cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf ·...

75
v หนังสือเรียน สาระทักษะการเรียนร รายวิชาเลือก ทร02006 โครงงานเพื่อพัฒนาทักษะการเรียนรู ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพื ้นฐาน พุทธศักราช 2551 ะดับประถมศึกษา มัธยมศึกษาตอนต้น มัธยมศึกษาตอนปลาย สํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดเชียงใหม่ สํานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ห้ามจําหน่าย หนังสือเรียนเล่มนี ้จัดพิมพ์ด้วยเงินงบประมาณแผ่นดินเพื่อการศึกษาตลอดชีวิตสําหรับประชาชน ลิขสิทธิ ์เป็นของสํานักงาน กศน. จังหวัดเชียงใหม่

Transcript of cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf ·...

Page 1: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

v

หนงสอเรยน สาระทกษะการเรยนร รายวชาเลอก ทร02006

โครงงานเพ อพฒนาทกษะการเรยนร ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาข นพ นฐาน พทธศกราช 2551

ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดเชยงใหม สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ

หามจาหนาย หนงสอเรยนเลมนจดพมพดวยเงนงบประมาณแผนดนเพอการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน ลขสทธเปนของสานกงาน กศน. จงหวดเชยงใหม

Page 2: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-ก-

 

คานา

หนงสอเรยนรายวชาเลอก วชาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร รหสวชา ทร02006 ตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย จดทาขนเพอใหผเรยนไดรบความรและประสบการณ ซงเปนไปตามหลกการปรชญาการศกษานอกโรงเรยน และพระราชบญญตสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย พ.ศ.2551 ใหผเรยนมคณธรรมจรยธรรม มสตปญญา มศกยภาพในการประกอบอาชพและสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

เพอใหการจดกระบวนการเรยนรของสถานศกษามประสทธภาพ สถานศกษาตองใชหนงสอเรยนทมคณภาพ สอดคลองกบสภาพปญหาความตองการของผเรยน ชมชน สงคม และคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา หนงสอเลมนไดประมวลสาระความร กจกรรมเสรมทกษะ แบบวดประเมนผลการเรยนรไวอยางครบถวน โดยองคความรนนไดนากรอบมาตรฐานการเรยนรตามทหลกสตรกาหนดไว นารายละเอยดเนอหาสาระมาเรยบเรยงอยางมมาตรฐานของการจดทาหนงสอเรยน เพอใหผเรยนสามารถอานเขาใจงายและศกษาคนควาดวยตนเองไดอยางสะดวก คณะผจดทาหวงเปนอยางยงวา หนงสอเรยนรายวชาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร รหสวชา ทร02006 เลมนจะเปนสอทอานวยประโยชนตอการเรยนรตามหลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอใหผเรยนสมฤทธผลตามมาตรฐาน ตวชวดทกาหนดไวในหลกสตรทกประการ

คณะผจดทา สานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม

Page 3: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-ข-

 

สารบญ เรอง หนา คานา................................................................................................................................................... ก สารบญ................................................................................................................................................ ข รายละเอยดวชา.................................................................................................................................. ง คาอธบายรายวชา................................................................................................................. จ แบบทดสอบกอนเรยน........................................................................................................................ ฉ บทท 1 หลกการ แนวคดและความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร........................... 1

แผนการเรยนรประจาบทท1................................................................................................. 2 ตอนท 1.1 หลกการของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร.............................................. 3

ตอนท 1.2 แนวคดของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร................................................ 5 ตอนท 1.3 ความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร.......................................... 7 กจกรรมทายบท.................................................................................................................... 10 บทท 2 ประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร.................................................................. 12

แผนการเรยนรประจาบทท 2................................................................................................ 13 ตอนท 2.1 ประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร.............................................. 14

กจกรรมทายบท.................................................................................................................... 16 บทท 3 การเตรยมการวางแผนและขนตอนกระบวนการจดทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร 18

แผนการเรยนรประจาบทท 3………………………………………………………………………….………… 19 ตอนท 3.1 การพจารณาเลอกโครงงาน……………………………………………………………….……… 20 ตอนท 3.2 การวางแผนทาโครงงานและขนตอนกระบวนการทาโครงงาน………………….…… 21

กจกรรมทายบท.................................................................................................................... 25 บทท 4 ทกษะทจาเปนในการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร.................... 27

แผนการเรยนรประจาบทท 4……………………………………………………………………………………. 28 ตอนท 4.1 ทกษะดานการจดการขอมลสารสนเทศ………………………………………………………. 29 ตอนท 4.2 ทกษะการคดอยางเปนระบบ…………………………………………………………………….. 32 ตอนท 4.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร………………………………………………………….. 35 ตอนท 4.4 ทกษะการนาเสนอ…………………………………………………………………………………… 39 ตอนท 4.5 ทกษะการพฒนาตอยอดความร………………………………………………………………… 41 กจกรรมทายบท.................................................................................................................... 43 บทท 5 การสะทอนความคดเหนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร........................................... 45

แผนการเรยนรประจาบทท 5................................................................................................ 46 ตอนท 5.1 แนวคดเรองการสะทอนความคด........................................................................ 47

ตอนท 5.2 ความสาคญของการสะทอนความคด.................................................................. 49

Page 4: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-ค-

 

สารบญ(ตอ) เรอง หนา ตอนท 5.3 การประเมนโครงงานและการพฒนาโครงงานจากขอบกพรองตางๆ................... 50 กจกรรมทายบท.................................................................................................................... 52 แบบทดสอบหลงเรยน......................................................................................................................... 54 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน.......................................................................................... 56 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน................................................................................................... 57 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน................................................................................................... 57 ภาคผนวก........................................................................................................................................... 58 แบบฟอรมเสนอขออนมตโครงงาน....................................................................................... 59 แบบฟอรมการเขยนรายงานโครงงาน................................................................................... 60 ปกแบบการเรยนรโดยโครงงาน............................................................................................. 62 การอนมตแผนการเรยนรโดยโครงงาน.................................................................................. 63 บรรณานกรม....................................................................................................................................... 64 คณะผจดทา........................................................................................................................................ 65 คณะบรรณาธการ/ปรบปรงแกไข....................................................................................................... 66

Page 5: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-ง-

 

1.คาอธบายรายวชา

คาอธบายรายวชา ทร02006โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร จานวน 3 หนวยกต ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลาย

มาตรฐานท 1.1 มความรความเขาใจ ทกษะ และเจตคตทดตอการเรยนรดวยตนเอง

ศกษาและฝกทกษะเกยวกบเรองตอไปน

หลกการและแนวคดของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร การเตรยมการ วางแผนและขนตอนกระบวนการจดทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ทกษะและกระบวนการทจาเปนในการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร (การหาขอมล การเลอกใชขอมล การจดทาขอมล การนาเสนอขอมล การพฒนาตอยอดความร) การสะทอนความคดเหนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

การจดประสบการณการเรยนร

ควรจดในลกษณะของการบรณาการทกษะตางๆ ไปพรอมกบการสรางสถานการณในการเรยนรอยางสรางสรรค เพอฝกใหผเรยนไดฝกดาเนนการในการทาโครงงานและมเจตคตทดตอการเรยนรดวยตนเอง ททาใหการเรยนรดวยตนเองประสบความสาเรจ และนาความรไปใชในวถชวตใหเหมาะสมกบตนเองและชมชนสงคม

การวดและประเมนผล

ใชการประเมนจากสภาพจรงของผเรยนทแสดงออกเกยวกบดาเนนการในการทาโครงงาน สงโครงงานและการทดสอบ

รายละเอยดวชา

Page 6: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-จ-

 

รายละเอยดคาอธบายรายวชา ทร02006 โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร จานวน 3หนวยกต ระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย

มาตรฐานท 1.1 มความรความเขาใจ ทกษะ และเจตคตทดตอการเรยนรดวยตนเอง

ท หวเรอง ตวชวด เนอหา จานวน

(ชวโมง)

1 โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

1. มความร ความเขาใจ หลกการและแนวคดโครงงาน ความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ประเภทของโครงงาน การเตรยมการทาโครงงาน ทกษะและ กระบวนการในการทา โครงงาน 2. มความสามารถ ในการดาเนนการทา โครงงาน และสะทอน ความคดเหนตอโครงงาน 3.มเจตคตทด ตอการทาโครงงานและเหนคณคาของโครงงาน

1. หลกการและแนวคดของ โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร 2.ความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร 3.ประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร 4.การเตรยมการ วางแผนและข น ต อ น ก ร ะบ ว น ก า ร ท าโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร 5.ทกษะและกระบวนการทจาเปนในการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร (การหาขอมลการเลอกใช ขอมล การจดทาขอมล การนาเสนอข อ ม ล ก า ร พฒน า ต อ ย อดความร) 6. การสะทอนความคดเหนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

120

Page 7: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-ฉ-

 

แบบทดสอบกอนเรยน รายวชา โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

จงกากบาท (X) ขอทถกทสดเพยงขอเดยว

1. การไดมาของหวเรองในการทาโครงงาน ควรจะไดมาจากทใดเปนอนดบแรก ก. สงเกตสารวจสงแวดลอมรอบตว ข. ไปศกษาแนวคดของโครงงานอน ค. ไปศกษานอกสถานท ง. ปรกษาอาจารยทปรกษาโครงงาน 2. ผทควรเปนทปรกษาโครงงานทด ควรเปนใคร ก. อาจารยประจาชน ข. บคคลทไมใชครอาจารย หรอ ผอานวยการโรงเรยน ค. ใครกไดทมความรในเรองของโครงงาน ง. ใครกไดทมความรในเรองทเราศกษา 3. สงทควรทาเปนอนดบแรกในการทาโครงงานคอทาอยางไร ก. สอบถามเรองทจะทาจากอาจารยทปรกษา ข. คดหวเรองทจะทา ค. เตรยมสถานททจะทาโครงงาน ง. ศกษาหาสถานททจะประกวด 4. การจดการเรยนการสอนแบบโครงงานมงเนนดานใดถกทสด ก. มงเนนใหผเรยนสามารถเอาสงทไดมาไปหารายได ข. มงเนนใหผเรยนเรยนรจากประสบการณตรง ค. มงเนนใหผเรยนหาเลยงชพเพยงลาพง ง. มงเนนใหผเรยนสามคค 5. โครงงานคออะไร ก. สงทถกบงคบกาหนดใหศกษา ข. การเรยนรโดยไมอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร ค. การเรยนรโดยไมมการวางแผน ง. กจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนศกษาสงทสนใจอยางลก 6. โครงงานตามสาระการเรยนร มลกษณะเชนใด ก. เปนการพฒนาศกยภาพของตนเองไปดานทตนเองสนใจ ข. เปนการใหบรณาการรวมกบการเรยนร ค. เปนการสรางความสามคคในหมคณะ ง. เปนการนาความรดานตางๆ มาประยกตใชดวยกน

Page 8: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

-ช-

 

7. ประเภทของโครงงานแบงออกไดเปนกประเภท ก. 2 ประเภท ข. 3 ประเภท ค. 4 ประเภท ง. 5 ประเภท 8. การออกแบบเสอผา จดอยในโครงงานประเภทใด ก. โครงงานตามความถนด ข. โครงงานตามสาระการเรยนร ค. โครงงานตามความสนใจ ง. โครงงานคณตศาสตร 9. การใชสมนไพรในการปราบศตรพชจดอยในโครงงานประเภทใด ก. ตามสาระการเรยนร ข. ตามอธยาศย ค. ตามความสนใจ ง. ตามความถนด 10. ขอใดคอจดมงหมายของการทาโครงงาน ก. เพอใหผเรยนไดผลประโยชนจากกจกรรม ข. เพอใหผเรยนรรกสามคค ค. เพอใหผเรยนรถงความเปนไทย ง. เพอใหผเรยนไดแสดงออกซงความคดรเรมสรางสรรค

Page 9: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

 

บทท 1

หลกการ แนวคด และความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

Page 10: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

บทท 1 หลกการ แนวคด และความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร สาระสาคญ

การจดทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ผทจะดาเนนการจดโครงงานจะตองรและเขาใจถง หลกการ แนวคด และความหมายของโครงงาน เพอพฒนาทกษะการเรยนร เพอจะไดนาความรและความเขาใจไปดาเนนการจดทาโครงงานได ทงนเพราะการจดทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร เปนเครองมอแสวงหาความรดวยตนเองในลกษณะทผเรยนมอสระในการเลอกวธ หรอเนอหาสาระตามศกยภาพและสงแวดลอม รวมทงยงเปนการสรางโอกาสใหผเรยนไดฝกทกษะ ทจะไปขยายผลการเรยนรดวยตนเองตอไปในภายภาคหนาไดอยางกวางขวาง ผลการเรยนรทคาดหวง เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจ หลกการ แนวคดและความหมายของโครงงานเพอพฒนา ทกษะการเรยนร ขอบขายเนอหา ตอนท 1.1 หลกการของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

ตอนท 1.2 แนวคดของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ตอนท 1.3 ความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร กจกรรมการเรยนร

1. ศกษาหนงสอเรยน บทท 1 2. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในหนงสอเรยน สอประกอบการเรยนร

1. หนงสอเรยนบทท 1 2. ใบงานท1 ประเมนผล

1. ประเมนผลจากการสงเกต 2. ประเมนผลจากใบงาน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 11: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

ตอนท 1.1 หลกการของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ผเรยนจะมความเขาใจและสามารถนาโครงงานไปใชในการแสวงหาความรไดอยางด ดงนนผเรยนควร

มโลกทศนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรทกวางขวาง ซงจาเปนตองทาความเขาใจหลกการของโครงงาน ซงไดประมวลหลกการเฉพาะทสาคญมาใหศกษาดงน

หลกการของการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร 1) เนนการแสวงหาความรดวยตนเอง 2) ผเรยนเปนผวางแผนในการศกษาคนควาดวยตนเอง 3) ผเรยนลงมอปฏบตดวยตนเอง 4) ผเรยนเปนผนาเสนอโครงงานดวยตนเอง

5) ผเรยนรวมกาหนดแนวทางวดผลและประเมนผล จดมงหมายของการทาโครงงาน (www. thaigoodview.) 1) เพอใหผเรยนไดศกษาขอมลจากแหลงความรตางๆ ดวยตนเอง 2) เพอใหผเรยนไดแสดงความคดรเรมสรางสรรค

3) เพอใหผ เรยนเกดคณลกษณะทพงประสงค เชน ร จกทางานรวมกบบคคลอน มความเชอมนในตนเอง มความรบผดชอบ ฯลฯ

4) เพอใหผเรยนใชความรและประสบการณเลอกทาโครงงานตามความสนใจ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 หมวด 4 มาตรา 22 กลาววา “การจดการศกษายดหลกวา ใหผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวามความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ” และมาตรา 24 กลาววา “การจดกระบวนการเรยนรใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของ ดาเนนการดงตอไปน...(7) จดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน...(11) ฝกทกษะกระบวนการคดและการจดการ การเผชญสถานการณและการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกปญหา...(15) จดกจกรรมใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง ฝกการปฏบตใหทาได คดเปนทาเปน รกการอานและเกดการใฝรอยางตอเนอง...(23) จดการเรยนการสอนโดยผสมผสานสาระความรตางๆ อยางไดสดสวนสมดลกน รวมทงปลกฝงคณธรรมคานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา...(33) จดการเรยนรใหเกดขนได ทกเวลา ทกสถานท มการประสานความรวมมอกบบดา มารดา ผปกครองและบคคลในชมชนทกฝาย เพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ” “โครงงานเปนกจกรรมการเรยนการสอนทใชพฒนาความสามารถของผเรยน อกทงยงเปนกจกรรมทตอบสนองตอกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ จงมความจาเปนอยางยงทครตองนาไปใชในการจดกจกรรมการเรยนร เพอพฒนาความสามารถของผเรยนในทกสาระการเรยนร ซงผเรยนตองมความสามารถในการเลอกสรรใหถกตอง และเหมาะสมกบระดบการศกษาของตนเอง รวมถงความสามารถในการนาความรทเกดจากการเสาะแสวงหาไปประยกตใชชวตจรงได จงนบวาเปนการปฏรปผเรยนใหรจกแสวงหาความรดวยตนเองจากสอทหลากหลายอยางตอเนองและยงยน”

Page 12: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

ยทธ ไกยวรรณ (2546 : 11) กลาววา หลกการของการเรยนวชาโครงงานเนนและเปดโอกาสใหผเรยนคดเอง วางแผนการทางานเอง ลงมอปฏบตงานดวยตนเอง นาเสนอโครงงาน และรวมกาหนดแนวทางการวดผลดวย โดยมครเปนผอานวยความสะดวกและชแนะแนวทางการทางานรวมกน แกปญหากบผเรยนระหวางการทาโครงงาน การจดการเรยนรการทาโครงงาน ควรอยบนพนฐานความเชอและหลกการปฏรปการเรยนร คอ เชอมนในศกยภาพการเรยนรของผเรยน ภายใตหลกการจดการเรยนรทยดผเรยนเปนสาคญ และสอดคลองกบสภาพความเปนจรงในทองถน (บรชย ศรมหาสารคร. 2549 : 19) คอ 1) ผเรยนไดเลอกเรองประเดนปญหาทตองการจะศกษาดวยตนเอง 2) ผเรยนไดเลอกและหาวธการตลอดจนแหลงขอมลทหลากหลายดวยตนเอง 3) ผเรยนลงมอปฏบตและเรยนรดวยตนเอง 4) ผเรยนไดบรณาการทกษะ ประสบการณ ความร สงแวดลอมตามสภาพจรง 5) ผเรยนเปนผสรปและสรางองคความรดวยตนเอง 6) ผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรกบผอน 7) ผเรยนไดนาความรไปใชจรง ( สานกงาน กศน.ภาคเหนอ. 2552 : 125)

Page 13: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

ตอนท 1.2 แนวคดของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร การเรยนรแบบโครงงานเปนการเรยนรทใหความสาคญตอผเรยน ในการเลอกเรยนสงตางๆ ดวย

ตนเอง ทงเนอหา วธการ โดยมครเปนผคอยอานวยความสะดวก ชวยเหลอใหผเรยนไดประสบความสาเรจ ในการเรยน ทงในแงของความรดานวชาการ และความรทใชในการดาเนนชวตและการทางานในอนาคต เปนผทมความสมดลทงดานจตใจ รางกาย ปญญา อารมณ และสงคม การจดกจกรรมการเรยนรใหผเรยน ไดเรยนเรองการจดทาโครงงานนน นอกจากจะมคณคาทางดานการฝกใหผเรยนมความรความชานาญ และมความมนใจในการนาเอาวทยาศาสตรไปใชในการแกปญหาหรอคนควาหาความรตางๆ ดวยตนเองแลว ยงใหคณคาอนๆ คอ

1) รจกตอบปญหาโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ไมเปนคนทหลงเชองมงายไรเหตผล 2) ไดศกษาคนควาหาความรในเรองทตนสนใจ ไดอยางลกซงกวาการจดกจกรรมการเรยนรของคร 3) ทาใหผเรยนไดแสดงออกถงความสามารถพเศษของตนเอง 4) ทาใหผเรยนเกดความสนใจเรยนในกลมสาระการเรยนรนนๆ มากยงขน 5) ผเรยนไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน การเรยนรโดยใชโครงงาน สามารถชวยใหผเรยนไดฝกทกษะสาคญๆ ดงน 1) สมพนธภาพระหวางบคคล (Interpersonal skill) 2) การแกปญหาและความขดแยง (Conflict resolution) 3) ความสามารถในการถกเถยงเจรจาเพอนาไปสการตดสนใจ (Consensus on decision) 4) เทคนคการตดตอสอสารระหวางบคคลทมประสทธภาพ (Effective interpersonal

Communication techniques) 5) การจดการและการบรหารเวลา (Time management) 6) เตรยมผเรยนเพอจะออกไปทางานรวมกบผอน 6.1) ทกษะในแงความรเกยวกบความสามารถในการควบคมจตใจและควบคมตนเอง

(Discipline knowledge) 6.2) ทกษะเกยวกบกระบวนการกลม (Group-processskill)

7) ชวยใหผเรยนไดมความรมากขน มมมมองหลากหลาย(Multi perspective) อนจะนาไป สความสามารถทางสตปญญา การรบร ความเขาใจ การจดจา และความสามารถในการทางานรวมกบผอนไดดยงขน 8) เพมความสามารถในการเขาใจสงตางๆ ไดดขน อนนาไปส ความสามารถในการคดวเคราะหและทกษะการสอสาร (Criticalthinking and Communication skill) (Freeman, 1995) 9) ชวยสนบสนนการพฒนาทกษะการทางานเปนทม จากการเรยนร จากประสบการณ (Experiential learning) (Kolb, 1984) 10) การเรยนแบบโครงงานชวยใหเกดการเรยนรแบบรวมมอกน (Cooperative learning) ในกลมของผเรยน ซงผเรยนแตละคนจะแลกเปลยนความรซงกนและกนในการเรยน โดยอาศยกระบวนการกลม(group dynamic)

Page 14: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

แนวคดสาคญ การเรยนรแบบโครงงานเปนการเรยนรทเชอมโยงหลกการพฒนาการคดแบบบลม (Blom) ทง 6 ขนคอ ความรความจา (Knowledge) ความเขาใจ (Comprehension) การนาไปใช (Application) การวเคราะห (Analysis) การสงเคราะห (Synthesis) การประเมนคา (Evaluation) และยงเปนกระบวนการเรยนรตงแต การวางแผนการเรยนร การออกแบบการเรยนร การสรางสรรคประยกตใชผลผลต และการประเมนผลงานโดยผสอนมบทบาทเปนผจดการเรยนร แคทซและชารด (Katz and Chard, 1994) กลาวถงการสอนแบบโครงงานวา วธการสอนน มจดมงหมายทจะพฒนาผเรยนทงชวตและจตใจ (Mind) ซงชวตจตใจในทนหมายรวมถง ความร ทกษะ อารมณ จรยธรรมและความรสกถงสนทรยศาสตร และไดเสนอวาการจดการเรยนการสอนโดยใชการสอนแบบโครงงานวาควรมเปาหมายหลก 5 ประการ คอ 1) เปาหมายทางสตปญญาและเปาหมายทางจตใจของผเรยน (Intellectual Goals and the Life of the Mind) คอการจดการเรยนการสอนแบบเตรยมความพรอม มงใหผเรยนมปฏสมพนธกบสงแวดลอมอยางหลากหลาย และการมปฏสมพนธกบสงตางๆ รอบตว ผเรยนควรจะไดเขาใจประสบการณและสงแวดลอมรอบ ตวอยางลกซง ดงนนเปาหมายหลกของการเรยนระดบน จงเปนการมงใหผเรยนพฒนาความร ความเขาใจโลกทอยรอบๆ ตวเขา และปลกฝงคณลกษณะการอยากรอยากเรยนใหกบผเรยน 2) ความสมดลของกจกรรม (Balance of Activities) การสอนแบบโครงงานจะทาใหผเรยน ไดปฏบตกจกรรมทเหมาะสมทงกจกรรมทางวชาการ ใชกจกรรมเปนสอทาใหเกดการเรยนร เปดโอกาสใหผเรยนไดทากจกรรมคนหาความร เปนการเรยนรผานการเลนและการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมตางๆ ทอยรอบตว 3) สถานศกษาคอสวนหนงของชวต (School as Life) การเรยนการสอนในสถานศกษาตองเปนสวนหนงในชวตของผเรยนไมใชแยกออกจากชวตประจาวนโดยทวไป กจกรรมในสถานศกษาจงควรเปนกจกรรมทเกยวของกบการดาเนนชวตปกต การมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและผคนรอบๆ ตวผเรยน 4) ศกร.เปนชมชนหนงของผเรยน (Community Ethos in the Class) ทกคนมลกษณะเฉพาะตว การสอนแบบโครงงานเปดโอกาสใหผเรยนแตละคนไดแสดงออกถงคณลกษณะ ความร ความเขาใจ ความเชอของเขา ในการจดกจกรรมการเรยนรแบบนจงเกดการแลกเปลยน การมปฏสมพนธกนอยางลกซง ผเรยนไดเรยนรความแตกตางของตนกบเพอนๆ 5) การจดกจกรรมการเรยนรเปนสงททาทายคร (Teaching as a Challenge) ในการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน ครไมใชผถายทอดความรใหกบผเรยน แตเปนผคอยกระตน ชแนะ และใหความสะดวกในการเรยนรของผเรยน โครงงานบางโครงงานครเรยนรไปพรอมๆ กบผเรยน ครรวมกนคดหาวธแกปญหา ลงมอปฏบตไปดวยกน ถอเปนการเรยนรรวมกน

Page 15: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

ตอนท 1.3 ความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร มผรไดใหความหมายของคาวาโครงงานไวในหลายมมมอง ซงไดประมวลมาใหผเรยนไดศกษาดงน “โครงงาน” หมายถง วธการเรยนวธหนงทผเรยนมงทางานเพอใหเกดความร ควบคกบการทางานใหบรรลเปาหมาย มใชมงทางานเพอใหบรรลเปาหมายอยางเดยว ผทาโครงงานจะตองกาหนดภาระงานใด ภาระงานหนงขนมาทา แลวใชภาระงานนนทาภาระงานอกอยางหนงทเรยกวาภาระงานการศกษาเรยนร สรางความรขนเพอนาความรไปใชปรบปรงการทางานใหบรรลเปาหมาย ในระหวางททางานใหบรรลเปาหมาย กทางานเพอการศกษาเรยนรอกควบคกนไปตลอด (จานง หนนล . 2546:13)

“โครงงาน” คอ การศกษาคนควาหาความรหรอหาคาตอบในขอสงสยเรองใดเรองหนง อยางลกซง ดวยวธการทหลากหลาย เกดภาระงานในการศกษาคนควาดวยความสนใจของผเรยนเอง มคณคากวาการทางานใหบรรลเปาหมายทเรยกวาการทาโครงการ หรอการทารายงานธรรมดาทมผกาหนดหวขอขนใหไปทา” (จานงหนนล. 2546:14 )

“โครงงาน” หมายถง กจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควา และลงมอปฏบตดวยตนเองตามความสามารถ ความถนด และความสนใจ โดยอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร หรอกระบวนการอนไปใชในการศกษาหาคาตอบ โดยมครผสอนคอยกระตนแนะนาและใหคาปรกษาแกผเรยนอยางใกลชด ตงแตการเลอกหวขอทจะศกษาคนควา ดาเนนการวางแผน กาหนดขนตอนการดาเนนงาน และการนาเสนอผลงาน ซงอาจทาเปนรายบคคลหรอเปนกลม (วโรจน ศรโภคา และคณะ. 2544:9 )

“โครงงาน” คอ งานวจยเลกๆ สาหรบผเรยน เปนการแกปญหาหรอขอสงสย หาคาตอบโดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร หากเนอหาหรอขอสงสยเปนไปตามกลมสาระการเรยนรใด จะเรยกวาโครงงานในกลมสาระนนๆ (www. tet2. org/index.)

“โครงงาน” คอ การศกษาคนควาเกยวกบสงใดสงหนงหรอหลายๆ สง ทอยากรคาตอบใหลกซงหรอเรยนรในเรองนนๆ ใหมากขน โดยใชกระบวนการวธการทศกษาอยางมระบบเปนขนตอน มการวางแผนในการศกษาอยางละเอยด ปฏบตงานตามแผนทวางไว จนไดขอสรปหรอผลสรปทเปนคาตอบในเรองนนๆ (www. thaigoodview.)

“โครงงาน” คอ การเรยนรทเกดจากความสนใจของผเรยน ทตองการศกษาคนควาเกยวกบสงใดสงหนงหรอหลายๆ สง ทสงสยและตองการคาตอบใหลกซงชดเจน หรอตองการเรยนรในเรองนนๆ ใหมากขนกวาเดมโดยใชความรหลายๆ ดานและทกษะกระบวนการทตอเนอง มการวางแผนในการศกษาและรบผดชอบปฏบตตามแผนจนไดขอสรปหรอผลการศกษา หรอคาตอบเกยวกบเรองนนๆ อยางเปนระบบ เรองทจะทาโครงงานควรเปนเรองทผเรยนสนใจ และสอดคลองตามสาระการเรยนรตามรายวชานน (สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย.แนวทางการจดการเรยนร หลกสตรการศกษานอกระบบ ระดบการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 .นนทบร : บรษทไทย พบบลคเอดดเคชน จากด, 2553.)

โครงงาน (project) จงเปนเสมอนสะพานเชอมระหวางผเรยนกบหองเรยน และโลกภายนอก ซงผเรยนสามารถจะนาความรทไดรบมาปรบใชไดในชวตจรงของผเรยน ทงนเพราะวา ผเรยนตองนาเอาความรทไดจากชนเรยนมาบรณาการเขากบกจกรรมทจะกระทา เพอนาไปสความรใหมๆ ดวยการสรางความหมาย การแกปญหา และการคนพบดวยตนเอง ผเรยนตองสรางและกาหนดความร จากความคดและแนวคดทมอย

Page 16: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

กบความคดและแนวคดทเกดขนใหม ทาใหเกดการปรบเปลยนความรใหเปนเครองมอในการเรยนรสงใหมตามมมมองในทศนะตางๆ ทรวบรวมมาใหผเรยนไดศกษา จะเหนไดวาโครงงานเปนวธแสวงหาซงความรดวยตนเองอกหนทางหนง ซงมคณคาแตกตางไปจากการเรยนรดวยวธอนๆ อยบาง โดยมขอเดนตรงทเปนการแสวงหาความรทตองสมผสดวยตนเอง อยางไรกตามผเรยนควรสรปความหมายของคาวา โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรทเปนความเขาใจของตวทานเอง

ความหมายของการเรยนรแบบโครงงาน การเรยนรแบบโครงงาน คอ การจดใหนกศกษารวมกลมกนทากจกรรมรวมกน โดยมจดมงหมายใน

การศกษาหาความร หรอทากจกรรมใดกจกรรมหนงตามความสนใจของนกศกษา การเรยนรแบบโครงงานน จงมงตอบสนองความสนใจ ความกระตอรอรน และความใฝเรยนรของผเรยนเอง ในการแสวงหาขอมล ความรตางๆ เพอทาโครงงานรวมกนใหประสบความสาเรจตามจดมงหมายของโครงงาน การเรยนรโดยใชโครงงานเปนศนยกลางการเรยนร (Project Centered Learning) ซงหมายถง การกระทากจกรรมรวมกน ชวยเหลอกนในการแกปญหาทเกดขนภายในกลม ดวยวธการปฏบตจรง เพอการเรยนรวธการแกปญหา อนนาไปสความสามารถในการคดวเคราะห แสวงหาขอมลและแนวทางในการแกปญหาเหลานน การเรยนรแบบโครงงาน อาจมชอเรยกอนทมความหมายเดยวกน ไดแก การเรยนรโดยใชโครงงาน การเรยนรแบบโครงการ การเรยนรโดยใชโครงงานเปนศนยกลางการเรยนร ในเรองความหมาย ไดมผกลาวถงไวหลายคน เชน

จากซ และโรบน (Jaques, 1984; Robbins, 1997) ไดใหความหมายของวธการเรยนรแบบโครงงาน (Group Project) วาหมายถง การรวมกลมกนของบคคลมากกวา 2 คนขนไป มปฏสมพนธกนรวมกนกระทากจกรรมอนนาไปสจดมงหมายบางประการ นอกจากนนแลวโครงงานเปนการจดสถานการณทชวยใหผเรยน ไดเรยนรทางานรวมกน แลกเปลยนขอมลซงกน และกนและสนบสนนกนในการเรยนร (Fascilitate Learning)

สชาต วงศสวรรณ (2542) กลาวถงความหมายของการเรยนรโดยใชโครงงานวาหมายถง การจดการเรยนรอกรปแบบหนง ทเปนการใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษา สารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน โดยมครเปนผกระตน แนะนา และใหคาปรกษาอยางใกลชด

สรปไดวา การเรยนรโดยใชโครงงานเปนการเสรมสรางศกยภาพการเรยนรของแตละคน ใหไดรบการพฒนาไดเตมขดความสามารถทมอยอยางแทจรง ทาใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง ไดเรยนวธการเรยนร สามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง รวมทงปลกฝงนสยรกการเรยนร อนจะนาไปสการเปนบคคลแหงการเรยนรไดในทสด

ความสาคญของการเรยนรแบบโครงงาน การทผ เรยนไดเรยนรผานโครงงาน ทาใหมองเหนความสมพนธระหวางความคดกบขอเทจจรง ซงจะถกเชอมโยงเขาเปนเรองเดยวกน ในลกษณะของความสมพนธและการเชอมโยง อนจะสามารถนาไปใชในสถานการณอนไดอยางหลากหลาย สามารถบรณาการความรมาชวยกนทาโครงงาน เรยนรจกการทางานรวมกบผอน รจกการหาขอมลความรตางๆ ดวยตนเอง ฝกทกษะการสอสาร รจกการคดแกไขปญหาในสวนของผเรยน การเรยนรจากโครงงานถอไดวาเปนการเรยนรรวมกนภายในกลม เพราะทกคนไดเขามามสวนรวมในการคนหาคาตอบหาความหมาย ตลอดจนแนวทางแกไขปญหา รวมคด รวมทางาน สงผลใหเกดกระบวนการคนพบกระบวนการเรยนรสงตางๆ ไดดวยตนเอง สามารถนาความรทไดรบมาแลกเปลยนประสบการณ และแลกเปลยนพนฐานความรระหวางผเรยนดวยกน เปน

Page 17: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

ลกษณะของการเรยนรรวมกน ( Collaboration learning) ความรและสามารถดานตางๆ ทมอยในตวของผเรยน จะถกกระตนใหไดแสดงออกมาอยางเตมทขณะทปฏบตกจกรรม เชนเดยวกบทกษะตางๆ ทจาเปนสาหรบชวต เชน ทกษะการทางาน ทกษะการอยรวมกน ทกษะการจดการ ฯลฯ กจะถกนาเอามาใชอยางเตมตามศกยภาพ ในขณะทรวมกนแกปญหาทเกดขนระหวางการทาโครงงาน การเรยนรแบบโครงงานยงชวยสงเสรมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทงหลายกจะถกปลกฝงและสงสมในตวผเรยน ในขณะททกคนรวมกนทางาน รวมทงเปนการปลกฝงความเปนประชาธปไตย ฝกหดการรจกรบฟงความคดเหนของผอนเนองจากวาแนวคดหลกของการเรยนรแบบโครงงาน จะใชหลกการเรยนรรวมกน (Team learning) อนจะนาไปสการเรยนรดวยการนาตนเอง ซงมผลโดยตรงตอการเพมโอกาสในการเจรญกาวหนาของบคคล ในการเรยนรและพฒนาความร ความสามารถของตนเอง ความสามารถในการมปฏสมพนธและทางานรวมกบผอนไดดและ มประสทธภาพ ไมใชสงทเกดขนเองไดหากแตเปนสงทตองเกดจากการเรยนร เพอจะทาใหทกษะดงกลาวเกดขนในตวของบคคล การเรยนรเพอใหเกดความสามารถและทกษะดงกลาว สามารถทาใหเกดไดโดยใชหลกการเรยนรโดยใหผ เรยนรวมกลมกน มโอกาสรวมกนในการเรยนรและทางานรวมกน โดยใชวธ “group assignments in their courses” ซงมครเปนผอานวยความสะดวกใหแกผเรยน และชวยใหผเรยนสามารถเรยนรทกษะดงกลาวจากประสบการณในการการทาโครงงานรวนกน ดงนนในการจดการเรยนรแบบโครงงานจงตองเนนและใหความสาคญทตวผเรยน โดยมงใหผเรยนไดพฒนาขดความสามารถของตนเองอยางเตมตามศกยภาพ มความสมดลทงดานจตใจ รางกาย ปญญา และสงคม เปนผรจกคด วเคราะห รกการเรยนร เรยนรไดดวยตนเอง มเจตคตทด มวนย มความรบผดชอบ และมทกษะทจาเปนสาหรบการดารงชวต รวมทงทกษะทางอาชพ สามารถพงตนเองและรวมมอกบผอนอยางสรางสรรค การเรยนรแบบโครงงานตองมงพฒนาความสามารถทางอารมณไดแก ความสามารถในการมสต รตวและความสามารถในการปรบตวเขากบสงคม ซงถอวาเปนปจจยสาคญทจะทาใหคนเราประสบความสาเรจในชวต เชนเดยวกบความสามารถทางปญญา ความสามารถหรอความฉลาดทางอารมณทจะตองปลกฝงใหผเรยน ไดแก การรจกตนเอง การเขาใจตนเอง ความสามารถในการควบคมตนเอง ความเขาใจและเหนอกเหนใจผอน มความเชอมนและเหนคณคาในตวเอง ความสามารถในการแกไขขอขดแยงทางอารมณ

Page 18: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

10 

 

กจกรรมทายบท บทท 1

คาชแจง : ใหผเรยนตอบคาถามใหสมบรณ ขอ1. ใหผเรยนบอกหลกการของการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรมาอยางนอย 3 ขอ ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ขอ2. ใหผเรยนบอกแนวคดของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรมาอยางนอย 3 ขอ ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ขอ3. ใหผเรยนสรปความหมายของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ตามทผเรยนเขาใจมาพอสงเขป ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………..

Page 19: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

11 

 

ขอ4. ใหผเรยนสรปความหมายของการเรยนรแบบโครงงาน ตามทผเรยนเขาใจมาพอสงเขป ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ขอ5. ใหผเรยนสรปความสาคญของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ตามทผเรยนเขาใจมาพอสงเขป ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………..

Page 20: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

 

บทท 2

ประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

Page 21: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

13 

 

บทท 2 ประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร สาระสาคญ

การจดทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร นอกจากผเรยนจะตองรและเขาใจถงหลกการ แนวคดและความหมายของโครงงานแลว ผเรยนยงตองรเขาใจและมทกษะในการจาแนกรปแบบของโครงงาน ซงเปนประโยชนในการจดทาโครงงานไดอยางมเปาหมายชดเจนและนาไปสความสาเรจ คอเกดการเรยนรและคนพบองคความรดวยตนเอง ผลการเรยนรทคาดหวง เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจ เกยวกบการจาแนกประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการ เรยนร ขอบขายเนอหา ตอนท 1 ประเภทของโครงงาน กจกรรมการเรยนร 1. ศกษาหนงสอเรยน บทท 2 2. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในหนงสอเรยน สอประกอบการเรยนร 1. หนงสอเรยนบทท 2 2. ใบงานท 2 ประเมนผล

1. ประเมนผลจากการสงเกต 2. ประเมนผลจากใบงาน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 22: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

14 

 

ตอนท 2.1 ประเภทของโครงงาน การจาแนกประเภทของโครงงานอาจแบงไดหลายลกษณะ เชน 1. จาแนกตามกจกรรมการเรยนของผเรยน ซงแบงเปน 2 ประเภท ไดแก 1.1 โครงงานตามสาระการเรยนร เปนการกาหนดโครงงานทบรณาการระหวางสาระการเรยนรและทกษะการแสวงหาความรเพอสรางองคความรใหมๆ ดวยตนเอง 1.2 โครงงานตามความสนใจ เปนการกาหนดโครงงานตามความถนด ความสนใจ ความตองการของผเรยน 2. จาแนกตามวตถประสงคของโครงงาน ซงแบงเปน 4 ประเภท ไดแก 2.1 โครงงานทเปนการสารวจรวบรวมขอมล 2.2 โครงงานทเปนการศกษาคนควาทดลอง 2.3 โครงงานทเปนการศกษาทฤษฎหลกการหรอแนวคดใหมๆ ในการพฒนาผลงาน 2.4 โครงงานทเปนการสรางประดษฐคดคน โดยมรายละเอยดในแตละประเภทของ ดงน 1. โครงงานทเปนการสารวจรวบรวมขอมล เปนโครงงานทมวตถประสงคในการรวบรวมขอมล เรองใดเรองหนง แลวนาขอมลนนมาจาแนกเปนหมวดหมในรปแบบทเหมาะสม ขอมลทไดจะนาไปปรบปรงพฒนาผลงาน สงเสรมผลผลตใหมคณภาพดยงขน ขอมลดงกลาวอาจมผจดทาขนแลว แตมการเปลยนแปลง จงตองมการจดทาใหมเพอใหมความทนสมย สอดคลองกบความตองการของผศกษาโครงงาน โดยใชวธการเกบขอมลดวยแบบสอบถาม แบบสมภาษณ แบบบนทก เชน การสารวจแหลงเรยนรในชมชน การสารวจงานบรการและสถานประกอบการในทองถน เปนตน ในการทาโครงงานประเภทสารวจรวบรวมขอมล ไมจาเปนตองมตวแปรเขามาเกยวของ ผเรยนเพยงแตสารวจรวบรวมขอมลทไดแลว และนาขอมลทไดมาจดใหเปนหมวดหมพรอมนาเสนอ กถอวาเปนการสารวจรวบรวมขอมล 2. โครงงานทเปนการศกษาคนควาทดลอง เปนโครงงานทมวตถประสงคเพอการศกษาเรองใดโดยเฉพาะ โดยศกษาหลกการและออกแบบการคนควา ในรปแบบการทดลองเพอยนยนหลกการ ทฤษฎ เพอศกษาหาแนวทางในการเพมคณคา และการใชประโยชนใหมากขน เชน การปลกพชโดยไมใชสารเคม การทาขนมอบชนดตางๆ โดยใชวสดในทองถน การควบคมการเจรญเตบโตของตนไมประเภทเถา การศกษาสตรเครองดมทผลตจากธญพช ในการทาโครงงานประเภทการศกษาคนควาทดลอง จาเปนตองมการจดการกบตวแปรทจะมผลตอการทดลอง ม 3 ชนด คอ 2.1 ตวแปรตนหรอตวแปรอสระ หมายถงเหตของการทดลองนนๆ 2.2 ตวแปรตาม ซงจะเปนผลทเกดจากการเปลยนแปลงของตวแปรตน 2.3 ตวแปรแทรกซอน (Extraneous Variables) เปนตวแปรอนๆ ทอาจมผลตอตวแปรตาม โดยผวจยไมตองการใหเกดเหตการณนนขน

Page 23: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

15 

 

3. โครงงานทเปนการศกษาทฤษฎหลกการหรอแนวคดใหมๆ เปนโครงงานทมวตถประสงคเพอเสนอความรหรอหลกการใหมๆ เกยวกบเรองใดเรองหนงทยงไมมใครเคยคด หรอคดขดแยง หรอขยายจากของเดมทมอยจากเนอหาวชาการหลกการทฤษฎตางๆ นามาปรบปรง พฒนาใหสอดคลองมความชดเจน มผลงานทเปนรปธรรม ซงตองผานการพสจนอยางมหลกการและเชอถอได เชน การใชสมนไพรในการปราบศตรพช การใชพลงงานแสงอาทตยในการถนอมอาหารและปรงอาหาร เกษตรแบบผสมผสาน เทคนคการแกโจทยปญหา การทาโครงงานประเภทน ผทาโครงงานจะตองมความรในเรองนนๆ เปนอยางด จะสามารถอธบายไดอยางมเหตผลและนาเชอถอ จงไมเหมาะทจะทาใหระดบผเรยนมากนก 4. โครงงานทเปนการสรางประดษฐคดคน เปนโครงงานทมวตถประสงค คอ การนาความรทฤษฎ หลกการ มาประยกตใชโดยประดษฐเปนเครองมอเครองใช เพอประโยชนตางๆ หรออาจเปนการสรางสรรคสงประดษฐขนมาใหม หรอปรบปรงของเดมใหดขนใชประโยชนไดมากยงขน เชน การประดษฐเครองควบคมการรดนา การประดษฐเครองรบวทย การประดษฐของชารวย การออกแบบเสอผา จากสาระสาคญของการจดประเภทโครงงาน ผเรยนจะเหนไดวาโครงงานอาจจาแนกประเภทไดหลายแนวคด เชน จาแนกตามกจกรรมการเรยนรของการจดทาโครงงานเปน 2 ประเภท คอ 1)โครงงานตามสาระการเรยนร 2)โครงงานตามความสนใจ และจาแนกตามวตถประสงคในการจดทาโครงงานเปน 4 ประเภท คอ 1)โครงงานทเปนการสารวจรวบรวมขอมล หรอโครงงานประเภทสารวจ 2)โครงงานทเปนการศกษาคนควา ทดลอง หรอโครงงานประเภททดลอง 3)โครงงานทเปนการศกษาทฤษฎหลกการหรอแนวคดใหมๆ หรอโครงงานประเภทพฒนา 4)โครงงานทเปนการสรางประดษฐคดคน หรอโครงงานประเภทประดษฐ การเรยนรเรองประเภทของโครงงาน จะเปนประโยชนตอผเรยนในการตดสนใจออกแบบโครงงาน ใหสนองตอวตถประสงคทตองการจะศกษาไดอยางเหมาะสม

Page 24: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

16 

 

กจกรรมทายบท บทท 2

คาชแจง : ใหผเรยนตอบคาถามใหสมบรณ ขอ1. ใหผเรยนจาแนกประเภทของโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรมาพอสงเขป ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ขอ2. ใหผเรยนบอกประเภทของโครงงานทจาแนกตามวตถประสงความอะไรบาง ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ขอ3. ใหผเรยนบอกลกษณะของโครงงานทเปนการสารวจ รวบรวมขอมลพรอมยกตวอยางประกอบ ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….…

Page 25: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

17 

 

ขอ4. ใหผเรยนอธบายตวแปรของโครงงานทเปนการคนควา ทดลอง ตามทผเรยนเขาใจมาพอสงเขป ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ขอ5. ใหผเรยนยกตวอยางโครงงานทเปนการสรางประดษฐ คดคนตามทผเรยนสนใจ มาอยางนอย 3 ตวอยาง พรอมทงอธบายเหตผล ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….… ……………………………………………………………………………………………………………..………………………………………….…

Page 26: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

 

บทท 3

การเตรยมการวางแผนและขนตอนกระบวนการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

Page 27: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

19

 

บทท 3 การเตรยมการวางแผนและขนตอนกระบวนการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร สาระสาคญ

การทาโครงงานเปนขนตอนการเรยนรทสาคญ เพราะจะทาใหผเรยน ไดนาความรเกยวกบการทาโครงงานไปสการแสวงหาองคความร ในทางปฏบตไดอยางเปนประโยชนในแตละระดบการเรยนรโครงงาน จะไดนาเสนอในลกษณะทเปนพนฐาน เพอใหผเรยนไดประยกตใชในโอกาสตอไปอยางหลากหลาย ผลการเรยนรทคาดหวง

เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจ สามารถเตรยมการและดาเนนการจดทาโครงงานเพอพฒนา ทกษะการเรยนรได ขอบขายเนอหา ตอนท 3.1 การพจารณาเลอกโครงงาน ตอนท 3.2 การวางแผนทาโครงการและขนตอนกระบวนการทาโครงงาน กจกรรมการเรยนร

1. ศกษาหนงสอเรยน บทท 3 2. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในหนงสอเรยน

สอประกอบการเรยนร

1. หนงสอเรยนบทท 3 2. ใบงานท 3

ประเมนผล

1. ประเมนผลจากการสงเกต 2. ประเมนผลจากใบงาน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 28: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

20

 

ตอนท 3.1 การพจารณาเลอกโครงงาน

การพจารณาเลอกโครงงานสาหรบการทาโครงงานประเภทตางๆ มแนวคดกวางๆ ใหผเรยนไดใชเปนกรอบความคดในการตดสนใจ พจารณาเลอกหวขอในการทาโครงงานจากเรองปญหาใกลๆ ตว เรองทตอยอดจากบทเรยนทเรยนมาแลวโดยมวธการคด ดงน

1) ใหสงเกตสงแวดลอมใกลตวทเปนปญหา ในการสงเกตสงแวดลอมทวไปรอบๆ ตวผ เรยนทเปนปญหา เชน สงแวดลอมในสถานศกษา

สงแวดลอมรอบบาน สงแวดลอมทวไป เชน ในสถานศกษามขยะเยอะ มเศษไม เศษหญา หรอวสดตางๆ ทไมสามารถนากลบมาใชประโยชนไดแลว คดหาวธใหสามารถนากลบมาใชใหเกดประโยชนอกครง

2) ใหสารวจปญหาทเกดจากอาชพในชมชนหรอทองถน ในการประกอบอาชพในชมชนหรอทองถนวามปญหาเกดขนอยางไรบาง เชน ปญหาจากแมลงศตรพช

วชพชตางๆ หาวธกาจดศตรพชวชพชตางๆ หรอนาสงเหลานนมาใชใหเกดประโยชน หรอวธในการเพมจานวนผลผลตของอาชพตางๆ หาวธในการลดคาใชจายในการผลต หาวธในการลดเวลา จานวนตนทน ฯลฯ

3) สารวจปญหาของอาชพเสรม ในการสารวจปญหาจากการประกอบอาชพเสรมของตวผเรยนเอง ชมชนหรอทองถนโดยการหาวธใน

การเพมปรมาณ ผลผลต คณภาพของผลผลต หรอปรบปรงวธการตางๆ ใหมประสทธภาพยงขน เชน การเลยงปลาสวยงาม ใหคดหาวธในการทาใหปลามสสวยโดยคดวธหาสตรอาหาร วธในการเพาะพนธปลาเปนตน

4) สารวจความเชอของคนในชมชนหรอทองถน ผเรยนสารวจความเชอตางๆ ของคนในชมชนทองถน ซงเปนภมปญญาชาวบานทมความเชอในเรอง

ตางๆ หรอทเคยปฏบตสบตอๆ กนมา มาพสจนหาขอเทจจรงวาทคนในชมชนทองถนกระทานน เปนจรงหรอไม เชน ความเชอในเรองฟนผมสาเหตมาจากแมงกนฟนจรง หรอความเชอในเรองหามหญงมครรภเยบปกถกรอยฯลฯ แลวนามาคดหาแนวคดในการทาโครงงาน

5) ศกษาคนควาจากหนงสอตาราทเกยวของหรอหนงสอพมพ ในการทจะไดหวขอของโครงงาน การศกษาหาความรจากหนงสอหรอตาราทเกยวของ หรอ

หนงสอพมพทไดนาเสนอเกยวกบการทาโครงงาน ซงเราจะนาแนวคดตางๆ ทไดมาจากหนงสอพมพ นามาดดแปลงหรอคดเปนหวขอโครงงานได

6) ชม ฟง รายการวทยหรอโทรทศน รายการวทยหรอโทรทศนหลายรายการ ไดนาเสนอเกยวกบการทาโครงงานทไดจดทาประสบ

ความสาเรจไดนามาเสนอสสายตาบคคลทวไปโดยแนวคดตางๆ มาปรบปรงเพอคดเปนหวขอโครงงานได 7) ศกษาจากนทรรศการหรอโครงงานของผอน

ในการเขาศกษาดงานจากนทรรศการตางๆ ตามหนวยงานหรอสถาบนทางการศกษาไดจดขน เชน ตามมหาวทยาลยตางๆ หรอหนวยงานของทางราชการหรอเอกชน จะมการนาโครงงานประเภทตางๆ เขามาประกวดหรอแขงขน แลวนาแนวคดทไดจากการศกษามาปรบปรงคดเปนหวขอโครงงานของเราได 8) ผเรยนสามารถสนทนาแลกเปลยนความรจากผรหรอครประจากลม

ในเรองทเราสนใจเพอหาแนวความคดกวางๆ หรอวธในการตดสนใจในการเลอกคดทาหวขอโครงงาน

Page 29: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

21

 

ตอนท 3.2 การวางแผนทาโครงงานและขนตอนกระบวนการทาโครงงาน

การทาโครงงานมขนตอนกระบวนการ ดงน 1) การคดและการเลอกหวเรอง ผเรยนจะตองคดและเลอกหวเรองของโครงงานดวยตนเองวาอยากจะ

ศกษาอะไร ทาไมจงอยากศกษา หวเรองของโครงงานมกจะไดมาจากปญหา คาถามหรอความ อยากร อยากเหนเกยวกบเรองตางๆ ของผเรยนเอง หวเรองของโครงงานควรเฉพาะเจาะจงและชดเจน เมอใครไดอานชอเรองแลว ควรเขาใจและรเรองวาโครงงานนทาจากอะไร และควรคานงถงประเดนความเหมาะสมของระดบความร ความสามารถของผเรยน วสดอปกรณทใช งบประมาณ ระยะเวลา ความปลอดภยและแหลงความร เปนตน

2) การวางแผนการทาโครงงาน จะรวมถงการเขยนเคาโครงของโครงงาน ซงตองมแนวคดทกาหนดไวลวงหนา เพอใหการดาเนนการเปนไปอยางรดกมและรอบคอบ ไมสบสน แลวนาเสนอตอครประจากลมหรอ ครทปรกษา เพอขอความเหนชอบกอนดาเนนการขนตอไป การเขยนเคาโครงของโครงงานโดยทวไป เขยนเพอแสดงแนวคด แผนงาน และขนตอนการทาโครงงาน ซงควรประกอบดวยหวขอตอไปน 2.1) ชอโครงงาน : เปนชอเรองทผเรยนจะทาการศกษาคนควา เพอหาคาตอบหรอหาแนวทางในการแกปญหา การตงชอเรอง ควรสอความหมายใหไดวาเปนโครงงานทจะทาอะไร เพอใคร /อะไร ควรเปนขอความทกะทดรดชดเจนสอความหมายไดตรง 2.2) ชอผทาโครงงาน : เปนการระบชอของผทาโครงงาน ถาเปนโครงงานกลมใหระบชอผทาโครงงานทกคน พรอมเขยนรายละเอยดงานหรอหนาทความรบผดชอบ ในการทาโครงงานของแตละคนใหชดเจน 2.3) ชอทปรกษาโครงงาน : เปนการระบชอผทใหคาปรกษา ใหคาแนะนาในการทาโครงงานของผเรยน 2.4) หลกการและเหตผลของโครงงาน : เปนการอธบายวา เหตใดจงเลอกทาโครงงานเรองน มความสาคญอยางไร มหลกการหรอทฤษฎอะไรทเกยวของ เรองททาเปนเรองใหม หรอมผอนไดศกษาคนควาเรองนไวบางแลว ถามไดผลอยางไร เรองททาไดขยายผลเพมเตม ปรบปรงจากเรองทผอนทาไวอยางไร หรอเปนการทาซาเพอตรวจสอบผล 2.5) จดมงหมายหรอวตถประสงค : ควรมความเฉพาะเจาะจงและสามารถวดได เปนการบอกขอบเขตของงานทจะทาใหชดเจนขน ซงจดมงหมายหรอวตถประสงคมกเขยนวาศกษา. . . . . . . . . . . . . . . . . . . เพอเปรยบเทยบ. . . . . . . . . . . . เพอผลต. . . . . . . . . . . . . . เพอทดลอง. . . . . . . . . หรอ เพอสารวจ. . . . . . . . . . . . . . . . . ซงจดประสงคของโครงงานทจะบงบอกวาเปนโครงงานประเภทใด (ตามเนอหาบทท 2) และจดมงหมายของโครงงานจะเปนทศทางในการกาหนดวธการดาเนนโครงการ 2.6) สมมตฐานในการทาโครงงาน (ถาม) : สมมตฐานเปนคาตอบหรอคาอธบายทคาดไว ลวงหนา ซงอาจจะถกหรอไมกได การเขยนสมมตฐานควรมเหตมผลมทฤษฎหรอหลกการรองรบ และทสาคญ คอ เปนขอความทมองเหนแนวทางในการดาเนนการทดสอบได โครงงานวจยทกาหนดสมมตฐานควรเปนโครงงานประเภททดลอง ซงมกจะตองกาหนดตวแปรในกระบวนการทดลอง นอกจากนควรม ความสมพนธ

Page 30: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

22

 

ระหวางตวแปรอสระ (ตน) และตวแปรตาม ตวแปรแทรกซอน ซงตวแปรทเกยวของ : ตวแปรอสระ (ตน) สงทเปนเหตของปญหา ตวแปรตาม คอสงทเปนผล ตวแปรแทรกซอนคอ สงทอาจมผลตอตวแปรตามโดยผวจยไมตองการใหเกดเหตการณนนขน 2.7) วธดาเนนงานและขนตอนการดาเนนงาน : เปนการเขยนใหเหนขนตอนของการ ทาโครงงานตงแตเรมตนจนสนสดการทางาน โดยเขยนใหชดเจนวาจะตองทาอะไรทาเมอไหร ทไหน ใหละเอยดทกขนตอนและกจกรรม 2.8) แผนปฏบตงาน : เปนการนาขนตอนการทาโครงงานมาเขยนในรปของปฏทนตารางกาหนดการทางานในแตละขนตอน 2.9) ผลทคาดวาจะไดรบ : เปนการเขยนใหเหนถงประโยชน และผลทคาดวาจะไดรบจากการทาโครงงาน โดยใหระบวาจะเกดประโยชนแกใครเกดขนอยางไร ทงโดยทางตรงหรอทางออมและ ผลทคาดวาจะไดรบจะตองสอดคลองกบจดมงหมายหรอวตถประสงค 2.10) เอกสารอางอง : รายชอเอกสารทนามาอางองเพอประกอบการทาโครงงาน ตลอดจนการเขยนรายงานการทาโครงงาน ควรเขยนตามหลกการทนยม

ทมา http://maetang-tr02006.blogspot.com/2015/05/41.html

3) การดาเนนงานเมอทปรกษาโครงงานใหความเหนชอบเคาโครงของโครงงานแลว ตอไปกเปนขนลงมอปฏบตงานตามขนตอนทระบไว ผเรยนตองพยายามทาตามแผนงานทวางไว เตรยมวสดอปกรณ และสถานทใหพรอมปฏบตงานดวยความละเอยดรอบคอบ คานงถงความประหยดและความปลอดภยในการทางานตลอดจนการบนทกขอมลตางๆ วาไดทาอะไรไปบางไดผลอยางไร มปญหาและขอคดเหนอยางไร พยายามบนทกใหเปนระเบยบและครบถวน

Page 31: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

23

 

4)การเขยนรายงานเกยวกบโครงงาน เปนวธสอความหมายวธหนงทจะใหผอนไดเขาใจถงแนวคด วธการดาเนนงาน ผลทไดตลอดจนขอสรปและขอเสนอแนะตางๆ จากการศกษาคนควาตงแตตนจนจบ การเขยนรายงานโครงงานอาจไมระบตายตวเหมอนกนทกโครงงาน สวนประกอบของหวขอในรายงานตองเหมาะสมกบประเภทของโครงงานและระดบชนของผเรยน องคประกอบของการเขยนรายงานโครงงาน แบงกวางๆ เปน 3 สวน ดงน 4.1) สวนปกและสวนตน ประกอบดวย (1) ชอโครงงาน (2) โครงงาน ระดบ สถานศกษา และวนเดอนปทจดทา (3) ชอครประจากลม อาจารยทปรกษา (4) คานา (5) สารบญ (6) สารบญตาราง หรอภาพประกอบ (ถาม) (7) บทคดยอสนๆ ทบอกเคาโครงอยางยอๆ ซงประกอบดวย เรอง วตถประสงค วธการศกษา ระยะเวลา และสรปผล (8) กตตกรรมประกาศ เ พอแสดงความขอบคณบคคล หรอหนวยงานทให ความชวยเหลอหรอมสวนเกยวของ 4.2) สวนเนอเรอง ประกอบดวย (1) บทนาบอกความเปนมา ความสาคญของโครงงาน บอกเหตผล หรอเหตจงใจในการเลอกหวขอโครงงาน (2) วตถประสงค ของโครงงาน (3) สมมตฐานของการศกษาคนควา (4) การดาเนนงานอาจเขยนเปนตาราง แผนผงโครงงานเพอใหการดาเนนงานเปนไปตามหวขอเรอง ตรงตามวตถประสงโครงงานและพสจนคาตอบ (สมมตฐาน) (5) สรปผลการศกษาเปนการอธบายคาตอบทได จากการศกษาคนควาตามหวขอยอยทตองการทราบวาเปนไปสมมตฐานหรอไม (6) อภปรายผล บอกประโยชนหรอคณคาของผลงานทได และบอกขอจากดหรอปญหา อปสรรค (ถาม) พรอมทงบอกขอเสนอแนะในการศกษาคนควาโครงงานลกษณะใกลเคยงกน 4.3) สวนทาย ประกอบดวย (1) บรรณานกรมหรอเอกสารอางองหรอเอกสารทใชคนควา ซงมหลายประเภท เชน หนงสอ ตารา บทความ หรอคอลมน ซงจะมวธการเขยนบรรณานกรมตางกน เชน หนงสอ ชอ นามสกล ชอหนงสอ. สถานทพมพ : สานกพมพ, ปทพมพบทความในวาสารชอผเขยน "ชอบทความ" ชอวารสาร. ปทหรอเลมท : หนา ; วน เดอน ป. คอลมนจากหนงสอพมพ ชอผเขยน "ชอคอลมน : ชอเรองในคอลมน" ชอหนงสอพมพ. วน เดอน ป. หนา.

Page 32: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

24

 

(2) ภาคผนวก เชน โครงรางโครงงาน ภาพกจกรรม แบบสอบถาม บทสมภาษณ 5) การนาเสนอผลงาน การนาเสนอผลงานเปนขนตอนสดทายของการทาโครงงาน และเขาใจถง

ผลงานนน การนาเสนอผลงานอาจทาไดหลายรปแบบ ขนอยกบความเหมาะสมตอประเภทของโครงงาน เนอหา เวลา ระดบของผเรยน เชน การแสดงบทบาทสมมต การเลาเรอง การเขยนรายงาน สถานการณ จาลอง การสาธต การจดนทรรศการ ซงอาจมทงการจดแสดงและการอธบายดวยคาพด หรอการรายงานปากเปลา การบรรยาย สงสาคญคอ พยายามทาใหการแสดงผลงานนนดงดดความสนใจของผชม มความชดเจน เขาใจงาย และมความถกตองของเนอหา

ทมา http://maetang-tr02006.blogspot.com/2015/05/41.html

Page 33: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

25

 

กจกรรมทายบท

บทท 3

คาชแจง : ใหผเรยนตอบคาถามใหสมบรณ ขอท 1. การพจารณาเลอกโครงงาน มวธการคดอยางไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ขอท 2. การวางแผนทาโครงงานและขนตอนกระบวนการทาโครงงาน มวธการอยางไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

Page 34: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

26

 

..............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................. ขอท 3. ใหผเรยนเรยงลาดบการจดทาโครงงานใหถกตอง

ขนตอนการดาเนนงาน ลาดบขนตอนท การเขยนรายงานโครงงาน การวางแผนโครงงาน การเลอกชอโครงงาน การดาเนนงานโครงงานการนาเสนอผลการจดการดาเนนงาน ขอท 4. ใหผเรยนเขยนองคประกอบของการเขยนรายงานโครงงาน ทง 3 สวน มาพอสงเขป .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ขอท 5. ใหยกตวอยางแผนการปฏบตงานในการทาโครงงานมาพอสงเขป .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

Page 35: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

27

 

..............................................................................................................................................................................

Page 36: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

 

บทท 4

ทกษะทจาเปนในการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

Page 37: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

28

 

บทท 4 ทกษะทจาเปนในการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร สาระสาคญ ความสามารถทจะนานวตกรรมการจดทาโครงงาน ไปเปนเครองมอแสวงหาความรในทางปฏบตไดนน ผเรยนจาเปนตองมทกษะเฉพาะทางในบางประการ การเรยนรทกษะเหลานนจงเปนสงจาเปนสาหรบผเรยน ผลการเรยนรทคาดหวง เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจ และมทกษะในการทาโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร ขอบขายเนอหา ตอนท 4.1 ทกษะดานการจดการขอมลสารสนเทศ ตอนท 4.2 ทกษะการคดอยางเปนระบบ ตอนท 4.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ตอนท 4.4 ทกษะการนาเสนอ ตอนท 4.2 ทกษะการพฒนาตอยอดความร กจกรรมการเรยนร 1. ศกษาหนงสอเรยน บทท 4 2. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในหนงสอเรยน สอประกอบการเรยนร 1. หนงสอเรยนบทท 4 2. ใบงานท 4 ประเมนผล

1. ประเมนผลจากการสงเกต 2. ประเมนผลจากใบงาน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 38: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

29

 

ตอนท 4.1 ทกษะดานการจดการขอมลสารสนเทศ

“ ขอมล (Data)”หมายถง กลมตวอกขระทเมอนามารวมกนแลวมความหมายอยางใดอยางหนง และ มความสาคญควรคาแกการจดเกบ เพอนาไปใชในโอกาสตอๆ ไป ขอมลมกเปนขอความทอธบายถงสงใด สงหนง อาจเปนตวอกษร ตวเลขหรอสญลกษณใดๆ ทสามารถนาไปประมวลผลดวยคอมพวเตอรได (www.itdestination.)

“ขอมล (Data)” หมายถง ขาวสาร เอกสาร ขอเทจจรงเกยวกบบคคล สงของหรอเหตการณในรปแบบของตวเลข ภาพ ตวอกษรและสญลกษณตางๆ เชน คะแนนสอบวชาภาษาไทย ราคาสนคา จานวนผเรยนในโรงเรยน (www.thaigoodview.)

“ขอมล”หมายถง ขอเทจจรงตางๆ ทมอยในธรรมชาต เปนกลมสญลกษณแทนปรมาณ หรอการกระทาตางๆ ทยงไมผานการวเคราะห หรอการประมวลผล ขอมลอยในรปของตวเลข ตวหนงสอ รปภาพ แผนภม เปนตน (www.internationalschool.)

“สารสนเทศ (Information)” หมายถง ขอมลตางๆ ทไดผานการเปลยนแปลงหรอมการประมวลผลหรอวเคราะหสรปผลดวยวธการตางๆ แลวเกบรวบรวมไว เพอนามาใชประโยชนตามตองการการประมวลผล (Data Processing) เปนการนาขอมลจากแหลงตางๆ ทเกบรวบรวมไวมาผานกระบวนการตางๆ เพอแปรสภาพขอมลใหเปนระบบและอยในรปแบบทตองการ (www.thaigoodview.)

“สารสนเทศ”หมายถง ขอมลทผานการเปลยนแปลง หรอจดกระทาเพอผลของการเพมความร ความเขาใจของผใช ลกษณะของสารสนเทศจะเปนการรวบรวมขอมลหลายๆ อยาง ทเกยวของกนเพอจดมงหมายอยางใดอยางหนง (internationalschool. eduzones.)

“แหลงขอมล”หมายถง สถานทหรอแหลงทเกดขอมลแหลงขอมล จะแตกตางกนไปตามขอมล ทตองการ เชน บานเปนแหลงขอมลทเกยวกบผเรยน โดยบนทกขอมลไวในทะเบยนบาน หองสมดเปนแหลงขอมลเกยวกบความรตางๆ ขอมลบางอยางเราอาจจะนามาจากแหลงขอมลหลายแหลงได เชน ราคาของเลนชนดเดยวกน เราอาจจะหาขอมลจากแหลงขอมลซงไดแกรานคาหลายๆ รานได และขอมลหรอราคาทไดอาจจะแตกตางกนไป หนงสอพมพเปนแหลงขอมลทมทงขอความ ตวเลข รปภาพ

การเลอกใชขอมล (www.202. 143. 159. 117) การเลอกใชขอมลในการตดสนใจเปนสงทมประโยชนมาก เพราะในการดารงชวตของคนเรา

มกเกยวของกบเหตการณตางๆ มากมาย จงจาเปนตองอาศยการตดสนใจอยางมระบบระเบยบ มหลกมเกณฑและมเหตผล โดยนาปจจยตางๆ มาพจารณากอนทจะตดสนใจ เพอใหทางเลอกทดทสดซงตองอาศยทงความรประสบการณ ขอมลขาวสารตางๆ เปนสวนประกอบ เพอไมใหเกดความผดพลาดหรอโอกาสทจะผดพลาด มนอยทสด

การจดทาขอมลใหเปนสารสนเทศ (www.krutong.)

Page 39: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

30

 

การจดทาขอมลใหเปนสารสนเทศทจะเปนประโยชนตอการใชงาน จาเปนตองอาศยเทคโนโลยเขามาชวยในการดาเนนการ เรมตงแตการรวบรวมและตรวจสอบขอมล การดาเนนการประมวลผลขอมลใหกลายเปนสารสนเทศ และการดแลรกษาสารสนเทศเพอการใชงาน ดงตอไปน

ก. การรวบรวมและตรวจสอบขอมล 1) การเกบรวบรวมขอมล เปนเรองของการเกบรวบรวมขอมลซงมจานวนมาก และตองเกบ

ใหไดอยางทนเวลา เชน ขอมลการลงทะเบยนเรยน ขอมลประวตบคลากร ปจจบนมเทคโนโลยชวยในการจดเกบอยเปนจานวนมาก เชน การปอนขอมลเขาเครองคอมพวเตอร การอานขอมลจากรหสแทง การตรวจใบลงทะเบยนทมการฝนดนสอดาในตาแหนงตางๆ เปนวธการเกบรวบรวมขอมลเชนกน

2) การตรวจสอบขอมล เมอมการเกบรวบรวมขอมลแลวจาเปนตองมการตรวจสอบขอมล เพอความถกตอง ขอมลทเกบเขาในระบบตองมความเชอถอได หากพบทผดพลาดตองแกไขการตรวจสอบขอมลมหลายวธ เชน การใชผปอนขอมลสองคนปอนขอมลชดเดยวกนเขาคอมพวเตอรแลวเปรยบเทยบกน

ข. การประมวลผลขอมล แบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1) การประมวลผลดวยมอ วธนเหมาะกบขอมลจานวนไมมากและไมซบซอน อปกรณในการ

คานวณไดแก เครองคดเลข ลกคด 2) การประมวลผลดวยเครองจกร วธนเหมาะกบขอมลจานวนปานกลาง และไมจาเปนตอง

ใชผลในการคานวณทนททนใด เพราะตองอาศยเครองจกรและแรงงานคน 3) การประมวลผลดวยคอมพวเตอร วธนเหมาะกบงานทมจานวนมาก ไมสามารถใช

แรงงานคนได และงานมการคานวณทยงยากซบซอน การคานวณดวยเครองคอมพวเตอร จะใหผลลพธทถกตองแมนยาและรวดเรว

ลาดบขนตอนในการประมวลผลขอมลมดงน 1) การจดแบงกลมขอมล ขอมลทเกบจะตองมการแบงแยกกลม เพอเตรยมไวสาหรบการ ใชงาน การแบงแยกกลมมวธการทชดเจน เชน ขอมลในโรงเรยนมการแบงเปนแฟมประวตนกเรยน และแฟมลงทะเบยน สมดโทรศพทหนาเหลองมการแบงหมวดสนคาและบรการ เพอความสะดวกในการคนหา 2) การจดเรยงขอมล เมอจดแบงกลมเปนแฟมแลว ควรมการจดเรยงขอมลตามลาดบ ตวเลขหรอตวอกษร เพอใหเรยกใชงานไดงายประหยดเวลา ตวอยางการจดเรยงขอมล เชน การจดเรยงบตรขอมลผแตงหนงสอในตบตรรายการของหองสมดตามลาดบตวอกษร การจดเรยงชอคนในสมดรายนามผใชโทรศพททาใหคนหาไดงาย

3) การสรปผล บางครงขอมลทจดเกบมเปนจานวนมาก จาเปนตองมการสรปผลหรอสรางรายงานยอ เพอนาไปใชประโยชนขอมลทสรปไดนอาจสอความหมายไดดกวา เชน สถตจานวนนกเรยนแยกตามระดบแตละระดบการศกษา

4) การคานวณ ขอมลทเกบมเปนจานวนมาก ขอมลบางสวนเปนขอมลตวเลขทสามารถนาไปคานวณเพอหาผลลพธบางอยางได ดงนนการสรางสารสนเทศจากขอมลจงอาศยการคานวณขอมลทเกบไวดวย

ค. การจดเกบและดแลรกษาขอมล ประกอบดวย

Page 40: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

31

 

1) การเกบรกษาขอมล หมายถง การนาขอมลมาบนทกเกบไวในสอบนทกตางๆ เชน แผนบนทกขอมล นอกจากนยงรวมถงการดแล และการทาสาเนาขอมลเพอใหใชงานตอไปในอนาคตได 2) การคนหาขอมล ขอมลทจดเกบไวมจดประสงคทจะเรยกใชงานไดตอไป การคนหาขอมลจะตองคนไดถกตองแมนยา รวดเรว จงมการนาคอมพวเตอรเขามามสวนชวยในการทางาน ทาใหการเรยกคนกระทาไดงายและทนเวลา 3) การทาสาเนาขอมล การทาสาเนาเพอทจะนาขอมลเกบรกษาไว หรอนาไปแจกจายในภายหลง จงควรจดเกบขอมลใหงายตอการทาสาเนา หรอนาไปใชอกครงไดโดยงาย 4) การสอสารขอมล ตองกระจายหรอสงตอไปยงผใชงานทหางไกลไดงาย การสอสารขอมลจงเปนเรองสาคญ และมบทบาททสาคญยงทจะทาใหการสงขาวสารไปยงผ ใชทาไดรวดเรว และทนเวลาปจจบน ผบรหารตองสามารถปฏบตงานใหรวดเรว เพอตอบสนองตอการแขงขนตลอดจนการผลกดนของสงคมทมการใชระบบสอสารขอมลททนสมย การแขงขนในเชงธรกจจงมากขนตามลาดบ มการใชเทคนคทางคอมพวเตอรมาวเคราะห แยกแยะ และจดสรรขอมลใหเปนสารสนเทศ เพอการตดสนใจความกาวหนาทางเทคโนโลย ทาใหคอมพวเตอรมความสามารถมากขน มขนาดเลกลงและราคาถกลง การนาคอมพวเตอรมาใชงานจงแพรหลายอยางรวดเรว ตลอดจนระบบสอสารกาวหนายงขน ซงเปนผลทาใหระบบขอมลขององคการทใชเทคโนโลยเหลานมประสทธภาพมากขน แนวทางการดาเนนการใหไดระบบสารสนเทศเพอการจดการ จะเรมจากการวเคราะหความตองการ การวเคราะหนจะไดจากการสอบถาม ซงจะทาใหทราบวาควรจะจดโครงสรางขอมลนนไวในระบบหรอไม ถาจดเกบจะประกอบดวยขอมลอะไร มรายละเอยดอะไรตอบสนองการใชงานไดอยางไร

ลกษณะของสารสนเทศทดตองประกอบไปดวยรายละเอยด ดงน 1) ความเทยงตรง (Accuracy) หมายถง ปราศจากความเอนเอยง สารสนเทศทดตองบอกลกษณะความเปนจรงทเกดขน ไมชนาไปทางใดทางหนง 2) ตรงตามความตองการของผใช (Relevancy) หมายถง มเนอหาตรงกบเรองทตองการใชของผใชแตละคน 3) ทนตอเวลา (Timeliness) หมายถง สามารถนาสารสนเทศทตองการไปใชไดทน ตอเหตการณทเกดขน การจดเตรยมสารสนเทศใหทนตอเวลาทตองการใชม 2 ลกษณะ คอ การจดทาสารสนเทศลวงหนาตามกาหนดเวลาทเหตการณจะเกดในอนาคต และการจดทาสารสนเทศอยางรวดเรว เพอนาไปใชในเหตการณทกาลงเกดขน

Page 41: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

32

 

ตอนท 4.2 ทกษะการคดอยางเปนระบบ

ผเรยนทกคนตองมประสบการณในการคดเรองใดๆ มาบางแลว แตมขอสงเกตวาบางคนอาจจะไมเคยตอบตนเองวา ความคดคออะไร ซงราชบณฑตสถานไดใหความหมายของคาวา ”คด” หมายความวา ทาใหปรากฏเปนรปหรอประกอบใหเปนรปหรอเปนเรองขนในใจ ใครครวญ ไตรตรอง คาดคะเน คานวณ มงจงใจตงใจ” ซงสรปไดวาการคดเปนหนาทหนงของจต ในขณะทขอมลทางการแพทยคนพบวามนษยใชสมองในการคด และสมองซกซายคดในเรองของการมเหตผล และสมองซกขวาคดในเรองทเปนอารมณความรสก การทาความเขาใจเกยวกบการคด มขอบขายของการเรยนรเรองความคดไวโดยจดมตของการคด (Dimension of Thinking) ไวเปนมตตางๆ (เสนห จยโต) ไดแก

1. มตเนอหาทใชในการคด ซงประกอบดวยสาระเกยวกบขอมลเกยวกบตนเอง ขอมลเกยวกบสงคมและสงแวดลอม และขอมลวชาการ วชาชพ

2. มตดานคณสมบตทเอออานวยตอการคด ซงประกอบดวยสาระเกยวกบคณลกษณะของความเปนคนใจกวาง และเปนธรรมกระตอรอรนใฝเรยนใฝร ชางวเคราะหและบรณาการ มงมนสความสาเรจและ มมนษยสมพนธ นารกนาคบ

3. มตดานทกษะการคด ซงประกอบดวยสาระเกยวกบทกษะสอความหมาย (การฟง การอาน การจดจา การบรรยาย การทาใหกระจาง การพด การเขยน) และทกษะทเปนแกน (การสงเกตการสารวจ การซกคาถาม การจาแนกแยกแยะ การเปรยบเทยบการเชอมโยง และการสรปรวบยอด)

4. มตดานลกษณะการคด ซงประกอบดวยสาระเกยวกบคดคลอง คดหลากหลาย คดละเอยด คดอยางมเหตผล คดไกล และคดถกทาง

5. มตดานกระบวนการคด ซงประกอบดวยสาระเกยวกบ การคด “10 ชนด” ไดแก 5.1 การคดแบบวจารณญาณ (Critical Thinking) 5.2 การคดแบบรเรม (Initiative Thinking) 5.3 การคดแบบสรางสรรค (Creative Thinking) 5.4 การคดแบบกลยทธ (Strategic Thinking) 5.5 การคดแบบอยางเปนระบบ (System Thinking) 5.6 การคดแบบบรณาการ (Integrative Thinking) 5.7 การคดแบบเชงเปรยบเทยบ (Comparative Thinking) 5.8 การคดเชงประยกตใช (Application Thinking) 5.9 การคดเชงสงเคราะห (Synthesis Thinking) 5.10 การคดแบบแผนท (Mind Map Thinking) 6. มตดานการควบคมและประเมนความคดของตน ซงประกอบดวยสาระเกยวกบประสทธผลของการ

บรหารมวธการทดขนปรบปรงระบบงานดขน การพฒนาสรางนวตกรรมใหม สรางความไดเปรยบในการแขงขน

Page 42: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

33

 

ศรนธร วทยะสรนนท ไดกลาววา ทกษะการคด หมายถงความสามารถในการคดในลกษณะตางๆ ซงเปน องคประกอบของกระบวนการคดทสลบซบซอน ทกษะการคดอาจจดเปนประเภทใหญๆ ได 2 ประเภท คอ

1. ทกษะพนฐาน (basic skills) หมายถง ทกษะการคดทเปนพนฐานเบองตนตอการคดในระดบทสงขนหรอซบซอน ซงสวนใหญจะเปนทกษะการสอความหมาย ทบคคลทกคนจาเปนตองใชในการสอสารความคดของตน ไดแก ทกษะการสอความหมาย (communication skills) และทกษะการคดทเปนแกนหรอทกษะการคดทวไป (core or general thinking skills) 1.1 ทกษะการสอความหมาย ไดแก การฟง (listening) การอาน (reading) การรบร (perceiving) การจดจา (memorizing) การจา (remembering) การคงสงทเรยนไปแลวไวไดภายหลงการเรยนนน (retention) การบอกความรไดจากตวเลอกทกาหนดให (recognizing) การบอกความรออกมาดวยตนเอง (recalling) การใชขอมล (using information) การบรรยาย ( describing) การอธบาย (explaining) การทาใหกระจาง (clarifying) การพด (speaking) การเขยน (writing) และการแสดงออกถงความสามารถของตน 1.2 ทกษะการคดทเปนแกนหรอทกษะการคดทวไป หมายถง ทกษะการคดทจาเปนตองใชอยเสมอในการดารงชวตประจาวน และเปนพนฐานของการคดขนสงทมความสลบซบซอน ซงคนเราจาเปนตองใชในการเรยนรเนอหาวชาการตางๆ ตลอดจนใชในการดารงชวตอยางมคณภาพ ไดแก การสงเกต (observing) การสารวจ (exploring) การตงคาถาม (questioning) การเกบรวบรวมขอมล (information gathering) การระบ (identifying) การจาแนกแยกแยะ (discriminating) การจดลาดบ (ordering) การเปรยบเทยบ (comparing) การจดหมวดหม (classifying) การสรปอางอง (inferring) การแปล (translating) การตความ (interpreting) การเชอมโยง (connecting) การขยายความ (elaborating) การใหเหตผล (reasoning) และการสรปยอ (summarizing)

2. ทกษะการคดขนสง หรอทกษะการคดทซบซอน (higher order or more complexed thinking skills) หมายถง ทกษะการคดทมขนตอนหลายชน และตองอาศยทกษะการสอความหมาย และทกษะการคดทเปนแกนหลายๆ ทกษะในแตละขน ทกษะการคดขนสงจงจะพฒนาไดเมอเดกไดพฒนาทกษะการคดพนฐาน จนมความชานาญพอสมควรแลว ไดแก การสรปความ (drawing conclusion) การใหคาจากดความ (defining) การวเคราะห (analyzing) การผสมผสานขอมล (integrating) การจดระบบความคด (organizing) การสรางองคความรใหม (constructing) การกาหนดโครงสรางความร (structuring) การแกไขปรบปรงโครงสรางความรเสยใหม (restructuring) การคนหาแบบแผน (finding patterns) การหาความเชอพนฐาน (finding underlying assumption) การคดคะเน / การพยากรณ (predicting) การตงสมมตฐาน (formulating hypothesis) การทดสอบสมมตฐาน (testing hypothesis) การตงเกณฑ (establishing criteria) การพสจนความจรง (verifying) และการประยกตใชความร (applying)

Page 43: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

34

 

การคดแบบอยางเปนระบบ (System Thinking) ทกษะการคดนบเปนศกยภาพทสาคญสาหรบผเรยนทจะตองใชในการวางแผน ดาเนนงาน และนาผล

การจดทาโครงงานไปใช อยางไรกตามขอเสนอแนะวา ทกษะการคดทงหลายผเรยนควรใหความสนใจพฒนาฝกฝนทกษะการคด เพราะเปนเครองมอสาคญทจะตดตว และนาไปใชไดตลอดกาลอยางไมมขดจากด และเปนพเศษสาหรบทกษะการคดแบบอยางเปนระบบ (System Thinking) เปนลกษณะการคดทตองมสวนประกอบสองสวนทงการคดเชงวเคราะห (Analytical Thinking) และการคดเชงตรรกะ (Logical Thinking) ซงตองเปนกระบวนการคดทมปฏสมพนธกน โดยกอใหเกดพลงอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง

สาหรบการคดเชงวเคราะห (Analytical Thinking) มเทคนคในการพฒนาตนเองดวยการฝกแยกแยะประเดน ฝกเทคนคการคดในการนาแนวคดทฤษฎทไดเรยนร มาประยกตใชกบโครงงานทจะทาและใชเทคนค STAS Model มาชวยในการคดวเคราะห ไดแก Situation Theory Analysis Suggestion สวนเทคนคการคดเชงตรรกะ (Logical Thinking) เปนการฝกทกษะการคดแบบความสมพนธเชงเหตผล ทงความสมพนธ ในแนวดง และความสมพนธในแนวนอน

Page 44: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

35

 

ตอนท 4.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

การทาโครงงานผเรยนจาเปนตองมทกษะ ซงอาจแบงออกไดเปน 2 กลม ไดแก 1. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน ม 8 ทกษะ ไดแก การสงเกต การลงความเหนจาก

ขอมล การจาแนกประเภท การวด การใชตวเลข การพยากรณ การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา การจดกระทาและสอความหมายขอมล

2. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง ม 5 ทกษะ ไดแก การกาหนดและควบคมตวแปร การตงสมมตฐาน การกาหนดนยามเชงปฏบตการ การทดลอง การตความหมายขอมล และการลงขอสรปทกษะทง 5 น เปนเรองใหมและมความสาคญในการทาวจย ผเรยนจาเปนตองทาความเขาใจใหชดเจนกอน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน ม 8 ทกษะ ไดแก 1. การสงเกต เปนการใชประสาทสมผสทง 5 คอ ตา ห จมก ผวกาย และลน หรออยางใดอยางหนง

ในการสารวจวตถหรอปรากฏการณตางๆ หรอจากการทดลอง เพอคนหารายละเอยดตางๆ ของขอมล ขอมลจากการสงเกตแบงเปน 2 ประเภท คอ

- ขอมลเชงคณภาพ เปนขอมลจากการสงเกตคณลกษณะของสงตางๆ เชน ส รปราง รส กลน ลกษณะ สถานะ เปนตน

- ขอมลเชงปรมาณ เปนขอมลทไดจากการสงเกต ขนาด ความยาว ความสง นาหนก ปรมาตร อณหภมของสงตางๆ

2. การลงความเหนจากขอมล เปนการอธบายเพมเตมเกยวกบผล หรอขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยใชความรหรอประสบการณมาอธบายดวยความเหนสวนตวตอขอมลนนๆ

สงทสงเกตได ประเภทของขอมล การลงความเหน

จากขอมล คาอธบาย

อาตอย สงประมาณ 185 ซ.ม.

ปรมาณ อาตอยสงกวาชายไทยโดยทวไป

ใชความรเรองคาเฉลยความสงของชายไทยในการลงความเหนจากขอมล

เสอสเหลองตวน มเนอนม

คณภาพ เสอเนอนมใสแลวสบายตว ใชประสบการณในการลงความเหนจากขอมล

3. การจาแนกประเภท เปนการแบงพวก จดจาแนกเรยงลาดบวตถ หรอปรากฏการณตางๆ ทตอง

การศกษาออกเปนหมวดหม เปนระบบทาใหสะดวกรวดเรว และงายตอการศกษาคนควา โดยการหาลกษณะ

Page 45: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

36

 

หรอคณสมบตรวมบางประการ หรอหาเกณฑความเหมอนความตาง ความสมพนธอยางใดอยางหนงเปนเกณฑในการแบง

4. การวด เปนความสามารถในการเลอกใชเครองมอไดอยางถกตองในการวดสงตางๆ ทตองการศกษา เชน ความกวาง ความสงความหนา นาหนก ปรมาตร เวลา และอณหภม โดยวดออกมาเปนตวเลขไดถกตอง รวดเรว มหนวยกากบ และสามารถอานคาทใชวดไดถกตองใกลเคยงความเปนจรงมากทสด

5. การใชตวเลข การใชตวเลขหรอการคานวณ เปนการนบจานวนของวตถ และนาคาตวเลขทไดจากการวดและการนบมาจดกระทาใหเกดคาใหม โดยการนามา บวก ลบ คณ หาร เชน การหาพนท การหาปรมาตร เปนตน

6. การพยากรณ เปนความสามารถในการทานาย คาดคะเนคาตอบโดยใชขอมลทไดจากการสงเกต ประสบการณทเกดขนบอยๆ หลกการ ทฤษฎ หรอกฎเกณฑตางๆ มาชวยสรปหาคาตอบเรองนน การพยากรณจะแมนยามากนอยเพยงใดขนอยกบผลทไดจากการสงเกตทรอบคอบ การวดทแมนยา การบนทกทเปนจรง และการจดกระทาขอมลทเหมาะสม

7. การหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา สเปส (Space) หมายถง ทวางในรปทรงของวตถ ม 3 มต คอความกวาง ความยาว และความสง

(หนา ลก) ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ หมายถง ความสมพนธระหวางวตถ 2 มต กบวตถ 3

มต และความสมพนธระหวางตาแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง คอการบงชรป 2 มต รป 3 มตได หรอสามารถวาดภาพ 3 มต จากวตถหรอภาพ 3 มตได เปนตน

ความสมพนธระหวางสเปสกบเวลา หมายถง ความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบเวลา หรอการเปลยนตาแหนงทอยของวตถกบเวลา นนคอการบอกทศทางหรอตาแหนงของวตถเมอเทยบกบตวเองหรอสงอนๆ

8. การจดกระทาและสอความหมายขอมล การจดกระทา คอ การนาขอมลดบมาจดลาดบ จดจาพวก หาความถ หาความสมพนธหรอคานวณใหม การสอความหมายขอมล เปนการใชวธตางๆ เพอแสดงขอมลใหผ อนเขาใจ เชน การบรรยาย

ใชแผนภม แผนภาพ : วงจร กราฟ ตาราง สมการ ไดอะแกรม เปนตน ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนสง ม 5 ทกษะ ไดแก 1. การกาหนดและควบคมตวแปร ตวแปร หมายถง สงทแตกตางหรอเปลยนแปลงไปจากเดม เมออยในสถานการณตางๆ กน ตวแปรทเกยวของกบการทดลองทางวทยาศาสตรมอย 3 ประเภท ไดแก 1) ตวแปรตน (ตวแปรอสระ ตวแปรเหต) เปนตวแปรเหตททาใหเกดผลตางๆ หรอตวแปรทเราตองการศกษา หรอทดลองดวาเปนสาเหตททาใหเกดผลตามทเราสงเกตใชหรอไม

Page 46: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

37

 

2) ตวแปรตาม (ตวแปรไมอสระ ตวแปรผล) เปนตวแปรทเกดมาจากตวแปรเหต เมอตวแปรเหตเปลยนแปลงอาจมผลทาใหตวแปรตามเปลยนแปลงไปได ตวแปรตามจาเปนตองควบคมใหเหมอนๆ กนเสยกอน 3)ตวแปรแทรกซอน (Extraneous Variables) เปนตวแปรอนๆ ทอาจมผลตอตวแปรตาม โดยผวจยไมตองการใหเกดเหตการณนนขน 2. การตงสมมตฐาน เปนการคาดคะเนคาตอบของปญหาอยางมเหตผล หรอการบงบอกความสมพนธของตวแปรอยางนอย 2 ตว กอนทจะทาการทดลองจรงโดยอาศยทกษะสงเกต ประสบการณ ความรเดมเปนพนฐาน

สมมตฐานมลกษณะดงน 1. อาจถกหรอผดกได 2. สมมตฐานทดจะเปนคาตอบทคดไวลวงหนา 3. เปนขอความบงบอกความสมพนธระหวางตวแปรตนกบตวแปรตาม 4. อาจมมากกวา ๑ สมมตฐานกได 5. ใชเปนแนวทางการออกแบบการทดลอง 6. การพสจนสมมตฐานวาถกหรอผด (อาจใชคาวายอมรบหรอไมยอมรบสมมตฐานนนๆ) ตวอยางการตงสมมตฐาน เชน 1. กลนใบตะไครกาจดแมลงสาบไดดกวากลนใบมะกรด 2. การลดนาหนกดวยวธควบคมอาหารรวมกบการออกกาลงกาย ชวยลดนาหนกไดดกวาการควบคม

อาหารอยางเดยว 3. การกาหนดนยามเชงปฏบตการ นยามเชงปฏบตการ หมายถง ความหมายของคาหรอขอความ ทใชในการทดลองทสามารถสงเกต ตรวจสอบ หรอทาการวดได ซงจาเปนตองกาหนดเพอความเขาใจทตรงกนเสยกอนทาการทดลองนยาม เชงปฏบตการจะแตกตางจากคานยามทวๆ ไป คอ “ตองสามารถวดหรอ ตรวจสอบได” ซงมกจะเปนคานยามของตวแปรนนเอง ตวอยางนยามเชงปฏบตการ

นยามเชงปฏบตการ คาอธบาย การเจรญเตบโตของพช หมายถง การทพชสงขน ลาตนใหญขนและมจานวนใบมากขน

- การเจรญเตบโตของพช คอ ตวแปรทเราตองการศกษา - ความสง ความใหญ จานวนใบเปนสงทเราสามารถวดได

การแปรงฟนหลงอาหารกลางวน หมายถง การทผเรยนแปรงฟนดวยวธทถกตองเปนเวลา อยางนอย 3 นาท หลงจากรบประทานอาหาร

- การแปรงฟนหลงอาหารกลางวน คอ ตวแปร ทเราตองการศกษา - วธทถกตอง เวลา 3 นาท หลงรบประทานอาหาร

Page 47: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

38

 

กลางวน ทสถานศกษา กลางวนทสถานศกษา เปนสงทเราสามารถสงเกต ตรวจสอบ วดได

4. การทดลอง เปนกระบวนการปฏบตการเพอหาคาตอบจากสมมตฐานทตงไวในการทดลอง ประกอบดวยขนตอนตางๆ 3 ขนตอน ดงน 1) การออกแบบการทดลอง คอ การวางแผนการทดลองกอนลงมอปฏบตจรง โดยกาหนดวาจะใชวสดอปกรณอะไรบาง จะทาอยางไร ทาเมอไร มขนตอนอะไร 2) การปฏบตการทดลอง คอ การลงมอปฏบตตามทออกแบบไว 3) การบนทกผลการทดลอง คอ การจดบนทกขอมลตางๆ ทไดจากการทดลอง ซงใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 8 ทกษะทกลาวไปแลว 5. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป การตความหมายขอมล คอ การแปลความหมายหรอการบรรยายผลของการศกษา เพอใหคนอนเขาใจวาผลการศกษาเปนอยางไร เปนไปตามสมมตฐานทตงไวหรอไม การลงขอสรป เปนการสรปความสมพนธของขอมลทงหมด เชน การอธบายความสมพนธระหวางตวแปรบนกราฟ การอธบายความสมพนธของขอมล ทเปนผลของการศกษา การฝกทกษะทจาเปนของการทาโครงงานทกขนตอนอยางเปนระบบ จะทาใหผเรยนไดโครงงานและไดผลสาเรจของโครงงานทมประสทธภาพและเชอถอได

Page 48: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

39

 

ตอนท 4.4 ทกษะการนาเสนอ (www. panyathai.or.th)

“การนาเสนอ” หมายถง การสอสารเพอเสนอขอมลความรความคดเหน หรอความตองการไปสผรบสารโดยใชเทคนคหรอวธการตางๆ ความสาคญของการนาเสนอในปจจบนน การนาเสนอเขามามบทบาทสาคญในองคกรทางธรกจ ทางการเมอง ทางการศกษา หรอแมแตหนวยงานของรฐทกแหงกตองอาศยวธการนาเสนอเพอสอสารขอมล เสนอความเหน เสนอขออนมต หรอเสนอขอสรปผลการดาเนนงานตางๆ กลาวโดยสรปการนาเสนอมความสาคญตอการปฏบตงานทกประเภท เพราะชวยในการตดสนใจในการดาเนนงาน ตลอดจน เผยแพรความกาวหนาของงานตอผบงคบบญชาและบคคลผทสนใจ จดมงหมายในการนาเสนอ 1. เพอใหผรบสารรบทราบความคดเหนหรอความตองการ 2. เพอใหผรบสารพจารณาเรองใดเรองหนง 3. เพอใหผรบสารไดรบความรจากขอมลทนาเสนอ 4. เพอใหผรบสารเกดความเขาใจทถกตอง ประเภทของการนาเสนอ การนาเสนอแบงออกไดเปน 2 รปแบบ ดงน 1. การนาเสนอเฉพาะกลม 2. การนาเสนอทวไปในทสาธารณะ ลกษณะของขอมลทนาเสนอ ขอมลทจะนาเสนอแบงออกตามลกษณะของขอมล ไดแก 1. ขอเทจจรง หมายถง ขอความทเกยวของกบเหตการณเรองราวทเปนมาหรอเปนอยตามความจรง 2. ขอคดเหน เปนความเหนอนเกดจากประเดนหรอเรองราวทชวนใหคดขอคดเหนมลกษณะตางๆ กน การนาเสนอ เปนการนาขอมลทรวบรวมขอมลทไดจากการศกษามานาเสนอ หรอทาการเผยแพรใหผทสนใจไดรบทราบหรอนาไปวเคราะหเพอไปใชประโยชน แบงออกได 2 ลกษณะ คอ 1. การนาเสนออยางไมเปนแบบแผน 1. 1 การนาเสนอในรปของบทความ 1. 2. การนาเสนอขอมลในรปของขอความกงตาราง 2. การนาเสนอขอมลอยางเปนแบบแผน 2. 1. การนาเสนอขอมลโดยใชตาราง 2. 2. การนาเสนอขอมลโดยใชแผนภมแทง 2. 3 การนาเสนอขอมลโดยใชแผนภมวงกลม 2. 4 การนาเสนอขอมลโดยใชแผนภมรปภาพ 2. 5 การนาเสนอขอมลโดยใชแผนทสถต

Page 49: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

40

 

2. 6 การนาเสนอขอมลโดยใชแผนภมแทงเปรยบเทยบ 2. 7 การนาเสนอขอมลโดยใชกราฟเสน ในการนาเสนอขอมลแบบใดนนขนอยกบความเหมาะสมของขอมล เชน ตองการแสดงอณหภมของภาคตางๆ ควรแสดงดวยกราฟเสน ตองการแสดงการเปรยบเทยบจานวนนกเรยนแตละระดบการศกษา ควรใชแผนภมแทง เปนตน

Page 50: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

41

 

ตอนท 4.5 ทกษะการพฒนาตอยอดความร (gotoknow. Org. และ th.wikipedia.org/wiki) การตอยอดความร มคนจดประเภทความรไวสองลกษณะไดแก ความรฝงลก (tacit knowledge) กบความรประจกษหรอชดแจง (explicit knowledge) โดยความรแบบฝงลก (Tacit Knowledge) เปนความรทไมสามารถอธบายโดยใชคาพดได มรากฐานมาจากการกระทาและประสบการณ มลกษณะเปนความเชอทกษะ และเปนอตวสย (Subjective) ตองการการฝกฝนเพอใหเกดความชานาญ มลกษณะเปนเรองสวนบคคล มบรบทเฉพาะ (Contextspecific) ทาใหเปนทางการและสอสารยาก เชน วจารณญาณความลบทางการคา วฒนธรรมองคกร ทกษะความเชยวชาญในเรองตางๆ การเรยนรขององคกร ความสามารถในการชมรสไวน หรอกระทงทกษะในการสงเกตเปลวควนจากปลองโรงงานวามปญหาในกระบวนการผลตหรอไม เปนความรทใช กนมากในชวตประจาวนและมกเปนการใชโดยไมร ตว และความร ประจกษหรอชดแจ ง (explicit knowledge) เปนความรทรวบรวมไดงาย จดระบบและถายโอนโดยใชวธการดจทล มลกษณะเปนวตถดบ (Objective) เปนทฤษฏ สามารถแปลงเปนรหสในการถายทอดโดยวธการทเปนทางการ ไมจาเปนตองอาศยการปฏสมพนธกบผอนเพอถายทอดความร เชน นโยบายขององคกร กระบวนการทางาน ซอฟตแวรเอกสาร และกลยทธเปาหมายและความสามารถขององคกร ระดบของความร หากจาแนกระดบของความร สามารถแบงออกไดเปน 4 ระดบคอ 1.ความรเชงทฤษฏ (Know-What) เปนความรเชงขอเทจจรง รอะไร เปนอะไร จะพบในผทสาเรจการศกษามาใหมๆ ทมความรโดยเฉพาะความรทจามาไดจากความรชดแจงซงไดจากการไดเรยนมาก แตเวลาทางานกจะไมมนใจมกจะปรกษารนพกอน 2.ความรเชงทฤษฏและเชงบรบท (Know-How) เปนความรเชอมโยงกบโลกของความเปนจรง ภายใตสภาพความเปนจรงทซบซอน สามารถนาเอาความรชดแจงทไดมาประยกตใชตามบรบทของตนเองได มกพบในคนททางานไปหลายๆ ป จนเกดความรฝงลกทเปนทกษะหรอประสบการณมากขน 3.ความรในระดบทอธบายเหตผล (Know-Why) เปนความรเชงเหตผลระหวางเรองราวหรอเหตการณตางๆ ผลของประสบการณแกปญหาทซบซอน และนาประสบการณมาแลกเปลยนเรยนรกบผอนเปนผทางานมาระยะหนงแลวเกดความรฝงลก สามารถอดความรฝงลกของตนเองมาแลกเปลยนกบผอน หรอถายทอดใหผอนไดพรอมทงรบเอาความรจากผอนไปปรบใชในบรบทของตนเองได 4.ความรในระดบคณคาความเชอ (Care-Why) เปนความรในลกษณะของความคดรเรมสรางสรรค ทขบดนมาจากภายในตนเองจะเปนผทสามารถสกด ประมวล วเคราะหความรทตนเองมอยกบความรทตนเองไดรบมาสรางเปนองคความรใหมขนมาได เชน สรางตวแบบหรอทฤษฏใหมหรอนวตกรรมขนมาใชในการทางานได การถายทอดการปฏบตใหเปนทฤษฏ เปนรปแบบหนงของการตอยอดความร และทาใหการสบสาน พฒนาความรเปนไปอยางกวางขวาง รวดเรว วงการวทยาศาสตรเจรญเตบโตอยางรวดเรวไดกเพราะอาศยวฒนธรรมการตอยอดความรลกษณะน

Page 51: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

42

 

การจดประเภทความรอกลกษณะ จาแนกความรเปนเชงคณภาพกบเชงปรมาณ ไอนสไตน เคยกลาวเปรยบเปรยความร ทงสองลกษณะไว วา “เราอาจใชวชาฟสกสวเคราะหหรอพรรณาลกษณะของคลนใหละเอยดลกซงไดมากมาย แตการทาเชนนน ยอมไมมความหมาย (ทางดนตร) ใดๆ เมอไปใชกบบทเพลงของบโธเวน” บางคนอาจตความหมายคากลาวนวา วชาฟสกสซงเนนการสรางความรเชงปรมาณเปนคนละเรองกบวชาดนตรซงเปนเรองของความรเชงคณภาพ เหมอนนากบนามนยอมเขากนไมได อยางไรกตามความสาเรจของยามาฮาในอตสาหกรรมเครองดนตร ชวนใหตองคดในอกมมหนงกอน ยามาฮาจะประสบความสาเรจ เปยโนนบเปนเครองดนตรสาหรบคนสวนนอยทเลนเปยโนเปน (ซงตองผานการฝกฝนยาวนาน) สาหรบคนสวนใหญเปยโนเปนไดอยางเกงเพยงเฟอรนเจอรประดบบานชนใหญ ดวยวธคดนอกกรอบยามาฮามองเหนความเปนไปได ทจะทาใหเปยโนเปนเครองดนตรสาหรบคนสวนใหญ จงลงมอคนควาวจยโดยอาศยความรเกยวกบเสยงในวชาฟสกส จนสามารถพฒนาอปกรณอเลคทรอนค (Disklavier™) ชวยใหการเลนเปยโนงายขนกวาเดมมาก โดยการบนทกเสยงขณะเลนแลวสะทอนกลบใหผฝกไดยน รวมทงสามารถบนทกและเลนเสยงเปยโนของมออาชพ ใหเลยนแบบความร ใหมซงอย เบองหลงDisklavier™ ไดกลายเปนตนแบบใหกบการพฒนาเปยโนในปจจบน และเปดศกราชใหมของการเรยนเลน เปยโนอยางแพรหลายกวายคกอนๆ

Page 52: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

43

 

กจกรรมทายบท บทท 4

คาชแจง : ใหผเรยนตอบคาถามใหสมบรณ 1. ใหผเรยนบอกความหมายขอมลมาพอสงเขป ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 2. ใหผเรยนบอกความหมายสารสนเทศมาพอสงเขป .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 3. ใหผเรยนบอกความหมายของแหลงขอมลและลกษณะของแหลงขอมลมอะไรบาง............................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 4. ใหผเรยนบอกลกษณะของทกษะการคดแบงเปนกลกษณะอะไรบาง............................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 5. ใหผเรยนบอกลกษณะของทกษะกระบวนการวทยาศาสตรขนพนฐานมกทกษะอะไรบาง .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 6. ใหผเรยนบอกความหมายของการนาเสนอ มาพอสงเขป ..............................................................................................................................................................................

Page 53: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

44

 

.............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................. 7. ใหผเรยนบอกลกษณะของขอมลทนาเสนอมกลกษณะอะไรบาง .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 8. ใหผเรยนบอกประเภทของความรมกประเภทอะไรบาง .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 9. ความรประเภทใดทใชกนมากในชวตประจาวนและมกเปนการใชโดยไมรตว .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 10. ใหผเรยนบอกวาความรสามารถจาแนกไดกระดบประกอบดวยอะไรบาง .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

Page 54: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

 

บทท 5

การสะทอนความคดเหนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

Page 55: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

46

 

บทท 5 การสะทอนความคดเหนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

สาระสาคญ กจกรรมสดทายของการทาโครงงาน คอ การสะทอนความคดเหน ซงเปนทกษะทผ เรยนจะตอง

พฒนาขน ทงนทกษะดงกลาวนมประโยชนกวางขวาง นอกจากนาไปสะทอนโครงงานแลว ยงสามารถประยกตใชกบกจกรรมในการดาเนนชวตของผเรยนไดอยางหลากหลาย ผลการเรยนรทคาดหวง

เพอใหผเรยนมความร ความเขาใจ มเจตคตทด และสามารถสะทอนความคดเหนตอโครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

ขอบขายเนอหา ตอนท 5.1 แนวคดเรองการสะทอนความคด

ตอนท 5.2 ความสาคญของการสะทอนความคด ตอนท 5.3 การประเมนโครงงานและการพฒนาโครงงานจากขอบกพรองตางๆ กจกรรมการเรยนร

1. ศกษาหนงสอเรยน บทท 5 2. ปฏบตกจกรรมตามทไดรบมอบหมายในหนงสอเรยน สอประกอบการเรยนร

1. หนงสอเรยนบทท 5 2. ใบงานท 5 ประเมนผล

1. ประเมนผลจากการสงเกต 2. ประเมนผลจากใบงาน

แผนการเรยนรประจาบท

Page 56: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

47

 

ตอนท 5.1 แนวคดเรองการสะทอนความคด (Reflection ) การสะทอนความคด เปนรปแบบหนงของการคดแบบอภปรชญา (Metacognition) เปนการคด

เกยวกบการคดของตนเอง การสะทอนความคดจงไมใชเปนการรายงานขอมลความเปนจรงตางๆ แตเปนการแสดงออกถงความคาดหวง การรบร และความรสกเกยวกบประสบการณ โดยผานกระบวนพดหรอเขยน โดยมจดประสงค เพอวเคราะห เปรยบเทยบ วางแผน หรอแกไขปญหา สงเหลานเปนการคดระดบสงกวาการคดทวไป (รชนกร ทองสขด. 2545 : 45)

ดวอ (Dewey. 1933: 12 ) ในงานเขยนเรอง “How we Think” ใหความหมายของการสะทอนความคดวา เปนรปแบบหนงของการคดพนจพเคราะห ตรกตรอง ใครครวญอยางลกซง โดยเรมจากความสงสยใครรในเรองทเกยวกบความคดความเชอหรอองคความรทยดถอกนอยและใชความพยายามในการคนหาคาตอบโดยอาศยเหตผลและขอมลอางอง

โนวลส, โคล และ เพรสวด (Knowles; Cole and Presswood.1994 : 8-10) กลาววาการสะทอนความคดเปนการใชกระบวนการพนจพเคราะห ตงคาถามยอนหลงกลบมายงสภาพทเปนอยอยางครอบคลม ทกดาน แยกใหเหนปญหาทเปนเหตผลในการปฏบตขณะนน ทาใหเกดความเขาใจอยางถองแทและสงผลตอการแกปญหาทเหมาะสม

แยนซ (Yancey. 1998 ) กลาววา การสะทอนความคดอาจหมายถง การทบทวนในงานชนใดชนหนงหรอการประเมนตนเอง หรอเปนการวเคราะหการเรยนรทเกดขน นอกจากน โคลเลน (Colloen.1996 : 54 ) ไดเสนอความคดเหนวาการสะทอนความคดเปนปฏกรยาของสมอง ทสะทอนความคดสงทบคคลนนคานงถงอยางใครครวญละเอยดถถวน เพอถายโอนความรสกตางๆ ของตนเอง กอนทจะสอสารกบผอนดวยการพดหรอการเขยน

จากความหมายดงกลาว สรปไดวาการสะทอนความคด เปนกระบวนการภายในตวบคคลทมความซบซอน ถอเปนการคดระดบสงทเรยกวาอภปรชญา ซงเปนการคดเกยวกบการคดของตนเอง รวมทงสงสาคญ ทมผลตอความคดนน ดงนนการสะทอนความคดจงขนอยกบองคประกอบ 3 ประการ คอ ตวผเรยน ความรเกยวกบสงทจะตองเรยนร และวธการในการเรยนร

การสะทอนความคดมหลายรปแบบ ไดแก การคดทบทวนของบคคลแตละคนโดยไมไดมการสอสาร ใหผอนไดร หรอการสะทอนความคดและมการสอสารกนทางการสนทนา หรอการสะทอนความคดและใชการสอสารทางการเขยน การทผสอนจดกระบวนการเรยนการสอนใหผเรยนมโอกาสไดสะทอนความคด จะทาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางแทจรง โดยไดสรางองคความรใหมจากขอมลความจรง และทฤษฎแนวคดทมความหมายกบผเรยน ซงถอเปนกาวแรกของการเรยนรตลอดชวตดวย (Kowalke. 1998:203-267)

อบ และ คจาวา (Eby and Kujawa. 1994 : 6 ) ไดขยายความหมายของการสะทอนความคดตามนยามของ Dewey โดยกลาววาคณลกษณะของครนกคด (reflective teacher) ซงถอเปนคณลกษณะของครมออาชพ หรอเปนคณสมบตพนฐานของนกวจยนาจะมลกษณะดงน

1) มความสงสยใครร สามารถตงคาถามอยางมเหตผลตอตนเอง ตอทฤษฎและวธปฏบตตางๆ ในการจดการเรยนการสอน จะไมถกจงใจโดยงายใหปฏบตตามกอนทจะไดไตรตรองตรวจสอบ

Page 57: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

48

 

2) มความมงมนในการตดตามความคดของตนเอง เพอแสวงหาคาตอบทดทสดในการนามาใชแก ปญหา เพอประโยชนในการพฒนาผเรยนไดอยางแทจรง สรปคาตอบจากหลกเกณฑและหลกฐานทเชอถอได

Page 58: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

49

 

ตอนท 5.2 ความสาคญของการสะทอนความคด การทบคคลมโอกาสสะทอนความคด ของตนเอง เปนการเปดโอกาสในการสงเกตและวเคราะห

ความคดของตน และพฒนาความมระเบยบและทกษะในการสรางและจดลาดบความคด ไดสอสารความคดของตนกบผอนถงสงทตนเขาใจ และพฒนาทกษะการวเคราะหและสงเคราะหของตนเอง ชวยสงเสรมใหเปนนกคดทดขนในการตงคาถามและใหเหตผล (รชนกร ทองสขด. 2545 :47-48) ความสาคญของการสะทอนความคดมหลายประการดงน

1) สรางความทาทายทสรางสรรคในการนาเสนอความคดของตน 2) เปดโอกาสในการจบประเดนหรอหวนคดถงสงทคดในรปแบบทถาวรหรอปรบเสรมความคดใหม 3) เปนการพฒนาความมระเบยบและทกษะในการสรางและจดลาดบความคด 4) เปดโอกาสในการสงเกตและวเคราะหความคดของตนเอง 5) เปดโอกาสในการสอสารความคดของตนเองกบผอนถงสงทตนเองเขาใจ และพฒนาทกษะการ

วเคราะหและสงเคราะหของตนเอง 6) เปนการเชอมโยงองคความรเกากบองคความรใหม และเปนการเตมเตมระหวางทฤษฎกบการ

ปฏบต 7) ชวยสงเสรมใหเปนนกคดทดขนในการตงคาถามและใหเหตผล กรนและดอบสน (นภเนตร ธรรม

บวร. 2542 : 20-21 ; อางองจาก Greene. 1973; & Dobson. 1993 ) กลาววา ในการสะทอนหรอการวเคราะหตนเองนน ผสะทอนความคดจาเปนตองมเวลาหยดคด และนกทบทวนไปถงสงทตนทาหรอปฏบต ในขณะเดยวกนผสะทอนความคด จาเปนตองมโอกาสพดคยเกยวกบประสบการณ หรอเรองราวทผานมาของตนกบบคคล

สรปไดวา การสะทอนการความคดเกดขนจากการทผเรยนไดรบ หรอรวบรวมขอมลเบองตนจากการเรยนรทงในและนอกหองเรยน และนามาพนจพเคราะหอยางใครครวญ จนเกดความเขาใจในความคดของตนอยางถองแท กอนทจะสอสารกบผอนดวยการพดหรอเขยน เปนวธการสาคญทชวยใหผเรยนไดคดเกยวกบพฒนาการเรยนรของตน และสามารถเชอมโยงเนอหาสวนตางๆ เขาดวยกน จนเกดการเรยนรดวยตนเองไดในทสด นอกจากนการสะทอนความคดยงสงผลตอบรรยากาศแหงการเรยนรในวนตอๆ ไป ตลอดระยะเวลาของภาคเรยน และชวยใหผ สอนสามารถนาขอมลจากการสะทอนความคดของผ เรยน ไปปรบปรงการจดประสบการณการเรยนรในวนตอไปหรอในครงตอไปดวย

เมอผเรยนไดรบทราบหลกการของการสะทอนความคดเหนแลว เพอฝกฝนใหตนเองมทกษะในการสะทอนความคดเหนแลว จงควรทดลองตงคาถามในใจและตอบคาถามทตนเองไดดาเนนโครงงานไปแลว โดยอาจเรมตนตามลาดบขนตอนของการทาโครงงาน ซงการทดลองฝกสะทอนความคดเหนตอการทาโครงงาน จงอาจจะเรมตงแตทาโครงงาน ไมจาเปนตองรอใหการทาโครงงานเสรจสนแลวกได อยางไรกตามเมอเสรจสนโครงการแลว ผเรยนควรสะทอนความคดอยางจรงจง และบนทกผลการสะทอนความคดนนไวเปนหลกฐานดวย

Page 59: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

50

 

ตอนท 5.3 การประเมนโครงงานและการพฒนาโครงงานจากขอบกพรองตางๆ การประเมนโครงงาน การประเมนโครงงาน เปนกจกรรมทมความสาคญและจาเปนอกอยางหนง ในการทาโครงงานของผเรยน เปนการใหคะแนนโครงงานทผเรยนทา เพอประเมนวาโครงงานททานนมคณภาพในดานตางๆ มากนอยเพยงใด เพอปรบปรงแกไขใหดขนในโอกาสตอไป ในการประเมนโครงงานแตละโครงงานนน ผประเมนตองคดพจารณาและวเคราะหโครงงานอยางละเอยด รอบคอบ ครอบคลมทกๆ ดานกอนใหคะแนน การประเมนโครงงาน ควรใหความสาคญ 3 สวน คอ

สวนท 1 สวนประกอบของรายงานโครงงานครบถวน ไดแก ปกหนา (ชอโครงงาน/ชอผทา/ชออาจารยทปรกษา/สถานศกษา) บทคดยอ/กตตกรรมประกาศ ทมาและความสาคญ วตถประสงคสมมตฐาน /ตวแปรของการศกษา เอกสาร/ความรหรอทฤษฎทเกยวของ วสดและอปกรณและวธดาเนนการ (อธบายโดยละเอยด) ผลการศกษาคนควา สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะและบรรณานกรม

สวนท 2 ความคดสรางสรรค พจารณาจากความแปลกใหม ความคดรเรม ประโยชนการนาไปใชในชวตประจาวน และความนาสนใจ

สวนท 3 ความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรทใช พจารณาจากปญหา (ทมา ความสาคญวตถประสงค) สมมตฐาน (สอดคลองกบปญหา/ชดเจน) การตรวจสอบสมมตฐาน การแปลผล อภปรายและเสนอแนะความสามารถในการสอความหมาย พจารณาจากการจดทานทรรศการโครงงานและการนาเสนอโครงงาน การพฒนาโครงงานจากขอบกพรองตางๆ

ในยคของการปฏรปการเรยนรโดยครไดมการปรบเปลยนกระบวนการสอน จากการสอนแบบบรรยาย มาเปนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ เชน การสอนดวยวธโครงงานซงเปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวดท 4 มาตรา 24 (5) ……สงเสรม สนบสนนใหผสอนจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนและอานวยความสะดวก เพอใหผเรยนเกดการเรยนรทงสามารถทจะเรยน ใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร

จากการตดสนการประกวดโครงงานพบวา มปญหาทรอการแกไขในการทาโครงงาน และการเขยนรายงานโครงงานโดยสรปมดงตอไปน

1. การเขยนบทคดยอ เขยนไมครอบคลมสงนาเสนอ ควรประกอบดวยวตถประสงค วธเกบขอมล เครองมอทใช วธการวเคราะหขอมลและสรปผล มกพบวานาความเปนมาของการทาโครงงานเขามาเขยนและพบวาเขยนไมกระชบไมชดเจน

2. ความสาคญของโครงงานเขยนไมชดเจน ควรเขยนความเปนมาของโครงงานและโครงงานนสาคญอยางไร ทาแลวไดอะไรเปนตน

3. ชอเรองเปนแบบเรยกรองความสนใจแตผศกษาไมเขาใจปญหา วตถประสงคของการศกษาอยางชดเจน โปรดจาไววาปญหาและวตถประสงคทศกษาเปนเรองเดยวกน เพยงแตปญหาเปนประโยคคาถาม สวนวตถประสงคเปนประโยคบอกเลา

Page 60: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

51

 

4. การเขยนวตถประสงคของโครงงานไมตรงกบชอเรอง และเขยนปะปนกบประโยชนทคาดวา จะไดรบซงเปนสงทไมถกตอง

5. ขาดการศกษาทฤษฏ หลกการ เนอหาทเกยวของกบปญหาทสนใจจะศกษา เปนเหตใหตงสมมตฐานเองตามประสบการณและสามญสานก

6. โครงงานสวนใหญเขยนบทเอกสารทเกยวของยาวมาก โดยรวบรวมเรองทไมเกยวของกบการทดลองในโครงงาน เหมอนจะเพมความหนาของเลมใหดเปนโครงงานทหนาดวยรปเลม มากกวาหนาดวยสาระทเกยวของ

7. ระบตวแปรตนและตวแปรตามผด เขยนแบบสบสนและไมกระชบกะทดรด เพราะไมเขาใจอยางชดเจน และอยางทแทจรงเกยวกบการระบและควบคมตวแปร

8. การนาเสนอขอมลในรปแบบตางๆ ยงไมถกตอง เชน รปแบบการนาเสนอไมเหมาะสมไมมการกาหนดหนวยของปรมาณหรอขนาดของตวแปร รวมทงใชภาษาฟมเฟอยไมกะทดรด

9. ไมเขยนชอตาราง ชอกราฟ ชอของรปภาพทนาเสนอขอมลทไดจากการรวบรวม 10. การตความหมายใตตาราง ใตกราฟ ทนาเสนอขอมลทไดจากการรวบรวม เปนการอภปรายผลซง

ไมถกตอง เพราะการอภปรายผลควรนาเสนอหลงการสรปผล การตความหมายควรอยในขอบเขตเฉพาะขอมลทปรากฏเทานน ไมควรสรปอางองจากประสบการณและความรทางวชาการ

11. เมอมการสรปผลแลวยงขาดการอภปรายผล เพราะผทาโครงงานขาดการศกษาเนอหาทางวชาการทเกยวของกบปญหาทสนใจ

12. การเขยนบรรณานกรมหรอเอกสารอางองทาตามสามญสานก ขาดการศกษาวธการเขยนทควรเปนตามสากลนยม

Page 61: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

52

 

กจกรรมทายบท บทท 5

คาชแจง : ใหผเรยนตอบคาถามใหสมบรณ 1. ใหผเรยนบอกความหมายของการสะทอนความคด ตามทเขาใจมาพอสงเขป ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 2. ใหผเรยนบอกความสาคญของการสะทอนความคดตามทเขาใจ มาพอสงเขป ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 3. ใหผเรยนบอกความสาคญของการประเมนโครงงาน มาพอสงเขป ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. 4. ใหผเรยนบอกขอบกพรองตางๆทไดจากการประเมนโครงงานของตนเอง ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................

Page 62: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

53

 

5. ใหผเรยนประเมนโครงงานของตนเองตามแบบประเมนโครงงาน

แบบประเมนโครงงาน

ชอโครงงาน............................................................................................................................ ประเภทโครงงาน สารวจ ตนเอง สงประดษฐ หนวยงาน…………………………………………………………………………………………………………………………………….

รายการประเมน คะแนนเตม คะแนนทได 1. สวนประกอบของรายงาน (10 คะแนน) 1.1 ปกหนา 1.2 บทคดยอ 1.3 ทมาและความสาคญ 1.4 วตถประสงคหรอปญหาทศกษา 1.5 เอกสาร/ความรหรอทฤษฎทเกยวของ 1.6 สมมตฐานของการศกษาคนควา(สอดคลองกบวตถประสงค) 1.7 วสดและอปกรณ 1.8 วธดาเนนการ(อธบายโดยละเอยด) 1.9 ผลการศกษาคนควา 1.10 เอกสารอางอง

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

2. ความคดสรางสรรค (30 คะแนน) 2.1 ความแปลกใหม ความคดรเรม 2.2 ประโยชน การนาไปใชในชวตประจาวน 2.3 ความนาสนใจ

10 10 10

3. ความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรทใช (40 คะแนน) 3.1 ปญหา (ทมา ความสาคญ วตถประสงค) 3.2 สมมตฐาน (สอดคลองกบปญหา/ชดเจน) 3.3 การตรวจสอบสมมตฐาน 3.4 การแปลผล อภปรายและเสนอแนะ

5 5 20 10

4. ความสามารถในการสอความหมาย (20 คะแนน) 4.1 การเขยนใหเขาใจ 4.2 การแปลผลและการสรปผล

10 10

รวม 100

Page 63: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

54

 

แบบทดสอบหลงเรยน รายวชา โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร

จงกากบาท (X) ขอทถกทสดเพยงขอเดยว

1. โครงงานคออะไร ก. สงทถกบงคบกาหนดใหศกษา ข. การเรยนรโดยไมมการวางแผน

ค. การเรยนรโดยไมอาศยกระบวนการทางวทยาศาสตร ง. กจกรรมทเปดโอกาสใหผเรยนศกษาสงทสนใจอยางลก 2. การไดมาของหวเรองในการทาโครงงาน ควรจะไดมาจากทใดเปนอนดบแรก

ก. ไปศกษานอกสถานท ข. สงเกตสารวจสงแวดลอมรอบตว

ค. ไปศกษาแนวคดของโครงงานอน ง. ปรกษาอาจารยทปรกษาโครงงาน 3. สงทควรทาเปนอนดบแรกในการทาโครงงานคอทาอยางไร ก. คดหวเรองทจะทา

ข. สอบถามเรองทจะทาจากอาจารยทปรกษา ค. เตรยมสถานททจะทาโครงงาน ง. ศกษาหาสถานททจะประกวด 4. ขอใดคอจดมงหมายของการทาโครงงาน ก. เพอใหผเรยนรรกสามคค ข. เพอใหผเรยนรถงความเปนไทย

ค. เพอใหผเรยนไดผลประโยชนจากกจกรรม ง. เพอใหผเรยนไดแสดงออกซงความคดรเรมสรางสรรค 5. ประเภทของโครงงานแบงออกไดเปนกประเภท ก. 3 ประเภท ข. 4 ประเภท ค. 5 ประเภท

ง. 6 ประเภท 6. ผทควรเปนทปรกษาโครงงานทด ควรเปนใคร ก. อาจารยประจาชน ข. บคคลทไมใชครอาจารย หรอ ผอานวยการโรงเรยน ค. ใครกไดทมความรในเรองของโครงงาน ง. ใครกไดทมความรในเรองทเราศกษา

Page 64: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

55

 

7. การจดการเรยนการสอนแบบโครงงานมงเนนดานใดถกทสด ก. มงเนนใหผเรยนสามคค ข. มงเนนใหผเรยนหาเลยงชพเพยงลาพง ค. มงเนนใหผเรยนเรยนรจากประสบการณตรง

ง. มงเนนใหผเรยนสามารถเอาสงทไดมาไปหารายได 8. โครงงานตามสาระการเรยนร มลกษณะเชนใด ก. เปนการสรางความสามคคในหมคณะ ข. เปนการใหบรณาการรวมกบการเรยนร ค. เปนการนาความรดานตางๆ มาประยกตใชดวยกน

ง. เปนการพฒนาศกยภาพของตนเองไปดานทตนเองสนใจ 9. การออกแบบเสอผา จดอยในโครงงานประเภทใด ก. โครงงานตามสาระการเรยนร

ข. โครงงานตามความถนด ค. โครงงานตามความสนใจ ง. โครงงานคณตศาสตร 10. การใชสมนไพรในการปราบศตรพชจดอยในโครงงานประเภทใด ก. ตามสาระการเรยนร ข. ตามความสนใจ ค. ตามความถนด

ง. ตามอธยาศย  

Page 65: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

 

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

Page 66: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

57  

 

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เฉลย 1. ง 2. ข 3.ก 4. ง 5. ค

6. ง 7. ค 8. ข 9. ก 10. ง

เฉลย 1. ก 2. ง 3.ข 4. ข 5. ง

6. ข 7. ง 8. ค 9. ข 10. ง

Page 67: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

 

ภาคผนวก

Page 68: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

59 

 

แบบฟอรมเสนอขออนมตโครงงาน

ชอผเสนอโครงงาน................................................................................................................................................. รหสประจาตวนกศกษา.......................................................................................................................................... ชออาจารยทปรกษา............................................................................................................................................... ชอโครงงาน............................................................................................................................................................ สรปสาระสาคญของโครงงาน................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. วน/เดอน/ป ทเสนอขออนมตโครงงาน

วนท...........เดอน..............................พ.ศ............ ลงชอ........................................ผเสนอขออนมตโครงงาน

(..................................................)

ผลการพจารณา อนมตใหทาโครงงานทเสนอได ควรปรบปรงแกไขโครงงานในเรอง 1. ........................................................................................................................................................... 2. ............................................................................................................................................................ 3. ............................................................................................................................................................ ไมอนมตโครงงานเนองจาก............................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. วน/เดอน/ป ทเสนอขอนมตโครงงาน

ลงชอ.........................................................ครผสอน (................................................................)

Page 69: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

60 

 

แบบฟอรมการเขยนรายงานโครงงาน

ระดบการศกษา..............................ภาคการเรยนท.............ปการศกษา.................รายวชา................. ชอโครงงาน.........................................................................................................................................

ความสาคญหลกการและเหตผลของโครงงาน ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... วตถประสงคของโครงงาน 1. ..................................................................................................................................................... 2. ..................................................................................................................................................... 3. ..................................................................................................................................................... ผลการศกษาขอมลทเกยวของโดยสรป .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... ระยะเวลาทาโครงงาน.......................................................................................................................... สถานทปฏบตตามโครงงาน.................................................................................................................. ขนตอนการทาโครงงาน 1 ......................................................................................................................................................... 2 ........................................................................................................................................................ 3 ........................................................................................................................................................

Page 70: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

61 

 

แผนปฏบตโครงงาน ขนตอนกจกรรม ระยะเวลาดาเนนงาน สถานท งบประมาณทรพยากร

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. ........................................................................................................................................................ 2. ....................................................................................................................................................... 3. ....................................................................................................................................................... เอกสารทเกยวของ ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

Page 71: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

62 

 

(ปก)

แผนการเรยนรโดยโครงงาน

เรอง..................................................................................

รายวชา......................................................................... ระดบชน........................................................

ภาคเรยนท......................................................................ปการศกษา..................................................

โดย

1. ........................................................................................................................................................

2. .......................................................................................................................................................

3. .......................................................................................................................................................

4. .......................................................................................................................................................

กศน.ตาบล/ศนยการเรยนชมชน....................................................................

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอ.....................................

สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดเชยงใหม

Page 72: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

63 

 

(หนาอนมต)

การอนมตแผนการเรยนรโดยโครงงาน

1. ชอโครงงาน................................................................................................................................ รายวชา..........................................................................ระดบ....................................................... ภาคเรยนท.................................................ปการศกษา.................................................. 2. ชอทปรกษาโครงงาน.................................................................................................................. 3. ชอผจดทา

1. ..........................................................รหส............................................. 2. ..........................................................รหส…………………………………….. 3. ..........................................................รหส…………………………………….. 4. ..........................................................รหส……………………………………..

ความเหนของคณะกรรมการ เหนควรอนมต เหนควรปรบปรง ลงชอ.................................................กรรมการ ลงชอ.................................................กรรมการ (............................................................) (............................................................) .................../................../.................... .................../................../.................... ผลการพจารณาของสถานศกษา...................................................................................................... ........................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................

ลงชอ......................................................ผบรหารสถานศกษา (.........................................................)

.............../........................../....................

Page 73: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

64 

 

บรรณานกรม

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ.(2554).หนงสอสาระทกษะการ เรยนรรายวชาเลอก โครงงานเพอพฒนาทกษะการเรยนร รหส ทร02006.กรงเทพฯ : ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกลมเปาหมายพเศษ สานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย.

https://www.mwit.ac.th/~person/01-Statutes/NationalEducation.pdf สบคนเมอวนท 8 ตลาคม 2558 http://maetang-tr02006.blogspot.com/2015/05/41.html สบคนเมอวนท 26 ตลาคม 2558 http://www.ksnkhlongsamwa.com/attachments/view/?attach_id=43162 สบคนเมอวนท 6 ตลาคม 2558

Page 74: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

65 

 

คณะผจดทา

ทปรกษา 1. นายศภกร ศรศกดา ผอานวยการสานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม 2. ดต.สมบรณ ใจมา ประธานกรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 3. นายถวล ณ สนทร รองประธานกรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 4. นายอานนท สงหตาแกว กรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 5. นายธาน พงษปญญา กรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 6. นายธวช ชยแกว กรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 7. นางสรย ปกษณ กรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 8. นางศรนวล สภาวฒน กรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ 9. นางธนภรณ จมศร กรรมการสถานศกษา กศน.อาเภอสารภ คณะทางาน 1. นางสาวปรยา วรรณฤทธ ผอานวยการ กศน.อาเภอสารภ 2. นางกาญจนา ตาคา คร คศ.2 กศน.อาเภอสารภ 3. นางธเนตรศร บญหมน คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ 4. วาทรต.หญงอมพวลย สงหคา คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ 5. นางองคณา บญอานวย คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ 6. นางสาวดวงฤทย ดงด คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ 7. นางสาวโชตกา วงศรอย คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ 8. นางสาวพจนย รกรวม คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ 9. นายสมคด กนทะพนม คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสารภ

Page 75: cmi.nfe.go.th › bookcenter › ทร02006.pdf · โครงงานเพอพื่ฒนาทักษะการเรั ...2016-01-23 · รหัสวิชา ทร02006

66 

 

คณะบรรณาธการ/ปรบปรงแกไข

ทปรกษา นายศภกร ศรศกดา ผอานวยการสานกงาน กศน. จงหวดเชยงใหม นางมนา กตชานนท รองผอานวยการสานกงาน กศน. จงหวดเชยงใหม

คณะบรรณาธการ/ปรบปรงแกไข นางออมสน บญวงษ ผอานวยการ กศน.อาเภอแมวาง ประธานกรรมการ นางชญญาภค ถาวรรงกจ คร คศ.2 กศน.อาเภอดอยหลอ กรรมการ นายมนตร คาปน คร คศ.2 กศน.อาเภอสนทราย กรรมการ นางกาญจนา ตาคา คร คศ.2 กศน.อาเภอสารภ กรรมการ นางอสรย คงวฒนเศรษฐ คร คศ.2 กศน.อาเภอหางดง กรรมการ นางรตนาพร ศรสข คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอแมรม กรรมการ นายณฐวฒ ใจอด คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอแมรม กรรมการ นายภทรดร คณยศยง คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสนทราย กรรมการ นางรจนา สวรรณ คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอสนทราย กรรมการ นางอาทตยา ปนตา คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอเมองเชยงใหม กรรมการ นางสาวกลยาณย มณวรรณ คร กศน.ตาบล กศน.อาเภอเมองเชยงใหม กรรมการ นางสาวจตดา อนตานวล นกวชาการคอมพวเตอร สานกงาน กศน.จงหวดเชยงใหม กรรมการ

และเลขานการ