Communiceren over de toekomst Annemarie van …...Communiceren over de toekomst Annemarie van Hekken...
42
1 Communiceren over de toekomst Annemarie van Hekken
Transcript of Communiceren over de toekomst Annemarie van …...Communiceren over de toekomst Annemarie van Hekken...
1
Communiceren over de toekomstAnnemarie van Hekken
2
3
Mensen snappen het niet
Redenen in literatuur voor passief gedrag
Mensen hebben geen zin
Mensen denken dat ze geen enkele
invloed hebben op hun eigen situatie
later
4
5
Het onderzoek
18 pensioenfondsen werkten mee (gezamenlijk 3,5 miljoen deelnemers).
De fondsen hebben al hun communicatiemateriaal ter beschikking gesteld, van webteksten en e-mails tot posters.
Ruim 10.000 deelnemers bij deze fondsen hebben meegewerkt aan online onderzoeken over een periode van 3 jaar
Resultaten en proefschrift staan online: www.lidewijenspijker.nl/onderzoek
6
Multilevel analyse
Pensioenfondsen zorgen voor geclusterde data:
Communicatie door een fonds > deelnemers > gedrag deelnemers
Niveau 1
Niveau 2Fonds 1
Deeln 1 Deeln 2 Deeln 3
Fonds 2
Deeln 4 Deeln 5 Deeln 6
7
Zinvolle vragen…
Hoeveel kan ik
verwachten?
Is dit genoeg
voor mij? Ik check af en toe
hoe ik ervoor sta
Gedrag Gedrag & Gedrag!
8
Wat maakt – naast leeftijd - dat iemand kijkt naar zijn pensioen?
A. Zijn kennis van financiële zaken
B. Zijn interesse in pensioen
C. Zijn zelfvertrouwen
D. Zijn inkomen
Resultaten uit onderzoek
9
Stap 1
Wat maakt niks uit:
- Kennis van pensioen- Inkomen- Wel of geen partner
10
Stap 2 De leesbaarheid
Op grond van uw arbeidsovereenkomst bent u met ingang van april 2013 deelnemer aan de pensioenregeling van Pensioenfonds Holland
11
Stap 2 De leesbaarheid: samengestelde woorden
Op de pensioenrechten van pensioengerechtigden en
pensioenaanspraken van gewezen deelnemers kan jaarlijks per 1
januari toeslag worden verleend met maximaal 90% van de
procentuele toename van het Consumentenprijsindexcijfer van
december van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin de
toeslagverlening plaatsvindt ten opzichte van december van het
daaraan voorafgaande jaar. Hierbij wordt uitgegaan van het
Consumentenprijsindexcijfer alle huishoudens afgeleid, zoals
vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek. De verhoging
is maximaal gelijk aan de algemene loonstijging bij de werkgever in
het voorafgaande kalenderjaar. Het Bestuur beslist evenwel jaarlijks in
12
Op de pensioenrechten van pensioengerechtigden en
pensioenaanspraken van gewezen deelnemers kan jaarlijks per 1
januari toeslag worden verleend met maximaal 90% van de
procentuele toename van het Consumentenprijsindexcijfer van
december van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin de
toeslagverlening plaatsvindt ten opzichte van december van het
daaraan voorafgaande jaar. Hierbij wordt uitgegaan van het
Consumentenprijsindexcijfer alle huishoudens afgeleid, zoals
vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek. De verhoging
is maximaal gelijk aan de algemene loonstijging bij de werkgever in
het voorafgaande kalenderjaar. Het Bestuur beslist evenwel jaarlijks in
Stap 2 De leesbaarheid: nominalisaties
13
AngstboodschappenMotiverende boodschappen Concrete instructies
Stap 3: Het effect van bepaalde boodschappen
14
15
Mentaal model van pensioen:
Mijn pensioen is iets vasts (68 jaar/AOW-leeftijd) (en er valt niets te kiezen)
Ik betaal voor de mensen die nu met pensioen zijn
Bedrag op overzicht komt uit een tabel, net als AOW
Ver weg, geen nut om in te verdiepen
16
Alternatief mentaal model van pensioen
Je pensioen is iets van jou; jij betaalt voor je eigen pensioen
De uitkomst kun je inschatten, maar niet garanderen
Dat wat je later gaat krijgen is er nog niet (helemaal), wel al voor een deel.
Je kunt je pensioen volgen, heeft zin
17
Hoe zou je dit mentale model kunnen veranderen?
18
(Nog) duidelijker uitleggen?
19
Of een metafoor gebruiken?
20
Volt – Ampère - Ohm
21
22
Je reist van A (nu) naar B (straks)
23
Vergeleken met twee andere weergaves
Tekstvarianten:
‘Als het tegenzit’/’Als het meezit’ versus ‘Er is een kleine kans dat’
‘Ontvangt u 840 euro’ versus ‘Ontvangt u minder dan 840 euro’
24
Alle varianten communiceerden even duidelijk dat de uitkomst onzeker is.
Verschil in tekst maakte (vrijwel) niet uit.
Resultaten
25
Wel verschil…
26
2123
59
15
25
35
45
55
65
Geen visual Schuif Navigatie
Je bouwt je pensioen geleidelijk op
27
6663
67
25
35
45
55
65
75
Geen visual Schuif Navigatie
Dit plaatje laat zien dat de uitkomst volgend jaar anders kan zijn
28
48
41
63
15
25
35
45
55
65
Geen visual Schuif Navigatie
Je verwachte pensioen is nog geen recht
29
• Dit plaatje vertelt mij een eerlijk verhaal• Dit plaatje geeft mij een goed gevoel over pensioen• Dit plaatje maakt dat ik begrijp hoe het zit met mijn pensioen• Dit plaatje helpt mij te begrijpen hoe ik ervoor sta
30
23%19%
16% 16%18%
16%13%
11%
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Geen interesse in één van de scenario’s(uitgesplitst naar opleidingsniveau)
1 2 3 4 5 6 7 8
1 (laag opgeleid) tot 8 (hoog opgeleid)
31
7,3%10% 12%
16,2% 17,5%
0
10
20
30
40
50Geen interesse in één van de scenario’s
(uitgesplitst naar leeftijd)
20-29 jaar 30-39 jaar 40-49 jaar
32
40,4 39,7
29,7 27
16,9 13,87,3 4,8
0
20
40
60
80
100
Voorkeur voor hoogste bedrag(uitgesplitst naar opleidingsniveau)
1 2 3 4 5 6 7 8
33
Opmerkingen van respondenten
34
Wanneer zit het mee of tegen?
Hoezo haalt een pensioenfonds zijn eigen doel niet?
Kans op linker bedrag is groter dan kans op rechter bedrag
Bij schuif: Klopt niet! Is scheef…
35
Het overzicht heeft te veel bandbreedte, zodat je nooit kan berekenen of je genoeg pensioen opgebouwd hebt. kun je ook in de loterij spelen, weet je ook niet wat je hebt.
Het plaatje in de enquete is naar mijn mening zo onduidelijk (minder dan 840 kan ook nul zijn en meer dan 1400 kan ook bijvoorbeeld een miljoen zijn)
36
Huidige stand van zaken
Praktische zaken m.b.t. implementatie worden nu bekeken• Conceptteksten voor toelichting• Afronden• Precieze afbeelding• Aanpak voor gepensioneerden (andere boodschap!)
Vanaf september 2019 op Mijnpensioenoverzicht.
Vanaf 2020 op UPO
September 2020 evaluatie gebruik URM/reële bedragen
Inzicht dat men reële bedragen niet begrijpt.
Advies: • Focus op dat wat uitkomst kan veranderen (externe oorzaken) • Focus niet op uitleggen koopkracht
37
38
Conclusies
39
40
41
