Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

download Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

of 51

Transcript of Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    1/51

    CC PHNG PHP XT NGHIM VI SINH

    CHN ON VI KHUN LAOANG P DNG TI BV.PNT

    KHOA VI SINH BV.PHM NGC THCH

    ISO 15189 - 2007 1

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    2/51

    CC YU CU CHO MT XT NGHIM

    VI SINH CHN ON

    Nhanh nhy v c hiu n gin D thc hin

    R tin An ton cho mi trng Khng c hi

    ISO 15189 - 2007 2

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    3/51

    WHO

    -

    Khuy

    n co v

    cc k

    thu

    t ch

    n on lao, lao

    a khng

    Soi knh

    Knh hin vi nh sng thng

    Kinh hin vi hunh quang thng

    thngKnh hin vi hunh quang n LED

    Nuicy, nhdanh

    Khng sinh Thuc chng lao hng 1

    Thuc chng lao hng 2

    Sinhhcphnt

    ISO 15189 - 2007 3

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    4/51

    QU TRNH PHT TRIN CA CC K

    THUT CHN ON VK LAO

    ISO 15189 - 2007 4

    1880s Phng php nhumZiehl-Neelsen

    1900s Mantoux test (tuberculin)

    1920s Purified Protein Derivative (PPD)1930s Lowenstein-Jensen

    1940s Dubos agar, Ogawa

    1950s Middlebrook 7H9

    1990s Khuych i a xt Nucleic

    2000s ELISPOT, QuantiFERON

    20XX Hain, Xpert &?????

    Soi TT

    Min dch

    Nui cy

    SHPT

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    5/51

    SOI KNH HIN VI

    Tm s hin din ca AFB trong mu bnh phm Phng php soi trc tip : Lm tiu bn trc tip t mu

    bnh phm

    Phng php soi thun nht: Lm tiu bn t mu bnhphm c x l.

    Nhum Ziehl Neelsen : S = 45-60% , Sp = 99%

    Nhum Auramin : S = 45 80% , Sp > 90%

    Bnh phm p dng: TT C CC LOI BNH PHM

    ISO 15189 - 2007 5

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    6/51

    SOI KNH HIN VI (

    tt

    )

    u im:

    n gin, r tin, Cho kt qu trong vng 2 gi Pht hin c ngun ly

    Gip theo di kt qu iu tr .

    K thut n gin.

    Nhc im:

    nhy thp. Mu bnh phm phi c t > 5000 vi khun / 1ml , mi c kt qu dng tnh.

    Khng phn bit c MTB vi NTM

    Khng phn bit c VK sng hay cht; VK khng thuc.

    ISO 15189 - 2007 6

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    7/51

    SOI KNH HIN VI (tt)

    Nghin cu so snh nhy ca soi trc tip v thun nht tbnh phm m: khng c s khc bit v NHY gia 2phng php

    Khng c bng chng thuyt phc cho thy x l m bngho cht, hoc li tm cho kt qu tt hn lm tiu bn trctip nn vic s dng cc k thut ny trong chng trnhchng lao khng c khuyn co.

    ISO 15189 - 2007 7

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    8/51

    c kt qu (KQ KHQ c quy i sang Z-N)

    Kt qu Z-NKt qu trn phiu yu cu

    0 AFB 0 AFB/ 100 qt0 - AFB

    Ghi sc th 1-9 AFB/ 100 qt AFB 4 AFB

    1+ 10-99/ 100 qt AFB 1+

    2+ 1- 10 AFB/ 1 qt AFB 2+

    3+ >10 AFB/ 1 qt AFB 3+

    ISO 15189 - 2007 8

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    9/51

    Nuicyvnhdanh

    ISO 15189 - 2007 9

    u imChn on xc nh MTB nhy cao, tng s BN pht hin (30%-50% so vi STT)Chn on gii on sm (trc khi thnh ngun ly chnh)Phn lp c chng VK lm KS,Nghin cu...

    Nhcim

    Phc tp, Gi thnh cao; chun b mi trng, x l bnh phm

    Thi gian ko di (VK mc)Trang thit b c chngi hi k nng ca KTViu kin ATSH

    Hn ch

    Vic kh tp cng git ch mt phn vi khun lao

    LOD: 100 bacilli/ml sputumCy lng nhy hn 10%, nhanh hn vi tun, nhng c t l ngoi nhim cao hn Cyc v i hi iu kin ATSH cao hnnh danh ch xc nh MTB v NTMCc k thut nh danh: SVHH, min dch, SHPT

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    10/51

    Phng php nui cyC 2 phng php:

    Nui cy trn mi trng c Cy LJ/ OGAWA

    Nui cy trn mi trng lng Cy MGIT

    c coi nh tiu chun vng v c th nh danhc VK lao vi c hiu > 98%

    Bnh phm p dng: TT C CC LOI BNH PHM

    ISO 15189 - 2007 10

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    11/51

    QUY TRNH XN LAO TI PXN

    ISO 15189 - 2007 11

    Mu bnh phm X l mu

    Nui cyTB/NTM

    6-8 tun

    Nhum soi

    m tnh

    Dng tnh

    nh danh

    KS

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    12/51

    Nui cy trn mi trng c

    Nguyn tc: VK lao c kh nng mc trn mt s mi trng c bit to

    thnh cc khun lc trn b mt mi trng c th quan stbng mt thng . Thi gian (+) trung bnh 3 - 6 tun ; (-) 8

    tun Bnh phm lm sng gi ti PXN cy tm VK lao nu

    khng m bo v trng th s c kh tp loi b cc VKthng thng- cc loi VK mc nhanh.

    ISO 15189 - 2007 12

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    13/51

    c v ghi nhn KQ cy

    c Bo co KQ

    Cckhun lc mc dy khp mt

    mitrng(>500khun lc) 4+

    Mc nhiu > 200 khun lc,

    nhng khng y khp mt mi

    trng

    3+

    100 ~ 200khun lc 2+

    20 ~ 100khun lc 1+

    < 20khun lc Ghis khun lc m c

    Khngmc m tnh

    Ngoi nhim Ngoi nhim

    ISO 15189 - 2007 13

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    14/51

    Nui cy trn mi trng lngBACTEC MGIT 960

    960 v tr t tup

    Thi gian nui cy: (+) 7- 21 ngy

    (-) 6 tun p dng cho tt c cc loi bnh phm lm

    sng tr mu v nc tiu

    ISO 15189 - 2007 14

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    15/51

    Cy m tnh

    t hoc khng pht quang

    Cy dng tnh

    Pht quang mnh

    V tr nhy cm

    gia

    B mt

    Nguyn l

    ISO 15189 - 2007 15

    FF F

    F

    FO2FO2

    F

    F

    F F

    CO2

    O2

    O2

    O2

    O2O2

    FF FO2

    FO2FO2FO2

    FO2

    F

    FO2 FO2

    CO2O2

    O2

    O2 O2

    O2

    O2

    O2O2

    CO2

    CO2

    O2

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    16/51

    Cy vo mi trng

    ISO 15189 - 2007 16

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    17/51

    c kt qu

    ISO 15189 - 2007 17

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    18/51

    ISO 15189 - 2007 18

    M. TB, NTM Yu t thng

    NTM Ngoi nhim tp khun

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    19/51

    Mt s phiu KQ nui cy

    ISO 15189 - 2007 19

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    20/51

    MA = MOTT = NTM

    T l 7% Nhm sinh trng nhanh (M. fortuitum, M. chelonae

    )

    Nhm sinh trng chm (MAC , M. kansasii , M.marinum )

    Nhm sinh trng chm khc (M. simiae complex, M.xenopi . )

    Nhm sinh trng kh (M. haemophilium,

    M. ulcerans)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    21/51

    Thu thp mu bnh phm

    Mu thu thp trong l v trng, c np vn cht Lu tr lnh nu thi gian chuyn mu n phng XN >

    1 gi

    Khng cn mi trng vn chuyn hay cht bo qun

    Mu bnh phm h hp : thu thp 3 mu sng sm trong3 ngy khc nhau

    Mu dch th, pxe, m : ht hay ct ch khng dnggc ly mu. Mu m c th ngm trong t nc mui

    v trng trnh b kh.

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    22/51

    nh danh NTM

    Hnh thi vi khun, sc t Thi gian sinh trng

    Sinh ha

    Hain test

    DNA Sequence hay PCR - ELISA

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    23/51

    DST - NTM

    Mi tng quan gia DST in vitro v p ng lm sng :hn ch Ngng khng ca nhiu loi NTM khng c ngha

    lm sng (xc nh ngng cho tng loi)

    lp li km Cn trng khi s dng DST v nhiubnh NTM khng

    p ng iu tr khi da trn kt qu DST in vitro Khng lm DST cho NTM nhm sinh trng nhanh trn

    mi trng agar v kt qu mu thun DST trong mi trng broth

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    24/51

    iu tr NTM

    ISO 15189 - 2007 24

    iu tr theo c th

    Phi hp thucThi gian iu tr ???Theo di iu tr ??? n khi cy (-)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    25/51

    Mt s vd v iu tr NTM

    M. kansasii: rifampin, isoniazid, ethambutol,ethionamide, streptomycin, and clarithromycin

    M. fortuitum : macrolides v quinolones, doxycycline vminocycline, sulfonamides . Mt s nghin cu mc

    nhy cm amikacin (100%), ciprofloxacin & ofloxacin(100%), sulfonamides (100%), cefox-itin (50%),imipenem (100%), clarithromycin (80%), doxy-cycline(50%)

    M. chelonae: tobramycin (l00%), clarithromycin (l00%),linezolid (90%), imipenem (60%), amikacin (50%), clo-fazimine, doxycycline (25%), and ciprofloxacin (20%)

    *Nhm mc nhanh: Khngtnhin vi cc thuc khng lao

    ISO 15189 - 2007 25

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    26/51

    Khngsinh

    ISO 15189 - 2007 26

    u im

    Chn on xc nh lao khng thucL tiu chun vngCc k thut: KS gin tip Kiu hnh: KS trn mi trng c; mi trng lng Cc thuc: Hng 1: H, S, R, E, Z

    Hng 2: Of, Km, Cm, Am

    Nhcim

    Thi gian di: 42 ngyPhi c chng thun

    p dng Mu cy dng tnh MTB

    Hn ch: Mt s thuc chng lao hng 2 hin khng thc hin v KQ khng chnh xc

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    27/51

    KQ KS

    ISO 15189 - 2007 27

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    28/51

    Khng thc hin KS

    ISO 15189 - 2007 28

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    29/51

    Skhng cho gia cc thuc chng lao

    Cc thuc c chung lin ha hc:Nhm I- thuc tng hp: Isoniazid, Ethionamid,

    Thiacetazon, Kanamycin, Capreomycin

    * EthionamidThiacetazon: -CS.NH2* IsoniazidEthionamid: -NHNH2 (khng H nng

    thp)

    Nhm II- khng cho mt chiu

    * Kanamycin Capreomycin

    * Kanamycin Steptomycin

    ISO 15189 - 2007 29

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    30/51

    WHO- Khuyn co v cc kthut chn on lao, lao a khng

    Sinhhcphnt

    ISO 15189 - 2007 30

    u im

    Nhanh,Chun haKhng i hi iu kin ATSH cao so vi KSLPAs c WHO chng thc 2008

    Nhc im LPAs ch c thc hin vi mu soi dng (V1)

    Hn ch LPAs ch p dng c ti cc PXN tuyn trung ng

    Xpertc WHO chng thc 2011, nhanh, n gin, thc hin c vi musoi m,khngi hi iu kinATSH cao, ph hp vi cc PXN tuyn di

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    31/51

    K thut MTBDR plus( Hain test)

    Hain test da trn k thut lai vi on d c hiu gn trnthanh giy, cho php nh danh VK lao MTB complex v tnh khng i vi R v H

    Bnh phm: t mu cy dng hoc tt c cc mu bnh phmtr :

    Mu m

    Mu

    nc tiu

    phn,

    ISO 15189 - 2007 31

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    32/51

    ISO 15189 - 2007 32

    RIF-RES INH-RES MDR

    SENSITIVITY 93.2% 92.7% 89%

    SPECIFICITY 100% 100% 100%

    PPV 100% 100% 100%

    NPV 93% 92.8% 89.8%

    Performance of the Hain MTBDR plus assay to

    predict drug resistance

    (n=111, Culture)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    33/51

    ISO 15189 - 2007 33

    RIF-RES INH-RES MDR

    SENSITIVITY 93.5% 88.7% 86.7%

    SPECIFICITY 96.7% 97.8% 96.7%

    PPV 94.7% 97.9% 94.2%

    NPV 95.9% 88.2% 92.2%

    Performance of the Hain MTBDR plus assay to

    predict drug resistance

    (n=198, sputum)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    34/51

    Nguyn l ca reverse line blot

    ISO 15189 - 2007 34

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    35/51

    Quy trnh

    ISO 15189 - 2007 35

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    36/51

    Din gii kt qu

    Hain test :- Pht hin vi khun lao

    - Khng sinh : RIF v INH

    ISO 15189 - 2007 36

    MTB

    RIF

    INH

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    37/51

    Cc trng hp c bit

    C th c vi khun lao nhng s lng t khng pht hin c

    ISO 15189 - 2007 37

    Nn cy chn on xc nh

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    38/51

    Kt qu

    ISO 15189 - 2007 38

    -Nu soi AFB (+): nhiu kh nng l MOTT: nn cy chn onxc nh

    -Nu soi AFB (-) v nghi ng BN b lao: nn cy chn on xcnh

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    39/51

    Kt qu

    ISO 15189 - 2007 39

    C th do vi khun qu t

    Nn cy v thc hin Hain t mu cy (+)

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    40/51

    Trng hp c bit

    KS : nhy RIF v INH

    Hain test : Nhy Rif v khng INH ( 3 ln u nh nhau)

    L do : Hain t bin gen inhA khng INH nng thp nn KS khng pht hin c

    t bin gen inhAt bin gen katG

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    41/51

    Khng INH nng thpt bin gen katG

    Khng INH nng cao

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    42/51

    Thc hin Hain test

    TRONG VNG 2NGY = KT QU

    Khoa VS: Lm Hain vo 2 ngy th 2 v th 5

    Tr KQ : Th 3 & th 6

    Sp ti: C lm tip hay khng ???

    ISO 15189 - 2007 42

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    43/51

    GeneXpert

    - Khuych i acid nucleic (NAAT )- Cepheid Xpert MTB/RIF- Xc nh phn t MTB v khng RIF (rpoB)

    u im :- Mu m AFB(+) v (-)- Cc loi bnh phm khc (hn ch s liu bng chng)- H thng kn v t ng hon tan, gn nh

    - Kt qu ~ 2h- Khng i hi yu cu an ton sinh hc- Thao tc d, n gin

    ISO 15189 - 2007 43

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    44/51

    Nhc im :

    - i tng chn on lin quan ti PPV- Hiu chnh my hng nm ( gi v ni sn xut )

    - Phng my lnh

    - Gi thnh cn cao so vi soi , cy- Phn mm cha Vit ha

    ISO 15189 - 2007 44

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    45/51

    Xpert MTB/RIF

    ISO 15189 - 2007 45http://www.who.int/tb/features_archive/new_rapid_test/en/index.html

    WHO-endorsed December, 2010

    http://www.who.int/tb/features_archive/new_rapid_test/en/index.htmlhttp://www.who.int/tb/features_archive/new_rapid_test/en/index.html
  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    46/51

    ISO 15189 - 2007 46

    XPERT MTB/RIF

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    47/51

    XPERT MTB/RIF

    nhy c hiu

    Cy (+) Soi (+) /cy (+) Soi (-)/cy(+) Khng lao3 mu m

    n=x/y(%)

    723/741(97.6)

    566/567(99.8)

    157/174(90.2)

    604/616(98.1)

    2 mu mn=x/y

    (%)1423/1482

    (96.0)1127/1134

    (99.4)296/348(85.1)

    1215/1232(98.6)

    1 mu m

    n=x/y(%)

    675/732(92.2)

    551/561(98.2)

    124/171(72.5)

    604/609(99.2

    ISO 15189 - 2007 47

    Catharina C Boehme et al. NEJM, 2010

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    48/51

    Catharina C Boehme et al. NEJM, 2010

    ISO 15189 - 2007 48

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    49/51

    ISO 15189 - 2007 49

    1. Bnh Thun2. Ninh Thun3. B Ra- Vng tu4. TP.HCM

    5. ng Nai6. Ty Ninh

    7. Long An

    8. Bn Tre9. ng Thp

    10. Tin Giang11. Sc Trng12. C Mau

    13. Cn Th14. Bc Liu

    15. Kin Giang16. An Giang

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    50/51

    Ngun: WHO Policy Framework for implementing

    New Tuberculosis Diagnostics 2010

    ISO 15189 - 2007 50

  • 7/25/2019 Cac Ky Thuat Chan Doan Lao Tai Bv Pham Ngoc Thach

    51/51

    CHN THNH CM

    N S

    CH THEO DI