Composite Materials in Aircraft ChapterSix 2 -...

10
2009 Lecture Side Lecture by Suradet Tantrairatn Instructor and Researcher Chapter Six (Part Two) January 2009 Composite Materials in Aircraft © AIRBUS UK LTD 2002. All rights reserved. Confidential and proprietary document. Month 200X 2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2 Fiber Reinforced Composite เสนใยเสริมแรงจะชวยเพิ่มความแข็งแรง ความตานทานการลาตัว มอดุลัสยัง และอัตราสวนความแข็งแรงตอน้ําหนักของวัสดุผสมใหสูงขึ้น สมบัติตาง เหลานีจะเกิดขึ้นรวมกันระหวางความแข็งแรง ความเหนียวของเสนใยประสานกับความ ออนเหนียวของแมทริกซ วัสดุที่เปนแมทริกซจะทําหนาที่ในการถายแรงที่กระทําสู เสนใย เสนใย (Fiber) ประกอบไปดวย - เสนใยแกว - เสนใยคารบอนและเสนใยแกรไฟต - เสนใยอะรามิด ( Aramid ) หรือที่เรียกวา เคฟลาร ( Kevlar ) - เสนใยโบรอน © AIRBUS UK LTD 2002. All rights reserved. Confidential and proprietary document. Month 200X 2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2 Fiber Reinforced Composite MATERIALS : RESIN PRIMARY FUNCTION: “TO TRANSFER STRESS BETWEEN REINFORCING FIBERS AND TO PROTECT THEM FROM MECHANICAL AND ENVIRONMENTAL DAMAGE” TYPES: THERMOSET THERMOPLASTIC © AIRBUS UK LTD 2002. All rights reserved. Confidential and proprietary document. Month 200X 2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2 Fiber Reinforced Composite THERMOSETTING PLASTIC POLYESTER VINYL ESTER EPOXY PHENOLIC POLYURETHANE THERMOPLASTIC ACETAL ACRYRONITRILE BUTADIENE STYRENE (ABS) NYLON POLYETHYLENE (PE) POLYPROPYLENE (PP) POLYETHYLENE TEREPHTHALATE (PET)

Transcript of Composite Materials in Aircraft ChapterSix 2 -...

July 20042009 Lecture Side

Lecture by

Suradet TantrairatnInstructor and Researcher

Chapter Six (Part Two)

January 2009

Composite Materials in Aircraft

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Fiber Reinforced Composite

เสนใยเสริมแรงจะชวยเพิ่มความแข็งแรง ความตานทานการลาตัว มอดุลัสยัง และอัตราสวนความแข็งแรงตอน้ําหนักของวัสดุผสมใหสูงขึ้น สมบัติตาง ๆ เหลานี้จะเกิดขึ้นรวมกันระหวางความแข็งแรง ความเหนียวของเสนใยประสานกับความออนเหนียวของแมทริกซ วัสดุที่เปนแมทริกซจะทําหนาที่ในการถายแรงที่กระทําสูเสนใย

เสนใย (Fiber) ประกอบไปดวย

- เสนใยแกว

- เสนใยคารบอนและเสนใยแกรไฟต

- เสนใยอะรามิด ( Aramid ) หรือที่เรียกวา เคฟลาร ( Kevlar )

- เสนใยโบรอน

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Fiber Reinforced Composite

MATERIALS : RESIN

• PRIMARY FUNCTION:

“TO TRANSFER STRESS BETWEEN REINFORCING FIBERS AND TO

PROTECT THEM FROM MECHANICAL AND ENVIRONMENTAL DAMAGE”

• TYPES:

THERMOSET

THERMOPLASTIC©

AIR

BUS

UK

LTD

200

2. A

ll rig

hts

rese

rved

. Con

fiden

tial a

nd p

ropr

ieta

ry d

ocum

ent.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Fiber Reinforced Composite

• THERMOSETTING PLASTIC

POLYESTER

VINYL ESTER

EPOXY

PHENOLIC

POLYURETHANE

• THERMOPLASTIC

ACETAL

ACRYRONITRILE BUTADIENE STYRENE (ABS)

NYLON

POLYETHYLENE (PE)

POLYPROPYLENE (PP)

POLYETHYLENE TEREPHTHALATE (PET)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

POLYESTER

• LOW COST

• EXTREME PROCESSING VERSATILITY

• LONG HISTORY OF PERFORMANCE

• MAJOR USES:

• Transportation

• Construction

• Marine

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

VINYL ESTER

•SIMILAR TO POLYESTER

•EXCELLENT MECHANICAL & FATIGUE PROPERTIES

•EXCELLENT CHEMICAL RESISTANCE

•MAJOR USES:

•Corrosion Applications - Pipes, Tanks, & Ducts

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

EPOXY

•EXCELLENT MECHANICAL PROPERTIES

•GOOD FATIGUE RESISTANCE

•LOW SHRINKAGE

•GOOD HEAT AND CHEMICAL RESISTANCE

•MAJOR USES:

•FRP Strengthening Systems

•FRP Rebars

•FRP Stay-in-Place Forms©

AIR

BUS

UK

LTD

200

2. A

ll rig

hts

rese

rved

. Con

fiden

tial a

nd p

ropr

ieta

ry d

ocum

ent.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

PHENOLICS

•EXCELLENT FIRE RETARDANCE

•LOW SMOKE & TOXICITY EMISSIONS

•HIGH STRENGTH AT HIGH TEMPERATURES

•MAJOR USES:

•Mass Transit - Fire Resistance & High Temperature

•Ducting

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

POLYURETHANE

•TOUGH

•GOOD IMPACT RESISTANCE

•GOOD SURFACE QUALITY

•MAJOR USES:

•Bumper Beams, Automotive Panels

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Physical Properties of Thermosetting Resins Used in Structural Composites

Resin Type

Density(kg/m3)

TensileStr.

(MPa)

Elong.(%)

E-Mod. (GPa)

Long.Termt ,(C)

Polyester 1.2 50-65 2-3 3 120

Vinyl Ester

1.15 70-80 4-6 3.5 140

Epoxy 1.1-1.4 50-90 2-8 3 120-200

Phenolic 1.2 40-50 1-2 3 120-150

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Fiber (Fiber Glass)

เสนใยแกว ผลิตจากทรายซิลิกาที่ผสมสารออกไซดบางชนิดเพื่อลดอุณหภูมิ

หลอมเหลวและความหนืดขณะทรายแกวหลอมเหลว เสนใยแกวแบงออกเปน 4

ชนิด

- ใยแกวชนิด A-กลาส (A-glass) เปนเกรดแอลคาไลสูงที่มีสวนผสมของโซดา-

ไลม-ซิลิกา ใชในงานที่ตองการทนสารเคมี

- ใยแกวชนิด E-กลาส (E-glass) เปนเกรดทางไฟฟา จะมีสวนผสมของอะลูมิ

โน-โบโรซิลิเกต มีสมบัติทางไฟฟาที่ดีและทนทานมากจึงนิยมใชเปนเสนใย

เสรมิแรงมากที่สุด

- ใยแกวชนิด ECR-กลาส (ECR-glass) มักใชในงานที่ตองการสมบัติทาง

ไฟฟาควบคูกับความตานทานทางเคมีไปพรอมกัน©

AIR

BUS

UK

LTD

200

2. A

ll rig

hts

rese

rved

. Con

fiden

tial a

nd p

ropr

ieta

ry d

ocum

ent.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Fiber (Fiber Glass)

- ใยแกวชนิด S-กลาส (S-glass) จะมีสวนผสมของแมกนีเซียมอะลูมิโนซิลิ

เกต ซึ่งจะไมมีโบรอนออกไซดและใชในงานที่ตองการความแข็งแรงที่สูงมาก ๆ

คงสภาพไดที่อุณหภูมิสูง ๆ แตราคาของ S-กลาสจะแพงกวากลุมอื่น

เสนใยแกวนิยมใชในการผลิตเครื่องบินและยานอากาศ หากเปรียบเทียบอายุ

ของความทนทานตอความชื้นแลวเสนใย ECR และ S-กลาสจะดีกวา A-กลา

สมาก เสนใย E-กลาสนิยมใชทําแผงวงจรอิเล็กทรอนิกสมาก ทั้งนี้เพราะสมบัติ

ทางดานไฟฟาของ E-กลาสนั้นดีมาก อีกทั้งยังรักษาขนาดและรูปทรงไดดี

ทนทานตอความชื้น และมีราคาต่ํา

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Summary Table of Fiber Glass

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Carbon Fibers for Reinforced Plastics

วัสดุผสมผลิตจากการใชใยคารบอนไปเสริมแรงใหกับพลาสติกเรซิน (Plastic

Resin) เชน Epoxy เพื่อใหวัสดุนั้นมีคุณสมบัติเฉพาะ คือ ทําใหมีน้ําหนักเบา มี

ความแข็งแรงสูง มีความแข็งตัว ไมโคงงองาย จากสมบัตินี้จึงนิยมนํามาใชกับ

อุตสาหกรรมการบิน แตเนื่องจากราคาของเสนใยคารบอนคอนขางสูง จึงเปน

ขอจํากัดในอุตสาหกรรมยานยนต

เสนใยคารบอนที่ใชผลิตวัสดุผสมนี้ ทํามาจากแหลงที่สําคัญ 2 แหลงคือ

- พอลิอะครีโลไนไทรล (Polyacrylonitrile, PAN)

- ยางมะตอย (pitch)

ซึ่งเปนตัวที่เกิดขึ้นมากอนที่จะเปนเสนใยคารบอนเรียกวา พรีเคอเซอร

(Precursor)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Carbon Fibers for Reinforced Plastics

โดยทั่วไปเสนใยคารบอนผลิตมาจาก PAN-precursor ดวยกระบวนการ 3

ขั้นตอนดวยกันคือ

1. กระบวนการทําใหเสถียร (Stabilization) ขั้นตอนนี้เสนใย PAN จะถูกดึง

ใหยืดตรง โดยใหเสนใยแตละเสนขนานกันกับแกนเสนใย แลวทําใหเกิด

ออกซิเดชันดวยอากาศที่อุณหภูมิประมาณ 200-220 C ทั้งที่ยังดึงอยู

2. กระบวนการทําใหเกิดคารบอน (Carbonization) เปนการผลิตเสนใย

คารบอนที่มีความแข็งแรงสูง กระบวนการนี้ตมาจากกระบวนการแรก โดยเสนใย

PAN ที่เสถียรจะถูกเผาจนกระทั้งกลายเปนเสนใยคารบอนดวยการกําจัด

ออกซิเจน ไฮโดรเจน และไนโตรเจนจากเสนใย PAN จะเผาที่อุณหภูมิ 1000-

1500 C©

AIR

BUS

UK

LTD

200

2. A

ll rig

hts

rese

rved

. Con

fiden

tial a

nd p

ropr

ieta

ry d

ocum

ent.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Carbon Fibers for Reinforced Plastics

3. กระบวนทําใหเปนแกรไฟต (Graphitization) การทําใหเสนใยเปนแกรไฟต

ซึ่งเปนกระบวนการที่ใชสําหรับเพิ่มอีลาสติกมอดูลัสจากการที่มีความแข็งแรง ใน

ระหวางที่มีการเผาที่อุณหภูมิสูงกวา 1800 C เสนใยแตละเสนจะมีการเปลี่ยน

โครงสรางกลายเปนผลึกคลายแกรไฟตเพิ่มขึ้น

เสนใยคารบอนที่ผลิตจากวัสดุ PAN จะได tensile strength อยูประมาณ

450-650 ksi ( 3.10-4.45 GPa) และมีอีลาสติกมอดูลัสอยูในชวงประมาณ 28-

35 Msi (193-248 GPa)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Carbon Fibers for Reinforced Plastics

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Aramid Fiber or Kevlar for Reinforced Plastic

เสนใยอะรามิด หรือ เคฟลาร เปนเสนใยที่ผลิตจากอะโรเมติกโพลิเอไมดโพลิเมอร

(aromatic polyamide polymer) ซึ่งมีการเพิ่มความแข็งแรงโดยการเสริมวง

แหวนของเบนซิน เขาไปเชื่อมตอสายโซโพลิเมอร ขณะเกิดกระบวนการโพลิเมอไร

เซชัน ลักษณะของสายโซที่เกิดขึ้นจะมีลักษณะยาวคลายเสนลวด สงผลใหเสนใย

มีความแข็งแรงตามแนวยาวที่สูงมาก

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Aramid Fiber or Kevlar for Reinforced Plastic

เคฟลารที่นิยมใชมี 3 ชนิด โดยสมบัติทางกล เคฟลาร 29 มีความหนาแนนต่ํา แต

มีความแข็งแรงสูง นิยมใชทําอุปกรณปองกันกระสุนปนและขีปนาวุธ ใชทําเชือก

และสายเคเบิล สวนเคฟลาร 49 มีความหนาแนนต่ํา แตมีความแข็งแรงสูงและ

มอดุลัสสูง นิยมสําหรับผลิตยานอวกาศและเครื่องบิน

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Boron Fiber or Kevlar for Reinforced Plastic

เปนเสนใยที่ใชทําวัสดุผสมเสนใยเสริมแรงที่มีโลหะเปนแมทริกซ วิธีการผลิตเสน

ใยโบรอนจะใชวิธีการที่เรียกวา CVD (chemical vapor deposition) ซึ่งเปน

วิธีการทําใหโบรอนกลายเปนไอแลววิ่งไปเกาะที่ลวดทังสเตน แลวเกิดการตกตระ

กอนขึ้นที่ผิวของลวดทังสเตน การผลิตเสนใย SiC ก็จะอาศัยวิธีการเดียวกัน โดย

เสนใยคารบอนจะถูกไอระเหยของซิลิคอนคารไบดเคลือบที่บริเวณผิว

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Graph Compare Fiber

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Compare specific strength

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

FIBER PROPERTIES DENSITY (g/cm3)

1.38

1.59

1.99

1.99

2.76

8

0 2 4 6 8 10

Aramid

Carbon

S-Glass

E-Glass

Alum

Steel

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

FIBER PROPERTIES TENSILE STRENGTH

500

525

530

625

20

60

0 200 400 600 800

E-Glass

Aramid

Carbon

S-Glass

Steel

Alum

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

FIBER PROPERTIES STRAIN TO FAILURE

1.4

2.8

4.8

5

0.2

0.16

0 1 2 3 4 5 6

Carbon

Aramid

E-Glass

S-Glass

Steel

Alum

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

สมบัติและคุณลักษณะของวัสดุผสมเสนใยเสริมแรง

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

แรงกระทาํขนานกับเสนใยเสริมแรงในสภาวะความเครยีดเทากัน (Isostrain)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

แรงกระทาํขนานกับเสนใยเสริมแรงในสภาวะความเครยีดเทากัน (Isostrain)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

แรงกระทาํขนานกับเสนใยเสริมแรงในสภาวะความเครยีดเทากัน (Isostrain)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

แรงกระทาํตั้งฉากกบัเสนใยเสริมแรงในสภาวะความเคนเทากัน (Isostress)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

แรงกระทาํตั้งฉากกบัเสนใยเสริมแรงในสภาวะความเคนเทากัน (Isostress)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

แรงกระทาํตั้งฉากกบัเสนใยเสริมแรงในสภาวะความเคนเทากัน (Isostress)

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

ความแข็งแรงของวัสดุผสม

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

ความแข็งแรงของวัสดุผสม

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

ความยาวและความโตของเสนใย

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

ปริมาณของเสนใย และการจดัเรียงตัวของเสนใย

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

อิทธิพลของการจดัเรียงตัวของเสนใยในทิศทางตาง ๆ ที่มีตอความแข็งแรงของวัสดุอิพอกซีเสริมแรงเสนใยแกว

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

การจดัเรยีงตัวของเสนใย

หากเราตองการวัสดุผสมที่มีการรับแรงในหลาย ๆ ทิศทาง เราสามารถกระทํา

ไดโดยการจัดเรียงทิศทางของเสนใยที่มีมุมแตกตางกัน โดยใชเสนใยที่ตอเนื่อง

©AI

RBU

S U

K LT

D 2

002.

All

right

s re

serv

ed. C

onfid

entia

l and

pro

prie

tary

doc

umen

t.

Month 200X2009 Subject Name Aircraft Materials Page 2

Example