COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute...
-
Upload
brecht-aerts -
Category
Documents
-
view
219 -
download
1
Transcript of COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute...
![Page 1: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/1.jpg)
COMMUNICEREN OVER KANKER
Nathalie CardinaelsKlinisch psychologeGedragstherapeuteMindfulnesstrainer
![Page 2: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/2.jpg)
OVERZICHT
• Emotionele impact van kanker• Begrip en onbegrip omgeving• Omgaan met eenzaamheid en zelftwijfel• Communicatie met naasten• Communicatie met kennissen, werkgever, …• Tips voor omgeving• Misvattingen over kanker• Whitepaper “Kanker en de media”• Vragen
![Page 3: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/3.jpg)
EMOTIONELE IMPACT VAN KANKER
“Voor de ziekte leek ALLES belangrijk. Nu weetIk dat maar één ding belangrijk is: je gezondheid. Ook tijd maken voor je gezin is belangrijk. Je ziet plots wat echt waarde heeft: kleine dingen, je familie, jezelf.”
Emma, 44 jaar, vrouw met borstkanker.
![Page 4: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/4.jpg)
EMOTIONELE IMPACT VAN KANKER
• Diagnose = donderslag bij heldere hemel
• Alles wordt anders
• Breuklijn
• Afscheid van je leven van voorheen
• Gevolgen op fysiek, emotioneel, sociaal en maatschappelijk vlak
• (On)begrip van omgeving
![Page 5: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/5.jpg)
EMOTIONELE IMPACT VAN KANKER
• Hoe verder met of na kanker?
• Meerdere keren kanker krijgen of hervallen
• Een ander lichaam, medische ingrepen, …
• Stemmingswisselingen, verhoogde emotionaliteit
![Page 6: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/6.jpg)
EMOTIONELE IMPACT VAN KANKER
• “Wat als…” – omgaan met onzekerheid
• Basisveiligheid? Vanzelfsprekendheid goede gezondheid?
• “Ik ben niet meer dezelfde persoon, zowel fysiek als emotioneel”
![Page 7: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/7.jpg)
EMOTIONELE IMPACT VAN KANKER
• Bewuster leven
• Prioriteiten stellen
• Zelfinzicht, zelfkennis
![Page 8: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/8.jpg)
BEGRIP EN ONBEGRIP VAN DE OMGEVING
“Iedereen reageerde anders. Sommige vriendin-nen konden het niet aan om in mijn buurt te zijn; ze wisten gewoon niet hoe ze hiermee moesten omgaan. Ze begrepen niet dat juist ik, de jongste van ons vriendengroepje, die altijd sportief was gewest en gezond had geleefd, deze ziekte had gekregen. Anderen vochten in mijn plaats, wisten het allemaal beter. Zeiden hoe ik me voelde, terwijl ik dat vaak zelf niet eens wist. Nog anderen gedroegen zich alsof er niets aan de hand was. Eventjes een griepje overwinnen (en dat kon ik wel) en straks zou alles weer achter de rug zijn. In heel wat gesprekken had ik het gevoel alsof ik er niet aan deelnaam, maar alles volgde van op een afstand.”Liesbeth, 31 jaar, vrouw met borstkanker.
![Page 9: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/9.jpg)
BEGRIP EN ONBEGRIP VAN DE OMGEVING
• Bij diagnose en behandelingen: veel steun
• Valt vaak weg aan einde behandelingen
• Hoe nu verder?
![Page 10: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/10.jpg)
BEGRIP EN ONBEGRIP VAN DE OMGEVING
• Je ‘echte’ vrienden
• Steun uit onverwachte hoek
• Ook teleurstellingen
![Page 11: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/11.jpg)
BEGRIP EN ONBEGRIP VAN DE OMGEVING
• “Je ziet er (toch) goed uit”
• “Het komt wel goed”
• “Ik wou dat ik ook zolang kon thuisblijven”
• “Nog altijd last? Zit het niet tussen de oren bij jou?”
• Hoe nu verder?
![Page 12: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/12.jpg)
BEGRIP EN ONBEGRIP VAN DE OMGEVING
• TIPS• Koetjes en kalfjes of echt gesprek?
• “Ja hoor, alles goed”: wanneer wel, wanneer niet?
• Niet (blijven) verantwoorden
• Voor jezelf opkomen / mensen op hun plaats zetten?
• Niet aan jezelf twijfelen
• Lotgenotencontact
![Page 13: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/13.jpg)
BEGRIP EN ONBEGRIP VAN DE OMGEVING
“Het moeilijkste is niet accepteren hoe je zelf bent, maar accepteren hoe anderen zijn.
Dat is de uitdaging.”
Albert Espinosa, schrijver en ex-kankerpatiënt. Citaat uit het boek dat hij over zijn ziekte schreef: De gele wereld (2012).
![Page 14: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/14.jpg)
OMGAAN MET EENZAAMHEIDEN ZELFTWIJFEL
“Als de behandelingen achter de rug zijn volgt er vaak een niemandsland. Goedbedoelde woorden fluiten je om de oren. Men verwacht dat je ‘genezen’ bent. De luisterbereidheid is laag en je woorden over de nevenwerkingen en vermoeidheid vallen in dovemansoren. Ze worden slechts gezien als een peulschil. Voor jezelf voelt dat aan als een storm in je hoofd.”
Carine, 52 jaar, vrouw met borstkanker.
![Page 15: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/15.jpg)
OMGAAN MET EENZAAMHEIDEN ZELFTWIJFEL
• “Ligt het aan mij?”
• “Stel ik me aan?”
• “Ben ik zwak?”
• “Moet ik wat meer op mijn tanden bijten?”
• “Niemand begrijpt me”
• “Slechts weinigen hebben oor voor hoe het echt met me gaat”
![Page 16: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/16.jpg)
OMGAAN MET EENZAAMHEIDEN ZELFTWIJFEL
• Durf in jezelf te geloven
• Het ligt niet aan jou!
• Blijf mild voor jezelf
• Vermijding van “slecht nieuws” door anderen
• Lotgenotencontact
![Page 17: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/17.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
“Er zijn genoeg mensen die niet weten hoe ze met iemand met kanker om moeten gaan, wat ze tegen hem of haar kunnen zeggen. Ze vinden het alleen maar prettig als je er zelf over begint. Dat zorgt voor opluchting.”
Joyce, 50 jaar, partner van Alexander, 48 jaar, een man met zaadbalkanker.
![Page 18: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/18.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• Stilstaan bij wat je zelf wenst
• Openheid
• Details
• Wie wel / wie niet
• Zelf vertellen of tussenpersoon? (partner, blog, …)
• Eerst duidelijkheid voor jezelf, dan naar anderen toe
![Page 19: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/19.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• Mate van openheid: bespreken met je gezin • Zeg concreet wat je wel en niet verwacht
• Geen ‘standaard norm’, is op eigen aanvoelen
![Page 20: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/20.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• Zelfzorg, afgrenzen, assertiviteit
• ‘Haar op je tanden’ krijgen in een kwetsbare periode
• Angst om dierbaren tot last te zijn
• Niet begrijpen is OK, respecteren een must.
• Lange termijn denken
![Page 21: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/21.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• PARTNER
• Durf te praten
• Verschil in persoonlijkheid, behoeftes en omgang met de ziekte – goede intentie!
• Praktische versus emotionele steun
• Wees duidelijk en concreet in wat je verwacht en nodig hebt (soms letterlijk voorkauwen)!
• Elk een uitlaatklep
![Page 22: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/22.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• PARTNER
• Durf je grenzen aan te geven als partner
• Zie de persoon met kanker niet als ‘patiënt’ of als ‘zieke’, maar als jouw levenspartner
• Spreek avonden af waarop niet over de ziekte gepraat wordt – afleiding
• Durf eens te lachen (op gepaste momenten)
![Page 23: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/23.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• KINDEREN
• Voelen meer aan dan je denkt
• Flexibeler / veerkrachtiger dan je denkt
• Openheid
• Leeftijdsniveau
• Niet ene kind wel, andere kind niet (of later)
• Gebruik van het woord ‘kanker’?
![Page 24: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/24.jpg)
COMMUNICATIE MET NAASTEN
• OUDERS
• Voor ouders: onnatuurlijk ‘kind een ernstige ziekte’
• Wel/niet vertellen (leeftijd, gezondheidstoestand)?
• Elkaar sparen
![Page 25: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/25.jpg)
COMMUNICATIE MET KENNISSEN, WERKGEVER, …
“Kanker is zoveel meer dan een operatie en behandeling. Ga ik ooit nog kunnen werken? Gaan die rugklachten weggaan? Kan ik ooit weer vrijen met mijn vrouw? Krijg ik mijn functie als leidinggevende terug? Ga ik ooit nog een lening krijgen? Je wordt steeds weer gestraft om iets waar je niets aan kunt doen. Dankzij de mindfulnesstraining voor mensen met kanker kan ik deze zorgen en vragen er gewoon laten zijn, zonder er verder op in te gaan. We zullen wel zien wat het brengt als de dag daar is.”
Thomas, 30 jaar, man met darmkanker.
![Page 26: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/26.jpg)
COMMUNICATIE MET KENNISSEN, WERKGEVER, …
• De ene snapt het, de andere niet
• Je hoeft je niet te verantwoorden
• Reacties: • Positief, steunend• Vermijdend• Onbeholpen of zelfs onbeschoft• Extreem nieuwsgierig
• Durf af te grenzen en voor jezelf op te komen• Kan ook op rustige manier• Veel hangt af van hoe je het zegt
![Page 27: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/27.jpg)
COMMUNICATIE MET KENNISSEN, WERKGEVER, …
• Je hoeft niet alles te vertellen (als je niet wil)• Letterlijk zeggen versus subtiel van onderwerp
veranderen
• “Bedankt om ernaar te vragen, maar op dit moment praat ik er liever niet over.”
• “Ik praat er liever niet over. Ik zal zelf aangeven wanneer ik nood heb om erover te praten.”
• “Dat hou ik liever voor mezelf, maar bedankt dat je interesse toont, dat apprecieer ik. Laten we het over iets anders hebben. Hoe gaat het met jou?”
![Page 28: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/28.jpg)
COMMUNICATIE MET KENNISSEN, WERKGEVER, …
• Werkgever kan je collega’s inlichten• Maak afspraken i.v.m. verdere communicatie
(telefonisch, mail, …)
• Je bent niet verplicht om in detail te treden, ook niet naar je werkgever toe!
![Page 29: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/29.jpg)
TIPS VOOR OMGEVING
“Naar het waarom zal ik niet langer vragen.Geen enkel antwoord was bevredigend, het leidde slechts tot feller onbehagen.”
Pieter Boskma, dichter. Zijn vrouw overleed aan borstkanker. Citaat uit een van de gedichten uit zijn gedichtenbundel Doodsbloei (2010).
![Page 30: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/30.jpg)
TIPS VOOR OMGEVING
• Ga niet ‘gedachten lezen’: praat over de situatie en stel eventueel vragen!
• Ook al begrijp je het niet, respecteer de situatie van de persoon met kanker.
• Probeer echt te luisteren in plaats van adviezen en oplossingen aan te reiken.
• Vraag waar je kan helpen maar respecteer ook de onafhankelijkheid van de persoon met kanker.
![Page 31: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/31.jpg)
TIPS VOOR OMGEVING
• Mogelijk reageert de persoon met kanker anders op zijn/haar ziekte dan jij verwacht. Probeer dit te respecteren.
• Positief denken wordt vaak overschat.
• Vermoeidheid bij kanker is verschillend van gewone vermoeidheid.
• (Gewrichts)pijn ten gevolge van behandelingen is verschillend van gewone ‘pijntjes’.
![Page 32: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/32.jpg)
TIPS VOOR OMGEVING
• Let op met “Je ziet er (toch) goed uit!”. Vraag liever: “Je ziet er goed uit, maar hoe voel je je echt?”.
• Heel wat nevenwerkingen zijn blijvend na de behandelingen. Dit heeft niets te maken met “blijven hangen in je ziekte” of “je laten gaan”!
![Page 33: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/33.jpg)
MISVATTINGEN OVER KANKER
“Ik zoek mildheidniet alleen om een ander niet te kwetsenmaar ook om mezelf niet langer pijn te doen”
Dionne van Lent, als jonge vrouw overleden aan halskanker.Citaat uit het gedicht ‘Mildheid’ in de gedichtenbundel Tranen in de stamppot (2003).
![Page 34: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/34.jpg)
MISVATTINGEN OVER KANKER
• “Van piekeren en stress krijg je kanker”
![Page 35: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/35.jpg)
MISVATTINGEN OVER KANKER
• “Positief denken leidt tot genezing”
![Page 36: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/36.jpg)
MISVATTINGEN OVER KANKER
• “Je mag helemaal niets meer doen van activiteiten tijdens je behandelingen (ook al zou het je fysiek wel lukken)”
![Page 37: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/37.jpg)
MISVATTINGEN OVER KANKER
• “Borstkanker is ‘niet zo erg’ als andere kankers”
![Page 38: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/38.jpg)
WHITEPAPER “KANKER EN DE MEDIA”
Gratis te downloaden via www.acco.be/kankerindemedia.
![Page 39: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/39.jpg)
VRAGEN
• “Hoe kan je de doelgroep van mensen met kanker bereiken eens ze het ziekenhuis verlaten hebben?”
• Signaleringsvragenlijst (bv. Welbevindenmeter)• 6 weken en 6 maanden na de operatie• Voorgefrankeerde retourenvelop• Zelf aangeven hulp gewenst of niet
• Telefonische opvolging• Bevragen of gewenst
![Page 40: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/40.jpg)
VRAGEN
• “Hoe kan je jongeren met kankerervaring motiveren tot deelname aan bv. een mindfulnesstraining?”
• Belangrijk is “waarom” dit zinvol is voor hen – reden nodig
• Extrinsieke versus intrinsieke motivatie
• Doelen op korte versus lange termijn
• Rolmodel: (inspirerende) mensen die ze kennen doen het ook, …
![Page 41: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/41.jpg)
VRAGEN
• Bepaal niet te veel
• Bied alternatieven met uitleg
• Laat de keuze aan de jongere zelf
• Vertrek bij motiverend gesprek vanuit sterke punten van de jongere (zelfvertrouwen)
• Waarom zou dit leuk zijn voor de jongere?
![Page 42: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/42.jpg)
VRAGEN
• “Welke mogelijkheden zijn er op vlak vanpalliatieve zorg?”
• In elk ziekenhuis: palliatieve supportteams
• Niet in elk ziekenhuis, wel in minimum een ziekenhuis per provincie: afdeling palliatieve zorg
• In elke provincie (regiogebonden): ondersteuningsequipes bv. Pallion
• In sommige provincies: pallliatieve dagzorgcentra
![Page 43: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/43.jpg)
VRAGEN
• Palliatieve Limburgse Ondersteuningsequipe (PALLION)www.pallion.be
• Netwerk Palliatieve Zorg Limburg vzwwww.npzl.be • Opleidingen voor hulpverleners
• Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzwwww.palliatief.be
![Page 44: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/44.jpg)
TOT SLOT
“Ik wens allen hier aanwezig in het dagelijksleven een gevoel toe dat je er niet alleen voor staat. Dat je toch wat kunt genieten. Dat beetje geluk, die engelbewaarder of hoe je het ook maar wilt noemen. En… ook al gaat het wat moeilijker… Geloof in jezelf, zodat je je grenzen kunt verleggen. Blijf fris in het kopje en vergeet niet… Carpe diem.”
Luc Mussely, man met myelodysplasie (MDS) en voorzitter van de MDS-contactgroep.
![Page 45: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/45.jpg)
CONTACT
Jessa ZiekenhuisCampus Virga JesseDienst BorstcentrumNathalie Cardinaels
Stadsomvaart 113500 Hasselt
011-30 89 [email protected]
![Page 46: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/47.jpg)
‘Als dit medicijn terugbetaald werd, leefde mijn vader nog’ 30 januari 2014, Gazet van Antwerpen‘ik had gehoord dat er een medicijn* bestaat dat mijn vader kon helpen. Probleem: het kost 6.600 euro per dosis, en mijn vader had minstens vier dosissen nodig.’(*Brentuximab)
2001 20110
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
Uitgaven voor kankermedicatie (CM,
mio €)
+348%
![Page 48: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/48.jpg)
Denktank ‘betaalbaarheid van de kankerbehandeling’
Doel: Kwaliteitsverbetering, toegankelijkheid, duurzaamheid, patiëntenrechten
Wie? Kankerspecialisten, huisartsen, andere zorgverstrekkers, gezondheidseconomen,patiëntenvertegenwoordigers, apothekers, ziekenfondsen, ethiciResultaat: 44 aanbevelingen over O&O, toegankelijkheid, de zorgpraktijk (communicatie)
![Page 49: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/49.jpg)
Onderzoek en ontwikkeling
• Een nauwe samenwerking tussen academici en de medisch-innovatieve industrie om het onderzoek naar nieuwe technologieën en medicijnen te stimuleren (bijv. PPS)
• Beperkte verlenging van de patent-bescherming, om de firma’s ertoe aan te zetten onderzoek te doen naar nieuwe, beloftevolle indicaties van oudere geneesmiddelen
![Page 50: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/50.jpg)
Toegankelijkheid van innovatieve behandelingen
• Een openbare aanbesteding voor doelgerichte kankertherapieën met hetzelfde moleculaire doelwit en een gelijkaardige werkzaamheid
• Innovatieve contracten ( bijv. performance based agreements) analyseren en evalueren en, indien aangewezen, toepassen
![Page 51: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/51.jpg)
De behandelings- en zorgpraktijk
• Erkenning referentiecentra voor de kankerbehandeling. Centralisatie van complexe chirurgie
• Implementatie van een kwaliteitssysteem in de oncologie
![Page 52: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/52.jpg)
Communicatie tussen patiënt en arts of andere zorgverstrekkers.
• artsen en andere zorgverleners communiceren van in het begin eerlijk over alle aspecten van de ziekte: de verhoopte resultaten, de risico’s, de neveneffecten, de mogelijkheid dat het niet loopt zoals verhoopt
• een financieringssysteem dat kwaliteitsvolle communicatie actiever bevordert
![Page 53: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/53.jpg)
Voor wie meer wil lezen…
http://www.tegenkanker.be/kwaliteit_van_de_kankerzorg
![Page 54: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/54.jpg)
Geef je leven weer kleur!Onderzoeksproject van KU Leuven, Limits vzw en Cédric-Hèle Instituut
gefinancierd door de Vlaamse Liga tegen Kanker
![Page 55: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/55.jpg)
ISW Limits
• Spin-off van de K.U.Leuven en UCL• Psychologen en sociologen• Meer dan 15 jaar expertise
• Gespecialiseerd in opsporen van psychosociale factoren:- Welzijnsmetingen binnen organisaties
• Gespecialiseerd in het optimaliseren van welzijn:- Aanbieden van doelgerichte, evidence-based opleidingen- E-mental health tools- Interventies en begeleidingen - Psycho-sociale ondersteuning van werknemers- Uitwerken van welzijnsbeleid- Meldpunt ongewenst gedrag
• Gespecialiseerd in voeren van wetenschappelijk onderzoek• partners in projecten: Vlaamse en Federale Overheid, IWT, ESF,
Trimbos instituut, Vigez, KUL, …)
![Page 56: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/56.jpg)
Inhoud
• Uitdagingen psychosociale zorg bij kankerpatiënten
• E-tools met een veelbelovend potentieel• ‘Kleur je Leven’• Onderzoeksproject ‘Geef je leven weer kleur!’• De resultaten• Conclusies en aanbevelingen
![Page 57: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/57.jpg)
Uitdagingen psychosociale zorgbij kankerpatiënten
![Page 58: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/58.jpg)
Probleemstelling
• Algemeen:– Maatschappelijk probleem (zie suïcide cijfers)– Taboe – Behandeling is niet altijd – Hulpverlening komt te laat op gang– Individuele verschillen
• Specfiek bij kankerpatiënten– Grote populatie (jaarlijks 70000 mensen)– Groeiende populatie (vergrijzing)– Veel voorkomende klachten (25% gemiddeld, 25% hoog niveau)– Moeilijk te diagnosticeren (o.a. door onzekerheid en kost)– Te weinig aangepakt
![Page 59: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/59.jpg)
Uitdagingen
• Van behandeling naar preventie– Sensibilisatie– Detectie– Betrokkenheid van verschillende actoren
• Van zorg naar trapsgewijze zorg: paradigmashift
• Belang van empowerment en zelf-management
![Page 60: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/60.jpg)
E-tools met een veelbelovend potentieel
![Page 61: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/61.jpg)
Meerwaarde e-tool
• Mogelijkheden– Altijd en overal– Zelfstandigheid verhoogt– Laagdrempelig
• Doel– Bereiken van nieuwe groepen (traditioneel vrouwen en
hoogopgeleiden)– Ondersteunen van zelf-management: empowerment– Breder aanbod in de gezondheidszorg– Verhogen van de efficientie (stepped-care)– Verminderen van de kost
![Page 62: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/62.jpg)
‘Kleur je Leven’
![Page 63: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/63.jpg)
E-tool ‘Kleur je leven’
• Wat?Online ondersteuning bij het zelfstandig verminderen van
depressieve klachten – 8 lessen (± 30 min) en 1 terugkomles– Verwerven inzicht en vaardigheden in omgaan met klachten en
negatieve gevoelens, o.a.:o Negatieve gedachten doorbrekeno Omgaan met piekereno Beter ontspanneno Plezierige activiteiten plannen en ondernemeno …
– A.d.h.v. schriftelijke en mondelinge info, videomateriaal, interactieve oefeningen, stemmingsdagboek, huiswerkopdrachten
![Page 64: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/64.jpg)
E-tool ‘Kleur je Leven’
• Inhoud?Achterliggende gedragstherapeutische principes
– Technieken om beter te ontspannen – Meer plezierige activiteiten ondernemen en plannen– Technieken om piekeren te kunnen verminderen– Constructief denken: het opsporen van gedachten die de stemming
verslechteren en deze veranderen in gedachten die de stemming verbeteren – Omgaan met problemen die mogelijk worden ondervonden in contacten met
anderen– Assertiever zijn door gedachten en gevoelens te uiten, op te komen voor
zichzelf en daarbij rekening te houden met anderen
![Page 65: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/65.jpg)
E-tool ‘Kleur je leven’
• Kenmerken?- In alle anonimiteit en veiligheid
- Op eigen tempoo Mogelijkheid tot pauzereno Hervatten waar je gestopt bento Aangeraden: 1 les/week
- Indien patiënten dat wensen: begeleiding door life coach via e-mail mogelijk
![Page 66: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/66.jpg)
E-tool ‘Kleur je leven’
![Page 67: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/67.jpg)
E-tool ‘Kleur je leven’
![Page 68: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/68.jpg)
E-tool ‘Kleur je leven’
![Page 69: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/69.jpg)
E-tool ‘Kleur je leven’
• Ontstaan:- Ontwikkeld door ISW Limits in samenwerking met
Trimbos Instituut in Nederland
- Wetenschappelijk onderbouwd gebaseerd op cognitieve gedragstherapie
- Ontwikkeld voor iedereen met milde depressieve klachten
- Bewezen werkzaamheid voor een algemeen publiek
![Page 70: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/70.jpg)
Effectiviteit ‘Kleur je leven’
voor na05
1015202530
% sign. onder klinische distress
voor na0
10
20
30
40
% sign. boven normale distress
effect size= 0.74!! (mpre-mpost/Sdpre)
intake na 5w0
5
10
15
20
25
30score op de CES-D
• Effectiviteit
![Page 71: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/71.jpg)
Onderzoeksproject ‘Geef je leven weer kleur!’
![Page 72: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/72.jpg)
Onderzoeksvragen
A. Wat is de effectiviteit/beleving van een online aanbod voor depressieve klachten bij mensen met kanker en hun directe naasten?
B. Wat is de meerwaarde van een online aanbod in vergelijking met het bestaande aanbod?
C. Wat zijn de profielen van mensen die bereikt worden door dit online aanbod?
D. Wat is de rol van de betrokken professionals binnen het online preventief behandelprogramma? Hoe kan deze rol optimaal ingevuld worden?
![Page 73: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/73.jpg)
Opzet
• Kwantitatief onderzoek- Bij kankerpatiënten:
o Aanvankelijk: experimentele groep en controle conditieo Door moeilijkheden rekrutering: enkel experimentele
conditieo Experimentele conditie: mogelijkheid tot volgen ‘Kleur je
Leven’ en vragenlijst op 3 verschillende momenten- Bij hulpverleners:
o Vragenlijst over rol en attitude
• Kwalitatief onderzoek (nog lopende)- Interviews bij alle patiënten (indien mogelijk)- Focusgroep bij hulpverleners
![Page 74: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/74.jpg)
Bekendmaking
• Rekrutering via– Congressen– Grootschalige mailings/Nieuwsbrieven/tijdschriften– Telefonische contacten– Infogesprekken ter plaatse
• Rekrutering in– Ziekenhuizen (o.a. Jessa ziekenhuis)– Zelfhulpgroepen– Thuiszorg– Mutualiteiten– (Zelfstandige) hulpverleners
![Page 75: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/75.jpg)
Resultaten ‘Geef je leven weer kleur!’
![Page 76: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/76.jpg)
Ervaringen
• Ervaren obstakels:– Bereik doelgroep
o45 mensen ingestapt in aanbodo20 mensen vragenlijst ingevuld op T2o7 mensen vragenlijst ingevuld op T3
– Actieve rol (ondanks enthousiasme)o Patiënten: 39 mensen actief in KJL, waarvan 2 totale
cursusoHulpverleners: gebrek aan tijd, energie, structurele
inbedding,…
![Page 77: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/77.jpg)
Profiel deelnemersLeeftijdscategorie
0
2
4
6
8
10
12
14
16
20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79
Aan
tal
dee
lnem
ers
• Meer vrouwen• Gemiddelde
leeftijd: 52 jaar• Vooral
samenwonenden• Hoger opgeleiden
Leefsituatie
02468
10121416
Sam
enwo
nend
zond
er k
inder
en
Sam
enwo
nend
met
kind
eren
Allee
nsta
and
Gesc
heide
n
Wed
uwna
ar/w
eduw
e
Onbe
kend
Aant
al d
eeln
emer
s
Diploma
0
5
10
15
20
Lageronderwijs
Middelbaaronderwijs
Hogeronderwijs
Universiteit Post-Universiteit
Aant
al d
eeln
emer
s
![Page 78: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/78.jpg)
Profiel deelnemers
• Vooral borstkanker• Lokale ziekte• Periode na
diagnose• Helft nog bezig
met behandeling
Type ziekte
0
5
10
15
20
25
Lokale ziekte Uitgezaaide ziekte onbekend
Aan
tal
dee
lnem
ers
Tijdstip diagnose
0
5
10
15
20
<1 m 1-3 m 3-6 m 6m-1j >1j
Aant
al d
eeln
emer
s
Behandeling
0
5
10
15
20
25
30
35
Aan
tal d
ee
lne
me
rs
Operatie
Chemotherapie
HormoontherapieRadiotherapie
Medicatie
![Page 79: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/79.jpg)
Psychosociale klachten
N
Minimum
Maximum
Mean
Std. Deviation Thermometer
33
0
9
5,88
1,867
Pijn 37 1 7 2,59 1,384
Lichamelijkeprob 37 1 5 2,65 ,949
nervositeit 37 1 5 3,05 ,998
concentratie 37 1 5 2,97 1,040
angst 37 1 5 3,00 1,080
zorgen 37 1 5 3,24 1,140
verdriet 37 1 5 3,43 1,015
kwaadheid 37 1 5 2,89 1,265
• 68% in klinisch niveau angst• 59% in klinisch niveau depressie• 60,5% in klinisch niveau CES-D, ligt nog hoger bij algemene gebruikers
‘Kleur je Leven’
![Page 80: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/80.jpg)
Verschil actieve deelname versus passieve deelname• Weinig verschillen op vlak van:
– Geslacht – Leeftijd– Type kanker– Tijdstip diagnose– Distress en andere klachten
• Actieveren: – Minder gepensioneerden (niet sign)– Meer hoger opgeleiden (niet sign)– Minder dagen gemist op het werk (2,44 tov 4,35, sign)
![Page 81: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/81.jpg)
Effectiviteit
• Vergelijking controle versus experimenteleT 1 -T 2 *e xp 1 co n tro le 0 ; L S M e a n s
Cu rre n t e ffe ct: F(1 , 1 7 )=4 ,5 5 3 5 , p = ,0 4 7 7 1
E ffe cti ve h yp o th e si s d e co m p o si ti o n
V e rti ca l b a rs d e n o te 0 ,9 5 co n fi d e n ce in te rva l s
e xp 1 co n tro l e 0 0 e xp 1 co n tro l e 0 1
th e rm o m e te rDB T 2 th e rm o m e te rDB
T 1 -T 2
0 ,3
0 ,4
0 ,5
0 ,6
0 ,7
0 ,8
0 ,9
1 ,0
1 ,1
1 ,2
1 ,3
1 ,4
DV
_1
![Page 82: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/82.jpg)
Effectiviteit
• Vergelijking actieve en passieve deelnemersR1 *kj l j a 1 _ n e e 0 to ta l e g ro e p ; L S M e a n s
Cu rre n t e ffe ct: F(1 , 1 5 )=5 ,7 2 6 8 , p = ,0 3 0 2 3
E ffe cti ve h yp o th e si s d e co m p o si t i o n
V e rti ca l b a rs d e n o te 0 ,9 5 co n fi d e n ce i n te rva l s
kj l j a 1 _ n e e 0 to ta l e g ro e p 0 kj l j a 1 _ n e e 0 to ta l e g ro e p 1
A n g stHA DS 1 T 2 A n g stHA DS
R1
4
5
6
7
8
9
1 0
1 1
1 2
1 3
1 4
1 5
1 6
1 7
DV
_1
![Page 83: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/83.jpg)
Effectiviteit
• Effectiviteit patiënten t.o.v. algemene gebruikers
R1 ; L S M e a n s
Cu rre n t e ffe ct: F(2 , 2 2 )=6 ,3 8 4 4 , p = ,0 0 6 5 1
E ffe cti ve h yp o th e si s d e co m p o si ti o n
V e rti ca l b a rs d e n o te 0 ,9 5 co n fi d e n ce in te rva l s
CE D-D i n ta ke CE S -D 5 we ke n CE S -D 8 we ke n
R1
6
8
1 0
1 2
1 4
1 6
1 8
2 0
2 2
2 4
2 6
2 8
3 0
DV
_1
![Page 84: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/84.jpg)
Ervaringen
Les 1: D
enke
n en vo
elen
Les 2: D
enke
n en doen
Les 3: O
ntspan
nen
Les 4: P
lannen
mak
en
Les 5: h
elpen
d denke
n
Les 6: A
sserti
viteit
Les 7: C
ommunicatie
Les 8: d
e toek
omst
Les 9: d
e teru
gkomles
3.2
3.4
3.6
3.8
4
4.2
4.4
4.6
Mate van nut
![Page 85: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/85.jpg)
Reacties deelnemers• Algemeen
– Ik vind hem heel goed– Zeer leerrijk, maar het blijft, zoals bij alles in het leven, dat je de dingen die je absorbeert ook moet toepassen en dat is het moeilijkst. Daar
kan alleen jij en jijzelf iets aan doen!– goed voor jonge mensen niet voor senioren– Goed. Ik ben van plan om er terug mee verder te gaan– goed, maar soms te veel herhalend waardoor het voor mijn storend werd– Zeer gebruiksvriendelijk en heel duidelijk door de vele voorbeelden en filmpjes– relaxatie oefeningen is zeer belangrijk, alle behandelingen zijn zeer stresserend en vooral als je chemo volgt, vind ik dat iedereen een relaxatie
oefening zou moeten hebben voor de chemo en tijdens, ook de geur is verschrikkelijk, aromatherapie is een oplossing
• Meest zinvol– Een aantal inzichten opnieuw opgefrist.– Tips die je kunt nalezen!– Tot inzicht komen hoe gedachten je stemming en kijk op het leven kunnen beïnvloeden– Helpende gedachten– Meer bewust bezig zijn met je gevoelens en je gedrag Bezig zijn met positieve punten– Dat je iets kan veranderen aan je situatie
• Minst zinvol– Dat er dikwijls het woord 'depressieve...' wordt gebruikt!! ik voel echt dat dit een stempel drukt, echt geen fijn gevoel!!!– Het huiswerk is niet direct aan mij besteed.– Door mijn werkzaamheden (vooral op computer) blijft er soms weinig tijd en goesting over om nog eens voor de computer te zitten.
![Page 86: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/86.jpg)
Rol van hulpverleners
• Beperkte actieve rol (vooral via folder)• Selectiebias bij hulpverleners
![Page 87: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/87.jpg)
Selectiebias hulpverleners
![Page 88: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/88.jpg)
Mogelijke reden van selectiebias
• Gemiddelde score voor herkenning depressie: 4,7/7• Gemiddelde score voor motiveren: 4,5/7
![Page 89: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/89.jpg)
Mogelijke reden van selectiebias
Helemaal niet Niet Eerder niet Neutraal Eerder wel Wel Helemaal welRating
AverageRatingCount
0.0% (0) 6.1% (2) 18.2% (6) 27.3% (9) 42.4% (14) 6.1% (2) 0.0% (0) 4.24 33
Helemaal niet Niet Eerder niet Neutraal Eerder wel Wel Helemaal welRating
AverageRatingCount
0.0% (0) 9.1% (3) 15.2% (5) 24.2% (8) 36.4% (12) 12.1% (4) 3.0% (1) 4.36 33
Helemaal niet Niet Eerder niet Neutraal Eerder wel Wel Helemaal welRating
AverageRatingCount
0.0% (0) 6.1% (2) 12.1% (4) 36.4% (12) 36.4% (12) 9.1% (3) 0.0% (0) 4.30 3
1. Hoe zinvol vindt u ondersteuning via online instrumenten voor de patiënten die u ontmoet?
2. Hoe zinvol vindt u een programma over depressieve klachten voor de patiënten die u ontmoet?
3. Hoe zinvol vindt u deze e-tool ‘Kleur je Leven’ voor de patiënten die u ontmoet?
![Page 90: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/90.jpg)
Algemene bevindingen en aanbevelingen
![Page 91: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/91.jpg)
Bevindingen
• Aanwezigheid psychosociale klachten bij kankerpatiënten• Buffers zijn: sociale steun en self-efficacy• Gunstig effect van ‘Kleur je leven’: efficiënte en effectieve
manier indien voldoende geïmplementeerd• Doelgroep e-tool: niet helemaal nieuw (vrouwen, hoger
opgeleiden, borstkanker,…) ….al zijn er wel nieuwe mensen bereikt met psychosociale zorg• E-tool vooral een meerwaarde wanneer andere ondersteuning
wegvalt
![Page 92: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/92.jpg)
Aanbevelingen m.b.t. psychosociale aspecten• Nood aan sensibilisatie bij iedereen:
– Over psychosociale klachten– Over psycosociale zorg – Over e-mental health tools– Zeker bij kansengroepen (alleenstaanden, ouderen, weinig
actieve copers,…)
• Nood aan vaardigheden aanscherpen (vooral bewustzijn?) bij alle hulpverleners– Steun bieden– Detectie (oppassen met selectiebias)– Doorverwijzing – Rolomschrijving in online tools
![Page 93: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/93.jpg)
Aanbevelingen m.b.t. gebruik e-tool• Nood aan blended vorm: online als
ondersteuning van face-to-face– Als methodiek tijdens therapie– Als huiswerkopdracht– Als hervalpreventie– Als geheugensteuntje– …
![Page 94: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/94.jpg)
Aanbevelingen m.b.t. ‘Kleur je Leven’• Vergemakkelijken inlogprocedure• Stukken specifiek over kanker• Nieuwe thema’s zoals rouw, stress, zelfbeeld• Mogelijkheid tot vormen van community
![Page 95: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/95.jpg)
Discussie
• Open liggende vragen:– Hoe sensiliberen omtrent dit thema?– Hoe kansengroepen bereiken?– Hoe profileer je dit soort programma’s het best?
o Algemeen normaliserend of specifiek bij kanker?o Depressieve klachten? Wat met angst?
– Waaruit zou de blended vorm het best bestaan?o Inhoudelijke ondersteuning van programma of eerder
motiverende?o F2F, per mail,…o Welke hulpverlener kan/wil dit op zich nemen?
– Hoe blended vorm integreren in bestaande zorgstructuur?
![Page 96: COMMUNICEREN OVER KANKER Nathalie Cardinaels Klinisch psychologe Gedragstherapeute Mindfulnesstrainer.](https://reader037.fdocument.pub/reader037/viewer/2022110306/5551a0ed4979591f3c8b5a8c/html5/thumbnails/96.jpg)
Vragen? Bedankingen?
• Contact– [email protected] of
[email protected] – 016/20 85 96– Diestsesteenweg 52 bus 0203, 3010 Kessel-Lo
(Leuven)