Cho đi là còn mãi - Thư Viện Hoa Sen - THƯ VIỆN HOA SEN»¤C LỤC LỜI GIỚI THIỆU...
Transcript of Cho đi là còn mãi - Thư Viện Hoa Sen - THƯ VIỆN HOA SEN»¤C LỤC LỜI GIỚI THIỆU...
Chođilàcònmãi
AzimJamal&HarveyMcKinno
Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfree
CộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach
TableofContentsMỤCLỤC
LỜIGIỚITHIỆU
VÀINÉTVỀCÁCTÁCGIẢ
GIÁTRỊCỦATHEPOWERofGIVING–CHOĐIlàCÒNMÃI
CHƯƠNG1:SỨCMẠNHCỦASỰCHIASẺ
CHƯƠNG2:NHỮNGMÓNQUÀTỪTRÁITIM
CHƯƠNG3:NHỮNGNGƯỜICẦNCHIASẺ
CHƯƠNG4:HỌCCÁCHCHIASẺ
CHƯƠNG5:BIẾTTỪBỎ
LỜIKẾT
GHICHÚTHÊMCỦACÁCTÁCGIẢ
MỤCLỤCLỜIGIỚITHIỆU
VÀINÉTVỀCÁCTÁCGIẢ
GIÁTRỊCỦATHEPOWERofGIVING–CHOĐIlàCÒNMÃI
CHƯƠNG1:SỨCMẠNHCỦASỰCHIASẺ
CHƯƠNG2:NHỮNGMÓNQUÀTỪTRÁITIM
CHƯƠNG3:NHỮNGNGƯỜICẦNCHIASẺ
CHƯƠNG4:HỌCCÁCHCHIASẺ
CHƯƠNG5:BIẾTTỪBỎ
LỜIKẾT
GHICHÚTHÊMCỦACÁCTÁCGIẢ
LỜIGIỚITHIỆUChúngtađangsốngtrongmộtthếgiớiđầybấttrắcvớinhữngnỗiđaucủanhânloạicùng
sựhủyhoạinghiêmtrọngcủamôitrường.Chínhvìvậy,chúngtacầnquantâmđếnnhaunhiềuhơnđểgópphầngiảmbớtnhữngnỗiđauvàbấttrắcấytrongcuộcsống.Thếnhưng,chúngtasẽthểhiệnđiềuđónhưthếnàođểcóthểlàmvơiđinhữngbấthạnhcủachínhmìnhvàcủangườikhác?
Bíquyếtđơngiảnnhấtchínhlà:“Mỗingườihãybiếtchiasẻ,biếtchođi,biếttraotặngnhữnggìtốtnhấtmàmìnhcóchongườikhác”.Thậtvậy,cuộcsốngchínhlàquátrìnhtraotặngvàđónnhậnkhôngngừng.Córấtnhiềuthứchúngtacóthểtraotặngchongườikhác,từcủacảivậtchấtchođếnmộtlờikhuyên,mộttrảinghiệm,mộtlờinóichântình,haythậmchíchỉlàmộtánhmắtthiệncảm,mộtnụcườiđônhậu…Nhữnghànhđộngchiasẻđóthểhiệntấmlòngyêuthươngcủachúngtadànhchomọingười.Vàchắcchắnrằngchúngtacũngsẽđónnhậnđượckhôngítđiềutuyệtvờibắtnguồntừsựchođicaođẹpnày.
Sựsẻchialuônmanglạinhiềuđiềukỳdiệuchocuộcsống.Dùtrongbấtkỳhoàncảnhnào,chúngtacũngđềucóthểchiasẻvàquantâmđếnngườikhác.Hãynhớrằng,khibạnvuivẻvàhạnhphúcthìítnhiềubạncũngđãtạorađượcnhữngtácđộngtíchcựcđếnnhữngngườixungquanh.Ngạnngữcócâu:“Vớithếgiới,bạnchỉlàmộtngườibìnhthường,nhưngvớiriêngmộtngườinàođó,bạncóthểlàcảthếgiới”.Vàkỳdiệuthay,ngườiđầutiênnhậnđượcsựchođicủabạn–khôngaikhác–đóchínhlàbảnthânbạn.Bảnthânmỗingườichúngtacóthểbantặngchínhmìnhmộtđiềugìđóvàcũngcóthểnhậnlạimộtđiềugìđótừchínhmình.
Khichúngtacósựchiasẻvàquantâmlẫnnhauthìcảngườitraolẫnngườinhậnđềucóđượcnhữngtặngphẩmquýgiánhấtcủacuộcđời.Sựchiasẻnàygópphầnlàmchonhâncáchmỗicánhântrởnênhoànthiệnhơn.Nhữnghànhđộngcaocảsẽđọngmãinơikýứctốtđẹpcủabạnbè,giađìnhvàxãhội,cònniềmđausẽvơiđivàdầnbịlãngquêntheolớpbụithờigian.
ĐiềudiệukỳcủasựchiasẻđãđếnvàlàmthayđổihoàntoàncuộcsốngcủabéCarlie.Khilênba,Carlielàmộtcôbékhỏemạnhbìnhthường,chođếnmộtngàycôbébịmộtcơnsốtrấtnặnghànhhạ.SaukhiđưaCarlienhậpviện,chamẹcủaem–ôngbàRussvàLynette–đãrấtđaubuồnvàchoángvángkhinghetincongáimìnhmắcbệnhungthư.Đólàmộtcănbệnhvôcùngquáiác,chínhvìthếmàtrongsuốtquátrìnhchữatrịchoCarlie,chamẹcủaemkhôngthểlàmgìhơnngoàicầunguyện.Tronggầnmườithángtrảiquanhiềuđợthóatrị,côbéluônkhaokhátthựchiệnđượcướcmơcủamình,đólàđượcđếnbờbiểnSeaWorld.BàngoạicủaCarlieđãthỉnhcầuTổchứcthựchiệnướcmơ(Make-AWishFoundation)ởCanadađểgiúpcôbéthỏanguyệnmơước.Đâylàmộttrongnhữngtổchứctừthiệnlớnnhấtthếgiới,cóchinhánhở32quốcgia.Tổchứcnàyđượcthànhlậpnhằmmụcđíchđápứngnguyệnvọngđặcbiệtcủacáctrẻemmắcnhữngcănbệnhhiểmnghèo.
BatuầntrướckhinhậnđượclờiđápứngchoướcnguyệncủamìnhlàđếnđượcbờbiểnSeaWorld,béCarliebấtchợtlạibịviêmphổi,rồibịcúm.Sáungàysau,Carlierơivàotìnhtrạnghônmê.CácbácsĩnóivớichamẹCarlierằngcôbéchỉcòn20phầntrămcơmaysốngsótmàthôi.BệnhtìnhcủaCarliemỗilúccàngnặnghơn.Sau17ngàyvẫncònởtrongtìnhtrạnghônmê,phổibịmấtđi98phầntrămdungtíchhoạtđộng.Cơthểđượcnốivới13ốngtrợgiúp,côbébịliệthoàntoàn.Cácbácsĩchẩnđoáncôbékhôngthểsốngđếncuốituần.Saunày,ôngRussnhớlại:“Thậtkhôngthểtưởngtượngđượcnỗibànghoàngcủachúngtôikhinghetindữ,đứacongáibébỏngcủachúngtôisẽkhôngthểquakhỏi!”.
KhihếtcatrựcvàođêmthứSáu,cáccôytáđãnóilờitừbiệtvớibéCarlie,nhưngvàosángngàythứHaituầnsau,họvôcùngngạcnhiênkhithấyôngRussvẫncònlưulạitrongbệnhviện.Điềukỳdiệuđãxảyra:BéCarlieđãtỉnhlại!Cơthểcôbéđãbịmấtđiphânnửatrọng
lượng.Mườihaingàysau,CarlieđượcđưalêntrựcthăngbayđếnbờbiểnSeaWorld.Tạiđây,côbéđãthựchiệnđượcniềmmơướccủamìnhlàbơilộicùngbầycávoi.Haituầnsau,Carlietrởvềnhà.Lúcnày,côbéđãđủkhỏeđểchạyđếnngảvàovòngtayâuyếmcủabàngoại!Cóthểnói,sựbìnhphụccủabéCarliethậtđángkinhngạc.
Ngàyhômnay-5nămsausựkiệnđángnhớđó,Carlielàmộtcôbétrànđầysứcsốngvàkhỏemạnh.Chacô-ôngRuss-đãhạnhphúcthổlộrằng,ônglàmộttrongnhữngngườimaymắnnhấttrênđời.Ôngcảmnhậnđượcrằngđứacongáibébỏng,yêuquýcủamìnhđãđượctraotặngsựsống.Ôngnói:“NhiềuemnhỏkháctuykhôngcómaymắnđượcsốnglạitừbệnhtậtnhưCarlie,nhưngnhữngướcmơấpủtronglòngcủachúngcũngđượcđápứngnhờcónhữngtổchứclàmcôngviệctừthiệnnhưMake-A-WishFoundation.Làmộtngườichasuýtbịmấtđứacongáiyêudấucủamình,tôimuốnnóirằng:“Nếuthựcsựkhaokhátvàquyếttâm,bạncóthểđạtđượcnhữnggìmìnhmongmuốn””.
MơướccủacôbéCarlieđượctrởthànhhiệnthựclànhờcókhoảng170nhàhảotâmtừkhắpnơiđãgởitiềnquyêngópchoMake-A-WishFoundationởCanada.NhữngnhàhảotâmnàytuychưatừnggặpCarlie,nhưnghọđãsẵnlòngchiasẻmàkhônghềbiếtcâuchuyệncủacôbé.Khiđónggóptiền,họchỉhyvọnglàcóthểgiúpđỡmộtđứatrẻbịbệnhnàođó;vàthếlà,quaviệclàmcủamình,họđãchiasẻmộtquàtặngvớicuộcđời.Hiệnnay,ôngbàRusscũngđangtìnhnguyệnlàmviệcchotổchứcnàynhưlàmộtsựtriânđểtraotặnglạinhữngđiềutốtđẹpchocuộcsống.Haiôngbàthườngxuyênđikhắpnơikểlạicâuchuyệncủahọ,câuchuyệnvềgiátrịcủasựchiasẻ,đểquyêntiềntiếptụctìmcáchgiúpđỡnhữngtrẻemkémmaymắnkhác.
CâuchuyệncủaCarliechochúngtathấysựchiasẻluônmanglạiniềmvui,hạnhphúc,sứckhỏe,vàthậmchílàcảsựsốngchoconngười.Chỉcầnbạnthậttâm,bạnsẽkhôngbaogiờcảmthấymấtđikhichiasẻnhữnggìmìnhcó,bởivìchođilàcònmãi!
Vớiquyểnsáchnày,chúngtôihyvọngsẽtruyềncảmhứng,khơidậyniềmkhátkhaochiasẻtrongbạn,thắpsángniềmtinnơitâmhồnbạn,đểbạntiếptụctraotặngnhữngđiềutốtđẹpchocuộcsốngnhiềuhơnnữa.Vàchúngtôitintưởngmãnhliệtrằng:Mộtkhibạnchođi,chínhlàlúcbạnđượcnhậnlại!
-AzimJamal&HarveyMcKinnon
VÀINÉTVỀCÁCTÁCGIẢCảhaitácgiảcùngtâmsựrằng,họrấtmaymắnkhicónhiềucơhộiđểchiasẻnhữngđiều
tốtđẹpvớimọingườitrongcuộcsống,vàhọxemđólàniềmhạnhphúclớnlaonhấtcủađờimình.Saunhiềunămnỗlựcphụcvụcộngđồng,cảhaiđềutíchlũyđượcnhữngkinhnghiệmsốngphongphú,cảmnhậnđượcnhiềuniềmvuivàcànghiểurõhơnchângiátrịcủasựchiasẻ.
Haimươilămnămqua,AZIMJAMALđãdànhtrungbình20giờmỗituầnđểlàmviệcnhưmộttìnhnguyệnviên.Ônglàmchủtịchchonhiềutổchứctìnhnguyện,từnhữngtổchứcphúclợixãhộichođếncáctổchứcthanhniên.Ôngđãđinhiềunơi,đếnchâuÁ,châuPhi,châuÂu,châuÚc,Mỹ,NewZealand,đãphụcvụởnhữngnơibịchiếntranhtànpháhaynhữngvùngcóthiêntai,thảmhọa,giúpđỡngườitịnạnAfghanistanởPakistan.Trướckhitrởthànhmộtdiễngiảchuyênnghiệp,Azimđãcónhữngbuổinóichuyệntạođượcsựhưởngứngmạnhmẽtrênthếgiới,nóivề“sựcânbằngtrongcuộcsống”,về“giátrịcủasựchiasẻ”...
Từthuởấuthơ,Azimđãhọccáchphụcvụngườikhácquanhữngtấmgươngsốngđộng,gầngũinhấttronggiađìnhmìnhnhưchamẹvàôngbà.Ôngthấymọingườitronggiađìnhmìnhchiasẻvớingườikhácmộtcáchhoàntoàntựnguyện,từthờigian,tiềnbạc,chođếnnhữngtrảinghiệm,vốnsống,sựhiểubiết…Họđãchiasẻvớimọingườibằngmộttấmlòngkhiêmtốn,biếtơn,xuấtpháttựnhiêntừsâuthẳmtâmhồn.ĐiềunàyđãđểlạiấntượngsâusắcchoAzimkhôngchỉtrongthờiniênthiếumàcònkéodàitrongsuốtnhữngnămthángsaunàykhiđãtrưởngthành.
TácgiảHARVEYMCKINNONcũngcórấtnhiềuhoạtđộngchiasẻvớicộngđồnghơn30nămqua.Suốtnhiềunăm,ôngđãlàmtìnhnguyệnviênchohàngloạttổchứcphilợinhuận.Ôngkhôngnềhàbấtcứcôngviệcnặngnhọcnào,từviệcđiphânphátthưtừ,rửachénbátchođếnviệcthamgiavàoỦybanquốcgiacủamộtsốtổchứcphilợinhuậnlớntrênthếgiới.Cáchđâyvàithậpniên,ôngquyếtđịnhđemnhữngkỹnăngchiasẻcủamìnhnhânrộngratrongcáctổchứcphilợinhuậnđểphụcvụtrongcáclĩnhvựcbảovệcônglýxãhội,bảovệmôitrường.Ôngđónggópnhiềuchocôngviệctừthiện,chiasẻkinhnghiệm,ýtưởng,thờigianđểcùngmọingườixâydựngmộtcuộcsốngtốtđẹphơn.Nhiềunămqua,ôngđãtíchcựcnghiêncứu,tổngkếtcáckỹnăngchiasẻvàtìmcáchhuấnluyệnnhữngkỹnăngnàychohàngngànnhânviên,tìnhnguyệnviêncủacáctổchứcphilợinhuậnởhơn50quốcgiatrênthếgiới.
Mộttrongnhữnglídođểhaitácgiảgặpgỡnhauvàcùngviếtquyểnsáchnàylàvìcảhaiđềuyêuthíchviệchọchỏi,tìmkiếmkiếnthứcvàmuốntruyềnlạichongườikhác.Họnghĩrằngđiềunàysẽgiúpíchđượcchorấtnhiềungườivàgópphầnlàmchocuộcsốngtrởnêntốtđẹphơn.HaiôngrấtthíchthúkhitựnhậnthấymìnhgiốngnhưnhữngngườimàtácgiảMalcolmGladwellmôtảtrongquyểnsáchTheTippingPoint:luôntìmcáchtiếpthukiếnthức,họchỏi,trảinghiệmnhữngđiềumớimẻvàluôncómộtsựthôithúcsâuxatừbêntronglàmuốnđượcchiasẻnhữngđiềutốtđẹpnàyvớinhiềungườikhác.
GIÁTRỊCỦATHEPOWERofGIVING–CHOĐIlàCÒNMÃI
“Chođilàcònmãilàquyểnsáchcónộidungsâusắc,lờigiớithiệuthấmđượmchấtnhânvănvềsựchiasẻ,vềtấmlòngbaodung,rộngmở.HarveyMcKinnonvàAzimJamalđãtruyềncảmhứngchođộcgiảnhằmtạorasựthayđổitíchcựcchocuộcsống,đểmọingườicùngcólợi.Sứcmạnhcủasựchiasẻxóabỏkhoảngcáchgiữangườivớingười,từđótấtcảsẽcùnghiệplựctạodựngmộtthếgiớitốtđẹphơn.”
-TimDraimin
GiámđốccủaTidesCanadaFoundation
“Vềcơbản,sốphậncủachúngtađượcđịnhhìnhbởinhữnggìchúngtachiasẻ,chứkhôngphảibởinhữnggìchúngtanhậnđược.Cuốnsáchmanglạiniềmcảmhứngvôtậnlàmchocuộcsốngchúngtacónhiềuýnghĩahơn,giúpchúngtatrởthànhnhữngngườinhưchúngtamongmuốn.”
-RobinSharma
TácgiảcủaThemonkwhosoldhisferrari
“Chođilàcònmãilàquyểnsáchrấtthựctế,nóchothấytìnhyêuthươnggiữaconngườivớiconngườicógiátrịcựckỳlớnlao.Cuốnsáchđưalạinhiềuxúccảm,truyềncảmhứngvàniềmhyvọngtronglòngmỗiđộcgiả.Haitácgiảđãphảnánhnhữngsuynghĩ,tâmtưquanhữngtrảinghiệmthựctế,quanghiêncứuđượcchứngminhvàquanhữngcâuchuyệnkhôngthểnàoquênđểminhhọachoquanđiểmsốngcủamình.Nhữnglờikhuyênvềcáchsống,biếtyêuthươngvàbiếtchiasẻđềurấtđángđểchúngtasuyngẫm.Đâythậtsựlàquyểnsáchcầnthiếtchomọigiađìnhvàmọingười.”
-KaySprinkelGrace
TácgiảcủaHighImpactPhilanthropy
“HarveyvàAzimđãgợimởnhiềuýtưởngtrongquyểnsáchtuyệtvờivàquantrọngcủamình.Chođilàcònmãisẽmanglạinhiềuđiềutốtđẹpchocuộcsốngcủabạn.Nhữnggìhaitácgiảviếtđềumangđậmtínhnhânvăn,nhưngkhôngkémphầnkiênquyết,thôithúcmỗichúngtaphảisuynghĩvềnhiềucáchthứckhácnhauđểthểhiệnlòngnhânái,sựquantâmcủamìnhđốivớinhữngngườichungquanh.Vớinhiệthuyếtcủahọ,niềmđammêchiasẻđãtrởthànhmộtđiềurấtdễlantruyền.Bạnhãyđọcquyểnsáchnàyvàtiếptụcchiasẻnóvớimọingười.”
-TiếnsĩMichaelTobias
Nhàsinhtháihọc,nhàvăn,nhàlàmphim
“Nhữngýtưởngtuyệtvờitrongcuốnsáchnàysẽtruyềncảmhứngđểtạonênmộtthếgiớivớinhữngconngườibiếtquantâmlẫnnhau.Hãytặngcuốnsáchnàychotấtcảnhữngngườibạnyêuquý.”
-KenBurnett
TácgiảcủaRelationshipFundraising
“Bấtcứaiđọccuốnsáchnàyđềunhanhchóngbịảnhhưởngbởinhữnggìmàtácgiảgọilà
viruscủasựchiasẻ,vàdovậy,thếgiớinàysẽtrởnêntươiđẹphơnrấtnhiều."
-ArtHister,M.D
TácgiảcủaDr.ArtHister’sGuidetoLivingaLongandHealthyLife
CHƯƠNG1:SỨCMẠNHCỦASỰCHIASẺChúngtakhôngthểphủnhậnrằng,thếkỷ21màchúngtasốnghiệnnayđangdiễnranhững
cạnhtranhhếtsứcgaygắt,khốcliệt,đòihỏimỗingườiphảinỗlựcrấtnhiềutrongcôngviệccũngnhưtrongmọilĩnhvựccủacuộcsống.Dườngnhưchúngtachẳngbaogiờcóđủthờigianđểlàmnhữngviệccầnthiết,chẳnghạn:theokịpmộtdựán,hoàntấtmộtcôngviệcnàođó,haydànhthờigianchogiađình,bạnbè,kiếmđủtiềnđểmuanhà,sắmsửatiệnnghitronggiađình.Phảiđốimặtvớiquánhiềuthửtháchmỗingàykhiếnbạnluôntựhỏi:“Tạisaotôiphảimấtthờigianquantâmđếnviệcchiasẻ?”,hay:“Tôiđangphảiđươngđầumộtcáchgaygovớimọiáplực,làmsaomàcóthờigian,sứclựcvàcảmhứngđểchiasẻvớingườikhác?”,hoặclà:“Chẳngthấyaichokhôngtôicáigìcả,mọithứtôicóđượcđềulàdosựnỗlựcphấnđấucủachínhbảnthântôi,thếthìtạisaotôilạiphảichiasẻvớingườikhác?”.v.v.
Thậtra,sựchiasẻcómộtsứcmạnhlớnlaomanglạiniềmvui,hạnhphúcvàsứckhỏechochínhbạn.Trongchươngnày,chúngtôihyvọnggiúpbạnthấy,dùđangsốngtrongbấtcứhoàncảnhnào,ngaycảkhibạnđanggặpmộtsốkhókhăntrongcuộcsống,bạnvẫncókhảnăngđểchiasẻvớingườikhác.
NHỮNGQUÀTẶNGTRONGĐỜI
Cólẽtrênđờinàykhôngcómónquànàoquýgiábằngsựquantâmsâusắc,nhữnghysinhcaocảvàniềmkỳvọnglớnlaomàmỗingườinhậnđượctừchamẹ.Thếnhưngchamẹkhôngphảilàngườiduynhấtchochúngta.Trongsuốtcuộcđời,chúngtacònnhậnđượcrấtnhiềutừnhữngngườikhác,nhưquàtặngtừcácthầycôgiáo,nhữngngườibàcon,vàthậmchítừnhữngngườixalạnữa.Trườnghọc,bệnhviện,đườngsá,côngviên…đượcxâydựngnhờcôngsức,mồhôinướcmắtvàtiềnđóngthuếcủabiếtbaongười.
Thậtra,hầuhếtnhữnggìtacótrongđờiđềudocôngsứclaođộngkhổnhọccủangườikháctạora.Cuộcsốngêmảthanhbìnhmàchúngtacóđượcngàyhômnaylànhờsựhysinhmáuxươngcủabiếtbaothếhệđitrước.Khinghĩnhưvậy,bạnsẽthấymọingườitrongthếgiớinàyđềuchungtaygópsứclàmnênđiềukhácbiệtchocuộcsốngcủabạn,manglạinguồncảmhứngvôtậnvàgópphầnlàmchocuộcsốngcủabạntốtđẹphơn.Vậythìtạisaobạnlạikhôngcónhữngtácđộngtíchcựcngượctrởlạiđốivớicuộcsốngcủanhữngngườixungquanhmình?
Bạnthửsuynghĩvềmộtvàiconsốthốngkêtrênthếgiớisauđây:
Cứ4ngườithìcó1ngườibịđói.
Mộttỉngườikhôngcónướcsạchchonhucầusinhhoạt.
Cóítnhất200triệungườiđangchịuđựngnỗiđaukhủngkhiếpcủachiếntranh,củatùtộivàsựthốngkhổvềthểxáclẫntinhthần.
Cứcáchvàigiâylạicómộttrẻembịchếtvìnhữngcănbệnhmàchúngtacóthểngănngừađược.
Mộtphầnbảydânsốthếgiớichưabiếtchữ.
Trongcuộcsốngcórấtnhiềuthửtháchmàchúngtaphảivượtqua.Đểđốimặtvớinó,chúngtacóhaicáchđểlựachọn.Hoặclàdànhmộtchútthờigiangiúpđỡnhữngngườichungquanhvànghĩđếnviệcmìnhcóthểthayđổicáchsống,hướngtớimộttươnglaitốtđẹp,hoặclàchẳnglàmgìcảvàđiềunàycũngđồngnghĩavớiviệcbạnđangđểtuộtmấtnhữnggiátrịcủasựchiasẻ.Bạncũngcóthểthấyrằng,khimọingườicùngngồilạivớinhauđểtìmcáchgiảiquyếtnhữngvấnđềkhókhănthìchúngtathườngnhậnđượchơnlàmấtđi,đặcbiệtlàmỗikhi
tatựnguyệngiúpđỡmộtaiđó.
GIÁTRỊCỦASỰCHIASẺ
Bạnhãyhiểurằng,khibạncốgắngchiasẻ,giúpđỡngườikháclàbạnđangtựgiúpchínhmình.Nhờđóbạncóthểcóđượcnhữngđiềusauđây:
Tạothêmđượcnhữngmốiquanhệmới
Cảmthấyantoàn
Cóthêmnhữnghoạtđộngthúvị
Cósứckhỏetốthơn
Cảmthấytựhàovàthấycuộcsốngcủamìnhcóýnghĩahơnsaukhilàmđượcviệctốt.
Hạnhphúc
Thanhthảnvàyêuthương
Chođichínhlànhậnlại–điềunàynghecóvẻnghịchlýnhưnglạilàmộtsựthậtmàrấtnhiềungườicôngnhận.Chỉtrừkhibạnchođivớidụngýđượcnhậnlại–đólàlúcmàhànhđộngvốncaođẹpnàybịmấtđiýnghĩa–thìbạnsẽchẳngnhậnlạiđượcgìcả.Sựchiasẻthậtsựphảixuấtpháttừtìnhcảmchânthànhcủacontim,từchínhniềmvuicùnglòngvịthacủachúngta.Độnglựccủasựchiasẻhoàntoànlàdotựnguyệnmàkhôngcầnđềnđáp.Cónhưvậy,sựchiasẻmớimanglạinhiềuýnghĩa.Cácbậcchamẹchiasẻthứcăn,chỗởvàtìnhyêuthươngchoconcái,đơngiảnchỉvìhọyêuquýcácconchứkhôngphảivìhọmongchờđượcconyêuthươnglại.Suychocùng,ýnghĩacủasựchiasẻrấtcaođẹp,nhưngđôikhichúngtalạilàmhoenốýnghĩacaođẹpcủanó,nếunhưchúngtatraotặngđểrồichỉmongđượcngườikháccôngnhậnvàtrôngchờđượcđềnđáp.Điềunàyđãlàmchocảngườicholẫnngườinhậnđềukhôngcònnhậnthấygiátrịtốtđẹpcủaviệcchiasẻnữa.
Sựchiasẻtạonênnhữngmốiquanhệmới
Cácnhàtâmlýhọcnhậnthấytừtrẻsơsinhchođếnngườitrưởngthànhđềuluônkhaokhátmốiquanhệtácđộngqualạigiữangườivớingười.Nhữngđứatrẻkhôngđượclớnlêntrongtìnhyêuthươngthìkhitrưởngthành,dùrấtkhaokhátnhưngvẫnrấtkhóđểcóđượcmộtđờisốngổnđịnhvềcảmxúc.Ngườitrưởngthànhcũnggặpnhữngtổnthươngtươngtự.Thiếuvắngnhữngmốigiaolưuthântìnhvớingườikhác,tâmhồnchúngtathườngbịlệchlạc.
Thậtvậy,cuộcsốngcủachúngtađượchìnhthànhtừcácmốiquanhệkhácnhau,làtổnghòacủacácmốiquanhệxãhội.Quađó,tanhậnthứcvềthếgiới,vềbảnthânvàngaycả“sốphận”củamình:Nhữngngườicómốiquanhệtốtđẹpvớingườikhácthìmautrưởngthànhhơn,sốnghạnhphúchơn,tâmhồntrởnênrộngrãihơn.LinhmụcThomasMertonđãtừngviết:“Tâmhồncủachúngtacũnggiốngnhưcácvậnđộngviên,luôncầncóđốithủngangsứcngangtàiđểthểhiệnđầyđủsứcmạnhcủamình”.Cáccơbắpsẽtrởnênyếuđinếukhôngđượcluyệntậpthườngxuyênvàđầyđủ.Tâmhồncủabạncũngnhưthế!Vàcáchluyệntậptuyệtvờinhấtlàhãybiếtchiasẻvàlàmđiềutốtchongườikhácnhữngkhicóthể.
Sựchiasẻtạochobạncảmgiácantoàn
Sựchiasẻcũnglàmgiảmbớtnhữngnỗisợhãi,nhàmchántrongcuộcsốngcủachúngtadonóthúcđẩynhữngmốigiaotiếpxãhộivàlàmtăngcảmgiácsốngcómụcđích,cảmgiácantoànchomỗingười.
Mộtkếtquảnghiêncứumớiđâychothấy,nhữngngườixemnhiềutintứctrêntruyềnhìnhthườnglosợtháiquávềnhữngmốihiểmnguyđốivớicuộcsốngbìnhyên,hạnhphúccủahọ.Nguyêndolàvìphầnlớncácchươngtrìnhtruyềnhìnhđềutậptrungđưanhữngbảntin,nhữnghìnhảnhrùngrợn,bấtan,làmnảysinhtâmlýhoangmang,sợhãitronglòngkhángiả.Vàđángngạihơn,cuộcsốnghiệnđạiđangxuấthiệnngàymộtnhiều“nhữngcáikénngười”tìmcáchsốngthumìnhlại.Nóicáchkhác,nhữngngườinàychỉmuốntựnhốtmìnhtrongthápngàcủanhữngmốiquanhệvớingườithânmàđánhmấtdầnquanhệtốtđẹpvớihàngxóm.Chínhlốisốngíchkỷnàycànglàmchohọdễbịkẻxấutấncôngvàdễgặpnhữngchuyệnnguyhiểmhơn.
Cáchtốtnhấtđểvượtquanỗisợhãilàhãyđốimặtvớichúng,từđóbắtđầumộtquátrìnhtạonênsựkhácbiệt.Cộinguồncủamọihiểmnguyđềuxuấtpháttừhệquảcủanhữngmặttráixãhội,nhưngthườngthìchúngtakhôngdámnhìnthẳngvàonhữngvấnđềnày.Bảnchấtcủasựviệcdiễnrakhôngquantrọngbằngcáchmàchúngtađónnhậnnhữngsựviệcđó.Chúngtacầncótháiđộthíchhợpđểlàmgiảmthiểunhữngnguyênnhângâyramọibấtổntrongcuộcsốngcủamình.
Nhữnggiátrịmớitừsựchiasẻ
Sựchiasẻlàbíquyếtthenchốtđểmỗichúngtatựvượtlênchínhmình.Bạnhãydànhthờigianđểgiúpđỡ,anủi,hoặcđơngiảnlàởbêncạnhngườikhácmỗikhihọcần,điềunàysẽlàmchocácmốiquanhệcủabạntrởnêngầngũihơn.Từđó,tâmlýtựchomìnhlànhânvậttrungtâmchắcchắnsẽgiảmdầnđi;đồngthời,bạncònthoátkhỏicảmgiácsợhãivàcôđơnthườngngựtrịtronglòngmình.KếtquảdựánnghiêncứurấtquymôcủaRobertPutnam,đượctrìnhbàytrongquyểnBowlingAlonechothấyrõ:việcxâydựngmốiquanhệtốtđẹpvớingườikhácsẽgiúpchochúngtađượcantoàn,khỏemạnh,hạnhphúc,vàthậmchícòncóthêmlợinhuậnnữa.Bạnđãbaogiờcócơhộitìmđượcviệclàmtốtnhờvàonhữngmốiquanhệtốtđẹpchưa?Rồitrongnhữnglúclâmvàohoàncảnhkhókhăn,ngặtnghèo,bạncóđượcngườihàngxómgiúpđỡkhông?Nhữnglúcbạnkiệtsức,bạnbècủabạnđãgiúpbạnchămsócconcái?Danhsáchnhữngviệcmàchúngtacầnngườikhácgiúpđỡcòndàilắm!Vàchínhtrongnhữnglúcvấtvả,thậmchítronghoạnnạn,chúngtamớinhậnraailàngườibạntốtnhấtcủamình!
Sựchiasẻgiúpbạncóđượcsứckhỏetốt
KếtquảnghiêncứucủaViệnHànlâmYhọcHoaKỳchứngminhrằng,nhữngaidànhnhiềuthờigianđểchiasẻ,giúpđỡngườikhácthườngtạođượcnhữngảnhhưởngrấttốtchothểchấtlẫntinhthầncủahọ.MộtbàibáođăngtrêntạpchíAmericanHealththáng5/1988phântíchcácnghiêncứuvềđềtàinàychothấy:hoạtđộngtìnhnguyệnchiasẻ,giúpđỡngườikhácgópphầnlàmtăngtuổithọ,tănghạnhphúccủamọicánhân.Đólàdosựchiasẻgópphầnlàmchochúngtagiảmbớtcảmgiácnhàmchánvàlàmtăngcảmgiácsốngcómụcđích.Kếtquảnghiêncứuchothấy,nhữngngườikhôngthamgiahoạtđộngtìnhnguyệncónguycơđộttửcaogấp2,5lầnsovớingườithamgiahoạtđộngtìnhnguyệnítnhấtmỗituầnmộtlần.
Bàibáocònmôtảnhữnglợiíchkhácmàcácnhàkhoahọctìmthấyquacáchoạtđộngtìnhnguyện:
Tăngcườngkhảnăngmiễndịch
Làmgiảmlượngcholesteroltrongmáu
Tăngcườngsứcmạnhcủatim
Giảmnguycơtứcngực
Giảmcăngthẳng
Thếgiớinàysẽtrởnênkhácbiệtvàtốtđẹphơnrấtnhiềukhimọingườiđềubiếtchiasẻvàcảmthôngvớibảnthânmìnhvàvớingườikhác.
Sựchiasẻgiúpbạnpháthuynănglựctiềmẩncủabảnthân
CómộtchuyệnkểrằngnhàhiềntriếtRumi(*)mộthômhỏiThượngĐếkhithấyNgàiđingangquanhữngngườiănmàyđangngồibênvệđườngmàkhôngmảymaychohọmộtxunào:“ThưaThượngĐế,tạisaoNgàikhônggiúpgìchonhữngngườiănmàynày?”.ThượngĐếtrảlời:“Tađãlàmmộtđiềulàsángtạoracácngươi”.
Thôngđiệpmànhàhiềntriếtmuốngửiđếnchochúngtaquacâuchuyệnnàyđólà:Mỗichúngtađềucókhảnănglàmnhữnggìchúngtamuốnđểcảithiệnđờisốngcủamình-khảnăng“đánhthức”nhữngnănglựccòntiềmẩncủabảnthân.
Hầuhếtmọingườichỉmớisửdụngmộtphầnnhỏnănglựccủamình.Vàchắcchắnlâunaymỗichúngtađềuchưatừngkhámphávàkhaitháchếtnhữngnănglựctiềmẩnmàchúngtacó!Trongnhữnglúcngườikháccầnsựgiúpđỡ,chỉcầnbạnđưatayrachohọthìđiềuđócũnggiốngnhưmộtngọnnếnđượcthắpsánglênđểxuađimànđêmtămtối.Hạnhphúclớnnhấttrongcuộcđờinàylàđượcchođitìnhyêuthương,đểrồinhữngyêuthươngđólạithắpsángtronglòngbạn,thúcđẩybạnvươntớinhữngtìnhcảmcaothượng,quênđinhữngtịhiềmnhỏnhenđểchotìnhcảmgiữangườivớingườitrongcuộcsốngđượcthănghoa.Khibạnlàmđượcđiềuđó,tứclàbạnđãcóthểpháthuyhếtnhữngnănglựctiềmẩntrongbạn,đểgiúpđỡchínhmìnhvàngườikhác.
Chođếnnăm1997,Azimlàmộtkếtoánchuyênnghiệp.Vàonăm1993,ôngtrởthànhChủtịchHộiđồngQuảntrịvềphúclợixãhộitrongcộngđồngnơiôngcưngụvàôngđãtìnhnguyệnlàmviệcchonơinày20-25tiếngmỗituần.NhưngkhicólờimờigọiđónggópchoquỹpháttriểncủaTổchứcNhânđạoFocus,ôngđãnhanhchóngnhậnlờimờinàyđểđếntrạitịnạnAfghanistanởPakistantrongvàituần.
TrongkhoảngthờigianởPakistan,Azimđãcódịpchứngkiếnnhiềumảnhđờiđaukhổcósứclayđộnglớnđếntâmhồnông.ÔngđãnghekểnhiềuchuyệnvềcuộcsốngmànhữngngườitịnạnAfghanistanđãtrảiquasauchiếntranh.ChạytrốnkhỏiAfghanistanchỉvớivàibộđồtrênngười,cóngườiđãtậnmắtchứngkiếncảnhchamìnhbịgiếtnhưthếnào.Họđãlàmviệc14tiếngmộtngàychỉđểkiếmđược1đô-la.AzimcũngđãgặpnhữngemnhỏngườiAfghanistancùnglứatuổivớiconôngđangphảisốngcảnhkhốncùng.Nhữngcâuchuyệnđócứmãiámảnhông:“Chuyệngìsẽxảyranếucáccontôicũnglâmvàohoàncảnhtươngtựnhưthếnày?”.Ôngđãnghenhiềuđiềutốtđẹpvềnhữngmốiquanhệkhácnhautrongxãhội,chúngnốikếtnhiềutâmhồnvớinhautrongsựchiasẻ,baodung;nhưngđâylàlầnđầutiênôngthựcsựcảmnhậnđượccảmxúcchiasẻvàbaodungđó.Lúcngồitrênxetắc-xitrởvềkháchsạn,ôngđãkhóchồnnhiênnhưmộtđứatrẻ.
Suốtđêmhômđó,ôngkhôngsaochợpmắtđược.Ôngcứnằmtrằntrọcvàtrăntrở,tựhỏilàmthếnàocóthểgiúpđỡnhữngđứatrẻấy.Cuốicùng,ôngnhậnrarằng,nếutiếptụclàmmộtkếtoánchuyênnghiệp,ôngkhôngthểnàotạorađượcnhữngtácđộnglớnđểgiúpđỡnhữngngườikhốnkhổ,vàđócũnglàlúcôngkhôngcònthathiếtgìvớinghềkếtoáncủamìnhnữa.Ngaychínhtrongcáiđêmnhiềutrăntrởđó,ôngđãđưaramộtquyếtđịnhtạonênbướcngoặtmớitrongđờimình,đólàtheođuổisựnghiệpviếtláchvàdiễnthuyết.Đâylàđiềumàtrướcđóôngchưabaogiờdámnghĩđến.Cóthểnói,nhữngngàyởtrạitịnạnAfghanistanmanglạinhữngtrảinghiệmsâusắclàmthayđổicảcuộcđờiAzim,giúpôngtiếngầnhơnđếnconđườngpháthuynănglựctiềmẩncủabảnthân.
HỆTHỐNGTHANGBẬCVỀNHUCẦUCỦAMASLOWMộtsốngườichorằng,họkhôngthểchiasẻvớingườikhácvìngaycảbảnthânhọcòn
chưathỏamãnđượcnhữngnhucầuthiếtyếucủamình.CólẽnhữngngườinàyvẫncònđangdựavàohệthốngthangbậcvềnhucầucủaAbrahamMaslow.Quanhiềunămnghiêncứu,Maslowđãđưaramộtkimtựthápvềtámthangbậcbiểuthịnhữngnhucầucủaconngườibaogồm:Nhucầucănbảnđầutiênmangtínhsinhhọcrấtcầnthiếtđốivớisựsốngcủachúngtanhư:nước,thứcăn,chỗở,giấcngủ,tìnhdục...Nhucầuthứhailànhucầuvềsựantoàn,tứclànhucầuđượcbảovệ,chechởtránhnhữngnguyhiểmdothiênnhiêngâyravàdotrậttựxãhộiquyđịnh.Nhucầuthứbabaogồmnhữngnhucầuvềxãhộinhư:tìnhyêu,giađình,cácmốiquanhệ,côngănviệclàm...Nhucầuthứtưlànhucầuđượcthểhiệncáitôicủamỗingườithôngquasựthànhđạt,sựnổitiếng,bổnphận,tráchnhiệm,sựtựdo,độclập...Nhucầuthứnămđềcậpđếnnhucầuvềnhậnthứcbaogồm:kiếnthức,hiểutườngtậnýnghĩacácsựviệc,sựtựnhậnthức...Nhucầuthứsáuthểhiệnnhữngyếutốvềthẩmmỹ:vươntớivẻđẹphàihòavàcânđốicủacơthể.Nhucầuthứbảylànhucầuđượcthểhiệnđầyđủnănglựctiềmẩncủabảnthân.Nhucầunàyđượcthỏamãnquasựtrưởngthànhcủamỗicánhân,sựtựhoànthiệnvàsửdụngđượctiềmlựccủariêngmình.Nhucầucuốicùnglànhucầuvềtâmlinh,đượcthểhiệnquatínhsiêuviệtvànhucầugiúpđỡngườikhácpháthuynănglựctiềmẩn.TheoMaslowthìcácnhucầucủaconngườiphảithỏamãntrìnhtựtámthangbậcmàôngđưara.Ôngchorằng,mỗicánhânsaukhiđạtđượcmộtnhucầucănbảnnàođóthìmớitiếptụchànhđộngđểthỏamãnnhữngnhucầutiếptheo.TámthangbậcvềnhucầucủaMaslowcơbảnlàrấthợplí.Nhưngthựctếchothấyviệcthỏamãnnhữngnhucầunàykhôngnhấtthiếtlúcnàocũngphảiđitheomộttrìnhtựtừthấpđếncao.Chẳnghạn,mộtngườinàođóđangcốgắngđểhoànthiệnnhucầuthứba(nhucầuvềxãhội),nhưngphảiquakiếnthức(nhucầuthứnăm)thìnhucầunàymớiđượcthựchiện.Chiasẻđểtìmthấyhạnhphúcvàýnghĩacuộcsống
Tấtcảmọingườiđềukhátkhaocảmnhậnýnghĩacuộcsống,khátkhaovươnđếnsựhoànthiệnvàmongmuốnnhậnrahạnhphúcđíchthựccủacuộcđờimình.Thếnhưngđiềunàysẽkhôngbaogiờđạtđếnđượcnếubạnluônmangbênmìnhsựíchkỷ,luôntựchomìnhlànhânvậttrungtâm.Sựchiasẻphảibắtnguồntừmongmuốnđemlạihạnhphúcchongườikhác,khơidậyniềmtinvàlòngcanđảmđươngđầuvớinghịchcảnhđểtạonênsựkhácbiệtchođời.MẹTeresalàmộttấmgươngđiểnhìnhvềsựchiasẻhạnhphúc.Mẹđãtìmthấysựmãnnguyệntrongcuộcsốngkhitậntâmgiúpđỡvàlàmthayđổivẻmặtcủanhữngngườihấphốitừchỗđầybuồnđau,sợhãiđếntrạngtháithanhthảnvàbìnhan.Bằngcáchcốnghiếnđờimìnhchongườikhác,mẹđãgópphầnlàmdịubớtnỗiđauvàgiúphọthêmcanđảm.
Tôimuốnkểchocácbạnmộtcâuchuyệnngụngônthúvị:Cómộtngườisắpchếtđuối,mọingườivâyquanhhôlớn:“Hãyđưatayôngrachochúngtôicứu!”nhưngôngtalưỡnglựđểrồivậtvãchốngcựvớidòngnước.Cuốicùng,cóngườiđãnói:“Hãynắmlấytaytôiđi!”vàngaylậptức,ôngtađãnắmchặtlấy!Sựkhácnhauđólàgì?Rõràngngườiđànôngtrongcâuchuyệnnàythườngđượcnhậnnhiềuhơnlàchođivàôngtađãsuýtchếtvìchỉmuốnđượcnhận!
Nếulâunaybạnvẫncảmthấyhoặctựchomìnhlàmộtngườibấthạnhtrongcuộcsống,bạnhãythửlàmchongườikháchạnhphúc,bạnsẽthấyđượcđiềukỳdiệuxảyra.Nếubạnđangcảmthấytâmhồnmìnhtrốngrỗng,bạnhãythửlàmmộtviệcgìcóýnghĩavàxứngđáng,
chắcchắnbạnsẽcảmnhậnđượcsựbìnhantrongtâmhồn.
Điềuđánglưuýlàbạnphảithựchiệncôngviệcmộtcáchhăngsay,nhiệttình.Nếusựchiasẻcủabạnkhôngxuấtpháttừnhữngtìnhcảmthựcsựcủacontim,bạnsẽkhôngcòncảmthấyhứngthúvàcũngkhôngtinrằngviệclàmcủamìnhlàcóýnghĩa.
Cómộtcâuchuyệnkểvềmộtngườithợxâyrấtgiỏinhưngđãcaotuổi.Ôngtamuốncómộtcuộcsốngannhànbênvợconvàgiađìnhnênđãnóivớiôngchủvềquyếtđịnhnghỉhưucủamình.Ngườichủrấttiếckhiphảiđểmộtngườithợcónănglựcvàkinhnghiệmlâunămnhưôngphảinghỉviệc,nhưngcuốicùngcũngđãchấpnhận.Trướckhingườithợvềnghỉhưu,ôngchủkhẩnkhoảnmongôngcốgắnghoàntấtmộtngôinhàcuốicùng.Dùrấtmuốnnghỉ,nhưngngườithợcũngđànhmiễncưỡngđồngý.Vàôngtađãxâyngôinhàmộtcáchcẩuthảvớinhữngvậtliệuxâydựngkémchấtlượng.Khingườithợlàmxongngôinhà,ngườichủđãđếnxemvàvuivẻtraochiếcchìakhóacửachongườithợ.Ôngnói:“Đâychínhlàngôinhàcủaôngđấy,mongôngcoinónhưmộtmónquàvềhưumàtôidànhtặngông!”.Ngheôngchủnóivậy,ngườithợcảmthấythậtbànghoàngvàânhận.Giánhưôngbiếtngôinhànàyđượcdànhchochínhmìnhthìchắcchắnôngđãxâynótheomộtcáchkháchẳn.
Điềunàycũngcóthểxảyravớibấtkỳaitrongchúngta.Mỗingàysống,quatừngviệclàmvàýnghĩ,chínhlàlúcchúngtađangxâyngôinhàchoriêngmình,đangtạodựngcuộcđờicủariêngmình.Vàởmộtthờiđiểmnàođó,chúngtatỏrathiếunhiệttìnhđểrồisauđóphảihốitiếckhisốngtrongngôinhàkhônghoànhảodochínhmìnhxâynên.Nếuđượclàmlạitừđầu,chúngtasẽlàmtheocáchkhác.
Chínhvìvậy,bạnhãycưxửvớimọingườitheocáchmàbạnmuốnngườikhácđốixửvớibạn.Muốnđượcsốngtrongyêuthương,bạnhãyhọccáchyêuthươngngườikhác.Dùlàmbấtcứcôngviệcgì,bạnhãycốgắnghoàntấtbằngtấtcảlòngnhiệthuyếtvàsựsaymê.Sựchọnlựađúngcủabạntrongngàyhômnaysẽtạonênmộttươnglaihạnhphúcchobạnngàymai.
CHIASẺĐỂBIẾTRẰNGĐỜISỐNGTHẬTPHONGPHÚ
“Đờisốngphongphú”-theođịnhnghĩacủanhàtriếthọcvàthầnhọcCornelWest-làmộtcuộcsốngbiếtchiasẻvàsốngvìmọingười,cốgắnglàmchothếgiớinàyngàycàngtrởnêntốtđẹphơn.Nếubạnchorằngbạngiàucó,nhưnglạikhôngthểchiasẻsựgiàucó,điềutốthaykiếnthứccủamìnhchongườikhácthìchưahẳnbạnđãlàmộtngườithậtsựgiàucó.Ngượclại,nếubạnkhônggiàucó,nhưngbạnbiếtdànhthờigian,sứclựcvàsựhiểubiếtđểchiasẻvớinhữngngườichungquanh,cảmthôngvớinhữngngườicóhoàncảnhkhókhăn,độngviênhaygiúpđỡmộtaiđó,thìbạnđãlàmộtconngườirấtđỗigiàucó.Bạnsẽcónhiềubạntốtvàthấycuộcsốngcủamìnhthêmýnghĩavàhạnhphúc.Bạnsẽnhậnđượcnhiềuthứhơncảnhữnggìbạnmongđợi.
MahatmaGandhitừngnói:“Luônluôncóđủchongườinghèonhưngkhôngbaogiờcóđủchongườithamlam”.Trongcuộcsống,bạnsẽgặpkhôngítnhữngngườinghèoluôntỏlòngbiếtơn,trântrọngvớinhữngđiềuítỏimàhọcóđược,trongkhinhữngngườithamlamthìchẳngbaogiờcảmthấyđủ,dùcuộcsốngcủahọthựcsựsungtúc.
Nếucủacảicủabạnđánggiáhàngtỷđô-lamàbạnkhôngthểtìmthấyđộngcơnàohaymộtngườibạnnàođểchiasẻthìbạnlàmgìvớisốtiềnđó?Bạncóthểsốngtrongbaonhiêungôinhà?Bạncóthểláibaonhiêuchiếcxe?Bạncóthểănbaonhiêubữamỗingàyvàthậmchí,nếubạntựchophépmìnhphungphí,hưởngthụthỏathíchnhữnggìmìnhcóđược,thìbạnsẽlàmgìvớiphầntiềncònlại?
Cómộtcâuchuyệnkểvềmộtnhàdoanhnghiệpgiàucó,khôngbaogiờchiasẻbấtcứcáigìchoai.Mộthôm,cómộtnhàquyêngópđếnxinôngủnghộtiềnchomộttổchứctừthiện,nhưngđãbịôngkhướctừ.Saukhithuyếtphụcthậtlâu,cuốicùngnhàquyêngóphỏixinmột
nắmđấttrongkhuvườncủangườiđànônggiàucónàyvàxemđónhưmộtmónquà.Mongthoátkhỏisựquấyrầyvàbiếtrằngmộtnắmđấtcũngchẳngđánggiálàbao,ngườiđànôngđãđồngýcho.Vàingàysau,ngườiđànônggiàucónàycảmthấytòmònênđãtìmgặpnhàquyêngópđểhỏilýdotạisaoôngtachỉxinmộtnắmđất.Nhàquyêngóptrảlời,“Tôimuốnôngcảmnhậnđượcvẻđẹpcủasựchiasẻ,ngaycảkhiquàtặngchỉlàmộtnắmđất.Mộtkhiôngtrảinghiệmđượccảmgiáchạnhphúccủasựchiasẻ,dùrấtnhỏ,thìsaunàychắcchắnôngsẽtiếptụcchiasẻvớingườikhácnhữngmónquàlớnlaohơn”.
Khibạncốgắngtạonênsựthayđổitíchcựcchongườikhác,thìtứclàbạnđangtạonênsựthayđổitíchcựcchocuộcđờiriêngcủabạn.Khibạnchođicũngchínhlàlúcbạnnhậnlại–quantrọnglàbạnhãylàmđiềuđóthậtlòng,chắcchắnbạnsẽcảmnhậnđượcniềmvuithậtsựtrongtâmhồn.
NhàvănEarlNightingalekểmộtcâuchuyệnkhácvềmộtngườiđếnbênlòsưởilạnhlẽocủamìnhvànói:“Hãychotasứcnóng,tasẽchongươicủiđốt!”.Hẳnbạnnghĩrằnganhchàngnàythậtngớngẩnvàanhtasẽchẳngthểnàocóđượcsựấmáp.Sựchiasẻbaogiờcũngluânchuyểntheoluậtnhânquảcủavũtrụ.Bạncầnphảilaođộngkiếmcủitrướckhinhậnđượchơiấmcủangọnlửa.Nóicáchkhác,phầnthưởngcủachúngtaluônluônphùhợpvớicáchmàchúngtaphụcvụ-gieonhânnàosẽgặtquảấy-nhưkinhPhậttừngnhắcnhởconngười.
Cuộcsốnglàmộtquátrìnhchovànhậnkhôngngừng.Sựchođilàmphongphúcuộcđờibạn,giúpbạnhoànthiệnbảnthânvàsốngmộtđờisốnghạnhphúc.
NHỮNGĐIỀUSUYNGẪM
Sẽcònrấtnhiềukhổđautrongcuộcsốngnhưngcũngcónhiềucáchđểbạnvượtquavàvươnđếnmộtcuộcsốngtốtđẹphơn.
Khibạnchođi,bạnsẽnhậnlạirấtnhiều:nhữngmốiquanhệmới,tìnhbạn,cảmgiácantoàn,sứckhỏe,hạnhphúc,cảmgiáctựhào,mãnnguyện.Tâmhồnbạnsẽthêmthănghoamộtkhibạnbiếtmởrộnglòngmìnhvớimọingười.
Vớitinhthầntựnguyệnvàniềmsaymêlàmviệcthiện,bạnsẽpháthuyđượctiềmnăngsángtạocủariêngmình.
Cũngnhưnhiềungườikhác,bạnkhátkhaocảmnhậnhạnhphúccủacuộcsống.Dođó,cáchtốtnhấtlàsốnghếtmìnhđểpháthuyhếtnănglựctiềmẩncủabảnthânnhằmtạoramộtcuộcsốngtốtđẹpvàtươisánghơnchomìnhvàchongườikhác.
Bạnsẽkhôngbaogiờcảmthấymấtđikhiyêuthươngvàchiasẻ.Chỉkhinàobạnkhưkhưgiữchoriêngmình,mọithứsẽdễtuộtkhỏitầmtay.
Sựchiasẻlànhữngtrảinghiệmđẹptrongcuộcsống.
CHƯƠNG2:NHỮNGMÓNQUÀTỪTRÁITIMCóthểbạnđangcórấtnhiềuthứđểchiasẻvớingườikháchoặcbạnchỉcómộtítmàthôi.
Nhưngđiềuđócóhềchi,điềuchủyếulàsựchođixuấtpháttừnhữngtìnhcảmthậtsựcủacontimvàtiềmlựccủariêngbạn.Bướcđầutiênđểsựchođicóýnghĩalàbạnnênnghĩxemmìnhcóthểchiasẻnhữnggìvànhữngcáiđócógiátrịđốivớingườikhácnhưthếnào.
Bạnhãyđánhgiálạinănglực,kỹnăngvàcácnguồnlựcvậtchấtkhácmàmìnhđangcó.Đócóthểlàthờigian,tiềnbạc,khảnăngtổchứcmộtbuổiquyêngóptừthiện,mộtkinhnghiệmsốnghoặccóthểlànhữngquàtặngtinhthầnnhưtìnhyêuthương,lờinóichântình,sựquantâm,…Háibiếungườihàngxómcủamìnhmộtbórautrongvườn,gọiđiệnthoạichomộtngườibàconởxadùchỉđểthămhỏivàicâu,họccáchtunghứngđồvậtđểlàmchođámtrẻnhỏcảmthấyvuithích...đềulànhữngmónquàthểhiệnsựquantâm.Bạnkhôngcầnphảitốnkémquánhiềutiềnbạchaythờigianđểtạonênnhữngmónquànhưvậy.
MỗichúngtađềucókhảnăngkhơidậysựquantâmvàhàohứngcủangườikháctrongviệctraotặngnhưcậubéTravortrongbộphimdựatheotiểuthuyếtcủaCatherineRyanHyde-PayItForward(Đápđềntiếpnối).Cậubé11tuổinàyđãđưaramộtýtưởngcóthểlàmthayđổicảthếgiới:Nếuaiđólàmmộtđiềutốtchomình,bạnhãythểhiệnlòngbiếtơnbằngcáchlàmđiềutốtchobangườikhác.Ngàyhômsau,bangườinàymỗingườilạilàmđiềutốtchobangườikhácnữa.Rồingàykếtiếp,từngngườitrongsốnhữngngườinàytiếptụclàmđiềutốtchobangườikhácnữa…Cứnhưthế,trongvònghaituầnsẽcó4.782.969ngườiđượcđónnhậnvàlàmviệcthiện,khiếnthếgiớitrởnêntốtđẹphơn.
ChuyệnphimđãgâyxúcđộngmạnhvàQuỹPayItForwardđượcthànhlậpnhằmkhuyếnkhíchtrẻemởkhắpnơitrênthếgiớimởrộngvòngtaynhânái,giúpcácemhiểurằngcácemcóthểlàmthayđổicảthếgiớibằngtấmlòngrộngmởcủamình.
Trongchươngnày,chúngtôigiớithiệunhữngmónquàmàcácbạncóthểchiasẻvớingườikhácnhư:
Tìnhyêuthương
Nụcười
Kiếnthức
Khảnănglãnhđạo
Niềmhyvọng
Cuộcsống
Thờigian
Tiềnbạc
Kỹnăng
Sứckhỏe
Sựâuyếm
Sựquantâm
Lờikhuyên
CHIASẺTÌNHYÊUTHƯƠNG
Sựchiasẻchânthậtxuấtpháttừtìnhyêuthương.Tìnhyêuthươnglàvẻđẹptỏasángtâmhồnvàtìnhyêucóđủsứcmạnhlàmthayđổicảthếgiới.
Mọitôngiáođềukêugọichúngtamởrộngtấmlòngquantâm,chiasẻvớingườikhác.Thídụ,CơĐốcgiáokhẳngđịnh:“Cóbađiềutrườngtồnmãimãitrênthếgiannày,đólà:lòngthủychung,niềmhyvọngvàtìnhyêuthương.Trongbađiềuđó,tìnhyêuthươngcósứcmạnhmãnhliệtnhất”.TrongPhậtgiáo,điềurănquantrọngnhấtdànhchocácPhậttửlàlòngtừbi.TheoDoTháigiáo,từ“khoandung”đượcdùngđểmôtảviệctạodựngmộtthếgiớitươiđẹphơnvàngườiDoTháiđượcnuôidạyđểlàmnhữngviệctốt.KinhCorancổvũ,khuyếnkhíchngườitheođạoHồigiúpđỡ,chiasẻvớinhữngngườiđanggặpkhókhăn.Còntrongcáctôngiáokhác,chẳnghạnnhưđạoHindu,sựrộnglượngluônđượctándươngvàxemlàmộtconđườngđểcứurỗilinhhồn.
Chodùmỗichúngtaxuấtthântừnhữngtầnglớpxãhộikhácnhau,lớnlêndướiảnhhưởngcủanhữngnềnvănhóakhácnhauhoặctheonhữngtôngiáokhácnhau,nhưngtìnhyêuthươngcóthểkéogầntấtcảcáckhoảngcáchđó.Sứcmạnhcủatìnhyêuthươngkỳdiệuđếnmứccóthểbiếnmộtkẻthùthànhmộtngườibạn.Chínhvìvậy,bạnhãytraotặngtìnhyêuthươngởbấtcứnơinàobạnđặtchânđến,màtrướchếtlàởngaytrongchínhcănnhàmình.Hãyyêuthươngconcái,ngườibạnđời,bạnbè,đồngnghiệp,hàngxómvàtấtcảnhữngngườisốngquanhbạn.
Nhiềungườiphảilớnlêntrongnhữnghoàncảnhrấtkhắcnghiệt,phảichịuđựngnhữngtổnthươngvềtinhthần,tìnhcảmngaytừkhicònnhỏ.Đếnkhitrưởngthành,từthẳmsâutâmhồn,họđãđánhmấtđitìnhyêu,niềmhyvọngvàocuộcsống.Vớinhữngconngườiấy,chỉcótìnhyêuthươngmớilàphươngthuốcnhiệmmầunhấtđểchữalànhmọivếtthương.Trênconđườngtìmkiếmthànhcôngvàhạnhphúccánhân,tâmtínhconngườithườngtrởnênrấtphứctạp,đôikhihọxúcphạmbạn,làmtổnthươngbạn,họtỏrathờơvàlãnhđạmvớibạn.Thếnhưng,nếuchịukhósuynghĩlạimộtchút,bạnsẽthấychínhmìnhcũngnhưthế.Đôikhi,dovôtìnhhaycốý,bạncũngkhôngítlầngâyranỗiđautinhthầntươngtựđốivớingườikhác.Đólàlýdotạisaosựcảmthôngvàtìnhyêuthươngvôđiềukiệnlạicóýnghĩaquantrọngđếnthế.Nóphábỏcáivòngluẩnquẩntiêucựctrongcácmốiquanhệ,làmsốnglạitìnhyêuthươngvàsựtậntụymàconngườicóthểdànhchonhautrongcuộcsống.
Đểyêuthươngkhôngphảilúcnàocũngdễ
Khôngaicóthểphủnhậntìnhyêuthươnglàchỗdựatinhthầnvữngchắcnhất,lànềntảngpháttriểntấtcảcáckhíacạnhkhácnhautrongcuộcsốngvàphầnchínhyếutrongtìnhyêulàsựtựnguyệnhysinh.
Chamẹthườnghysinhhếtmìnhvìhạnhphúccủaconcái.Họsẵnsàngtừbỏnhữngthóiquen,nhữngsởthíchriêngđểdànhsựưutiênchoconmình.Chínhtìnhyêuthươngđãtrởthànhđộnglựckhiếnhọlàmđượcđiềuđó.Khicócon,mỗichúngtasẽcảmnhậnđượcsâusắcsuốinguồnyêuthươngấy.
Hônnhânchỉbềnchặtkhibạnyêuthươngngườibạnđờibằngmộttìnhyêuvôđiềukiện.Điềunàycónghĩalàbạnyêuconngườithậtcủahọ,yêunhữnggìmàngườiấycó,chứkhôngphảilàyêuconngườimàbạnmuốnhọtrởthành.Đúnglàkhôngdễgìthựchiệnđượcđiềuấy,nhưngnếulàmđượcthìđólàmónquàtuyệtvờinhấtcảhaidànhtặngchonhau.Cácbậcchamẹcóthểyêuthươngvàhysinhchoconcáivôđiềukiện(đặcbiệtlàkhichúngchưatrưởngthành)nhưnghọlạirấtkhókhănkhiyêuthươngnhữngngườixalạmộtcáchvôđiềukiệnnhưvậy.Bởivì,tìnhyêuvôđiềukiệnđòihỏirấtnhiềuthờigian,sựtậntụyvàcảsựquantâm.Sự
quantâmchỉđếnkhibạnnhậnthứcrõđộngcơthúcđẩy,cảmxúc,tưtưởngcủabạnvàbạnphảithườngxuyênnhìnnhậnlạichúng.HàngngàyvẫncóhàngtriệuPhậttửvànhiềungườikhácvẫnđấutranhđểđạtđượcsựbìnhantrongtâmhồn.Mộttrongnhữngphươngpháphiệuquảnhấtgiúptâmantịnhđólàngồithiền.Khitâmhồnđượctĩnhlặng,mọicăngthẳngsẽđượcgiảitỏa,bạnsẽdễcảmthôngvớingườikhác,quanhệgiữabạnvàmọingườivìthếsẽgắnkếthơn.Nóichocùng,khibạncànghiểurõvềbảnthânmình,bạncàngcócơhộitrởthànhconngườitốthơn.
Thídụ,vẻtứcgiậnbênngoàicủamỗichúngtathườnglàbiểuhiệncủanhữngdạngcảmxúckhácđangbịchegiấubêntrong,chẳnghạnnhưnỗisợhãihayđaukhổ.Mộtkhihiểuđượcnguyênnhânsâuxacủasựgiậndữ,bạncóthểtựđiềuchỉnhvàyêuthươngngườikhácnhiềuhơn.Điềutuyệtvờinhấtởđâychínhlàbạnhọcđượccáchkiềmchếvàbiếttựchủbảnthân.Dođó,thayvìbộclộtấtcảsựgiậndữ,bạncóthểthểhiệnnhữngcảmxúccủamìnhmộtcáchkhácnhẹnhànghơn.Thayvìnói:“Chuyệnđólàmtôitứcmuốnđiênlên!”,bạncóthểnóimộtcáchbìnhtĩnhmàvẫnkhiếnngườinghephảisuynghĩnhư:“Chuyệnvừarồikhiếntôicảmthấyrấtbuồn”.
Nhờhiểurõnguyênnhângâyranhữngxúccảmvàbiếtcáchthểhiệnchúngmộtcáchnhãnhặn,chânthật,bạnsẽthắtchặthơnmốiquanhệvớinhữngngườikhác.Đâycũnglàmộtbướctiếnquantrọngđểpháttriểncátínhđángyêucủabạn.Sựtĩnhtâmgiúpbạnpháthiệncảmxúcthậtcủamìnhvàbiếtcáchdiễntảchúngvàomộtthờiđiểmthíchhợpnhất.
Đừngnhầmlẫnnhữngthứkhôngphảilàtìnhyêu
Trongcuộcsống,từ“yêu”thườngbịlạmdụngvớinhữngnghĩakhácxavớinghĩagốccủanó.Chúngtathườngnghemọingườinóivớinhau:
“Hắntarấtyêutiền.”
“Côấyyêuthíchcáckiểugiàydép.”
“Bọnnóyêuthíchđánhnhau.”
Hầunhưngàynàochúngtacũngnghetừ“yêu”đượcthốtlênvớinhữngýnghĩabịbópméo.Yêutiềnkhôngphảilàtìnhyêuthương.Đócóthểlàsựámảnh,mộtsựthúcép,mộtnhucầuthiếtyếu.Tươngtự,yêugiàydéphayyêuthíchnhữngthứkháccũngkhôngphảilàtìnhyêuthương.Đóchỉlàsởthíchhaysựmongmuốncóđượcmộtmónđồđặcbiệtnàođómàthôi.
Lúclâmchung,chẳngcóaitrăngtrối:“Giámàtôicóthêmnhiềuđôigiàytrongcuộcđờimình”.Trongphútgiâysinhlytửbiệt,conngườithườngchỉnhớvềnhữngngườithânyêu,nhữngkỷniệmvui-buồn,nhữnglỗilầm,nhữngdaydứt,ânhậnmàhọđãgâyrachongườithân.Hoặcngườitacũngcóthểnhớvềnhữngđiềucaocảkhácnhư:tìnhyêuthiênnhiên,yêucuộcsống,lýtưởngcốnghiếnchoxãhội,chonhânloại–hầuhếtlàbiểuhiệncủasựhysinhvàtìnhyêuthương.Họthườnghốitiếcvìmìnhđãthiếuquantâm,thiếuyêuthươngđốivớingườithân,haybuồnbãvềnhữnghiểulầm,nhữngxíchmích,nhữngchuyệnbuồn...Thôngthường,vàogiâyphútcuốiđời,conngườithườngmongmuốnthựchiệnnhữngtâmnguyệnmàhọchưahoànthànhlúccònkhỏemạnh.
Trongquyển“Bảythóiquenđểthànhđạt”,tácgiảStephenCoveynhắcnhởchúngtarằng“Yêulàđộngtừ”.Chonên,tìnhyêukhôngthụđộng.Tìnhyêuđòihỏiphảihànhđộngvàthựchành.Đừngđểtìnhyêutrongtâmhồnbạnbịthiênlệch,méomóbởiảnhhưởngtừnhữngchuyệntìnhtrênphimảnh-nhữngmốitìnhdiễnratrongchớpnhoáng,rồisớmvụttan.Đólànhữngtìnhyêunôngcạn,hờihợtvàchỉđưađếnnhữngđauđớn,bấthạnh.Trênthựctế,tìnhyêuluôncầncóthờigianđểvunđắp,đểlớnlênmỗingày.Bạnsẽcảmnhậnđượcsựbìnhanthậtsựtrongtìnhyêu.Hơnthếnữa,tìnhyêuđãtrởthànhmộtđiểnhìnhcủachovànhậnvàlà
biểutượngcủasựgắnkếtconngườivớinhau.
Dànhthờigianđểbàytỏtìnhyêuthương
Chìakhóadẫnđếnmộtcuộchônnhânhạnhphúclàcácbạnphảibiếtdànhthờigianchonhauđểcùngtròchuyện,âuyếmvàđểýđếnnhữngđổithaycủangườibạnđời.Cónhưthếngườinàymớibiếtcáchchỉnhsửađểphùhợpvớinhữngtưtưởngvàcảmxúccủangườikia.Nếugặpkhókhănvềtàichính,cácbạncóthểbàntínhviệcthaynhauchămsócconđểtạocơhộichocảvợlẫnchồngcóthểđilàmkiếmthêmthunhập.
Thườngthìtrướckhicócon,vợchồngsẽcónhiềuthờigiandànhchonhau.Họcóthểtròchuyện,dạochơi,âuyếm,cùngnhaunuôinhữngmơước,dựđịnh,cùngnhaulàmviệcnhà,tỏrađặcbiệtchămsóclẫnnhau.Thếnhưng,khiđãcócon,quỹthờigianmàhaingườidànhchonhausẽbịgiảmđirấtnhiều.Vìvậy,điềuquantrọngđểhônnhânhạnhphúclàmỗingườiđềuphảibiếtdànhthờigianquantâmđếnnhauvàgiữđượcnhữngkhoảnhkhắclãngmạn,ngọtngàocủatìnhyêu.Dùviệccóconkhiếncảvợlẫnchồngđềubậnrộn,nhưnghãythắtchặthơnnữasợidâygiaocảmgiữahaingườibằngcáchquantâm,chămsóclẫnnhau.Trongtìnhyêuluôntồntạinghịchlý:“Haingườituyhai,nhưngvẫnlàmột”.Chamẹcóhạnhphúc,concáimớiđượcchămsócvàsốngtrongtìnhyêuthươngtrọnvẹn,đócũnglàmónquàtốtđẹpnhấtbạndànhchoconcáimình.
Cáchbàytỏtìnhyêuthương
Tìnhyêuchânthậtthườngrấtvịtha.Ngườicótìnhyêuchânthậtthườngnghĩnhiềuđếnnhucầuvàhạnhphúccủangườikháchơnlàcủabảnthânmình.Tìnhyêuchânthậtlàmchochúngtathayđổibảnthânvàngàymộttrưởngthànhhơn.Mộtmốitìnhsâusắcbaogiờcũngtrườngtồnngaycảsaukhingườiđóđãtừgiãcõiđời.Tuynhiên,tìnhyêukhôngđượcbàytỏthìkhôngbaogiờđạtđượcýnghĩađíchthựccủanó,bởivìtìnhyêucàngđượcbàytỏthìtìnhyêucàngtrởnênsâusắc.
Chiasẻtìnhyêuthườngđòihỏirấtnhiềucốgắng.Cóbaonhiêungườichorằnghọquábậnrộnvớicuộcsốngnênkhôngthểdànhthờigianbàytỏtìnhthươngyêuđốivớingườikhácđược?Cóbaonhiêungườithậtsựđộngviên,anủinhữngngườisốngbênhọ?Khibạnkhônghềsođotínhtoánnhữngviệctốtbạnđãlàmchongườikhác,nhấtlàkhibạnsẵnlòngchiasẻgánhnặngvớingườithân,sẵnlòngbỏbớtnhữngdựtínhriêngtưcủamìnhđểgiúpđỡngườikhác,thìbạnđãcómộttìnhyêuvôđiềukiện.Đâylàquàtặngtuyệtvờinhấtmàbạncóthểtraotặngchomọingườiquanhbạn.
Thathứlỗilầmchonhữngngườiđãtừngxúcphạmbạntrongquákhứcũnglàmộtcáchbiểulộtìnhyêu.Hãyhiểurằngtấtcảchúngtađềuchỉlànhữngcánhânchưahoànhảo.Chỉbiếtgặmnhấmnỗiđautinhthầnvànhữnggiậnhờntronglòng,thìchẳngkhácnàotađangtựcôlậpbảnthânvàíchkỉkhôngchịuthathứ.Lốisốngkhépmìnhchẳngkhácnàobứctườngngăncảnbạnyêuthương.Khimuốntâmsựvớiaiđóvềmộtvấnđềmàbạncảmthấykhókhănhoặcengại,hãymạnhdạnvượtquathửtháchbanđầunày!Thàrằngmộtlầndámtraođổithẳngthắnvớinhaucònhơncứgiữmãinhữngengạitronglòngđểrồisaunàyphảitiếcnuối.Đôikhi,bạncầnphảimạnhdạnhơn,đâycũnglàmộtdạngcủatìnhyêuthươngchânthật.
Chẳnghạn,Michellekhôngthíchcáchmàmẹcôcứhốithúccôphảilậpgiađình.Đặcbiệt,côcảmthấyrấtbựcbộikhimẹthườngxuyênđềcậpchuyệnnàyngaytrướcmặtbàconhọhàngvàkháchkhứa.ĐiềuđókhiếncôcảmthấybịáplựcvàtổnthươngvìnămnayMichelleđã37tuổi.Côcũngrấtmuốnlậpgiađìnhnhưngcôlạithấylúngtúngkhibàytỏđiềunàyvớimẹ.Cuốicùng,Michelleđãlấycanđảmnóivớimẹrằng,thậtsựthìcôcũngcómongmuốnnhưmẹvậy,nhưnglậpgiađìnhvốndĩđâuphảilàchuyệnđơngiản,vànếumẹcôcứnóivềchuyệnnàytrướcmặtngườikhác,sẽkhiếncôcàngkhóchịuvàphảnkhánglạiýkiếncủamẹ.Côrấtsẵnlòngtâmsựvớimẹvềchuyệnnày,chỉvớiđiềukiệnlàmẹcôkhôngđềcậpnótrướcmặtmọi
ngườinữa.Côthậtlòngmongmẹmìnhhiểuđượcnhữngnỗikhổtâmcủacô.Cuốicùng,mẹcủaMichellecũngcảmthấythậtnhẹnhõmkhibiếtcongáimìnhthậtrarấtnghiêmtúctrongviệctìmkiếmngườibạnđời.Mốiquanhệcủahọđãđượccảithiệnrấtđángkểsaubuổitròchuyệnđó.
Bạnđừngchầnchừkhimuốnbàytỏtìnhyêuthương.Cáchđâykhônglâu,AzimcóđếndựlễtangcủaRonaleSanjay-đứacontrai21tuổicủamộtngườibạnthân.Anhđãchứngkiếncảnhmọingườirấtđaulòngtrướcsựrađiđộtngộtcủachàngtraitrẻđầytàinăng.Chamẹchàngtraigầnnhưchếtlặngtrướcmấtmátquálớnnày.Azimvẫncònnhớrấtrõcảnhchamẹchàngtraiđauđớnkhóclóctronglễantángcontraimình.Cácthànhviêntronggiađìnhvàbạnbècủangườiđãkhuấtquỳhànggiờđồnghồtrướcmộphần.Mọingườiđềuđaubuồntrướcsựrađiquáđộtngộtcủachàngtraitrẻ,cảmgiácmấtmátbaotrùmcảkhônggiantĩnhlặng.Nhưngtạisaophảiđợiđếnkhimộtngườimàtayêuquýgiãtừcõiđờithìchúngtamớichịubiểulộtìnhyêuthươngvàniềmđauđớn?Tạisaochúngtakhôngbàytỏvớigiađình,bạnbèvàmọingườitấmlòngyêuthươngcủachúngtangaykhihọcònsống?
Hãybàytỏtìnhyêuvớimọingườixungquanhngaykhichúngtacònhiệndiệntrongcuộcsốngnày.Hãynhớrằng:tìnhyêulàngọnlửasưởiấmcuộcđờicủamỗingườichúngta.Vàvìvậy,bạnđừngngầnngạikhimuốnnóivớiaiđórằngbạnrấtyêuquýhọ!
CHIASẺNỤCƯỜI
Nụcườilàphươngthuốcquýgiánhất.Từlâucácnhànghiêncứuđãchứngminhđượcrằngkhichúngtacười,bộnãosẽtiếtrachấtendorphinscótácdụnglàmgiảmcơnđau,tăngcườngsựlanhlợi,hoạtbát,đồngthờimangđếnchochúngtacảmgiácphấnkhởivàvuivẻ.
Cuộcsốngngàynaycủachúngtaphảiđốimặtvớirấtnhiềuthửthách,từkhókhănkinhtếchođếnxungđộtsắctộc,khủngbố;từônhiễmmôitrườngđếndịchbệnh.Vìthế,chúngtarấtcầntiếngcườiđểtâmhồnđượcthanhthản,tinhthầnđượcthưtháivàgiảmbớtáplựctừnhữngtoantínhđờithường.
Bạncóthểvượtquanhữngkhúcquanhcủacuộcđờimìnhdễdànghơnbằngcáchmỉmcườivớichúng.Khôngnhữngthế,bạnhãymỉmcườivớichínhmìnhvàvớimọingười.Khibạnbiếtmangnụcườiđếnnhữngngườichungquanh,cónghĩalàbạnđãmangniềmtinđếncuộcsốngcủahọ.Nhờđó,chúngtađềucảmthấyđượcchiasẻ,đượcđộngviênvàkhíchlệ.
Trongnhiềunềnvănhóakhácnhau,sựhàihướclàphươngthứctốtnhấtđểchữalànhmọinỗiđau.Dùgiàucóhaymạnhkhỏe,aicũngtrảiquaítnhiềuđaukhổtrongđời.Mứcđộthăngtrầmtrongcuộcsốngtùythuộcvàotừnghoàncảnhcụthểvàtùythuộcvàosựbiếnđổithờicuộcởquanhta.Tiếngcườilàmgiảmbớtnỗiđauvàsựsợhãi.Thậtvậy,cácdanhhàituyệtvờinhất,nổitiếngtrênthếgiới,phầnlớnđềuxuấtthânvàtrưởngthànhtronghoàncảnhrấtkhókhăn.Phảichăng,sựhàihướcchínhlàcơchếchịuđựngđaukhổmàtạohóabantặngchomỗingườichúngta?Hãynhớrằng,khinghĩvềnhữngđiềuvuivẻ,bạnsẽcảmthấymìnhhạnhphúc,mọingườisẽthíchthúkhiởbênbạnvànhữngmốiquanhệhiệntạicủabạncũngsẽđượccảithiệntốthơn.
TheotrangwebvềđềtàiTiếngCười,trẻnhỏcườimỗingàytrungbình150lần,cònngườilớnchỉcườicó15lầnmộtngàymàthôi.Nhữnglotoantrongcuộcsốngkhiếnchongườilớnchúngtamấtdầnđisựhồnnhiên,vuivẻcủatrẻthơ.Thậmchí,cónhữngngườicòn“bỏquên”cảtiếngcười,cuộcsốngcủahọchỉcònnhữngtoantínhvàloâu.Nhưthếchẳngphảilàmộtđiềuđángtiếchaysao?
Tuynhiên,cáigìcũngcótínhhaimặtcủanó.Bêncạnhmặttíchcực,tiếngcườicònẩnchứanhữngkhíacạnhtiêucực.Ngườitacóthểsửdụngtiếngcườitheocáchthứcrấttànnhẫnđểchếnhạongườikhác,đểphânbiệtđốixửhaylàmchongườikhácxấuhổ.Tiếngcườilàmột
côngcụ,nóphảiđượcsửdụngmộtcáchcẩnthậnvàtếnhị,đểpháthuyhếttínhtuyệtvờivàsứcmạnhcủanó.
Bạnchiasẻquàtặngtiếngcườinhưthếnào?Nào,chúngtathửbắtđầunghiềnngẫmxemđiềugìlàmchongườitacười.Nhữngtròvuinhộn,kểchuyệntiếulâm,lờinóidídỏm,cườicợtbảnthân…Nhiềulắm!
CHIASẺKIẾNTHỨC
Mỗingườiđềucónhữngcâuchuyệnđểkểlại,nhữngtrảinghiệmquýgiáđượcrútratừnhữngtrởngại,tháchthứcmàmìnhgặpphảitrongcuộcsống.Chúngtanênchiasẻkiếnthứcvàkinhnghiệmsốngvớinhữngngườichungquanh.Khiđó,bạnsẽphávỡđượcnhữngràocảnquanhmình,cácmốiquanhệthântình,sựtintưởngsẽđượchìnhthành,bạnsẽtrởnênýnghĩahơnđốivớimọingười.
Nhữngthôngtintrênbấtkỳphươngtiệntruyềnthôngđạichúngnào–từbáochíđếntruyềnhình–đềuchobạnsựnhậnthứcvềnhữngđiềucótrongthựctế,mặcdùđôikhichúngcũngbịbópméo,xuyêntạc.Nhưngchínhsáchvởmớicóthểgiúpbạnnhậnthứcsâusắchơnvềnhữngvấnđềmàbạnđanggặpphải.Cóthểnói,sách(haykiếnthức)làmónquàtuyệtvờiđểtraotặngvàlàcáchthứchaynhấtđểxâydựngmốiquanhệvớimọingười,giúphọgiảiquyếtnhữngkhókhăntrongcuộcsống.
Đừngmấtquánhiềuthờigianchotruyềnhình
Nếubạndànhquánhiềuthờigianxemtruyềnhình,cóthểlàbạnđanglãngphícuộcđờimình.Truyềnhìnhcóthểtiếpthêmhươngvịchocuộcsống,cungcấpchobạnnhữngthôngtincầnthiết,nhưngnếuquálạmdụng,nósẽkhiếnbạnchẳngcònthờigianđểsốngmộtcuộcsốngđúngnghĩa.
GrouchoMarxtừngnói:“Truyềnhìnhtốtchotrítuệ,nhưngmỗilầncóaimởtruyềnhìnhxemliêntụcthìtôisẽđingaysangphòngkếbênđểđọcsách”.
TrongquyểnBowlingAlone,RobertPutnamchorằngxemtruyềnhìnhquánhiềulàmchúngtamắcphảithóiquenhưởngthụbịđộng,đồngthờinócũnglấyđinhữngkhoảngthờigianmàlẽrachúngtadànhchocácmốiquanhệtrongxãhộiýnghĩahơn.Mộtsốngườixemtruyềnhìnhnhiềuđếnnỗi,họchẳngcònnhiềuthờigianđểtròchuyệnvớingườithânhoặcđểýđếnnhữngđiềuthúvịkhácđangdiễnraxungquanh.Điềunàykhôngchỉcảntrởviệchìnhthànhtínhcộngđồngmàcònảnhhưởngđếnnếpsốnggiađìnhcủahọnữa.
Thếnên,đừngbậtti-vichỉvìnóđangởngaytrướcmặtbạnhoặcchỉvìbạnđãcóthóiquenđó.Chỉcầnlàmđượcđiềunàythôiđãlàmộtmónquàcógiátrịbạndànhtặngchobảnthânmìnhvàchoconcái.Mộttrongnhữngngườibạncủachúngtôiđãthựchiệntheocáchnày.Cáchđây8năm,bađứaconcủaanhsuốtngàysaymêxemtruyềnhình,anhnhậnthấyđiềunàykhôngtốtchosứckhỏecũngnhưlốisốngcủachúng.Cuốicùnganhcươngquyếtđemcấtti-vidướitầnghầmvàhủybỏdịchvụthuêbaotruyềnhìnhcáp.Lúcđầu,cậucontrai15tuổikhôngvuitrướcquyếtđịnhcủacha.Dầndần,bọntrẻbiếtdànhthờigianđểluyệntậpthểdụcthểthaonhiềuhơnvàhamđọcsáchhơn.Cảnhàlạicóthêmnhiềuthờigiancùngtròchuyện,vuiđùavớinhau.Bâygiờthìcậucontraiđãhiểuravàtỏlòngcảmơnmónquàtuyệtvờichamìnhđãlàmchoanhemcậu.Cuộcsốnggiađìnhanhngàycàngthêmhạnhphúc.
Cácbạnhãythửlàmtheocáchnàyđinhé.Thờigianđầucóthểcácconbạnsẽcảmthấychán,nhưngsaukhithoátkhỏitìnhtrạngbuồnchánnày,chúngsẽchủđộngtìmđếnnhữnghoạtđộngmớimangtínhsángtạohơn,vàtấtnhiênchúngsẽhọchỏiđượcnhiềukiếnthứcbổíchkhác.Nếubạnnghĩđâylàmộtbiệnpháprấtkhóthựchiện,bạncóthểhạnchếconcáixemtừtừ,mỗingàygiảmbớtmộtít.Vànhấtlà,bạnphảilàngườigươngmẫuthựchiệntrước.Nếu
cácbậcchamẹcứcốhạnchếcácconxemtruyềnhình,trongkhibảnthânmìnhlạicứnằmườnranhiềutiếngđồnghồđểxemcácchươngtrìnhtrênti-vithìthậtlàdễhiểu,bạnsẽchẳngthểnàolàmgươngchoconcáimìnhđược!
Thíchkhámphávàhọchỏisuốtđời
Mộttrongnhữngquàtặngcógiátrịnhấtmàbạncóthểtraotặngchobảnthânmìnhvàngườikhác,đặcbiệtlàtrẻem,đóchínhlà:sựyêuthíchhọchỏi.Khibạnhamhọchỏi,nhạycảmvớicáimớivàhiểurõtầmquantrọngcủahọcvấn,bạnsẽdũngcảmđitìmnhữnggiátrịmới,mụcđíchsốngcaohơntrongtừnggiaiđoạncủacuộcđời.
Khôngchỉhọcởtrườnglớp,chúngtacòncóthểhọchỏitừchínhnhữngtrảinghiệmtrongcuộcsống,dướinhiềuhìnhthức.Họclàviệccảđời,chẳngbaogiờkếtthúc,ngaycảkhibạnđãđạtđượcnhiềubằngcấp.Đốivớimộtsốngười,việchọckéodàiliêntụcvàsuốtđời,khônghềcómộtgiớihạnnàochosựhọchỏi.Mọinẻođườngcủacuộcsốngđềuẩnchứanhữngbàihọcrấtriêng.NhàvănConradSquiresluôntâmniệm:“Họchỏigiốngnhưsựhìnhthànhcáccơbắptronglĩnhvựckiếnthức,tạonềntảngchosựthôngthái,khônngoan”.Vàdĩnhiên,đểthànhcôngtrongcuộcsống,đểsốngbìnhantrongmộtthếgiớiđầybiếnđộngnhưhiệnnaythìbạncầnphảitrảinghiệmđểtíchlũykinhnghiệmsống,đểnângcaonhữngkỹnănglàmviệccủabảnthânmình.
Saunhiềunămđicôngtáckhắpnơitrênthếgiới,Azimthấyrằngsựhamthíchhọchỏichínhlàbíquyếtmanglạithànhcôngvàpháttriểnđầyđủtiềmnăngcủabạn.Ôngcũngnhấnmạnhrằng,họcvấnchỉlàmộtphầntrongquátrìnhhọchỏimàthôi.Thôngquahọchỏi,bạnsẽđạtđượcnhiềuthứhơn:hìnhthànhtínhcách,mởmangtrítuệ,họccáchtôntrọngngườikhácvàkhiêmtốnhơn,bởivìcànghọchỏibạncànghiểurằngkhotàngkiếnthứclàvôtận.Vàbạncóthểhọchỏinhiềuthứtừmọingườichungquanh,từmỗitrảinghiệm,haynhữngkhókhăn,giôngtốtrongđời.
Tríthôngminhvàsựtrảinghiệmcuộcsống
Trongcuộcsống,nếumaymắncóđượchọcvấnvàkiếnthức,chúngtacầnbiếtchiasẻquàtặngvôgiánàyvớingườikhác.Chỉgiữkhưkhưchobảnthâncũngcónghĩalàtađanglàmchúngrơirụngvàhaohụtdần.Tráilại,nếubiếtchiasẻnhữnggìmìnhđãhọchỏi,chúngtasẽlàmchocuộcsốngtrởnêntốtđẹphơn,mọingườiquanhtađềuhiểubiếthơnvàcùngchungtaygópsứcchomộtcuộcsốngtốtđẹp.
Nhữngcôngtrìnhkhoahọc,nhữngtiếnbộtrongykhoa,sựpháttriểnvềkỹthuật,bưuchínhviễnthôngvàphươngtiệnđilạingàycàngđượcnângcao…làkếtquảcủaviệcvậndụngtrítuệ,khảnăngnghiêncứu,sángtạocủaconngười.Nhữngýtưởngsángtạođượcnảysinhtrêncơsởkếthừathànhquảnghiêncứucủanhữngngườiđitrước.Họtraochochúngtacôngcụ,kiếnthức,kinhnghiệm,kỹnăngđểsángtạovàchúngtatiếptụctruyềnlạichocácthếhệmaisau.
Cùngvớinhữngthànhquảtrítuệ,sựkhônngoanlàmónquàtuyệtvờiđểchiasẻvớimọingườitrongcộngđồng.Khônngoanlàsựkếthợpcủakiếnthức,sựtrảinghiệmvàtưduy.Theomộtsốtôngiáo,sựkhônngoanđượcxemlànănglựcsuyxétchínhxác.Vềcơbản,kiếnthứclàsứcmạnh,nhưngchúngtacầncósựkhônngoan,hiểubiếtđểvậndụngkiếnthứccủamìnhđúnglúc,đúngnơi.Khibạnchiasẻsựkhônngoan,hiểubiếtvớimọingười,bạngiúphọcóđượcnhữngkỹnăngvàsửdụngcáckỹnăngđóđểtựhọchỏithêm.
CHIASẺKHẢNĂNGLÃNHĐẠO
Kháiniệmlãnhđạocóthểđượchiểuvớinhiềunghĩakhácnhau.Mộtngườiđượcxemlàlãnhđạogiỏiđốivớingườinàynhưnglạilàkẻđộctàitrongcáinhìncủangườikia.Cóngườilà
nhàlãnhđạorấtthànhcôngtrongsựnghiệpnhưnglạithấtbạitrongđờisốngriêngtư.Nănglựclãnhđạodùtrongcuộcsốngriênghaytrongmộttậpthểđềucóthểlàmnênsựkhácbiệtrấttíchcựcchocuộcsống.
Cuộcsốnghiệnđạicónhữngđổithayvớitốcđộchóngmặt,nhữngbấtổnvềtàichínhvàvôvànnhữngkhókhănkháckhiếnvaitròcủangườilãnhđạocàngđượcđềcao.Ngườilãnhđạosẽgiúpmọingườitrấnantinhthầnvàvạchranhữnghướnggiảiquyếttốtđẹphơn.Thếnhưngđểcóđượckhảnănglãnhđạongườikháckhôngphảilàđiềudễdàng.Cácnhànghiêncứuchothấyrằng,nhândânthườnghoàinghikhảnănglãnhđạocủacácviênchứccấpcaotrongchínhquyềnhơnlàtrongcáclĩnhvựckhác.
Đểtrởthànhnhàlãnhđạogiỏi,bạnphảikiêntrì,hamhọchỏi,dámdấnthânđểtiếpthukiếnthức.Nhờđó,bạnmớicóthểgiảiquyếtổnthỏanhữngbấtđồng,thúcđẩycôngviệctiếnlên.Điềunàycũngđòihỏibạndámnhậntráchnhiệm,tựmìnhlàmchủchínhmình,nghiêmkhắcvớibảnthân,chứkhôngphảichỉlệthuộcvàonhữngđánhgiácủadưluậnxãhội.
Đọcđếnđây,cólẽbạnsẽmỉmcười,vìbạnnghĩrằngbạnkhôngthểnàotrởthànhnhàlãnhđạo.Nhưngchúngtôitinrằng,bạnsẽngạcnhiênvềnhữnggìbạnthựchiệnđượckhiđãcóquyếttâmtrởthànhmộtnhàlãnhđạogiỏi.
TrongquyểnKhảnănglãnhđạotừbêntrong,tácgiảPeterUrsBenderchỉrõrằng,bêntrongmỗingườiđềucóhạtmầmcủasựcaothượng.Đểtrởthànhnhàlãnhđạo,ngườitachỉcầnthựchiệnhaibước:
Pháttriểnkỹnăngcầnthiết.
Vượtquasựsợhãi–ràocảnlớnnhất.
Benderchorằng,hầuhếtmọingườingạinóikhôngvớinhữngđiềuhọkhôngmuốn,họsợbàytỏnhữngcảmxúcthậtcủamình,ngạibịphêbìnhhaysợbịngườikháccoilàngớngẩn,vụngvề.Chắcchắnbạnđãtừngtrảiquahoặcđangcómộttrongnhữngnỗisợhãinày.Sựsợhãichínhlàtrởngạingăncảnmọibướctiếncủabạn.Vớibạn,làmviệcdướiquyềnngườikháccònthoảimáihơnnhiềusovớivaitròlàmlãnhđạo.Cáchsuynghĩnàyhoàntoànbìnhthường.Tuynhiên,nếumuốnvượtlênsựnhútnhátcủabảnthân,cáchtốtnhấtbạnhãythừanhậnsựhiệndiệncủanó,sauđókhônglưutâmđếnnónữa,đểvữngbướcđilên.Ngoàira,bạncóthểchọnmộtcôngviệclãnhđạophùhợpvớikhảnăngvàcóýnghĩađốivớimình.
Nănglựccủangườilãnhđạocònthểhiệnởkhảnăngpháthiệnragiátrịcủangườikhác.Nhàlãnhđạochânchínhthườngtạorasựkhácbiệttíchcựctrongcuộcsốngcộngđồng.Họtrântrọngkhảnăngcủangườikhác,mờigọisựcộngtáccủanhữngngườicónănglực,quađómọingườicùngđồngtâmhiệplựctạonênthànhcôngchung.
WilliamArthurWard–mộtnhàvăn,đồngthờicũnglànhàgiáotừngnói:“Mộtthầygiáobìnhthườngthìnóirasựviệc,mộtthầygiáogiỏithìphântíchnó,mộtthầygiáogiỏihơnnữathìtìmcáchchứngminh,cònmộtthầygiáovĩđạithìtruyềncảmhứngcủasựviệcđó”.Điềunàycũngđúngđốivớicácnhàlãnhđạo.Mộtnhàlãnhđạomuốnhoạtđộngcóhiệuquảcầncónhữngđứctínhcốtyếusauđây:
Biếttậptrungvàoviệcgiảiquyếtcácvấnđề,khôngtậptrungvàonhữngtrởngạicủavấnđề.
Quantâmđếnnhữngviệcquantrọng,chứkhôngphảilànhữngviệccấpbách.Đồngthời,phảibiếtcáchđộngviên,khuyếnkhíchngườikhácquantâmđếnnhữngvấnđềnàoquantrọngnhất.
Tiếpcậnmụctiêumộtcáchlâudàivàkiêntrì,khôngđốtcháygiaiđoạn.Dànhthờigianđểtạodựngnhữngmốiquanhệbềnvữngdựatrênviệcđốixửvớinhaumộtcáchchântìnhvàtrântrọnglẫnnhau.
Biếtvậndụngsựnhạybénvàgiácquanthứsáucủamìnhđểtạonênlợithếtronggiaotiếp.Đồngthờiphảiphụcvụmọingườivớitấmlòngyêuthương.
Biếtcáchtạodựngmộtmôitrườnglàmviệcvuivẻ,thânthiện,đểbấtcứaicũngcócơhộipháthuyhếtnănglựccủabảnthân.
Biếthysinh.Mọingườithườngdùngcụmtừ“ngườiđầytớcủanhândân”đểgọicácnhàlãnhđạotàiba.Nghecụmtừnàycóvẻsáorỗngnhưngkỳthựclạirấtđúng.Họchínhlànhữngngườiluôntậntụy,trungthànhvàmongmuốnđượcphụcvụngườikhác.
Lãnhđạotrongmộtcôngty
Lãnhđạomộtcôngtylàcôngviệcđòihỏiphảiđầutưnhiềuthờigian,côngsứcvàtiềnbạc.Mộttrongnhữngmụcđíchcơbảncủacôngtylàtạolợinhuậnchocổđôngvànhânviên.Điềunàyđòihỏingườilãnhđạophảinỗlựcthựcsự,dámliềulĩnhvàsẵnsàngchấpnhậnmọirủiro.Chínhvìvậy,ngườilãnhđạocầnđượcđềnbùchonhữngcôngsứcmàhọđãbỏra.
Bêncạnhđó,khôngthểkhôngkểđếnnhữngđónggópcủacácthànhviênkháctrongcôngty,bởitrênthựctếkhôngmộtcôngtynàopháttriểnmạnhmàlạikhôngcósựchiasẻlợinhuậngiữacácthànhviên.Mộtcôngtycódoanhthucaosẽphảitrảlươngtươngxứngchonhânviên,chialãichocổđông,đồngthờicònphảibiếtquantâmđếnquyềnlợicủangườitiêudùng.Việccungcấpdịchvụcàngtốt,côngtycàngthuđượcnhiềulợinhuận.Khibiếtápdụngphươngchâm“chungsức”và“mọingườicùnghưởng”côngtysẽcóđượcđộnglựcpháttriểnvàgặtháiđượcnhiềuthànhcônghơn.
Ngàynay,việckhuyếnkhíchcáccôngtythựchiệnchínhsáchxãhộiđãtrởthànhmộtphongtràophổbiếntrênkhắpthếgiới.Nhiềuchuyêngiakinhtếdựđoánrằng,côngtynàobiếtthểhiệntráchnhiệmđốivớixãhộithìchắcchắnsẽtiếnnhanhhơncáccôngtykháctrongquátrìnhcạnhtranh.Đâycũnglàmộtđòihỏichínhđángtừngườitiêudùng.Họthườngtínnhiệmnhữngcôngtybiếtquantâmđếnđờisốngnhânviên,đếnmôitrườngsống.Họthíchnhữngcôngtythườnglàmcôngtáctừthiện,ủnghộcáctổchứcphilợinhuận.Vàonăm1998,trungtâmRoperthựchiệnmộtcuộcthămdòýkiếnngườitiêudùng,65%ngườidânMỹchobiếthọsẵnsàngthayđổithóiquentiêudùngđểủnghộsảnphẩmcủacôngtynàocóthamgiavàocôngtáctừthiện.
Cuộcthămdòcũngchothấycó83%ngườitiêudùngnóirằng,họsẽđểýđếnnhữngcôngtyủnghộchomộttổchứctừthiệnnàođómàhọđangquantâm.Tronggiớicôngnhân,có87%trungthànhvớingườichủnàocóchươngtrìnhliênquanđếnhoạtđộngtừthiệnvàchỉcó67%trungthànhvớicôngtykhôngcóhoạtđộngtừthiện.
Nhữngconsốtrênchothấyngườidânrấtquantâmđếnhoạtđộngtừthiệncủacáccôngty.Đâycũnglàđiểmmàcácnhàlãnhđạocầnthamkhảođểpháttriểndoanhthucũngnhưnângcaokhảnănglãnhđạocủachínhmình.Câunói"cholànhận"cũngcóthểápdụngcảtrongtrườnghợpnày.
Lànhàlãnhđạo,bạncóthểchiasẻnhưthếnào?BobGalvin-contraicủangườisánglậpcôngtyđiệnthoạikhổnglồMotorolacólầnnhậnxét:“Chatôixemthườngnhữngcôngnhânnữthựchiệndâychuyềnsảnxuất,điềunàylàmtôiphảisuynghĩ:Tấtcảhọđềugiốngmẹtôi,họcũngcóconcái,cógiađìnhđểchămsóc,cónhữngconngườicầnđếnhọ”.TừnhậnthứcnàyđãthúcđẩyGalvinSr.nỗlựclàmviệcđểtạochonhânviêncủamìnhcómộtcuộcsốngtốtđẹp
hơn.Đâylàmộtthídụđiểnhìnhvềkhảnăngchiasẻđiềutốtđẹptừnănglựclãnhđạocôngty.
Khingườilãnhđạocôngtybiếtcốnghiếnthờigian,truyềnđạtkiếnthức,kinhnghiệmvàsựhiểubiếtcủamìnhchonhânviên,họsẽcóđượcnhữngcộngsựđắclực.Khimộtcôngtybiếtquantâmđếnlợiíchcủangườitiêudùng,côngtyđósẽtạođượclòngtinchokháchhàng,côngviệckinhdoanhcủacôngtyvìthếsẽpháttriểnbềnvững,lâudài.
Mộtsốcôngtychuyểnnhữngmónnợngắnhạnthànhdàihạntheochươngtrình“bánhàngtrảgóp”ởnhữngnướcđangpháttriển.Chươngtrìnhnàygiúpngườinghèocóthểkhởinghiệpkinhdoanh,giúphọcócơhộithoátkhỏiđóinghèo.Đâycũnglàmộtdạngchiasẻtronggiớikinhdoanhhiệnnay.
Nhiềukháchhàngvẫnthườngtintưởngvàothươnghiệunổitiếngcủanhữngcôngtylớn.NhưngnếucáccôngtyđóhoạtđộngkinhdoanhkhônglànhmạnhthìgiátrịthươnghiệucũngnhanhchónggiảmđivàngườitiêudùngsẽnhanhchóngnhậnrađiềuđóquacácphươngtiệntruyềnthônghoặctrênmạngInternet.
Đốivớinhiềutậpđoàn,việcxâydựngthươnghiệuluôngắnliềnvớihoạtđộngkinhdoanhcủahọ.Quantâm,chiasẻ,tạoquyềnlợichonhânviên,chocộngđồngvàchomôitrườnglàbíquyếtthúcđẩysựpháttriểnvàsốngcòncủathươnghiệutrongtươnglai.
CHIASẺNIỀMHYVỌNG
AgakhanIVtừngnói:“Nhiềungườikhimớibướcvàođờinghèokhổđếnnỗihọbịtướcđoạtluôncảkhátvọngvươnlênlàmchocuộcđờimìnhtốtđẹphơn.Nếukhôngcólònghảotâmcủamộttổchứckinhdoanhnàođóthìcảđờihọsẽchìmvàocảnhđóinghèocùngcực,sựtuyệtvọngsẽkhiếnhọmấtđikhảnăngcảmxúc,thậmchítrởnênlãnhđạm,tànnhẫnvớichínhmìnhvàvớimọingười.Chỉcóchúngta-nhữngngườimaymắnhơn,làtácnhântạoranhữngtialửalàmbừngcháykhátvọngvươnlênởnơihọ”.
Trongđời,aicũngcầncómộtngườitintưởngmình.Nhữnglúccảmthấytuyệtvọng,chúngtacầncómộtngườibạnđểsẻchia,độngviêntinhthần.Hoặckhirơivàonhữngtìnhhuốngtưởngchừngkhôngthểnàogiảiquyếtnổi,tarấtcầnaiđóchotamộtlờikhuyên.
Nhiềungườirấtdễtrởnênhậnđời,nghiệnngậphoặcphạmphápchỉvìhọcómộttuổithơthiếuthốnsựchămsóc,yêuthương.Tâmhồnhọmãibịdằnvặtbởinhữngkýứcđaubuồn.
Muốnđưađếnniềmhyvọngchongườikhác,trướchếtchínhbảnthânbạnphảicótronglòngniềmhyvọng.Hãytưởngtượngbạncómụctiêu,cóướcmơnhưnglạikhôngcóhyvọng,chắcchắnbạnsẽgặpnhiềukhókhăntrongviệcnắmbắtcơhội.Bạnsẽkhôngcònhứngthúchiasẻđiềugìvớiaibởivìlúcnàobạncũngcảmthấymìnhthiếuthốn.Bạnsẽlạclốitrongđámmâymùcủaquákhứvàkhôngcònkhaokhátvươntớitươnglai.Khiđó,bikịchtrongquákhứsẽlàmbạnchùnbước.Lòngnhânái,sựquantâmvàbiếtlắngnghelànhữnghạtmầmhyvọnggieovàotâmhồnnhữngaikhôngcóniềmhyvọng,giúphọbiếtcáchxoaychuyểntìnhthếlàmthayđổicuộcđờitheochiềuhướngtíchcựchơn.
CHIASẺSỰSỐNG
Bấtcứaicũngcókhảnăngcứusốngmộtngườinàođó.Thựctếđãcórấtnhiềucâuchuyệnminhchứngchođiềunày.Mộtngườichahysinhđểcứuđứacongáibébỏngcủamìnhkhỏichếtđuối,mộtngườimẹlaovàođầuxehơiđểbảovệcontraicủamình,mộtthanhniênđãlaovàođámcháyđểcứusốngmộtembé,…Chưahết,cóthểbạncònnghenhữngcâuchuyệnkháctuykhôngdũngcảmbằngnhưngcũngkhôngkémphầncảmđộng,nhưviệc:hiếnmáunhânđạo,tìnhnguyệnhiếnnộitạngchonhữngngườiđangbịmắcbệnhhiểmnghèo,khuyênnhủmộtngườicóýđịnhtựtửhayanủiaiđóđangtrảiquacơnhoảngloạntrongđời.
Shelly–côemgáicủaMichaelNicollYahgulanaas,mộthọasĩnổitiếngngườiHaidasốngởBritishColumbia-bịmắcbệnhghẻlupusrấthiếmgặp.Côbésẽchếtnếukhôngđượcghépthậntừnhữngngườithântronggiađình.Michaelđãtìnhnguyệnhiếnthậnchoemgáimàkhôngcầnphảiđắnđo,suynghĩ.Saucuộcgiảiphẫuđó,anhphảitrảiquacảnămtrờimớihồiphụcsứckhỏetrởlại.QuảthậnlàmónquàmàMichaelđãdànhtặngemgáimình.Cảmgiácthậttuyệtvờimỗikhianhnhìnthấyemgáivẫncònđượcsốnghạnhphúc,vuivẻtrêncõiđờinày.Côbéđãthoátkhỏibàntaytửthầnchỉtronggangtấc.
Michaellàmộttrongsốrấtnhiềungườihiếntặngnộitạngchongườithânyêucủamình.Bêncạnhđó,cònphảikểđếnkhôngítngườisẵnsànghiếntặngnộitạngchonhữngngườihoàntoànxalạnếuhọcócùngnhómmáu.Trongcuốn“BowlingAlone”,RobertPutnamkểlạimộtcâuchuyệncóthậtrằng:JohnLambert-64tuổi-nhânviênbảovệđãvềhưucủatrườngĐạihọcMichigan,suốt3nămnằmtrongdanhsáchnhữngngườichờđượcghépthận.AndyBoschma-nhânviênkếtoán33tuổi,nghekểvềtìnhcảnhcủaLambertliềntìnhnguyệnhiếntặngthận.Họchỉbiếtnhauqualiênđoànbóngbowling.Giữahaingườilạicósựkhácbiệtvềtuổitácvànghềnghiệp,Boschmadatrắng,cònLambertlàngườiMỹgốcPhi.BoschmađãtựnguyệnhiếntặngthậnđơngiảnvìanhmuốngiúpLambert.
MộtcâuchuyệnkháccủaJennyOad-mộtphụnữtrànđầysứcsốngởtuổi30,côluônnghĩmìnhsẽhiếntặngthậnchomộtaiđónếucódịp.Khiphảichứngkiếncáichếtcủamộtngườibạnthân,côcàngcảmthônghơnvớinỗiđaumấtmátcủangườikhác.Thếlà,côquyếtđịnhkhôngchờđợinữa.Côlênmạngvàtìmthấytrangweblivingdonorsonline.org.Tạitrangwebnày,côđọcđượcláthưcủaMikeFogelman,mộtngườicha52tuổihếtlòngyêuquýconcáimìnhnhưngôngsẽchếtnếukhôngđượcthaythận.Saukhihẹngặpngườiđànôngnày,côđãquyếtđịnhhiếnthậnchoông.CuộcgiảiphẫudiễnrathànhcôngvàMikemaymắnđượcsốngthêmnhữngthángngàyhạnhphúcbêncáccon.QuảthậncònlạicủaJennyvẫnhoạtđộngtốt,côrấtvuilàmìnhđãcứusốngđượcmộtconngười.
NhiềungườitìnhnguyệnsaukhichếtsẽhiếnnộitạngcủamìnhchoTrungtâmnghiêncứuyhọchaychonhữngtổchứcghépnộitạng.Đólànhữngmónquàkỳdiệu–quàtặngcủanhữngconngườicótấmlòngbiếtchiasẻ,truyềnchongườikhácsựsốngngaycảkhimìnhkhôngcòncómặttrênđời.
CHIASẺTHỜIGIAN
Thờigianlàtàisảnvôcùngquýgiá.Nếukhôngbiếtphânbốthờigianmộtcáchphùhợp,bạnsẽkhôngpháthuyhếtđượcnănglựccòntiềmẩncủamình.Thậmchí,bạncòngâyrađiềuphiềntoáichogiađình,gặpkhókhăntrongsựnghiệpvàphảiđươngđầuvớinhữngrắcrốitâmlýkhác.Quỹthờigiancủamộtđờingườilàhữuhạn.Dođó,khibạnbiếtdànhthờigianchongườikhácnghĩalàbạnđãtraochohọmộtquàtặngtuyệtvời.Chiasẻthờigianvớingườithânyêugiúpbạncảmthấyhạnhphúchơn,làmchomốiquanhệtrởnêngắnbósâusắcchứkhôngđơnthuầnchỉlàsựgắnkếtvìtráchnhiệm.Đôikhichỉcầndànhramộtítthờigianđểquantâmđếnngườikhác,chúngtacóthểtạonênđiềukỳdiệuchocuộcsốnghọ.Mộtlờikhuyêncủathầycôgiáocóthểthắpsángcuộcđờicủađứahọctròngỗnghịch;tháiđộquantâmcủamộtngườiquađườngcóthểníugiữmộtngườisắptrầmmìnhtựtử…Cuộcsốngcórấtnhiềucâuchuyệndiệukỳnhưvậy.Dođó,chúngtahãybiếtdànhthờigianđểgiúpđỡ,anủi,hayđơngiảnchỉlàởbêncạnhnhữngngườiđangcầnđượcgiúpđỡ.
Biếtcáchquảnlýquỹthờigiancủamìnhmộtcáchhợplýgiúpbạncóthêmthờigianđểchiasẻvớingườikhác.Biếtbaolần,bạnphảibùđầuvớinhữngkếhoạch,nhữngnhiệmvụ,nàolà:“Tôiphảiđilàm”,“Tôiphảidọndẹpnhàcửa”rồi“Tôiphảiăntối”,...Đúnglànhữngsinhhoạtnàyrấtcầnthiết,nhưngnếuchỉbiếtsửdụngthờigianchonhữngnhucầuấythìcuộcsốngcủabạnthậtđơnđiệu,nghèonàn!Hãythửđặtmìnhvàohoàncảnhcủamộtngườitửtùđượchoãnthihànhán,bạnsẽlàmgìtronggiờphútngắnngủi,quýbáuđó?Đâylàcáchtốtnhấtgiúpbạnđánhgiáviệcsửdụngquỹthờigiancủađờimình.
Dùbậnrộnđếnđâu,bạncũngnêndànhthờigianchogiađìnhvànhữngngườixungquanh.Điềuđósẽgiúpbạncảmnhậnđượctrọnvẹnýnghĩacủacuộcsống.
CHIASẺTIỀNBẠC
Bêncạnhviệchọccáchsửdụngthờigianchoýnghĩa,bạncũngcầnthamkhảothêmlàmthếnàođểquảnlýđồngtiềncủamìnhmộtcáchhợplý.Rõràng,tiềncóthểđượcdùngnhưmộtsựchiasẻrấttuyệtvời.Nhưngđểlàngườihàophóng,bạncầnbiếtrõnhữngcảmxúccủamìnhvềtiềnbạccũngnhưcáchquảnlýtàichínhhiệuquả.
Tháiđộcủabạnđốivớitiềnbạcnhưthếnào?Mỗingườichúngtađềucónhữngcảmxúcrấtphứctạpkhiđềcậpđếnchuyệntiềnnong.Nhữngcảmxúcnàyảnhhưởngnhiềuđếncuộcđờivàchiphốisựlựachọncủachúngtatrongnhữngvấnđềnhưchỗở,việclàm,vàthậmchílàcảcuộcsốnghônnhân.LầnđầutiênkhiHarveythựchiệnbuổithuyếttrìnhvềtháiđộcủamọingườiđốivớitiềnbạc,đểmởđầuchobàithuyếttrình,ôngyêucầutấtcảtậptrungngồithiềntrongítphút,nhắmmắtlại,thưgiãn,thởsâuvàthửkhôngsuynghĩgì.Sauhaiphút,ôngyêucầumọingườinhớlạinhữngkýứcđầutiênvềtiềnbạcvànhữngcảmxúccóliênquanđếnnókhihọcòntrẻ.KhiHarveymởmắtra,ôngthấykhuônmặtnhiềungườitrởnêndúmdó,đauđớn,sợhãi,usầu.Tiếpđó,ôngyêucầuhọnhớlạinhữngcảmxúccóliênquanđếntiềnbạctrongthờigiangầnđây.Cáckhuônmặtđãdúmdócàngtrởnênthêthảmhơn.Dườngnhưmọingườikhôngcònbìnhtâmthưgiãnđượcnữa.
Harveyyêucầumọingườimởmắtra,lầnlượtkểchonhaunghenhữngkýứcvừahiệnvềtrongtâmtríhọ.Trongvòng20phút,Harveythấyđượcrõnhữngtìnhcảmmàbấylâunaymọingườithườngchegiấu.Nhữngngườinày-cũngnhưhầuhếtchúngta-đềucónhữngcảmxúcbứcbốichưađượcgiảitỏatrongchuyệntiềnbạc.Nhữngcảmxúcnàyhiệndiệnmộtcáchngấmngầm,làmtổnthươngtâmhồn,ướcmơvàcuộcsốngcủamỗingười.
Cảmxúcđượcthểhiệnởmỗingườitrongtrườnghợpnàytùythuộcvàotìnhhìnhtàichínhcủahọ.Phầnđông,họđềutrảiquanhữngkýứcđaubuồn,khóchịuliênquanđếntiềnbạc.Mộtngườiđànông50tuổimôtảkýứcđầutiênvềtiềnbằngcáchbắtchướcgiọngngườichagiàucócủaôngta:“Tiềnkhôngtựdưngmọctrêncây”.Mộtphụnữkhácthìnói:“Khôngcótiềnchonhữngthứconcầnđâu!–Chamẹtôithườngnóinhưthếvớitôi”.
Nhữngkýứcbuồnnàykhiếnchúngtakhôngkhỏigiậtmình.Rõràng,từnhữngnămthángtuổithơ,nhiềungườiđãbịảnhhưởngkhôngtốtbởivấnđềtiềnbạc,kinhtế.
Vậycònbạnthìsao?Khibạncónhiềutiền,bạncóđểýđếnnhữngngườichungquanhthiếutiềnkhông?Bạncóganhtịvớinhữngngườigiàucóhơnbạnkhông?Chamẹbạncóphungphítiềnmuanhữngthứmàhọkhôngcầnkhông?Mọingườitronggiađìnhbạncótranhgiànhtiềnbạcvớinhaukhông?Tiềnbạclàmnảysinhnhiềucảmxúcrấtđángsợnhưsựsợhãi,giậndữ,tịhiềmhaythamlam.Tốtnhất,bạnnênxemlạitháiđộcủamìnhđốivớitiềnbạcvànhấtlàđừngđểvấnđềnàylàmmấtđisựhồnnhiên,tươivuiởtrẻthơ.SựxungđộtvềtiềnbạcđượcxemlànguyênnhânsốmộtdẫnđếntìnhtrạnglyhônởBắcMỹ.Khichúngtabiếtxemlạitháiđộcủamìnhđốivớiđồngtiền,chúngtasẽbiếtđiềuchỉnhquanhệvớingườibạnđờisaochotốtđẹphơn.Hãynhớrằnghạnhphúckhôngnằmởchuyệncóthậtnhiềutiền.Dùbạnvẫnphảilolắngvềtiềnbạc,nhưnghãytinrằngcuộcsốngluôncònrấtnhiềuniềmvui,hạnhphúcđangchờđónmình.
Phânbiệtcáimình“muốn”vàcáimình“cần”Trongcuộcsống,chẳngbaogiờchúngtacóđủmọithứmìnhmuốncả.Mànóiđúngra,nhữngthứmìnhmuốnnhiềukhikhôngthậtsựcầnđến,chúngtamuốnđơngiảnbởichúngtachưacóđượcchúng,thếthôi!Ngàynay,trongnhiềuxãhộigiàucóởphươngTây,tìnhtrạngmắcnợtíndụngđangngàycànggiatăng.Nhiềungườimảimêchạytheonhữngthứmình“muốn”nhưxehơiđờimới,máymóc,tiệnnghiđắttiền…đểrồingậpđầutrongđốngnợnần.Vìcốthanhtoánnhữngkhoảnnợchồngchấtnênhọphải
laođầuvàonhữngcôngviệcmàhọchẳngmấyưathích,xarờinhữngcôngviệcđúngđắn,xarờibạnbè,ngườithân.
Rõràng,nếucónhiềutiềnthìcuộcsốngcủabạnsẽdễdànghơn,bạnsẽgiảmđượcstressvàthỏamãnđượcnhiềuướcmuốnxaxỉcủamình.Nhưngkhôngvìthếmàbạncóthểxemkiếmtiềnlàmụctiêuquantrọngsốmộtcủađờimình.Thậtnhầmlẫnnếuaiđóchorằngcótiềnlàcótấtcả!Bạncóbiếtrằng,nhữngngườigiàucónhiềulúccũngrơivàotâmtrạngbuồnkhổhaykhông?Hãyhìnhdung,mộtngườicócảđịavịvàtiềnbạc,nhưngcuộcsốnghônnhânlạicăngthẳng,liệuhọcócảmthấyhạnhphúckhông?Nếumộttriệuphúởtuổitrungniênmắcphảimộtcănbệnhvôphươngcứuchữathìliệutiềnbạccóphảilàvấnđềđểôngtahãnhdiệnhaykhông?Vậynêntrongkhicónhữngngườibấtchấptấtcảvìtiềnbạcthìcũngcórấtnhiềungườikhaokhátđánhđổisựgiàucólấytìnhyêu,concáihạnhphúc,sứckhỏetốt,đờisốngvuivẻ.
Tiềnkhôngxấunhưngcũngkhôngtốt.Giốngnhưnướchaylửavậy,tiềncósứcmạnh,nhưngkhôngphảilàtấtcả,tacầnnướcđểsống,nhưngnướccóthểnhấnchìmta,làmtachếtđuối.Lửagiữấmchota,nhưngcũngcóthểđốtcháyta.
Tiềncũngthếthôi,nếuđượcsửdụngvàomụcđíchtốt(nuôisốnggiađình,giúpđỡngườikhác,...)thìtiềntrởnênhữuích,nhưngnếusửdụngvàomụcđíchxấu(khốngchếngườikhác,laovàonhữngcuộctruyhoan,làmănbấtchính,…),đósẽlànhữngđồngtiềntộilỗi.Tiềncũnglàmộtdạngcủanănglượng,khibạnchiasẻnómộtcáchhàophóngvìlợiíchcủacộngđồng,bạnsẽnhậnđượcnhiềuhơn,thườngởnhữngdạngkhác.Vìkhibạnchođi,bạnsẽthulạigấpnhiềulầnnhữngmónquàtinhthần,như:lòngbiếtơn,sựkínhtrọngvàcảsựthanhthảntrongtâmhồn.Ngượclại,nếuchỉbiếtkhưkhưgiữchomình,chẳngkhácnàobạnđangngăncảndòngchảycủanănglượng,vàrấtcóthểbạnsẽtrởthànhmộtngườiđứngbênlềxãhội.Khimỗingườibiếtbìnhtâmsuynghĩvềnhữngđiềuthậtsựcầnthiếtchocuộcsốngthìtiềnvànhữngvậtchấtkhácthườngđứngvàohàngthứyếu.
Mỗilựachọnđúngcủachúngtasẽtạonênsựkhácbiệtchocuộcsống.Thídụ,khibạnmuanhữngcâyraucảiđượcbónphânhữucơ,thìcũnglàcáchbạnphảnđốiraucảibịphunthuốctrừsâu.Tươngtự,bạncóquyềnlựachọnđầutưchonhữnghãngthuốclágâyrahàngngàncáichếtmỗingàyhoặcbạnquyếttâmđầutưchocáccôngtyquantâmđếnsựansinhcủaxãhội?Tấtcảđềutùythuộcvàosựlựachọncủabạn!
Khibạnnhậnthứcđượcrõđâulàcáimìnhcầnvàđâulàcáimìnhmuốn,bạnsẽcónhiềuđiềuhơnđểchiasẻ.
Quảnlýđồngtiền
Mộttrongnhữngmónquàcógiátrịnhấtvàbềnvữngnhấtbạncóthểtặngchomìnhđólàkỹnăngquảnlýtiềnbạchaytrìnhđộhiểubiếtvềtàichính,baogồmcảkỹnăngchiasẻtiền.Đểđánhgiásựkhônngoanvềcáchquảnlýtiền,ngườitakhôngquantâmbạnkiếmđượcbaonhiêu,màlàbạngiữđượcbaonhiêu,bạnchiasẻbaonhiêuvàbạnquảnlýnónhưthếnào.Tiềnbạcchobạnnhiềusựlựachọn,nhưngbạnkhôngđượcphungphínó.Bạnhãyghilạinhữngchitiêuhàngngày,việcđócóthểgiúpbạnthấymìnhđangđiđếnđâu.Nếubiếttiêutiềnmộtcáchkhônngoan,hợplý,bạncóthểđạtđượcnhiềuđiềulớnlaohơnchochínhbảnthân,giađìnhvàcộngđồng.
Chiasẻtiềnbạcvớingườikháccũnglàmộtcáchđónggópthiếtthựcchoxãhội.Quyêntiềnchocáctổchứcđịaphương,quốcgiahayquốctếsẽgiúpnhữngtổchứcnàythựcthitốtnhiệmvụ,nhưcungcấpchỗởchongườivôgiacư,mởlớpdạynghề,tạocôngănviệclàmchongườithấtnghiệp,bảovệmôitrườngvànhữngloàiđộngvậthoangdã;nghiêncứucácloạithuốcvàphươngphápchữatrịbệnhnany;tạođiềukiệnthuậnlợichocácnhàvăn,nhạcsĩ,nghệsĩsángtạonghệthuậtv.v.Hussain–mộtngườibạncủaAzim,từngquảnlýmộttổchứctíndụngở
Pakistan.Tổchứcnàyđãchocáccánhânvàgiađìnhnghèomượntiềnkhởinghiệpvớimụcđíchgiúphọcóvốnlàmănđểnuôisốnggiađình,giữgìnphẩmgiávàkhôngtrởthànhgánhnặngchoxãhội.Theocáchnày,mọingườicùnghưởnglợi.Dùchỉhoạtđộngtrongkhoảngthờigianngắnnhưngtổchứcnàyđãcónhữngthànhcôngvượtbậc.Trongsổsách,tổchứcnàyđãchomượnkhoảng10triệuđô-la.Thốngkêchothấy,sốngườitrảnợlàtrên98phầntrăm,vàtỷlệthànhcôngcủanhữngngườivayvốnlàmăncũngcao.Môhìnhnàyđượcnhânrộngvàđemlạilợiíchchorấtnhiềungười.Thậtlàmộtmónquàtuyệtvờiđểtraotặng!
CHIASẺCÁCKỸNĂNG
Thườngthìbấtcứaicũngcómộtsởtrườngnàođó,vàtấtnhiênkhilàmviệcđúngvớisởtrườngthìbạnsẽcảmthấydễdànghơnrấtnhiều.Tàinăngđóhoặcdobẩmsinhcóđượchoặcdorènluyệnmànên.Đâycũnglàmộtmónquàbạncóthểchiasẻvớimọingười.Khicònbé,chúngtaluônhọchỏitừngườikhác–từbạnbècùngtranglứađếnnhữngngườilớntuổihơn.Tronggiaotiếp,mỗimộttrảinghiệmđềunângcaotầmhiểubiếtcủachúngta,hoặcítrachúngtacũngcódịptraođổikinhnghiệmvớinhau.Việcchiasẻkỹnăngcóthểxemlàmónquàđểtatrảơnnhữngngườiđãdạymình.Chiasẻkỹnăngcũnglàcáchthứcgiúptanhậnlạinhiềuhơn,bởichiasẻkhôngcónghĩalàmấtđi,ngượclạibạnsẽcóthêmnhiềupháthiệnmớilạtừchínhnhữngngườixungquanh.
NhữngkỹnăngbạncóthểchiasẻvớingườikhácBạnđừngnghĩrằngmìnhkhôngđủkỹnăngđểchiasẻvớingườikhác.Chỉcầnbạnhamthíchhoặclàmgiỏimộtviệcnàođó,bạnvẫncóthểgiúpíchchomọingười.Chẳnghạn:Nếulàcầuthủbóngđá,bạncóthểlàmhuấnluyệnviênchođộibóngcủacontraimình.Nhờđó,bạnsẽcócơhộigầngũi,thântìnhvớiconhơnvàbiếtđâubạnđãkhơidậyđượcniềmđammêởcon–mộtcầuthủgiỏitrongtươnglai.Nếubiếtvềkếtoán,bạncóthểgiúpmộttổchứcphilợinhuậncáchghichépsổsáchvàkhaibáothuế.
Nếucókỹnănggiaotiếp,bạncóthểthamgiahoạtđộngxãhội,bằngcáchtưvấnchonhữngngườiđanggặphoàncảnhkhókhăn.
Nếucókỹnănglãnhđạo,bạnhãymạnhdạnpháthuykhảnăngcủamìnhđểmanglạilợinhuậnchocôngty.
BàJohannaVondeling-ngườigiúpchúngtôibiêntậpquyểnsáchnàyđãthổlộ:“Saukhiđọcbảnthảo,dườngnhưcómộtsứcmạnhnàođóthôithúctôithựchiệnđiềumàtôiđãsuynghĩtừrấtlâu,đólàhọckhóađàotạođểtrởthànhgiasưdạyđọcvàviếtchonhữngngườimùchữ.Tôihọcsắpxongrồivàbâygiờtôiđangmongđượcgặpcácemhọcsinhđầutiêncủamình.Tôicảmthấyrấtvuivềviệcnày”.ĐiềuđángquýởJohannalàbàđãcósẵnnhữngkỹnăngvàniềmmơướcphụcvụngườikhác,vìvậychỉcầnmộtítđộnglựcthúcđẩy,bàsẽhếtmìnhthựchiện.Cũngnhờđó,cảbàvàhọcsinhcủabàcócảmnhậnsâusắchơnvềgiátrịcủalòngnhânáivànhữngkỹnăngbàtừngcốgắngtraudồi.
Bạncórấtnhiềucáchđểchiasẻnhữngkỹnăngquýgiácủamình.Khibạnchiasẻmộtcáchtựnguyện,giátrịcủasựchiasẻcàngđượcnângcao.Bạnsẽcảmthấymìnhđượcnhậnlạinhiềuhơn.Đôikhi,phầnthưởnglànhữngthứhữuhìnhvàcókhiphầnthưởnglạilànhữngmónquàtinhthầnvôgiánhưhạnhphúc,niềmvui,haysựthưtháitrongtâmhồn,…RènluyệnnhữngkỹnăngđểchiasẻMớiđây,Harveycódịpthamdựmộtbữatiệcởbãibiểncùngvớinhiềugiađìnhkhác.Ôngsaysưaquansátlũtrẻtừ4-8tuổiđangchơitròxâynhàbằngnhữngmảnhgỗtrôidạtvàobờmàchúngnhặtđược.Chúngđilượmtừngmảnhgỗ,phâncôngnhiệmvụ,thiếtkếcấutrúcvàđắpnhữngbứctượngbằngcát.
Chúngcùngthamgiatròchơimộtcáchrấthàohứng.Harveychợtnhậnramộtđiều,nếungườilớnlàmviệcvớitấtcảlòngđammê,tậptrungvàsángtạonhưchúng,thếgiớinàysẽtrởnênkhácbiệtvớibiếtbaocôngtrìnhvĩđại.ĐiềuthậtsựgâyấntượngchoHarveychínhlàbọntrẻđãpháthuynhiềukỹnăngtrongtròchơicủachúng,như:làmviệctheonhóm,họchỏilẫn
nhau,phâncôngvànhậntráchnhiệmmộtcáchrõràng.Kếtquảlàchúngđãtạonênmộtngôinhànhỏrấtđẹp,đầytínhsángtạovàrấtsinhđộng.Chúngthựcsựhãnhdiệnvềcôngtrìnhcủamình,trongkhichamẹcủachúngđầyngỡngàng,thíchthú!...
Tròchơigiúptrẻnhỏpháttriểnđượcnhữngkỹnăngcầnthiếttrongcuộcsống.Cònvớingườilớn,chúngtalạithườngquênmấtvìsaovàbằngcáchnàomìnhcóthêmđượcnhiềukỹnăng.Khôngítngườitựchorằngmìnhđãgiàđểhọchỏinhữngđiềumớimẻ.Khôngbaogiờlàquámuộn-dùởbấtcứlứatuổinào.Mỗingàybạnđềucócơhộinângcaonhữngkỹnăngsốngcủamình,dĩnhiêntrongđócócảkỹnăngbiếtchiasẻvớingườikhác.
Cónhiềukỹnăngbạncầnhọchỏiđểcóthểgiúpđỡngườikhác.Dướiđâylàmộtsốkỹnăngđượcđánhgiácao:
Kỹnănggiaotiếpcóhiệuquả.Sựgiaotiếpgồmnhiềuhìnhthức:nghe,nóivàviết,trongđóquantrọngnhấtlà“biếtlắngnghe”.Kỹnăngnàygiúpbạndễdànghơntrongviệctraotặnglòngnhânái,sựhiểubiếtvàniềmhạnhphúc.Dámnhậntráchnhiệmvềhànhđộngvàphảnứngcủamình.
Biếtcáchhọcvàứngdụngviệchọcvàocuộcsốnghàngngày.
Biếtcáchgiảiquyếtxungđộttheotinhthầntíchcựcvàxâydựng.
Biếtcáchquảnlýtiềnbạc,tiêuxàitrongphạmvimìnhkiếmđược,đểcóđủchogiađình,chobảnthânvàchomụcđíchtừthiện.
Biếtdànhthờigianđểtĩnhtâmvànhìnlạimình,từđónhậnthứcđượcnhượcđiểmvànhữngxúccảmcủabảnthân.Đâylàkỹnăngcầnthiếtđểbạncóthểthểhiệnđượclòngnhânái,biếtcảmthông,quantâmđếnbảnthânvàngườikhác.
Muốntạonênsựthayđổitíchcựctrongcuộcsốngcủangườikhác,bạncầnphảitìmđượccáchthứcphùhợp,tiếpđóhãyvậndụngkỹnăngvàlòngnhiệttâmcủabạn.Càngbiếthọchỏivàrènluyệnnhữngkỹnăngmới,bạncàngcóthểchiasẻvớingườikhácnhiềuhơn.
CHIASẺTHÓIQUENGIỮGÌNSỨCKHỎE
Mộttrongnhữngquàtặngquýgiánhấtmàbạncóthểtặngchobảnthânvàchonhữngngườibạnyêuquý,đólàýthứcgiữgìnsứckhỏe.Thựchiệnlốisốngđiềuđộ,tíchcực,cóthóiquenănthựcphẩmđầyđủchấtdinhdưỡng,tậpthểdụcmỗingày,khônghútthuốc,khônguốngrượu.Đólànhữngthóiquentốtbạnnêngiữchomìnhvàdạybảoconcái.
Cơthểconngườichúngtalàmộthệthốngrấtphứctạp.Nếubạnchỉcónhữngbiệnphápđểgiữgìnsứckhỏetrongtừnggiaiđoạn,từngđộtuổithôithìchưađủ,màbạncầncónhữngbiệnphápmangtínhlâudài.Conngườikhivềgiàlàlúctíchlũyđượcnhiềukinhnghiệm,vốnsốngvàhiểubiếtnhất,nhưngđócũnglàlúctìnhtrạngsứckhỏebịsasúttrầmtrọng.Rấtnhiềungườicaotuổiphảichịunhữngđauđớnvềthểxácdosứcyếu,bệnhtậthànhhạ.
Chỉkhinàokhỏemạnh,ănuốngđầyđủ,bạnmớicósựminhmẫntrongcôngviệc,vàmộttinhthầnsảngkhoái,nhờđóbạnmớidễdàngcảmthôngvàcósứcchịuđựngtốthơn.Vìvậy,biếtgiữgìnsứckhỏecủabảnthâncũnglàmộtcáchđểchiasẻvớingườikhác.
ÂUYẾMTRẺNHỎ
Bạnnêntraotặngconcáimónquàgìđểnuôidưỡnglòngnhânái,tìnhthươngyêutrongchúng,đồngthờikhiếnchúngsốnghòađồng,thânáivớimọingười?TiếnsĩTiffanyField-chuyêngiavềtâmlýhọcpháttriểnvàlàgiáosưvềnhikhoa-chorằngquàtặnggiảndịnhất
đóchínhlàsựâuyếm.SaukhiquansátkỹcácbéởlứatuổichưađihọcchơitrongsânvànhữngbéđicùngchamẹởnhàhàngMcDonaldástạiParisvàMiami,TiếnsĩFieldvàcácđồngnghiệpcủabànhậnthấy:cácbàmẹngườiPhápthườngxuyênâuyếmconcáimìnhhơnsovớicácbàmẹngườiMỹ.TiếnsĩFieldcũngnhậnthấy,thanhthiếuniênPhápởtiệmbánhMcDonaldásâuyếmnhaunhiềuhơnsovớibạnđồngtranglứaởMỹ.Thậtra,thanhthiếuniênMỹtựâuyếmmìnhnhiềuhơn,chẳnghạnthiếunữthườngthíchtựchảichuốt,vuốtvemáitóccủamình.Cácnhànghiêncứucònpháthiện,trẻemPhápởcácsânchơiíthunghănghơntrẻemMỹ.SovớicácbạncùngtranglứaởMỹ,thanhthiếuniênPhápítcộctínhhơn.Thốngkêchothấyrằng,mứcđộbạolựccủatrẻemởMỹcựckỳcao.PhảichăngthiếuthốnsựâuyếmlàmộttrongnhữnglýdohìnhthànhcátínhnàycủathanhniênMỹ?Conngườiởlứatuổinàocũngcầnđượcâuyếm,đượcôm,đượchônvàđượcyêuthương.Mộtvòngtaydịudàngdànhchoaiđókhingườitađangphảitrảiquanhữngnỗiđautinhthần,mộtnụhônsẻchiadànhchođứatrẻbấthạnh,thươngtật…chắcchắnsẽlànhữngmónquàtinhthầnvôgiá.
CóthểbạnđãnghenóivềnhữngđứatrẻởtrạimồcôiởRomania,từnhỏđếnlớnchúngchưahềđượcngườilớnẵmbồng,hônhíthayâuyếm.Khitrưởngthành,nhiềuđứakhôngthểhộinhậpđượcvớixãhội.Chúngluôngặpkhókhăntrongviệcgiaotiếpvớingườikhác,bởichúngkhôngđượcquantâmchămsóc,âuyếmngaytừthờithơấunhưnhữngđứatrẻbìnhthườngkhác.
TiếnsĩFieldchobiết:“Chúngtôichứngminhđượcrõràngsựâuyếmcũngquantrọngnhưchếđộănuốngvàtậpthểdụctrongquátrìnhpháttriểncủatrẻnhỏ.Tôimuốncácbậcchamẹnênthườngxuyênâuyếmcácconngaytừlúcchúngmớisinhra.Tấtcảchúngtađềucầnđếnliềuthuốctìnhcảmnày”.Bàcũngnhắcnhởthêm,ngaycảthanhthiếuniêncũngthíchđượcxoađầuvàvuốtlưng.Sựâuyếmcótácdụngtốtchotấtcảmọingười.Hãynhớrằngmọingườiđềucócảmgiácnhưbạnvậy!
QUANTÂMÂNCẦN
Mộttrongnhữngquàtặngtuyệtvờikhácmàbạncóthểchiasẻlàsựquantâmchămsóc,sựtôntrọng,thểhiệnquatháiđộbiếtlắngnghemộtcáchtíchcực.Đólàkiểulắngnghekhôngchỉbằngtaimàcònbằngánhmắt,bằngcảtấmlòngvàcảsựlưutâmtrọnvẹn.Muốnchữakhỏibệnhchobệnhnhân,ngườibácsĩtrướctiênphảibiếtlắngnghekỹcàngvềbệnhtrạngcủabệnhnhânđểchẩnđoánđúngbệnhtrướckhikêđơnthuốc.Khilắngnghe,hãytạmquênđinhữnggìmìnhđịnhnóiđểcóthểnghemộtcáchđầyđủ,trọnvẹnhơn.
Tạochongườikháccócơhộibàytỏtâmtưtìnhcảmcủamình,âncầnlắngnghehọlàmộthìnhthứcchiasẻtuyệtvời.Khibạnhọcđượccáchlắngnghengườikhác,bạnmớicóthểđưaranhữnglờikhuyênphùhợp,cóảnhhưởngmạnhmẽ,tíchcựcđốivớihọ.
CHIASẺNHỮNGLỜIKHUYÊN
Nếuđểýbạnsẽthấymọisinhvậtđềucónhữnglờikhuyênchođồngloạicủamình.Chẳnghạn,kangaroomẹdạychokangarooconcáchnhảy,cáchănvàcáchẩnnấp,thậmchícảcáchlàmthếnàođểsốngsótvàsinhsảnthêmnhiềukangaroocon.Mỗiloàiđộngvậtcómộtcáchthứckhácnhaudạychoconcáimình,nhằmbảođảmchosựduytrìnòigiống.
Cuộcsốngcủaconngườicũngvậy.Chúngtacóthểtraotặnglờikhuyênvàcũngrấtcầnđượcđónnhậnlờikhuyêntừngườikhác.Khichúngtađưaralờikhuyên,chiasẻcảmxúchayquanđiểm,đólàdấuhiệucủasựquantâmvàlòngyêuthươngdànhchonhau.Lờikhuyêncóthểchứasứcmạnhvàlòngnhânáigiúpnângcaochấtlượngcuộcsống,nhưnglờikhuyêncũngcóthểlàmchochúngtalầmđườnglạclối,bịtổnthươngvàhiểusailệch.Dovậy,mỗikhikhuyênnhủaiđó,hãyluôntựhỏixemlờikhuyêncủamìnhcóđúngđắnhaykhông.
Hầuhếtmọingườiđềuthíchđưaralờikhuyên.Thếnhưng,chúngtacũngcầnhọccáchđón
nhậnlờikhuyên.Bấtcứaicũngcóthểsuynghĩrấtchủquanvềnhữngđiềuxảyraquanhmình.Chúngtathườnggiảiquyếtcáctìnhhuốngtheokinhnghiệmriêng,suynghĩriêng,hoàncảnhriêngvàtheonhữngmongmuốnriêngtưcủabảnthânmình.Dođó,khiđưaralờikhuyên,bạncầnbiếtchămchúlắngnghevàcânnhắckỹlưỡngbảnchấtcủasựviệc.Hãydựavàonhữngkinhnghiệmtừcuộcsốngđểđưaranhữngquyếtđịnhđúngđắnhơn,hàihòahơn.
Nếunhìnlạiđờimình,bạnsẽthấycónhiềungườimàlờikhuyêncủahọđãgópphầnlàmnênsựthayđổicuộcđờibạn,nhưquyếtđịnhnghềnghiệp,cáchnuôidạyconcái,nơisinhsốnghoặcchọnlựachomìnhmộtlĩnhvựchọcvấnchuyênsâunàođó.Từlờikhuyênnày,bạnđãmangơnvàxemhọnhưngườidìudắtđờimình,nhưbạnbèthânthiếthayđơngiảnhơn-nhưnhữngngườibạnđángquý.
Thậtlàkhóđểđánhgiákháchquanvềgiátrịvàsựhữuíchcủanhữnglờikhuyênmàbạndànhchongườikhác.Bêncạnhđó,làmthếnàođểbiếtđượclờikhuyênngườikhácdànhchobạncóđánggiáhaykhông?
Trướctiên,bạnphảiđánhgiákinhnghiệmsốngcủangườiđưaralờikhuyên.Họcókinhnghiệm,kiếnthức,sựhiểubiếtgìđặcbiệtkhông?Tránhhoàinghi,giễucợt,hãykiểmtrađộngcơcủahọvàcânnhắcxemlờikhuyênđócótốtchobạnkhông.
Thứhai,nếulầnnàođóbạnbắtgặpmìnhtựnhủ:“Đólànhữnggìtôinênlàm”,thìbạncóthểđoánrằng,thựcrabạnsẽkhôngthựchiệnđiềuđó.Tiềmthứcbạnkhôngmuốnthayđổi,chodùđiềuđócóthểlàmgiảmđinỗibuồnhaytăngthêmniềmvuichobạn.Điềunàycũnggiốngnhưviệckhibạnchoaiđómộtlờikhuyênhữuíchgiúphọvượtquakhókhăntrởngại,nắmbắtđượcnhữngcơhội,hoặcthắtchặtthêmcácmốiquanhệ–nhưngrồihọlạibỏngoàitailờikhuyênấy,saukhiđáplạibạnrằng:“Vâng,đólàlờiđềnghịrấthay.Đólàđiềutôinênlàm”.Trongngônngữ,“nên”làmộttừhạnđịnh,nócũngtươngđươngvớicáchnói:“Tôisẽkhônglàmđiềuđó,mặcdùđólàđiềucóích”.Bạncóthểthấysắctháiýnghĩanàytrongnhữngcâusau:
“Tôinênkếtthúcmốiquanhệnày.”
“Tôinênđọcnhiềuhơn.”
“Tôinênrờibỏcôngviệcnày.”
Cònđâylànhữngđiều“khôngnên”:
“Tôibiếtlàtôikhôngnênuốngrượu.”
“Đừngnêntiêuphísốtiềnđó.”
“Đừngnênănthêmnhiềumóntrángmiệng.”
Nếuđểý,bạnsẽthấycáccâu“nên”và
“khôngnên”thườngcótừ“nhưng”đikèmtheo.Khingườitathốtlênchữ“nhưng”thìsâuthẳmtrongtâmhồnhọđangmuốntranhluậnlạivấnđề.Họphủnhận,vôhiệuhóaphầnđầucủacâunói,kiểunhư:
“Tôiyêubạnnhưng...”
“Bạnkhônglêncânnhiềunhưng...”
“Tôimuốnbỏthuốcnhưng...”
Khibạnđưaralờikhuyênvềvấnđềcóliênquanđếntìnhcảm,bạnphảicẩnthậnvềtínhnhạycảmcủavấnđề.Từngônngữbạndùngchođếnnhữngcửchỉvàgiọngđiệubạndiễntảđềurấtquantrọng.Hãydùngnhữngcâunhư“Tôicảmthấyrằng…”,thayvìnói“Bạncầnphải…”hoặc“Bạnnên…”.Điềunàykhiếnngườikhácsẵnsànglắngnghenhữnggìbạnsắpnóivàkhảnănghọlàmtheolờikhuyêncủabạnsẽcaohơn.Tấtnhiên,đểtăngthêmhiệuquảcủalờikhuyêncũngnhưđểcóđượclòngtinởngườikhác,bạnphảisốngsaochophùhợpvớinhữnggìbạnnói.
Việcnângcaokỹnănggiaotiếpsẽgiúpbạnthựchiệntốtlờikhuyêncũngnhưđưaralờikhuyênthiếtthựcđểngườikhácnghetheo.Bạnsẽtạoranhiềutácđộngnếubạnhiểuđượctínhdễxúcđộngcũngnhưsựnhạycảmcủangườikhác,vềnềntảnghọcvấn,vềsựgiáodụchayvềvănhóacủahọ...
Bíquyếtđểchiasẻlờikhuyênhữuíchđólà:bạnphảihiểuđượchoàncảnh,độngcơvàcảmxúccủangườimàbạnđangcholờikhuyên.Cónhưvậy,lờikhuyêncủabạnmớicótácdụngvàđượccoitrọng.
CÂNBẰNGCUỘCSỐNGBẢNTHÂN
Cânbằngcơthể,tâmtrívàtâmhồndườngnhưlàmộttrongnhữngđiềumàchúngtakhóđạtđượcnhấtởthếkỉ21này.Khibảnthânbạnsốngcânbằng,bạnsẽcónhucầuchiasẻvớingườikhácbằngcảtấmlòng.Vàquantrọngnhất,sựcânbằnggiúptâmhồnbạnđượcbìnhyên,bạnsẽbiếtcânnhắcchiasẻnhưthếnàođểđiềuđóthựcsựlàcầnthiếtvớingườikhácmàkhôngquásứcmình.Nếubạnchođiquánhiềunhưthểđangphảidốccạntấtcảtiềmlựccủabảnthân,thìchẳngbaolâukhảnăngchiasẻcủabạnsẽbịgiảmsút.Khinhữngđiềutốtđẹpnơisâuthẳmtâmhồnbịkiệtquệ,khôngđượcbồiđắptrongmộtthờigiandài,bạnsẽkhôngcònkhảnăngchođi.
Sựcânbằngtrongtâmhồnmỗingườikhônggiốngnhau.Cónhữnglúcbạnsẽcảmthấymấtcânbằngkhikhởiđầucôngviệcmới,khisứckhỏebịsuysụphaylúcbạncócon…Nhữnglúcấy,bạnnênxemlạisựchiasẻcóvừasứcvớibạnkhôngđểđảmbảobướctiếncủabạnđượcquânbìnhhơn.
Phấnđấuđạtđượcsựcânbằngsẽgiúpbạntạodựngđượchạnhphúcchoriêngmình.Sựcânbằngtuyệtđốilàđiềuhầunhưkhôngthể.Tuynhiên,nhậnthứcđượclợiíchcủasựcânbằng,bạnsẽtránhđượcnhữngnguycơmệtmỏitinhthần,tiêuhaosinhlựcvàsựkhôhéotrongtâmhồn.
Đểtiếngầnhơnđếnsựcânbằng,bạnnênquantâmđếnnhữngđiềuưutiêntrongcuộcsống,biếtnghĩđếncáilâudài,biếtđặtmụctiêuchínhchocuộcđờimìnhvànhữngđiềubạnmuốnđạtđượctrongtươnglai.Đôikhi,nhữnglựachọncủabạnthoạtnhìncóvẻnhưtráingượcnhau,nhưngchúngcótácđộngqualạivớinhauđểgiữchocuộcsốngcủabạnđượccânbằng.Đitìmsựcânbằngthậtralàbạnđangdànxếpmộtcáchổnthỏagiữasựnghiệp,giađình,sứckhỏe,việcnângcaotâmhồn,quảnlýtàichínhvànhữngmốitươngquankháctrongcuộcsống.Chínhvìvậy,việcxácđịnhđiềumìnhưutiêntrongcuộcsống,dựatrênmụctiêuvàướcmơkếthợpvớikỹnăngquảnlýthờigianthíchhợp,sẽđưabạnđếncuộcsốngcânbằngvàvuivẻ.
Đốivớiviệcchiasẻ,bạncũngnênlựachọnnhữnghìnhthứcchiasẻcóíchvàphùhợpvớibảnthân.Bíquyếtởđâylàbạnhãyđánhgiáchođúngvềnhữnggìbạncókhảnăngchiasẻvàchiasẻnhưthếnàođểphùhợpvớimụctiêu,nănglựcvàướcmơcủariêngbạn.
NHỮNGĐIỀUSUYNGẪM
1.Mỗingườiđềucóthểchiasẻmộtthứgìđó.Ngaycảkhibạnkhôngthểchiasẻtiềnbạc,
vậtchất,thìbạnvẫncóthểchiasẻthờigian,kiếnthức,sựhiểubiết,kỹnăng,khảnănglãnhđạo,sựquantâm,sựâuyếm,lờikhuyên,niềmhyvọng,tiếngcười,tìnhyêuthương…Trongđó,tìnhyêuthươnglàmónquàtuyệtvờinhấtvượtquamọibiêngiới,vănhóavàtôngiáo.
2.Bấtcứaimaymắncóđượckiếnthứcvàsựhiểubiết,đềucóbổnphậnchiasẻnhữngquàtặngvôgiánàyvớingườikhác.
3.Thờigianvàtiềnbạclàhaimónquàquýgiátrongcuộcsống.Vìvậy,hãychiasẻcàngnhiềucàngtốt.
4.Nếubạngiúpchoaiđócóđượckỹnăngchiasẻ,tứclàbạnđãtraochohọmộtphươngtiệnquantrọngđểsống.
5.Sựâuyếmlànhucầucơbảncủaconngười.
6.Nângcaokỹnănggiaotiếpsẽcólợichobạnvànhữngngườimàbạnquantâm.
7.Biếtlắngnghengườikhác,bạnsẽhìnhthànhđượcnhữngmốiquanhệthântình.
8.Hãychođinhữnggìbạncầnnhấtđểtrảinghiệmđượcgiátrịthậtsựcủasựchiasẻ.
9.Hướngvềsựcânbằngđểnhậnrachângiátrịcuộcsốngvàyêuquýtừngkhoảnhkhắccủasựchiasẻ.
CHƯƠNG3:NHỮNGNGƯỜICẦNCHIASẺChúngtôihyvọngsaukhiđọcxongchương2,bạnđãnhậnrarằngmìnhcũngcónhiềutiềm
năngđểchiasẻvớingườikhác.Bạnsẽsuynghĩkỹnăngnàomìnhcóvàkỹnăngnàocầnpháttriển,cânnhắcbạnmuốngiúpai,giúptổchứctừthiệnnào.Trongchươngnày,chúngtôisẽgợiýchobạncáchquảnlýthờigian,tiềnbạc,kiếnthức,sựkhônngoan,kỹnăngvàlòngyêuthương,từđóbạncóthểlựachọnngườivànơithíchhợpđểchiasẻ.Chúngtôisẽgiảithíchvàminhhọavềnhữngđốitượngmàbạncầnchiasẻ:
Bảnthânmình
Giađình
Cộngđồng
Tổchứctừthiệnphilợinhuận
Cảthếgiới
HÃYBẮTĐẦUTỪBẢNTHÂNMÌNH
Ngạnngữcócâu“Lòngnhânáibắtđầutừngôinhàmình”.Đángbuồnthay,nhiềungườithườngxemđâylàcáicớđểtrởthànhngườiíchkỷ.Chúngtôichorằng,câungạnngữtrênmangmộtýnghĩahoàntoànkhác.Theoýnghĩatrongsángnhất,lòngnhânáilàtìnhyêu.Cụmtừ“từngôinhàmình”cónghĩalà“hãybắtđầulòngnhânáivớichínhbảnthânmình”.Chỉkhinàobạnkhoandung,độlượngvớibảnthân,biếtquantâmđúngmứcbảnthânvàcảmthấyhàilòngvớichínhmình,thìkhiđóbạnmớicóthểcảmnhậnđượcnhữngniềmvuitừbênngoài.Nhờđóbạnsẽvuivẻhơn,làmviệctốthơnvàluônsẵnlòngquantâm,chiasẻvớingườikhác.
“Cho”đãkhó,nhưng“nhận”lạicàngkhóhơn.Dođó,chúngtôimongrằng,mọingườicầnhọccáchChovàNhận.Joy–côcasĩbạncủatôi,tâmsựrằng:“Bâygiờtôimớithấuhiểuchovànhậnlàmộthànhđộngmangtínhtrọnvẹn.Chomàkhôngnhậnhayngượclạinhậnmàkhôngchothìthiếusựtrungthựcvàtínhtoànvẹn.Chúngnhưlàhaimặtcủamộtvấnđề.Vậymàtrướcđây,tôicảmthấyrấtkhókhănđểthựchiệnđầyđủchutrìnhnàykhinhậnđượcquánhiềutừkhángiả.Lúchátxong,tôicảmthấykhôngthoảimáikhiđứngtrênsânkhấuđểnhậnnhữngtràngvỗtaytánthưởngcủakhángiả.Nhữnglúcnhưvậy,tôichỉmuốnngănhọlạivàlẩnvàophíasausânkhấuthậtnhanh.Nhưngbâygiờtôiđãhiểurằng,khángiảcầnvỗtayđểtánthưởngnhữnggìhọvừanhậnđược.Vìvậytôicóđủcanđảmđểđứngchờchođếnkhitiếngvỗtaydứthẳnmớiluivàohậutrường”.
Mộtvàingườicảmthấyrấtkhókhănkhiđónnhậnmộtđiềugìđó,thậmchíchỉlàlờikhentặngđơngiản,dễthương.Tôichọcghẹocôbạncủatôirằng,nhữnglờikhenngợiđóđãdínhchặtvàođờicônhưhìnhvớibóngrồi!Đúngvậy,“chovànhận”làcảmộtchutrìnhyêuthươngtrọnvẹn.
Lắngnghetiếngnóibảnthân
Đãbaonhiêulần,từtrongsâuthẳmtâmhồn,bạnnhậnthấymìnhđangđisaiđường?Dườngnhưcóhaiconngườikhácnhaucùngtồntạitrongbảnthânbạn:mộtngườiđangtranhluậnvớibạn,hướngdẫnbạnđiđúngđường,cònngườikiakhôngchịulắngnghe,lớntiếngbiệnminhchobạnđitheoconđườngsai.Trongtrườnghợpnày,bạnrấtcầnnhữnggiâyphúttĩnhlặngđểnhìnlạimình,suynghĩsâusắchơnvềcuộcsống,vềnhữnggìmìnhđãlàm,conđườngmìnhđangchọnlựa...Từđó,bạnsẽcónhữngcảmnhậnmới,nhữngthayđổi,điềuchỉnhcầnthiếtchocuộcsốngcủachínhmình.
Chúngtacầnviếtnhậtkýđềuđặnmỗingàyđểtạothóiquentựnhìnlạimình,lắngnghetiếngnóicủabảnthân.Sốngmộtcuộcđờibìnhdị,mỗingàyđềucónhữngphútgiâytĩnhtâm–làlốisốngrấtcầnchomỗichúngta.Chỉvớisựtĩnhtâmnày,bạnmớicóthểnhậnrađượcđiềugìlàtốtnhấtchobảnthân,đểbiếtcáchtựđiềuchỉnhmình.Nhờđó,trongmọitìnhhuống,dùlàtìnhhuốngtồitệnhất,bạnvẫnluôntìmđượccâutrảlời,tìmđượcsựcânbằngchotâmhồnmình.
TheonhàvănJoanBorysenko,thiềnlàbíquyếtđểđạtđượcsựtĩnhtâm,quađósựnhạycảmvàtrựcgiácsẽgiúpbạntìmragiảiphápthíchhợp.Cáchđơngiảnnhấtđểthiềnlàngồiyên,thưgiãnởnơihoàntoànyêntĩnh,cảmnhậnđượcsựphậpphồngcủatừnghơithở.Chodùhiệuquảnhưthếnào,thiềngiúpbạnthậtsựtrầmtĩnhvànhìnlạinhữnggìmìnhđãlàm,xácđịnhnhữngđiềumìnhcầnlàmtiếptheo.
Aiđótừngnóirằng:“Lắngnghebảnthân,xácđịnhđượcbạnlàailàmộtđiềuhoàntoànkhôngđơngiản.Nhưngtronggiâyphúttĩnhlặng,bạnbắtđầunhậnthứcđượcdòngchảytâmhồnmình.Từđóbạnsẽcónhữngcáchđiềuchỉnhhoặcthayđổitháiđộsốngchothíchhợphơn”.
Thiềncũnggiốngnhiềuhìnhthứctĩnhtâmkhác,đòihỏithờigian,sựquyếttâmvàluyệntập.Nghiêncứukhoahọcchothấy,thiềnlàcáchđơngiảnnhấtđểthưgiãn,hìnhthànhhệthốngmiễnnhiễmvànângcaocáchnhìnvềcuộcsống.
Quantâmđếnmình
Nhiềungườinghiêmkhắcvớibảnthânhọcònhơncảđốivớingườikhác,thậmchíhơncảngườihọkhôngthích.Cómộtthờigian,Harveykhôngthểdànhđượcmộtchútthờigiannàochobảnthânmìnhđểnghỉngơi,bởianhlàmộtthanhniênđượcsinhravàlớnlêntrongmộtgiađìnhtheođạoCơĐốcgiáobảothủ.Vàđốivớinhữngngườithanhniênphảilớnlêntronggiađìnhkhắtkhenhưvậy,thậtkhóđểsốngmộtcáchdễdãivớichínhbảnthânmình.
Thếnhưng,khiHarveyxembộphimtàiliệunhiềukỳcủađạodiễnMichaelAptedthìmọithứđãhoàntoànthayđổi.Bộphimnàycónhữngtựađềtuầntựlà:,“Từtuổi7”,“Từtuổi14”,“Từtuổi21”,v.v.ĐạodiễnMichaelAptedđãdõitheocuộcsốngcủa14ngườisinhsốngởAnh,bắtđầutừkhihọ7tuổi.Cứcách7năm,ônglạiđếnthămhọmộtlầnđểtiếptụcquayphimởlứatuổitiếptheo.Bộphimđãthậtsựgâysốcvềnhữngmảnhđờiđượcmôtả:tươnglaicủanhữngnhânvậttrongphimđượcxácđịnhvàothờiđiểmhọ7tuổi.Vàomộtđêm,Harveyđãkểlạinộidungbộphimnàychobạnbènghe,rồihỏivềướcmơnghềnghiệpkhihọ7tuổi.Evemuốntrởthànhnhàvăn,cònAlanmuốntrởthànhmộthọasĩ.Hiệntại,Eveđanglànhàvăn,cònAlanlàkiếntrúcsư.
KhihọhỏilạihồiđóHarveymuốnlàmgì,ôngphảisuynghĩtronggiâylát.Rồiđộtnhiên,nhưcómộttiasánglóelêntrongđầu,ôngnhớra:“khilên7,tôimuốntrởthànhkẻchếtvìđạo,hysinhđờimìnhchongườikhác”.Bạnthửđoánxem,Harveyđãdành35nămsauđểcốgắnglàmnhữngviệcgì?Chínhlàcôngviệctừthiệnvàchiasẻvớimọingười!
Ôngđãchiasẻlòngnhânáivàhysinhchongườikhácđếnnỗiquêncảbảnthânmình.Nhưngkhoảng10nămgầnđây,ôngbắtđầucósựthayđổivềtháiđộsống.Ôngnói:“Bạnbèthườngkhuyêntôinênquantâmđếnbảnthân.Cònvớitôi,hysinhmộtcáchtrọnvẹnchẳngcógìlàxấucả.Nếutôicóhysinhcảđờimìnhchovợ,chocon,tôicũngkhônghốitiếc.Hầuhếtchúngtađềunhưvậycảthôi”.Nhưngnếubạndùngcảđờimìnhđểhysinhmộtcáchmùquáng,bạnsẽkhôngcònthờigianquantâmđếnmình.Bạntừbỏmọinhucầubảnthânđểchiasẻvớingườikhác,nhưngrốtcuộcsựchiasẻnàykhôngmanglạikếtquảnhưbạnmongmuốn.Hứngthúcủabạnrồisẽgiảmđi,lòngnhiệttìnhnguộidần,tâmhồntrởnênhéoúa,vàbạnkhôngcònmuốnchiasẻnữa.Thếnênbạncầnnhậnthứcđượcnhucầucủangườikhácđểchođi,nhưngcũngkhôngđượcquênnhucầuvềtinhthầnvàvậtchấtcủachínhbảnthânmình.
Biếtquantâmđếnbảnthâncũnglàmộtbíquyếtđểtạonênsựcânbằngtrongcuộcsốngcủabạn.
Khibiếtđểývàđápứngnhữngnhucầucủabảnthân,cũnglàlúcchúngtabiếtyêuchínhmình.Nếucảmthấychánnản,biquanvàluônmệtmỏi,bạnsẽkhôngthểchămsócngườikhác.Quantâmchămsócđếnmình,cũngcónghĩalàquantâmchămsócđếnngườikhác,vàđiềuđósẽlàmchocuộcsốngcủabạndễchịuhơn.
Hãychămsócsứckhỏe,rènluyệnkỹnăng,củngcốcácmốiquanhệthântình,bạnsẽcảmthấymìnhđượcquantâmđúngmứcvàhàilòngvớibảnthân.Lúcđóbạnluônsẵnlòngchiasẻyêuthươngvớinhữngngườikhác.
Họchỏiquanhữngtrởngại,khókhăn
Chấpnhậnsựthậtđắngcaylàbướcđầutiênđểcanđảmđứnglên,tựsửachữasailầmvàvượtlênchínhmình.Khibạnđốimặtvớikhókhăn,chẳnghạn:nhữngcăngthẳngởcơquan,lolắngchogiađình,haynhữngthóiquenkhôngtốtnhưnghiệnrượu,nghiệnhút,màbiếttựsửachữavàvượtqua–lúcđóbạnđangtraotặngnhữngngườibạnyêuthươngvàcộngđồngmộtquàtặngquýgiá.
Thídụ,mộtsốngườinghiệnrượuthúnhậnrằnghọcảmthấybấtlựcvìkhôngthểtừbỏrượunếukhôngcósựgiúpđỡcủacộngđồng.Thừanhậnnhượcđiểmlàbướcđầutiênđểbạnchấpnhậnlòngnhânái,sựcảmthôngvàhiểubiếtcủangườikhácdànhchobạn.Tuynhiên,thừanhậnnhượcđiểmcủamìnhkhôngphảilàđiềudễdàng,nhưngđâychínhlàđiểmkhởiđầuchomộtsựthayđổitíchcực.Nếubạnkhỏemạnhhơn,vuivẻhơnthìbạnsẽcóđiềukiệngiúpđỡmọingườinhiềuhơn.
KhiHarvey36tuổi,anhtừngrơivàotìnhtrạngsuysụp,dườngnhưkhôngthểgắnggượngđượcnữa.NgườimẹyêuquýcủaHarveyvừamớiquađờivìbệnhungthư.Anhphảitừbỏcôngviệc70tiếngmộttuầnmàanhyêuthíchvàgắnbóhơn10nămqua.Phảiđốidiệnvớicuộcsốngđộcthân,thấtnghiệp,kiệtsức,lạixangườichađángkínhhơn3000dặm…TấtcảkhiếnlòngdạHarveythêmrốibời.
Khinhớlại,Harveynóirằng,đólàgiaiđoạnkhủnghoảngnhấttrongđờimìnhvàcólẽnhiềungườicũngđãtừngtrảiquahoàncảnhtươngtự.Anhđãgiúpđỡ,chiasẻhếtmìnhvớingườikhácđếnnỗiquêncảbảnthân.Nhưngrồi,dobảnnăngsinhtồn,anhbắtđầubiếtquantâmđếnsứckhỏecủamình.Anhhiểurarằng,chỉkhicósứckhỏeanhmớicóthểtiếptụcchiasẻvớingườikhácđược.Sauđó,anhquyếtđịnhlàmviệcbánthờigiantrongvòng6tháng,đồngthờicắtgiảmmọichitiêukhôngcầnthiết.Bâygiờsau14năm,Harveyvuimừngnhậnraanhđãcóđượccuộcsốngcânbằng,cónhữngviệclàmđầyýnghĩavàcómộtgiađìnhtuyệtvời.Hồitưởnglạinhữngngàyđãqua,anhnhậnrarằng,muốntạomốiquanhệtốtđẹpvớingườikhácthìchúngtaphảibiếtsốnghòahợpvớichínhbảnthânmình.
CHIASẺVỚIGIAĐÌNH
Mỗigiađìnhlàmộttếbàocủaxãhội.Giađìnhcóhòathuận,hạnhphúc,xãhộimớingàycàngvănminh,tốtđẹpđược.Dođó,bạnphảihọccáchchiasẻtronggiađình,thườngxuyênbàytỏtìnhyêuthươngvàcảmxúcvớinhữngngườithântronggiađình.Khibạnbiếtchiasẻlòngnhânáitronggiađình,bạnmớicóthểtrảilòngmìnhvớinhữngngườibạngặptrongcuộcsống.
Làchamẹ,thayvìchỉdạydỗconcáimìnhbằnglờinói,tahãytựbắttayvàolàmnhữngđiềuđó,cácconsẽbiếthọchỏivànoigươngnhữngviệctốttađãlàm.
Đượcsinhravàlớnlêntrongmộtgiađìnhmàchamẹluôndạybảonhữngđiềutốtđẹplà
mộtđiềumaymắnvàhạnhphúccủamỗingười.Rấtnhiềungườikhôngcóđượcmaymắnđó,nhưngdùnhưthế,họvẫndànhtìnhyêuchochamẹ,anhchịemvàconcáimình.
Giốngnhưnhiềuthứquantrọngkháctrongcuộcsống,đượcyêuthươnglàđiềumàmọingườiđềumongmuốn,nhưngtìnhyêuthươngkhôngphảidễdàngcóđược.Nhưmộtquyluậttấtyếucủacuộcsống,điềugìquýgiábaogiờcũnghiếmhoi.Giảiquyếtnhữngbấtđồngtrongcácmốiquanhệlàviệcvôcùngkhókhăn,nhưngnếulàmđược,cuộcsốngcủabạnsẽtrởnênvuivẻ,thoảimáihơnrấtnhiều.
Vớibạn,hạnhphúcgiađìnhcóphảilàđiềuưutiênsốmộthaykhông?Bạncósẵnsàngyêuthươngvôđiềukiện?Bạncóchủđộngtrongviệcgiảiquyếtnhữngmâuthuẫnvàlàmdịuđinỗiđautronggiađình?Nếunhữngcâutrảlờicủabạnlàcó,hãybắtđầubằngcáchthayđổibảnthântrước.Cónhưthế,bạnmớithayđổiđượcgiađìnhmìnhvàthayđổicảthếgiới.
Chiasẻvớingườibạnđời
Mốiquanhệquantrọngnhấttrongcuộcsốnghàngngàycủachúngtachínhlàmốiquanhệvớingườibạnđời.Ngườibạnđờilàngườibạntốtnhất,luônsẵnsàngởbêncạnhđểlắngnghe,ủnghộ,độngviênvàyêuthươngbạn.Đểtạodựngđượcmộtmốiquanhệnhưthế,bạnphảimấtnhiềuthờigian,côngsứcvàdĩnhiên,cầncócảnhữngkỹnăngđặcbiệtnữa.Dođó,bạnphảisắpxếpthờigiannuôidưỡng,pháttriển,củngcốvàđónnhậnmốiquanhệđặcbiệtnàyvớingườibạnđời.Đâylàmộttrongnhữngquàtặnglớnlaonhấtbạndànhchongườimìnhyêuthươngvàcũnglàmộttrongnhữngquàtặngquýgiánhấtbạndànhchochínhmình.
TiếnsĩJohnGottman-nhànghiêncứuhàngđầuvềlĩnhvựchônnhân,đãpháthiệnramộtđiềuthúvịgiúpchocuộcsốnghônnhâncủabạncàngngàycàngtốtđẹp,đólà:thayvìmộtlờinóitiêucựchãynóinămđiềutíchcựcvớingườibạnđời,nhưthếbạnmớimongtạodựngđượchạnhphúclâudài,bềnvững.Điềunàythoạtnghecóvẻquáđơngiản,nhưngliệubạncóthựchiệnđượckhông?Nếuđược,hãyápdụngngayđểloạibỏnhữnglờichỉtríchcaynghiệtmàlâunayvợchồngthỉnhthoảngvẫndànhchonhau.
Trongcuốnsách“Nhậnratìnhyêu:chuyếnhànhtrìnhđiđếnsựthỏahiệp”,tácgiảGayvàKathlynHendrickschorằng,kỹnăngthậtsựđểduytrìmộtcuộchônnhânhạnhphúclà“Luônnóithậtvềnhữngđiềunhỏnhặtnhất”,và“Hãybàytỏnhữngxúccảmnộitâmđangchấtchứatronglòngbạn”.Khibiếtthựchànhlòngtrungthựcdùtrongnhữngchuyệnnhỏ,bạnsẽcảmnhậnđượcsứcmạnhkỳdiệucủanó–nócóthểhàngắncácmốiquanhệvàchữalànhcácvếtthươngtronglòngbạn.
Sauđâylà6điểmchínhbạncóthểthamkhảođểquanhệgiữabạnvớingườibạnđờithêmhạnhphúcvàbềnvữnghơn:
Dànhthờigianchongườibạnđời.Nếucôngviệccủabạnquábậnrộn,bạnhãysắpxếpvàlênkếhoạchhàngtuầnđểdànhthờigiantâmsự,tròchuyệncởimởvớingườibạnđờicủamình.Việcdànhthờigianchămsócgiađình,concáicũnglàmộtcáchgiúpbạnhâmnóngtìnhyêu.
Thấuhiểuvàthôngcảmviệclàmcủangườibạnđời,từđấyyêuthươnghọnhiềuhơn.Mỗihànhđộng,việclàmđềucónhữnglýdoriêngcủanó,dovậythấuhiểuvàthôngcảmlàbíquyếtgiúpbạncóđượctìnhyêuthươngsâusắcvớingườibạnđời.
Sựtrungthực–nềntảngcủamộtmốiquanhệbềnvững.Mọingườithườngcảmthấykhókhănvàngầnngạikhibàytỏsựthật,nhữngnỗiuuẩntronglòng.Tuynhiên,trungthựclàcốtlõicủamốiquanhệhônnhânsâusắcvàbềnvững.
Bàytỏtìnhthươngyêumỗingày,trongtừnghànhđộng,cửchỉ.Yêuthươnglàhànhvichủđộng.Bạnphảithườngxuyênbàytỏlòngyêuthương,sựchămsócvàmốiquantâmvớingườibạnđời.Cóthểlàmộtcửchỉâuyếm,nhữngmónquàbấtngờ,nhữnglờikhenngợiv.v.Đócũnglàcáchbạnnuôidưỡngvàvunđắpchohạnhphúccủachínhmình.
Tạoratìnhbạn.Ngườibạntốtnhấtcủabạnchínhlàngườibạnđờicủabạn.Đểcóđượctìnhbạnnày,cảhaiđềuphảicầnrấtnhiềuthờigian,côngsức,sựquantâmvàyêuthươngdànhchonhau.
Đôikhicũngphảibiếtnhượngbộ.Mỗicuộchônnhânthànhcôngđòihỏiphảicósựnhườngnhịnlẫnnhau.Nếumộtbênquánhượngbộ,cònmộtbênlạiquálấnát,thìcuộcsốnghônnhânsẽgiốngnhưmộtcáicầubậpbênhkhôngcânbằng.Ngượclại,nếucảhaiđềucốgiànhphầnthắngvềmìnhthìxungđộttấtyếusẽxảyra.
Hàngắncácmốiquanhệ
Nếucácmốiquanhệtronghônnhân,giađình,bạnbèvàđồngnghiệpbịtổnthương,thìsựkhủnghoảngtinhthầnsẽlàmsuygiảmnhiệttìnhcốnghiến,chiasẻcủabạn.
Trongcuộcsống,biếtbaongườiđangrờibỏconcái,chamẹcủamìnhvìnhữngmốibấthòa.Ngượclại,khôngítngườiđangcốgắnghàngắnsựđổvỡtrongquanhệkhingườithâncủahọrơivàogiâyphútlâmchung.Thếthìtạisaochúngtakhôngnỗlựchàngắn,xoadịunhữngvếtthươnglòngđóngaykhiđangđượcsốngvớinhữngngườithânyêucủamình?
Nỗikhổđautronggiađìnhbấthạnhkhôngchỉgiớihạntrongmốiquanhệgiữachamẹvàconcáimàcònảnhhưởngđếnôngbà,cháuchắtvànhữngngườithânquen.Giađìnhbấthòakéotheonhữngảnhhưởngxấuđếnxãhội.Chúngtahãychữalànhthếgiớibắtđầutừgiađìnhchúngta,bằngcáchnhânrộnglòngnhânái,sựquantâmvàcamkếtthựchiệnnhữngđiềutốtđẹp.
Nếubạnđangbấthòavớimộtaiđónhưchamẹhaybạnbè,hãynghĩđếnnhữngbứcxúcbạnđangphảichịuvàhãythửhìnhdungđếnniềmvui,sựthoảimáikhiđượchòagiảivớihọ.Điềunàysẽgiúpbạncóđủcanđảmbàytỏtìnhthươngyêuvàchủđộnglàmhòavớingườiđó.Nhữngcôngsứcvànỗlựcmàbạnbỏrasẽđượcđềnbùxứngđáng.
Biếtsuynghĩnguyênnhândẫnđếnsựbấtổntrongquanhệcủabạnvớimọingười,tựsửachữanhữngsailầmvàđiềuchỉnhlốisốngchophùhợp–chínhlàmónquàbạncóthểlàmchomìnhvàchongườikhác.
Đâylà9bướchàngắnmốiquanhệbấthòa:
Quyếttâmcảithiệnmốiquanhệđượctốtđẹphơn.
Hìnhdungmốiquanhệsẽkhácđinhưthếnàonếubạncảithiệnnó.
Bạnsẽmấtnhiềuthờigian,nỗlực,lòngkiêntrìđểđiềuchỉnhsựbấthòa.Dođó,hãybắttayđiềuchỉnhmọithứcóthể,ngaytừbâygiờ.
Bạnphảilàngườithayđổitrướctiên.Hãymởlòngmìnhratrướcvàchấpnhậnthayđổiquanđiểmnếuđiềuđólàđúngvàtốtchomốiquanhệcủabạn.
Đừngtìmkiếmgiảipháp,màhãytìmkiếmtìnhcảm.Biệnpháptựnósẽxuấthiện.Đừngnóinhữnglờikếttội.Nếuthấymìnhvẫncònnónggiận,hãyquaytrở
lạibướcđầutiên.
Đừngchegiấunỗibuồnhaysựtứcgiận.Khibạnbàytỏcảmxúc,chiasẻnỗilòngcủamình,bạnsẽcảmthấynhẹnhõmvàkhôngmuốngiữchúngtronglòngnữa.
CầunguyệnhayThiềnđịnhkhigặpnhữngchuyệnbuồnbực,sẽgiúpbạnbìnhtâmđểnhậnthứcsựviệcmộtcáchrõrànghơn.
Khitranhluận,bạncóthểlàmtheolờikhuyêncủaStephenCovey“Hãythôngcảmvớingườikháctrước,rồisauđómớimongđượcngườikhácthôngcảm”.Thậtkhódiễntảsứcmạnhcủalờikhuyênnày,nhưngchắcchắnnếuápdụngbạnsẽthayđổiđượcnhữngcáchtranhcãidễgâyrasựhiểulầmhoặcbấthòalâunay.
Sẵnsàngthừanhậnbạnkhôngđúng.Mỗingườiđềucómộtnềntảnggiáodục,môitrườngsống,kinhnghiệmsốngkhácnhau,dođókhôngainhìnsựvậttheocùngmộtcách.Hãylắngnghe,traođổivớingườikhácvàchấpnhậnvấnđềnếubạnthấyrằngmìnhđãhiểusai.Việcduytrìmốiquanhệgiữabạnvàngườikhácsaochotốtđẹpmớilàđiềuquantrọng,chứkhôngphảilàcứcốtranhcãiđếncùngxemaiđúng.
Chiasẻvớiconcái
Sahar,congáicủaAzim,đãnghỉchơibóngđávàinămrồi,nhưngkhicôbégianhậpđộibóngtrởlại,tuầnnàobạnbècủaSaharcũngthiđấuthuacôbémặcdùđámbạncũngđãcốgắnghếtsứcmình.Mọingườiđềurấtngạcnhiên,vìSaharcứliêntụcdẫnđầu,chơirấtnhiệttìnhvàlôicuốn.Thoạtđầu,khôngaihiểuđượcsựtựtinđóbắtnguồntừđâu.HóaralàAzimvàcontrai-Tawfiq,luônlàhaicổđộngviênnhiệttìnhnhấtchoSahar.HọđãsátcánhcùngSahartrongcácbuổitậpluyệnvàthiđấu.ChínhsựkhíchlệnàylàmchoSaharvôcùngphấnkhởi,tựtin.MốiquanhệgiữaAzimvàhaicon,giữahaichịemSaharvàTawfiq,càngđượcthắtchặtmộtcáchvữngvàng.
Khibạnbiếtdànhthờigianchoconcáimình,mốidâyliênkếtgiữabạnvàconcáisẽngàycàngchặtchẽ,lòngtựtrọngcủaconcáibạnsẽđượcnânglên.Cũngnhưngườilớn,trẻnhỏrấtmuốnmìnhlàcủariêngmộtaiđó.Chúngcầncảmthấyrằngchúngrấtquantrọngvàcóýnghĩađốivớicuộcsốngcủachamẹchúng.
Quàtặngđầutiênchamẹdànhchoconcáimìnhchínhlàđemlạichochúngsựsống.Tiếpđólàcảmộthànhtrìnhhysinhthầmlặngđếnvôtận.Chamẹdànhchoconcáitấtcảtìnhyêuthương,sựquantâm,chămsóc,dạychúngnhữngbàihọcđạođức,nhữngcáchứngxửlàmngười.Thếcònconcái,chúngđềnđáplạinhữnggìchochamẹ?Tấtnhiênđólàcảniềmvuilẫnnỗibuồn.Đúnglàchẳngcóchamẹnàothíchnhậnlạinỗibuồn,nhưngđừngquênrằng,đôikhinỗibuồnkhiếntacảmnhậnsâusắcvàlàmtăngthêmniềmvui,sựhứngkhởivàvẻđẹptrongđời.
Hãytạocơhộiđểconcáicóthểbộclộtìnhcảmcủachúngvớimọingườimộtcáchtựnhiên,khôngsợbịngườilớnhoặcaiđóchếgiễu.Bạncũngnênnhớ,đừngtrừngphạtmộtcáchgaygắtkhiconcáibạntỏravôlễ,nónggiận,bởiđóchỉlàbiểuhiệncủanhữngcảmxúcthôngthường.Vấnđềlàbạnphảigiáodục,tìmcáchuốnnắntrẻnhưthếnào,đểsaunàychúngbiếtbộclộcảmxúcmộtcáchphùhợphơn!Hãyđểconcáihiểurằng,bạnluônyêuthươngvàsẵnsàngchiasẻmọicảmxúc,suynghĩcủachúng.Chúngsẽhọcđượccáchtôntrọngbảnthânvàngườikhác.Đócũngchínhlàmónquàtuyệtvờibạntraotặngconmình.
Mộtvàigợiýgiúpbạncómốiquanhệtốtđẹpvớiconcái:
Cúingườithấpxuốngngangtầmnhìncủatrẻmỗikhibạntròchuyệnvớichúng.Khinóichuyện,đừngquênnhìnvàomắtchúng.
Dạychoconcáiluônnóithậtbằngcáchchínhbạnphảilàmgươngtrước.
Nhắclạicảmxúccủachúngsaukhichúngđãbàytỏvớibạn.Chẳnghạn,bạncóthểnói:“Vậylàconcảmthấy…”đểchochúngthấyrằng,bạnthấuhiểunhữngcảmxúccủachúngvàtôntrọngchúng.
Thườngxuyêntụhọpgiađình,cùngnhauchiasẻnhữngchuyệnquantrọngcủamỗithànhviêntrongnhà.
Thíchkhámphánhữnggìmớimẻxungquanhcuộcsốnglàmộtđặctrưngởtrẻnhỏ.Bạnkhôngnênngăncảnhứngthúnày.Tráilại,hãyquantâm,rènluyệnchochúngtừnhỏ,lớnlêntinhthầnhamhọchỏi,saymênghiêncứuởchúngsẽtănglênrấtnhiều.
Thườngxuyênômấp,vuốtve,nóinhữnglờiyêuthươngvớiconcáitrướckhichúngđingủvàomỗibuổitối.
Dạychoconcáibiếtchiasẻ
Mộtđứatrẻkhiđượcdạyphảibiếtquantâm,chămsócngườikhácthìchắcchắnlúctrưởngthành,chúngsẽbiếtquantâmđếnngườikhácnhiềuhơn.Chúngtacóthểdùngnhữngcâuchuyện,nhữngviệclàmvàsựdìudắtcủamìnhđểbồidưỡng,vunđắpcholòngnhânáiởtrẻthơ.
Mỗingày,bạnđềucódịpnângcao“vănhóachiasẻ”tronggiađìnhmìnhbằngcáchnàyhaycáchkhác.Chẳnghạn,giúpchotrẻcáchthứcchiasẻhoặcnuôidưỡngýthứcchiasẻtrongchúng.Hãyhướngdẫncácconphânchiasốtiềnchúngcóthành3phần,80%đểtiêuxài,10%đểdànhvà10%đemgiúpđỡngườikhác.Tỉlệnàycóthểthayđổi,nhưngsựphânchiagiúptrẻbiếtcáchquảnlýđồngtiền.Đâylàbàihọccóýnghĩasuốtđờivớitrẻ.
Chophépcontrẻquyếtđịnhgóptiềnlàmtừthiệnsẽgiúpchúngtựtin,cảmnhậnđượcmốiliênquangiữamónquàvàlòngnhânái.Hãycủngcốlòngtinchoconcáibằngcáchgiảithíchchochúnghiểuhànhđộngchiasẻrấtcóýnghĩavớibạn,cũngnhưnhữngngườimàchúnggiúpđỡ.Đừngquênkểchoconcáinghenhữngviệctốtbạnđãlàmvàcảmxúccủabạnvềnhữngviệclàmđó.Quađóbạnsẽtruyềnlạichoconcáimìnhnhữngnghĩacửtốtđẹp.Khichúngtrưởngthành,chúngnhậnthấymónquàchiasẻcũngđượcđềnđápmộtcáchxứngđáng.Vàbàihọcvềsựchiasẻcứtiếptụctruyềnmãichocácthếhệsau.
Sựchiasẻcũnggiúptrẻthamgiavàonhữnghoạtđộngcủacộngđồng,làmchonềndânchủcủađấtnướcđượcvữngbền,chốnglạisựmấtlòngtinvàíchkỷđầyrẫytrongxãhội.Bạncũngcóthểdạytrẻcáchquantâmđếnngườikhác,kểcảnhữngngườichúngchưahềgặpmặthoặcquantâmđếnthúvậtvàmôitrườngthiênnhiên.
Cóthểnói,nhữngtrảinghiệmthờithơấuảnhhưởngrấtlớnđếncuộcsốngcủachúngtasaunày.Khitagiúptrẻnhỏcóđượcnhữngtrảinghiệmcủatấmlòngrộnglượng,làchúngtađãtạochochúngconđườngpháttriểntínhcáchtốtđẹpnhất.
Dướiđâylàmộtsốcáchthứcgiúpbạndạytrẻhìnhthànhtấmlòngbiếtchiasẻ:
Hãyhàohiệp,rộnglượngvớibạnbèvàngườilạđểlàmgươngchotrẻ.
Thamgiacáchoạtđộngcủanhữngtổchứcvìcộngđồng,giảithíchchotrẻbiết
tạisaođiềunàylàquantrọng.
Thảoluậntinhthầntráchnhiệmvớitrẻ.
Yêucầutrẻdành10%tiềnriêngcủachúngđểgiúpđỡngườikhác.
Giúptrẻnhậnthứcđượcvaitròcủachúngtrongbốicảnhtoàncầuhiệnnay.
Tìmhiểutrẻquantâmđếnvấnđềgì,dànhthờigianvớitrẻtronglĩnhvựcđó,đồngthờivớinhữnglĩnhvựcmàbạnyêuthích.
Giúptrẻhìnhthànhnhâncách
Nếunhưcơbắpmanglạisứckhỏechoconngườivềmặtthểlựcthìnhữngđứctínhtốtsẽđưalạisựthànhcôngchoconngườitrênmỗichặngđườngkhókhăn.Khibạngiúptrẻthơhìnhthànhmộttráitimdũngcảm,đầyniềmcảmthôngvàmộttâmhồntrongsáng,cũnglàlúcbạnchắpcánhchochúngvượtquamọichônggai,thửtháchtrênđườngđời.
Nhữngphẩmchấtcốtlõitrongviệchìnhthànhnhâncáchlà:
Lòngnhânái
Sựtựchủ
Sựkínhtrọng
Sựcảmthông
Khitrẻthơhìnhthànhnhữngphẩmchấtnày,chúngsẽlànhữngcôngdânnhiệttìnhchiasẻ,hạnhphúchơnvàkhỏemạnhhơn.Chúngsẽdànhhếttâmtríđểphụcvụgiađình,cộngđồngvớicảtấmlòngnhânái.
Làmthếnàođểtrẻhìnhthànhđượcnhữngphẩmchấttốtđẹptrên?Chúnghọcđượcgìquamôitrườngchungquanh,quabạnbèđồngtranglứa,quacộngđồngvàquantrọngnhấtlàquatínhcáchcủacácbậcchamẹ?
Trẻnhỏtrưởngthànhtrongnghèokhổhaytronghoàncảnhkhókhănchẳngphảilàđiềuquantrọng,miễnlàchamẹyêuthươngchúngthậtlòng,ủnghộchúngvàgiúpchúngxâydựngsứcmạnhtrongtâmhồn.Nhữngđứatrẻnàyrồisẽtrưởngthành,vớinhiềuphẩmchấttốtđẹp,inđậmdấuấntronglòngmọingườixungquanh.
Aicũngbiết,nuôidạyconcáilàmộtnhiệmvụcựckỳkhókhăn,mấtnhiềuthờigian,tiềncủavàcôngsức.Nhưngnhữngcôngsứcđósẽđượcđápđền,vàkhôngcósựđềnđápnàotuyệtvờihơnlàđượcnhìnthấyconcáimìnhtựtinbướcvàođờivớitấtcảtấmlòngnhânái.
MicheleBorba,trongquyển“Hìnhthànhsựhiểubiếtvềđạođức:Bảyđứctínhcầnthiếtđểdạytrẻlàmđiềuđúng”,đãviết:“Sựhiểubiếtvềđạođứclàdohọchỏimàcó,bạncóthểxâydựngtínhcáchnàychotrẻtừlúcchỉlànhữngđứabémớichậpchữngbiếtđi”.Bàcũngđưaranhiềuýtưởngthựctếđểcácbậcchamẹứngdụngtrongviệcbảovệconcáitránhnhữngảnhhưởngxấutừmôitrườngxãhội.Thêmvàođó,bàcũnggiúpnhữngbậcphụhuynhnhậnravaitròquantrọngcủahọtrongviệcđịnhhìnhvàpháttriểntínhcáchtrongtâmhồntrẻ.
CHIASẺVỚICỘNGĐỒNG
Cộngđồnglànơichúngtasinhsống,dựatrêncơsởđịalý,tôngiáo,vănhóa,chínhtrị,giađình,nơilàmviệc,…Cộngđồngcũnglànơichúngtahọchỏi,bàytỏlòngyêuthương,vàcảm
nhậnđượcnhữngmốidâytìnhcảmgắnkếtthiêngliêngnhất.Cộngđồngcũnglànơichúngtacảithiệnbảnthân,traudồikỹnăngvàrènluyệnđứctínhchiasẻ.
Cộngđồngsẽtrởnênvữngmạnhhơnkhicácthànhviênbiếtquantâm,liênkếtvớinhauthànhmộtkhối.Azimpháthuyđượckhảnănglãnhđạovàhọchỏiđượcnhiềukỹnăngquýgiátrongcuộcsốnglànhờôngđãtìnhnguyệnlàmviệcchocộngđồngtrongmộtthờigiandài.Mặcdùbanđầubảnthânôngkhônghềtínhtoánmìnhsẽnhậnđượcgìkhilàmcôngviệcnày,nhưngnhữngthànhquảmàônggặtháiđượclạinhiềuhơnrấtnhiềulầnsovớinhữnggìôngđãtựnguyệnchiasẻvớingườikhác.
BạncủaHarveylàRebeccaHugheskểchochúngtôinghemộtcâuchuyệnthúvịnhưsau:Mộthôm,khiđangđứngtrongthangmáychungcư,côthấymộtngườiphụnữmangthaiđượckhoảng8tháng,Rebeccachợtnảyramộtđềnghịkháđộcđáo:“Chịnày!Tôicũngmangthaiđược2thángrồi!Chuyệngìsẽxảyranếusaunàychúngtatrôngcongiúpchonhau?”.Rồicôviếtnguệchngoạcsốđiệnthoạicủamìnhtrênmảnhgiấy,đặtvàotayngườiphụnữkia.Ngườiphụnữtrôngcóvẻngỡngàng.Thếnhưng,mộttuầnsau,côtagọichoRebecca:“Tôiđãsuynghĩvềlờiđềnghịcủacô.Cômuốnbắtđầusựtraođổinhưthếnào?Côcóthểsắpxếpvàigiờđểgiúptôitrướckhicôsinhconchứ?”.Rebeccanhanhchóngchấpnhậnlờiđềnghịnày.
Chẳngbaolâu,côvàngườibạnmớimờivàibàmẹkháccùnggianhậpnhóm.Tùytheokhảnăng,mỗingườicóthểcùngnhaugópkiếnthức,sựquantâmchămsóc,lòngyêuthương,sựđộngviênkhuyếnkhíchvàngaycảgiấcngủtrưaquýbáumàhầuhếtcácbàmẹđềurấtcần.Mỗituần,họgặpgỡnhau,traođổikinhnghiệmvàtrởthànhbạnbècủanhau.Quađó,concáihọsaunàylớnlêncũngcódịpquenbiết,chơiđùavớinhau,hìnhthànhnênnhữngnhómbạnthânthiết.Cuốicùng,cóđến20giađìnhkháccũngtựnguyệnthamgiavàonhóm.Sựhợptácnhanhchóngnàytrởnênrấtcầnthiếtvớinhiềuphụnữtrongvùng.
HànhđộngchiasẻtìnhcờnhưngmangýnghĩađẹpđẽcủaRebeccacóđượclàdocôdámmạnhdạnmởlờiđềnghị.Lýdođơngiản,bởicôhyvọngcóthểtạođượcmốiquanhệtốtđẹpgiữacôvàngườibạnmàhiệntạicôchưaquenbiết.Khôngchấpnhậnlốisốngcôđộcnhưnhiềungườitrongxãhộihiệnnay,sựcởimở,sẵnsàngchiasẻkhiếncuộcsốngRebeccatrởnêntốtđẹphơn,ýnghĩahơn.
NhữngcâuchuyệngiảndịnhưchuyệncủaRebeccavẫnxảyrahàngngàyởkhắpnơitrênthếgiới.Khisựchiasẻđượchưởngứng,thìviệchìnhthànhnhómsẽlàmđượcnhiềuviệccóíchhơnsovớimỗicánhânriênglẻ.
NhữngngườihàngxómcủaHarveylàSusanvàPatrickFaehndrichđãquyếtđịnhlàmquenvớinhiềungườitrongcùngkhuphố.SốngởnơicónhiềumưanhưVancouver,phầnlớnthờigianmọingườisinhhoạttrongnhà,dođórấtkhócódịpkếtthânvớihàngxóm.Hơnnữa,họlạisốngtrongmộtkhuphốmàtrìnhđộhọcvấncủamọingườirấtchênhlệch,đasốhạnchếvềtiếngAnhvàítđọcsách.
Susannghĩ,cáchtốtnhấtđểmọingườixíchlạigầnnhauhơnđólàcùngnhauxâydựngmộtmảnhvườnchungởcuốimỗidãynhà.Côtìmcáchrủmộtvàingườihàngxómcùngdànhmộtsốbuổichiềuthứbảyđểtạodựngmảnhvườn.Họcùngnhaudọnsạchráctrongkhuvực,giữgìncáchạtgiốngvàdụngcụlàmvườndomỗinhàmangtới.Cuốicùng,họđãtạodựngđượcnhữngmảnhvườnxinhxắnvànhữngbăngghếdàiđểcácgiađìnhcóthểcùngngồithưgiãn,tròchuyện,ngắmcảnhtrongkhuphố.
Đâylàcáchrấttuyệtvờiđểmọingườigặpgỡ,tạọdựngsựtintưởnglẫnnhau,từđóthấuhiểuđượcchuyệngìđangxảyratrongcộngđồngđasắctộc,vàquantrọnghơnlàhọcóthểbảovệnhau.Khimọingườiđềuquenthânvớihàngxómcủamình,thìcảkhuphốtrởnênantoànhơnrấtnhiều.Côngsức,thờigian,kĩnăngchiasẻtừnhữngmónquàcủaSusanvàPatrickđưalạinhữnggiátrịthậtlớnlao.
Muốnchiasẻvớicộngđồng,bạnphảidámmởlờivớingườikhác,nhấtlàbạnphảidámđitiênphongtrongcôngviệc,đầutưnhiềuthờigianvàcảcôngsứcchocôngviệcchung.Khôngphảibấtcứaicũngdễdàngchấpnhậnýtưởngtốtđẹpmàbạnđềnghị,bởilâunaynhiềungườivốnquenvớilốisốngthụđộngvàkhépmình.Họsẽđưaranhiềulýdođểtừchối.Vìvậy,đểchiasẻđượcvớicộngđồng,trướctiênbạnphảikhéoléomờigọi,thuhútsựquantâmcủamọingười.Vàmộtkhiđãlôicuốnđượcnhiềungườithamgia,thìhànhđộngcủabạnsẽlàđộnglựcchínhthúcđẩymọingườicùngchungsức.
Loebchorằng:“Thôngquacộngđồng,mọivấnđềnghiêmtrọngnhấtsẽđượcgiảiquyếtthỏađáng.Ướcmơmỗingườicóđượcthápngàriêngchomìnhchỉlàmộtảotưởngmàthôi.Chínhcáchsốngtheokiểu“thápngà”nàysẽxóimòntâmhồnchúngta,bởinóđánhmấtdầnýthứcvềmốiquanhệrộnglớnhơn.Chúngtatựtạomộtbứctườngbaoquanhmình,quanhnhữngngườihàngxómvànhấtlàquanhtâmhồnchúngta.Bứctườngnàytạmthờitạochochúngtacảmgiácantoàn,nhưngnókhôngthểngăncảncảmộtthếgiớivớinhữngđiềuphứctạpảnhhưởngđếnchúngta”.
Mộtsốngườirấtsẵnlòngchiasẻvớingườikhác,nhưngđôikhi,họcócảmgiáctuyệtvọng,khôngtintưởng,khôngthấytươngxứng…Họmuốngâytácđộngtíchcựcđốivớithếgiới,nhưnghọcảmthấymìnhkhôngđủkhảnăng.Nếubạnlàmộttrongsốnhữngngườiđó,chúngtôixinbảođảmvớibạn,mỗikhibạnhànhđộngđểbiếnđổithếgiớinàytốtđẹphơn,bạnđềumangđếnmộtlợiíchnhonhỏnàođó,hoặcvôhìnhhoặchữuhình.
Nếukhôngaidámđứngrađấutranhchốnglạicảmgiáctuyệtvọng,nếuaicũngsốngmộtcáchthụđộng,thìchắcchắnnhữngkẻcóýđồxấu,nhữngkẻthamlamsẽthốngtrịxãhội.Thếnênmỗiviệclàmtíchcựccủachúngtasẽlàmộtyếutốgópphầnquyếtđịnhđếnsựđổithaycủacảthếgiớinày.
KếtquảnghiêncứucủaLoebvềtínhcộngđồngchothấy,sựkhácbiệtgiữanhữngngườithamgiavàosinhhoạtcộngđồngvànhữngngườisốngkhépkínđólà:nhữngngườithamgiavàosinhhoạtcộngđồngchínhlànhữngcôngdântíchcựccủaxãhội.Bạnkhôngcầnphảichờmộtthờicơthậtthíchhợp,mộtviệclàmtừthiệnthậtxứngtầm,cótrìnhđộkiếnthứcthậtcaosiêu,rồimớinghĩđếnviệcchiasẻvớicộngđồngcủamình.Hãylàmtừngbướcmộtvàđừngdaođộngkhimớibắtđầu.Hãyvuivìmụcđíchchiasẻvàsựhứahẹnvềmộtngàymaitươiđẹp.Đừngbaogiờchùnbước,nếubạnmuốntạonênmộtdấuấnđặcbiệttrongcuộcsốngngườikhác.
Chiasẻvớingườicaotuổi
Cuộcsốngvớibộnbềlotoankhiếnnhiềungườikhôngcònthờigianđểliênlạc,thămhỏingườikhác,thậmchícảchamẹmình.Họcắtđứtmọimốidâyliênlạcvớinhữngngườibàconlớntuổi.Chúngtadễdànghìnhdungraquãngđờisaunàycủahọkhihọlàmmấtđinhữngmốiquanhệtốtđẹp.
Khitrẻconcócơhộisốngchungvớiôngbà,chúngthườngkhôngnhậnrađâylàmónquàvôgiáđốivớichúng.Chỉkhibướcvàolứatuổitrưởngthành,chúngmớinhậnrađâylàkhoảngthờigianvôcùngtuyệtdiệuvàđầyýnghĩa.Ngaycảbạncũngvậythôi,chamẹtạorahìnhhàibạn,chămsóc,dạydỗ,yêuthươngbạnvôcùng,nhưngchỉkhinàobạntrởthànhnhữngngườilàmchalàmmẹ,bạnmớithựcsựthấuhiểuđượctấmlòngyêuthươngvôbờbếnmàchamẹđãdànhchomình.
ĐốivớiAzimvàHarvey,họthậthạnhphúckhiđượcsinhravàlớnlêntrongđạigiađìnhcónhiềungườilớntuổi.SaukhiAzimcócon,chamẹvàbànộiđếnsốngcùnggiađìnhông.CongáicủaAzim,Sahar,lúcđóchỉmới3tuổi.Mườihainămsau,côbévẫnnhớmãihìnhảnhbànộiđãchămsócchobàcốlúcbịbệnh.Côbéđãmaymắnkhiđượcchứngkiếnhànhđộngchiasẻngaytừtronggiađìnhmình.
CảhaichịemSaharvàTawfiqđềuđượcsốngvớiôngbànộisuốtcảthờiniênthiếu.BàFarzana-vợcủaAzim,khôngcònchamẹ,nhưngbàhếtlòngyêuquývàchămsócchamẹchồng,bùlại,chamẹchồngcũngyêuthươngcondâuhếtmực.BọntrẻnhàAzimcócơhộihọcthêmnhiềuđiềubổíchtừnhữngtrảinghiệmquýgiácủaôngbà.Đổilại,ôngbàchúngluôncảmnhậnđượctínhhàihước,trẻtrung,thưtháitrongtâmhồnvàcóđượctìnhcảmấmáp,niềmvuisốngvớiconcháulúctuổigià.Azimvôcùnghạnhphúckhithấymọingườitronggiađìnhluôntrànđầylòngyêuthươngvàgiúpđỡlẫnnhau.Tấtcảhọđềubiếttintưởngvàosứcmạnhcủasựchiasẻ.
Chúngtakhôngthểđánhgiáthấplòngnhiệttìnhvớisựnỗlựcmãnhliệtcủatuổitrẻhoặccoithườngsựtrảinghiệmvàthôngtháicủangườigià.Cảhaithếhệnàyđềucóthểbổsungchonhaunhữngbàihọcsốngđộngcủacuộcsống.Giữgìntruyềnthống,giátrịđạođứcgiađìnhlàđiềutốtđẹpchomỗithànhviênvàchẳngbaogiờlàquámuộnđểchúngtanốilạicácmốiquanhệgiađìnhđãbịđổvỡtrongkhoảngthờigianvừaqua.
Thậtcóýnghĩakhibạndànhthờigianquýbáucủamìnhđểchiasẻvớicácbậccaoniên.Rấtnhiềungườicaotuổiquanhbạnđangphảisốngtrongcảnhneođơndoconcháuhọphântánkhắpnơivìloạnlạc,nghèođóihoặcvìmưusinh.Chỉcầnnhữngcửchỉthânáinhonhỏnhư:dừnglạichàohỏi,dànhthờigianchuyệntrò,giúphọmuahàngtạphóa,chiasẻmộttáchcàphê,…cũnglàmhọấmlòng.Trongnhịpsốnghốihảcủathờiđạingàynay,đâylàdịpđểbạnsốngchậmlại,hồitưởnglạiquãngđờicủamình,chiêmnghiệmnhữngđiềuđãquavàhọchỏinhữngđiềumớimẻkhác.Nếuhiểutheomộtnghĩarộnghơn,thìnhữngbậctiềnnhânrấtxứngđángvớisựquantâmvàkínhtrọngcủamỗichúngta,bởihọchínhlàmộtphầnkhôngthểthiếutrongđạigiađìnhcủachúngta.
Mộtcộngđồngrộnglớnhơn
Trướckhilàmmộtđiềugìđó,Harveythườngsuynghĩrấtlâuvềmốiquanhệqualạigiữangườivớingườitrongxãhội.Ôngnhậnrarằng,mìnhsẽchẳnglàmđượcđiềugìnếucứngồichờđợimộtthờicơhoànhảo.LúcHarveychỉmới18,19tuổi,ôngđãthamgiavàophongtràochốngchủnghĩaphânbiệtchủngtộc,giúpđỡtổchứcchốnglạisựtẩychayhànghóađượcsảnxuấtởNamPhi.Lúcbấygiờ,vàokhoảngnăm1971,chỉcómộtsốítngườiquantâmđếnvấnđềnàymàthôi.
Khiôngbướcquatuổiđôimươi,cóthêmnhiềukinhnghiệmvàkỹnăng(phầnlớnnhờthamgiavàocáctổchứctìnhnguyện),Harveyđãchuyểnsanglàmviệcchocáctổchứclớnhơn.ÔngthườngsắpxếpnhữngchuyếnđiquayphimvềNamPhi,tiếpxúcvớisinhviênđểtranhthủsựủnghộ,thựchiệnnhiềuphóngsựđượcchiếutrêntruyềnhìnhchocảnướcxemvềchiếndịchchốngchủnghĩaphânbiệtchủngtộc.
Ôngđãbỏramộtthờigiandàiđểquyêngóphàngtriệuđô-lachotổchứcchốngphânbiệtchủngtộc,tàitrợsảnxuấtcuốnphimđạtgiảithưởnglớn:“GiữalòngkinhđôđiệnảnhtốitămnhấtcủaHollywood:điệnảnhvàchủnghĩaphânbiệtchủngtộc”.
Saunhiềunăm,ôngđãthuhútđượcmộtlượnglớnngườithamgiađểthựchiệncácchiếndịchtươngtựtrênkhắpthếgiới.HànhđộngnàydotấtcảcácsắctộccủaNamPhiđoànkếtlãnhđạo,đãlậtđổđượcchếđộphânbiệtchủngtộcvàonăm1989.
Nhờdànhrấtnhiềuthờigianvàcôngsứcchochiếndịchchốngchủnghĩaphânbiệtchủngtộc,Harveyđãquenthânvớinhiềungườivàcóđượcnhữngtìnhbạnđẹp,bềnvững.Ôngtrởnênnhạycảmvớichủnghĩaphânbiệtchủngtộcvềbảnthânvàxãhộidamàucủamình.Ôngcũngpháthuyđượcrấtnhiềukỹnăng,vàrõràng,ôngnhậnđượcnhiềuhơnsovớinhữnggìôngđãchiasẻ.
Nhữngcôngviệclớnlaokhácnhưlàngănchặnnỗiđauđớnvềthểxácvàtinhthầndomột
sốngườigâyrachonhânloạihaykìmhãmsựpháhoạimôitrường,tàinguyênthiênnhiên,hoặcchiếnđấuchốnglạithóinghiệnngập,cờbạclànhữngtráchnhiệmcựckỳkhókhăn,đòihỏihàngtriệungườitrênthếgiớicùngnhauchungtaygópsứcthựchiện,giảiquyết.Hiệnnay,đãcónhiềusựthayđổitíchcựcdiễnra,nhiềutệnạnxãhộitồntạitrongnhiềuthậpkỷquađãđượcgiảiquyếtmộtphần,nhiềusựcôngbằngđượctáilậpnhờvàonỗlựcchungcủacộngđồngthếgiới.
Chỉcầncómộtngườihaymộthànhđộnggiảndịnàođócũngcóthểtạonênđượcsựthayđổitíchcựcchoxãhội.RosaParks,ngườiphụnữdađenởmiềnNamnướcMỹ-nơicósựphânbiệtchủngtộcrấtsâusắc-đãtừchốinhườngghếtrênchuyếnxebuýtchomộtngườidatrắng.HànhđộngđơngiảnnhưngcựckỳcanđảmcủabàtạoraphảnứngdâychuyềnlàmthayđổicảtươnglaicủahàngtriệungườiMỹgốcPhi.Tươngtựnhưvậy,ngàynayngườiphụnữcónhiềucơhộithểhiệnvaitròcủamìnhhơntrongxãhội.Họđãdámđứnglênđấutranhchoquyềnbìnhđẳngvớinamgiới.Trướcđây,cáctrườngykhoa,trườngluậthaybậchọccaohọcchủyếulàdànhchonamgiớinhưngngàynaynữgiớitạinhữngmôitrườngnàyđãchiếmtỉlệhơn50%.
Lịchsửcủachúngtađãcórấtnhiềutrangviếtghinhậncônglaocủanhữngngườikhởixướngnhữngthayđổitíchcựcvàđầysángtạo.MargaretMeadtừngnói:“Rõràngchỉcầnmộtnhómnhỏnhữngngườiđầylòngnhiệthuyếtlàcóthểlàmthayđổicảthếgiới.Đóchínhlàđiềukỳdiệunhấtmàcuộcsốngđãbantặngchochúngta”.
Chiasẻtrênkhắptoàncầu
Đãbaogiờbạnphảitrảiquamộtcơnácmộng,nửađêmbấtchợtbịđánhthứcbởitiếngbomđạnvàtiếngngườilahétchưa?VậymàJorge–mộtcậubé5tuổiởchâuPhi-đãphảitrảiquanhữnggiờphútkinhhoàngđó.Lúctỉnhgiấc,cậubékhôngthểhiểuđượcchuyệngìđãxảyra.Cậuchỉnhớ,hìnhnhưmẹmìnhđãthétrấtto,bảocậuphảichạyđithậtnhanh.Trongnỗikinhhoàngđó,cậuchỉcònbiếtnắmchặtlấytaychịmìnhvàcảhaichịemđãchạybánsốngbánchếttrongđêmtối.Kểtừđó,cậubéđãkhôngbaogiờcònđượcgặplạichamẹmìnhnữa.
Giờđây,Jorgeđangsốngtrongcảnhmồcôichỉvìchiếntranh.NgôilàngMozambiquenơicậusinhrađãbịquânnổidậytấncôngtrongthờikỳnộichiến.Bọnchúngđốtphánhàcửa,sẵnsàngbắtcóc,tratấn,đánhđậpdãmanvàgiếthạibấtkỳaimàchúnggặptronglàng.HaichịemJorgeđãmaymắnthoátđược.Cùngvớingườichú,họtiếptụctrảiqua9ngàykinhhoàngnữa,phảilộibộtrongrừngrậmđểmongtìmmộtnơiantoàn.Trênhànhtrìnhđầygiannguynày,sởdĩhọcònsốngsótđượclànhờvàolòngtốtcủangườidânMozambique.Đâylànhữngconngườiđangphảigánhchịucảnhnghèotúng,cùngcựcvàđaukhổnhấttrênthếgiới,nhưnghọkhôngngầnngạichiasẻnhữnggìcóthểđểnhữngngườitịnạnđếnđượcnơiantoàn,cócơhộixâydựnglạicuộcsống.
Cáchđâyvàinăm,HarveytìnhcờgặplạiJorgetrongmộtngôilàngmới.Jorgeđangsốngcùngvới600ngườitịnạnkhác,hầuhếtlàtrẻem,trongđónhiềuemđangphảichịucảnhmồcôi.Dântịnạnởđâytuyđãthoátkhỏicáichết,nhưnghọchẳngcòngì-khônglươngthực,khôngtàisản,khôngngườithân.TổchứcpháttriểnOxfam-nơiHarveylàmviệc-đãnhanhchóngtìmmọicáchtrợcấpthứcăn,quầnáovàthuốcmen,nhưngquantrọnghơn,họđãcungcấphạtgiốngvàcáccôngcụcầnthiếtđểngườidâncanhtác.Sausáutháng,Harveycódịptrởlạinơinhữngconngườigiàunghịlựcnàysinhsống,họđãmờiHarveydùngbắpvàđậudohọtrồngmàkhônggiấuđượcniềmvuixenlẫnvẻtựhàoquagươngmặtvàánhmắt.Giờđây,họđãcóthểnuôisốngđượcbảnthânmình.Cácemnhỏởđâytuychưahoàntoànthoátkhỏiđóinghèonhưngsứckhỏecủachúngbướcđầuđãđượccảithiện.
Cóthểbạnsẽthắcmắc:chiphíđểnhữngngườitịnạnnàyxâydựnglạicuộcsốnglàbaonhiêu?Khôngnhiều.Chỉvới15đô-la-sốtiềntươngđươngvớigiámộtchiếcđĩaCD,bạncóthểđầutưmuahạtgiống,dụngcụtrồngtrọtgiúpchomỗigiađìnhcanhtác.Córấtnhiềutổ
chứcpháttriểnquốctếphụcvụchomụcđíchtừthiệngiốngnhưTổchứcOxfamgồm:QuỹNhiđồngcủaLiênhiệpquốc(UNICEF),CaoủyTịnạnLiênhiệpquốc(UNHCR),TổchứcThầythuốckhôngbiêngiới(MSF)vàquỹtàitrợAgaKhan.Trênthếgiớihiệnnay,cònrấtnhiềutổchứctươngtựnhưtrênđangnỗlựccứutrợchomộtphầntưsốngườicủatoànnhânloạichỉsốngdựavàomộtđô-lakiếmđượcmỗingày.Cáctổchứcnhânđạođanghoạtđộngrấttíchcựcnhằmgiúpđỡnhữngngườinghèokhổởkhắpnơinângcaochấtlượngcuộcsống.
TrongchuyếnđicôngtáctừthiệnđếnPakistanvàAfghanistan,AzimđãcódịpghéthămnhiềugiađìnhngườiAfghanistan.Mỗilầnôngghévàogiađìnhnào,ôngvànhữngngườitìnhnguyệnkhácđềuđượcnhữngngườidânsốngởđâytiếpđãinhữngmónănngonnhấtmàhọcó.Azimvàcácbạncủamìnhđềubiếtrấtrõrằng,bảnthânnhữngngườisốngởđâyvẫnchưađủăn,nhưnghọvẫndànhphầnăncủamìnhđểđãikhách.Bởivì,đólàphongtụctốtđẹpcủadântộchọ.ĐốivớiAzim,hànhđộngchiasẻnàymangđậmtínhnhânbảnrấtđángtrântrọng.
Tùytheokhảnăng,mứcthunhập,sựgiàucóvàđịavịxãhộimàbạncóthểchiasẻvớingườikháctheocáchriêngcủamình.Đôikhi,chỉcầnmộtsốtiềnnhỏ,mộtítthứcăn,mộtchútthờigianvàcôngsức,bạncóthểcứusốngmộtaiđóđangtrongcơnnguycấp.Sựchiasẻcủabạnchắcchắnsẽmangđếnchongườikhácniềmhyvọng.Niềmhyvọngxuấtpháttừlòngtốtcủabạnchắcchắnsẽgópphầntạonênmộtthếgiớibớtlạnhlùng,bớtnhẫntâm.
Tìnhyêuthươngkhởinguồntừgiađình,màthếgiớilàgiađình,nhânloạilàhàngxóm.Chínhvìvậy,mỗingườichúngtahãycùngthamgiagiúpđỡnhữngngườikhốnkhổởkhắpnơitrênthếgiới.
CHIASẺVỚICÁCTỔCHỨCPHILỢINHUẬN
Cáctổchứcphilợinhuậnlàđiểmtậptrungđểmọingườicóthểcùngđónggópthờigianvàtiềnbạcchocácmụcđíchtừthiện.Hàngtriệutổchứcphilợinhuậnđượcsánglậpvớinhữngmụcđíchtừthiệnkhácnhauvàconsốnàyngàycàngtăngnhanh.Dướiđâylàmộtthídụđiểnhìnhchothấymộtsốtổchứcphilợinhuậnđượcthànhlậpnhưthếnào.
ỞvùngchâuMỹLa-tinhvàvùngbiểnCaribbeanrấtthiếunhữngngườicókiếnthứcvàkỹnănggiỏivềlĩnhvựcykhoa,thiếucácthiếtbịkỹthuậtvàtàichínhđểchămsócsứckhỏechongườidân.Khinhữngđứatrẻbịmắcbệnhnguykịch,chamẹcủachúngphảitìmđếnbệnhviệnnhiđồngHoltzởFlorida,hoặcchinhánhcủaTrungtâmYkhoaJacksonởtrườngĐạihọcMiami.
GiờgiấclàmviệccủaRolandoRodriguez-giámđốcTrungtâmYkhoaJacksonthườngxuyênbịxáotrộn,docórấtnhiềugiađìnhđếnxingiúpđỡconcáihọ.Làmsaoôngđànhlòngtừchốihọđược!Đáplạilờikêugọicủaông,QuỹNhiđồngQuốctếđượcthànhlậpnhằmchữatrịchotrẻemởvùngchâuMỹLa-tinhvàởvùngCaribbean.
Bấtkỳtrẻemnàophảitrảiquanỗiđauvìbệnhungthưcũnglàmộtđiềubấthạnh.TrongsốnhữngđứatrẻđócóbéRobertArias-5tuổi,ởnướccộnghòaDominica(NamMỹ)bịbệnhungthưbạchcầu.BácsĩRosaNieveslấylàmtiếckhiphảithôngbáochochamẹembiếtlàbàkhôngcòncáchnàođểcứuchữaem,nhưngbàcũngmanglạichohọmộttiahyvọngđólàgiớithiệuhọchoQuỹNhiđồngQuốctế.
Mộttintốtlành,béRobertAriasđượcnhậnchữatrị.Hiệngiờ,béđãtrởvềquênhàvàkhỏemạnhnhưnhữngđứatrẻ7tuổibìnhthườngkhác.Vàtấtnhiên,chamẹcủabévôcùngbiếtơntổchứctừthiệnnày.Họđãtìmlạiđượcniềmhyvọngkhimàmọiviệctưởngchừngđềuvôvọng.
Trênthếgiới,córấtnhiềutổchứctừthiệntươngtựnhưvậy,nhưnglàmthếnàođểbạncóthểchiasẻsốtiềncủamình?Ởchương4,chúngtôisẽđưaramộtsốgợiýgiúpbạncóđược
nhữngquyếtđịnhhữuích.Nhưnglýdochínhđểchiasẻvẫnlàsựchođibằngcảtấmlòng,điềulàmcácbạnxúcđộngnhất.
Ởđây,chúngtôikhôngthểliệtkêhếttấtcảcáctổchứcphilợinhuận,nhưngchúngtôiđínhkèmdướiđâydanhsáchcácloạitổchứcphilợinhuậnđểcácbạnsuynghĩ.
CÁCLOẠITỔCHỨCPHILỢINHUẬN:
Tổchứcpháttriểnquốctế
Dịchvụsứckhỏetâmthần
Tổchứctrợgiúpngườinhậpcưvàdântịnạn
Nơiởchotrẻemcơnhỡ
Cáctổchứctôngiáo
BệnhviệnĐạihọcNhàtếbần
Ngânhànglươngthực
Tổchứcnghiêncứu
Tổchứchòabình
Tổchứcnhânđạo
Tổchứcbảovệđộngvậthoangdã
Tổchứcvìcôngbằngtrêntoàncầu
Tổchứctruyềnthôngđạichúng
Tổchứcchốngphânbiệtchủngtộc
Tổchứcchốngđóinghèo
Tổchứcnghệthuật
Tổchứcnhỏtạonêntácđộnglớn
Hiệnnay,córấtnhiềutổchứctừthiệnđểbạncóthểthựchiệnviệcchiasẻ.Khônghẳnphảilànhữngtổchứclớn,nổitiếng,bạncóthểquantâmngayđếnnhữngtổchứcởđịaphươngnhư:nhàtrẻ,nhàtếbần,nơitrúngụchotrẻemcơnhỡ.Tuyđâylànhữngtổchứcnhỏnhưngthườngtạonêntácđộnglớn.
Chẳnghạn,ngàynaymỗilầnbướclênmáybay,bạnkhôngcònphảichịuđựngkhóithuốclá.ĐâylàkếtquảđấutranhkhôngmệtmỏicủamộttổchứcphilợinhuậnnhỏởCanada.Cáchđây15năm,nhiềuhànhkháchphảiđitrênnhữngchuyếnbaykhôngthoảimái,đầykhóithuốclá.Thườngcókhoảngmộtphầntưhànhkháchhútthuốc,hệthốngthônggiótrênmáybayrấtkém,hànhkháchphảichịuđựngmộtlượngkhóithuốclớntrongkhoảngkhônggianquáchậthẹp.Khibướcrakhỏimáybay,quầnáomọingườiđềubámđầymùithuốcláhôihámvàbịnhữngcơnnhứcđầudaidẳnghànhhạ.
Mộtchuyếnhànhtrìnhnhưthếthậtchẳngthoảimáichútnào.Chínhvìvậy,Garfield
MahoodvàHiệphộibảovệquyềnlợicủanhữngngườikhônghútthuốc(TheNon-Smokers’RightsAssociation)cótrụsởởToronto,Canadađãmởmộtchiếndịchbàitrừmạnhmẽ,yêucầuphảicóbầukhôngkhítronglànhtrênmáybay.Chiếndịchnày,đãthànhcôngkhihãngHàngkhôngCanadalầnđầutiênđưaraquyếtđịnhcấmhútthuốclátrênnhữngchuyếnbay.Từđó,thànhcôngbướcđầunàyđãtạonênphảnứngdâychuyền-tấtcảcáchãnghàngkhônglớnkháctrênthếgiớiđềuthựchiệntheo.Ngàynay,điềuđángmừnglàngaycảnhữngngườihútthuốccũngrấthoannghênhbầukhôngkhítronglànhkhôngkhóithuốclátrêncácchuyếnbay.
Chínhvìvậymà“Hiệphộibảovệquyềnlợicủanhữngngườikhônghútthuốc”đượcxemlàmộttrongnhữngtổchứcchốnghútthuốclácóhiệuquảnhấttrênthếgiới,mặcdùtổchứcnàychỉcó2.000ngườiủnghộ,đónggóp.Ngoàira,hiệphộinàycũngtranhđấuchonhiềukhởiđầukhác,chẳnghạnkhẩuhiệu“Hútthuốclácóhạichosứckhỏe”đượcintrênbaobìthuốcláởCanadađãcónhữngtácđộngtíchcựcđếnchínhsách,luậtlệởnhiềuquốcgiakhác.Việclàmnàygiúpkéodàituổithọcủahàngtrăm,hàngngànngườitrênthếgiới.
Mộttổchứcnhỏkhácđãgâytácđộngởnhiềuquốcgialà“Mạnglướiluậtsưtrợgiúppháplýcảđời”(PlannedLifetimeAdvocacyNetwork-PLAN)doluậtsưnổitiếngAlEtmanskisánglậpđểgiúpđỡnhữngngườikhuyếttậtởcácnướcđangpháttriển.ChiếnlượccủaPLANlàpháttriểnmộtnhómbạnđểgiúpđỡchomộtngườicónhucầuđặcbiệtnàođó.Nhómbạncóthểlàhàngxóm,bàconhọhàng,haycánhânquantâmđếnngườikhuyếttật.Mạnglướiủnghộdựđịnhsẽlànơinươngtựachonhữngngườikhuyếttậttrongnhiềuthậpniên.Việclàmnàyđặcbiệtcóýnghĩađốivớinhữngbậcchamẹcaotuổikhôngmaycóconbịbệnhtâmthần.Bởibấtcứchamẹnàocũngđềumongmuốnconcáimìnhđượcquantâmchămsócsaukhihọquađời.
Mộtlýdokhácnữađểbạnchiasẻvớicáctổchứcnhỏ,đólà:bạnsẽcódịptậnmắtchứngkiếncáchhọgiúpđỡngườikhácvànhữngviệclàmđócóýnghĩavớicộngđồngcủabạnnhưthếnào.Bạnsẽthấyđâulàchỗhọlàmtốt,đâulàchỗcầnđiềuchỉnh,bổsung;từđó,bạncóthểđưaranhữngquyếtđịnhđúngđắntrongviệctiếptụcchiasẻthờigianvàtiềnbạccủamình,cũngnhưgiúphọlàmtốthơncôngviệctừthiện.
Tómlại,tiềnbạcvàthờigianmàbạnđónggópvàonhữngtổchứcnhỏđôikhilạicótácđộnglớnhơnsovớiviệcđónggópchotổchứclớn.Dĩnhiên,cónhiềulýdođểchúngtađónggópchocáctổchứclớn,bởiđâylànhữngtổchứccóquymôvàphạmvihoạtđộngrộngnêndễtạosựthayđổiđángkểchocuộcsốngcủanhânloại.Nhưngbạncũngđừngquêncáctổchứctừthiệnphilợinhuậnnhỏởđịaphươngnơimìnhđangsống.
CHIASẺVỚIHÀNHTINHCỦACHÚNGTA
Conngườivốnđượccoilàchủnhântrêntráiđấtnày.Chúngtađượcsởhữunhiềunguồntàinguyênlớn:nước,khôngkhí,đấtđai,muônloài,câytrồng.Bởivậy,tráchnhiệmcủachúngtalàphảibảovệnhữngnguồntàinguyênquýgiáấy.Thếnhưng,chúngtađãlàmmấtđibaonhiêuloàisinhvậtdosựđộcáchaykhônghiểubiếtcủamình?Baonhiêuloàithúquýhiếmhiệnnayđãbịtuyệtchủnghoặcđangcónguycơbịtuyệtchủng?Vàcònbiếtbaovùngđấtđãbịchúngtatànphásaunhữngđợtpháthoanghaythảihóachấtđộchại?
Ngàynay,nguồntàinguyêntronglòngđạidươngđangcạnkiệtmộtcáchnhanhchóng.Sôngngòibịônhiễm,khôngkhíđộchại,rauquảbịphunthuốctrừsâu,giasúcbịtiêmthuốckhángsinh…Nguyênnhânsâuxa,cốtlõicủanhữngvấnđềnàyđềuxuấtpháttừlòngthamvàsựíchkỷ,bởiconngườixemtrọngquyềnlợiriêngtưcủabảnthânhơnquyềnlợichungcủamuônloài.
Sựsốngvàpháttriểncủaconngườitừxaxưađãphảidựavàothiênnhiên.Tronghàngngànnămqua,conngườiđãtừngsửdụngnhiềunguồntàinguyêncủatráiđấtlàmnănglượng,
phárừngtrồnghoamàu,đánhbắtcáởđạidương…nhưngđềuởmứcđộmôitrườngchấpnhậnđược.Cònngàynay,chúngtađãvàđanglàmcạnkiệtnguồnvốnthiênnhiên(nước,khôngkhí,đấtđai)nhanhhơnmứcmàthiênnhiêntựphụchồi.Chúngtađãlàmbiếnđổikhíhậuởnhiềunơitrêntráiđất,dokhaithácvàsửdụngquámứccácnhiênliệuhóathạchnhưthanđá,dầuhỏa,...
NhàkhoahọcnổitiếngDavidSuzukiđaulòngnhậnxét:“Chúngtalàmônhiễmkhôngkhí,nguồnnước,đấtđai,đưacácsinhvậthoangdãđếnchỗbịtuyệtchủng.Chưahết,chúngtacòntànphárừngnguyênsinh,thảichấtđộcvàomôitrườngsống.Sựthịnhvượngcủanềncôngnghiệpthếgiớiđượctrảgiábằngtươnglaicủaconcháuchúngta”.
Đãđếnlúcchúngtaphảixemxétlạivấnđềbảovệmôitrường.Đâylàtráchnhiệmcủamọingười.Đókhôngphảilàvấnđềcủariêngmộtđấtnướcnàomàlàvấnđềchungcủatoànnhânloại.Bấtkỳaicóhànhvihủyhoạimôitrườngcũngphảibịxétxửmộtcáchnghiêmminh.Nếungaybâygiờchúngtabiếtchungsứcbảovệmôitrường,thìcácthếhệconcháumaisaucủachúngtamớicócơmayđượcsốngtrongbầukhôngkhítronglànhvànguồnnướcsạch.Mọihànhđộngxuấtpháttừsựthiếuhiểubiếthoặcdotầmnhìnhạnchếđềutạoraảnhhưởngtiêucựcchotráiđấtvàcácnguồntàinguyênthiênnhiên.
Tấtcảchúngtađềucóconcháu.Chúngtacókhinàotựhỏimìnhđangđểlạichocácthếhệmaisaumộtthếgiớinhưthếnàokhông?Chúngtacóthểrấtrộnglượngtrongviệcchiasẻvớingườikhác,nhưngnếugiảsửngôinhàduynhấtcủatađangsinhsốnglàhànhtinhnàyđangbịhủydiệtnhanhchóng,thìchúngtasẽphảilàmgì?Mọingườihãycùngnhaubắttayhànhđộngthậtnhanh.Trongvàithậpniêntới,hậuquảtànphácủanhânloạilênmôitrườngđãvàsẽtiếptụcthểhiệnrõràngvàchínhconcháuchúngtalànhữngngườihứngchịutấtcả.Chúngtathửlắngnghebàiviếtcủamộtemnhỏkhiviếtvềnhữnggìđangxảyrachomôitrường.Mặcdùchỉlàmộtđứatrẻnhưngemđãcóđượctầmnhìnsâurộnghơnnhiềungườilớnkhác.
SevernCullis-Suzuki,13tuổi(congáicủaTaraCullisvàDavidSuzuki)đãgửimộtbàidiễnvănvềmôitrườngchocácnhàlãnhđạothếgiớitại“Diễnđànhộinghịtoàncầu”năm1993,ởKyoto,NhậtBản.Bàidiễnvănkhiếnnhữngngườicómặttạiđâyphảirơinướcmắtvìnhữnglờilẽđơnsơnhưngtrungthực,mạnhmẽvàkhảnăngnhìnthấytrướcmọiviệcxảyra.
Côbémởđầubàiviếtcủamình:“Trong6ngàyhọpcủa“Diễnđànhộinghịtoàncầu”,cháuđãchămchúlắngnghetấtcảnhữngvấnđềđượcđưarathảoluận.Cháuđểýthấymọingườichỉnói:“…nhữngvấnđềnàyrấtphứctạp,tôihyvọngquývịlượngthứchotôivìđãnóinhưthếnhưngquyếtđịnhđưaradườngnhưchưađủquantrọngđể…”.Cháunghĩcuộcsốngvànhữngsuynghĩcủacháukháđơngiảnvàthẳngthắn,nhưngkhinhìncácbácđanggắngsứcđấutranhtìmbiệnpháplàmthếnàođểthayđổinhữnggiátrị,nhữngtiêuchuẩnứngxửđạođứckhiếncháubănkhoăntựhỏi,trongthếgiớiphứctạpcủangườilớn,liệuhọcóquênđinhữngđiềuđơngiảntrongcuộcsốngchăng?”.
Côbéviếttiếp:“Cháusẵnsàngchiasẻvàtừbỏnhiềuthứcháucó,nhưngnhiềungườivànhiềuchínhquyềncácnướccòncónhiềuhơnnhữnggìhọcần,lạidườngnhưkhôngmuốnchiasẻvớiai.Aicũngnóihọđangđấutranhchohòabìnhvàhạnhphúc,nhưnghàngtỷđôlakhôngđượcdùngđểkếtthúcsựđóinghèo,làmgiảmsựônhiễmvànhữngtáchạicủamôitrường,tráilạinhữngđồngtiềnnàylạiđangđượcsửdụngđểmuavũkhígiếtngười,hủydiệtlẫnnhau.Cháuhyvọngcácbácsẽcứunhữngkhurừngnguyênsinh,sôngngòivàmuôngthú,nhưngtạidiễnđànnày,nhữnggìcháungheđượcchỉlàưutiênchokinhtế.Nhưngngườitakhôngthểăntiền!Ngườitacũngkhôngthểsốngnếukhôngcócá,khôngcórừng,khôngcóthiênnhiên.Tiềnbạckhôngthểnàothaythếđượcnhữngthứcầnthiếttrongcuộcsốngcủachúngta.
Ngườilớnvẫndạychúngcháucáchcưxửthếnàolàđúng,nhắcchúngcháukhôngđượcđánhnhau,phảidọndẹpnhữnggìbừabãi,khôngđượclàmhạinhữngsinhvậtkhác,phảibiết
chiasẻ,khôngđượcthamlam...Thếnhưng,ngườilớnlạithựchiệnnhữngđiềuhọdạychúngcháukhôngđượclàm.
Cácbáclànhữngtấmgươngđểchúngcháuhọctập.Dođó,trướchếtcácbáchãylànhữngngườigươngmẫu.Đôikhicháunghĩ,ngườilớnquênrằngdũngcảmlàđiềuđượcmọingườitánthưởng,tỏrakhácbiệtlàđiềuđượcchấpnhận.Cácbácdạychúngcháuđừngquantâmđếnnhữnggìmànhữngđứatrẻkhácnóivềchúngcháu,đừngbaogiờlàngườibắtchước,saocácbáclạiengạilàngườiđitiênphong?Disảncácbácđểlạichochúngcháulàgì?Vàkhichúngcháuthựchiệngiốngnhưcácbác,chúngcháusẽđểlạigìchocácthếhệmaisau?”.
Mộtbégáichỉmới13tuổimàđãbiếtcốgắngđểtựgiảiquyếtnhữngvấnđềkhókhăncủanhânloại,cònbạnthìsao?
Chắcchắncònrấtnhiềukỹnăng,kinhnghiệmvànhữngsángtạođangtiềmẩntrongconngườibạn.Vấnđềbâygiờlàbạnhãykhơidậyvàbiếtcáchsửdụngchúngsaochothậthiệuquả,thậtýnghĩa.Hãybắttayvàohànhđộng!Thamgiabảovệmôitrườngcũnglàmónquàtuyệtvờibạnđangtraotặngchocácthếhệconcháumaisau.
NHỮNGVIỆCLÀMÝNGHĨA
1.Lòngnhânáibắtnguồntừgiađình,từsựquantâmđếnbảnthânvàsauđósẽmởrộngđếnmọingười.
2.Giáodụcchotrẻnhỏýthứcquantâmđếngiađìnhcủamình.Đâylànềntảngđểhìnhthànhsựchiasẻvớicộngđồngsaunày.
3.Trẻnhỏcóthểlàmchocuộcsốngchúngtavuitươi,trẻtrungvàthanhbìnhhơn.Mónquàtốtđẹpnhấtchúngtacóthểtraotặngchotrẻlàhãydạychocácembiếtcáchchiasẻ.
4.Thôngquanhữngcâuchuyện,hãygiáodụclòngnhânáiởtrẻthơ,giúpchúngthấuhiểunhữngchuẩnmựcđạođứcvàcácphẩmchấtcầnthiếtđểhìnhthànhnhâncáchtốtđẹp.
5.Luônmởrộngsựchiasẻvớicộngđồng.
6.Gópsứcchiasẻvớicáctổchứcxãhộiphilợinhuậnkhácnhauởđịaphương.
7.Quantâm,bảovệmôitrườngđểcóthểtiếptụctruyềnlạichoconcháunhữnggìmàcácthếhệtiềnnhânđãtintưởngvàtraochochúngta.
CHƯƠNG4:HỌCCÁCHCHIASẺBâygiờchúngtabắtđầutìmcâutrảlờichonhữngvấnđềcụthể,thựctếnhư:chiasẻnhư
thếnào,chiasẻkhinào,chiasẻởđâu(cơsởtừthiệnhoặccơquantổchứcnào)vàchiasẻbaonhiêu?
Trướchết,sựchiasẻphảixuấtpháttừtráitim,độnglựccủasựchiasẻnằmởsựtựnguyện,chứkhôngphảiởviệcchờđợingườikháctrảơn.Khichiasẻ,đừngbaogiờcósựtoantínhthiệthơn.Rấtnhiềungườitrongchúngtađãdámchiasẻ,giúpđỡngườikhácngaycảkhibảnthânmìnhđanggặprắcrối,đangphảiđươngđầuvớigiankhổvàthửthách.Nhiềungườilâmvàohoàncảnhkhókhănvẫntìmđượcnơithíchhợpnhấtđểchiasẻthờigian,tiềnbạc,kỹnăng,niềmanủi,haynhữngtiềmlựckhác.
Bạnsẽcónhiềuthứđểchiasẻnếubạnđangmongmỏitìmthấysựcânbằngvàniềmvuigiảndịtrongcuộcsống.Đólàsựcânbằnggiữachovànhận.Chúngtahãychiasẻvớimọingười,vớigiađìnhvàbảnthân.Hãychiasẻvớicộngđồng,địaphươngvàcùngnhaugiảiquyếtnhữngkhókhăn,tháchthứccủatoàncầu.
CHIASẺNHƯTHẾNÀO?
Nếutaybạnlúcnàocũngđútsâuvàotrongtúi,bạnsẽkhôngthểnàobắttayngườikhác,khôngthểdangtayômaiđóvàolòng,haykhôngthểbàytỏnhữngcảmxúccủatìnhyêuthương…Vàbạnsẽkhôngthểlớnlênthànhngười-chừngnàobạnchưahọcđượccáchrútbàntayrakhỏichiếctúiíchkỷcủamình.Chỉkhinàođôitaybạndámcầmmộtkhoảntiềnđểgiúpđỡmộtđứatrẻmồcôi,giúpbảovệmôitrườnghoặcmangtìnhyêuthươngđếnchonhânloại,thìkhiđó,bạnmớithựcsựhiểuđượcgiátrịcủasựchiasẻ.
Sựchiasẻdướibấtkỳhìnhthứcnàocũngtốthơnlàchẳngbaogiờchiasẻmộtcáigì.Đặcbiệt,khisựchiasẻxuấtpháttừtìnhyêuthươngthậtsựthìýnghĩacủanósẽcaođẹphơnrấtnhiều.Ngườinhậncảmnhậnđượctìnhcảmchânthành,sâusắctừmộttráitimrộngmở.KahlilGibran–mộtnhàthơ,đồngthờicũnglànhàtriếthọc–từngnói:“Ngườicótráitimrộngmởsẽluônbấttửtrongtráitimmọingười”.Chínhvìvậy,hãycốgắngđểtiếngnóitừsâuthẳmtráitimbạntrởthànhngọnlửasưởiấmtâmhồnngườikhác!Hãymởlòngvớimọingườichungquanh!Mỗikhibạnlạcquanvuivẻ,hãysẵnsàngbàytỏtìnhcảmyêuthương,bạnsẽtạothêmđượcnhiềugươngmặttươicườiởquanhmình.Nhữnghơiấmhạnhphúcsẽtiếptụccósứclantỏa,khiếnngườikháccảmnhậnđượcniềmhạnhphúcgiảndịcủacuộcsống.Vàđểcóthểlàmđượcnhưthế,đôikhi,chỉmộtnụcườicủabạncũngđủ!
Chiasẻcủacảivậtchấtlàđiềutốt.Tuynhiên,khichiasẻthêmcảnhữnggiátrịtinhthầncủamình,bạnsẽtạonênnhiềutácđộngsâusắchơnđốivớingườikhác.Mónquàvậtchấtchỉcógiátrịtạmthờivàtrướcmắt.Nhưngnhữngquàtặngtinhthầnnhưsựquantâm,anủiđếnnhữngngườixungquanh,hoặcđơngiảnchỉlàởbêncạnhhọmỗikhihọcần,sẽtạonêntìnhyêuthương.Lòngtốttrongsựchiasẻsẽcógiátrịvĩnhhằng.
Tấtcảchúngtađềucónănglựcchiasẻrấtlớn.Sựchiasẻtrởnêncóýnghĩahơnnhờvàotìnhcảmchânthànhcủachúngta.Chínhđiềunàysẽđượcngườinhậnhếtsứctrântrọngvàcảmnhậnđượcniềmhạnhphúcthậtsự.Từđó,chúngtakhôngnhữngcóthểchiasẻđượcnhiềuhơnmàcònpháthiệnranhiềukhíacạnhmớimẻkháccủacuộcsống.
Hãychiasẻvớitấmlòngtrântrọng
Conngườidùởbấtkỳđịavịxãhộinào,hoặclứatuổi,giớitínhhaytôngiáonàođinữacũngcầnđượctôntrọng.Mộttrongnhữngcáchđểbạnbàytỏlòngtôntrọngsựkhácbiệtgiữamìnhvàngườikháclàbiếtchânthànhlắngnghe.Quađó,bạnsẽhiểurõhơnnhữnggìngười
khácđangnóivàbiếtcáchchiasẻtốthơn.Ngượclại,ngườiđósẽcảmthấyhọđượctôntrọng,đượcthấuhiểuvàđượcyêuthương.Mộtcáchnữađểchiasẻvớingườikháclàbạnhãygợimởđểngườiđótựsuynghĩvàlựachọngiảipháphànhđộngchoriênghọ.Quađó,họkhôngcócảmgiácbịbạnépbuộcphảilựachọnmộtgiảiphápmangtínhkhiêncưỡng.Họsẽthấyrằng,bảnthânhọcũngcókhảnăngtựgiảiquyếtđượcnhữngvấnđềriêngtưmàkhônglàmphiềnđếnngườikhác.Sựkhéoléo,tếnhịcủabạntrongnhữngtrườnghợpnhưvậygiúphọgiữđượclòngtựtrọng,khôngcảmthấybịtổnthương.
Trongmộtthếgiớicóquánhiềusựkhácbiệt,xungđộtvàbấttrắcnhưhiệnnay,nhiềungườiluôncảmthấybịhụthẫng,sợbịcôngkíchvàloâuđủthứchuyện.Cácquốcgiakhôngtintưởnglẫnnhau,ngườicủatôngiáonàyxemthườngngườicủatôngiáokhác.Nếumỗingười,bằngcáchriêngcủamình,biếtbàytỏlòngtôntrọngnhữngngườicóquốctịchkhác,cónềnvănhóakhác,cóniềmtin,cótôngiáokhácvớimình,thìđâysẽlàmónquàtuyệtvờimànhânloạicóthểdànhchonhau.
Chínhviệcbiếtđặtniềmtinvàongườikhácgiúpmọingườicùngcócơhộihọchỏi,pháttriểntươnglaivàquantâmlẫnnhau.Đâycũnglàcáchđểmọingườitrongxãhộibiếtsốnghòahợpvớinhau,cùngtồntạitrongmộtthếgiớicónhiềunhómsắctộc,nhiềutưtưởngchínhtrịhaynhiềutôngiáokhácnhau.Thếgiớicóthểchungsốnghòabìnhkhimọingườicùngtôntrọngsựđadạngvàkhácbiệt.Nógiúpchúngtanhậnramọingảđườngđềuđưađếnchânlý,từđóthúcđẩylòngkhoandung,sựthấuhiểuvàtôntrọnglẫnnhau.
Mọicâyxanhdùcóhoalákhácnhaunhưthếnàocũngđềucómộtbộrễbámsâuvàolòngđất,cũngnhưchúngtacócùngcộinguồn,chúngtacùngsốngtrênmộthànhtinh,cùngđốimặtvớinhữngthửthách,khókhăncủaloàingười.Mỗingườichúngtacóthểtintheomộttôngiáonàođó,nhưngmọitínngưỡngđềudạychúngtabàihọcvềsựchiasẻ,chiasẻvớitấtcảtấmlòng,thờigianvàcủacảicủamìnhchongườikhác.Bạnchiasẻkhôngvìnhữngtoantínhthiệthơn,khôngvìvụlợihayvìbấtkỳmộtgiátrịhữuhìnhnàokhác.
Độnglựccủasựchiasẻhoàntoànxuấtpháttừlýlẽcủacontim.
Chiasẻvớilòngkhiêmtốn
Khôngphảiaicũngbiếtcáchchiasẻ,thậmchíngaycảkhihọcócơhộiđểthểhiệnđiềunày.Dovậy,chúngtađừngvộivã,màhãybiếtđónnhậncơhộiđểchiasẻbằngcảhaitay,bằngcảtấmlòngyêuthương,kínhtrọngvàphẩmcáchcủamình.
Đểcóđượclòngnhânáivàkhiêmtốn,chúngtaphảirènluyệnthóiquenkhônglênánhoặcnóixấusaulưngngườikhác.Nếubạnthậtsựkhiêmtốnvàtôntrọngngườikhác,bạnsẽbiếttựkiềmchếvàkhôngphêphánhọ.Bạnsẽnhậnthấycáchbạnnhậnxétthếgiớikhôngphảilàdobảnthânthếgiớinhưthếnàomàchínhlàdocáchnhìncủabảnthânbạn.Chúngtarấtdễdiễngiảimọithứtrongđờitheoýmuốnchủquancủamình,vìvậybấtcứaicũngcóthểmắcphảisailầm.
Mọingườiquanhbạncũngđangcốgắnghếtsứcđểlàmmọiviệctheocáchmàhọhiểu.
Nhưngnếuaicũngcốgắnglàmtheocáchđóthìcuộcsốngchungcủanhânloạitrênhànhtinhnàysẽđivềđâu?Platotừngnói:“Hãysốngtốtvớinhau,vìmỗichúngtađềucùngsốngvàcùngchiếnđấutrongmộttrậnchiếnrấtcamgo”.Dovậy,thayvìphêphán,bạnhãygiúpđỡnhữngngườikhácmỗikhihọcầnđến.Khibạnđưabàntaynhânáira,thếgiớisẽvươntayvềphíabạn,bạnsẽđónnhậnnhiềuđiềutốtđẹp,bạnsẽnhậnđượcnhiềuhơnmỗikhibạnthậtlònggiúpđỡmộtaiđó.
Suychocùng,vũtrụvàthiênnhiênkhôngphánxétaicả–chúngchỉđemlạinhữngbàihọcvàhậuquảchochúngta.
Chiasẻmộtcáchtựnguyện
Nếuchúngtachiasẻchỉđểđượcxãhộicôngnhậnvàmongđượcngườikhácđềnđáp,thìhànhđộngchiasẻđósẽkhôngcònýnghĩacaođẹpnữa.Nênnhớrằng,bảnchấtcủasựchiasẻlàkhôngbaogiờtínhtoánthiệthơn.Thiênnhiênđãchochúngtanhiềuthứhoàntoànvôđiềukiện,hoavẫntỏahương,mặttrờivẫnchiếusángmàkhôngcầnđềnđáp...Tìnhyêuthậtsựlàvôgiá.Khibạnyêu,khôngphảivìngườiđóđángyêuhayvìngườiđóyêubạn,màđơngiảnchỉvìbạnyêungườiấy.Sựchiasẻvôđiềukiệngiúpbạnnhậnđượcnhiềuphầnthưởngvôhình.Sựhàilòngvớicuộcsốngsẽtănglêncùngvớimứcđộchiasẻ,vịthacủamỗingười.
NhưnhàvănRalphWaldoEmersonnhậnxét:“Khibạngiúpđỡmọingườilàbạnđanggiúpđỡchínhmình.Đólàsựđềnbùđẹpnhấtmàcuộcđờiđãtraotặngchochúngta”.
CHIASẺKHINÀO?
Câutrảlờingắngọnnhất:Chiasẻngaytrongngàyhômnay!
Mộtsốngườichorằng:chỉnênchođikhimọiviệctrongđờitiếntriểntốtđẹp.Thựctếchothấy,bạncóthểchiasẻbấtkỳlúcnào.Ngaycảkhibạnlâmvàomộthoàncảnhrấtgiankhổ,gaygo,thìsựchiasẻsẽgiúpbạncóthêmsứcmạnhvượtquathửthách.Bạnsẽcảmthấyvuivẻhơn,yêuđờihơnvàmongmuốnđượcchiasẻnhiềuhơn.Đóchínhlàsứcmạnhcủasựchiasẻ.
Đôikhibạnnghĩ:“Tôisẽchiasẻkhinàotôicóthậtnhiềuthứđểchiasẻ”,hoặc:“GiánhưtôicóđượcthậtnhiềutiềnnhưtỷphúBillGatesthìdĩnhiên,tôisẽchiasẻvớithiênhạthậtnhiều”.Thậtkhôngmay,sựđờilạichẳngmấykhitiếntriểntheochiềuhướngnhưthế.
Hãythửtínhtoánxem,bạnquyếtđịnhtraotặng10%lợitứckiếmđược,nhưngbạnnhậnthấythậtkhókhănđểchođi100đô-latrongsố1.000đô-lakiếmđược.Vậythìbạnsẽcảmthấynhưthếnàokhiphảichođi10.000đô-latrongsố100.000đô-lakiếmđượchoặclà100.000đôlatrongsố1.000.000đô-lakiếmđược?Nếubạnkhôngtạochomìnhthóiquenchiasẻthìthậmchíkhibạncónhiều,thậtnhiềuthứ,bạncũngkhólòngmàchiasẻđượcđiềugìvớibấtkỳai.
Chínhvìvậy,hãyxemxétđếnhoàncảnhriêngcủabảnthân.Liệubạncóthểgiảmbớtmứcđộtiêuphachomộtđiềugìđómàkhônglàmảnhhưởngnghiêmtrọngđếncuộcsốngbìnhthườngcủabạn?Chẳnghạnnhưquyếtđịnhkhôngmuathêmmộtcáiáomớitrongkhibạnhãycònrấtnhiềuáotrongtủ.Nếusuynghĩđượcnhưvậythìngaycảkhikhôngcótiền,bạnvẫncóthểdànhthờigiancủamìnhđểchiasẻvớingườikhác.
Đôikhi,ngaycảsựchiasẻthờigiancũnggặpkhókhăn,cóthểngườithântronggiađìnhbạnsẽbuồnbựcchỉvìbạnkhôngchịuởnhàthườngxuyênđểlàmtròntrọngtráchvớigiađình.Vậythì,trongtrườnghợpnày,bạnphảicốgắngtìmramộtsựcânbằng,hoặcbạnphảitạmthờigácviệcchiasẻcủamìnhlại,bởivìnóchẳngđemlạiíchlợigìmàcòngâyranhữngbấtổn,xáotrộnkhôngđángcótronggiađìnhbạn.Dođó,bạnrấtcầnđánhgiáxemmìnhđangtronghoàncảnhnào,từđósắpxếpthờigianchoviệcchiasẻmộtcáchthíchhợp.Cóthếhànhđộngchiasẻcủabạnmớithậtsựhiệuquảvàýnghĩa.Nóinhưvậycónghĩalàbạnkhôngcầnquáquantrọngviệcmìnhchiasẻđượcgìvàchiasẻbaonhiêu.Miễnlàsựchiasẻcủabạnxuấtpháttừtấmlòngchânthànhvàvớiđộngcơthậtsựtốtđẹp,bạnsẽcảmnhậnđượchạnhphúcnhiềuhơnvàlàmchocácmốiquanhệthêmmậtthiếtvàbềnvững.Theonghĩanhưvậy,sựchiasẻlàvôgiá!Tạisaobạnkhôngbắttayvàohànhđộngngaytừbâygiờ?Hãyliệtkêtấtcảnhữngđiềubạncóthểchiasẻvàthờigianbạnsẽthựchiệnchúng.
Chiasẻngaycảkhibạnđanggặpkhókhăn,giankhổ
Mỗikhigặpkhókhăngiankhổ,ngườitalạicàngcầnchiasẻvớingườikhácnhiềuhơn.Đólàkhinỗiđauđượcxoadịu,tâmhồnthanhthảnvàcónhữngbiếnđổitốtđẹpkhôngaingờtới.Tronglúcngồichờmộtngườibạn,Azimbấtchợtgặpmộtngườiphụnữcũngđangngồichờởphitrường.CôtakểchoAzimcâuchuyệnrấtxúcđộngvềđứaemtraicủamìnhvàngườiemấyđãphảiđươngđầuvớicáichếtnhưthếnào.
Saunhiềunămmongchờmònmỏi,chamẹcôđãsinhđượcchocômộtđứaemtrai.Chẳngbaolâu,côsangAnhduhọcvàítliênlạcvớiem,ngoạitrừnhữngngàyvềthămnhàởVancouver.Khinghetinemtraibịbệnhrấtnặng,cômớivộivãquayvềnhàvàởcùngvớiemtrongbệnhviệnchođếnkhiemquađời.Cônóirằng,6tuầnởbêncạnhemtrailàkhoảngthờigiantuyệtvờinhấttrongđờimình.Haichịemđãtạodựngđượcmốiquanhệvôcùngsâusắc.Nhữngthángngàyđótrởthànhkỉniệmkhôngbaogiờphaimờtrongkíứccủacô,đồngthờikhiếncôthấyhốitiếcvìtrướcđóđãmấtmộtkhoảngthờigianquýbáusốngxaemtrai.
Azimkểlạicâuchuyệnnàychomộtnhómngườiđangphảichốngchọivớicănbệnhungthư.Khinghexong,mộtngườiphụnữkháctâmsựrằng,côcũngtừngtrảiqua3tuầnbêncạnhmẹtrướckhibàmất,vàvớicô–đólàkhoảngthờigianýnghĩanhấtđểcóthểcảmnhậnđượcsâusắcsựthiêngliêngcủatìnhmẫutử.
Làmthếnàomàchỉtrongkhoảngthờigian3tuầnhay6tuầnlạicótácđộngmạnhmẽhơncảmộtmốiquanhệkéodài60năm?Đóchínhlàbởisựchiasẻdiễnrađúnglúc,vàothờiđiểmthươngcảmnhất,giữangườichovàngườinhậnđanggặpphảinỗiđauđớn,thốngkhổnàođó.Nhữngtráitimphảiđóngkíntrongnỗiđautộtcùnglâunay,đãcódịpđượcmởrộngrađểđónnhậntìnhyêuthương.
Vàonhữnglúcgặpkhókhănthửthách,bạnthườngchỉtậptrunggiảiquyếtvấnđềcủamìnhvàtựchomìnhlàngườiđaukhổ,bấthạnhnhấttrênđời.Điềunàycũnggiốngnhưmộtngườibịđaurăngkhócóthểnghĩđếngìkhácngoàicáirăngđangbịđaucủamình.Nếunhưnhữnglúcđóbạnbiếtquantâmchiasẻ,giúpđỡngườikhác,thìcảmgiácđaukhổ,bấthạnhtrongbạnsẽtạmlắngxuống,bạnsẽkhôngcòntựchomìnhlàkẻbấthạnhnhấtthếgiớinữa!Đócũnglàlúcbạnđangtựtạorachomìnhmộtnghịlực,mộtsứcmạnhmới.Bạnsẽcảmthấycuộcsốngphongphúhơnvàtựcảmthấythỏamãn,vuisướnghơnrấtnhiều!KahlilGibranđãtừngnói:“Khiaiđólàmtổnthươngbạnthìchínhhọcũngđangbịtổnthương.Nỗiđaunàychỉmấtđikhigặpđượcmộttấmlòngnhânái”.
Đôikhibạnbịxúcphạm,nhữnglúcấyhãythửtìmcáchthathứchongườigâyranỗiđauchobạn.Bạnhãynghĩlàchínhngườiđócũngđangbịtổnthương.Thậtvậy,trongcuộcsốngngườitathườnglàmtổnthươngngườikhácbởinhiềukhichínhhọcũngđangbịtổnthương.Dĩnhiên,đâykhôngphảilàlýdođểbàochữanhữnggìhọđưađếnchobạn,nhưngnógiúpbạnhiểuđượclýdohọlàmnhưthế,từđóbạncóthểthôngcảmvàbỏqua.
Đôikhi,bạncảmthấykhôngthíchchiasẻmộtchútnàocả,thếthìbạnhãythửbắtđầuchochínhbảnthânbạn.Bắtđầutựépbuộcmìnhmỉmcườivớichínhmình,thậmchímỉmcườivớicảngườixalạ.Điềunàylàmbạncảmthấythanhthảnvànhẹnhõmhơn.Chodùbạnởđịavịxãhộinào,ngàynàomàbạncòncóđượcniềmvuitrongsựchiasẻlàngàyđóbạncòntìmthấyniềmhạnhphúctrongđời.Ngạnngữcócâu:“Khiniềmvuitrongnỗiđauđớnvàniềmvuitronghạnhphúcngangbằngnhau,thìlúcđóchúngtatìmđượcýnghĩathậtsựcủacuộcsống”.
CHIASẺCHONƠINÀO?
Có3điềubạncầnđánhgiátrướckhiquyếtđịnhgửitiềnbạc,tặngphẩmvàthờigianchomộtnơinàođó:
Xúccảm-độngcơthúcđẩyhànhđộng
Kỹnăng
Cáctiềmlựckhác(thờigian,cácmốiquanhệ,…)
Đâylànhữngbướcthựctếgiúpbạnđánhgiácáclĩnhvựcnàyvànhữngtổchứcphilợinhuậnnàocầnđếnsựgiúpđỡcủabạn.
Xúccảm–độngcơthúcđẩyhànhđộng
Đểđánhgiálĩnhvựcnàybạncầntựhỏi:
Điềugìgâyxúcđộngchotôinhiềunhất?
Điềugìlàmtôibuồn,vui,giậndữ,đầycảmhứng,sợhãi,yêuthươngthathiết?
Hãysuyngẫmcáccâutrảlời,từđóhãychọnlựachomìnhnhữngcơsởtừthiệnkhiếnbạnxúcđộngvàmuốnủnghộnhiềunhất.PaulBrainerd–mộtnhàkinhdoanhthườngxuyênlàmcôngtáctừthiện-nóirằng:“Hãytựhỏixemlòngnhânáichânthậtnhấtcủabạnxuấtpháttừđâu,rồitậptrungnănglựccủabạnvàocáclĩnhvựcđó.Tôinghĩđiềunàythậtsựquantrọng.Cónhiềunguyênnhângâyrasựnghèođói,nhưngbạnphảicảmnhậnđượcnhữngxúccảmchânthànhnhấtcủamình,sauđóhãyquyếtđịnhgiúpđỡ.Cónhưvậy,bạnmớicóthểtạonênsựkhácbiệtvàhiểuđượccôngviệcmìnhlàmcóýnghĩasâusắcthếnào”.
Nhữngkỹnăngchiasẻ
Bướckếtiếplàđánhgiákỹnăngcủabạn.Bạncóthểhànhđộngmộtmình,vớimộtngườibạnhayvớimộtnhóm.Hoạtđộngchungvớimộthayhaingườibạnrấtcóíchvìhọsẽthườngxuyêngiúpbạnnhậnxétlạinhữnggìbạnđãlàm.Hãylêndanhsách“Cáctổchứcphilợinhuậncầngìnhất?”,liệtkêtiềmlựckinhtếvànhữngkỹnăngcáctổchứcnàyđangcần.Danhmụcnàysẽgiúpbạnxácđịnhđượckỹnăngcủamình.
Rõràng,càngcónhiềukỹnăngcàngcóích.
Chodùbạnchỉbiếtgiaotiếp,biếttrồngtrọt,bấtkỳkỹnănghaysựtrảinghiệmnàocũngcóíchchosựchiasẻ.Cốđưaracàngnhiềukỹnăngcàngtốt,rồisuynghĩbạncókỹnăngnàotrongsốnhữngkỹnăngđó.Thídụ,bạncókinhnghiệmtổchức,thếbạnthànhthạotrongviệctổchứccáigì?
Côngviệcvănphòng
Thiđấuthểthao
Tổchứctiệc
Nhữngcôngviệctìnhnguyệnkhác
Nhữngtiềmlựcbạncóthểpháthuy
Khiđãbiếtrõmìnhcókỹnăngnàovàlĩnhvựcnàomìnhmuốnchiasẻ,bạncũngcầnxácđịnhmìnhsẽchiasẻbaonhiêu.Bạncóthểápdụngnhữnggợiýsauđây:
Bạncóthờigianrảnhhaykhông?Hàngtuầnbạnthườngrảnhvàonhữnglúcnào?
Bạncóthểchiasẻnhữnggì?(xemdanhsách“Cáctổchứcphilợinhuậncầngìnhất”đểcóýtưởng).
Đoànthể,côngtymàbạnlàmviệccóquyêngópđượctiền,nguồnnhânlựchaytiềmlựckinhtếkháckhông?
Bạncóquenbiếtvớinhữngngườicóthếlựcvàuytíntrongnhữngcộngđồngkhácnhaukhông?Bạncómờiđượchọthamgiatổchứctừthiệnnàokhông?Hoặcbạncóthểnhờhọgiúpbạnpháthuyđượckỹnăngcủamìnhkhông?
Cáctổchứcphilợinhuậncầngìnhất?
Thườngthìcáctổchứcnàycầnnhữngngườicókỹnăngsau:
-Kếtoán
-Gâyquỹ
-Quảnlý
-Nhânsự
-Quảngcáo
-Tiếpthị
-Viếtlách
-Nóichuyệntrướccôngchúng
-Biếtngoạingữ
-Lãnhđạo
-Tổchức
-Thiếtkế(inấn,tranhảnh,lậptrangweb)
NgườitìnhnguyệnlàmviệctrongHộiđồngQuảntrị
Trợgiúphànhchínhvănphòng
Ngườitìnhnguyệnthuyếttrìnhvềcácvấnđềhayvềnhiệmvụcủatổchức
Nhânviêntưvấntìnhnguyện(vềbệnhAIDS,vềquyềnlợiphụnữ,vềkhủnghoảngtâmlý…)Nhânviêntìnhnguyệnvềcácsựkiệnđặcbiệtvàgâyquỹ
NhânviêntìnhnguyệncókỹnăngtinhọcNgườicókinhnghiệmvàcónhiềumốiquanhệvớingườikhác
Nhiềutổchứccầnnhữngnguồnlựcsau:
Tiền,tặngphẩmquyêngópkhôngdànhchomụcđíchgìđặcbiệt(thídụtiềnquỹđểtrangtrảichiphí)
Điệnthoại
Xecộ
Thiếtbịtinhọc
Dịchvụchuyênngànhkhácnhưthựcphẩm,bảngdánthôngbáo,biểungữ…Thiếtbịinấncũ
Thờigianquảntrịhànhchính
Sựgiúpđỡ
Nơihộihọp
Tiềntrợcấp
Xếpđặtlạivàcânnhắcnhữngđiềutrên
Saukhibạnđãđánhgiánhữngcảmxúc,giátrị,độngcơ,xácđịnhđượckỹnăng,thờigianvànhữngtiềmlựckhácmàbạncóthểchiasẻ,bạnhãychọnranhữngưutiênchínhvềquyếtđịnhchiasẻcủamình.
Chọnmộtsựkiệnđặcbiệt,cốnghiếnphầnlớnthờigian,kiếnthức,kinhnghiệm,tiềnbạc,kỹnăng,cácmốiquanhệ…chosựkiệnđó.Nếubạncốnghiếnđượcnhiềuviệclàmcóýnghĩa,bạncóthểđượcbầuvàoBanQuảntrịđểtiếptụctạonhữngảnhhưởnglớnhơnchotổchức.
Cứtuầntựnhưvậy,bạnchọnrađượcnhiềutổchứctừthiện,hếtlònggópsứcvớihọtrongnhiềulĩnhvực.Thídụ:bạntìnhnguyệnlàmviệcchoHộiphụhuynhhọcsinhcủatrườngconbạn,trợgiúpchocácgiađìnhcóhoàncảnhđặcbiệtkhókhăn,quyêngópchocáctổchứcmôitrường,phátđộngphongtràođibộhayđixeđạpthayvìchạyxemáyđếnsởlàm(điềunàyvừacólợichosứckhỏeđồngthờibảovệmôitrường,tạobầukhôngkhítronglành).Hãylêndanhsáchtheothứtựgiátrịcácnguồntiềmnăngcóíchchocánhânhaytổchứcmàbạnmuốnchiasẻ.
Cáckỹnăngvàtiềmlựccầnđếncóthểthayđổitùytheoquymôtổchức,nhiệmvụ,chứcnăngcủacáccơquantừthiện.BạncóthểtraođổivớiBanlãnhđạohaycácthànhviênđểtìmhiểuxemlàmcáchnàođểsựchiasẻcủabạnđạthiệuquảnhất.
Cáchbạnchiasẻcòntùythuộcvàocátínhvàsựưutiêncủabạn.Nhữngưutiênnàycóthểthayđổitheothờigian.Dođó,mỗinămbạnnênđánhgiálạimộtlần.Bạncũngnêntìmhiểuvàcónhiềuthôngtinvềcáctổchứctừthiệnđểđónggópkỹnăngvàtiềmlựccủamình.Việcđánhgiácáctổchứcphilợinhuậnnhiềukhicũnglàmnảysinhcácvấnđềmàbạnđangcầnquantâm,đểcóquyếtđịnhđúngđắnnhấtkhibạnchọngiúpđỡmộttổchứcnàođó.
CHIASẺBAONHIÊU?
Tùytheohoàncảnhcụthểmàbạnquyếtđịnhmìnhsẽchiasẻbaonhiêu.Mộtngườimẹphảinuôibaconnhỏ,khôngcónhiềutiềnhaythờigianđểchiasẻ,nhưngcóthểgiúpmộtngườibạncủamìnhchămsócconnhỏtronglúcnguycấp.Đócũnglàmộtsựchiasẻrấtđángtrântrọng.
Cốtlõicủavấnđềlà:“Sựchiasẻcủatôicótácđộngmạnhmẽchonơinào?”.Câutrảlờithỏađángsẽgiúpbạncảmthấyhàilòngvềhànhđộngchiasẻcủabảnthânvàgiatăngtốiđalợiíchchongườinhận.
Haimónquàmàhầuhếtmọingườithườngtraotặngchonhaulà:tiềnbạcvàthờigian.CraigO’Brientintưởngvàoquytắcchiasẻ10%thunhập.Thậtra,mụctiêucủaôngcònmuốntraotặngnhiềuhơnthế.CraiglàmụcsưởnhàthờTinLànhvùngVancouver,Canada;ôngthấyrằngnhiềutínđồchitiêuquánhiềuchotổchứccủariêngmìnhmàkhôngphụcvụđủchocác
nhucầukhẩnthiếtkháccủanhiềungườitrongxãhội.Chínhvìvậy,ôngđãdànhnhiềuthờigianchocáctổchứctừthiệnkhôngliênquanđếnnhàthờhaytôngiáo.
Ônglàngườiđềxuấtýtưởngchiasẻ10%doanhthukiếmđược,nhưngôngcũngđềnghịchúngtanênxemxétcáchchitiêu90%sốtiềncònlạinhưthếnào.Thídụ,mộtcôgáiquyêngóp10%tiềnthunhậpchocáccơquantừthiệnnhưngcôlạibỏra10%tiềnkiếmđượcđểmuađôigiàymới,rồicấtkỹtrongtủkhôngdùngđến.Thayvìmuađôigiày,nếucôấybiếtsửdụngsốtiềnnàyvàonhữngmụcđíchhữuíchkhácthìsẽthếnào?
Cóthểnói,cáchchúngtachitiêu,chitiêuvàođâuvàvớimụcđíchgì,gópphầnquantrọngtrongviệchìnhthànhmộtxãhộilànhmạnhvàcôngbằnghơn.Dođó,bạnnênthườngxuyênnhìnlạicáchchitiêucủamìnhđểkịpthờiđiềuchỉnh,tránhtìnhtrạnghoangphí.Cónhưthế,bạnmớiluôncóđủtiềnchitrảchonhữnggìcầnthiếtvàtựtinhơnkhiđứngtrướccuộcsốngtươnglaiđầythửthách.
Đánhgiácáctổchứcphilợinhuận
Tầmnhìnvàtiêuchuẩngiátrịđạođứccủatổchứcphilợinhuậnphùhợpvớitiêuchícủabạnlàđiềurấtquantrọng.
Cónhiềucáchđểđánhgiácáctổchứcphilợinhuận.Hầuhếtcáctổchứcnàyđềucóđịachỉtrênmạng,bạnnêntìmhiểukỹcácthôngtinthôngquacáctrangwebnày.BạncóthểtraođổitrựctiếpvớiHộiđồngQuảntrị,vớicácthànhviêncủatổchứchayvớicáctìnhnguyệnviên.Bạncũngcóthểhỏiýkiếnbạnbèvềcáctổchứcnày,đặcbiệtlàcáccơsởtừthiệnởđịaphương.Hầuhếtcáctổchứcnàyđềucóbáocáotàichínhhàngnămvàđượcthôngbáorõràngtrêntrangweb.Cáctổchứcnhưthếthườnghoạtđộngcóhiệuquảvàrấtminhbạch.Khibạnkiểmtrabáocáohàngnămhaytàiliệuquảngcáocủabấtcứtổchứcphilợinhuậnnào,bạnnênxemxétđếnthànhtíchvàkếtquảhoạtđộngmàhọlàmđượcsovớimụctiêuđềra.ThànhphầntrongBanQuảntrịgiúpbạnhiểuđượcnănglựcquảnlý,tàilãnhđạovàtínhtrungthựccủatổchức.Thídụ,nếutrongHộiđồngQuảntrịcủamộttổchứcbảovệmôitrườngnàođócóthànhviênlànhàkhoahọcnổitiếngthìchứngtỏhoạtđộngcủatổchứcnàycócơsởkhoahọchơn,đángtincậyhơn.Khibạnchiasẻcónghĩalàbạnđangđầutưthờigianvàtiềnbạcchomộttổchứcphilợinhuậnnàođó.Đểtạonêntácđộngmạnhmẽ,bạncầncóchiếnlượcrõràngvàphảibiếtmìnhđangtậptrungvàotổchứctừthiệnnào?Ngaycảkhibạnchỉchiasẻmộtkhoảntiềnkhônglớn,mộtlượngthờigiankhôngnhiềuhaymộtíttiềmlựckhác,bạncũngcầncómộtchiếnlượcđúngđắn.Chỉcầndànhítthờigiancânnhắc,bạnsẽcóđủtựtinđểđưarađượcquyếtđịnhphùhợpnhấtchosựchiasẻcủamình.
Hãynhớrằng,quyếtđịnhcủabạnđưarakhôngnhấtthiếtphảihoànhảongaytừđầu.Bạnsẽhọchỏiđượcnhiềukinhnghiệmhơnquanhữnglầnthamgiachiasẻ.
Lờinhắnnhủcuốicùngchúngtôimuốngửiđếnchocácbạnlà:khôngphảibấtkỳtổchứcphilợinhuậnnàophảichiphíquácaochohoạtđộngquảnlývàquyêngóptiềnquỹcũnglàtổchứchoạtđộngkémhiệuquả.Bởivì,cáctổchứckhimớithànhlậpthườngphảitrangtrảinhiềuchiphítrongquátrìnhhoạtđộngđểtạodựngmốiquanhệvớinhữngnhàhảotâm.Dođó,miễnlànhữngtổchứcnàyhoànthànhtốtnhiệmvụcaocảcủahọlàchúngtatíchcựcđónggóp,ủnghộ.
Hơnnữa,nhữngtổchứcphilợinhuậntốnítchiphíchoviệcquảnlýđôikhilạikhônggiámsáttốtđượcnguồnlựcmàhọđãquyêngóp.Chẳnghạn,mộttổchứcphilợinhuậnđãchiphíhơn20%choviệcquảnlýđểbảođảmthànhtựucủadựáncóhiệuquả.Trongkhiđó,phítổncủanhómthứhaichỉcó10%quảnlí,nhưnglạinảysinhcácphítổnkháckhiếnchiphítănglêngấpnhiềulầnđểchỉđạtcùngmộthiệuquảnhưnhómmột.Dođó,cáctổchứccầncósựtínhtoánmứcchiphíngaytừđầu.Việcđầutưtàichínhmộtcáchkhônkhéosẽgiúpcáctổchứcnàyđạtđượckếtquảcao,chodùphítổnquảnlýcócao.
Nhiềutổchứcphilợinhuậntìnhnguyệnđứngralàmcôngviệcquảnlýgiúpchocáctổchứckhác,quađógiảmchiphívàgiúpcáctìnhnguyệnviêncókhảnăngquảnlýtiềnbạctốthơn.Việcquantâmtìmhiểucáctổchứcphilợinhuậngiúpbạnsửdụngcóhiệuquảsốtiềncủamìnhtheođúngmụctiêucaocảmàbạnmongước.
Sốngcuộcđờigiảndị
Nếucóaiđóchobạnchọnlựađểsốngmộtcuộcđờigiảndị,liệubạncónghĩrằng:“Điềuđótốtthật,nhưngtôikhôngthể!”haykhông?Nếuđúngnhưvậy,hãythửsuynghĩtạisaobạnkhôngthểcóđượcđiềuđó?Vìthờigian,tiềnbạchaymộtlýdonàokhác?Vànhữnglýdonàycógiátrịvữngchắckhông?
Hãycânnhắcđiềugìthậtsựquantrọngvàcógiátrịđốivớicuộcsốngcủabạn.Sauđónhìnnhậnlạinhữngthứbạnđãdànhthờigian,tiềnbạc,côngsứccóphùhợpvớicácchuẩnmựcđạođức,nhữngkhátvọngvàmơướccủabạnđốivớicuộcđờinàykhông?Nếutrongnhữngđiềunày,cómộtvàiđiềukhôngnằmtrongtiêuchícủabạn–hãytừtừtìmcáchloạibỏchúng.
Thídụ,nhiềungườichorằnghọchỉcóthểhàilòngvớibảnthânkhihọcóđượcmộtcôngviệclýtưởngvàcóýnghĩa.Nhưngbạnvẫncómộtcôngviệclýtưởngvàýnghĩa,nếubạnlàmítgiờhơn.Thậmchí,điềunàycònlàmchocôngviệccủabạntốthơn,chiphííthơnvàgiúpbạnđạtđượcnhiềulợiíchkhác.Chẳnghạn,chiphíđilạigiảm,khôngphảichitiêunhiềuchoquầnáomặcđilàm,hoặcthayvìđiănngoàitiệm-bạnsẽcónhiềuthờigianđểnấunhữngbữaănấmcúngngaytạinhà.
Vấnđềđặtralà,khôngphảingườitalàmviệcbaonhiêu,màởchỗhọlàmviệcnhưthếnào.Khibạnbiếtsốnggiảndịvàbiếtlàmviệcmộtcáchcóhiệuquả,bạnsẽcảmnhậnđượcýnghĩacuộcsống,giảmđượcstressvàgiảmcảnhữngnỗiloâu,sợhãi.
Nhưngnhiềungườilạikhôngmuốnsốngmộtcuộcsốnggiảndị,họkhôngmuốntừbỏnhữngtiệnnghivậtchất.Thậtra,họđãcórấtnhiềuthứnhưngvẫncònmongmuốncóđượcnhiềuhơnthếnữa.
Dĩnhiên,khôngdễdàngđểgiảmbớtcôngviệcbánthờigianhayngưnglàmviệccùngmộtlúc.Aicũngcónhữngkhókhănvànhữngvấnđềphứctạptrongcuộcsống.NhưngnhưnhàhiềntriếtSocratestừngnói:“Cuộcsốngkhôngđượcxemxétlàmộtcuộcsốngkhôngđánggiá”.Đúngvậy,nếubạnbiếtxemxétđiềugìthậtsựquantrọngtrongđờimình,bạnsẽbiếtưutiênthờigianchonóvàsẽkhôngbaogiờphảisốngtrongnuốitiếc.
Chiasẻ10%
Đâylànhữnggợiýtrongchiasẻ.Có4loạichiasẻtheohìnhthức10%đượcđưaranhưsau:
Chiasẻ10%sốtiềnkiếmđượchàngnăm:đểđạtđượcmụctiêunàymộtcáchdễdàng,bạnphảichitiêuíthơnvàsốngđơngiảnhơn.
Chiasẻ10%thờigianrảnhrỗi:đâylàhìnhthứcchiasẻphổbiến.
Chiasẻ10%ýtưởng:kháiniệmnàydotácgiảMarkVictorHansenđềxướng,yêucầubạnchiasẻ10%sángkiếnvớimọingườimàkhôngmongđượcđềnđáplại.
Chiasẻ10%thờigianchobảnthân:kháiniệmnàydoHarveyđềxướng,liênquanđếnviệccamkếtchiasẻthờigianđểtựnângcaobảnthân.
Chiasẻ10%sốtiềnkiếmđượchàngnăm
Hầuhếtcáctôngiáotrênthếgiớiđềukhuyếnkhíchhìnhthứcchiasẻnày.Thốngkêcho
thấy,nhữngngườicóniềmtintôngiáochiasẻtỷlệphầntrămlợitứcnhiềuhơnnhữngngườikhôngthamgiavàomộttôngiáonào.Điềunàylàdohọcóýthứccộngđồngmạnhmẽvàtấmlòngrộngrãiđểmạnhdạnchiasẻ10%tiềnthunhậpchonhữnggìmàhọtintưởng.
Tuynhiên,khôngnhấtthiếtphảilàngườimộđạomớicóthểchiasẻrộnglượngnhưvậy.Trongcuộcsống,nhiềungườidùkhôngthuộcthànhphầngiàucó,khôngtintheomộttôngiáonàonhưngvẫnsẵnsàngchiasẻ10%thunhậpcủamình,thậmchícònnhiềuhơnthế.
Nếumỗingườiđềubiếtchiasẻ,đósẽlàmónquàkỳdiệuchocuộcsốngđểcóthểgiảmđirấtnhiềunhữngmặttráicủaxãhội.Cáctổchứcnhânđạosẽtăngmứcđộủnghộtừ4lên10lần.Nhiềungườisẽkhôngcònngoảnhmặt,quaylưngvớinơitrúngụchongườicơnhỡ,nhàtếbầnsẽcóđủgiườngchongườilangthang,trẻemkhuyếttậtsẽđượcgiúpđỡphươngtiệncầnthiếtđểhòanhậpvớicộngđồng.Lợiíchđemlạichotấtcảmọingườisẽvôcùnglớnlao.
Nhưvậy,phảichăngcứnhấtthiếtđónggóp10%lợitức,bạnmớiđượcxemlàmộtngườichiasẻtuyệtvời?Chắcchắnlàkhôngrồi!Đâychỉlàmộtmụctiêumàchúngtôithathiếtmọingườicùngthựchiệnđểtạoratácđộnglớnđếncuộcsốngcủangườikhác.
Chiasẻ10%thờigianrảnhrỗi
Cólẽthờigiancònquýbáuhơncảtiềnbạc.
Bạncósẵnsàngdành10%thờigianrảnhrỗicủamìnhchocôngviệctừthiệnhaykhông?Mỗichúngtacótừ30đến50giờtrongtuầnđểlàmbấtcứviệcgìmìnhthích.Thôngthường,chúngtadànhkhoảngthờigiannàyđểxemtruyềnhình,truycậpthôngtintrênmạnghoặcđimuasắm…Vớikhoảngthờigianđó,bạnchỉcầndànhratừ3đến5tiếngmỗituầnlàcóthểchiasẻđượcvớingườikhácrấtnhiềuđiềuýnghĩa.
Mỗingườicómộthoàncảnhkhácnhau,vìvậybạnhãychọnchomìnhmộtcôngviệctìnhnguyệnnàođóphùhợpvớikhảnăng.Bạncóthểchămsócchomộtembémồcôihoặccóthểđếnthămvàtròchuyệnvớicáccụgiàneođơn…Điềuquantrọnglàbạncầnphânbốthờigiancủamìnhthậtchitiếtvàhợplýđểcóthểchiasẻnhiềuhơn.Bằngcáchsắpxếplạikếhoạchsửdụngthờigian,bạnsẽlàmviệccóhiệuquảhơn,ýnghĩahơn.Chẳnghạn,giảmthờigianxemti-vi,lênmạnghaybớtviệcđimuasắmsẽgiúpbạncóthêmthờigianchiasẻvớingườikhác.Bạncũngcóthểluyệntậpthểdụcthểthaonhiềuhơn,nhằmcóđầyđủsứckhỏeđểcốnghiếnnhiềuhơn.
Dànhthờigianởbêncạnhmộtngườibạnđangtrongcảnhcôđơn,khủnghoảng,hoặclàmgiúpcôngviệcnộitrợchocácgiađìnhneođơntrongthờigiantìnhnguyện,thậmchídànhthờigiantròchuyệnvớingườibạnđờihayconcáicũngđềulànhữngsựchiasẻquýbáu.Tấtcảđềucógiátrị.Giúpđỡngườikhácđanggặphoạnnạn,tứclàbạncũngđanggiúpchínhbảnthânmình.Thờigiandànhchonhữnghoạtđộngtừthiệnđểthểhiệntấmlòngnhânáisẽgiúpchúngtacóthêmsứcmạnh,giatănghệthốngmiễndịch,tăngchấtgâyhưngphấnendorphinstrongcơthể.
Saumộtthờigianlàmcôngviệctìnhnguyện,bạncóthểxemxétlạithờigianquamìnhđãsửdụngthờigiannhưthếnào,đãthậthiệuquảhaychưa?Điềunàycũngrấtquantrọngchokếhoạchphânchiatiếptheocủabạn.Hiệnnay,rấtnhiềungườiđãthamgiavàocôngtáctìnhnguyệnvàthậtđángmừnglàconsốnàyđangngàycànggiatăngmộtcáchđángkểtrongxãhộichúngta.
Chiasẻ10%ýtưởng
Chiasẻ10%ýtưởngcũngtươngtựnhưcáchìnhthứcchiasẻ10%khác.Đơngiảnlà,hìnhthứcnàybaogồmviệcdành10%ýtưởng,haynhữngnỗlựctrítuệcótínhsángtạo,nhằmđưa
đếnnhữnglợiíchchongườikhác.
Bạnkhôngphảitốnnhiềuchiphíđểchiasẻ10%ýtưởng,nhưngcáchchiasẻnàyvẫncóthểcungcấpnhiềutiềmnăngchongườikhác.Điềuđặcbiệtlà,khibạnbắtđầuchiasẻýtưởngcủamìnhthìcũnglàlúctrítuệvànhữngkiếnthứccủabạnđượcmởmang.
MarkVictorHansen-ngườiđềxướngkháiniệmchiasẻ10%ýtưởng,trongquyển“Điềukỳdiệucủachiasẻ10%”(TheMiracleofTithing),đãđềcậpđếnhainguyêntắcsaukhinóiđếnkháiniệmchiasẻýtưởng:
Bấtcứaicũngcóthểtạoraýtưởng.
Đừngđắnđokhichiasẻýtưởngcủamìnhvớingườikhác.
Trongkhitiềnbạcrấtcầnchoviệccảitạothếgiớithìýtưởngcũngkhôngkémphầnquantrọng.ĐóchínhlàlýdotạisaoPaulBrainerdquyếtđịnhthànhlậptậpđoànALDUSnhằmtạomộtmốidâyliênkếtgiữanhữngngườicócùngtâmhuyếtvàkhôngvìmụcđíchlợinhuận.Ôngnhậnthấyrằngđâylànhữngngườicóthểchiasẻthờigian,kỹnăng,sángkiếnvànhiềuýtưởngđộcđáoriêng.Paulvànhữngngườibạnđồngnghiệpđangcốgắngthựchiệnmộtdựánchungvềxãhội,gọitắtlàSVP.SVPđượcthànhlậpđầutiênởSeattlevàhiệnnayđãđượcnhânrộngtrênkhắpthếgiới.Tổchứcnàyđãtạonênđượcnguồnvốnđểcóthểchiasẻchonhữngngườiđangcầnsựgiúpđỡ.Sựchiasẻnàyngàycàngđượcmởrộngvànảysinhthêmnhiềuýtưởngmới.Mỗimộtýtưởngkhiđượcchiasẻsẽgiúpmọingườihọcthêmđượcnhiềukỹnăng.Vàtấtnhiên,vôsốnhữngniềmvuiđượcnhânlêntừnhữngngườixungquanh.
Chiasẻ10%thờigianchobảnthân
Chúngtakhôngthểchiasẻvớingườikhácnhữnggìchúngtakhôngcó.Chúngtacũngkhôngthểchiasẻnhiềukhibảnthânmìnhđangmệtmỏi,tâmhồnnguộilạnh,khôhéo.Chỉkhinàocóđượcsựcânbằngtrongcuộcsống,chúngtamớicóthểchiasẻmộtcáchcóhiệuquả.
Harveylàngườiđưaragợiýchiasẻ10%thờigiancủabảnthânsaochohữuích,cólợichosứckhỏevàtạonênsựkhácbiệtvớimỗingười.Tronggiớihạnphạmvi10%đó,bạnhãyquyếttâmdànhthờigianchocáchoạtđộngsauđâyđểpháttriểnbảnthânvànângcaokỹnăngchiasẻvớimọingườichungquanh:
Đọctiểuthuyếtvàsáchkhoahọcviễntưởngđểlàmphongphúthêmnguồncảmhứngchomình.
Đọcsáchdạyvềcáckỹnăngsốngvànângcaokiếnthức.
Đọcnhữngcuốnsáchgiúpbạnnhìncuộcsốngbằngmộtcáinhìnmớimẻvàsâusắchơn.
Dànhthờigianđểchiêmngưỡngvẻđẹpcủathiênnhiên.Cácnghiêncứuchothấy,khichúngtasốnghòamìnhvớithiênnhiên,chúngtasẽcảmthấyvuivẻhơn.
Cốgắngtậpthểdụcđềuđặnítnhấtmỗituần3lần.Tậpyoga.
Thiềnhaycầunguyện.
Dànhthờigianchonhữngngườimàbạnyêuthương.
Quantâmđếncácliệupháptâmlýkhibạngặpphảinhữngvấnđềnangiảihoặcnhữngvấnđềcóảnhhưởngtiêucựcđếncuộcsốngcủabạn.
Họccáchlắngnghengườikhác.
Đidạobộvàngắmcảnhthiênnhiên.
Cười.
Khibạnnângcaokiếnthức,họcđượcýtưởngmới,đạtđượckỹnăngmới,tứclàbạnđãcóthêmnhiềuthứhơnđểcóthểchiasẻvớingườikhác.Kiếnthứcvữngvànggiúpbạnkiếmđượcviệclàmtốthơn,thunhậpkháhơnvàcảmthấyhàilòngvềbảnthânhơn.
Khibạndànhthờigianchobảnthântheonhữngcáchthứcđượcliệtkêởtrên,sứckhỏecủabạnsẽđượcnângcao.Tậpthểdụcgiúpbạncóđượcmộtsứckhỏedẻodai,tăngcườngsứcđềkhángđểchốngchọivớibệnhtật,thươngtổn.Bạnsẽnhiệttìnhvàhăngsayhơntrongcôngviệc.Ănuốngđiềuđộsẽgiúpbạnsốnglâu.Tậpyoga–đưađếnchobạnsựbìnhantrongtâmhồn...Thiềnđịnh,haycầunguyệnhoặcgầngũivớithiênnhiênlàcáchnuôidưỡngsứcsốngchotâmhồnbạn,bạnsẽtrởnênnhânáihơn,cóthêmnhiềumốiquanhệtốtđẹphơn,cótháiđộtíchcựchơnvớicuộcsống.
Mỗicáchluyệntậplàmộtcáchthểhiệnsựchiasẻvớichínhbảnthânmình!
Điềuchỉnhmứcđộchiasẻ
Nhưchúngtôiđãđềcậpởphầntrước,hầuhếtcáctôngiáođềucótruyềnthốngchiasẻ10%lợitứccủamình.Tuynhiên,viễncảnhchiasẻ10%làmchonhiềungườicảmthấynảnlònghoặccảmthấyđánglonghĩ.Thốngkêchothấy,đạiđasốdânBắcMỹhàngnămchỉchiasẻtừ0,5%đến2%chotổchứcphilợinhuậnhaychocáctổchứctôngiáo.
Tăngviệcchiasẻsốtiềnthunhậphàngnămtừ1%lên10%cónghĩalàbạnphảichiasẻnhiềuhơngấp10lần.Quảthực,nhữngbướcnhảyvọtnhưthếkhôngkhỏigâykhókhănchonhiềungười.Dođó,Harveyđềxuấtkháiniệm“điềuchỉnhmứcđộchiasẻtăngthêm”,nhằmgiúpmọingườicóthểtăngmứcđộchiasẻtiềnbạccủamìnhmàkhôngảnhhưởngnhiềuđếngánhnặngtàichínhtronggiađình.
Chiếnthuậtthứnhất
Điềuchỉnhmứcđộchiasẻtăngthêm,cónghĩalàbạntăngthêmnhữnggìbạnđangchiasẻtừmộtphầntrămmỗinămchođếnkhibạnđạttớimườiphầntrămmỗinăm.Bạnsẽthấymọichuyệndễdàng,suônsẻhơnnếubạntăngsựchiasẻcủamìnhlêntừtừ.Vìthế,nếunămngoáibạnchiasẻ2%,nămnaybạncốtăngthêm3%chođếnkhinàobạnđạtđượcmụctiêuchiasẻ10%màmìnhđãđềra.Chẳngbaolâu,bạnsẽngạcnhiênnhậnthấymìnhlàmộtngườithậtrộnglượng.Khiđãđạtđếnmứcđộchiasẻcaonhất,bạnsẽcảmthấyhàilòngvớibảnthânhơnvàthấymìnhcóthểlàmđượcnhiềuđiềuýnghĩachonhữngngườichungquanh.
Chiếnthuậtthứhai
Thêmmộtchiếnthuậtkhácgiúpbạncảmthấydễdànghơnlàchiasẻhàngthángchotổchứctừthiệnmộtcáchtựđộng.Tiệnnhấtlàmỗithángbạngửithẻtíndụngchuyểntiềntựđộngtừtàikhoảnngânhàngđếncáctổchứctừthiện.
Làmnhưvậy,bạnsẽkhôngtốnnhiềuchiphí;đồngthờibạncũngkhôngdễquênvàcóthểlênkếhoạchtrongnămchosựchiasẻnày.Cáctổchứcphilợinhuậncũngnhậnđượcnhiềutiềnquyêngóphơnđểthựcthinhiệmvụ.Đâylàmộtcáchrấttuyệtvờivàtiệnlợiđểbạnchiasẻ.
Bạncóthểtiếtkiệmchoriêngmìnhtươngtựnhưchiếnthuậtchiasẻthứhai.Cónghĩalà,
bạnđểdành10%tiềnthunhậphàngthángnhưlàsốtiềntiếtkiệmchotươnglai.Sauđó,bạntrừthêm10%nữađểquyêngópchocáctổchứctừthiện.Bạnsốngvớisốtiềncònlại.Tiếntrìnhcứthếmàthựchiệntùytheomứcđộthunhậphàngthángcủabạn.
Nếubạncảmthấythậtkhótiếtkiệmtiềnhaychiasẻ10%lợitức,hãysuyngẫmvềtrườnghợpcủaOseolaMcCarthy.Oseolađểdànhhầuhếtsốtiềnítỏimàbàkiếmđượctừviệcgiặtgiũvàủiquầnáochongườikhác.Vàonăm1995,ởtuổi87,bàđãgópđược150.000đô-lađểcấphọcbổngchosinhviêntrườngĐạihọcởphíaNamMississippi.Nếubạnlàmviệcchomộttổchứcphilợinhuậnhoặcbạnlàngườiquyêngóp,bạnnghĩrằngsốtiềnchiasẻnhưvậyquáítỏi.Thếnhưng,nhiềutổchứctừthiệntrênthếgiớicũngđãquyêngópđượchàngchụctriệuđô-latừnhữngsốtiềncóvẻítỏinhưvậy.
Lênkếhoạchchiasẻ
Hầuhếtmọingườichỉquyếtđịnhchiasẻvớingườikháckhiđượcaiđógợiý.Họnhậnđượcđiệnthoại,thưtừhayđượctrựctiếpyêucầu.Ítkhingườitabiếtlênkếhoạchchiasẻ,ngoạitrừhaitrườnghợp:chiasẻhàngthángnhưđãđượcmôtảởtrênvàkhiđượckếthừatàisản,đượcnhậntrợcấphàngnămhaythamgiathànhlậpquỹbảotrợcộngđồngtạicơsởnàođó.Trongnhữngtrườnghợpnhưthế,bạncầncólờikhuyênhợplývềtàichínhđểnângcaokhảnăngchiasẻ.Sựchiasẻhàngthángvàchiasẻkhiđượcthừakếgiatàigiúpbạnthểhiệnhànhviphùhợpvớiđứctínhcủamỗingười.Khiđó,bạnsẽchiasẻmộtcáchtựnguyệnchứkhôngphảichỉhànhđộngtheosựgợiýcủamộtaiđó.Bạnphảicónhiềunỗlực,suynghĩ,cânnhắckhiquyếtđịnhxemviệcnàođượcưutiênđểchiasẻtrước.Tuynhiên,bạnsẽtìmthấyniềmvuitrongsựchiasẻvàviệclàmcủabạnsẽngàycàngmangnhiềuýnghĩahơn.
Thànhlậpnhómchiasẻ
Sựxuấthiệncácnhómchiasẻđanglàmộthiệntượngmớivàđangpháttriểnrấtnhanhchóng.Cácnhómnàyđưamọingườiđếngầnnhauhơn,chungsứcđónggópchocáctổchứctừthiệnởđịaphươngvàtrênkhắpthếgiới.Quađótạocơhộichocácthànhviênthảoluận,đánhgiáviệcquyêngópnhưthếnàođểđápứngđượcnhucầucấpbáchhaygiảiquyếtcănnguyênnhiềuvấnđềphứctạpnảysinhtrongxãhội.
Lợiíchchínhmàcácnhómnàymanglạilàgiúpcácthànhviêntrongnhómhiểubiếtnhiềuhơnvềcáctổchứctừthiệnvàtrởthànhtìnhnguyệnviênchobấtcứtổchứcnàomàhọquantâm.MộtmôhìnhđanghoạtđộngởvươngquốcAnhvàđangthànhlậpởCanadalàMạnglướigâyquỹ(www.thefundingnetwork.org.uk).MộtmôhìnhkháccũngđanghoạtđộngrấtcóhiệuquảcảởHoaKỳvàCanadađólàĐốitácđầutưxãhội(www.svp.org).
Chiasẻvìmộtviễncảnhxãhộitốtđẹphơn
Chodùbạnquyếtđịnhchiasẻ10%thờigian,tiềnbạc,ýtưởng,bạncũngnêndànhmộtphầnnàođóđểchiasẻcho“bứctranhtoàncảnhcủaxãhội”.Tínhquảngđạinàycựckỳquantrọng.Đểcómộtcuộcsốngbìnhyên,mộtmôitrườngsốngtronglành,conngườicầntránhtiêuxàilãngphí,nêndùngvậtdụngtáichế,sửdụngcácphươngtiệncôngcộng,đixeđạphoặccácloạixechạybằngnhữngloạinhiênliệukhônggâyônhiễmmôitrường.Mọicánhânphảiđoànkếthoạtđộngvàthúcđẩycácđoànthểlớncùngnhauthựchiệnnguyêntắcvìmộtmôitrườngxanh–sạch–đẹptrêntráiđất.Đểlàmđượcđiềunày,mỗingườicầnđượcgiáodụcđểcónhậnthứcđúngđắnvàđầyđủvềbứctranhtoàncầuvàhoạtđộngtoàncầu.Bạnkhôngcầnrasứcthựchiệntấtcảnhữnghoạtđộngnày,nhưngbạnnêndànhmộtsốnguồnlựcđểthựcthichúngvàbạnsẽthấyđượcsựthayđổilớnlaoxảyranhưthếnào.Đâylàcáchthứctuyệtvờiđểbạnnhậnlạinhữnggìbạnđãchođi.
Đónggópchotoànxãhộilàđiềukhôngdễdàngnhưngrấtcầnthiết,khiđósựchiasẻcủabạnsẽmangmộttầmvóclớnlaohơn.Chẳnghạn,nguyênnhâncốtlõigâyrasựbấtcôngvà
khoảngcáchgiàunghèotrongxãhộivôcùngphứctạp,nhưngkhôngvìthếmàchúngtabỏqua,khôngdámbắttayvàogiảiquyếtchúng.
Đểthựchiệnnhữngcảicáchmới,ngườitaphảisẵnsàngđươngđầuvớinhiềusựchốngđối;bởivì,trongxãhộiluôncónhữngngườiđượchưởngđặcquyền,đặclợitừnhữngtìnhtrạngrốirentồntạidaidẳnglâunay.Mặtkhác,theotâmlýchung,conngườitathườngkhôngthíchthayđổi,ngaycảkhisựthayđổiđócótácđộngtíchcựcđếncuộcsốngđichăngnữa!
Khibạntíchcựckêugọimọingườicùngthamgiabảovệmôitrường,chắcchắnbạncũngsẽgặpphảisựchốngđốikhôngnhiềuthìít.Mỗikhimôitrườngbịthiệthại,dorừngnguyênsinhbịtànphá,nguồncá,tômbịđánhbắtcạnkiệt,nguồnnướcbịônhiễm,thìvẫncómộtsốngườihưởnglợitừnhữngviệclàmnàyvàhọkhôngmuốnthayđổi.
Bạncầnhiểurằng,trướcđâycuộcchiếnchốnglạichủnghĩaphânbiệtchủngtộc,nạnphânbiệtđốixửvớiphụnữgặpphảivôvànkhókhăn.Bởivì,conngườitasinhravàlớnlênvớinhữngkhuônmẫuđịnhsẵncủaxãhộivàđiềuđóđãhằnsâutrongđầuócnhiềungườinhữngtưtưởngcựckỳbảothủ,vớithóiquenphânbiệtđốixửhếtsứcvôlýgiữangườivớingười.Thườngthìquyềnlợinằmtrongtaythiểusốnhữngngườicóquyềnlực,nhữngcánhânđầythamvọng.
Nhữngngườinàyluônmongmuốncósựphânbiệtchủngtộc,phânbiệtnamnữ,âmmưuchiarẽmọingười,gâymấtđoànkếtnhằmthốnglĩnhsựgiàucóvàquyềnlựccủabảnthânhọ.
Làmthếnàođểcảithiệnđượctìnhtrạngtrên?Và,sựchiasẻởđâutrongtấtcảđiềunày?Lờikhuyênchobạnlà,bạnnênchiasẻtiềnbạc,thờigianvàsứclựcchomọingườichungquanhhoặcchocáctổchứcphilợinhuậnđểhọgiảiquyếtnguyênnhândẫnđếnnhữngmặttráixãhội.
TracyGaryvàMelissaKohner–haitácgiảcủacuốn“Truyềncảmhứngcholòngnhânái”(InspiredPhilanthropy)đãtừngviết:“Chiasẻthờigian,tiềnbạccònhơncảviệclàmtừthiện.Đólàhànhđộngcóchủtâm,cónhậnthứcnhằmliênkếtmọingườitrongxãhộicùngbiếtquantâm,chiasẻlẫnnhau”.Khibạnchiasẻthờigianvàtiềnbạcđểlàmmộtviệctốtnàođó,làbạnđãlàmtăngsứcmạnhcủacáctếbàoxãhộitrongcộngđồng,cùngnhauvươntớimộtthếgiớitốtđẹphơn.Từngviệclàmđầylòngnhânáicủamỗicánhânlànhữngsợichỉnhỏ,sẽdệtthànhtấmthảmvĩđạicủalòngtin,sứcmạnh,sựquantâmvàtìnhyêuthương.
NHỮNGĐIỀUCẦNPHÁTHUY1. Việcchiasẻluôntốthơnlàkhônghềchiasẻbấtcứcáigì.Tuynhiên,bạncũng
cầnphảisuynghĩmìnhnênchiasẻđiềugìvàchiasẻnhưthếnàođểmónquàcủabạncótácđộnglớnlaohơn.
2. Chiasẻbằngcảtấmlòngtựnguyệnvàtrântrọng.
3. Chiasẻkhônghềvụlợihaytínhtoán,sođo.
4. Chiasẻngaycảkhibạnnghĩmìnhkhôngthể,bởibạncórấtnhiềuthứđểchiasẻ,ngoàitiềnbạc.
5. Suynghĩvềcáchchiasẻ10%tiềnthunhập,chiasẻthờigian,chiasẻýtưởngvàchiasẻchocảbảnthânmình.
6. Biếtsốngcânbằngđểcóthểchiasẻngàycàngnhiềuhơn.
7. Biếtdànhsựchiasẻchomộtviễncảnhtốtđẹpcủatoànxãhội.
CHƯƠNG5:BIẾTTỪBỎNếubạnmuốncómộtcuộcđờiđầyýnghĩa,hàilòngvớibảnthânvàcóđượcsựthănghoa
trongtâmhồn,bạnphảibiếtchiasẻ,đồngthờicũngphảibiếttừbỏ.
Trongxãhộivớinhịpsốnghốihảvàcườngđộlàmviệccaonhưhiệnnay,chúngtathườngbịcuốnvàonhữnglotoanbộnbề.Biếttừbỏnhữngđiềukhôngcầnthiếtgiúpchocuộcsốngcủabạnthưthảhơnvàbạnsẽcóđiềukiệnchiasẻnhiềuhơn.
Bốnnhómdanhsáchđượcliệtkêdướiđâysẽgiúpbạnsuyngẫmnhữngđiềumìnhcóthểtừbỏđểcuộcsốngtrởnênnhẹnhànghơn.Nhưngđiềunàytuyệtnhiênkhôngbaohàmtấtcảnhữngkhíacạnhcuộcđờibạn,cũngnhưnókhônghoàntoànxấuhaycóhạichobạn.Tuynhiên,biếtsốngmộtcáchcóchừngmựclàmộtbíquyếtđểsốnghạnhphúcvàthànhcông.Nếubạngiảmthiểuđượcsựphungphíthờigianvàtiềnbạctrongcáclĩnhvựcnày,cuộcsốngtinhthầnvàvậtchấtcủabạnsẽtốtđẹphơnrấtnhiều,từđóbạncóthểtiếptụcchiasẻđiềutốtđẹpchonhữngngườikhác.
Bạnhãychọnramộtvàiđiềutrongmỗinhómdướiđây–nhữngđiềunổicộmcầnđượcgiảiquyếtngaycủabạn.
NHÓMMỘT
Bạnbèvàngườiquennghĩbạnđangmắcphảimộttrongnhữngvấnđềsauđây:
Lườibiếng,chậmchạp
Đốkị
Nónggiận
Hamăn
Thamlam
Dâmđãng
Ngồilêđôimách
Haythùhằn
Dễsợhãi
NHÓMHAI
Bạnbèvàngườiquennghĩbạnđangcómộtsốvấnđềnhưsau:
Nghiệnmatúy
Nghiệnrượu
Lạmdụngthuốcanthần
Cờbạc
Nghiệnthuốclá
Làmviệcquásức
Khôngbiếtthathứ
Cóthànhkiếnvớicácchủngtộc,tôngiáovànềnvănhóakhácnhau
NHÓMBA
Bạndànhquánhiềuthờigianđểxem/sửdụng/tiêuthụ/suynghĩvề:
Truyềnhình
Internet
Thiđấuthểthao
Muasắm
Cácloạixecộ
Cácloạithứcăncóhạichosứckhỏe
NHÓMBỐN
Bạncósẵnsàngđểtừbỏ:
Nhữngđịnhkiếnnặngnề
Nhữngnỗiđaudằnvặttronglònglâunay
Sựphánxét,chỉtríchngườikhác
Sựtrìhoãn,chầnchừtrongcôngviệcHãynỗlựcgiảiquyếtnhữngvấnđềbạnđanggặpphải,mộtkhilàmchủđượcchúng,bạnsẽcảmthấycuộcsốngthậttuyệtvời.
Hãycamkếtthựchiệnvànhớrằng:đểtraotặngchongườikhác,trướchếtbạnhãytraotặngchochínhmình.Nếukhôngcóđượcsựcânbằngtrongcuộcsống,sựchiasẻcủabạnsẽgiảmdầnvàdođó,bạnkhôngthểnàopháthuyhếtđượcnhữngnănglựccòntiềmẩnnơibảnthân.Bạnkhôngnhấtthiếtphảitỏrahoànhảotrongmọilĩnhvực,màdùcócốtỏranhưvậychăngnữa,đócũnglàđiềukhôngthể.Nhưngsựtiếnbộcủabạnlạilàđiềucóthể.Chúngtasẽhạnhphúchơnkhibiếtcốgắngtựvượtlênchínhmình,đểtrởthànhmộtconngườitốthơn.
LỜIKẾTSựchiasẻlànhữngtrảinghiệmtuyệtvờinhấtcủacuộcsống.Bằngcáchchiasẻ,bạntạo
nêntácđộngtíchcựcchochínhmìnhvàchonhữngngườichungquanh,tạonênnhữngcảmxúctuyệtvờitrongtâmhồn.
Chiasẻgiúpbạntìmđượcýnghĩađíchthựctrongđời,hàilòngvớibảnthân,tránhđượcnỗicôđơn,khôngcònnhữngloâu,sợhãi,tâmhồnsẽtrànđầyxúccảm.Thếgiớiphongphúvôcùng,vàkhibạnchiasẻcàngnhiềuthìcuộcsốngcủabạncàngthêmthănghoa.
Cònrấtnhiềungười,nhiềunơitrênthếgiớiđangcầnđếnsựchiasẻcủabạn.Hãychiasẻchobảnthân,chonhữngngườithânyêutronggiađìnhmình,chocộngđồng,cáctổchứcxãhộiphilợinhuậnvàchohànhtinhcủachúngta.Ngoàira,bạncòncóthểđểlạichothếhệmaisaurấtnhiềutặngphẩm.Mộttrongnhữngmónquàtuyệtvờinhấtmàbạntraotặngchoconcáilàdạychúngbiếtgiátrịcủasựchiasẻ.Hãydạychúngcáchquantâmbảovệmôitrường,đểsaunàychúngcóthểđểlạichoconcháuchúngmộtthếgiớitươiđẹp.Bấtcứaicũngcóthểchiasẻ.Mộtnụcười,mộtlờichúc,haymộtýtưởng…nhữngđiềubạnchiasẻdùlớnlaohaynhỏbé,dùhữuhìnhhayvôhình,đềuthậtđángquý.Vìvậy,đừngquênchiasẻkiếnthức,sựhiểubiết,tìnhyêuthương,thờigian,tiềnbạc,kỹnăng,sựquantâm,tínhkhoandung,...củabạnvớingườikhác!
Chiasẻnhữnggìvàchiasẻnhưthếnào,lànhữngvấnđềchúngtacầnsuynghĩ.Sựchiasẻvôđiềukiện,tựnguyệnthườngmanglạinhữngtácđộnglớnlaovàtuyệtvờinhất.
Biếtchiasẻkhimọithứtrongcuộcđờibạndiễnrasuônsẻlàmộtđiềutốt,nhưngcàngtốthơnnữakhibạndámchiasẻngaycảtronglúcmìnhgặpkhókhăn,giankhổ.Đôikhi,chínhtronglúcgiannan,sựchiasẻgiúpbạnquênđinỗiđauriêngvànảysinhđượcnhữngbiệnpháptốtđểgiảiquyếtvấnđề.
Bạncũngcầnnỗlựctừbỏnhữngthóiquenxấungăncảnsựtiếnbộvàlàmbạnnảnchíkhôngcònmuốnchiasẻ,chẳnghạnnhư:xemtruyềnhìnhquánhiều,hútthuốc,sửdụngthuốcgâynghiệnhayuốngrượuquánhiều…Chiasẻíthaynhiều,tùythuộcvàobạn.Càngchođinhiều,bạnsẽcàngđượcnhậnlạinhiềuhơn.Nhữnggìbạnnhậnđượccóthểxảyratứcthờihoặcsaunày,nhưngchắcchắnsựchiasẻsẽluônđượcđềnđáp.
Sốngmộtcuộcđờigiảndịvàápdụngquyluậtchiasẻ10%ngaykhibạncòntrẻ,thóiquenchiasẻsẽđượchìnhthànhmộtcáchnhẹnhàngvàtựnhiêngiốngnhưnhịpđậptráitimbạnvậy!
GHICHÚTHÊMCỦACÁCTÁCGIẢLúcchúngtôichuẩnbịgửibảnthảochonhàin,mộtthảmhọathiênnhiênđãbấtngờxảy
ra.CơnsóngthầnởphíaNamchâuÁnhấnchìmhàngtrăm,hàngngànngười,hơn1triệungườilâmvàocảnhmàntrờichiếuđất,sảnnghiệpbaonhiêunămgâydựngphútchốctiêutan.Nhưngnỗiđaulớnnhấtđólàphảichứngkiếncáichếtcủanhữngngườithânyêu.Rấtnhiềugiađìnhchỉcònmộthoặchaingườisốngsót.
Sựphẫnnộkinhhoàngcủathiênnhiênvàsựtànphákhủngkhiếpcủasóngthầntạoramộtphảnứngđángkinhngạc:cảthếgiớihướngvềvàđồngtâmgiúpđỡcácnạnnhân.
Mộtcuộcviệntrợnhânđạolớnnhấttronglịchsửloàingườidiễnra.Hàngtrămngànngườisốngtrongnhữngkhuvựcbịảnhhưởngđãtựnguyệnchiasẻthứcăn,chỗởchongườibịnạnvàhếtlòngđộngviên,anủihọ.
Cácdukháchnướcngoàitìnhcờtrởthànhtìnhnguyệnviên.Họtìmkiếmvàgiúpnhậndiệntửthi.Sựcanđảmđángnểphụccủacácdukhách,nhữnghànhđộngđầytráchnhiệm,gandạcủacácnhânviêncứuhộ,sựthànhthạocủađộiytếcứuthương,sựtươngthântươngáicủanhiềungườidânđịaphương,…đãgópphầnxoadịunỗithốngkhổcủangườibịnạn.
Hàngchụctriệungườitừkhắpnơitrênthếgiớiđãgửitiềnquyêngópchocáctổchứccứutrợ.Chínhquyềnđịaphươngcũngphảnứngrấtnhanhchóng,gửihàngcứutrợkhẩncấpchongườidânbịnạn…Bầukhôngkhíđầylònghảotâm,nhânáilanrộngkhắptoàncầu,tạonêntácđộngtíchcực,làmthayđổicuộcsốngcủanhiềungười.
Cũngtừthảmhọasóngthầnấymànhiềungườivớitấmlòngquảngđạinhậnrarằng,sựchiasẻbằngcảtấmlòngthậtdễdànglàmsao.Cũngtừđóhọđãtruyềnđượcniềmcảmhứngvànhiệttâmchobiếtbaongườikhácsẵnsàngchiasẻnhiềuhơntrongtươnglai.
Trongcuộcsống,conngườicònphảiđốidiệnvớikhôngítthảmhọakhủngkhiếpcóthểgiếtchếthàngloạtngười,như:nạndiệtchủngởDarfur,Sudan,sựbùngnổbệnhHIV/AIDS,tìnhtrạngtửvongcủahàngtriệutrẻemdonhiềunguyênnhânkhácnhaumàlẽranhữngđiềunàyđềucóthểngănchặnđược.
Cácthảmhọanêutrênkhôngdễgìtrìnhbàybằngnhữngconsố,bằngđồthịhaybằngnhữngthướcphimchiếutrêntruyềnhình.Chúngxảyraởmọixóxỉnhnghèokhổkhắpnơitrênthếgiớimàcácphươngtiệntruyềnthôngđạichúngkhôngthểnàotruyềntảihếtđược.Mỗibikịchxảyrađềuđểlạinhữngcảmxúckhácnhauchonhữngngườicótâmhuyết,thôithúchọtậntụycốnghiến,xảthângiúpđỡnhữngmảnhđờibấthạnh.
Giốngnhưnhữngnạnnhânởkhuvựcbịảnhhưởngcủasóngthần,nhiềunạnnhânvôdanhtrongchiếntranh,nhữngngườibịbệnhhiểmnghèohiệnđangrấtcầnđếntấmlòngnhânáicủachúngta.Bạnhãyrộnglòngchiasẻvớihọbấtcứkhinàocóthể.
***
Tronglúcviếtnhữnglờinày,chúngtôicóđọcbàibáo“Cácnhàkhoahọcchorằnglàmviệctừthiệngiúpbạnnângcaosứckhỏevàtìmđượchạnhphúccuộcsống”(Doinggooddeedscanimprovehealth,makeyouhappier,scientistssuggest)củatácgiảErinAnderssenđăngtrêntạpchíĐịacầuvàthưtín(GlobeandMail)ngày15tháng1năm2005.Bàibáonàymôtảhàngloạtnhữngkếtquảnghiêncứu,giúpchúngtôicàngcóthêmniềmtinmãnhliệtrằng,sựchiasẻmanglạinhiềulợiíchchongườitraotặng.
Mộtnghiêncứuchothấy,nhữngaicótấmlòngrộngmởthườngsảnsinhchấtkíchthích
endorphins–chấtchốngđauđớndonãotiếtra.Chấtkíchthíchnàylàmtănghệthốngmiễndịch,mauchóngbìnhphụcsaukhigiảiphẫu,giảmbớtnhữngđêmmấtngủ.
MộtkếtquảnghiêncứukháctrênnhữngngườimắcbệnhAIDSởFloridacũngchothấy,nhữngaitìnhnguyệngiúpngườikhácsẽsốnglâuhơnnhữngngườichưahềchiasẻhaygiúpđỡaibaogiờ.
QuakhảosátnhữngngườitìnhnguyệnlàmviệcthiệnởAnh,ngườitanhậnthấytrênnămmươiphầntrămnóirằngsứckhỏecủahọđượccảithiệnđángkểtronglúclàmcôngtáctìnhnguyện.Haimươiphầntrămnóirằnghọcũnggiảmcânthànhcôngcònhơnbấtkỳchếđộănkiêngnào.
Đâylànhữngsốliệudựatrênnhữngtrảinghiệmthựctế.Nókhẳngđịnhtácdụngtíchcựccủasựchiasẻởcảhaiphía,ngườichovàngườinhận.Đóquảthựclàtintứctốtlànhchotấtcảchúngta!
-AzimvàHarvey
Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/
Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach