8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

1/8

2.2. Çepnilerde Yerleşim

 2.2.1. Çepni Göçleri ve Yayılma Yerleri

 Faruk Sümer’in birçok araştırmacı tarafından da kabul gören ‘Türkiye tarihinin yerlikaynaklarında ismi ilk önce ortaya atılan Ou! boyu muhtemelen "e#nilerdir’ görüşü$nadolu’ya ayak basan boylardan ilki %eya ilk boylardan birisi şeklinde deerlendirilmektedir

&"elik' T$()*+,-,./ 0atı Türkistan’dan çıkı# 1ran ü!erinden $nadolu’ya geldikleri kabul edilen %e-22 bin kişi olduu belirtilen "e#ni boyunun büyük çounluunun $%ni $l# $rslan %e 3akir3e%ket gibi tarihçilere göre 4iresun' Tirebolu' 4örele %e )akfıkebir’e &0üyükliman. yerleştikleri'bir kısmının da daha batıya hareket ederek 1!mit' 0alıkesir %e 1!mir’e yerleştii ifadeedilmektedir &T5T5(6)+,78 0ostan' 9229+,:9./ ;/ ürrem?ler ile 0abek?lerin "e#ni olabileceini %e liderlerinin asılmasından sonrayani *@/ yü!yılın ortalarında $nadolu’ya göç ettiklerini ileri sürmektedir/ Tebri!Aurrem?lerin ( "e#nilerin 0i!ans to#raklarınagirdiklerini ya!an 3erifgil' buradan da $nadolu’nun batı kıyılarına %e 0alkanlarda Codo# 5alarıci%arına yerleştiklerini kaydetmektedir &0ostan' 9229+,:9./ ;/ Fuat =ö#rülü' "e#nilerin$nadolu’ya Selçukluların ilk $nadolu seferleri sırasında geldiklerini %e 0atı $nadolu ile Trab!onCum 5e%leti sınırlarına yerleştirildiklerini belirtmektedir &0ostan' T$()*+977./ 1/ >akkı =adıolu

da >orasan’ın 0o!ulus me%kiinde yaşayan "e#nilerin =onya Sultanı $lDeddin =eykubDdtarafından Si%as ci%arında sa%aşırken düştüü !or durumdan kurtulmak için binlerce hecini&de%eyi. >orasan’a göndererek burada bulunan "e#nileri $nadolu’ya getirmiş olduunu %ebunları =onya’ya se%k ettiini anlatmaktadır &$gy' T$()*+977./ )elDyetnDme’ye göre >acı0ektaşAı )eli =ırşehir’in Suluca =arahöyük köyüne yerleştiinde ilk müritlerini bu köyün %ekomşu köylerin halkı olan "e#niler teşkil etmişlerdir &Sümer' -777+9,9./ 0uradaki 0ektaş?"elebilerinin "e#nilerden olduu hatta >acı 0ektaş?’nin en sadık müritlerinin "e#ni boyunamensu# bulunduu da ifade edilmiştir &0ostan' 9229+,:,./>acı 0ektaşAı )eli’nin halifelerinden Sarı Saltık’ın maiyetinde $nadolu’dan 5obruca %e =ırım’a-9 bin hane Türkmen’in A ki çounluu "e#nidir A 1slamiyet’i yaymak için gittii %e=aresioullarından 1sa 0ey döneminde 0alıkesir E 1!mir bölgesine geri döndüü de kaynaklardabelirtilir &0ostan' T$()*+977./ $!eri tarihçi 4eybulla 4eybullaye%' $!erbaycan’ın 3amahı

bölgesinde "e#ni ismiyle balantılı - yer adı olduunu8 bunlardan "e#li' 6abani' "a#nişeklinde olanların Gange!or %e =uba yörelerinde bulunduunu8 =a!ak şehrinin 5aşsalahlıyöresinde "e#li adlı bir yer daha olduunu !ikretmektedir &"elik' T$()*+,-,./ $taniya!o% ise3ecere’sinde8 Türkmenistan’da $lili' $ta' 4öklen' >ata# %e >ıdırili boylarıyla "e#be' "o%dur %eale# Türkmenleri &$nte#(Cumkale' $ntakya(4ündü!lü'Cakka.' 9/JluAKörük &Gile' $kdamadeni' "ekerek.' ,/Trab!on 0ölgesi "e#nileri &4iresun'4örele' Tirebolu' =ürtün.' H/5ulkadırlı &;araş.' :/0o!AOk &Ko!gat.' I/$dana &Sarıçam.' /$tA"eken &isar &3erefli.' 7/>amid &4ölA>isar.' -2/"orum &"e#ni M!ü./ 1ran"e#nilerinden de bahseden Sümer' $kkoyunluların %e Safe%?lerin dayandıı teşekküller arasındasaydıı "e#nilerin Trab!on %e 6anik "e#nilerine mensu# olduklarını da eklemektedir &0ostan'-777+,,-A,,9./ Tüm bunlara Sino# "e#nileri' 5iyarbakır’daki 0o!ulus Türkmenleri' =ırşehir0ektaş? "elebileri de dDhil edildiinde ortaya oldukça geniş bir yerleşim corafyası çıkmaktadır/>ele hele bunlara iskDn siyaseti %e din? hareketlenmeler dolayısıyla göçme ( göçürülmehadiselerini de eklersek bir boyun tarih? takibi neredeyse bir milletin tarih? takibinedönüşmektedir/0a!ı araştırmacılar "e#nilerin tarihte %e günümü!de en etkin olarak yaşadıı yerlerin baştagelenlerinden olan >arşit >a%!asına yerleşen "e#nilere daha önceden burada yaşayan %e 5ouComalılar tarafından >ıristiyanlaştırılmış Türkmen boylarının da nüfus olarak katıldıınıbelirtmektedirler &=arahan' =(NNN/catak/org/tr./ "e#nilerin Trab!on Sancaındakietkinlikleriyse hiçbir !aman "e#ni %e =ürtün )ilDyeti ile sınırlı kalmamıştır/ 0aşbakanlık Osmanlı

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

2/8

$rşi%i belgelerinde =elkit’te "e#nilü 6emaati' 4ümüşhane’de de =ürtünlü 6emaati %eüda%endigDr Sancaı' =ete =a!ası  92/ "e#ni =öyü E >üda%endigDr Sancaı' $ydıncık =a!ası

  9-/ "e#ni =öyü E >üda%endigDr Sancaı' Temre!ler =a!ası  99/ 0üyükA"e#ni =öyü E >üda%endigDr Sancaı' 0ehram =a!ası  9,/ =üçükA"e#ni =öyü E >üda%endigDr Sancaı' 0ehram =a!ası

http://suleymanpekin.com/103_icerik-cepnilerde-yerlesim.aspx#_ftn1http://suleymanpekin.com/103_icerik-cepnilerde-yerlesim.aspx#_ftn1

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

3/8

  9H/ "e#ni =öyü E 1ç 1l Sancaı' ;ut =a!ası  9:/ "e#ni =öyü E =arahisarAı Sahi# Sancaı' Sandıklı =a!ası  9I/ "e#ni =öyü E =arahisarAı Sahi# Sancaı' 0ol%adin =a!ası  9/ "e#ni &$aç. =öyü E =arasi Sancaı' 4iresun =a!ası  9L/ "e#ni =öyü E =astamonu Sancaı' $yandon =a!ası  97/ "e#ni =öyü E =astamonu Sancaı' $yandon =a!ası

  ,2/ "e#ni =öyü E =astamonu Sancaı' $yandon =a!ası  ,9/ "e#ni =öyü E =astamonu Sancaı' $yandon =a!ası  ,,/ "e#ni =öyü E =astamonu Sancaı' $yandon =a!ası  ,H/ Ka!ıA"e#ni

  H-/ $lanA"e#ni =öyü E Si%as Sancaı' Sunisa =a!ası  H-/ "e#ni =öyü E Sultan Mnü Sancaı' 1n Mnü =a!ası  H9/ "e#ni Bahiyesi E Trab!on Sancaı  H,/ "e#niA4ünü =öyü E Trab!on Sancaı' =ürtün =a!ası &-777+H-.$ynı yü!yıla &@)*. ait defterlerde )ilDyetAi "e#ni ile )ilDyetAi =ürtün adlı ka!aların köydökümleri de yer almıştır/ "e#ni )ilDyetine balı :7 köyün isimleri şu şekilde sıralanmıştır+-/ J!gur =öyü E 4iresun ;erke!9/ =aya 5ibi ;ahallesi E 4iresun ;erke!,/ Seyyid &Seyyitköy. =öyü E 4iresun ;erke!H/ =ısırcalu =öyü A:/ 4üney =öyü E 4iresun ;erke!I/ Vr#er &Vl#er. =öyü A/ =urtulmuş =öyü E 5ereli 1lçesiL/ Kenice >isar =öyü E 4iresun ;erke!7/ "andırlı &"andır. =öyü E 4iresun ;erke!-2/ $lımı Kama &Kukarıalınlı. =öyü E 4iresun ;erke!--/

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

4/8

,:/ =oş 5oan9 =öyü A,I/ =öknar &=öknarlı. =öyü A 5ereli 1lçesi,/ 0o!ca =öyü A,L/ Sarban &Sar%an. =öyü E 4iresun ;erke!,7/ ;alkalu =öyü E =eşa# 1lçesiH2/ Firu!lu &$lataş. =öyü E =eşa# 1lçesiH-/ J!un 5ere =öyü E 5ereli 1lçesi

H9/ "alışlu &"andırçalış. =öyü E 4iresun ;erke!H,/ "alı! =öyü AHH/ =irba! =öyü AH:/ 4üdül =öyü E 5ereli 1lçesiHI/ "atak ;ahallesi E 5ereli 1lçesi $kkaya 1lçesiH/ *klıkçı =öyü A 5ereli 1lçesiHL/ =u! $ba =öyü AH7/ $yrı 4eriş =öyü A:2/ $r#a =öyü A:-/ 5ü! Ker &5ü!köy. =öyü E =eşa# 1lçesi:9/ )ena!id &Koliçi. ;ahallesi E =eşa# 1lçesi:,/ >asan =Dfir &=arakoç. =öyü E =eşa# 1lçesi

:H/ Sölmenlü &Sürmenli. =öyü E =eşa# 1lçesi::/ )DlD =öyü A:I/ =a!ancık =öyü A:/ 6ingiren &Kolbaşı. =öyü E =eşa# 1lçesi:L/ 5e#ecik ;anak &Te#eköy. =öyü E =eşa# 1lçesi:7/ "alcalu &"alca. =öyü E 5ereli 1lçesi &Sümer' T5T5(P)***+--A-9.‘Kedi &. Bahiye’ de denilen =ürtün )ilDyetinin nahiye %e köy döküm listesi ise şu şekildedir+  */ K$WP*51K

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

5/8

  97/ $hi "ukuru &$kköy. =öyü E Kalıdere 1lçesi  ,2/ $kköy A

**/ =$C$0JCJB B$>1K1Kaşrid =öyü A

9/ =arabörk =öyü E "anakçı 1lçesi  ,/ $%cılu =öyü A

H/ Gika%lu =öyü A:/ 1K

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

6/8

  9/ 0oalu &$şaı %e Kukarı 0oalı. =öyü E 4örele 1lçesi  ,/ Pa!arı =öyü A

H/ 4ülyarı =öyü A:/ =arakeş =öyü E 4örele 1lçesi

  I/ 5emirbükü =öyü A  / ;ürted "ukuru =öyü A

L/ 0oynuyoun =öyü E Tirebolu 1lçesi  7/ 6imide &=arlıbel. =öyü E "anakçı 1lçesi  -2/ $kelma =öyü A

--/ 1man $sarı =öyü A  -9/ $rık =öyü A

-,/ To#rak =öyü A &Sümer' T5T5(P*@+-2E-9.@)/ yü!yılın ortalarından itibaren @)**/ yü!yılın ortasına dein Türkiye’deki oymak %e cemaatleriaraştıran Kusuf >alaçolu' ‘$nadolu’daki 6emaatlerin 0alı 0ulundukları Ou! 0oyları’ bahsindeyedinci sırada %erdii "e#ni 0oyunun cemaat sayısını :-9' hane sayısını 99/-9L' mücerred%ergi sayısını da :/LL: olarak tes#it etmiştir &NNN/anadoluasiretleri/com./ -I:2’lili yıllaritibariyle tahmini nüfusları da -92 bin ci%arında bulunmaktadır/ >alaçolu’na göre Vçok 4ök>an oullarından "e#nilerin $nadolu’da yaşadıkları yerler şöylece sıralanmaktadır &$gy'NNN/anadoluasiretleri/com.+-/$dana &5ündarlı' Sarıçam' Küreir.9/$ksaray &=oçhisar.,/$kşehirH/$masya:/$nkaraI/$ydın/0ayburd &=elkid.L/0irecik &$raban' ;er!üman' Suruç.7/0olu &;udurnu' Todurga.-2/0o!ok &Ko!gat.--/"ankırı

-9/"orum &Osmancık.-,/5iyarbekir &0erti!' Sa%ur.-H/1çel &;ud.-:/>ale#-I/>amid &ale#'

$ydın' =ütahya' $kşehir' 6anik' >amid' 1çel' 0o!ok' ;araş' =araman' Soma' Cumkale' 0irecik'Qaşa &5imetoka.' ;udanya ka!a %e sancaklarında oturduklarını ifade etmektedir &0ostan'T$()*+,2./ Kusuf >alaçolu da "e#nilerin >ale# Türkmenleri içinde Cakka' 0o!ulusTürkmenleri içinde de $nkara =eskin %e 3ereflikoçhisar' 0alıkesir' ;anisa' $ydın' Trab!on'

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

7/8

4iresun' 4örele' Torul' =ürtün' ;araş' $dana' =onya' "orum %e *s#arta 4ölhisar’dayaşadıklarını kaydetmektedir &$gy' T$()*+,2./"e#ni boyunun $nadolu’da @@/ yü!yıl itibariyle durumunu ise ocalar =öyü  9/ "etmi &PDdik. E $masya 1li' 4ümüşhacıköy 1lçesi  ,/ "e#ni 3abanlı E $nkara 1li' 3ereflikoçhisar 1lçesi' $açören =öyü  H/ "e#ni E 0alıkesir 1li' 0andırma 1lçesi'

8/19/2019 çepni yerleşim yerleri

8/8

  9:/ "e#nibektaş E ;anisa 1li' Turgutlu ilçesi  9I/ "e#nidere E ;anisa 1li' Turgutlu 1lçesi  9/ "e#ni E Samsun 1li' $laçam 1lçesi  9L/ "itme E Si%as 1li' 5i%rii 1lçesi' 4edik#aşa =öyü  97/ "e#ni E Si%as 1li' 4emerek 1lçesi  ,2/ 5ereçe#ni &=ötüçe#ni. E Ko!gat 1li' 0oa!lıyan 1lçesi

  ,-/ Ka!ıçe#ni E Ko!gat 1li' 0oa!layan 1lçesi &4ülensoy' T>0$K(-77+LLAL7.

http://suleymanpekin.com/103_icerik-cepnilerde-yerlesim.aspx