CEVHER I-II HİDROELEKTRİK - World Bank...akarsuda yaşayan balıkların menba ve mansab arasında...
43
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJESİ (BETON SANTRALİ DAHİL) ÇEVRE YÖNETİM PLANI ÇED RAPORU TRABZON İLİ, MAÇKA İLÇESİ AĞUSTOS-2010 Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized
Transcript of CEVHER I-II HİDROELEKTRİK - World Bank...akarsuda yaşayan balıkların menba ve mansab arasında...
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
CEVHER I-II HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJESİ
(BETON SANTRALİ DAHİL)
ÇEVRE YÖNETİM PLANI
ÇED RAPORU
TRABZON İLİ, MAÇKA İLÇESİ
AĞUSTOS-2010
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
wb406484Typewritten TextE2065 v61
-
PROJE SAHİBİNİN ADI ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
Adresi Çetin Emeç Bulvarı 8.Cad. No:39 Öveçler/Çankaya/ANKARA
Telefon ve Faks Numaraları
Tel : 0 (312) 472 72 52 Faks: 0 (312) 472 58 68
PROJENİN ADI
CEVHER I-II HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJESİ (Beton Santrali Dahil)
Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi TRABZON İLİ, MAÇKA İLÇESİ
Projenin Tanımı ve Amacı
Cevher I-II HES projesi, Acısu Deresi üzerinde 1580-950 m kotları arasının değerlendirerek, toplam 17,06/16,375 MW(mekanik/elektrik) kurulu gücünde 56,53 GWh enerji üretimi ile ulusal gelişime katkı sağlamak üzere planlanmıştır.
ÇYP HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI
ÇINAR MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK VE PROJE HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.
Adresi Huzur Mahallesi 1139.Sok. Çınar Apt. No: 6/3 06460 Öveçler / ANKARA
Telefon ve Faks Numaraları
Tel : 0 (312) 472 38 39 Faks: 0 (312) 472 39 33
Rapor Sunum Tarihi
Ağustos-2010
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
İÇİNDEKİLER
Sayfa No İÇİNDEKİLER .......................................................................................................................... i TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................................ ii ŞEKİLLER DİZİNİ................................................................................................................... ii EKLER DİZİNİ ........................................................................................................................ ii 1. PROJENİN TANIMI ...................................................................................................... 1 a) Projenin Tanımı ve Amacı............................................................................................. 1
b) Projenin Yeri .................................................................................................................. 8
c) Koruma Alanları .......................................................................................................... 11
2. ÖNLEMLER PLANI .................................................................................................... 16 3. İZLEME PLANI ........................................................................................................... 19 4. PROGRAM.................................................................................................................. 21 5. KURUMSAL DÜZENLEMELER................................................................................. 22 6. PROJEDEN ETKİLENECEK GRUPLAR VE YEREL GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR
İLE YAPILAN GÖRÜŞMELER................................................................................... 23
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
ii
TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No
Tablo 2.1. Önlemler Planı ................................................................................................... 16 Tablo 3.1. İzleme Planı, ...................................................................................................... 19 Tablo 4.1. Program, ............................................................................................................ 21
ŞEKİLLER DİZİNİ
Sayfa No Şekil 1.b.1. Cevher I Regülatör Yerinden Görünüm............................................................. 9 Şekil 1.b.2. Cevher II Regülatör Yerinden Görünüm ......................................................... 10 Şekil 1.b.3. Cevher I Cebri Boru Güzergahından Görünüm .............................................. 10 Şekil 1.b.4. Cevher I İletim Tüneli Güzergahı Üst Örtüsünden Görünüm ......................... 10
EKLER DİZİNİ
Ek-1 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerinde Proje Güzergah Haritası,
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
BÖLÜM 1
PROJENİN TANIMI
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
1
1. PROJENİN TANIMI a) Projenin Tanımı ve Amacı ‘’Cevher I-II Hidroelektrik Santrali (HES) Projesi’’, 3 Mart 2001 tarihinde Resmi
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (Söz konusu kanun, elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Kanun; elektriğin üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan ve perakende satışı, ithalat ve ihracatı gibi faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini belirlemektedir.) kapsamında üretim şirketi statüsündeki Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılıp işletilecek olup, Türkiye’nin artan enerji ihtiyacının bir kısmının karşılanabilmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Cevher I-II HES projesi için Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, Kurulu’nun
27.09.2007 tarih ve EÜ/1325-4/963 Lisans Numaralı kararı ile Cevher I HES(Cevher I-III-IV-V Regülatörleri) ve 27.09.2007 tarih ve EÜ/1325-3/962 Lisans Numaralı kararı ile Cevher II HES(Cevher II Regülatörü) projelerinin üretim lisansı verilmiştir(Bkz.Ek-14). Projelerin (Cevher I ve Cevher II HES) aynı şirket üzerinde olması, işletme ve üretim güvenirliliği, sürekliliği ve enerji nakil hattının tek hat ile çözümlenmesi ve artan kurulu güç için projenin tek lisans ile çıkması noktasında yazışmalar başlatılmıştır. Ayrıca ilk kurulu güçteki (3,66 MW ve 5,74 MW) proje çalışmaları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) ile faliyet sahibi arasında ‘’Su Kullanım Hakkı Anlaşması’’ imzalanmıştır.
Proje kapsamında Cevher I HES (5,74 MW) projesi için 03 Aralık 2007 tarih ve
67396 sayılı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün yazısı ile Cevher II HES (3,66 MW) 03 Aralık 2007 tarih ve 67395 sayılı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün yazısı ile 16.12.2003 tarih ve 25318 sayılı ÇED Yönetmeliği gereğince kapsam dışı değerlendirilmiştir. Akabinde de projelerin inşaat çalışmaları öncesi izinleri alınmış ve alınan izinler doğrultusunda çalışmalar yürütülmektedir. Daha sonra artan kurulu güç nedeniyle Trabzon İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne proje değişikliklerini içeren Proje Tanıtım Dosyası sunulmuş ve Trabzon İl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından “ÇED Gerekli Değildir Kararı” verilmiştir.
Cevher I-II HES Enerji Projesi, Trabzon İli, Maçka İlçesi, Acısu Dere üzerinde
bulunmaktadır. Cevher I Regülatör yeri, Acısu Dere üzerinde Hamuryayurdu Yaylası'nın yaklaşık 1 km doğusunda, Maçka llçesi'nin yaklaşık 16 km güneyinde bulunmaktadır. Acısu Deresi'nin 1269.20 m ile 950,00 m kotları arasında Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Cevher I Regülatöründen alınan su iletim tüneli ile Cevher III-IV-V Regülatörlerinden
iletim kanalları ile alınan sular, yükleme havuzuna oradanda cebri boru ile santrale(HES I) iletilecektir. Cevher I Regülatörü 549 673 Doğu, 4 502 601 kuzey koordinatlarında, Cevher III Regülatörü 551 300 Doğu, 4 504 460 kuzey koordinatlarında, Cevher IV Regülatörü 549 620 Doğu, 4 502 940 kuzey koordinatlarında, Cevher V Regülatörü 549 630 Doğu, 4 503 060 kuzey koordinatlarında, santral ise 550 578 doğu, 4 505 063 kuzey koordinatlarında yer alacaktır.
Cevher II Regülatörü ve HES Enerji Projesi de, Trabzon llir Maçka İlçesi, Acısu
Dere üzerinde bulunmaktadır. Regülatör yeri, Acısu Dere üzerinde Bakımlı Yaylası'nın yaklaşık 1.5 km kuzey-doğusunda, Maçka llçesi’nin 18 km güneyinde yer almakta olup, Acısu Deresi'nin 1580 m ile 1269.20 m kotları arasında kalmaktadır.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
2
Cevher II Regülatöründen alınan su, iletim tüneli ile Cevher II HES’e iletilecektir. Cevher II Regülatörü 549 723 doğu, 4 500 186 kuzey koordinatlarında, santral ise 549 704 doğu, 4 502 517 kuzey koordinatlarında yer alacaktır. Proje alanı, Trabzon G43-d1 nolu 1/25.000 ölçekli harita içerisinde yer almakta olup, Genel Yerleşim Planı Ek-1’de sunulmuştur.
Cevher I-II HES Projesi, Acısu Deresi üzerinde 1580-950 m kotları arasının
değerlendirerek, toplam 17,06/16,375 MW(mekanik/elektrik) kurulu gücünde 56,53 GWh enerji üretimi ile ulusal gelişime katkı sağlamak üzere planlanmıştır.
Proje kapsamında regülâtör, çakıl geçidi, balık geçidi, iletim hattı, çökeltim havuzu,
su alma yapısı, yükleme havuzu, cebri boru, santral binası, kuyruk suyu kanalı ile şalt tesisi ve enerji iletimi ile ilgili tesislerin inşa edilmesi planlanmaktadır. Ayrıca projenin inşaat çalışmaları esnasında ihtiyaç duyulacak betonun temini amacıyla, mobil beton santrali kurulacaktır.
Projenin Teknolojisi, İş Akış Şeması ve Zamanlama Tablosu Proje kapsamında 4 adet regülatör, çökeltim havuzu, su alma yapıları, HES'e
su aktaran iletim tüneli, yan derelerden su aktaran iletim kanalları, yükleme havuzu, santral binası, ve enerji nakil hattı tesisleri ile elektromekanik teçhizatın yapımı öngörülmüştür.
Cevher I Regülatörü Regülatör yeri Acısu Dere üzerinde Hamuryayurdu Yaylası'nın yaklaşık 1 km
doğusunda, Maçka İlçesinin yaklaşık 16 km güneyinde bulunmaktadır. Regülatör yerinde dere yatağı kotu 1265,00 m'dir. Savak eşik kotu 1267,20 m olan regülatör gövdesi üst kotu 1270.00 m, savak boyu 11.0 m'dir, Dere yatağından 2.2 m yüksekliğinde olması düşünülen regülatör tirol tipli beton gövdeli olacaktır. 100 yıl yinelemeli taşkında en yüksek su seviyesi 1269.20 m olmaktadır.
Çökeltme havuzunda 0.2 mm'den daha büyük tanecikler havuz tabanında
birikecektir. Çökeltim havuzu 6.0 m genişliğinde, 26 m uzunluğunda bir adet gözden oluşacaktır. Çökeltim havuzunun giriş ve çıkış bölümlerinde kapaklar ve havuzda biriken silti dışarı atabilmek için dip tahliye kapakları olacaktır. Bu kapaklar vasıtasıyla işletmeye ara vermeye gerek kalmadan çökeltim havuzu temizlenebilecektir. Savağın sağ tarafında çakıl geçidi olacaktır. Çakıl geçidi, zamanla su alma ağzı önünde biriken sürüntü malzemelerinin fazla akımların olduğu zamanlarda mansap tarafına geçmesini sağlayacaktır. Ancak esas amacı; tirol tipi regülatörünün kanalının temizlenmesi ihtiyacı olduğunda, içine girip temizlenirken, derenin suyunu tahiliye edip, kanala su girmesini engellemektedir. Regülatör üzerinde balık geçidi bulunacaktır.
Regülatör inşaatı için dere yatağının kuru olması gerektiğinden, derenin bir tarafına
çevirme kanalı açılacaktır. Bu kanalın kapasitesi, 5 yıl yinelemeli taşkını pik debisini geçirecek şekilde yapılacaktır.
Cevher IV ve Cevher V Regülaörleri
Acısu Deresine sol sahilden katılan Yurt Dere ve yanındaki Tas Derenin üzerinde
bulunan Cevher IV ve Cevher V regülatörleri 1300 m su kotlarında dizayn edilecek olup, toplamda 680 m'lik bir iletim kanalı ile Cevher I regülatörü gölüne bu derelerin suyunu çevirecektir.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
3
Cevher III Regülatörü
Acısu Dere'nin sağ sahilinde bulunan Derindere üzerinde dizayn edilecek olup, yaklaşık 420 mrlik kanal ile yükleme havuzuna bağlanacaktır.
Cevher II Regülatörü
Regülatör yeri Acısu Dere üzerinde, Bakımlı Yaylasının yaklaşık 1.5 km kuzey-
doğusunda, Maçka İlçesi'nin 18 km güneyinde bulunmaktadır. Regülatör yerinde dere yatağı kotu 1575,75 m'dir. Savak eşik kotu 1578,25 m olan regülatör gövdesi üst kotu 1530,75 m, savak boyu 12,0 m'dir. Dere yatağından 2.5 m yüksekliğinde olması düşünülen regülatör tirol tipli beton gövdeli olacaktır. 100 yıl yinelemeli taşkında en yüksek su seviyesi 1580,00 m olmaktadır.
Çökeltme havuzunda 0.2 mm'den daha büyük tanecikler havuz tabanında
birikecektir. Çökeltim havuzu 5.0 m genişliğinde, 24 m uzunluğunda bir adet gözden oluşacaktır. Çökeltim havuzunun giriş ve çıkış bölümlerinde kapaklar ve havuzda biriken silti dışarı atabilmek için dip tahtiye kapakları olacaktır. Bu kapaklar vasıtasıyla işletmeye ara vermeye gerek kalmadan çökeltim havuzu temizlenebilecektir. Savağın sağ tarafında çakıl geçidi olacaktır. Çakıl geçidi, zamanla sualma ağzı önünde biriken sürüntü malzemelerinin fazla akımların olduğu zamanlarda mansap tarafına geçmesini sağlayacaktır. Ancak esas amacı; tirol tipi regülatörünün kanalının temizlenmesi ihtiyacı olduğunda, içine girip temizlenirken, derenin suyunu tahliye edip, kanala su girmesini engellemektedir. Regülatör üzerinde balık geçidi bulunacaktır. Regülatör inşaatı için dere yatağının kuru olması gerektiğinden, derenin bir tarafına çevirme kanalı açılacaktır. Bu kanalın kapasitesi, 5 yıl yinelemeli taşkınının pik debisini geçirecek kadar olacaktır.
Balık Geçidi Balık geçidi, bir akarsu üzerinde inşa edilen regülatörde (su alma yapısında),
akarsuda yaşayan balıkların menba ve mansab arasında hareketini sağlayan su yoludur. Bu proje kapsamında da raporun fauna kısmında belirtilen balık türleri için balıkların
yaşamının sürekliliğinin sağlanması ve dere ortamında doğal dengenin bozulmaması için, balıkların akarsuyun kaynağına gidip gelmelerini sağlamak amacıyla balık geçidi yapılacaktır.
Balık geçidindeki ana yapı üniteleri ve özellikleri aşağıda verilmiştir. 1-Balık geçidi balık giriş veya su çıkış yapısı; Balıkların geçide girdiği, akarsuyun geçidi terk ettiği ve genelde kapak bulunmayan
ve en düşük kotta yer alan uç yapısıdır (Bkz. Şekil 1.a.2). Bu yapının bir bölümü su içerisinde batıktır. Burada balığın rahatça girişini sağlaması bakımından su hızının düşük, türbülansları az olacak şekilde yapılacaktır. Nehir genişliği 50 m’den az olduğundan tek balık geçidi, derenin sol sahilinde inşa edilecektir. Ayrıca giriş kısmında balıkların kanala girişini sağlamak için su şırıltısını oluşturmak üzere boru ile çağırma suyu bırakılacaktır.
2-Balık geçidi perdeleri ve bölmeleri; Balık geçidi havuzlarını birbirinden ayıran betondan yapılmış bölmelerdir. Bölme
veya perdeler üzerinde balığın geçmesine uygun açıklıklar veya yarıklar bulunur. Bu açıkların tipine göre balık geçitleri isimlendirilir. Perdeler suyun hızını azaltır, türbülansları önler ve balığın perde gerisinde nispeten akıntının az olduğu yerde dinlenmesini sağlar. Balık perde gerisinde türlere göre değişiklik göstermekle beraber 20-30 saniye ile 2-4
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
4
dakikaya varan süreler içerisinde dinlenirler. Daha sonra ani bir atakla, perdedeki delik (orifis) veya yarıktan geçerek bir sonraki bölme gerisinde ve havuzun nispeten durgun bir köşesinde dinlenirler. Bir süre dinlendikten sonra tekrar harekete geçerek tüm bölme ve havuzları geçerler.
3-Balık geçidi havuzları; Balık geçidi boyunca yer alan ve bölme duvarları ile ayrılan genelde dikdörtgen
kesitte yapılardır (Bkz. Şekil 1.a.2). Havuz uzunluğu, genişliği ve derinliği, balık geçidi tipine, düşü yüksekliklerine, balık türüne, su hızı ve debisine göre değişmekle beraber, genelde 1,2-3 m uzunluğunda, 0,8-1,5 m genişliğinde ve 0,6 – 1,2 m derinliğinde inşa edilirler.
Havuzlardaki su hareketi çok önemlidir. Bu nedenle balıkların membaya yüzerken
dinlenmesini ve güç kazanmalarını temin eden havuzlarda su hızı mümkün olduğu kadar az ve istenmeyen girdap ve akıntılar yok edilecek şekilde tasarlanacaktır (Ortalama maksimum hız: 2,4 m/s ve su giriş hızı maksimum 1,2-2,4 m/s). ( 1 )
Balıkların nehir akıntısına ve mansaptan membaya doğru hareket ederken buraya
inşa edilen yapı, balıkların hareketini önler. Bir taraftan yapının kendisi engel teşkil ederken, diğer taraftan, yapı üzerinden savaklanan suda oluşan yüksek hıza karşı balıklar yüzemezler. Su jetine karşı atlamaya çalışan balıklar 2-3 m’lik yükseklik farkını geçemezler. Şüt yüksekliklerinin yüksek tutulması balıkların hareketini önler, şüt yüksekliklerinin gereğinden az tutulması balık geçidi boyunu uzatacağından maliyet yükselir. Dolayısıyla geçidin yapılması ekonomik olmaz. Bu nedenle, yükseklik farkının kademeli olarak azaltılması ve ortalama 0,2-0,4 m’ye düşürülmesi gerekmektedir. Bu nedenle balık geçidi şütler ihtiva edecek şekilde kademeli olarak inşa edilecektir (Bkz. Şekil 1.a.2).
5-Balık geçidi aydınlatma penceresi; Bu proje kapsamında tasarlanacak balık geçidi, topoğrafik yapının uygun
olmasından dolayı, üstü açık olarak tasarlanacak ve inşa edilecektir. Dolayısıyla balık geçidi aydınlatma pencerelerinin yapılması söz konusu olmayacaktır.
6-Balık geçidi çıkışı ve priz kapakları; Balık geçidinin en üst noktasında ve balık geçidinin sonunda bulunan kapaklı
yapıdır. Balık Geçitleri Tipleri: Balık geçitleri tabii akışa en yakın su akımını temin etmek amacıyla değişik tiplerde
inşa edilirler. En yaygın olarak havuzlu ve bölmeli balık geçidi, havuzlu ve orifisli balık geçidi, denil tipi balık geçidi ve dikey yarıklı balık geçidi yapılmaktadır. Bu balık geçitleri arasında havuzlu ve orifisli balık geçitleri ülkemizde en yaygın olarak inşa edilen balık geçidi tipidir.
İletim Tesisleri Cevher I İletim Tüneli Cevher I Regülatörü ile çevrilen sular iletim tüneline alınacaktır. Uzunluğu 2350 m
olan iletim tünelinden geçecek maksimum debi 3.5 m3/s olarak seçilmiştir. Serbest yüzeyli
1 Kaynak: 1987 Ankara, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Balık Geçitleri,
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
5
olarak çalışacak olan iletim tüneli sepet kulpu kesitli olacaktır. Tünel kaplaması 5 cm'lik şat-gridle beraber 25 cm’dir.
Cevher I İletim Tüneli
İletim hattı, iletim tünelinden oluşmaktadır. İletim hattı, regülatör ile kabartılan Acısu
Dere akımlarını Cevher I HES’e (hidroelektrik santral) aktaracaktır. 2.007 m uzunluğunda, 0,0007 eğiminde, sepet kulpu kesitli olarak düşünülen iletim
tünelinin çapı 4.00 m'dir. Proje debisinde serbest yüzeyli akışı temin edecek şekilde boyutlandırılmıştır. Tünel beton kaplama kalınlığı 0.35 m olacaktır. Tünel büyük çapta seçilerek tünel içinde depolama yapılması düşünülmüştür. Böylece puant dönemde daha fazla enerji üretimi sağlanacaktır.
Dere yatağının sol sahilinde düşünülen iletim hattının kapasitesi, yapılan çalışmalar
sonucu 2.75 m3/s olarak tasarlanmıştır. Cevher III Regülatörü İletim Kanalı
Cevher llI regülatöründe çevrilen sular, çökeltim havuzundan sonra iletim kanalına
alınacaktır. 420 m uzunluğundaki iletim kanalının taşıdığı maksimum debi 1,0 m3/sn olarak tespit edilmiştir. Serbest yüzeyli olarak çalışacak olan iletim kanalı beton dikdörtgen konduvi şeklinde 0,01 eğimde olacak, konduvi boyunca inşaat ve işletme esnasında kullanılmak üzere 4 m genişliğinde yol platformu bulunacaktır. Konduvi taban genişliği 0,70 m, su yüksekliği 0,60 m olacaktır. Konduvi duvar, taban ve tavan kalınlığı 0,20 m olacaktır. Tavan betonu yer yer sökülebilir prefabrike elemanlardan oluşacak, işletme esnasında bakım için konduvi içine girilmesi mümkün hale getirilecektir. Konduvî donatısı özel olarak hazırlanmış hasır çelikten oluşacaktır.
Cevher IV ve V Regülatörleri İletim Kanalları Cevher IV ve V regülatörlerinde çevrilen sular, iletim kanalına alınacaktır. 680 m
uzunluğundaki iletim kanalının taşıdığı maksimum debi 0,5 m3/s olarak tespit edilmiştir. Serbest yüzeyli olarak çalışacak olan iletim kanalı beton dikdörtgen konduvi şeklinde 0,01 eğimde olacak, konduvi boyunca inşaat ve işletme esnasında kullanılmak üzere 4 m genişliğinde yol platformu bulunacaktır. Konduvi taban genişliği 0,60 m, su yüksekliği 0,40 m olacaktır. Konduvi duvar, taban ve tavan kalınlığı 0,20 m olacaktır. Tavan betonu yer yer sökülebilir prefabrike elemanlardan oluşacak, işletme esnasında bakım için konduvi içine girilmesi mümkün hale getirilecektir. Konduvi donatısı özel olarak hazırlanmış hasır çelikten oluşacaktır.
Yükleme Havuzu Cevher I İletim tünelinden cebri boruya geçiş yerinde bir yükleme havuzu bulunacaktır.
Havuzun esas görevi ünitelerin yüke girmesinde yeterli miktarda hazır su bulundurması, yükten çıkma halinde suların iletim tüneli çıkışında kontrolsüz bir şekilde çevreye dağılması yerine, taşma savağı vasıtası ile çevreyi tahrip etmeden dere kotuna indirilmesini temin etmektir.
Yükleme havuzunda normal su seviyesi 1264,30 m'dir. Bu kot aynı zamanda taşma
savağı kotudur. Maksimum su seviyesi 1264,61 m ve havuz duvarı üst kotu 0,19 m hava payı ile 1264,80 m olacaktır.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
6
Yükleme havuzundan cebri boruya geçişte vorteksin önlenmesi gerekir. Bunun için de su alma ızgaraları önünde cebri borunun belirli miktarda derinde kalması gerekmektedir. Bu sebeple cebri boru giriş ağzı havuzun genel taban kotuna nazaran daha aşağı düşürülmüştür. Yükleme havuzunda maksimum debide vorteks oluşmaması için su seviyesinin 1261,30 m kotundan daha aşağı düşmemesi gerekmektedir.
Yükleme havuzunun gerektiği taktirde dipten boşaltılmasını temin için 0,50 m x 0,50
m ebadında bir dipten boşaltma kapağı bulunacaktır. Bu kapağın çıkışı da taşma savağı şut kanalına bağlanacaktır. Proje yerinin topografyası gereği yükleme havuzunun iletim kanalının hemen bitiminde yapılması uygun bulunmuştur.
Cevher II
Yükleme havuzunun işlevi ünitelerin yüke girmesinde yeterli su miktarının
sağlanması ve yükten çıkma durumunda da iletim kanalından kontrolsuz olarak gelen sulann çevreye yayılmasını önlemek ve taşma savağı ile çevreye zarar vermesini önlemektir. Ayrıca havuz tabanına birikecek şiltlerin temizlenmesi için şilt boşaltım kanalı düşünülmüştür. Yükleme havuzu havuz boyu 27 m, eni 7 m'dir. Yükleme havuzunda normal su seviyesi 1577,20 m, en yüksek su seviyesi 1577,41 m'dir.
Cebri Boru Cevher I Cebri boru 1,20 m çapında, 710 m uzunluğundadır. Kurulu güç optimizasyonu
neticesinde maksimum türbin debisi 3.5 m3/s ve optimum cebri boru çapı 1,20 m oîarak belirlenmiştir. Yükleme havuzunun çıkışında başlamak üzere açıkta inşa edilecek cebri boru betonarme sabit mesnet kütleleri ile sabitlenecektir.
Cevher II
Cevher II HES cebrî boru güzergahı jeolojik ve topoğrafik koşullar göz önüne
alınarak teknik ve ekonomik yönden en uygun olacak şekilde belirlenmiştir. Bir adet olan cebri borunun çapı 1,10 rn, uzunluğu 500 m olacaktır. Proje debisi olarak seçilen 2,75 m3/s suyun geçmesi durumunda cebri borudaki su hizı 2.89 m/s olacaktır.
Cebri boruların yerleştirilmesinden önce güzergah boyunca sağlam kayaya kadar
kazı yapılacak, mesnet kütleleri kaya zemin içerisine gömülecektir. Cebri borunun sıcaklık değişimlerinden olumsuz olarak etkilenmemesi için sabit mesnetler arasında genleşme contaları konulacaktır. Tüm cebri boru altı beton ile kaplanacak, yan taraflarda drenaj hendekleri olacaktır.
Santral Binası ve Kuyruksuyu Kanalı Cevher I Santral binası, Acısu Dere'nin sağ sahilinde, Soğuksu Mahallesi'nin yaklaşık 2 km
güneyinde, kuyruksuyu kotunun 950 m olacağı şekilde yerleştirilecektir. Santral binası 2 adet 2x4,840 MW/2x4.648 (mekanik/elektrik) gücünde yatay
eksenli pelton tipi ünitelerden oluşturulacaktır. Santral binası 31 m uzunluğunda, 17 m genişliğinde, 22 m yüksekliğindedir. Türbin eksen kotu 952,10 m olan Cevher I santralinin çevre kotu ise 956,45 m olacaktır.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
7
Cevher II
Santral binası, Acısu Dere'nin sol sahilinde, Hamuryayurdu Yaylası'nın yaklaşık 1 km doğusunda, kuyruksuyu kotunun Cevher I regülatörü en yüksek su seviyesi olan 1269,20 rn olacağı şekilde yerleştirilecektir.
Santral binası 2x3 69 W / 2x3.54 (mekanik/elektrik) gücünde yatay eksenli pelton
tipi ünitelerden oluşacaktır. Santral binası 33,0 m uzunluğunda, 16,30 m genişliğinde, 20,0 m yuksekliğindedir. Türbin eksen kotu 1272,55 m olan Cevher II santralinin çevre kotu ise 1275,85 olacaktır.
Enerji İletimi (Ulusal Elektrik Sistemine Bağlantısı) Santralde 6,3 kV gerilim seviyesinde üretilen enerji, ünite transformatörleri vasıtası
ile 34,5 kV gerilim seviyesine yükseltilerek 34,5 kV şalta aktarılacaktır. Bu amaçla santral binasının içine 34,5 kV metal muhafazalı kapalı salt yapılması düşünülmüştür.
Cevher I-II HES projelerinde üretilip 34.5 kV gerilime yükseltilen enerji 477 MCM
hatla 30 km mesafede ki üretim lisansında belirtilen Gümüşhane İli, Tekkeköy Trafo Merkezine bağlanarak ulusal elektrik ağına aktarılacaktır. Nakil hattı ile ilgili işlemler TEDAŞ uhdesinde yürütülecektir.
Beton Santrali Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında, yapılacak olan hafriyat çalışmaları ile
tünel açılması işlemleri esnasında hafriyat malzemesi ortaya çıkacaktır. Ortaya çıkacak olan malzemelerden bir kısmı dolgu işlemleri esnasında kullanılacak olup, bir kısmı da (beton imalatlarına uygun malzemeler) bölgede işletilmekte olan kırma eleme tesislerine satılacaktır. Dolayısıyla beton imalatlarında kullanılacak olan malzemeler bölgede bulunan kırma eleme tesislerinden satın alınmak sureti ile karşılanacaktır. Veya yeni bir kırma eleme tesisi kurularak beton imalatlar için malzeme kazanılacaktır. Eğer kırma eleme tesisi kurulması planlanır ise ÇED Yönetmeliği gerekleri yerine getirilecektir.
Proje kapsamında beton ihtiyacının karşılanması amacıyla 20 ton/saat kapasitesine
sahip mobil beton santrali kurulacaktır. Beton santrali şantiye alanının bitişiğinde yer alacaktır.
Hazır beton; çimento, agrega, su ve gerektiğinde bazı katkı maddelerinin belli bir üretim teknolojisine uygun olarak karıştırılmasıyla elde edilen, başlangıçta plastik ya da kıvamda olup, şekil verilebilen ve zamanla katılaşıp sertleşerek, mukavemet kazanan önemli bir yapı malzemesidir.
Proje kapsamında gerçekleştirilecek beton imalatında kullanılacak hammaddeler;
kum-çakıl (agrega), su, beton katkısı ve çimentodur. Beton imalatı, hammaddelerin karıştırma yolu ile birleştirilmesi ile gerçekleştirilecektir.
Kamyonlar ile kırma-eleme tesislerinden beton santral alanına getirilecek agrega
malzeme, eğimli olarak inşa edilen duvar yardımı ile agrega bunkerine iletilecektir. Bunkerlere yüklenen malzeme; konveyör bantlar ile düzenli olarak ana bunkere beslenecek, burada su, katkı malzemesi ve çimento ile karıştırılacak ve hazır beton imalatı tamamlanacaktır. Üretilen hazır beton, tartı bunkerlerine iletilecek ve bunkerin altında yer alacak mikserlere yüklenerek inşaat alanına götürülecektir.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
8
Projenin Kapasitesi ve Kapladığı Alan Cevher I-II HES Projesi, Acısu Deresi üzerinde 1580-950 m kotları arasının
değerlendirerek, toplam 17,06/16,375 MW(mekanik/elektrik) kurulu gücünde 56,53 GWh enerji üretimi ile ulusal gelişime katkı sağlamak üzere planlanmıştır.
Proje kullanılacak alanın tamamı, orman sayılan alan içerisinde kalmakta olup,
tarımsal faaliyetlerin yürütüldüğü alanlar bulunmamaktadır. Proje kapsamında Cevher I HES (5,74 MW) projesi için 03 Aralık 2007 tarih ve 67396 sayılı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün yazısı ile Cevher II HES (3,66 MW) 03 Aralık 2007 tarih ve 67395 sayılı ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün yazısı ile 16.12.2003 tarih ve 25318 sayılı ÇED Yönetmeliği gereğince kapsam dışı değerlendirilmiştir. Bu kurum görüşünden sonrada diğer kurumlardan izin sürecine geçilmiştir. Bu bağlamda, orman sayılan alanların kullanımı için, 6831 Sayılı Orman Kanunun, 5192 sayılı kanunla değişik, 17/3 maddesi gereği ''Orman İzni'', Orman Genel Müdürlüğü'nün 20.11.2008 tarihli olurlarıyla Cevher I (65.247 m2) ve Cevher II (49.559 m2) HES projeleri için ayrı ayrı verilmiştir. İzinli sahaların dışında kullanılacak orman sayılan alanlar için ise izin alınacaktır.
b) Projenin Yeri Mevcut Arazi Kullanımı Cevher I ve Cevher II HES Proje Tesisleri, Trabzon İli, Maçka İlçesi sınırları
içerisinde Akarsu Köyü’nün güneyinde, Acısu Deresi üzerinde, 1/25.000 ölçekli Trabzon G43-d1 numaralı paftada yer almaktadır. 1/25.000 ölçekli topografik harita üzerinde Genel Yerleşim Planı eklerde sunulmuştur (Bkz. Ek-1).
Cevher I-II HES Enerji Projesi, Trabzon İli, Maçka İlçesi, Acısu Dere üzerinde
bulunmaktadır. Cevher I Regülatör yeri, Acısu Dere üzerinde Hamuryayurdu Yaylası'nın yaklaşık 1 km doğusunda, Maçka llçesi'nin yaklaşık 16 km güneyinde bulunmaktadır. Acısu Deresi'nin 1269.20 m ile 950,00 m kotları arasında Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır.
Cevher I Regülatöründen alınan su iletim tüneli ile Cevher III-IV-V Regülatörlerinden
iletim kanalları ile alınan sular, yükleme havuzuna oradanda cebri boru ile santrale(HES I) iletilecektir.
Cevher II Regülatörü ve HES Enerji Projesi de, Trabzon llir Maçka İlçesi, Acısu Dere
üzerinde bulunmaktadır. Regülatör yeri, Acısu Dere üzerinde Bakımlı Yaylası'nın yaklaşık 1.5 km kuzey-doğusunda, Maçka llçesi’nin 18 km güneyinde yer almakta olup, Acısu Deresi'nin 1580 m ile 1269.20 m kotları arasında kalmaktadır.
Cevher II Regülatöründen alınan su, iletim tüneli ile Cevher II HES’e iletilecektir.
Cevher I-II HES Projesi, Acısu Deresi üzerinde 1580-950 m kotları arasının değerlendirerek, toplam 17,06/16,375 MW(mekanik/elektrik) kurulu gücünde 56,53 GWh enerji üretimi ile ulusal gelişime katkı sağlamak üzere planlanmıştır.
Proje alanı çevresindeki yerleşim yerleri ve yerleşim yerlerinin proje ünitelerine olan
mesafeleri, Bakımlı Yaylası Cevher II Regülatörü’nün 1.500 m kuzeydoğusunda, Hamuryayurdu Cevher I Regülatörü’nün 1.000 m doğusunda ve Soğuksu Mahallesi Cevher I HES’in 1.700 m güneyinde şeklindedir.
Bunlara ilaveten Cevher I HES Projesinin yaklaşık 50 m kuzeyinde mevcut Alabalık
Üretim Tesisi (Ali Baş’a ait) yer almaktadır. Tesis, 20 lt/sn su kullanmakta olup, Cevher I HES’in güneyinden ve yan kol olan Derindere yatağından almaktadır. Cevher I
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
9
Regülatöründen suyun çevrilmesi sonrasında çiftlik, Derindere yatağından ve HES kuyruk suyundan suyu alacaktır. Çiftlik sahibi ile yatırımcı firma arasında bir tutanak tutulmuş olup, Ek-14 Resmi Yazılar kısmında sunulmuştur.
Proje alanına ait fotoğraflar Şekil 1.b.1, Şekil 1.b.2., Şekil 1.b.3. ve Şekil 1.b.4.’te
verilmiştir.
Şekil 1.b.1. Cevher I Regülatör Yerinden Görünüm
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
10
Şekil 1.b.2. Cevher II Regülatör Yerinden Görünüm
Şekil 1.b.3. Cevher I Cebri Boru Güzergahından Görünüm
Şekil 1.b.4. Cevher I İletim Tüneli Güzergahı Üst Örtüsünden Görünüm
Tarım ve Ormanlık Alanları Proje kullanılacak alanın tamamı, orman sayılan alan içerisinde kalmakta olup,
tarımsal faaliyetlerin yürütüldüğü alanlar bulunmamaktadır
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
11
Su Kaynakları
Proje yağış alanının en önemli yer üstü kaynağı, Değirmendere'nin iki ana kolundan birisi olan Altındere (Meryemana) Deresi'ne karışan Acısu Deresi'dir. Cevher I-I HES Projesi, Acısu Deresi üzerinde kurulacaktır. Denize, kuş uçuşu yaklaşık 60 km mesafede olan ve 2000-2500 m yüksekliğe kadar ulaşan Zigana Dağlarının kuzey yamaçlarından doğan Acisu Deresi, kuzey doğrultusunda akarak yaklaşık 20 km sonra Maçka İlçesi’ne yakın bir yerde Meryemana Deresi'ne karışır. Değirmendere de yaklaşık 35 km'lik yine kuzey istikametinde bir akışla Trabzon şehir merkezinin doğusundan Karadeniz'e ulaşır.
Proje kapsamında yapılacak çalışmalar süresince su yüzeylerinde çevresel kirliliğe
sebebiyet vermemek için, 31 Aralık 2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘’Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği”, 13 Şubat 2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 1380 sayılı “Su Ürünleri Kanunu” ve 10 Mart 1995 tarih ve 22223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Ürünleri Yönetmeliği”nin hükümleri yerine getirilecektir.
Planlı Alan
Planlanan projenin kurulacağı alanın menba kısmında 1930-1580 m kotlarında
Dereiçi HES, mansap kısmında ise 940-770 m kotlarında Derin HES projesi yer almakta olup, proje alanı içerisinde herhangi bir planlı alan bulunmamaktadır.
C) Koruma Alanları
Proje alanı ve yakın çevresinde 2872 sayılı Çevre Kanunu ‘’Özel Çevre Koruma
Bölgeleri’’ başlığında tanımlanmış alan ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’na giren ‘’Milli Parklar’’, ‘’Tabiatı Koruma Alanları’’, “Tabiat Anıtları’’, ‘’Tabiat Parkları’’ maddesi altında yer alan özellikte herhangi bir alan bulunmamaktadır. En yakın Milli Park, Altındere Milli Parkı olup, proje alanının yaklaşık 4 km batısında yer almaktadır. Milli Park farklı bir havzada yer aldığından projeden etkilenmesi söz konusu değildir. Bölgede 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler bulunmamaktadır. Ayrıca nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon alanları, tarım alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları, işletilen tarım alanları ile 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler bulunmamaktadır.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
BÖLÜM 2
ÖNLEMLER PLANI
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
16
2. ÖNLEMLER PLANI Bu bölümde planlanan Cevher I-II Hidroelektrik Santral Projesi (Beton Santrali Dahil)
projesinin planlama, inşaat ve işletme dönemlerinde yürütülecek çalışmalardan kaynaklı çevresel etkiler ve bu etkilerin önlenmesi yada çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak azaltıcı önlemler ve sorumlu kurum/kuruluş aşağıda detaylı olarak anlatılmıştır.
Bu bağlamda hazırlanan Önlemler Planı Tablo 2.1’de sunulmaktadır.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
16
Tablo 2.1. Önlemler Planı
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK
Arazi Hazırlık ve İnşaat Öncesi
Kamulaştırma
Projenin tamamı orman sayılan alanlarda kalmakta olup, proje alanının dışında hafriyat depolama alanı vb. işlemler için şahız arazisi kullanılması söz konusu olur ise, kiralanacak veya kamulaştırma çalışmaları kapsamında özel mülkiyet sahipleri ile öncelikli olarak karşılıklı anlaşma yoluna gidilecek, anlaşmazlık durumlarında ise 05.05.2001 tarih ve 24393 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4650 sayılı Kamulaştırma Kanunu ve 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 5496 sayılı kanunla değişik 15. madde c ve d fıkraları gereği çerçevesinde kamulaştırma işlemleri gerçekleştirilecektir. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 5496 sayılı kanunla değişik 15. madde c fıkrası gereğince; kamulaştırma işlemleri Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından yürütülecek, verilecek olan kamulaştırma kararı kamu yararı kararı yerine geçecek ve kamulaştırılan taşınmaz mallar tapu kütüğunde hazine adına tescil edilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - EPDK
Orman İzni
Proje kapsamında, orman sayılan alanların kullanımı için 6831 Sayılı Orman Kanunu’nun, 5192 sayılı kanunla değişik, 17/3 maddesi gereği ''Orman İzni'', Orman Genel üdürlüğü’nden alınacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Orman Genel Müdürlüğü
Tarım Alanlarının Tarım Dışı Kullanımı İçin İzin
Proje kapsamında kullanılacak alanların tamamı orman sayılan alanlarda kalmaktadır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Zemin Emniyetinin Sağlanması
Proje kapsamındaki inşaat çalışmaları öncesinde; T.C. Bayındırlık İskan Bakanlığı’nın 03.05.2007 tarih ve 26511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak yapılacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Hafriyat Depolama ve Taşıma İzni
18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği" hükümlerine göre izinler alınacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Arazi Hazırlık ve İnşaat
Tarihi, kültürel ve arkeolojik varlıklar
Projenin uygulama aşamasında (arazi hazırlık ve inşaat) herhangi bir kültür ve tabiat varlığına rastlanılması durumunda çalışmalar derhal durdurularak en yakın Müze Müdürlüğüne veya Mülki İdare Amirliğine, 5226-3386 sayılı yasalar ile değişik 2863 sayılı yasanın 4.maddesi gereğince haber verilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma - Müze Müdürlüğü, - Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
17
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK Arazi Hazırlık ve İnşaat
Hafriyat Çalışmaları
Cevher I-II HES projesi kapsamında, genel toplamda yaklaşık 111.500 m3 hafriyat malzemesi oluşacaktır. Oluşan bu hafriyat malzemesinin yaklaşık 32.500 m3‘ü dolgu işlemlerinde değerlendirilecek, geriye kalan yaklaşık 79.000 m3ü hafriyat depolama alanlarında depo edilecektir. Depolanacak bu hafriyat malzemesinden kullanılabilir nitelikte olanlar bölgedeki kırma-eleme tesislerine veri lecek ve beton malzemesi alınacaktır. Veya yürürlükteki ÇED Yönetmeliği gerekleri yerine getirilmek koşuluyla kurulacak kırma-eleme tesisinde işlenerek beton imalatlarında değerlendirilecektir. Kullanılamayacak nitelikte olan malzemeler ise proje alanının mücavir alan sınırları dışında kalması nedeniyle; Trabzon İl Özel İdaresi’nin isteği doğrultusunda yol yapım veya köy yolları iyileştirme çalışmalarında kullanılabilecek ve/veya gerekli izinlerin alınması koşuluyla 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritada gösterilen Malzeme Depolama Alanlarına dere yatağını bozmayacak, derede yön değişikliği yapmayacak şekilde ve çevreye dağıtılmadan düzenli depo edilecek ve/veya Mülki Amirliğin göstereceği alana götürülerek depolanması ve bertarafı sağlanacaktır. Yol veya iletim kanalı açılması esnasında şeve kesinlikle malzeme atılmayacaktır. Bunun için ekskavatör yardımıyla, yarmadan çıkan malzeme dağıtılmadan yolun ve kanalın açılması sağlanacaktır. Fazla hafriyat malzeme şeve ve dere yataklarına bırakılmayacaktır. Yol ve arazilere verilecek her türlü zarar yüklenici tarafından karşılanacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
Hava Emisyonları
Emisyon kaynağında sulama, savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması, malzeme taşınması sırasında araçların üzerinin branda ile kapatılması ve malzemenin üst kısmının % 10 nemde tutulması gibi önlemler alınacaktır. Ayrıca tüm faaliyet süresince kullanılan stabilize yolların tamamı arazözle düzenli olarak nemlendirilecek ve böylece toz oluşumu minimuma indirilmiş olacaktır.
Bunlara ilaveten mobil beton santrali, Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin “İzne Tabi Tesisler Listesi Liste B’’de yer almakta olup, ‘’Emisyon İzni’’ alınacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
Araç Emisyonları
Araçlardan kaynaklanacak emisyonların da minimuma indirgenmesi için, 04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği’nin 7. Maddesi uyarınca; kullanılacak tüm araç ve ekipmanların rutin kontrolleri yaptırılarak bakım gereken araçlar bakıma alınacak ve bakımları bitene dek çalışmalarda başka araçlar kullanılacaktır. Ayrıca Trafik Kanunu’na uygun şekilde çalışmaları konusunda uyarılarak özellikle yükleme standartlarına uygun yükleme yapmalarına dikkat edilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
18
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK Arazi Hazırlık ve İnşaat
Atıksu
Faaliyet alanı ve yakın çevresinde atıksu (kanalizasyon) sistemi olmadığından; gerek inşaat ve gerekse işletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular, 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘‘Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik’’ uyarınca, sızdırmasız olarak yapılacak fosseptik çukurunda biriktirilecek ve dolduğunda, Maçka Belediyesi’nden temin edilecek vidanjör ile ücreti karşılığında aldırılarak atıksuyun bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Atık suların ve mikser içerisinde kalmış agreganın geri kazanılması için tesiste “Yıkama Tamburu” ve “Çöktürme Havuzu” kurularak (4x8x2 m ebatlarında) geri kazanma (Recycling) işlemi uygulanacaktır. Agrega malzeme dolgu işlemlerinde, su ise beton imalatların sulanması için yeniden kullanılacaktır. Proje dahilinde Acısu dereye deşarj edilecek her türlü su için, 31 Aralık 2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘’Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’’, 13 Şubat 2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmeliğinin 20. maddesi ve Ek-5 ve Ek-6’da yer alan alıcı ortam değerleri ile atıksu deşarj kriterlerine uyulacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında, çalışacak personeller, geçici şantiye alanlarında inşaat çalışmalarını yürütülecektir. Projede çalışacak personelden kaynaklanan evsel katı atıklar, şantiye olarak kullanılacak saha içerisinde çeşitli noktalara yerleştirilen ağzı kapalı çöp bidonlarında toplanacaktır. Konteynırlarda biriktirilecek bu katı atıklar ise belli periyotlarda Maçka Belediyesi katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
İnşaat çalışmalarından oluşacak parça demir, çelik, çimento torbası, ambalaj malzemesi ve benzeri katı atıklardan; geri kazanımı mümkün olanlar inşaat imalatlarında yeniden değerlendirilecek, geri kazanımı mümkün olmayan atıklar ise özel atık grubunda olduğundan türlerine bağlı olarak tabi olduğu yönetmelik çerçevesinde bertaraf edilecektir (Atık pil ve akümülatörler “Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde, atık lastikler “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde bertaraf edilecektir.). Ayrıca projenin tüm aşamalarında oluşması muhtemel ambalaj ve ambalaj atıkları; 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği“ hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma - Maçka Belediyesi - Lisanslı Geri Dönüşüm Firması
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
19
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK Arazi Hazırlık ve İnşaat
Atık Yağ
Projenin arazi hazırlama ve inşaat aşamasında yükleyici, mikser, ekskavatör, dozer, damperli kamyon, titreşimli silindir, beton pompası vb. iş makinaları çalışacaktır. Çalışacak araçların bakım, onarım ve temizlikleri proje sahasında yapılmayacak olup, en yakın yetki li servislerde ve/veya akaryakıt istasyonlarında yaptırılacaktır. Ancak araç bakımlarının zorunlu olarak proje sahasında yapılması söz konusu olursa, bu durumda oluşması muhtemel atık yağların bertarafı için 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği" hükümleri uygulanacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
Tıbbi Atık, Tehlikeli Atık ve Diğer Atıklar,
Tesis içerisinde oluşması muhtemel tıbbi atıkların geçici olarak depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesi aşamalarında 22.07.2005 tarihli 25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nde belirtilen yükümlülüklere uygun olarak hareket edilecektir. Projenin arazi hazırlık ve inşaat aşamasında oluşması muhtemel tehlikeli atıklar ise 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere, sürekli kapalı olacak şekilde ve kimyasal reaksiyona uğramamasını sağlayarak geçici olarak depolayacaktır. Geçici olarak depolanan tehlikeli atıklar daha sonra Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından lisans almış firmalara teslim edilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Bu kapsamda oluşacak tehlikeli atıkların geçici depolanması, taşınması ve bertarafı süresince lisanslı araçlar kullanılacak olup, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun olarak hareket edilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
Gürültü ve Titreşim
Proje kapsamında arazi hazırlık çalışmaları açık sahada yapılacağından, gürültü tedbirlerinin alınması oldukça güç olacaktır. Gürültü, çalışmalar süresince gün boyu değişiklik gösterecek ancak çalışmalar gündüz (07.00-19.00) yapılacağından gürültü oluşumu sınırlandırılmış olacaktır. Proje kapsamındaki çalışmalarda, ÇGDYY’nin 9.maddesi’nde belirtilen kara yolu araçlarında uyulması gereken şartlar ve 13. maddesi’nde açık alanda kullanılan ekipmanlarda uyulması gereken şartlar dikkate alınarak, gürültü oluşumunu minimize etmek için gerekli tedbirler alınacaktır. Ayrıca, proje alanında, inşaat aşamasında meydana gelecek gürültü konusunda “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği"nin dördüncü bölümünde yer alan “şantiye alanları için gürültü kriterleri” ile ilgili 23. Madde’de belirtilen hususlara uyulacak ve trafik muayeneleri, egzoz ölçümleri ve bakımları yapılan araçlar kullanılacaktır. Proje dahilinde yapılacak patlamaların çevredeki yapılara zarar vermemesi için, en yakındaki yapının dışında, zeminde ölçülecek titreşim düzeyi ilgili yönetmelik Tablo-9’da verilen değerleri geçmeyeceği ve inşaat çalışmalarında kazık çakma ve benzeri titreşim yaratacak operasyonlar ile ağır inşaat makinelerinin neden olacağı titreşimlerin çevrelerindeki yapılara zarar vermemesi için, en yakındaki yapının dışında, zeminde ölçülecek titreşim düzeyi yine anılan yönetmelik Tablo-10’da verilen değerleri geçmeyeceği ifade edilmektedir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
20
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK Arazi Hazırlık ve İnşaat
Dolayısıyla 75 kg patlayıcı madde kullanılarak yapılan açık alanda patlatma sonucu oluşan vibrasyonun en yakın yerleşim yerlerinde olumsuz etkisinin olmayacağı ortaya çıkmaktadır. Eğer yapılarda zararın oluşması durumunda ise yüklenici firma tarafından bütün zararlar karşılanacaktır. İnşaat aşamasında makine ve ekipmanlarda meydana gelecek gürültüden çalışanları koruyabilmek ve gerektiğinde; 4857 sayılı İş Kanununun 78’inci maddesine göre düzenlenmiş olan ve 23 Aralık 2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘’Gürültü Yönetmeliği’’ hükümleri gereğince, işçilerin gürültüye maruz kalmaları sonucu sağlık ve güvenlik yönünden oluşabilecek risklerden, özellikle işitme ile ilgili risklerden korunmaları için gerekli önlemler alınacaktır. İnşaat aşamalarında makine ve ekipmanlarda çalışanlara; başlık, kulaklık veya kulak tıkaçları gibi uygun koruyucu araç ve gereçler sağlanarak, çalışanların gürültüden etkilenmemeleri sağlanacaktır. Böylece, çalışmalarda makine ve ekipmanlardan kaynaklı oluşacak gürültü ve titreşim seviyeleri çalışanları rahatsız etmeyecek düzeye indirilmiş olacaktır. Ayrıca yönetmeliklerin öngördüğü değerler yakalanarak, çevreye verilecek gürültü ve titreşim, minimum düzeyde tutulmuş olacaktır.
Personelin Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları
Proje kapsamında çalışacak personelin sosyal ihtiyaçları (barınma, dinlenme, yemekhane vb.) proje kapsamında kurulacak şantiye alanında yer alan sosyal tesislerden temin edilecektir. Ayrıca ihtiyaç duyulması halinde teknik ya da sosyal ihtiyaçlar, proje alanı yakın çevresindeki yerleşim birimlerinden, buralardan karşılanamama durumunda ise Maçka ilçesinden veya İl Merkezinden temin edilebilecektir. Çalışan personel, Maçka ilçesi ve Trabzon İli’ndeki sağlık merkezlerinden faydalanabilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
İş Sağlığı ve İş Güvenliği
Yapı işyerlerinde alınacak asgari sağlık ve güvenlik şartlarını içeren, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkartılarak, 23.12.2003 tarih ve 25325 Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘’Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği’’ ve 11.01.1974 tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İş ve İş Güvenliği Tüzüğü hükümlerine uygun olarak inşaat çalışmalarının yürütülmesi sağlanacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Taşeron Firma
İşletme
Atıksu
Daimi personelin kalacağı regülatör ve santral binalarında atıksular, yapılacak sızdırmasız fosseptiğe verilecektir Fosseptik dolduğunda ise Maçka Belediyesi tarafından vidanjör ile aldırılarak bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
21
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK İşletme
Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları
Projenin işletme aşamasında oluşacak bu atıklar; proje sahası içerisinde çeşitli noktalara yerleştirilen ağzı kapalı çöp bidonlarında toplanacak ve belli periyotlarda Maçka Belediyesi katı atık toplama sistemine verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Suyun taşıyarak çökeltme havuzunda biriktireceği killi, kumlu vb. çöken malzemeler belli periyotlarla (dolduğunda) çökeltme havuzu hunisinden alınacak ve en yakın yerleşim yerlerine tarım ile uğraşan vatandaşlara, bahçelerde kullanılmak üzere ücretsiz olarak verilecektir. HES işletmelerinde ambalaj atıklarının oluşması söz konusu değildir. Ancak geri kazanımı mümkün olan ambalaj atıkları oluşması durumunda ise, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde; santral alanı içerisinde diğer katı atıklardan ayrı olarak toplanacak ve ambalaj atığı toplama lisansına sahip firma ile yapılacak sözleşme dahilinde firmaya teslim edilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Yusufeli Belediyesi
Atık Yağ
Trafolarda izolasyon yağları kullanılmaktadır. Tesiste büyük çaplı arıza durumlarında, yapılacak yağ transferi işlemi sırasında, meydana gelebilecek kazalar sonucunda, ortama dökülen veya taşan izolasyon yağı üzerine kum, çakıl veya talaş gibi absorban dökülerek ortama sızması önlenecek daha sonra bu karışım varillere alınarak depolanacaktır.
Bakım ekipleri tarafından belirli zamanlarda vanalardan izolasyon yağı numunesi alınarak hava ve gaz oranları tespit edilecektir. Hava ve gaz içeriği fazla olan yağlar, vakumlama işlemine tabi tutularak tekrar kullanılacaktır.
Kullanılacak izolasyon yağının yaklaşık ömrü 25-30 yıl arasındadır. Kullanım ömrünü tamamlamış izolasyon yağlarının bertarafı ise, lisanslı bertaraf tesislerinde, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” 2. Bölüm Madde 9’da belirtildiği şekilde gerçekleştirilecektir. Atıkların bertaraf tesislerine taşınması lisanslı taşıyıcı vasıtası ile yapılacaktır. Bertaraf tesislerine aktarılıncaya kadar “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” 4. ve 5. Bölümlerde öngörülen şartlar sağlanacak, işletme içindeki “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”nde belirtilen standartlara uygun olarak yapılmış geçici depolarda depolanacaktır. Daha sonra ihale yolu ile Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan lisans almış firmalara satılarak değerlendirilecektir.
Ayrıca izolasyon yağlarının dökülmeye, sızmaya, taşmaya ve yağmura karşı gerekli önlemler alınacak ve emniyet havuzu yapılacaktır. İzolasyon yağları ile ilgili yapılacak işlemlerin tamamında 27 Aralık 2007 tarih ve 26739 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Polikorlu Bifenil ve Polikorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak hareket edilecektir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
22
AŞAMA KONU ÖNLEM SORUMLULUK İşletme
Gürültü
Projenin işletme aşamasındaki tek gürültü kaynakları, santral binalarının içerisindeki jeneratör ve türbünler olacaktır. Santral binaları gürültüyü izole edeceğinden bina dışına herhangi bir gürültü ulaşması söz konusu olmayacaktır. Santral binasında çalışacak personeller için ise; gürültünün çok olduğu alanlarda 4857 sayılı “İş Kanunu”nda belirtilen, kulaklık, kulak tıkaçları, vb. gibi koruyucu giysiler ve gereçler temin edilerek tesis içerisindeki gürültüden etkilenmemeleri sağlanacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Doğal Hayatın Sürekliliği İçin Bırakılacak Minimum Debi (Can Suyu)
Raporda belirtilen debi değeri, doğal hayatın devamlılığını sağlamak üzere regülatörden dere yatağına can suyu bırakılacaktır. Bırakılan cansuyu, otomatik debi ölçer cihazları ile günlük akım değerleri ölçülecek ve aylık olarak DSİ 22. Bölge Müdürlüğü’ne ve Trabzon İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne (ÇED, DKMP Şubelerine) veri aktarımı sağlanacaktır. Yan kollarda ise sürekli akış bazı dönemlerde gözlenmediğinden(Yöre yaşayanlarından bilgi alınmıştır.) balık geçitlerinin yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Bunun yanısıra akım değerleri, proje debisinin üzerinde olduğu durumlarda proje debisinin üstündeki debi değerlerinin tamamı yatağa bırakılacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Doğal Hayatın Korunması
Balıkların yaşamının sürekliliğinin sağlanması, sucul ortamdaki doğal dengenin bozulmaması ve balıkların akarsuyun kaynağına gidip gelmelerini sağlamak amacıyla balık geçidi yapılacaktır. Regülatörlerde yapılması planlanan balık geçidi sayesinde balıkların su yatağında rahatlıkla ilerlemeleri sağlanmış olacaktır. Regülatörlerde tutulan su herhangi bir işlemden geçirilmeden direkt elektrik üretiminde kullanıldıktan sonra tekrar yatağına geri veri lecektir. Dolayısıyla suyun, projeden kaynaklı bir kirlenmeye maruz kalması beklenmemektedir.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
İşletme ve İşletme Sonrası
Arazi Islahı ve reklamasyon çalışmaları
Proje kapsamında regülatör, HES, şantiya alanları, hafriyat depolama alanı inşaatları öncesi toplanan üst toprak inşaat sonrasında tesislerin çevre düzenlemelerinde kullanılacaktır. Tesis çevrelerinde bitkilendirme çalışmalarının yanı sıra kalıcı erozyon önlemlerinin alınması gerekecektir. Islah çalışmalarında ise tesis çevrelerine ağaç dikilip bitkilendirme yapılacaktır.
- Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
16
Dolayısıyla projenin inşaat ve işletme aşamaları göz önüne alındığında, uzun ve kısa dönemli olmak üzere iki ayrı nitelikte etki söz konusu olacaktır. İnşaat aşamasındaki etkiler geçici etkiler olup, kısa süreli; işletme aşamasındaki etkiler uzun sürelidir. Ancak projenin sosyo-ekonomik ve biyo-fiziksel çevresel etkileri göz önüne alındığında önemli boyutlara ulaşmayacağı görülmektedir.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
BÖLÜM 3
İZLEME PLANI
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
19
3. İZLEME PLANI Cevher I-II HES Projesi kapsamında inşa edilecek ana tesisler; regülâtör, çakıl
geçidi, balık geçidi, iletim hattı, çökeltim havuzu, yükleme havuzu, cebri boru, santral binası, kuyruk suyu kanalı ile şalt tesisidir. Projenin inşaat aşamasında kullanılmak üzere destek üniteleri olarak, şantiye sahası (prefabrik taşınabilir yapılardan oluşan) ve mobil beton santralinden oluşturulacaktır.
Planlanan proje için 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Yönetmeliği, ‘’Seçme ve Eleme Kriterleri’’ne göre hazırlanan Proje Tanıtım Dosyası ile inşaat ve işletme aşamasında projenin tüm unsurlarının olumlu ve olumsuz yönleri, biyo-fiziksel ve sosyo- ekonomik etkileri incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda, projenin tüm etkileri ve bu etkilere karşı alınacak önlemler detaylı olarak irdelenmiştir.
Denetleme ve izleme programının amacı; projeyle ilgili etki azaltıcı önlemlerin,
onaylanmış planlar, izin, koşul ve gerekleri dikkate alarak hazırlanan ÇED, Proje Tanıtım Dosyası”nda ki uyulması gerekli konular ve taahhütleri ile tam olarak uyum sağlamasını garanti etmektir.
Bu kapsamda proje için uygulanacak ‘’İzleme Planı’’ (izlenecek parametreler,
parametrenin izleneceği yer, nasıl ve ne zaman izleneceği ve sorumlu kurum/kuruluşu) aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 3.1. İzleme Planı,
AŞAMA İZLENECEK PARAMETRE
PARAMETRENİN YERİ İZLEME METODU
İZLEME SIKLIĞI İZLEME NEDENİ
KURUMSAL SORUMLULUK
Arazi Hazırlık ve İnşaat Öncesi
Zemin Yapısı ve Jeoloji
Regülâtörün, santral binasının, iletim tünelinin ve/veya kanallarının kurulacağı bölgeler
Zemin etüdü ve proje alanında yapılacak çalışmalar
İnşaat öncesi Yapı Güvenliğini oluşturmak için
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Orman İzni Proje arazisi içerisinde orman sayılan alanlar
Yazılı izin ile İnşaat öncesi
Orman Genel Müdürlüğü hükmü ve tasarrufu altında olan arazinin kullanımı
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Orman Genel Müdürlüğü
Peyzaj İnşaat çalışması yapılacak sahalar
Fotoğraf ve kamera İnşaat öncesi İnşaat sonrası yapılacak peyzaj çalışmaları için
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Arazi Hazırlık ve İnşaat
Hava Kalitesi
İnşaat sahaları, ulaşım yolları, proje sahası yakınındaki yerleşim yerleri
Toz ölçümü ya da toz örnekleyici (Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yeterlilik belgesi almış kuruluşlar tarafından yapılacaktır.) Toz emisyonunu engelleyici önlemlerin alınıp alınmadığının izlenmesi
Sürekli ve şikâyet olduğu durumlarda
Çevre ve insan sağlığının korunması, Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, İş Kanunu ve yönetmeliklerine uyumluluğun sağlanması
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
20
AŞAMA İZLENECEK PARAMETRE
PARAMETRENİN YERİ İZLEME METODU
İZLEME SIKLIĞI İZLEME NEDENİ
KURUMSAL SORUMLULUK
İnşaat ekipmanları egzozları
Egzoz ölçüm cihazları Periyodik bakım dönemlerinde
Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik’e uyumluluğun sağlanması
Hafriyat Malzemeleri
İnşaat sahaları, ekipman sahası ve depolama alanları
Görsel tetkik İnşaat çalışmaları süresince
Doğal habitat üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerin azaltılması, görsel kirliliğin çevrenin korunması,
Arazi Hazırlık ve İnşaat
Atıksu Deşarjı yapılan noktalar
Gözlemsel, atık suyun fosseptiğe verilerek bertaraf edilip edilmediği ve fosseptik dolduğunda belediye (Maçka Belediyesi) tarafından vidanjör i le alınıp alınmadığı
Aylık
Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği (SKKY), Su ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği’ne uyumluluğun sağlanması
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Yüzey Suları Proje alanı ve çevresindeki su yüzeylerinde
Görsel Günlük
Hafriyat ve atıkların yüzey sularına atılmamasını sağlanacaktır.
Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları
İnşaat alanında veya şantiye olarak kullanılacak alanda
Gözlemsel Günlük veya iki günde bir
Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne uyumluluğun sağlanması
Gürültü
İnşaat alanları, kamyon güzergâhları, patlatma yapılacak yerlerin yakınında bulunan yerleşim yerleri, hassas alanlarda şikayetin olması durumunda
Gözlemsel ve gerektiğinde gürültü seviyesi ölçüm cihazları ile yeterlilik almış bir firma tarafından.
Şikayet olduğu durumlarda ve hassas gölgelerde çalışma yapılan süre zarfında
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi (ÇGDY) Yönetmeliği’ne uyumluluğun sağlanması
Hafriyat atıkları İnşaat alanında Gözlemsel Günlük
Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne uyumluluğun sağlanması
İl Özel İdaresi Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
21
AŞAMA İZLENECEK PARAMETRE
PARAMETRENİN YERİ İZLEME METODU
İZLEME SIKLIĞI İZLEME NEDENİ
KURUMSAL SORUMLULUK
Titreşim
Patlatma yapılan yerlere yakın yerleşim yerlerinde
Titreşim seviyesini ölçmek amacıyla kullanılan titreşim seviyesi ölçüm cihazları
Farklı noktalarda yapılan ilk patlatmalarda veya şikayetin olduğu durumlarda
Oluşabilecek herhangi bir patlatma riskini minimize etmek, cevre ve çalışanların güvenliğinin sağlanması ve Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi (ÇGDY) Yönetmeliği’ne uyumluluğun sağlanması
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
İş Sağlığı ve İş Güvenliği
Proje alanının tamamında Gözlem ve denetleme Günlük
İş Kanunu ve Yönetmeliklerine uyumluluğun sağlanması
İşletme İş Sağlığı ve İş Güvenliği
Proje alanının tamamında Gözlem ve denetleme Aylık
İş Kanunu ve Yönetmeliklerine uyumluluğun sağlanması
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
İşletme
Can Suyu (Minimum Debi)
Regülâtör yerinde
Debi ölçer ile ölçüm ve kayıt tutma Sürekli
Doğal yaşamın devamlılığını sağlamak için
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Balık Geçidi Regülâtörde Gözlemsel Balıkların göç dönemlerinde
Balık geçidinin çalışıp çalışmadığının kontrolü
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Peyzaj Tüm proje sahasında Gözlemsel Sürekli
İnşaat sonrası tahrip edilen yerlerde rehabilitasyon çalışmaları ile doğal görünümün eski haline döndürülmesi
Özcevher Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Katı Atıklar ve Ambalaj Atıkları Proje sahasında Gözlemsel Günlük
Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne uyumluluğun sağlanması
Atıksu Proje sahasında
Gözlemsel, atık suyun fosseptiğe verilerek bertaraf edilip edilmediği ve fosseptik dolduğunda belediye (Maçka Belediyesi) tarafından vidanjör i le alınıp alınmadığı
Günlük
Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik’e uyumluluğun sağlanması
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II HES PROJESİ ÇEVRE YÖNETİM PLANI
BÖLÜM 4
PROGRAM
-
ÖZCEVHER ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. CEVHER I-II H
