Chapter 4 Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน...

29
Chapter 4 Internet Searching (กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกก) 1

description

Chapter 4 Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต). ประเภทการค้นหา. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Chapter 4 Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน...

Page 1: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

Chapter 4 Internet Searching

(การค้�นหาสารสนเทศบนอิ�นเตอิร�เน�ต)

1

Page 2: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ประเภทการค้�นหา บนอิ�นเทอิร์เนต มี ปร์ะเภทการ์ค้�นหามีากมีายท��งปร์ะเภทท��วไป และ

ปร์ะเภทจำ าเพาะ บร์�ษั�ทหร์#อิหน$วยงานท �ให�บร์�การ์การ์ค้�นหาท �เร์ ยกว$า Search engine จำะจำ�ดท าร์'ปแบบการ์บร์�การ์อิย$างเหมีาะสมี สะดวกและร์วดเร์ว และแทบไมี$น$าเชื่#�อิเลยว$า ส$วนใหญ่$จำะเป+นการ์ให�บร์�การ์ฟร์ ไมี$ค้�ดมี'ลค้$า มี ส$วนน�อิยท �ต�อิงเส ยค้$าธร์ร์มีเน ยมีโดยการ์เข้�าเป+นสมีาชื่�ก แต$ร์'ปแบบน �ก าล�งจำะหมีดไปด�วยกร์ะแสการ์แข้$งข้�นท �ร์0นแร์ง การ์ท �บร์�ษั�ท Search engineท �ให�บร์�การ์ฟร์ ได�เชื่$น Google ,Yahoo ,Lycos ,MSN เพร์าะร์ายได�ท �ได�จำากการ์โฆษัณาเป+นจำ านวนมีากมีายมีหาศาล ด�วยผู้'�ค้นท �เข้�าไปในเวบไซตเหล$าน � มี จำ านวนมีากมีายมีหาศาลเชื่$นก�น เพ#�อิให�การ์บร์�การ์ท �มี ค้วามีหลากหลายสะดวกต$อิผู้'�ใชื่�งานจำะเข้�าถึ7ง Search engineได�จำ�ดปร์ะเภทการ์ค้�นหาตามีเน#�อิหาโดยท��วไปด�งน �

1.Web Search2.Directory Search3.Book Search4.Earth Search5.News Search

2

Page 3: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

เป+นการ์ค้�นหาท��วไปท � search engine ท0กแห$งให�บร์�การ์เป+นบร์�การ์หล�ก การ์ค้�นหากตามีแต$ผู้'�ใชื่�บร์�การ์จำะน7กค้�ดได� ซ7�งสามีาร์ถึค้�นหาโดยใส$ ค้ าส าค้�ญ่ลงไปจำากน��น web search กจำะท าการ์ค้�นหาข้�อิมี'ลมีาแสดงให�แก$ผู้'�ใชื่�บร์�การ์หากใส$ค้ าส าค้�ญ่น�อิยเพ#�อิการ์ค้�นหา กจำะได�ค้ าตอิบข้อิงเวบไซตท �ปร์ากฏเป+นจำ านวนมีาก บางค้ร์��งแทบจำะใชื่�ปร์ะโยชื่นไมี$ได�เลย จำ7งค้วร์ใส$ค้ าส าค้�ญ่ให�มีากค้ า เพ#�อิให�ค้ าตอิบมี ไมี$มีากจำนเก�นไป เชื่$น บ$อิยค้ร์��งอิาจำจำะค้�นหาด�วย AND, OR ,NOT ก�บค้ าส าค้�ญ่เหล$าน � ท �ใส$เข้�าไปเพ#�อิให�จำ าเพาะมีากข้7�น การ์ค้�นหาจำ7งจำะเป+นปร์ะโยชื่น หากต�อิงการ์ค้ าส าค้�ญ่ท �จำ าเพาะมีากย��งข้7�น กอิาจำจำะต�อิงเข้ ยนค้ าศ�พทตามีล าด�บก$อินหล�ง และใส$เค้ร์#�อิงหมีาย “……..” ป9ดห�วป9ดท�าย เพ#�อิการ์ค้�นหาท �จำ าเพาะเจำาะจำงให�ได�ตามีวล น��น ท าให�ได�ค้ าตอิบมี จำ านวนไมี$มีากและแค้บในการ์ส#บค้�นต$อิไป ต�วอิ�กษัร์ใหญ่$เลกในภาษัอิ�งกฤษัข้อิงค้ าส าค้�ญ่น��น ไมี$ค้$อิยผู้ลเท$าไร์ การ์ใชื่� Search engine จำะให�ได�ผู้ลท �แตกต$างก�น ต�อิงย �าเน�นต�วอิ�กษัร์ใหญ่$หร์#อิเลกตามีท �บ�นท7กไว� โดยให�ใส$เค้ร์#�อิงหมีาย “……..” ป9ดห�วท�าย เป+นต�น

Web Search 3

Page 4: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ต�วอิย่�างขอิง Web search

4

Page 5: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

Directory Search

เป+นบร์�การ์การ์ค้�นหาโดยน าข้�อิมี'ลท �ปร์ากฏใน Web ต$างๆ มีาจำ�ดเป+นหมีวดหมี'$ เป+นเร์#�อิงๆ  ภายใต�แต$ละเร์#�อิง จำะท าการ์แบ$งเป+นเร์#�อิงย$อิยๆ  ตามีล าด�บ จำากเร์#�อิงท��วไป ไปส'$เร์#�อิงท �มี ค้วามีเฉพาะเจำาะจำงมีากข้7�น  โค้ร์งสร์�างข้อิงการ์จำ�ดหมีวดหมี'$จำะถึ'กเตร์ ยมีไว�ก$อิน จำากน��นจำ7งน าเวบไซตต$างๆ ท �ร์วบร์วมีมีาไปจำ�ดเกบตามีหมีวดหมี'$ท �จำ�ดท าไว�  ด�งต�วอิย$างต$อิไปน �

Arts Health Reference

Business Home RegionalComputers News Science Games Recreation Sports

5

Page 6: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ต�วอิย่�าง Directory Search

6

Page 7: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

Book Search

เป+นบร์�การ์การ์ค้�นหาหน�งส#อิ ตามีชื่#�อิเร์#�อิง ตามีชื่#�อิผู้'�แต$ง หร์#อิตามีชื่#�อิส าน�กพ�มีพ เมี#�อิได�หน�งส#อิตามีท �ต�อิงการ์ บางแห$งกอิน0ญ่าตให�อิ$านสาร์บ�ญ่ได� และเน#�อิหาบางส$วนเป+นต�วอิย$าง บ�างกให�อิ$านเน#�อิหาได�ท��งหมีด ต�วอิย่�าง Book Search

7

Page 8: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

8

Page 9: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

Earth Search

เป+นบร์�การ์การ์ค้�นหาแผู้นท �โลก ตามีต าแหน$งข้อิงเหน#อิ ใต� อิอิก ตก หร์#อิตามีชื่#�อิปร์ะเทศ ชื่#�อิเมี#อิง การ์แสดงผู้ลจำากภาพถึ$ายดาวเท ยมีส'$ภาค้พ#�นด�น สามีาร์ถึมีอิงเหนภ'มี�ปร์ะเทศ สภาพข้อิงเมี#อิง สภาพข้อิงป>า ชื่0มีชื่น แมี$น �าล าธาร์ ถึนนหนทาง และอิาค้าร์บ�านเร์#อิน แมี�แต$สถึานท �ส าค้�ญ่ๆข้อิงปร์ะเทศ การ์ค้�นหาแผู้นท �โลกย�งจำะอิ านวยค้วามีสะดวกให�ผู้'�ใชื่�ในอิ กหลายร์'ปแบบ ในเร์#�อิงข้อิงท �ด�นท าก�น พ#ชื่ผู้ลทางการ์เกษัตร์ หร์#อิในกร์ณ น �าท$วมี ไฟไหมี�ป>า หร์#อิแผู้$นด�นไหว ย�งได�เหนอิาณาบร์�เวณท �มี ผู้ลกร์ะทบ นอิกจำากน � การ์ค้�นหาย�งให�ร์ายละเอิ ยดข้อิงแผู้นท �เมี#อิง แผู้นท �ถึนน ท าให�สามีาร์ถึต$อิด�วยการ์ส#บค้�นต าแหน$งท �ต� �งข้อิงโร์งเร์ ยน โร์งพยาบาล โร์งแร์มี ร์�านอิาหาร์ ได�เป+นต�น

9

Page 10: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ต�วอิย่�างแสดง Earth Search

10

Page 11: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

News Search

เป+นบร์�การ์การ์ค้�นหาข้$าวท �เก�ดข้7�นท��วโลก จำากแหล$งข้$าวต$างๆ โดยมี ผู้'�น าหล�ก เชื่$น CNN, BBC ท �น าเสนอิข้$าวบนโทร์ท�ศน และบนอิ�นเตอิร์เนต โดยท��วไปการ์น าเสนอินอิกจำากข้$าวเด$นปร์ะจำ าเวลา/ว�นแล�ว ย�งแยกเป+นข้$าวท��วโลกแยกตามีปร์ะกาศ ข้$าวทางธ0ร์ก�จำ ข้$าวทางว�ทยาศาสตร์และเทค้โนโลย ข้$าวก ฬา บ�นเท�ง เพ#�อิแยกกล0$มีล'กค้�าและผู้'�ใชื่�ปร์ะโยชื่น นอิกจำากน � ผู้'�สนใจำย�งสามีาร์ถึค้�นหาข้$าว เพ#�อิต�ดตามีเหต0การ์ณ ในอิด ตมีาถึ7งป@จำจำ0บ�นได� ป@จำจำ0บ�นบร์�ษั�ท Search engine ท �ส าค้�ญ่ เชื่$น Google , Yahoo และ MSN ต$างห�นมีาท าการ์เสนอิข้$าวเพ#�อิเป+นธ0ร์ก�จำอิ กส$วนหน7�งเชื่$นก�น เป+นการ์แข้$งข้�นเพ#�อิไมี$ให�เส ยส$วนแบ$งการ์ตลาด

11

Page 12: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ต�วอิย่�าง News search

12

Page 13: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

จั�กรกลการค้�นหา (Search Engine) โปร์แกร์มีท �ชื่$วยในการ์ส#บค้�นหาข้�อิมี'ล โดยเฉพาะข้�อิมี'ลบนอิ�นเทอิร์เนต โดยค้ร์อิบค้ล0มีท��งข้�อิค้วามี ร์'ปภาพ ภาพเค้ล#�อินไหว เพลง ซอิฟตแวร์ แผู้นท � ข้�อิมี'ลบ0ค้ค้ล กล0$มีข้$าว และอิ#�น ๆ ซ7�งแตกต$างก�นไปแล�วแต$โปร์แกร์มีหร์#อิผู้'�ให�บร์�การ์แต$ละSearch engineส$วนใหญ่$จำะค้�นหาข้�อิมี'ลจำากค้ าส าค้�ญ่ (Keyword) ท �ผู้'�ใชื่�ปAอินเข้�าไป จำากน��นกจำะแสดงร์ายการ์ผู้ลล�พธท �มี�นค้�ดว$าผู้'�ใชื่�น$าจำะต�อิงการ์ข้7�นมีา ในป@จำจำ0บ�น Search engine บางต�ว เชื่$น Google จำะบ�นท7กปร์ะว�ต�การ์ค้�นหาและการ์เล#อิกผู้ลล�พธข้อิงผู้'�ใชื่�ไว�ด�วย และจำะน าปร์ะว�ต�ท �บ�นท7กไว�น��น มีาชื่$วยกร์อิงผู้ลล�พธในการ์ค้�นหาค้ร์��งต$อิ ๆ ไป Search engineโดยส$วนมีากจำะมี ผู้ลปร์ะโยชื่นทางการ์ค้�ามีาเก �ยวข้�อิง อิาจำจำะมีาในร์'ปแบบการ์ลงโฆษัณา และการ์ข้ายส�นค้�าตามีมีาท0กค้ร์��งข้อิงการ์แสดงผู้ล บ$อิยค้ร์��งการ์จำ�ดอิ�นด�บค้วามีส าค้�ญ่ จำ7งไมี$เป+นไปตามีส��งท �ค้วร์จำะเป+น กลายเป+นตามีค้$าตอิบแทนท �ล'กค้�าข้อิง Search engineน��นจำ$ายให� และกลายเป+นจำ�ดอิย'$ในหน�าต�นๆข้อิงการ์แสดงผู้ล ส��งน �จำะเป+นผู้ลเส ยในร์ะยะยาวข้อิงบร์�ษั�ทSearch engine ด�วยการ์ข้าดค้วามีน$าเชื่#�อิถึ#อิ

13

Page 14: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

Web Search Engine ค้#อิ เค้ร์#�อิงมี#อิท �อิอิกแบบมีาเพ#�อิส#บค้�นข้�อิมี'ลบน World wide web ผู้ลการ์ส#บค้�นจำะแสดงจำ านวนร์ายการ์ผู้ลล�พธท �พบหร์#อิท �เร์ ยกว$า Hits ร์ายการ์ผู้ลล�พธอิาจำปร์ะกอิบไปด�วย web pages, images และไฟลชื่น�ดต$างๆ

14

Page 15: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

การแสวงหาข�อิมู!ลบนเว�บ (Web Crawling) เป+นกร์ะบวนการ์แร์กข้อิงSearch engine ท �จำะได�มีาซ7�งข้�อิมี'ลเน#�อิงจำากเวบหร์#อิเค้ร์#อิข้$ายส#�อิสาร์มี การ์เชื่#�อิมีโยงแบบสล�บซ�บซ�อินท��งเป+นร์ะเบ ยบและไมี$เป+นร์ะเบ ยบค้ล�ายตะข้$ายแมีงมี0มี จำ7งมี การ์ต��งชื่#�อิต�วเสาะแสวงหาข้�อิมี'ลท �ท$อิงเท �ยวไปตามีเค้ร์#อิข้$ายส#�อิสาร์ว$า ต�วแมีงมี0มี (spider) หร์#อิต�วเล#�อิยบนเวบ (Web Crawler) ต�วแมีงมี0มี หร์#อิ ค้ร์อิเลอิร์ จำะท$อิงไปบนเวบและเสาะหาข้�อิมี'ลข้อิงแต$ละเวบไซตตามี URL โดยเกบเป+นส าเนาข้อิงหน�า (web pages) ต$างๆ ท �ได�เย �ยมีเย#อิน น าข้�อิมี'ลในหน�าเหล$าน��นมีาท าการ์ว�เค้ร์าะห ถึ�าเป+นข้�อิมี'ลหร์#อิต�วก าก�บข้�อิมี'ล (Metadata) จำะจำ�ดเกบไว�ในฟาร์มีเกบข้�อิมี'ลโดยโค้ร์งสร์�างเป+นดร์ร์ชื่น เพ#�อิการ์ส#บค้�นท �ร์วดเร์วในโอิกาสต$อิไปหล�กการขอิงว�ธี#การเสาะหาข�อิมู!ลบนเว�บ แบ�งได�ด�งน#%1.ว�ธ การ์ค้�ดสร์ร์ (Selection) อิ�นจำะเป+นการ์เล#อิกว$าหน�าท �ใดจำะท าการ์ค้�ดส าเนา2.ว�ธ การ์เย#อินซ �า (Re-visit) อิ�นจำะเป+นการ์ตร์วจำค้วามีสดใหมี$และอิาย0ข้อิงหน�าเวบ3.ว�ธ การ์เย#อินแบบมี มีาร์ยาท (Politeness) อิ�นจำะเป+นการ์ไมี$ร์บกวนเวบไซตมีากจำนเก�นเป+นภาร์ะหน�กเก�น (Overload)4.ว�ธ การ์เย#อินแบบค้'$ข้นาน(Parallelization) อิ�นจำะเป+นการ์แบ$งงานก�นท าด�วยร์อิเลอิร์หลายๆต�วพร์�อิมีก�นไปท าหน�าท �

15

Page 16: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ว�ธี#การค้�ดสรร ว�ธ การ์ค้�ดสร์ร์เวบไซตตามี URLท �ได�มีา จำะให�เล#อิกโดยเร์ ยงตามีแนวกว�างก$อิน(Breadth-first) ตามีแนวด��งก$อิน(Depth-first) หร์#อิตามีล าด�บท �ก าหนดข้7�นเอิงในภายหล�ง ย$อิมีจำะมี การ์เปล �ยนแปลงอิย'$ตลอิดเวลา อิ กท��งย�งมี การ์เก�ดใหมี$ และข้ณะเด ยวก�นกมี การ์ตายจำากไปอิ กจำ านวนน�บไมี$ถึ�วนการ์ท �จำะร์�กษัาค้วามีท�นสมี�ยข้อิงข้�อิมี'ล จำ7งเป+นเร์#�อิงท �ท าได�ไมี$ง$ายน�ก แมี�ว$าป@จำจำ0บ�นมี การ์เพ��มีศ�กยภาพข้อิงการ์ปร์ะมีวลผู้ลข้อิง CPU อิ กหลายเท$าต�วในท0กข้ณะ และค้วามีจำ0ข้อิงหน$วยค้วามีจำ าอิ กเป+น TB และต$อิไปเป+น PB ในไมี$ชื่�าน �แต$การ์เพ��มีค้วามีเร์วข้อิงเค้ร์#อิข้$ายแทบจำะเท ยบท�นก�นไมี$ได�เลย อิ�นเป+นข้�อิจำ าก�ดหน7�งในการ์แสวงหาข้�อิมี'ลท �ไมี$อิาจำเร์วตามีท�นก�นได�

16

Page 17: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ว�ธี#การค้�ดสรร มู#หลาย่แบบ ด�งน#%

1. การเร#ย่งล&าด�บเส�นทางการเล'%อิย่ (Path-ascending Crawling)

ค้ร์อิเลอิร์ข้อิง Search engine อิาจำต�อิงการ์ค้�ดส าเนาข้�อิมี'ลให�มีากท �ส0ดเท$าท �เป+นไปได�จำากเวบไซตเฉพาะ

แหล$ง ด�วยว�ธ การ์เร์ ยงล าด�บเส�นทางการ์เล#�อิยไปย�งท0กเส�น ทางใน URL ท �ต��งใจำไปถึ7ง ต�วอิย$างเชื่$น เมี#�อิก าหนด URL

เร์��มีต�นท � http://abc.edu/x/y/yours.html ค้ร์อิเลอิร์ จำะพยายามีท �จำะเสาะหาข้�อิมี'ลตามี /x/y/,/x/,และ/ เร์าพบว$า

ด�วยว�ธ น �จำะให�ปร์ะส�ทธ�ผู้ลมีากในการ์ค้�นหาข้�อิมี'ลท �ถึ'กแยกต�ว อิอิกไป หร์#อิข้าดเส�นเชื่#�มีโยงภายใน ซ7�งไมี$อิาจำพบได�ในการ์

แสวงหาข้�อิมี'ลตามีปกต�

17

Page 18: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

2.การจั&าก�ดเส�นทางการเชื'อิมูโย่ง(Restricting Followed Links) ค้ร์อิเลอิร์ข้อิง Search engine อิาจำต�อิงการ์แสวงหาเฉพาะหน�า HTML และไมี$เอิาปร์ะเภท MIME เพ#�อิท �จำะเอิาเฉพาะแหล$ง HTML เพ#�อิหาผู้ลจำากแหล$งข้�อิมี'ลปร์ะเภท MIME ก$อินท �จำะสอิบถึามีแหล$งข้�อิมี'ลท��งหมีด ด�วยค้ าส��ง GET ในการ์น �เพ#�อิหล กเล �ยงการ์สอิบถึามีด�วยค้ าส��ง HEAD เป+นจำ านวนมีาก ค้ร์อิเลอิร์อิาจำตร์วจำสอิบ URL เป+นการ์สล�บและสอิบถึามีแหล$งข้�อิมี'ลส าหร์�บ URLท �ป9ดท�ายด�วย .html,.htm หร์#อิต�ว / อิย$างไร์กตามี ว�ธ น �อิาจำจำะท าให�แหล$งข้�อิมี'ล HTML หลายแห$งถึ'กก�าวข้�ามีไป โดยไมี$ได�มี การ์เย#อิน

3.การค้&านวณค้วามูส&าค้�ญขอิงหน�าเว�บ(Online Page Importance Computation, OPIC ) ในท �น � แต$ละหน�าเวบจำะก าหนดให�ค้$าเบ#�อิงต�นเป+นต�วเลข้หน7�ง สมีมี0ต�ว$าเป+น C ค้$า C จำะกร์ะจำายไปท��วท0กหน�าเวบท �มี เส�นเชื่#�อิมีโยงไปถึ7ง ว�ธ น �ค้ล�ายก�บการ์ค้ านวณ Page Rank ท �ท าใน Google แต$ท าได�เร์วกว$าด�วยการ์ค้ านวณเพ ยงข้��นเด ยว เร์��มีจำากหน�าเวบหน7�ง ค้ร์อิเลอิร์ข้อิงSearch engine จำะก าหนดล าด�บข้อิงการ์ค้�ดส าเนาหน�าเวบตามีค้$า C ท �เป+นอิย'$ การ์จำ�ดค้�วข้อิงว�ธ การ์ค้�นหาตามีแนวกว�าง(Breadth-first) ข้7�นอิย'$ก�บค้$า C ข้อิงหน�าเวบ ค้$า C ท �ส'งกว$าจำะจำ�ดอิย'$ก$อินหน�าเวบท �มี ค้$า C ต �า

18

Page 19: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

4. การแสวงหาชืน�ดมู,�งเป-า (Focused Crawling) ค้วามีส าค้�ญ่ข้อิงหน�าเวบ สามีาร์ถึค้ านวณค้$าได�ตามีค้$าข้อิงค้วามีค้ล�าย(Similarity) ข้อิงหน�าเวบส าหร์�บแต$ละค้ าถึามี (Query) ท �ก าหนด ค้ร์อิเลอิร์ข้อิงSearch engineพยายามีจำะค้�ดส าเนาหน�าเวบเฉพาะท �ค้ล�ายค้ล7งก�น เร์ ยกว$า ค้ร์อิเลอิร์ชื่น�ดมี0$งเปAา (Focused Crawling) หร์#อิ ค้ร์อิเลอิร์เฉพาะเร์#�อิง (Topical Crawler) ค้ าส าค้�ญ่ท �เป+นไปได�ในการ์สอิบถึามีได�มีาจำากข้�อิค้วามีในหน�าเวบข้อิงเส�นเชื่#�อิมีโยงท �ชื่ �เปAาค้ร์อิเลอิร์เฉพาะเร์#�อิงจำะข้7�นอิย'$ก�น Search engineท �จำะก าหนดจำ0ดเร์��มีต�น

19

Page 20: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ว�ธี#การเย่'อินซ้ำ&%า ว�ตถึ0ปร์ะสงค้ข้อิงค้ร์อิเลอิร์ ค้#อิการ์ร์�กษัาค้$าเฉล �ยค้วามีสดใหมี$ข้อิงหน�าเวบท �ร์วบร์วมีไว�ให�ได�ค้$าส'งท �ท าได�หร์#อิการ์ร์�กษัาค้$าเฉล �ยค้วามีเก$าแก$ข้อิงหน�าเวบให�ค้$าต �าเท$าท �ท าได� สอิงว�ตถึ0ปร์ะสงค้น � ด'จำะเหมี#อินก�นในเบ#�อิงต�น แต$ในค้วามีเป+นจำร์�งแล�วไมี$เหมี#อินก�น ในกร์ณ แร์ก ค้ร์อิเลอิร์เพ ยงสนใจำว$ามี หน�าเวบท �ล�าสมี�ยแล�วก �มีากน�อิย ส$วนใหญ่$กร์ณ หล�ง ค้ร์อิเลอิร์จำะสนใจำหน�าเวบท �ค้�ดลอิกมีามี ค้วามีเก$าแก$เพ ยงใด

การ์เย#อินซ �าได�มี การ์ศ7กษัาในสอิงแนวทางด�วยก�น ด�งน �

1.การ์เย#อินซ �าด�วยค้วามีถึ �เท$าก�น2.การ์เย#อินซ �าด�วยค้วามีถึ �แปร์ผู้�นตามีส�ดส$วนข้อิงการ์เปล �ยนแปลงหน�าเวบ

20

Page 21: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ว�ธี#การเย่'อินแบบมู#มูารย่าท การ์เย#อินแบบมี มีาร์ยาท หมีายถึ7ง ค้ร์อิเลอิร์ไมี$ได�ร์บกวนเวบไซตท �ไปเย#อินบ$อิยค้ร์��งและยาวนานเก�นไปในการ์ค้�ดลอิก อิ�นเป+นการ์สร์�างภาร์ะให�แก$เวบเซ�ร์ฟเวอิร์ นอิกจำากน �ผู้ลกร์ะทบอิ กเร์#�อิงหน7�ง ค้#อิสร์�างป@ญ่หาให�แก$เค้ร์#อิข้$าย เน#�อิงจำากค้ร์อิเลอิร์ต�อิงใชื่�ทร์�พยากร์ข้อิงข้อิงชื่$อิงกว�าง (Bandwidth) เค้ร์#อิข้$ายค้$อินข้�างส'ง เพ#�อิการ์เย#อินท �บ$อิยค้ร์��งและการ์ค้�ดลอิกแฟAมีข้�อิมี'ลท �ใหญ่$ ได�มี งานการ์ศ7กษัาชื่$วงค้วามีถึ �ข้อิงการ์เย#อินเป+น 10 ว�นาท ถึ7ง 3-4 นาท เพ#�อิเป+นการ์ไมี$ร์บกวนเวบไซตและเป+นภาร์ะข้อิงเซ�ร์ฟเวอิร์ แต$ย�งไมี$ได�ข้�อิสร์0ปท �ชื่�ดเจำน ด�วยไมี$ว$าได�ค้$าต �าหร์#อิส'ง กจำะได�ร์�บค้ าเต#อินท �ไมี$พอิใจำจำากผู้'�บร์�หาร์ร์ะบบท �ถึ'กเย#อินเพ#�อิแสวงหาข้�อิมี'ล เพร์าะมี ค้ร์อิเลอิร์หลายต�วจำากหลายแหล$ง และแต$ละต�วย�งส$งก�นหลายค้ าข้อิ เป+นการ์เพ��มีภาร์ะข้อิงเซ�ร์ฟเวอิร์ท �ต�อิงให�บร์�การ์

21

Page 22: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ว�ธี#การเย่'อินแบบค้!�ขนาน

ว�ธ การ์น �หมีายถึ7ง ค้ร์อิเลอิร์ข้อิง Search engineว��งหลายกร์ะบวนการ์พร์�อิมีๆก�น จำ0ดมี0$งหมีายค้#อิ เพ��มีปร์ะส�ทธ�ภาพในการ์ค้�ดลอิกและในข้ณะเด ยวก�นกลดค้วามีส��นเปล#อิงข้อิงการ์ค้�ดลอิก และในข้ณะเด ยวก�นกลดค้วามีส��นเปล#อิงข้อิงการ์ค้�ดลอิกหน�าเวบท �เหมี#อินก�น เพ#�อิลดค้วามีซ �าซากในการ์ค้�ดลอิกหน�าเวบท �ไมี$ก$อิให�เก�ดปร์ะโยชื่น การระบ,ต�วค้รอิเลอิร� ค้ร์อิเลอิร์ข้อิงSearch engine โดยท��วไปจำะแสดงต�วเอิงต$อิ

เวบเซ�ร์ฟเวอิร์ โดยการ์ใชื่� User Agent ข้อิงค้ าร์�อิง HTTP ผู้'�บร์�หาร์เวบเซ�ร์ฟเวอิร์ จำะตร์วจำสอิบการ์เข้�ามีา Log-in และใชื่� User Agent เพ#�อิท �จำะก าหนดว$าร์อิเลอิร์ใดได�เข้�ามีาเย#อินเซ�ร์ฟเวอิร์และบ$อิยเพ ยงใด ข้�อิมี'ลใน User Agent Field อิาจำได�แก$ URL ซ7�งผู้'�บร์�หาร์เวบไซตจำะได�ข้�อิมี'ลเก �ยวก�บ ค้ร์อิเลอิร์มีากข้7�น และพวก Spam bots หร์#อิค้ร์อิเลอิร์ท �มี0$งร์�ายอิ#�นๆไมี$น$าจำะแสดงการ์ร์ะบ0ข้�อิมี'ลใน User Agent Field ได� แต$อิาจำซ$อินชื่#�อิข้อิงพวกมี�นในล�กษัณะอิ#�น

22

Page 23: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

การสร�างดรรชืน# (Indexing) หล�งจำากค้ร์อิเลอิร์ได�ค้�ดลอิกส าเนาข้�อิมี'ลข้อิงหน�าเวบมีาท � Search engine ข้��นต$อิไปค้#อิการ์สร์�างดร์ร์ชื่น ข้อิงข้�อิมี'ลอิ�นจำะท าให�การ์ค้�นหาในชื่$วงการ์บร์�การ์มี ปร์ะส�ทธ�ภาพและมี ค้0ณภาพ กล$าวค้#อิ ในปร์ะการ์แร์กต�อิงสามีาร์ถึค้�นหาได�อิย$างร์วดเร์ว ไมี$ว$าจำะค้�นหาในค้ าส าค้�ญ่อิะไร์กตามี การ์ท �ได�ผู้ลการ์แสดงผู้ลเป+นจำ านวนมีากมีายข้อิงเวบไซตท �ปร์ากฏไมี$ได�แปลว$าได�ผู้ลด แต$ต�อิงให�สาร์สนเทศท �มี ค้วามีเก �ยวพ�นธส'งจำ7งจำะเป+นค้วามีต�อิงการ์อิย$างย��งยวด นอิกจำากน � ผู้ลข้อิงสาร์สนเทศท �แสดงไมี$ค้วร์จำะจำ�ดเร์ ยงอิย$างไร์กได� แต$ค้วร์เร์ ยงล าด�บเวบไซตก$อินหล�งตามีค้วามีเก �ยวพ�นธ ค้$าส'งข้อิงค้วามีเก �ยวพ�นธไว�หน�า ค้$าต �าไว�หล�ง การ์ว�ดค้$าข้อิงค้วามีเก �ยวพ�นธ มี หลายว�ธ เชื่$น Page Rank

ว�ธี#การสร�างดรรชืน#บนเว�บในหล�กการใหญ�ประกอิบด�วย่ 2 ข�%นตอิน ด�งน#%

1.การ์ว�เค้ร์าะหค้ าศ�พท (Parsing)

2.การ์สร์�างดร์ร์ชื่น ข้อิงเอิกสาร์และจำ�ดเกบ (Indexing Document Barrels)

23

Page 24: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

การจั�ดอิ�นด�บด�วย่ PageRank Page Rank เป+นเค้ร์#�อิงหมีายการ์ค้�าข้อิง Google ท �มี การ์จำดทะเบ ยนส�ทธ�บ�ตร์ โดยมีหาว�ทยาล�ย Stanford ถึ#อิว$าเป+นว�ธ การ์ส าค้�ญ่ ว�ธ หน7�งท � Google ใชื่�ว�ดล าด�บค้วามีส าค้�ญ่ข้อิงหน�าเวบต$างๆ บนอิ�นเทอิร์เนต โดยมี ค้$าเป+นต�วเลข้ต��งแต$ 1-10 ซ7�งในมี0มีมีอิงข้อิง Google หน�าเวบท �มี ค้$า PageRank ส'งจำะมี ค้วามีส าค้�ญ่มีากกว$าหน�าเวบท �มี ค้$า PageRank ต �า Page Rank เป+นการ์ให�ล าด�บค้วามีส าค้�ญ่ข้อิงหน�าเวบเพ#�อิการ์เปร์ ยบเท ยบโดยอิาศ�ยหล�กการ์ค้ล�ายการ์ลงค้ะแนนเส ยงเล#อิกต��ง ในส�งค้มีปร์ะชื่าธ�ปไตย หน�าเวบใดท �มี หน�าเวบอิ#�นชื่ �เข้�ามีามีากร์ายค้ล�ายก�บการ์ลงค้ะแนนให�มีาก ย$อิมีจำะแสดงถึ7งค้วามีส าค้�ญ่มีากกว$าเมี#�อิเปร์ ยบเท ยบก�น นอิกจำากน � น �าหน�กข้อิงค้ะแนนเส ยงจำากหน�าเวบแต$ละร์ายการ์กไมี$เทาก�น หน�าเวบท �ส าค้�ญ่กว$าย$อิมีจำะมี น �าหน�กข้อิงค้ะแนนมีากกว$า เมี#�อิชื่ �ไปหน�าเวบใดย$อิมีท าให�หน�าเวบน��นส าค้�ญ่ไปด�วย

24

Page 25: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ต�วอิย่�าง แสดง การตรวจัสอิบค้�า PageRank25

Page 26: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

การท�อิงเว�บ ( Web Browsing )

อิ�นเตอิร์เนตในชื่$วงต�นเป+นการ์เชื่#�อิมีโยงเฉพาะด�านการ์ศ7กษัาโดยไมี$ย0$งเก �ยวก�บธ0ร์ก�จำ แต$ในป@จำจำ0บ�นกลายเป+นเค้ร์#อิข้$ายท �ส าค้�ญ่ทางธ0ร์ก�จำ เค้ร์#�อิงมี#อิการ์ท$อิงเวบ จำ7งเป+นส$วนส าค้�ญ่ในการ์เข้�าถึ7งอิ�นเตอิร์เนต ซ7�งโดยท��วไปโปร์แกร์มีค้อิมีพ�วเตอิร์ทางธ0ร์ก�จำท0กชื่0ดต�อิงจำ�ดซ#�อิจำ�ดหา และเส ยเง�น แต$ด�วยเหต0ผู้ลข้อิงการ์แข้$งข้�นท �ส'ง จำ7งท าให�ต�วท$อิงเวบหร์#อิ เวบบร์าวเซอิร์หลายค้$ายท �ผู้ล�ตอิอิกมีาแจำกจำ$ายให�ฟร์ ไมี$ว$าจำะเป+น Internet Explorer ข้อิงค้$าย Microsoft ,Firefox ข้อิง Mozilla , Netscape และ Opera ร์วมีท��งการ์ปร์ะย0กตงานด�านอิ#�นกให�ฟร์ ด�วยโดยไมี$ค้�ดมี'ลค้$า เชื่$น การ์ให�บร์�การ์ส#บค้�นข้อิงค้$ายSearch engine การ์บร์�การ์ส#�อิสาร์ด�วยภาพและเส ยงข้อิงค้$าย Skype , MSN เป+นต�น

26

Page 27: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

ผู้!�ก&าก�บการส'บค้�น (Meta searchers)

ผู้'�ก าก�บการ์ส#บค้�น โดยท��วไปหมีายถึ7ง เวบเซ�ร์ฟเวอิร์ท �ท าหน�าท �เป+นต�วกลางข้อิง Search engine ท �โดดเด$น โดนส$งค้ าถึามีจำากผู้'�ใชื่�บร์�การ์ไปย�ง Search engineหลายแห$งตามีแต$จำะเล#อิก หร์#อิไปแหล$งข้�อิมี'ลอิ#�นท �ให�บร์�การ์ เมี#�อิได�ตอิบค้ าถึามีกล�บมีา จำะท าหน�าท �ร์วบร์วมีค้ าตอิบอิย$างเป+นร์ะบบ และส$งต$อิไปย�งผู้'�ใชื่�บร์�การ์ท �ถึามีน��น ผู้'�ก าก�บการ์ส#บค้�นอิาจำจำะว��งอิย'$บนเค้ร์#�อิงล'กข้$ายได� ไมี$จำ าเป+นต�อิงเป+นเวบเซ�ร์ฟเวอิร์เสมีอิไป

27

Page 28: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

การส'บค้�นค้วามูร!� (Knowledge Search Engine) ค้วามีร์' �จำะมี ค้วามีหมีายล7กซ7�งกว$าสาร์สนเทศมีากถึ�าจำะให�เข้�าใจำได�อิย$างง$าย ค้#อิ ค้วามีร์' �ได�จำากการ์ปร์ะมีวลสาร์สนเทศ จำากชื่น�ดเด ยวหลายเหต0การ์ณหร์#อิหลายชื่น�ดในเหต0การ์ณเด ยวหร์#อิหลายชื่น�ดหลายเหต0การ์ณ และจำากแหล$งท��งทางตร์งและทางอิ�อิมี หร์#อิถึ�าจำะอิธ�บายค้วามีแตกต$างในข้�อิมี'ลสาร์สนเทศและอิงค้ค้วามีร์' � จำะให�เป+นต�วอิย$าง เชื่$น ข้�อิมี'ลข้อิงผู้'�ใชื่�บร์�การ์ท �เข้�าเค้ร์#อิข้$ายส#�อิสาร์ค้อิมีพ�วเตอิร์ในแต$ละว�นแต$ละเวลา เป+นข้�อิมี'ลเมี#�อิปร์ะมีวลการ์ใชื่�งานข้อิงเค้ร์#อิข้$ายท��งร์ะบบมี ผู้'�ใชื่�บร์�การ์มีากน�อิยท��งว�นท��งเด#อินร์วมีท��งปBเป+นสาร์สนเทศ ส$วนเหต0การ์ณท �เค้ร์#อิข้$ายมี การ์ต�ดข้�ดบ$อิย โดยด'จำากสถึ�ต�ข้อิงการ์ใชื่�งาน และท าการ์แก�ป@ญ่หา จำนทร์าบถึ7งสาเหต0ข้อิงป@ญ่หามีาจำากการ์อิอิกแบบ และการ์ก าหนดค้$าเป+นค้วามีร์' �

28

Page 29: Chapter  4  Internet Searching (การ ค้นหาสารสนเทศบน อินเตอร์เน็ต)

Question

29