CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở...

26
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN THÙY DƢƠNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HTRMT SNƢỚC ĐÔNG Á VÀ BÀI HỌC KINH NGHIM CHO VIT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU Hà Nội - 2015

Transcript of CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở...

Page 1: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------o0o---------

NGUYỄN THÙY DƢƠNG

CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ

Ở MỘT SỐ NƢỚC ĐÔNG Á VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM

CHO VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Hà Nội - 2015

Page 2: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

--------o0o---------

NGUYỄN THÙY DƢƠNG

CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ

Ở MỘT SỐ NƢỚC ĐÔNG Á VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM

CHO VIỆT NAM

Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế

Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN NGỌC MẠNH

XÁC NHẬN CỦA

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ

CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội - 2015

Page 3: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự

hướng dẫn của thầy giáo hướng dẫn khoa học. Các số liệu và trích dẫn được

sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thùy Dƣơng

Page 4: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành chƣơng trình cao học và viết luận văn này , tôi đã nhận

đƣợc sự hƣớng dẫn , giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô Trƣờng Đại

học Kinh tế - Đai hoc Quôc gia Ha Nôi.

Trƣớc hết , tôi xin chân thành cảm ơn đến quy thầy cô trƣờng Đại học

Kinh tế, đã tận tình hƣơng dân, giúp đỡ cho tôi trong qua trình học tập.

Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Ngọc Mạnh đã dành rất

nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn nghiên cứu và giúp tôi hoàn thành

luận văn tốt nghiệp.

Tac giả cũng xin trân trọng cảm ơn Bộ phận sau đại học, phòng đào tạo

Đại học Kinh tế, đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tac giả trong suốt qua trình

học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.

Tác giả luận văn

Nguyễn Thùy Dƣơng

Page 5: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ................................................................... i

DANH MỤC BẢNG ................................................................................................... ii

DANH MỤC HÌNH .................................................................................................... ii

MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN VÀ

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN ............................ 6

CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ .......................................................................................... 6

1.1. Tổng quan cac công trình nghiên cứu có liên quan ............................................. 6

1.1.1. Nhóm các tài liệu về các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách phát triển CNHT 6

1.1.2. Nhóm các tài liệu về chính sách phát triển CNHT ở các nước ................ 7

1.1.3. Nhóm các tài liệu đánh giá về thực trạng, đưa ra giải pháp phát triển

CNHT ở Việt Nam ............................................................................................. 10

1.1.4. Nhận xét chung ......................................... Error! Bookmark not defined.

1.2. Những vấn đề lý luận về chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợError! Bookmark not defined.

1.2.1. Công nghiệp hỗ trợ và chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợError! Bookmark not defined.

1.2.2. Nội dung chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợError! Bookmark not defined.

1.2.3. Tiêu chí đánh giá chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợError! Bookmark not defined.

1.3. Cac nhân tố ảnh hƣởng đến chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợError! Bookmark not defined.

1.3.1. Vai trò của Nhà nước ............................... Error! Bookmark not defined.

1.3.2. Thị trường ................................................. Error! Bookmark not defined.

1.3.3. Nguồn nhân lực công nghiệp .................... Error! Bookmark not defined.

1.3.4. Năng lực cạnh tranh ................................. Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......... Error! Bookmark not defined.

2.1. Cac phƣơng phap nghiên cứu ............................. Error! Bookmark not defined.

2.1.1. Phương pháp duy vật biện chứng ............. Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Phương pháp so sánh ............................... Error! Bookmark not defined.

2.1.3. Phương pháp phân tích và tổng hợp ........ Error! Bookmark not defined.

Page 6: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

2.1.4. Phương pháp logic và phương pháp lịch sửError! Bookmark not defined.

2.1.5. Phương pháp kế thừa ............................... Error! Bookmark not defined.

2.2. Quy trình nghiên cứu ......................................... Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 3: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ

TRỢ Ở MỘT SỐ NƢỚC ĐÔNG Á .......................... Error! Bookmark not defined.

3.1. Khai quat về nền công nghiệp hỗ trợ của một số nƣớc Đông ÁError! Bookmark not defined.

3.1.1. Nền công nghiệp hỗ trợ Hàn Quốc ........... Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Nền công nghiệp hỗ trợ Đài Loan ............ Error! Bookmark not defined.

3.1.3. Nền công nghiệp hỗ trợ Nhật Bản ............ Error! Bookmark not defined.

3.2. Phân tích chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở một số nƣớc Đông ÁError! Bookmark not defined.

3.2.1. Chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ của Nhật BảnError! Bookmark not defined.

3.2.2. Chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ của Hàn QuốcError! Bookmark not defined.

3.2.3. Chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ của Đài LoanError! Bookmark not defined.

3.3. Đanh gia chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở một số nƣớc Đông ÁError! Bookmark not defined.

3.3.1. Đánh giá chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ của các nướcError! Bookmark not defined.

Đối với Nhật Bản ................................................ Error! Bookmark not defined.

3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế của các chính sách phát triển công

nghiệp hỗ trợ một số nước Đông Á .................... Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 4: BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG

NGHIỆP HỖ TRỢ CỦA MỘT SỐ NƢỚC ĐÔNG Á ĐỐI VỚI VIỆT NAMError! Bookmark not defined.

4.1. Phat triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam hiện nayError! Bookmark not defined.

4.1.1. Chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ của Việt NamError! Bookmark not defined.

4.1.2. Tình hình phát triển công nghiệp hỗ trợ một số ngành công nghiệp ở Việt

Nam ..................................................................... Error! Bookmark not defined.

4.1.3. Đánh giá chung về chính sách phát triển CNHT ở Việt namError! Bookmark not defined.

4.2. Bối cảnh phat triển công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam trong giai đoạn tớiError! Bookmark not defined.

4.2.1. Bối cảnh quốc tế ....................................... Error! Bookmark not defined.

4.2.2. Điều kiện của Việt Nam ............................ Error! Bookmark not defined.

Page 7: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

4.3. Vận dụng kinh nghiệm chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở cac nƣớc

Đông Á vào Việt Nam ............................................... Error! Bookmark not defined.

4.3.1. Xác định rõ các ưu tiên về ngành CNHT, sản phẩm CNHTError! Bookmark not defined.

4.3.2. Thể chế hoá các quy định liên kết doanh nghiệpError! Bookmark not defined.

4.3.3. Có chính sách trợ giúp tài chính và thu hút đầu tư đúng đắn để phát

triển công nghiệp hỗ trợ ..................................... Error! Bookmark not defined.

4.3.4. Phát triển nguồn nhân lực đặc thù cho công nghiệp hỗ trợError! Bookmark not defined.

4.3.5. Có chính sách ưu đãi doanh nghiệp sản xuất CNHT, đặc biệt là các

doanh nghiệp vừa và nhỏ.................................... Error! Bookmark not defined.

4.3.6. Đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 12

PHỤ LỤC

Page 8: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

i

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT

Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa tiếng Việt

1 CNHT Supporting Industry Công nghiệp hỗ trợ

2 DNNVV Small and Medium-sized

Enterprises (SMEs)

Doanh nghiệp nhỏ và vừa

3 FDI Foreign Direct Invesment Đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài

4 GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

5 IDB Industrial Development

Bureau

Cơ quan phat triển công

nghiệp (Đài Loan)

6 ICT Information and

communications technology

Công nghệ thông tin và

truyền thông

7 JETRO Japan External Trade

Organization

Cơ quan xúc tiến Ngoại

thƣơng Nhật Bản

8 ODA Official Development

Assistance

Hỗ trợ phat triển chính thức

9 R&D Research and Development Nghiên cứu và phat triển

10 TNCs Transnational corporations Công ty xuyên quốc gia

11 TPP Trans-Pacific Partnership Hiệp định Đối tac Xuyên

Thai Bình Dƣơng

12 WEF World Economic Forum Diễn đàn kinh tế thế giới

Page 9: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

ii

DANH MỤC BẢNG

Stt Bảng Nội dung Trang

1 Bảng 3.1 Chính sach công nghiệp nguyên liệu và linh kiện của

Hàn Quốc giai đoạn 1970 đến những năm 2000 47

2 Bảng 3.2 10 sản phẩm sản xuất ở Đài Loan xếp số một thế giới 51

3 Bảng 3.3 Phat triển cac ngành công nghiệp sản xuất của Đài

Loan trong năm 2012 51

DANH MỤC HÌNH

Stt Hình Nội dung Trang

1 Hình 4.1 Nhập khẩu nguyên liệu ngành dệt may của Việt Nam

năm 2013 78

Page 10: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Thuật ngữ “Công nghiệp hỗ trợ” hay “Công nghiệp phụ trợ” (Supporting

Industry), nhằm chỉ cac ngành công nghiệp cung ứng cac yếu tố đầu vào cho cac

ngành công nghiệp chế biến, lắp rap, đã xuất hiện và đƣợc sử dụng rộng rãi ở Việt

Nam từ năm 2003. Từ đó đến nay, cụm từ này đã đƣợc Nhà nƣớc, cac tổ chức và

doanh nghiệp quan tâm, bởi lẽ, tỷ lệ nội địa hóa trong cac ngành công nghiệp ở

nƣớc ta, nhìn chung, còn thấp. Chính vì vậy, nhiều năm gần đây, Nhà nƣớc cùng

cac tổ chức và doanh nghiệp đã có nhiều nỗ lực cho sự phat triển công nghiệp hỗ

trợ, tuy nhiên, kết quả vẫn còn nhiều hạn chế.

Công nghiệp hỗ trợ (CNHT) ở nƣớc ta hiện nay chỉ mới ở giai đoạn đầu của

sự phat triển, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chủ yếu sản xuất cac linh kiện chi tiết đơn

giản, gia trị gia tăng thấp và còn có sự chênh lệch về năng lực phụ trợ giữa cac

doanh nghiệp vừa và nhỏ nội địa của Việt Nam với cac yêu cầu của cac hãng sản

xuất toàn cầu. Hiện nay, đầu tƣ nƣớc ngoài trong lĩnh vực này chủ yếu là từ Nhật

Bản, Hàn Quốc, Đài Loan... Môi trƣờng đầu tƣ trong lĩnh vực này còn hạn chế và

cac doanh nghiệp thực sự chƣa tính toan đƣợc mức lợi nhuận so với chi phí đầu tƣ

nên chƣa mặn mà với hoạt động đầu tƣ tại Việt Nam. Do đặc thù phat triển với quy

định nội địa hoa của Chính phủ và dung lƣợng thị trƣờng hạ nguồn rất lớn, đến nay,

công nghiệp hỗ trợ cung cấp cho ngành xe may đƣợc coi là thành công nhất với việc

hình thành một hệ thống cac nhà cung ứng ngay trong nội địa. Trong qua trình hợp

tac, đã có sự chuyển giao công nghệ từ cac công ty lắp rap nƣớc ngoài đến cac

doanh nghiệp Việt Nam cung ứng linh kiện. Ngành cơ khí và nhựa cung cấp linh

kiện cho xe may, vì vậy, đã có những bƣớc phat triển về trình độ kỹ thuật, quản lý

và tay nghề lao động. Mặc dù vậy, nhiều linh kiện chi tiết quan trọng với gia trị cao

vẫn do cac nhà cung ứng FDI thực hiện, doanh nghiệp sản xuất công nghiệp hỗ trợ

cho cac ngành khac nhƣ điện tử, ô tô còn rất yếu kém. Công nghiệp hỗ trợ liên quan

hầu hết tới cac ngành công nghiệp chế tạo quan trọng nhƣ ôtô, xe may, cơ khí, hóa

dầu, điện, điện tử, chế tạo may… Thực tế hiện nay cho thấy, không chỉ doanh

Page 11: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

2

nghiệp trong nƣớc mà ngay cả cac doanh nghiệp FDI cũng gặp phải khó khăn do

khả năng đap ứng của cac doanh nghiệp hỗ trợ Việt Nam còn rất hạn chế, nhất là

cac linh kiện, phụ kiện đòi hỏi tính chính xac cao.

Nhìn chung, công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam hiện nay còn yếu, thiếu đồng bộ

và chƣa thể đap ứng đƣợc nhu cầu ngày càng tăng của ngành công nghiệp lắp rap.

Ngoại trừ một số rất ít doanh nghiệp đã tham gia đƣợc vào sản xuất phụ trợ cho cac

công ty lắp rap, phần lớn cac doanh nghiệp vẫn không thể đap ứng đƣợc yêu cầu

của cac công ty này. Những hạn chế này xuất phat từ nhiều lý do khac nhau, trong

đó nguyên nhân cơ bản là Việt Nam còn thiếu một hệ thống chính sach phù hợp,

thống nhất, có tính khả thi, đủ tạo điều kiện và động lực để thúc đẩy công nghiệp hỗ

trợ trong nƣớc phat triển.

Cac quốc gia Đông Á nhƣ Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan là những nền

kinh tế phat triển công nghiệp hỗ trợ sớm trên thế giới và đã đạt đƣợc nhiều thành

công trong lĩnh vực này. Điển hình là, Hàn Quốc 30 năm trƣớc không hề có ngành

nguyên liệu hay công nghiệp linh kiện. Hàn Quốc nhập nguyên liệu từ Nhật Bản,

Đức hay Mỹ, gia trị gia tăng trong công nghiệp vì vậy không cao, bây giờ thì khac

Hàn Quốc trở thành những nhà xuất khẩu nguyên liệu linh kiện, thậm chí xuất khẩu

ngƣợc trở lại Mỹ. Do vậy, việc tham khảo kinh nghiệm của những quốc gia này về

cac chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ là điều hết sức cần thiết để xây dựng

cac giải phap chính sach đúng đắn phat triển công nghiệp hỗ trợ, từ đó nâng cao

năng lực cạnh tranh cho công nghiệp Việt Nam xét trên cả tầm nhìn trung và dài

hạn. Xuất phat từ những lý do trên, tôi chọn đề tài:“Chính sách phát triển công

nghiệp hỗ trợ ở các nước Đông Á và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” làm luận

văn thạc sĩ kinh tế, chuyên ngành Quản lý kinh tế.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

* Mục đích: Nghiên cứu cac chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ của

một số nƣớc Đông Á, từ đó rút ra cac bài học kinh nghiệm cho cac chính sach phat

triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam.

Page 12: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

3

Để triển khai mục tiêu trên, luận văn hƣớng vào cac mục tiêu cụ thể: (1)

Luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn về chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ; (2)

Phân tích chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở một số nƣớc Đông Á và Việt

Nam, chỉ ra những kết quả đạt đƣợc, hạn chế, nguyên nhân và những vấn đề đặt ra

trong phat triển công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam; (3) Rút ra cac bài học kinh

nghiệm về chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ của một số nƣớc Đông Á có thể

vận dụng tại Việt Nam.

* Nhiệm vụ nghiên cứu:

- Làm rõ cơ sở lý luận về công nghiệp hỗ trợ và chính sach phat triển công

nghiệp hỗ trợ;

- Xem xét, đanh gia một số chính sach nổi bật góp phần phat triển công nghiệp

hỗ trợ của một số nƣớc Đông Á nhƣ: Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan;

- Từ phân tích những hiệu quả và thành công trong chính sach phat triển công

nghiệp hỗ trợ của một số nƣớc Đông Á, từ đó rút ra một số vận dụng cho

phat triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam.

3. Câu hỏi nghiên cứu

Đề tài tập trung trả lời những câu hỏi nghiên cứu sau đây:

- Thực trạng phat triển công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam và cac nƣớc Đông Á

hiện nay nhƣ thế nào?

- Những chính sach nào đã góp phần phat triển công nghiệp hỗ trợ ở một số

nƣớc Đông Á?

- Việt Nam có thể vận dụng đƣợc những chính gì và nhƣ thế nào đối với phat

triển công nghiệp hỗ trợ trong nƣớc?

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

* Đối tƣợng nghiên cứu: Chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ của một số

nƣớc Đông Á và cac bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.

* Phạm vi nghiên cứu:

Chính sach của nhà nƣớc có tac động điều chỉnh, định hƣớng cũng nhƣ hỗ

trợ khuyến khích doanh nghiệp đầu tƣ, phat triển CNHT quốc gia và mỗi ngành

Page 13: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

4

công nghiệp. Do vậy, phạm vi đề tài tập trung nghiên cứu là cac vấn đề liên quan

đến căn cứ xac định chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ của Nhật Bản, Hàn

Quốc và Đài Loan, cả về lý luận và thực tiễn.

Chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ của mỗi ngành liên quan đến nhiều

ngành cung ứng khac nhau, phạm vi nghiên cứu của luận văn này là cac ngành nhƣ:

cơ khí, dệt may, xe may, ô tô.

Thời gian nghiên cứu từ thập niên 1980 đến nay đối với cac nƣớc Đông Á,

và tập trung nghiên cứu đối với Việt Nam khoảng từ năm 2013 trở lại đây.

5. Những đóng góp mới của luận văn

- Hệ thống hoa những vấn đề lý luận về chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ.

- Làm rõ những nội dung cơ bản trong chính sach phat triển công nghiệp hỗ

trợ, những nhân tố tac động đến chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ.

- Phân tích thực trạng chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở một số nƣớc

Đông Á để từ đó tổng hợp, rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.

- Khai quat về tình hình phat triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam, cũng nhƣ

cac chính sach của Chính phủ Việt Nam trong lĩnh vực này.

- Đƣa ra một số bài học kinh nghiệm có thể vận dụng trong chính sach phat

triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam.

* Đóng góp về thực tiễn:

- Làm căn cứ để Nhà nƣớc hoàn thiện chính sach phat triển công nghiệp

hỗ trợ.

- Làm tài liệu tham khảo cho công tac nghiên cứu về chính sach phat triển

công nghiệp hỗ trợ.

6. Kết cấu của luận văn

Bên cạnh phần mở đầu, kết luận, nội dung luận văn bao gồm 4 chƣơng:

Chƣơng 1: Tổng quan cac công trình nghiên cứu có liên quan và những vấn

đề lý luận về chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ.

Chƣơng 2: Phƣơng phap nghiên cứu.

Page 14: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

5

Chƣơng 3: Thực trạng chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở cac nƣớc

Đông Á.

Chƣơng 4: Chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam và kinh

nghiệm của cac nƣớc Đông Á.

Page 15: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

6

Chƣơng 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN VÀ NHỮNG

VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN

CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ

1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan

Để việc nghiên cứu tài liệu đƣợc thuận lợi và có tính hệ thống, luận văn sẽ

tổng quan tài liệu theo nhóm cac vấn đề.

1.1.1. Nhóm các tài liệu về các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách phát triển CNHT

Nghiên cứu lý thuyết và ứng dụng về cac yếu tố cấu thành nên lợi thế cạnh

tranh của cac ngành công nghiệp, cũng nhƣ vai trò và mối liên hệ giữa cac khâu, cac

công đoạn trong chuỗi gia trị sản xuất sản phẩm, thực tế, đã đƣợc cac nhà khoa học,

cac nhà nghiên cứu hàng đầu quan tâm từ lâu.

Năm 1990, “Công nghiệp liên quan và hỗ trợ” đã đƣợc M. Porter nhắc đến trong

“Lợi thế cạnh tranh của cac quốc gia” (The competitive advantage of nations, Harvard

business review 1990). Trong đó, cụm từ này đã đƣợc phân tích nhƣ là một trong năm

yếu tố quyết định đến lợi thế cạnh tranh của một quốc gia. Tuy nhiên, cac nghiên cứu về

công nghiệp hỗ trợ nhiều nhất vẫn là ở cac quốc gia Đông Á, đặc biệt là Nhật Bản, nơi ra

đời khai niệm công nghiệp hỗ trợ. Tình hình thuê ngoài và cac nhà cung ứng cho cac

doanh nghiệp sản xuất của Nhật Bản đã đƣợc phân tích trong “Chi nhánh các nhà lắp

ráp Nhật Bản ở châu Á” (Japanese-Affiliated Manufactures in Asia), JETRO thực hiện

năm 2003; và “Báo cáo khảo sát các bộ phận ở nước ngoài của các công ty lắp ráp Nhật

Bản” (Survey report on overseas business operations by Japanese manufacturing

companies) do Ngân hàng hợp tac quốc tế Nhật Bản (JBIC) xuất bản năm 2004. Bao cao

chỉ ra rằng, chi nhanh cac tập đoàn Nhật Bản ở châu Á, đặc biệt là Thai Lan, Malaysia,

Indonesia đã sử dụng hệ thống thầu phụ đƣợc hình thành với vai trò mạnh mẽ của cac

doanh nghiệp sản xuất linh kiện có vốn đầu tƣ từ Nhật Bản.

Năm 1998, nghiên cứu của Goh Ban Lee, Đại học Sains, Malaysia, “Liên kết

giữa các tập đoàn đa quốc gia và các ngành công nghiệp hỗ trợ nội địa” (Linkage

Page 16: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

7

between the Multinational Corporations and Local Supporting Industries) đã đanh

gia rất cao vai trò của chính sach phat triển nguồn nhân lực và cac chính sach hỗ trợ

liên kết của chính phủ Malaysia giữa cac tập đoàn điện tử gia dụng của Nhật Bản

với cac doanh nghiệp nội địa sản xuất linh kiện cho ngành điện tử.

Ratana E (1999), The role of small and medium supporting industries in

Japan and Thailand, IDE APEC. Bao cao đã làm rõ vai trò của cac doanh nghiệp nhỏ

và vừa hoạt động trong công nghiệp hỗ trợ, cung cấp cac linh kiện, phụ kiện cho nền

công nghiệp của Nhật Bản và Thai Lan trong thập niên 80 - 90 của thế kỷ XX.

Lê Thế Giới, Tiếp cận lý thuyết cụm công nghiệp và hệ sinh thái kinh doanh

trong nghiên cứu chính sách thúc đẩy các ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam,

Tạp chí Khoa học và công nghệ, Đại học Đà Nẵng, số 1 - 2009. Bài viết bàn về cac

luận điểm cơ bản của lý thuyết cụm công nghiệp và lý thuyết hệ sinh thai kinh

doanh trong phat triển cac lợi thế cạnh tranh công nghiệp ở cấp độ quốc gia, vùng

và địa phƣơng. Từ đó, phân tích làm rõ mối quan hệ giữa công nghiệp hỗ trợ với

cụm công nghiệp và hệ sinh thai kinh doanh. Và trên cơ sở nhận diện cac nhân tố

ảnh hƣởng đến sự phat triển của cac ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam, tac

giả đƣa ra cac khuyến nghị trong trong nghiên cứu chính sach thúc đẩy cac ngành

công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.

1.1.2. Nhóm các tài liệu về chính sách phát triển CNHT ở các nước

Experiences and Lessons of Economic Development in Taiwan của Kwoh-

ting Li và Tzong-shian Yu (Academia Sinica, Taipei, Taiwan, Republic of China -

1982). Cuốn sach đã phân tích, làm rõ những thành tựu phat triển kinh tế nói chung,

công nghiệp nói riêng của Đài Loan, từ đó khai quat thành những bài học kinh

nghiệm cho cac quốc gia đang phat triển. Trong những bài học đƣợc nêu lên, một

bài học đặc biệt quan trọng, đó là Đài Loan đã rất quan tâm đến phat triển cac ngành

công nghiệp hỗ trợ, làm tiền đề cho toàn bộ nền kinh tế phat triển.

Hàn Quốc là một trong những nƣớc có nền công nghiệp phat triển nhanh

chóng và trở thành niềm ao ƣớc của phần lớn cac nƣớc đang phat triển trên thế giới.

Trong cuốn sach: "Hàn Quốc: nền công nghiệp trẻ trỗi dậy" của Vũ Đăng Hinh,

Page 17: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

8

(1996), tac giả đã phân tích những chính sach đẩy mạnh phat triển công nghiệp có

quy mô vừa và nhỏ ở Hàn Quốc những năm 1980 - 1990.

Năm 2002, Tổ chức năng suất châu Á (Asian productivtity Orgnisation) đã

đúc kết kinh nghiệm phat triển công nghiệp hỗ trợ trong cuốn “Đẩy mạnh công

nghiệp hỗ trợ: các kinh nghiệm của châu Á” (Strengthening of supporting

Industries: Asian Experiences). Đây là tài liệu hữu ích cho cac nƣớc đang phat triển

về chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ qua cac thời kỳ ở Nhật Bản, Hàn Quốc,

Đài Loan. Cac chính sach này tập trung vào một số điểm chính: thu hút đầu tƣ nƣớc

ngoài vào phat triển công nghiệp hỗ trợ, quy định về tỷ lệ nội địa hoa và cac hỗ trợ

mạnh mẽ hiệu quả từ phía Chính phủ dành cho liên kết doanh nghiệp, nhƣ là điều kiện

tiên quyết để phat triển công nghiệp hỗ trợ. Cuốn sach khẳng định, phat triển công

nghiệp hỗ trợ thành công, nhƣ thực tiễn đã cho thấy, là một trong những nguyên nhân

cơ bản giúp cac nền kinh tế châu Á giải quyết đƣợc cac nhiệm vụ đặt ra trong nỗ lực

xây dựng nhanh một nền công nghiệp hiện đại, kết nối đƣợc vào mạng sản xuất toàn

cầu, nhanh chóng rút ngắn khoảng cach phat triển với cac nền kinh tế đi trƣớc. Cuốn

sach đã đúc kết kinh nghiệm phat triển công nghiệp hỗ trợ ở một số nƣớc châu Á, khai

quat chúng thành một số bài học cho cac nền kinh tế đi sau.

Nhóm tac giả Noor, Halim, Clarke, Roger, Driffield và Nigel chỉ ra vai trò

quan trọng của hỗ trợ từ phía chính phủ cho đổi mới và sang tạo của cac doanh

nghiệp nội địa trong phat triển cung ứng cho ngành điện tử, trong: “Tập đoàn đa

quốc gia và các nỗ lực công nghệ của doanh nghiệp địa phương: trường hợp

nghiên cứu ngành công nghiệp điện và điện tử Malaysia” (Multinational

cooperation and technological effort by local firm: a case study of the Malaysian

Electronics and Electrical Industry) (2002).

Khi tìm hiểu về vai trò của chính sach phat triển công nghiệp của cac nƣớc

Đông Á không thể không kể đến Báo cáo phát triển thế giới (World Development

Report - 2004) do tac giả Zenaida Hernandez viết. Giữa năm 1950 và 1995, tam nền

kinh tế Đông Á đã có sự tăng trƣởng bất thƣờng. Cac chuyên gia kinh tế đã có

những tranh cãi xoay quanh câu hỏi về vai trò của chính phủ can thiệp ở Đông

Page 18: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

9

Á. Thu nhập bình quân đầu ngƣời của Nhật Bản tăng hơn mƣời lần trong thời gian

đó, và tăng hơn gấp đôi so với Malaysia, Indonesia và Thai Lan sau hai thập kỷ đến

năm 1973. Ngoài ra, tốc độ tăng trƣởng tƣơng đối bằng nhau phân phối, mang giảm

nghèo tuyệt đối và cải thiện điều kiện sống. Mặc dù trong những năm 1990 và năm

1997 cuộc khủng hoảng Đông Á diễn ra, kinh tế Nhật Bản và khu vực không tranh

khỏi tình trạng trì trệ, nhƣng vẫn giữ đƣợc mức tăng trƣởng bền vững. Thêm vào

đó, kinh tế Trung Quốc cất canh ở trong hai thập kỷ qua đã đóng góp thêm vào sự

thành công của khu vực. Chính từ những thực tế này, tac giả đã tìm câu trả lời cho

câu hỏi: Điều gì đã làm nên sự tăng trưởng ở Đông Á? và các nước khác học gì

được từ đây?

Năm 2005, Công trình nghiên cứu Implementing industrial ecology?

Planning for eco - industrial parks in the USA của D. Gibbs và P. Deutz. Quan

điểm cho rằng, mặc dù nhận đƣợc sự đồng thuận rộng rãi của vấn đề phat triển bền

vững trong cac diễn đàn quốc tế nhƣng trên thực tế, việc đạt mục tiêu về kịch bản

“win - win - win” về cac mặt phat triển kinh tế, môi trƣờng và xã hội vẫn là một

vấn đề nan giải. Những ngƣời ủng hộ phat triển về công nghiệp sinh thai cho rằng

việc dịch chuyển trong chuỗi sản xuất công nghiệp từ một đƣờng thẳng đến hệ

thống khép kín sẽ giúp đạt đƣợc mục tiêu trên. Những năm gần đây, cac khai niệm

vạch ra từ công nghiệp sinh thai đã đƣợc sử dụng để xây dựng cac khu công nghiệp

nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, giảm rac thải và ô nhiễm, tạo

việc làm và cải thiện điều kiện làm việc. Tac giả nhấn mạnh vào cac vấn đề nan giải

nảy sinh trong giai đoạn phat triển cac khu công nghiệp ở Mỹ.

Một ấn phẩm khac là Industrial Development In East Asia: A Comparative

Look at Japan, Korea, Taiwan and Singapore (2009), đã có những đanh gia mô tả

về chính sach công nghiệp trong bốn nền kinh tế Đông Á - Nhật Bản, Hàn Quốc,

Đài Loan và Singapore, trong đó trọng tâm đặc biệt về Singapore. Tac giả K. Ali

Akkemik đã cung cấp một cai nhìn tổng quan về chính sach công nghiệp ở Đông Á

và đanh gia định lƣợng của cac chính sach thông qua phân tích năng suất và mô

hình CGE. Qua đó đanh gia vai trò tích cực của chính sach công nghiệp và cac hoạt

Page 19: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

10

động của chính phủ trong cải thiện phúc lợi và phat triển công nghiệp. Đồng thời,

cuốn sach còn đƣa ra một so sanh giữa chính sach phat triển công nghiệp của

Singapore (khi ap dụng mô hình CGE cho nền kinh tế Singapore) với cac nƣớc

Đông Nam Á.

Liên quan đến vai trò của ngành công nghiệp hỗ trợ nói riêng trong sự phat

triển của công nghiệp nói chung, thì Viện Brookings của Hoa Kỳ cũng có một bao

cao với tiêu đề: America's Advance Industry . "Công nghiệp hỗ trợ tạo ra cơ hội cho

cac ngành khac, và dẫn đầu phục hồi hậu khủng hoảng. Khả năng cạnh tranh của

công nghiệp hỗ trợ trong tƣơng lai và sự phat triển của nó là điều kiện tiên quyết

cho sự thịnh vƣợng". Ngoài phân tích những thành tựu có đƣợc từ phat triển rất hiệu

quả của ngành công nghiệp ở Hoa Kỳ kể cả trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế

toàn cầu 2007-2009 vừa qua, bao cao cũng đƣa ra một số gợi ý nhằm phat triển

công nghiệp ở Hoa Kỳ thời gian tới.

1.1.3. Nhóm các tài liệu đánh giá về thực trạng, đưa ra giải pháp phát triển

CNHT ở Việt Nam

Thang 3 năm 2004, bao cao nghiên cứu điều tra “Xây dựng và đẩy mạnh

công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam” do Cơ quan xúc tiến Ngoại thƣơng Nhật Bản

(JETRO) thực hiện đƣợc coi là tài liệu đầu tiên đanh gia về cac ngành công nghiệp

hỗ trợ ở Việt Nam. Bao cao đã khẳng định công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam đã bắt

đầu hình thành. Mặc dù nhận thức của cac cơ quan chính phủ và doanh nghiệp thời

điểm đó còn rất thấp, cac doanh nghiệp tƣ nhân và khối doanh nghiệp FDI đang

vƣơn lên và kha chủ động trong việc nắm bắt cac cơ hội.

Năm 2004, trên tạp chí Kinh tế và Phat triển, Nguyễn Kế Tuấn với “Phát triển

công nghiệp phụ trợ trong chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam” đã đề cập tổng

quat: khai niệm, vai trò, cac nhân tố tac động đến phat triển công nghiệp hỗ trợ, đề xuất

một số chính sach chủ yếu về phat triển công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là quan điểm để lựa

chọn xây dựng chính sach phat triển công nghiệp hỗ trợ cho Việt Nam.

Năm 2005, Trần Văn Thọ, trong “Biến động kinh tế Đông Á và con đường

công nghiệp hoá Việt Nam”, đã phân tích con đƣờng phat triển công nghiệp ở Việt

Page 20: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

11

Nam theo hƣớng toàn cầu hoa, thông qua phat triển công nghiệp hỗ trợ nhƣ là lĩnh

vực của hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tại Hội thảo về công nghiệp hỗ trợ của JETRO năm 2005, Phan Đăng Tuất, trong

“Trở thành nhà cung cấp cho các doanh nghiệp Nhật Bản - Con đường nào cho Việt

Nam”, trong “Kế hoạch hành động về phát triển công nghiệp hỗ trợ Việt Nam” tại Diễn

đàn Liên kết hội nhập cùng phat triển năm 2008 và trong “công nghiệp hỗ trợ, vấn đề

trọng đại” đăng trên Bao Công Thƣơng số Tết 2009, đã khẳng định cac vai trò quan

trọng của công nghiệp hỗ trợ đối với nền kinh tế, yêu cầu về doanh nghiệp nhỏ và vừa và

sự hợp tac với Nhật Bản trong phat triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam.

Năm 2005, trong cuốn sach “Cải thiện hoạch định chính sach công nghiệp ở

Việt Nam”, Mitarai với chƣơng “Cac vấn đề của ngành công nghiệp điện tử ở cac

nƣớc ASEAN và khuyến nghị với Việt Nam” đã phân tích bài học về tận dụng lợi

thế cạnh tranh quốc gia của cac nƣớc ASEAN khi phat triển công nghiệp điện tử,

Mori trong chƣơng “Chiến lƣợc mua sắm tối ƣu: Cac yếu tố quyết định tỷ lệ nội địa

hoa trong bối cảnh cạnh tranh và liên kết khu vực” đã chỉ ra cac vấn đề liên quan

đến phat triển công nghiệp hỗ trợ cho Việt Nam.

Năm 2006, Bộ Bƣu chính Viễn thông đã công bố “Nghiên cứu xây dựng kế

hoạch tổng thể phat triển công nghiệp điện tử tại Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010”

với cac kết quả phân tích đanh gia kỹ lƣỡng ngành công nghiệp điện tử do Hiệp hội

Doanh nghiệp điện tử thực hiện năm 2006 và đề xuất cac định hƣớng phat triển đến

năm 2010, trong đó có cac chính sach quan trọng cho công nghiệp hỗ trợ.

Năm 2007, Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch phát triển công nghiệp hỗ trợ

Việt Nam đến năm 2010, tầm nhìn đến 2020, do Bộ Công nghiệp (cũ) soạn thảo.

Trong quy hoạch này, lần đầu tiên khai niệm Công nghiệp hỗ trợ đƣợc chính thức

hoa ở Việt Nam. Theo quy hoạch này, kế hoạch và cac giải phap phat triển công

nghiệp hỗ trợ: tạo dựng môi trƣờng đầu tƣ, phat triển khoa học công nghệ, phat triển

cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, liên kết doanh nghiệp đã đƣợc đề xuất cho 5

ngành công nghiệp ƣu tiên: Điện tử tin học, dệt may, da giày, sản xuất lắp rap ô tô,

Cơ khí chế tạo.

Page 21: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

12

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu tiếng Việt

1. ADB, 2007. Triển vọng phát triển Châu Á: Việt Nam. Hà Nội.

2. Nguyễn Hoàng Ánh, 2008. Nghiên cứu chuỗi giá trị toàn cầu và khả năng tham

gia của các doanh nghiệp ngành điện tử Việt Nam (Đề tài nghiên cứu cấp Bộ).

Bộ Giao dục và Đào tạo, Đại học Ngoại thƣơng.

3. Vũ Thành Tự Anh, 2006. Vai trò của doanh nghiệp dân doanh vừa và nhỏ. Thời

Báo kinh tế Sài Gòn. Số 10/2006, trang 7-9.

4. Trƣơng Chí Bình, 2006. Nghiên cứu đề xuất cac giải phap phat triển công

nghiệp phụ trợ Việt Nam thông qua nâng cao hiệu quả của liên kết kinh doanh

giữa doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đề tài nghiên cứu cấp Bộ. Bộ Công nghiệp.

5. Trƣơng Chí Bình, 2007b. Nghiên cứu đề xuất xây dựng mô hình Cụm liên kết

công nghiệp (industrial cluster) để phat triển công nghiệp phụ trợ Việt Nam. Đề

tài nghiên cứu cấp Bộ. Bộ Công Thƣơng.

6. Bộ Bƣu Chính Viễn Thông, 2007. Kế hoạch tổng thể phát triển Công nghiệp

điện tử Việt Nam đến năm 2010, tầm nhìn 2020. Hà Nội.

7. Nguyễn Thùy Dƣơng, 2015. Sự phat triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam. Tạp

chí Châu Mỹ Ngày nay, số thang 8 (209)/2015, trang 56-61.

8. Lê Thế Giới, 2009. Tiếp cận lý thuyết cụm công nghiệp và hệ sinh thai kinh

doanh trong nghiên cứu chính sach thúc đẩy cac ngành công nghiệp hỗ trợ tại

Việt Nam. Tạp chí Khoa học và công nghệ, Đại học Đà Nẵng, số 1/2009.

9. Đoàn Thị Thu Hà và Nguyễn Thị Ngọc Huyền, 2007. Giáo trình chính sách

kinh tế xã hội. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật.

10. Vũ Đăng Hinh, 1996. Hàn Quốc: nền công nghiệp trẻ trỗi dậy. Hà Nội: Nhà

xuất bản Khoa học xã hội.

11. Nguyễn Trọng Hoài và Huỳnh Thanh Điền, 2015. Định hƣớng phat triển công

nghiệp hỗ trợ Việt Nam giai đoạn 2015 - 2020. Tạp chí Phát triển Kinh tế, số

thang 4 (26)/2015.

Page 22: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

13

12. Josept E. Stiglitz, 2002. Suy ngẫm lại sự thần kỳ Đông Á. Hà Nội: Nhà xuất bản

Chính trị quốc gia.

13. Josept E. Stiglitz, 2008. Toàn cầu hoá và những mặt trái. TP Hồ Chí Minh: Nhà

xuất bản Trẻ.

14. Kenichi K., 2005. Mô hình hỗ trợ liên kết cho Doanh nghiệp của Nhật Bản. Hà

Nội: Bộ Kế hoạch và đầu tƣ.

15. Hà Thị Hƣơng Lan, 2014. Công nghiệp hỗ trợ trong một số ngành công nghiệp

ở Việt Nam. Luận an Tiến sĩ. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

16. Cù Chí Lợi, 2012. Mạng sản xuất toàn cầu và sự tham gia các ngành công

nghiệp Việt Nam. Hà Nội :Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

17. Phí Hồng Minh và Nguyễn Cao Đức, 2013. Cơ chế thầu phụ trong phat triển

công nghiệp hỗ trợ ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan. Tạp chí Những vấn đề

Kinh tế và Chính trị thế giới, số 8 (208) 2013, trang 27-39.

18. Mitarai H., 2005. Cac vấn đề trong ngành công nghiệp điện điện tử của cac

nƣớc Asean và bài học rút ra cho Việt Nam. Trong: Ohno K. và Nguyễn Văn

Thƣờng (chủ biên). Hoàn thiện chiến lược phát triển công nghiệp Việt nam. Hà

Nội: Nhà xuất bản Lý luận chính trị.

19. OECD, 2008. Tăng cường vai trò của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong chuỗi

giá trị toàn cầu. Hội thảo toàn cầu của OECD về chuỗi gia trị.

20. Ohkawa K., Kohama H., 2004. Kinh nghiệm công nghiệp hoá của Nhật bản và

sự thích dụng của nó đối với các nền kinh tế đang phát triển. Hà Nội: Nhà xuất

bản Khoa học xã hội.

21. Ohno K., Nguyễn Văn Thƣờng, 2005. Hoàn thiện chiến lược phát triển công

nghiệp Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Lý luận chính trị.

22. Ohno K., 2004. Các ngành công nghiệp hỗ trợ, một vài điểm phân tích và cân

nhắc. VDF & GRIPS.

23. Ohno K., 2006. Hoạch định chính sách công nghiệp ở Thailand, Malaysia và

Nhật Bản. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động xã hội.

Page 23: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

14

24. Lê Xuân Sang và Nguyễn Thị Thu Huyền, 2011. Chính sach thúc đẩy phat triển

công nghiệp hỗ trợ: Lý luận, thực tiễn và định hƣớng cho Việt Nam. Hội thảo:

Chính sách tài chính hỗ trợ công nghiệp hỗ trợ Việt Nam. Bộ Công thƣơng và

Bộ Tài chính, thang 12/2011.

25. Sở Công Thƣơng Đồng Nai, 2007. Báo cáo tình hình sản xuất công nghiệp năm

2007, phương hướng, mục tiêu và nhiệm vụ năm 2008. Biên Hoà.

26. Trần Đình Thiên, 2012. Phát triển công nghiệp hỗ trợ: Đánh giá thực trạng và

hệ quả. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội.

27. Trần Văn Thọ, 2005. Biến động kinh tế Đông Á và con đường Công nghiệp hoá

ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia.

28. Nguyễn Thị Xuân Thuý, Mori J., 2008. Phat triển nguồn nhân lực công nghiệp phục

vụ công nghiệp hoa định hƣớng FDI ở Việt Nam. Trong: Ohno K. (Chủ biên).

Vietnam as an Emerging Industrial Country: Policy Scope toward 2020. VDF.

29. Tổng Công ty Điện tử tin học Việt Nam, 2006. Báo cáo tổng kết năm 2005. Hà Nội.

30. Hồ Tuấn, 2009. Giải pháp nâng cao chất lượng tăng trưởng Công nghiệp Việt

Nam trong quá trình hội nhập quốc tế (Nghiên cứu điển hình ngành dệt may).

Luận an tiến sĩ Kinh tế công nghiệp. Đại học Kinh tế quốc dân.

31. Nhâm Phong Tuân & Trần Đức Hiệp, 2014. Ảnh hƣởng của cac chính sach tới

sự phat triển của ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô Việt Nam. Tạp chí Khoa học

Đại học Quốc gia Hà Nội: Kinh tế và Kinh doanh, tập 30, số 4, trang 12-20.

32. Nguyễn Kế Tuấn, 2004. Phat triển công nghiệp phụ trợ trong chiến lƣợc phat

triển công nghiệp Việt Nam. Tạp chí Kinh tế và phát triển, số 85, trang 33-37.

33. Nguyễn Kế Tuấn, 2008. Kinh tế Việt Nam năm 2008 - Một số vấn đề về điều

hành kinh tế vĩ mô. Hà Nội: Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân, trang 14-

24, trang 123-135.

34. Nguyễn Kế Tuấn và Nguyễn Văn Thƣờng, 2007. Kinh tế Việt Nam năm 2007 -

Năm đầu tiên trở thành thành viên tổ chức Thương mại Thế giới. Hà Nội: Nhà

xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân.

Page 24: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

15

35. Phan Đăng Tuất, 2005. Trở thành nhà cung cấp cho các doanh nghiệp Nhật

Bản - Con đường nào cho các Doanh Nghiệp Việt Nam. Hội thảo về CNHT,

JETRO ngày 25/11/2005.

36. Phan Đăng Tuất, 2008. Kế hoạch hành động về phát triển CNHT. Diễn đàn

Liên kết Hội nhập cùng phat triển. VCCI ngày 18/11/2008.

37. Phan Đăng Tuất, 2009. Công nghiệp hỗ trợ - Vấn đề trọng đại. Báo Công

Thương, số 6-9, trang 5-6.

38. Phan Đăng Tuất, 2009. Phat triển Vƣờn ƣơm doanh nghiệp công nghệ trên địa

bàn thành phố Hà Nội. Đề tài cấp thành phố. UBNDTP Hà Nội.

39. VDF, 2007. Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam dƣới góc nhìn của cac nhà sản xuất

Nhật Bản. Trong: Ohno K. (Chủ biên). Xây dựng Công nghiệp hỗ trợ tại Việt

Nam. VDF-GRIPS.

40. Viện Nghiên cứu Chiến lƣợc Chính sach Công nghiệp, 2007. Tài liệu hội thảo

Chính sách Công nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập. Hà Nội.

Tài liệu tiếng Anh

41. Asia Productivity organization APO, 2002. Strengthening of supporting

industries: Asian experience. Tokyo

42. Ernst D., 2004. Global production netwok in East Asia’s Electronics Industry

and Upgrading prospects in Malaysia. In Yusuf, Shasid, Altaf, Anjum M,

Nabesgima, Ed. Global Production Networking and Technological Change in

East Asia. Washington DC: World Bank.

43. Fujita M., 2007. Regional Intergration in East Asia from the viewpoint of

spatial economics.

44. Gill, I. and Kharas, H., 2007. An East Asian Renaissance: Ideas for Economic

Growth. Washington D.C: World Bank.

45. Goh Ban Lee, (1998). Linkage between the Multinational

Corporations and Local Supporting Industries.

46. JETRO, 2003. Japanese-Affiliated Manufactures in Asia. Bangkok.

Page 25: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa

16

47. JETRO, 2008. The best Vietnamese companies in Southern Vietnam.

Hochiminh city.

48. Jones, R. W., and Kierzkowski, H., 2005. International Fragmentation and the

New Economic Geography. In: The North American Journal of Economics and

Finance. 16(1): 1-10.

49. Michael E. Porter, 1990. The competitive advantage of nations. Harvard

business review.

50. Ming-Ji Wu, 2013. 2013 Industrial Development in Taiwan. Industrial

Development Bureau, Ministry of Economic Affairs.

51. Ministry of Industry, Trade and Enery Korea, 2012. Overview of Korea’s

Industries 2012.

52. Noor, Halim, Clarke, Roger, Driffield,and Nigel, 2002. Multinational

cooperation and technological effort by local firm: a case study of the

Malaysian Electronics and Electrical Industry.

53. Ohno K., 2007. Building supporting industries in Vietnam. VDF&GRIPS.

54. Ratana E, 1999. The role of small and medium supporting industries in Japan

and Thailand, IDE APEC.

55. Ryuichiro, Inoue, 1999. Future prospects of Supporting Industries in Thailand

and Malaysia.

56. Sanjaya Lall, 1998. “Market-Stimulating” Technology Policies in Developing

Countries: A Framework with Examples from East Asia. World Development,

Vol. 26, No. 8, pp. 1369-1385.

57. Winter A. L. và Yusuf S., 2008. Dancing with Giants. World Bank.

58. Zenaida Hernandez, (2004). World Development Report: Industrial policy in

East Asia in search for lesson, Sep 24, 2004.

Page 26: CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở …repository.vnu.edu.vn/bitstream/VNU_123/6876/1/00050006602.pdf · Stt Ký hiệu Nguyên nghĩa tiếng Anh Nguyên nghĩa