.Gras o 1laen Bwyd.

. CYNNORTHWYA ni, 0 Arglwydd, i dderbyn y d ugar­-. ~ddsyddger.ein bron, ynghyd a phohrhoddarall oeiddo

~y ragluniaeth, tr~y Ies~ Grist. Amen.

'i' Un arall.

DERBYN ~in diolchgarwch 0 Arglwydd, amy dll rpar­iaeth hon sydd o'n blaen, ac 'am yr holl dr~garLddau ydym yn eu derbyn oddiar. dy law, drwy Iesu. b.rist.

·j

Gras ar ol Bwyd.

NERTHA ni, 0 Arglwydd, i liydnab~d dy fawr dtionTcc Y,Il .Yt ami roddioll ydym yn dderbyn oddi ar dy haet'nus

~::,." y• y mw,.:: ~::•; .,., I= j rist.

0 ARGLWYnn, yr ydym yn diolch iTi -~m yr h n yr

ydym :Yn awr wedi ei fwynhau ; sancteiddia y drugiredd hou er lies i'n heneidiau, drwy Iesu Grist. Amen.

2..LIS6-6'

~~HODD ·-~ .. 1

MAM I I I I'W PHLENTYN;

n{ OYNNWYS

y CATECHISM CYNTAF I BLANT BY CHAIN,

GYDA'h

CYFEIRIADAU. A'R ADNODAU.

Gwynfyd y plant sy'n derbyn dysg, ~~ (-\ 0 Ac addysg yn y boreu ;

Nid ant hyd ffyrdd troseddwyr ffol, Nae 1 annuwiollwybra~­

/''~\SUOTHEQlj - 7 OUiMPER ~

~~ESAIN€. ARGRAFFvrrD A CHYHOEDDvrrD DROS

J,J,YFRWERTHWYR.

I

l~HODD MAM.

PENNOD I. Goj.-Pwy a' eh gwnaeth chwi 1 AT.-Duw. Psalm 119. 73. Dy ddwylaw a' m gwnaethant, a.c a' m

lluniasant. Job 33. 4. Ysbryd Duw a'lil gwnaeth i; ac anadl yr Hollalluog a' m bywiocaodd i.

G.-Beth yw Duw1 A.-Ysbryd. loan 4. 24. Ysbryd yw Duw; a rhaid i'r rhai a'i

haddolant ef, addoli mewn ysbryd a gwiriunedd.

G.-Pa sawl Duw sydd! A.-Un. Deut. 6. 4 Yr Arglwydd ein Duw ni sydd un Ar­

glwydd. 1 Tim. 2. 6. Canys uu Duw sydd, ac un Cyfryngw? rhwng Duw a dynion, y dyn Crist · Iesu.

G.-A ydyw Duw yn dragywyddol .~

A.-Ydyw, heb ddechreu na diwedd. Psalm 90. 2; a 55. 19. Ti ydwyt Dduw o dragywydd-

oldeb i dragywyddoldeb.

G.-Yn mha le y mae Duw .l A.-Yn y nefoedd. Job 22. 12; Psulm 123. 1. Onid yuyw Duw yn

uchelder y nefoedd P

-------

RllODD lllAM. --4= G.-A ydyw efe yn un lle arall! A.-Ydyw, yn mhob man.

r-=-1

-1 Jer. 23. 23, 24. A leoha un mewn dirgel•lcoedd, fel

nas gwelwyf fi ef P medd yr Arglwydd: onid yd\yYf fi yn llenWi Ynii.foedd a'r ddaea.r, medd yr Arglwy<ldP

G.-A ydyw Duw yn gwybod pob peth 1 11 A.-Ydyw. .

Ezec. 11. 5 ; Job 28. 24. Canys mi a wn y pethau aydd yn dyfod i'ch meddwl chwi, bob uno honynt.!

G.-A all Duw wneyd y peth a .fyno 1 ·. I A.-Gall.

I Job 23. 13. Ond y mae efe yn un, a phwy a'i ut efP 1, 1· a'r hyn y mae ei enaid ef yn ei chwennychu, efe a'i gwna.,

I G.-,A ydyw Duw yn gy.fiawn 1 I · A~-Ydyw, yn gyfiawn a santaidd, I Dat. 15. 3, 4. Cyfiawn a chywir yw dy ffyrdil. di,

( Brenin y Saint. Pwy ni'th ofna di, 0 Arglwydd, o ni .i

1 ogonedda dy enw P oblegid ti yn um ... ·g.wyt santaidd

[ - G.-A ydyw efe yn ~i{igyl_ne"!lfi:- 1 _ j

1 A.-Ydyw, yr un fafllbooii.inser.

j · lago 1. 17. Oyda'r 'hwn nid oea gyfnewidi . .chysgod troedigaeth.

! l G.-Ai Duw •. ~X~ bob peth 1 · A.-Iii, Yn y nefoedd a'r dd,aear.

Deut. 10. 14 ; Job. 41. 11. W ele y nefoedd, a ne

1oedd

: · y nefoeddt ydynt eiddo yr Arglwydd d:y Dduw, y -1 aear · hefyd a'r hyn oil sydd ynddi.

G.-,-A ydyw Duw yn dda 1 1 A.-Ydyw, da yw Duw i bawb. \ Psalm 119. 68. Da ydwyt, a daionus. I

·.--------- -- --------.....--

RllODD MAll:.

PENNOD II. G.-.Ai Dui:!·~ greodd bobpelh 1 A~-Iii. Esav 66. 2. Canys y pethau hyn oll a wnaeth fy llaw,

a thrWof fi y mae hyn oll, medd yr Arglwydd.

G.-Beth ydyw creu 1 A.-Gwneyd peth o ddim.. Heb. 11. 3. Wrth ffydd yr ydym yn deall wneuthur

y bydoedd trwy air Duw, · yn g.ym aint nad o bethau gweledig y gwnaed y pethau a welir. . .

G.-Ai o ddim y gwnaeth Duw bob peth 1 A.-Ie.

· Psalm 33. 6, 9. Trwy air yr'Arglwydd y gwnaethpwyd · y nefoedd; a'u hollluoedd hwy trwy ysbryd ei enau ef..

G.-A all neb arall wneyd peth o dd'm 1 A.-Naall. Job 40. 9. A oes i ti fraich fel i Dduw P neu ·a wnei

di daranau a'th lais fel yntau P .Esay 45. 18. · Canys fel hyn y dywed yr Argl wydd, orea.wdydd y_ nefoedd, ;r ~uw ei hun a luniodd y ddaear, ac a'1 gwnaeth ; efe a • sicr­haodd hi, m chreodd hi yn ofer, i'w phreswylio y lluniodd hi: Myfi yw'r Arglwydd, ao nid neb amgen. ·

G.-0 ba beth y gwnaeth efe y ddaear !' A.-0 ddim. 2 Pedr 3. 6. Canys y mae hyn yn ddiarwybod iddynt

o'i gwirfoud, ruai trwy air Duw yr oedd y nefoedd er ys I. talm, a'r ddaear yn cyd-sefyll ::r dwfr, a ~ :~wfr...:... -~ ••. - . ~-""' ' --- ....... .• ~~ ,... ....... pp -

~ 6~-------------R_«_o_n_n __ K~A_M_. ______ ~~~-1~~

G.'-0 ba beth '!l gt:maeth efe ddyn P J -

A.-0 bridd y ddaear. · I ~en. 2. 'J. A'r Arglwydd J?duw ~ luniasai y d~ 0

-b_n~d Y dfaear, ae a anadlasa1 yn e1 ffroenau ef 4nadl emwes, a r dyn a aeth yn enaid byw. I

G.-Mewn pafaint o amser y gwnaeth efe·l bob peth? .

A.-Mewn chwe diwrnod. ! Exod. 20. 11. 0 herwydd mewn chwe diWrn.hd

. gwnaeth yr Arglwydd y nefoedd a'r ddaear y mo* a'~ nyn oil sydd ynddynt. ' 1

G.-Beth a wnaeth efe y seithfed dydd? ! A.-Gorphwys arno a'i santeiddio. I

,_Gen 2: 3: A Duw a fendithiodd y seithfed dydd ac a I santeiddiodd ef. ''

G.-,--A ddylem ninau wneuthur yr un moddl'? ... ,1

A.-Dylem. Exod. 31. 16, 17. Am hyny eadwed meibion Israel y

Sabbath, gan gynal Sabbath trwy eu cenhedlaethaul yn -gyfammod tragywyddol. . · [

. PENNOD III. G.-Pwy oedd y dyn cyntaf? A,-Adda.

_1 Tim 2. 13. Canys Adda a luniwyd yn gyntaf.

G.-Pwy ordd y wraig gyntrtf? A.-Eta.

Ge1_1. 3 .. 20. A'r dyn a alwodd enw ei wrai~ E!fa; L obleg1d h1 oedd fam pob dyn byw. -:

~ :c:--:---,-,~~ .. -. -~ ~-~

RHODD.MAM.

G.-Pa smnl rhan sydd mewn dyn P A.-Dwy, sef corff ac enaid.

7

Mat. 10. 28. Ac nac ofnwch rhag y rhal a laddant y corff, ae ni allant Jndd yr enaid; eithr yn hytraeh ofnwch

I. yrp hwn12a d7dicb1 ocn dd6yst2ry0 wiyo enaid da chhorff1 yn ~dffde~. reg-. . ; or. • • na y ye we y pn I r

ddarnr fel y bu, ac y dychwel yr ysbryd at Dduw yr hwn a'i 1 hoes ef. .

G.-0 ba beth y gwnaeth efe gorff dyn P A. -0 bridd y ddaear . Gen 3. 19. Canys pridd wyt ti, ac i'r pridd y dychwe!i

G.-Beth yw enaid dyn? A.-Y sbryd i fyw byth. Preg. 3. 21. Pwy a edwyn ysbryd dyn yr hwn sydd

yn esgyn i fyny, a chwythad anifail yr hwn sydd yn disgyn i waered i'r ddaear ?

G.-A oes eneidiau gan blant P A.-Oes, gan bawb. 1 Bren. 17. 21, 22. Ac efe a ymestynodd ar y bachgen

dair gwaith, ac a lefodd ar yr Arglwydd, ac a ddywedodd, 0 Arglwydd fy N uw, dychweled, atolwg, enaid y bachgen hwn iddo eilwaith. A'r Arglwydd a wrandawodd.ar lef Elias ; ac enaid y bachgen a 4dychwe1odd i mewn iddo, ac efe a ddadebrodd. ·

G.-Yn mha le y dodwyd Adda acE/a wedi eu creu P

A.-Yn nglj.rdd Eden.

I Gen. 2. 15. A'r Arglwydd Dduw a gymerona y dyn, ae a'i gosedodd ef yn ngardd Eden, i'w llafurio ac i'w chadw hi.

==~-~~~~=~~_,..-.....,..,.....,~,.....,.~=~-

8 - - RHODD MAIIl. I -1

. G.·-A ddarfu iddynt aros yn hir yno P 1-A.-Naddo, eithl· Duw a'u gyrodd h 1ynt

oddi yno. · _ . __

I odd o'r tu dwyrain 1 ardd den, y cerubia1d, a chl dyf ! tanllyd ysgwydedig, i gadw :fl'ordd pren y bywyd.

G.-Am ba bath y gyrodd Duw hwynt oddi 1J.no? A.-Am bechu i'w erbyn~ - I Gen 3. 17, 23. Hefyd wrth Adda y dywedodd, Am

wrando ,o honot ar lais dy wraig, a bwyta o'r pren am yr h'wn y gorchymynaswn 1 ti, gan ddywedyd, Na f'i\fta o hono; melldigedig fydd y_ ddaear o'th achos di: p-wy lafur y b'vytai o honi ·holl ddyddiau dy einio.es. 1 Am hyny yr Arglwydd Dduw a'i hanfonodd ef allan o iu'dd Eden, i lafurio y ddaear, yr hon y cymerasid ef o ll.oni. 1 Sam. 16. 23.

G.-Beth yw pechod P A.-Annghyfraith. 1 loan 3. 4. Pob un a'r sydd yn gwneuthur peohod,

sydd hefyd yn gwneuthur anghyfraith: ob!egid ann -raith yw peOhod.

G.-Pwy a roddodd gyfraith i ddyn P A.-Duw. Deut. 33. 2. Ac efe a ddaeth gyda myrddiwn o

a thanllyd gyfraith o'i ddeheulaw iddynt.

G.-1Jeth yw y drwg mwyaJP A.-P13chod. Psalm 26. 11; Diar. 8. 36. Er mwyn dy enw,

Arglwydd, maddeu fy anwiredd: canys ma:wr yw~ ,.

RHODD .!olAM.

G.-Pwy bechodd gynta.f? A.-Adda ac Efe.

9

Gen. 3. 6. A phan welodd y wraig mai da oedd ffrwyth y pren yn fwyd, ao mai teg mewn golw:g ydoedd, a'i fod yn bren dymunol i beri deall, hi a gymerth o'i ffrwyth ef, ao a fwytaodd, ao a roddes i'w gwr hefyd gyda hi, ao efe a fwytaodd.

G.-Pwy bechodd wedi hyny P A.-Pawb. Rhuf. 3. 23. Oblegid paw:b a be~hasant, ae ydynt yn

ol am ogoniant Duw.

PENNOD IV. G.-Pa sa_wZ math o blant sydd P A.--Dau fath, sef plant da a phlant drwg~ 1 Ioan 3. 10; Mat. 13. 38. Yn hyn y mae yn amlwg

plant Duw a phlant diafo1.

G.-Pafath blant sydd yn cymeryd enw Duw yn ofer P · -

A.-Plant D1·wg. Psalm 139. 20. Dy e1ynion a gymerant dy enw yn ofer.

G.-Pwy sydd yn anufydd i'w tad a'u mam 1 A.-Plant drwg.

. Diar. 30. 17. Llygad yr hwn a watwaro ei dad, ae a I ddiystyro ufyddhan ei fam, a dyn cigfrain y dyffryn, a'r eywi<•n eryruol. a'i bwyty.

~---------------------~--~___j

i G.-Pwy sydd yn dywedyd celwydd ac yn tyngu ~ A.--Plant drwg. . I Diar. 19. li. Tyst celwyddog ni bydd dieuog; a lluniwf

celwyd. dau ni ddianc .. Iago 6. 12. Eithr o flaen pob pethl I fy-mrodyr, na thyngwch nac i'r nef, na.c i'r ddaear, naq un llw arall; eithr bydded eich i:e chwi yn i:e, a' eh nage

yn ;:ge ~f~~: ;~;;~~.::~edigaeth. . I I A.-Rha1d. . I Job 30. 23. Canys mi a wn y dygi 11. i farwolaeth; ao,

i'r ty rhagderfynedig i bob dyn byw. !

G.-I bale yr a plant drwg ar ol marw? A.-I uffern. 1

Psalm 9. 17. A'r rhai drygionus a ymchwelant i uffem, I 1 a'r holl genhedloedd a annghofiant Dduw. Psalm 11. 6. i

Ar yr annuwiolion y gwlawia efe fag1a. u tan a brwmstan, I a phoethwynt ystormus; dyma ran eu phiol hwynt.

G.-Pajath le yw uffern? · A.-Llyn yn llosgi o dtm a brwmstan. Dat. 21. 8. Ond i'r rhai ofnog, a'r digred, a'r ffiaidd;

a'r llofruddion, a'r puteinwyr, a'r swyngyfareddwyr, a'r eilunaddolwyr, a'r holl gelwyddwyr, y bydd eu rhan yn y llyn sydd yn llosgi ~than a brwmstan, yr hwn yw'r ail farwolaeth:

G.-Pwy a ddichon waredu plant rltag rnyned yno?

A.-Duw. Esay 45. 21, 22. Ac nid oes Duw arall ond myfi; }"11

V<lurl" cyfiawn ac yn achubydd; nid oes ond myft. Trowch eich wvnebau ataf fi, holl gyrau y ddaear, fol y'ch achuber; 'canys myfi wyf Dduw, ac nid neb arall.

RIIODD MAlll, 11

G.-Pajath ydyw plant da? . A.--Rhai yn ofni Duw, ac yn cilio oddiwrth

ddrwg. . . . ... Diar. !6. 6. Trwy drugaredd a gwmonedd y dile~r

pechud; a thrwy ofn yr Arglwydd y mae ymado oddi­wrthddrwg.

G.-Pwy sydd yn hoff o'u llyfr i' A.-Plant da. 2 Tim. 3. 16. Ac i ti er yn fachgen wybod yr

ysgrythyr lan. G.-Pwy sydd yn ufydd i'w rhieni? A.-·Plant da. Luc 2. 61. Ao efe (Crist) a aeth i waere~ gyda hwynt,

ao a ddaeth i Nazareth, ac a fu ostyngedtg 1ddynt, (se£ ei r'ieni.)

G.-A ddylech chwi ollfod yn blant da i' A.-Dylem. Preg. 12. 13. Swm y cwbl a glybuwyd yw, Ofna Dduw,

a chadw ei orchymynion; canys hyn yw holl ddyled dyn.

G.-I ba le yr a plant da ar ol rnarw? · A.-I'r nefoedd. Mat. 19. 14. A'r Iesu a ddywedodd, Gadewch i blant

bychain ac na waherddwch iddynt ddyfod ataf fi; canys eiddo y ~yfryw ra! yw teyrnas nefoedd.

G.-Pajath le yw y nefoedd i' A;-Lle gogoneddus a hyfryd. 1 Cor. 2. 9. Ni welodd llygad, ao ni chlywodd clu~.t,

ao ni ddaeth i galon dyn, y pethau addarparodd Duw 1 r rhai a'i ctu·ant ef.

G.-Pwy fydd gyda ni yno? A.-Iesu Grist, yr angylion, a'r saint. 1 Heb. 12. 22-24. Eithr chwi a ddaethoch i fynydd

_Sion,aci ddinas y Duw hyw, y Jerusalem nefo1 ac at fyrddiwn o angylion, i gymitnfa a chynulleidfa 'y rhl:ti cyntaf-aueclig, y rhai a ysgrifenwycl yn y nefoedd, ac At Dduw, ~m'?wr pawb, ac at ysbrycloecld y cyfiawn,_y c·hhi a berffetthnvyd, ac at Iesu, Cyfryngwr y Testan:eAt newydd, a gwaecl y taenelliad, yr hwn sydd vn dywed~d petuau gwell na'r eiddo Abel. i

G.-A fydd pechod yno? ·

I A.-Na fydd, na phechod, na phoen byth. . Dat. 21. 4, 27. Ac nid a i mewn idcli ddim aflan n~o

yn gwneuthur ffieidd-dra, na chelwydd; ond y rhai ~yd~ i wedi eu hysgrifenu yn llyfr bywyd yr Oen. i

I

I

PENNOD V, . G.-Pwy a anfonodd Duw i achub pechaduriaid? A.-Iesu Grist. [ loan 3. 17. Oblegid ni ddanfonodd Duw ei Fabi'rbyai

i ddamnio y byd, ond fel yr achubid y byd trwyddo ef. i G.-Pwy ydyw Iesu Grist? J A.-Duw a dyn. loan 1. 14. A'r gair a wnaethpwyd yn gnawd, ac

drigodd yn ein plith ni (ac ni. a welsom ei'ogoniant ef I gogoniant me_gY.s, yr nnig-anedig oddi wrth y Tad) ~~ !lawn gras a gwmonedd.

G.-Pa berthynaa yw efe i Dduw 1 A.-Y mae ef yn Fah Duw. 1 Mat. 16. 16. A Simon Petr a atebodd ac a ddywedodd I

'l'i yw y Crist, Mab y Duw byw. '\

RHODD MAl[,

G.-Pa berthynas yw efe i ni? A.-Brawd a chyfaill goreu.

13

Heb. 2. 14. Oblegid hyiiJ, gan fod y plant yn gyf­ranogion o gig a gwaed, yntau hefyd yr un model a fu gyfranog o'r un pethau. ·

G.-Beth a wnaeth efe yn y byd? A.-Byw a marw drosom. Rhuf. 6. 10. Canys os pan oeddym yn e1ynion y'n

heddychwyd a DJJ,w trwy farwolaeth ei Fah ef; mwy o 1awer wedi ein heddychu, y'n hachubir trwy ei fywyd ef.

G.-Yn mha.ley ganed Orist? · A.-Yn Bethlehem.

Mat. 2. 1. Ac wedi geni yr Iesu yn Bethlehem Judea, yn nyddiau Herod frenin, wele, doethion a ddaethant o'r dwyrain i Jerusalem.

G.-Pwy oedd eifam ef? A.-Mair. ~uc 1. 30. ~1. A ~ywedodd yr angel wrthi, nac ofna,

Matr, canys t1 a gefa1st ffafr gyda Duw. Ac wele, ti a g.ei feichiogi yn dy groth, ao ~ 'tl•gori ar Fab, ac a elwi e1 enw ef IESU. ·

G.-Pale y bu lesu Gristfarw? A.-Ar Galfaria.

j Luc 23. 33. A phan ddaethant i'r lie a elwir Calfaria,

I yno y croeshbeliasant ef.

G.-.A gladdwyd ef P _ A.-Do, mewn bedd. I

Luc 23, 53. Ac efe a'i tynodd i lawr, ac a'i hamdlldd I mewn lliau main, ac a'i rhoddes mewn bedd wedi ei · naddu mewn careg, yn yr hwn ni roddasid dyn erioed. j

I I 11

RHODD'MAM.

i '.f.-Ai yn y bedd y mae efe eto P \ A.-Nage, efe a gyfododd. l 1\iarc 16. 6. Ceisio yr ydych yr Iesu o Nazareth, Y,

h wn a groeshoeliwyd: efe a gyfododd; nid yw efe yma!; 1 welc y man y. dodasant ef.

G.-Yn mha le y mae efe yn awr P A.-Yn y nefoedd. Act. 1. 11. Yr. Iesu hwn, yr hwn a gymerwyd i fyny

oddiwrthych i'r nef, a ~daw felly yn yr un modd ag t gwelsoch ef yn myned 1'r nef. \

G.-Beth yw cyftog pechod P , A.-Marwolaeth. \ Rhuf. 6. 23. Canys cyflog pechod yw ma!'Wolaeth. i

\ G.-A ydyw Duw yn mad.deu peclwd I A.-Ydyw. . j 1 loan 1. 9. Os cyfaddefwn ein pechodau, ffyddlon!

yw efe a ehyfiawn, fel y maddeuo i ni ein pechodau, acl y'n glanhao oddiwrth bob annghyfiawnder. \

G.-Er mwyn pwy y mae Duw yn maddeu! \ A.-Er mwyn Iesu Grist. ·

, Eph. 4. 32. ·A byddwch gymwynasgar i'ch gilydd, yn dosturiol, yn madden i'ch gilydd, megis y maddeuodd Duw er mwyn Crist i chwithau. .

G.-A oes modd i ni fod yn hapus hell gael maddeu ein pechodau !

A.-Nac oes. loan 13. 8. Yr Iesu a atebodd iddo, Oni olchaf di,

nid oes i ti gyfran gyda myfi.

·RHODD HAM. . . lol G.- Yn mha le y mae Duw yn. maddeu pechod .~

A.-Yn y byd hwn. Job 36. 18. 0 herwydd bod digofaint, gochel rhag

id<lo dy gymeryd di ymaith ft.'i ddyrnod ; yna ni'th wareu iawn ma wr.

PENNOD VI.

G.-I ba beth y gwnaed chwi 1 A.-I wasanaethu Duw. Esay 43. 21. Y bob! hyn a luniais i mi fy hnn; fy

moliant a fynegant. Mat. 4. 10. Yna yr Iesu a ddywedodd wrtho, Ymaith, Satan; canys ysgrifenwyd, Yr Arglwydd dy Dduw a addoli, ac ef yn unig a wasanaethi.

G.-A ddylai plant ei wasanaethu ef! A.--Dylai pawb. 1 S~m. 3. 1. A'r bachgen Samuel a wasanaethodd

yr Arg·lwydd ger bron Eli. Esay 60. 12. C:mys y genedl a'r deyrn,as ni'th wasanaetho di, a ddifethir; a'r cenhedloedd hyny a lwyr ddinystrir.

G.-Pwy sydd yn rhoi pob peth ~ ni? A.-Duw sydd yn rhoddi pob peth i bawb. Act. 17" 26. Gan ei fod d yn rlwddi i bawb fywyd,

ac anadl, a phob peth oil.

G.-Om: ddylem ni ddiolch i Dduw am bob peth? A.-'-Dylem. Psalm 107. 8. 0 na foliannent yr Arglwydd am ei

ddaioni, a'i ryfeddodau i feibion dynion. Thm. 2. 23; a 2 Thes. 1. 3.

.1

,,[

1

-----_________ ! ,, 16 RH ODD ·lll.A M ••

----~----~----~~--~~

G.~Am beth y dylem -.dt!io arno P j A.-Am faddeuant o'n }leohodau. I Hos: 14. 2. Cymerwch eirlau gyda chwi, a dychwei'J

weh at yr Arglwydd : dywedwch wrtho, Maddeu yr ho~ anwiredd; derbyn ni yn ddaionus: a thalwn i ti loi eirl gwefusau. · · '11

G,-_A ddylem ni weddlo am ddim arall?.

A.-Dylem, am ras i. fyw yn dda., a pholll peth fo arnom eisiau. · . . . ·

G.e!).. 28. 20, 21. Yna yr addunodd Jaooli addunedj gan ddywedyd, Os Duw fydd gyda myfi;. ~ a'm ceid '1 yn y ~?rd~ ymal, yr hon yr ¥dWJ•!, yn erch?rddcd, ~ rhodd1 1 m1 fara 1 w fwyta, a dillad 1 w ·gw~.sgo. a dych~, welyd o·honof mewn heddwch i dy fy nhad; ·yna y'byd yr Aigl\,·yll.J. yn JJduw i mi. Psalm 27. 4. · ·

G.-.A ydyw yn hawdd g~n Dduw r:od~i i ni. peth a ofynom P . · . · .. · · .

A.-Ydyw, i bawb, heb ddannod. ·.. · lj

Iago 1. 6. Os bydd ar neb o honoch eisieu. doethinob, g,>fyned gan Dduw, yr hwn.sydd y~ r~oi Y:Ii luiclionus i bawp, ac heb ddannod; a hi a rodd1r 1ddo ef,·

G.-Yn enw pwy y dylem wedd'io? A,:_Yn enw Iesu Grist. I~ l6. 23, 24. Pa bethau bynag a ofynoch i'r Tad.

yn fy enw, efe a'u rhydd i chwi. ·. ·' ;

. G.-Pwy sydd yn gwedilio P A.-Pob duwiola weddia. · ·.:jj· Psalm 32; 6. Amhyn y gweddi:a pob duwiol arna. t ti1·

yn yr amser y'th geffir. . . · ·. .

. . .

----,------; B.HODD HAM,

PENNOD VII G.-Afydd dydd barn? A.-Bydd.

17

Act. 17. 31. 0 herwrdd iddo osod diwrnod Yn yr hwn. y blil'lla efe y byd mewn cy:fiawnder, trwy y gwr a or-

1 deiniodd efe.

I. G.-Pa bryd y bydd dydd barn P A.-Yn niwedd y byd.

I! Mat. 13. 40. Megys gan hyn:r y cynullir yr efrau, ac ·I· · .•.. . ~~~wyr-losgir yn tAn ; felly y bydd yn niw~dd y byd

'

... ! G.-Pwyfyddy BarnwrP A.-Iesu Grist.

·' .i · Act. 10. 42. Ac efe a orchymynodd i ni bregethu i'r bob!, a thystiolacthu mai efe yw yr hwn a ordciniwyd gan Dduw yn Farnwr by\v a meirw. ·

I ! I I

I I. I

U.-Pwy a gaiff eu barnu P A.-Pawb. Mat. 21>. 32. A chyd-gesglir ger ei fron ef yr. holl

genhedloedd; ac efe a'u tlidola hwynt ·oddiwrth eu gil~·dd, megys y didola'r bugail y defaid oddiwrth y goifr.

a.~.A gawn ni ein barnu p A.-Cawn. 2 C!>r. 6.10.· Canys rhaid i niollymddangosgerbron

bra wdle Cl'ist, fel y derl>ynio pob un y pethau a '\\-naeth-.. 1

pwytl yn y curlf, yn ol yr hyn a wnaeth, pa un byuag a'i tla a"i drwg. I

B j

i j; I' i

18 :B.HODD HA.lll: I ----r;-.

G.-Yn olpa beth y bernir ni ?" ! A.-Yn olein gw'eithredoedd P I

__ Dat. 20. 13. A rhoddodd y mOr i fyny y meirw oedd

I ynd.do; a .marw. olaeth ac ulfem a_ roddasaut i fynyl y meirw oedd ynddynt hwythau; a hwy a famwyd bob im yn o1 eu gweithroooedd. . · I

G.-Wrth ba reol y bernir niP . . A.-Wrth reol gair Duw. loan 12. 4,8, a fi. 46. Yr hwn sydd yn fy nirmygul i,

ac heb dderbyn fy ngeiriau, y mae iddo un yn ei farnu ; y gair a leferais i, hwnw a'i barn ef yn y dydd diweddll.f. Rhuf. 2. 12, 16. . I

G.-Pa lyfr ydyw gair Duw P. . · •·· · ·. I' .. A.-YBibl. ·

2. Tim. 3. 16. Yr holl ysgrythyr sydd wedi ei roddi gan ysbrydoliaeth Duw. ·. · · I

G.-A ddylem ni ddysgu darllen y1Ji"blP I A.-Dylem. j 2 Tim. 3. 14, 16. Eithr aros di.yn y pethau a ddysg­

aist, ac a ymddiriedWfd i ti am danynt, gan wybod gim bwy y dysgaist: ac 1 ti er yn faohgen wybod _yr l's-· grythyr !An, yr hon sydd abl i'th wneuthur yn .ddoet i iachaWdwriaeth, trwy ~ ffydd sydd yng Nghrist Iesu •

..,.. G.-Beth ydyw edifeirwchP . · A.-Cyfuewidiad meddwl a buchedd. Esay fifi. 7. Gadawed y _drygionus ei ffordd, a'r

anwir ei feddyliau ; a dychwefed at _yr Arg1wydd, ac fe a. gymer drv.garedd amo; ac at ein Duw ili, o herwy~d efe a arbed yn helaet!L . · I .

RHODD lllAJol, 19

G.-Pa fathfeddwlsydd genym wrth natur P A,.-Meddwl drwg. Ge;t •• 6. fi. A'r Arg1wydd a. welodd mai ami oedd

dryg~om dyn ar y ddaear, a .bod holl fwrisd meddylfryd ei galon yn unig yn ddrygionus bob amser.

G.-Beth ydyw gwaithjfydd'P A.-Oredu. Rhuf. 4. 20. Ao nid amheuodd efe add.ewid Duw

· trwy imnghrediniaeth ; eithr efe a nerthwyd yn y ffydd gan rodqi gogoiliant i Dduw. '

G.-Beth sydd i ni gredu fel yr achuber flip I · A.-Oredu yn Iesu Grist. · loan 3 · 36; Yr hwn sydd yn credu yn y Mab, y_ mae

ganddo, fywyd traSYW¥ddol; a'r hwn sydd heb gredu i'r .Mab, m will fywyd; mthr y mae dig_ ofaint Duw yn aros amoef.·

G.-A ddylem ni gredu yn Iesu Grist P A.-Dylai pawb· ·

' 1 loan 3. 23. A hwn yw ei orehymyn ef • Gredu 0 honom yn enw ei Fab ef lesu· Grist, a charu ein gilydd,

· · megys y rhoes efe orchymyn i ili._

PENNOD VIII; G.,-Pa sawl gorohymyn sydd yn y gyfraith. A . ...,..Deg. Deut. 4. 13. Ac efe a fynegodd i chwi ei gyfammod

a o1'Chymynodd efe i chwi i'w wneuthur sef y dengair • ac a'u hysgrifenodd hwynt ar ddwy 1ech faen. '

I ---------------------+!-

2(1 RHODD MAM. ·1

-------------~--------~~~+~ I

G.-Pa rai ydynt? A.-Y rhai hyny a lefarodd· Duw yn Yf,·

ugeinfed bennod o Exodus, gan ddywedyd, __ L Na fydded i ti dduwiau ereillger fy ~n i. I.J II. Na wna i ti ddelw gerfiedig, na llun dim a'r y

sydd yn y nefoedd uchod, nac a'r y sydd yn y ddaear isod, nac a'r sydd yn y dwfr tan y ddaear. Nac ym4 gryma iddynt, ac na wasanaetha hwynt; oblegid myfi yr Arglwydd dy Dduw, wyf Dduw eiddigus; yn yml weled ag anwiredd y tadau ar y plant, hyd y drydedd a'~ bedwaredd genhedlaeth o'r rhai a· m casant; ac YII gwneuthur trugaredd i filoedd o'r rhai a'm carant, ac ~ gad want fy ngorchymynion. i

Ill. ~a ~hymer enw yr Arglwydd dy Dduw yn ofer :! wnys md diAuog gan yr Arglwydd yr hwn a.gymero eli enw ef yn ofer. . i

IV. Cofia y dydd Sabbath, i'w santeiddio ef. Chwei diwrnod y gweithi ac y gwnai dy holl waith. Ond yi seithfed dydd yw Sabbath yr Arglwydd dy Dduw; nai wna ynddo ddim gwaith, tydi, na'th fab, na'th ferch,i na'th wasanaethwr, na'th wasanaethferch, na'th anifail,l na'thddieithrddyna fyddo o.fewn dy byrth. 0 her-! wydd mewn chwe diwrnod y gwnaeth yr Arglwydd y!· nefoedd a'r ddaear, y m or a'r hyn oll sydd ynddynt: ac' a orphwysodd y seithfed dydd: am hyny y bendithiodd \ yr Arglwydd y dydd Sabbath, ac a'i santeiddiod<l ef.

V. Anrhydedda dy dad a'th fam; fel yr estyner dy ddyddiau ar y ddaear, yr hon y mae yr Arglwydd dy Dduw yn ei rhoddi i ti.

VI. Na !add. VII. Na wna odmeb. VIII. N·dadrata. lX. Na ddwg gam dystiolaeth yn erbyn dy.lj'ymydog. ,

I

I RHODD MAM·. 21

I 1 X. Na chwennych dy dy gymydog, na. chwennych ' wraig dy gymydog, na'i wasanae~hwr,, na'1 was.anacth-

ferch, na'i ych, na'i asyn, na dim a r sydd mddo dy gymydog.

G.-Beth yw ein dyledswydd tuag at Dduw? A.-Ei garu ac ymddiried ynddo. Dent. 11. L Car dithau yr Arglwydd dy pduw, a

chadw ei gadwraeth ef, a'i ddeddfau, a'i farnedigaethau, a'i orchymynion, byth. Esay 26. 4.

G.-Beth yw ein dyledswydd tuag at eintada'n mam?

A.-Eu parchu ac ufuddhau iddynt. Eph. 6. 1, 2. Y plant, ufyddllewch i'ch rhYeni yn yr

Arg1wydd : canys hyn sydd gyfiawn.

G.-Beth yw ein dyledswydd tuag at ein cvm.ydog?

A;-Ei garu fel ni ein hunain. Lef. 19. 18. Car dy gymydog megys ti dy hu"!l.

PENNOD IX.

G.-Pwy oedd .Adda P A.-Y dyn cyntaf, a'n tad ni oil. I Cor. 15. 46. Felly hefyd y mae yn ysgri!enedig,

Y dyn cyntaf Adda a wnaed yn enaid byw, a r Adda diweddaf yn ysbryd yn bywhau. Act. ~7. ~6. Ac e~e a wnaeth o un gwaed, bob cenedl o ddyruon, 1 breswylio ar holl wyneb y ddaear, ac a benodd yr amser rhag­osodedig, a therfynau eu preswylfod hwynt.

' .RHODD lllA!Il. .. I G.-Pwy oedd Efa P . . I A.-Mam pob dyn byw. Gen. 3. 20. A'r dyn. a alwodd enw ei wraig ll1fa;

_oblegid hi oedd.fam p9b dyn byw. 1 .

G.-Pwy oedd y dyn goreu.. -k·

A.-Iesu Grist. · · Marc 7. 37. A synu a wnaethant yn anfeidrol, an

ddywedyd, Da y gwnaeth efe bob peth ; y mae efe gwneuthur i"r byddariaid glywed, ac i'r mudion d Y• wedyd. · · I .

G.-Pwy oedd wr wrlh fodd calon Duw P !

:A..-Dafydd. . . . I . Act. 13. 22. Cefais Ddafydd fab J esse, gwr yil ol, fy • nghalon, yr hwn a gy:flawna fy holl ewyllys. · ·. 1 I

G.-Pwy oedd y dyn doethafP . I · · A.-Solomon. · 1 Bren. 4. 29-:-31. A Duw a roddodd ddoethiDeb i ·

Solomon, a deall mawr iawn, a helaethdra cal0n, fef y tywod sydd ar fin y m6r. A doethineb Solomon oedd fwy na doethineb. holl feibiou. y dwyrain, ao na ·l'on ddoethineb yr Aipht. . ·· ·

G.-Pwy fufyw hwyafP A.-Methusalem. · Gen. 6. 27. A hoUdyddiau Methuselah oedd 1w

mlynedd a thriugain a naw can mlynedd: ac efe a fu., farw •. · .· '

G.-Pwy oedd y merthyr cyntaf? . A.-Abel. Gen. 4. 8. A Chain a ddywedodd ·wrfu A bel ei fraw ;

ac fel yr oeddynt hwy yn y maes, Cain a gododd n erbyn Abel ei frawd, ac a'i lladdodd ef. · . l

•---------------------------------------4-' ~

RHO;D-1\l-· A-Ill-.--- ----23-.-~ ·~ I I

G.-Pwy werlhodd Grise? A.-Judas. Luc 22. 3, 4. A Satan a aeth i mewn i Judas, yr hwn

a gyfenwid Iscariot, yr hwn cedd o rife~i y deudde!f •• ~c efe a aeth vmaith, ac a ymddyddanodd a r arch-offema1d a'r blaenorlaid, pa fodd y bradychai efe ef iddynt.

G.-Am ba beth y gwerthodd efe efP A.-Am arian. l\lat. 26. 16. Ac a ddywedodd wrthynt, Pa beth a

roddwoh i mi, a mi a'i traddodaf ef i chwi P a hwy a osodasant iddo ddeg ar hugain o arian.

G.-Beth a ddaeth o hono wed'yn P

"li 1: 11

• i! I ii

A.-Efe a aeth ao a ymgrogodd. i Mat. 27. 6. Ao wedi iddo daflu yr arian yn y deml, :i

efe.a ymadawodd, ac a aeth ac a ymgrogodd.. . :1

G.-Pwy wadodd Grist? · .J.

A.-Pedr. Marc 14. 70, 71. Ac efe a wadodd drachefn. Ac

, ychydig Wlldi, y rhai oedd yn sefY:ll gerllaw a ~dywedas­ant wrth Pedr drachefn, Yn wn· yr wyt b yu un o honynt: canys Galilead wyt, a'th leferyd~ sydd debyg. Ond efe a ddeohreuodd regu a thyugu, Ntd adwaen 1 y dyn yma yr ydyoh chwi yn dywedyd am dano.

G.-Beth a.ddaeth o hono ef wed'yn P A.-Efe a wylodd yn ohwerw dost. Mat. 26. 76. Ac efe a aeth allan, ao a wylodd yn

ohwerw dost.

~~ 24 RHODD lllAlll.

G.-Pwy laddodd ei-jrawd? \ A.-Cain. ! 1 loan 3. 12. Nid fel Cain yr hwn oedd o'r. drwg( ao

a laddodd ei frawd. /

G.-P;;y gadwyd yn yr arch pan joddwy4 y bya? . 1

A.-Noah a'i wraig, a'i dri mab, Sem, Cam, a Japheth, a'u tair gwraig. ~

Gen. 7. 13. 0 fewn corffy dydd hwnw y daethNo h, a Scm, a Cham, a Japheth, meibion Noah, a gwr ig Noah, a thair gwragedd ei feibion ef gyd il hwynt li'r ~- '

G.-Pwy oedd y dyn jfyddlonaj i' I A.-Abraham. 1

Rhuf. 4. 16. Nid yn unig i'r hwn sydd o'r ddedllf, ond hefyd i'r hwn sydd o ffydd Abraham, yr hwn Yw ein tad ni oil. Gal. 3. 9. I

G.-Pwy ymdrechodd gyda Duw? I A.-Jacob. ! Gen. 32. 24. A J acob a adawyd ei hunan ; ynA lyr

ymdrechodd gwr ilg ef nes codi y wawr. [

G.-Bethfu ei enw ejwed'yn? \. A . ..,-Israel. I Gen. 32. 28. Yntau a ddywedodd, 1\fwyach ni elJir

dy enw di J acob, ond Israel: oblegid cefaist nerth gfd a Duw fel tywysog, a chyd il dynion, ac a orchfyg-aist.

G.-Pa sawl mab oeda i Jacob ? A.-Deuddeg. Gen. 30. 22. Yna meibion Jacob oeddynt ddeuddeg.1

-------·+-

RHODD MAM.

G.-Pwy ocdd y dyn llarieiddiajP A.-Moses.

25

Num. i2. 3~ A'r gwr Mo•es ydoedd larieiddiaf o·r holi ddynion oedd ar wyneb y ddaear.

G.-Pwy oedd y dyn calon-galetaj? A.-Pharaoh. ,

Exod. 5. 2. A dywedodd Pharaoh, Pwy yw yr Ar­glwydd, fel y gwrandawn i ar ei lais, i ollwng Israel ymaith? Yr Arglwydd nid adwaen, ac Israel ni ollyngaf. Exod. 7. 3, 4.

G.-Pwy farnodd Grist? A.-Pontius Pilate.

. Mat. 27. 2; 26. Ac wedi. iddynt ei rwymo, bwy a'i dyg·asant ef ymaith, ac a'i traddodasant ef i Pontius Pilate y rhaglaw.

G.-Pwy groeshoeliodd Grist? A.-Yr Iuddewon. Act. 2. 22, 23. Hwn, wedi ei roddi trwy derfynedig

gynghor a rhagwybodaeth Duw, a gymerasoch chwi, a thrwy dd,yylaw anwir a groeshoeliasoch, ac a laddasoch.

G.-PiOy oedd y dysgybl anwyl P A.-loan. loan 2i. 20, 24 .. A Phetr a drMd, ac a welodd y

I dysgybl y-r oed!i yr Icsu yii. ei garu, yn canlyn (yr hwn hefyd a bwysasai ar ei ddwyfron ef ar swper.)

· G.-0 bwy y bwriodd Grist allan gytl!reuliaid? A.,--0 Mail: Magdalen. Marc 16. 9. A'r Iesu wedi adgyfodi y bore y dydd

cyntaf o'r wythnos, .a ymddangosodd yn gyntaf i Mair l\Iagdalen, o'r lion y bwriasai efe allan saith o gythreul-iaid. .

l... ;:>

I !

i 26

I I

RHOD; :--::-------~-

PENNOD X.

G.-Pwy ysgr1jenodd yr Ysgrythyrau r A.-Dynion sanctaidd Duw. 2 Pedr 1. 21. Cany• nid trwy ewyllys dyn y dahh

gynt broffwydoliaeth : eithr dy'Ilion santaidd Duw a lff­arasant megys y cynhyrfwyd hwy gan yr Ysbryd Gl~.

G.-Pa sawl rhan yw y Bibl P I A.-Dwy. j Gal. 4. 24. Yr hyn bethau ydynt mewn a1egoli:

canys y rhai hyn yw y ddau destament ; nn yn dd1a~ o fynydd Sina, yn cenhedlu i gaethiwed, yr hon yw Agp.

G.-Pa rai ydynt? I A.-Yr Hen Destament a,r Newydd. -! 2 Cor. 3; 14, 16. Eithr dallwyd eu meddyliau hwy-4t ;

canys hyd y dydd heddyw y mae yr nn gorchudd, w~th ddarllen yn yr hen destament, yn aros heb ei ddatguddio ; yr hwn yng Nghrist a ddileir. . I

G.-Pwy gasglodd lyfrau yr Den Dastament yn un llyfr? . I . A.-Ezra yr Ofl'eiriad. I

Ezra· 7. 11, 12. Artaxerxes, brenin y brenhinoedd, at Ezra yr offeiriad, ysgrifenydd deddf Duw y nefoeq.d, perffaith dangnefedd, a'r amser a'r amser. !

·~---~

-·---·--·------~------1

RHODD HAM. 2'1

G . ..,-Pwy gasglodd lyfrau y Testament Newydd yn un llyfr?

A.-loan y Difeinydd. loan 21. 24. Hwn yw'r disgybl sydd yn tystiolaethu

am y pethau hyn, ac ~ ysgrifenodd Y,Pethau hyn ; ac ni a wyddmn fod ei dystwlaeth ef yn w1r. Dat; 22. 18, 19.

G.-Beth yw Bedydd? A.-Golchi a dwfr yn enw y Tad, a'r Mab,

a'r Ysbryd Glan~ Act. 10. 10, 47. A all neb luddiaB dwfr, fel na fed­

yudier y rhai hyn, y rhai a dderbyniasant yr Ysbryd GHtn, fel rJnau P 1\iat. 28. 19.

G,-,-Beth 7llae hyn yn m·wyddo? A.-Y mae yn arwyddo ein golchi oddiwrth

bechod. Act. 22. 16. Ac yr awrhon beth yr wyt ti yn ei aros P

cyfod, l!edyddier di, a golch ymaith dy bechodau, gan alwar enw yr Arglwydd. 1 Pedr 3. 21. ·

G.-Beth yw Swpper yr Arglwydd P A.-Bwyta bara ac yfed gwin, yn gofl'adw1

iaeth o farwolaeth Orist. · Luc 2::!. 19. Ac wedi · iddo gymeryd bara, a rhoddi

diolch,efe a'i torodd, ac a'i rhoddes iddynt, gan ddywcdyd, H wn yw fy nghorff, yr hwn yr ydys yn ei roddi drosoch: gwnewch hyn er coffn am danaf.

G.-Beth mae y bara yn arwyddo P · A;~Oorfl' Orist. 1 Cor. 11. 23, 24. 1\.c wedi iddo ddiolch, efe a'i torodd,

ac a ddywedodd, Cymerwch, bwytewch; hwn yw fy nghor:tf, yr hw:li a dorir trosoch;. gwne":ch hyn er coffa amdanaf.

I 28 RHODl.> .I!Al\l. I

G.--B-e-th_m_a_e_y_g_w-in_y_n_a-rwyddo P ----~

A.-Gwaed Crist. / -1 Cor.ll. 25. _yr un moddefe a gymerodd y cwpa-p., wedi swpern, gan ddywedyd, Y cwpan hwn yw y te~t~­

' ment newydd yn fy ngwaed; gwnewch hyn, cyrufel r gwaith bynag yr yfoch, er coffa am danaf.

G.-Pwy ydyw yr angylion P I A.-Ysbrydion da. I Heb. 1. 13, 14. Onid ysbrydion gwasanaethgar yd~t

hwy oll, wedi eu danfon 1 wasanaethu er mwyn y rhru ia gant etifeddu iachawdwriaeth. 1

G.-Pwy ydyw y cythreuliaid? I A.-Angylion drwg. . I 2 Pedr 2. 4. Canys onid rtrbedo.dd Du w Yt; angylio~i ~

bechasant eithr eu taf!u hwynt 1 uffern, a u rhoddi, 1 gadwyna~ tywyllwch, i'w cadw i farnedigaeth. i

G.-Pwy ydyw y iliafol? ! A,-PeMeth y cythreuliaid. 1

Mat. 9. 34. Ond y Phariseaid a ddywedasant, Tnfy fald~eth y cythreuliaid y mae efe yn bwrw allan gythreuilj' -

G.-Beth yw gwaith angylion da P · A.-Addoli Duw, a gwasanaethu y saint. Psalm 148; 2. l\Iolwch ef, ei holl angylion: molw h 1

ef ei holl luoedd. Psalm 34. 7. Angel yr Arglwydd I a I g;stella o amgylch y rhai a'i hofnant ef, ac. a'u gwared:J hwynt. I . ·-.---." --·--- __ ,_. -~~-

RHODD l\iAJ\1.

G.-Beth !JW gwaith y cythreuliaid? A.-Pechn a themtio dynion.

29

1 loan 3. 8. Yr hwn sydd yn gwneuthur pechod, o ddiafol y mae; canys y mae diafol yn pechu o'r de­chreuad. I hyn yr yruddangosodd Mab Duw, fel y datodai weithredoedd diafol. 1 Cor. 7. 5.

G.-Beth ddaw o honynt '!jn y diwedd? A.-Fe'u bwrir oll i uffern. Dat. 20. 10. A diafol, yr hwn oedd yn eu twyllo

hwynt, a fwriwyd i'r llyn o dan a brwmstan, lie y mae'r bwystfil a'r gau-broffwyd; a hwy a boenir ddydd a nos, yn oes oesoedd.

G.-Pa bryd y daeth Iesu Grist i'r byd? A.-Yn nghyfl.awnder yr amser. Gal. 4. 4. Ond pan ddaeth cyflawnde1 yr amser,

y danfonodd Duw ei Fab, wedi ei wneuthur o wraig, wedi.ei wneuthur dan y ddeddf.

G.-Pwy a'i bedyddiodd ef? A.-loan Fedyddiwr. Marc 1. 9. A bu yn y dyddiau hyny, ddyfod o'r Iesu

o Nazareth yn Galilea, ac efe a fedyddiwyd ganioan yn y~ Iorddonen.

G.-Beth oedd ei oed pan ei bedyddiwyd? A.-Deng mlwydd ar hugain. Luc 3. 23. A'r Iesu ei hun ocdd yn nghylch dechreu

ei ddeng mlwydd ar hugain oed, mab (fel y tyb.id) -~~ J oseph, fab Eli. __ _

30 RHODD MA~l.

G.-Pa sawl dysgybl oedd ganddo? [·

A.-,Deudd,eg. I Luc6.13. -A phan aeth hi yn ddydd, efe a alwo4d a to ei ddysgyblion: ac 0 honynt efe a etholou<l ddoud<leg,

y rhai hefyd a enwodd efe yn Apostolion. I'

I G.-Pa waith roddodd Orist iddynt?

A.-'-Pregethu yr efengyl. Marc 3. 14. Ac efe a ordeiniodd ddeuddeg fel y byd~­

ent gyd ag ef, ac fel y danfonai efe hwynt i bregethu.l

G.-Beth yw yr efengyl? I A.-Newydd da am ddyfodiad Iesu Grist i[r

byd i gadw pechaduriaid. . i Luc 2, 10. U. A'r angel a ddywedodd w;thyn!, N~c

ofnwch: canys wele yr wyf fi yn' mynegu 1., chw1 ne,r- 1 .. yddion da o lawenydd mawr, yr hwn a fydd 1 r holl bo~l.

I

G.-Ai pechaduriaid ydym niP

A.-le. i Rhuf. 3. 23. Oblegid pawb a bechasant, ac yuynt y';nl

ol am ogoniant Duw.

G.-A glywsom ni bregethu yr efe. ngy~? ·1 A.-Do. Rhuf. 10. 18. Eithr meddaf, Oni chlywsant h:"J'If

1 ~~ ~diau i'r holl ddaear yr aeth eu swn hwy, a' u gema·1,u

l.:.:_ derfynau y byd. He b. 4. 2. i

RHODD MAld.

G.-Beth a ddylem ni wneyd o'r efengyl? A.-Ei chredu a'i derbyn.

31

Marc 1. 15. A dywedyd, yr amser a gyilawnwyd, a theyrnas Dduw a nesaodd: edifarhewch, a chredwch yr efev.gyl.

G.-Beth yw ejfaith credu yr efengyl? A.-Llawenydd mawr a chariad at Grist. Gal. 5. 22. Eithr flhvyth yr Ysbryd yw, Cariad,

llawenydd, tangnefedd, hir-ymaros, cymwynasgarwch, daioni, ffydd, addfwynder, dirwest.

G.-Beth yw ejfaith cariad at Grist? A.-Cadw ei orchymynion. loan 14. 21. Yr hwn sydd a'm gorchymynion i

ganddo, ac yn eu cadw hwynt, efe yw'r hwn sydd. yn fy ngharu i: a'r hwn sydd yn fy ngharu i, a gerir gan fy ·Nhad i : a minau a'i caraf ef, ac a'm hegluraf fy hun iddo. 1 loan 6. 3.

-'

DIW.II:DD,

ARGRAFFWYD DROB Y LLYFBWBRTHWYR.

l!lNWAi1 A.THREil'N

LLY.FRAU YR HEN DESTAMENT_ A'R NEWYDD, A

BHIFEDI PI!INNODAU POB LLYFR.

- J:,tyfraiU -Yr _Htm. Destamem. • l'EN. PEN •

Pregethwr ......... , ...... 12 Caniad Solomon .... · ...... 8

GENESIS ................ 50 Exodus· .................. 40

Esay ...... ; ............. 66 Jeremiah ................ 52 Galarnad Jeremiah ........ 5

Lefiticus ......... , .... ~.27 Numeri .................. 36 Deuteronomium .••••••... 34

Ezeciel ................. .48 nan1e1 ................... 1z Hosea .................... 14. Joel. ..................... 8 Amos ..................... , 9 Obadiah ........... ~ ...... 1

Josua .~ .................. 24 Barnwyr ................ 21 Ruth.~ .................. 4 l:. Samuel ................ 81 II. Samuel .............. 24 I. Brenhinoedd .......... 22

Jonab. .................... 4 Micah.; ........... ~.-...... 7 Nahum .................. 3 Habacuc ................ 8

II. Brenhinoedd .......... 25 I. Cronicl ................ 29 11. Cronicl ............... 86 Ezra .~ .................. 10

Sepha.nlah ................ 8 Haggai .................. _!! Zechariah .... ~ ........... 14 Malachi .................. 4

Nehemiah· ........ -........ 13 Esther' .................. 10 Job ...................... 41! PsalniSu ................ 150 Diarhebion .............. 81

Iityfrau y Testamtent N6'W!f<l<l. SANT MATTHEW •••••• , ••. 28 II. at y Thessaloniaill. . . . . 8 Sant Marc ................ 16 I. at Timotheus .. .. .. .. .. 6 ·Sant Luc ................ 24 II. at Timotheus ........ 4 Sant loan ........ ; ....... 21 At Titus ................ 8. Actau yr Apostolion . __ ... 28 At Philemon . • . . • • • . • . . . 1 Epiotol St. Paul_at y Rhuf- At yr Hebreaid ....•..... 18

einiaid ................ 16 Epistol lago .............. 5 I. at y Corinthia;ld ........ 16 . Eplotoll. Pedr .. .. • .. .. . 5 11. at y Corinthiaid ...... 13 11. Epiotol Pedr .......... 8 At y Galatiaid ............ 6 Epiotoll. loan .......... 5 At yr Ev~J-esial:d .......... 6 11. Epiotolloan .......... 1 At y Philipp!Md .......... 4 III. Epistolloan .. • . .. .. 1 At y Colossiaid .• _. .. . .. • • 4 Epistoi Judas .. .. .. . . .. . . 1

_ I. at y ThessaloniMd . -. . . • . 6 Datguddiad loan ..• :.:.:.:_:~

.. ..,;

Gweddi. ForeuoL _,· .. ·~.

'(!;,• . - NERTHA fi; 0 Arglwydd, . i rstyried fy mdd dan lL::.-,-,t~wrion rwymau-i fod yn ddiolchgar am dirionjleb dy t;[·'fb·agluniaeth tu$g ataf.· Mi a orweddais, ao a gysgai~: \: - \~ys Ti a'm cynheliaist. YstYljaethio'th fa~ a'th j; :barhaus dd8.ioni a fyddo Yn fy nghymeU y dydd Jieddyw -~~- - . - . . . . I . ,, - i fod yn ymdrechgar i dy ogoneddu ; a ph~ y delo diwedd

--• dydd' fy mywyd, derbyn fy y11bryd i freiehia~ dy ~ar­{'edd:. \'y'l!di ~ddeu fy holl bechod,au, er. ID-ivyn dyianwyl .Fab Iiisu Grist. .&men. ~

GWeddi _Brydnawnol.

MAWA glo~ a diolch fyddo i dy enw Di, 0 Arglwydd, an;t i Ti fy nghli.dw yii. ddiang9l rhag pob niweidiau y

dydd a aeth heibio. Gwel fod yn dda i faddeu Yr holl bechoda~ ag y bum yn euog o honynt. Dyro ddoethilieb a nertld fYW yn dy ofn; · a'.r fraint i. gael marw yn dy h~dwiili, yD. haeddiant·cyfryngdod yr Arglwydd lesu Gri~t., .&men~

I

''r·. _Jj

~.

0 0 n C.

3 CD :J· .-+.

:J c 3 m­..., v;· m­m :J N 0 ..... VI