Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights...
Transcript of Chapter 4 Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights...
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
Chapter 4
Spesifik faktörler ve Gelir Dağılımı
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-2
Chapter Organizasyonu
• Giriş
• Spesifik Faktör Modeli
• Spesifik Faktörler Modelinde Uluslararsı Ticaret
• Gelir Dağılımı ve the Ticaretin Kazanımları
• Ticaretin Politik Ekonomisi: Ön Bakış
• Uluslararsı İşgücü Hareketi
• Özet
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-3
Giriş
• Ticaret ekonomi için bu kadar iyiyse neden bu kadar karşıtlık var?
• Uluslararası ticaretin ülke içerisindeki gelir dağılımı üzerine güçlü etkileri olmasının 2 temel sebebi :
– Kaynaklar bir sektörden diğerine arasında anında ve masrafsızca harekete demez
– Sektörler talep ettikleri üretim faktörlerine göre değişirler.
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-4
• Spesifik faktörler model ticaretin gelir dağılımını etkilemesine izin verir.
• Modelin varsayımları:
– İki ürün: giyecek ve yiyecek.
– Üç üretim faktörü : işgücü (L), fiziki sermaye (K) ve toprak (T for terrain).
– Tüm piyasalarda tam rekabet etkin
Spesifik Faktör Modeli
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-5
– Giyecek fiziki sermaye ve işgücü kullanılarak üretiliyor (toprak yok).
– Yiyecek toprak ve işgücü kullanılarak üretiliyor (fiziki sermaye yok)
– İşgücü sektörler arasında hareket edebilen mobil faktör.
– Torak ve fiziki sermaye her ikisi de sadece bir ürün üretiminde kullanılan spesifik faktörler.
Spesifik Faktör Modeli (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-6
• Ekonomi her üründen ne kadar üretir?
• Giyeceğe ait üretim fonksiyonu, her miktar fiziki sermaye ve işgücü girdisi ile üretilebilecek giyecek miktarını verir:
QC = QC (K, LC) (4-1)
– QC giyecek üretimi
– K fiziki sermaye stoku
– LC giyecek sektöründe istihdam edilen işgücü
Spesifik Faktör Modeli (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-7
• Yiyeceğe ait üretim fonksiyonu, her miktar toprak ve işgücü girdisi ile üretilebilecek yiyecek miktarını verir:
QF = QF (T, LF) (4-2)
– QF yiyecek üretimi
– T toprak arzı
– LF yiyecek sektöründe istihdam edilen işgücü
Spesifik Faktör Modeli (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-8
• İşgücü bir sektörden diğerine kaydırılırsa ekonominin çıktı bileşimi nasıl değişir?
• İşgücü yiyecekten giyeceğe kayarsa, yiyecek üretimi düşerken giyecek üretimi artar.
• Şekil 4-1 giyeceğe ait üretim fonksiyonunu gösteriyor.
Üretim Olanakları
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-9
Şekil 4-1: Giyecek için Üretim Fonksiyonu
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-10
• Üretim fonksiyonun şekli azalan marjinal getiri (diminishing marginal returns) kanunu yansıtıyor.
– Üretim prosesine bir işçi eklemek (fiziki sermaye miktarını sabit tutarak) her bir işçinin çalışacağı daha az sermaye olması anlamına gelir.
– Bu nedenle, her bir ilave birim işgücü öncekine göre daha az çıktı kazandırır.
• Şekil 4-2 işgücünün birim çıktısını (marginal product of labor),bir birim ekstra işgücüne karşılık gelen çıktı artışı, gösteriyor .
Üretim Olanakları (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-11
Şekil 4-2: İşgücünün Marjinal Üretimi (Marginal Product of Labor)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-12
• Ekonomi geneli için, giyecek ve yiyecekte istihdam edilen toplam işgücü toplam işgücü arzına eşit olmalıdır:
LC + LF = L (4-3)
• Bu eşitlikleri ekonomideki üretim olanakları eğrisini (production possibilities frontier) çıkarmak için kullanın.
Üretim Olanakları (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-13
Üretim Olanakları (devam)
• Şekil 4-3’deki üretim olanakları eğrisini (production possibilities frontier) oluşturmak için 4-kadranlı bir diyagram kullanın.
– Alt sol kadran işgücü tahsisini gösteriyor.
– Alt sağ kadran Şekil 4-1’deki giyecek üretim fonksiyonu gösteriyor.
– Üst sol kadran giyecek üretim fonksiyonu gösteriyor..
– Üst sağ kadran üretilebilecek giyecek ve yiyecek kombinasyonunu gösteriyor.
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-14
Şekil 4-3: Spesifik Faktörler Modelinde Üetim Olanakları Eğrisi
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-15
Üretim Olanakları (devam)
• Üretim olanakları eğrisi (production possibilities frontier) neden eğimlidir?
– Her bir sektördeki işgücünün azalan getirisi (Diminishing returns to labor) ekonomi bir üründen daha fazla ürettikçe o ürüne ait fırsat maliyetinin artmasına sebep olur.
– Giyeceğin yiyecek cinsinden fırsat maliyeti üretim olanakları eğrisinin eğimine eşittir – ekonomi daha fazla giyecek ürettikçe eğim daha da dikleşir.
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-16
Üretim Olanakları (devam)
• Bir metre daha fazla giyecek üretmenin fırsat maliyeti MPLF/MPLC kilo yiyecek.
– 1 metre daha fazla giyecek üretmek için, 1/MPLC saat daha işgücüne ihtiyaç var.
– Bir saatlik bir işgücü elde etmek için, yiyecek çıktısını MPLF kilo azalmanız gerek.
– Daha az yiyecek ve daha çok giyecek üretmek için yiyecekte daha az ve giyecekte daha fazla kişi istihdam et.
• Yiyecekte işgücünün birim çıktısı (marginal product of labor) artar; giyecekte işgücünün birim çıktısı (marginal product of labor) düşer. Böylece MPLF/MPLC
artar.
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-17
• Her bir sektörde kadar işgücü istihdam edilir? – işgücü piyasasındaki arz ve talebe bakmak
gerekir.
• İşgücü talebi : – Her bir sektörde, işverenler bir ilave saatte
üretilebilecek ürünün değerinin o saatte bir işçi çalıştırmanın maliyetine eşit olduğu noktaya kadar işgücü talep ederek karlarını maksimize ederler.
Fiyatlar, Ücretler, ve İşgücü Tahsisi
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-18
• Giyecek sektöründe işgücü talep eğrisi: MPLC x PC = w (4-4)
– Ücret işgücünün üretimdeki birim çıktısına (marginal product of labor) eşit.
• Yiyecek sektöründe işgücü talep eğrisi: MPLF
x PF = w (4-5)
– Ücret işgücünün yiyecekteki birim çıktısına (marginal product of labor) eşit.
Fiyatlar, Ücretler, ve İşgücü Tahsisi (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-19
• Şekil 4-4 iki sektördeki işgücü talebini temsil ediyor.
• Giyecek sektöründeki işgücü talebi Şekil 4-2’deki MPLC çarpı PC’ye eşit.
• Yiyecek sektöründeki işgücü talebi sağdan ölçülüyor.
• Yatay eksen toplam işgücü arzını (L) temsil ediyor.
Fiyatlar, Ücretler, ve İşgücü Tahsisi (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-20
• İşgücü sektörler arsında hareket edebildiği için iki sektör de aynı ücreti ödemek zorunda.
• Ücretler giyecek sektöründe daha yüksek olsaydı, işçiler yiyecek yapımından giyecek yapımına kayarlardı taa ki ücretler eşitlenene kadar.
– Ya da ücretler yiyecek sektöründe daha yüksek olsaydı, işçiler tersi yöne hareket ederlerdi.
• İşgücü talep eğrilerinin kesişimi denge ücret ve iki sektör arasındaki işgücü paylaşımını (tahsisini) verir.
Fiyatlar, Ücretler, ve İşgücü Tahsisi (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-21
Şekil 4-4: İşgücü Tahsisi
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-22
• Üretim noktasında, üretim olanakları eğrisinin eğimi - (giyecek fiyatı / yiyecek fiyatı) olan bir eğriye tanjant olmalıdır.
• Relatif fiyatlar ile çıktı arasındaki ilişki:
-MPLF/MPLC = -PC/PF (4-6)
Fiyatlar, Ücretler, ve İşgücü Tahsisi (devam)
Copyright © 2012 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
4-23
Şekil 4-5: Spesifik Faktörler Modelinde Üretim