ÇOCUKLARIMIZA ÇOCUKLARIMIZA SINIR KOYMAK SINIR KOYMAK

SınırlarSınırlar

•DestekleyiciDestekleyici•KoruyucuKoruyucu•Yaşama hazırlayıcı Yaşama hazırlayıcı

işleve sahiptir.işleve sahiptir.

• Toplumsal yaşama uyumlu olabilmek, Toplumsal yaşama uyumlu olabilmek, davranışların sorumluluğunu davranışların sorumluluğunu alabilmek için herkesin belirli alabilmek için herkesin belirli sınırlara ihtiyacı vardır. sınırlara ihtiyacı vardır.

• Sınırlar sayesinde kişisel bütünlük Sınırlar sayesinde kişisel bütünlük korunur ve daha rahat bir iletişim korunur ve daha rahat bir iletişim ortamı sağlanmış olurortamı sağlanmış olur..

• Sınırlar, kişinin kendisini hangi Sınırlar, kişinin kendisini hangi alanda, nereye kadar alanda, nereye kadar geliştirebileceğinin bir ölçütüdür.geliştirebileceğinin bir ölçütüdür.

SınırlarSınırlar• Hareket alanını belirlerHareket alanını belirler• Daha az stres ve güç savaşlarının Daha az stres ve güç savaşlarının

yaşanmasını sağlar.yaşanmasını sağlar.• Karşılıklı saygı oluşturur.Karşılıklı saygı oluşturur.• Çocuğu davranışlarından sorumlu tutar.Çocuğu davranışlarından sorumlu tutar.• Çocuğun somut anlamasına yardımcı Çocuğun somut anlamasına yardımcı

olur.olur.• Sosyal aidiyet, güvenilirlik, güçlü olma, Sosyal aidiyet, güvenilirlik, güçlü olma,

kendine özgü olmayı öğretir.kendine özgü olmayı öğretir.

Anne babalar neden sınır Anne babalar neden sınır koymakta zorlanır?koymakta zorlanır?

• Yaşam tarzı ( Anne babalar bile her şeye Yaşam tarzı ( Anne babalar bile her şeye hemen sahip olmak istemekte, tüketim hemen sahip olmak istemekte, tüketim toplumuna uyum sağlamakta)toplumuna uyum sağlamakta)

• Bastırılmış istekler ve yetişme tarzı Bastırılmış istekler ve yetişme tarzı ( Yaşadıklarına benzer deneyimleri kendi ( Yaşadıklarına benzer deneyimleri kendi çocuklarına yaşatmak istememeleri )çocuklarına yaşatmak istememeleri )

• Şefkat ve iyi ilişki isteği Şefkat ve iyi ilişki isteği • Suçluluk duygusu ( anne babalar çocuğun Suçluluk duygusu ( anne babalar çocuğun

geçirdiği öfke nöbetinden kendilerini sorumlu geçirdiği öfke nöbetinden kendilerini sorumlu tutar )tutar )

• Çocuktan gelen olumsuz tepkiler (sen zaten Çocuktan gelen olumsuz tepkiler (sen zaten beni sevmiyorsun gibi ifadeler )beni sevmiyorsun gibi ifadeler )

• Yeterince zaman ayıramamaYeterince zaman ayıramama

•Zaten çocuğumla kısıtlı zaman Zaten çocuğumla kısıtlı zaman geçiriyorum en azından bu geçiriyorum en azından bu sürede istediklerini yapayım sürede istediklerini yapayım düşüncesi çocuğun zarar düşüncesi çocuğun zarar görmesine sebep olur. Önemli görmesine sebep olur. Önemli olan çocukla kaliteli zaman olan çocukla kaliteli zaman geçirebilmektir.geçirebilmektir.

•Sınırlar bebeklikten Sınırlar bebeklikten itibaren konulmalıdır.itibaren konulmalıdır.

Üç yaşında sınırların Üç yaşında sınırların oluşturulması oluşturulması gerekmektedir.gerekmektedir.

•Yaşla birlikte ve çocuk Yaşla birlikte ve çocuk önceki sınırlara uyum önceki sınırlara uyum sağladıkça sınırlar sağladıkça sınırlar genişletilmelidir.genişletilmelidir.

•Oluşturulan sınırların çok Oluşturulan sınırların çok kısıtlayıcı ve deneyimleri kısıtlayıcı ve deneyimleri engelleyici olmaması engelleyici olmaması gerekmektedir.gerekmektedir.

•Sınırlara uyulmaması Sınırlara uyulmaması durumlarında aşırı tepki durumlarında aşırı tepki gösterilmemesi gerekmektedir.gösterilmemesi gerekmektedir.

Küçük çocuklara Küçük çocuklara sınırlamalar getirirken:sınırlamalar getirirken:

•Açık ve net olmak düşüncesizce Açık ve net olmak düşüncesizce yapılan cezalandırmaları önler.yapılan cezalandırmaları önler.

•Anlaşılabilir, görülerek Anlaşılabilir, görülerek denenebilir sınırlar koymak denenebilir sınırlar koymak önemlidir.önemlidir.

•Çocuğun kendi hayal dünyasına Çocuğun kendi hayal dünyasına ait sihirli çözümleri göz ardı ait sihirli çözümleri göz ardı etmemek önemlidir.etmemek önemlidir.

• Aşırı kontrollü, kontrolsüz ve tutarsız Aşırı kontrollü, kontrolsüz ve tutarsız sınırlar sağlıklı keşfi engeller, sınırlar sağlıklı keşfi engeller, öğrenme fırsatlarını sınırlar, aşırı öğrenme fırsatlarını sınırlar, aşırı test etmeye ve isyana yol açabilir. test etmeye ve isyana yol açabilir. Dengeli özgürlük ve kontrol sağlayan Dengeli özgürlük ve kontrol sağlayan sınırlar, sağlıklı gelişme için en sınırlar, sağlıklı gelişme için en uygun ortamı yaratır. Bu durumda uygun ortamı yaratır. Bu durumda çocuk ve genç, gerçek yaşamda neyi, çocuk ve genç, gerçek yaşamda neyi, ne zaman, nerede, nasıl yapacağını ne zaman, nerede, nasıl yapacağını öğrenmekte; davranışlarını öğrenmekte; davranışlarını düzenlemekte ve kontrol etmektedir.düzenlemekte ve kontrol etmektedir.

• Çok kısıtlayıcı sınırlar:Çok kısıtlayıcı sınırlar: - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı

engellerengeller

- İsyanı körükler- İsyanı körükler

• Çok geniş sınırlar:Çok geniş sınırlar: - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı

engellerengeller

- Aşırı denemeyi körükler.- Aşırı denemeyi körükler.

• Tutarsız sınırlar:Tutarsız sınırlar: - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı

engeller.engeller.

- Deneme ve isyanı körükler.- Deneme ve isyanı körükler.

Tüm bunların yanındaTüm bunların yanında

•Dengeli sınırlar:Dengeli sınırlar:

- Öğrenme ve sorumluluk - Öğrenme ve sorumluluk kazanmayı arttırır.kazanmayı arttırır.

- İşbirliğini sağlar.- İşbirliğini sağlar.

•Çocuklar da öfkeli veya Çocuklar da öfkeli veya üzgün olabilirler. Bunun üzgün olabilirler. Bunun nedeni illa ki anne baba nedeni illa ki anne baba değildir. Bu durum değildir. Bu durum hayatın bir parçasıdır.hayatın bir parçasıdır.

Hayatı çok Hayatı çok rahatlaştırmamakrahatlaştırmamak

•İsteklerde;İsteklerde; İhtiyaç mı?İhtiyaç mı? Arzulanan mı?Arzulanan mı? sorgulaması yapılmalıdır.sorgulaması yapılmalıdır.

•Çocuk elinde bulunanın Çocuk elinde bulunanın değerini anlamalı.değerini anlamalı.

3 eğitim modeli3 eğitim modeli

• Serbest yaklaşımSerbest yaklaşım

İkna Yolu ile Problem Çözmeİkna Yolu ile Problem Çözme• Demokratik yaklaşımDemokratik yaklaşım

İşbirliği ve Güven ile Problem İşbirliği ve Güven ile Problem ÇözmeÇözme

• Cezacı yaklaşımCezacı yaklaşım

Güç Kullanarak Problem ÇözmeGüç Kullanarak Problem Çözme

Çocuk eğitiminde Çocuk eğitiminde kullanılmaması gereken kullanılmaması gereken

yöntemleryöntemler• İstekler, umutlar, zorunluluklarİstekler, umutlar, zorunluluklar• Tekrar ve hatırlatmalarTekrar ve hatırlatmalar• Konuşmalar, dersler, söylevlerKonuşmalar, dersler, söylevler• Yanlış davranışı görmezden gelmeYanlış davranışı görmezden gelme• Açık olmayan direktiflerAçık olmayan direktifler• Etkili bir model oluşturamamaEtkili bir model oluşturamama• PazarlıkPazarlık• TartışmaTartışma• Rüşvetler ve özel ödüllerRüşvetler ve özel ödüller• Anne baba arasındaki tutarsızlıkAnne baba arasındaki tutarsızlık• Arkadan takipte etkili olamamaArkadan takipte etkili olamama

Çocuk eğitiminde Çocuk eğitiminde kullanılması gereken kullanılması gereken

yöntemleryöntemler• Mesajlarınızı davranışlar üzerine Mesajlarınızı davranışlar üzerine

yoğunlaştırınyoğunlaştırın• Doğrudan ve belirgin ifadeler Doğrudan ve belirgin ifadeler

kullanınkullanın• Normal sesinizi kullanınNormal sesinizi kullanın• Sonuçları belirleyinSonuçları belirleyin• Sözlerinizi davranışlarla Sözlerinizi davranışlarla

destekleyin.destekleyin.

• Gerçekleştirilmeyecek veya Gerçekleştirilmeyecek veya belirsiz tehditler kullanmayın. belirsiz tehditler kullanmayın.

“ “ Oraya gelirsem çok kötü olur.”Oraya gelirsem çok kötü olur.”

“ “ Hele bir dene bak neler Hele bir dene bak neler yapıyorum.”yapıyorum.”

“ “ Seni döverim.”Seni döverim.”

“ “ Babana söylersem görürsün Babana söylersem görürsün gününü.” gibigününü.” gibi

•Çocuklarınıza yasaklar Çocuklarınıza yasaklar yerine sınırlı seçenekler yerine sınırlı seçenekler sunun.sunun.

Örneğin; “Hemen masaya Örneğin; “Hemen masaya otur ve yemeğini ye” yerine otur ve yemeğini ye” yerine “Yemeğini kendin mi alırsın “Yemeğini kendin mi alırsın yoksa ben mi koyayım” yoksa ben mi koyayım” denmelidir.denmelidir.

Böylece çocuğun karar verme Böylece çocuğun karar verme yetisinin gelişmesine yetisinin gelişmesine yardımcı olunur.yardımcı olunur.

•Çocuklara neyi yapmaması Çocuklara neyi yapmaması gerektiğini değil, neyi gerektiğini değil, neyi yapması gerektiğini yapması gerektiğini söylenmelidir.söylenmelidir.

Örneğin; “defterlerini ortada Örneğin; “defterlerini ortada bırakma” yerine “defterlerini bırakma” yerine “defterlerini toplayıp çantanın içine koyar toplayıp çantanın içine koyar mısın” denmelidir.mısın” denmelidir.

Bir süre sonra çocuğun bu Bir süre sonra çocuğun bu sorumluluğu ikaz edilmeden sorumluluğu ikaz edilmeden almış olması beklenir.almış olması beklenir.

•Kararlı olun ve Kararlı olun ve açıklama yapmanız açıklama yapmanız gerekiyorsa gerekiyorsa mantıklı ve kısa mantıklı ve kısa açıklamalar yapın.açıklamalar yapın.

• “ “ Hayır ” demeden önce bir Hayır ” demeden önce bir kez daha düşünün. kez daha düşünün. Ağzınızdan çıkacak hayır Ağzınızdan çıkacak hayır kelimesi,kelimesi,

- belki- belki

- olabilir,- olabilir,

- evet- evet

anlamlarına gelmemelidir. anlamlarına gelmemelidir.

HatalıysanızHatalıysanız

özür dileyin.özür dileyin.

•Böylece çocuğumuz herkesin Böylece çocuğumuz herkesin hata yapabileceğini ve bunun hata yapabileceğini ve bunun sonucunda özür dilenmesi sonucunda özür dilenmesi gerektiğini öğrenmiş olur. gerektiğini öğrenmiş olur.

•Unutmayınız ki çocuklar anne Unutmayınız ki çocuklar anne ve babalarını örnek alır.ve babalarını örnek alır.

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER