Chöông 9

Quyeàn, quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa ngöôøi laøm vieäc

trong caùc cô quan quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc.

I.Quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc.

II.Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc cho caùc cô quan quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc.

III.Nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc.

IV.Kyû luaät lao ñoäng trong caùc cô quan nhaø nöôùc.

Trong caùc toå chöùc, quyeàn, quyeàn lôïi, vaø nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng luoân gaén lieàn chaët cheõ vôùi nhau.

Quyeàn lôïi vaø nghóa vuï ñöôïc xem nhö hai maët cuûa ñoàng tieàn. Neáu thieáu moät trong hai maët ñoù, khoâng theå toàn taïi toå chöùc.

Nghieân cöùu quyeàn, quyeàn lôïi, vaø nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc toå chöùc noùi chung vaø caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng khoâng chæ nhaèm ñeå tìm hieåu maø ñieàu quan troïng hôn heát laø thieát laäp moái quan heä ñuùng ñaén giöõa caùc vaán ñeà lieân quan ñeán hai phaïm truø naày.

I.Quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc.

1.Quyeàn theo nghóa laø coâng daân

2.Quyeàn theo nghiaõ laø ngöôøi lao ñoäng

3.Quyeàn treân giaùc ñoä laø ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc

Ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong cô quan nhaø nöôùc noùi chung vaø caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng ñöôïc xeâm xeùt töø ba goùc ñoä khaùc nhau:

Laø coâng daân

Laø ngöôøi lao ñoäng

Laø ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc – moät loaïi toå chöùc ñaëc bieät.

1.Quyeàn theo nghóa laø (cuûa) coâng daânLaø coâng daân vaø moïi coâng daân

ñeàu coù nhöõng quyeàn do heä thoáng phaùp luaät nhaø nöôùc quy ñònh. Nghieân cöùu quyeàn cuûa coâng daân caàn tìm hieåu trong raát nhieàu loaïi vaên baûn quy phaïm phaùp luaät cuûa quoác gia.

Moãi moät lónh vöïc cuï theå coù theå ñöa ra nhöõng quy ñònh cuï theå veà quyeàn cuûa coâng daân.

Hieán phaùp laø ñaïo luaät cô baûn, quy ñònh nhöõng quyeàn cô baûn nhaát cuûa coâng daân töøng nöôùc. Boán baûn Hieán phaùp cuûa nhaø nöôùc ta ñaõ quy ñònh moät soá noäi dung cô baûn quyeàn coâng daân ñeå laøm neàn taûng cho vieäc quy ñònh chi tieát, cuï theå trong caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät khaùc.

Hieán phaùp 1946 quy ñònh coâng daân Vieät Nam coù caùc quyeàn cô baûn sau:

Töï do ngoân luaän

Töï do xuaát baûn

Töï do toå chöùc vaø hoäi hoïp

Töï do tín ngöôõng

Töï do cö truù, ñi laïi trong nöôùc vaø ra nöôùc ngoøai

Tö phaùp chöa quyeát ñònh thì chöa ñöôïc baét bôù vaø giam caàm ngöôøi coâng daân Vieät Nam

Nhaø ôû vaø thö tín cuûa coâng daân Vieät Nam khoâng ai ñöôïc xaâm phaïm moät caùc traùi phaùp luaät

Quyeàn tö höõu taøi saûn cuûa coâng daân Vieät nam ñöôïc baûo ñaûm.

Hieán phaùp 1959, Hieán phaùp 1980, Hieán phaùp 1992, quyeàn cuûa coâng daân ñöôïc ghi nhaän cuï theå vaø boå sung theâm nhöõng noäi dung caàn thieát do xu theá vaän ñoäng vaø phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi.

Hieán phaùp 1992 ñaõ quy ñònh nhöõng quyeàn veà lao ñoäng vaø thu nhaäp nhö:

Lao ñoäng laø quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân. Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi coù keá hoaïch ngaøy caøng nhieàu vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng.

Nhaø nöôùc ban haønh chính saùch, cheá ñoä baûo hoä lao ñoäng. Nhaø nöôùc quy ñònh thôøi gian lao ñoäng, cheá ñoä tieàn löông, cheá ñoä nghæ ngôi vaø cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi ñoái vôùi vieân chöùc Nhaø nöôùc vaø nhöõng ngöôøi laøm coâng aên löông; khuyeán khích phaùt trieån caùc baûo hieåm xaõ hoäi khaùc ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng.

Coâng daân coù quyeàn töï do kinh doanh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

Coâng daân coù quyeàn sôû höõu veà thu nhaäp hôïp phaùp, cuûa caûi ñeå daønh, nhaø ôû, tö lieäu sinh hoïat, tö lieäu saûn xuaát, voán vaø taøi saûn khaùc trong doanh nghieäp hoaëc trong caùc toå chöùc kinh teá khaùc; Nhaø nöôùc baûo hoä quyeàn sôû höõu hôïp phaùp vaø quyeàn thöøa keá cuûa coâng daân.

Hoïc taäp laø quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân. Coâng daân coù quyeàn hoïc vaên hoùa vaø hoïc ngheà baèng nhieàu hình thöùc.

Coâng daân coù quyeàn nghieân cöùu khoa hoïc, kyõ thuaät, phaùt minh, saùng cheá, saùng kieán caûi tieán kyõ thuaät, hôïp lyù hoùa saûn xuaát, saùng taùc, pheâ bình vaên hoïc, ngheä thuaät vaø tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoùa khaùc. ( HP 1992)

2.Quyeàn theo nghiaõ laø (cuûa) ngöôøi lao ñoängPhaùp luaät nhaø nöôùc quy ñònh

nhöõng quyeàn cô baûn maø ngöôøi lao ñoäng coù khi tham gia vaøo caùc moái quan heä lao ñoäng treân thò tröôøng lao ñoäng. Quy ñònh nhöõng quyeàn cô baûn cuûa ngöôøi lao ñoäng beân caïnh caùc quyeàn coâng daân laø nhaèm baûo veä ngöôøi lao ñoäng khi hoï tham gia thò tröôøng lao ñoäng.

Tuøy thuoäc vaøo loaïi hình toå chöùc lao ñoäng coù theå phaùp luaät quy ñònh chi tieát nhöõng quyeàn cô baûn phaûn aùnh moái quan heä giöõa ngöôøi lao ñoäng vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng.

Boä luaâït Lao ñoäng cuûa caùc nöôùc ñeàu quy ñònh nhöõng quyeàn cô baûn cuûa ngöôøi lao ñoäng khi tham gia thò tröôøng lao ñoäng vaø nhaø nöôùc coù traùch nhieäm baûo hoä nhöõng quyeàn ñoù.

Boä luaät Lao ñoäng nöôùc ta quy ñònh ngöôøi lao ñoäng coù nhöõng quyeàn cô baûn sau:

Moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn laøm vieäc, töï do löïa choïn vieäc laøm vaø ngheà nghieäp, hoïc ngheà vaø naâng cao trình ñoä ngheà nghieäp, khoâng phaân bieät ñoái xöû veà giôùi tính, daân toäc, thaønh phaàn xaõ hoäi, tín ngöôõng, toân giaùo.

Ngöôøi lao ñoäng coù quyeàn laøm vieäc cho baát kyø ngöôøi söû duïng lao ñoäng naøo ôû baát kyø nôi naøo maø phaùp luaät khoâng caám. Ngöôøi caàn tìm vieäc laøm coù quyeàn tröïc tieáp lieân heä ñeå tìm vieäc hoaëc ñaêng kyù taïi caùc toå chöùc dòch vuï vieäc laøm tuøy theo nguyeän voïng, khaû naêng, trình ñoä ngheà nghieäp vaø söùc khoûe cuûa mình.

Moïi ngöôøi coù quyeàn töï do löaï choïn ngheà vaø nôi hoïc ngheà phuø hôïp vôùi nhu caàu vieäc laøm cuûa mình.

Ñình coâng cuûa taäp theå ngöôøi lao ñoäng cuõng laø moät trong nhöõng vaán ñeà thuoäc quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng. Tuy nhieân, ñaây laø moät trong nhöõng vaán ñeà nhaïy caûm caàn ñöôïc xem xeùt chi tieát ôû caùc chöông trình khaùc. Phaùp luaät cuûa caùc nöôùc ñeàu coù quy ñònh veà vaán ñeà naày.

Ngoaøi nhöõng ñieàu quy ñònh chung, tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän cuï theå cuûa toå chöùc coù theå xaùc ñònh theâm nhöõng quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng treân cô sôû thoûa thuaän giöõa ngöôøi söû duïng lao ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng.

Trong caùc toå chöùc thaønh laäp ra ñeå thöïc hieän moät soá hoaït ñoäng khoâng mang noäi dung cuûa caùc moái quan heä lao ñoäng, quyeàn cuûa caùc thaønh vieân cuûa toå chöùc ñöôïc quy ñònh döïa treân khuoân khoå phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc vaø söï thoáng nhaát chung cuûa ñaïi ña soá thaønh vieân cuûa toå chöùc. Toå chöùc coù keát caâùu chaët cheõ thì caùc quyeàn cuõng nhö nghóa vuï caøng coù hieäu löïc.

3.Quyeàn treân giaùc ñoä laø ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùcCaùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc

laø nhöõng toå chöùc ñaëc bieät.

Quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc noùi chung vaø caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng coù nhöõng ñaëc tröng khaùc vôùi quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng noùi chung trong caùc toå chöùc söû duïng lao ñoäng cuõng nhö moái quan heä lao ñoäng treân thò tröôøng lao ñoäng.

Beân caïnh nhöõng quyeàn mang tính chaát chung cho moïi coâng daân, cho moïi ngöôøi lao ñoäng, quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc ñöôïc hieåu nhö laø:

“Quyeàn cuûa nhaø nöôùc trao cho hoï ñeå giuùp hoï thöïc hieän toát nhaát nhieäm vuï maø nhaø nöôùc trao cho”.

Ñieàu naày cuõng coù nghóa laø quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc coù nhöõng neùt ñaëc tröng caàn chuù yù:

Nhöõng quyeàn maø ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coù ñöôïc khi nhaø nöôùc trao cho hoï.

Quyeàn naøo ñöôïc trao thì chæ coù quyeàn ñoù;

Khi nhaø nöôùc laáy laïi quyeàn (naøo), ngöôøi lao ñoäng cuõng seõ khoâng coù quyeàn ñoù.

Impersonal (adjective)1. not personalized: not referring to individuals or reflecting personalities but focusing on events and facts• an impersonal style of reporting2. anonymous: not considering people as individuals• an impersonal bureaucracy3. cold and alienating: making a person feel insignificant and ignored as an individual• the service in the restaurant was brisk and impersonal4. without human traits: without any human characteristics or personality

refer

5. GRAMMAR not specific: used to describe a clause or construction that includes a personal pronoun that does not refer to a specific person or thing, such as “it is raining” or “you shouldn’t drink and drive”

—im·per·son·al·i·ty [im pùrs’n állətee], noun—im·per·son·al·ly [im púrsən’lee], adverb

Phaùp nhaân : moät caùi chuû theå coù quyeàn lôïi vaø nghóa vuï nhö caù nhaân, song do phaùp luaät ñaët ra chöù khoâng phaûi töï nhieân maø coù, ví nhö coâng ty buoân baùn laø phaùp nhaân.

(Töï ñieån Haùn Vieät Ñaøo duy Anh trang 101)

Phaùp luaät ñaõ nhaân caùch hoaù caùc taäp theå naày nhö moät con ngöôøi laøm chuû theå quyeàn lôïi, nhöng laø con ngöôøi veà maët phaùp lyù maø thoâi goïi laø “phaùp nhaân”, neân phaùp nhaân coøn ñöôïc goïi laø “theå nhaân voâ hình”, chuùng coù ñaëc ñieåm: teân hieäu, truï sôû, saûn nghieäp, quoác tòch.

Theå nhaân (personne physique) laø con ngöôøi cuï theå coù quyeàn laøm chuû caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï trong xaõ hoäi. Luaät Vieät Nam goïi theå nhaân laø caù nhaân.

Theå nhaân coù 4 ñaëc ñieåm: teân hoï, cö sôû, ngheà nghieäp vaø quoác tòch

Caùc loaïi phaùp nhaân

Phaùp nhaân tö phaùp: theo ñuoåi nhöõng muïc ñính tö ích. Coù hai loaïi: vuï lôïi vaø baát vuï lôïi.

Phaùp nhaân coâng phaùp: coù saûn nghieäp nhaø nöôùc vaø chæ nhaèm hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích coâng ích goàm:

Quoác gia vaø caùc ñôn vò haønh chính

Moät soá nöôùc cho Quoác hoäi vaø Toaø Aùn toái cao coù tö caùch phaùp nhaân vì coù ngaân saùch töï trò

Caùc xí nghieäp quoác doanh, caùc coâng sôû töï trò coù saûn nghieäp vaø ngaân saùch rieâng. Ví duï nhö Phoøng thöông maïi, Vieän ñaïi hoïc ôû caùc nöôùc… doanh nghieäp nhaø nöôùc ôû nöôùc ta.

Do coù nhieàu nhoùm ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc neân quyeàn cuûa töøng nhoùm ngöôøi seõ khaùc nhau, tuøy thuoäc vaøo vò trí laøm vieäc cuûa hoï. Nhöõng ngöôøi naém giöõ caùc chöùc vuï laõnh ñaïo, quaûn lyù trong caùc ñôn vò thuoäc boä maùy haønh chính nhaø nöôùc coù nhöõng quyeàn khaùc vôùi quyeàn cuûa nhöõng ngöôøi thöïc thi coâng vuï.

Quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc phuï thuoäc vaøo quyeàn cuûa cô quan hoï laøm vieäc. Nhöõng cô quan thöïc hieän chöùc naêng.

Nhöõng cô quan thöïc hieän chöùc naêng haønh chính nhaø nöôùc (caùc Boä, cô quan ngang Boä, UBND caùc caáp) coù thaåm quyeàn ñeå ban haønh caùc loaïi vaên baûn quy phaïm phaùp luaät, trong khi ñoù,

caùc cô quan söï nghieäp khoâng ñöôïc trao quyeàn ñeå ban haønh nhöng loaïi vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñoù vaø do ñoù nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong cô quan söï nghieäp (bao goàm nhöõng nhaø laõnh ñaïo, quaûn lyù) khoâng ñöôïc quyeàn ban haønh caùc loaïi vaên baûn quy phaïm phaùp luaät.

Quyeàn cuûa caùc ñôn vò haønh chính nhaø nöôùc ñöôïc trao khi coù quyeát ñònh thaønh laäp. Khi muoán thay ñoåi, boå sung hay ruùt bôùt quyeàn ñoøi hoûi phaûi coù quyeát ñònh môùi thay cho quyeát ñònh ñaõ coù.

Quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc khoâng quy ñònh trong heä thoáng vaên baûn phaùp luaät chung nhö quyeàn cuûa ngöøôi lao ñoäng trong Boä luaät lao ñoäng. Tuøy thuoâïc vaøo nhoùm ngöôøi maø coù nhöõng quy ñònh rieâng.

Phaùp leänh caùn boä, coâng chöùc cuûa UBBTVQH soá 1/1998/PL-UBTVQH10 ngaøy 26 thaùng 02 naêm 1998 söû duïng ñeå ñieàu chænh hoaït ñoäng cuûa nhoùm ngöôøi laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc noùi chung vaø caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng.

Phaùp leänh quy ñònh nhöõng quyeàn chung cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc goïi laø caùn boä, coâng chöùc (nhö ñaõ neâu ôû phaàn treân cuûa chöông III). Tuy nhieân, thuaät ngöõ quyeàn ñöôïc söû duïng trong phaùp leänh mang yù nghóa quyeàn lôïi hôn laø quyeàn haïn cuûa caùn boä, coâng chöùc.

Khi nghieân cöùu quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieâïc trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc vôùi nhöõng ngöôøi lao ñoäng thuoäc caùc toå chöùc khaùc, caàn chuù yù ñeán nhöõng khía caïnh khaùc nhau. Moät maët, ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc laø coâng daân, laø ngöôøi lao ñoäng neân coù nhöõng quyeàn chung, nhöng baûn chaát quyeàn löïc nhaø nöôùc trao cho hoï vaø hoï coù moät soá quyeàn haïn cheá hôn nhöõng coâng daân khaùc.

Quyeàn töï do xuaát nhaäp caûnh bò raøng buoäc bôûi quy cheá cuûa cô quan; quyeàn tham gia caùc toå chöùc chính trò cuõng coù theå bò raøng buoäc.

Ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi chung vaø nhoùm coâng chöùc cuûa caùc nöôùc cuõng nhö nöôùc ta bò haïn cheá bôûi nhöõng vaên baûn quaûn lyù nhaân söï cuûa nhaø nöôùc quy ñònh moät soá ñieàu khoâng ñöôïc laøm (trang 307).

Nhöõng vieäc quy ñònh coâng chöùc khoâng ñöôïc laøm laø moät taát yeáu nhaèm ngaên chaän coâng chöùc coù theå vì lôïi ích caù nhaân laøm sai leäch caùc quyeát ñònh quaûn lyù vaø baûo ñaûm cho vieäc thöïc thi coâng vuï gaén lieàn vôùi quyeàn löïc nhaø nöôùc baûo ñaûm ñuùng ñaén baûn chaát nhaø nöôùc cuûa daân, do daân vaø vì daân, khoângn vì caùc nhaân.

Quy ñònh nhöõng gì coâng chöùc khoâng ñöôïc laøm khoâng hoaøn toaøn gioáng nhau giöõa caùc nöôùc. Nhöõng quy ñònh ñoù phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän vaø möùc ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa quoác gia; phuï thuoäc vaøo vaên hoùa toå chöùc vaø caùc yeáu toá khaùc.

Ví duï, vaán ñeà caám hay cho pheùp ôû möùc ñoä nhaän quaø cuûa caùc beân coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng coâng vuï.

II.Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc cho caùc cô quan quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc.

1.Quyeàn lôïi tinh thaàn

2.Quyeàn lôïi veà vaät chaát

Neáu nhö quyeàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc gaén lieàn vôùi quyeàn löïc nhaø nöôùc, thì quyeàn lôïi cuûa hoï ñöôïc hieåu laø nhöõng lôïi ích vaät chaát hay tinh thaàn maø hoï nhaän ñöôïc trong quaù trình laøm vieäc.

Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc ñöôïc quy ñònh trong caùc vaên baûn phaùp luaät coù lieân quan. Quyeàn lôïi ñoù ñöôïc chia thaønh hai nhoùm: quyeàn lôïi tinh thaàn vaø quyeàn lôïi vaät chaát.

1.Quyeàn lôïi tinh thaàn

Ñaây laø phaïm truø töông ñoái roäng vaø do ñoù khi xem xeùt quyeàn lôïi tinh thaàn cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coù theå treân nhieàu lónh vöïc khaùc nhau.

Caùc nöôùc ñeàu söû duïng nhieàu hình thöùc khaùc nhau nhaèm toân vinh ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc (phuïc vuï toå quoác, nhaân daân). Nhieàu hình thöùc khen thöôûng veà söï coáng hieán ñöôïc nhaø nöôùc aùp duïng. Caùc nöôùc ñeàu coù nhöõng loaïi huaân, huy chöông ñeå khen taëng cho nhöõng ngöôøi coù coâng vôùi nöôùc.

Ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc ñöôïc höôûng caùc quyeàn veà chính trò, vaên hoùa xaõ hoäi theo nhöõng caùch thöùc do phaùp luaät quy ñònh.

2.Quyeàn lôïi veà vaät chaát

Vaên baûn phaùp luaät cuûa caùc nöôùc quy ñònh cuï theå quyeàn lôïi vaät chaát cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc.

Nhieàu loaïi quyeàn lôïi vaät chaát cuûa ngöôøi lao ñoäng ñöôïc aùp duïng nhöng ñoàng thôøi nhieàu loaïi quyeàn lôïi khaùc ñöôïc boå sung.

Nhoùm caùc quyeàn lôïi ñöôïc boå sung nhaèm phaân bieät giöõa ngöôøi laøm vieäc cho caùc cô quan nhaø nöôùc vôùi caùc toå chöùc beân ngoaøi thöôøng ñöôïc coi laø haáp daãn ôû nhieàu nöôùc ñeå nhieàu ngöôøi lao ñoäng muoán vaøo laøm vieäc cho caùc cô quan nhaø nöôùc. Ñieàu naày cuõng chæ mang tính chaát töông ñoái, phuï thuoäc vaøo söï phaùt trieån khu vöïc khoâng phaûi nhaø nöôùc.

Nhieàu nöôùc khoâng coù söï cheânh leäch ñaùng keå veà quyeàn lôïi vaät chaát giöõa hai khu vöïc vaø khoâng ít nöôùc quyeàn lôïi vaät chaát cuûa ngöôøi laøm vieäc cho caùc toå chöùc khoâng phaûi nhaø nöôùc lôùn hôn so vôùi khu vöïc nhaø nöôùc.

Trong ñieàu kieän cuï theå cuûa Vieät Nam, khoâng laâu sau khi giaønh ñöôïc ñoäc laäp, ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi “…ñöôïc chính quyeàn nhaân daân tuyeån ñeå giöõ moät chöùc vuï thöôøng xuyeân trong caùc cô quan Chính phuû, ôû trong hay ngoaøi nöôùc…” ñöôïc höôûng nhöõng qyeàn lôïi cô baûn:

Höôûng löông, caùc thöù phuï caáp vaø höu boång;

Nghæ haøng naêm coù löông, ñöôïc chaêm soùc veà söùc khoûe vaø trôï caáp khi tai naïn;

Hoaït ñoäng veà chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi;

Gia nhaäp coâng ñoøan;

Traûi qua quaù trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc, quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc ñöôïc quy ñònh cuï theå hôn, chi tieát hôn.

Phaùp leänh caùn boä, coâng chöùc naêm 1998 quy ñònh nhöõng quyeàn lôïi maø ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi caùn boä, coâng chöùc ñöôïc höôûng.

Quyeàn lôïi cuûa caùn boä, coâng chöùc laø nhöõng quyeàn veà nghæ höu, nghæ pheùp, tieàn löông…

Ñieàu naày thöøa nhaän moái quan heä lao ñoäng giöõa nhaø nöôùc (ngöôøi söû duïng lao ñoäng) vaø caùn boä, caùn boä (coâng chöùc) khi aùp duïng nhieàu ñieàu khoaûn quy ñònh quyeàn lôïi ngöôøi lao ñoâïng nhaän ñöôïc khi tham gia caùc quan heä lao ñoäng. Maët khaùc, quyeàn lôïi quy ñònh naày cuõng theå hieän vieäc thöøa nhaän tính ñaëc bieät cuûa lao ñoäng trong caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc noùi chung vaø cô quan haønh chính nhaø nöùc noùi rieâng.

2.1- Tieàn löông cuûa ngöôøi lao ñoängTrong taát caû caùc vaán ñeà thuoäc

veà quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc, cheá ñoä tieàn löông ñöôïc coi nhö laø moät vaán ñeà mang tính ñaëc tröng.

Trong caùc toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh vaán ñeà tieàn löông vaø thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng theo cô cheá thò tröôøng vaø tuaân thuû nhöõng quy ñònh toái thieåu cuûa nhaø nöôùc veà möùc löông.

Boä luaät lao ñoäng nöôùc ta höôùng daãn chi tieát cô cheá tieàn löông trong caùc toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh. Tuy nhieân, ñoù chæ laø nhöõng ñònh höôùng chung ñeå caùc toå chöùc saûn xuaát thieát laäp moái quan heä giöõa lao ñoäng vaø tieàn löông.

Boä luaät Lao ñoäng khoâng quy ñònh cuï theå thang baûng löông cuûa ngöôøi lao ñoäng trong caùc toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh khoâng phaûi cuûa nhaø nöôùc. Veà nguyeân taéc, löông hoaëc tieàn coâng cuûa ngöôøi lao ñoäng do cô cheá thò tröôøng quyeát ñònh vaø ñöôïc thoûa thuaän thoâng qua hình thöùc hôïp ñoàng lao ñoäng.

Vieäc quy ñònh möùc löông khoâng ñöôïc thaáp hôn möùc löông toái thieåu nhaèm ñaûm baûo ñieàu kieän sinh hoaït cho nhöõng ngöôøi lao ñoäng ñôn giaûn taïi caùc toå chöùc saûn xuaát, kinh doanh. Luaät phaùp cuûa nhaø nöôùc ta cuõng quy ñònh caùch thöùc tính möùc löông toái thieåu cho ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc doanh nghieäp lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi.

Tieàn löông vaø caùch tính löông cho ngöôøi laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc ñöôïc quy ñònh rieâng.

Theo phaùp luaät hieän haønh, cheá ñoä tieàn löông naày ñöôïc xaây döïng treân cô sôû möùc löông toái thieåu (ñöôïc aán ñònh theo giaù sinh hoïat), ñöôïc xaùc ñònh treân baûng löông cho caùc ngaïch coâng chöùc, vieân chöùc cuõng nhö caùn boä daân cöû caùc caáp tænh, huyeän.

Löông cuûa nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc löïc löôïng vuõ trang vaø löông cuûa caùc chuyeân gia cao caáp ñöôïc tính rieâng, ngoaøi heä thoáng baûng löông, phaùp luaät coøn quy ñònh caùc khoaûn phuï caáp löông.

Caùc loaïi phuï caáp : p/c khu vöïc; p/c ñoäc haïi, nguy hieåm; p/c traùch nhieäm; p/c laøm ñeâm; p/c thu huùt; p/c ñaét ñoû; p/c löu ñoäng;

Ñoái vôùi löïc löôïng vuõ trang coù theâm cheá ñoä sau: p/c thaâm nieân; p/c phuïc vuï quoác phoøng an ninh; cheá ñoä aên theâm ñoái vôùi quaân binh chuûng ñaëc bieät.

Möùc löông vaø xeùt naâng baäc löông cho ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong cô quan nhaø nöôùc ñöôïc xaùc ñònh döïa treân cô sôû thang baûng löông.

Thôøi gian ñeå naâng baäc löông ñöôïc xaùc ñònh döïa treân thaâm nieân cuûa ngaïch vaø söï coáng hieán. Coù theå töø 2, 3, vaø 4 naêm ñoái vôùi caùc ngaïch coâng chöùc. Ngöôøi lao ñoäng laøm vieäïc trong cô quan nhaø nöôùc coù theå ñöôïc naâng baäc löông tröôùc thôøi haïn neáu coù thaønh tích ñaëc bieät xuaát saéc.

Theo NÑ 25/CP thôøi gian naâng baäc löông ñoái vôùi ngaïch thaáp hôn ngaïch chuyeân vieân laø 2 naêm; töø chuyeân vieân trôû leân laø 3 naêm vaø cho ngaïch cao caáp laø 4 naêm.

Löông cuûa ngöôøi laøm vieäc trong cô quan nhaø nöôùc khaùc veà baûn chaát so vôùi löông cuûa ngöôøi lao ñoäng quy ñònh trong boä Luaät Lao ñoäng.

Löông ñöôïc nhaø nöôùc quy ñònh töø tröôùc thoâng qua heä thoáng thang baûng löông vaø nhöõng ngöôøi tham gia löïc löôïng lao ñoäng trong heä thoáng caùc cô quan nhaø nöôùc khi ñöôïc boå nhieäm vaøo moät vò trí naøo ñoù thì ñöôïc höôûng möùc löông theo quy ñònh cuûa nhaø nöôùc, khoâng phaûi laø söï thoûa thuaän nhö hôïp ñoàng lao ñoäng trong toå chöùc tö nhaân.

Moãi moät caùn boä, coâng chöùc laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coù moät loä trình löông nhaát ñònh. Vieäc thay ñoåi baäc löông phuï thuoäc vaøo:

Keát quaû thi naâng ngaïch. Moät caùn boä, coâng chöùc sau khi thi ñaït yeâu caàu thì ñöôïc chuyeån töø baäc löông cuûa ngaïch naày sang baäc löông keà caän tieáp theo cuûa ngaïch cao hôn.

Taêng löông theo thaâm nieân coâng taùc trong ngaïch vaø khoâng bò baát kyø hình thöùc kyû luaät naøo.

Vieäc xeùt taêng löông khoâng aùp duïng cho nhöõng ngöôøi laøm hôïp ñoàng.

Vaán ñeà tieàn löông cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc laø moâït vaán ñeà phöùc taïp. Do ñoù, ñoøi hoûi phaûi nghieân cöùu trong caùc chuyeân ñeà rieâng bieät .

Caùc nöôùc hieän ñang caûi caùch cheá ñoä tieàn löông cuûa caùn boä, coâng chöùc laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc. Tuy nhieân, caûi caùch gaëp nhöõng khoù khaên do nguoàn taøi chính ñeå traû löông laø töø thueá maø vieäc caân ñoái ngaân saùch giöõa chi traû thöôøng xuyeân (löông) vaø chi cho ñaàu tö phaùt trieån luoân laø vieäc khoù khaên.

Ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån, thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc thöôøng thaáp hôn thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng trong khu vöïc tö nhaân; ôû caùc nöôùc coâng nghieäp thì coù söï töông ñöông.

2.2- Caùc cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi – moät daïng quyeàn lôïi cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc.

Cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi laø moät trong nhöõng quyeàn lôïi maø ngöôøi lao ñoäng nhaän ñöôïc trong quaù trình tham gia lao ñoäng.

Traùch nhieäm thöïc hieän caùc quyeàn lôïi veà baûo hieåm xaõ hoäi do caû hai beân tham gia trong quaù trình thöïc hieän quan heä lao ñoäng: caû ngöôøi söû duïng lao ñoâïng laãn ngöôøi lao ñoäng.

Theo Phaùp leänh caùn boä, coâng chöùc nhöõng ngöôøi thuoâïc dieän quy ñònh trong phaùp leänh ñöôïc höôûng caùc cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi nhö ñaõ quy ñònh trong caùc ñieàu töông öùng cuûa Boä Luaät lao ñoäng.

Cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi theo phaùp luaät hieän haønh goàm caùc loaïi hình sau:

Cheá ñoä trôï caáp oám ñau;

Cheá ñoä trôï caáp thai saûn;

Cheá ñoä trôï caáp tai naïn lao ñoäng hoaëc beänh ngheà nghieäp;

Cheá ñoä höu trí;

Cheá ñoä töû tuaát.

2.3- Moät soá nhaän xeùt veà cô cheá traû löông cho ngöôøi laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc (noùi chung)Tröôùc heát, cô cheá traû löông khaùc

nhau giöõa caùc quoác gia. Caùc nöùôc ñeàu khoâng traû löông ngöôøi laøm vieäc cho nhaø nöôùc theo hình thöùc hôïp ñoàng maø aùp duïng hình thöùc phoå bieán hình thöùc traû löông thaùng, theo thaâm nieân. Hôïp ñoàng laø daïnh traû löông ôû moät soá lónh vöïc.

Hai laø, tieàn coâng maø ngöôøi laøm vieäc cho nhaø nöôùc nhaän ñöôïc mang tính ñôn phöông.

Nghóa laø löông ñöôïc nhaø nöôùc xaùc ñònh vaø traû cho ngöôøi laøm vieäc treân cô sôû khoaûn ngaân saùch co ñöôïc haønh naêm. Trong khi ñoù, ôû caùc doanh nghieäp thì tieàn löông laø söï thoûa thuaän giöõa ngöôøi thueâ lao ñoäng vaø ngöôøi laøm thueâ.

Ba laø, khoaûn thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc khoâng chæ ñôn thuaàn laø tieàn löông maø coøn bao goàm nhieàu khoaûn phuùc lôïi khaùc.

Nhieàu khoaûn chi phí cho sinh hoaït tröôùc ñaây ñöôïc nhaø nöôùc caùc nöôùc bao caáp hoaëc traû theo giaù thaáp hôn giaù thaønh. Xu höôùng chung laø ñöa caùc khoaûn trôï caáp vaøo trong tieàn löông tröïc tieáp nhaèm ñaûn baûo söï bình ñaúng trong thu nhaäp vaø tieáp caän gaàn hôn vôùi cô cheá thò tröôøng trong lao ñoäng.

Boán laø, moãi moät nhoùm, loaïi, haïng, cuûa coâng chöùc ñöôïc thieát laäp moät baûng löông rieâng. Trong baûng löông thöôøng quy ñònh theo nguyeân taéc:

Möùc löông thaáp nhaát trong moät ngaïch;

Möùc löông cao nhaát trong moät ngaïch;

Söï cheânh leäch giöõa hai baäc lieàn keà.

Möùc löông cao nhaát vaø möcù löông toái thieåu cuõng nhö moái quan heä giöõa hai baäc löông lieàn keà cuûa moät ngaïch ñöôïc chính phuû quy ñònh hoaëc coù theå do moät boä do chính phuû uûy quyeàn. Ví duï, Boä Taøi chính, Boä coâng vuï hay Uûy ban coâng vuï.

Naêm laø, ñaïi ña soá caùc möùc löông cuûa khu vöïc tö nhaân thöôøng cao hôn möùc löông cuûa khu vöïc nhaø nöôùc. Tuy nhieân, ñieàu naày cuõng khoâng laøm giaûm ñi tính haáp daãn cuûa khu vöïc nhaø nöôùc do nhieàu khoaûn thu nhaäp khaùc mang laïi.

Caùc nöôùc coù thò tröôøng vieäc laøm khoâng oån ñònh, laøm vieäc trong khu vöïc nhaø nöôùc vaãn laø ñieàu mong muoán cuûa nhieàu ngöôøi.

Saùu laø, söï taêng löông haøng naêm mang tính chaát thaâm nieân hôn laø theo coâng traïng, thaønh tích.

Möùc taêng löông nhö nhau cho moïi ngöôøi trong cuøng moät nghaïch, maêïc duø gaàn ñaây caùc nöôùc ñeàu coù quy ñònh taêng löông tröôùc thôøi haïn cho nhöõng ngöôøi coù thaønh tích. Nhöng vieäc xaùc ñònh chính xaùc thaønh tích trong coâng vuï ñeå ñöôïc taêng löông sôùm gaëp khoù khaên do vieäc ñaùnh giaù hoaït ñoäng trong khu vöïc nhaø nöôùc coøn nhieàu baát caäp.

Baûy laø, möùc löông do ngaïch coâng chöùc quy ñònh vaø thay ñoåi tieàn löông trong ngaïch xaûy ra chuû yeáu do thaâm nieân. Nhieàu nhaø nghieân cöùu cho raèng chính saùch löông cuûa chính phuû caùc nöôùc mang yù nghóa hình thöùc, chöa thöïc söï phaùt huy chöùc naêng cuûa tieàn löông nhö trong caùc ñôn vò saûn xuaát, kinh doanh.

Chính saùch tieàn löông noùi chung ñöôïc xaùc ñònh döïa treân khaû naêng ngaân saùch cuûa chính phuû hôn laø chöùc naêng cuûa caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc vaø ngöôøi thöïc thi coâng vuï.

Traû löông theo coâng vieäc hay möùc ñoä hoaøn thaønh coâng vieäc ñöôïc coi laø caùch aùp duïng kinh nghieäm cuûa khu vöïc tö nhaân vaøo khu vöïc coâng. Trongn khu vöïc tö nhaân, tieàn löông hay tieàn coâng ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua möùc taêng naêng suaát lao ñoäng hay möùc taêng toång lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp. Vaø tieàn löông chæ taêng khi coù ñuû ñieøu kieän ñeå taêng.

III.Nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc.

1.Khaùi nieäm chung veà nghóa vuï

2.Nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc

1.Khaùi nieäm chung veà nghóa vuï

Nghóa vuï laø moät khaùi nieâïm ñeå chæ nhöõng gì con ngöôøi trong caùc toå chöùc phaûi laøm neáu nhö hoï muoán toàn taïi trongn toå chöùc ñoù.

Nghóa vuï trong moâït yù nghóa naøo ñoù coù tính cöôõng böùc.Moãi moät toå chöùc ñeàu coù quy ñònh nghóa vuï maø caùc thaønh vieân cuûa hoï phaûi thöïc hieän. Nghóa vuï cuûa caùc toå chöùc do quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån toå chöùc taïo neân. Nhöõng quy ñònh ñoù do taäp theå toå chöùc ñeà ra.

Nhaø nöôùc cuõng ñöa ra nhöõng quy ñònh mang tính nghóa vuï baét buoäc moïi coâng daân phaûi tuaân theo. Nhöõng quy ñònh mang tính nghóa vuï coù theå ñöôïc ghi nhaän trong nhieàu loaïi vaên baûn phaùp luaät khaùc nhau.

Caùc baûn Hieán phaùp cuûa nhaø nöôùc ta ñeàu giaønh moät chöông neâu nghóa vuï cuûa coâng daân. Ñoù laø nhöõng nghóa vuï chung nhaát cho moïi coâng daân nöôùc Vieät Nam:

Hieán phaùp 1946 quy ñònh moãi coâng daân Vieät nam phaûi:

Baûo veä toå quoác;

Toân troïng Hieán phaùp;

Tuaân theo phaùp luaät;

Coâng daân Vieät Nam coù nghóa vuï phaûi ñi lính (HP 1946)

Hieán phaùp 1959, Hieán phaùp 1980, Hieán phaùp 1992 cuï theå hoaù theâm moät soá daïng nghóa vuï cuûa coâng daân.

Moãi moät giai ñoaïn lòch söû vaø tuyø thuoäc vaøo möùc ñoä phaùt trieån maø nhaø nöôùc quy ñònh nghóa vuï mang tính chaát baét buoäc ñoái vôùi coâng daân treân moãi lónh vöïc ñôøi soáng.

Trong caùc toå chöùc, nghóa vuï khoâng coù cô sôû phaùp lyù nhö cuûa nhaø nöôùc. Nghóa vuï trong caùc toå chöùc thoâng thöôøng coù theå hieåu nhö laø moät söï cam keát taäp theå. Moãi moät thaønh vieân toå chöùc ñeàu töï nguyeän chaáp haønh. Trong tröôøng hôïp ngöôïc laïi, caùc toå chöùc coù theå söû duïng nhieàu hình thöùc khaùc nhau ñeå xöû lyù.

2.Nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùcNhö treân ñaõ neâu, nhöõng ngöôøi

laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc laø nhöõng ngöôøi lao ñoäng ñaëc bieät. Tính ñaêïc bieät cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng vaø caùc cô quan nhaø nöôùc noùi chung do ñaëc tröng cuûa cô quan haønh chính quyeát ñònh.

Ñieàu naày cuõng coù nghóa laø nhöõng ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc naày ñöôïc xem xeùt treân hai goùc ñoä: coâng daân vaø laø ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc cho moät toå chöùc ñaëc bieät – caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc.

Treân phöông dieän coâng daân, nhöõng ngöôøi laøm vieäc cho caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc phaûi coù nghóa vuï ñoái vôùi nhaø nöôùc nhö moïi coâng daân.

Nhöng hoï laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc neân vieäc chaáp haønh caùc nghóa vuï coâng daân phaûi ñöôïc xaõ ñònh ôû möùc tuyeät ñoái. Nhieàu nöôùc quy ñònh xöû lyù raát naëng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong cô quan nhaø nöôùc khoâng chaáp haønh nghieâm chænh nghóa vuï cuûa nhaø nöôùc quy ñònh.

Treân phöông dieän laø nhöõng ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc, hoï coù nhöõng nghóa vuï rieâng do chính heä thoáng phaùp luaät lieân quan ñeán nhoùm caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc quy ñònh.

Trong heä thoáng phaùp luaät daønh cho ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi laø caùn boä, coâng chöùc, nghóa vuï ñöôïc xaùc ñònh cuï theå trong caùc ñaïo luaät nhö luaät coâng vuï hoaëc caùc ñaïo luaät coâng khaùc.

Nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc laø moät maët cuûa hai phaïm truø quyeàn lôïi vaø nghóa vuï ñaõ neâu treân.

Nghóa vuï chính laø nhöõng gì nhaø nöôùc baét buoäc ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc cho mình phaûi tuaân thuû vaø ñoù cuõng chính laø nhöõng gì ngöôøi lao ñoäng cam keát phaûi thöïc hieän khi hoï trôû thaønh thaønh vieân cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc.

Treân nguyeân taéc, nghóa vuï cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc mang tính ñôn phöông, do nhaø nöùôc quy ñònh vaø ngöôøi lao ñoäng phaûi cam keát tuaân theo.

Nhöõng nghóa vuï ñoù mang tính phaùp lyù vaø khoâng phaûi laø moät söï thoaû thuaän giöõa nhaø nöôùc vaø ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc cho nhaø nöôùc.

Neáu nhö vôùi caùc toå chöùc khaùc, beân caïnh nhöõng quy ñònh mang tính chaát chung cuûa phaùp luaät, ngöôøi söû duïng lao ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng coù theå ñi ñeán thoaû thuaän moät soá noäi dung mang tính quy cheá lao ñoäng, trong khi ñoù ñoái vôùi cô quan nhaø nöôùc nhöõng quy cheá ñoù ñaõ hình thaønh töø tröôùc vaø ngöôøi lao ñoäng muoán tham gia laøm vieäc phaûi cam keát thöïc hieän.

Luaät coâng vuï treân thöïc teá xaùc ñònh nhieàu yeáu toá coù lieân quan ñeán nghóa vuï cuûa caùn boä, coâng chöùc. Phaùp luaät hieän haønh cuûa nöôùc ta quy ñònh caùn boä, coâng chöùc coù nhöõng nghóa vuï sau ñaây:

Trung thaønh vôùi Nhaø nöôùc Coäng hoaø xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam; baûo veä söï an toaøn, danh döï vaø lôïi ích quoác gia.

Chaáp haønh nghieâm chænh ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng vaø chính saùch, phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc; thi haønh nhieäm vuï, coâng vuï theo ñuùng quy ñònh cuûa phaùp luaät;

Taän tuïy phuïc vuï nhaân daân, toân troïng nhaân daân;

Lieân heä chaët cheõ vôùi nhaân daân, tham gia sinh hoaït vôùi coäng ñoàng daân cö nôi cö truù, laéng nghe yù kieán vaø chòu söï giaùm saùt cuûa nhaân daân;

Coù neáp soáng laønh maïnh, trung thöïc, caàn kieäm, lieâm chính, chí coâng voâ tö; khoâng ñöôïc quan lieâu, haùch dòch, cöûa quyeàn, tham nhuõng;

Coù yù thöùc kyû luaät vaø traùch nhieäm trong coâng taùc; thöïc hieän nghieâm chænh noäi quy cuûa cô quan, toå chöùc; giöõ gìn vaø baûo veä cuûa coâng, baûo veä bí maät nhaø nöôùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät;

Thöôøng xuyeân hoïc taäp naâng cao trình ñoä; chuû ñoäng saùng taïo, phoái hôïp trong coâng taùc nhaèm hoaøn thaønh toát nhieäm vuï, coângn vuï ñöôïc giao;

Chaáp haønh söï ñieàu ñoäng, phaân coâng coâng taùc cuûa cô quan, toå chöùc coù thaåm quyeàn;

Caùn boä, coâng chöùc chòu traùch nhieäm tröôùc phaùp luaät veà vieäc thi haønh nhieäm vuï, coâng vuï cuûa mình; caùn boä, coâng chöùc giöõ chöùc vuï laõnh ñaïo coøm phaûi chòu traùch nhieäm veà vieäc thi haønh nhieäm vuï, coâng vuï cuûa caùn boä, coâng chöùc thuoäc quyeàn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät;

Caùn boä, coâng chöùc phaûi chaáp haønh quyeát ñònh cuûa caáp treân; khi coù caên cöù ñeå cho laø quyeát ñònh ñoù traùi phaùp luaät thì phaûi baùo caùo ngay vôùi ngöôøi ra quyeát ñònh; trong tröôøng hôïp vaãn phaûi chaáp haønh quyeát ñònh thì phaûi baùo caùo leân caáp treân tröïc tieáp cuûa ngöôøi ra quyeát ñònh vaø khoâng phaûi chòu traùch nhieäm veà haäu quaû cuûa vieäc thi haønh quyeát ñònh ñoù.

Ngoaøi nhöõng nghóa vuï mang tính chaát phoå bieán, ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc, tuyø theo töøng cô quan maø coù nhöõng nghóa vuï khaùc.

Ví duï, ngay khi thaønh laäp Nhaø nöôùc Vieät Nam, Chuû tòch nöôùc Vieät nam daân chuû coäng hoaø ñaõ ban haønh saéc leänh soá 22A NV / PC (ngaøy 18 thaùng 2 / 1946) quy ñònh “caùc coâng chöùc vaø binh só taïi nguõ coù theå laø Hoäi vieân Hoäi ñoàng nhaân daân ñöôïc. Caùc coâng chöùc neáu ñöôïc baàu vaøo moät Uyû ban haønh chính huyeän, tænh, hay kyø phaûi xin nghæ daøi haïn khoâng löông ñeå tham gia vaøo Uyû ban haønh chính hoaëc töø choái khoâng nhaän vaøo UÛy ban haønh chính. Taïm thôøi cho tôùi khi coù theå leä ñònh phuï caáp cho caùc uyû vieân, caùc coâng chöùc, vaøo tröôøng hôïp treân, coù theå xin taïm ra ngoaøi ngaïch ñeå vaøo Uyû ban haønh chính vaø vaãn ñöôïc höôûng löông boång vaø phuï caáp theo baäc vaø nôi laøm vieäc môùi cuûa mình.

Caùc coâng chöùc ñöôïc baàu vaøo Uyû ban haønh chính xaõ coù theå vöøa laøm coâng chöùc vöøa tham gia vaøo Uyû ban haønh chính xaõ, nhöng chæ ñöôïc lónh löông coâng chöùc hoaëc phuï caáp cuûa uyû vieân haønh chính xaõ.

Caùc binh só taïi nguõ khoâng ñöôïc öùng cöû vaøo Uyû ban haønh chính (xaõ, huyeän, tænh hay kyø)”.

Moät soá nöôùc ñöa ra nhöõng quy ñònh nhö: coâng chöùc trongn boä maùy haønh chính nhaø nöôùc khoâng ñöôïc tham gia tröïc tieáp hay giaùn tieáp vaøo caùc chieán dòch vaän ñoäng baàu cöû; nhöõng öùng vieân cuûa caùc cuoäc baàu cöû khoâng truùng cöû, trong voøng moät naêm khoâng ñöôïc boå nhieäm vaøo caùc vò trí cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc keå caû doanh nghieäp thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc.

Nhö vaäy, nhöõng ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coù theå löïa choïn hoaëc tham gia caùc cô quan daân cöû (baàu) hoaëc hoaït ñoäng haønh chính nhaø nöôùc. Nhieàu nöôùc quy ñònh Boä tröôûng khoâng ñöôïc trôû thaønh ñaïi bieåu Quoác hoäi; nhöng cuõng coù nöôùc quy ñònh thaønh vieân noäi caùc phaûi laø ñaïi bieåu Quoác hoäi.

Moät trong nhöõng nghóa vuï ñaëc bieät cuûa nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc ôû caùc vò trí laõnh ñaïo, quaûn lyù hoaëc cho taát caû caùn boä, coâng chöùc laø khoâng ñöôïc laøm moät soá ñieàu caám, nhöõng quy ñònh naøy nhaèm haïn cheá söï laïm duïng quyeàn löïc nhaø nöôùc ñöôïc trao ñeå möu caàu lôïi ích rieâng.

Theo luaät phaùp hieän haønh, caùn boä, coâng chöùc ôû caùc nöôùc khoâng ñöôïc laøm moät soá vieäc nhö: khoâng ñöôïc gaây beø phaùi, maát ñoaøn keát, cuïc boä hoaëc töï yù boû vieäc; khoâng ñöôïc cöûa quyeàn, haùch dòch, saùch nhieãu, gaây khoù khaên, phieàn haø ñoái vôùi cô quan, toå chöùc, caù nhaân trong khi giaûi quyeát coâng vieäc, .v.v.v.

Ngöøôi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc vaø trong boä maùy haønh chính nhaø nöôùc thöïc thi quyeàn haønh phaùp, veà nguyeân taéc phaûi laø nhöõngn ngöôøi chaáp haønh nghieâm chænh, tuyeät ñoái phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc. Ñieàu ñoù khoâng chæ phaûn aûnh ñaëc tröng cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng trong caùc cô quan nhaø nöôùc maø coøn laø yeáu toá nhaèm baûo ñaûm cho phaùp luaät nhaø nöôùc hieâju löïc.

Nghóa vuï chaáp haønh tuyeät ñoái nghieâm chænh phaùp luïat nhaø nöôùc coù yù nghóa raát quan troïng trongn vieäc quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc treân taát caû caùc lónh vöïc.

Neáu coâng daân coù nghóa vuï chaáp haønh phaùp luaät theo nguyeân taéc “soáng vaø laøm vieäc theo phaùp luaät” thì ñoäi nguõ nhöõngn ngöôøi laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc phaûi thöïc hieän khaåu hieäu treân mang yù nghóa tuyeät ñoái.

IV.Kyû luaät lao ñoäng trong caùc cô quan nhaø nöôùc.

1.Kyû luaät lao ñoäng trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc

2.Xöû lyù vi phaïm kyû luaät lao ñoäng ñoái vôùi ngöôøi laøm vieäc trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc

3.Hình thöùc xöû lyù kyû luaät lao ñoäng

4.Nguyeân taéc xöû lyù vi phaïm kyû luaät lao ñoäng

5.Caùch thöùc tieán haønh xöû lyù kyû luaät

6.Traùch nhieäm vaät chaát trong kyû luaät lao ñoäng

7.Moät vaøi caùch tieáp caän ñeán vieäc xöû lyù kyû luaät

Thuaät ngöõ naøy ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán trong hoaït ñoäng quaûn lyù noùi chung cuõng nhö trong hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc. Tuy nhieân, nhieàu ngöôøi hieåu kyû luaät theo nghóa tieâu cöïc cuûa noù theo höôùng “bò kyû luaät”.

Thuaät ngöõ “kyû luaät” ñöôïc hieåu laø “ nhöõng ñieàu quy ñònh coù tính chaát baét buoäc ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh vieân trong moät toå chöùc ñeå baûo ñaûm tính chaët cheõ cuûa toå chöùc”.

Trong nhieàu taøi lieäu lieân quan ñeán quaûn lyù, kyû luaät ñöôïc hieåu laø heä thoáng caùc quy taéc, quy cheá cuûa caùc cô quan, toå chöùc ñeà ra nhaèm ñaûm baûo cho hoaït ñoäng cuûa toå chöùc ñoù hoaït ñoäng thoâng suoát ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa toå chöùc ñeà ra vôùi chi phí thaáp nhaát (hieäu löïc vaø hieâïu quaû).

Theo caùch tö duy naày, heä thoáng caùc quy taéc, quy cheá cuûa toå chöùc phaûi ñöôïc thieát laäp moät caùch khoa hoïc, cuï theå, chi tieát, deã thöïc hieän vaø moïi thaønh vieân cuûa toå chöùc ñeàu coù quyeàn tham gia vaøo vieäc thieát laäp caùc quy taéc, quy cheá ñoù vaø bieát roõ noù ñeå thöïc hieän.

Trong caùc toå chöùc saûn xuaát, chu trình thieát laäp heä thoáng quy taéc, quy cheá (kyû luaät) thöôøng theo sô ñoà sau:

Ngöôøi chuû (nhaø quaûn lyù)

Ngöôøi lao ñoäng

Phoå bieán

caùc muïc tieâu, quy taéc, quy

cheá

Ñaùnh

giaù

Xöû lyù haønh vi khoâng

mong ñôïi

Caùc muïc tieâu, quy taéc, quy

cheá

Quy trình thieát laäp kyû luaät trong toå chöùc

Trong caùc toå chöùc chính trò – xaõ hoäi ñeàu coù nhöõng quy taéc, quy cheá ñeà ra ñeå ñònh höôùng vaø baét buoäc caùc thaønh vieân cuûa toå chöùc phaûi thöïc hieän. Ví duï, Ñieàu leä Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam – ñoù chính laø heä thoáng quy taéc, quy cheá (kyû luaät) baét buoäc caùc ñaûng vieân phaûi tuaân theo.

Trong hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, kyû luaät cuõng ñöôïc hieåu khoâng khaùc vôùi kyõ luaät ñöôïc söû duïng trong caùc toå chöùc khoâng phaûi nhaø nöôùc.

Tuy nhieân, kyû luaät trong heä thoáng caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc khi thi haønh coâng vuï laø nhöõng cheá ñònh mang tính phaùp lyù (ñöôïc quy ñònh trong caùc vaên baûn quaûn lyù nhaø nöôùc) haèm ñaûm baûo cho neàn coâng vuï hoaït ñoäng coù hieäu quaû, ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra cuûa nhaø nöôùc trong töøng giai ñoaïn.

Kyû luaät caùn boä, coâng chöùc ñöôïc hieåu laø moät cheá ñònh phaùp luaät, laø toång theå caùc quy ñònh nhaèm ñaûm baûo traät töï, neà neáp hoaït ñoäng cuûa cô quan, toå chöùc.

Thuaät ngöõ “kyû luaät” coøn ñöôïc hieåu laø söï chaáp haønh nghieâm chænh caùc quy ñònh veà cheá ñoä kyû luaät. Coù nhieàu daïng kyû luaät, coù theå phaân chia thaønh hai loaïi chính: kyû luaät Nhaø nöôùc (caùc quy ñònh phaùp luaät veà kyû luaät nhö kyû luaät lao ñoäng theo luaät Lao ñoäng, kyû luaät taøi chính… hoaëc noäi quy cuûa caùc cô quan, toå chöùc Nhaø nöôùc) vaø kyû luaät xaõ hoäi (caùc quy ñònh veà cheá ñoä kyû luaät cuûa caùc toå chöùc xaõ hoäi).

1.Kyû luaät lao ñoäng trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc

Nghieân cöùu kyû luaät lao ñoäng trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc laø nghieân cöùu heä thoáng caùc quy taéc, quy cheá baét buoäc ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc phaûi tuaân thuû nghieâm ngaët.

Hieän nay nhieàu nöôùc trong ñoù coù Vieät nam, heä thoáng nhöõng quy taéc, quy cheá mang tính kyû luaät cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan nhaø nöôùc noùi chung vaø caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng veà nguyeân taéc ñöôïc xaây döïng thoáng nhaát vaø ñöa vaøo trong luaät lao ñoäng coâng.

Kyû luaät lao ñoäng trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coù theå tìm thaáy trongn heä thoángn caùc vaên baûn phaùp luaät.

Quy cheá coâng vuï laø vaên baûn thöôøng ñöôïc nhieàu nöôùc ñeà caäp ñeán ñeå xaùc ñònh tính kyû luaät trong khi thi haønh coâng vuï.

Quy cheá hoaït ñoäng cuûa nhoùm caùc ngaønh khaùc nhau nhö haûi quan, y teá, thueá…

Caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc ñeàu ban haønh quy cheá hoaït ñoäng cuûa cô quan quy ñònh caùc thuû tuïc giaûi quyeát caùc coâng vieäc cuûa nhaân daân (ví duï: quy ñònh thuû tuïc haønh chính “moät cöûa” trongn vieäc phuïc vuï nhaân daân cuõng theå hieän xu theá hoaøn thieän kyû luaät trong dòch vuï coâng).

Nghieân cöùu kyû luaät trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc töùc nghieân cöùu caùc quy taéc, quy cheá phuïc vuï nhaân daân cuûa caùc cô quan ñoù, ñoàng

thôøi nghieân cöùu vieäc tuaân thuû caùc quy taéc, quy cheá ñoù cuûa ñoäi nguõ ngöôøi lao ñoäng trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc.

Heä thoáng caùc quy taéc, quy cheá cuûa cô quan haønh chính nhaø nöôùc (khía caïnh kyû luaät tích cöïc) neáu ñöôïc xaây döïng moät caùch khoa hoïc, ñôn giaûn vaø deã thöïc hieän, deã kieåm tra, giaùm saùt vieäc thöïc hieän thì ñoäi nguõ nhöõng ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc döïa treân quy taéc, quy cheá ñoù seõ thuaän tieän vaø deã ñöôïc ñaùnh giaù ñuùng.

Treân thöïc teá, kyû luaät lao ñoäng cuûa caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coøn thieáu caû hai tính chaát treân (khoa hoïc, ñôn giaûn vaø deã thöïc hieän…).

Heä thoáng caùc quy taéc, quy cheá naày hoaëc xaây döïng quaù sô saøi, chung chung hoaëc khoâng coù neân khi thöïc hieän caùc hoaït ñoäng cuï theå, ngöôøi lao ñoäng coù theå tuyø tieän ñöa ra caùc moät caùch thöùc hoaït ñoäng rieâng.(vaän duïng?)

Ñieàu ñoù laøm cho nhieàu hoaït ñoäng quaûn lyù haønh chính nhaø nöôùc khaùc nhau giöõa cô quan naày vôùi cô quan khaùc treân cuøng moät vaán ñeà. Maët khaùc, khoâng ít ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc coi nheï tính kyû luaät vaø vi phaïm kyû luaät khi thöøa haønh coâng vuï.

2.Xöû lyù vi phaïm kyû luaät lao ñoäng ñoái vôùi ngöôøi laøm vieäc trong cô quan haønh chính nhaø nöôùca.Ñoái vôùi nhoùm caùn boä, coâng

chöùc

b.Nhoùm coâng chöùc

c.Nhoùm ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc theo cheá ñoä hôïp ñoàng

Xöû lyù vi phaïm kyû luaät lao ñoäng ñoái vôùi ngöôøi laøm vieäc trong cô quan nhaø nöôùc noùi chung vaø cô quan haønh chính nhaø nöôùc noùi rieâng chæ laø ñeà caäp ñeán caùc khía caïnh cuûa kyû luaät haønh chính, töùc vi phaïm quy taéc, quy cheá hoaït ñoäng cuûa cô quan.

Trong nhöõng tröôøng hôïp vi phaïm kyû luaät khaùc (hình söï, daân söï,…) khoâng ñöôïc xem xeùt ôû moân hoïc naày, hay noùi caùch khaùc, vi phaïm kyû luaät ôû ñaây chöa ñeán möùc truy cöùu traùch nhieäm hình söï.

Hình thöùc vi phaïm kyû luaät cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc nöôùc ta coù theå chia thaønh nhieàu nhoùm khaùc nhau:

Caùn boä, coâng chöùc theo phaùp leänh caùn boä, coâng chöùc (1998)

Coâng chöùc, nhöõng ngöôøi ñöôïc quy ñònh trong Nghò ñònh 95-1998/NÑ-CP

Nhöõng ngöôøi laøm vieäc trong cô quan haønh chính nhaø nöôùc theo cheá ñoä hôïp ñoàng.

Tuyø theo nhoùm ñoái töôïng, vieäc xöû lyù kyû luaät coù theå döïa treân nhieàu quy ñònh. Ví duï, nhöõng ngöôøi laø coâng chöùc theo quy ñònh cuûa Nghò ñònh 95-1998/NÑ-CP khi bò xöû lyù kyû luaät coøn phaûi döïa vaøo nhöõng quy ñònh cuûa quaân ñoäi vaø cuûa coâng an; nhoùm ngöôøi lao ñoäng trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc theo cheá ñoä hôïp ñoàng ñöôïc xöû lyù theo Boä Luaät Lao ñoäng.

a.Ñoái vôùi nhoùm caùn boä, coâng chöùcVi phaïm kyû luaät cuûa caùn boä,

coâng chöùc laøm vieäc trong caùc cô quan haønh chính nhaø nöôùc ñöôïc xöû lyù theo caùc ñieàu khoaûn quy ñònh cuûa Phaùp leänh caùn boä, coâng chöùc.

Hình thöùc kyû luaät:

Khieån traùch;

Caûnh caùo;

Haï baäc löông;

Haï ngaïch;

Caùch chöùc;

Buoäc thoâi vieäc.

Caùn boä, coâng chöùc laøm maát maùt, hö hoûng trang bò, thieát bò hoaëc coù haønh vi khaùc gaây thieät haïi taøi saûn cuûa Nhaø nöôùc thì phaûi boài thöôøng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

Caùn boä, coâng chöùc coù haønh vi vi phaïm phaùp luaät trong khi thi haønh nhieäm vuï, coâng vuï gaây thieät haïi cho ngöôøi khaùc thì phaûi hoaøn traû cho cô quan, toå chöùc khoaûn tieàn maà cô quan, toå chöùc ñaõ boài thöôøng cho ngöôøi bò thieät haïi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.

Trong thôøi gian ñang bò xem xeùt kyû luaät, caùn boä, coâng chöùc coù theå bò cô quan, toå chöùc coù thaåm quyeàn quaûn lyù ra quyeát ñònh taïm ñình chæ coâng taùc neáu xeùt thaáy caùn boä, coâng chöùc ñoù tieáp tuïc laøm vieäc coù theå gaây khoù khaên cho vieäc xaùc minh hoaëc tieáp tuïc coù haønh vi vi phaïm. Thôøi haïn taïm ñình chæ khoâng quaù möôøi laêm (15) ngaøy, trong tröôøng hôïp ñaëc bieät coù theå keùo daøi nhöng khoâng ñöôïc quaù ba thaùng;

heát thôøi haïn taïm ñình chæ coâng taùc, neáu khoâng bò xöû lyù thì caùn boä, coâng chöùc ñöôïc tieáp tuïc laøm vieäc. Caùn boä, coâng chöùc trong thôøi gian bò ñình chæ coâng taùc ñöôïc höôûng löông theo quy ñònh cuûa Chính phuû.

Caùn boä, coâng chöùc khoâng coù loãi thì sau khi taïm ñình chæ coâng taùc ñöôïc boá trí veà vò trí coâng taùc cuõ; tröôøng hôïp caùc boä, coâng chöùc bò xöû lyù kyû luaät baèngn caùc hình thöùc khieån traùch, caûnh caùo, haï baäc löông thì tuyø theo tính chaát, möùc ñoä vi phaïm coù theå ñöôïc boá trí veà vò trí coâng taùc cuõ hoaëc chuyeån laøm coâng taùc khaùc. Caùn boä, coâng chöùc bò kyû luaät baèng hình thöùc caùch chöùc ñöôïc boá trí laøm coâng taùc khaùc.

Caùn boä, coâng chöùc tröø nhöõng ngöôøi do baàu cöû ñeå giöõ chöùc vuï theo nhieäm kyø theo ñieàu 1 cuûa Phaùp leänh naày bò kyû luaät baèng hình thöùc khieån traùch, caûnh caùo, caùch chöùc thì bò keùo daøi thôøi gian naâng baäc löông theâm moät naêm; trong tröôøng hôïp bò kyû luaät baèng moät trong caùc hình thöùc töø khieån traùch ñeán caùch chöùc thì khoâng ñöôïc boå nhieäm vaøo caùc chöùc vuï cao hôn trong thôøi haïn ít nhaát moät naêm, keå töø khi coù quyeát ñònh kyû luaät.

Trong tröôøng hôïp caùn boä, coâng chöùc bò kyû luaät vì coù haønh vi tham nhuõng, thì vieäc xöû lyù kyû luaät ñöôïc thöïc hieän theo quy ñònh taïi Phaùp leänh choáng tham nhuõng vaø caùc quy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät, ñieàu leä cuûa toå chöùc chính trò, toå chöùc chính trò – xaõ hoäi.

Caùn boä , coâng chöùc phaïm toäi bò Toaø aùn phaït tuø maø khoâng ñöôïc höôûng aùn treo thì ñöông nhieân bò buoäc thoäi vieäc keå töø ngaøy quyeát ñònh baûn aùn coù hieäu löïc.

Luaät phaùp quy ñònh cuï theå nhöõng caùch thöùc tieán haønh xöû lyù caùn boä, coâng chöùc vi phaïm kyû luaät ñoàng thôøi xaùc ñònh quyeàn cuûa caùn boä, coâng chöùc khieáu naïi ñoái vôùi hình thöùc kyû luaät. Nhöõng quy ñònh nhö treân nhaèm daûm baûo nguyeân taéc: kyû luaät nhaèm giaùo duïc caùn boä, coâng chöùc chaáp haønh tuyeät ñoái phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc.

b.Nhoùm coâng chöùcNeáu nhö Phaùp leänh quy ñònh kyû luaät chung cho caùn boä, coâng chöùc, vaên baûn phaùp quy cuûa Chính phuû (NÑ 97/1998/NÑ-CP) quy ñònh cac hình thöùc cuï theå ñeå xöû lyù coâng chöùc (nhöõng ngöôøi ñöôïc xaùc ñònh theo tinh thaàn Nghò ñònh 95/1998/NÑ-CP) vi phaïm kyõ luaät.

Doù laø nhöõng coâng chöùc khoâng thöïc hieän ñaày ñuû caùc nghóa vuï ñaõ ghi trong phaùp leänh caùn boä, coâng chöùc cuõng nhö nhöõng quy ñònh trong caùc vaên baûn phaùp luaät coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng coâng vuï (NÑ 97). Phaùp leänh choánh tham nhuõng p293

c.Nhoùm ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc theo cheá ñoä hôïp ñoàng

3.Hình thöùc xöû lyù kyû luaät lao ñoäng

4.Nguyeân taéc xöû lyù vi phaïm kyû luaät lao ñoäng

5.Caùch thöùc tieán haønh xöû lyù kyû luaät

6.Traùch nhieäm vaät chaát trong kyû luaät lao ñoäng

7.Moät vaøi caùch tieáp caän ñeán vieäc xöû lyù kyû luaät