Caja Laboral Popular Coop. de Crédito Zuhurtziazko ... · likideziaren eta palanka-efektuaren...
Transcript of Caja Laboral Popular Coop. de Crédito Zuhurtziazko ... · likideziaren eta palanka-efektuaren...
Caja Laboral Popular Coop. de Crédito
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa
2015eko abenduaren 31n
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 2
1. Sarrera ........................................................................................................................ 3
2. Aplikazio-eremua ........................................................................................................ 5
Politikak eta helburuak arriskuen gestioan .................................................................. 7
3.1. Kreditu-arriskua ............................................................................................................................ 11
3.2. Merkatu-arriskua ........................................................................................................................... 14
3.3. Eragiketa-arriskua ......................................................................................................................... 15
3.4. Negoziazio-zorrotik kanpoko balantzearen interes-tasaren arriskua ............................................. 17
3.5. Likidezia-eta finantzaketa-arriskua ............................................................................................... 18
3.6. Arrisku sistemiko globala ............................................................................................................. 19
3.7. Zamarik gabeko aktiboak .............................................................................................................. 19
3.8. Arriskua gestionatzeko mekanismoak Entitatearen profilera eta estrategiara egokitzea ............... 20
3.9. Enpresa-estrategiari lotutako arriskuaren profilaren azalpena ...................................................... 20
Gobernu korporatiboa .................................................................................................. 21
Fondo propioei buruzko informazioa .......................................................................... 30
Kapital-eskakizunak ...................................................................................................... 33
Kreditu-arriskuei buruzko informazioa ...................................................................... 35
7.1. Eskakizun orokorrak ..................................................................................................................... 35
7.2. Eskakizun osagarriak .................................................................................................................... 43
Negoziazio-zorroaren merkatu-arriskuari buruzko informazioa ............................. 47
8.1. Eskakizun orokorrak ..................................................................................................................... 47
Likidezia-arriskuari buruzko informazioa ................................................................. 48
9.1. Eskakizun orokorrak ..................................................................................................................... 48
Eragiketa-arriskuari buruzko informazioa ................................................................ 49
Negoziazio-zorroan agertzen ez diren errenta aldakorreko arrisku-egoerak ......... 50
Negoziazio-zorroan sartuta ez dauden posizioetako interes-tasaren arriskuari
buruzko informazioa ............................................................................................... 53
13. Palanka-efektuaren ratioak .................................................................................... 54
Ordainsari-politika ........................................................................................................ 57
Taulen aurkibidea ......................................................................................................... 62
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 3
1. Sarrera
Basileako Banku Ikuskaritzako Batzordea arduratzen da nazioarteko finantza-arauketa
bateratzeaz. Batzorde horrek hartutako erabakien bidez kreditu-erakundeetarako
taxututako lehen arautegian, arrisku guztien gainean % 8ko gutxieneko kapitala finkatu
zen (Basilea I, 1988). Geroago, 2004an, Basilea II hitzarmenak hobetu egin zuen
arriskua zenbatesteko mekanismoen sentiberatasuna, eta beste bi zutabe eman zituen:
erakunde bakoitzak bere kapitala eta arriskuak ebaluatzearena (II. zutabea) eta merkatu-
diziplinarena (III. zutabea). 2010eko abenduan, arau-esparru berria onartu zuen
Batzordeak: Basilea III, alegia. Kalitate handiagoko tresnen bidez, kapital-eskakizunak
handitzen ditu, eta sendoa izatea eta erakundeetan eta herrialdeetan homogeneotasunez
aplikatzea du xede. Kapitalari buruzko akordio berriak kapital-ratioen gardentasuna eta
alderagarritasuna hobetu zuen. Gainera, zuhurtziazko tresna berriak ere erantsi zituen,
likideziaren eta palanka-efektuaren alorretan.
Europar Batasunak bere ordenamendu juridikoan txertatu zituen Basilea III akordio
horiek, 2019ko urtarrilaren 1era bitartean faseka sartzeko eredu baten -phase-in- barruan.
Horretarako, bi esparru erabili zituen: Europako Parlamentuaren eta Batzordearen
2013ko ekainaren 26ko 2013/36/UE (CRD-IV) Zuzentaraua, kreditu-erakundeak
jardueran sartzeari eta kreditu-erakundeen eta inbertsio-enpresen zuhurtziazko
gainbegiratzeari buruzkoa, eta Europako Parlamentuaren eta Batzordearen 2013ko
ekainaren 26ko 575/2013 Erregelamendua (EBrena) (aurrerantzean CRR), kreditu-
erakundeek eta inbertsio-enpresek Europako Erkidegoen Egunkari Ofizialean dituzten
zuhurtziazko betekizunei buruzkoa eta 2014ko urtarrilaren 1ean aplikatzekoa.
Ordenamendu juridiko nazionala nazioartetik datozen arautegi-aldaketetara egokitzeko asmoarekin, 2014ko ekainaren 26ko 10/204 Legea, kreditu-erakundeen antolamendu, gainbegiratze eta kaudimenari buruzkoa, onetsi da, 2013ko azaroaren 29ko 14/2013 Errege Lege Dekretuak eta Espainiako Bankuaren 2/2014 Zirkularrak, trantsizio-epealdian aplikatzekoak diren errekerimenduetarako arautze-aukerak ezartzen dituenak, abiatutako transposizioari jarraiki. Indarreko arautegiak (I. zutabeak) ezartzen dituen gutxieneko baliabide propioetarako eskakizunak kalkulatzeko, Taldea kredituaren, kanbioaren, negoziazio-zorroaren, merkatuaren eta eragiketaren alorretako arriskuaren menpe zenbateraino jartzen den hartzen da aintzat. Horrez gain, arrisku-kontzentrazioaren mugak bete behar ditu Taldeak.
2015eko otsailaren 13ko 84/2015 Errege Dekretuak, 2014ko ekainaren 26ko 10/2014 Legea, kreditu-entitateen antolamenduari, gainbegiratzeari eta kaudimenari buruzkoa, garatzen duenak, Lege horren araudi-garapena osatzen du, eta testu bakar batean elkartzen ditu kreditu-entitateen antolamenduari eta diziplinari buruzko erregelamendu-mailako arau guztiak.
Halaber, azpimarratzekoa da 2015ean zehar CRR Erregelamendua osatzen duten arau berriak argitaratu direla, fondo propioei, likideziari, I. zutabeko arriskuei eta kapital-errekerimenduei dagozkien gaietan.
Bestalde, 2016ko otsailaren 2an, Espainiako Bankuak 2/2016 Zirkularra jaulki zuen, Espainiako ordenamenduan 2013/36/UE Zuzentarauaren transposizioa egiteko helburuz, kreditu-erakundeei dagokienez. Horrez gain, 575/2013 Araudiak (EB) nazioko
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 4
agintaritza eskudunari aitortzen dizkion aukeretako bat jasotzen du Zirkularrak, Espainiako Bankuak 2/2014 Zirkularrean erabilitakoak osatuz.
Bestalde, Zirkular horrek Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2011ko azaroaren 16ko 2011/89/UE Zuzentarauaren transposizioaren alderdi batzuk ere garatzen ditu. Zuzentarau horrek 98/78/CE, 2002/87/CE, 2006/48/CE eta 2009/138/CE Zuzentarauak aldatzen ditu, finantza-konglomeratu bat osatzen duten finantza-erakundeen gainbegiratze osagarriari dagokionez. Zuzentarau horren transposizioa, funtsean, eginda dago, bai 10/2014 Legeak bai 84/2015 Errege Dekretuak honako arau hauetan egindako aldaketen bidez, hurrenez hurren: 5/2005 Legean, apirilaren 22koan, finantza-konglomeratuen gainbegiratzeari buruzkoan eta finantza-sektoreko beste lege batzuk aldatzekoan, eta lege hori garatzen duen 1332/2005 Errege Dekretuan.
CRR Erregelamenduan ezarritako eskakizunei jarraiki, kapitalaren % 8ko ratioa bete
beharko dute, une oro, kreditu-erakundeek. Dena den, kontuan izan behar dugu, arau-
esparru berrian arautzaileek beren ahalmenak erabil ditzaketela, erakundeei aparteko
kapital-maila bat eskatzeko.
Zentzu horretan, Entitateak jakinarazpen bat jaso zuen Espainiako Bankutik, Entitateari aplikagarri zaizkion zuhurtziazko gutxieneko errekerimenduen inguruko erabakiari buruz. Horren arabera, Laboral Kutxak % 10,25eko CommonEquityTier 1 (CET 1) ratioa izan behar du, phased-in kapital erregulatorioaren gainean neurtua. Errekerimendu horrek barne hartzen ditu 1. oinarriak eskatzen duen gutxienekoa eta 2. oinarriaren eskakizuna, bai eta kapital-kontserbazioaren koltxoia ere.
CRR Erregelamenduan zehazten diren merkatua informatzeko betebeharrak betetzea da txosten honen helburua, eta Caja Laboral talde bateratuaren 2015eko abenduaren 31ko Zuhurtziazko Garrantziko Informazioaren dokumentua osatzen du. Barne Ikuskaritzako Departamenduak egiaztatu eta Kontseilu Errektoreak onartu du, 2016ko apirilaren 4an.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 5
2. Aplikazio-eremua
a) Erregelamendu honen eskakizunak bete behar dituen erakundearen izena
Dokumentu honetako informazioa Caja Laboral Popular Coop. de Crédito erakunde
nagusitzat duen kreditu-erakundeen talde bateragarriari dagokio, CRR
Erregelamenduaren 436. artikuluak ezartzen duenari jarraituz. Aurrerantzean, Caja
Laboral Taldea edo Taldea aipatuko dugu informazio bateratuari dagokionean, eta Caja
Laboral edo Erakundea informazio indibidualari dagokionean.
b) Bateratze-oinarrian kontabilitateari eta zuhurtasunari dagokienez dauden aldeen laburpena, eta barne hartzen dituen erakundeen azalpen txikia
Ondoren, talde bateragarria osatzen duten sozietateen xehetasunak azalduko ditugu, bai
eta taldeko sozietate partaidetuen zerrenda ere.
Entitatea Jarduera Baterakuntza-bideaPartaidetzaren
%
Caja Laboral Popular, Coop. de Crédito – Lan Kide Aurrezkia Kreditu-entitatea Matrizea
Caja Laboral Gestión, SGIIC, SA Inbertsio-fondoen kudeatzailea Erabateko integrazioa 100%
Caja Laboral Pensiones, GFP, SA Pentsio-fondoen kudeatzailea Erabateko integrazioa 100%
ISGA,Inmuebles, SA, Higiezinen sustatzailea Erabateko integrazioa 100%
Caja Laboral Euskadiko Kutxa Cartera, SLU Ondasun higigarriak edukitzea Erabateko integrazioa 100%
Credilka, SAAholkularitzako, gestioko eta enpresa-
estrategiako zerbitzuak eskaintzea da Erabateko integrazioa 100%
Caja Laboral, Banca Seguros, SLU Bankaseguruetako operadore lotetsia Erabateko integrazioa 100%
Copesa Montecerrao SL Higiezinen sustatzailea Erabateko integrazioa 51,00%
Seguros Lagun-Aro Vida, SA Aseguruak. Parte-hartzea 100%
Seguros Lagun-Aro, SA Aseguruak. Parte-hartzea 100%
Copesa Ciempozuelos, SL Higiezinen sustatzailea Parte-hartzea 50,00%
ICR Institutional Investment Management SGIIC, SA Inbertsio-fondoen kudeatzailea Parte-hartzea 23,81%
Piensos del Norte S.A. Pentsuak produzitu eta merkaturatzea Parte-hartzea 100,00%
Jardueragatik Bateragarriak diren Finantza Entitateak
1. taula: Talde bateragarria eta sozietate partaidetuak.
Sociedad de Gestión de Activos de Caja Laboral, SA Higiezinen sustapena Erabateko integrazioa 100%
Sozietate partaidetuak
Jarraian, CRR Erregelamenduaren eraginetarako kreditu-erakundeen talde
bateragarriaren eta talde bateratuaren artean dauden alde nagusiak laburbilduko ditugu,
4/2004 Zirkularrean zehazten denari jarraiki.
Talde bateragarriari buruzko informazioa osatzeko, aldi berean beren jardueragatik
entitate bateragarriak diren mendeko sozietateak baino ez dira bateratu Espainiako
Bankuaren 4/2004 Zirkularrak zehaztutako integrazio globalaren metodoa erabiliz.
Jardueragatik bateragarriak ez diren mendeko sozietateei dagokienez, partaidetzaren
metodoa ezarri da, Espainiako Bankuaren 4/2004 Zirkularraren berrogeita
bederatzigarren arauak zehazten duenaren arabera.
Taldearen urteko kontu bateratuak egiterakoan, berriz, mendeko enpresa guztiak
integrazio globalaren metodoa ezarriz bateratu dira, beraien jardueragatik bateragarritzat
hartzeko behar diren baldintzak bete ala ez.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 6
Beraz, araudi bataren edo bestearen arabera desberdin bateratzen diren sozietateak
honako hauek dira:
Baterakuntza-
metodoa
Baterakuntza-
metodoa
Entitatea CRR Erregelamendua 4/2004 Zirkularra
Seguros Lagun-Aro Vida, SA Parte-hartzea Erabateko integrazioa
Seguros Lagun-Aro, SA Parte-hartzea Erabateko integrazioa
Piensos del Norte S.A. Parte-hartzea Erabateko integrazioa
2. taula:CRR Erregelamenduaren arabera eta 4/2004 Zirkularraren arabera modu
desberdinean integratzen diren Sozietateak.
Bestalde, CRR Erregelamenduaren 36. artikuluaren i) idatz-zatian ezarrita dagoenez,
entitateak finantza-erakundeetan zuzenean, zeharka edo sintetikoki dituen tresnak
baliabide propioetatik kendu behar dira, entitateak inbertsio esanguratsua duenean
horietan; partaidetuaren kapitalean % 10etik gorako partaidetza hartzen da inbertsio
esanguratsutzat. Halaber, 48. artikuluaren arabera, ez dago zenbateko horiek zertan
deduzitu, zenbait atalase gainditzen ez dituzten artean.
Aurreko paragrafoan esandakoari jarraiki, baliabide propioetan ez da inolako
zenbatekorik deduzitu.
c) Enpresa nagusiaren eta mendekoen artean fondo propioak berehala transferitzeko edo pasiboa errenboltsatzeko gaur egun dauden edo etorkizunerako aurreikusten diren eragozpen praktiko edo juridiko garrantzitsuak.
Gaur egun ez dago inolako eragozpenik, ez materialik, ez praktikorik, ez juridikorik,
Caja Laboralaren eta mendeko erakundeen artean fondo propioak transferitzeko edota
pasiboa errenboltsatzeko.
d) Baterakuntzan sartuta ez dauden mendeko guztietan galdatzen direnak baino fondo propio erreal txikiagoak izatea dakarren zenbatekoa guztira, eta mendeko sozietate horien izena edo izenak
Gaur egun, Caja Laboralaren talde bateratuan ez dago talde bateragarrian sartu gabeko
mendeko erakunderik, ez eta araudi aplikagarriak eskatzen dituen gutxieneko
baliabideak ez dituen talde mistoko aseguru-erakunderik ere.
e) 7. eta 9. artikuluetako xedapenen erabilera.
2015-12-31n, ez da arauaren 7. eta 9. artikuluetan aurreikusitako salbuespena erabili.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 7
3. Politikak eta helburuak arriskuen gestioan
Finantza-erakundeen eguneroko jardunean presente dago arriskua, eta, ondorioz,
arriskuen gestioa eta horien kontrol eraginkorra jardueraren funtsezko atala eta
lehiakortasunean abantaila eskuratzeko faktore erabakigarria dira, Caja Laboralean.
Arriskuak zuhurtzia-parametroak erabiliz gestionatzea da gure filosofia orokorra, eta
arrisku horiek egoki neurtzeko eta kontrolatzeko mekanismoak, sistemak eta baliabideak
erabiltzea. Ez dugu ahantzi, gainera, arriskuen kontrol eta gestio modernoan eta
dinamikoan aurrera egiten jarraitzeko geure bokazioa, barne-ereduetan oinarritua,
Entitateari aukera ematen baitio bere arriskuak hobeto ezagutzeko eta horien kontrola eta
gestioa optimizatzeko.
Erabakiak hartzeko prozedurak eta arriskuei aurre egiteko jardueren mugak antolatzea da
arriskuen politikaren helburua, hain zuzen ere, emaitzak etengabe sortzeko eta, horrela,
Entitatearen kaudimena ziurtatzeko, gainbegiraleak ezarritako arau-esparruaren baitan,
betiere.
Entitateak, arriskuen barne-gestioa Basileako araudiari eta araudi hori Europan ezarri
duen CRR Erregelamenduari egokitzeko xedearekin, hainbat barne-organo eratu ditu,
zuzentarau horiek prozesu eragile eta formaletan ezartzen direla ziurtatzeko.
Kontseilu Errektorea
Entitatearen administrazio-organo gorena den aldetik, Kontseilu Errektorea da arriskuak
zaindu eta gainbegiratzearen azken arduraduna. Horregatik, haren aginduz, Zuzendaritza
Nagusiak zorrozki kontrolatu behar ditu arriskuak, eta arriskuei buruzko informazioari
buruzko deskargu sistematikoa egin behar du. Era berean, Kontseilu Errektoreak
presentzia zuzena dauka batzorde batzuetan.
Arrisku Batzordea
2014aren amaieran eratu zelarik, Entitateko arrisku-esparrua zehazteaz eta horiei
jarraipena egiteaz arduratzen da Arrisku Batzordea.
Gaur egun, Kontseilu Errektoreko bost kidek osatzen dute Arrisku Batzordea. Agiri
honen 4. puntuko d. paragrafoan azaltzen da haren funtzionamendua.
Zuzendaritza Nagusia
Kontseilu Errektoreak eskuordetuta, arrisku-politikak ezartzeaz arduratzen da
Zuzendaritza Nagusia. Horretarako, gestio komertziala eta arriskuen gestioaren
erantzukizuna, batetik, eta arriskua neurtu eta kontrolatzekoa, bestetik, bereizi egin ditu
Zuzendaritzak.
Bestalde, Entitateak aurrean dituen arriskuen egoeraren eta bilakaeraren jakitun egon
dadin Kontseilu Errektorea, Zuzendaritza Nagusiak txosten bat bidaltzen dio, hiru hilean
behin, mugak eta ezarritako prozedurak zer neurritan betetzen diren azpimarratuz,
bereziki.
Aktiboen eta Pasiboen Batzordea (APB)
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 8
Arriskuen Arearen txostenaren bidez arrisku multzoa kontrolatzeaz arduratzen da.
Arriskuen Arearen eta, zehazki, Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentuaren
euskarria duelarik, interes-tasaren arriskua (arrisku estrukturala), likidezia-arriskua,
merkatu-arriskua eta kreditu-arriskua kontrolatzen duen organoa da APB.
Eragiketa Arriskuen Batzordea
Eragiketa-arriskua kontrolatzen duen organoa da. Eragiketa-arriskuaren gestioari
loturiko garrantzizko erabakiak hartzean datza horren egitekoa. Batzordean, hauek
jorratzen dira, hiru hilean behin:
o Epealdian egin diren eragiketa-gertaerak: guztizkoak, guztizkoak
kategoriaren arabera sailkatuta eta banakako kasu azpimarragarriak.
o Autoebaluazioak: emaitzak, arrisku handieneko eremuak, ekintza-plan
azpimarragarriak.Adierazleak: bilakaera eta joerak.Eragiketa-
arriskuagatiko kapitala: guztizkoa eta lerroen araberako
banaketa.Eragiketa-arriskuei loturiko beste edozein alderdi.
Eragiketa Arriskuen Batzordea honako hauek osatzen dute: Zuzendaritza Kontseiluko
kideek, Barne Ikuskaritzako zuzendariak, Arriskuaren Kontrol Globalaren
Departamentuko zuzendariak eta Eragiketa Arriskuaren Unitateko arduradunak.
Produktu Batzordea
2015eko otsailean eratu zen, eta honako eginkizun hauek ditu:
o ISIN eta finantza-tresna berrien inguruko informazioa eta horiek
baliozkotzea; esleitutako produktu-orrien arriskuak eta komenientzia-
testetan eta egokitasun-testetan eskatutako puntuazioak baliozkotzea.
o Arriskua aldatu zaien produktuen inguruko informazioa eta erabakiak
hartzea; produktu-arriskuaren teknikari arduradunak produktuen
arriskuari, arrisku handiko produktuen kontratazioari eta komenientzia-
eta egokitasun-testei buruz egindako txostena berrikustea.
o Komenientzia- eta egokitasun-testetan eta produktuen arrisku-orrietan
emandako puntuazioak berrikustea, hiruhilekoan behin gutxienez.
o Arriskuen ebaluazio-irizpideak berrikustea, hiruhilekoan behin gutxienez.
o Entitatearen Goi Zuzendaritzak esleitzen dizkionak, Batzordearen
funtzionamendutik eratorritakoak edo araudi aplikagarrian ezarritakoak.
Produktu Batzordea honako departamentu, area eta zerbitzu hauetako kideek osatzen
dute: Partikularren Bankako Departamentukoek, Banka Pertsonalekoek, Inbertsio
Fondoak Gestionatzeko Erakundekoek, Balore Sekziokoek, Diruzaintzaren eta Kapital
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 9
Merkatuaren Departamentukoek, Enpresen Areakoek, Bezeroen Arreta Zerbitzukoek,
Giza Baliabideen Departamentukoek, Arriskuen Kontrolerako Departamentukoek eta
Arautegia Betetzeko Departamentukoek. Ohiko bilerak egiten ditu bihilekoan behin,
baita apartekoak ere, produktu berriak onartzeko, egoerak hala eskatzen duenean eta,
Batzordeak onartutako produktuak merkaturatzearen jarraipena eginez, produktuaren
arriskua handitu egin dela ikusten duenean.
Arriskuen Area
Zuzendari nagusiaren mende dago, eta honako departamentu hauek hartzen ditu barne:
Arriskuen Gestioa, Jarraipena eta Berreskurapenak, Arriskuen Kontrol Globala eta
Aholkularitza Juridikoa.
Partikularren eta enpresen kreditu-arriskua onartu, jarraipena egin eta berreskuratzeko
ardura zentralizatzen du zentzu zabalean. Era berean, kreditu-arriskuaren barne-ereduak
eraiki eta mantentzeaz eta likideziaren, interes-tasen, merkatuaren eta eragiketen
arriskuak neurtu eta kontrolatzeaz ere arduratzen da. Arriskuak gestionatzeko ardura
area bakarrean biltzeak sinergiak sortzen ditu, eta arrisku-politikaren norabideak
transmititzeko eragiketak arintzeko eta arrisku guztiak hobeto ezagutu eta kontrolatzeko
aukera.
Kreditu-arriskuen onarpenaren, jarraipenaren eta berreskurapenen eraginkortasuna
areagotzea du xede, bai eta Entitatearen arriskuen erabateko kontrolean sakontzea ere.
Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentua
Arriskuen Arearen mende dago. Arrisku guztien ikuspegi orokorra ematen du, Entitateak
aurrean dituen arrisku guztien neurketa eta kontrola departamentu bakarrean biltzen
baita.
Hona hemen haren zereginetako batzuk:
- Arrisku guztiak neurtzea eta kontrolatzea.
- Kreditu-arriskua onartzeko eta jarraipena egiteko barne-ereduak eraikitzea
eta mantentzea, Basileako errekerimenduen arabera.
- Basileako II. zutabearen testuinguruan, Kapital Egokitzapenaren Txostena
(KETa) egitea, bai eta Zuhurtziazko Garrantziko Txostena ere, Basileako III.
zutabearen testuinguruan.
- Modu agregatuan I. zutabearen nahiz II. zutabearen kapital-errekerimenduen
arrisku guztiak kuantifikatzea.
- APBn aktiboki parte hartzea, haren euskarri nagusia baita, arriskuen
kontroleko txostenak ematen dizkion heinean.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 10
Gainera, Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentuak beste ardura zehatzago batzuk
ere baditu, sekzio hauetan: Merkatu Arriskuarenean, Metodologienean eta Eragiketa
Arriskuarenean.
Arriskuen Gestioaren Departamentua
Arriskuen Arearen menpe dago, eta, Entitatearen arrisku-politika orokorraren
testuinguruan, partikularren eta enpresen kreditu-arriskua gestionatzeaz arduratzen da.
Haren zereginen artean daude:
Gestio komertzialean arriskuen onarpen-politika ezartzea.
Kreditu-hartzaileen eta proiektuen kreditu-arriskua aztertzea eta ebaluatzea.
Horretarako behar diren prozedurak, tresnak eta eskudantzia-maila ezartzea:
o eragiketen/bezeroen txostenen edukia
o eragiketen instrumentazioa
o kreditu-hartzaileak sailkatzeko eta jarraipena egiteko irizpideak
Eragiketak berresteko organoetan parte hartzea.
Hainbat sekzio ditu: Enpresa Handien Arriskuen Azterketa, ETE-en Arriskuen
Azterketa, Negozioen eta Enpresa Txikien Arriskuen Azterketa, Partikularren Arriskuen
Azterketa, eta Azterketen Euskarria eta Arriskuen Prozesuak.
Jarraipenaren eta Berreskurapenen Departamentua
Enpresak berandutzean sartu baino lehen dituzten arriskuen jarraipena egiteaz arduratzen
da, bai eta Entitateko bezeroen berandutzeagatiko inbertsio irregularreko egoerak
berreskuratzeaz ere. Zenbateko batetik gorako kobraezinen berrespenetan hartzen du
parte, Batzorde Delegatuan eta Batzorde Nagusian duen partaidetzaren bidez.
Lau sekzio ditu: Auzietako Aholkularitza Juridikoa-Partikularrak, Auzi-aurrearen
Gestioa, Arriskuen Jarraipena, eta Telekobrantza-Adiskidantzako Berreskurapena.
Altxortegiaren eta Kapital Merkatuaren Departamentua
Finantzen Arearen mende dago eta finantza-erakundeen eta errenta finko pribatuaren
kreditu-arriskua, merkatu-arriskua, epe laburreko likidezia-arriskua eta APBn hartutako
erabakien ondoriozko posizioak gestionatzeaz arduratzen da.
Bi sekzio ditu: Altxortegia eta Kapital Merkatua.
Barne Ikuskaritzako Departamentua
Barne Ikuskaritzako Departamentuaren zeregina Entitatearen barne-ikuskaritza egitea
da. Zuzendari nagusiaren menpe dago hierarkikoki, eta Ikuskaritza Batzordearen menpe
funtzionalki.
Barne Ikuskaritzako Departamentuan lau eginkizun bereizten dira, haien jardueraren
arabera: Prozesu eta Arrisku Zentralizatuen Ikuskaritza (Departamentu Zentralen
Ikuskaritza), Prozesu eta Arrisku Deszentralizatuen Ikuskaritza (Bulegoen Ikuskaritza),
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 11
Urrutiko Ikuskaritza eta Barne Metodoak (Urrutiko Ikuskaritza) eta Informatika
Prozesuen eta Arriskuen Ikuskaritza (Informatika Ikuskaritza).
Aseguramendu eta kontsultarako eginkizun independentetzat eta objektibotzat eratu da,
Entitatearen eragiketei balioa emateko eta hobetzeko. Helburuak betetzen laguntzen du,
ikuspegi sistematikoa eta diziplinatua emanez, arriskuen gestio, kontrol eta gobernurako
prozesuen eraginkortasuna ebaluatu eta hobetzeko.
Entitateak arriskuen gestioari berrikuspen globala egitea bermatzen du eta arriskuaren
gestio egokirako beharrezkoa den espezializazioa lortzen du, Barne Ikuskaritzaren
antolamenduari esker.
Funtsean, hauek dira arriskuak berrikusteko esleitutako eginkizunak:
- Kontrolaren ingurunea ebaluatzea.
- Negozioaren arriskuen gestio-prozesuak hobetzea.
- Entitatearen eragiketak hobetzea.
- Gardentasuna eta gobernu ona bermatzea.
- Kontabilitateko eta kontroleko informazioaren fidagarritasuna
bermatzea.
Arautegia Betetzeko Departamentua
Arautegia Betetzeko Departamentua Finantzen Arean dago eta, aldian behingo alerta-
prozesuetan eta beste berrogeita hamar bat prozesu berezitan oinarrituta, eragiketa
susmagarriak antzemateaz arduratzen da. Hona hemen haren jarduera-eremuak:
- Kapital-zuriketari eta terrorismoaren finantzaketari aurrea
hartzea.Merkatu-gehiegikeria antzematea.Balore Merkatuko
Jokabideen Barne Arautegia. MiFID Araudia.Datu pertsonalen
babesa.
- Etikaren eta Jokabide Profesionalaren Kodea.
3.1. Kreditu-arriskua
a) Gestio-estrategiak eta -prozesuak.
Kreditu-arriskua
Kreditu-hartzaileek Entitateari ordaintzeko betebeharra betetzen ez dutelako sor
daitekeen galera-arriskua da kreditu-arriskua. Bereizitako gestio-esparruei dagozkienez,
bi mota bereizten dira kreditu-arriskuan: altxortegiaren eta kapital-merkatuaren
jardueraren ondorioz sortzen dena eta partikularrekin, autonomoekin eta enpresekin egin
ohi den inbertsio-jardueraren ondorioz sortzen dena.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 12
Entitateak arriskua gestionatzeko hainbat politika eta prozedura ezarri ditu, arrisku
horren gestioa hobetu eta sukurtsal-sarean berrespena bizkortzeko eta, aldi berean,
kaudimenari buruzko araudiak ezarritako arau-errekerimenduak betetzeko.
Arriskua onartzeko prozedura antzekoa da segmentu guztietan. Dena den, enpresa-
segmentuetan, ratinga erabiltzen da, bezeroaren kreditu-maila neurtzeko; partikularretan,
berriz, scoringa erabiltzen da, onarpen erreaktiboan eragiketa/bezeroa binomioa
sailkatzeko, eta ratinga, arriskua modu proaktiboan emateko -aurrez emandakoak- .
Kontrako alderdiaren arriskua
Kontrako alderdiak eragiketa baten kutxa-fluxua behin betiko kitatu baino lehenago
eragiketa hori ordaintzeko uzteko arriskua da kontrako alderdiaren arriskua. Agiri honen
barruan, Altxortegiaren Departamentuaren eragiketetako kreditu-arriskua dela ulertzen
da, eta, ondorioz, errenta finkoa jaulkitzerakoan sortzen den arriskua eta bankuen arteko
eragiketen kreditu-arriskua ere bere barruan hartzen ditu.
Kontrako alderdiaren arriskua gestionatzeko, Entitatearen estrategiari jarraiki, finantza-
erakundeentzako eta korporazio handientzako gehieneko muga batzuk ezartzen dira,
altxortegiaren eta kapital-merkatuen esparruan. Kontrako alderdiaren/taldearen
araberako mugez gain, arrisku-kontzentrazioaren gaineko hainbat muga finkatu dira,
erreferentziaren, gestorearen eta arriskuaren mendekotasun-graduaren arabera.
Altxortegiaren Departamentuak zerrenda bat proposatzen du, urtero, linea zer kontrako
alderdirekin izan nahi duen azaltzeko, eta linea horien mugak haien kreditu-
kalifikazioaren arabera ezartzen dira.
b) Arriskua gestionatzeko zereginaren egitura eta antolaketa.
Kreditu-arriskua
Kreditu-arriskua gestionatzeko organo nagusia Arriskuen Batzordea da. Caja
Laboralaren Kontseilu Errektoreko kideek osatzen dute.
Kreditu-arriskuaren gestioari dagokionez, Caja Laboralaren antolaketa honako area eta
departamentu hauek egituratzen dute:
Partikularren Sarea eta Enpresetan Espezializatutako Sarea
Partikularren bulegoak eta enpresen bulegoak Partikularren Arearen eta Enpresen
Arearen menpe daude, hurrenez hurren; kreditu-arriskua onartzeko prozesuaren lehen
fasea osatzen dute, beren eskumenen barruan.
Arrisku-analisten taldeak
Tipologia bakoitzeko bezeroen (partikularren, negozio eta enpresa txikien, ETE-en, eta
enpresa handien) analisten taldeek osatzen dute kreditu-arriskua onartzeko prozesuaren
bigarren fasea.
Zerbitzu Zentraletako Batzorde Delegatua
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 13
Arriskuen Areako arduradunek eta analistek osatzen dute. Eskurantza apalagoko
mailetan berretsi ezin izan diren eragiketak berresten ditu.
Batzorde Nagusia
Kontseilu Errektoreko eta Zuzendaritzako kideek osatzen dute. Eskurantza-maila gorena
da.
Arriskuen Gestioaren Departamentua
Arriskuen Arearen menpe dago, eta kreditu-arriskua gestionatzen du, zenbateko batetik
gorako arriskuak berresteko zereginetan esku hartuz. Horretarako, Batzorde Delegatuan
parte hartzen du eta Batzorde Nagusiarentzako izapideak egiten ditu, horien euskarri
nagusia baita.
Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentua
Arriskuen Arearen mende dago, eta gestio-segmentuetako kreditu-arriskuak
gestionatzeko barne-ereduak eraikitzeaz eta mantentzeaz arduratzen da, bai eta
Entitateak aurrean dituen arriskuen jarraipena egitea ahalbidetzen duten txostenak
egiteaz ere.
Kontrako alderdiaren arriskua
Caja Laboralean, Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentua da banku arteko
arriskuarentzako mugak ezartzearen arduraduna, Altxortegiaren Departamentuak
eskatuta.
c) Arriskuak neurtzeko eta horien inguruko informazioa emateko sistemen irismena eta izaera.
Kreditu-arriskuaren gestioaren barruan, honako fase hauek bereizten dira Entitatean:
Onarpena
Caja Laboralaren kreditu-arriskua gestionatzeko prozesuaren funtsezko atala da erabakia
osatuko duten eredu estatistikoak eta erabaki-arauak erabiltzea.
Arriskuak onartzeko eredu-sare bat ezarri da, partikularren nahiz enpresen
segmentuetan. Eredu horiek Entitatearen barruan garatu dira, eta, irteerak osatzeko,
hainbat abisu eta alerta erabiltzen dira. Horiei guztiei esker, eredu guztiekin lortutako
emaitzak kreditu-arriskuak gestionatzeko politiketara eta Caja Laboralaren kreditu-
zorroaren errealitatera doitzea lortzen dugu.
Jarraipena
Caja Laboralarentzat, kreditu-hitzarmenak bete daitezela jagotea da onartutako arriskuen
jarraipenaren helburua. Horrela, kredituak dirauen artean arriskua areagotzen duen
edozein egoera hauteman dezake. Ildo horretan, egoera aldakor batean parte hartzen
duten elementu dinamikotzat hartzen dira bezeroak.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 14
Arriskuari jarraipena egiteko, berandutze aurreko alerta-ereduak ditu Entitateak,
etorkizuneko ez-ordaintzeak (30 egunetik gorako berandutzeak) iragartzen dituztenak.
Horrela, egoera problematikoen gestio proaktiboa egin dezake, ez-ordaintzeak gertatu
aurretik.
Berreskurapena
Arriskuen gestioaren barruan, Caja Laboralarentzat funtsezkoa da berreskurapen-
jarduera. Jardun hori egiteko, Jarraipenaren eta Berreskurapenen Departamentua dauka
Entitateak, hura arduratzen baita berreskuratzeen zereginaz.
Zentzu horretan, Caja Laboralak ez-ordaintzeei aurrea hartzeko tresneria dauka
antolatuta, hala nola arrisku-politika egokia, arriskuen estaldura egokia eta
jarraipenerako metodologia. Baina, gainera, egoera irregularrak gestionatzeko sistema
bat ere badu zehaztuta, eta adiskidantzaren bidea edota, behar denean, auzi-bidea
erabiltzen du.
d) Arriskuak estaltzeko eta murrizteko politikak, eta horien eraginkortasuna etengabe
gainbegiratzeko estrategiak eta prozesuak.
Arriskuak estaltzeko eta murrizteko politikei dagokienez, inbertsio-jarduera handiena
etxebizitzaren finantzaketara bideratuta dago, eta hipoteka-bermeak ditu. Gainera,
kreditu-kalitate okerragokotzat jotako eragiketen kasuan, beste estaldura batzuk ere
baditu: bermeak, diru-gordailuak eta finantza-aktiboak.
Entitateak, oro har, ondasun higiezin moduan baloratzen ditu berme errealak, tasazio-
balioan. Tasazioa Espainiako Bankuak horretarako ezarrita dituen arauak betetzen
dituzten entitateek egiten dute.
Altxortegiaren eta kapital-merkatuaren alorretan, finantza-erakundeekiko eta errenta
finko pribatuarekiko arriskuari dagokionez, kontrako alderdiaren/taldearen,
erreferentziaren, gestorearen eta mendeko arriskuaren araberako mugak finkatzen dira
urtero. Horretarako, mugak esleitzeko prozedura ezarri da, ratingetan ez ezik, hainbat
iragazki eta alertatan ere oinarrituta.
Muga horiek betetzen diren ala ez egiaztatzeko jarraipena eta kontrola denbora errealean
egiten da.
3.2. Merkatu-arriskua
Arrisku-faktoreek (interes-tasak, kanbio-tasak, akzioen prezioak eta commoditien
prezioak) izan ditzaketen mugimendu kaltegarrien ondorioz posizioen merkatu-balioan
galerak izateko arriskua da.
a) Gestio-estrategiak eta -prozesuak.
Merkatu-arriskuak neurtzeko, alde batetik, Zorro Estrategikorako arriskuaren zenbatekoa
erabiltzen da, eta bestetik, Trading Zorrorako Value at Risk (VAR) kalkulu-metodoa.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 15
Hori horrela, merkatu-arriskuen mugen sistema honako hauen arabera finkatu da: Zorro
Estrategikorako, gehienezko zenbatekoaren arabera, eta Trading Zorrorako, VARaren
arabera, stop loss-arekin osatuta.
b) Arriskua gestionatzeko zereginaren egitura eta antolaketa.
Merkatu-arriskuen gestioan, Altxortegiaren Departamentuak eta Arriskuaren Kontrol
Globalaren Departamentuak hartzen dute parte. Lehenak ezarrita duen jarduera-
esparruaren barruan bereganatzen ditu arrisku- eta gestio-posizioak, eta bigarrena
prezioen kontrolaz, aktiboak baloratzeaz eta Altxortegiaren emaitzez eta arriskuez
arduratzen da.
c) Arriskuak neurtzeko eta horien inguruko informazioa emateko sistemen irismena eta izaera.
Merkatu-arriskua gestionatzeko, altxortegi-aretoko mota guztietako zorroak (propioak
eta/edo inorenak) gestionatzeko aukera ematen duen aplikazioa erabiltzen du Entitateak.
Tresna hori hainbat funtzio dituzten moduluetan dago banatuta:
- Posizioak denbora errealean kontrolatzea, posizio baliokideak gestionatzea
eta simulazioak egitea.
- Edozein motatako jarduerak gestionatzea, emaitzei dagokienez zein arriskuei
dagokienez.
- Jarduera, finantzaketa-kostua, balorazio-merkatuko datuak eta emaitzak
kontrolatzea eta aztertzea.
- Eragiketak kontrolatzea (eragiketak baliozkotzea).
- Merkatu-arriskua gestionatzea, VaR analitikoa, Monte Carlo bidezko VaRa,
VaR historikoa eta VaR Extreme Valuea kalkulatzearen bidez.
- Hegazkortasunen eta korrelazioen inguruko matrize propioak sortzea.
d) Arriskuak estaltzeko eta murrizteko politikak, eta horien eraginkortasuna etengabe gainbegiratzeko estrategiak eta prozesuak.
Caja Laboralaren barruan, merkatu-arriskuaren gestioaren eraginkortasuna
gainbegiratzeko, jarraipen-txostenak egiten dira hilean behin, gestioa zorrotzagoa izan
dadin.
3.3. Eragiketa-arriskua
a) Gestio-estrategiak eta -prozesuak.
Langileak, prozesuak eta barne-sistemak desegokiak direlako nahiz huts egin dutelako,
edo kanpoko beste edozein gertakizun dela medio galerak izateko arriskua da. Gaur
egun, Eragiketa Arriskuko kapital erregulatorioaren berri emateko, Metodo Estandarra
erabiltzen du Entitateak, CRR Erregelamenduan agertzen diren jarraibideen arabera.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 16
Entitatean, hauek dira eragiketa-arriskuaren gestioaren oinarrizko printzipioak: langileen
eta Zuzendaritzaren zuzentasun- eta etika-maila handiak, Entitate osoan kontrolaren
ingurunea eta kultura eraginkorrak izatea, negozio-jardunbide zuzenekiko atxikimendua
eta arrisku-egoerekiko tolerantzia txikia.
Eragiketa-arriskuaren gestioak erakunde osoari eragiten dio, maila guztietan. Horren
ondorioz, Caja Laboralak, eta haren mendeko sozietate guztiek, arrisku guztietan
aplikatzen dituzte arriskuak identifikatu, ebaluatu, jarraitu, neurtu eta arintzeko
prozesuak.
Eragiketa-arriskuarentzako politika espezifikoak “Eragiketa Arriskua gestionatzeko
zereginen eta politiken eskuliburua” agirian zehazten dira.
Arrisku hori gestionatzeko zikloaren barruan honako fase hauek bereiz daitezke:
- Identifikazio- eta ebaluazio-fasea.Monitorizazio- edo jarraipen-
fasea.Neurketa-fasea.
b) Arriskua gestionatzeko zereginaren egitura eta antolaketa.
Arriskuen Kontrolerako Departamentuaren barruan dagoen Eragiketa Arriskuaren
Unitatea arduratzen da eragiketa-arriskuaren gestio-zikloa ezartzeaz eta indarrean
jartzeaz.
Eragiketa Arriskuaren Unitateak dituen zereginak bereizita daude Barne Ikuskaritzaren
zereginetatik eta negozio-unitateetatik, eragiketa-arriskuaren gestioa Entitatearen gestio
orokorrean eta arriskuen kontrolean txertatzeko.
Gainera, honako hauek ere badaude:
- Koordinatzaileen Sarea. Eragiketa-arriskuaren gestioa negozioaren edo
euskarriaren areen egunerokoan egoki ezartzen dela bermatzea da horren
zeregina.
- Balidatzailea. Departamentuko edo Zuzendaritzako arduradunaren profilari
egokitzen zaio. Haren zereginen artean, hauek nabarmen daitezke: bere
ardurapeko departamentuaren edo zuzendaritzaren barruan eragiketa-arriskua
gestionatzeko sistemak egoki funtzionatzen duela bermatzea, eta arean
gertatu diren eta eragin handiena izan duten eragiketa-gertakizunen jarraipena
ikuskatzea.Arriskuak neurtzeko eta horien inguruko informazioa emateko sistemen
irismena eta izaera.
Eragiketa-arriskuaren gestioan erabiltzen den tresna informatiko nagusia GIRO
aplikazioa da. Datu kualitatiboak nahiz kuantitatiboak jaso eta biltzen ditu. Zehazki:
o Arriskuen autoebaluazioak eta ekintza-planak.Eragiketa-galerei buruzko
datu-basea.Hauek dira eragiketa-arriskuaren eredua hornitzen duten
iturriak, kanpokoak zein barrukoak:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 17
- Datu-base kualitatiboa, arrisku-mapak eta kontrolak gestionatzeko eta
mantentzeko, eta autoebaluazioak eta ekintza-planak egiteko.
- Datu-base kuantitatiboa, eragiketa-arriskuen ondorioz gertatu diren barne-
galerak erregistratzeko.
d) Arriskuak estaltzeko eta murrizteko politikak, eta horien eraginkortasuna etengabe gainbegiratzeko estrategiak eta prozesuak.
Entitatean, eragiketa-arriskua arintzeko eta prebenitzeko politikaren oinarriak hauek
dira: eragiketa-arriskua gestionatzeko tresnetan erregistratutako gertakizunen historikoa
aztertzea eta, azterketa horretan oinarrituz, ekintza-planak garatzea.
Horretarako, lehen esan dugunez, galera-gertakizunak prebenitzea eta jarraipenerako
ekintzak aktiboki gestionatzea ahalbidetzen duten hainbat tresna dauzka.
3.4. Negoziazio-zorrotik kanpoko balantzearen interes-tasaren arriskua
a) Gestio-estrategiak eta -prozesuak.
Entitatearen emaitza-kontuan eta ondare-balioan interes-tasen aurkako mugimendu batek
eragin ditzakeen galerekin du zerikusia interes-tasaren arriskuak.
Caja Laboralak sistematikoki aztertzen du interes-tasaren arrisku-maila, eta, horretarako,
gestio-eredu aktibo bat ezartzen du, Entitatearen emaitza-kontuan edo balio
ekonomikoan eragin negatiboa izan dezaketen edota horiek nabarmen baldintza
ditzaketen ustekabeko bilakaerei aurrea hartzeko.
Interesen arrisku-maila kalkulatzeko, interes-tasen bilakaerak Entitatearen interesen
marjinan nahiz balio ekonomikoan zer eragin daukan balioztatzen da.
Caja Laboraleko Kontseilu Errektoreak muga bat ezarri du interes-tasaren
arriskuarentzat, eta horixe erabiltzen du APBk gestio-esparrua zehazteko.
Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentuaren ardura da interes-tasaren arriskuari
buruzko txostenak egitea, gero APBri aurkezteko. Horretaz gain, hiru hilean behin,
hileroko txostenen eta APBk hartutako erabakien laburpena egiten da, Zuzendaritza
Nagusiak Kontseilu Errektoreari horren guztiaren berri eman diezaion.
b) Arriskua gestionatzeko zereginaren egitura eta antolaketa.
Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentua interes-tasaren arriskua kontrolatu eta
jarraipena egiteaz arduratzen da, eta Aktibo eta Pasiboen Batzordea jakinaren gainean
izaten du, horixe baita arriskuok kontrolatzearen eta gestionatzearen azken arduraduna.
c) Arriskuak neurtzeko eta horien inguruko informazioa emateko sistemen irismena eta izaera.
Interes-tasaren arriskua gestionatzeko aplikazio bat dauka Entitateak, FOCUS izenekoa,
eta gainbegiraleari emaitzak eta gestiorako informazioa eskaintzen dizkio:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 18
- Balio-handitzearen gaparen kalkulua.
- Interes-tasen egoera desberdinen eta negozioaren bilakaeraren arabera
aurreikus daitezkeen marjina gordina eta balio ekonomikoa.
- RP51, RP52 eta RP53 egoera-orriak, gainbegiralearentzat.
d) Arriskuak estaltzeko eta murrizteko politikak, eta horien eraginkortasuna etengabe gainbegiratzeko estrategiak eta prozesuak.
Interes-tasaren arriskurako gehieneko muga bat dauka ezarrita Caja Laboralak, eta ezin du inoiz gainditu. Ezarritako prozeduraren arabera, muga horretara iritsiz gero, egoera birbideratzeko neurri egokiak hartu beharko ditu. Gehieneko arrisku-muga hori gainditzeko, Kontseilu Errektorearen esanbidezko onespena beharko da.
Nolanahi ere, APBk proaktibotasunez gestionatzen du interes-tasaren arriskua, eta estaldurari buruzko erabakiak merkatuak eskaintzen dituen aukeren arabera eta Entitatearen emaitza-kontuaren aurreikuspenen arabera egiten du, ezarritako arrisku-maila errespetatuz betiere.
Aldian-aldian estalduren eraginkortasuna neurtzeko ebaluazioak egiten dira.
3.5. Likidezia-eta finantzaketa-arriskua
a) Gestio-estrategiak eta -prozesuak.
Caja Laboralean arriskua gestionatzeko erabiltzen diren politika eta prozedurak
“Likidezia Arriskuaren inguruko Politika eta Prozeduren Eskuliburuan” daude jasota.
Horien arabera, likideziari jarraipen eta kontrol sistematikoa egin behar zaio:
likideziaren egoerari buruzko txostena egunero sortu, hilean behin altxortegi-plana sortu
eta likidezia-helburuen bilakaera eta desbiderapenak (hori sortzen duten partidak ere bai)
hilean behin aztertu.
b) Arriskua gestionatzeko zereginaren egitura eta antolaketa.
Arriskuaren Kontrol Globalaren Departamentuan egiten dira likidezia- eta finantzaketa-
arriskua kontrolatu eta jarraitzeko lanak, eta Aktibo eta Pasiboen Batzordea jakinaren
gainean izaten du, horixe baita arriskuok kontrolatzearen eta gestionatzearen azken
arduraduna.
c) Arriskuak neurtzeko eta horien inguruko informazioa emateko sistemen irismena eta izaera.
Likidezia-arriskua gestionatzeko FOCUS izeneko aplikazioa dauka Entitateak, eta
likidezia sistematikoki kontrolatzea eta jarraipena egitea ahalbidetzen du.
d) Arriskuak estaltzeko eta murrizteko politikak, eta horien eraginkortasuna etengabe gainbegiratzeko estrategiak eta prozesuak.
2010eko martxoan, “Likidezia Arriskuaren inguruko Politika eta Prozeduren
Eskuliburua” onetsi zuen Kontseilu Errektoreak. Helburuak, mugak eta kontrolerako eta
jarraipenerako aldagaiak ez ezik, likideziaren Kontingentzia Plana ere jasotzen du. Eta,
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 19
eskuliburu horri jarraiki, Kontseilu Errektoreak urtero berrikusten ditu muga eta helburu
horiek.
Likideziaren gestioari buruzko atal kualitatibo horri arlo kuantitatiboa erantsi behar zaio.
Horren arabera, egoera erosoa dugula esan daiteke. Ondorioz, Entitateak ez du
beharrezkoa ikusten likidezia-arriskua estaltzeko aparteko kapital-zuzkidurarik egitea.
3.6. Arrisku sistemiko globala
36/2013/UE Zuzentarauaren 131 artikuluari jarraiki, Caja Laborala ez da garrantzi
sistemiko globala duten erakundeen artean sailkatu.
3.7. Zamarik gabeko aktiboak
Europako Banku Agintaritzak ezarritako arautegiaren arabera, likidezia lortzeko eragiketetan berme gisa ekarritakoak edo jasotakoak dira aktibo konprometituak, baita finantzaketa ez den arrazoiren bategatik pasiboei lotutakoak ere.
2015ean zehar, aktibo konprometituen batezbestekoa 4.537 milioi eurokoa izan da.
Kontabilitate-
balioa (mila €-
kotan)
Arrazoizko
balioa (mila €-
kotan)
Kontabilitate-
balioa (mila €-
kotan)
Arrazoizko
balioa (mila €-
kotan)
Erakunde aitortzailearen aktiboak 4.537.373 16.785.359
Ondare-tresnak 0 0 358.583 358.508
Zor-balore adierazgarriak 1.130.574 1.198.292 3.955.428 3.952.222
Maileguak eta aurrerakinak 3.406.799 10.773.374
Beste aktibo batzuk 0 1.591.297
AKTIBO AK
KARGADUN AKTIBO AK KARGARIK GABEKO AKTIBO AK
3. taula: Aktibo konprometituak edo zamarik gabekoak
Hurrengo taulan ikus daitekeenez, jasotako berme konprometituen urteko batezbestekoa 42 milioi eurokoa da.
JASO TAKO BERME KO NPRO METITUAK
EDO JAULKITAKO AUTO ZO RRO A
JASO TAKO BERMEAK EDO
KO NPRO METITZEKO
MO DUAN DAGO EN JAULKITAKO
AUTO ZO RRO A
Arrazoizko balioa (mila €-kotan) Arrazoizko balioa (mila €-kotan)
Erakunde aitortzaileak jasotako bermeak 19.961 41.872
Ondare-tresnak 0 0
Zor-balore adierazgarriak 19.961 41.872
Beste berme erreal batzuk 0 0
Jaulkitako zor-balore propio adierazgarriak,
bermatutako bonoak edo aktibo propioen
titulizazio-bonoak kanpo utzita
0 0
JASO TAKO BERMEAK
4. taula: Jasotako berme errealak
Horrela, jaulkitako finantza-pasibo lotuen batezbestekoa 4.0062 milioi eurokoa da, grabatutako aktiboen batez besteko zenbatekoa 4.401milioi eurokoa izanik.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 20
JASOTAKO KARGADUN AKTIBO ETA
BERMEAK
ETA ERLAZIONATUTAKO PASIBOAK
LOTUTAKO PASIBOAK, PASIBO KONTINGENTEAK
EDO MAILEGATUTAKO BALOREAK
AKTIBOAK, JASOTAKO BERMEAK
ETA KONPROMETITUTAKO AUTOZORROA,
TITULIZAZIO BONOAK KANPO UTZITA
Kontabilitate-balioa (mila €-kotan) 4.062.177 4.400.986
5. taula: Aktibo konprometituak/jasotako bermeak eta lotutako pasiboak
3.8. Arriskua gestionatzeko mekanismoak Entitatearen profilera eta estrategiara
egokitzeaKontseilu Errektoreak, Entitateak bere gain hartzen dituen arriskuak
jagon eta gainbegiratzearen erantzule gorena den aldetik, Kapitalaren Autoebaluazio
Txostena onartu behar du urtean behin. Txosten horretan, hauek ebaluatzen dira:
Entitatearen arrisku-profila.
Arriskuak gobernatu, gestionatu eta kontrolatzeko sistemak.
Baliabide propioetarako helburua.
Kapitalaren plangintza.
Etorkizuneko jarduketa-programa.
Horren ondoren adierazten da arriskuak –banaka nahiz orotara hartuta– gobernatu,
gestionatu eta kontrolatzeko sistemak egokiak direla eta Entitatearen errealitatera
egokituta daudela.
3.9. Enpresa-estrategiari lotutako arriskuaren profilaren azalpena
Azken Kapitalaren Autoebaluazio Txostenaren arabera, esan daiteke Caja Laboralaren
arrisku-profila maila ertain-txikian dagoela eta egonkor jarraitzeko joera duela. Arrisku
ertain-txikiak esan gura du Entitateak etorkizunean zailtasunak izateko arriskua txikia
dela, berezko arrisku txikia duelako, barruko gobernu eta gobernu korporatibo onak
dituelako eta barruko gestio- eta kontrol-sistemak egokiak direlako haren jardueretarako.
Egoera ekonomiko-finantzarioak (balantzeak eta emaitza-kontuak) ez du likidezian
nahiz errentagarritasunean ahultasunik erakusten. Arrisku-profilak egonkortasunerako
joera izateak, berriz, hauxe esan nahi du: negozioaren plangintzari eta estalduren
hazkundeari esker, arrisku-profilak egungo mailan jarraituko duela.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 21
4. Gobernu korporatiboa
a) Administrazio-organoan karguak dituzten Zuzendaritzako kideak.
Kontseilu Errektorean ez dago Zuzendaritza Kontseiluko kiderik.
b) Zuzendaritza-organoko kideak hautatzeko politika eta haien ezagutzak, eskumenak eta esperientzia.
Caja Laboral Popular Coop. de Créditoren Kontseilu Errektoreko Arautegiaren 5.
artikuluan jasota dagoenez, kooperatibaren Kontseilu Errektoreak 12 kide titular izango
ditu gutxienez eta 13 gehienez, Estatutu Sozialetako Lehen Xedapen Iragankorrean
ezarritakoa ahaztu gabe. Hamahirugarren kidea, dagokionean eta legearen aginduz
kooperatiba behartuta badago, kooperatibako kontratu mugagabedun langile bat izango
da. Ezin izango da beste erakunde bateko jarduneko langile izan, ezein tituluren bidez
ere, eta gainerako kontseilarien agintaldi eta araubide berberak izango ditu. Era berean,
kooperatiben legedian aurreikusitakoen arabera hautatu eta baliogabetuko da. Horiekin
batera, sei ordezko izendatuko dira, titularrek kargua behin betiko utziz gero haiek
ordezteko, estatutuen arabera agintaldia amaitzeko geratzen den denboran.
Lau kide titular eta bi ordezko lan-bazkideen artean izendatuko dira. Zortzi kide titular
eta lau ordezko gainerako bazkideen artean izendatuko dira. Kontseilu Errektoreko kide
titular eta ordezkoak Batzar Nagusiak hautatuko ditu, isilpeko bozketan, eta botorik
gehien jasotzen dituztenak izango dira hautetsiak. Kontseilari pertsona juridikoen
kasuan, pertsona fisiko bat izendatu beharko da, karguaren eginkizunak betetzeko.
2012ko azaroan sinatutako Bat egiteko Erabakiaren Lehen Xedapen Iragankorraren
arabera, Ipar Kutxako beste hiru kide izendatu behar dira. 2015eko abenduaren 31n,
Caja Laboralaren Kontseilu Errektoreak 14 kide ditu guztira.
Kontseilu Errektoreko kideek egokitasun-baldintza batzuk bete behar dituzte: ohore
komertzial eta profesional aitortua izatea, beren eginkizunak betetzeko ezagutza eta
esperientzia egokiak izatea eta ongi gobernatzeko prest egotea. Halere, Kontseilu
Errektorearen egokitasunak agerikoa izan behar du bere osotasunean, partaideen
profil-aniztasuna aintzat hartuta, haren independentzia eta autonomia sendotzeko.
1. Ohore komertziala eta profesionala
Gestio osasungarria eta zuhurra gauzatzeko gaitasunari buruzko zalantzarik
sortzen ez duen jokabide pertsonala, komertziala eta profesionala izan dutenek
betetzen dute baldintza hori.
Hauek dira ohore komertziala eta profesionala ebaluatzeko aintzat hartu beharreko
aldagaiak:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 22
(1) Pertsona bat kaleratzea eta jurisdikzio eskudunak epai irmo bidez (lehen auzialdian bada ere) bidezko kaleratzetzat jotzeko arrazoiak egotea, laneko arautegiaren arabera (aurretik lan-harremana izanez gero).
(2) Pertsona bat lanekoa ez den aurreko kargu edo postu batetik kentzea,
betebeharrak ez betetzeagatik, kargutik kentzeko erabakia hartu duen organoaren
aktan edo eragindakoari kargugabetzea jakinarazteko idazkian horrela jasotzen
denean.
(3) Pertsona bat epai irmo bidez erantzukizun-ekintza sozial edo indibidual baten
erantzuletzat hartzea, Kapital Sozietateen Legearen arabera edo 1989ko maiatzaren
26ko 13/1989 Kreditu Kooperatiben Legea garatzeko 1993ko urtarrilaren 22ko
84/1993 Errege Dekretuak onetsitako Araudiaren 23.3. artikuluak
aurreikusitakoaren arabera; edo antzeko irismena duen ekintza korporatibo baten
arduradun jotzea, kapitalistak ez diren erakundeetan karguak edo postuak betez
gero.
(4) Pertsona bat konkurtso-araudiaren arabera ezgaitzea, konkurtsoaren
kalifikazio-epaian ezarritako desgaikuntza-aldia amaitzen ez den bitartean.
(5) Pertsona bat delitu edo falta bategatik kondenatua izatea, honako hauek
kontuan hartuta: (i) delitua edo falta dolozkoa edo zuhurtziagabekeriazkoa den;
(ii) epai irmoa den; (iii) ezarritako zigorraren larritasuna; (iv) egindako delitu
mota, ondarearen, kapital-zuriketari buruzko araudiaren, ordena
sozioekonomikoaren, herri-ogasunaren edo gizarte-segurantzaren kontrakoak,
bereziki; (v) zigorra eragin zuten gertaerak norberaren onerako edo hirugarrenen
txarrerako diren, eta gertaera horien garrantzia, kreditu-kooperatibako kontseilari
izateko izendapenarekiko; (vi) gertaeren preskripzioa eta erantzukizun penalaren
iraungipena; (vii) aringarriak dauden eta ondorengo portaera nolakoa den; eta
(viii) hutsegiteetan berriro erori den.
(6) Pertsona bat edozein motatako arau-hauste administratiboa egiteagatik
zigortzea; arreta bereziz aztertuko da banku-jarduerari, aseguru-jarduerari, balore-
merkatuari edo kontsumitzaileen babesari aplikatzen zaizkien arauak urratu izana.
Kasu horietan guztietan, pertsonaren ohorerik eza aztertzerakoan, inguruabar
guztiak 5. puntuko i) eta viii) bitarteko idatz-zatietan adierazitakoaren arabera
hartuko dira aintzat, baina kontuan hartuta arau-hauste administratiboak direla, eta
ez delitu edo falta penalak.
(7) Pertsona bat arlo penalean zein administrazio-arloan ikerketa aipagarri eta
oinarridun baten pean egotea, bai ondarearen, kapital-zuriketaren, ordena
sozioekonomikoaren, herri-ogasunaren edo gizarte-segurantzaren kontrako
delituak ikertzen badira, bai banku-jarduera, aseguru-jarduera, balore-merkatua
edo kontsumitzaileen babesa erregulatzen duten arauak hautsi izana ikertzen bada.
Dena den, kontseilari bat, bere karguan dagoela, arrazoi horiengatik ikertua bada,
horrek ez du esan nahi izango ohorerik eza dagoenik.
Kontseilariak pertsona juridikoak badira, aurreko baldintzak aintzat hartuko dira,
bai pertsona juridikoaren ordezkaria den pertsona fisikoarekiko, bai kontseilari den
pertsona juridikoarekiko.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 23
2. Ezagutza eta esperientzia egokiak
Kontseilu Errektorea osatzen duten pertsonek, oro har, ezagutza eta esperientzia
egokiak izan behar dituzte.
Ez da beharrezkoa izango kontseilari guztiek ezagutza- eta esperientzia-maila
bera izatea, ezta kontseilari guztiek bi baldintza horiek betetzea ere, betiere
haietako bat gutxienez badute eta kontseilari gehienek biak betetzen badituzte.
2.1 Ezagutza egokiak
Pertsona hauek dituzte ezagutza egokiak:
(1) Lizentziatu-titulua edo baliokidea duten pertsonak. Tituluak ekonomiarekin,
enpresen administrazio eta zuzendaritzarekin, finantzekin, finantza-erakundeekin
edo zuzenbidearekin lotutako edozein espezialitateri buruzkoa behar du izan.
(2) Beste edozein lizentzia edo titulu baliokidea duten pertsonak, baldin eta
aurreko puntuan adierazitako gaiei buruzko prestakuntza badute: masterrak,
graduondoko ikasketak edo prestakuntza-ikastaroak, ofizialtzat hartutako zentro
espezializatuetan.
(3) Lizentziatu-titulua ez duten pertsonak edo, lizentziatuak badira ere, aurreko
puntuetako prestakuntza ez dutenak, baldin eta hau egiaztatzen badute:
3 urteko edo gehiagoko prestakuntza praktikoa dutela kreditu-erakundeetan
(adibidez, finantza-zerbitzuen, banku-zerbitzuen edo arrisku-gestioaren
arloetan).
3 urtez edo gehiagoz kreditu-erakunde bateko Administrazio Kontseiluko edo
Kontseilu Errektoreko kideak izan direla.
3 urtez edo gehiagoz, enpresetan nahiz edozein motatako merkataritza-erakundeetan zuzendaritza nagusiko funtzioak edo finantza-, administrazio- nahiz zuzenbide-arloetako zuzendaritza-funtzioak izan dituztela, Entitateko postuen edo erantzukizunen tamainarekiko eta garrantziarekiko proportzioan. Ildo horretan, Entitateko postuen edo erantzukizunen tamainarekiko eta garrantziarekiko proportzionalak direnetan ezagutza egokiak dituztela ulertuko da, betiere, Europako Batzordearen 2003ko maiatzaren 6ko Gomendioaren edo hura ordezten den erregulazioaren arabera, enpresa ertaina baino handiagoa den edozein enpresatan gestoreak edo finantza-zuzendariak izan direla frogatzen badute.
2.2 Esperientzia egokia
Pertsona hauek dute esperientzia egokia:
(1) Espainiako Bankuaren, Balore Merkatuko Komisio Nazionalaren, Aseguruen Zuzendaritza Orokorraren edo atzerriko organismo baliokide baten ikuskaritzapean osorik edo partzialki dauden kreditu-erakundeetan edo beste erakunde batzuetan
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 24
hiru urtez edo gehiagoz zerbitzuak eman dituzten pertsonek, finantza-zerbitzuen, banku-zerbitzuen edo arrisku-gestioaren arloetan.
(2) 3 urtez edo gehiagoz kreditu-erakunde bateko Administrazio Kontseiluko edo Kontseilu Errektoreko kide izan diren pertsonek.(3) 3 urtez edo gehiagoz goi-
mailako administrazioko, zuzendaritzako edo kontroleko funtzioak izan dituzten
pertsonek, edo finantza-zerbitzuen, zuzenbide-zerbitzuen nahiz arrisku-gestioaren
(Entitatearen jardueran daudenen antzeko arriskuen gestioaren) arloetan jardun
dutenek, Espainiako edo atzerriko edozein erakunde publiko edo pribatutan.
Enpresa horien tamaina eta garrantzia Entitatearenen antzekoak izango dira, bai
eta postuen konplexutasuna ere.
Ildo horretan, Entitateko postuen edo erantzukizunen tamainarekiko eta
garrantziarekiko proportzionalak direnetan esperientzia egokia dutela ulertuko da,
betiere, Europako Batzordearen 2003ko maiatzaren 6ko Gomendioaren edo hura
ordezten den erregulazioaren arabera enpresa ertaina baino handiagoa den edozein
enpresatan gestoreak edo finantza-zuzendariak izan direla frogatzen badute.
3. Ongi gobernatzeko jarrera
Kontseilariek egoki gobernatzeko jarrera izan behar dute; izan ere, ondoren
adieraziko ditugun faktoreen ondorioz, gerta daiteke Entitatearen interesekin
gatazka jarraitua edo estrukturala izatea, edo beren funtzioak egiteko behar beste
denbora ez izatea.
Hauek izan daitezke faktore horiek:
(1) Iraganean edo orain beste erakunde pribatu edo publiko batzuetan karguak
izatea, eta, hori dela eta, interes-gatazkak sortzeko arriskua egotea.
(2) Entitatearen Kontseilu Errektoreko beste kide batzuekin harreman pertsonala,
profesionala edo ekonomikoa izatea, eta horrek interes-gatazkak sortzeko arriskua
eragitea.
(3) Hiru (3) kooperatiba baino gehiagotan edo lau (4) kreditu-erakunde baino
gehiagotan kontseilariak izatea edo antzeko postua izatea, 1989ko maiatzaren
26ko Kreditu Kooperatiben 13/1989 Legearen 9.8 puntuan aurreikusitakoaren
arabera.
(4) Lanbidea edo lanpostua dela eta Entitatearen gaiez arduratzeko zailtasuna
izatea.
(5) Edozein arrazoirengatik Kontseilu Errektorearen bileretara joateko edo
Entitatearen gaiez arduratzeko gaitasun fisikoa edo psikikoa ez izatea, 6 hilabetez
edo gehiagoz.
(6) Entitatearekin epez kanpoko zorrak izatea, galdagarriak eta edozein
motatakoak, bai beren aldetik, bai beste pertsona edo erakunde batzuen
ordezkaritzan, edo zor horiek dituen enpresa bateko kontseilariak, goi-mailako
zuzendariak edo langilea izatea, edo beren karguan daudela Entitatearekiko
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 25
betebeharrak ez betetzea, 1989ko maiatzaren 26ko Kreditu Kooperatiben 26
Legearen 13/1989 puntuan aurreikusitakoaren arabera.
(7) Zalantzazko arriskuko bezeroa izatea edo horrelakotzat hartutako erakunde
bateko kontseilaria, goi-mailako zuzendaria edo langilea izatea. Kontseilari den
pertsona juridikoaren kasuan, hori ordezkatzen duen pertsona fisikoari ere eragiten
dio baldintza horrek.
c) Aniztasun-politika, Zuzendaritzako kideen hautaketari dagokionez, politika horretan ezarritako helburu eta xedeei dagokienez, eta helburu eta xede horien betetze-mailari dagokionez.
84/2015 Errege Dekretuak, 2014ko ekainaren 26ko 10/2014 Legea, kreditu-
erakundeen antolamendu, ikuskapen eta kaudimenari buruzkoa, garatzen duenak, 38.
artikuluan ezarritakoaren arabera, administrazio-kontseiluan ordezkari gutxien duen
sexuarentzat ordezkaritza-helburu bat ezarri behar dute erakundeek, eta, helburu hori
lortze aldera, ordezkari gutxien duen sexuko pertsonen kopurua handitzeko
orientazioak garatu.
Kontseilu Errektoreak honako hau erabaki zuen 2015eko abenduan: hautagaiak
aukeratzeko prozesuan, diskriminazioa eragin dezakeen eta sexu bateko edo besteko
pertsonak aukeratzea oztopa dezakeen edozein joera saihestea, eta 2020rako,
emakumezko kontseilariak gutxienez Kontseilu Errektoreko kide guztien herenak
izatea.
d) Arrisku Batzordea.
Kreditu-erakundeen antolamenduari, gainbegiratzeari eta kaudimenari buruzko
10/2014 Legearen 37. eta 38. artikuluetan finkatutakoaren arabera, 2014. urtearen
bukaeran Arrisku Batzorde bat eratu zen, arriskuak gestionatzeko. Eginkizun hori
Kontseilu Errektorearen ardurapean dago, eta eginkizun operatiboetatik aparte egon
behar du, arriskuen jarraipenari espezializazio eta sakontasun handiagoak emateko.
2015-12-31n, Kontseilu Errektoreko bost kidek osatzen zuten Batzordea.
Kontseilu Errektorearen araudian (11. art.) jasota daude Arrisku Batzordearen
zeregin bereziak. Honako hauek, alegia:
Entitatearen arrisku-estrategia globala eta arriskuarekiko joera erabakitzea, baita
Entitateak dituen edo izan ditzakeen arriskuak gestionatu, ikuskatu eta
murrizteko politika zehatzak ere.
Kontseilu Errektoreari aholku ematea Entitatearen arrisku garrantzitsu guztien
gestioari eta ikuskaritzari buruz.
Kontseilu Errektoreari aholku ematea estres-testaren eta kapital-plangintzaren
inguruko arriskuei buruz.
Arriskuak gestionatzeko eta barne-antolakuntza eraginkorra izateko baliabide
egokiak esleitzen direla bermatzea.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 26
Kontseilu Errektoretik erakundera eta alderantziz arriskuen inguruko informazio-
kanal eraginkorrak daudela zaintzea.
Aktiboen balorazioa, kredituen kanpo-kalifikazioen erabilera eta arriskuei
buruzko barne-ereduak ikuskatzea.
Araudiaren arabera, Arrisku Batzordeak behar adina bilera egingo ditu,
lehendakariak deialdia eginda edo edozein kidek eskatuta. Kide bakoitzak boto bat
izango du, erabakiak gehiengo soilez hartuko dira eta lehendakariaren botoak
berdinketak erabakiko ditu. 2015ean zehar, Arrisku Batzordeak zazpi bilera egin
ditu.
e) Kontseilu Errektoreari arriskuei buruz eman beharreko informazio-fluxuaren azalpena.
Kontseilu Errektorea, Entitatearen administrazio-organo gorena den aldetik,
Entitateak hartzen dituen arriskuak zaindu eta gainbegiratzearen azken arduraduna
da. Hori dela eta, arriskuak zorrotz kontrolatzeko eskatzen dio Zuzendaritza
Nagusiari, baita, batzordeen eta txostenen bidez, arriskuen inguruko informazioaren
deskargu sistematikoa bidaltzeko ere.
Batzordeak
Eragiketa Batzordea
Eragiketa Batzordeak hamabostean behin egiten ditu ohiko bilkurak; apartekoak,
ostera, lehendakariak deitzen dituenean. Lehendakariak, Kontseilu Errektoreko
beste 4 kidek, zuzendari nagusiak eta Zuzendaritzako beste 4 kidek parte hartzen
dute batzorde horretan.
Bezeroen kreditu-arriskurako proposamenak aztertu eta onestea da haren
eginkizuna, zenbatekoan inolako mugarik gabe eta Kontseilu Errektoreak eginkizun
horretarako eskuordeturik. Hilean behin, jardueraren berri emango beharko dio
Kontseilu Errektoreari.
Ikuskaritza Batzordea
Kontseilu Errektoreak Ikuskaritza Batzorde bat izendatuko du bere baitan. Kontseilu
Errektoreak berak zehaztuko du zenbat kontseilarik osatuko duten Batzordea.
Gutxienez hiru izango dira, gehienak ez-exekutiboak, eta horiek izendatzeko
kontuan hartuko ditu horietako bakoitzaren ezagutza, gaitasuna eta esperientzia, bai
eta Batzordearen zeregina ere. Ikuskaritza Batzordeko kideetako bat, gutxienez,
independentea izango da.
Batzordeko lehendakaria exekutiboak ez diren kontseilarien artetik hautatu eta lau urtean
behin ordezkatuko da. Kargua utzi eta urtebetera berriro lehendakari izateko aukera
dago.
Ikuskaritza Batzordeak eskuduntza hauek izango ditu gutxienez:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 27
a. Bere eskumeneko gaietan aztertzen dituen auzien inguruko informazioa
ematea Batzar Nagusiari.
b. Kontseilu Errektoreari kontu-ikuskatzaileen eta ikuskaritza-sozietateen
izendapena proposatzea, horrek Batzar Nagusiari aurkezteko, Entitateari
aplikagarri zaion araudiarekin bat.
c. Honako hauek ikuskatzea: sozietatearen barne-kontrolaren
eraginkortasuna; barne ikuskaritza, hala badagokio; eta arriskuak
gestionatzeko sistemak. Era berean, kontu-ikuskatzaileekin eta ikuskaritza-
sozietateekin eztabaidatzea, ikuskaritza egitean barne-kontrolerako sisteman
antzemandako ahulgune nabarmenez.
d. Araututako informazio finantzarioa prestatu eta aurkezteko prozesua
ikuskatzea.
e. Kanpo-ikuskatzaileekin edo ikuskaritza-sozietateekin harremanetan
egotea, haien independentzia arriskutan jar dezaketen gaien eta kontu-
ikuskaritzaren prozesuarekin zerikusia duten gainerakoen berri jaso eta
Batzordean aztertzeko. Kontu-ikuskaritzaren alorreko legerian eta
ikuskaritza-arauetan aurreikusita dauden gainerako jakinarazpenak ere
jasoko ditu.
f. Urtean behin, kontu-ikuskaritzaren txostena argitaratu aurretik, kontu-
ikuskatzaileen edo ikuskaritza-sozietateen independentziari buruzko iritzia
jasoko duen txostena argitaratzea.
g. Jardunbide-kodeak eta gobernu korporatiboen arauak betetzen direla
zaintzea.
Izendapen eta Ordainsarien Batzordea
Kontseilu Errektoreak funtzio exekutiborik gabeko kontseilariek osaturiko
Izendapen eta Ordainsarien Batzorde bat izendatu du bere baitan. Batzordeko kideen
herenek gutxienez eta lehendakariak –Kontseilu Errektoreak aukeratuko du–
kontseilari independente izateko baldintzak bete beharko dituzte. Kontseilu
Errektoreak erabakiko du zehazki zenbat kidek osatuko duten, baina gutxienez hiru
izango dira.
Honako hauek dira Izendapen eta Ordainsarien Batzordearen eginkizunak:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 28
a. Kontseilariak eta Funtsezko Langileak Aukeratu eta haien Egokitasuna
Ebaluatzeko Prozeduraren Gidaliburuan esleituriko eginkizunak.
b. Kontseilu Errektorean ordezkapenik txikiena duen sexuarentzat
ordezkatze-helburu bat finkatu eta helburu hori lortzeko orientazioak ematea.
c. Kontseilu Errektoreari Entitateko ordainsari-politika orokorra
proposatzea.
d. Kontseilu Errektoreari “identifikaturiko kolektiboko” zuzendarien eta
kontseilarien ordainsari-politika proposatzea.
e. Ordainsari-politikaren aplikazioaren inguruko urteko ebaluazio
independentea –barnekoa edo kanpokoa– egiten dela bermatzea.
f. Entitatean ezarritako ordainsari-politika betetzen dela zaintzea eta
“identifikaturiko kolektiboko” zuzendarien ordainsari-politika aldizka
berrikustea.
g. Indarrean dagoen legeriak eta Estatutu Sozialek finkaturiko gainerako
eginkizunak betetzea, baita Kontseilu Errektorearen erabakiz esleiturikoak
ere.
Izendapen eta Ordainsarien Batzordeak bost kide ditu erreferentzia-datan, eta
2015eko ekitaldian lau bilera egin ditu.
Arrisku Batzordea
Kontseilu Errektoreak funtzio exekutiborik ez duten kontseilariek osaturiko Arrisku
Batzorde bat izendatu du bere baitan. Kontseilari horiek entitatearen arrisku-
estrategia eta arriskuarekiko joera erabat ulertu eta kontrolatzeko ezagutza,
gaitasuna eta esperientzia izan behar dituzte. Kontseilu Errektoreak erabakiko du
zehazki zenbat kidek osatuko duten Batzordea, baina gutxienez hiru izango dira.
Batzordeko kideen herenek gutxienez eta lehendakariak –Kontseilu Errektoreak
horien artean aukeratuko du– kontseilari independenteak izan behar dute.
Arrisku Batzordeak, eginkizun operatiboak ez ezik, puntu honetako d) atalean
zerrendatutako eskuduntzak ere izango ditu.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 29
Beste batzorde batzuk
Kontseilu Errektoreak, batzorde horietan zuzenean parte hartzen ez badu ere,
Aktiboen eta Pasiboen Batzordearen (APB) eta Eragiketen Arrisku Batzordearen
(EAB) deskargua jasoko du Goi Zuzendaritzatik. Bestalde, Aktiboen eta Pasiboen
Batzordeko eta Eragiketa Arriskuen Batzordeko arduradunek Kontseilu Errektoreko
ohiko eta ezohiko bilkuretarako deia jaso dezakete.
Txostenak
Kontseilu Errektoreko kideek, xede horrekin finkatutako atariaren bidez, txosten
(eta bertsio historiko) hauek dituzte, etengabe, eskura:
Plan Estrategikoa.
Gestio Plana.
Urteko Ikuskaritza Txostena.
Arriskuen Hiruhilekoko Txostena.
Gobernu Korporatiboaren Txostena.
Kapitalaren Autoebaluazio Txostena.
Zuhurtziazko Garrantziko Txostena.
Heziketako eta Sustapeneko Fondoa.
Era berean, hala beren ekimenez nola Zuzendaritzaren ekimenez, interesaren edo
abagunearen arabera egokiak iruditzen zaizkien deskargu eta/edo txostenak eskura
ditzakete.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 30
5. Fondo propioei buruzko informazioa
a) 2015eko abenduaren 31ko baliabide propioei buruzko informazioa.
Balioa Hondar-zenbatekoa
1. mailako kapitala: tresnak eta erreserbak 1.628.666
Kapital-tresnak eta horien jaulkipen-primen kontuak 708.403
Horietatik: 1. tresna mota 708.403
Metatutako bestelako emaitza bat (eta beste erreserba batzuk) 858.524
Emaitza onargarriak 61.739
1. mailako kapital arrunta: arauzko doikuntzak 1.477.877
Aktibo ukiezinak (zergen ondoriozko pasiboak kenduta) (zenbateko negatiboa) -31.423
Etorkizuneko emaitzen menpe dauden geroratutako zergengatiko aktiboak, denbora-aldeen ondorioak
salbu (zergen ondoriozko pasiboak kenduta, 38. artikuluaren 3. idatz-zatian ezarritako baldintzak
betetzen direnean)
-10.422 -15.634
Entitate baten 1. mailako kapital arrunteko tresna propioen edukitza zuzeneko eta zeharkakoak
(zenbateko negatiboa)-6
Finantzen sektoreko erakundeen 1. mailako kapital arrunteko tresnen edukitza zuzeneko, zeharkako
eta sintetikoak, erakunde horiek Entitatearekin elkarrekiko edukitza dutenean, Entitatearen fondo
propioak artifizialki handitzeko helburuarekin (zenbateko negatiboa)
-1.353
Balorazioagatiko doikuntzak -107.585
1. mailako kapital arruntaren arauzko doikuntzak guztira -150.789
1. mailako kapital-tresna gehigarria: tresnak 0
1. mailako kapital gehigarria: arauzko doikuntzak 1.477.877
2. mailako kapitala: tresnak eta hornidurak 78.002
2. mailako kapitala: arauzko doikuntzak 78.002
KAPITALA GUZTIRA ( 1. mailako kapitala + 2. mailako kapitala) 1.555.879
Kapital-ratioak eta koltxoiak
1. mailako kapital arrunta (arrisku-egoeraren zenbateko osoaren ehunekoa) 15,12%
1. mailako kapitala (arrisku-egoeraren zenbateko osoaren ehunekoa) 15,12%
Kapitala guztira (arrisku-egoeraren zenbateko osoaren ehunekoa) 15,92%
Kapital-koltxoiaren eskakizunei erantzuteko eskuragarri dagoen 1. mailako kapital arrunta (arrisku-
egoeraren zenbateko osoaren ehunekoa)15,12%
Kenketa-atalasearen azpiko zenbatekoak (arriskua haztatu aurretik)
Entitateak finantza-sektoreko erakundeetan zuzenean eta zeharka kapitala edukitzea, horietan inbertsio
esanguratsurik ez duenean (% 10eko atalasetik beherako zenbatekoa, posizio labur onargarriak
kenduta)
67.917
Finantza-sektoreko erakundeek zuzenean eta zeharka 1. mailako kapital arrunteko tresnak edukitzea,
Entitateak horietan inbertsio esanguratsuren bat duenean (% 10eko atalasetik beherako zenbatekoa,
posizio labur onargarriak kenduta)
129.054
Denbora-aldeek eragindako geroratutako zergen ondoriozko aktiboak (% 10eko atalasetik beherako
zenbatekoa, zerga lotuengatiko pasiboak kenduta, baldin eta 38. artikuluko 3. idatz-zatian ezarritako
baldintzak betetzen badira)
76.548
2. mailako kapitalean sartutako kreditu-arriskuagatiko doikuntzak, metodo estandarraren mendeko
arrisku-egoerei dagokienez (muga aplikatu aurretik)78.002
Kreditu-arriskuagatiko doikuntzak metodo estandarra erabiliz 2. mailako kapitalean sartzeari buruzko
muga6.240.144
Mailaz mailako baztertzeari buruzko xedapenen menpe dauden kapital-tresnak
Ez da aplikagarria
6. taula: Baliabide propioei buruzko informazioa
b) 1. mailako kapital arrunteko, 1. mailako kapital gehigarriko, 2. mailako kapitaleko eta iragazkien eta dedukzioen elementuak berdinkatzea.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 31
Osagai konputagarriak
Kapitala 708.403
Erreserbak 722.703
Balore propioak -1.359
Egotzitako emaitza 102.787
Dibidenduak eta ordainsariak -29.741
Fondo propioak guztira (Balantze Publikoa) 1.502.793
Balorazioaren doikuntzak 135.290
Ondare garbia guztira (Balantze Publikoa) 1.638.083
Kontabilitate-perimetroaren eta zuhurtziazkoaren arteko aldeagatiko doikuntzak 1.884
Ondare garbia guztira (Balantze Erreserbatua) 1.639.967
Emaitzen beste banaketa batzuk -11.307
Balorazioagatiko doikuntza ez-konputagarriak -107.585
Kaudimenari dagokionez konputagarria ez den ondarea -118.892
Merkataritza-fondoak eta bestelako ukiezinak -31.423
Etorkizuneko emaitzen menpe dauden geroratutako zergengatiko aktiboak -10.422
Finantzen sektoreko elkarrekiko edukitzadun erakundeetako partaidetza -1.353
Dedukzioak guztira -43.198
CET 1 1.477.877
KONTABILITATE KAPITALA ETA KAPITAL ERREGULATORIOA BERDINKATZEA
7. taula: Kapitaleko elementuen berdinkatzea
c) 1. mailako kapital arrunteko, 1. mailako kapital gehigarriko eta 2. mailako kapitaleko tresna guztien ezaugarriak eta baldintzak.
1. mailako kapital arruntak (CET1) osagai hauek ditu:
Kapital soziala: 708.403 mila €-koa.
Emaitza onargarriak: 61.739 mila €-koak.
Erreserbak:722.703 mila €-koak.
Balorazioagatiko doikuntzak: 27.705 mila €-koak.
Ez dago 1. mailako kapital-tresna gehigarririk.
2. mailako kapitalean, “Kreditu-arriskuetarako estaldura osagarria metodo estandarrean”
atalari dagozkion 78.002 mila euroak sartzen dira.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 32
Entitatearen kapital soziala 708.403 mila €-koa da eta bazkideek (pertsona fisikoek eta
pertsona juridikoak) zein bazkide kolaboratzaileek egindako ekarpenek osatzen dute.
Bazkide bakoitzaren ekarpenen zenbateko osoak ezin izango du kapital sozialaren % 20
gainditu, pertsona juridikoa denean, eta % 2,5, pertsona fisikoa denean. 2015eko
abenduaren 31n, Lagun Aro Borondatezko Gizarte Aurreikuspenerako Erakundea da,
zuzenean edo zeharka, Entitatearen kapital sozialean % 10etik gorako partaidetza duen
erakunde bakarra: % 14,95 du (2014an, % 14,86 zuen).
Ekitaldi bakoitzean, Kontseilu Errektoreak ekarpenei aplikatuko zaien interes-tasa
proposatzen dio Batzar Nagusiari, horrek onespena eman diezaion. Kreditu
Kooperatiben Legeak ezartzen duen araudiaren arabera, interes hori ezin da inoiz izan
diruaren legezko interes-tasa baino sei puntu handiagoa. 2015eko eta 2014ko
ekitaldietan, ohiko ekarpenetarako urteko interesa % 4koa izan da.
d) Zuhurtziazko iragazkien, egindako dedukzioen eta deduzitu gabeko elementuen izaera eta zenbatekoa.
Ikusi a) idatz-zatia.
e) Arautegi honi jarraiki fondo propioen kalkuluan erabilitako murriztapenen eta murriztapen horiek aplikatzen zaizkien tresna, zuhurtziazko iragazki eta dedukzioen azalpena.
Ikusi a) idatz-zatia.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 33
6. Kapital-eskakizunak
Ondorengo taulan, 2015eko abenduaren 31ko kapital-eskakizunen xehetasuna ageri da,
arrisku motaren arabera sailkatuta.
Arrisku mota Haztatutako arrisku-egoera
(mila €-kotan)
Eskatutako zenbatekoa
(mila €-kotan)
Kredituaren eta kontrako alderdiaren arriskua 8.934.197 714.736
Likidazio- edo entrega-arriskua 0 0
Posizioaren, kanbio-tasaren eta lehengaien arriskua 13.550 1.084
Eragiketa-arriskua 808.309 64.665
Gastu finko orokorren ondoriozko arrisku-egoeraren zenbateko gehigarria 0 0
Kredituaren balorazioagatiko doikuntzaren arrisku-egoeraren zenbatekoa guztira 16.740 1.339
GUZTIRA 9.772.796 781.824
KAPITAL ESKAKIZUNAK, 2015EKO ABENDUAREN 31N
8. taula: Kapital-eskakizunak arrisku motaren arabera
a) Kreditu-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen errekerimenduaren zenbatekoa, metodo estandarraren bidez.
Caja Laboralak metodo estandarra erabiltzen du kreditu-arriskuagatiko baliabide
propioen eskakizunak ebaluatzeko, hau da, haztatutako arrisku-egoera % 8z
biderkatzen du. Horrela, 714.736 mila €-ko kapital-eskakizuna lortzen da. Beheko
taulan, eskakizunak arrisku-egoeraren kategoriaren arabera banakatuta ageri dira.
ZENBATEKO A (milaka €-kotan)
Administrazio zentralak edo banku zentralak 0
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 2.325
Sektore publikoko erakundeak 7.234
Garapenerako banku aldeaniztunak 0
Nazioarteko erakundeak 0
Entitateak 17.161
Enpresak 63.622
Txikizkariak 105.813
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako arrisku-egoerak 322.206
Berandutzeko arrisku-egoerak 75.275
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 11.577
Bono bermatuak 0
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde eta enpresen aurreko arriskuak 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE) partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-
egoerak1.530
Beste arrisku-egoera batzuk 94.239
Errenta aldakorra 13.754
GUZTIRA 714.736
9. taula: Kreditu-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen errekerimenduak Metodo estandarra
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 34
b) Kontrako alderdiaren arriskuagatiko eta negoziazio-zorroari dagozkion posizio- eta likidazio-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunen zenbatekoa, kalkulatzeko erabili den metodoa adieraziz.
Negoziazio-zorroari lotutako arriskuei erantzuteko baliabide propioen eskakizunak,
metodo estandarraren bidez kalkulatuak, nahiko txikiak dira (1.084 mila €-koak),
laburpen-taulan argi geratzen denez.
c) Kanbio-tasaren arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunen zenbatekoa,
kalkulatzeko erabili diren metodoak adieraziz.Entitateak ez dauka kanbio-tasaren
arriskuagatiko baliabide propioen eskakizunik, 3.2.a) Arriskuaren gestioaren prozesuak
eta estrategia atalean ezarritako politiken arabera, arrisku horretarako eskakizunek ez
baitute inoiz gainditu baliabide propio konputagarri guztien % 2. Muga hori gainditu ez
denez, eskakizun horiek baliogabetzat jo dira.
d) Eragiketa-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunen zenbatekoa, kalkulatzeko erabili diren metodoa adieraziz.
Gaur egun, metodo estandarra erabiltzen da eragiketa-arriskua kuantifikatzeko. Modu
horretara, 64.665 mila €-ko eskakizuna kalkulatu da.
e) Gaur egungo eta etorkizuneko jarduerak estaltzeko barne-kapitala nahikoa ote den ebaluatzeko ezarritako prozeduraren laburpena.
Gaur egun, Entitateak aukera sinplifikatua erabiltzen du barne-kapitala ebaluatzeko
prozedura gisa, Espainiako Bankuak argitaratutako “Kapitalaren Autoebaluaziorako
Prozesuaren Gidak” finkatzen duenaren arabera.
Aukera sinplifikatuaren bidez, honela egiten da barne-kapitalaren ebaluazioa: kreditu-
arriskuagatiko (tituludun posizioen kreditu-arriskua barne), merkatu-arriskuagatiko eta
eragiketa-arriskuagatiko gutxieneko baliabideen eskakizunak gehitu egiten dira, baita
Kapitalaren Autoebaluazio Prozesuan kontuan hartu behar diren gainerako arriskuak ere
(kreditu-kontzentrazioaren, likideziaren eta interes-tasen arriskua eta beste arrisku
batzuk).
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 35
7. Kreditu-arriskuei buruzko informazioa
7.1. Eskakizun orokorrak
7.1.1. Kreditu-arriskua
a) “Berandutzeko” eta “narriatutako” posizioen azalpenak, kontabilitate-eraginetarako.
4/2004 Zirkularrak (5/2014ak aldatzen duenak) jasotzen duen definizio berbera
erabiltzen du Entitateak, gaur egun, berankortasuna definitzeko.
Bezeroaren berankortasunaren ondoriozko zalantzazko arriskua. Zor-tresnen
zenbateko osoa hartzen du barne, titularra eta bermea edozein direlarik ere, baldin eta
horietako tresnaren batek 90 egunetik gorako antzinatasuneko zenbatekoren bat
(tronkoa, interesak edo kontratuz hitzartutako gastuak) mugaeguneratuta badu;
kobraezintzat sailkatu behar izanez gero, ez dira kontuan hartzen. Barne hartzen ditu,
halaber, berandutzearen ondorioz abaldunak hartu dituen arrisku kontingenteak ere.
Bezero baten eragiketa guztiak ere kategoria horretan sartuko dira, berankortasuna
dela eta zalantzazkotzat sailkatutako saldoak kobratzeko dauden kopuruen % 20 baino
handiagoak direnean. Ehuneko hori zehazteko, zor nagusiaren, interesen eta
berandutzearen edo kobraezintasunaren ondorioz zalantzazkoak diren eragiketen
gastuei dagozkien diru kopuruak, mugaeguneratuta eta ordaintzeko daudenak,
zenbakitzailean jarriko dira. Izendatzailean, aldiz, kobratzeko dauden diru-arrisku
guztiak jarriko dira, interes sortu gabeak izan ezik. Horrela kalkulatutako ehunekoa
% 20 baino handiagoa bada, bezeroarekin hartutako diru-arriskuak nahiz arrisku
kontingenteak berankortasunaren ondoriozko zalantzazkoetara pasatuko dira,
finantzarioak ez diren abalak izan ezik.
Posizio narriatuen kontabilitate-definizioari dagokionez, araudi bera erabiltzen du Caja
Laboralak.
Aktibo narriatutzat joko dira narriatze-ebidentzia argiak dituzten zor-tresnak eta arrisku
eta konpromiso kontingenteak, baldin eta, funtsean, ordaingabeak, ez-betetzeak,
birfinantzaketak eta hitzartutako etorkizuneko fluxuak osorik ez berreskuratzeko edo,
kapital-tresnen kasuan, kontabilitate-balioa osorik ez berreskuratzeko aukera agerian
uzten duten datuak badaude.
b) Kreditu-arrisku orokorragatik eta berariazkoagatik egin beharreko doikuntzak zehazteko egokitutako planteamendu eta metodoen azalpena.
Berandutzeagatik zalantzazkoak diren eragiketen narriaduraren ondoriozko galerak
zenbatesteko, ordaindu gabe dauden kuoten antzinatasuna eta dauden bermeak hartzen
ditu kontuan Entitateak, eta Espainiako Bankuak 4/2004 Zirkularrean ezarritako
berandutze-egutegia ezartzen du.
Antzinatasuna ez beste arrazoi batzuengatik zalantzazkotzat sailkatu diren zor-tresnen
narriaduraren ondoriozko galerak kalkulatzeko, berriz, eragiketa bakoitza bere aldetik
aztertzen da, Zirkularrean zehazten denari jarraiki.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 36
Arrisku azpiestandartzat jotzen diren eragiketak banan-banan aztertuko dira, behar duten
estaldura zehazteko. Edozein modutan ere, zalantzazkotzat jotzeko baldintzak beteko
balituzte beharko luketena baino txikiagoa izango da estaldura.
Narriatutzat identifikatu gabeko arriskuei lotutako galerei estaldura orokor bidez
erantzuten zaie. Estaldura orokor hori bat dator eragiketa zehatz batzuei esleitzeko
dagoen galera estatistikoarekin. Galera orokor hori kuantifikatzeko, eskarmentuan eta
Espainiako finantza-sektorearen ezagutzan oinarrituz Espainiako Bankuak ezarri dituen
parametroak aplikatzen dira. Horrela, narriaduragatiko berezko galera horiek zehazteko,
galdu-irabazietan aldaketak dituzten eta arrazoizko balioaren arabera balioztatu ez diren
zor-tresnei, eta arrisku normaltzat sailkatutako arrisku kontingenteei, ehuneko batzuk
ezartzen zaizkie. Ehuneko horiek aldatu egiten dira, arrisku-kategorietan -arrisku
hautemangarririk gabe, arrisku txikia, ertain-txikia, ertaina, ertain-handia eta handia-
tresnak non kokatzen diren ikusita.
Arrisku eta konpromiso kontingenteengatiko hornidurak honako hauek dira: Entitateak
hirugarren baten obligazioak bermatzeko eragiketak hornitzera bideratutako
zenbatekoak. Obligazio horiek, aldiz, emandako berme finantzarioen edo antzekoen
ondorioz, edota konpromiso kontingenteen ondorioz, sortutakoak dira. Zenbateko horiek
balioztatzeko, Espainiako Bankuak 4/2004 EBZren IX. eranskinean zehazten duen
metodoa erabiltzen da.
c) Arrisku-egoeren balioa guztira, kontabilitate-konpentsazioak egin ostean eta kreditu-arriskuaren murrizketaren eraginak kontuan hartu gabe, eta arrisku-egoeren batez besteko balioa, banakatutako epealdi osoan zehar, arrisku-egoeren kategoriak aintzat hartuta.
Hurrengo taulak kreditu-arriskuaren zenbatekoa azalduko du, aktiboen narriaduraren
ondoriozko balio-zuzenketak eta -egokitzapenak egin ondoren.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 37
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA
(-) AKTIBOEN
NARRIADURAREN
ONDORIOZKO
BALIO ZUZENKETAK ETA
HORNIDURAK (mila €-kotan)
ZUZENKETEN ARRISKU
EGO ERA GARBIA (mila €-
kotan)
JATO RRIZKO BATEZ
BESTEKO ARRISKU
EGO ERA
Administrazio zentralak edo banku zentralak 0 4.426.361 4.404.959
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 0 243.671 241.146
Sektore publikoko erakundeak -53 108.075 110.943
Garapenerako banku aldeaniztunak 0 0 0
Nazioarteko erakundeak 0 0 0
Entitateak -17 787.866 987.894
Enpresak -20.692 1.012.708 1.108.681
Txikizkariak -5.496 2.534.942 2.468.419
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako
arrisku-egoerak-11.325 10.356.059 10.577.183
Berandutzeko arrisku-egoerak -567.111 903.897 1.582.784
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 0 96.474 231.574
Bono bermatuak 0 0 22.757
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde
eta enpresen aurreko arriskuak0 0 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE)
partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-egoerak0 19.128 24.229
Beste arrisku-egoera batzuk -107 997.696 1.030.427
Errenta aldakorra 0 171.928 42.982
GUZTIRA -604.801 21.658.805 22.833.978
10. taula: Kreditu-arriskuko egoera, balio-zuzenketa eta hornidurak kenduta
d) Arrisku-egoeren banaketa geografikoa, horien kategoriak esparru esanguratsuen arabera sailkatuta (arrisku-egoeraren garrantzia handia denean, zehaztasun handiagoz).
Jarraian, Caja Laboralaren urteko kontu bateratuei jarraiki, 2015eko abenduaren 31n
kreditu-arriskua nolakoa zen xehatuko dugu, jarduera-sektorearen eta eremu
geografikoaren arabera.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 38
GUZTIRA
(Kontabilitate-
balio garbia)
Kreditu-erakundeak 1.040.420 1.257 0 987.411 51.752
Administrazio publikoak 4.076.143 303.297 93.687 120.246 3.558.913
- Administrazio Zentrala 3.553.954 0 0 0 3.553.954
- Gainerakoak 522.189 303.297 93.687 120.246 4.959
Beste finantza-erakunde batzuk 275.833 142.181 127 122.715 10.810
Sozietate ez-finantzarioak eta banakako enpresariak 2.706.891 1.742.572 298.038 204.755 461.526
- Eraikuntza eta higiezinen sustapena 124.905 81.796 13.425 2.042 27.642
- Obra zibila 73.047 20.314 3.066 44.770 4.897
- Gainerako helburuak 2.508.939 1.640.462 281.547 157.943 428.987
Enpresa handiak 375.194 262.747 14.249 58.228 39.970
ETEak eta banakako enpresaburuak 2.133.745 1.377.715 267.298 99.715 389.017
Gainerako etxeak eta FZIAGEak 11.023.681 6.453.039 1.347.965 315.567 2.907.110
- Etxebizitzak 10.404.098 6.057.260 1.267.411 302.575 2.776.852
- Kontsumoa 359.971 290.998 21.404 6.577 40.992
- Beste helburu batzuk 259.612 104.781 59.150 6.415 89.266
Ken: Aktiboak narriatzeagatiko balio-zuzenketak, eragiketa
zehatzei egotzi gabeak-90.206
GUZTIRA 19.032.762 8.642.346 1.739.817 1.750.694 6.990.111
Gainerakoak
11. taula: Arrisku-egoeren banaketa geografikoa
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA EAE Nafarroa Madril
e) Arrisku-egoeren kokapena, sektorearen edo kontrako alderdiaren arabera eta arrisku-egoeren kategoria aintzat hartuz, bereziki, ETE-en arrisku-egoera zehaztuz (dagokionean, zehaztasun handiagoz).
JATO RRIZKO
ARRISKU EGO ERA
Horretatik,
ETEa
(mila €-kotan)(mila €-
kotan)
Administrazio zentralak eso banku zentralak 4.426.361
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 243.671
Sektore publikoko erakundeak 108.128
Garapenerako banku aldeaniztunak 0
Nazioarteko erakundeak 0
Entitateak 787.883
Enpresak 1.033.400 144.817
Txikizkariak 2.540.438 825.364
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako arrisku-egoerak 10.367.384
Berandutzeko arrisku-egoerak 1.471.008
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 96.474
Bono bermatuak 0
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde eta enpresen aurreko arriskuak 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE) partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-egoerak 19.128
Beste arrisku-egoera batzuk 997.804
Errenta aldakorra 171.928
GUZTIRA 22.263.607 970.181
12. taula: Arrisku-egoeren banaketa, sektore motaren edo kontrako alderdiaren arabera, ETE-en arrisku-egoera zehaztuz
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 39
Gainera, bezeroentzako kredituaren zenbatekoaren ehunekoa ere erakusten da, jarduera-
sektoreen arabera. Caja Laboralak sektore ekonomikoetan duen kreditu-jardueraren
kontzentrazio-maila ikus daiteke bertan.
JARDUERA EKO NO MIKO KO SEKTO REAK %
Espainiako administrazio publikoak 2,50%
Nekazaritza, abeltzaintza, ehiza eta basozaintza, eta arrantza 0,43%
Industriak 4,80%
Eraikuntza 3,65%
Merkataritza eta ostalaritza 5,35%
Garraioak eta komunikazioak 1,33%
Beste zerbitzu batzuk. 4,05%
Partikularrentzako kredituak 80,05%
Sailkatu gabeak 1,48%
Balorazioaren doikuntzak -4,46%
Beste sektore ez-egoiliar batzuk 0,18%
Gainerako aktiboak 0,65%
GUZTIRA 100,00%
13. taula: Bezeroentzako kreditu-ehunekoaren xehetasuna, jarduera-sektorearen arabera
f) Arrisku-egoera guztien hondar-epemugaren araberako banakapena, arrisku-egoeren mota aintzat hartuta (dagokionean, zehaztasun handiagoz).
Taula honetan, kreditu-arriskua zenbaterainokoa izan den azaltzen da, denbora-leiho
esanguratsu bakoitzaren hondar-epemugaren arabera banakatuta:
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA <= 1 urte <= 3 urte <=5 urte >5 urte
Administrazio zentralak eso banku zentralak 2.012.234 1.239.782 777.772 396.572
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 105.909 1.398 42.182 94.182
Sektore publikoko erakundeak 20.526 7.807 3.805 75.990
Garapenerako banku aldeaniztunak 0 0 0 0
Nazioarteko erakundeak 0 0 0 0
Entitateak 160.379 378.168 118.369 130.966
Enpresak 395.943 203.606 115.808 318.043
Txikizkariak 819.302 391.082 341.643 988.411
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako arrisku-egoerak 12.596 72.629 146.221 10.135.938
Berandutzeko arrisku-egoerak 330.246 232.329 237.920 670.513
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 0 0 0 96.474
Bono bermatuak 0 0 0 0
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde eta enpresen aurreko arriskuak 0 0 0 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE) partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-egoerak 0 0 0 19.128
Beste arrisku-egoera batzuk 419.684 578.120 0 0
Errenta aldakorra 17.086 0 0 154.842
GUZTIRA 4.293.904 3.104.921 1.783.721 13.081.059
14. taula: Arrisku-egoeren xehetasuna, hondar-epemugaren arabera
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 40
g) Honako elementu hauen balioa, sektore edo kontrako alderdi esanguratsuen arabera:
i. Arrisku-egoera narriatuak eta berandutzeko arrisku-egoerak (bereizita)
ii. Kreditu-arrisku orokorraren eta berariazkoaren ondoriozko doikuntzak
iii. Kreditu-arrisku orokorraren eta berariazkoaren ondoriozko doikuntzengatiko zuzkidurak erreferentziazko epealdian
ARRISKU
EGO ERAK
NARRIATUAK
(mila €-
kotan)% (mila €-kotan) (mila €-kotan) (mila €-kotan)
Administrazio zentralak eso banku zentralak 4.426.361 19,88% - - 0
Eskualde-administrazioak edo tokiko
agintaritzak243.671 1,09% - - 0
Sektore publikoko erakundeak 108.128 0,49% - - -53
Garapenerako banku aldeaniztunak 0 0,00% - - 0
Nazioarteko erakundeak 0 0,00% - - 0
Entitateak 787.883 3,54% - - -17
Enpresak 1.033.400 4,64% - - -20.692
Txikizkariak 2.540.438 11,41% - - -5.496
Higiezinen gaineko hipoteken bidez
bermatutako arrisku-egoerak10.367.384 46,57% - - -11.325
Berandutzeko arrisku-egoerak 1.471.008 6,61% 722.819 748.189 -567.111
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-
egoerak96.474 0,43% - - 0
Bono bermatuak 0 0,00% - - 0
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten
erakunde eta enpresen aurreko arriskuak0 0,00% - - 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE)
partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-egoerak19.128 0,09% - - 0
Beste arrisku-egoera batzuk 997.804 4,48% - - -107
Errenta aldakorra 171.928 0,77% - - 0
GUZTIRA 22.263.607 100% 722.819 748.189 -604.801
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA
JATO RRIZKO
ARRISKU EGO ERA
BERANDUTZEKO
ARRISKU EGO ERAK
(-) BALIO ZUZENKETAK
ETA HORNIDURAK
15. taula: Arrisku-egoera narriatuen eta doikuntzen xehetasuna
h) Arrisku-egoera narriatuen eta berandutzeko arrisku-egoeren balioa, eremu geografikoen arabera.
Ondoren, ordaingabeen egoeraren xehetasuna eta dagozkion hornidurak azaltzen dira,
Euskal Autonomia Erkidegoa eta gainerakoa bereizita.
EAE 591.642 281.801
Gainerakoa eta esleituak 879.366 285.310
GUZTIRA 1.471.008 567.111
16. taula: Arrisku-egoera narriatuen eta berandutzeko arrisku-egoeren balioa eremu geografikoen arabera
BERADUTZEKO
ARRISKU EGOERA
(milaka €-kotan)
(-) AKTIBOEN NARRIADURAREN
ONDORIOZKO
BALIO ZUZENKETAK ETA
HORNIDURAK (mila €-kotan)
EREMU GEOGRAFIKOA
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 41
i) Arrisku-egoera narriatuetarako kreditu orokor eta berariazkoaren ondoriozko doikuntzetako aldaketen berdinkatzea, irekiera-saldoak, kreditu-arriskuagatiko doikuntzak, zuzkitutako zenbatekoak eta itxierako saldoak zehaztuz.
Epealdi horretan, Talde Bateratuaren kreditu-inbertsioen zorroa osatzen duten
produktuetan, saltzeko prest dauden aktibo finantzarioen zorroan eta salgai dauden
aktibo ez-arruntetan izan diren aldaketen ondorioz gertatu dira aktiboak eta hornidurak
narriatzeagatiko balio-zuzenketetan egindako aldaketak, bai eta arrisku eta konpromiso
kontingenteengatiko hornidurak ere. Horiek guztiak aurretik deskribatu diren metodoak
erabiliz erregistratzen dira.1
AKTIBO AK
NARRIATZEAGATIKO
ZUZENKETAK
ARRISKUETARAKO ETA
KO NPRO MISO
KO NTINGENTEETARAKO
HO RNIDURAK
(mila €-kotan) (mila €-kotan)
AURREKO EKITALDIKO (2014-12-31KO) SALDOA 1.358.228 31.840
EMAITZEN KARGURAKO ZUZKIDURA GARBIAK 218.356 14.517
BERRESKURAPENAK -188.210 -15.295
KOBRAEZINETARA INTSULDATZEA ERATUTAKO
FONDOEN KARGURA-116.645 0
BESTE MUGIMENDU BATZUK -197 125
SALDOA 2015EKO ABENDUAREN 31N 1.271.532 31.187
17. taula: Epealdiko balio-zuzenketen eta horniduren aldaketak
7.1.2. Kontrako alderdiaren arriskua
a) Barne-kapitala esleitzeko eta kontrako alderdiaren arriskuari lotutako arrisku-egoerei mugak ezartzeko erabiltzen den metodologiaren azalpena.
Kontrako alderdiaren arriskurako barne-kapitala esleitzeko, prozedura sinplea erabiltzen
du Talde Bateratuak. Horrek esan nahi du ez dagoela alderik arrisku horretarako
gutxieneko baliabide propioen eskakizunen eta barnean esleitutako kapitalaren artean.
Talde Bateratuaren barruan, Caja Laborala da arrisku horren eraginpean dagoen
erakundea.
Caja Laboralean, altxortegiaren eta kapital-merkatuaren esparruan, ratingetan eta
iragazkietan oinarritutako prozedura bat erabiltzen da kontrako alderdiaren arrisku-
egoeretarako mugak ezartzeko.
b) Berme errealen eraginkortasuna ziurtatzeko eta arrisku hori estaltzeko narriaduragatiko balio-zuzenketak ezartzeko politiken azalpena.
Ikusi 7.2.2 adierazlea.
1 Ikusi 3.1. Kreditu-arriskua.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 42
c) Korrelazioak daudelako kontrako eraginak gertatzeko arriskuaren inguruko politiken azalpena.
Bai Kapitalaren Autoebaluazio Txostenean, bai Gestio Planean eta Plan Estrategikoan,
Entitatearen arriskuetan eragina izan lezaketen kontrako agertoki ugari aurreikusten dira.
Horietan ere korrelazioak hartu dira aintzat kreditu-arriskuari eta merkatu-arriskuari
dagokienez.
d) Kreditu-kalifikazioa murriztuko balitzaio Entitateak eman beharko lituzkeen berme errealen eraginari buruzko azalpena.
Entitatearen kreditu-kalifikazioa murriztuko balitz, finantzaketa-kostu handiagoa eta
titulizazio-fondoetako gordailutik irtetea baino ez luke ekarriko murrizketa horrek;
ondorioz, likidezian baino ez luke izango eraginik; eragina ukiezina izango litzateke.
e) Deribatuen zorrorako, arrazoizko balio positibo gordina, konpentsazio-akordioaren eraginak, jasotako bermeak eta konpentsazioaren ondorengo kredituarekiko arrisku-egoera adieraztea.
Hurrengo idatz-zatian, Talde Bateratuaren kontrako alderdiaren arrisku-egoeraren
zenbatekoak azalduko dira, banakatuta:
ZENBATEKO A
(mila €-kotan)
ARRAZOIZKO BALIO POSITIBO GORDINA 255.199
horretatik, Add-On 21.343
(-) KONPENTSAZIO AKORDIOEN ERAGINA 0
KREDITU ARRISKUA KONPENTSAZIOAREN ONDOREN 255.199
(-) JASOTAKO BERMEAK -232.180
horretatik, Add-On -2.218
DERIBATUEN KREDITU ARRISKUA 23.019
18. taula: Kontrako alderdiaren arrisku-egoera
f) Arrisku-egoeraren balioa, CRR Erregelamenduko hirugarren zatiaren II. tituluko 6. kapituluaren 3. eta 6. ataletan adierazi diren metodoetatik edozein erabiliz
Arrisku-egoeraren zenbatekoa, ezarri beharreko araudian oinarrituz erabilitako kalkulu-
metodoen arabera banakatuta:
ZENBATEKO A
(mila €-kotan)
JATORRIZKO ARRISKUAREN METODOA 0
MERKATUKO PREZIOEN ARABERAKO BALORAZIOAREN METODOA 255.199
METODO ESTANDARRA 0
BARNE EREDUEN METODOA 0
GUZTIRA 255.199
19. taula: Zenbatekoak, balorazio-metodoaren arabera
g) Kreditu-deribatuen estalduren zenbateko nozionala eta gaur egungo kreditu-arriskuaren banaketa, kreditu-arriskuaren kategorien arabera.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 43
Ez da aplikagarria.
h) Kreditu-deribatuen eragiketen zenbateko nozionala, eragiketok erabilitako kreditu-deribatuen arabera sailkatuta eta Entitatearen kreditu-zorrorako erabilitako kreditu-deribatuetan eta bitartekaritza-jardueretan erabilitako kreditu-deribatuetan banakatuta.
Ez da aplikagarria.
7.2. Eskakizun osagarriak
7.2.1. Metodo estandarra
a) Izendatutako kanpoko kalifikazio-agentzien (KKAen) eta esportazio-krediturako agentzien
izenak eta, behar denean, edozein aldaketaren arrazoiak.
Kreditu-arriskuagatiko gutxieneko errekerimenduak kalkulatzeko, honako KKA-ak
erabili dira arrisku-haztapenak esleitzeko, kreditu-arriskurako metodo estandarraren
arabera: Standard & Poors, Moody’s eta Fitch.
b) Esportaziorako kreditu-agentzia edota KKA bakoitza zer motatako arrisku-egoeretan erabiltzen den.
Gaur egun, finantza-erakundeetarako, errenta finkorako -publikoa nahiz pribatua-,
administrazio zentraletarako eta enpresetarako erabiltzen dira KKAen kalifikazioak.
c) Jaulkipenen eta jaulkitzaileen kreditu-ebaluazioak negoziazio-zorroan agertzen ez diren elementuetara transferitzeko erabilitako prozesuaren azalpena.
Entitateak metodo estandarra erabiltzen du kreditu-kalifikazioak esleitzeko; beraz, ez
dago kreditu-ebaluazioen transferentziarik negoziazio-zorroan sartuta ez dauden eta
kalifikazio propiorik ez duten elementuetara.
d) Esportaziorako kreditu-agentzia edo KKA bakoitzaren kanpoko kreditu-kalifikazioa 2. kapituluko II. tituluaren hirugarren zatian agindutako kreditu-kalitatearen mailei lotzea.
Entitateak metodo estandarra erabiltzen du kreditu-kalifikazioak esleitzeko; beraz, ez
dago loturarik CRR Erregelamenduaren 2. kapituluko II. tituluaren hirugarren atalean
agindutako kreditu-kalitatearen mailekin.
e) Bigarren kapituluko II. tituluaren hirugarren zatian agindutako kreditu-kalitatearen mailei lotutako arrisku-egoeren balioak, kreditu-arriskuaren murrizketaren aurretik eta ondoren.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 44
ARRISKU
EGO ERA
ARINTZAILEAK EZARRI
O NDO KO ARRISKU EGO ERAALDAKUNTZA
(mila €-kotan) (mila €-kotan)
Administrazio zentralak eso banku zentralak 4.426.361 4.498.906 1,64%
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 243.671 259.863 6,65%
Sektore publikoko erakundeak 108.128 94.658 -12,46%
Garapenerako banku aldeaniztunak 0 16.288 0,00%
Nazioarteko erakundeak 0 0 0,00%
Entitateak 787.883 489.426 -37,88%
Enpresak 1.033.400 1.005.087 -2,74%
Txikizkariak 2.540.438 2.490.331 -1,97%
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako arrisku-egoerak 10.367.384 10.350.281 -0,16%
Berandutzeko arrisku-egoerak 1.471.008 900.321 -38,80%
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 96.474 96.474 0,00%
Bono bermatuak 0 0 0,00%
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde eta enpresen aurreko arriskuak 0 0 0,00%
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE) partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-
egoerak19.128 19.128 0,00%
Beste arrisku-egoera batzuk 997.804 997.696 -0,01%
Errenta aldakorra 171.928 171.928 0,00%
GUZTIRA 22.263.607 21.390.387 -3,92%
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA
20. taula: Arintze-tekniken eragina arrisku-egoeran
7.2.2. Kreditu-arriskua murrizteko teknikak
a) Balantze barruko eta kanpoko posizioak konpentsatzeko politikak eta prozesuak, eta Entitateak horiek zenbateraino erabiltzen dituen.
Entitatearen konpentsazio-politikak, funtsean, deribatuekin egindako eragiketei
dagozkie, eta ISDA konpentsazio edo nettting akordioen eta CSA kolateralen akordioen
bidez gauzatzen dira.
Konpentsazio-akordioetan, Entitateak kontrako alderdi jakin batekin aurkezten dituen
eragiketa guztien –positibo zein negatiboen– merkatuko balioak konpentsatzen dira;
kolateralen akordioetan, berriz, alderdi sinatzaileak gordailu bat egin behar du berme
gisa, eragiketaren merkatuko balioak hitzartutako arrisku-atalasea gainditzen badu. Bi
kasuetan arriskua murrizten da, dela arrisku-egoera txikitu delako, dela bermea handitu
delako.
b) Berme errealak gestionatzeko eta balioztatzeko politikak eta prozesuak.
Entitateak, oro har, ondasun higiezin moduan baloratzen ditu berme errealak, tasazio-
balioan. Tasazioa Espainiako Bankuak horretarako ezarrita dituen arauak betetzen
dituzten entitateek egiten dute. Entitateak prozedura bat finkatu du tasazio-balioak
sistematikoki eguneratzeko, 4/2004 Zirkularraren nahiz Europako arautegiaren
eskakizunak betez.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 45
Finantza-arloko berme errealak egunero balioztatzen dira, eta, kapital erregulatorioa
kalkulatzeko, metodo zabala erabiltzen da. Finantza-tresnaren hegazkortasunaren, muga-
egunaren eta eratuta dagoen dibisaren arabera, hainbat doikuntza egiten dira. Ondorioz,
balio nominala murriztu egiten da, Entitatean nagusi den zuhurtzia-irizpideari jarraituz.
c) Entitateak onartzen dituen berme erreal mota nagusien azalpena.
Berme erreal gehienak etxebizitzaren finantzaketari lotutako hipotekei dagozkie, eta
Entitatearen inbertsio-jardueraren bi heren ingurukoak dira. Gainera, berme erreal gisa
erabiltzen dira, halaber, diru-gordailuak, balore higigarriak, lurzoruen eta etxebizitzak ez
diren higiezinen -merkataritzako lokalak, landa-finkak, industria-pabiloiak eta abar-
gaineko berme errealak, aseguru-polizak…
d) Kreditu-deribatuetako bermatzaile eta kontrako alderdi mota nagusiak, eta haien kaudimena.
Gaur egun Entitateak ez dauka estaldurako CDSrik.
e) Ezarritako kreditu-arriskuaren murrizketaren barruko kreditu- edo merkatu-arriskuen kontzentrazioei buruzko informazioa.
Gaur egun, Entitateak arriskua murrizteko darabilen teknikaren barruan ez dago kreditu-
edo merkatu-arriskuaren kontzentraziorik.
f) Arrisku-egoeraren kategoria eta berme mota bakoitzerako, estalitako arrisku-egoeraren guztizko balioa, balantze barruko eta kanpoko partiden arteko konpentsazioaren ondoren eta hegazkortasun-doikuntzak ezarri ondoren, honako berme mota hauen arabera:
i. Finantza-berme onargarriak. ii. Beste berme erreal onargarri batzuk.
Jarraian, baliabide propioen eskakizunak kalkulatzeko erabiltzen diren arintze-teknikak
azalduko ditugu:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 46
FINANTZA BERME O NARGARRIAK
(mila €-kotan)
Administrazio zentralak eso banku zentralak 0
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 0
Sektore publikoko erakundeak 0
Garapenerako banku aldeaniztunak 0
Nazioarteko erakundeak 0
Entitateak 232.180
Enpresak 7.120
Txikizkariak 28.523
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako arrisku-egoerak 40
Berandutzeko arrisku-egoerak 555
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 0
Bono bermatuak 0
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde eta enpresen aurreko arriskuak 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE) partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-
egoerak0
Beste arrisku-egoera batzuk 0
Errenta aldakorra 0
GUZTIRA 268.418
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA
21. taula: Ezarritako finantza-bermeen zenbatekoa
g) Estalitako arrisku-egoeraren guztizko balioa (arrisku-egoeraren kategoria bakoitzerako), balantze barruko eta kanpoko partidak konpentsatu ondoren, berme pertsonalen edo kreditu-deribatuen arabera.
BERME PERTSO NAL
O NARGARRIAKKREDITU DERIBATUAK
(mila €-kotan) (mila €-kotan)
Administrazio zentralak eso banku zentralak 0 0
Eskualde-administrazioak edo tokiko agintaritzak 0 0
Sektore publikoko erakundeak 15.860 0
Garapenerako banku aldeaniztunak 0 0
Nazioarteko erakundeak 0 0
Entitateak 72.545 0
Enpresak 501 0
Txikizkariak 16.088 0
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutako arrisku-egoerak 5.739 0
Berandutzeko arrisku-egoerak 3.021 0
Arrisku bereziki handiei lotutako arrisku-egoerak 0 0
Bono bermatuak 0 0
Epe laburrerako kreditu-sailkapena duten erakunde eta enpresen aurreko arriskuak 0 0
Inbertsio kolektiboko erakundeetako (IKE) partaidetza edo akzioen bidezko arrisku-
egoerak0 0
Beste arrisku-egoera batzuk 0 0
Errenta aldakorra 0 0
GUZTIRA 113.754 0
ARRISKU EGO ERAREN KATEGO RIA
22. taula: Berme pertsonalen eta ezarritako kreditu-deribatuen zenbatekoa
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 47
8. Negoziazio-zorroaren merkatu-arriskuari buruzko informazioa
8.1. Eskakizun orokorrak
a) Negoziazio-zorroaren merkatu-arriskuari dagokionez, Zirkular honi lotutako negoziazio-zorroaren eta CRR Erregelamenduan zehazten den negoziazio-zorroaren artean dauden aldeak.
Negoziazio-zorroari dagokionez, Entitateak bereizi egiten ditu kontabilitate-xedea eta
kaudimen-xedea, 4/2004 EBZren eta CRR Erregelamenduaren arabera, hurrenez hurren.
Bereizketaren oinarria hauxe da: kaudimen-xederako, epe laburrean saltzeko
gestionatzen den zorroa da negoziazio-zorroa, eta altxortegiko tradingaren gestio-
esparruari dago lotuta. Kanpo gelditzen dira, besteak beste, pasiboko estaldura-
eragiketak, kasu batzuetan kontabilitateko negoziazio-zorroan sartzen dira eta.
b) Posizio-arriskuagatiko, likidazio- eta entrega-arriskuagatiko, eta negoziazio-zorroaren kredituaren eta alderdi kontrarioaren arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunen zenbatekoa.
Merkatu-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunen xehetasuna emango
dugu segidan, negoziazio-zorroari lotutako arrisku mota bakoitzaren arabera. Ez dago
likidazio- eta entrega-arriskuagatiko errekerimendurik.
ESKAKIZUNA
(mila €-kotan)
Errenta finkoko zorroaren posizio-arriskua 1.059
Akzioetako eta partaidetzetako posizio-arriskua 25
Inbertsio kolektiboko erakundeetako partaidetzen arriskua 0
Lehengaietako posizioagatiko arriskua 0
Kredituaren eta kontrako alderdiaren arriskua 0
GUZTIRA 1.084
23. taula: Posizio-arriskuagatiko baliabide propioen eskakizunak. Metodo estandarra
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 48
9. Likidezia-arriskuari buruzko informazioa
9.1. Eskakizun orokorrak
Entitatea egoera erosoan dagoela azpimarratu behar da. Haircutak aplikatu ostean,
Entitateak 4.916 milioi euroko aktibo likido erabilgarriak ditu, ezusteko kontingentziei
aurre egiteko. Zenbateko horretatik, 1.637 milioi euro EBZren polizan daude
eskuragarri, eta 3.279 milioi euro EBZko aktibo aukeragarriak dira, pignorazioaren
bidez eskuratzeko modukoak. Entitateak likidezia-maila garbi positiboari eutsi dio
urtean zehar. LCR ratioa % 309koa da eta Loan to Deposits deritzona % 88,2koa.
Handizkako finantzaketa (autozorroko zedulak eta titulizazioak kanpo utzita, ez dutelako
merkatuan birfinantzatzeko premiarik) 2.092 milioi eurokoa da, hau da, balantze osoaren
% 10ekoa, eta dibertsifikatuta dago finantzaketa-iturriei eta muga-egunei dagokienez.
Ondorioz, Entitateak ez du beharrezkoa ikusten likidezia-arriskua estaltzeko aparteko
kapital-zuzkidurarik egitea.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 49
10. Eragiketa-arriskuari buruzko informazioa
a) Eragiketa-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunak kalkulatzeko erabilitako metodoak.
Eragiketa-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen eskakizunak kalkulatzeko,
metodo estandarra erabiltzen da, eta hori erabiltzeko baimen-eskaera guztiak egin dira.
Metodo horren arabera, kapital-eskakizunak zehazteko, azken hiru ekitaldietako sarrera
nagusien batez bestekoa hartuko da aintzat. Sarrerok lortzeko, berriz, emaitza-kontuko
epigrafe hauek gehitu behar dira:
o Interesak eta antzeko errendimenduak.
o Interesak eta antzeko zamak.
o Kapital-tresnen errendimenduak.
o Jasotako komisioak.
o Ordaindutako komisioak.
o Finantza-eragiketen emaitza garbia.
o Beste ustiapen-produktu batzuk.
Sarrera nagusiak arauak ezartzen dituen negozio-lineetara bideratu behar dira, arrisku
horren ondoriozko baliabide propioen eskakizunak zehazten dituzten haztapen-
koefizienteak aplikatu ahal izateko.
2015eko abenduaren 31n, 64.665 mila euroko eskakizunak kalkulatu dira baliabide
propioetan.
ERABILITAKO METODO AGUTXIENEKO BALIABIDE
PRO PIOAK (mila €-kotan)
Metodo estandarra 64.665
24. taula: Eragiketa-arriskuagatiko eskakizunak. Metodo estandarra
b) Entitateak erabiltzen baditu, 312. artikuluaren 2. idatz-zatiak aipatzen dituen neurketa-metodo aurreratuak azaltzea eta Entitateak erabilitako kalkulu-metodologian kontuan hartzen diren barne- eta kanpo-faktoreen azterketa egitea, eta, erabilera partziala izanez gero, erabilitako metodoen irismena eta estaldura deskribatzea.
Ez da aplikagarria.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 50
11. Negoziazio-zorroan agertzen ez diren errenta aldakorreko arrisku-
egoerak
a) Arrisku-egoerak helburuen arabera bereiztea, bereziki gainbalioetarako eta harreman nahiz arrazoi estrategikoetarako, eta kontabilitate-teknikak eta balioztapen-metodologiak azaltzea.
Entitateak bereizketa egiten du saltzeko asmoz mantentzen dituen zorroen eta helburu
estrategikoetarako mantentzen dituen zorroen artean, horri buruz ezarri beharreko
kontabilitate-araudiak finkatzen dituen irizpideei jarraituz.
Saltzeko prest dauden aktiboen zorroan, Talde Bateratuaren mendekoak, elkarkideak edo
taldeaniztunak ez diren erakundeetako kapital-tresnak sartzen dira, kontabilitateko
negoziazio-zorroaren barruan ez badaude. Egonkortasunez eskuratutako partaidetzak,
aldiz, berariaz sartzen dira.
Finantza-aktiboak, oro har, eskuratze-kostuarekin erregistratzen dira hasieran.
Kontabilitate-itxiera bakoitzeko balioztapena egiteko, honako irizpide hauek hartzen dira
kontuan:
i) Finantza-aktiboak arrazoizko balioaren arabera baloratzen dira. Arau horretatik kanpo
daude kreditu-inbertsioak, muga-eguneko inbertsio-zorroa, arrazoizko balioa behar
bezalako objektibotasunez zehaztu ezin zaien kapital-tresnak eta azpiko aktibotzat
kapital-tresna horiek dituzten eta horiek entregatuta likidatzen diren finantza-deribatuak.
ii) Finantza-aktibo batek egun jakin batean duen arrazoizko balioa honako hau da: egoki
informatutako alderdi interesdunek independentziaz egindako transakzioan batak
besteari aktiboa emateko prezioa. Merkatu aktibo batean, hau da, merkatu antolatu,
garden eta sakon batean, aktiboan duen kotizazio-balioa da arrazoizko balioa
kalkulatzeko biderik garbiena.
Finantza-aktiboak merkatuko preziorik ez duenean, antzeko tresnekin egin diren
transakzioetan erabilitakora jotzen da arrazoizko balioa kalkulatzeko, eta, bestela, behar
bezala egiaztatutako balorazio-ereduetara. Orobat, baloratu nahi dugun aktiboaren
bereizgarriak hartu behar dira kontuan, eragiten dioten arrisku motak batik bat. Halere,
garatutako balorazio-ereduen mugak eta eredu horiek eskatzen dituzten datuen
zehaztasun-falta direla eta, gerta liteke modu horretan ateratako arrazoizko balioa bat ez
etortzea balorazio-egunean erosi edo saltzeko izango lukeenarekin.
iii) Arrazoizko balioa behar bezalako objektibotasunez zehaztu ezin zaien beste
erakunde batzuen kapitaleko partaidetzak eta azpiko aktibotzat tresna horiek dituzten eta
horiek entregatuz likidatzen diren finantza-deribatuak eskuratze-kostuan jasotzen dira,
baina behar denean narriaduragatik izan dituzten galerak kontuan hartuta.
Finantza-aktiboen kontabilitate-balioetan gertatzen diren aldaketak, oro har, galdu-
irabazien kontu bateratuan kontrapartida jasoz erregistratzen dira. Horretarako, bereizi
egiten dira jatorria interesen sortzapenean eta antzeko kontzeptuetan dutenak eta beste
arrazoi batzuk dituztenak. Lehenak "Interesak eta antzeko errendimenduak" epigrafean
jasotzen dira eta bigarrenak galdu-irabazien kontuko "Finantza-eragiketen emaitzak
(garbiak)" epigrafean.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 51
Estalitako partida eta kontabilitateko estaldurako partida gisa hartzen diren finantza-
aktiboetan, irizpide hauek kontuan hartuta erregistratzen dira balorazio-aldeak:
iv) Arrazoizko balioaren estalduretan, estaldura-elementuetan eta estalitako
elementuetan gertatzen diren aldeak galdu-irabazien kontu bateratuan jasotzen dira,
zuzenean, estalitako arrisku motari dagokionez.
v) Eskudiru-fluxuen estaldura-eragiketetan eta atzerriko negozioetako inbertsio
garbietan eraginkorra ez den zatiaren balorazio-aldeak galdu-irabazien kontu bateratuan
sartzen dira, zuzenean.
vi) Eskudiru-fluxuen estalduretan, estaldura-elementuen estaldura eraginkorraren
balorazio-aldeak “Ondare garbi bateratuaren balorazioagatiko doikuntzak” epigrafean
jasotzen dira, aldi baterako.
vii) Atzerriko negozioetako inbertsio garbien estalduretan, estaldura-elementuen
estaldura eraginkorrean sortutako balorazio-aldeak “Ondare garbi bateratuaren
balorazioagatiko doikuntzak” epigrafean jasotzen dira, aldi baterako.
Azken bi kasu horietan, balorazio-aldeak ez dira emaitza gisa jasotzen, harik eta
estalitako elementuaren galerak edo irabaziak galdu-irabazien kontu bateratuan
erregistratzen diren arte edo estalitako elementuaren muga-egunera arte.
b) Balantzeko balioa, arrazoizko balioa eta, merkatu antolatuetan negoziatutako errenta aldakorrarentzat, merkatu-prezioarekiko konparazioa.
Ondoren, partaidetzen zenbatekoaren eta negoziazio-zorroan sartzen ez diren beste
kapital-tresna batzuen xehetasuna azalduko dugu:
KONTABILITATE
BALIOA
ARRAZOIZKO
BALIOA
(mila €-kotan) (mila €-kotan)
PARTAIDETZAK 155.892 155.892
KAPITAL-TRESNAK 340.708 340.708
Guztira 496.600 496.600
25. taula: Kapital-partaidetzak eta -tresnak: kontabilitate-balioa eta arrazoizko balioa
c) Merkatu antolatuetan negoziatutako errenta aldakorreko eta behar bezain dibertsifikatuak ez diren zorroetan kotizatu gabeko errenta aldakorreko arrisku-egoeren motak, izaera eta zenbatekoak.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 52
Zenbatekoa
(mila €-kotan)
PARTAIDETZAK 155.892
a. Kotizatutakoak 0
b. Kotizatu gabeak 155.892
KAPITAL-TRESNAK 340.708
a. Kotizatutakoak 237.148
b. Kotizatu gabeak 103.560
Guztira 496.600
26. taula: Kapital-partaidetzak eta -tresnak: izaeraren araberako banakatzea
d) Epealdiko salmenta eta likidazioetan metatutako irabaziak edo galerak.
ZENBATEKO A
(mila €-kotan)
Mozkinak 7.351
Galerak 1.958
Guztira 5.393
27. taula: Salmenten edo likidazioen emaitzak
e) Egin gabeko irabazi eta galera guztiak, errebaluazioagatiko ezkutuko irabazi eta galera guztiak eta fondo propioetan sartutako zenbateko guztiak.
2015eko abenduaren 31n, Caja Laboral Taldeak 135.290 mila €-ko kapitala du
“Balorazioagatiko doikuntzetan”. Horietatik, 107.585 mila € fondo propioetatik kentzen
dira, agiri honetako 7. taulan ageri den bezala.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 53
12. Negoziazio-zorroan sartuta ez dauden posizioetako interes-tasaren
arriskuari buruzko informazioa
a) Interes-tasaren arriskuaren izaera, funtsezko hipotesia, maileguen aurretiko amortizazioei buruzko hipotesiak eta epemuga-datarik gabeko gordailuen bilakaeraren hipotesiak barne hartuta, eta arrisku horren kalkuluaren maiztasuna.
Entitatearen emaitza-kontuan eta ondare-balioan interes-tasen aurkako mugimendu batek
eragin ditzakeen galerekin du zerikusia interes-tasaren arriskuak. Balantze-arrisku hori
ebaluatzeko, Entitateak simulazioa erabiltzen du oinarrizko tresna gisa, eta epe ertainean
interes-tasaren hainbat egoeratan etor litezkeen galerak zenbatesten ditu.
Simulazioetan aurretiko amortizazioei buruz jasotzen diren hipotesiak Entitatearen
errealitate hurbilaren barne-azterketetan oinarritzen dira. Mugaegun zehatzik ez duten
gordailuen bilakaeraren hipotesiei dagokienez, diru-merkatuetako interes-tasetan
aurreikusten den bilakaera eta Entitatearen negozio-politika eta marjinak kontuan hartuz
taxutzen dira.
Interes-tasaren arriskua hilero kalkulatzen da.
b) Entitateko administrazio-organoak interes-tasaren gorako edo beherako nahasmenduak aztertzeko erabiltzen dituen sarreren, balio ekonomikoaren edo beste neurri esanguratsu batzuen aldakuntza, arrisku hori gestionatzeko metodoaren arabera.
APBk sistematikoki aztertzen du interes-tasaren arriskuaren eragina, eta, gestio
aktiboaren bidez, merkatuko interes-tasen bilakaera kaskarrek epe ertainera galdu-
irabazien kontuan izan dezaketen eragin negatiboari aurrea hartzen saiatzen da. Erabaki
bat edo beste bat hartzeko, simulazioetan oinarritzen da APB. Simulazioek balantzeko
eta balantzetik kanpoko egiturazko posizioak aztertu eta interes-tasa ezberdinen aurrean
Entitateak epe luzera izango dituen emaitzak neurtzen dituzte. Hiru hilean behin, arrisku
horren bilakaeraren berri ematen dio Zuzendari Nagusiak Kontseilu Errektoreari.
Entitateak gainbegiralearentzat egiten dituen inpaktu-azterketen arabera, interes-tasek
oinarrizko 200 puntu behera eginez gero, marjina gordina % 2,69 inguru txikituko
litzateke, lehen urtean. Gainbegiraleak honako irizpide hauek ezarri ditu analisi horiek
egiteko: hasierako saldoak eta balantze-egitura mantentzea, interes-tasen bilakaera
merkatuko aurreikuspenen arabera, eta 4 urteko gehienezko iraupena ordaindu gabeko
kontu korronteetarako.
Halaber, balio ekonomikoaren aldaketari dagokionez, interes-tasetan oinarrizko 200
puntuko beherakadak 4,2 milioi euroko murrizketa eragingo luke Entitatearen balio
ekonomikoan, hau da, baliabide propioen % 0,27 ingurukoa. Ondare-balioa
kalkulatzeko, interes-tasaren gaparen atalean aipatutako irizpide berberak erabili dira.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 54
13. Palanka-efektuaren ratioak
Palanka-efektuaren ratioak 1. mailako kapitalaren eta arrisku-egoera osoaren arteko
erlazioa neurtzen du.
Palanka-efektuaren ratioa kalkulatzeko arauak eta informazio-eskakizunak
Erregelamenduaren 429. artikuluan daude jasota, eta erreferentzia gisa % 3ko maila
ezarri da.
Taula honetan, palanka-efektuaren ratioen kalkuluak azalduko ditugu, hala 1. mailako
kapitalaren definizio iragankorraren (Phased In ratioaren) araberakoa, nola 1. kapitalaren
definizioaren (Fully-Loaded ratioaren) araberakoa; azken hori mailakako sarrera-
prozesua osatzen denean aplikatuko da.
Lehenik, palanka-efektuaren ratioaren kalkuluan esku hartzen duten aktiboen
kontabilitateko berdinkatzea agertuko da:
Kontabilitate-aktiboak eta arrisku-egoerak Fully Loaded Phased-In
Aktiboak guztira 21.000.515 21.000.515
Baterakuntza-esparrutik kanpoko doikuntzak 588.540 588.540
Finantza-tresna deribatuengatiko doikuntzak 32.126 32.126
Balantzetik kanpoko partidengatiko doikuntzak 437.029 437.029
Bestelako doikuntzak 1.119.709 1.046.612
Arrisku-egoera guztira 23.177.919 23.104.822
28. taula: Palanka-efektuaren ratioari dagozkien kontabilitate-aktiboen berdinkatzea
Ondoren, ratioen kalkulua azalduko dugu, Fully-Loaded zein Phased-in inguruneen
arabera.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 55
Fully Loaded Phased-In
Balantze barruko partidak 22.492.458 22.492.458
1. mailako kapitala zehazteko deduzitutako aktiboen zenbatekoa -58.838 -131.936
Balantze barruko arrisku-egoerak guztira 22.433.620 22.360.522
Finantzaketaren kostua 233.855 233.855
Etorkizuneko arrisku-egoera potentzialagatiko gehikuntzaren zenbatekoa 32.126 32.126
Deribatuen arrisku-egoerak guztira 265.981 265.981
Alderdi kontrarioaren kreditu-arriskuko egoera 41.289 41.289
SFTen aurreko arrisku-egoerak guztira 41.289 41.289
Balantzetik kanpoko arrisku-egoerak, zenbateko nozional gordinaren arabera
balioetsiak1.065.901 1.065.901
Kreditu-baliokide bihurtzeagatiko doikuntzak -628.872 -628.872
Balantzetik kanpoko bestelako arrisku-egoerak 437.029 437.029
1. mailako kapitala 1.569.828 1.477.877
Batez besteko arrisku-egoera osoaren neurria 23.177.919 23.104.821
Palanka-efektuaren ratioa 6,77% 6,40%
Kapitalaren neurria zehazteko xedapen iragankorrak hautatzea Erabateko integrazioa Neurri iragankorra
29. taula: Palanka-efektuaren ratioaren dibulgazio-ratioa
Balantze barruko arrisku-egoerak
Deribatuen arrisku-egoerak
SFTengatiko arrisku-egoerak
Balantzetik kanpoko bestelako arrisku-egoerak
Kapitala eta batez besteko arrisku-egoera osoa
Palanka-efektuaren ratioa
Kapitalaren neurria zehazteko xedapen iragankorrak hautatzea
Jarraian, balantze barruko arrisku-egoeren banakapena erakutsiko dugu:
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 56
miles €
Balantze barruko arrisku-egoeren banakapena Fully Loaded Phased-In
Balantze barruko arrisku-egoerak guztira 22.433.620 22.360.522
Negoziazio-zorroaren arrisku-egoerak 245.114 245.114
Banku-zorroaren arrisku-egoerak. Horietatik, 22.188.506 22.115.408
Bono bermatuak 0 0
Jaulkipen subiranoak 4.426.361 4.426.361
Eskualde-administrazioak, garapenerako banku aldeaniztunak,
nazioarteko erakundeak eta sektore publikoko erakundeak351.746 351.746
Entitateak 787.866 787.866
Higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatutakoak 10.356.059 10.356.059
Txikizkarien arrisku-egoerak 2.534.942 2.534.942
Enpresak 1.012.708 1.012.708
Berandutzeko arrisku-egoerak 903.897 903.897
Beste arrisku-egoera batzuk 1.814.927 1.741.829
30. taula: Balantze barruko arrisku-egoeren banakapena
Begi-bistakoa denez, eskatutako gutxienekotik gorako ratioak ditu Entitateak, palanka-
efektuari dagokionez.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 57
14. Ordainsari-politika
a) Izendapen eta Ordainsarien Batzordea
Caja Laboralak azken urteetan argitaratu diren arautegien araberako politikak eta
jardunbideak ditu ezarrita ordainsarien alorrean.
Estatutu Sozialen 35. artikuluan jasotakoaren arabera, Kontseilu Errektorea honako
eskumen hauetaz arduratzen den organo soziala da: goi-mailako gestioaz, zuzendariak
ikuskatzeaz eta entitateko ordainsari-politika onartzeaz.
Kontseilu Errektoreak, Izendapen eta Ordainsarien Batzordearen txostenari jarraiki,
“identifikaturiko kolektiboaren” ordainsari-politikari buruzko txostena onesten du
ekitaldi guztietan, eta, legez aurreikusita dauden aipamenez gain, egokiak iruditzen
zaizkionak ere egiten ditu.
2015ean, 84/2015 Errege Dekretua, otsailaren 13koa, argitaratu da, 10/2014 Legea,
ekainaren 26koa, kreditu-entitateen antolamenduari, gainbegiratzeari eta kaudimenari
buruzkoa, garatzen duena. Dekretuaren 38. artikuluan (Izendapen Batzordea) jasotakoari
jarraiki, Batzordeak honako jarduketa hauek burutu ditu:
- Caja Laboral Popular Coop. de Créditoren ordainsari-politika eguneratzea,
identifikaturiko kolektiboan pertsona gehiago sartuz eta horren egokitasuna ebaluatuz.
- Kontseilu Errektorea berritzeko prozesuaren barruan, kontseilari izateko
hautagaien azterketa eta ebaluazioa egitea, Kontseilariak eta Funtsezko Langileak
Hautatzeko eta horien Egokitasuna Ebaluatzeko Prozedurari buruzko Eskuliburuan
aurreikusitakoaren arabera, eta Kontseilu Errektorearentzako gomendio-txostena egitea.
- Administrazio Kontseiluko kideen, Zuzendaritza Nagusikoen eta funtsezko
langileen egokitasunaren inguruko etengabeko ebaluazioa egitea, eta Kontseilu
Errektorearen ezagutzaren, gaitasunaren, aniztasunaren eta esperientziaren arteko oreka
ebaluatzea.
- Kontseilari errektore izateko hautagaiak aukeratzeko politika-proposamena
idaztea, ordezkapenik txikiena duen sexuarentzako ordezkaritza-helburua finkatuta.
- Goi Zuzendaritzako kideak aukeratu, izendatu eta ordezkatzeko Kontseilu
Erretorearen politika-proposamena egitea.
b) Ordainketa-sistema
Caja Laboral Popular Coop. de Créditoko lan-bazkideek lan-arloko lotura barik
sozietate-alorreko lotura dutenez Entitatearekin, organo sozialek erabakitako ordainsari-
sistema propioa ezartzen zaie.
Inoren konturako langileak ere baditu Entitateak, eta horiei langileen estatutua, kreditu-
kooperatiben hitzarmen kolektiboa eta, banaka edo multzoan izenpetuta, indarrean
dauden gainerako lan-akordioak ezartzea dagokio.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 58
Bazkideen lan-ordainketa lan-aurrerakinak osatzen du, eta hori kontsumo-aurrerakinak
eta zuzkidura-kuotak, honela:
- Kontsumo-aurrerakina lan-bazkideei lanaren trukean ordaintzen zaiena da, eta xede
horrekin ezar daitekeen ordainketa aldakor osagarri eta kontingentea hartuko du bere
baitan.
- Hornidura-kuota Kooperatibak Gizarte Segurantzari eta Lagun Arori edo lan-
bazkideen osasun-laguntza eta gizarte-aurreikuspena estal ditzaketen beste erakunde
batzuei ordaintzen dien zatia da.
Kooperatibaren Kontseilu Errektoreak onetsitako ordainsariei eta balorazioari buruzko
barne-arautegiak ordainketa finkoaren oinarrizko egitura ezartzen du, lanpostuen lan-
aurrerakina eta balorazio-prozedura eratzearen eta kalkulatzearen bidez.
Entitatean ezarri beharreko ordainsari-politikak osagai aldakor bat dauka: alde batetik,
modalitate kolektiboa du, eta beste aldetik, modalitate indibiduala, lan-bazkide guztiei
ezartzen zaiena. Ez dago bermatutako ordainketa aldakorrik.
c) Ordainketa aldakorra: ordainsarien eta entitatearen emaitzen arteko lotura.
Ordainketa Aldakor Kolektiboa (OAK) efizientzia-indize errealaren eta zerga aurreko
mozkinen (ZAMen) portaeraren arabera zehazten da, urteko Gestio Planean
aurreikusitakoez alderatu ondoren. Banatu beharreko zenbatekoa finkatzeko, berriz,
banatzeko diren soberakin garbien edo soberakin erabilgarrien gaineko ehuneko bat
hartzen da kontuan, xede horrekin onetsitako taula bati jarraiki. Ordainsariaren osagai
hori lan-bazkide guztiei esleitzen zaie, bazkide bakoitzaren oinarri konputagarriaren
arabera (oinarri konputagarria bazkide bakoitzaren lan-aurrerakinaren eta ordainketa
aldakor indibidualaren arteko batura da).
Ordainketa Aldakor Indibiduala (OAI) helburu edo emaitza kuantitatibo/kualitatiboen
burutze-mailaren arabera ezartzen da, Entitatearen helburuetan eta helburu
indibidualetan oinarrituta. Bazkide bakoitzaren OAIaren zenbatekoa zehazteko,
dagokion talde profesionalaren puntu-balioari ekitaldi bakoitzean lortutako helburuen
arabera esleitutako puntu kopurua biderkatzen zaio.
Ordainsari osoan, osagai finkoak eta osagai aldakorrak behar bezala orekatuta daude:
osagai finkoak ordainsari osoaren zati nahikoa handia hartzen duenez, ordainsariaren
osagai aldakorretan politika erabat malgua aplika daiteke, eta ez ordaintzea ere gerta
liteke. Guztira, ordainsari aldakorra nabarmen murrizten da errentagarritasuna eta
kaudimena eskasak direnean, Entitateak duen arriskuarekiko grina-esparruaren arabera,
eta gerta liteke erabat kentzea.
b) Identifikaturiko kolektiboa
Entitatearen arrisku-profilean eragin nabarmena duten jardueradun pertsona guztiek
osatzen dute “identifikaturiko kolektiboa”. Horren barruan daude:
- Kontseilu Errektoreko kide guztiak.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 59
- Zuzendaritza Kontseiluko kide guztiak, alegia honako hauek: zuzendari nagusia,
zuzendari nagusi ondokoa (Partikularren Areako zuzendaria ere badena), area guztietako
zuzendariak: Negozio Garapenaren Areakoa, Finantzen Areakoa, Baliabideen Areakoa,
Enpresen Areakoa eta Arriskuen Areakoa, baita Gestio Sozialeko zuzendaria eta
Arriskuen Gestioaren Departamentuko zuzendaria ere.
- Barne Ikuskaritzako Departamentuko zuzendaria.
- Caja Laboral Gestión SGIICko zuzendari nagusia eta kontseilariak.
Izendapen eta Ordainsarien Batzordeak urtero zehazten du identifikaturiko kolektiboaren
osaera, barne-prozedurak erabiliz. Prozedura horietan sartzen dira, alde batetik,
kolektiboko kideak aukeratzeko barne-irizpideak, 604/2014 zenbakidun Erregelamendu
Delegatuan (EB) adierazitakoen osagarriak, eta bestetik, baztertze-irizpideak,
Batzordearen ustez, kolektiboko kideen arrisku-profilean eragin handirik ez duten
jarduerak identifikatu ondoren, aipatutako Erregelamendu Delegatuaren 4.2 artikuluak
jasotakoaren arabera.
Hemen ageri den identifikaturiko kolektiboa 2015eko abenduaren 31n indarrean zegoena
da. Halere, beste sei kide sartu dira kolektiboan 2016ko urtarrilaren 1ean: Arautegia
Betetzeko Departamentuko zuzendaria, Arriskuen Kontrolerako Departamentuko
zuzendaria, Altxortegi Departamentuko zuzendaria, Partikularren Areako lurralde-
zuzendariak eta Enpresen Sare Espezializatuko lurralde-zuzendariak.
e) Identifikaturik kolektiboaren ordainketa aldakorra: kapital-tresnak geroratu
eta likidatzea
Identifikaturiko kolektiboko kideei besteei bezalako arautegi berberak aplikatzen
zaizkie, ordainketa aldakor kolektiboaren eta indibidualaren alorretan. Ez dago
bermatutako ordainketa aldakorrik.
Ordainketa Aldakor Indibidualari dagokionez, zuzendarientzako Ordainketa
Aldakorreko Sistema bat du Entitateak ezarrita. Bertan, norbanakoaren emaitzak
antolamendu-unitatearen emaitzekin eta emaitza orokorrekin konbinatzen ditu, irizpide
finantzarioak eta ez-finantzarioak bateratuz. Osagai hauek ditu:
a) NHO: Negozioko Helburuen araberako Ordainketa.
b) HEO: postuaren Helburu Espezifikoen araberako Ordainketa.
NHO helburuak urteko Gestio Planean ezarritako ratioak, zifrak eta adierazleak izaten
dira; banakakoak izan daitezke, edota esparru eta maila desberdinetako hainbat
antolakuntza-unitateen artean banatuta egon daitezke. Identifikaturiko kolektiborako
NHO helburu horiek finkatzerakoan, emaitzen lorpena hartzen da aintzat, arriskuen
onarpen zuhur eta arduratsuan oinarrituta. Zentzu horretan, finantza-emaitzekin eta -
marjinekin eta beste negozio-helburu eta gastu batzuekin batera,
kaudimengabeziengatiko zuzkidurak eta kobraezinak ere hartzen dira kontuan.
HEO helburuek, eskuarki, bezeroei zerbitzu hobea eskaintzea ahalbidetzen duten
egiturazko aurrerakuntzak eta hobekuntzak hartzen dituzte aintzat: gestio-tresnak,
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 60
jarduerak, sistemak, informazioak, antolamendu-aldaketak eta aldaketa fisikoak...
Helburu horiek postuaren ezaugarriei lotuta daude, eta kualitatiboak nahiz kuantitatiboak
izan daitezke.
Helburuak ekitaldiaren itxieran ebaluatzen dira urtero, eta errentagarritasun- eta
efizientzia-baldintzak betez gero, ordainketa aldakorra likidatzen da, kapital-tresnak
geroratu eta likidatzeko ondoren azalduko diren irizpideak aintzat hartuta.
Identifikaturik kolektiboaren ordainketa aldakorraren kapital-tresnak geroratu eta
likidatzeko, bi irizpide erabiltzen dira:
- Proportzionaltasuna: Banku Ikuskaritzako Europako Batzordearen (CEBSren)
gomendioetan jasotakoari jarraiki, irizpide hori erakundearen izaeraren, esparruaren eta
konplexutasunaren arabera neutralizatzea ahalbidetzen baitute.
- Materialtasuna: identifikaturiko kolektiboko kideek ordainsariaren zati finkoarekin
alderatuta kopuru absolutuetan eta erlatiboetan jaso dezaketen ordainsari aldakor
handienean funtsatuta. Bi oinarri ditu: barruko eta merkatuarekiko konparazioa eta
Entitateak sarrerak sortzeko duen gaitasunarekin eta kapitalizazio- eta likidezia-mailekin
alderatuta duen garrantzi erlatiboa.
- Geroratzea: Bi irizpide horietan funtsatuz, lehen eurotik geroratzea aplikatuko da,
kopurua 50.000 euro gordinetik gorakoa denean edo ordainsari finko gordinarekin
alderatuta ehuneko hogeita hamarretik gorako ehunekoa osatzen bada. Kasu horietan,
urteko ordainketa aldakorraren % 60 hurrengo ekitaldian likidatuko da; gainerako
% 40a, berriz, hurrengo hiru urtetan: urtean heren bat. Geroratutako zatia murriztu edo
deuseztatu egin ahal izango da, ex-post doikuntzak eginez, Entitatearen, negozio-
unitatearen edo zuzendariaren emaitzek justifikatzen badute edo bazkidearen diziplina-
arazoak edo arau-hausteak direla eta. Halakoetan, geroratutako zatia ez likidatzea
Kontseilu Errektorearen esku egongo da, Izendapen eta Ordainsarien Batzordearen
txostena aintzat hartuta.
- Kapital-tresna bidezko likidazioa. Proportzionaltasun- eta materialtasun-arrazoi
horiek berak erabiliz egingo da, kopurua 50.000 euro gordinetik gorakoa denean edo
ordainsari finko gordinarekin alderatuta ehuneko hogeita hamarretik gorako ehunekoa
osatzen bada. Ordainsari aldakorraren % 50 eskudirutan ordainduko da eta gainerakoa
kapital-tresnetan, kapital sozialera ekarpenak eginez. Kapital-tresna bidezko ordainketa
horrek dagoeneko aipatu ditugun geroratze- eta ex-post doitze-arauak bete beharko ditu.
f) Ordainketa finkoaren eta aldakorraren arteko ratioak
Identifikaturiko kolektiboak jasotzen duen ordainsari aldakorra, 2015eko ekitaldian,
ordainsari osoaren % 3 eta % 18 bitartean egon da.
g) Identifikaturiko kolektiboaren ordainsariei buruzko informazio kuantitatibo
bateratua, jarduera-esparruaren arabera xehakatuta.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 61
Entitatearen Kontseilu Errektoreko kideek –lehendakariak izan ezik– eta Caja Laboral
Gestión SGIICko kideek ez dute ordainsaririk jaso 2015eko ekitaldian kontseilari
izateagatik. Hortaz, ordainsariei buruzko informazioa identifikaturiko kolektiboko
gainerako 12 kideei dagokie, hau da, lehendakariari, Zuzendaritza Kontseiluko kideei,
Barne Ikuskaritzako zuzendariari eta Caja Laboral Gestión SGIICko zuzendari nagusiari.
Taula honetan, ordainsariei buruzko informazioa bildu da, jarduera-esparruaren arabera
xehakatuta:
(eurotan)
JARDUERA ESPARRUEN ARABERA PERTSO NA KO P. O RDAINSARIA O RDAINSARIA
FINKO A GUZTIRA
Banka komertziala 3 385.839 70.190 456.029
Aktiboen Kudeaketa Area 2 205.101 25.560 230.661
Gainerakoak 7 777.430 143.788 921.217
GUZTIRA 12 1.368.370 239.538 1.607.908
O RDAINKETA
ALDAKO RRA
31. taula: Identifikaturiko kolektiboaren ordainsari bateratua, jarduera-esparruen arabera
Kargu motaren arabera banakatutako ordainsariei buruzko informazioa, berriz, honako
taula honetan jasotzen dira:
(eurotan)
KARGU MO TAREN ARABERA PERTSO NA KO P. O RDAINSARIA O RDAINSARIA
FINKO A GUZTIRA
Kontseilu Errektoreko lehendakaria 1 130.352 27.421 157.773
Goi-mailako zuzendariak 9 1.115.669 188.640 1.304.309
Identifikaturiko gainerako langileak 2 122.348 23.477 145.825
GUZTIRA 12 1.368.370 239.538 1.607.908
O RDAINKETA
ALDAKO RRA
32. taula: Identifikaturiko kolektiboaren ordainsari bateratua, kargu motaren arabera
Ordainketa aldakorrean ez da kapital-tresna bidezko likidaziorik gertatu, eta ordainketa
geroraturik ere ez dago ordaintzeko. Ez dago milioi bat eurotik gorako ordainketarik.
Zuhurtziazko Garrantziko Informazioa, 2015eko abenduaren 31koa 62
Taulen aurkibidea
Tabla 1: Talde bateragarria eta sozietate partaidetuak
Tabla 2: CRR Erregelamenduaren arabera eta 4/2004 Zirkularraren arabera modu desberdinen integratzen diren Sozietateak
Tabla 3: Aktibo konprometituak edo zamarik gabekoak
Tabla 4: Jasotako berme errealak
Tabla 5: Aktibo konprometituak/jasotako bereak eta lotutako pasiboa
Tabla 6: Baliabide propioei buruzko informazioa
Tabla 7: Kapitaleko elementuen berdinkatzea
Tabla 8: Kapital-eskakizunak arrisku motaren arabera
Tabla 9: Kreditu-arriskuagatiko gutxieneko baliabide propioen errekerimenduak. Metodo estandarra
Tabla 10: Kreditu-arriskuko egoera, balio-zuzenketa eta hornidurak kenduta
Tabla 11: Arrisku-egoeren banaketa geografikoa
Tabla 12: Arrisku-egoeren banaketa, sektore motaren edo kontrako alderdiaren arabera. ETE-n arrisku-egoera zehaztuz
Tabla 13: Bezeroentzako kreditu-ehunekoaren xehetasuna, jarduera-sektorearen arabera
Tabla 14: Arrisku-egoeren xehetasuna, hondar-epemugaren arabera
Tabla 15: Arrisku-egoera narriatuen eta doikuntzen xehetasuna
Tabla 16: Arrisku-egoera narriatuen eta berandutzeko arrisku-egoeren balioa eremu geografikoaren arabera
Tabla 17: Epealdiko balio-zuzenketen eta horniduren aldaketak
Tabla 18: Kontrako alderdiaren arrisku-egoera
Tabla 19: Zenbatekoak, balorazio-metodoaren arabera
Tabla 20: Arintze-tekniken eragina arrisku-egoeran
Tabla 21: Ezarritako finantza-bermeen zenbatekoa
Tabla 22: Berme pertsonalen eta ezarritako kreditu-deribatuen zenbatekoa
Tabla 23: Posizio-arriskuagatiko baliabide propioen eskakizunak. Metodo estandarra
Tabla 24: Eragiketa-arriskuagatiko eskakizunak. Metodo estandarra
Tabla 25: Kapital-partaidetzak eta -tresnak: kontabilitate-balioa eta arrazoizko balioa
Tabla 26: Kapital-partaidetzak eta-tresnak: izaeraren araberako banakatzea
Tabla 27: Salmenten edo likidazioen emaitzak
Tabla 28: Palanka-efektuaren ratioari dagozkien kontabilitate-aktiboen berdinkatzea
Tabla 29: Palanka-efektuaren ratioaren dibulgazio-ratioa
Tabla 30: Balantze barruko arrisku-egoeren banakapena
Tabla 31: Identifikaturiko kolektiboaren ordainsari bateratua, jarduera-esparruen arabera
Tabla 32: Identifikaturiko kolektiboaren ordainsari bateratua, kargu motaren arabera