Caillau, Guillon. Gregorius Theologus. Opera Omnia. Volume 5.

8/6/2019 Caillau, Guillon. Gregorius Theologus. Opera Omnia. Volume 5.

1/240


2/240


3/240


4/240

Digitized by the Internet Archivein 2011 with funding from

University of Toronto

http://www.archive.org/details/operaomnia05greg


5/240

PATRES QUARTI ECCLESLE S^CULI.

S. GREGORIUSNAZIANZENUS.

fNDEX GENERALIS.


6/240

iirr-cuwn. imwimkm. W bei.ik-mahda*.


7/240

S. PATRIS NOSTRI

NAZIANZENI,SARCHIEPISCOPf COHSXAHtiWf^OLITANI,

fOMNIA QU^XT^NT OPERA,JUXTA BENEDICTINORUM VERSDONEM AD MELIOREM ORDINEM REVOCATA.

EDITIO NOVA,ACCURANTIBUS

D. A. B. CAILLAU,CANONICO HONORARIO CENOMANENSl ET CADURCENSI,

NONNULLISQUE CLERI GALLICANI PRESBYTERIS.

imh v


8/240

UBRAtlm 2 19373670


9/240

MONITUM LEGTORI.Comperta apud omnes est, nec encomio indigel, indieis generalis utilitas. Nemo

eniui nescit quanti fastidii sit et laboris , sine ejus auxilio, inquirere in magna etnumerosa volumiuuni mole, ea quse scire cupimus. In tanla reruni copia et varie-tale distrahitur lectoris altentio, lassatur animus ac tadio saepe afficitur, et praeoperis difticullate, frequentius evenit ul inquirere desinamus qiue nostrum intereratcognoscere. His ergo incommodis occurrere volentcs , maxima eura doctissimiMaurinenses studuerunt suis iu sanctorum Palrum edilionibus indices texcre viro-rum , sententiarum e.t rerum omnium memorabilium qiue in decursu voluminumreperiuutur et traclantur. Hos indices generales et alphabeticos , qui sunt quasisynopsis et breviarium omninm SS. Doctorum operum , muilis adjuuctis in nostraeditione nova, et quibusdam ad majorem elucidationem mutatis et auctis, noslrosfecimus ad opera sancti Augustini episcopi Hipponensis , sancti Ambrosii Medio-lanensis episcopi , sancli Joannis Chrysoslomi archiepiscopi Constantinopolitani ,saneli Gregorii Nazianzeni Theologi, quorum indicum ope, uno veluli intuitu, sum-malim lectori subjiciuntur res omnes notatu digniores prout in voluminibus occur-runt. Boui igitur cousule quidquid est laboris, lector benevole ; fruere et vale.

Nota. Prior numerus litteris Komanis expressus, tomum designat; secundus notisArabicis, paginam ; littera v, ubi occurrit in lomis xu et iv, versum indicat.

Aaron , Moysis non minus pielatequam corpore frater, i, 289; n , 462.Sacerdotum sanctissimus , i , 289. Advocationem promplus, quia vocantis opeeonfidebat, ibid. 82. Aaron inter eos quiad montem acciti erant , quo temporeDeus Moysi miracula edebat , ibid. 71.Aaron ad montem accittir, ibid. 453.Extra nubem et in propinquo, dum DeusMoysi loqueretur, n, 181.Aaron perillustris vir, cum filiis suis,sacerdotii oleo delibutus, i, 297. Un-guentum in Aaronis capnt usque ad bar-bam et veslem defluit, ibid. Aaron pri-mus eorum qui a Moyse consecrati sunt,ii, 181. Magni illins el sacrosancli ta-bernacuti niysles, ir, 462.

Aaron , et ii omncs qui populi antis-tites fuerunt , non sine laboribus et su-doribus prsefecturae munus obierunt , r ?51. Aaron secundum Moyscn primasapud Deum oblinet, ibid. 72. Nec ta-men fiiiis saluli esse potest, ibid.

Aaron et Hur Moysis manus in montesuffulciunt, n, 297. Aaron alter , Gre-gorius senior , i, 238. Item GregoriusNyssenus, ibid. 290. Aaronis amulusBasilius Magnus, ir, 462.

Aaron magnus, iv. 285,7;. 678. Aa-ron fidelis sacerdos, ibid. 421, v. 316.Aaronis mansuetudo, ibid. 80, v. 188,etc. Aaronis virga , quae floruerat, inarca servabalur, nr, 1 1. Mors ejusfilio-rum, iv, 296, v. 124, etc.


10/240

INDKX GUNUKAMS BT ALPHABETICUSAbacuc | liber canonicus , in , 378,

v. 23; iv, 509, v. 280.Aiiaius. Abaridis Hyperborei Mgitta,

ii, 413. Basilius et Gregorius cum eacomparantur, /iW.

Abaridis ScylhsB sagitta, rv, G, v. 50,51.Abaris. Poetae narrant Abaridem ab

Apolline , cui scrvierat, sagitlam acce-pisse, cum qua Grssciam pcragrabat,edens oracula , et alia slupenda faciens,nr, 493.

Abdije minoris prophetae liber canoni-cus, iii, 378 , v. 22; rv, 509, v. 278.Abelis munus acceptum , quare , i,109. Abelis vox per tacitum cruoremaudita, ibid. 376.Abzron et Dathan adversus Moysen

furore elati , n, 232. Eorum arrogantiafugienda, ibid. 182. Abironis et Dathaniconlumelia et impietas a conlentio.sis ho-minibus renovata? , ibid.Abiud etNadabcumsolum alieno igne

thura adolevissent, alieno quoque igneabsumpti suut, per id nimirum, quo im-pium facinus perpetrarunt,puniti, atqueidem cxitii quod et impietalis , locumac lempus nacti, i, 7 1 , 72.

Abjuratio impietalis et divinitalisconfessio, in baptisrao, quaenam, n,378.Ablabium monet Gregorius, ne, dumcupit sophista esse , virtutis oblitus , ni-hil sit nisi sophista, iii, 313, 314.Abnegatio Dei duplex, verbo et ac-

tione, iv, 145, v. 233, etc.Abraham solus , Chananseis univers:spraestantior , n , 371. Peregrinus fuit,ibid. 204. Abraham ex fide justificatus,ibid. 74. Fidei testis, justitia; Iaudem exfide consccutus , i , 308, 309. AbrahamDeum , non ul Deum vidit , sed ut ho-minem aluit, n, 74.Cur vigesima prima generatione pa-

triarchatu ornatus est Abraham, n348. Abraham filio, praeler aetatem, do-natus ad confirmationem alterius seminispromissi, i, 106. Abraham et patriarchaet novte victimae uiaclator, n , 460.Abraham eum filium, quem ex pro-missione acceperat, beneficii anctori ob-tulit, ihid. novam et inauditam victi-mam Christique figuram, ibid. 74.

Abrahse sacrificium, quo Qlium Deolibentius obtulil , quam ab i o pi imumncceperal , i , 391. Abrahae lacrificiopreestantius quod Machabaeorum materobtulit, ni-,i tamen boc audacius dictum,ihnl. 348. Abrahae vemaculi, quamvispauci essent, innumerabiles copiaa fuga-mjiiI, ir, :j7 l . Abrahae sinus, quicumquelandem ille est, / , 2.;,0. Abrahae sinusexpelendus, n,357. Misericordes ex-cipiet, i, 445.Abrahamo similis , Gregorius senior ,i, 76, 262. Ju-ui Basilius Magnus , ti ,400.Abraham Deofilium obtulit, iii, 421,

v. 311 , 312; iv, 546, v. 1. Abrahamlex secunda, secundum vitae shnplicisexemplum, iv, 21, v. 489. Abrahamisacrificium, ibid. 177, v. 440, elc.Abrahae sinus, ibid. 182, v. 580, :>81.Abrahami sinum cupit Gregorius, ibid.421 , v. 37. Abrahae sacrificium aemu-latus est Nicomedes, daus fiiios Dcoibid. 431, v. 145, 146.Abrahamicus pater ab exilio reduxsaxis excipitur, n, 201. Vide EusebiusSamosatensis.

Absalon parricida per Davidem ex-cusalus, i, 498. Absalon non magis apalre defletus , quam pax absens a Gre-gorio Theologo , ibid. 498 , 499. Absa-lonis manus cum illo, proverbium, ibid.476.

Absalonem (erga) magna Davidis cle-mentia, iv, 454, v. 321, etc.

Abstractio mentis quanta in duobusphilosophis, i, 137.Abugrio Gregorius fausta precatur ,

et illum laudat, ni, 321.Academicus disputator a christiana

simplicitate abscedit, ii, 436.Accaron. Ethnici Juliano extincto ,non amplius muscam quaerent , Deum

Accaron, i, 201.Accusare quemquam tutum non cst,

iii, 161.Accusator, si falsa objieiat , non noss d se ipsum ciedit, i, 503. Si vera , nosipsos potius quam


11/240

1N OMNIA OPIilVA S. GIlECUlill THEULOGi. 3viia; in iuluris bonis sunt abseondila? ,ibid. 304.

Achab, ea vinea Nabolh hortum. facit,luxus ornamenlum , muliebres delicias ,ir , 225. Acbab, crudelis rex , i , 181.Achab alter , Juiianus Apostata, ibid.Acbabi audacia, iii, 427, v. 451.Acuan furtum toti nocuit genti , m,455 , v. 435 , etc. Achan ob furlum ,Hcbrreorum fugaturexercitus,z7>zV/. 473,v. 62 , etc. Tria bic Gregorius comme-in'orat quae in direptione Jericbo furatusesl Acban ; nimirum aurcam linguam ,sagum et didrachmum, ibid.Acheron , Pyriflegelontes , Cocyli etAcherontes

, quibus mali plectuntur , r209. INon solum a p.oelis, verum eliam apbilosopbis gentilibus admissi , ibid.

Achim.es, undc sic dictus, et qua ra-tione a Centauro educalus , n, 404.

Achillis ecpii Palroclis morlem lugen-tes, iir, 225.

Acrimonia. Non omnis animorumacrimonia in vilio ponenda, n, 169. Sedea lantum quaj inscitiam ct temerilatemconjunctam habet , ibid. Aerimoniaanimi , cum ad pielalcm accessit, zelumparit, ibid. 7. .Acteon a canibus pro fera laniatusiv, 443 , v. 60, etc. Acteon ille est ve-nator quem sui canes pro cerva discerp-serunt , ibid. Vidc notam.

Acteon venator quem sui canes proccrva discerpsere, iv, 743.Acteones et Oriones infeiices vena-

lores, n, 400.Actio sine fide accepla Deo non est

ii, 30. Actio sine fide mortua est , ibid.342. Actio sermone destiluta , ct sermoactione carens , aeque imperfectae res,ibid. 433. Actiones Christi ila nostro-rum exemplaria sunt , ut tamen ple-nam perfcclamque similitudinem fugiant,quare , ibid. 326. Actionis referendrecapaces infantes , qua aHate, ibid. 324.Actio contemplationem parit, ibid. 334.Aclioni spcculatio comparalur, ibid.

Actio. Non pcrinde oralio plerosquemovet , atque aclio qua? laciti cujusdammonitoris inslar csl, iii, 113. Non agen-dum , nisi postquam est deliberatum ,ibid. 295.

Actiobeatn, iv, 55, v. 19, 20. Ati~bus suis quisque metiuntur proximum

iv, 352, v. 29,30. Aclio ct coiilem-platio > iv, 137 , v. etc. Actio , quid ?ibid. 150, v. 131. Actio cum oonlem-plalione jungenda , ibid. 507 , v. 214,etc.

Actoridje , quinam apud llomerum,ii, 415.Actouis filii , corporibus et arle ge-

mini , curruum ccleberrimi ductorcs ,iii , 214.Actus Apostolorum. Vide Atostolo-RUM GESTA.Actuum Apostolorum liber, quid de

Atbeniensibus narret , i, 474.Acus. Cameium acu admitti, natura

impossibile, Deo volcnli possibile , n ,123, 124.Adad adversus Israeltm suscitatus, n,

442.Adam Dei figmenlum, it, 146. Adamsolus a Deo afflictus, non lamen solusbomo. Ita in divinis, Pater solus ingeni-tus ct tamen Fiiium divinitatis consor-tem habet, ibid. 103. Primus Adam ,apud Gregorium, Adam innocens, ibid.277. Adam mandatumaccepit, non quodDeus fulnrum ignorarct, sed quodarbi-trio legcm pra:scriberet, ibicl. 504. VidcPrimus homo.Adamus per voluptatem et mulierem

circumvenius, n, 232. Eo adduclus utDeitatem s;l)i invideri credat, ibid. Dia-bolus in paradisum adversus eum irrep-sit, i, 532. Adamus Evam pro sociabostem expertus est, ibid. 402.

Primalege dignus habilus, praceplumrninime servavit, n, 459. Adam subpeccato constitutus, ibid. 348. Adamparadiso exlurbatus, i, 36. Casus illiusac p cena3 cui addictus est, brevis enarra-lio, ii, 277, 278. Pcena cui ob mandativiolationem obnoxius fuit, in misericor-diam cessit, ibicl. 268.Adamus sibi et posteris coelum clause-rat, ii, 289. Eidem participavimus, aserpente in fraudem inducti et per pee-catum morle affecti, ibid. 204. In eomortui sumus, ibid. 262. Per ccelestemAdamum salutiresliluti sumus, ibid. 204.Pronunliata in Adamum sententia , quarationein passione Cbristi rescissa, ibid.28G. Cbristus propter Adamum, boc est,propler eum qui .sub peccato faclus est,i, 35. Novus Adam Cbrislus , n, 118.

t^5


12/240

I INDEX GENERALIS E1 ALPliAMiTiCUSChrislui noslricauia, novui Adam, acDcus advcrius peccatum patibilis, ibid.115.

Ad.iiiuis alter, in externa Chriiti Do-nnni facie conspicuus, t, .ci32. ChriituiAdam aller, n,277. Poleatai tenebra-rum inAdamum viiibilem impetum fa-ciens, in Deum incurrit, ac luperatur.ibid.

~Vclus Adam, unde cxcideral, a Chriitoreduclus, et ad illud vitae lignum adduc-tus, a quo icienliffi bgnum male percep-tum nos removerat, r, 37. Adam vetustotus in baptismo lepultui, rr, 288.Adami et Eva? soboles, Seth, rr, 146.Adam et Seth , non diversae naturaeetiamsi primus a Deo efiictus, alter abAdamo et Eva procreatus, ibid. 285.Quid inde adversusMacedonianos colligipossit, ibid. Adamus Christi morle sal-vatus, i, 528. Adamo Easilius Magnuscomparalur, ir, 459, 460.Adamus non ex dimidia parte lapsusest, iii, 146 ; iv, 332, v. 169, 170. InAdamo mens prima peccavit, iii, 149.In paradisum collocalus , ut operaretur,ibid. 368, v. 105, 106. Perfectiore ar-bore inlerdictus, ibid. v. 107. Dolis ini-mici et uxoris consilio gustat anle tempusfructum homicidam, unde pellicea tunicaindutus et morti ohnoxius ejicitur a pa-radiso, ibid. v. 112; 369, v. 9; 415 ,v. 156, etc. ; iv, 50, v. 110; ibid. 117,v. 129, etc. ; 226, v. 960 ; 292, v. 44,45 ; 370, v. 99, etc. ; 438, v. 345, etc.Adamus costae suae conjunctus, m, 418,v. 226. Homines ex Adamo mortui, iv,445, v. 104.Adamantto rhetoricae libros poslu-lanti rescribit Gregorius postulandos essepotius sacrae Scripturce libros, iii, 315.Eos tamen illi concedit, ibid. 316. Illumexhortatur ad Dei metum, ibid.Adamas lapis indomitus, iii, 461, v.584, etc.Adamas et magnes. Naturam eorumimitaturAlhanasius; percutientibus ada-

mas, et dissidentibus magnes effectus, i,491. Adamas percussus necconlusus, eo-rum qui ex vulgi contagione detrimenlumnon accipiunt imago, n, 10.ADELrHiuM olficiose safutat Grego-rius, faudibus effert, et votis prosequilur,iii, 279, 280. Se ad eum venturum pol-

licelur, ihid. Quod proini tsum DOfi im-plevi i .< ii ai, ibid. 28 1 . lllumiurpiter et miiere prolapsum anore mu-lierum, erigere el corrigere eonatur,ibid. 181, 1 s 2 . Uli exprobral rapUu vir-giuis 1 1 fceminai Deo con ei i ata , ibid.

\ i,M inisi r. aioui s reipublica objui -gat Gregoriui, quod Theolecnum diaconiiin sihi (li.iiuiu vcctigalem feciMent,rii, 137.

Administralorei reipublicse ab expila-lione abitiueant, c, 445.Admihuio. Nihil admiratione dig-nuin (juod non permaneat, /i, 476.

Adoi.i .sck.mks in Qammii rore perfusi,n,464. Adolescentcs Athenicns( s , quostudio in sopliistas tcncrentur, ibid. 407.Adolescentes Spartani, in Diame fcsiovirgis lacerati, i, 134. Adolescentes nu-gis delpliicis ornati, ibid. 542.

ADONiEus, nonien Juliano Apostalajinditum, i, 140.

Adonidis hortus, iv, 114, v. 53.Adorare et orare spiritu, quid, n,147.Adoranda tota Trinitas, i,233.Adorandus qui nostra causa suspen-

sus est in cruce, n, 498.Adorantes inFilio Patrem, in Spirilusancto Filiurn, i, 542.Adorata in lYinilate Unitas, i, 233.

Adoratio cur Spiritui sancto dehita,ii, 161. Adoratio cur creaturas dene-ganda, ibid. 437. Adoratio Romanorumimperatorumeorumque imaginis,i, 142.Adoratio idolorum cum ritu Romano aJuliano imperatore permixta, ibid. 143.Adulatio verbo non est amica, iv,426, v. 5, 6.Adulteris pavor, iv, 440, v. 29.Adulterium in muliere poenam con-stilulam habet ; non in viro, n, 245.lege utique liumana, et minime pro-banda, ibid. Secus lege divina constitu-tum, ibid. 246. Adulterium diciiur omuescelus in divinum Numen commissum,quare, ibid. 256. Adulterium in ligno,ibid. Adulterium, quidam cullus, n,253, 254. Ne animo adulterium commit-tas , corpore castitatem colens , ibid.Advocatio Christi, ut intelligenda, ibid.246, 247.Adventus Chrisli monarchiae Roma-norum epocha, i, 117. Adventus Christi


13/240

IN OMNIA OPERA S. GRECORTI TIIEOLOGI.in Jcrnsalem, cum rcditu Athanasii coni-paralio, ibid. 489. Adventus Christi se-cundus postremo lerrae molu de,ignaiur,ibid. 485. Inopinatus erit secundusChristi adventus, n, 343.Auversarius. Satis superquc esl unusadversarius, n, 112. Adversariis potes-tatibus bellum indicendum, i, 511.Adversam fortunam ferre facilius essevidetur, quam secundam conservare, i,500. Adversa Deo pars, diabolus, ibid.225. Adversne res secundis plcrumqucutiliores, ibid. 35. Adversa, cum absunt,succumbere turpissimura, it, 34. In ad-versis promplissimum el fortissimum so-latium, Dei rccordatio, i, 385.

Adversa nobis aliquando mitlit Deus,ut alios erudiat, iv\ 182, v. 504, ete.Adversitas probis est luctatio auttentatio, iv, 156, v. 3, etc. ; 157, v. 3,etc.Adytum horrendum in quod JulianusApostala descendit, i, 126.

JE\ciTi/E, nihil essent in comparationeparcntum Basilii Magni, n, 396.

TEacidarum mors, iv, 49, v. 85, 86.Êacus. jEaci nepotes. Vide notam

(29), iv, 703.jEger. Quod segrum est curari debet,

non obteri alque confriugi, ni, 206,207. Qui seger est, ejus qui integra va-letudine utitur, medicam manum requi-rit, ibid. 223. /Egrolantium visitatiounum est cx prteceplorum numero, ibid.174.

jEgra anima Deo propinqua, i, 387.jEgrotus, quibus de causis curandus,

ii, 327. Vide Morbus, Pauper.jEgina. Plalo e Sicilia rediens, ad

iEginam insulam appulsus, ad quam ac-cedere Atlieniensibuscapitale erat, maxi-mum vitae discrimen adiit. Tandem qui-dam Afer, Anicetis , meliorem se totaexbibens Graecia, qure ab .ZEginelis deredimcndo Plalone nullatenus laborabat,eum alque ipsius fatnam et doctrinamviginti aul triginta minis coemit, iv, 15,698.

iEGyrTiAC/E plaga^ in Ecclesiam abhaereticis, inlroducta?, ir, 188. A Chris-tianis, sub Juliano Aposlata, cur et quo-modo provocatcc, i, 199. .ZEgyptiaea ty-rannidc,hoc est, ferrea fornace, Israelilrcopprcssi, ihid. 228, 229.

jEgyptii, littcrarum, ut quibusdamvidetur, inventores, i, 163, 16-4. Osiri-dis cultores, ir, 279. De vasis aureis ctargenteis ab Êgyptiis commodato pe-lendis, consilium etiamnum datur,spiri-lualiter intelligendum, ibid. 495. Êgyptiimari Ruhro cooperti atque cbruti, i,103.

Êgyptii, populorum optimus ctChrislinmantissimus, n, 215. Gregorii Theologipopulus : quibus de causis, ibid. Classisfrumenlariae quam in urbem regiam du-ccre solebant,elegans et magnifica descrip-tio, ibid. 216. iEgyptii fide ac verbi prae-dicalione per totum orbem celcberrimiibid. 213. Cur optimi frucluum largito-res a Gregorio Theologo appeilati, ibid.Populos multos, et urbes magnas corpo-raliter, universum vero terrarum orbemSpiritualiter alunt, u, 213. CatholicisConstantinopolitanis, nulla multitudinisArianorum habita ratione, adjungunlur,ibid. 216. jEgyptii et Macedoues Grego-rium praeter canonem, Ecelesiae Constan-tinopolitamepnefectumcxposlulant./^VV/eGregorius Theologus.

jEgyptiorum dcus, Serapis, n, 216.Flagra numerosa, i, 107. Plagrein Israe-litarum gratiam inflictae, ibid. 229. Er-rores in iugam versi ab co qui in TEgyp-tum pulsus esl, ir, 110. jEgyptiorum diia Christo superati, ibid. 215. VideKiR-cus, Aris, Isrs, Osiris, SERAns. .ZEgyp-tiorum dii Juliano Apostata exlinclo , aChristianisirrisi, i, 204. Deorum illorumnomina,*Z>zV/.

tEgyptus a Josepho empta, n, 428.Propler Hebraeos cruciatur, i, 535. Quae-relis et murmuratoribus Israelitis, solilu-dine melior, et oplabilior, n, 399. AChristo ditata, ipsum vicissim alit, ibid.213. Frumenlis nimirum quoe cx eaConstanlinopolim asportanlur , ibid.jEgyptus a Grcgorio Alexandrinae sedisinvasorc vaslata, i, 481.

iEgypli ameenilales et divitioe, n, 213.Pyramides , ibid. 451. Cufn hospitalidomo a Basilio constructa haud compa-randa?, ibid. /Egypti reclor Palladius,ibid. 198. Pra?fectus secundo Philagrius,i, 487. Vinca ex vEgypto, hoc esl, exlcnebrosa impietate, translala, ibid.199.

/Egypti plaga? decem, nr, 379, v. 1,


14/240

IM)]-.\ U:\KUAMS l.l A/.IMI \i;|.l I(ic ; iv, 218, 219, v. 740, etc. Semper.'tiiii lio i c\ dl\ iikI.i', ui magna Dei limea-tur polentia, rxi, .'{7!), u. 1, 2. Agyptomundus comparatur, iv, 820, t;. I, '.

ASgyplii dedecora adoi ntes, xr, tt,v. 193, 194. Xgypliorum primogenilinecantur, nx,873, v. 90, 91.

. pliui iiiii episcoporum levitas, i\,51!),-?;. 747. /Dgyptit expli mit-lunltir Comtanlinopolim, miscri et vena-le.s, ibicl. 222, v. 834, etc.

in (Egypto, Christus recte adoratur elcolilur, ii, 274. Sl diuturniorem inÊgypto moram Faciat, ex #2gypto vo-candus est, ibid.

vEmui.atio seu zelus virtutcm parit,II, 5.

Êneas patrem suum suslulit ex hosti-bus, iv, 469, v. 86.

JEonks Yalentinianornm fabulosi, n,144, 210. Êones Marcionitarum trigintaet oclo, ibid. 346.Aer pro Deo habilus et cultus, ir, 70.Uberrimus et copiosissimus thesaurus,ibid. 85. Variie de eo quaesliones, ibid.Cutn respirandi facultatem largitur, sic-que vitam conservat, parentum erga filiosamorem imitari videtur, t, 287. Aercru-cis signo sauc-tificalus, cum Judaei, abinstauratione templi sui, miraculo prohi-biti sunt, ibid. 183.

Aer, quid? iii, 432, v. 19.Aerium et Alypium liortatur Grego-rius , ut pecuniam Ecclesiae a matre de-functa relietam exsolvanl, iii, 90.JEKVMViM hujus vitae ac miseriae suntpaucae, si cum futurae vitae spe conferan-tur, iii, 392. In aeruinnis Dei eonsiliumet dispensationem sublimius, quam vul-gus soleal , accipere debemus, ibid./Ermnnas, peccati pcenam esse, humili-ter coufilctur Gregorius, iv, 316, v. 33,36.

tEtas plenum virtutis argumentumdo-cendique maturitatem habens, trigesimusannus, n, 325. Quid commodi verusphilosophus exjuvenili aetate percipiat,ibid. 36.

iETtRNA sola sunt appetenda, iv, 337,-y. 51, etc.

jEternitas. Quid aelernitale intelli-galur, ii, 265. .aStermtatis, temporis, etaevi differenlia, ibid. iEternitas et tempnsin quo differunt, ibid. JEternitas quid, ex

ui(ii) A.tigu*(ino, ctijus nomcn tacetur,ibid. 264.

i, Quod .riinuim '-!, non|n otinua quoque principio, id est, origine

I, n, 94, 'rti i , ilbum esse, tafan rea

!, v. 824, etc.riopi .'iiiuii) colorem vel ignia ar-

doi i iii non obj ciens, cujus imago, r, 1 80.Ecqunndo lantum laboria proChristOBtis-

rimus, quautum JElhiopum regina,ut Salomonis sapientiam audirfet? n,323.

Aktiijs QctO suhdoloque auimo abAfianis damnatur, r, 483.

.. Empedocles in ardentem jV.\-nam se praecipitem dedit, quare, r, 128,129.jETHAns ignis, Juliani Apostatssfuro-

ris imago, i, 146. Gigantia poenas dantis*anhelitus, ibid. ex fabula Graecorumquam GregoriuS sugillut, ibid.

JEinxh scopulis igueus Quvius ema-nat, iii, 462, v. 606, elc. A:tnaei crate-res Empedoclem prodiderunt mortalem,iv, 496, v. 281, etc. ; 538, v. i, 2.

JEroi.i et Curetes de apri eapile pug-nant, iv, 49, v. 83, 84.iEvuM, quid? iii, 342, v. 14. /Evumsetnpiternujn thesauriza, iv, 134, v. 79,80.

jEvum, in quo a tempore differt, n,265. In quo aevum differt ab asternitale,ibid.

Affectus naturales non improbandi,iv, 86, v. 359, etc.Affectus. Quorum communis esl spiri-

tus.horum affectus quoque cst cointnuuis,n, 26. Quibus autem idem affectus est,eadem eliam ad credendum propensio,ibid. Flerique homines alios affectibussuis meliuntur, i, 129. Affectus ainpu-tandi, tam spirituales quam corporales,ii, 258. Affectuurn omnium iniquissimussirmil et aequissimus, quis, ibid. 232.

Afflictio nonnunquam commodumest pharmacum ad salutem, i, 228. Af-fliclio plerumque prospero rerutn eventupraestabilior, n, 442. Afflictio cito et inhilaritate succurrendum, i, 340. Afflicto-rum lacrymae nonspernendae, n, 476.

Afflictiones turpi saluti proeferendae,iv, 321, v. 8, 9. Afflictos qui juvat, ju-vat se ipsum, iv, 448, v. 160.


15/240

IN OMNIA OPERA S. GREGORII TIIEOIOGI.Africanum non invisens propler va-

letudincm, per Nicobulum se excusatGregorius, in, 306.Agamemnon mortem non effugit, iv,49, v. 94.

Agapicti, seu dilecti, erant qui post-quam rastitatem Christo dicaverant , acsese monastictie vilae addixerant, cumvirginibus plerurcque Deo sacris coliabi-tabant, animorum tanlummodo, non cor-porum amorem communionemque prajse ferentes, iv , 756.

Agapetos et agapetas cum dilectis vi-ventes exagitat Gregorius , iv, 566 , v.1 , etc. ; 566 , 567 , 568 , 569 , 570.Bigamus magis laudandus quam Aga-petus, ibid. 668, v. 5, etc. Agapetiaut ignem habent, autignis indicia, ibid.571 , v. 9.Agave fiiii dilecli interemptrix, iv,443, v. 55, elc.Agenoris filius draconis dentes.sevit,ex quibus gigantes extiterunt, n , 419.Fabulae hujus applicatio ad eos quicitius antistites et sacerdotes consecrant,ibid.Ager emissariis victimis proeparatusin veteri lege , iv , 293, v. 60. Agersanguinis, ubi effusum est pretium ejus,qui est sine pretio, ibid. v. 61, etc.Agg^ei liber canonicus , iii , 378,v. 24; iv, 509, v. 281.

Aci.Aor-HON incredibili quadam ele-gantium formarum pingendarum et scul-pendarum peritia claruit, n, 82.Agnus , Paschge victima , Christi fi-gura ; quare perfeclus , mascuius , anni-culus, immaculatus , n , 488. Quaremense primo, a decima mensis, ad quin-tam decimam ; et ex haedis qui in sinis-tra manu sunt , ibid. 489. Reliquarumejus figurarum moralis explicatio , ibid.490, 491. Agnus Christi nomen , quare,ibid. 136.Agricultura , labor, iv, 53, v. 19,

20.Agricultura ab Atheniensibus , siqui-dem ipsis fides est, inventa, i, 164.Agrigentinorum tyrannus Phalaris,

i, 152.Alacritas. Nihil persecutorem ila

superat, ut patientis alacritas , u , 6, 7.Alacritas animi mortuos excitat, qua ra-tione, ibid. 429.

Alacritas, quid? iv, 147, v. 38.Alcinoi mensa deliciis referla , iii ,

9, 10. Alcinoi nemus, iv, 447, v. 141.Alcinoo regi eloquentia placet Ulysses,ibid. 474, v. 212, 213.

AixMyEONEs nihil essent in compara-tione majorum Basilii Magni , n , 396.

Alcmaeonis avaritia , iv, 14, v. 294,etc.Alexander Conslantinopolis episco-

pns, magnus Trinitatis propugnator etpneco, ii , 229. Oratione ad Deum fusa,impielatis ducem Arium oppressit, ibid.Alexandev ille est Constantinopo-

V.tance Kcclesice episcopus, viv sanc-titate insignisj cjui cum accepisset Eu-sebianos ab imperatove Constantinocxtovsisse, ut Avius in Ecclesianirc-cipevetuv , ad avma Sanctorum con-fugiens, Jiisis lacvymis Deurn pveca-tus estj ne lale scandalum patevetuveoaue oranie s hovvenda movte sub-latus est Avius.Alexander Magnus , victo Poro vi-tam dedit , et Indorum regnum ipsi res-tiluit, quare, i, 119.

Alexander, ut Atheniensibusplaceret,liberalior erat atque magnificentior , etpropterea regni sui thealrum Athenasnunquamnon appellabat, iii, 253, 254.Alexandri castitas, iv, 31 , v. 818, etc.Alexandri mansueludo, ibid. 83, v. 270,etc. Alexander vkio perdilus, ibid. 49,v. 91,92.

ALEXANDRijEaliquid doctrinas decerp-sit Gregorius , iv, 197, 198, v. 127,128. Alexandria, levis civitas, malis re-ferta , fervor insanus , Arii mater , ibid.213, v. 576, etc. Alexandria , magnacivitas , commercio opulenta, ibid. 475,v. 228, 229.

Alexandria , doctrinae omnis officinai , 240. Ea in urbe , omnes obscuri etincogniti propter ipsius magnitudinem,ibid. Alexandria Constantinopoli aequa-iis, vti certe statim post eam numerata.,omnibus rebus urbes omnes antecellitii , 7. Nihil tam proprium habet quamacerrimum erga christianam religionemstudium , ibid.Alexandrinus populusorbi univcrsocomparatus, i, 449. Alexandrina Eccle-sia, quibus malisa Palladio duce affecta,ii, 16. Vide Pai.t.adius. Alexandrinae


16/240

INDKX GENERALIS lil ALPHAUKTICUSsedii invaiores, Georgiui, GregoriuiiLucitli, i, 47."., 476 ; n, 14.\m\amhum per sexui el aclalci alque ;ii ics ilivisi , ciitn civitas eorum pu-blico honore aliquem excipil , i , 4.S8.In eos a quibus iojuriam acceperuntacerbiisimi , ibid. 487. Quod posnarumgenus a Georgio Athanasii advenarioexegerint, ibia.

Alexandrinorum erga chrisliauam re-ligionem slndiinn , a volunlatc quidemprincipium ducens, q natura postea con-firmatum, ir, 7. Alexandrinorum crude-litas in Christianos, sub Juliano impe-ratore, i, 147. Temporis licentia iramo-derataabutuntur, ettemplum Deicruoreviclimarum et Chrislianorum implentibid.Alimenta pauperil)iis in unum coac-tis, a Basilio dislributa , n, 427.

Alittes. Cyprianus (Carlhaginensis)in exilio posilus , aliptem fidelibus sepraebet, i, 537. Aliplae virtutis erant,qni, sub Maximi persecutione , Marty-rium non usque ad mortem passi fue-rant , n, 397.

Alius : vox de alienis, sed de iisquorum eadem subslanlia est, usurpata,n, 356.

Allegoria. Iu allegoriis media viatenenda , quaenam, n, 486. Rerum ho-nestarum significationes et species , lur-pitudine vacare debent , ibid. -19. InChrislianorum allegoriis nec exlerua spe-cies indecora est; et quod occullaturadmirandum est , i , 172. Contra in al-legoriis quibus Ethnici deorum suorumflagitia excusare nituntur , ibid. 172,173.Allegorica Dei nomina , SpiritusIgnis, Lux, Charitas, Sapienlia, Justitia,Mens, Verbum, atquesimilia, n, 69.

Aloid.*: sunt Otus et Ephialtes , quosex Neptuno peperit Iphimedia , uxorgigantis Aloei , Terne ac Titanis filii ,ni, 496. Hos nono ipso aetatis anno no-vem cubitis latos et novem ulnis allosfacit Homerus , ibid. Gigantibus contrasuperosbellum parantibus, cum ad illuJaccedere non posset Aloeus senior, misitOtum et Ephialtem , qui Apollinis etDianre telis eonfixi perierunt, anlcquamad puberlalem pervtnirent, ibid.

Aloydac giganles, rr, 24.

Ai.i-iuiii 1 1 m Hebraicum eooital vi-ginti duobui littcrii, n-> concordatDumcrui l.l)i mi ii iii Scriplura , ui , 379 ,v. 19.

Ai.pim.cs, Air.idi.i fluviui, per maredulcis Quem, u, 414.

Mpliaus amiiis permare sabum fluit,el duicem aquara servat, iv, 486, v. 22,elc.Altark aliud est , cujus figur.X' simt

cn quae nunc vtdeolor, n, 42. Huie ai-tabimui, et in eo itcrificium afferemuitaulo iis qua: nunc offei nnliii prsstao-tiui, quaoto veritas umbrae anteceHit,ibid. Altare adversus aUare a lYIaximiCyni('i sectatoribus erectum , ibid. 48.Altaris minislrorum inopia , nniltis decausis sublevanda, ibid. 31. Quasnamistae causa2 3 ibid.

Altaris oblationes nihil aliud sunt ,quam quod nos Missuc nomine intelli-gimus; hoc cst saerificium illud quosacerdos Deo Patri corpui et sanguinemChristi offert , iv, 711. Vull GregoriusMissarum oblationes hoc nobis conferre,ul Christi Nncarnationi , ejusque crucia-libus communicemus , ibid.Alyttana sororis Gregorii filia , a

marito Nicobulo, ut parva, cavillis agiiana virgo, virginitatem professa,proposito firmiter adhreret, ni, 217.Alypium et Aerium hortatur Grego-

rius ut pecuniam Ecclesiae a matre de-functa reliclam exsolvant , rri , 90 , etc.Alypio familiam suam a Palladio vcxa-tam commendat , ibid. 121 , 122 , 123,424. Eidemcommendat Fortunalum dia-conum , ibid. 123, 124. et compresby-terum Lucianum, ibid. Illum cum sororead precationem invitat , ibid. 126, 127.Alypius Simpliciae marilus, ibid. 124.Viduam el pupiilos moriens in cura etsollicitudine versantes relinquit , ibid.123.

AMABrLrs. Eumdem simul et amabi-li


17/240

1N OMNIA OPERA S. GREGORIl TIIEOLOGI.


18/240

10 INDKX f.KNKRAMS ET ALPHABETICUfccoluit, ir, 17.". Amor iiom inimis intcrittstituli ejusdcm sodales , (|uam inlerconaanguineos


19/240

IN OMNIA OPERA S. GREGORII THEOLOGI. 11crificiis se commendat, ibid. 229. Illigratulatur, quod P.trnassum usque advindicandam Nosporii episcopi causam,fuerit profectus, ibid. 248. Remcompleresuscepto longiori itinere, adhortatur,ibid. Amphilochio emptioncm Canotalo-rum fundi redinlegrari jubet in testa-mento Gregorius, ibid. 332, 333. Testa-mento Gregorii subscribit Ampbilochiusvir pius, precibusmorbos depellens frus-tra orat Vilalianum pro filiis, iv, 451,v. 242, etc. Misit iilum Gregorius adDeum cum sancla Thecla, ibid. 483, v.102. Magnanimus fuit veritatis praeco,ibid. v. 103.Ami>hionis lyra erat eloquentia, iv,474, v. 195, 196.Amuletum magnum et pulchrumTri-nitas, ii, 311. Amuleta illa spernenda,cpiibus diabolus in leviores animos irre-pit, ibid.

AnanijE et Saphirae peccatum, iii,455, v. 432,433.

Ananias et Saphira, novi pecuniae fu-res ideo dicli, quod nova haud dubie sitpropriarum rerum subreptio, n, 221.Ananiae et Saphirae, postquam Spirituisancto menliti sunt, horribilis infamiaenota inusta, ibid. 163.

Anarchia, Dci loco, a quibusdam in-troducta, n, 93. Anarchi vox in Scrip-tura non extat, sed ex ea colligitur, ibid.367. Anarchi nomen, cur Deo attribu-tum, ibid. 265.

Anastasia aedicula , nomen a pietatehabcns, quare, n, 387. Supremum valedii-it Gregorius parvae Anastasioe, in quaprimum fides pene exlincta se surrexitibid.

Anastasiae plebs Gregorio charissima,iv, 189, v. 1. Hanc sermonum suorumscholam vehementcr de>iderat, ibid. elc.In ea iides mortua a Gregorio resuscilata,ibid. v. 4, 5. Eam desertam et praedi-catore deslitutam luget Gregorius, ihid.v. 1 , elc. Anaslasiaj templum orlhodoxo-rum, ibid. 230, v. 1079, elc. Anastasiadormienli Gregorio in soinnio exhibetur,ibid. 305, v. l,elc. Unde Anastasiaenomen dellet Gregorius, ibid. 324, v.12, etc.Anathema a Christo pro fratribus esse,ac nonnihil, ut damnatus, perpeti, Gre-gorius non recusat, ir, 353.

Anaxagoras , omnia ih omnibus cssecredidit, u, 412.

Anaxagone cingulum a Juliano Aposla-talaudibus effertur, i, 137.

Anaxagoras librum de difficilibusqmeslionibus edidit, quem Dorum nun-cupavit, putans lore ut ii, qui hunc li-brninlegerent,difficultatibusilligarentur,i,553.Anaxarchi uter a Juliano Apostala

laudalin, i, 134. Patientia coacla potiusac necessaria, quam liberaet voluntaria,ibid.

Anaxarchus, manibus in mortario con-tusis, carnifices Anaxarchi culeum tun-derejubebat, quasi Anaxarchus ipse mi-nime conlunderetur, hoc est philosopliianinia, in, 51, 52; iv, 27, v. 688, etc.564, v. 2,etc.

Anaxarclius philosophus , mortuoAlexandro,apud quem in summo honorefuerat, in Graeeiam rediens,aNicocreonteCyrenarum lyranno interceptus, novo etinaudito supplicii genere cruciatus est,iii. 498.

Anaxarchi philosophi verbum, quicum in pila saxeu, ferreis malleis, juben-te Cypriorum tyranno, contunderetur :Tunde, inquit, Anaxarchi Osti.


20/240

12 INDEX GENKIUf.IS I.T ALPHARETICU8ihitl. An velul ignem malerieB expertemet iocorporeum eoa existimare oporteetfibid.

Aogeli. Nnlluiu estdubium quin \n-geli Deum videant, eumque visuri linthomines, ciini BBternara beetitudinemadipisceatur, rr, 506. Cur spiritw 1jgms vocaii, ibid. 89i Nobis incorporeiani (jnain proxime ad boc accedentefiibid. Purae naturre, ad malum non facilemobUeSf ibid. Quo sensu hoc dictom ,ibid. rjtasumma pulchritudineillustrati,ibid. 90. Varia eorum ministeria, ibid.An spirilus mente prsediti, anquasi i^ni.smateriae et corporis expcrs, ibid. 266.Angeli simplici riatnra prasditi, cnrinbonnrn immobililer defixi, n, 150. Admalum, primitus nonomnino immobiles,sed ;egrc mobiles, ibid. 266. Ad malnm(nalnra) non immobiles, sed tegre mobi-les, ibid. Ad malura a?gre vel nnllo rnodomoveri possnnt, ibid. 355. Ad id proxiineaccednnt nt (natnra) impeccabiles sinl,qnare, ibitl. 30 1.

Angeli post Denm primi : a Spiritnsancto perfectionem et splendorem ha-bent, ri, 355. Angeli, prima post pri-mam, lucida natnra, ibid. 483.Angeli vebelles , per boni fngam

vilium effecerunt, illudque nobis con-traxerunl, ir, 266. Vide Lucifer. "Viliiper boni fugam archilecti , ejusdemquenobis auctores, ibid. 265.Angeli boni. Dignilatis eorum pri-mum illud est quod pacali sint ac dissidiiexperl^s, i, 225. Hoc a sancta Trinilateacceperunt , ut unum sint, quemadmo-dum ab eadem illuminationem accepe-runl, ibid. Puri purissimi Dei cultores,sacerdotium veneraliouc prosequuntur,ibid. 393. P>ap(ismum propter splendo-ris cognalioncm eelebrant, n, 299. Quaralione Deuin vidcant, ibid. 60.

Angeli cum corporea forrna pingun-lur, vesle candidi ac splendidi, n, 5, 6.Quod naluralem ipsorum puritalem de-signal, ihid.

AngeliEcclesirepr;e.^des, ir, 388. Ec-clesiarum praesides et patroni, ibid. 373.Angeli de quibus Joannes in ApocalypsiIoquitur, quinam, ibid.

Angeli, Filii Dei, hominis pro nobisfaeli, gloriam praedicant, i, 36. In ejusnativitatc hymnum dicunt, u, 273.

Vogelorum vila, virgiottaf, ri, 249.Julianui Apostata Angelorum opera ex-tinclus, i, f)7. Mortuo Gdeli optalur utAngelorum cboream speetet, umul iri-pudiel ci cxiilici, ibid. 250 Angelosbo-noi incarnatiooissuae consciofl Dei i iliusbebuerat, ix, 270. Angclo^ Sadducci

. rit, iliul.Angelui (-i natura materiae expers,

prima creelure, it, l '.', i>. 4. Angelo-iiim natura el oCQcia , m , 410, v. 30,elc. ; ,I,kI. 411 , v. 38; ihid. 361 , v.22, etc. Primum locum obtioenl potlDciim, ibid, 362, v. 50, etc. Luminasecunda sunt post Trmitatem, ibid. 410,>>. 19 ; 488 , v. 68 , 69. Sunt lux Dciibid. 351, v. 23, 24. Angcli ibronumDei circumstant laudanles, rrr, 404, v.4, etc; 342, v. 79, SO.

Angcli non perlecli, si cum Deo com-parentur, iv , 148. Angcli splendidi,fbrroa carentes , tirca soliuin Dci vcr-santes, ibid. 360, v. 13, etc. Irnpecca-biles non sunt creali , ibid. 361 , v . 20.Hasret Gregorius pertimescens Angelos((ii i Deo assislunt vitio subjicere, ibid.v. 30, etc. Angelus od vitium dilficilefleclilur, homo facile, ibid. 362, v. 54.Angeli, conjugii expertes , ibid. 410,v. 14 et v. 35. Illorum cibus , iv , 25,v. 623 , etc. Angelorum natura populisdeclaranda, ibid. 272, v. 312.

Angelus bonus , sit comes in via, iii,407, v. 20, etc. Angelus bonus , duxvitae, iv, 187, v. 5, etc.

Angelus lapsus homines suum in pec-catum conatur involvere , iii , 362 , v.56, etc. Cecidit cum multis quos impro-hos esse docuit, ibid. v. 69. Invidet piosummi regis choro , ibid. 363 , v. 71.Angelo malo c;uJente nil dclractum an-gelicoe gratice , ibid. 571 , v. 1, 2. An-geli mulieribus commixli, Graecuin fig-mentum, iii, 457, v. 491, etc.Anguis frigidus,calore solutus, sinumrecipientem vulnerat, iv, 419, v. 138.

Angtjifes. Vidc Gigantes.Anicetis, Afer quidam, nicliorem se

lota exhibens Graeeia , quae ab ^ginetisde redimendo Plalone nullatenus labo-rabat e Sicilia redeunte et ad JEginaminsulam applilso ad quamaccedere Alhc-niensibus capitale crat, et maximumvilaa discrimen adeunle , hunc philoso-


21/240

1N OMNIA OPERA S. GREGOHII THEOLOGI. 13phuin alque ipsius fainam el doctrinamviginlia triginta minis coemit, iv, 698.Anima ex Deo est , atque divina , su-penweque divinilalis particeps , i , 31.Ad cam properat, tametsi viliori interimac deteriori astricta sit, ibid. Anima adDei imaginem creata , ibid. 266. Dei etsuperorum imitatione, eaque sola , no-bilitalcm suam sarlam tectamque tueripotest , ibid.Anima veritatis dogmatibus imbuta,apud Deum ampla est et magnifica , n,372. Anima beata et iminortalis estatque immortahbus vel suppliciis vellaudibus ob vilium aut virtutem afiicie-lur, i, 38. Anima etsi principium babuilfmem non est habitura , n, 104.Anima. Multie et inextricabiles deanima , ejusque cum corpore conjunc-tione qiuestiones, n, 190, 191. Quonammodo corpori conjuncta sit nescimus, i,313. Cur corpori conjuncta , primacausa , ibid. 31. secuuda , ibid. 32.Anima hoc est corpori quod Deus animae,ibid. Anima firma et aurea , recensquead pietatem compacta, muro a?reo inuo-vato comparata , n , 471. Anima juxtaallegoriie leges, venter nominala, r, 383.Quanlo anima corpus antecellit , tantopnestantius est eam purgarc quam cor-pus, n, 257, 258.

Animae interventu carni junclus cstDeus, quare, i, 35. Aninu-e pulchritudo,quanti facienda , n , 36. Animae et cor-poris bellum quam varium et aerumna-bile, i, 313. Qua sapientia , et quo Deiarcano anima corpori conjuncta sit, ethujus bcili lege constricla, ibid. Animaeintegritas multis anliqua3 legis praceptissignificata , i , 72. Animoe cibus quis,ibid. 383. Animai mors peccatum , u,258.

Aniime stalus post mortem. AnimaDeo chara , posleaquam hinc exccsserit,protinus bonum quod eam manet , con-templalur, i, 254. Recondilam bealitu-dinem qualem jam nunc per simulacrumagnoscimus,perci'pit,^/. 63, elc.Auima non slalim vires suas exserit, sed


22/240

n INDEX GISNERALIS El fcLl'IiAllEU< ompai alur libicini mo lo exilibu - tibmodo grandioribu < uleuli , 1 1 1 , 81v. 91 1 etc. Aiiinia interrogalur quas,el Ulldc , < I i|iia :iain mI, i v, \ y n. 63,etc, Aiiiina cadaverifera , il>i>. 84,etc.

si caele&jia esl apioia , uode orta ? Anflatus l)i'i esl ? iv, 43 1 v. 75| elc. Sinoii cx Deoorta, quasorjgo ?ibid. v. s.">,ctc. Animae niliil aoteponendum, ixx,117. Animae el corporia ratio populiiexponenda , iv, 272, v. 305 Animaeregere datum, ibid. 881 , v. 9. Trigaecomparatur, tribusequis tractas, ntismus omnium Dci beneficiorumpraeclarissimum est, ct praestanlissimum,ii, 298. Quo fine institutus, ibid. 301.Varia baptismorum genera ; MoysisJoannis, Christi, Martyrum, poenilenliae,ibid. 287. Baptismus lgnis neterni, quidefficiat, ibid. 292, 293.

Baptisma Christi , myslorium excel-sum, ti, 276. Qua ratione celebrandum,ibid. 287, 293. Qiuenam vitae christianae

documenta contineat, ibid. 287. Omniumejus circumstanliaruin explicatio, ibid.288.

Baptismus lcgalibus sacramenlis longepraestantior, n , 305. Illius figura eratquodammodo circumcisio, ibid. 324. Curaqua et spirilu constet, ibid. 302. Unusest : illius particeps non est , qui Spiri-lum sanctum non honorat, ibid. 210,21 1. In nomine creati et conservi datus,Spiritui sancto injuriam infert, ibid. 211.Tum plenus et perfeclus est, cum in no-minc Palris et Filii et Spirilus sancliconfertur, ibid. Virlus ejus Ariana liae-resi e mediosublata, ibid.

JBaptismus omniaetati, sexui,et ordiniutilisacnecessarius, ir, 310, 3H.Maxi-ma benignitatis Dei celerilale, volenticoncedilur, ibid. 323. Qui rile illumsuscipit, multipliciter beatus, ibid. 324.Infanli, si quod pcriculum urgeat, slatimadministrandus, quare, ibid. Si absit pe-riculum, tertius circiter annus expeclan-dus, quarc, ibid. 325. Inter baptismumet mortem, temporis aliquid intercedat,ibid. 306, 307. Ad baptismum fcstina-tione properandum, ut Petrus et Joannesad Christi sepulcrtim properarunt, ibid.320.

Baptismus non differendus; idqueniultis probatur argumentis, n, 305. Utmiserum est, ctim manna transierit, ci-bum quaerere, ita et baptismi gratiamoccasionc baplismi negiecla, ibid. 319.Eorum qui baptismum differunt excusa-tioncs refelluntur, ibid. 309. Quam in-cauta eorum caulio! ibid. 310. Excusa-lioncs a solemnilatum deleclu, ibid. 318.Refcllunttir, ibid. 319. Alia excusatio,ex parentum et charorum absentia, ibid.320. Refellitur, ibid. Item alia ex mi-nistrorum delectu, ibid. 321. Alia excu-salio, ab aetale qua Christus baplizalusest, ibid. 325. Refellitur, ibid. Arcanumconsilium eorum qui baptismum diffe-runt, ibid. 314. Ul nempe voluptatibusinterim indulgeant, ibid. Parabola deoperariis non eadem hora vocatis abutun-tur, ibid. Catcchumcnus ante baplismiimse enmndet, ibid. 326. Baptizantis pro-ponitur ut peccata publice confitcantur,quare, ibid. 322, 323. Exorcismus inbaptismo adhibetur, ibid. 323. Lydiuslapis est ad qucni exploratur, qiiam sin-


34/240

INDEX r.KNERAMS ET ALPHABKTTCUS0cero quisque anirao ad baptismum acce-(i,i i, md.

Baptismus condiliooura inaequalitatemtollil, ir, 323. V;ilnliiiii e-.l in pericilliflauxilium, ibid. 309. Magnum in vita,etin morlit articulo Bolatium, ibid. Quaevirtua ejus, et quam mulliplex, #/V/. 298,329. Vario ejufl nomina: donum, gra-tia , unctio , illuminatio, indumentum,lavacrum, sigillum, ibid. 298, 299 Ex-plicantur, ibid. Baptigmus, ul vitae cur-sum ineuntibus signaculum est, ita iis quiadultiori setate sunt, gratia eliam est, col-lapseeque imaginis erectio, ibid. 301

Baptismus, quot et quanta in nobisoperari debeat, ix, 328, 329. Et si cul-pam omnem dclet, non tamen a satisfac-tione ])ro injuriis debita eximit, ihid. 328.Baptismalis purgatio omnibus communis,ibid. 303. Perdita, difficile recuperatur,ibid. BaplismuBjSecundse ac purioris vitaepactum cum Deo inilum , ibid. 302.Qunrn periculose pactum illud violalur,ibid. Cicalrix ea violatione refrieata ,obduei quidem potest, sed nonnisi mul-tis cum gemitibus el lacrymis aegre tan-dem obducitur, ibid. 302, 303.

Baptismi gratia. Quemadmodum nosprimum creavit Deus, ila crealos bap-lismi gratia instauravit ac refmxit, n,302, 303. Hnec baptismi gratia et facul-tas est % ut cujusque hominis peccalumpurget, easque obstructiones vel maculas,quae vitio contrahunlur, prorsus abster-gat, ibid. 302. Nulli labori parcendumquo bnptismi gralia percipiatur, ibid.323. Paptismi gralia multorum manda-torum nos admonet : quorum, ibid. 327.Sollicite servanda, ibid. 329, 331. Ora-tionibus ac bonis operibus impetranda,et couservanda, ibid. 327. Haec bonaopera, quamam, ibid.

Baptisma Cbristi signum nostrae pur-gationis, iv, 152, v. 200.

Baptisma, quid?iv, 154, -y.226, etc.;155,7;. 237. In baplismo trina deitasfulgentem reproducit hominem, ni, 34G,v. 46. Duplex baptisma, spiritus et san-guinis, ibid. 373, v. 78, 79; iv, 153,v. 226, etc. ; 455, v. 340; 464, v.200. Ut communis aer, et communisterra, ita commune mortalibus salutife-rum baptisma, iii, 374, v. 97, etc.

Baptismi communicationea) timcnt mnli,14, v. 7.', 7i;.

Baptiimi desiderium ad obtinendamviin baptismi non luffieit, u, :iis>. Bap-lisiin \ . i ( .i icin, quidquid inter ministi '>intersit, ibid. 8M. Wodo eadfoi fide informentur, ibid. Ministri baplismi tigillis

,iii dWertae quidem matei ise, u >\ eam-dem imaginemimprimentibufl oomparati,ibidi 828. Al> ii-. quofl initiaverunt, ndmentara exeipiebantur, ibid. 381. Baplisrni ca:remoniae, quid prflBfllgnent, ibid*341,841.

Paiuia olim apprebensa, ut aliqna pe-teretur gratia, iv, 312, v. 65, 0(j; 455,v. 340; 460, v. 100.Barbari a Juliano victi, i, 184. Par-bari (Gothi) bello Ilomanos Incessuntir, 198. Tnraciam populantur, a Deocollccli, in pcenam solutae per HoiiianosTrinitati.s, ibid. Barbarica incursio ani-mas subverlens, quid, ibid. 234.Baknabas, si quid auxilii Paulo de-

certanti tulit, Paulo habenda est gratiaqui illuni elegit, ac certaminis sociumadhibuit , n , 424. Barnab.x- dictum deigne, sarmentilios homines, et inDivini-tatem coutumeliosos absumente (ex de-perdito cjuodam cjus scripto), ibid.Bahtim^us csecus videt lumen , nr,389, v. 14, 15.

Basiliscus impietatis, a Juliano im-peratore dudum conceptus, et oblata oc-casione subilo profusus, i, 491 . Basiliscusimpietalis, in ha:reticorum operibus la-tens, a Catholicis, Deo dante, in mediurnproferendus, et quidem mortuus ac motucarens, ibid. 524.

Basilius, Basilii Magni pater , a filiosolo prohibitus ne primas obtineret, n,401. Communis virtutismagisterinPontopropositus, ibid. 404.

Basilius Magnus (S.), paterno et ma-terno genere elarissimus , n , 396. Ba-silio , paterni et materni generis decus ,pietas fuit, ibid. 397. Avi illius ita com-parati, ut omnia pro Christo pateren-tur , ibid. 398. Iu fuga persecutionis,magnam rerum omnium penuriam sus-tiuent, ibid. 398, 399. Suaves quasdamepulas exoptant, fusisque ad Deum pre-cibusimpelrant quae eorum oratio, ibid.Quam promple et mirahiliter exaudita,ibid. 399. Cervi sesc ultro in obsonium


35/240

IN OMNIA OPERA S. GREGORII TIIEOLOGI. 27offerunt, ihid. 400. Gregorii in eos quihistoriae lideni abrogant animadvcrsio,ibid. 398. Basilius majoribus suis laudiscumulum ex se adjicit, ibid. 401. Pa-rentum illius quale conjugium, et quantain liberis lelicitas, ibid.

Basilius , sub magno palre adolescenseruditur, ir, 404. Liberalcs artes edo-cetur, et per puerilesdisciplinas ad fulu-ram perfectionem ducitur, ibid. Palremaffeclatur, nec a summis illius virtutibuslonge distat, ibid. 405.

Basilius Caesaream studiorum causacontendit, ir, 405. Caesaream Palaestinaean Cappadociae? ibid. Sacerdos Cbris-tianis ibi fuit, etiam ante initium sacer-dotium ,'ibid. 406. Eloquentiae sludiumaccessionis dunlaxat ipsi rationem ha-buit , ibid. Caesarea Byzantium , indeAthenas mitlitur, ibid. 407. Mirificamultorum spe expectatus, ibid.

Basilius Athenas adveniens, ab Atticaergajuvenes lege solntus, n , 409. At-tica lcx, quaenam , ibid. Armeniis obeam rem invidiosus , et contentiosis eo-rum argutiis appelitus, victoriam repor-tat, ibid. 410. In quibusdam disciplinisnullus ei comparandus : quod per partesdeclaratur, ibid. 415. Quousque astro-nomiam , geometriam , arilbmeticam etmedicinam didicerit, ibid. 416.

Basilius et Gregorius ex eodem patriaefonte in diversasregiones dissecti, rursusAthenas coeunt , n , 407. Mutuo dein-ceps amore sauciantur , ibid. 409, 410.Basilius Athenas spe sua inferiores videnscontristatur, ibid. 410, 411. Maximamceroris parte a Gregorio levatus , arc-tioribus quatn anlea vinculis ei adjun-gitur , ibid. Uterque duas tantum viascognoscunt, quarum nna ad aedes sacras,altera ad professores ducit, ibid. 413.Chrislianos esse et nominati omnibusrebus , praestantius habent , ibid. Urbissuperslitionibus non implicantur , ibid.Hoc inter sodales eraut quod fluviusiluens dulcis per mare , ibid. 413, 414.

Basilius et Gregorius , praeclarissimisodalilii praeceplores , ir, 414. Per to-tam Graeciam celebres, ibid. Oreste etPylade celebriores, ibid. 415. Trisle acmiserum spectaculum, cnm Athenis pro-lecturi sunt , et domum reversuri , ibid.416. Ut obslitere sodales et magistri

ibid. 416, 417. Gregorius solus rema-nere coactus , diu miser esse non susti-net : cquum homericum imitatur , et,ruptis vinculis, ad sodalem impelu fer-tur, ibid. 417. Ulerque domum reversi,cum nonnihil scenoe dedissent, sui jurisefficiuntur, ibid. Basilius a Caesariensicivitate retinetur, Gregorium pietas ergaparentes ab eo abstractum tetiet , ibid.417, 418. Basilius, Csesareae aliquandiuretentus, postea necessarias peregrina-tiones suscipit , ibid. Basilius et Grego-rius , duplicis in Julianum invectivaeauclores, i, 210.

Basilins in presbyterorum ordinemascriptus, n, 418. non subito, sed spi-ritualis progressionis lege , ibid. 419.Nazaraeorum Chrislianorum princepsmaxima apud omnes veneratione fuit,ibid. 420. Presbyterio initiatus , epi-scopo suo fit invisus , ibid. Vide Euse-bius.

Basilius, cum exorta ob illatas sibiinjurias dissidia componere non possetitl Pontum profugit, n, 421. Pietalisgymnasia ibi conslitula moderatur ; as-cetica scribit, ibid. Secessio ejus admi-rabilis; redilus vero praestantior , ibid.422. Audito belli nuntio, quod ArianiCaesariensibusinferre proponebant, Cae-sareamredit, ibid. 423. Aciem instruitoffendicula in medio posita submovet,ibid. 424. Qualem se gerat erga Euse-bium, ibid. Ejus dicendi libertas apudpracsides , ibid. 425. Judicia pro legehabita ; libri ascelici ; lilurgia , ibid.425, 426.

Basilius in publica fame , horrea di-vitum verbo et cohortationibus aperitn, 427. Pauperibus in unum coactis,alimenta ipse distribuit, ibid. SecundusJoseph , ibid. 428. Sermone etiam ani-mas pascit , ibid. Alioqui pauperrimuset egentissimus, ibid. Eusebiovila functo,in episcopalem thronum evehitur , ibid.Non tamen citra laborem ac cilra invi-diam , ibid. Viri pietate clari ad eumungendum ab externis regionibus accili,ibid. 429. El cum eis Gregorius Theo-logi pater. Vide Gregorius senior.

Basilius Caesareae episcopus , qualemin hoc munere se gerat, i , 282. Quibusnominibus a Theologo nppellalus, ibid.396. In summo positusnon virlute cres-


36/240

2 INDKX GENKRAMS ET ALPIIARETICUS< it , led majore virtutis operatione ful-get, n, 430. Erga Gregorium ita legeril , nt soliui honesli sectatoreoipnebeat, ibid. 431. Quoniam id pacto,ibid. 430. Se dissidentes sihi conciliat,ibid. 431. I ' omneiei ultro ccsserunt,ibid. Orbem universum pacare aggredi-iur , ibid. 432. Publicis Eccleiioe cala-mitatibus vehementer affeclus erat, ibid.433. Piam doclriuam lilteris consignatibid. Hserelicos , alios quidem arrniilinguae cominus oontundil , alios sagitiisex atraniento confectil ferit, ibid. Lcga-tioncs pro pace mittit, ibid. 434.

Basilicus veritatis igniculus , et soluspost primam Valcntis persecutionem(in A.sia) snpersles, n , 436. Pro fideeatholica cum Modesto pnefecto decer-tat, ibid. 437. Yictor ab eodem prae-feclo rcnuntiatur, ibid. 439- Quatenusoptimates impcrii , socios in religionchabere amplum et honorificum ducit,ibid. 438. Cur bonorum proscriptionemnon timeat , et cxilium non agnoscat,ibid. Cur morlem beneficii loco sibifuturam dicat , ibid. Qualis Epiphania)die, ac inter sacrificii solemnia, irape-ralori visus est, ibid. 440. Altera die ,imperatorem Dei voce alloquens , audi-lus , ibid. 441. Exilio in eum decreto,plnudunl hostes, pii lugenl; Deus inhi-bita seriptoris manu decrelum resceudit,ibid. iEgrotante imperatoris filio ac-ccrsitur , ibid. 442. Ad ejus adventumlevior fit morbus : cur non oninino ex-pulsus , ibid.

Basilius domum alendis pauperibus etfovendis aegrotis oedificat , n, 450, 451.Leprosos ut fralres osculalur , et am-pleclitur, ibid. 452. Viduam , quoe adsacram mensam confugerat , omni curatuetur, ibid. 443. Ab Eusebio praefectopetitam retinet ; proptcrea contumcliisab eo vexalus, ibid. Causam dicere jus-sus , ibid. 444. Minis interpellatusibid. Tumultus inde exorti descriplio,ibid. Piaefectus ex vexatore supplex , perBasilium a periculo vindicatur, ibid. 445.

Basilius pluribus episcopis invisus , n,445, 446. Principia simultalum ; dis-scnsio in fidci causa ; dolor ex ejus elec-tione; Basilii gloria, ibid. 446. Cappa-docia duas in provincias divisa , vetcriconsuetudini , quoad ordinem ecclesias-

ticiim , inhcerel , ibid. Nova melropoliiepiscopui , parceciai (dioBoetei) novapro\ iDcioesibi vindical : noala hincexoi ta,ibid. Baiiliui disiidium illud , oovorumepiscopatuum erectione, i;i incremcn-tiim Eccleiia converlit, ihid. 447. Gre-gorium Sasimorum eniscopum ordinatibid. Sprctii oimirum amicitiae officiii,ubi Deum anteponi oportebat, ibid. 44".Gregorium oon maiione inducil , aedcogit, ui ie Saiimorum episcoporum or-dinari patialur, i, 1W~1. Grcgorii adeum, hac de rc, lermones, ibid. Basilius,lioc in negotio, ipiritum amiciliffi poat-liaberc non sustinuit ; dod pauui esttalenlum in terra defossum tatere , ibid.286. Aliaejusdem argumenti, ibid.

Basilius Spiritum sanclum Deum ap-pellare differt , n , 457. Quod nempehaeielici vocem illam arripere sludeantut, eo expulso , omnia populentur , ibid.Ab amicis contendit ne hoc suo consihooffendantur, quibus argumentis, ibid.458. Interea ba^reticos aliisvocibusaequeidoneis comprimit, ibid. 457. Meliusquam quivis alii, Spiritum sanctum DeumagDOScebal ; idque variis argumentis de-claralur , ibid. 458. Ejus hac dc re im-precalio , ibid. Dispensationc sibi reser-vata, loquendi libertatem Gregorio com-mittit, ibid. Haec agendi ratio ah aliisculpata ; scd magno Alhanasio probala,ibid. 458. Ejus de Divinitate sciiptaquo animo expendi oporteat, ibid.

Dasilius ct Gregorius Juliani Apostataiconatuum adversarii ; poslremi quoquead persecutionem reservati, i, 210.Basilius fere morluus et exanimis ,sermone robustior fit, ut cum pietatis

verbis ahscedat , n, 466. Fidelisstmisdiscipulis manus imponit ne sacrariofraudentur, ibid. Sacrarium, quid, ibid.467. Ca3sariensium quis animus dum ex-tremos spiritus duceret , ibid. Extremaejus verba ct mors , ibid. Funcris ejuselegans et magnifica descriptio , ibid.Nunc in coelis est, sacrificia pro nobisoflerens, ibid. 468. Gregorius ab co pervisiones noclurnas officii sui admonelur,ibid. Eum invocat, omnibusque tumcivilatis, lum Ecclesiae ordinibus, excm-plum , patronum et intercessorem pro-ponit, ibid. 469.

Oratio funehris in laudem Basilii


37/240

1N 031NIA OPERA S. GREGOIUl TIIEOLOGI. 29Magni Caesareoe in Cappadocia cpiscopin, 389. Ejus enconiium , quam arduumopus , ibid. 39 i. Cur a Gregorio sus-ceplum et serius quam tempus postula-bat, ibid. 495.Basilii eximise dotes , u , 415. Nihilunquam aliud quam piam orbique uni-verso salutarem doctrinam spiravit ,ibid. 395. Corporeis dotibus nullo in-ferior antequam philosophia carnem do-masset, ibid. 402. Omnes alios tantumdicendi facultate superavit , quanlumnos brutorum naturam superamus, ibid.454. Doctrina sua omnes orbis partesinler se eonciliavit , ibid. Omnia quaespirilns sunt, perscrutalus est, ibid. Solicomparatus, ibid. 455. Ei pulchritudovirtus fuit ; inagnitudo , theologia ; cur-sus, quotidiani ad Deum ascensus ; po-tentia , doctrime semen ae distributio,ibid. Lucubrationes et volumina ejus,una et maxima omnium ordinum oblec-tatio, ibid. De singulis ejus opusculis,Gregorii sentenlia, ibid.

Basilius cum prcestantissimis tum Ve-teris, tum Novi Testamenli viris com-paratur, n, 459. Nomina eorum : Adam,Enos , Enoch , Noe , Abraham , Isaac ,Jacob, ibid. 460. Joseph, Job, Moyses,Aaron , ibid. 461. Josue , Samuel , Da-vid, Salomon, ibid. 463. Elias, trespueri, Jonas, Daniel, Machabsei, Joan-nes Baptista , ibid. 464. Petrus et Pau-lus, Joannes el Jacobus , Stephanusibid. 465. Basilius omnibus nostrae rae-moriae hominibus palmam preeripuitibid.

Basilius de fastu et supercilio accu-salur , et ab iis qui sine regula suntregulte admovetur , n , 452. Censoresiili morum firmilati et innocentiae fastusnomen imponunt, ibid. 453. Non lepi-dus quisquam , et facetus aut circumfo-raneus erat ; ob hoc laude potius quamreprehensione dignior , saltem apudmente prseditos , ibid. Nemo tamen inccetibus eo jucundior, in narrando festi-vior, in jocando argutior, in objurgandolenior, ibid. 453, 454.

Basilius pauper fuit , non Cratetismore ; sed ab omni glorioe cupiditate etluxu , ii , 448 , 449. Nemo virginitatemmajori in pretio habuit, ibid. 450. Vir-ginibus ccenobia extruxit, et leges po-

suit, ibid. Eremilicum viUe genus cumceenobitico permiscuit , qua ratione ,ibid.

Basilii habitum et eorporeos defectus,multi ad nominis elaritalem parandamimitari student, n, 465. Multos Basi-lios specie tenus viderc lieebat : sedlongius ab eo distanles quam quanlumaccedere cupiebant, ibid. 466. Qu,e-dam ejus dicta vel facla , monimentiloco referre , maximi habebatur , ibid.Ipse Gregorius hoc nomine saepc glo-riatus est, ibid.

Basilius et Gregorius Nyssenus fralres,Moysi; et Aaroni comparantur , quare ,i, 290.

Basilius Caesariensis episcopus , arclacum Gregorio amicitia conjunctus, iv ,201, v. 225, etc. Ejus ab Athenis dis-cessus, ibid. v. 242 , etc. In desertumPonti secedit , ibid. 205, v. 353, elc. ;436, -v. 295.

Basilius ad conventus ab Eusebio Ca>sariensi non vocatur , m, 28 , 29. Vo-candurn illum ostendit Gregorius , ibid.29, 30. Monetur a Gregorio quatcnusEusebium Caesariensem, deprecatric.es etevocatrices lilteras jamjam missurum ,antevertat vel veniens , vel scribens ,ibid. 33. Beseleeli comparatur, ibid.

Basilius coena cum oleribus excipien-dus, iii, 42. Hunc minus coactum etcircumspectum objurgat, ibid. 61. Illumincrepat, quod se ad metropolitanamurbem, ficta infirmitate , vocasset, cumde creando episcopo ageretur , ibid.Multos fletus a Gregorii oculis hac simu-latione elicit, ibid. Hunc hortatur, qua-tenus intermedios tumultus, et pravassuspiciones fugiat, ibid. 61, 62.

Basilium, nomine patris , ad Coesa-riensem episcopatum promovendum cu-rat Gregorius, iii, 62, 63 , 64. Basiliusomnibus anteferendus , utpote vita etsermone probatus , et sic contra haereli-corum pruritum stare potens , ibid.Ejusdem commendatio ad Eusebium Sa-mosatensem directa, ibid. 64 , 65 , 66.Eleclionem Basilii iterum urget , scri-bens ad episcopos , nomine patris , Gre-gorius, ibid. 66.

Basilio in episcopatum Caesariensemeleclo gratulalur Gregorius, m, 70. Adeum non statim advolat propter obtrec-


38/240

INJ>KX GENEKALIS EX AJ.J'JJAi;i/j i-30talorum liogua , ibid. Basiiio , propterinvidiam , a lophitlica quadam curio itate negotia exhibentur, ibid.1%. Ailfu-turum le promiltil Gregoriui , ul illialiquid consiiii impertiat| et utilitatemij>M' capiat , ibid.

Basihum Gregoriui acriter insectatur,propteroblatumSasimorumepiicopaturo,ni, 73, 74. Plebis ob hanc causam ioBasilium sermocioationes, ibid. ~i'i. Ei-dem Gregbrius exprobrat omnia ad suiipsius gloriam trabere, ibid. 75. Huncpropter episcoporum molitiones ilerumarguit, ibid. 75, 70. Eumdem accusat,quasi ostentationis gloriaeque nimio slu-dio teneretur,velut metropolilanus, ibid.77 . Aliac ejusdem eadem de re querimo-niae, iv, 206, v. 386, etc.

Basilius ut in lide parum forlis accu-salus, ni, 85. Insimulatus quasi deSpi-rilussanclidivinilaleparumcatholicescn-tirel et loquerelur, ibid. 86, 87. A Gre-gorio vindicalur, ibid. Basiliurn propterepistolas meerore affeclum hniro tenlatGregorius, ibid. 88. Illum invisere noupolest Gregorius, propter morbo labo-ranlem inatrem, ibid. 89. De Basiliimorte scribit Gregorius, ibid. 109, 110.Basilius per totum vitas curriculum hocunum meditatus fuerat, ut praesens foretad Dominum, ibid. Basilii morte, de-lonsa et spoliata Ecclesia, ibid. 110. Ba-silii laus, ibid. 72, 73, 84, 86, 87, 88;iv,20i,v.22i,etc. ; 436, v. 295, etc;556, v. 1, etc Basilius solus pene veri-tatis igniculus, ac vitalis facultas, iii,87. Altcr post magnum Aaronem, mor-tales cum immortali orans conjungit, iv,436, 437, v. 30J, etc. Nuntius verita-lis oculus Christianoruin, Ponli et Cap-padocum decus, ibid. 556, v. 21,etc.Christi magna gloria, columen sacerdo-tum, defensor veritatis, ibid. 557, v.33, 34. Tonitruum erat ejus oratio, ful-gur autem vita, ibid. v. 40. Octo aunispii populi habenas tenuit, ibid. v. 45.Basilismus Gregorio exprobratur,sicut aliis Philippismus, iii, 76, 77.

Basilissa Xolorum alumna, cumEus-chio et Nonna sepulta, iv, 558, v. 1,etc Georgii Germana corpore et mente,ibid. v. 3, 4.

Bassus, Christo amicus, lalronum manuextra patriam opprimitur, iv, 552, 553,

V. 1 , etc. Cappadocibui ma.gnuui relin-quil uomi o, quod t elebi at l i ius,ibid. i'. .5, i ic. Cai leriura filium, velutAbrabam, suicipit, ibid. Vt 1, 2.

Bbai .. [n bealam Ethnicorun: j iquid iit ;i|)ii'l Gregorium, i, Il'.i aj rj i iji. i ,t \ iia beata, iv, l .v*, v.

257. Beatitudo, juita Aristotelem, estanimae actio lecundum virlutem, iii,51.Sordide autem et abjecte bonorum abun-dantiam adjunxit, ibid. Probaoda mi-:x ci:nj;iuijs i:i ammjaukticusBeseleel, arlifexa Deo rocatui, spirilu

> j > irabatur, et aol accipiebatur ad certuminoduni, ibid. Delicm el opibui pollens,ibul. Habens caupones etquidqiud turpeet improbum urbei ferunt, ibia.

CjEsarea (Pakeslinuj an Capp;


43/240

IN OMNIA OPEKA S. GHEGORII TUEOLOGI. 35et honores et commcmorationes spon-det, ibitl. 250.

Oratio ad Caesarii parenles consola-toria , i, 250. Prima consolationis ratioex humanae vitae brevitate, ibid. 250,251. secunda , ex malis quibus Caesariusereptus est,ibid. 252. tertia , si quaibona Caesarius amisit, malorum quae illisadmixta sunt expers est , ibid. 253.quarta, ex bealitudine quae justorumanimas et eorum corpora manet , ibid.254. quinta , ex spe renovationis totiusmundi, in qua Caesarium non jam pere-grinantem , sed clarum , illustrem et ex-celsum videbunt, ibid. 255. Gravis adauditores exhortalio , ibid. 255, 256.Precatio ad Deum pro anima Caesariiibid. 257, 258.CESARrus Gregorii frater. Hunc Ju-liani aulae addictum Gregorius exagitatiii, 12. Quam grave detrimentum illihic demoranti imminebat , ibid. 14.Nicaeae terrae motum evadit , iv, 167.

Caesarius motuum horribilium effugitminas funestas, quando Nicaeae urbs soloaequata fuit , iv, 519 ; x, 1 , 2. Illi interhas ruinas quasi miraculose salvo gratu-latur Gregorius , iii , 34. Cajsarius mo-ritur, iv, 206, v. 368, etc. Caesariusmoritur primus ex Gregorii proximisibid. 422 , v. 1 . Caesarius morbo vitaerapitur, iv, 519, v. 3, 4. Caesarius mori-tur inBithynia,#*V/. Caesariuscum matredefunctus tumulatur, ibid. 422, t\ 3, 4.

Caesarii de morte queritur Gregoriusiii , 121. Post ejus mortem hostes im-petum faciunt in ejus facultates, iii, 45,46 ; iv, 167, v. 183, etc. ; 206 , v. 371,etc. Sophronio Caesarii defuncti res com-mendantur , in , 45, 46. Caesarii morscuras Gregorii auget , iv, 166 , v. 165,etc.

Caesarius pecuniam perdiderat partimin terrae motu Nicaeae , partim a latroni-bus, iv, 167, v. 172, etc.Caesarius Gregorium fratrem , ut pa-trem colebat , iv, 168, 169, v. 217,etc. Non deflet Gregorius ejus direptabona , quae communia cum pauperibushabere cupiebat , sed animam suam su-per omnia deflet, ibid. 169, v. 221, etc.Caesarii mortui laudes , ni, 45, 46 ; iv,167, 516, 517, 518, 519, 520, 521.

Caesarius geometria, logica, gramma-

tica, medicina, rhetorica ct eleemosynisinclaruit , iv , 167 , v. 177, etc. ; 518,v. 1, 2, etc. Caesario extincto, dolorecorrepta est imperatoris aula, et Cappa-doces cecidere animis , ibid. 520 , v. 12. A Martyribus ut Ciesarius suscipialurin tumulo orat Gregorius, ibid. 521 ,v. 1, 2, etc. Ipsum invocat, ibid. 167,v. 177, etc.

Caesarius Constantinopolis olim prae-fectus. Huic Gregorius consobrinos suosHelladium et Eulaliurn, injusta pro prae-dio patientes, commendat, iii, 25.

Cajn nequam, iii, 427, v. 448. Cainet Abel ex uno generis principe prodie-runt, ibid. 429, v. 492.

Cain ad inferendam fratri necem in-vidia impulsus , n, 232. De Cain septiessupplicium sumitur , hoc est fraternaecaedis ab eo paenae repetuntur, ibid. 348.

Caiphas detestabilis, iii, 428, v. 486.Calais pravus pictor , iv, 287, v.

744.Calamitas secundis rebus magis est

expetenda , iii , 35. Calamitates proChristo susceptae laboresque pro veritateexhausti beatum efficiunt, ibid. 98. Ca-lamitates piis et impiis communes , iv,108, v. 278, etc. Calamitates multaspasso, multa cognoscere contingit , ibid.194, v. 18, 19. Calamitatibus afflictisibi meliora non promittunt, ibid. 167,v. 167, 168.

Calamitates piorum infirmos offen-dunt , quasi nullum pietatis praemiumhabeant, et fortuita sit hujus mundicompages, nec res humanas Deus regativ, 387, v. 95, etc. Calamitates homi-num variae, ibid. 442, v. 24, etc. Cala-mitatum nemo expers, ibid. 442, v. 40,etc.

Calamitas iis qui ea afficiuntur com-modo saepe atque utilitati est , i , 200.Reges quoque humiles et abjectos red-dit, ii, 442. Calamitatis publicae causa,in peccata populorum conjicienda , i377. Calamitate Deus alios castigat, alioserudit, ibid. 370. Quanta infelicitasejusqui non calamitale melior evadit , ibid.371. Calamitatern misericordia sistitibid. 387. In calamitate publica , quidpopulo , quid sacerdotibus egendum ,ibid. 373, 374. Calamitatum origo quae-nam, ibicl. 280.


44/240

36 INDEX GENERA.LIS B1 h i.imi \ U. j lCUSCalcbamkmta lolvere quid sit, n,

494.Calgulorum prsestigioB a Julianoad-hibitee, c, 194. Calculoruni inventoreiEubasi , ibiil. l (>'*, 184. Calculorum in-versk) , b quibus, et quandonam fiat,/,/V/. 501 , 502.

Cai.ki; ad explorandum terram pro-missam depulatur, iv, 222, v. k:h, etc.

Calix, I t i calamitate publica doceatpastor quomodo ira quaa appellatur ca-lix in manu J)oniini , et calix ruinas quiebibitur, peccatis proporiione respon-deat, i, 364.

Caluimachus poeta, m , 314, 310.Callimachus pravtlS pictor , iv , 287 ,u. 744.

Cai.umnia est accusatio clandestina,iv, 149, v. 105. A calumniiscavcndum,iii, 245, 246. Vulgi hominum lingiuesimpliciorihus quibusque cclerrime ca-lumniam struunt, ibid. 61.

Cai.vus cum ariele obversa frontecongredi non debet , iii, 257.Camelum acu admitii, natura im-possibile, Dco volenli possibile, ii, 123,124.

Can/e nuptiarum miraculum , iii ,391, e. 3, 4.Cancer , auimal, organum et sidustres cancri , etsi connumerentuf , nonejusdem substantiae sunt, n, 153. Hincargumentum connumerationis ab Euno-mianis propositurn corruit, ibid.

Cancri oblique gradiuntur, iv, 135 ,i>. 121, 122.

Candaces, ut a catechumeiiis imitan-dus, ii, 321.

Candidianus pr?efectus , et paganus ,a Gregorio amplissime laudatar , iii,17, 18. GentiHs religione, ibid. 20. Ar-denlissime optat Gregorius, ut ad Deumreligionemque se conferat , ibid. 20.

Canis : cur philosophi cynici hoc no-minevocati, ir, 5. Canis terrestris etmarini exemplum quo fine ab Euno-mianis adductum , ibid. 105. Canis ter-restris , marinus et ccelestis ; tres canesconnumerantur , nec tamen , ejusdemsubstantiaesunt, ibid. 1 53. Vide Cancer.Canum pro catulis sollicitudo , iv ,457 , p. 16. Canum ordo laudatur adcadavera collectorum, ibid. 136, v. 141,142.

(,*iiiiii quippiam et palloris philo*sophum de< et, i , 40.

Canitiei aliquid babet prudi Dtiui 1 1solertius, iii,62< Canilies jocetur , ledlusus gravis, immixta Cbruti limplici-tate, iv, 572, v. I, 2.

Camohici libri antiqui fcederis, iii,378, v. 9, etc. ; xv, 508, v. 264, etc.Canonici IiIjn n^v i Testamenti , m,37!), v. 30, etc. ; iv, 509, v. 285, etc.Cajtotalo&um fundi emptionem Am-philochio episcopo rediulegrari \ult iutestamento Gregoriiu , m, 332.

Cartica graduum , quaenam, u, 31.Quinam ea canere mystico sensu dican-tur , ibid. Cantica Canticorum , quaresicdicta, ibid. 298.Canticum Canticorum , Salomonisopus, liher canonicus, iii , 378, v. 18 ;iv, 509, t>. 275.

Cahtii.ente turpes vitandae, iv, 503 ,t>. 100.Cawtor cantore eo magis adjungitur,

quod eorum opera circa vocem versatur,iii, 262.

CArr-ADOciA in duas provincias divi-debatur. Urbes du prsefectse minoribuserant, C


45/240

IN OMNIA OPERA S. GREGORII TIIEOLOGI. 37discedit ol) ndduclns in viciniam fuemi-nas, iii, 278.

Caritas (seu charitas) legis nc Pro-phetarum summa, i, 501. Charitatis,spei, et zeli cornparatio, ibid. 513. Ful-chrn res est charitas ; ejus testis Aposlo-lus, qui Israelis causn gravius aliquidndversus se proloqui non dubitavit, ibid.309. Testis Deus ipsequi cliarilas appel-latur, ibid. Si quis roget quidnam sitquod adoramus, promptum est respon-dere quod sit charitas, ibitl. 501. Deusnoster charitas est, eoque nomine magisdelectatur, ibicl. Quid causa; est, curcharitatem colimus, mutuis odiis flagra-mus? ibicl.

Deus charilas appellatur, per ipsumquoque vocabulum nos admonens, utvirtulem illam quoe proprie Dei est com-parare studeamus, i, 225. Charitatis pa-rens, imo ipsa charitas Deus, ibid. 295.His nominibus praecipue delectatur, utjier ipsa quoque vocabula, mutuum amo-rcm, quasi lata lege promulgat, ibid.Servorum, et filiorum Dei discrimen extimore et charitate, ibicl. 469. Charitasnon est, si faciliora quispiam sibi ipsi det,nsperiora proximo tribuat, ibid. 435.

Charitas, ut summa legis et Prophe-tarum finis, ila praeceptorum omuiumprimum maximumque censenda est, i,311,312. Hujus praecipuaparsineo sila,ut pauperes amore et benevolentia com-pleclamur, ibid. Ex charitate ad paune-rcs accedendurn, ibid. 333. Omnia cna-ritatis officia, quaecumque sint, Christusin se recipit, ir, 32. Charitas animis in-lixa, naturae vimoblinet, i, 514.

Charitas ad Dei cognitionem plus valet,quam scientia, iv, 37, v. 985, elc.Charitas fraterna. Nemo sibi tanlum

vivit, sed proximo, ni, 22. Pulchra resest amor fralernus, testis est Jesus ipse,qui non modo frater noster vocari, sedetiam salutis nostrte causa supplicio afficisustinuerit, i, 309.

Caritu torrens. Elias pastus est ncorvis, non in monle Carmelo, sed intorrente Cnrith, iv, 698. Vide notcun(9).

CARMEr.us mons. A rorvis pastus estElias, non in monle Carmelo, sed in lor-renteCarith, iv,(>98. Vide notnm(9).Carmelus Eli.v, a Grrgorio Theologo

cogitatus, postquam Sasimorum episcopusconsecralus est, i, ?S4.

Carmina. a vetula muliere primuminvcnta, qun ratione, i, 164.Carmiua pectoris robur effoeminantiafugienda, iv, 503, v. 101.

Carnales suas augent compedes , iv,24, 25, v. 602.

Carnifices nil grave agunt, quia le-gibus deserviunt, in, 201.Caro Christi, propler cam quae animie

cupidilati obseculaest,simulquecondem-nata, i,35, 36.

Caro, nubis cujusdam instar, animaelumen obseurat, nec divini radii splen-dorem pureintueri sinit, n, 281. Amul-tipliciratione in virgine superatur, ibid.250. Carnis humanae constilutio, itaplerumque imbecillis ut paleari ratioci-nio vincatur, ibid. 489. Carni Deus jun-gitur, i,35.

Carnem suam gravioribns verbis exagi-tatGregorius, iv, 379, v. 1, etc. Acarneposcit Gregorius quid velil, ibid. v. 74.Non illi dabit viUe ludibria, sed solumqua3uecessaria advitam servandam,*7>f"/


46/240

:ih imii.x GENEIUL18 Kf Ai.!'iiArr/i!Ci;sftnomcl tandom, ul oeqnm crat, profundoabiorptu?, bc silentio iruditce, ibid.

Cxui i." 1 0 supra cainem eveclua Hcl-lenio eommendatur a Gregorio, rv, 481,j/. 189, etc. Carterius, Bassi filius, cumpatre sepultus, ibid. 553, v. 2. Gregoriijuventutis gubernacula rexit, et eum ritaiincorporeaealligavit, ibicL 554, v. B, etc.Tulela fuit optima juvcnum, /A/V/. 558,f. 7, 8. Mortuus est, quia illum voluitsacrum cantorem coelestis cborus, ibid.v. 4. Nicomedi fuit pietalis socius, ibid.v. 1,2. In tellure Xolorum sepelitur,i&jV/. *. 1, 2. Vocatur Crucifer, /6/V/.Carus imperator a Persis oppressus,

x, 185.Castalia, extincto Juliano impera-

tore, rursus siletur et silet, i, 206. Casta-lii fontis latices, n, 279.

Castalia cruci cedat, iv, 495, v. 256.Castigatio venia interdum praeslabi-

lior, i, 388. Paternae benevolentiae argu-mentum, ibid. 376. Iis qui malo aliquoafficiuntur commodo saepe atque utilitatiest, ibid. 200. Castigatio quaelibet in hacvita levis est, in comparatione malorumquee impios manent,i&iV/. 367.

Castigatio corporis (pcenitentia et aus-teritas) pulchra res est, testis est Paulusse ipsum domans et coercens j testis ipseJesus jejunans, tentationem subiens ettentatorem superans, i, 310.

Castitas. Paulus castitatem viro etmulieri, velutlege, praescribit; quo tan-dem modo, n, 246. Corpore castitatemcolens ne animo adulterium committat,ibid. 256.

Castimonia et virginitas pulchra resest, testis est Paulus de his rebus legesstatuens ac matrimonii et virginitatiscontroversiam disceptans ; testis ipse Je-sus ex Virgine nascens, i, 310.

Castitatis praeclara remedia , iii,441, v. 62, etc. Cum animalibus rationisexpertibus temperantiae pudicitiaeque sitaliqua cura, absurdum est hominem aDeo ad ipsius imaginem effectum, totovitae curriculo, integram castitatem tueriet conservare non posse, ibid. 460, v.557, etc. Castitas hominem aequat Ange-lis, ibid. 474, v. 3 S 4. Castitas virginaliset conjugalis, ibid. Castitatis iaus, iv,30, v. 773, etc. ; 34, v. 890.

1 boi latio i I ' ititatem impta len-. 17 etCi

Castos criminari non decet propterlapsos , iv, :,t i , 578.

row n, ut sibi sBcerdotea reddat,precatur Gregorius, ixi, 287. Jlluin rogatnt dominam communem sororem, fortei beclam,quBm citiuimead seteremitUt,xbid. 288. Lirianduj et Caberina prasdiapauperum dornui a Castorc donata, ibid.289.

Castus. Eumdem simul et amabilissi-mum et castissimum esse haud facilecontingit, i, 401.

Casus inopinati, mortem affcrentcs,enumerantur,n, 308, 309. Rerum pro-creatio atque productio, casui vel fortunaeminime tribuenda, ibid. 72.

Catadupa. yide CataractjE Nili.Cataractye TS"ili ab ^thiopia in/Egyp-

tum devolvunlur. Tanto autem cum im-petu ex altismomibusruitistefluvius, utin illis locis , quae Catadupa nominantur,ad properantium inter scopulos aquarumfragorem aures incolarum dicantur ob-surdescere, iii, 494.

Calaractae Nili et Catadupa, iii, 8.Catechesis est doclrina pueris tradita,

iv, 154, v. 234.Catechumenus in pietatis vestibuloadhuc versatur, n, 310. Ante baptismumse emundet, ibid. 326. Catechumeni inCaesariensem episcopum ordiuatio, co-gente urbis populo facta, i, 426. Episco-porum, et ordinatione sententiae, ibid.Cathedra pontificalis , invidiosum etpericulosum fastigium, n, 387.

Catholici, propter alia scelera sua,Arianis persecutoribus a Deo traditi, ir,367, In ira parva percussi, insempiternamisericordia glorificandi, ibid. 371. Ec-clesiis, domibus, et ipsis solitudinibuspulsi, ibid. 385.

Catholicorum exilia sub Arianis prin-cipibus, ii, 384. Catholicorum et Aria-ncrum in urbe regia comparatio, ibid.209. Catholici, omnibus licet destituti,haerelicis longe ditiores, ibid.

Caupones veritatis, quinara, i, 47.Quidam Christo, cauponum et negotia-torum instar, abutuntur, n, 304.

Causa non semper effectu suo anti-quior, n, 94, 95. Quidquid alicujus reicausa factum est abjectius est eo propter


47/240

IN OMNIA OPERA S. GUEGORII TIIEOLOCI. 39quocl factum est, i, 519. Quod alteriusest, ir, 379. Quo sensu Deus Pater dica-tur causa diviuitatis in Filio et Spiritusancto, i, 457, 458.

Causa Dei per silentium et quietemnon prodenda, i, 485. In causa Dei,quisquis, affectu sincero Deum colit, etsinatura mansuetus, vere pugnax efficilur,ibid. 224.

Causis sublatis, effectus tollimtur, iv,84, v. 311, etc.Cautio incauta, n, 310.

Cecropia. Oppidum Athenas Cecropsa se appellavit Cecropiam, iv, 751.

Cecropid^, quinam, u, 396. Nihilcssent in comparatione majorum BasiliiMagni, ibid.

Cecropidae e terra genili, snper capil-los cicadam terrae filiam geslabant, iv,461, p. 130.Cedere. Non semper cedendum, iv,137,^. 9,etc.Cedrus cum quassalur, pinus quonammodo secura ? iv, 333, v . 207, 208.

Ceeebritas publica amat aeris sere-nitatem, iv, 239, v. 1356.

Cei.eritas praeceps ubinam maximepericulosa, n, 90. Celeritas in verbiscavenda, ibid. 594.Celeusmata pia et religiosa, cum na-ves e portu solvebant adhiberi plerum-que solita, ir,478.

Celeus, Eleusinae rex, ac Triptolemipater, n, 278.

Celeusius presbyter ad TheodorumTyanensem a Gregorio mitlitur, ni,210.

Celeusium, utvidetur, urbis Nazianzipraefectum reprehendit Gregorius, quodsacra jejunia non servet, et foeda specta-cula proponat, iii, 166. Celeusium lo-quaciorem hominem taciturnus Gregoriusegregie carpit et irridet, ibid. 167.Centaurus , heroum sui temporis

praeceptor, n, 404.Centurio, cur Christi potentiam re-

quirit, et praesentiam illius deprecatur,i, 279. Laudabili timore perterritus me-dicum in aedes suas non admittit, n,282. Medicinam exposcens, medicumnon admitlit, tanquam ejusprcesentiain-dignus, i, 455.

Cenlurionis famulus a Christo sanatus,iir, 387,^.4; 390, v. 5.Census celerrimus malorum magister,

iv, 135, v. 95. Census indicti temporeChristus nascitur, ibid. 438, v. 337, 338;339, m. 11, 15, 16.

Cephas. Ecclesia, Gregorii cevo, inmultos Cephas divisa, n, 171.Cera ferro facile imprimitur, ferrumautem difficilius, adamas autem nulla re,iii, 283.Ceruerus apud inferos tria et similia

capita habens, i, 154.Cercidas lepidus citatur, iv, 24, v

598.CEucorEs vocat Gregorius astutos et

veteratorioe cujusdam improhitatis epi-scopos, qui artibus suis et dolis omniaperturbabant concilia, iv, 735.

CERDohsereticus, n,10. Fide Cxjyvo-CRATES.

Ceres. Cereris vagationes, et turpis-sima facta, n, 278. Quanlum mysterianostra ab hujusmodi sacris abhorreant,ibid.Cereorum ignes in funeribus Christia-norum, t, 191.

Cerinthus haerelicus, n, 12. VideCarpocrates.Certaminum , quibus haeresis vinci-

tur, prremium, cceli regnum est, ac Deumeffici, omnis doloris sensu sublimiorem,ii, 6. Certaminum equestrium spectato-res, ut ridiculese gerebant, ibid. 407.

Cerva, Iphigeniae substituta, n,400.Alludit hic Greqorius ad JphigeniamjAgamemnonis filiam, quae cum Dianasin sacrificium essel oblala , Dianamiseratione permota-, ipsius loco cer-vam substiluit. Quce postea Dianas sa-cerdos facta, hospitibus manus in-fcrre, hominesque ipsi immolare di-dicit.Cervi se ipsos Martyribus in obso-

nium offerunt, ir, 400.Cete efficit Deus Sanctorum orato-rium, iv, 216, v. 677.

Chjereus locus , diei unius itinereAlexandria distans, i , 488. Nilus ab eoAlexandriam influit , ibid. Populus Niiifluminis instar, effetus, et retraclo cursufluens , Alhanasio ab exilio redeunti adeum locum obviam occurrit, ibid.

Chalanje' tun is ; id est , turris Ba-bel, n, 456. In ea linguae hominumdivisce sunt , i , 482. In Ecclesia deuuoexcitatur, ct Hnguas Jividit, n, 182.


48/240

'!(> INDEX GENERALIS 11 Ai.riiM.i.i 1 1( ji.w.im 1 ,1 ilrolo 1 . n , 10,1-. 190 ,

elc. Chaldu/i provideiitfruhosles, cullores-ijuc astroi uin , ibid. c2:Ji, v. 1 157, 1 158.

Chaldtei vel Cyprii, uacrificiorura pro-ranorura invenlores, 1 , 165. Cualdeo-riiin astrologia, n, 279. Chaldaicum se-nicii, quid juxta Scrjpturam, u, 490.

(1ham*i.i:on, in quidvis facile mu-latus, ut aiunl , atque colores omnes ,candore uno excepto , suscipiens , cuiuairaago, 1 , 130.

Cramos. Aurum el argentum, noosecus atque olim Ethnici execrandumCliamos, adoramus, 1, 379.Chamos apud Moabitas censebaturopum et possessionum arbiter , quemad-modum Plulus apud Graecos. Vide Plu-

tus et notam (3 (J).Chanan^ea mulier depressa , miseri-cordiam implorans, et micas exposcens,eorum exemplarqui peenilentia; haplismotingunlur, n, 291. Chananaea anima ,hocest, per peccatum in terram incli-nala, n, 329. Chananaei universi, Ahra-hamo uni non anteponcndi , ibid. 371.Chanan^jE filiam liherat Chrislus adaeraonio , 111 , 388, v. 19, 20; 389 , v.9, 10. Chananaeam male confuudit Gre-gorius cum muliere inclinata quae sursumnon poterat respicere , iv , 386 , v. 75 ,76. Videtur Gregorius conjiindere mu-lierem de qua scribit Lucas , quoderat incliuata , nec omnino poterat sur-sum respicere, cum Chananaea _, qua-curn nihil convenit. Nulla enim men-tio apud Lucam, quod Chananajajue-rit mulier inclinata.

Chaos egregia descriptio , 111 , 411 ,v. 58, etc.Chareti versus cilalur de continen-tia, iv, 24, v. 586.Chaiusma est divinum Spiritus do-num, iv, 154, v. 230.

Charmides. Nonnulla sunt in dialogoPlatonis inscripto Charmides, quie sce-leris 7raio5/57Ttas Socralem purum nonfuisse produnt, a quo nihilominus eumalius e suis discipulis , Xenophon, vin-dicat, iv, 697.

Charitas. Vide Caritas.Charybdis perniciosa et immitis , iv,490 , v. 1 50.

Charyhdis requoixa pestis Scyllae op-posila, 1, 154.

CncnuniM dun , ;opai tiin a IVfoj 1. provehiculo, ibid. 7.'..

Chimjbrj Palarica, tria ac diversacapita habens, r, 154.

CHiaoG-EAPHi impielatis ab ortho-iloxis per Ariauos exacta, 11, 436.

Cbiro faemina sapiens, /v, 4i8, v.167 ; 483, u 99.Chiroh Centaurut , Achillis praecep-lor, 11, 404.Chorua tcnsa amat remitti , n, 354 ,v. 42.

Christiaha religio , sanctissima \it.-epraecepla tradit , 1, 175. Praeceptoruraiilorum expositio, ibid.

CHRiSTiAHiSMirsnon personarumdig-nitale, sed Gde insignitur, 11, 438.

Christianismus est prima lex, iv, 152,v. 185.

Christiani a Christo cognomcn ha-bent, 1, 116. Gens toto passim orbe lu-cens , regale sacerdotium , ibid. Chris-tiani nomen ideo venerabile, quia Chris-tus Deus , 11 , 254. Si creaturam cole-rem, Cbristianus utique non appellarer,ibid. Christiani oh licentiam et honores,in insolentiam prolapsi, 1, 114. Quam inadversis gloriam collegerant, in secundisrehus dissiparunt, ibid. 114, 115. Chris-tiani quihus de causis a Gentilihus spreti,ibid. 196, 197.

Christiani suh Juliano vexati, quibusdecausis, 1, 123. Quas fraudes Julianusfirmiorihus Chrislianis nectat, ibid. 142.Christiani', conlumelise causa , Galilaei aJuliano imperatore \ocali, ibid. 137. Utila vocarentur puhlica lege decrevitibid. 139. Cur Christi appellationem eispraeripere cogitaverit , ibid. Christianisuh Juliano Apostata humaniorihus lit-leris, et sermonihus interdicti , ibid.160. Eos idem imperator omni libertateet fiducia spoliare, foris et trihunalihusarcere , et omni prasidio legum privareconstituehat, ibid. 159. Quod nec Dio-clelianus , nec Maximinus in animuminduxerunt, ibid. Elhnici persecutoresquantum Christianis inferiores , ibid.152.


49/240

IN OMNIA OPERA S. GREGORll THEOLOGI. 41Christiani , Qorentibus rebus, erg.i

Elhnicos mansueti el faciles, i, 158.Nulli alicjuid siroile intulerunt , qualianuilla ab Elbnicis, sub Juliano Augusto,vel patrata vel denuntiata fuerunt, ibid.

Christianavita voluptatibussublimior,iis prsesertim qui incipiunt acerba etardua esl , n, -i92. Suavis tamen propterspem ac mercedem, ibid. Chrisliani ho-minis est salutem tantum ob oculos sibiproponere ; quae autem ad eam nihiladjumenti afferunt , aspernari , i, 415.Chrislianus homo, multo altiora sapit etqu.erit, quam qui in republica versatur ,ibid. Christianis beatissimum est quodpro Christo patiantur, ibid. 124. Ju-cundius cst pietatis causa pati, quamaliis in gloria versari, ibid. 129. Do illissermo est qui vere Cliristiani sunt, ibid.Christianos, quantumvis fortes, sui tan-tum rationem habere non oportet , sedperseculoribus quoque parcere, ibid.149.

Christiani , externam riluum speciemila curant, ut in intcruo homine plusoperae studiique ponant , i, 169. Ipsislex virlutis est ne levissimis quidem vi-tiis succumbere, ibid. 175. Non in vir-tute proficere, et in eodem siatu haercre,in vitio ponunt , ibid. 176. Chrisliannsin codem statu nc maneat : perpetuomotu agitetur : in peccatum lapsus , re-sipiscat; cum ex virtute aliquid gerit,cursum adurgeat , n , 477. In Clnistontisquam exul ; nusquam peregrinus ,ibid. 18.

Christianis etiam peccati causae cri-mini vertuntur, n, 492. Quanlum apudcos pudicitiaa sludium, r, 175. Chris-tiani multi extrcmam inopiam , instaromnium opum philosophia colunt , ibid.175, 176. Eam sibi vim adhibent , utpene carnis omnino experles esse vi-deantur , ibid. Christiani comicis cavil-lis, Gregorii aevo, laccssiti, ibid. 68. obintestina bella , ibid.

Christianorum lingua , ne falsas reli-giones insectetur, impediri non potesti, 210. Ul uec Nili calaraclae , aul solisradius iuhiberi , ibid. Chrislianorum ri-lus, ipsis aplissimc congruunt ; nec magishumanis ingeniis , q.uam vi divina, cttemporis firmitatc vigorem adepli sunt,

ibid. 167. Ideo Ethnicis inimitabilesibid.

Christiani ex urbibus in urbes mi-grare jussisunt, ni, 278. Christiani veria vana gloria alieni , iv , 14, v. 282 etsec/a. Christianorum virlus describilur ,ibid. 26, v. 636, ete. Eorum voluntariaeafflicliones, ibid. v. 647, etc. Christia-norum fortitudo laudatur , ibid. 28, u.697, etc. Persecutiones Christianis uti-les , ibid. v. 707 , etc. Christianis nonunum vitae genus convenit , ibid. 57 ,v. 60, elc. Christiani quanta pcrferuntinviclo animo , in , 458, \>. 515, etc.Morienles semper vivunt , ibid. 458459 , i>. 529 et seqq. Christianis re-spirare annon liceat ? iv, 364, v. 17, 18.lis una lex, unus Deus, vocatio eademibid. v. 19. Christianorum doctrina pu-rissima, qui divinis informati libris, tumProphetarum, tum Christi ipsius, et ejusdiscipulorum verbis edocti , purgatocorde, Deum vident : qui cceleslium re-rum periti , divinitus colluslrati, ad su-perna contendunt , ibid. 489, v. 113 etseacj. Christianorum religio ducem nonhabet fabulam , ibid. 490, v. 147 ctse(W'Christus heri et hodie corporaliteridemque spirilualiter, n, 1 36. Spiritualislegis eonsummator et fmis , i , 35. Lit-tcr;e abrogalor et Spiritus initiator, n ,496. Verns panis, et verae viiaa auctor,i, 308. Caput nostrum , ibid. 23. Mar-tyrum primus, ibid. 528. Princeps ])as-toi'iini , ibid. 82. Aliis in ruinam , aliisin rcsurrectionem posilus, ibid. 389.

Chrislus niagnus Deus , niagua hosliamagnus pontifex , i, 73. In ipso duounila, et ambo Deus , duae naturae nonduo (ilii, ii, 242. Chrislus Deus et homo,ibid. 110. Utriusque in eo naturae in-(bcici, ibid. 110, 111. Deus et homo ,unu.m ex utroque , et utrumque perunum, ibid. 35. Quibus verbis Nestoriusatque Eutiches percelluntur, ibid.Chrislus bumana omnia excepto pec-cato suscipit, n, 269. Oleo exultationishumanilatem cum divinitate unxit utfaceret ulraque unum, r, 287.

Chrislum Deum negans, daemonibusincredulior, ii, 272. Clirislus Filius Deiquomodo ab aliis Chi istis differt , ibid.135. Christi multi pro uno ab haereticis


50/240

42 INDKX GKNEIUMS ET AI.PHAHETICUSintroducti qualea, i&id. 171. Cbriattumatrii experi quatenui Deus, patre ca-rem quatenui nomo, ibid. 186, Qua-tenui i)i Verbutn, iu quod erat exina-nivil; (|uod non erat assumpsit , ibid.249. Ilaec exinanitio, quasi glorisBfub-missio, et iintninutio ; nimirum reipec

Caillau, Guillon. Gregorius Theologus. Opera Omnia. Volume 5.

Documents

Transcript of Caillau, Guillon. Gregorius Theologus. Opera Omnia. Volume 5.