**

NGHIP V NHTW

GVC.ThS.Nguyn Th Minh QuTrng i hc Kinh t quc dn

Chng 3 Nghip v pht hnh v iu ha tin mt ca NHTW

**

Lut NHNN 2010, Chng 3, Mc 2,iu 17.Pht hnh tin giy, tin kim loi1. Ngn hng Nh nc l c quan duy nht pht hnh tin giy, tin kim loi ca nc Cng ho XHCN Vit Nam.2. Tin giy, tin kim loi do Ngn hng Nh nc pht hnh l phng tin thanh ton hp php trn lnh th nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam.

**

Lut NHNN 2010, Chng 3, Mc 2,iu 17.Pht hnh tin giy, tin kim loi3. Ngn hng Nh nc bo m cung ng s lng v c cu tin giy, tin kim loi cho nn kinh t.4. Tin giy, tin kim loi pht hnh vo lu thng l ti sn "N" i vi nn kinh t v c cn i bng ti sn "C" ca Ngn hng Nh nc.

**

Ngh nh 96/2008/N-CP, iu 2. Nhim v v quyn hn ca NHTWKhon 14. V vic thc hin cc nghip v Ngn hng Trung ng:a) T chc in, c, bo qun, vn chuyn tin; thc hin nghip v pht hnh, thu hi, thay th v tiu hy tin;Pht hnh tin l mt chc nng ring c , mt nghip v c quyn ca NHTW, c php lut quy nh.

**

iu 2. Nhim v v quyn hn ca NHTWTrong mi quc gia, NHTW l c quan duy nht chu trch nhim chnh, thay mt CP pht hnh tin php nh, tin ny c hiu lc lu thng bt buc trong ton quc.n v chu trch nhim pht hnh trong NHTW l Cc Pht hnh v Kho qu: c nhim v tham mu, gip Thng c thc hin chc nng qun l Nh nc v chc nng NHTWv lnh vc pht hnh v kho qu theo quy nh ca php lut.

*

1. Nguyn tc pht hnh tin1.1. Pht hnh tin theo nguyn tc c s bo m bng vng (ch pht hnh theo d tr vng)1.2. Pht hnh tin theo nguyn tc c s bo m bng gi tr hng ha (ch pht hnh tin php nh)

**

1.1. Pht hnh tin theo nguyn tc c s bo m bng vngCP quy nh vic pht hnh tin phi da vo d tr vng. Vng tr thnh hng ha bo m cho gi tr ca tin giy. NHTW cho lu hnh tin giy vi mt khi lng gi tr tng ng d tr vng. NHTW bo m v cam kt rng ngi c tin giy c quyn i ra vng bt c lc no nu h mun.

**

1.1. Pht hnh tin theo nguyn tc c s bo m bng vng Tin giy c nh ngha l Giy N ca NHTW, dng thay th cho nhng ng tin vng hay bc trong lu thng trc y. Tin giy lc ny c gi l tn t v c s n c lu hnh l lng tin ca nhn dn vo vic tin giy c th i ra vng bt c lc no.

**

1.1. Pht hnh tin theo nguyn tc c s bo m bng vngPht hnh tin theo nguyn tc bo m bng vng c u im l khng xy ra lm pht, nhng nhc im l hn ch s lng tin pht hnh, trong khi nhu cu ca nn kinh t li cn c nhiu tin phc v sn xut v lu thng hng ha.

**

1.2. Pht hnh tin theo nguyn tc c s bo m bng gi tr hng ha Thc cht nguyn tc ny l vic xc nh s lng tin cn thit a vo lu thng. Xut pht t chc nng ca tin t l phng tin lu thng, nn c s ca vic pht hnh tin l da trn quan h lu thng hng ha.

**

Khi lng tin cn thit cho lu thng c xc nh da trn cc yu t:- P: Mc gi bnh qun ca hng ha ti thi im ang xt trong nn kinh t- Y: Tng s lng cc n v hng ha,SP, DV do nn kinh t to ra- V: Tc lu thng trung bnh ca ng tin trong nn kinh t- M: Khi lng tin cn c to ra cho nn kinh t.

**

Cc phng trnh v lng tin cung ng MV = PY(1) P.YM = ------ (2) V M Y L = ------ = ------(3) P V

**

Quan im ca Fisher (2,3)Nh nc v NHTW ch nn pht hnh thm tin vo lu thng khi v ch khi c nhng n v hng ha, SP, DV tng thm trong nn kinh t. Ngc li, nu s lng SP c to ra t hn trc th phi rt bt tin v nu mun gi cho gi c tip tc n nh.

**

C s cho vic pht hnh tin ca cc quc giaTrong XH hin i, mi th u l hng ha: Tri phiu CP hay TP DN, vng, ngoi t, SDR, cc chng th, ti sn khc, u l nhng ti sn m CP, cc DN hoc c nhn c th s dng n th chp vay tin. Khi CP, DN hoc nc ngoi mang cc ti sn nh vy n k qu ti NHTW xin vay. Khi Ti sn C ca NHTW tng ln, v cn i vi TS C, NHTW phi tng TS N tng ng vi gi tr ca cc ti sn k qu, bng cch pht hnh thm tin.

**

C s cho vic pht hnh tin ca cc quc giaVic xc nhkhi lng tin cn pht hnh ca NHTW khng cn l thuc vo khi lng vng d tr, m l thuc vo yu cu ca nn kinh t, c th l ngun bo m cho khi lng tin trong lu thng mt thi k nht nh l khi lng hng ha v DV c SX ra v a vo lu thng trong thi k .

**

thc hin nguyn tc ny NHTW xc nh khi lng tin pht hnh tng thm hng nm da trn c s cc yu t: Tc tng trng kinh t (% GDP tng thm), S bin ng ca gi c (T l % lm pht d kin), Tc lu thng tin t d tnh

**

2. Cc knh pht hnh tin ca NHTW2.1. Pht hnh tin qua knh Chnh ph2.2. Pht hnh tin qua knh tn dng2.3. Pht hnh tin qua knh th trng m2.4. Pht hnh tin qua knh th trng vng v ngoi t2.5. Pht hnh cn i Bng CTS

**

2.1. Pht hnh tin qua knh Chnh phNu CP vay tin ca NHTW, NHTW phi tm ng cho NSNN hoc mua tri phiu ca CPNu CP vay nc ngoi bng hng ha, vng hoc ngoi t; nhng ti sn ny em v nc s c k qu ti NHTW i thnh ni t chi tiu.

**

2.2. Pht hnh tin qua knh Tn dngNHTW cho cc NHTM vay di cc hnh thc: Th chp hoc ng trc Cm c cc chng t c gi Ti chit khu cc thng phiu v cc GTCGQua kh nng cung ng tn dng ca cc NHTM tng ln

**

2.3. Pht hnh tin qua knh Th trng mKhi mua cc chng khon ngn hn, NHTW bm tin vo nn kinh t(Xem Bng CTS NHTW tm tt)**

2.4. Pht hnh tin qua knh th trng vng v ngoi tKhi NHTW mua vng, ngoi t trn th trng, lm tng d tr ngoi hi v vng ti NHTW, ng thi lm tng khi lng tin t trong lu thng

**

2.5. Pht hnh cn i Bng CTSKhi c s gia tng khng ch ng ca cc khon mc bn TS C, NHTW pht hnh thm tin tng TS N nhm cn i gia TS N v TS C. Vng v ngoi t t nc ngoi vo trong nc c s dng di dng k qu vay trn NHTW, nn cn bm tin vo lu thng

**

3. S pht hnh v iu ha tin mt trong h thng NH mt s quc gia3.1. Ngn hng Trung ng Php3.2. Ngn hng Trung ng Nht Bn3.3. Ngn hng Trung ng Trung quc

(Tham kho trong Gio trnh)

**

4. Nghip v pht hnh v t chc iu ha tin mt trong H thng NHNN VN4.1. C s pht hnh tin4.2. T chc in, c tin, vn chuyn v bo qun tin4.3. T chc pht hnh v iu ha tin mt4.4. T chc thu hi, thay th tin, tiu hy tin

**

4.1. C s pht hnh tin4.1.1. Cc yu t tc ng n khi lng tin cn pht hnh- T l tng trng kinh t d kin- T l lm pht d tnh- S thay i tc lu thng tin t- Cc nhn t khc nh: s bin ng ca TS C ngoi t rng, tn dng trong nc,v.v.

**

4.1. C s pht hnh tin4.1.2. Cc c s pht hnh tin:a- Giai on trc 1992:Khi lng tin cn pht hnh (thc cht l khi lng tin mt) da vo nhu cu tin ca nn kinh t, c xc nh thng qua cn i tin mt ca cc ngn hng**

4.1. C s pht hnh tinb- Giai on 1992- 1995:Khi lng tin cn pht hnh c tnh trn c s tnh ton mc tin cung ng tng thm vo u k k hoch da vo cc yu t: t l tng trng kinh t d kin, t l lm pht d tnh, s thay i tc LTTT v cc nhn t khc.

**

4.1. C s pht hnh tinXc nh khi lng tin cn pht hnh tng thm:Lng tin cung ng tng thm trong k = Lng tin lu thng u k x T l tng trng kinh t d kinx T l lm pht d kinTrn c s NHNN xc nh lng tin cn thit pht hnh ra lu thng

**

4.1. C s pht hnh tinNgoi ra, NHNN c th xem xt n cc yu t khc iu chnh lng tin cung ng nh: - S chnh lch gia tc tng tin v t l tng GDP danh ngha trong qu kh, - Hoc nhng cam kt ca NHNN vi IMF v tng tinXem VD trong Gio trnh (tr113)

**

4.1. C s pht hnh tinc- Giai on 1996 n nay:NHNN p dng phng php xc nh lng tin cung ng hng nm gn lin vi mt chng trnh tin t theo nh lng, tc l thc hin vic d bo cc ch tiu tin t trn Bng cn i tin t ton ngnh v Bng cn i tin t ca NHNN: TS C ngoi t rng (NFA), TS C trong nc rng (NDA), tng phng tin thanh ton (MS),

**

NHNN xc nh lng tin cn pht hnh theo 2 bc@1- Bc 1: D tnh s bin ng ca lng tin cung ng MS @2- Bc 2: Xc nh lng tin cn pht hnh thm d kinTrn c s xc nh s lng tin cn pht hnh (thm), NHNN lp t trnh Chnh ph ph duyt; khi k hoch pht hnh tin c CP ph duyt, NHNN thc hin nghip v pht hnh tin mt a vo lu thng.**

@1- Bc 1: D tnh s bin ng ca lng tin cung ng MS Cc nhn t nh hng n nhu cu tin t:+ T l tng trng kinh t d kin, + T l lm pht d tnh, + S thay i tc LTTT d kin+ V cc nhn t khc nh: s bin ng ca TS C ngoi t rng, s thay i ca tn dng trong nc...**

@1- Bc 1: D tnh s bin ng ca lng tin cung ng MS Cch xc nh MS d tnh GDPMS = -------VMS = T l tng trng d tnhx T l lm phtd tnhMS = NFA + NDAMS = C + D

**

@2- Bc 2: Xc nh lng tin cn pht hnh thm d kinMB = MB k hoch - MB thc tMB k hoch = MS/ mMB thc t = Tin ngoi NHNN + Tin gi ca cc TCTDm l h s nhn tin

**

4.1. C s pht hnh tinTrn c s xc nh s lng tin cn pht hnh (thm), NHNN lp t trnh Chnh ph ph duyt; khi k hoch pht hnh tin c CP ph duyt, NHNN thc hin nghip v pht hnh tin mt a vo lu thng.

**

4.2. T chc in, c tin, vn chuyn v bo qun tin4.2.1. T chc in, c tin4.2.2. T chc vn chuyn v bo qun tin

**

4.2.1. T chc in, c tinNHNN nc thit k mnh gi, kch thc, trng lng, hnh v, hoa vn v cc c im khc ca tin trnh Th tng CP ph duyt.NHNN nc t chc thc hin vic in, c, bo qun, vn chuyn, pht hnh tin vo lu thng, tiu hu tin.(iu 18. Lut NHNN)**

4.2.1. T chc in, c tinNgn hng Nh nc t chc thc hin vic thit k, in, c, bn trong nc v nc ngoi cc loi tin mu, tin lu nim phc v cho mc ch su tp hoc mc ch khc theo quy nh ca Th tng Chnh ph.(iu 21. Lut NHNN)

**

4.2.2. T chc vn chuyn v bo qun tin@1- V nguyn tc, tt c s tin mi in, c c nhp v t Nh my in tin Quc gia, s c qun l ti Kho tin TW1.**

4.2.2. T chc vn chuyn v bo qun tinNu s tin cng b lu hnh, th nhp Qu D tr pht hnh v hch ton ni bng.Nu l tin cha cng b lu hnh th c theo di v hch ton ngoi bng. Khi c lnh pht hnh loi tin ny, th s tin ny mi c xut sang Qu D tr pht hnh v hch ton ni bng.

**

4.2.2. T chc vn chuyn v bo qun tin@Tin c pht hnh, theo Lnh chuyn tin, tin c chuyn v cc Chi nhnh NHNN Tnh/TP, ri nhp vo Kho qu D tr pht hnh.Theo lnh ca Gim c cc Chi nhnh NHNN, tin s c chuyn tip cho Qu Nghip v pht hnh. Ti y, trn c s s d TK tin gi v nhu cu ca cc TCTD v KBNN, cc chi nhnh NHNN thc hin nghip v cp tin cho nn kinh t thng qua cc TCTD v KBNN

**

4.3. T chc pht hnh v iu ha tin mt4.3.1. S t chc pht hnh v iu ha tin mt4.3.2. Qun l Qu D tr pht hnh v Qu Nghip v pht hnh4.3.3. iu ha tin mt trong H thng NHNN Vit Nam

**

4.3.1. S t chc pht hnh v iu ha tin mt(Xem S trang 116- Gio trnh NVNHTW)

**

4.3.2. Qun l Qu D tr pht hnh v Qu Nghip v pht hnhQu D tr pht hnh (DTPH)- Qu DTPH qun l cc loi tin giy v tin kim loi cng b lu hnh, cha cng b lu hnh, tin nh ch lu hnh, tin khng tiu chun lu thng (nhp t Qu NVPH)Qu DTPH c qun l ti cc Kho tin TW v Kho tin cc Chi nhnh NHNN Tnh/TP (khng bao gm tin cha cng b pht hnh)

*

4.3.2. Qun l Qu D tr pht hnh v Qu Nghip v pht hnhQu D tr pht hnh (DTPH)- Qu DTPH ti Kho tin TW c nhp tin mi sn xut t Nh my in c tin Quc gia; ng thi thc hin vic xut tin, nhp tin vi Qu NVPH ti S Giao dch NHNN v cc Kho tin Chi nhnh NHNN Tnh/TP.**

4.3.2. Qun l Qu D tr pht hnh v Qu Nghip v pht hnhQu D tr pht hnh (DTPH)- Qu DTPH ti Kho tin Chi nhnh NHNN Tnh/TP c xut tin, nhp tin trc tip vi Qu NVPH do chi nhnh qun l, ng thi xut nhp tin vi Qu DTPH ti Kho tin TW v Kho tin cc chi nhnh NHNN khc.

**

4.3.2. Qun l Qu D tr pht hnh v Qu Nghip v pht hnhQu Nghip v pht hnh (NVPH)- Qu NVPH qun l cc loi tin giy v tin kim loi nhp t Qu DTPH, tin thu hi t lu thng,k c cc loi tin khng tiu chun lu thng, tin nh ch lu hnh.**

4.3.2. Qun l Qu D tr pht hnh v Qu Nghip v pht hnhQu Nghip v pht hnh (NVPH)- Qu NVPH c bo qun v qun l ti Kho tin S Giao dch NHNN v ti Kho tin ca cc Chi nhnh NHNN

**

4.3.3. iu ha tin mt trong H thng NHNN Vit NamC s t chc iu ha tin mt- Tnh hnh tin mt ca cc chi nhnh v kho tin trong h thng.- nh mc ngn qu DTPH, nh mc tn qu NVPHT chc iu ha tin mt trong h thng NHNN- Ti NHTW- Ti cc chi nhnh NHNN

**

4.4. T chc thu hi, thay th tin, tiu hy tin4.4.1. T chc thu hi, thay th tin- Ngn hng Nh nc thu hi v rt khi lu thng cc loi tin khng cn thch hp v pht hnh cc loi tin khc thay th. - Cc loi tin thu hi c i ly cc loi tin khc vi gi tr tng ng trong thi hn do Ngn hng Nh nc quy nh. - Sau thi hn thu hi, cc loi tin thuc din thu hi khng cn gi tr lu hnh.

**

4.4. T chc thu hi, thay th tin, tiu hy tin4.4.2. T chc tiu hy tiniu 19. X l tin rch nt, h hngNgn hng Nh nc quy nh tiu chun phn loi tin rch nt, h hng; i, thu hi cc loi tin rch nt, h hng do qu trnh lu thng; khng i nhng ng tin rch nt, h hng do hnh vi hu hoi.

**

Cc hnh vi b cm1. Lm tin gi; vn chuyn, tng tr, lu hnh tin gi.2. Hu hoi ng tin tri php lut.3. T chi nhn, lu hnh ng tin tiu chun lu thng do Ngn hng Nh nc pht hnh.4. Cc hnh vi b cm khc theo quy nh ca php lut.

**

**Phn trnh by kt thcXin chn thnh cm n!

*****