บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรองการบรณาการสาระและมาตรฐานการเรยนรชวงชนท 3 สาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพอใหบรรลวตถประสงคการวจยครงน ผวจยจะนาเสนอดวยการศกษาวเคราะห แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของดงตอไปน การจดการเรยนการสอนอสลามศกษา การเรยนรอสลามศกษา เปนสงจาเปนสาหรบมสลมทกคน เพราะอสลามเปนศาสนาและแนวทางการดารงชวตดวยการนาพามนษยไปสวธการปฏบตทถกตองโดยการเรยกรองใหกระทาความดละเวนความชว ทงนเพอใหเกดความรกใครระหวางมนษยดวยกน ขจดความบาดหมางหรอความเปนศตรตอกน นอกจากนน คนทเรยนรและเขาใจถงหลกการอสลามอยางถองแท จะดารงชวตดวยความสนตสข ไมมการเอารดเอาเปรยบเบยดเบยนซงกนและกน การเรยนรอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใตสวนใหญมาจากสถาบนศกษาปอเนาะทมประวตความเปนมาอนยาวนานหรอสามารถกลาวไดวา ปอเนาะเปนประตแหงแรกของอสลามศกษา แตการดาเนนการจดการเรยนการสอนของโตะครในสมยกอน ป พ.ศ. 2500 รฐไมคอยใหความสาคญมากนก

เมอปอเนาะไดเปลยนแปลงมาเปนโรงเรยน การบรหารการจดการ การดาเนนการเรยนการสอน จะตองเปลยนแปลงไปดวย เพอใหสอดคลองกบสภาพการจดการเรยนการสอนโดยกาหนดรปแบบอยางชดเจน การพฒนาปอเนาะเปนโรงเรยนในสามจงหวดชายแดนภาคใต ม 2 ระยะดวยกน คอ การพฒนาปอเนาะเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลาม และการพฒนาโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลาม เปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม รายละเอยดดงตอไปน การพฒนาปอเนาะสโรงเรยนราษฏรสอนศาสนาอสลาม

คาวา “ ปอเนาะ” ตามความเขาใจของมสลมในจงหวดชายแดนภาคใต คอ สถานศกษาหรอสถานทอบรมจรยธรรมอสลามและปฏบตศาสนกจของชาวไทยมสลม มผรทเรยกวา “โตะคร” คอยดแลหรอเปนผนาในการอบรมและสงสอนหลกศาสนาใหกบเยาวชนหรอผ ประสงคจะเรยนรเรองศาสนาเพอปฏบตศาสนกจประจาวนใหถกตองตามหลกการของศาสนา

20

21

Mohamad Zamberi A. Malek (1994 : 94) กลาววา การศกษาในรปแบบปอเนาะไดเรมขนพรอม ๆ กบการเขามาของศาสนาอสลามในดนแดนมลาย และการแพรขยายของปอเนาะในดนแดนแถบนพฒนาไปพรอม ๆ กบการศกษาอสลาม แตการจดการศกษาหรอการจดตงปอเนาะในสมยนนยงไมเปนทประจกษชด การพฒนาปอเนาะ เปนโรงเรยนเกดขน เนองจากรฐบาลเหนวาปอเนาะเปนสถาบนจดการเรยนการสอนดานศาสนาอยางเดยว กลาวคอ ผเรยนจะเรยนรเกยวกบ วชาอลกรอานและอรรถาธบาย หลกศรทธา ศาสนบญญต ไวยากรณอาหรบ เหลานเปนตน การเรยนรวชาศาสนาอยางเดยว ทาใหผเรยนขาดความรทางดานสามญและอาชพเพอหางานในการประกอบอาชพ จากสภาพดงกลาว นอาเรฟ ระเดนอาหมด (มปป. 47) กลาววา สภาพการจดการศกษาในลกษณะของ “ ปอเนาะ” กอนป พ.ศ. 2504 นน คณะกรรมไดพจารณาเหนวาการศกษาในรปแบบของ “ ปอเนาะ” ไมสอดคลองกบสภาพทางการศกษาตามแผนปจจบน จงมมตใหสถานศกษาปอเนาะจดทะเบยนเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลาม

นอกจากนน กลมงานนเทศการศกษาเอกชน ประจาเขตการศกษา 2, (2537 : 1) บนทกวา เมอป พ.ศ. 2501 กระทรวงศกษาธการมแผนการพฒนาการศกษาทวประเทศและไดพจารณาวาการจดการเรยนการสอนแบบปอเนาะเปนทไมยอมรบของสงคม จงไดมการประชมสมมนาหาแนวทางในการพฒนาและปรบปรงปอเนาะในจงหวดชายแดนภาคใตขน เปน ครงแรก ระหวางวนท 12 – 17 พฤศจกายน 2503 โดยภาคการศกษา 2 เปนเจาภาพในการจดการประชมสมมนา โดยมวตถประสงคดงน

1. เพอใหปอเนาะจดทะเบยนอนหมายถงการยอมรบแนวทางการปรบปรงการศกษาในปอเนาะ

2. เพอปรบปรงอาคารสถานทและบรเวณ จดทาถนนเขาสปอเนาะ จดทาปายชอปอเนาะ

3. ปรบปรงการเรยนการสอน หมายถง จดสอนใหเปนชน จดสอนภาษาไทยและจดสอนวชาชพ ตามความตองการและความพรอม

4. จดใหมการประเมนผลการสอนชนตวประโยค ทางกระทรวงศกษาธการจะมอบหมายใหจงหวดและเขตดาเนนการ

หลงจากนน ปอเนาะไดรบการพฒนาจากกระทรวงศกษาธการในฐานะหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง การพฒนาดงกลาวไดดาเนนการตามแผนพฒนาการศกษาแหงชาต ซงแบงเปนระยะๆ ดงท สานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 12 ( 2548 : 2) ไดสรปไววา

22

1. ชวงเรมตนของแผนพฒนาการศกษาระยะท 1 (พ.ศ. 2504 – 2509) ชวงน เนนการจดการกบปอเนาะทกระจดกระจาย ขาดสถตทแนนอน ใหมการจดระเบยบปอเนาะ โดยป 2504 ไดออกระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการปรบปรงสงเสรมปอเนาะ พ.ศ. 2504 วางแนวทางปรบปรงอาคารและสถานทสอน ปรบปรงหลกสตรการสอนใหเปนสดสวน เปนชน มการสอนภาษาไทย สอนวชาชพ และมการวดผล มการประชาสมพนธใหโตะครเหนเจตนาดของกระทรวงศกษาธการ

หลงจากรฐมการจดระเบยบปอเนาะในป พ.ศ. 2504 ปรากฏวาปอเนาะทไมแปรสภาพเปนโรงเรยนไดเพมจานวนมากขน จงทาใหรฐเกดความหวาดระแวงในดานความมนคงตอชาตบานเมอง ดงท วนจ สงขรตน (2544 : 168-169) ไดกลาววา ปอเนาะไดเพมจานวนมากขนไมเฉพาะในภาคการศกษา 2 (จงหวดปตตาน ยะลา นราธวาส) แตยงขยายไปถงภาคการศกษา 3 และ 4 (จงหวดสงขลา พทลง นครศรธรรมราช ตรง กระบ พงงาและระนอง) การเพมจานวน รฐไมสามารถควบคมและดแลมาตรฐานของปอเนาะใหเปนแนวเดยวกน อาจทาใหเกดปญหาดานความมนคงปลอดภยตอประเทศชาต ดงนน สภาความมนคงแหงชาตโดยมตในคราวประชม เมอวนท 20 พฤษภาคม 2509 เหนควรเสนอแนะคณะรฐมนตรเพอเหนชอบขอเสนอแนะเกยวกบปอเนาะไวดงน

(1.) หามตงปอเนาะขนมาใหม หากมผฝาฝนจะตองถกลงโทษ (2.) ปอเนาะทกอตงอยแลวบงคบใหขออนญาตและจดทะเบยนเสยภายใน 6 เดอน (3.) ใหแปรสภาพปอเนาะเปนโรงเรยนราษฎร โดยดาเนนการเปนขน ๆ ในเวลา

แนนอนและควรใหสาเรจผลภายใน 3-5 ป โดยใหกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงศกษาธการพจารณารวมกน ในทองถนทจะปฏบตการไดโดยแนนอนใหเรวทสด ถงแมวามตรฐมนตรไมเหนชอบหรออนญาตใหจดตงปอเนาะขนมาใหมตามทไดประกาศ เนองจากปอเนาะมใชเปนวถชวตของมสลมในสามจงหวดชายแดนภาคใตอยางเดยว แตเปนสถานทสาคญในการถายทอดความรตอเยาวชนหรอผประสงคเรยนรเกยวกบหลกการศาสนา อกดวย ดงนนปอเนาะจงยงมการกอตงหรอดาเนนการเรยนการสอนตามปกต

เมอเหตการณไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใตไดเรมเกดขนใหมอกครงในป พ.ศ. 2547 และไดทวความรนแรงขนเรอย ๆ จนในทสดกลายเปนปญหาระดบชาต โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามและสถาบนศกษาปอเนาะ ไดถกมองจากเจาหนาทของรฐวาเปนสถานศกษาทบมเพาะความคดบอนทาลายความมนคงของชาตบานเมองหรอเปนแหลงซกซอนผไมหวงดทจะทาลายประเทศชาต ผลกระทบของความไมสงบในครงน ทาใหปอเนาะทไมจดทะเบยนหลงจาก ป พ.ศ. 2509 ทขาดการควบคมดแล และสนใจจากกระทรวงศกษาธการ ไดเปดโอกาสใหมาจดทะเบยน อกครงในป พ.ศ. 2548 เพอใหถกตองตามกฎหมายหรอระเบยบการศกษาของประเทศชาต สวน

23

โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใตใชวธการใหหนวยงานทรบผดชอบดแลอยางใกลชดในการจดการเรยนการสอน

2. ชวงแผนพฒนาการศกษาระยะท 2 ( พ.ศ. 2510 – 2514) ไดมการปรบปรงการเรยนการสอนไปอกชนหนง คอปรบปรงปอเนาะใหเปนระดบมาตรฐาน และมการแปรสภาพปอเนาะทจดทะเบยนเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลาม ซงไดเปนจดเรมตนของการใหการสนบสนนควบคไปกบการปรบปรงและพฒนาคณภาพการศกษาในโรงเรยนประเภทน โดยจดใหมอาคารเรยนเปนเอกเทศ มการสอนวชาสามญระดบประถมศกษาปท 5,6 และ 7 ควบคกบวชาศาสนาอสลาม (สานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 12 ,2548 : 2)

3. ชวงแผนพฒนาการศกษา ระยะท 3 ( พ.ศ. 2515 – 2519) กระทรวงศกษาธการไดประกาศใชโครงการอดหนนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลาม พ.ศ. 2513 โดยปอเนาะทแปรสภาพเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามจะไดรบการอดหนนดวยการใหเงน และสงครไปชวยสอนวชาสามญ และอดหนนวสดอปกรณ จนถงสนป 2519 มปอเนาะในเขตการศกษา 2 จดทะเบยนถง 488 โรง (สานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 12 ,2548 : 2)

4. ชวงพฒนาการศกษาระยะท 4 (พ.ศ. 2520 – 2524) ในชวงน ไดมการประกาศใชโครงการอดหนนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามภาคใต พ.ศ. 2520 – 2524 โดยการอดหนนดวยการใหเงน คร อปกรณ และวทยาคารสงเคราะห และมการเปลยนแปลงหลกสตรวชาสามญจากหลกสตรประถมศกษาปท 5,6 และ 7 เปนหลกสตรการศกษาผใหญระดบ 3 – 4 และหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (สานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการ ท 12, 2548:2)

กลาวโดยสรป สาเหตการพฒนาปอเนาะมาเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามเกดขน เพราะรฐตองการจดระบบความมนคงภายในจงหวดชายแดนภาคใตพรอมกบพฒนาการจดการเรยนการสอนในสถาบนศกษาปอเนาะใหเปนระบบ มมาตรฐานเปนแนวเดยวกน ตลอดจนตองการจะพฒนาผเรยนใหมคณภาพในดานการศกษามากยงขน จงดาเนนการสนบสนนงบประมาณ ครผสอน สอการเรยนการสอนและอาคารสถานท เพอใหผเรยนสามารถเรยนรดานศาสนา สามญ และวชาชพพรอมๆ กน

การพฒนาโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม หลงจากรฐไดพฒนาปอเนาะเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามดวยการ สนบสนนงบประมาณ บคลากรและวสดอปกรณตางๆ ตามทกลาวขางตน รฐไดมนโยบายในการพฒนาโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามเพอสอดคลองกบ

24

พระราชบญญตของโรงเรยนเอกชน ซงมการพฒนาการออกเปน 3 ชวงดวยกน คอ ชวงแผนพฒนาการศกษา ระยะท 5 , 6 และ 7 นอาเรฟ ระเดนอาหมด ( มปป: 48) ไดสรปประเดนนวา 1. ชวงแผนพฒนาการศกษาระยะท 5 (พ.ศ. 2525 - 2529)ไดมการปรบปรง สงเสรมโรงเรยน เพอใหโรงเรยนสามารถสอนวชาสามญไดอยางมคณภาพ และใหโรงเรยนปลกฝงจรยธรรมคณธรรมแกนกเรยนโดยยงคงใหการอดหนนดานการเงน บคลากร วสดอปกรณ และวทยาคารสงเคราะหเหมอนเดม และในป 2525 ไดมการประกาศใชพระราชบญญตโรงเรยนเอกชนพทธศกราช 2525 และไดเปลยนชอตาแหนงเจาของโรงเรยน เปนผรบใบอนญาต ในป 2524 มการเปดสอนหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พ.ศ. 2525

2. ชวงแผนพฒนาการศกษาระยะท 6 ( พ.ศ. 2530 -2534) มแนวโนมพฒนาขนจานวนนกเรยนและครวชาสามญเพมขน แตประเภทสอนศาสนาอยางเดยวลดลง อาคารสถานทคณภาพการศกษาไดรบการพฒนาขน รฐไดทาเกณฑรบรองมาตรฐานโรงเรยนเอกชน ตามมาตรา 15 (2) ประเภทการศกษานอกโรงเรยน เปนโรงเรยนมาตรา 15 (1) ประเภทสามญ แหงพระราชบญญตโรงเรยนเอกชน พ.ศ. 2525 โดยรฐยงคงใหการอดหนนในดานการเงน บคลากร อปกรณการสอน และวทยาคารสงเคราะห และใหโรงเรยนทเปดสอนตามหลกสตรการศกษาผใหญ ระดบ 4 เปลยนมาสอนตามหลกสตรการศกษานอกโรงเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2530 แทน

3. ชวงแผนพฒนาการศกษา ระยะท 7 (พ.ศ. 2535 – 2539) รฐไดเปลยนวธการใหการอดหนน โดยแบงโรงเรยนเปน 2 ประเภท

(1.) ประเภทมาตรา 15 (2) ไดแกโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามทจดการศกษาตามหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ จดเปนรปการศกษานอกโรงเรยน รฐยงคงใหการอดหนนดานเงน บคลากร และวสดอปกรณ

(2.) ประเภทมาตรา 15 (1) ไดแกโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามทเปลยนสภาพจากโรงเรยนประเภท 15 (2) เปนโรงเรยนทจดการศกษาตามหลกสตรของกระทรวง ศกษาธการจดเปนรปแบบการศกษาในระบบโรงเรยน ประเภท 15 (1) โดยคดอตราสวนครตอนกเรยน 1 : 25 และจายเงนอดหนนจากรายหวนกเรยน

ขอมลขางตน สามารถสรปไดวาการพฒนาปอเนาะเปนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามและตอมาไดเปลยนมาเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามนน จะเหนไดวาเปนเรองทตองใชความพยายามอยางมากสาหรบกระทรวงศกษาธการทจะเปลยนแปลงแนวคดโตะครทเคยสอนจากปอเนาะเปลยนเปนโรงเรยน เนองจากการเรยนการสอนในปอเนาะดงเดม มไดเขยนหลกสตรเปนลายลกษณอกษร ไมมชนเรยน และไมมการวดและประเมนผลเหมอนกบโรงเรยน

25

ดงทกลาวมาแลวขางตน เมอมาเปนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สงเหลานนปรากฏอยางชดเจน และเปนระบบในทกดาน เชน ดานการบรหารและจดการ ดานวชาการ ดานหลกสตรและดานบคลากร ปจจบนนโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม สามารถดาเนนการจดการเรยนการสอนใกลเคยงกบโรงเรยนของรฐในทกรปแบบ อยางไรกตาม หากมการพฒนามากกวาน โดยเฉพาะดานวชาการและหลกสตร จะทาใหมาตรฐานเทาเทยมกนกบโรงเรยนของรฐ

ววฒนาการหลกสตรอสลามศกษาในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม โรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามจงหวดชายแดนภาคใตไดพฒนามาจากปอเนาะ ซงเปนสถานศกษาทจดการเรยนการสอนตามอธยาศยและขาดการดแลจากรฐ เมอปอเนาะไดพฒนามาเปนโรงเรยนใน ป พ.ศ. 2504 รฐไดมนโยบายทจะพฒนาการเรยนการสอนในสถาบนศกษาดงกลาว คอใหมหลกสตรในการดาเนนการเรยนการสอน และมการวดผลและประเมนผลอยางเปนระบบตามระเบยบการศกษาของกระทรวงศกษาธการ

ปอเนาะทแปรสภาพมาเปนโรงเรยน นอกจากจะตองสอนศาสนาอสลามแลวยงจะตองสอนวชาสามญและวชาชพควบคไปดวย หรอในทานองทวาสถานศกษาดงกลาวจะตองจดการเรยนการสอนโดยใช 2 หลกสตร คอหลกสตรสามญ และหลกสตรศาสนา การจดการเรยนการสอนในชวงแรกๆ รฐไดมาดแลปอเนาะทไดแปรสภาพมาเปนโรงเรยน ซงอยภายใตการกากบดแลของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน (สช) ไดกาหนดใหสอนวชาภาษาไทยและสงคมศกษาควบควชาศาสนาเปนความรเบองตน

สวนหลกสตรอสลามศกษาทดาเนนการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต มแหลงหรอตนกาเนดของหลกสตรมาจาก 3 แหงดวยกน

1. มาจากโรงเรยนของแตละแหง 2. มาจากสมาคมโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม 3. มาจากความรวมมอกนระหวางผบรหารโรงเรยนกบสานกพฒนาการศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2 ( Ibrahem Narongraksakhet , 2003 : 12 ) เมอการเรยนการสอนไดพฒนาและมการเปลยนแปลงไป ทาใหหลกสตรทใชใน

การเรยนการสอน จะตองมการพฒนาและเปลยนแปลงไปดวย ทงน เพอใหสอดคลองกบระเบยบการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ฉะนน การปรบปรงและพฒนาหลกสตรโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ในสามจงหวดชายแดนภาคใต นบวาเปนประเดนสาคญในการพฒนาการเรยนการ

26

สอนเปนอยางยง คอจากการเรยนทไมมหลกสตรเปนลายลกษณอกษร มาเปนระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยการปรบปรงสงเสรมปอเนาะในภาคศกษา 2 พทธศกราช 2504 หลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2513 หลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2523 หลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2535 หลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2540 และหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2546 รายละเอยดดงตอไปน

ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการปรบปรงสงเสรมปอเนาะในเขตภาคการศกษา 2 พทธศกราช 2504 ภาพประกอบท 7 : รายวชาและชวโมงระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการปรบปรงสงเสรม

ปอเนาะในเขตภาคการศกษา 2 พทธศกราช 2504

วชา ชวโมง/สปดาห วชาศาสนา ภาษาไทย วชาชพ

27 4 4

รวม 35 ทมา : กระทรวงศกษาธการ, 2504 :11

การเรยนการสอนอสลามศกษา ตามหลกสตรน แบงออกเปน 3 ระดบ คอ 1.ระดบอบตดาอยะห (มธยมศกษาตอนตน) 4 ป 2 ระดบมตะวซซเฏาะฮ (มธยมศกษาตอนกลาง) 3 ป 3. ระดบซานาวยะฮ (มธยมศกษาตอนปลาย) 2 ป

หลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2513 ระดบชนตน (อบตดาอยะห) หลกสตรวชาศาสนาอสลามระดบชนตน (อบตดาอยะห) น เปนหลกสตรทใชสาหรบนกเรยนโรงเรยนราษฎรสอนศาสนาอสลามในภาคการศกษา 2 ซงโรงเรยนดงกลาวรบนกเรยนทไดผานการศกษาภาคบงคบ ตามพระราชบญญตประถมศกษาแลว มเวลาเรยน 4 ป

27

ภาพประกอบท 8 : เวลาเรยนและรายวชาตามหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2513

วชา

รวมเวลาเรยนใน 1 สปดาห

หมายเหต

ประถม ปท1

ประถม ปท2

ประถม ปท3

ประถม ปท4

หมวดภาษา เขยน อาน คด เรยงความ สนทนา หลกภาษา หมวดศาสนา หลกการศาสนา (เตาฮด) ศาสนบญญต (ฟกฮ) ศลธรรม (อคลาก) พระวจน (ฮาดษ) ศาสนประวต บรรยายคมภรกรอาน (ตฟซร) อานกรอาน,ตจวด

2 ชม. 3 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 2 ชม.

-

3 ชม. 3 ชม. 2 ชม.

- 2 ชม.

- 5 ชม.

1 ชม. 2 ชม. 1 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 4 ชม.

2 ชม. 3 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 3 ชม.

1 ชม. 2 ชม. 1 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 4 ชม.

2 ชม. 3 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 1ชม. 2 ชม. 3 ชม.

1 ชม. 2 ชม. 1 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 4 ชม.

2 ชม. 3 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 1 ชม. 2 ชม. 3 ชม.

รวม

25 ชม.

25 ชม.

25 ชม.

25 ชม.

ทมา : ศนยพฒนาการศกษา ภาคศกษา 2, 2513. : ไมปรากฏหนาทพมพ การจดการเรยนการสอนตามหลกสตรนใชเวลาเรยน 4 ป

28

หลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) พทธศกราช 2523

การศกษาตามหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) เปนการศกษาทมงใหผเรยนมความรความสามารถขนพนฐานเกยวกบภาษาอาหรบ และหลกการของศาสนาอสลามสามารถปฏบตศาสนกจตามศาสนบญญตไดถกตอง มความสานกในความรบผดชอบตอหนาทของตนทมตอพระองคอลเลาะฮ (ซ.บ.) ตอบรรดาศาสดา ตอเพอนมนษย ตอตนเอง และตามหลกการของอสลาม โดยยดหลกความสนตสข ความเสมอภาพและภราดรภาพเปนทต ง ทงนเพอเปนพลเมองดของประเทศชาต หลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตาวซซเตาะฮ) พทธศกราช 2523

หลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตาวซซเตาะฮ) เปนหลกสตรการศกษาทตอเนองจากหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) เนอหาของหลกสตร มองคประกอบและรปแบบทสมบรณในตวเอง ทงน เพอสนองความตองการของมสลมในภมภาคตางๆ และเปนการสงเสรมใหเปนพลเมองดของชาต หลกสตรอสลามศกษาตอนปลาย (ซานาวยะฮ) พทธศกราช 2523 หลกสตรอสลามศกษาตอนปลาย (ซานาวยะฮ) เปนหลกสตรตอเนองจากหลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตาวซซเตาะฮ) การศกษาในระดบน มความมงหมายทจะฝกอบรมเยาวชนมสลมใหมความร ทกษะ และเจตคตทดตอศาสนาอสลาม อนจาเปนสาหรบการดารงชวตการปฏบตศาสนกจ และมความสามารถทจะสงสอนอบรมผอนตอไปได มพนฐานทจะศกษาตอในระดบอดมศกษาตอไปดวย ลกษณะของหลกสตรทจดไวน มความยดหยนพอเพยงทจะใหนกเรยนเลอกเรยนตามความสามารถ ความถนด และความสนใจของตน

29

ภาพประกอบท 9 : โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) พทธศกราช 2523

หมวดวชา จานวนคาบตอสปดาหตอป

อ.ต. 1 อ.ต. 2 อ.ต. 3 อ.ต. 4

1. หมวดศาสนา กรอาน กจกรรมศาสนา เอกภาพ ศาสนบญญต หลกการอานกรอาน

2. หมวดภาษา ภาษาอาหรบ วากยสมพนธ อกขรวธ อาน เขยน เรยงความ สนทนา คด วรรณคด ภาษามลายหรอกรอาน(ทดแทน)

3. หมวดสงคมศกษา ศาสนประวต จรยธรรม

5 หรอ 8

4 3 3 - - - 2 2 - 3 1 -

3 หรอ –

2 2

5 หรอ 8

4 2 2 -

1 1 2 2 1 2 1 -

3 หรอ –

2 2

4 หรอ 7

4 2 2 1

2 1 2 1 1 2 1 1

3 หรอ –

2 1

4 หรอ 7

4 2 2 1

2 1 2 1 1 2 1 1

3 หรอ – 2 1

รวม 30 30 30 30

ทมา : กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ, มปป. (ค) : 3 การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) พทธศกราช 2523 ใชเวลาเรยน 4 ป

30

ภาพประกอบท 10 :โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตาวซซเตาะฮ) พทธศกราช 2523

หมวดวชา

จานวนเวลาเรยน คาบ/สปดาห

อ.ก. 1 อ.ก. 2 อ.ก. 3

1. หมวดศาสนา กรอาน บรรยายกรอาน วจนธรรม เอกภาพ ศาสนบญญต มรดก

2. หมวดภาษา ภาษาอาหรบ หลกภาษาอาหรบ อาน เรยงความ วรรณคด สานวนโวหาร คด เขยน สนทนา ภาษามลายหรอกรอาน(ทดแทน)

3. หมวดสงคมศกษา ศาสนประวต

4. จรยธรรม

2 หรอ 5

2 2 2 2 1

4 2 2 1 - 1 1 2

3 หรอ –

2 1

2 หรอ 5

2 2 2 2 1

4 2 2 1 1 - 1 2

3 หรอ –

2 1

2 หรอ 5

2 2 2 2 1

4 2 2 1 1 - 1 2

3 หรอ –

2 1

รวม 30 30 30 ทมา : กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ, มปป. (ง) : 3 การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตาวซซเตาะฮ) พทธศกราช 2523 ใชเวลาเรยน 3 ป

31

ภาพประกอบท 11 : โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาตอนปลาย (ซานาวยะฮ) พทธศกราช 2523 กลมวชา

จานวนคาบ/สปดาห/ป

อ.ป. 1 อ.ป. 2 อ.ป. 3

บงคบ เลอก บงคบ เลอก บงคบ เลอก

1. ศาสนา กรอาน วจนธรรม ศาสนบญญต ปรชญา

2. ภาษา ภาษาอาหรบ ภาษามลาย ภาษาองกฤษ

3. สงคมศกษา

4 หรอ 2 2 2 1 6 - - 2

- 2 6 3 10 2 2 5

4 หรอ 2 2 2 - 4 - - 2

- 2 8 4 10 2 2 8

3 หรอ 2 2 2 - 4 - - 3

- 1 7 5 10 2 2 8

รวม

17 หรอ 15 13หรอ 15 30

14 หรอ12 16 หรอ 18 30

14 หรอ 13 16หรอ 17 30

ทมา : กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ, มปป. (จ) : 3 การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษาตอนปลาย (ซานาวยะฮ) พทธศกราช 2523 ใชเวลาเรยน 3 ป หมายเหต โรงเรยนอาจจะจดแผนการเรยนแตละรายวชาออกเปนภาคเรยนได แตจะตองใหมเวลา เรยนในรายวชานน ๆ 2 เทา ของจานวนคาบทกาหนดไวในโครงสรางน

หลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนพทธศกราช 2535

32

หลกสตรอสลามศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2535 เปนหลกสตรทกระทรวงศกษาธการไดปรบปรงจากหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2533) และหลกสตรอสลามศกษา ตอนตน ตอนกลาง ตอนปลายพทธศกราช 2523 สาหรบใชในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม หลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลายพทธศกราช 2535 ระดบมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2535 เปนหลกสตรทกระทรวง ศกษาธการไดปรบปรงจากหลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) และหลกสตรอสลามศกษาตอนตน ตอนกลาง ตอนปลาย พทธศกราช 2523 สาหรบใชในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลาม ทงน เพอใหสองหลกสตรดงกลาวมความสอดคลองกบความตองการของผเรยนและเหมาะสมกบสภาพการเปลยนแปลงของสงคม และกระทรวงศกษาธการไดประกาศใหใชหลกสตรทงสองฉบบนตงแตปการศกษา 2535 เปนตนไป

33

ภาพประกอบท 12 : โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2535

กลมวชา

จานวนคาบตอสปดาหตอภาค

ม. 1 ม. 2 ม. 3

บงคบ เลอก เสร

บงคบ เลอก เสร

บงคบ เลอก เสร

แกน เลอก แกน เลอก แกน เลอก

1. ภาษา 1.1 ภาษาไทย 1.2 ภาษาตางประเทศ 2. วทยาศาสตร - คณตศาสตร 2.1 วทยาศาสตร 2.2 คณตศาสตร 3. สงคมศกษา 4. พฒนาบคลกภาพ 4.1 พลานามย 4.2 ศลปศกษา 5. การงานและอาชพ 5.1 การงาน 5.2 อาชพ 6. ศาสนา 6.1 ศาสนา 6.2 ภาษาอาหรบพนฐาน 6.3 หลกภาษาอาหรบ 6.4 ภาษาถน

4 -

3 3 2

1 1 - -

12 4 - 2

- - - - 2

2 -

2 - - - - -

10

4 -

3 3 2

1 1 - -

12 4 - 2

- - - - 2

2 -

2 - - - - -

10

4 -

3 - 2

1 1 - -

12 4 2 -

- - - - 2

2 -

2 - - - - -

13

32 6 10 32 6 10 29 6 13

รวม 48 48 48

34

กจกรรม จานวนคาบตอสปดาห/ตอภาค

ม. 1 ม. 2 ม. 3 1. กจกรรมตามระเบยบกระทรวงศกษาธการวา ดวยการจด กจกรรมในสถานศกษาสงกด กระทรวงศกษาธการ 1.1 กจกรรมลกเสอ - เนตรนาร หรอ ยวกาชาด หรอ บาเพญประโยชน 1.2 กจกรรมอน ๆ 2. กจกรรมศาสนา 3. กจกรรมแนะแนวหรอกจกรรมแกปญหา หรอกจกรรม พฒนาการเรยนร 4. กจกรรมอสระของผเรยน

1 1 2

1 1

1 1 2

1 1

1 1 2

1 1

รวม 6 6 6

รวมทงสน 54 54 54

ทมา : กระทรวงศกษาธการ, มปป. (ก) : 7 - 8

การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษาพทธศกราช 2535 (ระดบมธยมศกษาตอนตน) ใชเวลาเรยน 3 ป

35

ภาพประกอบท13 : โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2535

กลมวชา

ชน ม.4 – ม. 6 จานวนหนวยการเรยน

บงคบ เลอกเสร แกน เลอก

1. ภาษาไทย 2. สงคมศกษา 3. พลานามย 4. วทยาศาสตร 5. พนฐานวชาอาชพ 6. คณตศาสตร 7. ภาษาตางประเทศ 8. ศลปะ 9. อาชพ 10. ศาสนา รวมจานวนหนวยการเรยน

6 6 3 - - - - - -

3 0

- - 3 6 6 - - - - -

เลอกเรยนรายวชาตาง ๆ อกอยางนอย 45 หนวยการเรยน

45 15

60

ทมา : กระทรวงศกษาธการ, มปป. (ข) : 7

การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2535 (ระดบมธยมศกษาตอนกลาง ใชเวลาเรยน 3 ป) อนง หากนกเรยนเรยนจบหลกสตรอสลามศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2535 สามารถเขาศกษาตอระดบชนซานาวยะฮ ตามหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2523 ได

36

หลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ)พทธศกราช 2540

การศกษาตามหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) พทธศกราช 2540 เปนการศกษาทมงใหผเรยนมความรความสามารถขนพนฐานเกยวกบหลกการศาสนาอสลาม และภาษาอาหรบ สามารถปฏบตศาสนกจตามศาสนบญญตไดถกตอง มความสานกในความรบผดชอบตอหนาทของตนทมตออลลอฮ ตอบรรดาศาสนทต ตอเพอนมนษย ตอตนเอง และตามหลกการของศาสนาอสลาม โดยยดหลกการสนตสข ความเสมอภาค และภราดรภาพเปนทตง ทงน เพออยในสงคมอยางมความสข และเปนพลเมองดของประเทศชาต และเปนประชาชาตทดของโลก หลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตะวซซเฏาะฮ)พทธศกราช 2540

หลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตะวซซเฏาะฮ) พทธศกราช 2540 เปนหลกสตรทตอเนองจากหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ) พทธศกราช 2540 ดงนน หลกสตรน จงไดพฒนาใหผเรยนเปนพลเมองดของสงคม โดยเนนใหมความร ความเขาใจ มทกษะในการปฏบตศาสนกจ มความซอสตยสจรต ยตธรรมและมวนย จงกาหนดกลมวชาศาสนาเปนวชาบงคบแกน และสามารถเลอกเรยนเปนวชาเลอกเสรได และในการจดทาแผนการสอนและกจกรรมตางๆ ไดกาหนดสอดแทรกการสรางคานยม และจรยธรรมไวดวย

37

ภาพประกอบท 14 : โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ)พทธศกราช 2540

กลมวชา

จานวนคาบ/สปดาห/ภาค

อ.ต. 1 อ.ต. 2 อ.ต. 3

บงคบ เลอก เสร

บงคบ เลอก เสร

บงคบ เลอก เสร

แกน เลอก แกน เลอก แกน เลอก

1. กลมศาสนา

2. กลมภาษา ภาษาอาหรบ ภาษามลายหรอ ภาษาตางประเทศ 3. สงคมศกษา

11

4 2 -

- - -

3

ไม นอย กวา

2

11

4 2 -

- - -

3

ไม นอย กวา

2

11

4 2 -

- - -

3

ไม นอย กวา

2

รวมไมนอยกวา 17 3 2 17 3 2 17 3 2 22 22 22

กจกรรมศาสนา 2 2 2

รวมทงหมดไมนอยกวา 24 24 24

ทมา : สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2 รวมกบสานกงานคณะ กรรมการการศกษาเอกชน กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, มปป. : 4

การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2540 ระดบอสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะฮ )ใชเวลาเรยน 3 ป

38

ภาพประกอบท 15: โครงสรางหลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตะวซซเฏาะฮ) พทธศกราช 2540

กลมวชา

จานวนคาบ/สปดาห/ภาค

อ.ก. 1 อ.ก. 2 อ.ก. 3

บงคบ เลอก เสร

บงคบ เลอก เสร

บงคบ เลอก เสร

แกน เลอก แกน เลอก แกน เลอก

1. กลมศาสนา 2. กลมภาษา ภาษาอาหรบ ภาษามลายหรอ ภาษาตางประเทศ 2. สงคมศกษา

10

4 2 -

- - -

3

ไม นอย กวา

3

10

4 2 -

- - -

3

ไม นอย กวา

3

10

4 2 -

- - -

3

ไม นอย กวา

3

รวมไมนอยกวา 16 3 3 16 3 3 16 3 3 22 22 22

กจกรรมศาสนา 2 2 2

รวมทงหมดไมนอยกวา 24 24 24

ทมา : สานกพฒนาการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เขตการศกษา 2 รวมกบสานกงานคณะ กรรมการการศกษาเอกชน กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, มปป. : 7

การจดการเรยนการสอนหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2540 ระดบอสลามศกษาตอนกลาง ( มตะวซซเฏาะฮ )ใชเวลาเรยน 3 ป อนง หากนกเรยนเรยนจบหลกสตรอสลามศกษาตอนกลาง (มตะวซซเฏาะฮ) พทธศกราช 2540 สามารถเขาศกษาตอระดบชน ซานาวยะฮ ตามหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2523 ได

39

ภาพประกอบท 16 : โครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2544

ชวงชน

ประถมศกษา มธยมศกษา ชวงชนท 1

(ป. 1-3) ชวงชนท 2

(ป. 4-6) ชวงชนท 3 (ม. 1-3)

ชวงชนท 4 (ม.4-5)

การศกษาภาคบงคบ การศกษาขนพนฐาน

กลมสาระการเรยนร 8 กลม ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย ภาษาตางประเทศ

• • • •

• • • •

• • • •

• • • •

กจกรรมพฒนาผเรยน เวลาเรยน ประมาณปละ

800 -1,000ชม.

ประมาณปละ 800 -1,000

ชม.

ประมาณปละ 800 -1,000

ชม.

ไมนอยกวาปละ 1,200 ชม.

หมายเหต • สาระการเรยนรทสถานศกษาตองใชเปนหลกเพอสรางพนฐานการคด การเรยนร และการแกปญหา สาระการเรยนรทเสรมสรางความเปนมนษย และศกยภาพพนฐานในการคด และ การทางาน กจกรรมทเสรมสรางการเรยนรนอกจากสาระการเรยนร 8 กลม และการพฒนาตน ตามศกยภาพ

ทมา : กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ, 2544 : 4-6

40

ภาพประกอบท 17 : โครงสรางหลกสตรอสลามศกษา พทธศกราช 2546

ชวงชน อสลามศกษาตอนตน (อบตดาอยะห)

อสลามศกษาตอนกลาง (มตะวซซเฏาะห)

อสลามศกษาตอนปลาย (ซานาวยะห)

กลมสาระการเรยนร 3 กลม

ชวงชนท 1 ชวงชนท 2 ชวงชนท 3 ชวงชนท 4

กลมศาสนาอสลาม กลมสงคมศกษา และจรยธรรม กลมภาษา

• • •

• •

•

• • •

• •

• กจกรรมพฒนาผเรยน

เวลาเรยน ประมาณปละ 350 – 500 ชม

ประมาณปละ 350 – 500 ชม

ประมาณปละ 350 – 500 ชม

ไมนอยกวา ปละ 650 ชม

หมายเหต - แตละชวงชน เปดสอนสปดาหละ 5- 6 วน

- • สาระการเรยนรทสถานศกษาตองใชเปนหลกเพอสรางพนฐานการคด

การเรยนร และการแกปญหา

- กจกรรมทเสรมการเรยนรนอกจาก 3 กลม และการพฒนาตนตามศกยภาพ ทมา : กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ, มปป. (ข) 3-6 ความหมายของหลกสตร Peter F. Oliva ( 2001: 3) ไดใหความหมายของหลกสตรวา หลกสตร คอ วชาเนอหาของการเรยนการสอนทโรงเรยนไดจดขนเปนโปรแกรมในการสอนแตละวนหรอชวโมง ซงมจดประสงคและการปฏบตการทแนนอนรวมทงการจดกจกรรมตาง ๆ ทมความสมพนธกบการเรยนการสอน หรอกลมประสบการณทโรงเรยนไดจดขน เพอพฒนาผเรยนโดยเฉพาะ Evelyn J. Sowell (1996: 5) ไดนยามหลกสตรวา หลกสตร คอ การจดระเบยบตางๆ ของความรซงประกอบดวย การเรยนการสอน แนวทางการจดประสบการณ การวางแผนการจดการเรยนรตอสงแวดลอม กระบวนการเรยนร เครองมอการวางแผนการเรยนร และระบบการผลตของสอและเทคโนโลยตางๆ

41

Hilda Taba (1962: 10) ไดใหความหมายของหลกสตรวา หลกสตร คอ แนวทางเพอเตรยมเยาวชนใหปฏบตในการสรางผลผลตแกสมาชก

Good (1973 : 157) ไดใหความหมายของหลกสตรวา หลกสตรคอ การวางแผนในการจดเนอหาหรอเครองมอทโรงเรยนไดจดไวใหกบนกเรยน เพอรบประกาศนยบตรเมอสาเรจการศกษา

รจร ภสาระ (2546: 1) ไดใหความหมายหลกสตรวา หลกสตร มาจากคาภาษา ละตน “ Racecourse” แตเมอนามาใชในการศกษาคาวา “ หลกสตร” มความหมายไดหลายอยาง แตเดมมความหมายวา เปนรายการกระบวนวชา ตอมาคานไดขยายความออกไปมากขน นกพฒนาหลกสตรทมความเชยวชาญจะสามารถอธบายความหมายไดกวางขวางกวานกพฒนาหลกสตรทมแนวคดดงเดม ซงมกจะใหความหมายของหลกสตรแคบๆ เชนทกลาวมาแลว ความหมายของหลกสตรทมาจากคนๆ เดยวอาจมมากมาย ตวอยางเชน

- หลกสตร คอ แผนการเรยน - หลกสตรประกอบดวยเปาหมาย และจดประสงคเฉพาะทจะนาเสนอและจดการ

เนอหา ซงจะรวมถงแบบของการเรยนการสอนตามจดประสงค และทายทสดจะตองมการประเมนผลลพธของการเรยน หรรษา นลวเชยร (2547 : 4) กลาววา หลกสตรตรงกบคาวา CURRICULUM ในภาษาองกฤษ ซงเปนคาทมรากศพทจากภาษาละตนวา CURRERE ตามความหมายเดม หมายถงเสนทางสาหรบรถแขงของชาวโรมนซงนกขบรถแตละคนจะตองฟนฝาอปสรรคเพอไปใหถงจดหมายปลายทางใหได สวนความหมายของคา CURRICULUM ในปจจบนนามาใชในความหมายเกยวกบสงตางๆ ทเกดขนในโรงเรยน ดงนนจงสรปไดวา หลกสตร คอ แนวทางหรอกาหนดการในการจดการเรยนการสอนหรอการอบรมโดยผจดทาหลกสตรตองกาหนดโครงสรางประกอบดวยเนอหา สาระ เวลาเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน การวดและประเมนผลเปนสาคญ ทงน เพอใหผเรยนหรอผเขารบการอบรมไดพฒนาตนเองตามหลกสตรทไดกาหนด นอกจากนนกยงสามารถกลาวอกวา หลกสตรเปนองคประกอบทสาคญในการจดการเรยนการสอน เพราะเปนตวกาหนดทจะนาพาผเรยนไปในทศทางทผพฒนาหลกสตรตองการ ดวยเหตนสถานศกษาทกแหง จะตองมหลกสตรเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอน

42

ทฤษฎการพฒนาหลกสตร

Tyler,Ralph W. (1949: 99) ไดตงปญหาพนฐาน 4 ประการ ซงเปนหลกการหรอเหตผลในการสรางหลกสตร สงเหลานนคอ

1. อะไรคอจดประสงคของการศกษาทสถานศกษาจะตองจดใหผเรยน ( What educational purposes should the school to attain?)

2. อะไรคอประสบการณทางการศกษาทสถานศกษาควรจดใหบรรลจดประสงคทไดกาหนด (What educational experiences can be provided that are likely to attain these purposes?)

3. ควรจดประสบการณทางการศกษาอยางไร จงจะทาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพ ( How can these educational experiences be effectively organized?)

4. เราจะประเมนผลอยางไรวา การจดประสบการณทางการศกษาไดบรรลวตถประสงคหรอไม ( How can we determine whether these purposes are being attained?)

จากแนวคดของ ไทเลอร ทไดกลาวมาขางตนนน หรรษา นลวเชยร (2547 : 18)ไดอธบายวาขนตอนแรกเปนขนตอนทสาคญทสด เพราะขนตอนตอมาจะมลกษณะทตอเนอง สมพนธเกยวเนองกนอยางเปนเหตเปนผล ดงน

ขนตอนท 1. กาหนดจดประสงคซงแสดงใหเหนวาความตงใจหรอความคาดหวงของพฤตกรรมผเรยนทตองคด

ขนตอนท 2. เลอกเนอหาของหลกสตรโดยใหสอดคลองกบจดประสงค ขนตอนท 3. กาหนดวธการทจะใชเพอใหบรรลจดประสงค ขนตอนท 4. ประเมนผลพฤตกรรมของผเรยนตามจดประสงคทกาหนดไว Hilda Taba (1962 : 12) ไดเสนอทฤษฎในการพฒนาหลกสตรวา การทจะพฒนา

หลกสตร กาวแรกคอ จะตองเรมตงแตชนเรยน คอ ครผสอนจะตองมแนวคดหรอมสวนรวมในการพฒนาสตปญญาของผเรยน จากประเดนดงกลาว Hilda Taba จงมแนวคดในการพฒนาหลกสตร 7 ขนตอนดวยกน คอ

1. การวนจฉยความตองการ (Diagnosis of needs) 2. การกาหนดจดประสงค (Formulation of objective) 3. การเลอกเนอหา (Selection of Content) 4. การเรยงลาดบของเนอหา (Organization of content) 5. การเลอกประสบการณการเรยนร (Selection of learning experiences)

43

6. การเรยงลาดบประสบการณการเรยนร (Organization of learning experiences) 7. การกาหนดรปแบบในการประเมนและวดผลของจดประสงค (Determination of what to evaluate and of the ways and means of doing it) รจร ภสาระ( 2546 : 64) กลาววา การพฒนาหลกสตรของฮลดา ทาบา (Hilda

Taba) มจดเดนหลายประเดน เปนตนวา ทาใหครตองพฒนาตวเองในการเตรยมตวทจะนารปแบบการพฒนาหลกสตรไปใชปฏบตจรงในแตละหนวยการเรยนมพนฐานในการเชอมโยงระหวางหลกสตรและการสอน ทงนโดยทวไปหลกสตรมกจะถกมองวาเปนเพยงเอกสารทแยกออกจากการสอน และมผเขาใจวาการพฒนาหลกสตรไมเกยวของกน รปแบบของทาบาเปนการผกโยงหลกสตรและการสอนเขาดวยกน รปแบบจงเปนทงทฤษฎและการปฏบต

ขณะเดยวกน บญชม ศรสะอาด (2546 : 66) ไดเสนอแนวทางในการหาขอมลเพอพฒนาหลกสตรตามทฤษฎของฮลดา ทาบา (Hilda Taba) ดงน 1. วนจฉยความตองการ คอศกษาขอมลโดยการวเคราะห ปญหา ความตองการ และความจาเปนตางๆ ของสงคม รวมทงศกษาพฒนาการของผเรยน กระบวนการเรยนร ตลอดจนธรรมชาตของความรเพอนามาเปนแนวทางในการกาหนดจดประสงค 2. การกาหนดจดประสงค คอศกษาขอมลโดยอาศยขอมลทไดจากขนท 1 เปนหลกในการพจารณา 3. การเลอกเนอหา คอศกษาขอมลดวยการเลอกเนอหาวชาทจะนามาใชในการเรยนการสอน เพอใหเกดการเรยนรตรงกบความตองการและความจาเปนของสงคม โดยคดเลอกมาใหเรยนเฉพาะทตรงกบจดประสงคทกาหนดไว 4. การเรยงลาดบของเนอหา คอ จดระเบยบ ลาดบและขนตอนของเนอหาวชาทคดเลอกมา 5. การเลอกประสบการณการเรยนร ศกษาขอมลโดยอาศยความรเกยวกบกระบวนการเรยนรและวธสอนแบบตางๆ เปนแนวทาง 6. การเรยงลาดบประสบการณการเรยนร คอ การจดระเบยบ ลาดบ และขนตอนของประสบการณการเรยน 7. การกาหนดรปแบบในการประเมนผลและวดผลของจดประสงค รปแบบการศกษาขอมลในขอน จะตองพจารณาวาผเรยนไดเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามจดประสงคทกาหนดไวหรอไม เนอหาวชาและกระบวนการเรยนการสอนมความเหมาะสมเพยงใด และนอกจากฮลดา ทาบา (Hilda Taba) ไดเสนอทฤษฏในการพฒนาหลกสตรแลว ทานยงไดเสนอทฤษฎในการแบงประเภทเนอหาวชาเพอสามารถจดประเภทประสบการณการ

44

เรยนรไดอยางเหมาะสม โดยใชวธการศกษาในรปแบบตางๆ เชน ทองจา อภปราย ทาแบบฝกหด วเคราะห สงเคราะห เพอตองการใหผเรยนมความเขาใจในศาสตรหรอความรนนๆ ดงตอไปน

1. เนอหาวชาทเปนความจรงและกระบวนการ (Specific Facts and Processes) 2. เนอหาวชาทเปนพนฐานของความคด (Basic Ideas) 3. เนอหาวชาทเปนมโนทศน (Concepts) 4. เนอหาวชาทเปนระบบความคด (Thought Systems) (Hilda Taba, 1962 :175-

178) สนย ภพนธ (2546 :196) ไดอธบายในการแบงประเภทของเนอหาวชาตามทฤษฎของฮลดา ทาบา (Hilda Taba) ดงน 1. เนอหาวชาทเปนขอเทจจรงและกระบวนการ ( Specific Facts and Processes ) ไดแก เนอหาวชาทเปนขอมลซงแสดงความเปนจรงของธรรมชาตรวมทงหลกเกณฑตางๆ ทมผ กาหนดขน เชน วธการคดเลขคณต สตรเคม และขอมลเกยวกบภมศาสตร เปนตน เปนขอมลทตองการอาศยการทองจาและเปนรากฐานไปสความคดพนฐานในระดบตอไป 2. เนอหาวชาทเปนแนวคดพนฐาน (Basic Ideas) เปนเนอหาวชาทเกยวกบความสมพนธระหวางของสองสง เชน ความสมพนธระหวางสภาพจตและรางกายหรอความสมพนธระหวางทางภมศาสตรและประวตศาสตรทมตอวฒนธรรมของชนชาตตางๆ เปนตน เนอหาวชาเหลาน เมอผเรยนเขาใจแลว จะเหนความสมพนธเกยวกบเรองใดเรองหนง กสามารถนาความเขาใจเกยวกบความคดและหลกการดงกลาวไปอธบายเหตการณอนๆ ได 3. เนอหาวชาทเปนมโนทศน (Concepts) เปนเนอหาวชาทเกยวของกบความเขาใจในลกษณะรวม หรอโครงสรางและสวนประกอบยอยๆ ท งหมดของสงตางๆ ท งทเปนรปธรรมและนามธรรม รวบรวมเอาความคดเบองตนมาสรปเปนความคดรวบยอด เชน หากสามารถแยกความโลภ ความโกรธ ความหลงได กแสดงใหแสดงวาความคดรวบยอดหรอมโนทศนทถกตองในสงนนๆ ซงเมอผเรยนไดเขาใจเนอหาวชาแลว จะทาใหเกดความเขาใจในระบบความคดของศาสตรนนๆ 4. เนอหาวชาทเปนระบบความคด (System of Thought) เปนเนอหาวชาประเภทสงสด เปนเนอหาทยากและซบซอนทสด แตจะพฒนาผเรยนใหเขาใจระบบความคดของศาสตรนนๆ และสามารถศกษาหาความรเพมเตมไดดวยตนเองตอไปทงในขณะทศกษาอยในสถานศกษาหรอในสงคมปจจบนของตน ขณะท ธารง บวศร (2531 : 224 - 225) ไดเสนอแนวคดในการอธบายการแบงประเภทเนอหาวชาตามแนวคดของฮลดา ทาบา (Hilda Taba) เชนกน คอ

45

1. เนอหาวชาทเปนขอเทจจรงและกระบวนการ (Specific Facts and Processes) ไดแกเนอหาทเปนขอมลซงแสดงความเปนจรงของธรรมชาต รวมทงหลกเกณฑตาง ๆ ทมผกาหนดขน เชน ลม ฟา อากาศ ผลไม สตว อวยวะ เครองจกรกล เ รองราวในประวตศาสตร สตรคณตศาสตรและวทยาศาสตรเปนตน

2. เนอหาวชาทเปนแนวคดพนฐาน (Basic Ideas) เนอหาทมความสมพนธระหวางสองสง เชน นากลายเปนไอเพราะถกความรอนเผาและเปนนาแขงเมอถกความเยน 3. เนอหาวชาทเปนมโนทศน (Concepts) เนอหาประเภทนรวบรวมเอาความคดเบองตนมาสรปเปนความคดรวบยอด การเรยนรเนอหาประเภทนจะตองอาศยประสบการณในการวเคราะหหรอนาเอามโนทศนนนไปใชในสถานการณตางๆ เนอหาวชาประเภทนเปนเนอหาทสลบซบซอน ซงผเรยนจะตองเรยนรเนอหาทงสองประเภทมากอนดวย 4. เนอหาวชาทเปนระบบความคด (System of Thought) เนอหาประเภทนเปนประเภทสงสด กลาวคอ เปนเนอหาทจะนาไปสความเขาใจระบบความคดของศาสตรตางๆ จะตองมประสบการณในการมาประยกตใชจากเนอหาวชาในระดบตนๆ กลาวโดยสรป ฮลดา ทาบา (Hilda Taba) ไดแบงเนอหาวชาเปน 4 ประเภทดวยกน คอ 1. เนอหาวชาทเปนขอเทจจรงและกระบวนการ (Specific Facts and Processes) คอ ขอมลหรอเนอหาวชาทเปนความจรงซงเนอหาดงกลาวประกอบดวยสตรการเรยนรวชาตางๆ หรอเหตการณตาง ๆ ทไดเกดขนในประวตศาสตร การเรยนรเนอหาประเภทนจะตองอาศยความจาเปนสวนใหญ 2. เนอหาวชาทเปนแนวคดพนฐาน (Basic Ideas) คอ เนอหาวชาทเกดขนอยบนพนฐานเหตและผลทเปนความจรง สามารถจะอธบายถงเหตการณตางๆ ทเกดขนได

3. เนอหาวชาทเปนมโนทศน (Concepts) คอ เนอหาทตองอาศยความเขาใจซงไดจากการสงเกต หรออาศยประสบการณ และสามารถนาเอาความรดงกลาวไปศกษากบวชาอน ๆ ใหชดเจนในเนอหายงขน 4. เนอหาวชาทเปนระบบความคด (System of Thought) คอ เนอหาวชาทมความสลบซบซอนในการเรยนร แตเมอผเรยนเขาใจแลวสามารถจะแสวงหาความรเพมดวยตวเองได Saylor, Alexander and Lewis ( 1981: 30 -39) ไดเสนอรปแบบหรอกระบวนการ พฒนาหลกสตรออกเปน 4 ขนตอนดวยกน คอ

46

1. กาหนดเปาหมาย วตถประสงคและขอบเขต (Goals, Objectives, and Domains) การดาเนนการพฒนาหลกสตรน น ข นตอนแรกทควรคานงถงคอ การกาหนดเปาหมาย วตถประสงค และขอบเขตของหลกสตรเพอมงทจะพฒนาผเรยนใหความรใน 4 ประเดนหลก คอ พฒนาตวเอง (Personal Development) ทกษะทางสงคม(Social Competence) ทกษะในการเรยนรอยางตอเนอง (Continued Learning Skills) และความชานาญพเศษเฉพาะดาน(Specialization) 2. การออกแบบหลก สตร (Curriculum Design) เ มอไดกาหนดเ ปาหมาย วตถประสงค และขอบเขตเรยบรอยแลว นกพฒนาหลกสตรจะตองวางแผนในการออกแบบหลกสตร โดยการเลอกเนอหาสาระทเหมาะสมและสอดคลองกบผเรยน 3. การใชหลกสตร (Curriculum Implementation) หลงจากไดออกแบบของหลกสตรแลว ครผสอนจะเปนผทมบทบาทในการเลอกเนอหาสาระและวางแผนในการสอนนกเรยนโดยครผ สอนจะตองมสอและวสดทสามารถชวยใหผ เ รยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ 4. การประ เ มนหลก สตร ( Curriculum Evaluation) ข นตอน สดทา ยของกระบวนการพฒนาคอ การประเมนหลกสตร ทงนเพอใหทราบถงเปาหมาย วตถประสงคและขอบเขต ไดบรรลผลตามทกาหนดหรอไมอยางไร

Peter F.Oliva (2001 : 150-152) ไดเสนอทฤษฏการพฒนาหลกสตรในหนงสอ Developing the Curriculum วา กระบวนการพฒนาหลกสตรนน จะประกอบดวย 12 ขนตอนดงตอไปน 1. กาหนดจดมงหมายและปรชญาการศกษารวมทงความเชอเกยวกบการเรยนการสอน (Statement of aims and philosophy of education, including beliefs about learning) การ กาหนดเปาหมายและปรชญาทางการศกษาจะตองมาจากความตองการของสงคม และความตองการของบคคลในสงคม แนวคดนคลายกบทฤษฎพนฐานของไทเลอรในการพฒนาหลกสตร

2. กาหนดความตองการผเรยน ชมชนและเนอหาวชา (Specification of needs of particular students, community and subject) ขอมลในประเดนนไดจากการ วเคราะหความตองการของชมชนในบรเวณทโรงเรยนตงอย ตลอดจนวเคราะหความตองการของผเรยน รวมถงการวเคราะหเนอหาวชาทจะนาไปสอนในโรงเรยน ดวยเหตน หลกสตรอาจเปนการตดตอนระหวางตอนท 1 และตอนท 2 ซงตอนท 1 มงประเดนไปทความตองการของนกเรยน และสงคมในทองถน และตอนท 2 มงพฒนาความตองการเฉพาะทางของนกเรยนในสงคมนนๆ ทงนเนองจากความตองการของสงคมในแตละแหงนนจะมความแตกตางกน 3. กาหนดจดมงหมายของหลกสตร (Specification of curriculum goals)

47

4. กาหนดวตถประสงคของหลกสตร (Specification of curriculum objectives) 5. นาเสนอโครงสรางพรอมกบนาไปปฏบต (Organization &implementation of

the curriculum) 6. กาหนดจดมงหมายของการเรยนร ( Specification of instructional goals) 7. กาหนดจดประสงคของการเรยนร ( Specification of instructional objectives)

8. การเลอกยทธวธในการดาเนนการเรยนการสอน (Selection of strategies) 9. การเลอกประเมนผลกอนเรยน( Preliminary selection of evaluation techniques และการเลอกประเมนผลกอนเรยนหลงเรยน( Final selection of evaluation techniques) 10. นายทธวธเทคนคการสอนไปปฏบตในการจดการเรยนการสอน (Implementation of strategies) 11. การประเมนการเรยนการสอน (Evaluation of instruction) 12. การประเมนหลกสตร (Evaluation of curriculum) ขอมลขางตน สามารถสรปไดวาทฤษฎทนกพฒนาหลกสตรไดเสนอถอเปนกลไกและกระบวนการสาคญในการพฒนาหรอปรบปรงหลกสตร โดยมจดมงหมายหลกคอการพฒนาใหผเรยนมศกยภาพในดานการคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวตทด สามารถพฒนาสงคมและประเทศชาตใหทนกบการเปลยนแปลงของกาลเวลา อยางไรกตาม เมอมการพฒนาหลกสตรจะตองมการสารวจความตองการของสงคม การกาหนดจดหมายของการเรยนรใหม หรอนาเทคนคและวธการสอนทจะพฒนาผเรยนโดยกาหนดเนอหาวชา การวดและประเมนผลใหสอดคลองกบความตองการของปรชญาการศกษาแหงชาตในแตละยดสมย ทงนเพอผเรยนเกดการเปลยนแปลงหรอพฒนาทกษะการเรยนรและแนวคดทดขน

ความสาคญของหลกสตรในการจดการเรยนการสอน

หากศกษาประวตการเรยนการสอนอสลามศกษาในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ในอดตการจดการเรยนการสอนของสถาบนศกษาปอเนาะไดสอนตามแนวคดของโตะคร ซงผเรยนและผสนใจไมสามารถเลอกวชาหรอกาหนดวชาเองได ทงนเนองจากการจดการเรยนการสอนในสถาบนศกษาปอเนาะขนอยกบความถนดของโตะคร มไดเขยนหรอระบใหชดเจนตามหลกสตรของสถานศกษาปจจบน แต การจดการเรยนการสอนของโตะคร จะเปนการตกลงระหวางโตะครกบผเรยนหรอผสนใจเทานน

48

การจดการเรยนการสอนของสถาบนศกษาปอเนาะทสอนมไดเขยนหลกสตรเปนลายลกษณอกษรนน ทาใหสถานศกษานเปดโอกาสใหผเรยนหรอผสนใจสามารถเรยนรไดตลอดชวต โดยมไดกาหนดวา 20 หรอ 30 ป ขนอยกบความตองการและความสมครใจของผเรยนทจะเรยนรเพอไปถายทอดใหกบผอนหรอใชกบตนเองในการปฏบตศาสนกจใหถกตองตามหลกการของศาสนาทกาหนด นอกจากนน การจดการเรยนการสอนในสถาบนศกษาปอเนาะทสอนมไดเขยนหลกสตรเปนลายลกษณอกษรสงผลใหการเรยนการสอนในสถาบนศกษาแหงน ไมมชนเรยนปรากฏขนเหมอนกบโรงเรยนทว ๆ ไป จงไมสามารถรวาผเรยนอยชนไหนและระดบใด การดาเนนการเรยนการสอนจะสอนแบบรวมกนระหวางรนพกบรนนอง หรอระหวางนกเรยนทมพนฐานกบนกเรยนทยงไมมพนฐาน แตโตะครในฐานะผบรหารและผวางแผนในการเรยนการสอนแกปญหาดงกลาว โดยการใหรนพรบผดชอบสอนรนนอง และรนพทไดปฏบตการเชนนเรยกวา “ปาลอตอลาเอาะ” ซงแปลเปนภาษาไทยอยางเปนทางการวา “ผชวยโตะคร” เมอกาลเวลาไดเปลยนแปลง การศกษาแตละยคสมยไดเปลยนแปลงไปดวย สถาบนศกษาปอเนาะทจดการเรยนการสอน ทมไดเขยนหลกสตรเปนลายลกษณอกษร สงคมไมยอมรบ เนองจากการจดการเรยนการสอนในรปแบบของปอเนาะ เปนการจดการศกษาทลาหลง และเปนอนตรายตอความมนคงของชาตบานเมอง (กลมงานนเทศการศกษาเอกชนประจาเขตการศกษา 2 , 2537 :1) ดงนน เมอป พ.ศ. 2548 ชมรมโตะครสถาบนศกษาปอเนาะในสามจงหวดชายแดนภาคใตไดรวมกบสานกผตรวจราชการประจาเขตตรวจราชการท 12 (สานกบรหารยทธศาสตรและบรณาการการศกษาท 12) ซงเปนหนวยงานทรบผดชอบการศกษา จงหวดชายแดนภาคใตรวมกนแกปญหาโดยการรวบรวมสาระการเรยนรของสถาบนศกษาปอเนาะเปนแนวทางการดาเนนการเรยนการสอน ซงเปนทรจกกนในนาม “ ประมวลการจดการเรยนรอสลามศกษาในสถาบนศกษาปอเนาะจงหวดชายแดนภาคใต ” สมนก ธาตทอง ( 2548 : 5) เสนอแนวคดเกยวกบความสาคญของหลกสตรวา หลกสตรมความสาคญตอการพฒนาคนในสงคมใหมคณลกษณะทสงคมคาดหวง หลกสตรเปนเครองมอทจะทาใหการจดการศกษาบรรลผลตามจดหมายทกาหนดไว โดยหลกสตรมสวนสาคญในการสงเสรมความเจรญงอกงามของบคคลสามารถปลกฝงพฤตกรรม คณธรรมจรยธรรม วางรากฐานความคดเหนทเปนการสนบสนนและสอดคลองกบสภาพสงคม เศรษฐกจการเมองการปกครอง เพอใหผเรยนเปนสมาชกทดของสงคม สามารถทาใหผเรยนคนพบความสามารถ ความสนใจ ความถนด ทแทจรงของตนเอง และพฒนาไดเตมศกยภาพ นอกจากนยงเปนโครงการแผนงาน ขอกาหนด ทชแนะใหผบรหารการศกษา คร – อาจารย และผทมสวนเกยวของ นาไปดาเนนงานสการปฏบตอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ

49

สนย ภพนธ (2546 : 17) ไดสรปความสาคญของหลกสตรดงน 1. หลกสตรเปนเสมอนเบาหลอมพลเมองใหมคณภาพ 2. หลกสตรเปนมาตรฐานของการจดการศกษา 3. หลกสตรเปนโครงการและแนวทางในการใหการศกษา 4. ในระดบโรงเรยนหลกสตรจะใหแนวปฏบตแกคร 5 . หลกสตรเปนแนวทางในการสงเสรมความเจรญงอกงามและพฒนาการของ

เดกตามจดมงหมายของการศกษา 6. หลกสตรเปนเครองกาหนดแนวทางในการจดประสบการณวา ผเรยนและ

สงคมควรจะไดรบสงใดบางทจะเปนประโยชนแกเดกโดยตรง 7. หลกสตรเปนเครองกาหนดวา เนอหาวชาอะไรบางทจะชวยใหเดกมชวตอยใน

สงคมอยางราบรน เปนพลเมองทดของประเทศชาต และบาเพญตนใหเปนประโยชนแกสงคม 8. หลกสตรเปนเครองกาหนดวา วธการดาเนนชวตของเดกใหเปนไปดวยความ

ราบรนและผาสขเปนอยางไร 9. หลกสตรยอมทานายลกษณะของสงคมในอนาคตวาจะเปนอยางไร 10. หลกสตรยอมกาหนดแนวทางความร ความสามารถพฤตกรรม ทกษะและ เจตคตของผเรยนในอนทจะอยรวมในสงคมและบาเพญตนใหเปนประโยชนตอชมชนและชาตบานเมอง

ขอความดงกลาวแสดงใหเหนวา หลกสตรเปนหวใจสาคญในการพฒนาการศกษา หากไมมหลกสตรในการดาเนนการจดการเรยนการสอนแลว ผเรยนไมสามารถจะทราบถงทศทางความสาเรจของการศกษาได ดวยเหตน หวหนาสถานศกษาหรอหนวยงานทรบผดชอบเกยวกบการพฒนาการเรยนการสอน จะตองตระหนกถงความสาคญของหลกสตรเปนอยางยง ทงน เพอเปนแนวทางในการจดการศกษา การวดผลประเมนผล และการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเปนตน ประเภทของหลกสตร หลกสตรมความสาคญในการจดการเรยนการสอน ดงทนกวชาการศกษาและนกพฒนาหลกสตร ไดเปรยบเทยบหลกสตรเปนแนวทางในการกาหนดการเรยนการสอน เพอพฒนามนษยใหมความเจรญกาวหนาและมความสขในการดารงชวต แตผบรหารหรอครบางทานยงไมชดเจนวา โรงเรยนของเขาไดใชหลกสตรรปแบบใด ในการดาเนนการจดการเรยนการสอน เพราะมหลกสตรมากมายทนกวชาการศกษาหรอนกพฒนาหลกสตรไดกาหนดเปนทางเลอกของ

50

การจดการเรยนการสอน ดงทวชย ดสสระ (2535 : 20-24 ) ไดแบงหลกสตรออกเปน 7 ประเภทดวยกน คอ

1. หลกสตรเนอหา (Subject Matter Curriculum or Subject Centered Curriculum) 2. หลกสตรหมวดวชา ( Fusion or Fused Curriculum) 3. หลกสตรสมพนธ ( Correlation or Correlated Curriculum) 4. หลกสตรสหสมพนธ ( Broad Field Curriculum) 5. หลกสตรแกนกลาง ( Core Curriculum) 6. หลกสตรประสบการณ ( Experience Curriculum) 7. หลกสตรสหวทยาการ ( Integration or Integrated Curriculum) รายละเอยดของหลกสตรทง 7 ประเภท สามารถสรปความสาคญและการจดการ

ดงตอไปน 1. หลกสตรเนอหา

หลกสตรเนอหา เปนหลกสตรทนยมใชในการจดการเรยนการสอนอยางแพรหลาย ในอดตประเทศไทยของเราใหความสาคญหรอใชหลกสตรนดวย หลกสตรเนอหาจะเนนเนอหาสาระเปนประเดนหลกโดยผจดทาหรอสรางหลกสตรมไดคานงถงตวผเรยนวาจะเรยนหนกหรอไม ตลอดจนมไดใหความสาคญในการศกษาแบบวเคราะหเหมอนกบปจจบนน ซงเมอผเรยนสาเรจการศกษาแลว ไมสามารถทจะคดในเชงวเคราะหไดเพราะหลกสตรประเภทนไดถกสรางขนโดยผรทมความคดในการจดการเรยนการสอนแบบทองจามากกวาใชกระบวนการคดหรอวเคราะห เพอใหผเรยนมประสบการณในการแกปญหาในการดารงชวตตามความเปนจรงทเกดขน การจดการเรยนการสอนตามหลกสตรนจะเหนไดชดเจนกบสถาบนศกษาปอเนาะ ในสามจงหวดชายแดนภาคใต เพราะการจดการเรยนการสอนของโตะครในสถาบนศกษาดงกลาวจะเนนการตความและใหนกเรยนทองจาเกยวกบหลกการของศาสนา หลกไวยากรณภาษาอาหรบ อลกรอานและอลหะดษ (วจนทานศาสดา)เหลานเปนตน 2. หลกสตรหมวดวชา หลกสตรหมวดวชา คอหลกสตรทเกดขนจากหลกสตรรายวชาโดยทในอดตการเรยนรวชาหลกจะตองประกอบดวยวชายอยอกหลายๆ วชา คอ หากเรยนวชาภาษาไทยจะประกอบดวยคดเขยนไทย เรยงความ อานเอาเรอง สวนในดานการจดการเรยนการสอนอสลามศกษาไดใชหลกสตรประเภทนเหมอนกน เชน เมอมการสอนวชาศาสนบญญตเปนวชาหลก จะตองเรยนวชายอยดวยคอ หลกการศาสนบญญตควบคกน

51

3. หลกสตรสมพนธ หลกสตรสมพนธ คอหลกสตรทมความสมพนธกนระหวางเนอหาสาระในวชา

กลมวชาหรอหมวดวชา สาเหตทหลกสตรนไดเกดขนเพราะตองการลดปญหาทเรยนซาในหลกสตรหมวดวชา เนองจากการจดการเรยนการสอนในแตละวชาหลก ยงมวชายอยอกดวยทตองใชครผสอนหลายคนจงทาใหเปนการยากลาบาก ดวยเหตน นกพฒนาหลกสตรไดคดคนหลกสตรสมพนธนขนมาโดยสามารถจดการเรยนการสอนดวยความสมพนธระหวางวชาหรอหมวดวชาเขาดวยกน 4. หลกสตรสหสมพนธ หลกสตรสหสมพนธ คอหลกสตรทเกดขนจากการพฒนาหลกสตรหมวดวชา แตหลกสตรสหสมพนธจะมลกษณะกวางกวาหลกสตรหมวดวชา เพราะหลกสตรหมวดวชานน จะมความสมพนธภายในวชาเดยวกนเทานน เชนการเรยนการสอนภาษาไทยจะมความสมพนธกบการเรยนวชาเขยนไทย คดไทย อานเอาเรองเปนตน ขณะทหลกสตรสหสมพนธจะมความสมพนธภายในหมวดวชา เชน ถาสอนวชาภาษาไทย สามารถเชอมโยงกบการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษหรอภาษาอนๆไดเชนกน 5. หลกสตรแกนกลาง หลกสตรแกนกลางเหมอนกบหลกสตรหมวดวชา หลกสตรสมพนธและหลกสตรสหสมพนธ แตหลกสตรแกนกลางจะนาเนอหาสาระจากหลายวชาทสามารถเชอมโยงกนมารวมเปนวชาใหม พรอมกบตงชอหวขอเรองขน สาเหตการเกดหลกสตรแกนกลาง เพราะวาตองการใหนกเรยนแกปญหาดวยตวเอง ครเพยงเปนผเสนอแนะหรอผชแนะในการเรยนการสอนเทานนเอง 6. หลกสตรประสบการณ หลกสตรประสบการณไดเกดจากการจดการเรยนการสอนทเชอวานกเรยนทเรยนเปนจดศนยกลางไดเกดผลด เพราะการจดเรยนการสอนในรปแบบนตองใชประสบการณ อยางไรกตามการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรประสบการณน จะตองมความสอดคลองกบการดารงชวตของผ เ รยนในแตละวน นอกจากน นการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรประสบการณนจะตรงกนขามกบการจดการเรยนการสอนของหลกสตรเนอหา เนองจากหลกสตรประสบการณใหความสาคญดานการจดการเรยนร ขณะทหลกสตรเนอหานนเปนหลกสตรเนนเฉพาะเนอหาสาระเทานนดงทไดกลาวมาขางตน

52

7. หลกสตรสหวทยาการ หลกสตรสหวทยาการเปนหลกสตรทจดอยในรปแบบของหลกสตรบรณาการโดย

การรวบรวมวชา เนอหาสาระและประสบการณทสามารถเชอมโยงหรอเขารวมดวยกนภายในวชาหรอหวขอเดยวกน เพราะโดยธรรมชาตของการจดการเรยนการสอนในทกรายวชาสามารถบรณาการดวยกนได ขอมลขางตนแสดงใหเหนวาหลกสตรมหลายประเภท แตการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรสหวทยาการ เปนการจดการเรยนการสอนทสมควรดาเนนการกบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใตเปนอยางยง ทงนเนองจากสถานศกษาดงกลาวจดการเรยนการสอนท งประเภทศาสนาและสามญ ใชเวลาเรยนและบคลากรมากกวาโรงเรยนอนๆ ในทกภาคสวนของประเทศไทย หากใชหลกสตรดงกลาวในการจดการเรยนการสอนจะเปนแนวทางหนงในการลดชวโมงเรยน และจานวนบคลากร แนวคดการบรณาการหลกสตร

Hilda Taba (1962 : 298) ไดเสนอแนวคดเกยวกบเรอง Providing for integration วาการสอนแบบเจาะจง (แยกเปนรายวชา) กบการสอนแบบบรณาการนน เปนปญหาสาคญในการวจยของวงการศกษา อยางไรกตามเปนทยอมรบกนวาการจดการเรยนการสอนทจะมประสทธภาพ และประสทธผลน น ไดเกดขนเมอผสอนไดสอนนกเรยน ดวยการปฏบตจรงและเชอมโยงความสาคญของแตละวชามารวมกน ในทางตรงกนขาม หากการจดการเรยนการสอนหรออานหนงสอโดยแยกเปนรายวชา ไมสามารถทจะเขาใจความชดเจนของเนอหาได เชนหากศกษาวถชวตของชาวอเมรกา ไมสามารถจะเขาใจถงวรรณคดของเขาดวย ฉะนน การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการน สามารถจะเขาใจเนอสาระของทกรายวชาทรวมกนไดในเวลาอนสน Tyler Ralap W. (1949 : 83-103) ไดเสนอแนวคดวาการบรณาการเปนพนฐานของการจดระเบยบในการศกษา การบรณาการกระทาไดดวยการเชอมโยงหรอสมพนธของวชาหรอเนอหา เชนการจดการเรยนการสอนระหวางวชาคณตศาสตรกบวชาวทยาศาสตรโดยใชความคดมารวมกน หรอการจดวชาวรรณคดกสามารถทจะเ ชอมโยงกบแนวคดพนฐานของวชาประวตศาสตร Jacqueline McDenald and Charlene Czerniak (1994 : 5 – 6 ) ไดเสนอแนวคดการบรณาการหลกสตรดงน

53

1. กาหนดหวขอเรอง วชา หรอปญหาในการทจะใหนกเรยนเรยนร ( Identify a central theme, subjects topic or issue.) 2. พจารณาแนวคดพนฐานของแตละวชาทมความสมพนธและสามารถเชอมโยงดวยกนได (Identify the various content domains that could be connected with your theme.) 3. พจารณาเนอหาแตละวชาทสามารถพฒนาและเชอมโยงเขากบหวเรอง (Within each subject area, identify concepts that can be meaningfully developed and that relate to that subject and the theme.) 4. เขยนแผนผงการเรยนรใหมความสมพนธกบหวเรองเพอเปนแนวทางในการจดการเรยนใหผเรยนมคณภาพ (From you web, develop a map that connects that concepts in manner you feel will be educationally effective.) 5. พฒนากจกรรมเฉพาะดานทเกยวโยงและสมพนธกบหวเรอง ( Develop specific activities that allow exploration of the elements you have included in your web and concept map.) ฉะนน การบรณาการสาระ เนอหาวชาหรอหลกสตรนน จะตองอยบนพนฐานของ ความสมพนธ ความเชอมโยงของเนอหาวชา สาระการเรยนร และทฤษฏหรอแนวคดของนกพฒนาหลกสตร ในทางตรงกนขาม ไมควรดาเนนการบรณาการหลกสตรปราศจากทฤษฎของนกพฒนาหลกสตร ทงนอาจทาใหการบรณาการไมสมบรณและถกตอง ซงจะสงผลใหผเรยนเกดความสบสนในการเรยนรได

ความหมายของหลกสตรบรณาการ

นกพฒนาหลกสตรไดใหความหมายของหลกสตรบรณาการไวดงน อรทย มลคาและคณะ (2542 : 10) กลาววา บรณาการ หมายถง การนาเอาศาสตรสาขาวชาตางๆ ทมความสมพนธเกยวของกนมาผสมผสานเขาดวยกนเพอ ประโยชนในการจดทาหลกสตรและจดการเรยนการสอน หลกสตรทพฒนาหรอดาเนนดวยวธบรณาการแลว เราเรยกวา หลกสตรบรณาแบบบรณาการ(Integrated Curriculum) คอหลกสตรทนาเอาเนอหาของวชาตางๆ มาหลอมเขาดวยกน ทาใหเอกลกษณแตละรายวชาหมดไป เกดเปนเอกลกษณใหมของหลกสตร โดยรวม เชนเดยวกนการเรยนการสอนทดาเนนการดวยวธการบรณาการกเรยกวา การเรยนการสอนแบบบรณาการ ( Integrated Instruction) คอเนนทองครวมของเนอหามากกวาองคความรของแตละรายวชา

54

บญเลยง ทมทอง (2553:148) กลาววา หลกสตรบรณาการเปนหลกสตรทรวมประสบการณการเรยนรตางๆ เขาดวยกน ประสบการณดงกลาวเปนประสบการณทคดเลอกมาจากหลายสาขาวชา แลวจดเปนกลมหรอหมวดหมของประสบการณ เปนการบรณาการเนอหาเขาดวยกน เพอชวยใหผเรยนไดรบประสบการณสมพนธและตอเนองอนมคณคาตอการดารงชวต ธารง บวศร (2531: 198) กลาววา หลกสตรบรณาการ (The Integrated Curriculum) เปนหลกสตรทพฒนามาจากหลกสตรกวางโดยนาเนอหาของวชาตางๆ มาหลอมรวมกน ทาใหความเปนเอกลกษณของแตละวชาหมดไป การผสมผสานเนอหาของวชาตางๆ เขาเปนเนอหาเดยวกนน ทาไดหลายวธ อยางไรกตามการทมการจดทาหลกสตรบรณาการขน ไมใชเพยงเพอแกไขขอบกพรองของหลกสตรรายวชาเทานน มเหตผลและความคดพนฐานซงสนบสนนอยดวย Evelyn J. Sowell (1996 : 54) กลาววา การบรณาการหลกสตร คอ การนาพนฐานความร ทกษะ และคณคาจากหลาย ๆ หลกสตร ดวยการหาความสมพนธและความเชอมโยงดงกลาวมาเปนหลกสตรเดยว โดยความสาคญของแตละหลกสตรยงคงไวใหกบผเรยน (อางใน Goodlad & Su,1992) Bredekamp (1990:www.ncrel.org/sds/areas/issues/student/earlycld/ea5LK7.html ไดอธบายความหมายของหลกสตรบรณาการวา เปนหลกสตรทเหมาะสมสาหรบนกเรยนเนองจากสามารถเรยนรทกสาขาวชา อกทงเปนหลกสตรทไดผานกระบวนการวเคราะหจากครผสอนในการปฏบตสแผนการเรยนร ครมสวนรวมในการตงคาถาม การสนทนา และการทาทาย ในการสรางหลกสตรดงกลาว ขอมลขางตน สามารถกลาวไดวา หลกสตรบรณาการ คอ การรวมเนอหาหรอสาระวชาในหลกสตรเดยวกน หรอตางหลกสตรมาเปนหลกสตรเดยว โดยอาศยความสมพนธและความเชอมโยงของแตละเนอหาหรอสาระวชาทจะมาบรณาการกน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรหลาย ๆ วชาหรอสาระวชาในเวลาเดยวกน รปแบบการบรณาการ หลกสตรบรณาการ คอหลกสตรทรวบรวมวชาหรอประสบการณเขาดวยกนหรอมาจดเปนกลมวชาใหมเปนหนงเดยวโดยมวตถประสงคเพอใหผเรยนสามารถเรยนรหลายวชาในเวลาเดยวกน ทงนเพอลดจานวนบคลากร จานวนชวโมง และเนอหาสาระในการจดการเรยนการสอน การบรณาการหลกสตรสามารถทาไดหลายประเภท ดงท Robin Fogarty ไดเสนอแนวคด

55

เกยวกบเรองการบรณาการหลกสตรในหนงสอเรอง How To Integrate The Curricula (1991) ซงมทงหมด10 ประเภทดงน

1. Fragmented คอ การบรณาการในวชาโดยธรรมชาตของหลกสตรนน จะจดการเรยนการสอนแยกเปนรายวชา หรอกลมสาระ เชน คณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษา สงคม เมอวชาเหลานไดถกสอนโดยแยกเปนรายวชาแลว จะเหนไดวา นกเรยนจะไดเรยนเพยงวชาเดยวเทานน ในขณะทวชาอนๆ ครไมสามารถรวมสอนในเวลาเดยวกนได ฉะนน Fragmented เปนแนวทางบรณาการระหวางวชาและเนอหาในวชาเดยวกนหรอตางกลมสาระกได เชน ระหวางคณตศาสตรและวทยาศาสตร และระหวางภาษากบประวตศาสตรเหลานเปนตน 2. Connected คอ การจดการเรยนการสอนบรณาการระหวางวชาเดยวกน จะมการเชอมโยงระหวางหวขอของแตละหวขอหรอสมพนธระหวางทกษะของแตละวชาแมกระทง สามารถทจะเชอมโยงเนอหาสาระแตละเรองระหวางภาคเรยนกได การบรณาการในรปแบบน เพอใหนกเรยนไดเขาใจเกยวกบความสมพนธของแตละหวขอในเวลาเดยวกน 3. Nested คอ รปแบบการบรณาการทครผสอนใชทกษะในการบรณาการระหวางเนอหาทตางกนในวชาหรอตางวชากได การบรณาการในรปแบบน ครผสอนจะตองมการวางแผนในการจดการเรยนการสอนของนกเรยน อยางไรกตามการบรณาการในรปแบบน สามารถดาเนนการไดทกวชาในการจดการเรยนการสอน 4. Sequenced คอ การบรณาการทครผสอนตองศกษาหวขอเรองกอนทจะสอน เพอคดเลอกหวขอทมลกษณะเหมอนกนหรอคลายคลงกนระหวางสองวชาโดยทครผสอนจะตองมาบรณาการเนอหาเปนหนงเดยว พรอมกบกาหนดหวขอใหมทสอดคลองกบเนอหา การบรณาการในรปแบบน สามารถทาใหนกเรยนเขาใจหลายเรองในเวลาเดยวกน 5. Shared คอ การบรณาการระหวางสองวชามาเปนหนงเ ดยว เ ชน วชาคณตศาสตร กบวชาวทยาศาสตร มาผสมผสานเนอหาเปนวชาวทยาศาสตรอยางเดยว หรอวชา วรรณคดกบประวตศาสตร มาเปนวชามนษยศาสตร เปนตน การบรณาการในรปแบบน ผสอนจะตองมการวางแผนในการทจะเชอมโยงระหวางวชาทสามารถบรณาการเขาดวยกนได 6. Webbed คอ การบรณาการหลายวชามาเปนหวขอหนงเดยว แตครผสอนจะตองศกษากอนวา หวขอตางๆ สามารถมาบรณาการมากนอยเพยงใด หลงจากครผสอนไดศกษาหวขอของแตละวชาแลว หากหวขอใดมความสมพนธหรอเชอมโยงกน ครผสอนสามารถมาบรณาการเปนหวขอใหม พรอมกบกาหนดชอเรองใหมใหสอดคลองกบหวขอเรองของทกวชาทมาบรณาการเขาดวยกน

56

7. Threaded คอ การบรณาการทจะตองใชทกษะในการคดจากหลายสาขาวชา เชน ทกษะของการอยรวมกนในสงคม ทกษะการวาดภาพหรอลากเสน เมอไดทกษะดงกลาว สามารถนามากาหนดเปนรปแบบการบรณาการของเนอหาตางๆ ได โดยใชทกษะของแตละประเภทมาเปนตวกาหนดของความสมพนธหรอเชอมโยงกนในแตละวชา 8. Integrated คอ การบรณาการทมความคลายคลงกบรปแบบของ Shared ซงไดเสนอไปแลวในขอท 5 การบรณาการลกษณะน เปนการบรณาการระหวางสองวชา หรอหลายวชาทอยในกลมสาระเดยวกนหรอตางสาระกนกได เชน วชาคณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษา สงคมศกษา มาหลอมเปนเนอหาหนงเดยว คณคาของการบรณาการในรปแบบน นกเรยนสามารถเขาใจหลาย ๆ วชา ภายในระยะเวลาอนสนและรวดเรว 9. Immersed คอ การบรณาการทจะตองอาศยความรเดมทมอยแลว ดวยเหตน การบรณาการในรปแบบดงกลาว จงมความเหมาะสมกบนกศกษาระดบอดมศกษาทมความรและประสบการณเฉพาะทาง เพราะเมอนกศกษาเหลานนตองการหาหรอศกษาขอมลเพม สามารถนาขอมลทมอยแลวมาผสมผสานกบวชาทเรยนรใหม เพอไดองคความรทตองการ ฉะนนการบรณาการลกษณะน จะทาไดหากผศกษานนมความรและประสบการณเดมมากพอสมควร 10. Networked คอ การบรณาการทนกศกษามไดศกษาจากการศกษาขอมลหรอเอกสารอยางเดยว แตจะตองอาศยขอมลจากแหลงเรยนรอนๆ อกดวย เชน สมภาษณนกวชาการศกษา ผทรงคณวฒ ผทรงคณวฒ หรอผเกยวของ เมอไดขอมลจากบคคลดงกลาว สามารถนามา บรณาการ เพอใหเกดแนวความคดใหมตามทตนตองการ บญเลยง ทมทอง (2553:152-153) กลาวถงลกษณะการบรณาการดวยการผสมผสานวชาหรอสาขาวชาตางๆ เพอใหไดหลกสตรบรณาการทดน น จะตองดาเนนการในรปแบบตอไปน 1. บรณาการระหวางความรและกระบวนการเรยนร ในสภาพทปรมาณความรมาก สภาพปญหาสงคมสลบซบซอน การเรยนรวธการถายทอดความรอยางงาย ๆ เชน การบอก การบรรยายไมไดอกตอไป ถาจะใหการเรยนรมประสทธภาพ จาเปนตองใหกระบวนการการเรยนรมความสมพนธอยางใกลชดกบความร ดงนน ผเรยนจะตองทราบวาตนจะแสวงหาความรไดอยางไร และดวยกระบวนการอยางไร 2. บรณาการระหวางพฒนาการทางความร และพฒนาการทางจตใจ ในการใหการศกษาควรมงพฒนาดานพทธพสย อนไดแก ความร ความคด และการแกปญหาและดานจตพสย คอ เจตคต คานยม ความสนใจ และความสนทรยะไปพรอม ๆ กน เพราะถาผ เ รยนไดรบ

57

ประสบการณทสรางความรสกพงพอใจและประทบใจ กจะมงมนในการเรยน และเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 3. บรณาการระหวางความรและการกระทา การสรางสหสมพนธระหวางความรและการกระทา มความสาคญตอการเรยนรในการจดการศกษา ผเรยนควรไดเรยนรควบคกบการกระทา (Learning by Doing) 4. บรณาการระหวางสงทเรยนในโรงเรยนกบสงทเปนอยในชวตประจาวน ในการจดหลกสตรควรแนใจวาสงทสอนในหองเรยนนนมความหมายและคณคาตอชวตจรงของผเรยน เพราะฉะนนการสารวจความสนใจ และความตองการในชวตประจาวนของผเรยนจงมความสาคญ ควรนามาเปนศนยกลางของกระบวนการเรยนการสอน 5. บรณาการระหวางวชาตาง ๆ โดยการนาเนอหาวชาหนงมาเสรมกบอกวชาหนง เพอใหผเรยนไดรบความร และเกดเจตคตตามทตองการ หรอโดยกาหนดปญหาหรอความตองการของผเรยนเปนหวขอ แลวกาหนดหลกสตรหรอโปรแกรมการเรยนการสอนขน โดยอาศยเนอหาของหลาย ๆ วชามาชวยแกปญหานน ดงกลาวมาขางตน แสดงใหเหนวา รปแบบหรอลกษณะของการบรณาการหลกสตรนน มหลากหลายรปแบบ การทจะเลอกรปแบบใดในการบรณาการนน จะตองดความเหมาะสมและมความสอดคลอง หลอมรวมสมพนธกบผเรยน ดวยการคานงถงชวงชน ระดบชนและวย ทงนเนองจากการบรณาการทไมเหมาะสมหรอสอดคลองกบผเรยน จะทาใหผเรยนสบสนและไมสนใจในการเรยนร สาเหตและความจาเปนในการบรณาการหลกสตร

สนย ภพนธ ( 2546 :148-149)ไดเสนอแนวคดวา เหตทจาเปนตองมการเปลยนแปลงหลกสตรเดมหรอเรยนแบบคขนานมาจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ ม 3 ประเดนคอ

1. เหตผลทางจตวทยาและวชาการ โดยธรรมชาตเดกหรอผ เ รยนจะมความสนใจ ฉงนสนเทห และมความ

กระตอรอรนในการทจะแสวงหาความรและสรางความเขาใจในสงตาง ๆ อยเสมอ สมองของเดกจะไมจากดอยกบการเรยนรวชาใดวชาหนงเปนสวน ๆ โดยเฉพาะเมอมการแสวงหาความรกจะเรยนรหลาย ๆ อยางพรอม ๆ กน ดวยเหตนหลกสตรบรณาการจงเปนหลกสตรทเหมาะสม เพราะจะสามารถสนองความตองการของเดกหรอผเรยนได ยงไปกวานนเมอพจารณาดหลกสตรบรณาการ

58

ครอบคลมวชาหลายวชา เปนหลกสตรทสงเสรมใหผเรยนไดมประสบการณหลายดานพรอมกบสงเสรมใหผเรยนไดสมผสกบสอการเรยนการสอนหลาย ๆ อยางและดาเนนไปอยางมชวตชวา โดยเฉพาะในดานการสงเสรมความคดรเรม หลกสตรแบบนทาไดดมาก สวนดอกประการหนงของหลกสตรคอชวยลดภาระทจะตองทองจาลงไปอยางมาก

2. เหตผลทางสงคมวทยา เปนทยอมรบกนแลววา การศกษาจะเกดผลดทสดกตอเมอไดชวยใหผเรยน

สามารถตอบปญหาในชวตประจาวนได ดวยเหตนหลกสตรจงตองสนบสนนเรองดงกลาว และคณสมบตทมอยในหลกสตรบรณาการ ในการประสานสมพนธระหวางวชาและสาขาวชาตาง ๆ ใชปญหาหรอกจกรรมเปนศนยกลางจะเปนผลใหผเรยนไดรบความร ทกษะและเจตคตตามความตองการของชวต

3. เหตผลทางการบรหาร หลกสตรบรณาการชวยใหลดตาราเรยนลงได คอแทนทจะแยกเปนตาราสาหรบ

แตละวชาซงทาใหตองใชตาราหลายเลม กอาจรวมเนอหาของหลายวชาไวในตาราเลมเดยวกนและยงสามารถใหเปนทนาสนใจมากขนดวย นอกจากนในกรณทขาดแคลนคร หลกสตรบรณาการซงอาศยการสอนโดยใชกจกรรมเปนหลก จะชวยใหครหนงคนสามารถสอนไดมากกวาหนงชนในเวลาเดยวกน

ขณะทสาล รกสทธ และคณะ ( 2544 : 19) ไดกลาวถงสาเหตทจะตองบรณาการหลกสตรและการเรยนการสอน เพราะวา 1. วถชวตของคนเรามเรองราวตางๆ ทมความสมพนธซงกนและกนไมไดแยกออกจากกนเปนเรอง 2. ผเรยนจะเรยนรไดดขนและเรยนรอยางมความหมายเมอการบรณาการเขากบชวตจรง โดยเรยนรในสงทใกลตวแลวขยายกวางไกลตวออกไป 3. การขยายตวของความรในปจจบน ขยายไปอยางรวดเรว มเรองใหมๆ เพมขนมากมาย จงจาเปนทจะตองเลอกสาระทสาคญ และจาเปนใหผเรยนๆ ในเวลาทมเทาเดม 4. ไมมหลกสตรเพยงวชาใดเพยงวชาเดยวทสาเรจรป และสามารถนาไปใชแกปญหาทกอยางทเกดขนในชวตได 5. เนอหาวชาตางๆ ทใกลเคยงกน หรอเกยวของกน ควรนามาเชอมโยงกนเพอใหผเรยนรอยางมความหมาย ลดความซาซอนเชงเนอหา ลดเวลาแบงเบาภาระของครผสอน

6. เปดโอกาสใหผเรยนไดใชความร ความคด ความสามารถและทกษะทหลากหลาย

59

Jacob กลาววา หลกสตรบรณาการทาใหนกเรยนมความตงใจสงในการเรยนร ดวยเหตน ครและนกเรยนจงมความพงพอใจมากเมอมการดาเนนการจดการเรยนการสอนโดยใชหลกสตรบรณาการ (อางใน Bruce M. Frazz, Rose A. Rudnitski, 1995:135)

กลาวโดยสรป หลกสตรบรณาการเปนหลกสตรครอบคลมวชาหลายวชา สามารถจดการเรยนรใหกบผ เ รยนดวยการเชอมโยงกบการดารงชวตซงจะนาผ เ รยนแกปญหาในชวตประจาวนอยางแทจรงตลอดจนยงสามารถลดชวโมงและตาราในการเรยนร อนจะนาพาผเรยนมความสขในการเรยนร ขนตอนการดาเนนการจดทาหลกสตรบรณาการ อรทย มลคาและคณะ (2542: 55) กลาววา ขนตอนการบรณาการหลกสตรและการเรยนการสอนประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

1. การสงเคราะหและวเคราะหเนอหาของรายวชาหรอกลมประสบการณ 2. การเขยนหลกสตรหรอแผนการสอน 3. การกาหนดเสนทางการเดนเรองใหสอดคลองกบหลกสตรหรอหวเรอง 4. การประเมนผล ประเดนนสอดคลองกบแนวคดของ สาล รกสทธ และคณะ ( 2544 : 57) ทไดสรป

ขนตอนการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ คอ 1. ศกษาหลกสตรและวเคราะหหาความสมพนธของเนอหาทมความเกยวของ 2. ศกษาจดประสงคของวชาหลกและวชารองทจะนามาบรณาการ 3. กาหนดเนอหาหรอหวเรองยอยๆ สาหรบการเรยนการสอน 4. กาหนดรายละเอยดของการสอนตงแตตนจนจบ 5. จดกจกรรมการเรยนการสอนทกาหนดไวในแผนการสอน 6. นาผลทไดบนทกรวบรวมไวในขณะปฏบตการสอน มาวเคราะหเพอปรบปรง

และพฒนาแผนการสอนแบบบรณาการใหมความสมบรณยงขน จากการศกษาขอมลทกลาวมา สามารถสรปไดวาขนตอนการดาเนนการจดทา

หลกสตรบรณาการกบขนตอนในการกาหนดแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการนน จะตองดาเนนการวเคราะหหลกสตรหรอเนอหาสาระวชา เพอศกษาความเชอมโยงระหวางหลกสตรหรอเนอหาสาระวชาเพอหลอมเปนหนงเดยว หากหลกสตรหรอเนอหาสาระวชาไมมความสมพนธหรอเชอมโยงกน จะไมสามารถดาเนนการบรณาการได

60

เทคนคเดลฟาย ( Delphi Technique)

ในการวจยทเกยวของกบเรองอนาคตหรอการศกษา ซงเปนเรองยากหากไมมขอมลพนฐานทบงบอกถงสงเหลานนวาควรเปนอยางไร ฉะนนงานวจยทเกยวของกบเรองนไดกาหนดใหผทรงคณวฒหรอเปนผทมความรพเศษมบทบาทสาคญในการตอบคาถาม โดยนาความรหรอความคดของบคคลดงกลาวมาประมวล กลนกรองใหไดขอมลทเปนจรงและเทยงตรงมากทสด ทงนเพอตอบคาถามในงานวจยใหสมบรณ และแนวทางการศกษาเพอหาคาตอบของการวจยประเภทนทไดรบการนยมและแพรหลายในบรรดานกวจย คอ การใชเทคนคเดลฟาย ( Delphi Technique) ในการสอบถามผทรงคณวฒ และประเดนนผวจยจะไดกลาวถง ความหมายของเทคนคเดลฟาย ประวตความเปนมา เทคนคเดลฟายกบการพฒนาการศกษา กระบวนการและขนตอนการวจยแบบเดลฟาย การเลอกผทรงคณวฒ ประโยชนของเทคนคเดลฟาย เพอใหงานวจยครงนสมบรณและเปนประโยชนกบผสนใจ

1. ความหมายของเทคนคเดลฟาย

Jensen. (1996:857) ไดใหคานยามของเทคนคเดลฟายวาเปนโครงการจดทาในการทจะสอบถามบคคลในเรองตาง ๆ เพอจะไดใหขอมลและความคดเหนกลบมาโดยมงทจะรวบรวมการพจารณาการตดสนใจและสรางความเปนอนหนงอนเดยวกนในเรองทเกยวของกบความเปนไปไดในอนาคต (อางในปรวตร เขอนแกว 2548:1)

Johnson. (1993 : 982) ไดใหความหมายของเทคนคเดลฟายวาเปนเทคนคของการรวบรวมการพจารณาการตดสนใจทมงเพอเอาชนะจดออนของการตดสนใจแตเดมทจาเปนตองขนอยกบความเหนของผทรงคณวฒคนใดคนหนงโดยเฉพาะหรอความคดเหนของกลมหรอมตของทประชม(อางในปรวตร เขอนแกว 2548:1)

ไพศาล นาคนยม (2527: 27) กลาววา เทคนคเดลฟายนน คอ ขบวนการทเสาะหาความคดเหนทเปนอนหนงอนเดยวกนของกลมคนเกยวกบความเปนไปไดในอนาคตในเรองทเกยวกบเวลา ปรมาณ หรอสภาพทตองการจะใหเปน ทงนโดยใชวธการเสาะหาความคดเหนดวยการใชแบบสอบถามแทนการเรยกประชม

เพญพร ไชยนาพงษ (2536: 74) กลาวถงเทคนคเดลฟายวา เปนวธทจะนามาใชในการพจารณาตดสนลงขอสรป เรองใดเรองหนงทเปนลกษณะการคาดการณในอนาคต โดยอาศยความคดเหนทคาดการณจะมแนวโนมเกดขนจรงมากนอยเพยงใดไมไดมาจากความตองการของผทรงคณวฒจะใหเกดขน

61

เกษม บญออน (2522 : 26-27) อธบายวา เดลฟาย เปนวธทสามารถปรบใชในสถานการณตาง ๆ ไดอยางมากมาย เทคนคนผทรงคณวฒในการวจยของบรษท Rand Coporation เปนผทคดและพฒนาขน โอลาฟ เฮลเมอร (Olaf Helmer) หวหนาทมทคดและพฒนาเทคนคเดลฟายกลาววา เปนวธทมระบบใชความเหนของกลม ซงมาจากตวเขาเองทเขาไมคานงถงความคดเหนของผอนเลย ในขณะทเขาแสดงความคดเหน

สมจตร อดม (2549 : 45) ไดกลาวถงเทคนคเดลฟายวา หมายถง วธการวจยเพอคาดการณอนาคตของเหตการณตาง ๆ สรปรวบรวมความคดเหนภาพของอนาคตของเหตการณทจาเปนตองศกษาจากผทรงคณวฒทมความรและมประสบการณในเรองทศกษาอยางแทจรงผทรงคณวฒตองตระหนกถงความสาคญ และมความสนใจในเรองและประเดนทผวจยศกษา พรอมยนดใหความรวมมอตอบแบบสอบถามครบจานวนตามขนตอน ในทางปฏบตทสาคญผวจยจะตองไมใหผทรงคณวฒรบทราบชอซงกนและกน และไมใหผทรงคณวฒตองเผชญหนากนเพอใหผทรงคณวฒใชความรความสามารถขอคดเหนอยางอสระลดความขดแยงและเหตผลทางความคดเหนดวยกนทาใหไดขอมลทนาเชอถอละเอยดตรงประเดน

จากความหมายของเทคนคเดลฟายทนกวชาการศกษาไดกลาวขางตนนน สามารถสรปไดวา

1. เดลฟายเปนเทคนคททราบถงแนวคดของผทรงคณวฒหลาย ๆ คน มารวมเปนหนงเดยวโดยมวตถประสงค เพอใหผศกษาไดขอมลจากตวแทนของกลมผทรงคณวฒทหลากหลาย

2 เดลฟายเปนเทคนคทใชในการวจยเพอจะรถงอนาคตทเกยวของกบเวลา ปรมาณ และสถานการณตางๆ ทจะเกดขน

3. เดลฟายเปนเทคนคการวจยทแสดงถงความคดเหนของกลมผทรงคณวฒหรอผเกยวของทมประสบการณในเรองทผวจยตองการทราบ

4. เดลฟายเปนเทคนคทนกวจยไดคาตอบจากผทรงคณวฒหรอผมประสบการณอยางอสระซงพวกเขาเหลานนสามารถแสดงความคดเหนโดยมตองเกรงกลวผใด

2. ประวตและความเปนมาของเทคนคเดลฟาย

เทคนคเดลฟายมแนวคดพนฐานมาจากสภาษตทวา “หลายหวดกวาหวเดยว” นน

คอ ในการตดสนใจเรองใดกตาม ความคดเหนควรไดมาจากกลมบคคลมากกวาจะมาจากบคคลใดคนหนง เทคนคเดลฟายจะใชวธระดมความคดเหนจากกลมผทรงคณวฒโดยทผทรงคณวฒไม

62

จาเปนตองมาประชมเพอเผชญหนากน และจะไมทราบวาใครบางทเปนผทรงคณวฒ (สมบรณ ตนยะ 2524 : 11 อางใน ไพศาล นาคนยม 2527 : 25)

เดลฟาย (Delphi) เปนชอของสถานทอนศกดสทธในสมยกรกโบราน และเปนทอยของเทพพยากรณ ซงมความสามารถในการทานายอนาคตหรอเหตการณสาคญ ๆ ได คาวา “เดลฟาย” จงถกนามาใชเปนชอของเทคนคการวจยทใชทานายเหตการณตางๆ หรอความเปนไปไดในอนาคต หรออาศยความคดเหนทสอดคลองกน (consensus) ของผทรงคณวฒ (บญสง โกสะ, 2542: 222)

เทยนฉาย กระนนท (2526 : 286) กลาววา เทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) เปนเทคนคการวเคราะหทไดรบการประดษฐและพฒนาขนมาเพออนาคตโดยเฉพาะ อาจเรยกไดวาเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) เปนวธการทใชสาหรบกาหนดโครงสรางของกระบวนการสอสารระหวางสมาชกในกลมเพอใหบรรลผลในการพจารณาปญหาทซบซอนมากๆ และ The Rand Corporation นบวาเปนบรษทแรกๆ ทเรมคนควาและพฒนาเทคนคนในราวป 1950 แตงานทเผยแพรโดยใชเทคนควเคราะหของเดลฟาย (Delphi Technique) น ไดเผยแพรในป 1964 ขณะท บญสง โกสะ (2542: 222 ) ไดกลาววา เทคนคเดลฟาย (Delphi Technique ไดเรมขนอยางมระบบในป พ.ศ 2495 แตไดถกปดเปนความลบมาโดยตลอดเนองจากทางกองทพอากาศอเมรกนใชเทคนคนในการศกษา ตอมาไดรบการพฒนาและเปดเผยเปนครงแรกเมอป พ.ศ. 2505 โดยโอลาฟ เฮลเมอร (Olaf Helmer) และนอรแมน ดลกย (Norman Dalkey) ทงคเปนนกวจยของบรษทแรนด ( Rand Corporation) ในรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา เขาไดเขยนบทความเรอง “An Experimental Application of the Delphi Method to the Use of Experts” ลงในวารสารManagement Science ปท 9 ฉบบท 3 ประจาเดอนเมษายน 2506

สวนใจทพย เชอรตนพงษ (2539 : 49) ไดกลาวถงเทคนคเดลฟายวา เปนเทคนคการวจยประเภทหนงทไดรบการยอมรบในหมนกวจยทางการศกษาอยางมาก ปจจบนนถกพบและพฒนาโดยนกวจยบรษทแรนด (The Rand Corporation) ชอ โอลาฟ เฮลเมอร (Olaf Helmer) และนอรแมน ดาลก (Norman Dalkey) เมอตนป พ.ศ 2493 (ค.ศ 1950) เพอใชในการถามและเกบความคดเหนของกลมผทรงคณวฒเกยวกบการพยากรณทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย และนาเทคนคนออกแบบเผยแพรเมอตนป พ.ศ. 2503 ( ค. ศ 1960) ทาใหเทคนด เดลฟายเปนทรจกและนยมกนมากขน

อยางไรกตาม ทองสงา ผองแผว (2550 : 1 อางในปรวตร เขอนแกว 2548:1)) ไดกลาววา ปจจบนนเทคนคเดลฟายสามารถใชในทกเรอง เทคนคเดลฟาย เปนเทคนคการวจยทไดรบการยอมรบและเปนทนยม แพรหลาย ไมวาจะเปนดานธรกจ การเมอง เศรษฐกจ และการศกษา

63

สาหรบทางเทคโนโลยการศกษาไดมการนามาใชอยางกวางขวาง เชน การวจยเกยวกบแนวโนมของเทคโนโลยการศกษาอก 5 ป ทศทางการวจยเทคโนโลยการศกษาในอนาคต แนวทางการพฒนาการเรยนการสอนแบบ e – learning ของประเทศเปนตน ซงเทคนคเดลฟายเปนวธการวนจฉยหรอตดสนใจปญหาตางๆ อยางเปนระบบโดยไมมการเผชญหนากนโดยตรงของกลมผทรงคณวฒ เชนเดยวกนกบการระดมสมอง (Brain storming) ทาใหผทรงคณวฒแตละคนสามารถแสดงความ คดเหนของตนเองอยางเตมทและอสระ โดยไมตองคานงความเหนของผอน นอกจากนผทรงคณวฒยงมโอกาสกลนกรองความคดเหนของตนอยางรอบคอบทาใหไดขอมลทนาเชอถอและนาไปใชประกอบการตดสนใจในดานตางๆ ได 3. กระบวนการและขนตอนการวจยแบบเดลฟาย

การทาวจยดวยการใชเทคนคเดลฟายน ผวจยจะตองอาศยแบบสอบถามใหกบ

ผทรงคณวฒในแตละคนไมนอยกวา 2 ครง เพอใหไดขอมลทเปนจรงมากทสด เพญพร ไชยนาพงษ (2536 : 35) กลาวประเดนนวา ในการพจารณาตดสนหรอคาดการณเรองใดเรองหนง ยอมเปนการยากหากมขอมลไมเพยงพอ จงไดมการคดคนหาวธการโดยนาความคดเหนของกลมผทรงคณวฒ (Experts) หรอผทมความรในเรองทตองการอยางแทจรงไปใชในการตดสนใจอยางถกตอง และตรงกบความเปนจรงมากทสด เทคนคหนงทไดคดคนและนามาใชในการวจย ไดรบนยมอยางรวดเรว คอ เทคนคเดลฟาย ในขณะท ไพศาล นาคนยม (2527 : 25) ไดกลาวถงกระบวนการวจยทใชเทคนคเดลฟายวา ผวจยจะตองขอความรวมมอจากผทรงคณวฒทไดรบการคดเลอกเขารวมโครงการตอบแบบสอบถามไปจนกระทงไดความคดเหนทสอดคลองกน (Consensus) สวนมากจะถามผทรงคณวฒตงแตสองรอบขนไป อาจจะเปนสามหรอสรอบหรอมากกวานกไดแลวแตขอมลทเราจะศกษา

ใจทพย เชอรตนพงษ (2539 : 51-52) ไดเสนอกระบวนการในการเกบขอมลการวจยโดยใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) ดงน

รอบท 1 คณะทางานจะสงแบบสอบถามปลายเปดไปใหกลมผทรงคณวฒตอบ ในรอบนเปนการถามอยางกวาง ๆ เพอตองการเกบรวบรวมความคดเหนจากกลมผทรงคณวฒแตละคน ยกตวอยางเชน (1) ในสภาพของสงคมปจจบน ทานคดวาผเรยนในระดบประถมศกษามปญหาและความตองการตลอดจนความสนใจอะไร (2) ทานคดวาหลกสตรในระดบประถมศกษาทใชอยในขณะนสามารถสนองความตองการของสงคมและผเรยนไดหรอไม เพราะเหตใด (3) ทานคดวาความคาดหวงของสงคมตอการศกษาของผเรยนในระดบประถมศกษาเปนอยางไร เปนตน

64

คณะทางานอาจใชวธการสมภาษณกงมโครงสรางแบบเปดและไมจากดคาตอบ (Non-directive, open-ended, semi-structured interview) กลาวคอ มการเตรยมหวขอหรอประเดนทจะถามไวลวงหนา ไมถามแบบชนา แตจะปลอยใหผถกสมภาษณพดแสดงความคดเหนอยางอสระและมากทสดเทาทจะมากไดผสมภาษณมหนาทเพยงบนทกและตงใจฟงและทาการสรปการสมภาษณจากบนทกทจดไวเมอจบหวขอทสมภาษณในขอหนง ๆ ทงนเพอใหผถกสมภาษณไดปรบปรงแกไขคาสมภาษณ และผสมภาษณมความเชอมนวาไดขอมลทถกตองเชอถอได

รอบท 2 หลงจากทไดขอมลจากแบบสอบถามหรอการสมภาษณในรอบแรกจากกลมผทรงคณวฒแลว คณะทางานจะรวบรวมความคดเหนทไดท งหมดเขาดวยกน และนามาวเคราะหพจารณารวมท งตดขอมลทซ าซอนออก จากนนกจดสรางเปนแบบสอบถามรอบท 2 สงกลบไปยงกลมผทรงคณวฒเหลานนอกครง แบบสอบถามรอบน ผทรงคณวฒแตละคนตองลงมตจดระดบความสาคญของแตละขอในรปแบบของการใหเปอรเซนต (Percentage) หรอแบบมาตราวดแบบลเคต (Likert scale) รวมทงเขยนเหตผลทเหนดวยหรอไมเหนดวยของแตละขอลงในชองวางทเวนไวตอนทายประโยค นอกจากนหากมคาถามขอใดทไมชดเจนหรอควรมการแกไขสานวน ผทรงคณวฒสามารถเขยนคาแนะนาลงในชองวางดงกลาวไดอกดวย

รอบท 3 หลงจากไดรบแบบสอบถามรอบท 2 จากผ ทรงคณวฒคนแลว คณะทางานจะนาคาตอบแตละขอคานวณหาคามธยฐาน (Median) และคาพสยระหวางควอไทล (Interquartile Range) แลวสรางแบบสอบถามใหมโดยใชขอความเดยวกนกบแบบสอบถามรอบท 2 เพยงแตเพมตาแหนง Median, Interquartile Range และตาแหนงทผตอบทานนน ไดตอบในแบบสอบถามฉบบรอบท 2 แลวสงกลบไปใหผตอบทานนน ๆ อกครงหนง จดประสงคของแบบสอบถามรอบนเพอใหผตอบไดเหนความแตกตางระหวางคาตอบเดมของตวเอง Median และ Interquartile Range ของคาตอบทไดจากกลมผตอบทงหมด แลวพจารณาทบทวนอกครงวาตองการยนยนคาตอบเดมหรอตองการเปลยนแปลงคาตอบใหม หากตองการยนยนคาตอบเดม กไดรบการขอรองใหเขยนเหตผล สน ๆ ลงตอนทายของแตละขอดวย การสงแบบสอบถามในรอบนนน จะจดสงไปใหกบผทตอบและสงคนแบบสอบถามรอบท 2 แลวเทานน

รอบท 4 คณะทางานจะทาตามขนตอนเดยวกบรอบท 3 คอคานวณหาคา Median, Interquartile Range จากคาตอบทไดมาใหม แลวใสลงในแบบสอบถามทมรปแบบและเนอหาเชนเดยวกบฉบบในรอบท 3 รวมทงใสตาแหนงของผตอบทานนน ๆ ในฉบบท 3 ดวย จากนนสงไปใหผตอบพจารณาทบทวนคาตอบอกครงโดยทวไป มกจะตดการสงแบบสอบถามในรอบท 4 แลวใชผลทไดในรอบท 3 พจารณาเสนอผลการวจย เพราะความคดเหนในรอบท 3 และรอบท 4 มกมความแตกตางกนนอยมาก

65

ขณะท วาโร เพงสวสด (2545 : 33-34 ) ไดเสนอกระบวนการในการดาเนนการวจยโดยใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) ไวดงนนน ตารางท 2 แสดงขนตอนการดาเนนการวจยของเทคนคเดลฟาย

1. กาหนดปญหา

2. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

3. สรางกรอบเกณฑปญหา

4. เลอกกลมผทรงคณวฒ

5. แบบสอบถามปลายเปด : รอบท 1

6. แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา : รอบท 2

7. แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา : รอบท 3

8. แบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา : รอบท 4

9. เขยนรายงานขอเทจจรง ขอความดงกลาว แสดงใหเหนวา การทาวจยโดยใชกระบวนการเทคนคเดลฟาย

นน จะตองดาเนนการสอบถามผทรงคณวฒประมาณ 3-4 ครง ทงนโดยมวตถประสงคเพอใหไดขอมลทเปนระบบในการคาดการณถงเรองในอนาคต อยางไรกตาม (สมบรณ ตนยะ, 2523 : 13 อางในนเลาะ แวอเซง , 2544 : 69) ไดกลาววา ในบางครงอาจใชแบบสอบถามเพยง 2-3 รอบเทานน โดยเฉพาะอยางยงถาฉบบแรกเรมตนดวยการใชกลมผทรงคณวฒลงมต หรอจดอนดบความสาคญเมอถงแบบสอบถามฉบบท 2 หรอท 3 อาจจะพบวาไมมการเปลยนแปลง หรอมการ

66

เปลยนแปลงนอยมากของคาตอบของกลมผทรงคณวฒ หรอพสยระหวางควอไทลแคบมาก เมอเปนเชนนน กระบวนการวจยกสามารถยตได

4. การเลอกผทรงคณวฒของเทคนคเดลฟาย

สงทสาคญยงในการวจยแบบเดลฟาย คอ การเลอกสรรผทรงคณวฒ ทงนเพราะ

ผลการวจยจะถกตองหรอไม ตลอดจนเชอถอไดมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบความคดเหนของผทรงคณวฒ ไพศาล หวงพานช ( 2531 : 360 ) ไดกลาวประเดนนวา การเลอกกลมผทรงคณวฒขนตอนนมความสาคญมาก เนองจากคณลกษณะเฉพาะของการวจยแบบเทคนคเดลฟาย คอ การอาศยขอคดเหนจากการตอบของผทรงคณวฒ ผลการวจยจะนาเชอถอหรอไมขนอยกบวากลมผทรงคณวฒทเลอกสรรมานน สามารถใหขอมลทนาเชอถอไดเพยงใด ดงนน สงทผวจยจะตองคานงถงในการเลอกกลมผทรงคณวฒ ไดแก ความสามารถของกลมผทรงคณวฒ ความรวมมอของผทรงคณวฒ จานวนผทรงคณวฒและวธการเลอกผเทรงคณวฒเปนตน

ความเ ชอมนของเทคนคเดลฟายยงสง ขนหากสามารถพจารณาคดเ ลอกผทรงคณวฒทเขารวมโครงการอยางละเอยดรอบคอบ เพอใหไดผทเหมาะสมจรงๆ สาหรบจานวนผทรงคณวฒนนขนอยกบลกษณะของกลมผทรงคณวฒ คอ ถาเปนกลมเอกพนธใหผทรงคณวฒเพยง 10-15 คน กจะไดความเชอมนสงแลว แตถาเปนกลมววธพนธ อาจจะตองใชผทรงคณวฒไมนอยกวา 30 คน จงจะไดความเชอมนทสงพอ ( วน เดชพชย ,2527 : 117 อางใน บญเจรญ บารงช 2536 : 47)

ประเดนนสอดคลองกบแนวคดของ วาโร เพงสวสด (2543 : 31 ) ทไดกลาวถงจานวนผเทรงคณวฒ ดงท โทมส ท แมคมลแคน (Thomas T. Macmillan)ไดเสนอผลการวจยเกยวกบจานวนผทรงคณวฒทจะใชในการวจย และคาการเปลยนแปลงของความคลาดเคลอนในการประชมประจาปท California Junior College Association พ.ศ. 2514 พบวา เมอใชผทรงคณวฒตงแต 17 คน ขนไป อตราการลดลงของความเคลอนจะนอยมาก แตถาเมอมผทรงคณวฒเปนเอกพนธ( Homogeneity) สง จะใชผทรงคณวฒ 10 -15 กพอ

67

ตารางท 3 แสดงจานวนผทรงคณวฒและความคลาดเคลอนเมอใชเทคนคเดลฟาย

จานวนผทรงคณวฒ ความคลาดเคลอน ความคลาดเคลอนลดลง 1-5 1.20-0.70 0.50 5-9 0.70-0.58 0.12 9-13 0.58-0.54 0.04 13-17 0.54-0.50 0.04 17-21 0.50-0.48 0.02 21-25 0.48-0.46 0.02 25-29 0.46-0.44 0.02

ทมา : วาโร เพงสวสด ( 2543 : 31)

จากตาราง พบวาเมอจานวนผทรงคณวฒตงแต 17 คนขนไปความคลาดเคลอนจะลดลงนอยมาก และจะลงอยางคงทประมาณ 0.02 ดงนน การวจยโดยใชเทคนคเดลฟาย ควรใชผเทรงคณวฒจานวนตงแต 17 คนขนไป 5. สถตทใชในการวจยของเทคนคเดลฟาย สถตทใชในการวจยโดยใชเทคนคเดลฟายในการวเคราะหขอมล คอสถตเกยวกบแนวโนมเขาสสวนกลาง (Central Tendency) ไดแก คามธยฐาน( Median) คาพสยระหวางควอไทล (Interquatile Range) และคาฐานนยม (Mode) (ปราณ ทองคา, 2529 : 33) และสะการยา แวโซะ (2550 : 52) กลาวเพมเตมประเดนนเชนกนวา สถตทมกใชในการวจยแบบเทคนคเดลฟายมอย 3 ลกษณะ คอ มธยฐาน (Median) ฐานนยม (Mode) และคาพสยระหวางควอไทล (Interquartile Range) สวนการใชคาเฉลยนนไมเหมาะสม เนองจากมาตราทใชกบคาตอบมเพยงเลกนอย จะใชคามธยฐานมากกวา โดยเฉพาะกรณแสดงความคดเหนเกยวกบเวลา ปรมาณ สถานการณ (ณฐฏา สรรพศร, 2525 : 24 อางในเพญพร ไชยนาพงษ, 2536 : 45)

68

6. ขอดและขอจากดของเทคนคเดลฟาย

การวจยทกประเภทยอมมความแตกตางกนในดานจดเดนและจดดอยของการใชเทคนคแตละอยาง ดงน นการวจยโดยใชเทคนคเดลฟาย กจะตองมขอดและขอจากดในการดาเนนการ ดงตอไปน 6.1 ขอด

1. ผทรงคณวฒแตละสาขา แตละทานไดแสดงความร ความสามารถและเหตผลความคดเหนโดยอสระไมถกครอบงาการแสดงคดเหน สามารถคดเองไดอยางเตมท

2. สามารถขจดปญหาในการรวมกลมผทรงคณวฒเพอหาขอยตของความคดเหนทสอดคลองกน ลดคาใชจายในการรวมกลม การประชม หรอพบปะ

3. เหตผล ความคดเหนทสอดคลองสามารถใหการยอมรบซงกนและกน ยตความคดเหนแตกตางกน บนพนฐานของขอสรปทมเหตมผลและสรปตรงกน

4. ความรขอเทจจรงเกดจากศกยภาพของผทรงคณวฒอยางเตมทเปนประโยชนตอการวจยและเกดการยอมรบซงกนและกน

5. ผทรงคณวฒมอสระในเชงวชาการ สามารถแสดงความคดเหนและเหตผลไดเตมท

6 . เ ปนเทคนคทมข นตอนการดา เ นนงานไมยากนกไดผลรวดเ รวและมประสทธภาพ

7. คณะทางานสามารถระดมความคดเหนจากกลมผทรงคณวฒไดโดยไมจากดทงในเรองจานวนผทรงคณวฒ สภาพภมศาสตรหรอเวลา

8. คณะทางานสามารถทราบลาดบความสาคญของขอมลและเหตผลในการตอบ รวมทงความสอดคลองในเรองความคดเหนไดเปนอยางด (สมจตร อดม, 2549: 50) (ทองสงา ผองแผว ,2548 : 4 อางในปรวตร เขอนแกว 2548:1) และ (ใจทพย เชอรตนพงษ 2539, 53-54)

นอกจากขอดของเทคนคเดลฟายทไดเสนอขางตนนน จตพงศ แกวใส ( 2540: 41) และ (ใจทพย เชอรตนพงษ, 2539 :53) ไดเสนอจดเดนของเทคนคเดลฟายไววา ขอมลทไดจากการวจยแบบเดลฟายเปนทนาเชอถอ ดงน

1. เปนความคดเหนของกลมผทรงคณวฒในสาขาวชานนอยางแทจรง 2. ไดมาจากการย าถามหลายรอบจงเปนคาตอบทไดกลนกรองมาอยางรอบคอบ

69

3. ผทรงคณวฒแตละคนแสดงความคดเหนของตน ไดอยางเตมทไมตกอย ภายใตอทธพลทางความคดหรออานาจเสยงสวนใหญ

4. เดลฟายเปนเทคนคทสามารถรวบรวมความคดเหนโดยไมตองมการพบปะ ประชมกน ซงเปนการใชเวลาและคาใชจายอยางมาก

6.2 ขอจาจด

1. ผทรงคณวฒทไดรบการคดเลอก อาจจะมใชเปนผมความรความสามารถใน

สาขา 3. นกวจยอาจจะมความลาเอยงในการพจารณาคาตอบ 4. แบบสอบถามทสงไปอาจจะสญหายหรอไมไดรบคาตอบกลบ 5. เดลฟายเปนเทคนคการวจยทตองใชความคดเหนจากลมผทรงคณวฒ ดงนนใน

การคดเลอกผ ทรงคณวฒเขารวมในการวจย ถาผ วจยไมมการต งเกณฑถงคณสมบตของผทรงคณวฒไวอยางชดเจน กอาจจะไดผทรงคณวฒทไมเหมาะสมได ซงอาจทาใหขอมลทไดรบผดพลาดไปดวย

6. การเกบรวบรวมขอมล หรอ การถามย าหลายๆ รอบ ตามกระบวนการของการวจย อาจทาใหผทรงคณวฒเบอหนายไมเตมใจใหความรวมมอ ซงจะมผลตอความถกตองของขอมลทไดรบได (ไพศาล หวงพานช, 2531: 364) และ (ปรวตร เขอนแกว 2548:1) 7. ประโยชนของเทคนคเดลฟาย

เดลฟายเปนกระบวนการวจยเพอศกษาถงเรองของอนาคต โดยอาศยความคดเหนของผทรงคณวฒในการตอบแบบสอบถามอยางนอยประมาณ 2-4 รอบ ทงน เพอใหขอมลทไดจากผทรงคณวฒนน เทยงตรง และเชอถอไดมากทสด อยางไรกตาม สมจตร อดม (2549 : 44) ไดกลาวถงประโยชนของเทคนคเดลฟายซงมทงหมด 7 ขอดวยกน คอ

1. เทคนคเดลฟายเหมาะทจะใชในกรณทกลมไมสามารถทจะพบและประชมรวมกนได เนองจากขอจากดเรองเวลาและความหางไกล

2. เทคนคเดลฟายเหมาะทจะใชในกรณทสมาชกของกลมไมลงรอยกนและการประชมรปคณะกรรมการจะปราศจากความหมายในการแลกเปลยนทศนะและขอมล

70

3. ในกรณทมความจาเปนเฉพาะอยาง ทตองการใหคาตอบของผทรงคณวฒแตละคนถกเกบไวเปนความลบ (เชนอสระในการแลกเปลยนความคดเหนกนของบคคลตางระดบในองคกร)

4. ในกรณทผทรงคณวฒใหความคดเหนทแตกตางไปจากกลมกจะไมไดรบการคกคามใดๆ

5. ฉนทามตของกลมไมไดรบอทธพลจากกลมยอยหรอบคคลใดบคคลหนง ผทรงคณวฒแตละคนมอสระในการออกความคดเหน

6. ลกษณะของเทคนคเดลฟายเปนกระบวนการทาวจยซงผลทไดในแตละรอบ จะสามารถใชเปนขอมลในรอบถดไป

7. เทคนคเดลฟายมลกษณะยดหยนและสามารถประยกตไดใหเหมาะกบสถานการณหรอปญหาการวจย

งานวจยทเกยวของ งานวจยทเกยวของในประเทศ ชมพนท วราศระ ( 2548 ) ศกษาเกยวกบเรอง การพฒนาหลกสตรบรณาการภมปญญาทองถนเขากบรายวชาประวตศาสตรไทย สาขาครศาสตร สถาบนราชภฎในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ผลการวจยดานประสทธผลของหลกสตรบรณาการพบวา 1. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาหลงการเรยนรสงกวากอนการเรยนรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5 โดยนกศกษาทกคนมคะแนนผลการสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนอยในระดบรอยละ 60 ขนไป และนกศกษามพฤตกรรมการเรยนและมความสนใจในภมปญญาทองถนในทกดานทประเมนอยในระดบมาก 2. เจตคตตอภมปญญาทองถนในรายวชาประวตศาสตรไทยของนกเรยนหลงการเรยนรสงกวาการเรยนรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5 โดยคะแนนเจตคตทกดานของนกศกษาอยในระดบสง 3. นกศกษามความพงพอใจตอการเรยนตามหลกสตรบรณาการภมปญญาทองถนเขากบรายวชาประวตศาสตรไทยในระดบมาก

71

4. อาจารยผสอนรายวชาประวตศาสตรไทยในสถาบนราชภฎภาคตะวนออก เฉยงเหนอมความเหนวาหลกสตรบรณาการภมปญญาทองถนเขากบรายวชาประวตศาสตรไทยมความเหมาะสมและความเปนไปไดในการนาไปใชในสถานการณจรง ณฐณชาช วรรณภาลย (2549 ) ศกษาเกยวกบการพฒนาหลกสตรบรณาการสาระดนตรแบบพหวทยาการ เรองเพลงและภมปญญาบานเมองแปดรว สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยมขนตอนการพฒนาหลกสตร 4 ขนตอน คอ 1. การศกษาขอมลพนฐาน 2. การสรางหลกสตร 3. การปรบปรงแกไขหลกสตร 4. การทดลองใช และผลการศกษาพบวา 1. ไดหลกสตรบรณาการทมคณภาพอยในระดบดมาก หลกสตรมองคประกอบครบถวน มความสอดคลองกบสภาพทองถนและมความเหมาะสมทจะนาไปใชในการจดการเรยนการสอน 2. ผลสมฤทธทางการเรยนหลงการทดลองใชหลกสตรบรณาการสงกวากอนการทดลองใชหลกสตรบรณาการอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ . 01 3. ทกษะการขบรองประสานเสยงเพลงประจาจาหวดฉะเชงเทราหลงทดลองใชหลกสตรบรณาการสงกวาเกณฑทกาหนดไวอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ . 01 4. เจตคตของนกเรยนตอหลกสตรบรณาการหลงทดลองใชหลกสตรบรณาการสงกวากอนทดลองใชหลกสตรบรณาการอยางมนยสาคญทางสถตระดบ .01 นาวาล ปานากาเซง ( 2544 ) ไดศกษาเกยวกบคณภาพการศกษาของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา ปญหาและขอเสนอแนะของการปฏบตงานตามเกณฑคณภาพของสานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนซงโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใตประสบอยเปนจานวนมากทสดในแตละปจจยคณภาพ คอ ปญหาการไมปฏบตตามปรชญาและเปาหมาย ซงโรงเรยนควรแกไขปญหาดวยการจดการใหนกเรยน และบคลากรทกคนมสวนรวมในการกาหนดปรชญาและเปาหมายโรงเรยน ปญหาการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนไมสอดคลองกบปรชญา/เปาหมายของโรงเรยน ความตองการของนกเรยนและชมชน โรงเรยนควรแกปญหาดวยการจดหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอนใหสอดคลองกนกบกบปรชญา/เปาหมายของโรงเรยน ความตองการของนกเรยนและชมชน ปญหาขาดแคลนบคลากร ไมเพยงพอกบหนาทงานทมมากขน โรงเรยนจงควรแกปญหาดวยการจดสรรงานและมอบหมายงานใหเหมาะสมกบความสามารถความถนด และความสนใจของบคลากร ปญหางบประมาณไมเพยงพอ ปญหาเกยวกบผบรหารทขาดความรความชานาญในการบรหารงานตางๆ ปญหาการดแลตดตามความประพฤตของนกเรยนยงไมทวถง โรงเรยนควรแกปญหาดวยการเปดโอกาสใหคร นกเรยน และผปกครองไดเขามารวมมอกนในการพฒนาวนย

72

และนกเรยนบางสวนมผลสมฤทธทางการเรยนตากวาเกณฑทโรงเรยนกาหนด โรงเรยนควรแกปญหาดวยการพฒนาครใหสามารถจดการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ นเลาะ แวอเซง และคณะ (2550 ) ไดศกษาเกยวกบการจดการศกษาโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต พบวา แนวทางการพฒนาการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใตมดงน 1. ดานสภาพแวดลอม ควรบรณาการการศกษาใหสอดคลองกบว ถ ชวต อตลกษณ และความตองการของทองถน รวมมอกบชมชนในการดาเนนการจดการศกษา และพฒนาสภาพแวดลอมภายในโรงเรยน 2. ดานปจจยนาเขา ควรพฒนาศกยภาพของผบรหาร พฒนาศกยภาพครและบคลากร และพฒนาศกยภาพของนกเรยน และบรหารงบประมาณอยางมประสทธภาพ

การดาเนนงานดานวชาการ ควรจดใหมการบรณาการระหวางหลกสตรสามญและศาสนา จดทาหลกสตรทสนองตอบความตองการของทองถน จดใหครไดสอนตรงตามรายวชาหรอสาขาทจบ จดทาโครงการนเทศการสอนและการบรหารจดการโรงเรยน จดใหมการพฒนาสอการเรยนการสอนทมความทนสมยและสามารถทาใหผเรยนบรรลเปาหมายทางการศกษาได จดใหมการประเมนโรงเรยนอยางสมาเสมอและนาผลการประเมนการเรยนการสอนมาปรบปรงพฒนาคณภาพอยางตอเนอง และควรสรางเครอขายรวมมอทางวชาการ

พนสข อดม ( 2546) ไดศกษาวจยเพอวทยานพนธระดบดษฎบณฑต เรอง การพฒนาหลกสตรวทยาศาสตรแบบพหวทยาการรวมกบวชาคณตศาสตรและภาษาองกฤษ สาหรบชนมธยมศกษาปท 1โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลยตรง การวจยครงนทานไดดาเนน 4 ขนตอนดวยกน คอ การสารวจขอมลพนฐานสาหรบการพฒนาหลกสตร การพฒนาหลกสตร การทดลองใช และการปรบปรงแกไขหลกสตรบรณาการ

การวจยครงนเปนการวจยแบบทดลอง ซงกอนการทดลองใชหลกสตรบรณาการ ไดนาหลกสตรบรณาการไปทาการศกษานารองแบบจลภาคกบนกเรยนทจบชนประถมศกษาปท 6 จานวน 8 คน เปนเวลา 10 วน พบวา ผเรยนมความพงพอใจในการเรยนทใชหลกสตรบรณาการแบบพหวทยาการทมรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน 1 เปนแกน เนองจากทาใหสามารถเกดการเรยนรในรายวชาคณตศาสตรพนฐาน 1 และภาษาองกฤษพนฐาน 1 งายขน หลงจากนนทาการทดลองใชหลกสตรบรณาการทพฒนาขนกบกลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 74 คน เปนเวลา 1 ภาคเรยน (20 สปดาห) โดยมการทดสอบนกเรยนกลมตวอยางกอนการใชหลกสตรและหลงการใชหลกสตร พบวา นกเรยนกลมตวอยางมผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน 1 คณตศาสตร พนฐาน 1 และภาษาองกฤษพนฐาน 1 หลงการทดลองใช

73

หลกสตรบรณาการสงกวา ผลสมฤทธทางการเรยนกอนการทดลองใชหลกสตรบรณาการมนยสาคญทางสถตทระดบ . 5 (P = 0.000) นกเรยนกลมตวอยางมคาเฉลยของคะแนนความคดเหนตอหลกสตรบรณาการหลงการทดลองใชหลกสตรบรณาการในระดบมาก และนกเรยนกลมตวอยางมคาเฉลยคะแนนความคดเหนตอพฤตกรรมการสอนของครผสอนรายวชาวทยาศาสตรพนฐาน 1 คณตศาสตรพนฐาน 1 และภาษาองกฤษพนฐาน 1 หลงการทดลองใชหลกสตร บรณาการสงกวา คาเฉลยคะแนนความคดเหนตอพฤตกรรมการสอนของครผสอนขณะทดลองใชหลกสตรบรณาการ แสดงวา หลกสตรบรณาการทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑในการประเมนประสทธภาพของหลกสตร

ฟารด เตะมาหมด (2550 ) ไดศกษาเกยวกบแนวทางการบรหารงานวชาการของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต ผลการวจยเกยวกบแนวทางการบรหารงานวชาดานการพฒนาหลกสตรสถานศกษาและนาหลกสตรไปใช พบวา โรงเรยนควรบรณาการหลกสตรอสลามศกษาใหมความกระชบและขจดความซ าซอนของเนอหาใหหมดไป จดใหมการสลบคาบเรยนระหวางวชาศาสนาและวชาสามญ ควรจดอบรมความรเพมเตมใหกบคร การประชาสมพนธหลกสตรควรจดในรปแบบของปายนเทศหรอการเผยแพรเอกสารตามสถานทตางๆ ทมความสาคญตอชมชน จดใหมการแลกเปลยนเรยนรดานหลกสตรระหวางโรงเรยนในเครอขาย สรพชร เจษฎาวโรจน ( 2548 ) ไดศกษาเกยวกบการพฒนาหลกสตรบรณาการสาหรบนกเรยนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหง (ฝายประถม) เพอตองการพฒนาหลกสตรและตองการทราบผลสมฤทธทางการศกษา ความคดเหนของผเรยน ผปกครองเกยวกบการใชหลกสตรบรณาการในการดาเนนการเรยนการสอน การวจยครงนมนกเรยน 81 คน โดยใชความรวมมอจากคณครและผวจยในการสรางเครองมอตางๆ ไดแกแบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมของนกเรยน แบบทดสอบวดผลทางการเรยน แบบแสดงความคดเหนของนกเรยนและผปกครองในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ ผลการวจย พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนในการใชหลกสตรบรณาการทกกลมสาระการเรยนร รวมคะแนนเฉลยคดเปนรอยละ 68. 48 – 84.61 ความคดเหนของนกเรยนตอหลกสตรบรณาการทกดานอยในระดบมาก ครมความสามารถในการพฒนาการเรยนการสอนและการวางแผนจดกจกรรมการเรยนการสอน ตลอดจนผปกครองของนกเรยนสวนใหญมทศนคตทดในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ สะการยา แวโซะ (2550 ) ไดศกษาเกยวกบแนวโนมการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาสามจงหวดชายแดนภาคใต ระหวาง พ.ศ. 2548 3 – 2558 พบวา วสยทศนการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต เนนภาษาอาหรบ ภาษามลาย

74

และภาษาองกฤษ พรอมใหความสาคญกบภาษาไทยทเปนภาษาประจาชาต มงความเปนเลศทางวชาการควบคคณธรรม ตามมาตรฐานคณภาพการศกษาและจดการศกษาทหลากหลาย สวนภารกจการบรหารโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในสามจงหวดชายแดนภาคใต คอ 1. บรหารงานวชาการอยางเปนระบบ โดยจดการเรยนรทสอดแทรกคณธรรมจรยธรรมในทกกลมสาระอยางมเอกลกษณ เรงพฒนาหลกสตรทเหมาะสมกบผเ รยน และสอดคลองกบวถชวตมสลมเบองตนของการมสวนรวม 2. บรหารงานบคคลทมงพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจในหลกสตรการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ พรอมกบดาเนนการทางวนยอยางเครงครดโดยอสระของโรงเรยนภายใตกฎเกณฑของรฐ มครเพยงพอ และผบรหารมภาวะผนา มความสามารถในการบรหารจดการทมประสทธภาพ 3. บรหารงานการเงนดวยแผนพฒนาคณภาพเชงกลยทธเพอการพฒนา โดยไดรบการสนบสนนทางการเงนครอบคลมครสอนวชาศาสนาและครสอนวชาสามญ พรอมกบระบบการตรวจสอบทรดกมจากรฐ ตองใหครไดรบเงนเดอนตรงตามวฒและสทธอนๆ ตามกฎหมาย 4. ดานการบรหารงานทวไป จดบรการสาธารณปโภค เชน บรการน าดมทสะอาด หองสวมทถกสขอนามย บรการอาหารกลางวน เพอพฒนาคณภาพชวตผเรยนทเหมาะสม และมแผนปฏบตการทสอดคลองกบแผนพฒนาคณภาพ งานวจยตางประเทศ Bredekamp(1990) ซงพบวาหลกสตรบรณาการเปนยทธศาสตรเพอการสอนนกเรยนโดยตรง เพราะหลกสตรบรณาการเปนการจดการเรยนการสอนทรวบรวมเนอหาจากหลายวชาทผสอนไดวางแผนใหกบผเรยน ฉะนน ผสอนสามารถแนะนาสงทเกยวพนกบผเรยนในการดาเนนการสอนจากประสบการณตางๆ เพอใหผเรยนมแนวคดทดขน พรอมกบสามารถโตตอบปญหา สนทนา เกยวกบวชาทเรยนรมากขน

ดวยเหตดงกลาว หลกสตรบรณาการเปนโครงการเรยนรขนพนฐานในการเรยนการสอน และเปนกจกรรมทผเรยนใหความสนใจในปจจบนน เชน การบรณาการระหวางวชาสงคมศกษา กบวชาวทยาศาสตร เพอใหผเรยนไดมโอกาสวางแผน และเขยนโครงงานโดยใชสงประดษฐดวยกน ตลอดจนแนวคดของผสอนในการพฒนากจกรรมการเรยนร สามารถอภปราย

75

เกยวกบงานททารวมกนได ทงนเนองจากเขาทงหลายสามารถเรยนรและปฏบตจรงในดานเนอหาและทกษะทกาหนดไวในหลกสตร

Helen wanod (2002) ไดศกษาเกยวกบ Integrated Curriculum : Designing Curriculum in the Immersion Classrom และไดเสนอแนวคดในการ Planning Integrated วา การเรยนของนกเรยนทใชหลกสตรบรณาการนน เปนการรวบรวมหลายๆ ประสบการณทจะนาไปสขอบเขตการเรยนทด รวมทงขอบเขตในการจดกจกรรมระหวางครและนกเรยน ใหเกดความเขาใจมากยงขนและสามารถปฏบตงานทเปนความจรง การเรยนรหรอการปฏบตกจกรรมดงกลาว เปนแมแบบทนาเขาสความเฉลยวฉลาดของผเรยนทไดจากครและผเรยนดวยการศกษาจดแขงและจดออนของการเรยนรและการจดกจกรรม

สรปไดวา การบรณาการในขอบเขตของทกๆ เนอหาสาระนน เปนการเปดโอกาสใหผเรยนเขาใจถงภาษาและเนอหาสาระของแตละวชา ตลอดจนเปนการเปดโอกาสใหผเรยนรบผดชอบการเรยนของเขาเอง และเขาใจในตวเอง นอกจากนน การจดการเรยนรตามหลกสตรบรณาการน เปนการจดการเรยนการสอนทเปนไปอยางอสระในทกกระบวนการ

Ibrahem Narongraksakhet (1995 ) ศกษาเกยวกบ เรอง แนวโนมหลกสตรบรณาการในโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต : กรณศกษาความสมพนธระหวางหลกสตรศาสนาและหลกสตรสามญ ในงานวจยเลมนพบวาการจดทาหลกสตรบรณาการสาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใตนน เปนสงททาไดแตจะตองทาดวยความรอบคอบและระมดระวง ซงการกระทาดงกลาว มใชเพยงแตจบควชาทเหมอนกนมเนอหาทสอดคลองกน ดงนน การจดทาหลกสตรบรณาการจะตองอาศยแนวคดของผทรงคณวฒหรอผเกยวของในการแนะนาเพอใหสอดคลองกบความตองการของชมชน Ibrahem Narongraksakhet (2003 ) ไดศกษาวจยเพอวทยานพนธดษฎบณฑต มหาวทยาลยมาลายา (University of Malaya) ประเทศมาเลเซย เรอง แนวทางการพฒนาหลกสตรทองถนสาหรบโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต ซงไดดาเนนการวจยโดยใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique)ในการดาเนนการวจยครงนมวตถประสงค เพอพฒนาแนวทางในการกาหนดโครงสรางหลกสตรทองถนในการจดการเรยนการสอนของโรงเรยนเอกชนสอนศาสนาอสลามในจงหวดชายแดนภาคใต ซงพบวา การพฒนาโครงสรางหลกสตรทองถนจะตองพฒนาทงหลกสตรบรณาการและหลกสตรแยกกน เนอหาวชาของศาสนาสมควรรวมในหลกสตร และสวนประกอบของหลกสตรของชาตจะตองไมขดกบการเรยนการสอนของอสลาม Kathy Lake (nd.) ศกษาเรองหลกสตรบรณาการ และไดเสนอแนวคดในบทนาวา หลกสตรบรณาการเปนประสบการณอนยงใหญของผสอน นอกจากน น ไดเปรยบเทยบ

76

หลกสตรบรณาการเสมอนบทเรยนใหมทเราใจและสามารถชวยครในอนาคต และในขณะเดยวกน หลกสตรบรณาการยงสามารถชวยนกเรยนแตละคนใหมประสทธภาพในการเรยนดวย

การวจยครงน พบวา หลกสตรบรณาการสามารถชวยนกเรยนในการพฒนาทกษะการเรยนร เพมความเขาใจในเนอหาเชงลกและกวาง ตลอดจนผเรยนยงสามารถเขาใจขอมลตางๆ ในการศกษาหาความรเปนอยางด นอกจากนน หลกสตรบรณาการเปนหลกสตรทมคณภาพ และเหมาะสมในการจดการเรยนการสอนแบบศกษาคนควา Walter ( 1995) ไดศกษาเรอง มมมองนกวชาการศกษาของประเทศองกฤษในใชหลกสตรบรณาการ : การศกษาในวชาเกยวกบสงคมศกษา การศกษาครงน มวตถประสงค เพออธบายเกยวแนวคดนกวชาการศกษาในประเทศดงกลาวทไดใชและมความรเกยวกบหลกสตรบรณาการในการดาเนนการจดการเรยนการสอนวชาสงคมศกษา เพอเปนแนวทาง ในสรางความตระหนกใหกบครในประเทศสหรฐอเมรกา การดาเนนการวจยไดขอเสนอแนะจากสามคาถาม คอ 1. อะไรคอลกษณะและประสบการณผใชหลกสตรบรณาการในการสอนวชาสงคมศกษา 2. อะไรคอตวแปรทมอทธพลตอมมมองหรอทศนะของผใชหลกสตรบรณาการ 3. ผลกระทบการจดการเรยนสอนวชาสงคมศกษาเปนอยางไร ผลการวจยพบวา ความสาคญในการดาเนนการบรณาการหลกสตรคอความรวมมอของผรวมงาน คอ 1. กลมคณะทางาน 2. กลมผมประสบการณการเรยนรโดยตรง 3. กลมผ มความรไปปฏบตหรอประยกตใช นอกจากน ผลการวจยครงนยงบอกถงวชาสงคมศกษาเปนวชามความสาเรจในการบรณาการกบวชาอนๆ และเปนประโยชนตอผเรยนเปนอยางมาก