BğYOLOğ · 2. Kloroplastta bulunan bir enzim ile su molekülü fotolize uğrar. Fotoliz sonucu 2...

CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ

3B

İYO

LOJİ

10

1. Işığa Bağımlı Evre:

✔ Işığındoğrudankullanıldığıevredir.

✔ Kloroplastıngranasındagerçekleşir.

✔ Buevredeışık,klorofil,ETS,ADP,P,NADP,H2OkullanılarakO2,ATPveNADPHüretilir.

✔ Buevreninamacı,ışıktanbağımsızevredeglikozsentezlenebilmesiiçingerekenATPveNADPH’yioluşturmaktır.

e–

Işık

NADP+

NADPH

Fotosistem I

P700

İlk alıcı İlk alıcı

Enzime–

Pq

Pc

Stk

Fd

e–

e–

e–

e–

e–

H+

H+

H+

H+ ATPADPIş›ğa Bağ›ml› Reaksiyonlar

ATP sentaz

e– + O2 + H+

H+

H+

H2O

Işık

Fotosistem II

P680

Işığa bağımlı evrede;

1. FSII'ninışığısoğurmasıylareaksiyonmerkezindebulunanklorofila'ya(P680)aitelektronunenerjiseviyesiartarve

klorofildenkoparakilkalıcıtarafındanyakalanır.Böyleceklorofilyükseltgenmişolur.

2. Kloroplasttabulunanbirenzimilesumolekülüfotolizeuğrar.Fotolizsonucu2elektron,2proton(H+)vebiroksijen

atomuoluşur.OluşanelektronlarP680'e(FSII)verilerekelektronaçığıkapatılmışolur.Oksijenatomuisebaşkabir

oksijenatomuilebirleşerekO2oluştururveatmosfereverilir.

3. FSII'denilkalıcıyageçmişolanelektronlarisetilakoitzardasıralanmışolanETSelemanlarından

(plastokinin(pq)→plastosiyanin(pc))gereçerekFSI'eulaşır.BusıradaATPsenteziiçingerekenenerjisağlanır.

4. DahaönceFSI(P700)tarafındansoğurulanışık,P700denelektronfırlamasınanedenolmuştur.Buelektronuilk

alıcıdanferrodoksine,ordanNADPredüktazenzimiaracılığıileNADP+'yetaşınır.NADP+gelenbuikielektronile

stromadanaldığıikiproton(H+)ileNADPH'yeindirgenmişolur.


3B

İYOLO

Jİ

11

Kemiozmotik Hipotez ElektronlarETS'detaşınırkenyüksekenerjidüzeyinden

Elektrontaşımazinciri

H+

Yüksek H+

konsantrasyonu

Düşük H+

konsantrasyonu

DifüzyonTilakoitboşluk

Zar

StromaATP sentaz

enzimi

ATPADP + P i

düşükenerjidüzeyinedoğru ilerler.Busıradaaçığaçıkan

enerji sayesinde stromada bulunan protonlar (H+) tilakoit

boşluğa pompalanır. Ayrıca suyun fotolizi sonucu oluşan

protonlar da tilakoit boşluğa gittiğinden tilakoit boşluktaki

proton (H+) yoğunluğuartar.

Tilakoit zarda bulunan ATP sentaz enzimi protonların

stromayageçişinisağlayankanaloluşturur.Protonlarınbu

kanaldan geçişi sırasında ADP'ye fosfat bağlanarak ATP

üretilir.

3

Reaksiyonmerkezi

Fotosistem I

P700

e–

Işık

Işık

Reaksiyonmerkezi

İlk elektronalıcısı

İlk elektron alıcı

PlastokinonSitokromlar

Plastosiyanin

ATPFotosistem II

P680

e–e–

e–Pq

Pc

Stk

Ferrodoksin

NADP+e–

Fd

H+

H+H+ H+

H+

H+

H+

NADpRedüktaz(Enzim)

NADH2

H2O → e– + H+ + O2

ADP + Pİ

ATPsentaz

O2 (Atmosfere)

ETS

Işığa bağımlı evre ile ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

1. Gerçekleştiğikloroplastkısmıneresidir?

...............................................................................................................................................

2. İlkyükseltgenenfotosistemkompleksihangisidir?

...............................................................................................................................................

3. H2O'nuniyonlarınaayrışmasınanedenir?

...............................................................................................................................................

4. Fotosistemdebulunanklorofilçeşidihangisidir?

...............................................................................................................................................

5. Buevredesentezlenenmoleküllernelerdir?

...............................................................................................................................................


3B

İYO

LOJİ

12

UYARI

Bir glikoz sentezlemek için 6 CO2, 18 ATP ve 12 NADPH+ gerekir. CO2 atmosferden, ATP ve NADPH+ ise ışıklı

evreden sağlanır.

2. Işıktan bağımsız evre:

✔ Işıklıortamdagerçekleşenfakatışığındoğru-

C C CC CC

C C CC CP PC

C C C C PC

C C C CP PC

C C PC

C C PCC C PC

C CP C

C CP PC

6CO2

Ribuloz difosfat6(RDP)

Ribuloz monofosfat6(RMP)

4Pİ

2Pİ

12Pİ

10(PGAL)12(PGAL)

2(PGAL)Glikoz ve

diğer organik

bileşiklerin senteziIş›ktan bağ›ms›z tepkimeler

6 ADP

12 ADP

12 NADP+

12 NADPH

12 (DPGA)

12 (PGA)

6C’lu Kararsız ara ürün (6 molekül)

6 ADP12 ADP

dan kullanılmadığı evredir. Bu evre reaksi-

yonlarınaKalvin Döngüsüdedenir.

✔ Kloroplastınstromasındagerçekleşir.

Işıktan Bağımsız Tepkimeler;

✔ Kloroplastınstromasıvısındagerçekleşir.

✔ Işığa bağımlı tepkimelerden gelen ATP ve

NADPHileatmosferdenalınanCO2molekü-

lü kullanılarak organik besinlerin (glikoz)

sentezigerçekleşir.

✔ Calvin döngüsü olarak da adlandırılan bu

reaksiyonlar, CO2'nin ribuloz difosfat mole-

külüilebirleşerekaltıkarbonlukararsızmo-

lekülüoluşturmasıilebaşlar.

✔ BumolekülünparçalanmasıileoluşanPGA,ışığabağımlıreaksiyonlardangelenATPveNADPHyardımıylaönce

DPGA,sonraPGALmoleküllerinedönüşür.

✔ PGAL'inbirkısmıglikozgibiorganikmoleküllerinsentezindekullanılırkenbirkısmıda ribulozdifosfatınyeniden

üretimindekullanılır.

✔ Butepkimelerdebirmolekülglikozunüretilebilmesiiçin6 CO2, 12 NADPHve18 ATPharcanır.

✔ IşıktanbağımsıztepkimelerdeoluşanPGAL'inbirkısmıglikozoluşumunakatılırkenbirkısmıdagliserol,yağasidi,

aminoasit,vitaminvenükleotitgibiorganikmoleküllerinsentezindekullanılır.

UYARI

Fotosentezin temel amacı oksijen üretmek değil, besin sentezlemektir.


3B

İYOLO

Jİ

13

4

Şekildeki numaralandırılmış yerleri doldurunuz.

ATP

NADPH

Kalvindöngüsü

Işığabağımlı

reaksiyonlar

Işık

1

63

52

5

6

3 4

241

5

Aşağıdaki ifadelerde boş bırakılan yerleri doldurunuz.

1. Işığabağımlıreaksiyonlarkloroplastın.................................kısmındagerçekleşir.

2. IşığabağımlıevredeNADPmolekülü.................................,ışıktanbağımsızevredeise..................................

3. ATPüretimi................................. evrede,tüketimiise................................. evredegerçekleşir.

4. Işıktanbağımsızreaksiyonlarkloroplastın................................. kısmındagerçekleşir.

5. Kalvindöngüsündesentezlenenilkkararlıbileşik................................. dır.

6. Kalvindöngüsündeoluşan................................. molekülüaminoasit,RuMP,vitaminvb.sentezindekullanılır.

FOTOSENTEZ HIZINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Çevresel Faktörler

1. Işık Şiddeti

F.H.

Işık şiddeti

Diğer tüm koşullar uygun değerde ise ışık şiddeti arttıkça fotosentez hızı belirli bir

değere kadar artar, sonra sabit kalır.

(F.H.: Fotosentezhızı)


3B

İYO

LOJİ

14

2. Işığın Dalga Boyu

Klorofil;mor,mavivekırmızıışığıiyisoğur-

Mor

Mav

i

Yeş

il

Sar

ı

Tur

uncu

Kır

mız

ı Işığın dalga boyu

F.H.

duğundan bu renk ışıklarda fotosentez hızlı,

yeşil ışığın ise çokazını soğurup, çoğunu yan-

sıttığından bu renk ışıkta fotosentez yavaş

gerçekleşir.

Engelmann Deneyi: Engelmann, aerob bakteriler ve ipliksi alg ile hazırladığı deney düzeneğine, prizmadan

geçirdiği ışığıgöndermiş;aerobbakterilerinkırmızıvemor ışıkbulunanbölgelerdeyoğunlaştığınıgözlemlemiştir.Bu

durumunnedenibubölgelerdealgin fotosentezhızının fazlaolmasıveaerobbakterilerinsolunumiçingerekduydu-

ğuoksijenin ortamdadaha fazla birikmesidir.

400 500 600 700

Aerobik bakterilerİpliksi

alg

6

YeşilSarıMor IIIIII

a) Şekildeki özdeş bitkilerin fotosentez hızını çoktan aza sıralayınız.

b) Şekildeki düzeneklerde araştırılan faktörü yazınız.


3B

İYOLO

Jİ

15

3. CO2 Miktarı

F.H.

CO2 miktarı

CO2 miktarı artırıldığında fotosentez hızı belli bir değere kadar artar, sonra sabit

kalır.

Fotosentez için tüm faktörleruygundeğerdeolsabileCO2’yi tutacak ribulozdifosfat

miktarıveenzimmiktarısınırlıolduğundan fotosentezhızısınırlanır.KarabitkileriCO2

ihtiyacını havadan, su bitkileri ise sudan karşılar. Ayrıca tüm bitkiler solunum sonucu

ürettikleriCO2’yi de fotosentezde kullanabilir.

UYARI

Ca(OH)2, Ba(OH)2, KOH bileşikleri CO2 tutucudur. Bu bileşiklerin bulunduğu ortamda CO2 kullanılamadığından

fotosentez gerçekleşemez.

UYARI

Soda, gazoz gibi içeceklerde bol miktarda karbondioksit bulunduğundan su bitkilerinin suyuna, bu içeceklerin ilave

edilmesi fotosentez hızını artırır.

4. Sıcaklık

F.H.

Sıcaklık (°C)

0 10 20 30 40

Işıktan bağımsız evre reaksiyonları enzimlerle katalizlendiğinden yüksek

sıcaklıkta ışıklı evre reaksiyonları bir süre gerçekleşse bile enzimler bozula-

cağından ışıktanbağımsız evre reaksiyonları gerçekleşemez.

5. Ortamdaki Su ve Mineral Miktarı:

Su vemineral, fotosentez reaksiyonlarında kullanıldığından, bumoleküllerin ortamdakimiktarı azaldığında foto-

sentezhızı daazalır.Bumoleküller enzimlerin çalışmasını sağlar.Suayrıcaglikozun yapısına katılacakhidrojenle-

rin kaynağını daoluşturabilir.

Terleme, suyun yapraklardaki stomalardan buhar halinde atılmasıdır. Gündüz, rüzgarlı ve neme doymamış havada

terleme hızı fazladır. Odun borularında su ve mineral taşınmasında terlemenin etkisi vardır. Terleme ile bitkide aşırı

ısınma önlenir. Bitkiler terleme ile yalnızca gaz halinde su atarlar, tuz atmazlar.

Bilgi Kutusu

KlorofilyapısınakatılanMgveklorofilsentezindegörevalanFemineralleri fotosentezdeönemlibiretkiyesahiptir.

Fotosentez tepkimelerinde birden fazla faktör etkilidir. Ortamda en az oranda bulunan faktör, fotosentez hızını

sınırlandırır.Buna“minimum yasası” denir.


3B

İYO

LOJİ

16

Genetik Faktörler1. Kloroplastsayısı

2. Kutikulakalınlığı

3. Enzimmiktarı

4. İletimdemetimiktarı

5. Yaprakyüzeyiningenişliği

6. Yapraksayısı

7

Aşağıdaki düzeneklerde araştırılan faktörleri belirtiniz.

4

5

1

2

3

Mor

N RM

Yeşil Sarı

A

50°C30°C

Su

Yeşilışık

X gazı

Yeşilışık

B

Işık geçirmeyen levha

NaOH

IIşıkIşık

II

Şapkalımantar

Laktik asitbakterileri

IşıkIII

Cam kapI II

Elodea(su bitkisi)

Elodea

Su(30°C)

Deneytüpü

Deneytüpü

Gazoz


3B

İYOLO

Jİ

17

YAPRAĞIN YAPISI

üst epidermis

Yaprağ›n Enine Kesiti

palizatparankiması

süngerparankiması

mezofil tabakası

alt epidermis

kutikula

stoma

Epidermis tabakası:Teksıralıvecanlıhücrelerdenoluşmuştur.Korumagöreviyapar.Kloroplastbulundurmaz.

Stoma, hidatod, tüyler veemergensler epidermisin farklılaşması ile oluşur.

Kutikula tabakası: Epidermis tarafından üretilen mumsu yapıdaki tabakadır. Kurak bölge bitkilerinde kalın,

nemli bölgebitkilerinde incedir.Yapraktabulunan vebitkinin fazla su kaybetmesini engelleyen yapıdır.

Mezofil tabakası:Altveüstepidermis tabakasıarasındakalanbölümdür.Fotosentezyapabilenpalizatvesün-

ger parankimasını bulundurur. Palizat parankiması sık dizilişli, bol kloroplastlı hücrelerden oluşmuştur. Sünger pa-

rankiması hücreleri aralıklı dizilmiştir veaz kloroplast bulundurur.

UYARI

Palizat ve sünger parankimalarına özümleme parankimas› da denir.

Kurak bölge bitkilerinin adaptasyonları:

✔ Yapraklarıdaryüzeylidir.Boltüylüyadadikenşeklindeolabilir.

✔ Kökler,kazıkkökşeklindevebolemicitüylüdür.

✔ Stomasayısıazdırvestomalaryaprağınaltepidermisinegömülühaldebulunur.

✔ Kutikulatabakasıkalındır.

✔ Gövdesitüylüdür.


3B

İYO

LOJİ

18

8

Yaprak enine kesitini gösteren şekildeki numaralandırılmış yerleri doldurunuz.

VI

VIV

III

II

I

KEMOSENTEZ Güneş enerjisi yerine, inorganik maddelerin oksidasyonu ile açığa çıkan kimyasal enerji kullanılarak inorganik

maddelerden organikmadde sentezlenmesidir. Sadece bazı bakteriler (nitrit, nitrat, demir ve sülfür bakterileri) tara-

fındangerçekleştirilir.Doğadakimaddedöngüsününgerçekleşmesindeetkilidir.KarbonkaynağıolarakCO2,hidrojen

kaynağı olarakH2Ovb. kullanılır.

Kemosentezolayıda fotosentezdeolduğugibi ikiaşamadagerçekleşir. İlk

EnerjiCO2 + H2O Organik madde

EnzimH2S + 2O2 H2SO4 + Enerjiaşamada inorganik maddelerden ayrılan elektronlar ETS üzerinden oksijene

taşınır (oksitlenir).Bu sıradaaçığa çıkanenerji ileATPveNADPH+H+ üretir.

İkinci aşamada CO2 indirgenir,ATPveNADPH+H+ kullanılarakbesin sente-

zlenir.

Kemosentezolayındaoluşanoksijenatmosfere verilmez.

9

Fotosentez ve kemosentezin karşılaştırıldığı tabloyu tamamlayınız.

Karşılaştırılan özellikler Fotosentez Kemosentez

1. CO2kullanma

2. Klorofilibulundurma

3. Kullanılanenerjiçeşidi

4. Kullanılanenerjikaynağı

5. Açığaçıkanürünler

6. Atmosfereoksijenverme

7. Gerçekleştiğihücrekısmı

ÇÖZÜMLÜ TEST

3B

İYOLO

Jİ

19

1. Tüm ökaryot ototrof canlılar için;

I. sukullanma

II. inorganikmaddelerdenorganikmaddeüretme

III. klorofilbulundurma

IV.fosforilasyonyapma

özelliklerinden hangileri ortaktır?

A)YalnızIII B)IveII C)IIIveIV

D)I,IIveIV E)I,II,IIIveIV

2. Fotosentezde gerçekleşen bazı olaylar ve bu

olayların gerçekleştiği kloroplast bölümlerinin

eşleştirildiği aşağıdaki seçeneklerden hangisi

yanlıştır?

A) Klorofilinindirgenmesi-Grana

B) Fotofosforilasyon-Grana

C) CO2'ninindirgenmesi-Stroma

D) Glikozunoluşması-Stroma

E) Ferrodoksininindirgenmesi-Stroma

3. Fotosentez ile ilgili,

I. CO2özümlemesi,

II. enzimkullanılması,

III. klorofilinyükseltgenmesi

olaylarından hangileri kemosentez sırasında da

gerçekleşir?

A)YalnızI B)YalnızIII C)IveII

D)IIveIII E)I,IIveIII

4. Fotosentez sırasında gerçekleşen,

I. ETSmoleküllerininkullanılması,

II. sumoleküllerininfotolizolması,

III. ATPüretilmesi

olaylarından hangileri kemosentezde de gerçek-

leşir?

A)YalnızI B)YalnızII C)IveII

D)IveIII E)I,IIveIII

5. Fotosentez hızını belirlemek için;

I. birimzaman

II. kullanılanH2Omiktarı

III. kullanılanCO2miktarı

niceliklerinden hangileri bilinmelidir?

A)YalnızI B)YalnızII C)YalnızIII

D)IveII E)IveIII

6. Çok yıllık bir bitkide fotosentez hızının belirlen-

mesinde aşağıda verilenlerden hangisi etkili de-

ğildir?

A) Yapraktakiklorofilmiktarı

B) Ortamdakikarbondioksitmiktarı

C) Işıkşiddeti

D) Topraktakisumiktarı

E) Atmosferdekiazotmiktarı

ÇÖZÜMLER

3B

İYO

LOJİ

20

1. Ökaryotototrofcanlılaröglena,bazıalglervebitki-

lerdir.Tümüklorofilesahiptir,ATPüretirvefotosen-

tez yapar. Fotosentez sırasında hidrojen kaynağı

olaraksukullanırlar.

YANIT E

2. Işıklıevregranada,ışıktanbağımsızevrestromada

gerçekleşir. Ferrodoksinin indirgenmesi ışıklı evre-

yeaittir.Granadagerçekleşir.

YANIT E

3. Fotosentez ve kemosentez olaylarındaCO2 mole-

külleri kullanılarak organik madde sentezlenirken

gerçekleşentepkimelerdeenzimlergörevalır.

YANIT C

4. Sumoleküllerinin fotoliziyalnız ışıkvarlığındager-

çekleşir.Kemosentezde ışık enerjisi yerine kimya-

salenerjikullanılır.

YANIT D

5. FotosentezhızıbirimzamandakullanılanCO2veya

üretilenO2miktarınabakılarakhesaplanır.Sukulla-

nımıiseyalnızfotosenteziçinolmadığındanbelirle-

yicideğildir

YANIT E

6. Fotosentezhızınınaz veya çokolmasındaatmos-

ferdekiazotmiktarıetkilideğildir.Çünküfotosentez

olayında atmosferdeki azot gazı değil topraktaki

azottuzlarıkullanılır.

YANIT E

KONU TESTİ - 1

3B

İYOLO

Jİ

21

1. II

III

I

Kloroplast şeklindeki numaralandırılmış yerlerle

ilgili verilen aşağıdaki ifadelerden hangisi yan-

lıştır?

A) ATPsenteziII.kısımdayapılır.

B) IşıkenerjisininsoğurulmasıIII.kısımdagerçek-

leşir.

C) II.kısımstromaolup,DNAmolekülübulundurur.

D) I,çiftkatlıorganelzarıdır.

E) ETS elemanları ve oksijen üretimi III. kısımda

gerçekleşir.

2. I. Suyunfotolizi

II. ATP’ninhidrolizi

III. ATPsentezi

IV.CO2’ninkullanılması

Yukarıdakilerden hangileri fotosentez olayı sıra-

sında kloroplastın stromasında gerçekleştirilir?

A)IveIII B)IIveIII C)IIveIV

D)IIIveIV E)I,IIveIV

3.

III

1

2

Işık alan ortamda tutulan saksıbitkisinin özdeş yapraklarından1.ninüzerisiyahkâğıtlakapatıl-mış,2.yeherhangibir işlemuy-gulanmıştır.

Bir süre bekledikten sonra

yaprakları karşılaştıran araş-

tırmacı:

I. Ağırlık:1<2

II. CO2üretimi:1=2

III. O2üretimi:1<2

eşitliklerinden hangilerini saptar?

A)YalnızI B)IveII C)IveIII


4. Fotosentezin ışıktan bağımsız evre reaksiyonla-

rının gerçekleşmesi için aşağıdaki moleküller-

den hangisi doğrudan gerekli değildir?

A) Enzim B)Klorofil

C) Karbondioksit D)ATP

E)NADPH2

5. Fotosentezde;

I. ADP'ninATP'yedönüşümü

II. oksijeninüretimi

III. ATP'ninADP'yedönüşümü

reaksiyonlarının gerçekleştiği kloroplast bölüm-

leri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak

düzenlenmiştir?

I II III

A) Grana Grana Stroma

B) Grana Stroma Grana

C) Stroma Grana Stroma

D) Grana Stroma Stroma

E) Stroma Grana Grana

6. Fotosentezin ışıktan bağımsız evre tepkimele-

rinden ışıklı evre tepkimelerine aktarılan mole-

küller aşağıdakilerden hangisinde bir arada ve-

rilmiştir?

A)ADP-NADP B)ATP-NADPH2

C)CO2-RDP D)ATP-CO2

E)Glikoz-ADP

KONU TESTİ - 1

3B

İYO

LOJİ

22

7.

Işığa bağımlı

evre

Işıktanbağımsız

evre

NADP

O2

ADP

Besin

2

1

4

3

Fotosentez tepkimelerinin özetlendiği şekilde

numaralandırılmış yerlere aşağıdakilerden han-

gisi yazılmalıdır?

1 2 3 4

A) NADPH H2O ATP CO2

B) H2O ATP NADPH ATP

C) H2O NADPH ATP CO2

D) CO2 ATP NADPH H2O

E) CO2 H2O ATP NADPH

8. Fotosentez tepkimeleri sırasında,

I. CO2kullanımı

II. fotoliz

III. O2 üretimi

IV.ADPsentezi

olaylarından ışığa bağımlı ve ışıktan bağımsız

evrede meydana gelenler aşağıdakilerden han-

gisinde doğru olarak düzenlenmiştir?

Işığabağımlıevre Işıktanbağımsızevre

A) I-II III-IV

B) I-III II-IV

C) I-IV II-III

D) II-III I-IV

E) III-IV I-II

9. Canlılarda gerçekleşen ve ATP senteziyle so-

nuçlanan,

I. substratdüzeyindefosforilasyon

II. oksidatiffosforilasyon

III. devirsizfotofosforilasyon

olaylarından hangilerinde atmosfere oksijen ve-

rilir?


D)IveII E)I,IIveIII

10. Fotosentezin ışık reaksiyonları evresinde

NADP'nin NADPH2'ye indirgenmesi için gerekli

olan hidrojen iyonları, aşağıdaki moleküllerin

hangisinden sağlanır?

A) Fosfogliseraldehit

B) Glikoz

C) Adenozintrifosfat

D) Su

E) Ribulozdifosfat

11. Fotosentez sırasında aşağıdakilerden hangisi

tüm fotoototroflarda görülür?

A) H2Okullanma

B) O2 üretme

C) Kloroplastbulundurma

D) CO2kullanma

E) H2Skullanma

12. Fotosentezin ışık reaksiyonları sırasında güneş

ışınlarının soğurulması ile ilk olarak aşağıdaki-

lerden hangisi elektron kaybeder?

A) Klorofil B)Ferrodoksin

C) H2O D)NADP

E)Sitokromlar

KONU TESTİ - 2

3B

İYOLO

Jİ

23

KONU TESTİ - 21. Fotosentezin su kullanılan evresinde aşağıdaki

olaylardan hangisi gerçekleşmez?

A) Klorofilinindirgenmesi

B) Oksijenüretimi

C) Işığınabsorbeedilmesi

D) ATPsentezi

E) NADPH2ninyükseltgenmesi

2. Fotosentez reaksiyonlarında meydana gelen;

I. karbondioksitinkullanılması

II. oksijeninüretilmesi

III. fotoliz

IV.glikozsentezi

olaylarından hangileri kloroplastların stromasın-

da gerçekleşir?

A)IveII B)IveIV C)IIIveIV

D)I,IIveIII E)II,IIIveIV

3. Madde miktarı

I

Madde miktarı

II

Madde miktarı

IIIZaman Zaman Zaman

Yukarıdaki grafiklerde fotosentezin stromada ger-

çekleşen reaksiyonları süresince, bazı maddelerin

miktarlarında meydana gelen değişimler gösteril-

miştir.

Buna göre I, II ve III nolu grafiklerde miktar de-

ğişimleri gösterilen maddeler aşağıdakilerden

hangisinde doğru olarak düzenlenmiştir?

I II III

A) CO2 Glikoz Enzim

B) CO2 O2 Su

C) H2O O2 Enzim

D) Glikoz O2 Su

E) Glikoz CO2 Enzim

4. Fotosentez tepkimelerinde;

I. suyunayrıştırılmasıileoluşanelektronlarınklo-

rofileiletilmesi

II. klorofildeki elektronun enerji düzeyinin yükselt-

genmesi

III. oksijenüretilmesi

olaylarının meydana gelme sırası aşağıdakiler-

den hangisinde doğru verilmiştir?

A)I-II-III B)I-III-II C)II-I-III

D)II-III-I E)III-I-II

5. Aşağıdakilerden hangisi fotosentezin ışığa ba-

ğımlı evresinde meydana gelmez?

A) NADP'ninindirgenmesi

B) Suyunfotolizeuğraması

C) ATP'ninsentezlenmesi

D) RMP'ninRBP'yioluşturması

E) Klorofilinindirgenmesiveyükseltgenmesi

6. Fotosentez ve kemosentezde;

I. CO2kullanılması

II. H2Okullanılması

III. AtmosfereO2verilmesi

olaylarından hangileri ortaktır?



KONU TESTİ - 2

3B

İYO

LOJİ

24

KONU TESTİ - 27. Miktar

Zaman (saat)

II

I

Yaprağın kloroplastlı bir hücresinde 24 saatlik za-

mandilimindebazımaddelerinmiktarındakideğişim

grafiktekigibidir.

Buna göre I ve II ile gösterilen maddeler aşağı-

dakilerden hangisi olabilir?

I II

A) Üretilenoksijen ÜretilenCO2

B) Glikozkullanımı Glikozüretimi

C) NADPmiktarı NADPH2miktarı

D) Fosforilasyon Defosforilasyon

E) Bitkininağırlığı Nişastamiktarı

8. Fotosentez reaksiyonları sırasında gerçekleşen

evrelerde bazı maddelerin miktarındaki değişim-

leri gösteren aşağıdaki grafiklerden hangisi ışık-

tan bağımsız evreye aittir?

A) B)

C) D)

E)

Miktar

Zaman

NADPH2

NADP

ATP

ATP

Glikoz

ADP

O2

H2O

CO2

Miktar

Miktar Miktar

Miktar

Zaman

Zaman Zaman

Zaman

9.

I

II

IIIIVV

Kloroplast yapısını gösteren şekilde numaralan-

dırılmış kısımlardan hangisinde ATP harcanarak

glikoz sentezlenir?

A)I B)II C)III D)IV E)V

10. Işık

Su ve mineraller

Cam huni

Su bitkisi

O2 gazı

Şekildeki düzenekte aşağıdaki değişikliklerden

hangisinin yapılması sonucunda çıkan gaz ka-

barcığı sayısının artması beklenir?

A) Suyunsıcaklığınıartırmak

B) Suyabuzatmak

C) Suyagazozdökmek

D) Camhuniyikaldırmak

E) Işıkşiddetiniazaltmak

3B

İYOLO

Jİ

25

1.

NADP+

e–

H+

NADPH2

K

L

Fotosentezin ışık reaksiyonları sırasındagerçekle-

şenyukarıdakitepkimedeNADP+ninH+vee– ala-

rakNADPH2halinegeçmesigösterilmiştir.

K ve L,

I. ATP

II. Klorofil

III. Glikoz

IV.H2O

moleküllerinden hangileri olabilir?

A)IveII B)IveIII C)IIveIII

D)IIveIV E)IIIveIV

2. Yeşil bitkiler tarafından gerçekleştirilen,

I. IşıkenerjisiniATPyeçevirme

II. İnorganikmaddelerikullanma

III. OrtamaO2molekülüverme

IV.Organikmaddesentezleme

olaylarından hangileri tüm ototrof canlılar için

ortaktır?

A)YalnızI B)IveIV C)IIveIV

D)I,IIveIV E)II,IIIveIV

3. Kloroplastın tilakoyit zarı, çoksayıdakatlanmalara

sahiptir.

Tilakoyit zarın bu şekilde katlı oluşu,

I. Fotosentezenzimlerininetkialanınıartırma

II. Dahafazlaışıksoğurulmasınısağlama

III. KlorofilveETSmoleküllerininçalışmaalanlarını

artırma

yukarıdakilerden hangilerine olanak sağlar?

A)YalnızII B)YalnızIII C)IveII


4. I.inorganik inorganik

X + O2 XO2 + Enerji

ADP + P ATP

III.organik inorganik

Z + O2 M + L + Enerji

ADP + P ATP

II.organik organik inorganik

Y

ADP + P ATP

K + L + Enerji

Yukarıda, çeşitli canlılarda gerçekleşen bazı ATP

sentezbiçimlerişematikolarakgösterilmiştir.

Bu reaksiyonlardan hangileri yalnızca prokaryot

canlıların bir bölümünde gerçekleşir?


D)IveII E)IIveIII

5. Bitkilerfotosentezyaparakglikozüretirvebuglikozu

yapısındakibütünorganikbileşiklereçevirebilirler.

Bu olay sırasında bitkiler,

I. TopraktakiH2O

II. HavadakiCO2

III. Havadakiserbestazot(N)

IV.Topraktakinitrattuzları

verilenlerden hangilerini kullanırlar?

A)IveII B)IIveIII C)IIveIV

D)I,IIveIII E)I,IIveIV

6. Kloroplastların yapısında bulunan klorofil mole-

külüyle ilgili,

I. Yapısındademirbulunduranbirproteindir.

II. Bitkidesenteziancakışıklıortamdasözkonusu-

dur.

III. Işığısoğurduğundayükseltgenmeözelliğinesa-

hiptir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?



KONU TESTİ - 3

3B

İYO

LOJİ

26

KONU TESTİ - 37.

I

Yeşil ışık

II

Kırmızı ışık

III

Karanlıkortam

Yukarıda cam fanus içindeki bitkilerle ilgili aşa-

ğıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?

A) I. bitkinin birim zamanda ürettiği O2 miktarı II.

bitkiyegöredahaazdır.

B) ÜçbitkidedeCO2üretimivardır.

C) I.bitkininyansıttığıışıkmiktarıII.bitkininyansıt-

tığındanfazladır.

D) III.bitkideağırlıkazalmasıolabilir.

E) III.bitkideışıktanbağımsızevretepkimeleriger-

çekleşmektedir.

8. Çeşitli canlıların hücrelerinde gerçekleşen birçok

reaksiyon,enerjininkontrolünüsağlamakamacıyla

ardışıkbasamaklardanoluşur.

Fotosentez reaksiyonlarının ardışık basamakla-

rından hangisinde, hem canlının bulunduğu or-

tama oksijen verilebilir, hem de sentezlenecek

olan karbonhidrata hidrojen sağlanır?

A) Klorofilden ayrılan elektronların ETS'de taşın-

masında

B) Fosfogliserikasidinaktifleştirilmesinde

C) Karbondioksidinribülozdifosfattarafındantutul-

masında

D) Ferrodoksinin Fotosistem I'den elektron alarak

indirgenmesinde

E) Işıkenerjisiyardımıylasuyuniyonlarınaayrılma-

sında

9. Yeşilbitkilerdeolduğugibibazıbakterigruplarıda

fotosentezyaparakorganikbesinüretirler.

Bazı fotosentetik bakterilerin yaptığı fotosentez

sonucu oksijenin açığa çıkmamasının nedeni,

I. Organikbesininyapımı içingerekliolankarbon

kaynağınınfarklıolması

II. e–vehidrojenkaynağıolaraksudanbaşkamad-

delerinkullanılması

III. IşıkyardımıylaATPsentezlenmesi

durumlarından hangileri ile açıklanabilir?


D)IveII E)IIveIII

10. Bir bitkinin kloroplastında sentezlenen ATP aşa-

ğıdaki reaksiyonlardan hangisinde kullanılır?

A) Ribülozmono fosfatın ribülozdi fosfatadönüş-

mesinde

B) Hücre dışındaki konsantrasyonu hücreye göre

daha az olan küçük moleküllerin hücre içine

alınmasında

C) tRNA'yaaminoasitbağlanmasında

D) Hücrebölünmesinde

E) Kloroplastınkendinieşlemesinde

11. FotosentezreaksiyonlarısırasındafotosistemII,fo-

tosistemI'ee–verir.

Buna göre fotosistem II'nin e– ihtiyacını karşıla-

mak için aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekle-

şir?

A) NADP+yükseltgenir.

B) H2Ofotolizeuğrar.

C) O2nötrleşir.

D) Ferrodoksinyükseltgenir.

E) Sitokromyükseltgenir.

3B

İYOLO

Jİ

27

KONU TESTİ - 4 (ÇIKMIŞ SORULAR)1. Bitkilerde fotosentez, yaprağın aşağıda verilen

yapılarının hangisinde gerçekleşir?

A) Soymukboruhücrelerinde

B) Arkadaşhücrelerinde

C) Kütikulatabakasında

D) Palizatparankimahücrelerinde

E) Odunboruhücrelerinde

LYS-2010

2. Birkloroplastınkesitiaşağıdakişekildegösterilmiş-

tir.

Fotosentezin karbon tutma reaksiyonlarının ger-

çekleştiği yer hangi numarayla gösterilmiştir?


LYS-2011

3. Aydınlıkortamdaözdeşsubitkilerikullanılarakha-

zırlananaşağıdakiK,LveMdeneydüzeneklerinde,

ağızlarıkapalıolanbeherleregazgirişçıkışısadece

yerleştirilenboruyardımıylasağlanmaktadır.

CO2

H2O

O2

18

18

K

CO2

H2O

O2

L

CO2

H2O

O218

M

Bu düzeneklerde daha sonra işaretli oksijene;

I. Kdüzeneğinde,fotosentezürünükarbonhidrat,

II. Ldüzeneğinde,solunumürünükarbondioksit,

III. Mdüzeneğinde,solunumürünüsu

moleküllerinin hangilerinde rastlanır?

A)YalnızI B)YalnızII C) Yalnız III

D)IveII E)IveIII

LYS-2013

4. Fotosentezin ışığa bağımlı tepkimelerinde mey-

dana gelen;

I. ADP'nininorganikfosfatlabirleşmesi,

II. NADP'ninindirgenmesi,

III. suyunayrışması,

IV.FotosistemII'ninyükseltgenmesi

olaylarının gerçekleşme sırası, aşağıdakilerin

hangisinde doğru verilmiştir?

A) I - II - III - IV B) II - III - I - IV

C) III - I - IV - II D) IV - I - III - II

E) IV - III - I - II

LYS-2014

3B

İYO

LOJİ

28

KONU TESTİ - 4 (ÇIKMIŞ SORULAR)5. I. Protonların(H+)biriktirildiğiyer

II. Elektronlarınelektrontaşımasistemindetaşınım

kuralı

III. ATPoluşumunusağlayanenzimçeşidi

Kemiozmotik hipotezine göre, kloroplastlar ve

mitokondrilerde ATP sentezi sırasında yukarıda-

kilerden hangileri farklılık gösterir?


D)IveII E)I,IIveIII

LYS-2015

6. Kloroplastlarda fotosentez sırasında;

I. elektrontaşımasistemindeyükseltgenmevein-

dirgenmeolaylarınıngerçekleşmesi,

II. oksijeninüretilmesi

III. karbonhidratüretimi

olaylarından hangileri granalarda gerçekleşir?



LYS-2017

7. Kemosentetik canlılar, ihtiyaç duydukları besinleriüretmekiçingerekliolanenerjiyiinorganikmaddele-rioksitleyerekaçığaçıkankimyasalenerjidenkarşı-layabilirler.

Buna göre, aşağıdaki inorganik maddelerden

hangisi kemosentetik canlılar tarafından enerji

kaynağı olarak kullanılmaz?

A)Kükürt B)Hidrojensülfür

C)Amonyak D)Nitrit

E)Karbondioksit

LYS-2017

8. Fotosentez yapan bir yaprağın kloroplastında

gerçekleşen;

I. ışığınsoğurulması,

II. CO2nintutulması,

III. suyunparçalanması

IV.karbonhidratlarınüretimi

olaylarından hangileri stromada gerçekleşir?

A)IveIII B)IIveIV C)I,IIveIII

D)II,IIIveIV E)I,II,IIIveIV

AYT-2018

Hücresel Solunum


BİYOLOJİYKS - AYT

AKIL

LI H

ARİT

AM

gerç

ekle

şir

gerç

ekle

şir

gerç

ekle

şir

Oks

idat

iffo

sfor

ilasy

on

Sub

stra

tdü

zeyi

nde

fosf

orila

syon

HÜ

CR

ES

EL

SO

LU

NU

M

Oks

ijenl

i Sol

unum

Oks

ijens

iz S

olun

um

Glik

oliz

evre

siK

rebs

evre

siE

TS

evre

si

Mito

kond

riS

itopl

azm

a

gerç

ekle

şir ve

AT

P ü

retm

ek

çeşi

didi

r

çeşi

didi

r

amaç


3B

İYOLO

Jİ

31

HÜCRESEL SOLUNUM Solunum temel olarak ikiyeayrılır.

Solunum

Hücre dışı solunum Hücre içi solunum

Oksijenli solunum(Aerob solunum)

Oksijensiz solunum(Anaerob solunum)

HÜCRE DIŞI SOLUNUM Solunumorganı ile canlının bulunduğu ortamarasındaki gaz alışverişidir. Böylece iç ortampH’sinin sabit tutul-

ması vehücre solunumu için gerekli olangazların alınması sağlanır.

HÜCRE İÇİ SOLUNUM Organik bileşiklerin kimyasal bağlarındaki enerjidenATPsentezlenmesidir. Tümcanlılardagerçekleşir.

UYARI

Oksijenli ve oksijensiz solunumun temel amacı ATP üretmektir. Tüm canlılar hücre içi solunumu aralıksız olarak

gerçekleştirir.

Oksijenliveoksijensizsolunumunilkevresiglikolizevresidir.Buevreherikisolunumçeşidininortakevresiolup

tüm canlılarda sitoplazmada aynı şekilde gerçekleşir. Çünkü bu evrede kullanılan enzimlerin çeşidi tüm canlılarda

aynıdır.Buözellik canlıların ortakbir atadanevrimleştiğine kanıt sağlar.

P

P

P2 P

6C

6C

3C

2 3C

P P

3C

3C

Pirüvat

Fosfogliserik asit (PGA)

Difosfogliserik asit (PGA)

Glikoz

Fosfogliser aldehit (PGAL)

Glikozunaktifleşmesi

Glikolizevresi

Fruktoz difosfat

2

2

4 2 ADP2 ATP

3 2 ADP2 ATP

2 2 NAD+2 NADH + H+

1 2 ATP2 ADP

I

II

III


3B

İYO

LOJİ

32

Glikoliz reaksiyonlarında:

I. Glikoz,2ATPharcanarakaktifleştirilirvefruktozdifosfatadönüştürülür.

II. Fruktozdifosfat,ikimolekülfosfogliseraldehiteparçalanır.Fosfogliseraldehit,difosfogliserikasidedönüştürülürken

NADindirgenirvefosfogliseraldehiteinorganikfosfatilaveedilir.Böylecedifosfogliserikasitoluşur.

III. DifosfogliserikasitmolekülleripirüvikasidedönüştürülürkensubstratdüzeyindefosforilasyonileikişerATPsentezlenir.

Glikolizevresindebirmolekülglikozkullanıldığında4ATPsentezlenir.Tepkimelerinbaşlangıcındaglikozuaktif-

leştirmek için 2ATPharcandığındannet kazanç2ATPdir.

UYARI

Memeli alyuvarları olgunlaştığında çekirdek ve zarlı organellerini kaybeder. Mitokondrisiz kalan alyuvarlar enerjile-

rini glikoliz ile karşılar.

10

Glikoz evresinin özetlendiği şekildeki boş kutucukları doldurunuz.

P

P

P

6CP P

PGAL

6C P

P6C

3C

3C3C

3C

P3C

GLİKOZ

6C ATP

ADP

ATP

ADP

Fosfo Gliser Aldehit

PGAL

Pİ

Prüvik Asit


3B

İYOLO

Jİ

33

GlikolizsonucuoluşanpirüvikasitpH’yidüşürdüğüiçinortamıasitleştirenbirmoleküldür.Bunedenlepirüvikasit

farklı sonürünleredönüştürülmeküzere kullanılır.

UYARI

O2’siz solunumda pirüvik asit oluşumundan sonra gerçekleşen reaksiyonlarda ATP sentezlenmez. Pirüvik asit

oluştuktan sonra son ürün reaksiyonlarının gerçekleşmesinin nedeni, NADH2’lerin yükseltgenmesiyle oluşan

NAD’ların glikolizde tekrar kullanılabilir hale getirilmesini sağlamaktır.

OKSİJENSİZ SOLUNUM Oksijenkullanmadanbesinlerdenenerjieldeedilmesidir.Bazıbakterilervemantarlardagörülür.Besindenkopa-

rılanelektronlar oksijen yerine farklı birmoleküleaktarılır.

ETS Kullanılan Oksijensiz Solunum Bazıbakterilerdegörülür.BesindenkoparılanelektronlarETSüzerindensülfat,kükürt,nitrat,Fe+3gibi inorganik

moleküleaktarılır.Denitrifikasyonbakterileri sone– alıcısı olaraknitratı kullanılır veazot gazı oluşturur.

FERMENTASYON Organik maddelerin kimyasal bağlarının oksijensiz ortamda enzimler aracılığı ile parçalanması ve açığa çıkan

enerjidenATPsentezlenmesidir.

Fermentasyon yapan canlıların tümünde reaksiyonların tamamıhücrenin sitoplazmasındagerçekleşir.

Fermentasyonu bazı bakteriler,maya hücreleri, tohumdaki embriyo ve çizgili kas hücreleri gerçekleştirebilir. Bu

olayda sadece karbonhidratlar kullanılır.

Glikolizevresindensonra,değişikcanlılardakullanılanenzimçeşitlerinin farklıolması, farklısonürünlerinoluşu-

munanedenolur.

Hayvanların çizgili kaslarında ve yoğurt bakterilerinde fermentasyonun sonürünü laktik asittir.

Sirkebakterilerinde fermentasyonun sonürünüasetik asittir.

Biramayasında ve şarapbakterilerinde fermentasyonun sonürünüetil alkoldür.

Etil Alkol Fermentasyonu

✔ Mayahücreleri,bazıbakterilerdevebitkitohumlarındager-

NADH2

C C

Etil Alkol

C C

Aset Aldehit

C C C

Pirüvat

Glikoz

Glikoliz

Etil AlkolFermantasyonu

Hidrojenkatılması

NAD+

PirüvattanCO2çıkarılmasıCO2

çekleşir.

✔ Etilalkolfermentasyonundaglikoz,önceglikoliztepkimele-

riile2molekülpirüvikasideparçalanır.ATPsentezidebu

evredegerçekleşir.

✔ PirüvikasittenbirmolekülCO2'ninayrılmasıylaasetaldehit

oluşur.AsetaldehitNADH2’denayrılanH+’larıalarak indir-

genirveetilalkoledönüşür.BöyleceoluşanNAD’larglikoliz

evresindetekrarkullanılabilirhalegelir.


3B

İYO

LOJİ

34

C6H12O6 2CO2+2C2H5OH+Net 2ATP+ Isı

(Glikoz) (Etil alkol)

✔ Üzümdenalkoleldeedilmesietilalkolfermentasyonuilegerçekleşir.

11

Aşağıdaki düzeneklerle ilgili soruları yanıtlayınız.

I II

➜ Civa hangi yöne hareket eder?

➜ Neden?

Saf N2gazı

(Ortamda O2 olmadığını gösterir.) Bira mayaları

Glikoz çözeltisi

Cıva

X2X1

➜ Kireç suyu bulanır mı?

Akab›

Bkab›

Azotgazı

Kireç suyu

Glikoz çözeltisi+

Maya hücreleriözütü (35°C)

Laktik Asit Fermentasyonu

✔ Hayvanlarınçizgilikaslarındaveyoğurtbakterilerindegerçekleşir.

NADH2

C C C

C C C

Pirüvat

Hidrojenkatılması

NAD+

Glikoliz

Glikoz

Laktik AsitFermantasyonu

✔ Laktikasitfermentasyonundaglikoz,önceglikoliztepkimeleriile2

molekülpirüvikasideparçalanır.

✔ PirüvikasittensonrakireaksiyonlardaCO2çıkışıolmaz.

✔ OrtamdakiNADH2’denayrılan2H+pirüvikasideaktarılır.Böylece

pirüvikasitindirgenereklaktikasidedönüşür.OluşanNAD’lergli-

kolizdetekrarkullanılabilir.

C6H12O6 2C3H6O3 +Net 2ATP+ Isı

(Laktik asit)


3B

İYOLO

Jİ

35

12


➜ Fenol kırmızısının rengi değişir mi?

➜ Neden?

Fenolkırmızısı

(Asit ayracı)

Süt

Termos

Termometre

(35°C)Yoğurtbakterileri

✔ Çizgili kaslardauzunsüreli egzersizler sonucuoksijenyetersizliği görülür.Buaradakashücrelerindeoksijensiz

solunumyapılarakgereklienerjisağlanır.Fakatsolunumsonucuoluşanlaktikasit(sütasidi)yorgunluğasebepolur.

Dinlenmesırasında, kaslara yeterinceO2ulaştığında laktik asit tekrar pirüvik aside çevrilerekoksijenli solunum

tepkimelerindekullanılıryadaoluşanpirüvikasitglikoza,glikozdaglikojeneçevrilerekdepolanır.

UYARI

Fermentasyon sonucunda sentezlenen ATP miktarının az olmasının nedeni, oluşan son ürünlerin organik yapıda

olması ve glikozun tüm bağlarının parçalanamamasından dolayı enerjinin tam olarak açığa çıkarılamamasıdır.

Etil Alkol Fermentasyonu Laktik Asit Fermentasyonu

Sitoplazmadagerçekleşir. Sitoplazmadagerçekleşir.

Substrat düzeyinde fosforilasyon

gerçekleşir.

Substrat düzeyinde fosforilasyon

gerçekleşir.

Glikoz kullanılır. Glikoz kullanılır.

CO2 çıkışı olur. CO2 çıkışı olmaz.

Sonhidrojenalıcısı asetaldehittir. Sonhidrojenalıcısı pirüvik asittir.

Sonürünetil alkoldür. Sonürün laktik asittir.

NAD indirgenir ve yükseltgenir. NAD indirgenir ve yükseltgenir.


3B

İYO

LOJİ

36

OKSİJENLİ SOLUNUM (AEROBİK SOLUNUM) Organikmaddelerin oksijen kullanılarakCO2 veH2O’ya kadar parçalanmasınaoksijenli solunum denir.

Oksijenin güçlü elektron tutucusu olması ve yakıcı özelliğinden dolayı oksijenli solunumda kallanılan organik

maddeler kendilerini oluşturan en küçük bileşenlerine kadar (CO2, H2O) parçalanır ve bu nedenle daha fazla ATP

sentezlenir.

O2’Li Solunumun Genel Denklemi:

C6H12O6 + 6O2 6CO2+6H2O+Net30–32ATP+Isı

13


➜ CO2 gazı hangi kaplarda oluşur?

Azot gazı

25°C

Akab›

Bkab›

Glikozçözeltisi

Biramayaları

25°C

Oksijenli Solunum Evreleri;

1. Glikoliz: Sitoplazmadagerçekleşir.

2. Krebs çemberi: Mitokondrininmatriksindegerçekleşir.

3. ETS: Mitokondrinin kristasındagerçekleşir.

UYARI

Aerob bakterilerde mitokondri görevi yapan ve hücre zarının değişmesi ile oluşan mezozom yapısında ETS eleman-

ları bulunur.

1. Glikoliz

O2’li solunum tepkimelerindeglikoz kullanıldığında ilk evre"glikoliz" olur.

Glikolizevresisitoplazmadagerçekleşirkenpirüvikasitoluşumundansonraki tepkimeler,ortamdaoksijenbulun-

duğundaökaryotlardamitokondridegerçekleşir.


3B

İYOLO

Jİ

37

2. Krebs çemberi (Sitrik asit döngüsü)

Oksijen varlığında pirüvik asitler mitokondriye girer ve pirüvik asitten CO2 ve H2 ayrılması ile 2C'li Asetil CoA

oluşur.Bu sıradapirüvik asittenayrılanH2’lerNAD’yi indirgeyerekNADH2oluşturulmasını sağlar.

UYARI

Glikoliz ve Krebs evrelerinde oluşan ara ürünlerin bazıları aminoasit setezinde kullanılır.

2 Pirüvik asit

Krebsehazırlık

Kre

bs d

öngü

sü

(3C)

2 Asetil-CoA(2C)

4C

H2O

2NAD+

2NADH2

2CO2

2NAD+2CO2

2NADH22ADP+PI

2ATP

2FADH22FAD

H2O

2

H2O

Sitrikasit2NADH2

2NAD+

2NAD+

2NADH2

2CO2

2

2

2

2

4C

4C

4C

5C

6C

✔ MitokondriiçindekrebsdöngüsünegirenasetilCoAmolekülleriikikarbonludur..

✔ AsetilCoAmolekülleri,4C’luokzaloasetikasitveH2Oilebirleşir.Sonuçta6C’lusitrikasitoluşur.

✔ Sitrikasitkrebsreaksiyonlarısonucuyeniden4C’luokzaloasetikasidedönüşürvekrebsçemberitamamlanır.

✔ Krebsreaksiyonlarıtamamlandığında,(krebs’egirişdahil)1glikozdan;2FADH2,8NADH2,2ATP,6CO2oluşurve

6H2Otüketilir.

UYARI

Krebs çemberinde elde edilen 2 ATP, substrat düzeyinde fosforilasyonla sentezlenir.

3. ETS Evresi (Oksidatif Fosforilasyon Evresi)

ETS bir dizi elektron taşıyıcımoleküllerden oluşur ve bumoleküller ile ATP sentaz enzimimitokondrinin iç za-

rında yer alır.Bunlar indirgenme - yükseltgenmeözelliği olanmoleküllerdir.


3B

İYO

LOJİ

38

(Bu moleküller sırası ile NADH-Q redüktaz, ubikinon (koenzimQ) sitokrom redüktaz (sit.b), sitokrom c ve sitokrom

oksidazdır. Protein yapısında olmayan, koenzim olarak görev yapan molekül ubikinondur.)

Bilgi Kutusu

H+

H+H+

H+

e–

H+

H+H+

H+ H+

H+

H+ H+

H+

H+H+

O2

H+

NADH + H+ NAD+

(besinden gelenelektronları taşır)

Elektron taş›ma zinciri: Elekron aktarımı ve zarın iki tarafı arasında proton (H+) yoğunluk farkı yaratan proton pompalanması

Oksidatif fosforilasyon: H+’ların zardangeri akışından (kemiozmoz) güçsağlayarak gerçekleşen ATP sentezi

Elektrontaşıyıcı protein

kompleksi

NADH-Qredüktaz

Ubikinon

FADH2

Q

Cyt c

FAD H2O

2e– + 2H+ + 1/2

+2+2 ATP

ATPsentaz

Sitokromredüktaz Sitokrom

oksidazSitokrom c

Mitokondri iç zarı

ADP + P i

Bu taşıyıcımoleküllerelektronyakalamagüçlerinegöreenzayıftanengüçlüyedoğrusıralanmıştır.NADH+H+

ve FADH2’den yüksek enerjili elektronları alan bumoleküller bir dizi indirgenme - yükseltgenme tepkimesinden ge-

çirerek elektronları sistem boyunca taşır. Koenzimlerle taşınan elektronlar taşıyıcımoleküllere aktarılırken protonlar

(H+)matrikse bırakılır. Protonlar (H+)matrikstenmitokondrinin iç ve dış zarı arasında bulunan boşluğa doğru ETS

molekülleri aracılığıyla pompalanır.

MitokondriiçzarıprotonlarageçirgenolmadığındanATP

H+

H+

H+

H+

H+H+

H+

ATPADP + Pi

ATPsentaz

MİTOKONDRİ MATRİKSİ

ZARLAR ARASI BÖLGE

sentaz,zarlararasıboşluktakiprotonlarıntekrarmatriksegeri

akışını sağlayan bir yol oluşturur. ATP sentaz enzimi proton

akışısırasındaaktifleşirvebuenzimdeyapısaldeğişimlerolur.

BudeğişimlerADP’yebir fosfateklenerekATPsentezlenme-

sinisağlar.ProtonlarmaktriksedoğruaktıkçaATPsentezide

devameder.


3B

İYOLO

Jİ

39

1961 yılında Peter Michell tarafından oluşturulan bu hipotez mitokondri ve kloroplast organallerinde ATP sentaz

enzimi aracılığıyla proton akışı sayesinde ATP sentezlenmesini açıklar.

Bilgi KutusuKEMİOZMOTİK HİPOTEZ

Elektronlar,ETS’deindirgenme-yükseltgenmebasamaklarındaaktarılırkenenerjiaçığaçıkarvebuenerjininbir

kısmı ileADP’ye fosfat eklenipATPoluşturulur. (Oksidatif fosforilasyon).

ETS’nin sonbasamağında1

2 O2, iki elektronualır veortamdaki 2 hidrojen ile birleşerek suyuoluşturur.

UYARI

ETS’ye hidrojenler NAD ile gelirse oksidatif fosforilasyonla 1NADH2’den 2,5ATP, FAD ile gelirse 1FADH2’den

1,5ATP sentezlenir.

✔ Oksijenlisolunumdakarbonhidratlardanbaşka,yağveproteinmonomerleridekullanılır.

Proteinler YağlarPolisakkaritler

Amino asitler Basit şekerler Gliserol Yağ asitleri

PGAL

Pirüvik asit

Asetil CoA

6C

5C

4C

CO2 CO2

CO2

BESİNLER

Krebsdöngüsü

14

Aşağıdaki özelliklerin glikoliz, krebs, ETS evrelerinden hangisinde gerçekleştiğini yazınız.

ÖZELLİK EVRE

1. NADveFADyükseltgenir.

2. ATPharcanır

3. Substrat düzeyinde fosforilasyongerçekleşir.

4. CO2çıkışı olur.

5. H2Oharcanır.

6. H2Oüretilir.

7. FAD indirgenir.

8. Oksijen kullanılır.

9. Oksidatif fosforilasyongerçekleşir.

10. NAD indirgenir.


3B

İYO

LOJİ

40

UYARI

Protein, yağ ve karbonhidrat monomerlerinin solunum reaksiyonlarına katıldığı ortak evre krebs evresidir.

UYARI

Tüm solunum reaksiyonları yıkım tepkimesi olduğundan canlılarda ağırlık azalmasına neden olur.

Oksijensiz Solunum Oksijenli Solunum

✔ Sitoplazmadagerçekleşir.

✔ O2’sizortamdagerçekleşir.

✔ Oluşansonürünleretilalkol,CO2veyalak-

tikasittir.

✔ Yalnız substrat düzeyinde fosforilasyon ile

ATPüretilir.

✔ 1glikozdan4ATPsentezlenir,2ATPharca-

nır.

✔ Suoluşmaz.

✔ ETSgörevalmaz.

✔ Genelliklekarbonhidratmonomerikullanılır.

(Glikoz)

✔ Genellikle enerji gereksinimi az olan basit

yapılıcanlılardagörülür.

✔ Ökaryot hücrelerde sitoplazmada başlar,

mitokondridedevameder.

✔ O2’liortamdagerçekleşir.

✔ OluşansonürünlerCO2,H2Ovebazende

NH3’tür.

✔ Hem substrat düzeyinde hem de oksidatif

fosforilasyonlaATPüretilir.

✔ 1glikozdan34ATPsentezlenir,2ATPhar-

canır.

✔ Su,hemkullanılırhemdeoluşur.

✔ ETSgörevalır.

✔ Karbonhidrat, yağ ve protein monomerleri

kullanılabilir.

✔ Genellikleenerji gereksinimi fazlaolange-

lişmişcanlılardagörülür.

Oksijenli Solunum Fotosentez

✔ Organikmaddeveoksijenkullanılır.

✔ Gecevegündüzyapılır.

✔ KimyasalbağenerjisiATP'yedönüştürülür.

✔ Yadımlamaolayıdır.

✔ Amaç,ATPüretmektir.

✔ Ökaryotlarda, sitoplazma ve mitokondride

gerçekleşir.

✔ Substrat düzeyinde ve oksidatif fosforilas-

yongörülür.

✔ ETSgörevyapar.

✔ Suvekarbondioksitkullanılır.

✔ Işıkvarlığındayapılır.

✔ Işıkenerjisikimyasalbağenerjisinedönüş-

türülür.

✔ Özümlemeolayıdır.

✔ Amaç,besinüretmektir.

✔ Ökaryotlardakloroplasttagerçekleşir.

✔ Fotofosforilasyongörülür.

✔ ETSgörevyapar.

ÇÖZÜMLÜ TEST

3B

İYOLO

Jİ

41

1. O2'sizsolunumyapancanlılardavebazıaerobcan-

lıların hücrelerinde O2 yetersizliğinde oluşturulan

pirüvikasitsonürünreaksiyonlarınagirer.

Son ürün reaksiyonlarında,

I. pirüvikasitinbirbaşkaorganikmaddeyedönü-

şümü

II. NADH2'deki hidrojenlerin etil alkol veya laktik

asityapısınakatılması

III. enerjiüretimi

IV.NADH2'ninyükseltgenmesi

olaylarından hangileri gerçekleşmez?

A)YalnızI B)YalnızIII C)IIveIII

D)I,IIveIV E)II,IIIveIV

2. Aşağıdakilerden hangisi metabolik faaliyette

bulunan bütün canlıların solunum reaksiyonları

sırasında oluşturduğu maddelerden biridir?

A)Etilalkol B)PGAL

C)Laktikasit D)Su

E)Karbondioksit

3. Farklı canlılarda gerçekleşen fermentasyon tep-

kimelerinde;

I. tepkimeningerçekleştiğihücreselyapı

II. oluşansonürünler

III. kullanılanenzimlerinçeşidi

etkenlerinden hangileri daima aynıdır?


D)IveIII E)IIveIII

4. İçinde şekerli su bulunan ağzı kapalı cam tüpe

bira mayaları konulup optimum koşullar sağlan-

dığında deney tüpünde aşağıdaki grafiklerde

verilen değişimlerden hangisi gerçekleşmez?

Zaman

Tüpteki alkol miktarıA)

Zaman

Bira mayası sayısıB)

Zaman

Tüpün sıcaklığıC)

Zaman

Şekerli su miktarıE)

Zaman

Tüpteki CO2 miktarıD)

ÇÖZÜMLÜ TEST

3B

İYO

LOJİ

42

5. Oksijenli solunum reaksiyonları sırasında kulla-

nılan oksijen,

I. glikozuoksitleyerekCO2oluşturma

II. ETSevresindeelektronyakalama

III. suoluşturma

olaylarından hangilerinde görev yapar?



6. Aşağıdaki solunum tepkimelerinden hangisinde

sentezlenen net ATP miktarı diğerlerinden daha

fazladır?

A) Birmolekülglikojenin laktikasidekadarparça-

lanması

B) BirmolekülmaltozunCO2veH2O'yakadarpar-

çalanması

C) Birmolekülglikozunetil alkol veCO2'yekadar

parçalanması

D) Bir molekül nişastanın CO2 ve H2O'ya kadar

parçalanması

E) Birmolekülglikozunlaktikasidekadarparçalan-

ması

7. Bir glikoz molekülünün kullanıldığı oksijenli so-

lunum tepkimelerinde;

I. Krebsevresinde6H2Omolekülüharcanır.6NAD

molekülüindirgenir.

II. ETSevresinde12H2Omolekülüoluşur,10NAD

molekülüyükseltgenir.

III. Oksidatiffosforilasyonla28ATPsentezlenir.

Yukarıdakilerden hangileri gerçekleşir?

A)YalnızIII B)IveII C)IveIII


8. Hayvansalbirorganizmadagerçekleşenbazıtepki-

meleraşağıdaşematizeedilmiştir:

4C 6C

Nişasta

Glikoz

Piruvat

Asetil Co.A

5C

I

II

III

IV

Buna göre, numaralandırılmış tepkimelerle ilgili

olarak seçeneklerde verilen bilgilerden hangisi

yanlıştır?

A) I.veIV.tepkimelersırasındasukullanılır.

B) TümtepkimelerdeATPharcanır.

C) II.veIV.tepkimelerdesubstratdüzeyindefosfo-

rilasyongerçekleşir.

D) II.tepkimetümcanlılardagerçekleşir.

E) Tepkimelerinhepsihücreiçindegerçekleşmez.

ÇÖZÜMLER

3B

İYOLO

Jİ

43

1. Oksijensiz solunumda pirüvik asit oluşumundan

sonra enerji üretimi (ATP) gerçekleşmez. NADH2

molekülleri yükseltgenir. Etil alkol veya laktik asit

gibiorganikmaddeleroluşur.

YANIT B

2. GlikolizevresiO2'liveO2'sizsolunumdagerçekleş-

tiğinden tüm canlılarda ortak olarak gerçekleşir.

PGALglikolizevresineaitmaddelerdenbiridir.

YANIT B

3. Fermentasyonökaryotveprokaryotcanlılardadai-

masitoplazmadagerçekleşir.Kullanılanenzimlerin

çeşidinebağlıolarakfarklısonürünleroluşur.

YANIT A

4. Biramayalarışekerlisudakiglikozukullanarakbes-

lenirveetilalkolfermentasyonuyapar.Bunedenle

tüpteki alkol miktarı ve sıcaklık zamanla artar.

Ancak bir süre sonra CO2 ortam pH'sini düşürür,

sıcaklıkiyiceartarvehücrelerinenzimleridenatüre

olur.Budurumdabiramayalarıöleceğiiçinsayıları

bellibirdeğerdekalır.CO2çıkışıdurur.

YANIT D

ÇÖZÜMLER

3B

İYO

LOJİ

44

5. OksijenlisolunumdaoksijenmolekülüETSevresin-

de görev alır. Güçlü bir elekron yakalayıcısıdır.

GlikolizveKrebsevrelerindenaktarılanhidrojenler-

lebirleşereksuoluşumunakatılır.

YANIT D

6. A) Glikojen→n(Glikoz)

Laktikasitfermentasyonlarında1Glikozdannet

2ATPeldeedilir.n(Glikoz)x2

B) Maltoz→glikoz+glikoz

Oksijenlisolunumda1glikozdannet32ATP

eldeedilir.2x32=64ATP

C) 1Glikozx2=2ATP

D) Nişasta→n(Glikoz)

Oksijenlisolunumda1glikozdannet32ATP

eldeedilir.nx32

E) 1Glikozx2=2ATP

YANIT D

7. Oksijenlisolunumda1glikozmolekülükullanıldığın-

da1krebste3H3O,(2krebste6H2O)tüketilir.Glikoz

evresinden 4H, Pirüvat → As.CoA arasında 4H,

Krebslerde 12H (toplam 20H) olmak üzereNAD'a

10çifthidrojenaktarılır.Böylece10NADH2indirge-

nirveETS'deyükseltgenir.Substratdüzeyindefos-

forilasyonla4ATP,oksidatiffosforilasyonla28ATP

sentezlenir.

YANIT E

8. Ihidroliz,IVkrebsevresidir.Herikisindedesukul-

lanılır. II Glikoliz evresidir. Glikoliz ve krebste (IV)

substratdüzeyindefosforilasyonileATPüretilir.

I. olayhidrolizolduğundanhidrolizdeATPharcan-

maz.

YANIT B

3B

İYOLO

Jİ

45

KONU TESTİ - 51.

III

III

Mitokondrinin numaralandırılmış kısımlarından

hangilerinde solunum evrelerine ait tepkimeler

meydana gelir?



2.

Şekerli su

N2 gazı

Bira mayaları

Şekildeki düzenekte;

I. Subuharınınoluşması

II. CO2gazınınolaşması

III. Etilalkolüretimi

IV.Laktikasitüretimi

olaylarından hangileri gerçekleşir?

A)IveII B)IIveIII C)IveIV

D)IIveIV E)I,IIveIII

3. Solunum olayında;

I. Pirüvikasit

II. Etilalkol

III. Laktikasit

Yukarıdaki moleküllerden hangileri oluşuncaya

kadar gerçekleşen reaksiyonlar, tüm fermentas-

yon çeşitlerinde aynıdır?


D)IveII E)IveIII

4.

Yoğurt bakterileri

Şekerlisu

Kireç suyu

N2 gazı

Şekildeki düzenekle ilgili;

I. Kireçsuyubulanır.

II. Şekerlisuyunyoğunluğudeğişir.

III. Bakterilerinsayısıartar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?


D)IIveIII E)IIveIII

5. Ökaryot bir hücrede;

I. laktikasitoluşması

II. asetilCoAoluşması

III. enerjiaçığaçıkması

IV.H2Ooluşması

olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi, O2’li

solunum yapıldığını kanıtlar?

A)YalnızII B)IveII C)IveIII

D)IIveIV E)IIIveIV

6. Oksijenli solunumda gerçekleşen aşağıdaki

olaylardan hangisi mitokondride meydana gel-

mez?

A) ATPsentezlenmesi

B) Pirüvatınoluşması

C) CO2’ninoluşması

D) FADH2’ninyükseltgenmesi

E) Suyunkullanılması

3B

İYO

LOJİ

46

KONU TESTİ - 57. Bir molekül glikozun oksijenli solunumda parça-

lanmasıyla en fazla ATP aşağıdaki basamaklar-

dan hangisinde üretilir?

A) Glikolizreaksiyonları

B) Elektrontaşımasistemi

C) Krebsçemberireaksiyonları

D) PirüvatınasetilCoA'yadönüşümü

E) Glikozunfosfogliseraldehitedönüşümü

8. Oksijenli solunumun evreleri;

1. Glikoliz

2. Krebs

3. ETSdir.

Bu evrelerle ilgili aşağıdaki düzenlemelerden

hangisi yanlıştır?

A) Oksijeninkullanıldığıevre:3

B) CO2'ninoluştuğuevre:2

C) Oksidatiffosforilasyonungerçekleştiğievre:2ve3

D) Mitokondridegerçekleşenevre:2ve3

E) NAD'ninindirgendiğievre:1ve2

9. Laktik asit fermentasyonunda aşağıdaki mole-

küllerden hangisi üretilmez?

A)Asetaldehit B)Pirüvikasit C)NAD

D)PGA E)PGAL

10. Etil alkol ve laktik asit fermantasyonunun karşı-

laştırıldığı tabloda verilen bilgilerden hangisi

yanlışıtr?

Etilalkol fermantasyonu

Laktikasit fermantasyonu

A) Sitoplazmadagerçekleşir.

Sitoplazmadagerçekleşir.

B) Karbonhidrattüketilir.

Karbonhidrattüketilir.

C) CO2gazı oluşur. CO2gazı oluşmaz.

D) pHdüşer. pHdüşer.

E) Sonhidrojenalıcısıpirüvik asittir.

Sonhidrojenalıcısıpirüvik asittir.

11. Glikoz

2 Piruvat (3C)

2 Asetil CoA (2C)

(6C) VI (4C)

(5C)

I

II

III

IV V

Yukarıdaki şemada oksijenli solunumun bazı aşa-

malarınumaralandırılmıştır.

Buna göre şemadaki numaralandırılmış basa-

maklardan hangilerinde CO2 açığa çıkar?

A)YalnızII B)I,IIveIV

C)II,IVveV D)III,IV,VveVI

E)I,III,IV,VveVI

12. Solunum reaksiyonları sırasında, glikozun pirü-

vik aside kadar parçalandığı evre ile ilgili olarak

aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz?

A) Reaksiyonlar sırasında oluşan ara ürünler tüm

canlılardaaynıdır.

B) Bureaksiyonlarıntümüneglikolizevresiadıve-

rilir.

C) Tepkimeleribaşlatmakiçingerekliolanaktivas-

yonenerjisienzimlerdensağlanır.

D) Tüm canılarda bu reaksiyonlar ortak genlerin

kontrolündesitoplazmadagerçekleşir.

E) ReaksiyonlarsırasındaNAD+molekülühidrojen

alarakindirgenir.

3B

İYOLO

Jİ

47

KONU TESTİ - 61. Aşağıdakilerden hangisi oksijenli solunum ile

laktik asit fermentasyonunda ortak olarak görü-

lür?

A) AçığaçıkansonürünlerinCO2veH2Oolması

B) NADveFAD'ninindirgenmesi

C) SentezlenenATPmiktarınıneşitolması

D) Enzimkatalizörlüğündegerçekleşmesi

E) Sitoplazmadabaşlayıpmitokondridedevamet-

mesi

2. Aşağıdaki olaylardan hangisi oksijenli solunu-

mun mitokondride gerçekleşen reaksiyonların-

dan biri değildir?

A) Bazımoleküllerden2e–ile2H+’ninayrılması

B) Sitrikasitoluşması

C) Koenzimlerdensitokromlarae–aktarılması

D) ATP'denglikozafosfataktarılması

E) AsetilCoA’nınokzaloasetikasitlebirleşmesi

3. Bir bitki hücresinde meydana gelen olaylardan

bazıları şunlardır:

I. nişastanınglikozaparçalanması

II. sitrikasidinoluşması

III. devirsizfotofosforilasyonlaATPsentezlenmesi

IV.okzaloasetikasitoluşması

Bu olaylardan hangileri hücredeki mitokondri

organelinde gerçekleşir?

A)IveII B)IveIII C)IIveIV

D)I,IIIveIV E)II,IIIveIV

4. Glikoliz evresine ait aşağıdaki aşamalardan han-

gisinde ATP sentezi gerçekleşir?

A) Glikozdanglikozmonofosfatoluşması

B) Glikozmonofosfatınfruktozmonofosfatadönüş-

mesi

C) Fruktoz monofosfatın fruktoz difosfata dönüş-

mesi

D) Fruktozdifosfatınikimolekülfosfogliseraldehite

parçalanması

E) Fosfogliseraldehittenpirüvikasitsentezlenmesi

5. Enerjisini, maltoz moleküllerini fermentasyonla

parçalayarak elde eden bir bakteri hücresinde;

I. maltozunglikozadönüşmesi

II. glikozunpirüvikasideparçalanması

III. maltozu hidroliz edecek enzimlerin sentezlen-

mesi

IV.pirüvikasitinetilalkoleparçalanması

olaylarının meydana geliş sırası aşağıdakilerden

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I-III-II-IV B)II-III-I-IV

C) II-IV-III-I D)III-I-II-IV

E)IV-I-III-II

6. Oksijenli solunumun ETS evresinde elektronlar

en son;

I. oksijen

II. sitokromc

III. FAD

IV.koenzimQ

V. NAD

moleküllerinden hangisi tarafından tutulur?


7. I. Fruktozmonofosfat

II. Fruktozdifosfat

III. Glikozmonofosfat

IV.Fosfogliseraldehit

V. Pirüvat

Glikoliz evresinde oluşan numaralandırılmış

moleküllerin meydana geliş sırası aşağıdakiler-

den hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I-II-III-IV-V

B) II-III-I-V-IV

C) III-I-II-IV-V

D) III-IV-I-V-II

E) V-IV-I-II-III

3B

İYO

LOJİ

48

KONU TESTİ - 68. Oksijenin zehir etkisi yaptığı bir bakteride, aşa-

ğıdaki reaksiyonlardan hangisini gerçekleştire-

cek enzim bulunmaz?

A) PirüvikasidinasetilCoA’yadönüşmesi

B) Glikozmonofosfatınfruktozmonofosfatadönüş-

mesi

C) Pirüvikasidinetilalkoledönüşmesi

D) Fruktozdifosfatınfosfogliseraldehitedönüşmesi

E) PirüvikasideH+eklenmesi

9. Oksijenli solunumda gerçekleşen;

I. asetilCoA’nınoluşması

II. sitrikasitoluşması

III. pirüvattanCO2ayrılması

IV.H2O’nunoluşması

olaylarının meydana geliş sırası aşağıdakilerden

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A)II-IV-I-III B)II-IV-III-I

C)III-I-II-IV D)IV-I-II-III

E)IV-II-I-III

10. Koşmaya başlayan bir insanın kas hücrelerinde

meydana gelen aşağıdaki olaylardan hangisi sıra-

sında kesinlikle laktik asit oluşumu gerçekleşir?

A) Glikojeninglikozadönüşmesi

B) Glikozunglikozmonofosfatadönüşmesi

C) Fosfogliseraldehitininorganikfosfatlabirleşmesi

D) Kastaki kimyasal enerjinin hareket enerjisine

dönüşmesi

E) Pirüvikasidehidrojenkatılması

11. Oksijenli solunumda organik madde olarak ami-

noasit kullanıldığında;

I. Glikoliz

II. Krebs

III. ETS

evrelerinden hangileri gerçekleşir?

A)YalnızI B)IveIII C)IveIII


12.

I II III Zaman

Laktik asit miktarı Çizgili kas hücresin-

deki laktik asit mik-

tarının değişimini

gösteren grafiğe

göre aşağıda verilen

yargılardan hangisi

yanlıştır?

A) I.zamandakasınçalışmatemposuartmıştır.

B) I.zamandakasayeterlioksijenulaşmamaktadır.

C) II. zamanda laktik asitten pirüvik asit oluşumu

gerçekleşmektedir.

D) CO2 veH2Ooluşumu yalnız III. zamandager-

çekleşir.

E) III.zamandakas,dinlenmiştir.

13. Glikozun oksijenli solunumla parçalanması sıra-

sında karbondioksitin açığa çıktığı ilk tepkime

aşağıdakilerden hangisidir?

A) Glikozunglikozmonofosfatadönüşmesi

B) AsetilCoA'nınkrebsdevrinegirmesi

C) Glikozunpirüvataparçalanması

D) PirüvatınasetilCoA'yadönüşmesi

E) Okzaloasetikasidinsitrikasidedönüşmesi

14. Mitokondri iç zarında krista denilen zar kıvrımları

bulunur. Krista ile dış zar arasındaki bölgede H+

konsantrasyonumatriksegöredahafazladır.

Bu durum O2’li solunum reaksiyonlarında;

I. CO2üretimi

II. NAD’ninindirgenmesi

III. NAD’ınyükseltgenmesi

IV.ATPüretimi

olaylarından hangilerinin gerçekleşmesine doğ-

rudan olanak sağlar?

A)YalnızII B)YalnızIV C)IveIII

D)IIveIII E)I,IIveIV

3B

İYOLO

Jİ

49

1.

IŞeker çözeltisiiçinde maya

hücreleri

IIKireçsuyu

IIIX canlısı

Yukarıdagösterildiğigibihazırlanandeneydüzene-

ğinde,Xcanlısınınbirsüresonraöldüğügözlenmiştir.

Buna göre,

I. I.kaptaetilalkolmiktarıartar.

II. II.kaptakireçsuyundabulanmagözlenir.

III. Xototrofbircanlıdır.

yorumlarından hangileri doğru olabilir?


D)IveII E)I,IIveIII

2. Fermentasyon yapan bir bakteride aset aldehit

oluştuğu tespit edildiğine göre bu bakteri ile

ilgili;

I. Etilalkololuşacaktır.

II. Laktikasitoluşumugerçekleşmiştir.

III. CO2oluşmuştur.

IV.Pirüvikasitmitokondriyegirmiştir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A)IveIII B)IveIV C)IIveIII

D)IIveIV E)IIIveIV

3. Çizgili kas hücresinin fermentasyonu sırasında

gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi bira

mayası hücresinin fermentasyonu sırasında

gerçekleşmez?

A) ReaksiyonlarsırasındaATPsentezininyapılması

B) Aktivasyonenerjisinegereksinimduyulması

C) Reaksiyonlardaenzimlerinkullanılması

D) Pirüvikasidinhidrojenalarakindirgenmesi

E) Glikolizolayınıngerçekleşmesi

4. Solunum tepkimelerinde aşağıdaki değişimler-

den hangisinin meydana gelmesi ile solunum

çeşidi belirlenemez?

CO2 miktarı

Zaman

A) B)

C) D)

E)

FAD miktarı

Zaman

CO2 miktarı

Zaman

12

30

4

2

Asetil CoA miktarı

Zaman

ATP miktarı

Zaman

6

5. Bira mayası hücrelerinde, fermentasyon reaksi-

yonlarında gerçekleşen,

I. ATPsentezlenmesi

II. Fosfogliserikasitoluşması

III. NAD+'ınredüklenması

IV.Asetaldehitoluşumu

V. NADH2'ninoksitlenmesi

VI.CO2oluşuması

olaylarından hangileri, glikolizin kapsamı içine

girmez?

A)I,IIveIV B)II,IIIveVI C)II,IVveV

D)III,IVveVI E)IV,VveVI

KONU TESTİ - 7

BğYOLOğ · 2. Kloroplastta bulunan bir enzim ile su molekülü fotolize uğrar. Fotoliz sonucu 2...

Documents

Transcript of BğYOLOğ · 2. Kloroplastta bulunan bir enzim ile su molekülü fotolize uğrar. Fotoliz sonucu 2...