CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni...
Transcript of CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni...
IMUNIZACIJA
IMUNIZACIJATA PRETSTAVUVA
AKTIVNOST SO KOJA VE[TA^KI SE PRE-
DIZVIKUVA IMUNITET ILI SE OVOZMO-@UVA
ZA[TITA OD BOLEST.
AKTIVNATA IMUNIZACIJA GO
POTTIKNUVA ORGANIZMOT DA RAZVIE
MEHANIZMI ZA ODBRANA OD BOLEST.
PASIVNATA IMUNIZACIJA
OBEZBEDUVA PRIVREMENA ZA[TITA OD
BOLEST SO PRIMENA NA TUGI ANTITELA.
AGENSI KOI SE UPOTREBUVAAT ZA
AKTIVNA IMUNIZACIJA:
VAKCINI : @IVI, ATENUIRANI VIRUSI I BAKTERII ILI MRTVI MIKROORGANIZMI
TOKSOIDI : MODIFICIRANI BAK-TERISKI TOKSINI KOI JA SO^UVALE SPOSOBNOSTA DA STIMULIRAAT SINTEZA NA
ANTITOKSINI
DRUGI SOSTAVNI ELEMENTI NA
VAKCINITE:
RASTVORUVA^I
KONZERVANSI
STABILIZATORI
ADJUVANTI
ANTIBIOTICI
@IVITE, ATENUIRANI VAKCINI SE POEFIKASNI OD MRTVITE BIDEJKI PREDIZVIKUVAAT IMUNOLO[KI ODGOVOR KOJ E SLI^EN NA ONOJ PRI PRIRODNATA INFEKCIJA.
IMUNIZACIJATA PREKU USTA ILI SO AEROSOLI, SO [TO SE STIMULIRA MUKOZNIOT IMUNITET, POSTIGA PO-GOLEM USPEH OTKOLKU PARENTERAL-NIOT NA^IN.
^UVAWE NA IMUNOBIOLO[KI
PREPARATI
STUDEN SINXIR ( od proizvoditel
do kraen potro{uva~ )
SVETLOST
VLAGA ( za liofilizirani proizvodi )
HEMISKI FAKTORI ( kvalitet na
staklo, gumen ~ep )
BIOLO[KI FAKTORI ( vremetraewe
na preparatot vo optimalni uslovi )
KONTRAINDIKACII ZA VAKCINACIJA
VISTINSKITE KONTRAINDIKACII ZA VAKCINACIJA SE ISKLU^ITELNO RETKI.
OP[TI KONTRAINDIKACII:
TEMPERATURA NAD 38 C
ZARAZNA BOLEST DO KRAJOT NA REKON-VALESCENCIJA
TE[KI BOLESTI NA SISTEMITE VO FAZA NA VLO[UVAWE
ALERGIJA NA SOSTAVNI DELOVI OD VAKCINATA
REAKCIJA NA PRETHODNA DOZA
KONTRAINDIKACII ZA VAKCINACIJA
SO @IVI, ATENUIRANI VAKCINI
SOSTOJBI SO NAMALEN IMUNITET
( vroden ili kako posledica na kortiko-te-rapija, zra~ewe ili citostatici )
SOSTOJBA PO PRESADUVAWE NA ORGANI
SOSTOJBA PO PRIMAWE NA KRV ILI IMUNOGLOBULINI ( 3 meseci ) ILI PO EKSANGVINOTRANSFUZIJA (6 meseci )
POSEBNI KONTRAINDIKACII :
BCG: NEONATALEN PEMFIGUS, KONG. LUES
DiTePer: EVOLUTIVNI BOLESTI NA CNS
MORBILLI: EVOLUTIVNI BOLESTI NA CNS
PAROTITIS: BREMENOST
RUBEOLLA: BREMENOST
IMUNIZACIJA PROTIV TETANUS VO
SLU^AJ NA POVREDA
PRIMARNO VAKCINIRANI ILI RE-VAKCINIRANI DECA VO POSLEDNI-TE 12 MESECI NE TREBA DA PRIMAT NITU VAKCINA, NITU SERUM.
NA KOMPLETNO VAKCINIRANI LICA PRED >OD 1 A < 10 god. SE DAVA 1 STIMULATIVNA DOZA VAKCINA.
KAJ KOMPLETNO VAKCINIRANI LICA
PRED > OD 10 god., SE DAVA 1 DOZA
VAKCINA I SERUM PROTIV TETANUS
(na dve razli~ni mesta )
KAJ NEVAKCINIRANI, NEPOTPOLNO VAKCINIRANI ILI KAJ LICA BEZ
SIGURNI PODATOCI, SE DAVA PRVA
VAKCINA I SERUM, POTOA U[TE DVE
DOZI VAKCINA NA DVE NEDELI I
REVAKCINA PO 6-12 MESECI.
SOSTOJBI KOI NE SE
KONTRAINDIKACIJA ZA VAKCINACIJA:
NASTINKI I DRUGI LESNI BOLESTI NA RESP. I DIGEST. SISTEM
MALNUTRICIJA
STABILNI BOLESTI NA BUBREZI, BE-LI DROBOVI, CRN DROB, SRCE, CNS
ANTIBIOTSKA TERAPIJA, MALI DO-ZI NA KORTIKOSTEROIDI (do 2mg/kg)
EGZEM, ASTMA, DR. ALERGISKI BOLESTI
KONVULZII ILI SIDS VO SEMEJSTVO
Birth 1 2 3 4 5 6 7 10 11 12 13 18 20 4y 6y 14y 18y
BCG
DTPw DTPw DTPw DTPw DTPw
HBV HBV HBV
OPV* OPV* OPV* OPV* OPV* OPV*
MMR MMR
tuberculosis
DT DT
hib hib hib rubela
Tetanus
Kalendar za vakcinacija
PNEUMOVAX 23
Splenektomirani
Rutinska vakcinacija na lica nad 50 god
Lica nad 2 godini so hroni~nikardiovaskularni bolesti, belodrobni, diabetes, honi~na hepatalna bolest
HIV, leukemija, limfomi, malignomi, nefrotski sindrom, transplantirani bolni,
POSTVAKCINALNI REAKCII
Lokalni
- crvenilo, otok i bolka na mestoto
na inektiraweto
- ~esta pojava kaj inaktiviranite
vakcini
- obi~no se umereni i kusotrajni
Sistemski
- temperatura, malaksanost, glavobolka
- nespecifi~ni
- ne mora da se povrzani so vakcinata
@ivi, atenuirani vakcini
- moraat da se repliciraat za da
predizvikaat imunitet
- simptomite obi~no se umereni
- se javuvaat po inkubacionen period (7-21
den )
Alergiski
- retki
- se dol`at na vakcinata ili nejzinite
sostavni delovi
Kontraindikacija
Sostojba kaj primatelot na vakcinata
koja zna~ajno ja zgolemuva mo`nosta
za projava na seriozna nesakana
reakcija
Predostro`nost
sostojba kaj primatelot na vakcinata koja bi mo`ela da ja zgolemi mo`nosta za ili te`inata na nesakana reakcija,
ili
bi mo`ela da ja kompromitira sposobnosta na vakcinata da sozdade imunitet
Skrining pra{awa pred vakcinacija
Dali deteto e bolno denes?
Dali deteto e alergi~no na bilo koj lek, hrana, bilo koja vakcina?
Imalo li deteto seriozna reakcija na vakcina porano?
Imalo li deteto gr~evi, mozo~ni ili nervni problemi?
Dali deteto ima rak, leukemia, AIDS, ili bilo kakov drug imunolo{ki problem?
Dali deteto prima kortizon, prednizon, drugi steroidi ili lekovi protiv rak, kako i dali imalo zra~na terapija vo poslednite 3 meseci?
Dali deteto primilo transfuzija na krv ili drug vid krven produkt ( vklu~itelno gama globulin ) vo tek na izminatata godina?
Dali deteto- tinejxer mo`ebi e bremeno ili ima mo`nost da zatrudni vo tek na sledniot mesec?
Dali deteto primilo nekakva vakcina vo izminatite 4 nedeli?
Sekoja poseta kaj lekar ili drug pru`atel na
zdravstveni uslugi treba da se iskoristi
kako mo`nost da se proveri vakcinalniot
status na pacientot
Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki
proizvodi ( antigeni supstanci ili
antitelo-sodr`e~ki preparati) osven
o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.
Niedna vakcina ne e kompletno bezbedna ili
efikasna. Korista od vakcinacijata
vklu~uva delumna ili kompletna za{tita
od infekcija za vakciniranoto lice i
op{ta korist za celoto op{testvo