini sa Europe aron pa- babagan sa European Union (EU) ug United Nations (UN) ang pagpondo sa mga ligal nga institusyon nga arbitraryong ginatawag nga mga "prenteng organisasyon sa Partido Komunista ng Pilipinas (PKP)." Niadtong ikaduhang semana sa Pebrero, milibot sa mga nasud sa Europe ang mga upisyal sa Presidential Communications Operations Office, National Intelligence Coordinating Agency ug ang National Task Force to End Local Communist Armed Conflict. Nakigtigum kini sa mga upisyal sa EU ug sa mga organisasyon nga nagahatag og ayuda, ug gina- kampaya nga bawion o balibaran ang paghatag og pondo sa mga

Transcript of cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao....

Page 1: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Bolyum L Ihap 6

Marso 21, 2019

www.phi l ippinerevolution. info

Nakakambyo na ang pagpangandam sa rehimeng Duterte aron tuku-ron ang usa ka pasistang diktadurya. Sayod siya nga kinahanglangpaspasan ang iyang pakana sulod sa kapin-kunkulang usa ka tuig

ayha siya mawad-an og gahum. Pwede niyang piliong iratsada ang plano ngabag-ohon ang konstitusyon o kaha, dayag nga ideklara ang balaod militar.Depende kini sa ginaduso sa mga pakigbisog sa katawhan o sa iresulta sapanaglantugiay sa mga pundok pangpulitika sa nagharing hut-ong.

Ginapangulohan karon niDuterte ang sa pagkatinuod usa kahuntang sibil-militar sa dagway sagitawag nga National Task Force(NTF) aron kuno "tapuson ang ko-munistang armadong pagsukol." Pi-naagi sa NTF, ginapadagan karon niDuterte ug sa iyang mga suluguongmilitar ang tibuok gubyerno gamitang "kontra-insurhensya" isip pag-monopolyo sa gahum. Nagahari silagamit ang kabangis ug pagpanghad-lok nga wala nagpahikot sa mga ba-

laod ug proseso aron payuk-on angtanan sa tiranya ni Duterte.

Ilalum sa NTF ug sa gitawagnga palisiyang "tibuok-gubyerno,"gipasunod ni Duterte ang mga pra-yoridad ug plano sa tanang ahensyasa gubyerno sa mga kontra-insurhensyang tinguha sa AFP. Hu-man gitudlo ang kapin 60 ka kan-hing heneral ug upisyal militar salain-laing ang-ang sa burukrasya,gihikot niya sa AFP ang mga depar-

Batukan ang "kontra-insurhensyang" pakanaalang sa pasistang diktadurya

EDITORYALRed-tagging

sa rehimen,

gidala sa Europe

"Red-tagging...," sundi sa panid 3"Batukan...," sundi sa panid 2

TIMAILHAN SA NAGKAGRABE ngapagpanumpo sa rehimeng US-Duterte ang pagdayo sa mga rep-resentante niini sa Europe aron pa-babagan sa European Union (EU) ugUnited Nations (UN) ang pagpondosa mga ligal nga institusyon ngaarbitraryong ginatawag nga mga"prenteng organisasyon sa PartidoKomunista ng Pilipinas (PKP)."

Niadtong ikaduhang semanasa Pebrero, milibot sa mga nasudsa Europe ang mga upisyal saPresidential CommunicationsOperations Office, NationalIntelligence Coordinating Agencyug ang National Task Force to EndLocal Communist Armed Conflict.Nakigtigum kini sa mga upisyal saEU ug sa mga organisasyon nganagahatag og ayuda, ug gina-kampaya nga bawion o balibaranang paghatag og pondo sa mga

Edisyong Bisaya

Page 2: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

Marso 21 , 2019 ANG BAYAN2

Ang Ang Bayan ginamantala duha ka hugna matag bulan

sa Komite Sentral sa Partido Komunista ng Pi l ipinas

Bolyum L Ihap 6 | Marso 21, 2019

Unod

Ang Ang Bayan ginapagawas sa

pinulongang Pi l ipino, Bisaya, I loco,

Hi l igaynon, Waray ug Ingles.

Nagadawat ang Ang Bayan og mga

kontribusyon sa porma sa mga

artikulo ug bal ita. Ginaawhag usab

ang mga tigbasa nga magpadangat

og mga puna ug rekomendasyon sa

pagpalambo sa atong mantalaan.

ANG

instagram.com/progressiveviews

@prwc_info

fb.com/groups/prwcnewsroomv2

[email protected]

Editoryal: Batukan ang "kontra-insurhensiyang" pakana alang sadiktadurya 1

Red-tagging, gidala sa Europe 1

10-adlaw nga BKPM, gilunsad sa NCMR 4

Nagkagrabeng krisis sa empleyo 5

Padayon nga pagsaka sa presyo sa lana 6

Mga mamumuo, ginapaluwat sa AFP 7

Walk-out sa mga estudyante 7

Adlaw sa Kababayen-an, gisaulog 7

Mga Moro, biktima sa militarisasyon 7

Pakyas ang gyera sa US sa Afghanistan 8

"Kontra-insurhensya" sa Pilipinas 9

tamento sa gubyerno, lakip ang mgaahensyang sibil, ug gipailalum kinisa gamhanang impluwensya sa mili-tar. Ginahimo kining mga hinagibansa pagpanumpo aron magsilbi sa"nasudnong seguridad" sa rehimennga walay laing tumong kundili angpagpabilin ug pagpalanat sa buruk-rata-kapitalista sa pasistang rehi-meng Duterte.

Ginahadlok sa AFP ang mga lokalnga upisyal sa gubyerno, gikan samga konseho sa barangay hangtud saprubinsya, aron magpagawas og mgapamahayag ug makigtinabangay samga programa sa militar, sa kahadloknga i-"Red-tag" o tatakang komunistaug himoong target sa AFP. Angmaong mga programang pangkaayu-han pantaplak lamang sa brutalidadsa mga operasyon sa AFP.

Bisan og ang deklaradong tu-mong sa NTF mao ang "tapuson angarmadong panagbangi," nakapun-ting ang dakung bahin sa trabahoniini batok sa mga ligal nga organi-sasyon nga nagarepresenta sa inte-res sa lain-laing sektor, lakip na ang

mga ahensya, institusyong pang-serbisyo ug progresibongpulitikanhong personalidad. Gawassa mga mamumuo, mag-uuma uguban pang batakang sektor, ginai-nitan pag-ayo ni Duterte ug saiyang mga alipures ang tawong-midya, mga abugado, magtutudlo,empleyado sa gubyerno ug mga ta-wong-simbahan, ilabina kadtongmga grupo nga nagabatikos sa kay-lap nga pagpangabuso sa mgapwersang pangseguridad sa estado.

Sa milabayng mga bulan, gatu-san ka aktibista sa tibuok nasud anggiaresto nga walay mandamyentoug gipreso nga walay kaso. Adunaymga kaso nga inkomunikado angmga gidakop, gihikawan sa ilangkatungod nga mabisita sa ilangabugado ug pamilya aron mapugosnga "makigtinabangay" sa militar.Aron hatagag-katarungan ang iligalnga lakang, gipagawas sa AFP ngaang maong mga detenido "misu-render" bisan og gibilanggo sila samga bartolinang militar.

Gipalihok ni Duterte ang "legalcluster" sa NTF aron papaspason

ang kaso alang sa pormal ngatawagong "terorista" ang Partidoug BHB ilalum sa Human SecurityAct o "balaod kontra-terorismo"aron ipahamtang ang bug-at niiningsilot batok sa mga aktibista ug ubanpang kritiko sa pasistang rehimen.

Gimandoan usab niya ang NTFnga kumbinsihon ang EuropeanUnion (EU) ug uban pang ahen-syang European nga ihunong na angpagsuporta alang sa mga katiling-banong proyekto sa nasud sama samga eskwelahang Lumad nga pugosnga ginapagawas ni Duterte nga"eskwelahan" sa BHB, ginadaplisanang EU sa "pagpondo sa tero-rismo."

Aron labaw pang palig-onon angNTF, ginasiguro ni Duterte ug sa AFPnga kadto lamang makigtinabangaysa doktrinang kontra-insurhensya sarehimen ang modaug sa moabutaynga eleksyon. Bisan og bawal ma-nginlabot sa eleksyon, aktibong na-ngampanya ang AFP batok sa mgaprogresibo ug kandidatong anti-Duterte pinaagi sa pagtatak kanilaisip "simpatisador" sa BHB o kahapinaagi sa paghulga kanila nga ilakipsa hinimo-himong "narcolist." Angtibuok Mindanao, nga anaa na ilalumsa balaod militar, ang gideklarang"election Red hotspot," nga mihatagsa AFP og dugang pang gahum.

Ang pagsumpo sa ligal nga de-mokratikong kalihukan, nga gilang-kuban sa mga dili armado o dayagnga grupong sektoral, lakip na angmga ahensya o organisasyong pang-aktibista o may tinguhang pangkati-lingbanon o pangpulitika, maoy usasa yaweng bahin sa pakana niDuterte nga magtukod og usa ka pa-sistang diktadurya. Sa iyang bana-bana, kung mapahilum niya angmaong mga grupo, mapahilom nausab niya ang tanang porma sa opo-sisyon ug mapahagba ang tibuok han-ay sa mga pwersang anti-pasista, ugbusa mapakyas ang kinsamang mo-sulay sa iyang pakana.

Susama kaayo kang Marcos angpakana ni Duterte. Niadtong 1972,

"Batukan...," gikan sa panid 1

"Batukan..," sundi sa panid 3

Page 3: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

ANG BAYAN Marso 21 , 2019 3

gideklara ang balaod militar aronkuno batukan ang mga hulga sa"Maoistang rebelyon." Nagpabilinsa poder si Marcos hangtud 1986.Karon, ginapanghadlok usab niDuterte ang multo sa komunismo(lakip na usab ang multo sa teroris-mo) aron hatagag katarungan angpagsumpo sa mga demokratikongkatungod sa tumong nga palanatonpa sa poder ang kaugalingon ugiyang pamilya ug ipadayon ang ilangburukrata-kapitalistang pangpa-ngawkaw ug pagkaadunahan.

Kinahanglang subsub nga batu-kan sa katawhang Pilipino ang am-bisyon ni Duterte nga mamahimongdiktador. Kinahanglang labwan angpagpangandam ni Duterte aronpakyason ang iyang plano. Dili siladapat magpahulga sa paggamit niDuterte ug sa AFP sa pwersa ug te-rorismo sa estado. Kinahanglan si-lang motingog ug batukan ang ar-bitraryong pagtatak nga komunistao terorista. Kinahanglang papanu-bagon si Duterte ug ang iyang mgaupisyal sa seguridad sa tanang pag-lapas sa katungod-tawo ug grabengpag-abuso sa gahum ilalum sa rehi-meng kontra-insurhensyang NTF.Kinahanglang ipalanog nila ang pa-nawagan nga palagputon ang pasis-tang rehimeng US-Duterte.

Kinahanglang manglimbasog si-lang pakusgon ug palapdon ang

nagkahiusang prente batok sa ti-ranya ni Duterte. Samtang padayonang mini nga gyera sa droga ni Du-terte, ang gyera aron ilugon angyuta sa katawhang Moro ug angiyang gyera sa pagpanumpo sa tibu-ok nasud, labaw nga midaghan angnapukaw nga mobarog batok sapagpangabuso sa iyang mga pwer-sang militar ug pulis. Samtang gina-paningkamutan ni Duterte nga mo-nopolyohon ang gahum, labaw ngamihaom ang kundisyon aron tuku-ron ang pinakalapad nga nagkahiu-sang prente aron ihimulag ug ibag-sak ang iyang paghari.

Atubangan sa dayag ug dili da-yag nga pagpanumpo, kinahanglangmaisugon, mapangahason, maala-mon ug mamugnaong panalipdan ugiduso sa katawhang Pilipino angilang demokratikong mga katungodnga gigarantiya ilalum sa mga kum-bensyong internasyunal, lakip na ila-lum sa konstitusyong 1987. Mamahi-mo silang mangita og maduulang li-gal sa mga korteng lokal o interna-syunal. Kadungan niini, kinahanglannilang pakusgon ang ilang tago ngakalihukan ug dugukan nga mamahi-mong atrasan sa mga aktibistang gi-hulgang pagaarestuhon o pagapat-yon ug gamiton aron padayon silangmakasukol kung ipahamtang ang da-yag nga pagharing militar.

Taliwala sa nagkagrabeng sosyo-ekonomikanhong kahimtang ug kawa-

lay-pagtagad ug pagkainutil sa rehi-men nga atubangon ang kaayuhan sakatawhan, kinahanglang magkahiusaang lapad nga masa, maglunsad ogmga kalihukan sa mga komunidad,magtapok sa kampus, magwelga samga pabrika ug magdemonstrasyonsa kadalanan aron ipadayag ang ilangmga mulo ug batukan ang pagpahilumsa ilang protesta.

Kinahanglang padayon ngamaglunsad ang Bagong HukbongBayan (BHB) og mga taktikal ngaopensiba sa tibuok nasud aron pa-kusgon ang determinasyon sa ka-tawhan nga iasdang ang ilang de-mokratikong pakigbisog. Kinaha-nglang maglunsad og mga reyd ugambus ang hukbong bayan, ingon-man ang mga espesyal nga opera-syong partisano, nga nagatarget sapinakalunod-patay nga nagaabusosa katungod-tawo, dili lamang aronsilutan sila sa ilang krimen, kundiliaron usab itanom sa ilang hunahunanga dili sila pwedeng magpadayonsa pagpangabuso nga walay bugti.

Samtang ginaduso ni Duterteang iyang ambisyong mahimongdiktador, labaw niyang gipakita sakatawhan ang kahusto ug kahina-nali nga iasdang ang rebolusyonar-yong armadong pakigbisog. Labawnga mihaom ang sitwasyon alang sapaspas nga paglapad ug pagkusogsa BHB ug mas paspas nga pag-abante sa gubat sa katawhan.

organisasyon nga gitawag niining mga "prente saPartido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda samga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini angKarapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP)ug IBON Foundation. Matud sa banabana sa rehimen,gadawat ang maong mga organisasyon og kapin P70 mil-yong gikan sa mga ahensya sa EU matag tuig. Ginapa-bantayan usab sa rehimen bisan ang mga organisasyonsa Belgium nga mahiusahon sa progresibong kalihukangmasa sa Pilipinas.

Hugot nga kinundena sa RMP ang malisyosong pag-lambigit sa ilang mga aktibidad sa Bagong Hukbong Ba-yan ug ang akusasyon nga ginalihis nila ang nadawatnga pondo aron ipalit og mga armas ug magbansay ogmga kabatan-onang Lumad alang sa BHB. Matud kang

Sr. Elenita Belardo, RGS, nagabarog isip National Coor-dinator sa RMP, ang pagtawag kanila isip mga "prentesa PKP" nagbutang sa mga misyunero, pari, madre uguban pang relihiyoso sa kakuyaw nga mahimong silangtarget sa pagpanumpo.

Dugang pa ni Sr. Belardo, ang ilang mga programa"nakapunting sa literasiya ug numerasiya sa mga batangLumad, mga programa nga alang sa panginabuhian,relief ug rehabilitasyon, pagbansay ug edukasyon alangsa mga komunidad sa kabanikanhan aron mahatagagkatagbawan ang ilang kinabuhi."

Nangayo og pagpatin-aw ang IBON sa National Secu-rity Agency sa gihimong pagtawag sa institusyon sa pa-nukiduki nga "prente sa PKP". Gihagit niini ang ahensyanga pamatud-an ang ilang akusasyon.

"Batukan...," gikan sa panid 2

"Red-tagging...," gikan sa panid 1

Page 4: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

Marso 21 , 2019 ANG BAYAN4

10 ka adlaw nga BKPM, gilunsad sa NCMR

Usa ka platun sa mga Pulang manggugubat ang nakalampos sa 10 kaadlaw nga Batakang Kurso sa Pulitiko-Militar (BKPM) sa North

Central Mindanao Region (NCMR) niadtong Pebrero. Ikatulo kini sa seryesa mga pagbansay nga gilunsad sa lain-laing subrehiyon. Kabahin kini samga aktibidad sa pagsaulog sa ika-50 ka tuig sa pagkatukod sa BHB saumaabot nga Marso 29.

Ang mubong kurso o crashcourse pinasikad sa silabus sa mastaas nga kurso nga nagalungtad sausa ka bulan. Gipamubo kini sa na-pulo ka adlaw isip paghaom sa du-gay nga operasyong dumog sa mgaarmadong pwersa sa estado sa re-hiyon. Niadtong 2018, mikabat nasa 13 ka batalyon sa Armed Forcesof the Philippines ang gideploy sarehiyon, gawas pa sa mga yunit saPhilippine National Police ugCAFGU.

Nakapunting ang maong pag-bansay sa pagpaangat sa pisikal ugmilitar nga kapasidad sa mga Pu-lang manggugubat. Ayha pa angkurso, giseguro una nga kumpletoang mga kadete sa pulitikal ug teo-retikal nga pagtuon sulod sa hukbo.Gipasalmot sa pagbansay parehoang bag-o ug dugay-dugay na ngamga manggugubat aron mapabilinang ilang diwang masukulon.

Kadaghanan sa mga kadetenaggikan sa hut-ong mag-uuma ugudana usay pipila ka kabatan-onannga gikan sa syudad. Anaa sa edad18-35 ang mayorya kanila ug halos1/3 niini mga babae.

Gipasiugdahan sa mga Pulangkumander ug mga kadre sa pulitikaang pagbansay. Tulo ka instruktorug usa ka tigsubaybay ang nagkati-nabangay aron ipahigayon kini.Adlaw-adlaw, gina-assess nila angdagan sa kurso ug paglambo sa mgakadete aron makapahaom. Nagsil-bing tigpasiugda ang usa pa ka pla-tun sa BHB ug mga myembro sa mi-lisyang bayan sa kasikbit nga ko-munidad.

Gidumalahan nila ang suplay uggiseguro ang seguridad. Pipila napud ka semana silang nagban-ok ogbugas, pagkaon ug uban pang sup-lay aron segurohon ang 20 ka adlawnga suplay sa kumpanya. Ingon-man, sayo nga giandam sa mgainstruktor ang pusil, mga bala ugmga gamit pangklasrum sama sapentel pen, folder, manila paper uguban pa.

Bisan og wala pa nagsugod angpormal nga pagbansay, adlaw-adlaw nang naga-ehersisyo ang mgakadete. Mobangon sila og alas-4 sakaadlawon ug ginahipos ang ilangmga butang ayha moadto sa gi-hawanan nga bahin sa kampo nga

nagsilbing training field.Adunay 12 ka bahin ang gilun-

sad nga pagbansay. Human angehersisyo sa buntag, ginatudlo angbatakang kumand sa pormasyonsama sa drill, marching ug manualof arms.

Sa misunod nga adlaw, gitudloang pormasyong pangkombat ugmga maniobrang militar sa lain-laing senaryo sa panagsangka. Tu-mong niini nga hatagag katakus angmga manggugubat nga epektibongmolihok panahon sa mgaengkwentro.

Usa ka adlaw ang gigahin sapagbansay sa indibidwal nga mgakatakus sa mga manggugubat. Gi-gahinan usab og igong panahon angmga topiko sa pusisyon sa pagpa-musil ug paglabay og granada. Sapagpalig-on sa depensa sa hukbongbayan, gitudlo usab ang pagplastarsa mga kober, pagtago ug pagbu-tang og mga komoplahe.

Tunga sa adlaw usab ang giga-hin sa pagtuon sa mga pamaagi sapagluwas sa kaubang samaron sapanagsangka ug pagdapat og pau-nang tabang. Miagi usab ang mgaPulang manggugubat sa usa kaobstacle course nga adunay 16 kaistasyon. Ang mga kadete na mis-mo ang nagplastar sa mga obstaclegamit ang kahoy ug uway panghi-kot. Halos tanang gamit sa pag-bansay naggikan lamang sa pali-but, gawas sa mga gamit pang-klasrum.

Isip pagdapat sa mga natun-ansa unang mga topiko, naglunsad ogmga war game o simulasyon sa mgaengkwentrong militar tali sa mgaPulang manggugubat ug sundalo.Pinaagi niini na-assess ang katakussa indibidwal nga mga manggugubatsa paghupot sa mga prinsipyo samga maniobra, pusisyon sa pagpa-musil ug uban pa.

Gisugdan ang mga war game sausa ka dry run ug sorpresang pag-

"BKPM...," sundi sa panid 5

Page 5: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

ANG BAYAN Marso 21 , 2019 5

Nagkagrabeng krisissa trabaho ilalum ni Duterte

Labaw pang naunlod sa kalisud ang mayorya sa katawhang Pilipino tungodsa paggrabe sa disempleyo sa nasud ilalum sa rehimeng US-Duterte.

Sa gipagawas nga datos sareaksyunaryong gubyerno dili pa-lang dugay, miubos sa 387,000 angihap sa mga Pilipinong adunay tra-baho gikan 41.8 milyon niadtongEnero 2018 ngadto sa 41.4 milyonsa Enero niining tuig. Gikan 1986,adunay lima ka higayon lamang ngamiubos ang ihap sa mga adunaytrabaho, duha dinhi ang nagpaila-lum sa kasamtangang rehimen.

Baga ang nawong ni RodrigoDuterte aron ipanghinambog nganakamugna ang iyang rehimen og825,000 ka bag-ong trabaho niad-tong 2018 nga walay-pagtagad sapagkawala sa kapin 663,000 katrabaho niadtong 2017. Daw gika-limtan niya nga kini ang pinakada-kung pag-ubos sa empleyo sulod sa20 ka tuig. Sa unang duha ka tuig

ni Duterte, nakamugna lamang kiniog 81,000 ka trabaho matag tuig,pinakaubos sukad pa niadtong1986 ug layong mas gamay sa ti-nuig nga 836,000 gikan 2007.

Gipanghinambog usab sa rehi-men nga nataho niadtong nangagingtuig ang pinakaubos nga tantos sadisempleyo (5.3%) sulod sa upat kadekada. Atubangan sa padayon ngapagtiurok sa namugnang bag-ongtrabaho, daw sukwahi ang pag-ubossa maong tantos (gikan 5.7% niad-tong 2017 ngadto sa 5.3% niadtong2018 ug 5.2% niadtong Enero 2019)ug sa ihap sa walay trabaho (gikansa 2.4 milyon niadtong 2017 ngadtosa 2.3 milyon niadtong 2018 ug 2.2milyon niadtong Enero 2019).

Ang tinuod, ang pag-ubos sa di-sempleyo resulta lamang sa pagma-

niobra sa estadistika. Aron pagama-yon ang tantos sa disempleyo, gipa-gawas nga mas gamay ang kinati-buk-ang ihap sa mga mamumuo aronipakita nga mas gamay ang porsye-nto sa mga walay trabaho. Niadtopang 2005, wala na ginaihap anggiilang "discouraged workers" okadtong unom ka bulan na nga walaypanginabuhian ug nadismaya na sapagpangita og trabaho. Sukad 1986,nataho niadtong Enero ang pina-kaubos nga tantos (60.2%) sa mgaPilipinong adunay trabaho o naga-pangita og trabaho kumpara sa ki-natibuk-ang ihap sa populasyongadunay edad 15 pataas. Busa, anggipanghinambog nga pag-ubos satantos sa disempleyo dili pa tungodkay daghan ang nakakuta og pangi-nabuhian, kundili tungod pa sa dag-han kaayong nawad-an na og pagla-om nga makakita og trabaho. Kung

pabuto sa armas. Gipwesto dayon ang unang iskwadaron "makigbinayloay og buto." Dinhi nakita ang hina-naling tubag ug kaandaman sa mga manggugubat sa su-samang senaryo.

Sa ulahing bahin, gibansay ang mgaPulang manggugubat sa hustong pag-tukma sa pusil ug mga prinsipyo sa pag-pabuto niini. Adunay tulo ka ehersisyoaron magbansay sa pagtukma sa pu-sil—kini ang mga cut-out, aiming bar ugtriangulation.

Sa pagpamusil, matud sa mgainstruktor, gikinahanglang mabansayuna ang mga manggugubat sa pagpabutosa kalibre .22 nga riple ayha ang tag-as nga kalibre saarmas. Gawas sa gikinahanglan nga kontrolon ang pag-gamit sa bala, ginabansay sila sa hustong pagginhawa,pagtukma ug pagkasa sa pusil. Regular nga naga-assessang mga nagbansay nga gibahin sa mga iskwad.

Sa usa ka assessment, gitagad sa mga kadete angepektibong pamaagi sa mga instruktor nga mopahaom saindibidwal nga kapasidad sa mga manggugubat. "Adunaytulo ka klase sa mga nagbansay—ang mga abante, hatu-nga ug relatibong naulahi. Gikinahanglang isubay ang

pagtudlo sa indibidwal nga ang-ang para makasabay angtanan," matud kang Ka Tino, usa sa mga instruktor.

Sa pikas bahin, nagaagad sa taas nga diwa sa pulitika samga kadete ang ilang pagsunod sainstruksyon ug pag-atubang sa mga ha-git, ilabina sa mga pisikal nga hagit. Taasang ilang paghupot sa kamahinungdanonsa pagbansay, ug subsub ang pagpa-ningkamot nga mapatigbabawan angunsamang kalisud ug kakapoy. Tumongniining abton ang usa ka taas nga ang-ang sa disiplina sa han-ay sa mga Pulangmanggugubat aron adunay "usa kamando, usa ka lihok" ang platun.

Sa mga panahon nga bakante, nagalunsad ang matagiskwad og pagrebyu ug pagbansay sa obstacle course.Ginaabagan sa mga upisyal ang pipila sa mga kauban ngarelatibong naulahi ug nalisdan.

Kabahin lamang ang mubong kurso sa padayon ngapagbansay ug pagtuon sa platun. "Dili dinhi mahunongang atong pagbansay. Adlaw-adlaw padayon kitangmagbansay sa pag-atubang sa mga aktwal nga sitwasyonisip mga Pulang manggugubat," panak-op sa usa kainstruktor.

"BKPM...," gikan sa panid 4

"Disempleyo...," sundi sa panid 6

"BKPM...," sundi sa panid 5

Page 6: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

Marso 21 , 2019 ANG BAYAN6

nong mopatay sa panginabuhian samga mag-uuma.

Sa pagkakaron, gibawi lamangang pag-ubos sa empleyo pinaagisa pagmugna og 490,000 ka bag-ong trabaho sa subsektor sakonstruksyon nga ilado sa pag-mugna og mga temporaryongkontraktwal nga trabaho; ug328,000 sa subsektor sa pangpub-likong administrasyon nga posib-leng tungod sa nagkaduol nga

eleksyong mid-term.Atubangan sa nagkagrabeng

krisis sa disempleyo, kadungan sapaggrabe sa krisis sa panginabu-hian, wala nay lain pang mapilianang mga katawhan kundili bakta-son ang dalan sa militanteng pa-kigbisog. Kinahanglang labaw pangsuklan ang mga palisiyang neoli-beral nga mopatay sa trabaho ugnagatukmod sa masang anakpawissa kalisud.

Presyo sa lana, padayon nga misaka

pagagamiton ang karaang depini-syon sa disempleyo ug idugang angihap sa mga gitangtang niini sa es-tadistika, mokabat sa 9.8% ang ti-nuod nga tantos sa disempleyoniadtong Enero. Mokabat usab sa4.5 milyon ang ihap sa walay traba-ho o halos doble kumpara sa gina-pagawas ni Duterte. Wala pa nalakipdinhi ang kapin 6.7 milyong mamu-muo nga giilang "underemployed" okulang ang trabaho, nga sa pagkati-nuod walay trabaho.

Pinakagrabe ang kadaut sa kri-sis sa trabaho sa sektor sa agrikul-tura. Gikan 10.9 milyong adunaytrabaho niadtong Enero 2018, na-minusan kini og 1.7 milyong trabahongadto sa 9.2 milyon niadtong Ene-ro sa kasamtangang tuig. Seguradonga moubos pa kini sa umaabot ngamga tuig bunga sa pagpatuman niDuterte sa Rice Import Liberaliza-tion Law ug pag-arangkada niya samalukpanong kumbersyon sa mgayutang agrikultural nga malukpa-

PADAYONG MISAKA ANG presyo sa mga produktong pet-rolyo sa lokal nga merkado sulod sa unom ka magkasunodnga semana. Niadtong ulahing semana sa Pebrero, mika-bat na sa P43.44/litro ang presyo sa diesel, P52.69/litrosa gasolina, ug P51.09/litro sa kerosene.

Gawas sa paglihok sa presyo sa lana sa pangkalibu-tanong merkado (pagsaka og $22.25/bariles sa presyosa diesel, ug $18.50/bariles sa gasolina gikan Enerohangtud Pebrero 2019) ug ang pag-ubos sa piso kontradolyar (og P0.59 sa parehong panahon), nagpabiling usasa mga nag-unang hinungdan sa pagsaka sa presyo sakrudo sa lokal nga merkado ang dugang nga buhis ngagipahamtang sa rehimen ilalum sa TRAIN (Tax Reformfor Acceleration and Inclusion).

Sa kinatibuk-an, sukad nga gipatuman ang maongbalaod niadtong miaging tuig, misaka na sa P8.54/litroang presyo sa diesel, P7.19/litro sa gasolina, ugP6.42/litro sa kerosene sa Metro Manila. Kung ang pag-lihok lamang sa presyo sa pangkalibutanong merkado ugang pag-ubos sa balor sa piso ang pagabasihan, mohag-ba ang presyo sa diesel ngadto sa P38.40/litro ug sa ga-solina ngadto sa P48.60/litro. Nagpabiling taas ang pre-syo sa mga produktong petrolyo tungod sa gipahamtangnga buhis nga P3.50/litro sa presyo sa diesel ug P3.10 sagasolina subay sa balaod nga TRAIN.

Kung sumadahon ang epekto sa gipahamtang ngabuhis sa TRAIN ug ang kanhi nang value-added tax(VAT) sa mga produktong petrolyo, mogawas nga nadu-gangan ang presyo sa diesel og P5.04/litro, sa gasolinaog P4.90/litro, ug sa kerosene og P4.48/litro sukad ngagipatuman ang balaod niadtong miaging tuig.

Matud sa Ibon Foundation, pinakakusog ang lampa-ros sa maong buhis sa mga kabus tungod kay hilabihanna kaubos ug dili na makabuhi ang ilang kita. Gihagit saIbon ang rehimen nga temporaryong suspendihon angmga gipahamtang nga buhis sa lana sa TRAIN ug ban-hawon ang papel niini sa pagtakda sa presyo sa lana salokal nga merkado.

"Disempleyo...," mula sa pahina 5

Page 7: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

ANG BAYAN Marso 21 , 2019 7

DILI MOUBOS SA 3,295 ka pamilyang Moro o halos16,000 ka sibilyan ang pugos nga mibiya gikan sa ilangmga komunidad sa lima ka lungsod sa Maguindanao bungasa grabeng atake sa Armed Forces of the Philippines(AFP) Joint Task Force Central gikan niadtong Marso 11.

Anaa karon ang mga pamilya sa mga sentro sa ebak-wasyon sa mga lungsod sa Shariff Saidona Mustapha,Shariff Aguak ug Datu Salibo.

Dili pa lakip sa ihap sa mga bakwit ang mga namak-wit sa mga barangay sa Datu Saudi Ampatuan ug DatuPiang. Gitaho usab sa mga matinabangong organisasyonnga daghan pang pamilya ang naipit sa mga komunidadsa nahisgutang duha ka lungsod tungod kay gibabagansa AFP ang mga kalsada.

Kanhi nang nabiktima ang mga residente sa Maguin-danao niadtong Setyembre 2018, sa dihang gibombahanug gikanyon sa Joint Task Force Central ang parehongmga lungsod nga nagresulta sa upat ka sibilyang kaswal-

ti ug at liboan ka pamilya ang napugos nga mobakwit.Sukad nga miatake ang AFP, padayon ang Philippine

Air Force sa pagpanghulog og bomba gamit ang mgafighter jet ug helikopter. Kadungan usab niini ang pag-panganyon sa mga howitzer ug pagpangatake sa mgasundalo sa mga barangay. Ginapangatarungan sa AFPnga target kuno nila ang mga kampo sa BangsamoroIslamic Freedom Fighters (BIFF) nga mipatay sa tulo kasundalo niadtong Pebrero 28-Marso 3.

Matud sa BIFF, midepensa lamang sila batok sa mgaatake sa AFP. Kasamtangan pa kuno silang nagsubaybaysa kapadulngan sa bag-ong tukod nga Bangsamoro Au-tonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM). Kaba-hin sa pakete sa pagtukod sa BARMM ang hingpit ngapagdisarma sa Moro Islamic Liberation Front (MILF)pagsangpot sa 2021-2022. Gidahom nga 12,000 kamanggugubat sa MILF ang motahan sa ilang armas ka-rong tuiga, ug dugang 35% sa 2020.

Mga Morong sibilyan, biktima sa militarisasyon

Mga mamumuo, pugos nga gipaluwat sa trabaho

PUGOS NGA GIPAPIRMA sa mga elemento sa 71st IB ang 153 ka mamumuo saMusahamat Farms sa Pantukan, Compostela Valley aron pagawasong miluwatsila sa ilang mga trabaho niadtong Marso 8. Lakip sa mga pugos nga gipaluwatang presidente ug bise-presidente sa unyon nga silang Esperidion Cabaltera ugRichard Genabe, ug sekretarya sa unyon nga si Ronald Rosales. Ayha niini, gi-dagit sa militar ang tulo ug gitortyur niadtong Pebrero 27.

Samtang gikundena sa Concerned Artists of the Philippines ang iligal ngapag-aresto sa mga pulis kang Alvin Fortaliza niadtong Marso 4 sa Guindul-man, Bohol. Si Fortaliza ang lider sa Bol-anong Artista nga may Diwang Da-gohoy (Bansiwag) Bohol Cultural Network ug myembro sa AnakpawisPartylist. Nagapangampanya siya sa merkado sa Guindulman dihang giaresto.

Mga estudyante sa UPLB nagwalk-out

MIGAWAS SA ILANG mga klase ang 200 ka estudyante sa University of thePhilippines-Los Baños (UPLB) niadtong Marso 8 aron iprotesta ang kawa-lay-aksyon sa administrasyon sa unibersidad sa ilang mga mulo. Lakip dinhiang presensya sa mga sundalo sa kampus, ang Red-tagging sa mga aktibistaug kalangan sa pagdawat sa mga estudyanteng naulahi sa enrollment.

Lambigit sa ulahi, kinahanglang ilhon sa unibersidad ang kalisud sa dag-hang estudyante nga makabayad gidayon og matrikula, hinungdan busa waladayon naka-enroll ang kapin 500 ka estudyante. Matud nila, dili tanang es-tudyante nalangkob sa libreng matrikula busa nagpabilin ang problema sataas nga mga balayrunon bisan sa mga pangpublikong unibersidad.

Sa UP Diliman, gikundena sa mga estudyante angpagpanghadlok sa usa ka ahente sa paniktik sa rehi-men. Giadtoan sa maong ahente ang balay ni RalphBaguinon, lider sa konseho sa UP College of Enginee-ring, ug gipaagi sa iyang pamilya ang hulgang paga-patyon siya.

Adlaw sa kababayen-an,

gidumdum

GIDUMDUM SA LAIN-LAINGbahin sa Pilipinas ang Pangkali-butanong Adlaw sa Kababayen-an niadtong Marso 8 pinaagi sapagsayaw ug mga protesta.

Sa Metro Manila, gatusan kakababayen-an ug mga tigsupor-ta kanila ang nagtapok atuba-ngan sa Malacañang aron bati-kuson ang macho-pasistang re-himeng US-Duterte ug ipanawa-gan ang pagbasura sa iyang mgakotra-katawhang palisiya. Nag-una na dinhi ang balaod ngaTRAIN nga dugang palas-anonsa kababayen-an.

Sa Baguio City, adunay usaymga panagtapok ang kababa-yen-an kung asa gipakita nilaang ilang panaghiusa pinaagi sapagsayaw. Sa Isabela, mikabatsa 8,000 ang nagtapok alang saokasyon. Gisalmutan ang maongpanagtapok sa mga represen-tante sa Gabriela Women'sParty.

Sa Aklan, gatusan usab angmitambong sa panagtapok.Adunay usay mga panagtapok saDavao City, Cagayan de Oro Cityug Bukidnon.

Page 8: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

Marso 21 , 2019 ANG BAYAN8

Pakyas ang gyera sa US sa Afghanistan

Niining tuiga, duha ka beses na nga nakignegosasyon ang US sa Taliban,ang nag-unang armadong grupo nga kaaway niini sa Afghanistan, sa

usa ka proseso nga gilikayan niining tawagon nga panaghisgot pangkalinaw.Human kini sa 18 ka tuig nga pagbubo niini og tropa, gamit ug pondo ug luyosa pasubli-subli nga saad sa US nga dili kini makignegosasyon sa mga "tero-ristang grupo."

Nipis nga takuban ang maongnegosasyon alang sa hingpit ngapag-atras sa mga tropang US sa na-sud. Pamatuod kini sa hingpit ngapagkapildi sa US sa kanhi pang gi-natawag nga "gyerang dili mapada-ug." Bugti sa pag-atras sa mga tro-pang Amerikano, gisaad sa Talibannga dili niini pasagdang gamitonang Afghanistan isip base sa inter-nasyunal nga kalihukang "militan-te," usa ka termino nga gigamitaron likayan ang pulong nga "tero-rista." Wala miuyon ang Talibannga mosalmot sa negosasyon anglokal nga gubyerno nga giila niiningpapet sa US.

Giatake sa US ang Afghanistanhuman ang teroristang pagpamombasa grupong Al Qaeda sa US niadtongSetyembre 11, 2001. Wala ni usa samga giakusahan ang Afghan ug diliusab aktibong ginasuportahan sanasud o bisan sa Taliban, ang AlQaeda sa maong panahon. Ingon-man, gipangatarungan sa US angpagbase kanhi sa Al Qaeda ug liderniining si Osama bin Laden sa kabu-kiran sa Afghanistan aron atakehonang nasud, gub-on ang imprastruk-tura niini ug ipahamtang dinhi ang"demokrasyang Amerikano." Bisanog gihimo ang mas dakung bahin sapagplano ug pagbansay sa mga na-momba sa US didto sa Germany, Pa-kistan ug sa US mismo. Niadtong2011, gipatay sa mga espesyal ngatropa sa US si bin Laden sa Pakistan.Luyo sa deklarasyon niining nagpu-kan na ang Al Qaeda sa maong mgapanahon, nagpabilin ang mga tropasa US sa Afghanistan.

Aron hatagag pangatarunganang walay kahumanan nga gyera saAfghanistan, pasubli-subli nga gi-panghinambog sa US ang kunohaymga kadaugan sa gyera ug estrate-

hiya niini sulod sahalos duha kadekada. Gigamitniini ang nasudaron tibuukonang doktrina ngagitawag niini og"komprehensi-bong estratehiyasa kontra-insur-hensya" nga gihi-mong upisyal nga gi-ya sa pagpukan sa mgaarmadong pagsukol sauban pang bahin sa kali-butan, lakip ang Pilipinas.

Kini nga maong doktri-nang nahisulod sa dokumentong USGovernment CounterinsurgencyGuide nga gipagawas sa Departmentof State niadtong 2009. Dinhi, nahi-lakip ang upat ka sangkap aron re-solbahon ang armadong panagbangisa gitawag nga "whole-of-society,"ug "whole-of-government approach"nga gigamit sa Afghanistan.

Ang kasinatiang AfghanBrutal, korap ug kriminal ang

porma sa "gyera kontra-insurhen-sya" sa US sa Afghanistan. Gigamitniini ang tibuok kusog sa pwersangmilitar, mga pribadong kontraktorug papet nga hukbo dili lamang ba-tok sa Taliban, kundi sa tibuok si-bilyang populasyon. Usa ka kutayang Taliban sa mga armadong gruponga nagagamit og mga taktikanggerilya sa pagsukol. Matud sa tahosa US, dawat sa daghang Afghanang Taliban isip alternatibo sa bru-tal ug kriminal nga mga warlord nganaghari sa nasud hantud sa dekada1990.

Kaabin sa mga pwersang pang-seguridad ang papet nga gubyernonga gitukod sa US ug gidumalahan sa

mga kriminal ug korap nga pulitiko.Ang maong gubyerno ang nahimongkaabin usab sa dagkung kumpanya saUS nga nakapahimulos sa dagkungmga kontratang pangpubliko aron

tukuron ang batakangimprastruktura nga giguba

sa mga tropa ug eropla-nong Amerikano.

Sa proseso sa pag-patuman sa estratehi-yang kontra-insurhen-sya, gibubo sa kanhingrehimen ni Barack Oba-ma ang halos 70,000 kadugang tropa sa nasudaron pakusgon ang

pwersa batok sa Taliban.Mula sa 30,000, midaku ngadto

sa 100,000 ang ihap sa mga Ame-rikanong sundalo niadtong 2009-2011. Gawas pa dinhi ang dugangnga 30,000 ka mga sundalo gikansa mga nasud sa Europe (nag-unagikan sa UK ug Germany) ngamyembro sa North Atlantic TreatyOrganization (NATO) ug gatusan kalibong lokal nga pwersang pangse-guridad sa papet nga estado.

Luyo sa pagdagsa sa langyawngtropa, nagpabiling patas ang pusi-syon sa duha ka pundok gikan 2009pataas, matud mismo sa datos saUS. Samtang nagkadaku ang ihapsa mga langyawng tropa sa nasud,labaw usab nga nagadaghan angmga opensiba sa Taliban ug pagka-hiagom og mga kaswalti sa han-aysa ilang kaaway. Sa tibuok 17 katuig, gibanabana nga anaa sa 2,400ka sundalong Amerikano ang na-matay sa Afghanistan, samtanganaa sa 1,100 ang namatay sa mgasundalong European ug 1,700 samga pribadong kontraktor. Niad-tong 2014, sa dihang gisugdan saUS ang pag-atras sa dakung bultosa mga tropa niini, gipunting saTaliban ang mga atake niini sa lokalnga mga pwersa. Gibanabana ngaanaa sa 45,000 ka sundalo sa papetnga gubyerno ang namatay sulodlamang sa upat ka tuig.

Page 9: cpp.ph · Partido Komunista ng Pilipinas" ug sa nagapasiugda sa mga eskwelahang Lumad sa Mindanao. Lakip niini ang Karapatan, Rural Missionaries of the Philippines (RMP) ug IBON Foundation.

ANG BAYAN Marso 21 , 2019 9

Dili direkta ang okupasyon sa mga tropang Amerikano sa Pilpinas apantin-aw ang kontrol ug direksyon niini sa lokal nga programang "kontra-

insurhensya."

Walay lugar o komunidad anghingpit nga nakontrol sa US, bisanang Kabul, kabisera sa nasud. Walausay natahong yunit sa Taliban anghingpit nga napuo, bisan human angsunud-sunod nga mga pagpamombaug dagkung mga operasyong militar.Ang bugtong nga maangkon sa USnga teritoryo mao ang mga yutanggikahimutangan sa ilang mga kam-po, ug gikabutangan sa ilang mgamortar ug kanyon. Sa mga lagyonglugar, ginaatangan sa Taliban angpagsulod sa mga tropang Amerika-no tungod kay nagpasabot kini sapagbubo sa gamit militar ug ayudanga direkta nilang gipahimuslan.

Imbes nga makontrol ang popu-lasyon, labaw nga gipadilaab sa USang kasuko sa mga Afghan bunga sahilabihan ka daghang kaso sa pag-pangabuso sa mga tropang Ameri-kano. Samtang nagkadaghan angmga sundalo sa US, nagkadaghanusab ang ilang mga krimen. Sa re-kord sa United Nations sukad 2009,mikabat na sa 100,000 ka sibilyanang namatay sa mga atake sa mgasundalo, helikopter ug eroplano saUS. Misaka ang ihap sa mga sibilyangkaswalti matag tuig. Kapin usa kamilyon nga Afghan ang mibakwit bu-nga sa pagpangguba sa ilang mgakomunidad ug napugos nga mani-

Bangkarote ug korap nga estratehiya sa kontra-insurhensya

muyo sa mga sentro sa ebakwasyonsulod sa nasud. Aduna pay dugangnga pipila ka milyong refugee angmilayas padulong sa Iran, Pakistanug mga nasud sa Europe.

Kadungan niini, samot nga mili-sud ang kinabuhi sa mga Afghan luyosa pagbubo sa US og $130 bilyongpondo alang sa "rekonstruksyon." Bi-nilyong dolyar ang dayag nga gibulsasa mga korap nga upisyal sa gubyer-nong Afghan, ingonman sa mga upi-syal militar niini. Atol sa gyera, napa-matud-an nga 80% sa gipanghinam-bog sa US nga mga health center ugeskwelahang gitukod ang dili tinuod.Nabutyag usab nga ang gipanghi-nambog niining minilyon na ka kaba-tan-onang babayeng Afghan ang na-ka-eskwela tungod sa mga repor-mang giduso niini sa papet nga gub-yerno, hinimo-himo lamang nga mganumero.

Wala miepekto sa mga Afghanang mga proseso nga gipahamtangsa US aron mahimo kunong demok-ratiko ang ilang nasud. Puno sapagpanglimbong ug anomalya angduha ka eleksyon nga gilunsad niiniaron ipalingkod sa gahum ang mgalider sa papet nga estado. Pinaagisa maong mga eleksyon, nakapwes-to sa gubyerno ang mga pamilyangnaila isip pinakadakung drug lord

sa nasud. Nahimong instrumentopa ang ang mga tropang Amerikanosa paglikida sa mga kalaban ngasindikato sa mga gipalingkod niinisa pwesto. Sa tibuok okupasyon saUS, tinuig ang pagdaku sa ani sapoppy, ang tanom nga ginagamit saproduksyon sa iligal nga drogangheroin, ug misaka ang kita gikan sailigal nga pagbaligya niini.

WALAY LAING NAKABENEPISYOsa gyera sa Afghanistan kundili anghiganteng kumpanyang militar-industriyal sa US nga labawng mi-daku gikan sa kita sa minilyongbomba, bala ug gamit-militar ngagibubo sa gyera. Kadungan nilangnaadunahan ang mga pribadongkontraktor ug mga bayarang sun-dalo nga gigamit isip mga tigpana-lipod sa taas nga upisyal nga Ame-rikano ug ilang mga kakunsabo sapapet nga gubyernong warlord uglider sa mga sindikato sa droga.

Sa katapusan sa gyera ug oku-pasyon sa US sa Afghanistan, nabu-tang ang katawhan dinhi sa grabenghagit ug pagsukol. Guba ang bata-kang imprastruktura ug kinaiyahanbunga sa deka-dekada na nga gyera.Atrasado ang lokal nga produksyonug halos walay panginabuhian angkatawhan.

Ang Counterinsurgency Guidesa US ang gisubay nga dokumentosa "whole-of-nation/governmentapproach" nga gambalay sa mgakampanyang mapanumpuon sa na-sud sa nangaging dekada—gikan saOplan Bayanihan sa rehimengAquino hangtud sa Oplan Kapaya-paan ug National Internal SecurityPlan (NISP) sa rehimeng US-Duterte.

Sa kasamtangan, anaa kini saNational Task Force (NTF) to EndLocal Communist Armed Conflictnga gitukod pinaagi sa Executive

Order 70 niadtong 2018. Ginadu-malahan sa NTF nga gipangulohanni Rodrigo Duterte ug ginsakpan saiyang mga heneral ang mga progra-ma ug pondo sa mga ahensya sagubyerno aron puohon ang "insur-hensya."

Pulos kahambugan ang gidekla-ra niining tinguha sa "paghatod ogmga batakang serbisyo, paghatag ogtrabaho ug mas maayong kalidad sapamuyo" sa mga lugar nga apektadosa armadong pagsukol. Gipailalumniini ang paghatag sa mga lokal ngagubyerno sa mga batakang serbisyo

sa mga operasyong militar ug gina-tugot ang presensya ug okupasyonsa mga sundalo sa mga komunidadug baryo sa takuban sa burukra-syang sibil.

Nakagambalay ang programa saNTF sa bakak nga daghan nangmyembro ug tigsuporta sa BagongHukbong Bayan ang "misurender."Gipanghinambog sa AFP niadtongEnero nga anaa sa 12,000 na kanilaang nahisulod sa E-CLIP, ang prog-ramang naghatag og pondo alang sapanginabuhian sa mga"misurender." Walay kamatuoranang maong ihap, nga tinuyong gipa-daku aron makuha ug mabulsa samga upisyal-militar ang pondo.