Chapter 3

บทท� 3 พาณชยอเลกทรอนกสเบ�องตน แผนบรหารการสอนประจาบทท� 3 พาณชยอเลกทรอนกสเบ�องตน วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสไดอยางถกตอง 2. บอกประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกสไดอยางถกตอง 3. จาแนกประเภทของพาณชยอเลกทรอนกสไดอยางถกตอง 4. อธบายโครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกส/ ไดอยางถกตอง 5. วเคราะหลกษณะธรกจท5พบบนอนเทอรเนตไดอยางถกตอง

หวขอเน�อหาประจาบท 3.1 ความหมายพาณชยอเลกทรอนกส 3.2 ประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกส 3.3 ประเภทของพาณชยอเลกทรอนกส 3.4 โครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนกส/ 3.5 ลกษณะธรกจท5พบบนอนเทอรเนตในปจจบน 3.6 สรป

Chapter 3 พาณชยอเลคทรอนกส

การจดการธรกจดวยคอมพวเตอร: 43

บทท� 3 พาณชยอเลกทรอนกสเบ�องตน

3.1 ความหมายพาณชยอเลกทรอนกส

การใหคานยามของพาณชยอเลกทรอนกสขณะนมผท5ใหคานยามอยหลายความหมาย/ แตยงไมมคาจากดความใดท5เปนท5ยอมรบโดยทวไป 5 ตวอยางคาจากดความของหลายๆสถาบน มดงตอไปน /

• "พาณชยอเลกทรอนกสคอ การดาเนนธรกจโดยใชส5ออเลกทรอนกส " (ECRC Thailand,1999) • "พาณชยอเลกทรอนกสคอ การผลต การกระจาย การตลาด การขายหรอการขนสงผ ลตภณฑและ

บรการโดยใชส5ออเลกทรอนกส" (WTO, 1998) • "พาณชยอเลกทรอนกสคอ ธรกรรมทกประเภทท5เกยวของกบกจกรรมเชงพาณชย ทงในระดบ5 /

องคกรและสวนบคคล บนพนฐานของ การประมวลและการสงขอมลดจทลท5มทงขอความ เสยงและภาพ/ / " (OECD, 1997)

• "พาณชยอเลกทรอนกสคอ การทาธรกจทางอเลกทรอนกส ซ5 งขนอยกบการประมวลและการสง/ ขอมลท5มขอความ เสยง และภาพ ประเภทของพาณชยอเลกทรอนกสรวมถงการขายสนคาและบรการดวยส5ออเลกทรอนกส, การขนสงผลตภณฑท5เปนเนอหาขอมลแบบดจทลในระบบออนไลน / , การโอนเงนแบบอเลกทรอนกส, การจาหนายหนทางอเลกทรอนกส , ใบตราสง , การประมล, การออกแบบและวศวกรรมรวมกน , การจดซอ จดจางของภาครฐ/ , การขายตรง, การใหบรการหลงการขาย ทงนใชกบสนคา / / (เชนสนคาบรโภค, อปกรณทางการแพทย) และบรการ (เชน บรก ารขายขอมล, บรการดานการเงน, บรการดานกฎหมาย) รวมทงกจการทวไป / 5 (เชน สาธารณสข , การศกษา, ศนยการคาเสมอน)" (European Union, 1997)

• "พาณชยอเลกทรอนกส หมายถง ขบวนการท5ใชวธการทางอเลกนกสเพ5อทาธรกจท5จะบรรลเปาหมายขององคกร พาณชยอเลกทรอนกสใชเทคโนโลยประเภทตางๆและครอบคลมรปแบบทางการเงนทงหลาย/ เชน ธนาคารอเลกทรอนกส , การคาอเลกทรอนกส, อดไอหรอการแลกเปล5ยนขอมลอเลกทรอนกส, ไปรษณยอเลกทรอนกส, โทรสาร, แคตตาลอกอเลกทรอนกส, การประชมทางไกล และรปแบบตางๆท5เ ปนขอมลระหวางองคกร " (ESCAP, 1998) 3.2 ประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกส

ประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกสแบงออกเปน 3 ดาน ดงน/ 2.2.1 สาหรบผบรโภค

• ไดรบความสะดวก ประหยดเวลาในการซอสนคาอยางครบวงจร/ • มสนคาและบรการใหเลอกมากขน/ • เลอกชมสนคาไดตลอดเวลา (24x7) • สามารถเปรยบเทยบราคาของสนคา และรบทราบความคดเหนตอสนคา /บรการนนๆ/ ผานทาง

เวบบอรดไดกอนตดสนใจซอ /



• ไดสนคาท5มคณภาพด และราคายตธรรม เพราะซอสนคาโดยไมตองผานพอคาคนกลาง/ • ไดรบสนคาอยางรวดเรวในกรณท5สนคานนสา / มารถสงผานทางส5ออเลกทรอนกส เชน เพลง

และ ซอฟตแวร เปนตน

E-Commerceใหลกคา สามารถตดสนใจหรอดรายละเอยดสนคาไดกอนท�จะซ�อ

3.2.2 สาหรบผประกอบการ • เขาถงลกคาทวโลก5 • เพมยอดขาย5 • ลดตนทน • บนอนเทอรเนตผประกอบการรายยอยมโอกาสในการแขงขนเทาเทยมกบผประกอบการราย

ใหญ • ลดภาระสนคาคงคลง • ใหบรการและทาการตลาดตอลกคารายบคคลได • สถานท5ตงของบรษทไมเปนขอจากดในการดาเนนกจการ/ • เพมประสทธภาพในการขายและการทางานภายในสานกงานโดยนาระบบสานกงานอตโนมต5

(Office Automation) มาใช



E-commerce เปนชองทางในการตดตอส�อสารระหวางภายในองคกรธรกจ และล กคา 3.2.3 สาหรบผผลต

• เพมชองทางในการจดจาหนายมากขน5 / • เปดตลาดใหม • เพ5มความสมพนธกบลกคา • ลดคาใชจายและความผดพลาดในเร5องขอมลการซอขาย / • เพมประสทธภาพในการผลต5 • ลดภาระสนคาคงคลง



E-Commerce นาเสนอรายละเอยดของสนคาของผผลตได 3.3 ประเภทของพาณชยอเลกทรอนกส พาณชยอเลกทรอนกสสามารถจดประเภทของการดาเนนธรกจออกเปน 3 รปแบบ คอ

3.3.1 Business-to-Business (B2B) คอ การทาธรกรรมระหวางองคกรธรกจดวยกนเอง เพ5อการคาขาย การจดการ การผลตหรอวตถดบ เชน การสงซอสนคาสาหรบหางสรรพสนคาจากผผลต 5 / หรอการสงซอชนสวนท5ใชในงานอตสาหกรรม เปนตน5 / / ตวอยางการดาเนนงานในประเทศไทย ไดแก ระบบการนาเขาและสงออกระหวางคคาโดยใชอดไอ (EDI) ผานกรมศลกากร หรอการตดตอธรกจระหวาง สานกงานใหญและตวแทนจาหนายผานอนเทอรเนต ระบบ B2B นทาใหผประกอบการสามารถลด/ตนทนไดอยางเปนท5นาพอใจ



ตวอยางเวบไซตระหวางธรกจกบธรกจ (B2B)

3.3.2 Business-to-Consumer (B2C) คอ การทาธรกรรมระหวางผปร ะกอบการกบผบรโภคโดยตรง เปนการซอขายตามปกต/ เพยงแตใชส5ออนเทอรเนตเขามาแทน เปนการเปดโอกาสใหผประกอบการทกประเภทสามารถเรมหรอขยายฐานธรกจไดอยางกวางขวางทวโลก5 5

ตวอยางเวบไซต B2C การจาหนายตFวเคร�องบนใหแกลกคาผานระบบอนเตอรเนต



3.3.3 Business-to-Government (B2G) คอ การทาธรกรรมระหวางภาคธรกจกบภาครฐ สวนใหญจะ เปนการจดซอจดจางของภาครฐ/ โดยเฉพาะอยางยงในประเทศท5รฐบาลมการนาเอาเทคโนโลย 5สารสนเทศมาใชอยางแพรหลาย เชนกระทรวงกลาโหมของสหรฐอเมรกาจะทาการประกาศและจดซอ /ครภณฑโดยใชระบบอดไอ ผท5สนใจจะคาขายดวยนนตองสามารถใชระบบอดไอในการร/ บสงขอมลได

2.3.4 Customer-to-Customer (C2C) คอ การทาธรกรรมระหวางผบรโภคและผบรโภค นาสนคาและบรการมานาเสนอขายทางระบบอนเตอรเนตโดยผานทางเวบไซตท5ใหบรการแบบ C2C เชน www.tarad.com , www.taradhatyai.com, และ Thaisecondhand.com เปนตน



ตวอยางเวบไซตประเภท C2C

3.4 โครงสรางพ�นฐานของพาณชยอเลกทรอนกส พาณชยอเลกทรอนกสจะสมบรณไดตองประกอบดวยโครงสรางพนฐานท5เหมาะสม/ และองคประกอบ

หลกท5ครบถวน โดยในสวนของโครงสรางพนฐานประกอบดวย / 2.4.1 Telecommunication Infrastructure: โครงสรางพนฐานท/ างโทรคมนาคม ควรมอยางเพยงพอและทวถงในราคาท5ยอมรบได5 เพ5อใหการใชงานสามารถกระจายออกไปไดทวประเทศ เชน โทรศพท 5 ระบบวงจรเชา ใยแกวนาแสง และระบบไรสาย เปนตน 2.4.2 Internet Infrastructure: โครงสรางพนฐานทางอนเทอรเนต/ โดยการใชบรการจากผใหบรการอนเทอรเนต (ISP) ทงท5เปนการใชบรการแบบสวนบคคลและแบบองคกร/ ทงท5เปนระบบหมน/โทรศพทผานโมเดมของเคร5องคอมพวเตอรสวนบคคล (Dial Up Service) หรอแบบเชาสายส5อสาร (Leased Line) เพ5อใหสมาชกภายในองคกรใชรวมกนผานเครอขายขององคกรเอง 2.4.3 Internet Software and Tools: ภาษาท5ใชในการเขยนโปรแกรมสาหรบใชบนอนเทอรเนต เชน HTML, Java, ASP , และ DHTML เปนตน



องคประกอบหลกอ5น ๆ ไดแก

• ตองมเวบไซตเปนของตนเอง • เนอหาภายในเวบไซตชดเจนในเร5องวตถประสงคในการขายสนคา/ /บรการ • ออกแบบเวบไซตใหใชงานไดงายและเขาถงไดอยางรวดเรว • มความปลอดภยในการสงซอสนคาของลกคา5 / สามารถปองกนผบกรกไมใหเขามาแกไขหรอ

ทาลายขอมล • สรางความเช5อมนใหกบลกคาในการสงซอสนคา5 5 / /บรการ วาจะไดรบสนคา /บรการแนนอน และ

ถาหากชาระเงนดวยบตรเครดต ขอมลจะไมถกนาไปใชในการหาผลประโยชนอ5น • มทางเลอกในการชาระคาสนคา /บรการ ใหกบลกคาหลายๆ ทาง เชน เงนสด บตรเครดต เชคเงน

สด ธนาณต หรอพสดเกบเงนปลายทาง เปนตน • จดสงสนคา /บรการใหถงมอลกคาดวยความรวดเรว ระมดระวง และตรงตอเวลา • มทางเลอกในการจดสงสนคาใหกบลกคาไดหลายๆทาง (คานงถงความเหมาะสมและคาใชจาย

ในการจดสงดวย ) ซอฟตแวรสาหรบการทาธรกจ เม5อมการทาเวบไซตแลวควรใชใหเกดประโยชนสงสด เชน เช5อมตอ ใหครบวงจรทงระบบการชาระเงน การนาขอมลมาใชกบระบบภายในสานกงาน/ (Back Office) การจดการสนคาคงคลง การสงซอสนคา และระบบการจดสง5 / เปนตน

ระบบการชาระเงน เปนสวนหน�งของระบบ E-commerce ท�องคกรธรกจใหความสาคญ และเปนอปสรรค

เน�องจากลกคายงขาดความเช�อม�น



3.5 ลกษณะธรกจท�พบบนอนเทอรเนตในปจจบน ธรกจบนอนเทอรเนตท5พบในปจจบนมมากมาย เม5อสารวจจากกลมตวอย างแลวสามารถจดแบงเปน

หมวดหมไดดงน / 3.5.1 ธรกจการส�อสาร เปนธรกจท5มการประยกตใชอนเทอรเนตกบธรกจส5อสาร เชน การใช e-Mail การโทรศพทผานทางอนเทอรเนตทาใหเสยคาใชจายนอยกวาโทรศพททางไกลธรรมดา และการใชอนเทอรเนตเพ5อการประชมทางไกล เปนตน 3.5.2 ธรกจขอมลออนไลน เปนธรกจท5นาเอาขาวสารหรอบทความของตนเขาสเครอขาย อนเทอรเนตสาหรบใหผสนใจไดเรยกใช ซ5 งปจจบนยงใหบรการฟร เชน เครอวฏจกร บรษทคแขง จากด(มหาชน) เปนตน 3.5.3 ธรกจโฆษณาบน World Wide Web เปนธรกจการโฆษณาท5ใชโฮมเพจเปนส5อในการประชาสมพนธ เพราะสามารถสงขอมลไปถงผบรโภคจานวนมากไดอยางรวดเรว และผบรโภคสามารถเปดดขอมลเกยวกบสนคาหรอบรการตามความตองการไดทางอนเทอรเนต5 ทาใหเกดธรกจ ใหมขนมาคอ บรษทรบทาโฆษณาทางอนเท / อรเนต 3.5.4 ธรกจซ�อและจดสงสนคาทางอนเทอรเนต เปนการขายสนคาหลายชนดท5อยในรปส5อดจทล เชน โปรแกรมคอมพวเตอร เพลง วดโอ ซ5 งเหมาะกบการขายผานเครอขายอนเทอรเนตเพราะสามารถ ทดลองตวอยางได และยงสามารถจดสงสนคาผานอนเทอรเนตโดยกา รดาวนโหลด ซ5 งจะชวยใหลกคาไดรบสนคาในเวลาอนรวดเรว และประหยดคาใชจายในการจดสงทางไปรษณย 3.5.5 ธรกจการศกษาทางไกล เปนการลงทะเบยนการศกษาโดยผเรยนสามารถศกษาอยท5บานของตนเองได และนบเปนธรกจท5มอนาคต หากสามารถสรางหลกสตรท5ตอบสนองความตองการของผบรโภคและเหมาะสมกบความสามารถทางเทคโนโลย และคดคาใชจายไมแพงเกนไปนก ในประเทศ ไทยไดมผนามาใชแลว เชน โครงการหลกสตรปรญญาโทบรหารธรกจ ของมหาวทยาลยอสสมชญ (เอแบค) ท5รวมมอกบมหาวทยาลยจากประเทศสหรฐอเมรกา เปนตน 3.5.6 ธรกจการคาอเลกทรอนกส หรอ Electronic Data Interchange (EDI) เปนระบบการคาแบบออนไลนระหวางธรกจหน5งกบอกธรกจหน5ง หรอหลายๆ ธรกจ เปนการเปล5ยนรปแบบการคาบนเอกสารสการคาดวยการสงขอมลผานทางระบบคอมพวเตอร ทาใหประหยดเวลาและคาใชจาย ในการออกแบบเอกสาร สวนใหญคอกลมธรกจผผลต ผนาเขาและผสงออก ธนาคาร ธรกจประกนภย โรงพยาบาล และหางสรรพสนคา เปนตน 3.5.7 ธรกจซ�อขายหนผานอนเทอรเนต เปนธรกจท5ใหบรการขอมลเกยวกบหลกทรพย 5 พรอมทงใหขอคดเหนและคาแนะนาด/ านการลงทนแกนกลงทนในแตละวน หรอขอมลของแตละกจการท5เขามาระดมเงนทนในตลาดหลกทรพย



3.5.8 ธรกจการเงนอเลกทรอนก ส เปนธรกจของส5ออเลกทรอนกสท5ชวยในการจบจายซอสนคาและ /บรการไดอยางสะดวกสบายโดยการใชบตรเอทเอม บตรเครดต บตรสมารทการด ซอสนคาผาน/ เครอขายอนเทอรเนต ซ5 งเขาสลกษณะของการเงนอเลกทรอนกสท5ทนสมย 3.5.9 ธรกจท�วไปท�มการใหบรการหลงการขาย บรษททวไปสามารถตดตอใหบรการหลงการขาย5 โดยเฉพาะอยางยงในดานการใหคาปรกษาและตอบขอซกถามไดทวโลก 5 5 คาถามท5มผถามบอยๆ กควรจะรวบรวมเขามาไวในอนเทอรเนตใหลกคาเขามาหาคาตอบเองได แมแตเวลาท5ผเช5ยวชาญไมอยในท5 ทางาน ลกคากสามารถทงคาถามเอาไวเพ5อใหผเช5ยวชาญตอบในภายหลงได / 3.5.10 ธรกจการพมพ ◌ การจดทาเอกสารและสงพมพตางๆ 5 ไมวาจะเปนเ อกสารท5จดทาขนเปนการ/ภายใน หรอหนงสอพมพ และวารสารตางๆ ลวนใชอนเทอรเนตไดทงสน ในขณะน/ / / ประเทศไทยกมหนงสอพมพและนตยสารท5ดาเนนการจดพมพผานอนเทอรเนตแลวดวยเชนกน 3.5.11 ธรกจอสงหารมทรพย ในสหรฐอเมรกาและประเทศตางๆ ไดมการนาเอาอนเทอรเนตมาใชในการซอขายอสงหารมทรพย/ แมแตในประเทศไทยเองกมการโฆษณาขายท5พกอาศย ท5ดนโดยผาน อนเทอรเนต ซ5 งผสนใจอาจเรยกดภาพทงภายในและภายนอกอาคาร/ ถาไมสนใจจากภาพท5เหนกจะได ไมตองเสยเวลาไปดของจรง และยงสามารถตดตอส5อสาร ตก ลงราคา หรอตกลงซอขายผานทาง/ อนเทอรเนตไดอยางสะดวก 3.5.12 ธรกจศนยการคาอนเทอรเนต (Cybermall) เปนธรกจการซอขายสนคาและบรการผาน /เครอขายอนเทอรเนต โดยท5ผซอสามารถเลอกซอจากการศกษาขอมลรายละเอยดของสนคาท5ไดรบ/ /การรวบรวมเอาไว ไมวาจะเปนขอมลภาพของสนคาท5ชดเจนสวยงาม มรายละเอยดของสนคาท5ครบ ถวย ตลอดจนคณสมบตและราคา รวมทงการจดสง/ ซ5 งกาลงไดรบความนยมสงในตางประเทศ ท5มา : อารย มยงผล , ปจจยท5มผลตอแรงจงใจในการตดสนใจซอสนคาและบรการผานระบบเครอขาย /อนเทอรเนต ( http://www.ecommerce.or.th/doc/outsources/chap2.pdf)



วธสอนและกจกรรมการเรยนการสอนประจาบท 1. เกรนเขาสบทเรยน5 2. อธบายเนอหาในบทท5 / 3 พาณชยอเลกทรอนกสเบองตน/ 3. ถาม- ตอบกบนกศกษาเพ5อสรางบรรยากาศการเรยนการสอน 4. ผสอนสรปเนอหาเพมเตม/ 5 5. นกศกษาทาแบบฝกหดเปนการบาน

ส�อการเรยนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. แผนใสธรกจบนอนเทอรเนต

การวดผลประเมนผล 1. ตอบคาถามไดอยางถกตอง 80 % 2. ทาแบบฝกหดไดถกตองทกขอ

แบบฝกหดทายบท 1. บอกความหมายของพาณชยอเลกทรอนกสพอสงเขป 2. บอกประโยชนของพาณชยอเลกทรอนกสทง / 3 ดาน (สาหรบผบรโภค, สาหรบผประกอบการ,

สาหรบผผลต) 3. อธบายประเภทของพาณชยอเลกทรอนกสทง / 3 รปแบบ 4. ยกตวอยางประเภทของพาณชยอเลกทรอนกสทง / 3 รปแบบ 5. อธบายโครงสรางพนฐานของพาณชยอเลกทรอนก/ 6. ศกษาเวบไซตดงตอไปน / เพ5อวเคราะหลกษณะธรกจบนอนเทอรเนต จะปรบปรงเวบไซตอยางไรให

เปนท5พงพอใจแกกลมเปาหมาย 6.1 http://www.toyota.co.th 6.2 http://rd.go.th 6.3 http://dokya.net 6.4 http://www.scb.co.th 6.5 http://www.thaipbs.or.th

Chapter 3

Documents

Transcript of Chapter 3