THÀNH TÂM ĐỂTHÀNH CÔNG

Hòa Thượng Thích ThánhNghiêm

Bản quyền tiếng Việt © Công ty cổ phầnSách Thái Hà.

Không phần nào trong xuất bản phẩm nàyđược phép sao chép hay phát hành dướibất kỳ hình thức hoặc phương tiện nào

mà không có sự cho phép trước bằng vănbản của đơn vị chủ quản.

NHÀ XUẤT BẢN THỜI ĐẠITrụ sở: Nhà B15 lô 2, Mỹ Đình 1, TừLiêm, Hà Nội Điện thoại: (04) 6287

2348Email: nxbthoidai@nxbthoidai.vn

Website: http://nxbthoidai.vn

Hội Sách hay cùng đọc (https://www.facebook.com/sachhaycungdoc/

Bạn mê đọc sách? Và bạn muốn đượcđóng góp cho cộng đồng như chúng tôi?

Hãy liên hệ với chúng tôi qua email:yeusach.group@gmail.com

LỜI GIỚI THIỆUTỰ THUẬTTHIÊN THỨ NHẤT ĐA TÌNH CẦNĐÚNG LẼ

Đa tình cần đúng lẽPhương pháp nhận biết, tận dụng vàgiữ chân người tàiMở rộng tấm lòng làm lãnh đạoLàm sao để tránh đố kị khi thăngchức?Chỉ có bao dung mới xích lại gầnhơnTrời đất mênh mông, đâu người trikỉ?Sự sáng suốt trong cách dùng người

và phúc báoLuân lý làm việc chung nơi công sở

THIÊN THỨ HAI TÂM AN THẾ GIỚIAN, TÂM BÌNH THẾ GIỚI BÌNH

Càng từ bi, sáng suốt càng ít phiềnmuộnGieo phúc bằng tâm thanh tịnhĂn với thái độ tự nhiên, vui vẻĐại trí tuệ phá đại vọng ngữThấu hiểu tình người mới là thànhcôngTâm bình thế giới bìnhLàm thế nào để giảm áp lực cuộcsống?Chú trọng luân lý, không chú trọng

luận lýSự tôi luyện trong cuộc sốngLàm thế nào để nâng cao nhânphẩm?

THIÊN THỨ BA TẤM LÒNG BAODUNG CÀNG LỚN, CÁI TÔI CÀNGNHỎ

Tấm lòng bao dung càng lớn, cái tôicàng nhỏNên tích cực, không nên cố chấpKế hoạch chữ “tâm” trong năm mớiY pháp bât y nhân - Làm theo quyếtsách đã định, dựa vào phương phápkhông dựa vào ngườiHọc cách nói được làm đượcLàm thế nào để dẹp bỏ phiền não,

tìm kiếm sự yên bình?

LỜI GIỚI THIỆUMột vị Hòa thượng gầy gò, thường xuyênốm yếu, cao 1m72, nặng 48kg, nhưng vẫnđi khắp nơi hoằng pháp. Mục đích chínhcủa ông là nâng cao phẩm chất cho conngười, kiến lập cõi tịnh độ ngay trên thếgian này.Có thể nói Hòa thượng Thích ThánhNghiêm là một vị hoa tiêu tâm linh.Trong suốt 32 năm nay, ông luôn nỗ lựcvận động để bảo vệ môi trường tâm linhvà mồi trường lễ nghĩa, hi vọng xã hội sẽcó một không khí sống trong lành.Hòa thượng Thích Thánh Nghiêm chỉ rarằng, muốn nâng cao phẩm chất conngười thì trước hết phải bắt đầu từ bản

thân mình, sau đó mới có thể giúp ngườikhác nâng cao nhân phẩm của họ.Nâng cao phẩm cách con người chính làgiảm bớt sự tính toán được mất giữamình và người khác, giảm bớt tính ngạomạn, ích kỷ, thêm vào đó là đức tínhkhiêm tốn, từ bi, biết quan tâm đến ngườikhác, làm được như vậy chính là đã tiếpthu được tư tưởng cơ bản của Phật giáo.Ông nhấn mạnh: Cuộc sống chính là tuhành, tu hành không thể tách rời cuộcsống.Làm thế nào để có thể tu trong cuộc sốngthường ngày? Hòa thượng cho rằng, điềuquan trọng là làm cho trái tim mìnhkhông bị ô nhiễm từ môi trường bênngoài, cũng không bị dao động bởi ảnh

hưởng của những tâm niệm của cá nhân.Thầy cũng nhấn mạnh đến sự ổn địnhcuộc sống, đó cũng chính là sự bảo vệmôi trường lễ nghĩa. Từ lời nói, ngoạihình thậm chí những biểu cảm trên khuônmặt và sâu trong nội tâm đều phải thểhiện sự tôn trọng, biết ơn với ngườikhác. Đối với con người đó là biểu hiệnlịch sự chân thành, nó sẽ tác động lại làmcho mồi trường sống càng thêm an toànvà thanh bình hơn.

Trang Tố Ngọc –Phó Tổng biên tập tạp chí Thiên Hạ,

Đài Loan

TỰ THUẬTVào khoảng năm 1996-1997 nhận đượclời mời của vị Phó Tổng biên tập tạp chíThiên Hạ, tôi bắt đầu viết bài cho tạpchí này trên chuyên mục “Quản lí nhânsinh” mỗi tháng một bài. Do công việcquá bận rộn và quỹ thời gian có hạn, nêntôi và vị Phó Tổng biên tập chỉ có thểdành ra nửa ngày để bàn luận về nhữnggì chúng tôi định viết cho chuyên mục.Kết quả thu được sau khi xuất bản rất khảquan, tỉ lệ bạn đọc tham khảo chuyênmục này xếp thứ mười trong tổng số bốn,năm mươi bài văn khác của cùng cuốntạp chí. Đến số 202, do công việc củaPhó Tổng biên tập Trang Tố Ngọc quábận rộn nên chúng tôi đành cho dừng

xuất bản một thời gian và cho biên tậpthành bộ sách với tên gọi Thành tâm đểthành công.Tôi nghĩ mình rất có duyên với tạp chíThiên Hạ. Trong tạp chí số 200, tôiđược bầu chọn là một trong 200 nhân vậtcó ảnh hưởng mạnh mẽ nhất với ĐàiLoan trong vòng 400 năm trở lại đây(tính từ Trịnh Thành Công). Trong tạpchí số 202, quý độc giả lại dành cho tôisự ưu ái mới đầy bất ngờ, xếp thứ 37trong số 50 người nổi tiếng được chọn ratừ hơn 200 người đến từ nhiều lĩnh vựcxã hội khác nhau. Nhân dịp kỷ niệm pháthành tròn 200 số báo, ngày 10 tháng 01năm 1998, tạp chí THiên Hạ tổ chứcbuổi tọa đàm mang tên “Hy vọng ĐàiLoan rực rỡ năm 2000” do Ân Doãn

Bồng dẫn chương trình, và tôi được mờitham dự với vai trò là một trong năm vịchủ tịch hội đàm nổi tiếng nhất, gồm cóViện trưởng Viện nghiên cứu Trung ương- ông Lý Viễn Triết, người sáng lập tậpđoàn máy tính Acer - ông Thi Chấn Vinh,nhà mỹ học đoạt giải thưởng, nhà phêbình nổi tiếng - Long Ưng Đài và tôi -Thánh Nghiêm. Tôi cảm thấy rất vinh dựvà vui mừng pha lẫn chút bất ngờ khiđược mời tham gia buổi tọa đàm mangtầm quốc tế lớn như vậy.Vài năm gần đây, tôi viết các chuyên mụcdài kỳ cho các thời báo nổi tiếng như tờNhật báo Trung ương, Thời báo TrungQuốc, Đại Thành báo, Liên hợp báo,Thời báo Tự Do, Nhật báo Trung Hoa,với số lượng mỗi tuần một bài, mỗi

chuyên mục kéo dài khoảng một đến hainăm, thậm chí có thể tập hợp xuất bảnthành một đầu sách mà các nhà xuất bảnnhư nhà xuất bản Pháp Cổ, Hoàng Quan,Viễn Lưu, Liên Kinh đều rất sẵn sànggiúp tôi cho ra đời nhiều tác phẩm tươngtự như vậy. về tạp chí, nhà xuất bản Phápcổ và Nhân Sinh cho ra nhiều ấn phẩmnhất, tạp chí Thiên Hạ có thể duy trìđược 30 tháng, đồng thời được in ấn pháthành thành sách tham khảo và được bìnhchọn là một trong sáu đầu sách bán chạynhất thị trường cũng là một điều hết sứcbất ngờ đầy thú vị đối với bản thân tôi.Cuốn sách này ra đời và sắp xếp ban đầudo Tiêu Man và Mã Thế Phương biên tậpvà chỉnh lí. Sách được chia thành bathiên, trong mỗi thiên có các bài nhỏ, đề

mục mỗi bài nhỏ, xin trân trọng giớithiệu cùng quý độc giả.

Thích Thánh NghiêmThiền tự Đông Sơ, New York,ngày 07 tháng 05 năm 1998

THIÊN THỨ NHẤT ĐA TÌNH CẦN ĐÚNG LẼ

Đa tình cần đúng lẽCÓ lí nhưng chưa hẳn đã được thônghành khắp thiên hạ; yêu người có lúc đấylà mầm họa cho người. Con người hiệnđại sống trong mối quan hệ đầy nhữngchuyển biến phức tạp, vậy họ làm cáchnào để bày tỏ sự quan tâm của mình đếnnhững người xung quanh mà không ràngbuộc? Làm sao để có thể phân biệt thịphi?Cuộc sống xã hội hiện đại ngày càng ngộtngạt, chủ yếu là do sự mất cân bằng giữatình cảm và lí tính gây ra. Ví như một sốngười mải mê theo đuổi danh lợi, quyềnthế, địa vị mà tự dồn mình vào cuộc sốngđầy những căng thẳng lo toan;

hay như nhiều vị “ưu tư thời cuộc,thương xót lê dân” cũng phải lo lắng;thậm chí có một số kẻ bản thân không cógì, không theo đuổi bất cứ ước mơ hoàibão nào mà vẫn lâm vào cảnh ưu tư lolắng rằng một ngày nào đó họ sẽ gặp tainạn khi đang đi trên đường. Trong cái xãhội và cảnh ngộ như thế, thử hỏi có aikhông lo lắng cho bản thân và cho ngườikhác?Tình yêu Những người có nhận thức lýtính, họ không ngừng lo lắng cho cuộcđời, cho bản thân họ, cho thế hệ con cháusau này, cho những người xung quanh vànhân loại toàn cầu. Còn những kẻ lo quẩnlo quanh trong thời thiển cận thì lại lolắng bất cứ chuyện gì xảy đến, ngay cảkhi họ nhàn rỗi.

Những người có nhận thức lý tính thuầntúy sẽ bị thế giới hiện thực khước từ, cònnhững ai thuộc tuýp người nhận thức cảmtính thuần túy thì sẽ bị thế giới hiện thựcnhấn chìm, vùi dập. Đương nhiên việcgiảng giải đạo lí khắp mọi nơi mọi lúcmà không có lòng bao dung, ép buộc,dồn con người ta đến đường cùng cũngkhông được chấp nhận; những ngườithường xuyên thay đổi cảm xúc ắt hẳn làkẻ hồ đồ, không thể đồng cảm được vớiai. Tuy nhiên ta có thể đứng trên lậptrường và quan điểm của mình để biểuđạt tình yêu đối với người khác, chứkhông phải đồng tình với mọi người dướigóc độ của chính họ, hay nói cách khác,đó không phải là sự đồng tình khi ta tựđặt mình vào vị trí của họ. Thứ tình yêu

thiếu lý tính như vậy có thể phát triển lênthành sự chiếm hữu, sự khống chế và phủnhận không gian tự do của người khác.Làm thế nào để điều chỉnh lý tính vàcảm tính?Dù tính cực đoan của lý tính và cảm tínhđều có thể gây ra tai họa và rắc rối,nhưng đó là sự thật mà chúng ta phảicông nhận và chấp nhận nó. Hơn thế,trước tiên ta nên bắt đầu từ việc tìm raphương pháp điều hòa sự cân bằng giữalí tính và cảm tính, tiếp đến là vượt quachúng, và cuối cùng là vận dụng chúngmột cách tự nhiên nhất, thành thạo nhất.Chỉ như vậy ta mới có thể giúp nhân loạithiết lập cõi Niết bàn nơi nhân gian.Câu hỏi đặt ra là ta phải làm sao để cân

bằng lí tính và cảm tính? Trước tiên, khinhận ra tâm tư tình cảm của mình bấtđịnh, trong tâm tràn ngập sự hận thù bấtbình, thể xác và tinh thần đều rơi vàotrạng thái căng thẳng, nói năng lộn xộn,hay bị kích động mạnh khó kiềm chế thìphải phân biệt được rõ ràng điều gì đangxảy ra với bản thân mình. Đây là thờikhắc cảm tính trong ta trỗi dậy mạnh mẽ,và cũng là điềm báo rằng ta rất dễ xảy ratranh chấp với người khác. Và việc giảiquyết vấn đề vào thời điểm này là khôngđúng trọng tâm và không thích hợp. Dĩnhiên, ta sẽ cảm thấy mình bị oan ức, bịmắng nhiếc, bị chỉ trích, không thể biệnbạch được, điều tất yếu là huyết áp sẽtăng cao, tâm tính cũng theo đó mà khônggiữ được sự cân bằng, ổn định.

Biến chiến tranh thành hòa bình Trongnhững thời khắc quan trọng như vậy, tốtnhất ta nên tự nhủ mình cần cho đầu ócnghỉ ngơi, thả lỏng toàn bộ cơ bắp, bụngdưới, thần kinh; nếu có thể làm đượcđiều đó thì đồng nghĩa là ta đã biến chiếntranh thành hòa bình, biến binh khí thànhtơ lụa.Khi lí tính thức tỉnh cũng là lúc ta cần sựphối hợp của cảm tính. Nếu cảm tính quámạnh thì sự khai thông của lí tính là rấtcần thiết, như vậy thế gian mới có đượcsự ấm áp của tình người và sự trangnghiêm của xã hội.

Phương pháp nhận biết, tậndụng và giữ chân người tài

Ta cần phải có những ưu sách gì để nhậnbiết người tài, dùng người tài và giữchân người tài?Trong xã hội đầy ắp những cạnh tranhkhốc liệt hiện nay, từ việc quan sát ngôntừ hành vi cho đến việc tu dưỡng đứctính, đều đòi hỏi nhà lãnh đạo phải vậndụng hết trí óc của mình để tìm ra cáchnhận biết người tài, cách dùng người tàivà giữ chân họ ra sao. Là một nhà kinhdoanh, một nhà quản lí, việc nhận biếtthu hút nhân tài không để xảy ra tìnhtrạng chảy máu chất xám là việc vô cùngquan trọng.Chúng ta bàn đến vấn đề nhận biếtnhân tài.Ngay từ cái nhìn đầu tiên về dáng vẻ,

ngôn từ, thái độ, ánh mắt ta có thể nhậnbiết được đó có phải là người có tâmtính ổn định hay không. Một vài người cóthói quen biểu hiện tâm tính rất căngthẳng, nhưng điều đó không có nghĩa làtư tưởng, trí não và công việc của anh tacó vấn đề không tốt. Một sự thật nghiễmnhiên là những người như họ mãi mãikhông có năng khiếu làm lãnh đạo, chỉlàm nhà quản lí cấp dưới hoặc làm ngườichấp hành thực thi nhiệm vụ mà thôi. Vậynguyên do vì sao họ lại không làm đượclãnh đạo kinh doanh cao cấp? Câu trả lờilà bởi tính rụt rè nhút nhát, căng thẳng,thiếu sự bình tĩnh vững vàng khiến ngườikhác nghĩ họ thiếu mất sự tự tin cần thiết,họ chỉ có thể là trợ thủ rất tốt trong côngviệc.

Tiếp đến ta xét sự từng trải và kinhnghiệm của loại người này. Có người tuytrình độ học vấn cao nhưng sự từng trảivà kinh nghiệm của anh ta không thíchhợp với công việc, do vậy điều mà nhàtuyển dụng cần phải xem xét kỹ lưỡng làliệu tần suất thay đổi công việc của anhta có cao không? Liệu có xứng đáng vớisự tín nhiệm mà công ty ưu ái dành choanh ta? Hay anh ta có phải là nhân tàicần đến cho một nhiệm vụ hay dự án đặcbiệt quan trọng nào đó không? Đó làhàng loạt những câu hỏi và vấn đề mànhà lãnh đạo cao cấp cần phải suy xét tỉmỉ.Trước tiên, dùng người cần phải làm anlòng người Đối với bất cứ công ty hayđơn vị nào cũng vậy, không nên xem nhẹ

tính ổn định công việc của nhân viên mớivào đối với những chức vụ quan trọng.Nếu muốn giữ chức cán bộ từ bậc trungtrở lên, tính cách phải ổn định thì côngviệc mới ổn định. Nếu tính cách thiếuhay không đủ vững vàng thì rất dễ thaylòng đổi dạ, có thể tiết lộ tình hình củacông ty bất cứ khi nào. Còn đối với nhânviên vừa gia nhập công ty mà đứng chânở vị trí chức vụ quan trọng, ắt hẳn khônglâu sau đó nếu ra đi, dù anh ta không ăncắp bất cứ tài liệu nào hay tiết lộ bí mậtgì, thì cũng đều gây tổn thất cho doanhnghiệp đó. Việc thường xuyên xáo trộnthay đổi như vậy sẽ ảnh hưởng đến tínhổn định của toàn công ty.Do vậy mà không thể thường xuyên thayđổi nhân viên cơ sở trong công ty, lại

càng không thể để vị trí quản lý quantrọng dễ dàng bỏ việc được.Thường xuyên thay đổi công việc khôngđồng nghĩa với việc anh ta không ổnđịnh, cần xem xét đến nguyên do nàokhiến anh ta thay đổi nhiều như thế. Mộtsố người do gặp phải vấn đề trong môitrường làm việc mà cần thay đổi côngviệc, chứ không phải là vấn đề cá nhânanh ta; hoặc có thể do mong muốn đạtđược mục đích nào đó mà anh ta thườngxuyên chủ động hoặc bị động thay đổicông việc. Việc thay đổi nhiều công việcnhư vậy khiến anh ta trở thành nhân tàicó kiến thức am hiểu về nhiều lĩnh vựckhác nhau.Sau khi đạt được một trình độ nhất địnhnào đó, có thể ông chủ doanh nghiệp sẽ

trọng dụng anh ta vào những vị trí quantrọng.Thứ hai, ta cần bàn về làm sao để dùngnhân tài? Sử dụng nhân tài cần chútrọng làm an lòng người.Đầu tiên là an cư, xây dựng gia đình:nhà quản lí cần phải nghĩ cho gia cảnhcủa nhân viên cấp dưới, cần tìm hiểu tìnhhình gia cảnh họ ra sao, nếu quá tồi thìtất nhiên anh ta không thể an tâm làmviệc được. Quan tâm đến cấp dưới giúpgia đình họ an định, không cần phải lolắng bất cứ điều gì, thì anh ta nhất địnhsẽ dốc toàn tâm toàn lực giúp công ty.Thứ đến là an nghiệp: nhà quản lí cầnnghĩ thấu đáo tiền đồ của cấp dưới.Không nhất thiết là phải thăng chức từng

bậc một, mà ta phải cho họ thấy được họđang không ngừng đạt được thành công,khiến họ luôn có cảm hứng làm việc vàtiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ củamình. Ta có thể giao nhiệm vụ phát triểnmở rộng lĩnh vực nào đó cho một nhânviên có thể duy trì làm việc lâu dài trongcông ty nhằm củng cố sự ổn định vữngvàng của công ty và thể hiện sự trưởngthành của chính bản thân nhân viên đó.Tiếp đến là sự an tâm: cần chủ động tìmhiểu những khó khăn mà nhân viên gặpphải trong cuộc sống và giúp họ cùnggiải quyết vấn đề này. Với vai trò là nhàlãnh đạo của cả một tập thể, đại diện chohàng trăm con người, thì các ông chủhiểu rất rõ công ty mình đang xảy rachuyện gì, cần phải cân nhắc tới khó

khăn mà nhân viên gặp phải và giải quyếtnhững khúc mắc đó. Như vậy nhân viêncủa công ty mới cảm kích trước sự tậntình quan tâm chu đáo của nhà lãnh đạo.Hơn thế, bàn về cái “đạo”dùng người ở đây là ta cần bàn đến sựđối đãi chân thành và có lễ nghĩa. Tuynhà quản lí không hiểu nhiều về nhânviên mới, nhưng một khi đã mời họ làmviệc thì cần phải tin tưởng đi đôi vớiviệc quan tâm họ chu đáo, đó chính làtìm hiểu anh ta tiến hành công việc thếnào, có gặp phải khó khăn gì không.Nếu anh ta làm tốt cần có khen thưởngkịp thời, nếu làm chưa tốt lắm cần trợgiúp anh ta. Điều này chứng tỏ rằng nhàquản lí nắm rõ công việc của anh ta như

lòng bàn tay, ngay cả khi anh ta có nghịchngợm đến đâu cũng không dám giở tròtráo trở. Sau khi được đào tạo thànhthạo, nhà quản lí hay các ông chủ phảiđưa ra cho anh ta thấy cái nhìn khẳngđịnh của mình đối với anh ta, sự tôntrọng, tán thưởng dành riêng cho anh ta,tuyệt đối không được cho mình ở vị trícao chỉ cần chú trọng khoe khoang bảnthân mà coi nhẹ anh ta.Thứ ba, cảm giác quy thuộc và giữnhân tâm Ta bàn đến việc giữ chân nhântài.Hiện nay, rất nhiều công ty không giữchân được nhân viên, không phải hoàntoàn là vấn đề về ông chủ, mà có thể làdo sự cám dỗ, mê hoặc của môi trườngbên ngoài. Ví như, một công ty nào đó có

đãi ngộ hấp dẫn hơn, có cơ hội thăngchức nhanh hơn, cơ chế quản lí tốt hơn,khiến cho họ cảm thấy mình sẽ trưởngthành nhanh hơn trong môi trường làmviệc đó, tất cả những nguyên nhân trênđều khiến họ dễ dàng thay đổi nghềnghiệp.Một công ty được cho là tốt nếu có lịchsử phát triển lâu dài, có hệ thống cơ cấutổ chức, tất cả nhân tài đều do công tyđào tạo ra, và những nhân viên mớinhanh chóng được thăng chức từng cấpbậc một.Khi công ty vừa thành lập, nhà lãnh đạonên thu hút những người có kinh nghiệm,có năng lực thực sự để trợ giúp; hoặc kếthợp làm ăn với một số bạn bè cùngchung chí hướng. Chỉ sau một thời gian

ta sẽ có được đội quân cấp dưới đượcđào tạo bài bản của chính mình, cần tạocho những nhân viên này cảm giác nhưhọ đang thuộc về một đại gia đình, cócảm giác an toàn khi đến công ty, họ nắmchắc tiền đồ trong tay, như vậy lẽ nào họlại đành lòng ra đi?Tuy nhiên, dù cơ cấu đó có hoàn mỹ rasao đi nữa thì cũng có một vài nhân tàisẽ dứt áo ra đi, bởi có thể công ty kháctrả lương hấp dẫn hơn, hoặc họ tự táchriêng ra thành lập doanh nghiệp nhỏ củamình, hoặc vì một lí do nào đó mà ra đi.Nhưng không sao cả, chỉ cần mở rộngtấm lòng, có cái nhìn rộng lượng hơn,rằng ta đã đóng góp cống hiến cho đấtnước, cho xã hội bằng cách đào tạo ranhững nhân tài này. Khi trong đầu các

nhà quản lí luôn có ý niệm này, chắcchắn một điều rằng những nhân viênkhông còn làm việc trong công ty nữacũng thầm cảm ơn ông chủ, cảm ơn côngty đã dành cho họ nhiều ưu ái đến vậy, vàdĩ nhiên là danh tiếng của công ty sẽngày một bay cao, bay xa hơn.Mặt khác, cũng có trường hợp một vàinhân viên bỏ việc của cồng ty khác vàđến với công ty của bạn. Thông thường,trừ phi công ty không có nhu cầu tuyểndụng, thì ta cũng không nên phớt lờnhững nhân viên này, bởi họ có thể đảmnhận chức vụ quan trọng. Cách nhìnnhận, phương pháp làm việc của họ khócó thể đạt được sự công nhận của nhàtuyển dụng trong thời gian ngắn. Nhưngnhững công ty có kinh nghiệm kinh doanh

lâu năm cũng không thể hoàn toàn loại bỏnhững ứng viên sáng giá này, và việc mởrộng cái nhìn khách quan đối với nhân tàicó kỹ năng đặc biệt, am hiểu chuyên mồnsâu sắc là điều rất cần thiết.Đồng tâm hiệp lực Vậy tại sao một côngty nào đó không giữ chân được nhân tài?Có thể do một vài nguyên nhân sau: thứnhất, có thể do nhân viên tự thôi việc.Nếu nhà quản lí quan tâm họ hơn trongmột khoảng thời gian thì họ có thể lưu lạilàm việc. Thứ hai, có thể điều kiện bảnthân họ không đáp ứng được yêu cầu củacông ty, dù có nỗ lực đến mức độ nàocũng không có được thành tích mìnhmuốn đạt được, không có cảm giác thànhcông trong sự nghiệp, ngược lại còn thấymình bất lực và luôn tự khiển trách bản

thân, và tự nhủ chi bằng thôi việc thì tốthơn.Thứ ba, họ hy vọng sự cải thiện nào đótừ phía nhà quản lý trong hoạt động điềuhành công ty, hoặc là sự cải thiện về mặtnhân sự không phù hợp với cách nghĩ củaanh ta, cảm thấy đôi chút thất vọng màcần chuyển đi. Thứ tư, có thể là nguyênnhân gia đình sau khi kết hôn, hoặc domong muốn cải thiện hoàn cảnh sống,mong muốn có được cơ hội đào tạochuyên sâu hơn.Là một nhà kinh doanh, nhà quản lí, bạnnên tìm cơ hội trò chuyện với nhân tàisắp từ chức, cần biết được nguyên do vìsao họ lại muốn ra đi và tìm hiểu hoàncảnh của họ. Họ sẽ thẳng thắn nói chobạn biết nguyên nhân nếu trong đầu bạn

không có ý nghĩ bạn sẽ tìm được ngườikhác giỏi hơn thay thế vị trí của anh ta.Khi bạn thành khẩn nói với họ rằng:“Công ty đang ra sức cải tiến mọi thứ, vàđang trong quá trình hoàn thiện, hy vọnghọ có thể ở lại cùng bạn nỗ lực xây dựngcông ty”, chắc hẳn anh ta sẽ cảm kíchtrước sự thành khẩn này và sát cánh cùngbạn. Một khi xác định rõ phương hướnghoạt động, công ty tràn đầy sức sống vàviễn cảnh thành công thì việc giữ chânnhân tài không phải là vấn đề.Trên thế giới, không có một ngành nghềnào là mãi mãi hưng thịnh, cho nên việcnuôi dưỡng quan niệm đồng tâm hiệp lựctrở lên vô cùng quan trọng.

Mở rộng tấm lòng làm lãnh

đạoLà một thành viên trong một đoàn thểlớn, vậy trách nhiệm của lãnh đạo là gì?Làm sao gỡ bỏ sự chi phối của tâm lý vàlàm thế nào để chia sẻ thành công cùngnhân viên?Là một nhà lãnh đạo, tâm lý quan trọngnhất là chịu trách nhiệm chứ không phảiquyền uy mà mình có được. Tư cách củanhà lãnh đạo đại diện cho toàn thể côngnhân viên, là biểu tượng cho sự tínnhiệm, danh dự và vinh quang vẻ vangcủa cả công ty.Trong các doanh nghiệp, mỗi người đềucó vị trí và lập trường riêng, và lẽ tấtnhiên là trách nhiệm cũng khác nhau.

Trách nhiệm của nhà lãnh đạo là phảidùng trí lực, kinh nghiệm, kiến thức xãhội, cùng nguồn tài chính của bản thânphục vụ cho chính xã hội đó.Phục vụ xã hội như thế nào là một vấn đềcần được coi trọng. Trước hết cần quy tụlại những thành viên có cùng quan niệmhoặc tiếp thu quan niệm với mình đểcùng nhau tạo dựng sự nghiệp. Trongcông việc này, nhà lãnh đạo chỉ vào vainhà chủ đạo mà thôi, không có nghĩa anhta là tổng thể của công ty. Chỉnh thể đơnvị là tất cả nhân viên tham gia hoạt độngtrong đó, bao gồm đối tác làm ăn, cổđông, viên chức, thậm chí là khách hàng,nói cách khác, đó là những nhân viên,những con người có mưu cầu về sinh tồn,về sự phát triển, sự hưởng thụ trong cùng

một môi trường.Công ty không phải là tài sản cá nhân củabất cứ ai. Do vậy, nhà lãnh đạo khôngđược coi tài chính, tài sản của công ty làtài sản bỏ túi của mình, càng không đượccoi tài sản lưu động, bất động sản, sứcngười sức của, uy tín kinh doanh đều dobản lĩnh một tay mình giành được, khôngthể chi phối một cách tùy tiện. Một khicó ý niệm này, có thể công việc kinhdoanh thành công trong khoảng thời giannhất định, nhưng đồng hành với nó là sựxuất hiện của nhiều nguy cơ tiềm ẩn, gâyra sự bất bình, không công bằng, ngườikhác không phục bởi công lao, sự tận tâmtận lực, sự cống hiến của họ bị lãngquên, bị phủ nhận.Một vài nhà lãnh đạo lại là do bản thân

xây dựng lên, sự nghiệp do mình gâydựng được, tài sản là do bản thân quayvòng kiếm được, còn nhân viên chỉ làcông cụ trợ giúp kiếm tiền, họ phải trảcho nhân viên tiền lương hàng tháng cũnggiống như việc nuôi gà đẻ trứng cho anhta ăn vậy.Nếu như trong xã hội phong kiến, việcông chủ có ý niệm thuê mướn nhân viênnhư là một công cụ kiếm tiền là điềukhông có gì để bàn, thì sau khi cải cáchxã hội, công nhân viên sẽ không cam tâmtình nguyện thậm chí gây mất đoàn kết,phẫn nộ mà không nói nên lời. Cho đếnkhi công ty có nguy cơ biến động xáotrộn thì những nhân viên này lập tức sẽtrở mặt đối đầu, và các ông chủ này khótránh được tình trạng bị cô lập.

Do vậy, các ông chủ cần phải nhận thấyrằng công ty không phải là của cá nhânmình, nó là tài sản chung của cả một tậpthể, thậm chí bản thân mình chỉ là mộtthành viên nhỏ có đóng góp cống hiếncho công ty mà thôi.Quá trình kinh doanh cũng giống như đờingười vậy, có lúc thăng lúc trầm, là ôngchủ của một doanh nghiệp, anh ta cầnrộng lượng nhìn nhận việc thắng thua làchuyện thường tình xảy ra.Cùng với sự thay đổi của hoàn cảnh vàsự biến động của thời đại, bất cứ hoạtđộng của một doanh nghiệp nào cũng cólúc thăng trầm, có lúc kinh doanh gặpkhó khăn, cũng có lúc thì lại rất thuậnlợi. Nếu người chịu trách nhiệm khôngbiết cách đối nhân xử thế, tâm tính có

vấn đề, thì ngay cả khi công việc kinhdoanh thuận lợi đến mức nào đi chăngnữa mọi người vẫn răm rắp nghe lời anhta như nghe lời các vị đế vương khéttiếng như Tần Thủy Hoàng hayNapoleon, bởi nghe theo anh ta tức là cócái ăn, có thu nhập và có tiền đồ. Khi sảnxuất của công ty có dấu hiệu sa sút cũnglà lúc anh ta gặp vận đen, chìm đắmtrong đau khổ tuyệt vọng, phải đối mặtvới hiện trạng nhân viên xa lánh, xin nghỉviệc.Hãy để lòng thành tín lên hàng đầu mộtông chủ, một nhà quản lý, bạn cần loạibỏ bớt sự kì kèo thắng thua được mất,trong lòng phải luôn hướng tới sự thànhtâm, lòng tín nghĩa và danh dự. Ngoàiviệc đối đãi rộng lượng với nhân viên,

bạn cần phải giữ chữ tín với khách hàng,tuyệt đối không được thờ ơ lạnh nhạt vớihọ. Thao tác phục vụ tận tình cùng vớitín nghĩa và danh dự của công ty là chiếcchìa khóa giúp bạn đạt được thành côngvẻ vang. Nếu công ty bạn luôn được nhànước khen thưởng, thường xuyên xuấthiện nhiều trên giới truyền thông, nhậnđược phản hồi tốt từ quần chúng nhândân và nhiều điều vinh dự nữa, điều nàychứng tỏ rằng ông chủ của công ty đó cóphương pháp kinh doanh hiệu quả, vàngười ta dễ dàng nhận thấy sự đoàn kếttận tâm của toàn thể công nhân viên trongcông ty đó.

Làm sao để tránh đố kị khithăng chức?

Nhận được sự tán dương khen thưởnghay chuyện đề bạt thăng chức của cấptrên được coi là hỷ sự mà bất kỳ ai đềumong muốn, nhưng nếu bị đồng nghiệpghen tỵ xoi mói ta nên hóa giải thế nào,làm sao để thay đổi cái nhìn đó?Ta cần nhìn nhận việc nhân sự trong côngty thăng chức dưới ba góc độ khác nhau.Thứ nhắt, cần phải đứng trên lập trườngcủa nhà quản lí, họ phải suy xét rất kỹlưỡng nhiều phương diện xem ai làngười thích hợp nhất cho chức vụ đó,tiếp đến là thu xếp cho người đó lênchức. Khi gặp phải ý kiến bất đồng từphía các nhân viên khác thì ông chủ đónên xem xét ai là người đáng tin cậynhất, ai nghe lời nhất, ai không bị phảnđối mạnh, nếu không làm được những

điều trên thì có lẽ đây là bài toán khótrong việc bố trí nhân sự, và kết quả làthật khó hoàn thành mục tiêu kế hoạch đềra.Điều này cũng giống như tôi vậy, tôithường xem đồ đệ và những người tínPhật là Bồ-tát, là những vị Phật. Khi cónhu cầu bố trí nhân sự cần phải căn cứvào khả năng của người đó, nếu chưa đủthì có thể bồi dưỡng thêm. Nếu quỹ thờigian không đủ bồi dưỡng thêm nghiệp vụthì ta cần xem xét đến việc tìm ngườingoài có năng lực phù hợp đảm nhiệmchức vụ đó, sau đó dần dần thực hiện kếhoạch bồi dưỡng nhân tài.Để đạt được mục tiêu nào đó ta cần dùngngười theo tính chất đặc thù của côngviệc chứ không phải tìm người theo ý

thích của riêng ai.Cần tìm người có tài và có nhân phẩmCần bố trí cho nhân viên đạt yêu cầu vàovị trí thích hợp. Cái gọi là vị trí thíchhợp bao gồm trong đó cả tài năng vàphẩm chất của nhân viên. Có tài năng tứclà khả năng hoàn thành nhiệm vụ của anhta, ví như năng lực chuyên ngành, khảnăng phản ứng, khả năng giao tiếp hòađồng, khả năng tiềm tàng về việc thu nạpkiến thức mới.Nhân phẩm mà chúng ta nhắc tới ở đâychỉ hành vi nhân cách của anh ta, đó cóthể là lòng trung thành, sự liêm khiếttrong sạch, tinh thần trách nhiệm hết lòngvì công việc, liệu anh ta có lấy danhnghĩa làm việc công để mưu cầu lợiriêng hay anh ta là kẻ tham ô, kẻ đầu cơ

trục lợi, kẻ luôn nghĩ tới mối quan hệnam nữ bất chính cùng nhiều vấn đềkhác.Thứ hai, ta cần đặt mình vào vị trí và lậptrường của người được đề cử thăngchức, rất có thể ta phải đối mặt với mộtsố trường hợp khó xử, tỉ như có người đềbạt một người khác tốt hơn anh ta về mọimặt nhưng vì sao anh ta lại được đề bạt?Đây là câu hỏi mà tôi gọi là điều hết sứcbình thường, nó thường xuyên xảy ra mọilúc và mọi nơi. Thường thì những ai đưara ý kiến đó đều không có ác ý nhằm mụcđích riêng tư gì, có thể đó chỉ là sự cảmnhận quen thuộc về một phương diện nàođó chứ không phải là sự nhận thức mangtính tổng thể khách quan, chúng ta cũngkhông nhất thiết quá lưu tâm đến chuyện

đó. Rất nhiều người bị ảnh hưởng mộtkhi những ý kiến trái chiều này lan truyềnrộng rãi. Lúc này, các ông chủ cần tìmcách nói chuyện, tìm hiểu quan điểm củahọ, đồng thời phân tích một cách kháchquan cho họ hiểu điều kiện xét tuyển mấynhân viên đó là gì, nguyên nhân vì saocông ty bố trí như vậy, để họ hiểu rõ hơnchính sách của công ty khi xem xét, cânnhắc vấn đề này.Cần rộng lượng tiếp thu ý kiến bấtđồng Người được đề bạt thăng chứckhông cần quá để ý đến dư luận xungquanh bởi anh ta sẽ gặp rất nhiều khókhăn trong công việc, cũng không cần chủđộng làm yên lòng những kẻ buông lờidèm pha bởi rất có thể họ không chấpnhận sự vỗ về đó. Nhưng điều quan trọng

là người được thảng chức cần có cáinhìn rộng lượng thu nạp tiếng nói khácnhau đó, thậm chí thu nạp cả những ýkiến phản đối. Một khi nhận nhiệm vụmới, anh ta cần phải có thái độ đối xửbình đẳng với cả hai phe ủng hộ và phảnđối mình, tuyệt đối không nên phân biệtđối xử. Người xưa có câu “trong bụng tểtướng dễ chống thuyền”, tức chỉ việc cầnphải có lòng khoan dung độ lượng, thânlà quản lý không chỉ quan tâm đến mộtvài người mà cần phải quan tâm cả mộtđội ngũ, một tập thể. Tuy một vài ngườitrong tập thể đó không thích anh, nhưnganh vẫn cần giữ thái độ bao dung, tiếpnhận họ, không được bài xích họ, cần tìmcách hóa giải sự bất hòa này. Dù ai đócó nói nhiều lời dèm pha thế nào đi nữa,

nhưng khi nhận chức bạn không được đốixử tệ với anh ta. Như cổ nhân thườngnói, thời gian trôi qua lòng người cũngđổi thay. Lòng người không thay đổi cũngkhông sao, chỉ cần nhà quản lí coi họ nhưrào cản cần vượt qua, bởi rào cản sẽkhiến bạn trở nên trưởng thành hơn, vữngvàng hơn.Thăng chức không có nghĩa là bạn có tấtcả Cuối cùng, chúng ta cần đặt mình vàovị trí của những người không được thăngchức. Có người cho rằng mình hơn ngườiđược thăng chức về mọi mặt, từ nhânphẩm, thâm niên công tác, kinh nghiệmlàm việc, cho tới nhiều điều khác nữanhưng sao lại không được cân nhắc.Trong trường hợp như vậy, anh ta cóbuồn phiền cũng không giải quyết được

vấn đề gì, tuy sự thật năng lực của anh tacó tốt hơn hẳn phẩm chất, nhưng vấn đềlà chưa gặp may mắn mà thôi. Phúc báotốt thì sẽ có nhiều cơ hội tốt, ngược lạithì dù cố gắng đến đâu cũng không cóđược sự tán thưởng của mọi người ngaycả khi mọi thành công của người đượcthăng chức đó đều do sự giúp đỡ của anhta mà lên.Điều đó có nghĩa là, ông chủ chỉ nhìnthấy sự thể hiện của người kia mà chưathấy được công lao phía sau của anh ta,cho rằng anh ta chưa phù hợp với côngviệc ở cấp độ cao hơn. Vậy phải làmsao? Lí do thật đơn giản, khi bạn thảnnhiên dũng cảm đối mặt với tất cả, tiếpnhận tất cả, ắt tâm trí bạn cũng sẽ đượcthoải mái và sống một cuộc sống tự tại

tràn ngập niềm vui; việc thăng chức haykhông đều không liên quan đến hạnhphúc nhân sinh. Giá trị nhân sinh đượcđánh giá cao khi ai đó cống hiến hếtmình, nó không được đo bằng sự thăngchức hay không thăng chức.

Chỉ có bao dung mới xíchlại gần hơn

Trong mối quan hệ vợ chồng hay mốiquan hệ giữa các thành viên trong xã hộidân chủ, ta cần phải làm sao để hiểu rõquan điểm của đối phương? Là một nhàlãnh đạo, bạn cần có phẩm chất riêng gìvề giao tiếp?Ai ai cũng có thói quen cho rằng mìnhlàm cái gì cũng đúng, luôn bảo vệ chính

kiến của mình, đây cũng chính là điểmtương đồng của chúng sinh.Chúng ta phải công nhận rằng mọi chúngsinh đều có tướng mạo và tâm tướngkhác nhau, không chỉ khác nhau về vẻ bềngoài mà cả kiểu cách suy nghĩ, tư tưởng,quan điểm cũng bất đồng. Tôi thườngđứng trên lập trường “vô ngã” mà đốinhân xử thế và giải quyết công việc, vôngã không có nghĩa là buông thả bảnthân, mà đó là sự bao dung đối vớingười khác; nó hoàn toàn không phải làsự bao dung dựa trên quan điểm lấy mìnhlàm trung tâm, mà đó là sự bao dung dựatrên quan điểm của tất cả mọi người, vàchuyển biến thành vô ngã. Nói cách khác,vô ngã là sự cho phép tồn tại của bất cứquan điểm hay hiện tượng nào, đồng thời

hiểu rõ được rằng bất cứ quan điểm cũ kĩnào cũng có thể thay đổi được, hay bấtcứ hiện tượng mới nào cũng có thể xảyra, cũng giống như từng con sóng thườngxuyên không ngừng xô nhau trên dòngTrường Giang. Những chân lý được nhậnđịnh trước kia rất có thể sẽ được thay thếbằng chân lý mới của ngày hôm nay; mộtđịnh luật mới ra đời cũng có thể đượcthay thế bằng một định luật khác trongtương lai.Bánh xe thời đại không ngừng luânchuyển về phía trước, bất cứ quan điểmnào suy cho cùng cũng sẽ bị thay thế bởimột quan điểm mới khác, hay bất cứquan điểm nào xuất hiện ắt có nguyên dovà hiệu dụng của nó, nhưng sẽ có mộtngày nó sẽ bị quên lãng tiếp tục cho đến

khi xuất hiện cái mới. Ví như ĐồngChính với diễn xuất nhập thân xuất thầnkhi ra mắt trên sân khấu, sau khi anh lùisau cánh gà thì hàng loạt diễn viên kháccũng lần lượt xuất hiện, và sự thực làkhông có vai diễn nhất định nào hoàntoàn thuộc trên sân khấu hay dưới sânkhấu.Mà vai diễn đó đan xen nhau khi thì ởtrên lúc thì ở dưới sân diễn, biến hóakhôn lường, cũng chẳng thể có cái gì làtồn tại độc lập vĩnh cửu mãi, chỉ có sự lihợp của duyên số mà thôi, đây chính làcái Vô ngã mà chúng ta đang đề cập tới.Nguyên tắc phân biệt thị phi Tất cảnhững gì mà một chỉnh thể bao dungtrong đó thường được gọi là Đại ngã haytập thể, nó không tồn tại một cách thường

xuyên hay mãi mãi. Gác lại cái tôi tựngã, không có cái tôi tiểu ngã, cũngkhông có cái tôi đại ngã, đó mới là vôngã. Nhưng cái gọi là đại ngã trong mộtchỉnh thể là một phần của quá trình hìnhthành lên cái vô ngã, ví như sự công nhậnthị phi đúng sai trong mối quan hệ vợchồng. Giữ gìn bảo vệ gia đình là nguyêntắc lớn của một chỉnh thể, đó cũng chínhlà nguyên tắc “đúng chung, sai chung”mà ta đang bàn đến. Một khi tính hoànchỉnh thống nhất của một gia đình bị xâmhại, thì đó chính là những điều thị phimang tính chất cá nhân riêng tư; bên nàocũng cho là mình đúng, tranh cãi khôngngừng, nếu như vậy thì không còn biệnpháp nào bảo vệ hạnh phúc gia đình đónữa rồi. Muốn cứu vãn nguy cơ tan rã đó

chỉ còn cách dựa vào sự thỏa hiệp vàgiao tiếp chân thành của hai bên. Khi bạnthấy ý kiến của mình đưa ra là tốt nhất,thích hợp nhất nhưng không được nửa kiađồng ý thì nên lùi lại đợi cơ hội lần sau.Việc áp dụng cấp thứ nhất trong nguyêntắc “đúng chung, sai chung” cũng là mộttrong những con đường giải quyết vấnđề. Tập thể có nguyên tắc “đúng chung,sai chung” riêng của tập thể, công ty cónguyên tắc “đúng chung, sai chung” riêngcủa công ty, quốc gia có nguyên tắc“đúng chung, sai chung” riêng của quốcgia, thậm chí thế giới cũng có nguyên tắc“đúng chung, sai chung” của toàn thếgiới.Người có thể bao dung những kẻ bìnhthường mới có thể trở thành vị lãnh đạo

của ngày hôm nay hoặc trong tương laimột cách vững vàng, bền bỉ. Nếu khôngchỉ một phút đắc chí sẽ giống như ngôisao Chổi trên bầu trời kia, tỏa sáng hàoquang muôn trượng nhưng sẽ biến mấtdần vào không gian.

Trời đất mênh mông, đâungười tri kỉ?

Đã bao giờ bạn tự hỏi bên cạnh mình cóbao nhiêu người bạn chưa? Liệu có phảingười mà chịu đựng sự cáu giận, bựctức, lắng nghe những lời tâm sự sẽ trởthành bạn của mình?Đạo nghĩa bằng hữu chân chính trongcuộc đời này nên tìm kiếm nơi đâu?Những người bình thường chỉ mong kết

giao với bằng hữu tốt, những bằng hữucó thể giúp đỡ mình, những bằng hữu cóchí hướng hợp nhau. Nhưng nếu những ainghe theo tôi, đứng cùng trận tuyến vớitôi chính là bằng hữu; ngược lại, dù cholà tri kỷ hảo hữu nhiều năm, một khi nếucó lập trường bất đồng, quan điểm haycách nghĩ không giống nhau thì rất có thểhiểu nhầm đối phương, cho rằng đốiphương phản bội quay lưng lại, bán rẻbạn bè.Người xưa có câu “tri âm đã khó, tri tâmkhó hơn”, tức tìm bạn tri âm rất khó, tìmbạn tri tâm lại càng khó hơn; cuộc đờicủa mỗi con người, rất khó tìm đượcbằng hữu tốt. Có rất nhiều người tự chorằng mình có rất nhiều bằng hữu tốt,nhưng có thể đó chỉ là bạn bè rượu chè

chơi bời, hoặc chỉ là người có lợi chomình lúc đó thôi.Nhưng có rất nhiều người khi kết giaobạn bè họ không nhất định tìm người cóthể giúp đỡ mình, mà họ chỉ cần tìmngười trút bầu tâm sự, lắng nghe nhữngkhó khăn mà họ đang mắc phải, hoặc chỉđể nói chuyện phiếm, hoặc chỉ để bànbạc tranh luận về vấn đề nào đó, khi bảnthân cảm thấy trong lòng trống trải vànhận thấy đó là bằng hữu của mình. Thựctế là, những kểu bạn bè như vậy chỉ cóthể hầu chuyện bạn, lắng nghe khó khăncủa bạn, hùa theo bạn mà thôi, họ khônggiúp được gì nhiều cho bạn.Theo Khổng Tử thì “ích giả tam hữu”,tức trên đời này có ba loại bạn tốt giúpích được cho ta, đó là người thẳng thắn

cương trực, người bao dung thứ tha, vàngười nghe nhiều biết rộng. Bằng hữuchân chính là người cùng giúp đỡ phùtrợ nhau, cùng dìu dắt nhau, cùng cổ vũđộng viên nhau, cùng khuyên nhủ nhau,và cùng nhau hành thiện.Vì vậy, bằng hữu chân chính cũng là việcanh ta tự nguyện giúp đỡ bạn, trợ giúpbạn, lúc cần thiết còn có thể khuyên canbạn, đó là cái mà cổ nhân thường gọi là“ái chi thâm, trách chi thiết - yêu càngđậm, trách càng đau”, yêu thì cho roi chovọt, ghét thì cho ngọt cho bùi, có khi nóinhững lời lẽ khó nghe khiến bạn cảm thấykhó chịu, như các cụ thường nói lời thậtthường mất lòng, nhưng họ chỉ cố gắngmong muốn bạn tốt hơn thôi.về cơ bản thì bằng hữu có nhiều loại cấp

độ khác nhau. Muốn kết giao đúng đạonghĩa bằng hữu chân chính cần xem xétmức độ tin cậy nhau có đủ để làm bạnkhông? Nếu cấp độ không tương đẳng thìrất khó kết giao bạn bè; còn nếu độ tintưởng nhau không đủ mạnh thì cũng khótìm được những người bằng hữu thật lòngthật dạ với nhau.Khi cấp độ tu dưỡng bản thân không cao,thường chỉ đứng trên lập trường củamình nhìn nhận sự việc mà không tựnguyện lắng nghe lời khuyên bảo chânthành của đối phương thì rất dễ mất đicái đạo nghĩa bằng hữu đó. Bởi trên thếgian này, cái đạo nghĩa chân chính đókhông có nhiều, đó là sự cố gắng tuyệtđối, sự cống hiến tuyệt đối; là sự nhấttâm nhất ý muốn giúp đỡ đối phương mà

không hề mong được đền đáp lại.Chúng ta không thể phủ nhận hoàn toàncái được và cái mất trong mối quan hệgiữa người với người, tình hữu nghị nênđược vun đắp trên nền tảng hợp tác haibên cùng có lợi. Không thể lúc nào cũngyêu cầu người ta giúp đỡ mình mà khôngcần giúp lại họ. Cho dù đối phươngkhông nguyện giúp mình, nói một cáchgián tiếp thì ít nhất anh ta cũng giúp bạnđạt được một loại lợi ích khác - đó làtâm nguyện muốn được cống hiến.Giúp đỡ về mặt vật chắt, cồ vũ về mặttinh thần Thứ nhất, cần nghĩ cho lợi íchcủa người khác trước. Khi giao thiệp vớibằng hữu, ta nên suy xét xem mình có thểgiúp được gì cho họ.

Khi bản thân mình không thể giúp đượcgì thì chí ít cũng không khiến đối phươngcảm thấy bị làm phiền, hoặc lãng phí thờigian của họ. Dù là khi ta cầu cứu sự giúpđỡ của ai đó, anh ta cũng sẽ dùng thái độthành khẩn khiến đối phương cảm thấyvui vẻ. Nếu một ai đó cầu khẩn mìnhgiúp đỡ, ta cần nghĩ đó là cơ hội tốt đểmình cống hiến và trưởng thành hơn, điềuđó đồng nghĩa với việc anh ta cũng sẵnlòng giúp đỡ ta khi ta gặp khó khăn, mộtkhi có chủ tâm thành ý như vậy, ta ắt sẽkết giao được bằng hữu chân tâm.Muốn tìm được những người bạn chânchính ta cần có thời gian và phải thựchiện một cách từ từ, không thể nóng vội.Trong quá trình giao lưu, hai bên cần cốgắng tạo dựng lên sự tin tưởng, sự tôn

trọng, giúp đỡ nhau một cách sâu sắc.Cái gọi là hoạn nạn kiến chân tình - tronglúc hoạn nạn mới biết ai thật lòng giúpmình - là người bạn đó không lợi dụngta, không từ chối hảo ý ủng hộ dành chota; lẽ tất nhiên anh ta tự thấy rất mãnnguyện về những thứ mình cần và sự giúpđỡ của người khác dành cho mình Giúpđỡ về mặt vật chất là cần thiết, nhưng sựcỗ vũ về mặt tinh thần còn quan trọnghơn, đây cũng chính là cái đạo nghĩagiữa bằng hữu với nhau.Thứ hai, cần cởi lòng mình với mọingười. Như người ta thường nói, thêmmột tấm lòng thêm một mối nhân duyên,nếu đối phương coi bạn là bằng hữu họsẽ không khách sáo với bạn, nói năng cóphần thẳng thắn, công chính hơn, nhưng

hậu quả là khiến người ta khó tiếp nhận.Lúc này, bạn cần bao dung rộng lượnghơn, dù đối phương có hiểu nhầm nhưngkhông để ý đến nó, cần hiểu rõ rằng đó làngười bạn tri tâm của mình, anh ta khônghề có ác ý gì đâu.Thứ ba, cần có sự tin tưởng lẫn nhau. Dùbằng hữu có phê bình, chỉ trích bạn ngaytrước mặt nhưng bạn phải tin vào họ, họkhông bán đứng bạn. Tình cảm bằng hữusẽ vững chắc hơn khi nó được xây dựngtrên nền tảng là sự tin tưởng lẫn nhau.Khi xảy ra hiểu nhầm, cần tìm hiểu xemđối phương đang trăn trở suy nghĩ điềugì, khi thích hợp có thể chủ động hóa giảiđược sự nhầm lẫn này, đồng thời cần xinlỗi họ, không gây ra thêm bất cứ hiểu lầmnào khác nữa. Khi đối phương gặp khó

khăn, ta cần quan tâm, giúp đỡ kịp thời.Mối tình giao kết trong thời khắc hoạnnạn khó khăn như vậy sẽ khiến người taghi nhớ suốt đời, dù người bạn đó có ởnơi xa xôi thì họ cũng sẽ trở thành bằnghữu tri âm lần thứ hai trong cuộc đờibạn.

Sự sáng suốt trong cáchdùng người và phúc báo

Trong mục này chúng ta cần đi sâu tìmhiểu rõ việc làm sao để có trí khôn dùngngười, làm sao có thể hưởng thụ sự phúcbáo khi kiếm tiền, và thái độ nhân sinh tuhành cái phúc và trí tuệ đó là gì?Người ta cho rằng, khi có phúc báokhông nhất định là có trí tuệ; còn khi

không có trí tuệ thì dù ít dù nhiều sựphúc báo kia cũng mang lại cho chúng tasự phiền nhiễu. Người có phúc báo nhấtđịnh phải có trí tuệ; khi có trí tuệ thì mớibiết cách tạo ra phúc báo và làm cho nótăng lên. Phúc tuệ song tu hoặc bi trísong vận mới chính là thái độ nhân sinhvà quan niệm tu hành lành mạnh.Dù là phúc tuệ song tu hay bi trí songvận, đều phải biết cách làm sao bồidưỡng và vận dụng phúc báo của mình,còn việc bồi dưỡng thế nào thì cần phảidựa vào trí óc. Ví như có người muốnkiếm tiền bằng con đường buôn bán kinhdoanh, trước tiên họ cần phải học cáchquản lí công thương, cần phải học kinhdoanh doanh nghiệp. Tôi đã từng gặpmột vị tiến sỹ ngành quản lí tài vụ tốt

nghiệp trường đại học Cô-lôm-bi-a vàhỏi ông đã kiếm được bao nhiêu tiền? VỊtiến sỹ này liền đáp rằng: “Tôi chỉ biếtlàm sao giúp người khác kiếm tiền, quảntiền, chứ bản thân tôi không có tiền”.Qua đó ta thấy, biết cách giúp ngườikhác kiếm tiền và quản lí tiền cho họnhưng bản thân mình một đồng cũngkhông có, đây chính là việc có trí tuệ màphúc báo chưa đủ. Bản thân rất nhiều nhàkinh doanh của các doanh nghiệp khôngđọc nhiều sách vở nhưng họ có thể chiêudụng rất nhiều chuyên gia có học vấncao, có kinh nghiệm phong phú, và nhiềuhọc giả trợ giúp họ quản lí công ty, tiếpquản công việc kinh doanh.Những nhà doanh nghiệp như vậy tuykhông tiếp nhận nhiều hệ thống đào tạo

chính quy nhưng không có nghĩa là họkhông có trí tuệ, họ không thông minh,không có năng lực.Khi có trí tuệ dùng người ra sao thì nhấtthiết phải có phúc báo từ việc kiếm tiền.Một người nào đó khi hành động đếnmức làm cho người thân đau xót kẻ, thùmừng reo hay bị chúng bạn xa lánh chắcchắn rằng hắn thật ngu ngốc, là kẻ khôngcó trí tuệ, không biết cách đối nhân xửthế. Cũng giống như cha con hận thùnhau, vợ chồng quay lưng lại với nhau,anh em huynh đệ đánh chém lẫn nhau,đều được coi là vô trí tuệ, đó cũng chínhlà nguyên cớ làm cho phúc báo khôngcòn nữa.Đối nhân xử thế khéo léo được gọi làngười có trí tuệ, nhận được sự đối xử đãi

ngộ của mọi người và sự vừa lòng đẹp ýđược gọi là phúc báo. Nếu một ngườinào đó tuy có tiền của nhưng có thể cùnglàm việc, cùng chung sống với một ngườixa lạ, cùng phấn đấu vì lí tưởng chung,thì đồng nghĩa với việc anh ta vừa cómột kho tài sản giá trị lại vừa tu luyệnđược trí tuệ và có được phúc báo, đúnglà phúc tuệ song tu.Vậy phúc báo đến từ đâu? Nó dựa vàosự tích lũy trí tuệ vô tư không vụ lợi màcó. Muốn tụ hội lại những người chưatừng quen biết nhau, mỗi người một tính,thói quen sinh hoạt bất đồng hay nhưtrình độ giáo dục khác nhau, ta không thểkhông nhắc tới chữ “duyên” và trí tuệ ởđây. Nhân duyên là một sự phúc báo, hơnthế trí tuệ là một thứ giá trị quý báu khác.

Vạn người một lòng kết thiện duyênSách Phật giáo xưa có kể rằng, trí tuệkhông hoàn toàn là tri thức hay học vấnbình thường. Tri thức hay học vấn ta cóthể học được từ sách vở hay sự dạy bảocủa thầy giáo; còn trí tuệ là sự lĩnh hộithể nghiệm từ trong nội tâm mình và cóđược nó trong sự vận dụng của mối quanhệ giữa người với người. Có người tuyhọc cao biết rộng, kiến thức uyên thâm,đọc nhiều sách vở nhưng không có nhânduyên, không thông đạt lễ nghĩa nhântình, không am hiểu sự đời, đi đến nơiđâu cũng không hề nhận được sự đónchào hoan nghênh của quần chúng, muốnthực hiện việc gì cũng chẳng có ai đồngtình, giúp đỡ. Những người như vậyđược xếp vào loại kém phúc phận kém

trí tuệ, dù bụng dạ đầy tài kinh luân,nhưng trong tâm vẫn còn chứa đựng đầysự oán trách; bất hạnh hơn là họ luôn tỏvẻ kiêu ngạo tự mãn.Như người đời thường nói “làm việc thìdễ, làm người thì khó”, nhưng biết nhìnngười mới biết dùng người, có ngườimới thành sự, thành sự mới có phúc báo.Nếu hành sự không người giúp đỡ thì ắthẳn khó thành đại sự. Cùng một vấn đề,cùng một sự việc nếu một người đơnthương độc mã, không ai giúp đỡ dù anhta có một chút công lao thành tích đạtđược nhưng phải cố gắng vất vả muônphần trong suốt quá trình mà kết quả đạtđược không như mong muốn.Muôn người đồng lòng là sự tụ hội sứcmạnh của quần chúng cùng đồng tâm hiệp

lực, nỗ lực phấn đấu đạt được mục tiêuchung, mà thành quả của nó có thể dựtính trước, tầm ảnh hưởng cũng lan rộngkhắp nơi, và như vậy mới là những conngười tạo phúc cho thiên hạ. Vì vậy, Phậtpháp thường nhấn mạnh “hòa - lạc” - tứcsự hòa thuận vui vẻ, đồng thời luôn đưara chủ trương “quần sách quần lực” - tứccùng nhau phát huy trí tuệ và sức mạnhcủa tập thể là vì thế. Nguyên tắc hội tụsức mạnh quần chúng cần phải lấy cáchdùng người làm kế lâu dài, bao dungngười khác làm chính, tôn trọng và thôngcảm, thêm vào đó là sự quan tâm chămsóc thì mới có thể khiến họ phục vụ mìnhmột cách vui vẻ tự nguyện.

Luân lý làm việc chung nơi

công sởTrong xã hội thay đổi nhanh chóng, giátrị hỗn loạn, lòng người ngày càng cảmthấy ngỡ ngàng bất an. Vậy làm sao đểchuyển nó thành sự theo đuổi cái gọi lànội tâm thanh thản và an định?Trong phòng làm việc đầy chất nhữngbận rộn kia, làm sao đối mặt với mốiquan hệ đầy rắc rối giữa người vớingười?Đạo lí sống với người đồng vai phảilứa trong cùng phòng làm việc Nhữngngười đồng vai phải lứa làm việc cùngnhau tuyệt đối không được nghi ngờ vồcăn cứ, không được đả kích khinh thườngnhau, mà nên có sự cạnh tranh công bằng,tiến thoái hợp lí. Cần xem những người

đồng trang lứa khác như là những ngườibạn cùng giúp đỡ nhau trên nguyên tắccùng có lợi, không nên coi họ là đối thủphân chia cao thấp với mình.Con người sống với nhau chủ yếu cần sựthành khẩn, đồng tình, quan tâm chăm sócvà sự tôn trọng; và nó đều rất quan trọngvới bất cứ lập trường cá nhân nào. Bởikhông ai muốn mình bị lừa, chỉ cần bịlừa gạt một lần thì chắc chắn anh ta sẽkhông bao giờ tin bạn lần nữa. Tuy nhiêncó một số kẻ thích dùng thủ đoạn xấu xa,hay còn được gọi là kẻ thích dùng “tàthuật”, chúng mê hoặc lòng người bằngnhiều thủ đoạn tinh vi khác nhau, chỉtrong thời gian ngắn là có thể đạt đượcmục đích của mình; nhưng sau thời giandài một khi kế hoạch bị bại lộ, mọi

người trở lên sợ hãi và xa lánh chúng.Đặc điểm của những kẻ thích dùng “tàthuật” là khi giao tiếp hay hành động vớingười khác thường hay dùng mánh khóethủ đoạn khiến cho họ bị rơi vào bẫy màkhông biết. Bởi khi hẳn dùng “tà thuật”cũng là lúc hắn lợi dụng điểm yếu củangười ta và điểm mạnh của bản thân đểkhống chế họ. Từ “thuật” trong từ kỹthuật vốn là chỉ phương pháp quản lí,nhưng nó lại bị biến đổi sang nghĩa “cơmưu”, khiến cho người ta cảm nhận thấynhư bị rơi vào vòng vây đã được địnhsẵn từ trước, cho nên ta cần tìm cáchphòng tránh để không bị rơi vào tìnhtrạng này.Thành khẩn là thái độ thật lòng thật tâm,còn lừa dối không được coi là chân tâm.

Và điều quan trọng là sự thành khẩn nênđược xuất phát từ việc thấu hiểu thôngcảm, quan tâm chăm sóc, tôn trọng ngườikhác và có được lòng tin của họ. Đối vớibạn bè cùng trang lứa, nếu ta quan tâm,thông cảm, có lòng tha thứ họ nhiều hơnmột chút thì họ ắt sẽ đáp lại bằng nhữnggì bạn dành cho họ. Do vậy, dù sốngtrong môi trường hoàn cảnh nào, chúng tacũng nên đồng tình thông cảm cho bằnghữu, cùng họ tạo dựng môi trường sốngcông bằng hòa hợp, mọi thành viên cầnchủ động quan tâm chăm sóc nhau, baodung, lượng thứ cho nhau.Đạo lí sống trong môi trường làm việccùng cơ quan đơn vị Tiếp đến chúng tacần bàn luận đến vấn đề cách sống vàcách cư xử với những người xung quanh

nơi công sở làm việc. Trước tiên ta cầntôn trọng mọi thành viên trong tập thể đó,không nên coi họ là một thứ công cụ haylà những chiếc bàn đạp lợi dụng, mà nêncoi đó là những người bạn cộng sự cùnghợp tác cùng có lợi, là anh em một nhà,hy vọng họ có thể nỗ lực trưởng thànhhơn, không ngừng dành sự quan tâmchăm sóc, đề bạt kịp thời cho họ; hơnthế, ta cũng cần phải đứng trên lậptrường của họ mà suy nghĩ, giải quyếtvấn đề, cùng chịu trách nhiệm với họ.Mặt khác, cũng có một số trường hợp takhông thể hợp tác hay đề bạt họ bởi tốchất thiên sinh và điều kiện có hạn, dù tacố gắng nỗ lực dìu dắt đến đâu thì họcũng không thể tự lập tự chủ được. Mộtcông ty hay cơ quan nào đó cũng giống

như cơ thể của chúng ta vậy, đều có lụcphủ ngũ tạng, không thể thiếu đi bất cứbộ phận nào; nó cũng giống như một cỗmáy có bánh răng quay to lớn và cũng cócả những bánh răng quay nhỏ xíu haynhững con ốc vít lớn nhỏ khác nhau, dovậy tất cả đều được quan tâm đối xửbình đẳng với nhau, giúp đỡ nhau để mỗithành viên trong đó được khỏe mạnh, giađình yên ấm, làm việc vui vẻ. Nếu nhữngngười quản lý có thể dành ra sự quan tâmnhư vậy cho nhân viên, thì chắc chắnrằng họ sẽ chung sống rất hòa thuận vớinhân viên trong cơ quan.Đối với nhân viên mới vào làm cần tạocơ hội cho họ tìm hiểu sâu kỹ về văn hóacông ty và lĩnh hội được sứ mệnh của họtrong tương lai là gì, tuyệt đối không

được nóng vội. Tiến bộ nhanh một chútcũng tốt, nhưng chậm một chút cùng làđiều bình thường. Ai ai cũng mong muốnbản thân mình trưởng thành hơn khi đãlàm việc được một thời gian rồi, do vậymà cần có kỳ vọng cao đối với nhân viênmới vào làm, cần đào tạo họ một cáchnghiêm túc, nhưng yêu cầu về chất lượngcông việc không được quá cao ngoài khảnăng của họ. Như thế mới khiến trongtâm họ tràn đầy hy vọng, không có áp lựctâm lí, đó cũng có nghĩa là khiến họ phảitự kỳ vọng vào bản thân và làm tốt nhiệmvụ, công việc được giao.Đạo lí cư xử đối với cấp quản lý Khilàm việc chung với quản lý thì nhân viêncần đối xử với họ ra sao? Là một ngườiquản lý, đa phần là mong muốn cấp dưới

công nhận mình, mong muốn cùng đượcchia sẻ công việc và những ưu tư lo lắngvới họ, không chống đối lại cấp trên,không gây phiền nhiễu cho họ, giúp đỡhọ nhiều hơn. Do vậy những người làmcấp dưới cần nghĩ cho những người quảnlý này, khi công việc gặp khó khăn thìtrước tiên cần tự biết cách giải quyết vấnđề, không nên đưa ra quá nhiều rắc rốicho quản lý giải quyết. Khi được giaonhiệm vụ mà quỹ thời gian hạn hẹp cầntự mình nghiên cứu, khảo sát, cố gắngdốc toàn tâm toàn lực hoàn thành côngviệc, giải quyết thỏa đáng, đưa ra nhữngphương án khả thi để quản lý tham khảovà chọn lựa, đồng thời cũng cần xin ýkiến chỉ đạo của họ. Luôn chủ động nghĩcách giải quyết vấn đề, chứ không phải

việc gì cũng trình lên cấp quản lý củamình. Người trợ lí mà quản lý cần làngười có thể chia sẻ gánh nặng công việccho họ chứ không phải là người hay tìmkiếm gây phiền nhiễu, chỉ có người đảmnhiệm nó mới nắm rõ tình hình côngviệc, nếu không giải quyết được thìngười quản lý ủy nhiệm họ làm gì?Bất cứ người quản lý nào cũng mong tìmđược cấp dưới thông minh, nhanh nhẹn,không chỉ có sự trợ giúp về thể chất củahọ mà còn có cả sự trợ giúp về trí tuệ vàtâm huyết nữa.Thân làm cấp dưới, khi gặp phải vấn đềgì, cần giải quyết nhanh chóng trên lậptrường của người quản lý, hơn thế còncần chia sẻ gánh nặng công việc với họ,không được đùn đẩy trách nhiệm, lỗi sai

cho người quản lý. Giữa những quản lývới nhau không được ỷ thế cấp trên màkhinh thường nhau, làm việc gì cũngkhông được cho rằng: đây là nhiệm vụcấp trên giao phó cần phải làm theo cáchnày, ta không cần nghĩ cho cấp trên,không cần chịu trách nhiệm, chỉ cầntruyền đạt cho cấp dưới rằng: đây là điềumà cấp trên cần, là điều cấp trên yêucầu, là ý kiến của cấp trên; mà ta nên nóirằng: đây là quyết định của cấp trên saukhi họp bàn xong, theo tình hình thực tếcần thiết phải thực hiện như vậy. Bộ phậncó quyền đưa ra những quyết định quantrọng về sách lược và cách quản lí baogồm Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc,ban cố vấn, còn quyết sách có hiệu lựccao nhất và cuối cùng sẽ là ý kiến của

ông chủ công ty đó. Tuy có nhiều thànhphần chủ quan nhưng cũng cần phải cónhân tố khách quan tương ứng. Do vậymà bộ phận nhân viên cấp trung khôngđược phép có ý kiến nào khác, và đócũng là việc mà ông chủ giao phó.Quản lý cấp trung hàng ngày cần phải nóivới cấp dưới của mình rằng, đây là sựquan tâm đặc biết cấp trên dành cho họ,đây là quan niệm đạo đức mà cấp trênnhắc tới, đây là quan niệm triết học vềngành kinh doanh của cấp trên, đây lànhững lời động viên của ông chủ cấp trêndành cho các bạn, hay như đây là tráchnhiệm xã hội mà ông chủ cần các bạnhoàn thành tốt... Nếu làm tốt được điềunày, hiển nhiên ông chủ của doanh nghiệpđó sẽ trở thành tâm điểm của cơ quan, đó

là tinh thần, phương hướng chứ khôngphải quyền lực hay áp lực lớn nào cả. vềphương diện này, những người làm quảnlý cấp trung hay những người thuộc cấpdưới cần phải nắm rõ nhiệm vụ mà cấptrên giao phó, coi đó là nhiệm vụ trungtâm quan trọng của chính mình, coi mìnhnhư là một ông chủ nhỏ thực sự, dồn hếttâm trí sức lực hoàn thành công việc,việc của ông chủ cũng là việc của mình.Không nên vì muốn thúc đẩy hoàn thànhsớm một nhiệm vụ nào đó hay vì thuậntiện trong việc sai khiến người khác màđổ toàn bộ trách nhiệm lên đầu ông chủ,giả mượn danh nghĩa của ông chủ mà ralệnh, bắt ép người khác phải phục tùngmình.Việc quản lí kinh doanh có tốt hay không

không đơn thuần chỉ do một tay ông chủlàm nên, mà đó là sự cố gắng đồng tâmhiệp lực của tất cả mọi thành viên trongcông ty. Những ông chủ giỏi có tài nảngxuất chúng không phải có tiền là cóquyền, mà ngược lại, cần phải có trí tuệ,sự hảng say làm việc, kinh nghiệm, sựsáng tạo, trách nhiệm và lòng từ bi đểlãnh đạo nhân viên, cần đem lại cho họcảm giác ông chủ chính là người thầygiáo của mình, không cho đó là kẻ độctài.

THIÊN THỨ HAI TÂM AN THẾ GIỚI AN,TÂM BÌNH THẾ GIỚI

BÌNH

Càng từ bi, sáng suốt càng ítphiền muộn

Người thông minh không nhất định làngười sáng suốt nhưng người sáng suốtthực sự nhất định sẽ ít phiền não. Chỉ cóxâm nhập sâu vào bên trong thế giới nộitâm của người khác, quan tâm họ thì tamới có được sự sáng suốt thực sự.Thông thường con người ta có ba loạisinh mệnh: thứ nhất là sinh mệnh về mặtthể xác, do mẫu thân cưu mang thai nghénchín tháng mười ngày mà thành, thứ hailà sinh mệnh lịch sử, và thứ ba là sinhmệnh về trí tuệ, về sự sáng suốt.Sau sinh mệnh thể xác ngắn ngủi vài chụcnăm, còn có sinh mệnh lịch sử, nhưng chỉ

có thiểu số một vài người có thể lưudanh thiên sử. Vì thế, trên lập trườngPhật pháp, ngoài sinh mệnh xác thịt vàsinh mệnh lịch sử, chúng ta cón có sinhmệnh trí tuệ vĩnh hằng, vô hạn, xuyênthời gian không gian, mà chúng ta gọi đólà pháp thân tuệ mệnh.Khi mẹ sinh ra chúng ta, thân thể xác thịtchúng ta như những viên đá chưa đượcmài giũa, cần phải gọt giũa nhiều mới cóthể trở thành viên đá quý óng ánh lunglinh. Cho nên, sau khi cha mẹ sinh ra,chúng ta cần phải trải qua việc học hànhvà luyện tập, dần dần hình thành trí tuệtrong quá trình trưởng thành đó.Càng từ bi càng sáng suốt, trí tuệNhững người có trí tuệ mới giải quyếtđược khó khăn của bản thân mình và

người khác, nếu không, anh ta sẽ có mộtcuộc sống vô vị không ý nghĩa, khôngnhững đem lại đau khổ cho bản thân màcòn gây ra nhiều phiền nhiễu cho nhữngngười xung quanh. Có người khi sinh ravốn rất thông minh, nhưng không cónghĩa là có trí tuệ, sáng suốt. Trên thựctế, người thông minh có thể là người córất nhiều phiền não; nếu thông minh màcó ít điều phiền não hoặc thậm chí làkhông có phiền não thì đó mới được gọilà trí tuệ thanh tịnh.Trí tuệ có thể bồi dưỡng dần được, còntrí tuệ trong Phật giáo lại được sinh ra từlòng từ bi, lòng từ bi càng lớn thì trí tuệcàng cao, phiền não theo đó mà cũngcàng ít đi. Cái gọi là “từ bi” chỉ việcnghĩ cho người khác, thường giúp người

khác giải quyết khó khăn, đổi lại lànhững việc làm phiền bản thân mình cũngngày càng ít đi, và càng có “trí tuệ” hơn.Vậy ta dùng lòng từ bi giúp đỡ mọingười như thế nào đây? Điều quan trọnglà phải thực hiện thông qua quan niệm vàphương pháp, vật chất chỉ có thể giảiquyết một phần nhỏ của vấn đề mà thôi.Nhất thiết phải giúp đỡ họ giải quyết lolắng từ trong tâm, từ quan niệm và cóphương pháp thích hợp, như vậy mới làđiều gốc rễ căn bản và bền lâu được.Do đó mà từ bi và trí tuệ được coi là haimặt của một hợp thể, không thể tách rờinhau, chỉ khác nhau về công năng và sựthể hiện mà thôi. Người có trí tuệ thườngcó thế giới nội tâm bình tĩnh, minh bạch,rõ ràng, không bị bất cứ yếu tố hoàn cảnh

bên ngoài nào quấy nhiễu, đồng thời lạivừa có thể quan tâm chảm sóc ngườixung quanh, trở thành bằng hữu tri âm, tritâm, hiểu thấu thế giới nội tâm của chúngsinh, đây cũng chính là biểu hiện củalòng từ bi.Từng có một cặp vợ chồng bác sỹ đếnthăm tôi; người vợ hết lòng ca ngợi,thông cảm người chồng, còn người chồngcũng rất yêu thương, chăm sóc cô. Chínhsự quan tâm thông cảm, cùng tán thưởngca ngợi nhau khiến họ trở thành nhữngngười bạn tri âm, tri tâm, tri kỷ thực sự,cùng hiểu rõ thế giới nội tâm của đốiphương.Trên thế giới này, rất nhiều người quanniệm tình yêu là sự chiếm hữu, là sựchinh phục, hy vọng đối phương thông

cảm cho mình và coi họ thuộc quyền sởhữu của mình. Họ không hề muốn thâmnhập vào thế giới nội tâm của đốiphương, nhưng lại ép buộc người khácphải chấp nhận cách suy nghĩ của mình,đó không phải là trí tuệ, không phải là từbi.Lập trường hay thân phận khác nhau sẽcó những biểu hiện thể nghiệm khácnhau, việc có thể khiến bản thân khôngxảy ra mâu thuẫn, xung đột hay buồn rầuđược gọi là trí tuệ, là sự sáng suốt.Khi mọi người xu nịnh lấy lòng bạn liệubạn có kiêu ngạo tự mãn cho rằng mìnhrất tài giỏi? Khi gặp chuyện xui họ sẽ xalánh không thèm để ý đến sự hiện diệncủa bạn, thậm chí coi bạn là kẻ ôn thần,lúc đó bạn có cảm thấy cô đơn, uất ức,

hận thù không? Là đại trượng phu ta biếtcách biến hóa linh hoạt ứng phó thíchhợp với tình hình, khi đắc ý cũng khôngphát điên hóa cuồng, khi gặp xui thì lạicàng không tự ti. Người có trí tuệ dù ởbất cứ nơi đâu bất cứ khi nào, bất cứ lậptrường hay tình hình nào thì trong tâmluôn thẳng thắn quang minh chính đại, tựtại vô tư vô lo, không gì có thể làm khóhọ được.Có trí tuệ chắc chắn có lòng từ bi. Vínhư thân làm cha làm mẹ nếu có thể hiểurõ được thế giới nội tâm của con cái thìắt hẳn chúng sẽ hiếu thuận cảm ơn vớimình, ngược lại thì khoảng cách giữa haithế hệ sẽ ngày càng sâu ngày càng xa hơnnếu cha mẹ yêu cầu con cái thông cảm,tiếp nhận bạn một cách miễn cưỡng, ép

chúng phải hiểu rõ mình. Còn phận làmcon, không phải cấp cho cha mẹ quần áothực phẩm là được gọi là có hiếu, điềuquan trọng là cần biết thể nghiệm, thôngcảm và quan sát hiểu rõ nội tâm của họ.

Gieo phúc bằng tâm thanhtịnh

CÓ thể 500 năm sau trái đất của chúng talà một núi rác khổng lồ, toàn bộ nhânloại đều sợ mắc các bệnh về da. Nhưngnếu có thể quay đầu lại kịp thời thì taihọa trong tương lai không phải không thểtránh được.Rất nhiều trong số chúng ta đều biết đếntừ “bảo vệ môi trường”, và cũng nhiềulần nói đến từ này rồi, đồng thời cũng

hiểu rõ tình trạng hay các vấn đề về môitrường mà chúng ta đang cùng chungsống. Trừ một bộ phận nhỏ dân số ra, thìtôi e rằng ngay đến quan niệm về bảo vệmôi trường cũng chưa được thiết lập.Những người sống trong đô thị đều biếttình trạng ô nhiễm môi trường nghiêmtrọng và chất lượng cuộc sống ngày càngtồi đi ở khắp nơi thông qua các loạiphương tiện thông tin đại chúng. Conngười vì mục đích khai thác mà phá hoạimôi trường tự nhiên một cách nghiêmtrọng, vì mục đích hưởng thụ cuộc sốngmà khiến cho môi trường sống xungquanh bị ô nhiễm nặng nề. Tất cả chúngta đều lên án gay gắt với những nhân tốgây hại cho môi trường, nhưng không cóai dùng chính đôi bàn tay của mình hay

cải thiện phương thức sống của mình đểlàm giảm nguy cơ gây ô nhiễm môitrường. Chúng ta chỉ biết nghĩ cách làmsao để cuộc sống của mình thuận tiệnhơn, hoặc là mình sẽ ít chịu tác động taihại từ việc ô nhiễm đó, nhưng chúng takhông thể giải quyết một lúc nhiều vấnđề như vậy, chỉ cần nghĩ cách làm saocho cuộc sống của mình thuận tiện hơn làđủ.Ví như việc nông dân hay dân du mụckhai thác tự nhiên không thích hợp cũngsẽ phá hoại môi trường.Trước kia, những người nông dân chỉbiết dùng các loại phân bón hữu cơ tựnhiên, cắt cỏ trừ sâu theo phương phápthủ cồng, điều này không gây hại nhiềucho môi trường; nhưng nông dân ngày

nay hoàn toàn khác với trước kia, nguồngây ô nhiễm lớn nhất là những thứ rácthải từ chăn nuôi lợn, còn nguồn nước bịô nhiễm nặng nề do các loại chất phunthuốc trừ sâu hay nông dược gây ra,ngoài ra nông dược cũng là thủ phạm gâynên tình trạng ô nhiễm đất. Những nôngsản rau củ quả vừa to vừa bắt mắt haycác loại thịt lợn mua ngoài chợ kia đềulà những sản phẩm được chăm sóc trongmôi trường bị ô nhiễm nặng.Bảo vệ môi trường cần có sự nhận thứcđi đôi với hành động Tôi được biết córất nhiều người có ý thức bảo vệ môitrường, nhưng tự thân tham gia vào cáchoạt động đó thì lại rất ít. Việc sản xuấtkinh doanh của ngành công thươngnghiệp cần có các thiết bị bảo vệ môi

trường, nhưng các xưởng chế biến sảnxuất lại thải ra ngoài môi trường chấtthải chưa qua xử lý, dẫn đến tình trạng ônhiễm nguồn nước sông hồ. Hơn nữa cácloại thuốc bảo vệ thực vật cũng là thủphạm chính gây ô nhiễm nguồn nước.Trước đây ở các kênh mương khe suốihay sông hồ có rất nhiều loài sinh vậtsinh sống như tôm cá, nhưng chúng cũngphải dần dần biến mất bởi tình trạng ônhiễm nguồn nước. Hay như trước kianhững người hay ản chay thích thưởngthức đồ hải tảo tươi sống ngoài biển nhưloại hồng mao đài, nhưng giờ đây lượngtảo biển đó cũng giảm đáng kể. Nguồntảo biển tự nhiên bị ô nhiễm, không chỉvậy, bản thân chúng vốn cũng chứa mộtlượng nhỏ hàm lượng độc tố trong đó, do

vậy vô hình chung người ăn chay đã tiếpvào cơ thể mình sản phẩm có độc tố.Với tình hình trên, người ta hiểu là cầnbảo vệ môi trường nhưng họ không biếtbản thân mình phải bắt đầu từ đâu để giữcho môi trường sống xung quanh mìnhtrong sạch lành mạnh hơn. Trong cuộcsống thường nhật, tình trạng lãng phí xảyra vô cùng nghiêm trọng, ví như khi muađồ thường hay có túi ni-lon, dù mua ítcũng cần túi ni-lon, thậm chí còn nài nỉngười bán thêm vài chiếc mang về dùng.Dù rất tiện ích nhưng túi ni- lon không dễbị phân hủy, khi đốt cháy nó sẽ tạo ra khíđộc gây ô nhiễm môi trường xung quanhta. Ngày trước ta hay có thói quen dùnggiấy báo hoặc lá của một số loại cây nhưlá khoai, lá chuối gói thức ăn đồ đạc,

không hề gây ảnh hưởng đến mồi trường.Mỗi gia đình ngày nay đang không ngừngthải ra môi trường các loại rác thải vớisố lượng đáng báo động, những thứ chưadùng hết hoặc dùng hỏng rồi đều vứt đi.Một khi rác thải được vứt ra bừa bãi sẽtrở thành nguồn gây ô nhiễm. Khi sửdụng đồ đạc đều không cố gắng sử dụnghết công năng và tuổi thọ của sản phẩm,mà đã vội mua sản phẩm mới có mặt trênthị trường, biến những đồ tuy hơi cũ mộtchút thành rác thải. Làm như thế chính làgây lãng phí và hủy hoại môi trường.Biết quý trọng từng hạt gạo Khi tôi còntrẻ, phương tiện giao thông mà người dânĐài Loan thường dùng có xe đạp, xe babánh, khi vận chuyển hàng hóa thì dùngxe ba gác, xe bò, không giống như

phương tiện giao thông ngày nay như cácloại xe ô-tô, tàu hỏa, do sử dụng các loạixăng dầu mà gây ô nhiễm không khí. Vàomùa hè, để xua tan đi cái nóng oi ả ngườita thường dùng quạt hương bồ, quạt lácọ, hay sang trọng hơn chút chỉ dùng quạtđiện mà thôi, do vậy mà không có hiệntượng thải ra các loại khí nóng từ máylàm lạnh, đương nhiên cũng chẳng có cácloại máy làm lạnh gây hại cho tầng khíquyển. Vào thời đó, quần áo mặc ráchrồi chỉ cần vá lại là có thể dùng được.Hay như quần áo của đứa con đầu lòngmặc rồi có thể để lại cho các em sau nómặc lại. Và lúc bấy giờ lưu hành câu nóirất nổi tiếng “áo mới mặc ba năm, áo cũcũng mặc ba năm, rách rồi may may vává lại mặc được ba năm”. Người dân

thời bấy giờ rất quý trọng lương thựcthực phẩm, thường lấy câu nói “miếngcơm miếng cháo đều không dễ mà có”mà Chu Tử dạy dỗ các đệ tử của mìnhlàm lời răn dạy con cháu trong nhà khôngđược lãng phí tùy tiện.Thời điểm đó, rác thải ở mọi nơi rất ít,thậm chí có thể nói cơ bản hầu như khôngcó thứ gì có thể biến thành loại rác thảivĩnh cửu, tức rác thải không thể phân hủyđược. Lượng rác thải ngày nay ngày càngnhiều hơn và tăng lên hàng năm, điều nàykhông chỉ gây ra sự lãng phí tài nguyênthiên nhiên mà còn là nguồn gây ô nhiễmkhổng lồ.Do vậy mà thiền tự Pháp Cổ Sơn tíchcực làm giảm lãng phí nguồn tài nguyên,đồng thời không ngừng tái sử dụng nhiều

lần nguồn tài nguyên đó, sau đó có thểcải biến phương thức và tái sử dụng lạinhiều lần nữa. Ví như nước vo gạo có thểdùng rửa bát đũa hoặc nước tưới cây.Bát đũa của nhà chùa sử dụng hầu nhưkhông bắt dầu mỡ, một lượng nhỏ dầu hạtcải dính trên đó đều có thể hòa tan trongnước ấm, có thể dùng nước ấm tráng bát,do vậy mà bát đũa của chúng ta cũng trởnên sạch sẽ hơn. Nếu vẫn còn xót lại mộtchút xíu dầu trên bát đũa ta có thể dùngnước vo gạo rửa sạch. Như vậy từ mộtthùng nước ta có thể biến nó thành nướcvo gạo, nước vo gạo lại trở thành nướcrửa bát, nước rửa bát lại trở thành nướctưới tiêu cho cây cối. Một thứ có thể táidùng nhiều lần, không những có thể tiếtkiệm nước mà còn góp phần bảo vệ môi

trường. Nếu tín đồ Phật tử không mangtúi ni-lon lên chùa thì ngôi chùa nàykhông có một chiếc nào cả. Nhà chùacũng thường khuyến khích mọi người nênsử dụng nhiều hơn các loại giấy có thểtái chế, trân trọng nguồn tài nguyên hơnnữa.Biết phúc tích phúc mới có thể làm chotâm linh trong sạch Bảo vệ môi trườngvật chất chỉ có thể giải quyết phần ngọn,căn bản chưa giải quyết được tận gốc rễvấn đề; giữ cho tâm linh trong sạch xuấtphát từ việc tịnh hóa gốc rễ nội tâm, duychỉ có vậy mới cải thiện tận gốc được.Bắt đầu từ giữ cho tâm linh trong sángchúng ta mới có thể cam tâm tình nguyệngiảm bớt thói quen lãng phí nguồn tàinguyên, đó không chỉ là việc yêu cầu

người khác thực hiện mà đó cũng là mộtcảm giác hưởng thụ chứ không phải là sựhy sinh, như vậy mới được gọi là “triphúc tích phúc”!Cái gọi là “giữ sạch tâm linh trong sáng”ý nói do cái tâm chúng ta bị “ô nhiễm”,dẫn đến môi trường cũng bị ô nhiễmtheo. Giả như cái tâm không bị “làmbẩn”, thì môi trường cũng không thể bịnhiễm bẩn theo. Bởi tâm linh điều khiểnthân thể, hành vi của chúng ta được kếtnối chặt chẽ với cái tâm, sự thay đổi tâmniệm của mỗi chúng ta có thể làm thayđổi cả một con người, một gia đình thậmchí cả một xã hội, do vậy mà tâm niệmthay đổi là nhân tố quan trọng nhất có tácđộng mạnh mẽ đến những điều xungquanh.

Môi trường - tự bản thân nó không thể tựtạo ra sự bần thỉu lộn xộn, thực vật haykhoáng chất không thể gây ô nhiễm chomôi trường sống của con người, cònđộng vật cũng chỉ là thứ cân bằng sinhthái trong thế giới tự nhiên, chỉ có conngười mới có thể tạo ra sự bẩn thỉu lộnxộn đó. Không những con người gây ônhiễm cho môi trường sống mà còn gây ônhiễm cho môi trường tinh thần, từ việc“ô nhiễm” ngôn ngữ, văn tự, ký hiệu, cácloại hình khác nhau cho đến tư tưởng,quan niệm... tất cả đều đem lại cho loàingười những vết thương mới và sự ônhiễm mới cho tâm linh. Sự ô nhiễm môitrường vật chất đều do con người gâynên, mà những hành động gây ồ nhiễm đókhông thể tách rời cái tâm trong mỗi

chúng ta, cái “tâm” điều khiển tất cả mọihành vi và suy nghĩ.Môi trường quanh ta sẽ không bị ô nhiễmnếu cái tâm trong mỗi cá nhân trong sạch.Vì vậy khi bàn luận đến ồ nhiễm môitrường nhất thiết phải bắt đầu từ gốc rễ,cần nhấn mạnh và khơi mào cho việc“giữ cho tâm linh trong sạch”.Trân trọng phúc báo mình đang có Vấnđề bảo vệ môi trường cần được giảiquyết một cách triệt để, phải đơn giảnhóa nó ngay từ cuộc sống thường ngàycủa chúng ta, bắt đầu từ những điều giảndị nhất, những thứ không cần dùng thìkhông nên dùng và càng không được lãngphí. cần “tri phúc tích phúc”, yêu quýbảo vệ đối với môi trường sống xungquanh ta, không sử dụng lãng phí hay bừa

bãi. Lãng phí đã trở thành thói quen củađa phần con người hiện đại ngày nay,nhiều thứ đồ chưa dùng hết hoặc dùnghỏng rồi liền vứt đi, dù đó là tiền màmình bỏ ra nhưng lãng phí những thứ đồđó cũng có nghĩa là đang lãng phí nguồntự nhiên của toàn bộ công dân trên thếgiới này. Nguồn tài nguyên trên trái đấtcủa chúng ta ngày càng cạn kiệt, trongkhi đó thì dân số không ngừng tăng lên.Nếu ngay từ bây giờ ta không nghĩ cáchtịnh hóa lòng người, đơn giản hóa cuộcsống của nhân loại, lời nói không đi đôivới hành động thì vô hình chung sẽ làmđảo lộn trật tự mọi thứ và đó cũng chỉ lànhững lời kêu gọi viển vông mà thôi.Phúc báo của mỗi con người đều có giớihạn nhất định, nếu dùng hết phúc báo của

kiếp này, thì kiếp sau sẽ chẳng còn tíchlại được chút nào cả. Giống như nhữngcon ma đói khát vậy, có thức ăn không ănnổi, có nước uống không uống được, đâygọi là luật nhân quả báo ứng ở đời.Không biết coi trọng phúc báo, ngược lạicòn lãng phí thì kiếp sau chỉ có conđường sống chung với quỷ đói mà thôi.Phật pháp dạy rằng, nhân quả, phúc báochính là cái giữ cho tâm linh trong sáng.Nhân quả được nhắc đến ở đây chỉ kếtquả của tất cả những gì kiếp này chúng talàm có liên hệ mật thiết đến kiếp sau. Cóthể kiếp này hoặc kiếp sau hoặc con cháuchúng ta sẽ gặp phải quả báo. Cho nênchúng ta cần chuẩn bị kỹ cho kiếp laisinh, trân trọng những gì mình đang có,đồng thời cần phải tạo ra nhiều phúc báo

hơn nữa cho kiếp sau.Chúng ta thật may mắn, được sống trongđiều kiện vật chất khá hơn rất nhiều sovới cha ông, đầu óc lại rất linh hoạt. Đầuóc có linh hoạt thì đời sống vật chất mớiđầy đủ, làm việc gì cũng thuận lợi, đâycũng chính là phúc báo của chúng ta, vìthế cần phải biết trân trọng, giữ gìn.Bây giờ không trân trọng thì con cháusẽ gặp tai ương Tôi không phải đanghăm dọa mọi người, 20 năm sau, nếunguồn nước uống của chúng ta khôngphải nhập khẩu từ nước ngoài thì điều đócó nghĩa là cần phải biến nước biểnthành nước ngọt. Nước mưa trên trời cótính axit cao, không thể thay thế nguồnnước uống được. Khi nước mưa rơixuống mặt đất có chứa các chất bảo vệ

thực vật thì ta cũng không thể dùng nguồnnước này được. Khi đó, nước trong bồncần phải dùng chất Clo để khử trùng thìmới có thể yên tâm sử dụng được.Trong tương lai không thể có chuyện sửdụng nguồn nước ngầm bởi nguồn nướcnày bị cạn kiệt, khiến cho nhiều khu vựcbị biến thành sa mạc dù hay có mưa.Nếu không biết quý trọng, bảo vệ nguồnnước ngay từ hôm nay, thì nguồn nướccủa 20 năm sau không thể uống đượcnữa, đây cũng là vấn đề lớn cần đượcchú trọng quan tâm từ nhiều phương diệnkhác nhau.Môi trường sống quanh ta đều là rác thải,dù có chôn vùi dưới những ngọn núi caothì nó vẫn cứ là rác thải. Một số chất thải

ngoài biển không thể trôi nổi đến nơikhác rồi cũng sẽ bị sóng đánh quay lạibờ và lưu lại trên đất gây ô nhiễm môitrường.Nếu chúng ta không kịp thời kìm hãm lạihoặc điều chỉnh lại quan niệm sống,phương thức sống thì tôi tin rằng 500năm sau trái đất của chúng ta tràn ngậprác thải, cơ thể loài người sẽ bị mắc cácbệnh về da. Nhưng nếu kịp thời quay đầulại yêu mến bảo vệ môi trường, ngườingười có tâm cùng nỗ lực thì có thể tránhđược những tai họa khủng khiếp trongtương lai và thiên đường nhân gian khôngphải là một giấc mộng nữa.Đối sách giải quyết vấn đề môi trườngLàm sao giải quyết vấn đề liên quan đếnmôi trường? Tôi cho rằng chúng ta nên

đưa ra đối sách cho bốn phương diệnsau:Thứ nhất là quy định và thi hành chínhsách của chính phủ. Chính sách của chínhphủ có liên quan mật thiết đến vấn đềphát triển mở rộng nền kinh tế ví nhưkhai phá nông mục, mở rộng các ngànhcông nghiệp, còn sự tăng trưởng của kinhtế tỉ lệ thuận với mức độ tàn phá môitrường. Do đó, cùng với việc đưa ra cácchính sách, chính phủ cần lưu tâm cânnhắc đến sự phát triển song song giữachính sách bảo vệ môi trường và chínhsách phát triển kinh tế, cần tăng cườngmột vài công tác bảo vệ môi trường,không nên quá chú trọng vào kinh tế.Phát triển kinh tế có thể chậm một chútcòn công tác bảo vệ môi trường cần

được cải thiện nhanh hơn nữa.Thứ hai, về mặt quan niệm cuộc sốngthường nhật, người người nên có thóiquen tiết kiệm, tích phúc. Không nên chorằng tiền có nhiều rồi có thể dùng thoảimái không cân nhắc, cũng không nên chorằng vật chất dễ có được mà có thể thayđi đổi lại một cách lãng phí, dùng chưahết liền xài phung phí. Chúng ta cần biếtrằng đây là những việc làm cần thiết đểkhống chế nguồn gây ô nhiễm và sự lãngphí tài nguyên. Trên thực tế, mỗi ngàychúng ta nên coi trọng nguồn tài nguyênthiên nhiên nhiều hơn, và sự lãng phí trởthành thứ rác rưởi đang phá hoại môitrường sống quanh ta.Cơ thể con người ta có da, có huyết máu,có xương thịt, trái đất của chúng ta cũng

vậy, nó cũng có xương thịt, huyết máu.Chúng ta sử dụng nguồn tài nguyên thiênnhiên đồng nghĩa với việc chúng ta đangrút dần từng khúc xương, trích ra từngkhối máu của cơ thể để dùng. Một khi lấymáu ra, cơ thể sẽ lâm vào tình trạng thiếumáu, và sự sống sẽ chẳng còn. Lúc đó,trái đất của chúng ta sẽ chỉ là một tinhcầu chết khô héo không người cư trú. Tôicũng thường nói, trái đất là mẹ của loàingười và muôn vạn vật, dù bị những đứacon háu đói hút cạn nguồn sữa thì cũngkhông thể tàn phá thân thể người mẹ ấy.Khi ta lãng phí triệt để nguồn tài nguyênđó cũng có nghĩa là ta đang cắt từng khúcxương, rút từng lít máu, xé rách từng thớthịt, nhổ từng chiếc lông trên thân thể củamẹ mình, tất cả hành động đó sẽ làm cho

người mẹ của chúng ta mau chóng tàn lụivà chết đi.Nguồn tài nguyên thiên nhiên là máuthịt của trái đất Ý tưởng vận chuyểnnguồn tài nguyên từ một nơi nào đó trongkhông gian hay một tinh cầu nào khác vềtrái đất là điều khó có thể xảy ra. Đểkhiến cho cõi Niết Bàn trần gian này cóthể thực hiện điều đó thì ngay từ giâyphút này chúng ta nên biết trân trọng vàsử dụng đúng nguồn tài nguyên.Thứ ba, các ngành nghề công thươngnghiệp nên có trách nhiệm và nghĩa vụnhiều hơn trong việc cải thiện môitrường. Ví dụ như cải tiến chế tạo một sốmáy móc xử lý tình trạng ô nhiễm, cho rađời các loại sản phẩm ưu việt không pháhoại và gây ô nhiễm môi trường.

Thứ tư, về phương diện giáo dục, cácbậc phụ huynh cần phải giáo dục con cáimình ý thức và kiến thức về bảo vệ môitrường ngay từ khi còn nhỏ. Dạy chúngbiết yêu quý đồ vật, biết trân trọng nhữnggì mình đang có và tích phúc cho maisau. Ngoài ra, các bậc cha mẹ cũng cầngiảng giải cho các con nghe, sau khi môitrường bị phá hủy thì không thể có đượckhông gian sinh tồn nữa. Chúng ta chỉ cómột trái đất mà thôi, không có cái thứ hainữa. Nếu không biết phương thức sống rasao để bảo vệ môi trường thì những quốcgia làm tốt công tác này sẽ khinh thườngđất nước chúng ta, hơn nữa, chúng ta cóthể sẽ bị trừng phạt.

Ăn với thái độ tự nhiên, vui

vẻCon người hiện đại ngày nay tận hưởngsở thích ham ăn ham uống nhưng thườnghay mắc bệnh. Tuy thức ăn ngon nhưngkhông có nghĩa là đảm bảo sức khỏe, vậyăn uống như thế nào mới được coi là sựlựa chọn sáng suốt?Tục ngữ có câu “dân dĩ thực vi tiên” -dân lấy cái ăn làm gốc. Ẩm thực là mộttrong những điều kiện sinh tồn cơ bảnnhất của loài người, quần áo không cómặc cũng không sao cả. Nhân loại sẽkhông thể sinh tồn được nếu không cóthức ăn đồ uống.Dù việc ăn uống rất quan trọng, nhưngnhững con người đang sống trong thế kỷ21 sắp chuyển giao sang thể kỷ 22 cần

phải cải thiện một chút về quan niệm ẩmthực. Mỗi thời mỗi khác, những ngườithuộc giới công thương nghiệp thườngchú trọng những bữa ăn nhanh, còn nhữngngười nông dân thì lại rất chú trọng đồthật và mỹ vị, tôi muốn ăn những món ănngon và dinh dưỡng, nhưng không phảingon nhờ các cách pha chế khác nhau.Người đầu bếp tồi nhất là người sử dụngrất nhiều các loại gia vị để lấy được vịthức ăn. Một đầu bếp giỏi có thể cho ranhững món ăn đầy chất dinh dưỡng và cómùi thơm hấp dẫn đặc trưng của từngmón. Và cái mùi vị, dinh dưỡng đó dochính bản thân ản mà cảm nhận được.Cần ăn thức ản ngon giàu dinh dưỡngĂn như thế nào thì có dinh dưỡng, vàngon miệng? Điều này do thái độ và

động tác khi ăn của chúng ta hình thànhnên. Thường thì chúng ta hay ăn cơmtrong tâm trạng không tập trung, vừa ảnvừa nói, vừa ăn vừa suy nghĩ, vừa ănvừa xem ti vi, thậm chí vừa ăn vừa họpbàn. Đây là một thói quen xấu của thờiđại công nghiệp. Cách ăn như vậy là mộthình thức ngược đãi dạ dày, ruột củachúng ta, có thể dẫn đến tình trạng tiêuhóa kém. Khi chúng ta tư duy thì cơ quanđầu não cần máu lưu thông, còn khi dạdày tiêu hóa cũng cần có máu để thựchiện nhiệm vụ nhào trộn thức ản, hai bộphận này đều cần dùng đến máu cùng mộtlúc và xảy ra tình trạng giành giật nguồnmáu của nhau, điều này hoàn toàn khôngcó lợi cho sức khỏe. Phương pháp tốtnhất là khi ăn chỉ tập trung vào ăn, làm

việc chỉ tập chung vào làm việc, khôngnên vừa ăn vừa làm.Người biết cách ản cơm là người vừanhai rất kỹ, rất nhanh nhưng rất nhẹnhàng, lại vừa thấy được mỹ vị của mónăn và chất dinh dưỡng trong đó. Nướcmiếng trong miệng ta vốn có công năngtiêu hóa thức ăn, vì vậy khi thức ăn vừavào đến miệng là đã bắt đầu quá trìnhtiêu hóa rồi, khi xuống dạ dày thì nhanhchóng bị tiêu hóa hoàn toàn, sau đó cácchất dinh dưỡng sẽ được hấp thụ quaruột non. Qua ba quy trình hoạt động nhưvậy, thức ăn sẽ được tiêu hóa hoàn toànvà chuyển đổi thành chất dinh dưỡng chocơ thể hấp thụ. Bình thường một bữa cơmcủa tôi kéo dài khoảng mười lăm phút,thời gian tuy hơi nhanh một chút nhưng

tôi cảm thấy bữa ăn rất ngon miệng, vàăn hết thức ăn. Tôi nghĩ cách ăn như thếnày rất quan trọng và tốt cho sức khỏe.Ăn một cách vui vẻ Thứ nữa, ta cần bànđến thái độ khi ăn uống, không nên ănquá no. Có nhiều người ăn uống thườngquá độ, có người thì bữa này ăn no, bữasau nhịn đói. Tốt nhất chúng ta nên cóthói quen ăn đủ lượng thức ăn vừa phải,ăn đúng giờ giấc, uống nước đúng lúc.Một khi ăn đúng bữa, ăn một cách vui vẻthì nhất định tiêu hóa sẽ tốt, cơ thể cũngkhỏe mạnh. Nếu ăn không đúng bữa,lượng thức ăn không phù hợp, bữa ănbữa bỏ sẽ dẫn đến hiện tượng khi muốnăn sẽ ăn thùng uống chậu, còn lúc đói thìvừa đói vừa khát. Cách ăn như vậykhông có lợi cho sức khỏe. Hơn nữa ản

uống không biết điều tiết sẽ khó tiêu hóa,các chất bài tiết cũng dễ lên men bấtthường gây ra mùi hôi miệng. Nguyênnhân do thức ăn chưa được tiêu hóa vàhấp thu hết, sau khi vào đến ruột và dạdày thì công năng tiêu hóa không hoạtđộng bình thường dẫn đến các chất bàitiết gây mùi hôi 84thối vô cùng, điều nàycũng chứng tỏ hiện tượng tiêu hóa kém.Tiêu hóa kém là tác nhân gây tổn thươngcho dạ dày và ruột, có tác động phá hoạicấu trúc các tổ chức cơ thể, đúng là lợibất cập hại, do vậy chúng ta nên thay đổithói quen xấu này.Đổ ăn tự nhiên là ngon nhất Chúng tanên ăn loại thức ăn nào có lợi cho sứckhỏe? Loại nào ngon nhất? Câu trả lời làthức ăn có nguồn gốc tự nhiên là ngon

nhất, mà lại vừa hợp vệ sinh. Phàm làđộng thực vật chăn nuôi nhân tạo dù làsống dưới nước hay trên cạn thì đều cóchứa các chất độc tố có hại cho cơ thể.Có loại chứa độc tố trong chất bảo vệthực vật, có loại lại chứa kích thích tốhooc-môn, chất diệt côn trùng khiến chođộng vật vừa to vừa béo, còn rau củ quảthì vừa to vừa non mởn. Những loại thựcphẩm này rất có khả năng bị thôi thúcsinh trưởng trong thời gian ngắn. Phươngpháp nuôi trồng theo phương thức hóahọc này còn được gọi là phương phápnuôi trồng vô cơ. Ví dụ như nuôi lợn,nghe nói chỉ cần chăm sóc ba tháng là cóthể xuất ra thị trường tiêu thụ; hay nhưnuôi gà vịt chỉ cần thời gian rất ngắn cóthể đem tiêu thụ được. Đây đều là những

sản phẩm được nuôi trồng chăm sóc cósự tham gia của các chất kích thích sinhtrưởng, không phải là những sản phẩm tựnhiên.Như vậy, đây được gọi là có dinh dưỡnghay có chất độc hại? Tôi không muốn tấtcả chúng ta phải ăn chay, nhưng tôikhuyên mọi người nên ản ít thịt động vật,đặc biệt là các loại động vật nuôi trongmôi trường nhân tạo, càng ít càng tốt.Ngoài ra, chúng ta nên chăm sóc câytrồng bằng các loại phân hữu cơ, tốt nhấtkhông nên dùng các loại thuốc bảo vệthực vật, thuốc diệt côn trùng sâu bọ.Hiện nay có rất nhiều vườn cây, khi vừađơm hoa là người chăm bón phun ngaythuốc bảo vệ thực vật cho đến khi kếttrái, sau đó dùng giấy bọc trái cây lại,

nhưng cần chú ý không nên dùng các loạigiấy có tầm chất bảo quản. Nhưng ngaytừ khi vừa đơm hoa kết trái ta đã phuncác loại thuốc đó rồi, vậy có cách nàocải thiện chất lượng quả đó không, vấnđề này cần tới sự đóng góp của cơ quanquản lý ngành nông nghiệp và một sốthương nhân đầu tư vào ngành này bởingười sử dụng ngày càng nhiều mà cáccửa hàng bán thực phẩm sạch cũng ngàymột tăng lên. Thực phẩm sạch nói tới ởđây là những loại không có chứa hàmlượng chất bảo vệ thực vật hay các loạithuốc hóa học, không bao gồm các sảnphẩm thịt động vật, là loại thực phẩmkhiến cho người mua an tâm sử dụng, vàsử dụng một cách lành mạnh, có lợi chosức khỏe.

Ầm thực thế kỷ mới Tôi từng đọc mộtcuốn sách có tên Âm thực quan thế kỷmới, tác giả là con trai của ông chủngành công nghiệp Kem của Mỹ. Ông cóchủ trương không ăn thịt động vật, cũngkhông ăn các sản phẩm chế biến từ sữa,không ăn thịt gà, thịt vịt và trứng củachúng, bởi theo ông, các loài động vậtnày bị con người ngược đãi từ rất lâurồi. Gà, vịt, lợn, bò và nhiều loài độngvật khác hầu như đều bị nhốt trongchuồng, còn người nuôi thì dùng nhiềuphương pháp đa dạng khác nhau thúc chochúng sinh trưởng nhanh, to béo mộtcách bất bình thường không tuân theo quyluật tự nhiên, vì vậy mà cơ thể chúnghàm chứa một lượng lớn các chất độchại.

Khi ăn các loại thịt này điều hiển nhiêncơ thể chúng ta cũng hấp thụ một lượngchất độc nhất định vào cơ thể gây nguyhại cho sức khỏe. Đó là lí do vì sao tácgiả không ăn các sản phẩm từ thịt haytrứng. Tuy nhiên, tôi không có ý yêu cầumọi người không được ăn thịt, tôi chỉ hyvọng những con người của thế kỷ 21 cóthực phẩm sạch để ăn, tốt nhất nên ăn ítcác sản phẩm được sản xuất từ các trangtrại chăn nuôi.

Đại trí tuệ phá đại vọng ngữSức mạnh của trí tuệ có thể phá vỡ nhữnglời nói hoang đường.Trên đời này ai cũng từng có một lần nóidối, nhưng đối với một số người đó lạilà chuyện thường tình. Có người thì có

tâm thiện nhưng cũng có người tâm địađộc ác.Khi đối mặt với kẻ hay nói hoang đường,làm thế nào để không bị che giấu? Làmsao phá vỡ những lời hoang đường đó?Và làm thế nào để có lợi cho ta màkhông gây hại cho người khác? Là ngườithì ai ai cũng biết nói dối. Trong Phậtgiáo, nói dối được chia làm ba loại: thứnhất là đại vọng ngữ, thứ hai là tiểu vọngngữ, và một loại nữa gọi là phương tiệnvọng ngữ.Đại vọng ngữ là lời nói dối bịa đặt khiếncho người khác khi nghe thấy liền tinvào, chỉ lệnh của thần thánh, ngoan ngoãnnghe theo một cách vô điều kiện dẫn đếnkhuynh gia bại sản, thậm chí là tan cửanát nhà. Tiểu vọng ngữ là những lời nói

dối nhỏ nhặt, không gây hại đến đại thể,cũng giống như ông Vương bán dưa, vừabán vừa tự khen dưa ngọt khiến chongười mua phải động lòng, nhưng khimua về thì mới phát hiện không ngon nhưdưa ăn thử hoặc nhạt như nước lã, kiểunói dối này không gây tổn hại gì nhiềuđến người khác nhưng cũng không nêncó.Phương tiện vọng ngữ là kiểu nói dối vìmuốn đối phương có lợi mà dùng thiện ýđể lừa anh ta. Ví dụ như câu tục ngữ“trông mơ giải khát”, hay ăn bánh vẽ, ăncá gỗ. “Trông mơ giải khát” là câuchuyện có nguồn gốc từ thời Tam Quốc.Truyện kể rằng khi quân lính trên đườnghành quân thấy rất khát, thấy vậy TàoTháo bèn bảo rằng họ sắp hành quân qua

rừng mơ rồi, những quả mơ bây giờ đangmùa chín rộ, đến đó có thể giải lao mộtlúc. Nghe vậy ai nấy đều ứa nước miếngvà cảm thấy đỡ khát hẳn. Vừa nhắc đếnmơ là nhắc đến vị chua làm cho ai aicũng chảy nước miếng, và không ai còncảm thấy khát nữa. Theo bạn thì kiểu nóidối này tốt hay không? THật khó để luậnđoán, nhưng nó rất hiệu nghiệm, có thểgiúp đỡ người khác. Các bác sỹ thỉnhthoảng phải áp dụng phương thức nàytrong khi điều trị bệnh để giao tiếp tròchuyện với bệnh nhân nhằm hiểu rõ hơnbệnh tình và có được sự hợp tác của họ.Mặt khác trong cuộc sống hàng ngày tacũng thấy các bậc cha mẹ thường dùngcách này để cưng nựng con trẻ ăn cơm.Lưới trời lồng lộng, thưa mà khó lọt

Bất kể loại người nào cũng có thể nóidối. Có kẻ thì thích chi phiếu nói suôngnước bọt. Cái gọi là chi phiếu nói suôngở đây không phải là khai phiếu thật, màchỉ là lời nói qua loa, sau đó vin cớ ăntiền. Chúng ta không những có thể thêudệt ra đủ các loại lí do khác nhau, thậmchí còn nói năng hùng hồn trách mócngười khác, gắp lửa bỏ tay người. Loạivừa ăn cướp vừa la làng này trên thực tếlà kẻ nói dối thông minh nhất và xuấthiện ngày càng nhiều trong xã hội.Một loại người nói dối khác là loại thíchđầu cơ trục lợi, lợi dụng người khác. Vídụ như, mọi người đều phải lau nhànhưng có một người không làm, thế làanh ta dệt ra một câu chuyện để lừa mọingười, như “tôi bị dằm cắm đến giờ vẫn

chưa lấy được ra, tôi không thể lau nhàđược”. Loại nói dối kiểu như thế này rấtnhiều người phạm phải, hơn nữa cònthường xuyên xảy ra, chẳng có gì là kì lạcả.Nhưng cũng có những lời nói dối khôngbao giờ vạch trần được, chỉ có đợi chođến khi anh ta tự nói ra thì mới bị pháthiện. Biểu hiện của anh ta giống như lúcbình thường, không một chút sơ hở nào.Một số người lại thường xuyên nói dối,phàm yêu cầu anh ta thực hiện nghĩa vụvà chịu trách nhiệm nào đó thì anh ta cóthể nói dối được. Loại người này cuốicùng cũng gặp quả báo mà thôi. Bất cứ aicũng hiểu rõ rằng không thể tin tưởng kẻhay lừa gạt người khác, không thể giaotiếp qua lại với hắn, nếu không người bị

thiệt chính là bản thân mình. Vì thế chonên đôi khi nói dối cũng chẳng có ích lợigì.Cũng có một số người biết nói dối mộtcách hoàn mỹ, không có bằng chứng nàochứng tỏ anh ta đang nói dối, khiến chomọi người ai ai cũng tin tưởng, khôngnhững vậy mà sau khi bị lừa còn đemlòng cảm ơn hắn, tuy nhiên hiện tượngnày ít khi xảy ra trong cuộc sống. Thôngthường sau khi bị lừa vài lần thì conngười ta sẽ phát hiện ra chân tướng sựviệc.Gặp phải kẻ nói dối, chỉ còn cách đốiphó bằng trí tuệ Cuộc sống lên xuốngcủa đời người giống như những con sóngngoài biển khơi, Không có những trắc trởsẽ làm người ta mất đi cảm sự cảnh giác,

Bình tĩnh nhìn nhận các vấn đề trongcuộc sống, Thì cho dù có khó khăn đếnđâu cũng trở nên dễ dàng...Cửa ải nhân sinh có thể lớn cũng có thểnhỏ. Với những người linh hoạt thì cảmthấy việc xử lý vấn đề sẽ nhẹ nhàng, cònngược lại sẽ cảm thấy việc giải quyếtvấn đề thật nặng nề.Sự linh hoạt trong việc giải quyết vấn đềthể hiện ở việc nắm bắt những khó khănmà vấn đề gặp phải, hiểu rõ mức độnghiêm trọng của vấn đề đó như thế nào?Cửa ải khó khăn này còn bao gồm cảnhững tổn thất về kinh tế, danh dự, chứcvụ, sức khỏe, ngoài ra còn tổn thất về cảsinh mạng.Trong những tổn thất nói trên thì tổn thất

về sinh mạng là nghiêm trọng nhất. Cóthể mất bất cứ thứ gì trừ sinh mạng, sauđó đến sức khỏe. Tiền bạc là những thứnằm bên ngoài cơ thể, có hay khôngkhông quan trọng, sự nghiệp thì có thểgây dựng lại, danh dự thì chỉ là cảm nhậnkhách quan và chủ quan nhưng sức khỏethì luôn cần phải được chăm sóc.Nhìn từ góc độ khách quan, bị ngườikhác phỉ báng dường như là một sự tổnthất. Từ góc độ chủ quan, cũng có vẻ làsự tổn thất, nhưng thực chất không hề cósự tổn thất nào ở đây. Tục ngữ có câu:“Nếu không làm việc xấu, nửa đêm cótiếng gọi cửa cũng không sợ”. “Cây ngaykhông sợ chết đứng” - nếu thực sự bảnthân không phải như lời đồn đại thìkhông phải sợ những lời đàm tiếu. “Dù

ai nói ngả nói nghiêng, lòng ta vẫn vữngnhư kiềng ba chân”. Gặp phải trườnghợp bị tổn thất danh dự, bạn sẽ làm gì?Chỉ cần xử lý tốt, đương nhiên danh dựvẫn được bảo toàn.

Thấu hiểu tình người mới làthành công

Con đường sự nghiệp lên xuống, trắc trởgiống như những con sóng ngoài khơi.Nếu trong sự nghiệp không gặp phảinhững khó khăn thì dường như thiếu đi sựthử thách, làm người ta mất đi sự cảnhgiác. Nếu sự nghiệp cứ mãi thuận buồmxuôi gió thì không được xem là thànhcông. Thành công đích thực nằm ở kinhnghiệm được tích lũy và sự trải nghiệm

phong phú. Vì thế, thấu hiểu tình người,thấu tình đạt lý mới được coi là thànhcông thực sự.Những khó khăn trắc trở trong cuộc sốngcó thể được xem là kinh nghiệm thànhcông, không nên xem đó là sự thất bại.Trong cuộc sống, cửa ải khó khăn liêntiếp nối nhau, bạn sẽ làm thế nào để giảiquyết chúng. Ví dụ, một chiếc lá rụngxuống, ta sẽ lo không biết chiếc lá cólàm rơi vỡ đầu ta; hay một con chim sẻbay qua, ta sẽ lo không biết nó có phóngmột bãi phân lên đầu ta hay không. Giảsử, chúng ta luôn lo lắng về những điềunhư thế, chúng ta sẽ khó có thể sống lâutrong cuộc sống này. Cửa ải nhân sinh cólớn, có nhỏ. Cửa nhỏ thì không đáng lo,không cần quan tâm nhiều đến chúng.

Nhưng phải chống chọi lại được với bãotáp mưa sa, mới thể hiện được sự nhẫnnại trong cuộc sống.Những việc nên làm hãy cứ làm nhưthường lệ Chỉ vì một việc nhỏ hoặc mộtviệc không quá nghiêm trọng mà phảingày đêm suy nghĩ, hoặc tìm cách thoátkhỏi những suy nghĩ đó là một điều vôcùng đau khổ. Trong cuộc sống, tôi cũngthường gặp phải những cửa ải như vậy,hơn nữa còn gặp rất nhiều. Có những cửaải thậm chí còn phải đánh đổi bằng tínhmạng. Nhưng khi thật sự phải đổi lạibằng tính mạng, thì cho dù bạn có dùngcách nào đi nữa hay nỗ lực đến thế nàocũng không thể thoát ra. Đã biết khôngthể thoát ra được, thì lo lắng liệu có tácdụng hay không?

Nếu muốn tránh những việc đó, nguyêntắc đầu tiên của tôi là cần phải nghĩ cách;không nên quá lo lắng hoặc căng thẳng.Thứ hai, không nên để những khó khănlàm ảnh hưởng đến sức khỏe. Sức khỏecần phải được giữ gìn, không nên lo lắngquá nhiều về những vấn đề đó. Hãy cứlàm việc và nghỉ ngơi như bình thường,những việc cần làm hãy cứ làm nhưthường lệ, đương nhiên, hãy giải quyếtnhững vấn đề lớn một cách nhanh chóng.Nhưng cũng đừng nên quan tâm, nghĩngợi hay lo lắng quá đến chúng, nếukhông chẳng bao lâu tóc bạn sẽ bạctrắng, tinh thần sẽ mệt mỏi vì lo âu,nghiêm trọng hơn nữa rất có thể gây racác loại bệnh liên quan đến thần kinh.Cho dù cửa ải khó khăn trước mắt lớn

hay nhỏ, để duy trì một sức khỏe tốt,trước tiên phải phải duy trì trạng thái cânbằng tâm lí, sau đó mới đối mặt với khókhăn, tiếp nhận và xử lý khó khăn, cuốicùng hãy loại bỏ chúng. Chúng ta luônphải nhớ rằng, không có sức khỏe cũngđồng nghĩa với việc mất đi tính mạng.Khi cửa ải khó khăn xuất hiện, không nênxử lý chúng một cách mù quáng. “Thàlàm viên ngọc vỡ còn hơn làm viên ngóilành”; “làm viên ngói lành” cũng khôngphải làm việc gì xấu xa nhưng nếu ngọcvỡ rồi thì thật sự không còn cơ hội nàokhác, điều này chẳng phải là ham cơ hộitrước mắt mà thiếu đi tầm nhìn xa trôngrộng. Sẽ rất ngu muội nếu nghĩ rằng “thàlàm viên ngọc vỡ còn hơn làm viên ngóilành”. Thực tế không ai muốn lấy đi sinh

mạng của bạn hoặc muốn lấy đi sinhmạng của bạn mà không lấy được, nhưngbạn lại đưa sinh mạng mình cho họ, điềunày quả thực rất ngu ngốc.Chúng ta nhất định phải thật bình tĩnhtrong khi giải quyết những việc rắc rối.Giả dụ có người đứng trước mặt và đòilấy mạng của bạn, lúc này bạn tuyệt đốikhông được hoảng loạn.Bạn càng tỏ ra hoảng loạn thì tính mạngcủa bạn càng bị nguy hiểm. Tôi vẫnthường nói “tân lai tương đáng, thủy laithổ yểm”, khi không thoát ra được vấnđề, cứ vòng vèo rồi cũng giải quyếtđược, thế thì hà tất phải đau khổ?Có lần tôi gặp phải một vấn đề rất hócbúa như thế này: có một người ngày nào

cũng gọi điện thoại hoặc có khi đích thânđến tìm tôi thậm chí dùng vũ lực để uyhiếp. Nhưng tôi vẫn cứ làm việc củamình như hằng ngày, nhưng vấn đề khôngnằm ở chỗ đó, mà nằm ở chỗ trong lòngtôi luôn cảm thấy lo lắng, ruột gan lúcnào cũng đang như lửa đốt.“Ruột gan bị lửa đốt”, mong muốn tắtđược ngọn lửa đó là việc vô cùng khóchịu, nhưng cơm thì vẫn phải ăn, đến giờvẫn phải ngủ, việc cần làm vẫn cứ phảilàm, nếu cứ luôn nghĩ đến việc làm thếnào để dập tắt ngọn lửa trong lòng cũngkhông giải quyết được việc gì, mà phảitìm người nào đó giúp mình cùng giảiquyết.Nhưng nếu bạn cứ tìm đại một người nàođó để cùng giải quyết vấn đề thì càng

làm cho bạn thêm vướng víu. Vì thế,quan trọng là phải tìm đúng người. Tìmđúng người rồi, họ có thể giúp mình dậptắt ngọn lửa đang cháy trong ruột gan kia,còn không, không những không dập tắtđược mà còn làm nó cháy to hơn.Còn nhớ khi tôi ở chùa Đông Sơ Thiền ởMỹ, có một người tình nguyện đến thaytôi làm thợ trộn xi măng, trong lúc sơsuất anh ấy bị một hạt cát bay rơi vàomắt. Anh ấy nghĩ nếu dụi mắt hạt cát sẽchảy ra theo dòng nước mắt, nhưngkhông ngờ không những lấy được hạt cátra mà ngược lại nó còn càng vào sâuhơn.Tôi biết chuyện liền bảo mọi người đưangay anh ấy đến bệnh viện, bác sĩ ngaysau đó đã lấy được hạt cát trong mắt anh

ấy ra. Trước đó mọi người đều lo lắngtới mức không biết phải làm gì, nhưngsau khi nghe tôi, đưa anh ấy đến bệnhviện thì không đến hai phút sau mắt anhấy đã được xử lý xong.Khi giải quyết vấn đề trước hết khôngđược mất bình tĩnh, phải tìm đúng ngườicó thể cùng mình giải quyết, có phươngpháp thích hợp và luôn giữ nguyên tắc“an nhiên quá quan”.

Tâm bình thế giới bìnhNếu trong lòng luôn cảm thấy mất cânbằng thì mọi sự sẽ luôn tranh giành,Giành giật, muốn thay đổi người khác sẽthực sự làm họ bị tổn thương, Giành giật,muốn thay đổi thiên nhiên sẽ làm tổn hạiđến thiên nhiên, Nếu trái tim nhỏ bé của

mỗi người luôn cảm thấy yên bình thì cảthế giới sẽ luôn yên bình.Chỉ cần trái đất có người sống và chỉ cầncó người sống trên trái đất một ngày thìsẽ có thiên tai nhân họa. Thời kỳ nguyênthủy, mặc dù chưa có những tai họa dokhoa học kỹ thuật hiện đại gây ra như bâygiờ, nhưng thời đó cũng đã có lũ lụt, rắnđộc, thú dữ,...Trong hoàn cảnh như vậy, con người vàtự nhiên phải cải thiện để thích ứng vớinhau, mà không cần phải tranh đấu.Tại nạn với lửa, nước, gió, động vật, côntrùng là những tai nạn mà cả thời xưa vàthời nay đều gặp phải. Những trận đạidịch châu chấu ngày xưa bây giờ khôngcòn nữa, nhưng thay vào đó là côn trùng

gây bệnh, đâu đâu cũng thấy côn trùng, tonhỏ đều có. Vì thế ngày nay con ngườidùng rất nhiều các loại thuốc trừ sâu, kếtquả là dùng càng nhiều thuốc trừ sâu thìkhả năng kháng thuốc của côn trùng càngmạnh. Một loại côn trùng bị tiêu diệt thìlại xuất hiện một loại khác. Càng tiếpxúc với nhiều loại thuốc trừ sâu thì côntrùng càng có khả năng miễn dịch. Hơnnữa, dùng càng nhiều thuốc trừ sâu đểdiệt côn trùng sẽ càng làm tổn hại đếnsức khỏe con người.Những tai họa đến từ thiên nhiên gọi làthiên địch. Khi tồn tại quá nhiều một loàinào đó, sẽ xuất hiện một loài khác có khảnăng chế ngự được chúng.Phải chăng khoa học kỹ thuật càng pháttriển, con người càng cần phải được bảo

vệ nhiều hơn?Dân số thế giới ngày càng tăng, càng xuấthiện nhiều các loại bệnh tật và tai họa.Vì thế, những vấn đề này hoàn toànkhông phải hiện tượng của ngày tận cùngthế giới.Đầu thế kỷ 20, thời điểm cách đây gần100 năm, những ghi chép về cuộc sốngcon người lúc đó như thế nào? Lúc đó đãcó thiên tai nhân họa hay chưa? Tất nhiênlà có rồi, tuy nhiên lúc đó chưa có nhữngtai nạn về máy bay như hiện nay.Ngày nay, khoa học kỹ thuật càng hiệnđại, dường như con người càng đượcbảo vệ an toàn hơn. Trên thực tế sự antoàn của con người không phụ thuộc vàosức mạnh của khoa học kỹ thuật. Rút

cuộc liệu khoa học kỹ thuật càng pháttriển thì con người có càng được an toànhơn hay không? Vấn đề này vẫn đangđược nghiên cứu.Người Trung Quốc từng nói: nhân địnhthắng thiên, hàm ý sức mạnh con ngườisẽ chiến thắng được thiên nhiên. Vì khilòng người đã yên bình sẽ hòa hợp đượcvới lẽ trời. Khi lòng người và lẽ trờiđược dung hòa, con người sẽ nhận đượcsự giúp đỡ từ thiên nhiên, ngược lại nếucó sự bất hòa, sẽ phải chịu hình phạt từthiên nhiên.Vì sao đánh mất sự kiểm soát?Phải chăng con người sống trong nhữngnăm đầu tiên của thế kỷ này dường nhưphải đối mặt với rất nhiều hiểm họa.

Chúng ta không nên nghĩ như thế, hãy cứlàm việc hết mình còn thành công haykhông do tự nhiên quyết định; theo quanđiểm của Phật giáo thì hãy thúc đẩy nhânduyên, tiếp nhận nhân quả.Trong hoàn cảnh hiện nay, lòng ngườimuốn có sự yên bình hay không thì trướctiên bản thân chúng ta hãy bớt gây tai họacho thiên nhiên. Khi lòng người khôngyên bình sẽ gây ra nhiều tội ác như: cướpbóc, bạo loạn, giết người... Đây chính lànhững biểu hiện của hành vi mất kiểmsoát.Có rất nhiều nguyên nhân làm cho lòngngười bất ổn. Không thể nói một ai đósinh ra đã thích bị phản bội, hoặc mộtngười nào đó bị người khác hãm hại màép anh ta phạm tội. Nguyên nhân thì

nhiều, nhưng ở đây chúng ta nói đến nhânduyên.Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thiên tai,hiểm họa: thứ nhất là vấn đề tâm lý củacon người, một nguyên nhân khác nữa làtình hình hiện tại của thế giới, điều nàyhoàn toàn không phải do con người quyếtđịnh, nếu con người cho rằng có thể dùngtrí tuệ khống chế thế giới để đạt được sựyên bình đến một mức độ nào đó thì đólà một suy nghĩ sai lầm, sẽ không bao giờđạt được mục đích đó. Ví như trận cháyrừng lớn ở Inđônêxia hay Đài Loan, khimới xuất hiện điểm cháy, quy mô cháychưa lớn thì vẫn có thể cứu được rừng,nhưng khi đám cháy lan rộng thì khôngcó cách nào có thể cứu, chỉ chờ có mộttrận mưa như trút nước mới có thể làm

dập tắt được đám cháy. Nếu thời tiếthanh khô, không có mưa, thì quả thựckhông có cách nào cứu nổi.Tai họa do con người gây ra Tai họa cóthể do tự nhiên gây ra, cũng có thể docon người gây ra. Đặc biệt là những taihọa trong thời buổi hiện đại hóa ngàynay, như diện tích các khu rừng nhiệt đớibị giảm bớt, tầng ôzôn bị tổn hại... tất cảnhững điều này đều ảnh hưởng đến sựcân bằng của hệ sinh thái trái đất.Nguyên nhân dẫn đến thiên tai, có khi làcon người nhưng cũng có khi không phải.Vì thế con người không nên quá nhạycảm. Khi đối mặt với thiên tai, điều quantrọng vẫn là phải thật bình tĩnh. Phải bìnhtĩnh ôn hòa trong mối quan hệ giữa conngười với con người và giữa con người

với thiên nhiên. Bằng lòng với số mệnhchứ không phải tranh giành với thiênnhiên hay người khác. Như vậy, thế giớisẽ bớt được đi rất nhiều tai họa.Nếu lòng người không cân bằng, luônluôn tranh giành, cướp bóc, tham lam,không thỏa mãn với những thứ đang có,sẽ gây nên sự tranh giành giữa con ngườivới thiên nhiên, con người với conngười, vợ chồng, ruột thịt với nhau. Conngười cải tạo thiên nhiên, thu lợi từ thiênnhiên, và cuối cùng lại phá hoại thiênnhiên. Con người muốn cải tạo kẻ khácnhưng thực ra là làm tổn hại đến chúng.Lòng người muốn yên bình trước hết phảilàm yên lòng mình sau đó mới làm yênlòng kẻ khác; khi thiểu số đã an bình thìmới yên lòng được đa số. Điều này có

liên quan đến những nhà tôn giáo, chínhtrị gia, các nhà khoa học và có liên quanđến từng người. Cho dù bạn là ngườibình thường hay nhân vật quan trọng,bình tâm mới có thể bình thân, bình thânmới có thể an gia, an nghiệp mới có thểbình định thiên hạ sau rồi bình định cảthế giới.

Làm thế nào để giảm áp lựccuộc sống?

Con người thường không nhận thức rõ vềbản thân nên luôn đem đến cho mìnhnhững áp lực không cần thiết.Ta có thể làm lại được không? Thất bạirồi thì làm thế nào? Người khác sẽ nghĩta như thế nào?

Áp lực đến như thế nào, và làm thế nàođể chúng biến mất?Bản tính của con người là từ nhỏ đãkhông thích lao động, thảo khổ hỉ lạc, trừphi là người có ý chí mới có thể tránhđược bản tính này. Khi đối diện vớinhững vấn đề từ bên ngoài có người xửlý bằng tinh thần trách nhiệm, có ngườixử lý bằng nỗi lo sợ, còn có người giảiquyết bằng sự thiếu vắng cảm giác antoàn. Cảm giác sợ hãi, không an toàn,cảm giác trách nhiệm nặng nề, tất cả gộplại sẽ tạo thành áp lực.Nguồn gốc của sự sợ hãi Con người vìkhông nhận thức rõ về mình mà luônkhông tin vào bản thân. Không nắm rõđược hết năng lực, ưu nhược điểm củabản thân, luôn phô trương về tài năng,

thổi phồng năng lực của bản thân. Bảnthân mình chưa chắc đã tài hoa hoặc nắmrõ về bản thân như vậy nhưng trong thâmtâm lại rất tự tin khoa trương, tâng bốcbản thân mình. Trong khi đang ba hoatâng bốc về bản thân sẽ gặp phải một sốrắc rối, không thể tiếp tục ba hoa như ýmuốn, sau đó sẽ sinh ra cảm giác sợ hãi.Sợ rằng sau này liệu có xảy ra chuyện gìhay không? Sợ khi vừa đưa tay ra liệu cóbị ai cho ăn một quả đấm hay không? Sợvừa đưa chân ra liệu có bị ai dẫm chomột cái không? Trong những hoàn cảnhnhư thế này, con người ta lúc nào cũngtrong trạng thái áp lực - lo lắng liệu cóxảy ra chuyện gì với mình không?Tâm lý phát triển của mỗi người rất lớn,nhưng không biết liệu trong quá trình

phát triển có phát sinh chuyện gì haykhông, điều này không thể dự đoán trướcđược vì thế áp lực cũng chính từ đây màra.Giảm bớt tâm lý được - mắt Phươngpháp giảm áp lực rất đơn giản, chỉ cầngiảm bớt suy nghĩ đến chuyện được vàmất, hiểu thêm một chút về bản thânmình, sau khi xác định được phươnghướng thì dốc toàn tâm toàn lực vào việcgiải quyết công việc.Giảm bớt tâm lý được - mất nghĩa làkhông nhất định phải thành công, khôngnên nghĩ rằng chỉ được phép thành côngkhông được phép thất bại. Nếu luônmang tâm lý “không thể không thànhcông” con người ta sẽ không bao giờthành công được. Thành công không phải

chỉ dựa vào quan điểm chủ quan hoặc nỗlực chủ quan của một cá nhân. Bất kểthành công ở phương diện nào, đều có sựtác động của các yếu tố khách quan bênngoài, đó chính là các yếu tố thời vận,địa điểm, con người, hay vẫn như chúngta thường nói là các yếu tố thiên thời, địalợi, nhân hòa. Thành công không kiêungạo, thất bại không đau khổ, nếu làmđược như thế thì tâm lý sẽ không phảichịu nhiều áp lực.Phần lớn các bạn trẻ khi lập nghiệpkhông hề nghĩ tới bản thân có những điềukiện gì, cũng không quan tâm sẽ phát sinhnhững việc gì, chỉ cần vừa nghĩ đến đãcó thể thử làm. Rất nhiều người đều lậpnên nghiệp lớn từ cách suy nghĩ như vậy.Cách nói “nghé con mới đẻ không sợ

cọp” để chỉ lớp trẻ có dũng khí dám thửdám làm, dám xông pha đến mọi nơitrong thiên hạ. Khi tuổi đã lớn, làm gìcũng sợ, lại sinh ra suy nghĩ nhiều.Những người khởi nghiệp thành côngluôn hướng về phía trước, suy nghĩ củahọ rất hiện đại, luôn đi trước thời đại.Thực tế, những người này cũng tập hợpcác điều kiện từ hoàn cảnh, bản thânnhưng họ hoàn toàn không cảm thấy cóbất kỳ áp lực nào, đạt được thành côngđương nhiên sẽ rất tốt nhưng nếu khôngthành công cũng không sao. Vì thế, giảmbớt tâm lý thành bại, được mất cơ hộithành công sẽ tăng lên.Tìm ra phương hướng của bản thânTrước hết phải hiểu rõ bản thân, hiểu rõnăng lực, nắm được nhân duyên, năng

lực tài chính của bản thân, biết đượcđiều kiện hoàn cảnh mà bản thân đangcó, đánh giá xem những nhân tố này cócho phép mình thành công hay không,hơn nữa nếu thành công thì sẽ thành côngđến mức độ nào.Con người muốn thành công lại phải đốimặt với áp lực, vì thế hiểu rõ bản thân làđiều rất quan trọng, sau đó tìm ra đượcphương hướng để dốc toàn tâm toàn lựccho công việc. Phương hướng một mặt làsự trưởng thành, một mặt là sự cống hiến,điều này vừa có lợi cho bản thân lại vừacó lợi cho xã hội. Có những người banđầu chọn học nghành y nhưng kết quả lạitrở thành chính trị gia, như Pater Patriae.Có những người vốn dĩ theo ngành vănhọc, sau rồi lại trở thành thương gia.

Trong cuộc sống con người, ở mỗi giaiđoạn đều có rất nhiều cơ hội, nhưng cơhội là một chuyện, còn bản thân có nắmbắt được nguyên tắc không thể thay đổiđó không lại là chuyện khác. Nếu phươnghướng hay nguyên tắc vẫn cứ thay đổi,thì sự cống hiến cho xã hội sẽ khôngnhiều, áp lực với tâm lý sẽ gia tăng. Vídụ, tôi viết một bài văn liệu tôi có thể trởthành một tác gia? Bản thân tôi nghĩ rằnglàm một tác gia chi bằng làm một hòathượng còn thích hợp hơn. Trên thực tế,từ nhỏ tôi đã có khả năng viết lách,nhưng phải xem ở phương diện nào bảnthân mình cảm thấy yên bình, có lợi chongười khác, đây chính là phương hướng.Ngoài ra, tốt nhất nên kết hợp sở trườngvà đam mê. Giả dụ bây giờ đang không

có hứng thú làm việc khác mà chỉ cóhứng thú với công việc nào đó, nếu vậyhãy đi tìm hiểu và phát triển công việcđó. Sau khi đã định ra được phươnghướng bồi dưỡng sở thích thì hãy cốgắng phát huy, đào sâu tìm hiểu, kiên trìbền bỉ làm việc, cũng có thể không quantâm đến áp lực thành bại.Mỗi người cần xác định được phươnghướng của mình, trong quá trình nỗ lựcnhất định sẽ được tôi luyện và sẽ gặpphải nhiều trắc trở, nhưng sẽ không saocả, đây là những điều bình thường mà aicũng gặp phải. Phải chuẩn bị tâm lý đốiphó với những khó khăn sẽ xuất hiện,những trắc trở phát sinh hay những biếncố có thể xảy ra bất cứ khi nào... Nếutâm lý đã được chuẩn bị tốt sẽ không

phải chịu áp lực. Những việc phát sinhnhư dự kiến, có thể xử lý thì hãy xử lý,không thể xử lý thì hãy cứ tiếp nhận, rồitạm đặt qua một bên, đợi khi có cơ hộisẽ tiếp tục xử lý, thế mới được gọi làngười có trí tuệ, Tại sao không gạt mọichuyện sang một bên?Áp lực đến từ những việc bên ngoàithường làm ta bận tâm, đồng thời cũng lolắng về đánh giá của người khác về vấnđề đó. Ví dụ, một người mong nhận đượcsự thừa nhận từ xã hội và người khácbằng cách thể hiện giá trị của mình choxã hội và những người xung quanh đánhgiá. Khi bị xã hội đánh giá thấp, anh tasẽ rất buồn, địa vị, tài sản, danh vọngcủa anh ta bị hạ thấp, điều này cũng làmanh ta rất đau khổ.

Trên thực tế, những điều này là do ngườikhác và môi trường sống mang đến choanh ta, chưa chắc đã phải do bản thânanh ta gây ra, vậy thì hà cớ gì phải bậntâm. Con người khi mới sinh ra đã khôngcó bất kỳ tài sản gì, cũng không có danhvọng hay địa vị, thân phận, không hề cóbất cứ thứ gì. Sau khi đạt được nhữngthứ này, thành công thì không sao nhưngkhi thất bại sẽ làm người ta rất đau khổ.Sợ thất bại, sợ rủi ro, đây chính là áplực. Áp lực chính là sự sợ hãi kéo dài,lớn dần, chính là sự sợ hãi khi gặp phảikhó khăn trắc trở, lúc đó chỉ hi vọng đạtđược thành công, cầu mong có được sựbảo vệ. Trong công việc, khi bản thânnhận thấy chưa hoàn thành công việc,chưa nỗ lực hết trách nhiệm, cũng sẽ trở

thành một áp lực.Không nên biến hi vọng thành áp lựcLàm thế nào để loại bỏ áp lực? Khôngcó gì là hoàn hảo, chỉ cần nỗ lực hếtmình là được xem như làm hết tráchnhiệm. Chỉ sợ rằng chưa nỗ lực hết mình,chưa toàn tâm toàn lực, đó mới là điềuđáng tiếc. Nếu đã ở vào tình trạng nhưvậy, cũng không cần cảm thấy áp lực. Cónhững người sự tình vẫn chưa phát sinhnhưng tâm lý đã cảm thấy áp lực nặng nề,vì có nhiều người đang yêu cầu họ, hivọng vào họ, bản thân họ cũng yêu cầuhọ rất nhiều, điều này là bình thường.Nhưng không nên xem đây là áp lực, chỉnên xem đó là sự yêu cầu, kỳ vọng củangười khác đối với mình. Nếu biến hivọng thành áp lực, sẽ làm giảm bớt nỗ

lực tâm sức, thể lực và giảm sự cốnghiến cho xã hội.

Chú trọng luân lý, khôngchú trọng luận lý

Đạo lý là để yêu cầu bản thân, không nêndùng để yêu cầu khắt khe với ngườikhác.Giữa con người với con người, yêu cầuphải có luận lý chứ không phải phi luậnly- Môi trường sống của con người hiệnđại rất rộng lớn, tiếp xúc với nhiềuphương diện, vì thế luôn cảm thấy cácmối quan hệ rất phức tạp và lạnh nhạt.Vì sao con người hiện nay không thânthiện, không quan tâm đến người khác?Nguyên nhân đầu tiên là sợ bị phiền hà;

sau đó là sợ gây phiền hà đến ngườikhác. Vì thế, con người ngày càng trởnên lạnh nhạt, khoảng cách giữa ngườivới người càng xa, kể cả những ngườisống trong cùng một mái nhà.Luân lý và luận lý Gia đình hiện đạingày nay đều là những gia đình côngchức, ban ngày cả hai vợ chồng cùng đilàm, mối quan hệ và nhận thức của cả haiđều rộng rãi, do mối quan hệ đồngnghiệp nên cơ hội tiếp xúc với ngườikhác giới cũng tăng lên. Trong mối quanhệ bên ngoài, mỗi người đều bận rộn vớicông việc của mình, thời gian hai ngườiở bên nhau giảm đi. Vì thế, tình cảm vợchồng cũng vì thế mà nhạt dần đi, niềmtin cũng ngày càng giảm sút.Làm thế nào để duy trì mối quan hệ trong

gia đình? Tôi chủ trương nên nói luân lýthay vì nói luận lý. Trong cuộc sống giađình nếu chúng ta đạt được luân lýchung, mọi người cùng nỗ lực thực hiệnhết trách nhiệm của mình, không nên mộtmực yêu cầu các thành viên khác phảigách vác trách nhiệm như thế nào, nếukhông quan hệ trong gia đình sẽ khó viênmãn.Song mối quan hệ trong các gia đình hiệnđại ngày nay rất dễ rơi vào “luận lý”.“Luận lý” chính là biện luận, nói lý lẽ,đúng sai, công bằng với tất cả mọi việc,luôn tính toán, so đo xem ai đúng ai sai.Xã hội thay đồi, lòng người cũng chẳngđược yên Trong xã hội nông nghiệptrước đây, thông qua những hoạt động rấtđơn giản, một ngày lao động từ khi mặt

trời mọc đến khi mặt trời lặn, còn cáchoạt động trong một năm chia thành bốnmùa xuân, hạ, thu, đông tương đương vớicác công việc cày đất, làm cỏ, thu hoạch,cất giữ, tất cả đều dựa vào thời vụ, tiếttrời. Hơn nữa, các vật dụng, thiết bịtrong gia đình cũng tương đối đơn giản,có khi đến mười năm không có gì thayđổi.Xã hội ngày nay không còn như thế, mỗingày một thay đổi, hàng ngày khôngngừng xuất hiện các sản phẩm mới, cáccuộc tranh luận trong gia đình cũng ngàycàng nhiều.Trên thực tế, trong quan hệ con ngườikhông phải lúc nào cũng có thể nói đạolý, tranh cãi sự công bằng. Mà phải tựhỏi bản thân đã làm tốt trách nhiệm của

mình hay chưa? Nếu mọi việc đều làmhết trách nhiệm, hết bổn phận thì tronglòng sẽ cảm thấy nhẹ nhàng, an định.Bằng không, ở nhà luôn cãi vã với mọingười trong gia đình, đến nơi làm việclại so đo với đồng nghiệp, tất cả mọiviệc đều tranh danh đoạt lợi, cứ như vậymối quan hệ giữ con người với conngười ngày càng trở nên xấu đi.Mối quan hệ vợ chồng, cha con, anh chịem đều là mối quan hệ luân lý, các bênphải làm tốt trách nhiệm, vị trí và bổnphận của mình chứ không phải chỉ nói lýlẽ, đòi sự công bằng. Nếu vợ chồng tronggia đình, công việc, thu nhập, chi tiêuđều yêu cầu sự cồng bằng thì quan hệ vợchồng không phải là quan hệ “luân lý”mà là quan hệ “luận lý”.

Khi hai vợ chồng cãi vã, có thể đều vì sođo một vấn đề nhỏ nào đó; còn khi haianh em tranh giành cũng có thể đang tínhtoán thiệt hơn, đúng sai hoặc công bằnghay không công bằng, tất cả những điềunày đều làm mất cân bằng tâm lý. Đâychính là “luận lý” mà không phải “luânlý”.Luận lý có thể mở rộng từ môi trườngtrong gia đình đến môi trường trong côngviệc và mở rộng đến xã hội, quốc gia.Mối liên hệ giữa con người với conngười phải nói đến “luân lý” chứ khôngphải chỉ nói đến “luận lý”, nếu lúc nàocũng nói “luân lý” thì với mọi việc đềutận tâm, hi sinh, quan tâm, chứ khôngphải tranh thủ, tính toán.Đổi đi đổi lại cuối cùng trở thành kẻ thù.

Thông thường, chúng ta bỏ ra nhiều thứthì chúng ta sẽ nhận lại được nhiều thứ.Mặc dù có thể sẽ không phải sự đền đáptỷ lệ thuận, hoặc không hữu hình, nhưngsự đền đáp vô hình đó nhất định tỷ lệthuận với những thứ ta nhận được, thậmchí còn nhiều hơn. Sự đền đáp vỏ hìnhchính là sự trưởng thành trong tư tưởng,nhân cách của mỗi người. Một ngườiđang trong sự trưởng thành sẽ cảm thấyan định hơn, vui vẻ hơn, thận trọng hơnvà dư dả hơn.Trong mối quan hệ con người, mặc dùmọi người nói bạn không tốt, nếu bạnkhông phản bác lại, dần dần những ngườinói bạn không tốt sẽ ít đi. Nếu luôn cảmthấy người khác xấu xa, mà không tự xemlại bản thân mình thì chẳng phải ta cũng

giống như họ sao, cuối cùng mối quan hệcon người với nhau sẽ càng ngày càngxấu đi. Đương nhiên, với bản thân mìnhmà nói, không đến nỗi phải đi vào đườngcùng nhưng ít nhất cũng phải sống mộtcuộc sống không mấy vui vẻ.Có những người ở cùng người thân luôncảm thấy không thoải mái, lựa chọn rờixa gia đình; ra bên ngoài cũng cảm thấymôi trường làm việc khó chịu, luôn muốnđổi công việc mới. Cứ như thế sẽ luônđổi công việc khác, môi trường khác,cuối cùng tự mình đi vào đường cùng,như thế sẽ không tốt cho mối quan hệ vớingười khác, không có lợi cho việc ngườikhác tiếp nhận và bao dung anh ta. Vốndĩ anh ta hi vọng mọi người sẽ 115tiếpnhận, quý mến anh ta, kết quả mọi người

không những không hoan nghênh, ngượclại còn muốn loại trừ anh ta. Vì thế mốiquan hệ nhân tế phải tốt, phải bao dung,tiếp nhận người khác. Nếu chỉ luôn yêucầu người khác tiếp nhận mình thì mọingười khó có thể tiếp nhận bạn.Thông thường, sở dĩ mối quan hệ giữangười với người trở nên nhạy cảm là bởivì sự tham lam, mê muội, đa nghi, kiêungạo của mỗi người. Những điều này đềubắt nguồn từ sự qua loa trong mối quanhệ luân lý của người với người, quên đitrách nhiệm, bổn phận của bản thân màluôn tranh thủ, tính toán. Tất cả nhữngngười ở vào trạng thái tâm lý này đều rấtphiền muộn.Thí dụ khi nhìn thấy người khác giànhđược thứ gì mà bản thân không giành

được sẽ cảm thấy ghen tỵ. Nhìn thấyngười khác tốt cảm thấy rất tức tối, cảmgiác không thể chịu nổi, không thể cânbằng. Khi bản thân có được lại luôn cảmthấy không thỏa mãn, không đủ. Vì thế sẽsinh ra tâm lý tham lam tột cùng, luônnghĩ rằng những thứ người khác có đượcthì tại sao mình không có; mà một khingười khác có thể có thì mình cũng phảicó. Những điều này sẽ tạo ra mất cânbằng tâm lý, làm người khác không muốntiếp xúc với bạn.Đừng lấy giầy của mình cho ngườikhác đi Nói tóm lại, quan hệ giữa ngườivà người không chỉ nói đến đạo lý, lẽphải, sự công bằng mà phải nói đến cảluân lý. Cứ làm tốt việc của mình, khôngcần quan tâm người khác thế nào. Chỉ

cần bản thân làm tốt, không nên lấy tiêuchuẩn của mình để yêu cầu, đánh giángười khác. Tôi thường nói rằng, đừnglấy giầy của mình cho người khác đi,không nên coi vấn đề của người khác làvấn đề của mình để rồi phải tức giận,như thế mới không làm cho mối quan hệcon người xấu đi.

Sự tôi luyện trong cuộc sốngCon người được tôi luyện, không phải đểtránh những điều không như ý, Chỉ yêucầu không bị làm phiền, thì sẽ không bjkích đảo.Nhưng làm thế nào để tránh sự quấynhiễu?Từ khi có xã hội loài người, bi kịch nhân

gian không ngừng tăng lên. Tại sao conngười tạo ra bi kịch? Tại sao có thể xảyra bi kịch? Có rất nhiều nhân tố tạo nênbi kịch, trong đó có nhân tố xã hội, giađình, tinh thần, thể xác hoặc một số nhântố ngoại duyên.Tại sao con người lại tạo ra bi kịch?Nguyên nhân chủ yếu là do bản thân tựbó buộc, tự gây rắc rối cho mình, khi suynghĩ đi vào ngõ cụt hoặc vừa đúng lúcnhận được một câu nói hay một kíp nổ,liền bắn trả, nếu không nhận được sựkhai thông nào khác sẽ dẫn đến bi kịch.Làm thế nào để có sự khai thông? Điềuđầu tiên phải nhận thức được, môitrường sống của chúng ta là một thế giớikhông thay đổi, mọi hiện tượng tốt và xấuđều thất thường, thay đổi, không nên vì

thế mà cảm thấy vui, cũng không nên vìthế mà thất vọng. Vì thế, khi đối diện vớithế giới thất thường, sự rèn luyện tinhthần và tâm linh là rất quan trọng.Bình tĩnh đối diện với chúng sinh Làmthế nào để rèn luyện? Tôi thường nói conngười ta phải đứng vững ở vị trí hiện tạimà nhìn về quá khứ. Có người luôn nghĩvề quá khứ, có người lại thường lo lắngvề lương lai, những việc trong tương lainhư thế nào không ai nói trước được,nhưng hi vọng tất cả đều tốt đẹp, đươngnhiên phải chuẩn bị sẵn tâm lý đón nhữngđiều không may có thể đến, dù đó là mộtkết cục tồi tệ nhất. Chúng ta thử nghĩxem, liệu còn có điều gì đáng sợ hơn cáichết? Giả sử không may có phải ngồi tùthì cũng chưa đến mức phải chết, huống

hồ là việc ngồi tù cũng chưa xảy ra. Hiệntại chưa xảy ra việc xấu gì thì không nênlo lắng, chỉ nên chiêm nghiệm lại quákhứ, vạch ra kế hoạch cho tương lai,bước về phía trước, cho dù gian nan cònnhiều, hãy xem đó là sự trải nghiệm trongcuộc sống.Ngoài ra, làm thế nào để tinh thần và thểxác mình không bị người khác làm ảnhhưởng cũng rất quan trọng. Cho dù xảy raviệc gì cũng chỉ nên xem đó là một tướngtrạng của thế gian, tướng trạng tạm thờicủa con người, xem như mọi việc đều cóthể xảy ra, và xảy ra bất cứ khi nào. Làmthế nào để đề phòng trước khi mọi việcdiễn ra; làm thế nào để khi sự tình đã xảyra rồi - mất bò mới lo làm chuồng - cóthể dùng những thứ đang có của mình để

xử lý, hóa giải vấn đề, trong lòng chỉ cóvấn đề cần giải quyết, chứ không cónhững phiền não bị sinh ra do các vấn đềrắc rối tạo thành.Phương pháp giải quyết rất đơn giản, tứclà phải đối diện với những tướng trạng“đang là” mang tính tạm thời của thếgian, như kinh Kim Cương gọi là “Thếgian tướng, chúng sinh tướng” nên chúngta cần tiếp thu nó, xử lí nó sau đó hãythảnh thơi buông xả nó. Thông thườngngười ta thường dùng phương pháp nàyđể hóa giải những vấn đề trong lòngmình, thậm chí còn giúp người khác hóagiải những vấn đề đó. Vì thế nhân sinhcủa một người cũng có thể ảnh hưởngđến một người khác, cả gia đình hoặcnhiều người trong xã hội. Nhân cách của

các vĩ nhân từ cổ chí kim đều từ đó màsinh ra.Có nhiều người, khi mọi việc thuận lợithì tỏ ra ngạo mạn, tự phụ, tự tin cho rằngmình có thể nắm giữ, sắp xếp tất cả, thiếuđi sự thận trọng và ràng buộc nên khi gặpphải những vấn đề rắc rối dễ bị hoảngloạn, mất kiểm soát và tự mình gây ra taihọa.Một người biết đối nhân xử thế là mộtngười khi đối diện với những việc khôngnhư ý, không yêu cầu bản thân phải nhìnthấy, nghe thấy; hoặc tự mình tiếp xúcnhưng yêu cầu không bị những việckhông như ý đó làm mình gục ngã, và yêucầu bản thân và những người xung quanhkhông sợ nguy hiểm, tránh bị các mặt xấucủa vấn đề gây ra rắc rối.

Khi thuận lợi không tự phụ Làm thế nàođể con người tránh khỏi những phiềnphức, cũng không gây phiền phức chongười khác? Quan trọng nhất là khôngnên phô trương bản thân, không phôtrương bản thân sẽ không sợ bị ngườikhác hạ thấp. Cho dù năng lực của bạncó tốt đến đâu cũng hãy xem như mộtngười bình thường, cho dù bạn có xuấtsắc hơn người thì hãy vẫn cứ kính trênnhường dưới, tôn trọng người khác. Côngviệc của bạn rất quan trọng, tiền vẫn cóthể kiếm được nhiều nữa nhưng cũngkhông nên khoa trương về bản thân, vì sựnghiệp của bạn là do cả xã hội tạo nên,mà bản thân bạn chỉ là một phần tử củaxã hội, không thể gạt bỏ tập thể ra mộtbên để làm nổi bật lên bản thân mình;

nếu bạn làm nên sự nghiệp lớn, vẫn phảithừa nhận bản thân chỉ là người bìnhthường, đó mới chính là một người cókhối óc vĩ đại, có thể nhận thức rõ đượcmặt nghịch, thuận của vấn đề; chức vụlên xuống, sự nghiệp thành bại chẳng quachỉ là một quá trình, suy nghĩ được nhưthế mới có thể sống một cuộc sống luôncảm thấy hạnh phúc.Nói cách khác, không nên quá đề cao bảnthân, nhưng cũng không nên quá coi nhẹmình. Cần biết rằng, mọi sự đều là vôthường, khi gặp phải khó khăn không đếnmức phải thất vọng, khi thuận lợi cũngkhông quá vui sướng. Phải luôn có cảmgiác nguy hiểm, như vậy khi gặp phải rủiro, hoặc những điều thất vọng cũng khôngquá lúng túng. Luôn phải có niềm tin để

khi gặp phải những điều như ý, cũngkhông quá tự mãn.Nếu rèn luyện được như vậy, cuộc sốngcủa bạn sẽ thoát khỏi những bi kịch củanhân gian.

Làm thế nào để nâng caonhân phẩm?

Bạn là người như thế nào?Nhân phẩm của bạn ảnh hưởng đến cuộcsống của bạn như thế nào trong việc sốngchan hòa với những người xung quanh?Có thể nâng cao nhân phẩm không?Nâng cao nhân phẩm không phải vấn đềxã hội ngày nay mới cần, mà ngay ở xãhội cổ đại đã yêu cầu điều này. Thế giới

trong tương lai rút cuộc sẽ phát triển đếntrình độ như thế nào, không ai nói trướcđược, nhưng tôi tin rằng chỉ khi có conngười sinh tồn, hoặc nơi có con ngườisinh sống thì nhân phẩm mới được nânglên. Nếu nhân phẩm không được nânglên, phẩm chất cuộc sống sẽ khó đượchoàn thiện.Nâng cao phẩm chất con người Phẩmchất là chỉ nhân tố ở các mặt phẩm cách,phẩm đức và phẩm hạnh của con người.Nếu những tố chất này không được nângcao thì con người và động vật liệu cókhác gì nhau? Khác biệt lớn nhất giữacon người và động vật là động vật khôngcó năng lực tư duy. Ngay từ nhỏ conngười đã phải trải qua rèn luyện, giáodục hàm dưỡng bên trong và tài năng bên

ngoài. Đương nhiên động vật cũng có thểtiếp nhận sự rèn luyện nhưng điều kiệnbẩm sinh không đủ đã giới hạn sự tôiluyện phẩm đức và nhân cách của chúng.Nhân thân nan đạt, là do con người thôngqua các con đường học tập mới nâng caođược phẩm chất. Người ta thường nói“sống đến già thì học đến già”, sự họccủa con người là vô cùng, vì thế nângcao nhân phẩm cũng là vô cùng. Cho dùcả đời có hời hợt, nhưng một khi học tậpnghiêm túc vẫn có thể trở thành quân tử,hiền nhân thậm chí là thánh nhân. MạnhTử từng nói “Thuấn hà nhân dã, Vũ hànhân dã, hữu vi giả diệc nhược thị”, đâychính là đạo lý. Tục ngữ có câu “nhânthiên hữu nhân, thiên ngoại hữu thiên”,hàm ý không phải chỉ những người có địa

vị cao, mà nói đến các mặt phẩm hạnh,nhân cách chúng ta nên học tập một cáchkhiêm tốn, để lương thiện càng lươngthiện hơn, tuyệt vời càng tuyệt vời hơn.Các bậc thánh nhân, hiền nhân đều là hóathân của từ bi và trí tuệ, họ có thể cư xửmột cách bình đẳng với mọi người màkhông hề có chút tư lợi, ngạo mạn.Tượng trưng của nhân cách chỉ thể hiệntrong sự hoạt động giữa con người vớicon người, vì thế trong một tập thể, rấtdễ dàng nhận ra sự cao thượng và đêhèn, nhưng lại khó phát hiện nếu chúngđứng đơn độc. Trong xã hội ngày nay,nếu chúng ta không nâng cao nhân phẩmcủa bản thân thì những người sống quanhta sẽ rất dễ bị tổn thương.Từng con sóng lản tăn gợn trong hồ

nước Xã hội công nghiệp mọi thứ đềuthuận lợi. Mối quan hệ giữa con ngườivà con người có thể thông qua cácphương tiện giao tiếp và truyền thông đểtruyền đạt thông tin cho nhau. Thời cổđại, vì các phương tiện này chưa pháttriển nên nhân phẩm của con người chưabị ảnh hưởng, tầm ảnh hưởng cũng chỉnằm trong khoảng chu vi hạn hẹp, diệntích bị ảnh hưởng không lớn. Nhưng ở xãhội ngày nay, nhất cử nhất động đều rấtnhanh bị truyền đi cả ngàn vạn dặm, cuốicùng sẽ trở thành vấn đề lớn của xã hội,thậm chí trở thành vấn đề lớn của quốctế, nhiều khi còn để lại ảnh hưởng khôngtốt cho tương lai.Nói một cách khác, một hành vi khôngthỏa đáng, cho dù qua thời gian năm

tháng vẫn không phai trong tâm trí củamỗi người, hơn nữa ảnh hưởng của tínhchất lịch sử vẫn làm người ta nhớ mãiviệc làm đó. Giống như việc khi chúng tađánh rơi một viên đá xuống giếng, dướigiếng sẽ hiện lên những vân sóng, nếuviên đá to sẽ tạo nên các vân sóng lớn,viên đá nhỏ sẽ tạo ra các vân sóng nhỏ.Tuy nhiên, cho dù viên đá có to hay nhỏđều làm cho mặt giếng gợn sóng, rồi lạitản ra, cứ như thế. Sau khi những chu kỳnày sinh ra vài lần nó sẽ trở nên thưahơn, rồi mặt giếng lại trở lại yên tĩnh nhưthường, mặt nước đã bị chấn động nhưngcuối cùng cũng trở lại yên lặng. Điều đócho thấy, nâng cao nhân phẩm là điều vôcùng quan trọng. Nếu nhân phẩm khôngđược nâng cao, liệu ảnh hưởng của nó

chỉ dừng lại ở một mặt thế giới?Ảnh hưởng tương lai của thế hệ maisau Nâng cao nhân phẩm được bắt đầutừ tự thân mỗi người. Nhưng xã hội ngàynay, mọi người đều nhìn ra bên ngoài màít nhìn vào bản thân mình. Chúng tathường sẽ nói, đều là người khác khôngtốt, chính phủ, các nhà lãnh đạo không tốtnên mới tạo thành xã hội hỗn loạn nhưngày nay;hoặc nói rằng thành phần xấu trong xãhội hiện nay rất điên loạn, nên mới tạonên xã hội khủng bố. Nhưng chúng ta hãybình tĩnh suy nghĩ lại xem, bản thân mìnhcó thể đảm bảo tuyệt đối không biến xãhội trở nên xấu không? Đương nhiên mọingười đều dám đảm bảo như thế. Gầnnhư ai cũng từng nói qua câu “tôi chưa

từng làm việc này, tôi chưa từng có suynghĩ như thế”. Quả thật như vậy sao?Chưa chắc, vì khi không có ai ảnh hưởngđến chúng ta, chúng ta cảm thấy khôngvấn đề gì. Giả dụ có người làm ảnhhưởng đến chúng ta, liệu chúng ta có giữnguyên được thái độ? Điều này thật khóđể nói trước. Có nhiều kẻ phạm tội, khichưa phạm tội, họ đều giống như chúngta, đều chưa từng làm việc xấu bao giờ.Nhưng do nhiều nguyên nhân, nghịchduyên, nên trong lòng họ nảy sinh cáchiệu ứng khác thường, cuối cùng phạmtrọng án, phá vỡ an ninh xã hội. Tìnhtrạng như thế này dường như chỉ phátsinh trong những trường hợp hiếm hoi,thực chất là bản thân chưa chuẩn bị sẵntâm lý cảnh giác. Giả sử chúng ta thường

kiểm điểm bản thân, đề cao cảnh giác,học cách nói “không” với những điều xấusẽ không bị lôi kéo theo những điều ác.Những người không bị lôi kéo như thếnhất định có những yêu cầu cho bản thânmình để đề cao phẩm chất của anh ta.Ba cách nâng cao nhân phẩm Vận độngnâng cao nhân phẩm là vấn đề vô cùngcấp bách trong xã hôi ngày nay.Nếu mọi người không muốn nâng caophẩm chất thì xã hội sẽ trở nên hỗn loạn.Nhưng làm thế nào để nâng cao nhânphẩm?Thứ nhất, phải thừa nhận tính chất quantrọng của việc nâng cao nhân phẩm, làmtốt bổn phận với bản thân hiện tại vàtương lai, và với gia đình. Không được

đẩy trách nhiệm của mình cho ngườikhác, không được chỉ trích khắt khengười khác khi bản thân mình chưa kiểmđiểm sai sót. Mỗi người đều biết rõ bảnthân mình nhất, nếu phẩm chất của bảnthân mình chưa được nâng cao, rất có thểsẽ gây họa cho con cháu sau này, thế hệsau này không chỉ bị ảnh hưởng di truyềnmà trước mắt chúng còn học theo cácthói xấu của bạn. Vì thế muốn giảm bớtnhững ảnh hưởng không tốt cho ngườikhác, hãy nên nâng cao nhân cách chobản thân mình.Thứ hai, luôn tự xem lại mình. Thánhhiền nói “ngô nhật tam tỉnh ngô thân”(một ngày tự kiểm điểm ba lần), mặc dùchúng ta không phải thánh hiền, không thểmột ngày tự kiểm điểm ba lần, nhưng

cũng nên ít nhất có một lần tự kiểm điểmtrong ngày. Hàng ngày, chúng ta phải xemlại những lời nói hay hành động trongngày có giống như một người bìnhthường hay không?Liệu người khác có chấp nhận đượckhông? Không nhất định phải trở thànhmột tấm gương nhưng nhìn từ góc độkhách quan, nếu có một người giống nhưmình liệu mình có chấp nhận được ngườiđó? Nếu đứng ở vị trí của người khác đểxem lại mình, liệu họ có chấp nhận đượchình hay không?Thứ ba, trong cuộc sống phải có một sốchuẩn tắc về đối nhân xử thế. Ví dụ,những việc gì là những việc nên làm vàkhông nên làm? Việc gì nên nghĩ vàkhông nên nghĩ? Những việc không có

hại cho mình nhưng có hại cho ngườikhác cũng không nên làm, cũng không nênnghĩ đến. Những việc có lợi cho mình màkhông có hại cho người khác, miễncưỡng có thể làm. Khi làm bất cứ việcgì, không nên nghĩ đến lợi hại hay đượcmất cho bản thân mình, mà luôn phải nghĩxem liệu có lợi cho gia đình, tập thể,quốc gia thậm chí cho cả thế giới haykhông? Nếu có lợi cho gia đình mình màkhông có lợi cho tập thể cũng không nênlàm. Nếu có lợi cho tập thể mà không cólợi cho xã hội cũng không nên làm. Nếucó ích cho gia đình nhưng không làm tổnhại đến tập thể và xã hội thì không saoNói một cách khác, không nên luôn nghĩđến lợi hại cho bản thân mà phải nghĩ tớilợi hại, được mất của toàn thể xã hội.

Chúng ta hãy cùng suy nghĩ từ ba phươngdiện trên, nhân phẩm tự nhiên có thể sẽđược nâng lên. Giả sử làm sai một việcgì đó, nói lỡ lời hay có một suy nghĩ saitrái đều được coi là làm những việckhông nên làm, nghĩ những việc khôngnên nghĩ, vì thế phải kiểm điểm lại bảnthân, phải ăn năn và sửa chữa. Nếuthường xuyên tự kiểm điểm như vậy thìnhân phẩm của mình sẽ tự nhiên đượcnâng lên.

THIÊN THỨ BATẤM LÒNG BAO DUNG

CÀNG LỚN, CÁI TÔICÀNG NHỎ

Tấm lòng bao dung cànglớn, cái tôi càng nhỏ

Càng làm việc lớn càng theo đuổi nhiềuvinh quang, càng kiếm được nhiều tiền,Mọi người đều mong cả thế giới sẽ biếtđến mình.Phiền não, xung đột của con người cũngtừ đây mà ra.Chỉ có đối diện với vấn đề mới có thểthoát khỏi mọi phiền não.Thông thường con người ta chỉ biết nhìnvào bản thân mình mà không quan tâmđến suy nghĩ của người khác. Bất cứ suynghĩ nào của con người ta cũng chỉ biếtxoay quanh quan điểm của cá nhân, cácmục đích theo đuổi cũng chỉ liên quan

đến lợi ích cá nhân, bao gồm tài sản,người thân, danh dự, quyền thế, địa vị...Trên thực tế, con người sinh ra, lớn lênvà khi chết đi vẫn chỉ rất bé nhỏ, cho dùđi đến đâu cũng vẫn bé nhỏ.Nhưng, gần như mọi người đều cho rằngbản thân mình thật to lớn, thật đáng tựhào, là nhất trong thiên hạ. Khi chúng tacất tiếng khóc chào đời, và sau này khiđã có chút nhận thức một cách tự nhiênchúng ta sẽ cho rằng gia đình là củamình. Khi lớn lên, bước vào xã hội lại sẽcho rằng công ty là của mình, tập đoàn làcủa mình, và cả quốc gia này là củamình.Thực chất, gia đình, công ty, tập đoànhay quốc gia ngoài bản thân chúng ta còn

do rất nhiều người gây dựng nên. Nếuchúng ta chỉ biết nhìn vào bản thân, vôhình chung sẽ cho rằng bản thân chính làđại diện của gia đình, công ty, tập đoàn,thậm chí là đại diện của cả quốc gia. Rấtnhiều người có suy nghĩ như vậy, đềuphóng đại bản thân như vậy, điều này làrất ngu xuẩn, hơn nữa chính là hại bảnthân mình.Nhưng con người thông thường đều nhưvậy, từ nhỏ đã bắt đầu học cách phôtrương bản thân, sau đó sẽ sinh ra tâm lýtham lam, kiêu ngạo. Luôn không thỏamãn với những gì mình có, ra sức nghĩcách chạy theo những thứ mình chưa có.Cho dù đã đạt được vị trí như mongmuốn, nhưng vẫn luôn hi vọng đạt đượcnhiều hơn thế, muốn với cao hơn. Hi

vọng có thể thống nhất cả thế giới, thậmchí khi thất bại vẫn hi vọng có thể ảnhhưởng đến cả thế giới, để cả thế giới biếtđến mình là ai. về cơ bản, loại người nàyrất ngạo mạn, họ không coi ai ra gì, họrất khó để sống hòa hợp với người khác,vì thế những phiền muộn của họ cũng rấtnhiều.Muốn thoát khỏi những phiền muộn nàychỉ có một cách duy nhất đó là mở rộngtấm lòng. Làm thế nào để mở rộng tấmlòng?Thứ nhất, xác định lại cân nặng củamình. Cho dù chúng ta có ta cao baonhiêu, nhiều nhất cũng chỉ nặng 100kg.Nặng 100kg không hề nhiều, nếu cơ thểbị mất nước và bị hong khô, thì chỉ cònlại 30-40kg mà thôi.

Thứ hai, tưởng tượng bản thân chỉ là mộtchấm nhỏ trên địa cầu, chỉ bằng hoặcthậm chí không bằng một hạt kê. Một cơthể nặng 40-50kg chỉ chiếm không giancủa chấm nhỏ trên địa cầu. Bản thân nghĩrằng mình thật to lớn, nhưng thực ra rấtnhỏ. Chúng ta nhìn thấy con kiến rất nhỏ,nhưng thực tế chúng ta không lớn hơnkiến bao nhiêu. So với trái đất, chúng tanhỏ bé vô cùng. Rồi chúng ta lại thử đặttrái tim vào không gian để làm phép sosánh. Trong không gian có vô số cáchành tinh, từ không gian chúng ta chỉ cóthể nhìn thấy một hành tinh màu đỏ đỏ đóchính là hành tinh mặt trời và một sốhành tinh phát sáng.Trái tim lớn như hư không Nói một cáchđơn giản, thử tưởng tượng cơ thể của

chúng ta giống như một điểm nào đótrong địa cầu, sau đó lại tưởng tượnghành tinh là một điểm trong vũ trụ. Vũ trụbát ngát làm chúng ta cảm thấy trái timhóa thành vầng thái dương, có thể baodung vũ trụ. Vì thế chúng ta có thể khoandung người khác, và cũng dễ dàng trởthành người thành công.Đương nhiên, không có giới hạn nào đểtrở thành một người thành công, vì trongđịa cầu có một vạn vạn người còn trongvũ trụ vẫn còn loài người và sinh vậtkhác. Cổ nhân nói “vũ trụ có hạn mà lòngngười thì vô cùng”. Cũng chính là nóichúng sinh có hạn nhưng trí tuệ và bithương vĩnh viễn không kết thúc.Mấy mươi năm của đời người trong nháymắt đã hết, những thứ thuộc về người

khác không thể lấy thành của mình được,càng không thể coi những hiện tượngngắn ngủi trở thành sự tích vĩnh hằng.

Nên tích cực, không nên cốchấp

Giữa sự tích cực và cố chấp có điểm gìkhông giống nhau? Lòng tham và tâmnguyện có gì khác biệt?Trong thời đại danh từ hỗn loạn, ý nghĩađảo lộn, làm thế nào để phân biệt đúngsai, thiết lập nhân sinh quan đúng đắn?Thái độ tích cực không phải là kiên trìsự cố chấp của bản thân; thái độ cố chấplà không có tinh thần tiến thủ tích cực.Xã hội hiện đại thay đổi nhanh chóng,cạnh tranh khốc liệt, sự xung đột giữa

con người với nhau càng nhiều. Chủđộng nghĩ cách để hóa giải những xungđột sinh ra hiểu lầm là một thái độ tíchcực;bị người khác hiểu lầm mà ôm hận tronglòng mới là cố chấp. Ví dụ, mắng chửingười khác là một việc không nên, bịngười khác mắng chửi cũng có lúc nênnhường nhịn. Khi bị người khác mắngchửi, trước tiên đừng vội giận dữ, quamột thời gian, nhờ một người thứ ba nàođó giải thích với anh ta hoặc tìm một thờiđiểm thích hợp tự nói lời xin lỗi anh ta,có thể hiểu lầm sẽ từ đây mà hết. Đươngnhiên cũng có người nghĩ rằng, lỗi khôngphải ở mình, tại sao mình phải xin lỗi?Trên thực tế, để người khác hiểu lầm đãlà lỗi của mình. Hơn nữa, bất kể mâu

thuẫn lớn hay nhỏ, hòa giải chính là kếtquả tốt cho cả hai bên, cổ nhân từng nói“oan gia nên giải không nên kết”. Cóđược nhận thức như thế này, tâm lý mỗingười mới được nhẹ nhàng, đồng thờimới có thể làm cho đối phương cảm thấyôn hòa nhã nhặn. Nếu mọi người đều làmđược như thế thì thế giới của chúng ta sẽcàng thêm hòa bình.Tâm nguyện không đồng nghĩa với lòngtham Có những danh từ nhìn qua thì cóvẻ giống nhau nhưng ý nghĩ của chúng lạikhông giống nhau. Trong xã hội hiện đạingày nay, thông thường do ý nghĩa bị xáotrộn mà làm ảnh hưởng đến nhân sinhquan của rất nhiều người. Ví dụ, lòngtham và tâm nguyện, tích cực và cố chấp,nhìn qua thì giống nhau, nhưng thực chất

không phải vậy. Lòng tham được ví vớisự ích kỷ, tâm nguyện lại là khát vọng.Tâm nguyện mặc dù là cho bản thân,nhưng mục đích cũng chỉ là nâng cao tàinăng, nhân phẩm, trí tuệ và lòng từ bi;lòng tham lam thì không quản có nângcao nhân phẩm hay không, không quảnđược mất gì, hợp lý hay không, miễn saođạt được, cho dù việc đó có thể haykhông thể, nên hay không nên. Nhìn từgóc độ khác, lòng tham sẽ biến những thứkhông phải của mình thành của mình, còntâm nguyện biến thứ không có thành có.Chỉ quan tâm đến bản thân và người thâncó cơm ăn hay không, không cần biếtngười khác có cơm hay không, đây chínhlà sự tham lam; nghĩ cách có thật nhiềulương thực cho mọi người cùng ăn, mới

là tâm nguyện.Có thể thấy, tham lam khi so sánh thiệthơn là những phiền muộn của người cốchấp; tâm nguyện dốc hết sức mình mớilà thái độ tích cực.Nhận thức rõ nguyên nhân tụt hậu Tíchcực và cố chấp hoàn toàn không giốngnhau. Sự cố chấp là suy nghĩ cho bảnthân, xuất phát từ quyền, thế, danh, vị,lợi; còn sự tích cực chưa hẳn đã là íchkỷ, tích cực để làm bản thân trưởng thànhvà cũng là hi sinh cho người khác. Hầuhết các bạn học sinh đều nói rằng “khilớn lên tôi sẽ cống hiến cho đất nước, xãhội và tập thể,...” nhưng trong lòng aicũng biết rõ rằng, đây chỉ chẳng qua chỉlà khẩu hiệu thể hiện chí hướng tương laimà thôi. Giả sử khẩu hiệu này kết hợp

thành một với nhân cách của bản thân, đểtrở thành một tâm nguyện to lớn, đây mớichính là sự tích cực.Nhiều người hiểu lầm ý nghĩ đích thựccủa sự không cố chấp, biến nó trở thànhcái cớ của việc không tiến bộ. Con ngườiphải luôn hướng về phía trước, hoặc cóngười còn dương dương tự đắc nói rằng“làm đổng sự trưởng hay tổng giám đốcthì có gì đáng tự hào, họ ăn cơm, nghỉngơi, ta cũng ăn cơm, nghỉ ngơi”. Conngười ta không ngừng theo đuổi tiến bộ,bản thân mình lại không có tinh thần cầutiến, còn nói là không cố chấp, đây làthái độ tự ti, hèn nhát. Họ không nghĩđược rằng, con người ta sẽ trưởng thànhthông qua việc không ngừng học tập.Không chỉ danh lợi, địa vị, tài năng, nhân

cách, sự bao dung,... mà các mặt kháccũng không ngừng tiến bộ. Nếu khôngtích cực nắm bắt nhân duyên, cơ hội phíatrước, hoặc vì sợ khó khăn mà không tiếnvề phía trước, thì chỉ có thể dùng ba chữ“ti liệt mạn” để nói về người đó; khôngchỉ có thái độ không tự ti mà còn tỏ rangạo mạn để che đậy sự mặc cảm củangười đó.Nếu thế gian có nhiều người như thế, xãhội sẽ không thể tiến bộ. Không cố chấplà việc toàn tâm toàn lực, thực hiện hếttrách nhiệm, không tính toán kết quả sẽnhư thế nào, mọi việc đều có thể nhìnnhận một cách công bằng. Cũng chính lànói, thành công không kiêu ngạo, thất bạicũng không nản lòng.Khi tôi còn học tiến sĩ ở Nhật Bản, có

lần một người bạn học của tôi nói rằng:“Người anh em, hình như anh đã học láixe và đã có bằng lái xe, nhưng vẫn khôngcó xe để lái”. Suy nghĩ đầu tiên của tôilúc đó không phải là cướp xe của ai đóđể lái mà nghĩ rằng không có xe để lái thìthôi, nhưng trong lòng vẫn hi vọng ngàynào đó có thật nhiều xe để lái cho ngườikhác xem, đây là mục tiêu của tôi. Mụctiêu này của tôi chính là động lực để tôibắt đầu tiền đồ tích cực của mình.

Kế hoạch chữ “tâm” trongnăm mới

Năm mới đến là thời khắc để lên kếhoạch cho một năm.Ngoài mục tiêu cho sự nghiệp, còn có

mục tiêu cho sự trưởng thành trong tinhthần và tâm linh.Làm thế nào lên kế hoạch cho một khởiđầu tốt đẹp?Một sự khởi đầu mới, vạn sự đều mới.Để đón tiếp một năm mới bắt đầu, chínhphủ và người dân đều có một kế hoạchsẵn sàng cho năm.Đương nhiên, có một sự khởi đầu tốtchúng ta có thể hi vọng vào sự thànhcông. Nếu mục tiêu của một người đượcthực hiện theo các bước như kế hoạch,chúng ta có thể tin rằng anh ta nhất địnhsẽ thành công.Một bản kế hoạch năm nhất thiết phải cónội dung chủ chốt, nội dung này khôngnhất định phải liên quan đến sự nghiệp.

Đó có thể là một ý tưởng, cũng có thể làmột mục tiêu tinh thần. Ví dụ, tâm nguyệntrong năm nay là nhất định phải loại bỏnhững thói quen xấu như phải cai rượu,cai thuốc lá, cai đánh bạc...Thành tâm đối đãi cuộc sống Nhất địnhphải xác lập cho mình một phương châmvề mặt tinh thần trong năm mới.Ngoài ra, không chỉ dành sự quan tâmnhường nhịn cho người thân mà cũngphải có sự đối đãi thành tâm, có tráchnhiệm với xã hội.Hầu hết mọi người đều chỉ quan tâm đếnlợi ích cá nhân và lợi ích của gia đìnhmình. Khi lên kế hoạch cho lợi ích bảnthân, con người ta mới trở nên tích cực.Nếu chúng ta biết nhìn xa trông rộng một

chút sẽ thấy lợi ích của cá nhân sẽ khôngthể tách ra được với môi trường xã hội.Nếu mỗi chúng ta đều nhận thức đượcnhư thế thì mỗi khi mưu cầu một lợi íchnào đó, chúng ta sẽ luôn nghĩ tới nhu cầucủa cả xã hội.Thông thường, trạng thái tâm lý của conngười giống như hình cái phễu. Nói mộtcách khác, giống như hình kim tự thápđảo ngược, luôn hi vọng mọi lợi ích từbốn phương tám hướng tụ hội về chomình. Nếu tâm lý của bạn giống như hìnhkim tự tháp đảo lộn, bạn sẽ thiếu đi cảmgiác an toàn, lúc nào cũng lo sẽ bị đổsập, thực chất suy nghĩ như thế này chínhlà suy nghĩ được một mất mười. Mặc dùbạn đạt được tất cả lợi ích, nhưng nhữngngười khác cũng hi vọng đạt được lợi ích

như bạn, một khi nghĩ đến lợi ích đó thìrất có thể sẽ chạm vào chủ định của bạn.Những người xấu sẽ nghĩ đến bạn, ngườinghèo cũng sẽ nghĩ đến bạn, dần dần họsẽ nghĩ cách đoạt được lợi ích từ bạn, vàbạn sẽ trở thành mục tiêu mà họ nhắmtới, điều này quả là đáng sợ.Ngược lại, nếu nghĩ đến lợi ích bạn nghĩngay đến gia đình, xã hội, toàn nhân loại,nghĩ đến toàn thể, thì tâm lý của bạngiống hình kim tự tháp. Bạn đứng ở trênđỉnh kim tự tháp cũng chính là đứng trêntoàn thể xã hội, bảo vệ cho mọi người,luôn nghĩ cho toàn thể xã hội, nhất địnhbạn sẽ nhận được sự ủng hộ, yêu quý,kính trọng và báo đáp của mọi người.Hưởng thụ ánh hào quang và nhiệthuyết của cuộc sống Vì thế, trong một

năm mới, bạn có thể lập cho mình mụctiêu nhân sinh về mặt tinh thần. Nên mởrộng tầm mắt, nới rộng trái tim, luôn nghĩcho lợi ích của tập thể. Nếu có nhân sinhquan như thế, bạn sẽ cảm nhận đượcnhững hào quang và nhiệt huyết cuộcsống mà người khác không có được.Một người không nhất định phải có nhiềutài sản mới được gọi là trưởng thành, màphải chín chắn về mặt đạo đức, nhânphẩm, có tầm hiểu biết. Nếu bạn là ngườiích kỷ, tham lam, nóng nảy thì phải sửanhững tính xấu đó để trở thành một ngườivô tư, biết hi sinh và có lòng khoan dung.Để có được những đức tính này bạn phảikhông ngừng nỗ lực, có như vậy bạn mớicó thể giúp đỡ người khác trưởng thànhvà đồng thời cũng làm cho bản thân bạn

trưởng thành hơn.

Y pháp bât y nhân - Làmtheo quyết sách đã định,

dựa vào phương phápkhông dựa vào người

Độ khó của quyết sách nằm ở việc nắmbắt những cái đã thay đổi và không thayđổi.Mỗi người có một cách nhìn nhận khácnhau về một vấn đề, làm thế nào để cócách giải quyết phù hợp nhất cho từngvấn đề?Khi nào cần kiên trì nguyên tắc, giữnguyên phương châm?“Pháp” là gì? Pháp là một quan niệm

hoặc một nguyên tắc thông qua thiên hạ,có nguồn gốc từ xa xưa. Đó là một chânlý phù hợp với mọi nơi, xuyên suốt từ cổtới kim và vĩnh viễn không thay đổi.Pháp có mẫu pháp và tử pháp. Mẫu pháplà nguyên tắc cơ bản, là phương châm vàlý tưởng của đoàn thể; tử pháp là mộtdạng chính sách chấp hành, tử pháp đượccăn cứ trên nguyên tắc cơ bản. Nguyêntắc cơ bản là không thể thay đồi, cònchính sách chấp hành chỉ là tiền đề củaviệc không vi phạm chính sách cơ bản, làdựa vào nhân thời, nhân sự, nhân địa,nhân vật mà thêm vào chút biến báo.Vì thế, một người thực hiện quyết sáchkhi đưa ra một quyết định nào đó, việcđầu tiên cần phải nắm chắc nguyên tắc cơbản mới không bị lệch ra khỏi tinh thần

của tổ chức. Ví dụ, người phụ trách kinhdoanh cho một doanh nghiệp phải nắm rõkế hoạch của công ty là gì? Phương châmkinh doanh là gì? Sau đó, căn cứ vào kếhoạch và phương châm này đưa ra mộtchính sách phù hợp để ứng phó vớinhững thay đổi của thời cuộc.Không nên quên tinh thần cơ bản Sựứng phó kịp thời của chính sách vớinhững thay đổi của thời cuộc là điều bìnhthường và cần thiết, chúng ta phải luônchuẩn bị cho mình khả nảng ứng biến bấtcứ khi nào. Vì môi trường, con người vàsự vật không ngừng thay đổi, vì thế chodù thái độ về mặt ngoại quan, chất lượnghay dịch vụ của những sản phẩm chúng tatạo ra, và những dịch vụ chúng ta đãcung cấp cũng đều phải không ngừng

được làm mới, có như thế mới làm thỏamãn được nhu cầu đa nguyên hóa đangthay đổi từng ngày từng giờ. Nếu khôngchịu cải tiến, ắt sẽ bị cơn hồng thủy củathời đại nhấn chìm. Nhưng bất kỳ sự thayđổi nào cũng cần phải xoay quanh nguyêntắc căn bản là công tác chuẩn bị.Đồng thời, quản lý của công ty cũng cầnphải suy nghĩ xem tinh thần cơ bản củacông ty là gì? Người lãnh đạo có thểquên đi tinh thần cơ bản của công ty màyêu cầu bạn phải làm những quyết địnhchưa thỏa đáng. Nếu bạn là một ngườiquản lý cực kỳ xuất sắc, bạn sẽ nêu rakiến nghị cho lãnh đạo rằng: Đó khôngphải là kế hoạch của công ty ta, nếu cứlàm như thế sẽ phải phá bỏ kế hoạch củacông ty. Phá bỏ kế hoạch đó để thiết lập

một kế hoạch khác là một điều rất khó.Không nên là nhành lan không rễ Tấtcả mọi việc đều phải dựa vào luật màkhông được dựa vào người. Sẽ có vấn đềnếu dựa vào người để làm việc. Một mặtlà vấn đề chủ quan, cái gọi là “kiến nhânkiến trí” là do mỗi người có quan điểmkhác nhau, hiểu biết khác nhau về mộtvấn đề. Mặt khác, suy nghĩ của mỗingười đều có thể thay đổi để thích nghivới những biến động do ảnh hưởng củanhân tố bên ngoài. Vì thế, dựa vào conngười để làm việc thường sẽ gây ranhiều đối lập và tranh chấp không cầnthiết.Vì sự ổn định và bền vững của đoàn thểnên thiết lập một nguyên tắc tuân thủchung là con đường duy nhất và cần thiết.

Nguyên tắc chung này chính là kế hoạch,phương châm, nhận thức chung và cũnglà mẫu pháp của đoàn thể. Đó là tinh thầntrọng tâm của đoàn thể, là nguyên tắc duytrì lực lượng và phương hướng phát triểncủa đoàn thể, và mọi người đểu phải tuânthủ theo nguyên tắc này, tuyệt đối khôngthể vì thiên vị cá nhân mà dễ dàng thayđổi. Nếu kế hoạch của đoàn thể thay đổi,sẽ không dễ có được nhận thức chung,lực lượng cũng khó đoàn kết, càng khôngdễ dàng duy trì sự ổn định.Đương nhiên, cũng khó tránh khỏi việcquyết sách có thay đổi do suy nghĩ chưathấu đáo gây nên, nhưng để duy trì tinhthần, kế hoạch của đoàn thể thì vẫn phảikiên trì đến cùng.Người phương Tây có một câu ngạn ngữ

nói: màn đêm sẽ tắt dần khi trời sáng; chỉcần nguyên tắc cơ bản không thay đổi, vàđi đúng hướng, nhất định sẽ giành đượcthành công. Nếu luôn thay đổi phươnghướng, thay đổi kế hoạch, thì cho dùcảnh tượng có ở ngay trước mắt cũng nhưnhành hoa lan mất rễ, cơ hội sống còn sẽrất mù mịt.

Học cách nói được làm đượcTrong xã hội không ngừng thay đổi, sẽkhông tránh khỏi những thay đổi.Phải làm thế nào mới kiên định đượcquyết tâm và nghị lực của bản thân, khắcphục khó khăn, đạt tới mục tiêu của sựthay đổi?Trong một xã hội đang từng phút từng giờ

không ngừng thay đổi, sự thay đổi là khótránh khỏi, cho dù theo đuổi bất kỳ côngviệc hay ngành nghề nào cũng cần có haiđộng lực bổ trợ cho nhau, thứ nhất đó làlòng quyết tâm, thứ hai là nghị lực. Haiđộng lực này hỗ trợ cho nhau, chính làđộng lực cần có, nhất định phải có vàkhông thể thiếu. Sau khi bạn quyết địnhthay đổi, trong lòng sẽ có một suy nghĩthúc giục mạnh mẽ phải thay đổi, muốnthay đổi, nếu không thay đổi sẽ mất đi hivọng, sau khi đã quyết đinh thực hiện,cho dù là khó khăn đến đâu cũng đềudùng trí tuệ và sự nỗ lực để khắc phụckhó khăn đó. Nói cách khác, khi đã quyếtđịnh làm việc gì đó hãy suy nghĩ mộtcách thấu đáo, và luôn tin chắc rằng sựthay đổi đó nhất định sẽ đem lại thành

công hơn bây giờ.Nếu đã quyết định thay đổi thì không nêndo dự. Đã quyết định thì hãy bắt tay vàothực hiện, khi đã thực hiện rồi thì hãykiên trì, điều này có quan hệ gần giốngvới thái độ tu hành.Các tín đồ Phật giáo thường nói: họctheo Phật một ngày, Phật sẽ ở ngay trướcmắt; học theo Phật một năm, sẽ khôngnhìn thấy Phật. Sau mỗi ngày tu luyệnđược một thói quen tự nhiên sẽ cảm thấynhư Phật đang ở bên cạnh mình, dần dầnsẽ lười biếng, buông lỏng, không tíchcực và nhiệt huyết như ban đầu. Đợi chođến khi học theo Phật ba năm, ngay cảniềm tin tu thành Phật cũng không còn.Làm lại từ đầu chứ không phải mãi cứ

dậm chân tại chỗ Qua một thời gian dài,sẽ không dễ để duy trì cái nhiệt huyết banđầu vì thế phải có lòng kiên trì, cũngchính là cần sự nỗ lực và bền bỉ, nếukhông sẽ không kiên trì được mục tiêu;kiên trì không đồng nghĩa với cứng đầu,mà phải khôi phục lại nguyên tắc nỗ lựcban đầu, từng bước sửa chữa sai lầm,làm lại từ đầu.Làm lại từ đầu không đồng nghĩa vớiviệc quay lại bước lại từng bước banđầu, mà phải bắt đầu từ bước đi bây giờ,điều chỉnh nhịp bước, và bước về phíatrước. Khi thấy mình có biểu hiện lườibiếng, dừng lại thêm nhiệt cho lòng nhiệthuyết đang bị nguội dần, tiếp tục bước vềphía trước để đạt được mục tiêu. Trongquá trình bước tới tương lai, nhất định sẽ

có nhiều trắc trở do các nguyên nhânkhách quan mang lại, có thể sẽ là trởngại cho việc duy trì lòng quyết tâm vàhoài bão của bạn.Nhưng cho dù bị cản trở thế nào, vẫnphải lấy lại nhiệt huyết ban đầu, nhắcnhở bản thân ngay từ bây giờ phải bướctiếp con đường đã chọn, cho dù có khókhăn đến đâu cũng phải bước tiếp, thànhcông sẽ ở phía cuối con đường.Ngồi thiền - nuôi dưỡng nghị lực Nếulòng quyết tâm và nghị lực không đủ lớncó thể rèn luyện thông qua nhiều phươngpháp, ngồi thiền cũng là một phươngpháp rất hiệu quả.Ngồi thiền có thể rèn luyện nghị lực vàkiên định ý chí của con người.

Có một vị giáo sư khi học ngồi thiền vớisư phụ của ông ta, vị sư phụ này đặt lênchân ông ta một hòn đá thật nặng khiếnông ta không thể di chuyển được trongsuốt hai giờ đồng hồ, chỉ còn có thể nghĩcách để chịu được sự đau đớn về thể xácvà nội tâm. Đối với những người bìnhthường, đây là một hình phạt tàn khốc,nhưng vị giáo sư này lại tình nguyệnchấp nhận.Trải qua thử thách khó khăn đó nghị lựcđể đối mặt với khó khăn của vị giáo sưnày tăng lên, ông ta làm việc gì cũng kiêntrì đến cùng, khi vẫn chưa đạt được mụctiêu, ông ta tuyệt đối không bỏ qua bất kỳcơ hội nỗ lực nào.Vì thế trước khi thay đổi phải cân nhắcliệu có đáng phải thay đổi hay không? Có

thực sự cần thiết thay đổi hay không?Nếu vẫn do dự không quyết định được,điều đó cho thấy vẫn chưa sẵn sàng,trước mắt chưa thích hợp để thay đổi.Còn nếu không nhanh chóng thay đổi sẽcó thể thất bại thảm hại, thì phải hànhđộng ngay lập tức. Nếu không thì vừacưỡi con ngựa già, vừa tìm con ngựakhác thay thế, phương pháp này có vẻtương đối an toàn.Không nên hành động theo cảm tính ởkhúc cua trong cuộc sống con người,nhiều khi phải có tinh thần mạo hiểm.Nhưng nhân sinh vô thường, mấy mươinăm cuộc đời rút cuộc mấy khi mới cócơ hội tốt? Nếu cơ hội đến, trước khi cósự thay đổi phải cân nhắc thật kỹ đườngtiến và lui, được mất về tinh thần và vật

chất. Ví dụ, thay đổi trong quan hệ phuthê lẽ nào nhất định phải ly hôn sao? Cảhai hãy thử thay đổi thái độ sống, cùngnuôi dưỡng sở thích chung, lẽ nào nhưthế không được gọi là thay đổi hay sao?Còn ly hôn để tìm một nửa khác liệu cóđược gọi là thay đổi thành công haykhông? Vì thế, liên quan tới sự thay đổitrong chân trời cuộc sống, phải suy nghĩmột cách kỹ càng, không nên vì một suynghĩ cảm tính nhất thời mà hành độngbừa bãi.Giả sử bạn phải đối mặt với tình huốngnước sôi lửa bỏng, đương nhiên lúc đóphải có sự thay đổi. Nhưng khi tình hìnhchưa đến mức nước sôi lửa bỏng, màcũng không có gì đảm bảo để bước tiếp,hơn nữa cũng không chắc sẽ có điều gì

đảm bảo sau khi thay đổi, lúc này cơ hộichỉ chiếm một nửa. Hiện tại cũng chưađến mức không thay đổi không được, lúcnày tốt nhất bạn hãy suy nghĩ một chút.Nếu biết rõ rằng sau khi thay đổi sẽ cóbao nhiêu phần trăm hoặc ít nhất hơn60% hi vọng trở lên thì đương nhiên bạnnên lựa chọn thay đổi. Sau cùng cần phảitự hỏi: sự thay đổi này là vì lợi ích cánhân hay vì lợi ích của tập thể, nếu chỉ vìlợi ích của cá nhân mình thì nên xem lại,còn ngược lại nếu vì lợi ích của tập thểthì đương nhiên càng phải cố gắng.

Làm thế nào để dẹp bỏphiền não, tìm kiếm sự yên

bình?

Tốc độ nhanh sẽ theo kịp được với cuộcsống hiện đại, thay đổi được mối quan hệgiữa con người, hoàn cảnh và mối quanhệ giữa con người với con người.Cuộc sống của con người hiện đại giốngnhư ngồi trên lưng cọp, càng đi về phíatrước càng cảm thấy sợ hãi bất an.Làm thế nào để dẹp bỏ mọi phiền não,tìm kiếm sự yên bình?Tuổi thọ của con người hiện đại dài hơnso với thời cổ đại, một ngày đi bộ, đọcsách, viết lách hay làm bất kỳ một việcgì đều nhiều hơn so với trước đây, nhưngluôn cảm thấy thời gian không đủ.Con người hiện đại được tiếp cận và sửdụng các phương tiện vô cùng hữu ích,nhưng tốc độ nhanh lại càng làm con

người ta cảm thấy căng thẳng, không chỉmang lại phiền não cho bản thân mình màcũng mang lại cho môi trường xungquanh và những người liên quan nhiềuphiền phức.Cảm giác về không gian của con ngườihiện đại khác với trước đây. Nếu nhưtrước đây đọc một vạn quyển sách hay đimột chặng đường hàng vạn dặm khôngphải là việc dễ dàng thì ngày nay ngườita có thể đi máy bay, chặng đường dàihàng ngàn, hàng vạn dặm một chốc đã đihết.Không gian sống của con người hiện nayrộng lớn hơn trước đây, phạm vi cuộcsống và phạm vi sinh tồn cũng lớn hơnnhiều so với trước đây nhưng cảm giácbức bách lại nặng nề hơn trước đây rất

nhiều.“Thái cúc đông li hạ, du nhiên kiếnnam sơn - Hái cúc dưới giậu đông, thấynúi nam thư thái”Con người trước đây chỉ biết đến trồngcấy, ngẩng đầu nhìn lên nhìn về phíangọn núi xa xa đã cảm thấy cuộc sốngthật thanh thản, cổ nhân có câu: “THáicúc đông li hạ, du nhiên kiến nam sơn”.Ngắt nhành hoa bên giậu, ngẩng đầu nhìnvề phía núi nam, trong lòng cảm thấy rấtkhoan khoái, tự tại. Con người trongcuộc sống hiện nay cho dù có trồng baonhiêu hoa trong nhà cũng vẫn cảm thấyphần nào thiếu đi nhận thức về thế giớitự nhiên, thiếu đi niềm vui trong trảinghiệm với thiên nhiên.

Trí tuệ của con người đã tạo nên xã hộivăn minh ngày nay, cải thiện thói quen ănuống và môi trường chữa bệnh. Nhưngnhững lợi ích của thiết bị khoa học kỹthuật và trị liệu tiên tiến có thực sự mangđến cho con người hiện đại cảm giáchạnh phúc không?Những tai họa trước đây phần lớn là dotự nhiên gây ra, còn hiện nay phần lớn lạido chính con người gây ra. Nếu trướcđây những hiện tượng thời tiết như nhiệtđộ, mưa, gió hoàn toàn không có liên hệvới hành vi của con người thì ngày naycác hiện tượng nhiệt độ nóng lên rồi lạnhđi đều có liên quan đến những hành viphá hoại của con người, như việc làmtổn hại đến tầng ôzôn cũng là do hành vicủa con người tạo ra. Cảm giác an toàn

và yên tĩnh của con người với cuộc sốnghiện đại ngày càng giảm đi, làm chongười ta luôn cảm thấy buồn phiền, lúcnào cũng luôn cảm thấy bị áp lực.Nguyên nhân tại sao con người sốngtrong xã hội hiện tại luôn luôn bận rộn cảngày và không có cảm giác an toàn.Không phải không có cơm ăn, không cócảnh sát, không có chế độ, càng khôngphải không có luật pháp, mà do mất đi sựcân bằng cả về thể xác lẫn tinh thần.Chúng ta lấy chế độ, khoa học kỹ thuậtđể cải thiện hoàn cảnh, kết quả lại làmcho chúng ta có cảm giác như cưỡi trênlưng cọp, càng đi về phía trước càngthấy sợ, nguy hiểm càng nhiều, càng thiếuđi cảm giác an toàn. Khi nguy hiểm nhiềulên đồng nghĩa với việc phải mạo hiểm

hơn; thiếu đi cảm giác đồng nghĩa vớiviệc càng ra sức theo đuổi an toàn. Càngtheo đuổi an toàn thì mức độ an toàncàng giảm đi, đây không phải là cái nhìnbi quan mà là thực tế.Có nhiều người luôn sống trong một tâmtrạng không vui vẻ, luôn cảm thấy cuộcsống thật mông lung, họ không hiểu tạisao mình lại phải sống trên cuộc đời này.Đây được gọi là phiền não. Sống trongxã hội hiện đại ngày nay, làm thế nào đểcân bằng tâm lý, giảm bớt những phiềnmuộn, sống một cách ung dung, tự tại?Điều quan trọng đầu tiên là “an tâm”.Những điều cần lãng quên thì hãy yêntâm lãng quên Làm thế nào để an tâm?Thứ nhất, phải biết thỏa mãn với nhữnggì đang có. Thực tế những thứ mà con

người cần không nhiều, nhưng họ lạimuốn rất nhiều, vì thế họ luôn tạo chomình một áp lực bận rộn, căng thẳng.Nếu chúng ta cố gắng hết mình, có thểsống cuộc sống như thế nào thì hãy sốngnhư thế, muốn giành được bao nhiêu thìgiành, ở đây muốn nói đến không phảinhững thứ có thể giành được nhưng lạikhông cần, mà là những thứ không nêngiành được hoặc biết rõ hiện tại sẽ khônggiành được nhưng vẫn cố chấp theo đuổi;hoặc biết rõ phải giành được, phải cómột thái độ như thế mới cảm thấy niềmvui của cuộc sống này.Biết thỏa mãn không có nghĩa là từ bỏquyền lợi sinh tồn, cũng không có nghĩalà từ bỏ trách nhiệm công việc, càngkhông phải là từ bỏ cơ hội nỗ lực tiến

bộ, mà cứ thuận theo lẽ tự nhiên, thíchứng với xã hội và mọi hoàn cảnh, nếuđược như vậy cuộc sống này sẽ gần nhưkhông còn sự đau khổ và bất lực.Thứ hai, trái tim phải luôn hướng vàotrong chứ không phải hướng ra ngoài.Nếu trái tim cứ luôn hướng ra bên ngoàisẽ không thể có cảm giác an toàn, vì bênngoài không có không gian và thời gianan toàn, không có một sự đảm bảo antoàn tuyệt đối. Ví dụ, khi đi ra ngoài, đểđảm bảo an toàn giao thông, bạn sẽ muabảo hiểm, điều này có an toàn haykhông? Bạn biết rõ ràng là không an toànnên mới cần đến các loại bảo hiểm nhưvậy và để khi gặp phải sự cố ngoài ýmuốn có thể lấy lại tiền bồi thường từviệc chữa trị; nhưng lỡ không may tử

vong mà người thân có được phần bồithường này thì họ cũng không đến nỗi vìthế mà sa vào bước đường cùng.An trú tâm vào giây phút hiện tại Thựcra, cuộc sống phải luôn cảm thấy thanhbình mới tìm kiếm được hạnh phúc.Hạnh phúc chính là sống trong cuộc sốngyên ổn nhưng lúc nào cũng chuẩn bị sẵntâm lý đối mặt với một ngày lỡ có gặpphải gian nguy, vì mọi việc có thể xảy rabất cứ khi nào.Đương nhiên nếu không xảy ra nhữngđiều xấu là tốt nhất, nhưng một khi đãxảy ra thì cũng không phải quá lúng túng.Đừng hi vọng môi trường sống của chúngta sẽ đem lại sự an toàn, cũng đừng hivọng người khác sẽ bảo vệ cho ta. Chỉcó tự bản thân mình tìm kiếm sự bình yên

trong tâm hồn sẽ đáng tin cậy hơn việctìm kiếm sự an toàn ở bên ngoài. Nếuluôn cảm thấy bình yên với không gianvà thời gian bây giờ thì tâm hồn ta sẽcàng thêm bình yên.Thứ ba, trong tim phải luôn có sự gửigắm. Sự gửi gắm này không phải lànhững thứ theo đuổi bên ngoài như tiềnbạc, địa vị, danh vọng... mà là những thứdo nội tâm mình tạo ra như cảm hứnghoặc niềm tin. Một khi đã có niềm tin thìcho dù bất cứ khi nào trái tim cảm thấyhoang mang, thấp thỏm, sẽ không có cảmgiác bất lực, vô dụng.Cảm hứng là thứ có thể nuôi dưỡng dầndần, ví dụ: văn học, nghệ thuật, vậnđộng..., hãy lựa chọn nuôi dưỡng nhữngthứ mà bản thân mình thấy phù hợp, bất

kỳ một cảm hứng nào đều có thể đượcnuôi dưỡng. Cảm hứng có thể làm chúngta đang cảm thấy nhạt nhẽo, vô dụng trởnên dễ chịu, thanh thản hơn. Lỡ mà chỉcòn hai bàn tay trắng thì may ra ta vẫncòn có cảm hứng.Sưu tập tem, tiền xu, tiền bạc,... cũngđược gọi là sở thích, nhưng sở thích nàychỉ để thỏa mãn sự chiếm hữu. Khi đangcó sẽ cảm thấy vui vẻ và muốn có nhiềuhơn. Trong lòng luôn là sự tham lam,không bao giờ thỏa mãn, cũng không baogiờ cảm thấy có niềm vui từ những thứđang có.Cống hiến cũng là một sở thích Sở thíchkhông nhất định phải là những thứ hữuhình, ví dụ, lợi dụng thời gian nghỉ ngơiđể làm tình nguyện hoặc làm thiện, giúp

đỡ những người đang gặp khó khăn, nhưgiặt quần áo, dọn dẹp vệ sinh,... đâykhông phải là sự tìm kiếm bên ngoài màlà sự cống hiến để bản thân tìm thấy sựthỏa mãn trong nội tâm. Khi nuôi dưỡngđược sở thích giúp đỡ người khác cũngsẽ có ích cho sự tìm kiếm bình yên trongtrái tim mình.Một kiểu gửi gắm niềm tin khác nữa là tưtưởng, đặc biệt là niềm tin tôn giáo.Cho dù bạn có niềm tin vào tôn giáo nàocũng vậy, chỉ cần có niềm tin vào tôngiáo thì đó sẽ là sự quy thuộc thực tế. Cónhững niềm tin tôn giáo cho rằng sự sợhãi với cái chết hoặc nguy hiểm là sự sợhãi không sao nói ra được. Ví dụ, nhữngngười tin vào thần linh sẽ cho rằng mọithứ đều do thần linh an bài, khi gặp xui

xẻo cũng không nên lo lắng vì có lo lắngnhiều cũng sẽ không có tác dụng gì cả.Còn những người tin vào Phật lại chorằng đây là luật nhân quả, nhân quả sẽkhông báo ứng với ta nên không phải lolắng; nếu có thì lo lắng cũng không có tácdụng gì, thế thì hà tất phải lo lắng? Vớicái chết, những người tin vào thần linh sẽtin rằng khi chết đi có thể lên thiênđường; còn những người tin vào Phật lạitin rằng chết đi có thể đầu thai ở thế giớicực lạc Tây phương.Vì thế, nếu có niềm tin tôn giáo thì cuộcsống sẽ bớt đi nhiều sợ hãi, bất an. Trongmôi trường sống ở Trung Quốc, do bốicảnh quan hệ của Nho giáo, nên niềm tinvào tôn giáo có chút mờ nhạt, để có thểnuôi dưỡng được tư tưởng như nhà tư

tưởng vĩ đại Khổng Tử thì có tôn giáohay không cũng không quan trọng, vì bảnthân Khổng Tử chính là một tôn giáo.Còn nếu chưa đạt được đến trình độ nhưthế thì con người vẫn cần có một niềm tinvào tôn giáo, để chúng ta có thể giảm bớtnhững ưu phiền.

Table of ContentsLỜI GIỚI THIỆUTỰ THUẬTTHIÊN THỨ NHẤT ĐA TÌNH CẦN

ĐÚNG LẼĐa tình cần đúng lẽPhương pháp nhận biết, tận dụng vàgiữ chân người tàiMở rộng tấm lòng làm lãnh đạoLàm sao để tránh đố kị khi thăngchức?Chỉ có bao dung mới xích lại gầnhơnTrời đất mênh mông, đâu người trikỉ?Sự sáng suốt trong cách dùng người

và phúc báoLuân lý làm việc chung nơi công sở

THIÊN THỨ HAI TÂM AN THẾ GIỚIAN, TÂM BÌNH THẾ GIỚI BÌNH

Càng từ bi, sáng suốt càng ít phiềnmuộnGieo phúc bằng tâm thanh tịnhĂn với thái độ tự nhiên, vui vẻĐại trí tuệ phá đại vọng ngữThấu hiểu tình người mới là thànhcôngTâm bình thế giới bìnhLàm thế nào để giảm áp lực cuộcsống?Chú trọng luân lý, không chú trọngluận lýSự tôi luyện trong cuộc sốngLàm thế nào để nâng cao nhân

phẩm?THIÊN THỨ BA TẤM LÒNG BAO

DUNG CÀNG LỚN, CÁI TÔICÀNG NHỎ

Tấm lòng bao dung càng lớn, cái tôicàng nhỏNên tích cực, không nên cố chấpKế hoạch chữ “tâm” trong năm mớiY pháp bât y nhân - Làm theo quyếtsách đã định, dựa vào phương phápkhông dựa vào ngườiHọc cách nói được làm đượcLàm thế nào để dẹp bỏ phiền não,tìm kiếm sự yên bình?