Bwrdd Iechyd PrifysgolCaerdydd a’r Fro

Adroddiad Blynyddol 2011/12

2

Rhagarweiniad gan y Cadeirydd a’r Prif Weithredwr

Croeso i Adroddiad Blynyddol 2011/12 Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro. Gobeithio y byddyn gyhoeddiad diddorol a llawn gwybodaeth.

Dyma’r Adroddiad Blynyddol cyntaf i’w gynhyrchu ers ein penodi yn Gadeirydd a Phrif Weithredwrym mis Ebrill a mis Gorffennaf 2012.

Ers i ni ymuno â’r Bwrdd Iechyd gwnaed argraff aruthrol arnom gan ymrwymiad y staff a’rgwirfoddolwyr i wella’n barhaus ddiogelwch, ansawdd a phrofiad pawb sy’n dod i gysylltiad â’ngwasanaethau. Ceir llawer iawn o enghreifftiau o ragoriaeth a gwelliannau gwasanaeth; caiff rhaiohonynt eu disgrifio yn ddiweddarach yn yr adroddiad.

Rydym hefyd wedi clywed adborth cadarnhaol iawn gan gleifion a’u teuluoedd am y gofal a’rgwasanaethau a ddarperir gennym ac mae gan ein staff sawl rheswm dros fod yn falch -cydnabyddir y cyfraniad a wneir gan bawb yn y llwyddiannau a gyflawnwyd yn ystod y flwyddyn.

Weithiau, fodd bynnag, byddwn yn clywed gan staff a chleifion am adegau pryd na fyddwn ynllwyddo. Mae staff wedi dweud wrthym am yr heriau y maent yn eu hwynebu i ddarparu’r safonaugofal y maent yn anelu atynt ar gyfer pawb, am yr holl amser. Rydym wedi ymrwymo i wrando ar yradborth hwn ac yna ystyried yr hyn a ddywedir wrthym. Byddwn yn cyfuno’r adborth hwnnw ac ynnodi'r newidiadau y byddwn yn eu gwneud yn ystod yr ychydig fisoedd nesaf. Rydym hefyd yngwella'r ffordd yr ydym yn gwrando ar adborth cleifion fel y gallwn weld tueddiadau yn gyflym agweithredu ar y pryderon hynny.

Gwyddom fod gennym lawer o waith i’w wneud i wella iechyd y dinasyddion sy’n byw yn ein hardal,gan wella'r amser sydd gan gleifion i aros am lawdriniaethau a gwneud yn siŵr bod pobl yn cael eucefnogi gan ein clinigwyr yn ystod ac wedi salwch fel eu bod yn gallu yn ystod ac ar ôl salwch fel ygallant barhau neu ddychwelyd i’w cartrefi eu hunain cyn gynted â phosibl. Bydd y materion hyn ynparhau i gael eu hyrwyddo ond gyda mwy fyth o gadernid ac egni nag erioed o’r blaen.

Weithiau bydd angen i ni edrych dros ein ffiniau lleol a gweithio gyda’n cymdogion. Yn fuanbyddwn yn trafod gyda’n trigolion lleol, ein staff a’n partneriaid ddewisiadau ar gyfer darparu rhaigwasanaethau yn wahanol ledled De Cymru fel y gallwn ddarparu safonau uchel cyson lle bynnagyr ydych yn byw. Croesawn yn fawr eich barn wrth siapio’r cynigion a byddwn yn cynnal ymarferiadymgysylltu yn ystod yr hydref.

Mae hefyd angen i’r Bwrdd Iechyd weithio mewn partneriaeth agos gyda llywodraeth leol a gyda’rnifer o sefydliadau gwirfoddol sy’n gweithio yn a gydag ein cymunedau lleol.

Bydd yr holl bethau hyn yn hyrwyddo ein blaenoriaethau i’r dyfodol - i ddefnyddio ein hamser,sgiliau ac adnoddau eraill i wneud ein gorau glas i ddarparu gwasanaethau iechyd o safon uchel i’rbobl sy’n byw yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg - a’r rhai hynny sy’n byw ymhellach sy’ndefnyddio ein gwasanaethau arbenigol.

Gall yr Adroddiad Blynyddol ddim ond rhoi trosolwg o wybodaeth y mae’r Bwrdd Iechyd yn eigyhoeddi am y modd y caiff ei reoli ac y mae’n cario arian, ynghyd a disgrifiad cryno o rai o’rnewidiadau i’r gwasanaeth yn y flwyddyn ddiwethaf. Drwy gydol yr Adroddiad Blynyddol fe welwchddolenni i ddogfennau eraill mwy manwl sy’n darparu rhagor o wybodaeth ar ein cynlluniau mwyhir dymor, a rhai mwy agos ar gyfer newidiadau gwasanaeth a gwelliant iddynt. Fel sefydliadcyhoeddus, sy’n gwario arian y trethdalwr. Ceir hefyd wybodaeth am waith y Bwrdd a sut y gallwngyda’n gilydd sicrhau ein hunain ein bod yn gwneud y pethau iawn, ar yr adeg iawn, yn y lle iawn agyda’r arian sydd gennym.

Maria Battle Adam CairnsCadeirydd Prif Weithredwr

3

AMDANOM NI …

Sefydlwyd Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro (Bwrdd Iechyd) ym mis Hydref 2009 ac mae’nun o’r sefydliadau GIG mwyaf yn y DU. Mae gennym gyfrifoldeb am iechyd tua 472,400 o bobl sy’nbyw yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg, darpariaeth gwasanaethau gofal sylfaenol lleol(meddygfeydd meddygon teulu, deintyddion, optegwyr a fferyllwyr) a rhedeg ysbytai, canolfannauiechyd a thimau iechyd cymunedol. Mae’r rhain gyda’i gilydd yn darparu ystod lawn o wasanaethauiechyd ar gyfer ein trigolion lleol a’r rheiny sy’n byw ymhellach sy’n defnyddio ein gwasanaethauarbenigol.

Gellir gweld gwybodaeth fanwl am y gwasanaethau a ddarparwn a’r cyfleusterau y cânt eu cynnalohonynt ar wefan y Bwrdd Iechyd yn yr Adran Ein Gwasanaethau

Rydym hefyd yn fwrdd iechyd addysgu gyda chysylltiadau agos â Phrifysgol Caerdydd. Mae’rBrifysgol yn falch o’i rôl addysgu, ymchwil a datblygu proffil uchel o fewn y DU a thramor. Rydymhefyd yn mwynhau cysylltiadau cryfach gyda Phrifysgol Fetropolitan Caerdydd a PhrifysgolMorgannwg. Gyda’n gilydd rydym yn hyfforddi’r genhedlaeth nesaf o weithwyr proffesiynolmeddygol.

Gwariom gyfanswm o £1.147 biliwn yn 2011/12 ac ar gyfartaledd cyflogwyd 12,400 o bobl yn ystody flwyddyn gennym.

Fel corff cyhoeddus mae gennym strwythurau a phrosesau i wneud yn siŵr bod y sefydliad yn caelei reoli a’i redeg yn briodol.

Y Bwrdd

Mae’r Bwrdd yn gyfrifol am osod cyfeiriad strategol, sefydlu a chynnal y fframwaith llywodraethu asicrhau bod nodau ac amcanion y Bwrdd Iechyd yn cael eu cyflawni.

Mae’r Bwrdd yn cynnwys Cadeirydd, Is-gadeirydd, Aelodau Annibynnol a ChyfarwyddwyrGweithredol y maent i gyd yn rhannu cyfrifoldeb corfforaethol dros benderfyniadau’r Bwrdd.

Aelodau’r Bwrdd yn ystod 2011/12 oedd:

4

David Francis(Cadeirydd)

Mutale Merrill (Is-gadeirydd)

Morgan Fackrell

Ivar Grey

David Jones

Malcolm Jones

Elizabeth Treasure

MargaretMcLaughlin

Dorothy Turner

Martyn Waygood

Howard Young

Stuart Egan

Jan Williams

Paul Hollard

Graham Shortland

Cadeirydd

Is Gadeirydd

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol tan30 Medi 2011

Aelod Annibynnol o 1Rhagfyr 2011

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol

Aelod Annibynnol

Prif Weithredwr

Dirprwy Brif Weithredwra ChyfarwyddwrCynllunio

Prif Swyddog interimo fis Mai 2011

CyfarwyddwrMeddygol

Cadeirydd

Sylfaenol Cymunedolac Iechyd Meddwl

Trydydd Sector

Cyllid

Rheoli Gwybodaetha Thechnoleg

Prifysgol

Prifysgol

Trydydd Sector

Llywodraeth Leol

Cyfreithiol

Cymuned

Undebau Llafur

Swyddog Atebol

Cynllunio Strategol agweithredol

Cyflenwi gweithredol

Meddygol

i) Diogelwch Cleifion ii) Glanhau, Hylendid a RheoliHeintiau iii) Iaith Gymraeg

i) Iechyd Meddwl ii) Ymglymiad y Cyhoedd a Chleifion iii) Imiwneiddio a Brechu

i) Plant a Phobl Ifanc ii) Iechyd Cymru Gynaliadwy

i) Cwynion ii) Cynllunio (Stadau ac Adeiladau)Dirprwy Hyrwyddwr

i) Cynllunio (Stadau ac Adeiladau) ii) Trais ac Ymosodedd

I’w gytuno

Gofalwyr

Pobl Hŷni) Cydraddoldeb a Hawliau Dynol ii) Iechyd a Diogelwch iii) Dirprwy Hyrwyddwr Cwynioniv) Dirprwy Hyrwyddwr Trais acYmosodedd

Caldicott/Diogelu Data

Lluoedd Arfog a Hen Filwyr

Iechyd a Diogelwch

i) Stadau a Dylunio CynllunioStrategol (Stadau ac Adeiladau)ii) Argyfyngau Sifil Posibl iii) Cynllunio Brysiv) Partneriaeth (Ar y Cyd) v) Caffael a Phrynu

i) Diogelwch ac Ansawdd Cleifion(Rhannu) ii) Gwarcheidwad Caldicottiii) Rhyddid Gwybodaeth iv) Archwiliad Clinigolv) Ymchwil a Datblyguvi) Rheoli Meddyginiaethau

Safle Maes Arbenigedd/Rôl Gynrychioliadol

Rolau Hyrwyddo

5

Ruth Walker

Sharon Hopkins

Fiona Jenkins

Alun Lloyd

Tracy Myhill

Katie Norton

Kesh Baboolal

Alison Gerrard

Andrew Lewis

Cyfarwyddwr Nyrsio

Cyfarwyddwr IechydCyhoeddus

CyfarwyddwrTherapïau aGwyddorau Iechyd

Cyfarwyddwr Cyllid

CyfarwyddwrGweithlu a DatblyguSefydliadol

CyfarwyddwrGwasanaethauSylfaenol, Cymunedolac Iechyd Meddwl tan 1 Medi 2011

CyfarwyddwrGwasanaethau Aciwttan 12 Gorffennaf 2011

CyfarwyddwrLlywodraethu(YsgrifennyddBwrdd)

CyfarwyddwrArloesedd a Gwella

Nyrsio

Iechyd CyhoeddusSylfaenol,Cymunedol acIechyd Meddwl o 2Medi 2011

Therapïau aGwyddorau Iechyd

Cyllid

Gweithlu a DatblyguSefydliadol

Sylfaenol,Cymunedol acIechyd Meddwl

Gwasanaethau Aciwt

LlywodraethuCorfforaethol

Arloesedd a Gwella

i) Diogelwch ac Ansawdd Cleifion(rhannu) ii) Diogelu (Amddiffyn Plant /Oedolion Agored i Niwed)iii) Haint, Atal a Rheoliiv) Pryderonv) Ymgysylltiad Cleifionvi) Trosglwyddiadau Gofal Gohiriedig

i) Plant a Phobl Ifanc o 2 Medi 2011 ii) Imiwneiddio a Brechuiii) Partneriaethau (ar y cyd Cyd) o2 Medi 2011

i) Diogelwch Cleifion ac Ansawdd(rhannu) ii) Cynnwys y Cyhoeddiii) Anabledd Dysgu o 2 Medi 2011

i) Llywodraethu Cyllidii) Cronfeydd Elusennol (Trysorydd)

i) Gweithlu/Datblygu Sefydliadolii) Cydraddoldeb a Hawliau Dynoliii) Iaith Gymraegiv) Trais ac Ymosodeddv) Cyfathrebu a Rheoli Enw Da

i) Plant a Phobl Ifancii) Partneriaethau (ar y Cyd)iii) Anableddau Dysgu

i) Llywodraethu Corfforaetholii) Rheoli Risgiii) Rhyddid Gwybodaethiv) Iechyd a Diogelwchv) Rheoli Diogelwchvi) Diogelwch Tân

i) Arloesedd a Gwellaii) Rheoli Gwybodaeth aThechnolegiii) Cronfeydd Elusennol (CodiArian)iv) Archwiliad Mewnolv) Eiddo Deallusolvi) Datblygu Masnachol

Safle Maes Arbenigedd/Rôl Gynrychioliadol

Rolau Hyrwyddo

Cyfarwyddwyr eraill sydd ddim ar y Bwrdd

6

Cadarnhaodd aelodau’r Bwrdd nad ydynt, wrth gyflawni eu rôl, yn ymwybodol o unrhyw wybodaetharchwiliad perthnasol nad yw archwilwyr allanol y Bwrdd Iechyd yn ymwybodol ohoni, a’u bod wedicymryd camau priodol i wneud eu hunain yn ymwybodol o unrhyw wybodaeth archwiliadperthnasol ac i sicrhau bod yr archwilwyr allanol yn ymwybodol o’r wybodaeth honno.

CEFNOGI LLYWODRAETHU DA ….

Mae Llywodraeth Cymru yn ei gwneud hi’n ofynnol bod Byrddau Iechyd yn gweithredu o fewn yfframwaith llywodraethu ehangach a osodir ar gyfer y sector gyhoeddus yng Nghymru yn seiliedigar saith egwyddor “Llywodraethu yn Canolbwyntio ar y Dinesydd”:

• Rhoi’r dinesydd yn gyntaf

• Gwybod pwy sy’n gwneud beth a pham

• Ymgysylltu ag eraill

• Gwerthoedd sector cyhoeddus byw

• Meithrin cyflenwi arloesol

• Bod yn sefydliad sy’n dysgu

• Cyflawni gwerth am arian

Yn dilyn sefydlu’r Bwrdd Iechyd, cytunodd y Bwrdd yn ei gyfanrwydd ar ei Ddatganiad o Fwriadsy’n amlinellu ei Weledigaeth ynghyd â’r gwerthoedd a’r ymrwymiadau y mae wedi ei haddunedu idanategu gwireddu’r weledigaeth honno drwy drefniadau llywodraethu cadarn yn canolbwyntio ar ydinesydd. Ers hynny mae’r Bwrdd Iechyd wedi adeiladau sylfeini cadarn a chynaliadwy; maegwelliannau gweladwy wedi eu cyflwyno ar draws ystod gyfan o wasanaethau drwy’r ymgyrchbarhaus o roi’r dinasyddion, cleifion a’r gofalwyr wrth galon gweithgareddau gwella ansawdd.

Am wybod rhagor?

Mae croeso i’r cyhoedd fynychu unrhyw un o’n cyfarfodydd Bwrdd a chyhoeddir manylioncyfarfodydd blaenorol ac i’r dyfodol ar adroddiadau’r Bwrdd ar wefan y Bwrdd Iechyd. Gallwchhefyd ddarganfod gwybodaeth am unrhyw Datganiadau Buddiant gan Aelodau Bwrdd yn unolâ’n polisi i sicrhau agoredrwydd mewn tryloywder ym mhopeth a wnawn.

Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro - Y Bwrdd

7

DATGANIAD O FWRIAD Y BWRDD

Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro fydd y Bwrdd Iechyd mwyaf blaenllaw yng Nghymru,gydag enw da rhyngwladol am ragoriaeth ac arloesedd. Bydd ein staff medrus ac ymroddedigyn darparu gofal diogel o safon uchel, ar yr adeg iawn ac yn y lle iawn.

Byddwn yn gweithio gyda phartneriaid a chymunedau i gefnogi pobl Caerdydd a'r Fro i wella euhiechyd a'u lles eu hunain.

Byddwn yn creu ymdeimlad o falchder a phwrpas cyffredin yn ein gwasanaethau iechyd.

EIN GWERTHOEDD

Ar gyfer ein staff, i sicrhau bod pawb yn y Bwrdd Iechyd yn cael y cyfle i:• ddarparu gwasanaeth diogel, o ansawdd uchel ac sy’n gwella’n barhaus;• ddefnyddio eu talentau, creadigrwydd ac arloesedd;• teimlo rhan o’r ffordd y mae’r Bwrdd Iechyd yn gwneud penderfyniadau;• cael mynediad at hyfforddiant a datblygu, er mwyn cyrraedd eu potensial;• cael cydbwysedd bywyd/gwaith iach.

Ar gyfer ein cleifion, i sicrhau eu bod:• â ffydd a hyder eu bod yn cael gofal diogel, o ansawdd uchel sy’n gwneud y gorau o ganlyniadau cleifion;

• yn ymwneud yn ystyrlon yn eu gofal ac y gwrandewir ar eu barn;• yn cael eu trin ag urddas a pharch bob amser;• yn hyderus y caiff materion a godir eu trin yn agored ac ymatebol;• yn falch o’u gwasanaethau iechyd lleol.

Ar gyfer ein cymunedau lleol ar draws Caerdydd a Bro Morgannwg, i hyrwyddo:• synnwyr o berchnogaeth, bod yn agored i’r gymuned a seilio blaenoriaethau ar anghenion a dyheadau lleol;

• synnwyr o falchder wrth i ni gymharu’n dda gyda’r gorau a’n cydnabod felly yn allanol;• synnwyr clir o’r gwahaniaeth cadarnhaol wneir gennym i ansawdd bywyd pobl leol.

Ar gyfer ein partneriaid, i adeiladau a chynnal cysylltiadau gwaith cryf gyda hwy, er mwyn:• iddynt wybod bod eu cyfraniadau yn cael eu gwerthfawrogi a’i bod yn werth iddynt fynegieu barn;

• bod gennym synnwyr o bwrpas cyffredin a rennir gennym;• bod ganddynt hyder yn ein gallu i gyflawni;• ein bod gyda’n gilydd yn canolbwyntio ar y dinesydd ac yn gwneud y defnydd gorau o’n hadnoddau cyffredin.

EIN HYMRWYMIAD FEL BWRDD

Bydd y Bwrdd yn gweithio gyda’i gilydd i ysbrydoli staff, cleifion, partneriaid a chymunedau.Byddwn yn:• gwerthfawrogi cyfraniad pawb, gan ystyried pobl fel unigolion a chefnogi eu hawliau i urddas a pharch;

• agored yn ein gwneud penderfyniadau, egluro ein gweithredoedd, ac ymddiheuro pan aiff pethau o le;

• gweithio yn gydradd gyda staff, cleifion, gwirfoddolwyr, gofalwyr, cymunedau a phartneriaid;• darparu cyfeiriad ac arweiniad, gan feithrin diwylliant dysgu a bod yn batrwm rôl ar gyfer yr ymddygiad yr ydym am eu gweld;

• dathlu llwyddiant;• gwario arian cyhoeddus yn ddoeth, gan gwtogi gwastraff a gwario cymaint â phosibl ar ofal llinell flaen;

• gweithio bob amser er budd y cyhoedd;• gwneud yn siŵr bod popeth a wnawn wedi ei wirio yn erbyn ein “Datganiad o Fwriad”.

8

Fframwaith Sicrwydd Bwrdd

Mae’r Bwrdd wedi datblygu Fframwaith Sicrwydd Bwrdd a chofrestr risg sy’n disgrifio’r meysyddallweddol o risg i gyflawni ein hamcanion a’n gwerthoedd ac yn erbyn pa un y mae’n rhaid i nigeisio sicrwydd. Gall hyn ddod o amrywiaeth o ffynonellau yn cynnwys adborth gan gleifion,perfformiad mewnol ac adroddiadau cyflenwi, ein harchwilwyr a’n rheoleiddwyr allanol. Maent hwygyda’i gilydd yn nodi lle yr ydym ar y llwybr cywir neu lle mae angen i ni wneud rhagor o waith.

Tanategir y Fframwaith Sicrwydd Bwrdd gan “Gwneud yn Dda, Gwneud yn Well - Safonau ar gyferGwasanaethau Iechyd Cymru”. Mae 26 safon a ddefnyddir gan y Bwrdd Iechyd fel ei fframwaith argyfer cael sicrwydd ar ei allu i gyflawni ei nodau a'i amcanion ar gyfer cyflenwi gwasanaethauiechyd diogel o safon uchel.

Pwyllgorau’r Bwrdd

Cefnogir y Bwrdd gan chwe phwyllgor sy’n ymgymryd â thair rôl graidd:• Ystyried a chymeradwyo polisïau’r Bwrdd Iechyd• Craffu a cheisio sicrwydd bod yr amcanion a gytunir gan y Bwrddd yn cael eu cyflawni• Darparu cyngor i’r Bwrdd ar faterion pwysig y gellir eu trafod mewn mwy o fanylder mewn cyfarfodydd Pwyllgor.

Y pwyllgorau yw:• Pwyllgor Ansawdd a Diogelwch • Pwyllgor Archwilio • Pwyllgor Gweithlu a Datblygu Sefydliadol • Pwyllgor Cynllunio Strategol a Pherfformiad • Pwyllgor Monitro Deddf Iechyd Meddwl • Pwyllgor Cronfeydd Elusennol

Yn eu tro cefnogir y rhain gan nifer o is-bwyllgorau a grwpiau. Er mwyn sicrhau bod y rhain ynparhau’n addas i’r diben, caiff adolygiad llawn o Fframwaith Sicrwydd y Bwrdd a’r trefniadauPwyllgorau ei gynnal yn nhymor yr Hydref 2012.

Mae gan y Bwrdd hefyd dri Grŵp Cynghori:• Grŵp Cyfeirio Rhanddeiliaid• Fforwm Gweithwyr Proffesiynol Gofal Iechyd• Fforwm Partneriaeth Leol

Mae’r grwpiau hyn yn rhoi golwg amgen a chyngor ar faterion allweddol a ystyrir gan y Bwrdd.

Am wybod rhagor?

Caiff pob cyfarfod pwyllgor hefyd eu cynnal yn gyhoeddus ac fe gyhoeddir manylioncyfarfodydd, adroddiadau a chofnodion. Mae pob Pwyllgor hefyd wedi cynhyrchu ei AdroddiadBlynyddol ei hun ar gyfer 2011/12 sy’n rhoi rhagor o wybodaeth ar y prif weithgareddau yrymgymerwyd â hwy yn ystod y flwyddyn.

Mae’r rhain ar gael i gyd ar wefan y Bwrdd Iechyd drwy’r ddolen ganlynol:

Pwyllgorau’r Bwrdd a Grwpiau Cynghori

9

Risgiau ac ansicrwydd

Mewn cefnogaeth i’n trefniadau llywodraethu, rydym hefyd yn cofnodi manylion y risgiau acansicrwydd sy’n wynebu’r sefydliad - cesglir y rhain ynghyd mewn cofrestr risg corfforaethol.Defnyddir y gofrestr hon i sicrhau bod y rheolwyr a’r Bwrdd yn rhoi sylw wedi ei ganolbwyntio ireoli’r risgiau hynny i lefelau derbyniol ac y caiff cynnydd ei fonitro.

Cyhoeddir y gofrestr risg fel rhan o gynllun cyhoeddi y Bwrdd Iechyd a gellir ei gyrchu ar y wefan ary dudalen Cofrestr Risg.

Datganiad Llywodraethu

Yn 2011/12, cyflwynwyd Datganiad Llywodraethu newydd ar gyfer y GIG yng Nghymru sy’n rhoidatganiad cynhwysfawr ar:• sut y caiff y Bwrdd Iechyd ei lywodraethu• ein systemau rheoli• sut mae’r Bwrdd yn ennill sicrwydd ein bod yn cyflenwi yn erbyn amcanion• Asesiad o drefniadau llywodraethu yn cynnwys yn erbyn Doing Gwneud yn Dda, Gwneud yn Well - Safonau ar gyfer Gwasanaethau Iechyd Cymru

• Rheoli Risg• Materion llywodraethu arwyddocaol yn ystod 2011/12

Daeth y Prif Weithredwr yn ystod 2011/12, fel Swyddog Atebol, i’r casgliad

Am wybod rhagor?

Cyhoeddir y Datganiad Llywodraethu llawn fel rhan o’r Cyfrifon Blynyddol a DatganiadLlywodraethu

Fel Swyddog Atebol, mae gennyf gyfrifoldeb am adolygu effeithiolrwydd y system rheolaethfewnol. Caiff fy adolygiad o effeithiolrwydd y system rheolaeth fewnol ei lywio gan waith yrarchwilwyr mewnol a’r swyddogion gweithredol o fewn y sefydliad sydd â chyfrifoldeb drosddatblygiad a chynnal y fframwaith rheolaeth fewnol a sylwadau a wneir gan yr archwilwyrallanol yn eu llythyr Archwilio Blynyddol ac adroddiadau eraill. Hysbyswyd fi ar oblygiadaucanlyniad fy adolygiad o effeithiolrwydd y system rheolaeth fewnol gan y Bwrdd a’r PwyllgorArchwilio. Mae cynllun i fynd i’r afael â gwendidau a sicrhau gwelliant parhaus o’r system arwaith.

Byddaf yn sicrhau, drwy reolaeth a fframweithiau atebolrwydd cadarn, na fydd problemaurheolaeth fewnol sylweddol yn digwydd yn y dyfodol. Fodd bynnag, os bydd sefyllfaoedd o’rfath yn codi caiff camau gweithredu cyflym a chadarn eu cymryd i reoli’r digwyddiad ac i sicrhaubod dysgu yn cael ei ledaenu drwy’r Bwrdd Iechyd.

O’r systemau a’r prosesau a ddisgrifir drwy’r Datganiad hwn a gefnogir gan ganlyniadau’rgwahanol adolygiadau sicrwydd, yr wyf yn fodlon bod gan y Bwrdd Iechyd drefniadauLlywodraethu digonol ar waith.

10

IECHYD EIN POBLOGAETH LEOL …

Mae gan y Bwrdd Iechyd boblogaeth o 472,400. O’r rhain mae 346,100 yn byw yn amgylcheddtrefol dinas Caerdydd a’i maestrefi ac mae 126,300 o bobl yn byw ym Mro Morgannwg, ardalwledig yn bennaf. Gydag arwynebedd o 471km2, y Bwrdd Iechyd yw’r lleiaf o ran ei faintdearayddol a’r mwyaf dwys o ran ei boblogaeth yng Nghymru ac mae ei broffil oedran a rhyw ynwhanol i rannau eraill o Gymru.

Mae’r darlun amddifadedd ar draws Caerdydd a Bro Morgannwg yn amrywio rhwng rhai o’rardaloedd mwyaf amddifadus yng Nghymru a rhai o’r ardaloedd cyfoethocaf.

Weithiau cyfeirir at Gaerdydd fel ‘a tale of two cities,’ gydag ardal ogleddol ffyniannus a’r ‘gromlinddeheuol’ sydd â lefelau uchel o amddifadedd lluosog. Yn yr un modd, mae gan Fro Morgannwgrai o’r ardaloedd mwyaf cyfoethog yng Nghymru, ond mae yno hefyd rai o’r ardaloedd mwyafamddifadus.

Er nad yw iechyd y boblogaeth leol yn sylweddol wahanol i gyfartaledd Cymru, mae’r pennawdhwn yn cuddio amrywiadau mawr mewn statws iechyd rhwng yr ardaloedd cyfoethocaf a thlotaf.

Mae gwella iechyd a mynd i’r afael â’r anghydraddoldebau hyn yn ganolog i gynlluniau gwellaiechyd lleol y Bwrdd Iechyd. Ni all y Bwrdd Iechyd gyflawni’r rhain ar ei ben ei hun ac rydym yngweithio’n agos â’n partneriaid ar lefel leol, cenedlaethol a rhyngwladol i ddylanwadu ar bolisi achynghori ar a chefnogi'r newidiadau ffyrdd o fyw hynny sy’n cael y dylanwad mwyaf ar iechyd, ynarbennig iechyd plant, gan fod y blynyddoedd cynnar hyn yn hollbwysig ar gyfer iechyd ynddiweddarach mewn bywyd.

Gwella Ansawdd a Hyd OesDarparu Gofal Seiliedig ar DystiolaethCyflawni Canlyniadau Tecach i bawb

Mynd i’r Afael ag Anghydraddoldebau mewn IechydAdeiladu Gallu Iechyd y CyhoeddHyrwyddo Cyflenwi CynaliadwyGwella Effeithiolrwydd Clinigol

Asesiad Anghenion Iechyd y BoblogaethHyrwyddo Bwyta Iach a Gweithgarwch Corfforol

Lleihau’r Niwed gan Dybaco ac AlcoholGwella Cyfraddau Brechu ac Imiwneiddio

Diogelu’r Cyhoedd rhag Clefydau Heintus a Pheryglon Amgylcheddol

LleoliadauAddysgol

CymunedauIachach y Fro

Dinas IachCaerdydd

Gweithleoeddsy’n ArferIechyd yCyhoedd

Teuluoedd

Beth

Lle

Sut

11

Yn ystod 2011/12 cyflwynodd y Bwrdd Iechyd bolisi amgylchedd di-fwg ar draws ein holl safleoedda gwnaed gwaith sylweddol i leihau cyfraddau ysmygu cyn llawdriniaethau ac i atal ysmygu ynystod beichiogrwydd. Rydym wedi gwella cyfraddau brechu ar gyfer plant a hefyd wedi cynyddulefelau brechu rhag y ffliw ymhlith ein staff a thrigolion. Rydym wedi cyflwyno rhaglen ffordd o fywar gyfer pobl sydd dros eu pwysau cyn cytuno y dylent dderbyn ymyriadau llawdriniaethol.

Un o’r heriau iechyd mwyaf difrifol a wynebir gennym yw camddefnydd alcohol, sy’n effeithio ariechyd yr unigolyn yn ogystal â chael effeithiau difrifol ar deuluoedd, troseddu a’r gymunedehangach. Mae hwn yn flaenoriaeth allweddol i ni fynd i’r afael ag ef, gan weithio’n agos gyda’npartneriaid lleol.

Mae rhai o’r targedau yr ydym wedi eu gosod ar ein cyfer ni a’n partneriaid i’w cyflawni erbyn 2015yn cynnwys:

• Bydd llai o bobl yn ysmygu, gyda’r lefelau yn cymharu gyda’r gorau yn Ewrop

• Caiff llai o bobl eu derbyn i’r ysbyty ar gyfer cyflyrau cysylltiedig ag alcohol

• Bydd patrwm tuag at i lawr mewn beichiogrwydd ymhlith yr arddegau

• Bydd y nifer sy’n manteisio ar sgrinio’r fron a cheg y groth yn o leiaf 70% a 80% yn y

drefn honno

• Datblygir cynlluniau i fynd i’r afael â gordewdra mewn oedolion a phlant

• Bydd llai o anghydraddoldeb a gwell gwybodaeth am iechyd

Am wybod rhagor?

Cliciwch y ddolen ar gyfer Dogfennau Iechyd Cyhoeddus ar iechyd y boblogaeth leol,pwysigrwydd y blynyddoedd cynnar ar iechyd yn y dyfodol, effaith alcohol ar iechyd a’r gwaithsy’n cael ei wneud gan ein tîm iechyd cyhoeddus lleol.

12

DIOGELWCH AC ANSAWDD WRTH GALON DARPARIAETH GWASANAETH …

Mae’r Bwrdd Iechyd yn parhau i osod iechyd ac ansawdd fel ei brif flaenoriaeth - atgyfnerthwyd yrymrwymiad hwn gydag amrywiaeth o fentrau ansawdd a diogelwch, a dyma rai enghreifftiau:

• Cyfranogi’n llawn ym menter Diogelwch Cleifion GIG Cymru (1000 o fywydau) sy’n cynorthwyo i gyfeirio ein datblygiad er mwyn sicrhau y caiff diogelwch cleifion ei wella;

• Datblygiad llwyddiannus a threfniadau cryfach ar gyfer Rhawd Diogelwch Cleifion - mae’r rhain yn cynnwys holl aelodau’r Bwrdd yn ymweld â gwasanaethau clinigol llinell flaen mewn ysbytai, lleoliadau cymunedol, sylfaenol a chartrefi nyrsio;

• Datblygu a chryfhau diwylliant cadarnhaol o hunanasesu er mwyn sicrhau bod y Safonau ar gyfer Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru yn cael eu gwreiddio yn y Bwrdd Iechyd;

• Cryfhau trefniadau ar gyfer monitro ac ymateb i ddigwyddiadau diogelwch cleifion. Mae hyn yn cynnwys bod pob un o’r 8 isadran glinigol yn sefydlu grwpiau Ansawdd a Diogelwch sy’n ystyried ac yn ymateb i bryderon digwyddiadau diogelwch cleifion.

Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf canolbwyntiodd y Bwrdd Iechyd ar nifer o raglenni gwaith gwellaansawdd strategol. Mae’r Adroddiad Blynyddol hwn yn amlygu pedwar o’r rhannau gwaithallweddol hyn:

Gwella Urddas a Pharch

Mae gan bob defnyddiwr gofal iechyd, waethbeth fo’i oed, cefndir ethnig, diwylliant, ffydd,tueddfryd rhywiol neu statws iechyd meddwl, yrhawl dynol sylfaenol i urddas, parch a dewisgwybodus.

Rhaid i staff drin defnyddwyr gofal iechyd gydagurddas a pharch ac i'r staff eu hunain gael eu tringyda’r un parch. Mae hwn yn egwyddor sylfaenolsy’n tanategu’r modd y caiff gwasanaethau eudarparu a’u datblygu ar draws y Bwrdd Iechyd.

• Parch, a ddangosir drwy gwrteisi, cyfathrebu da a sylw a ddangosir i chi fel bod dynol, ac fel unigolyn, gan eraill

• Preifatrwydd, o ran gofod personol; gweddustra a phreifatrwydd mewn gofal personol, preifatrwydd triniaeth a gwybodaeth bersonol

• Hunan-barch, hunanwerth, hunaniaeth a theimlad ohonoch chi eich hun, a hyrwyddir drwy holl elfennau urddas, ond hefyd drwy sicrhau ymddangosiad glân a pharchus, amgylcheddau pleserus, dewis iaith ac y gwrandewir arnoch

• Annibyniaeth, yn cynnwys y rhyddid i weithredu a’r rhyddid i benderfynu, yn seiliedig ar gyfleoedd i gyfranogi, a gwybodaeth glir a chynhwysfawr

Gwella urddas a pharch

Gwrando ar ac ymateb i brofiadau ein cleifion

Gwell cefnogaeth ar gyfer gofalwyr

Rhannu’r gwaith gwneud penderfyniadau

Mae’r staff wedi gweithio gyda chleifion a chydweithwyryn yr adran ystadau i gynllunio ystafelloedd ymolchinewydd a gwell mewn wardiau yn YAC.

13

Rydym wedi cyflwyno cyfres o gamau gweithredu i hyrwyddo urddas a pharch. Cynhwysir y rhainyn y themâu allweddol canlynol:

• Sicrhau bod ein cleifion wedi eu bwydo ac wedi cael diod

• Sicrhau bod ein cleifion wedi eu diogelu

• Sicrhau ein bod yn cyfathrebu gyda’n cleifion ac yn darparu gwybodaeth y maent yn ei deall

• Sicrhau diogelwch da rhag heintiau

• Sicrhau bod amgylchedd gofal yn lân ac yn addas i’r diben

• Sicrhau gwelliant mewn canlyniadau clinigol at gyfer ein cleifion

• Sicrhau ein bod yn dysgu gwersi

Gwrando ar ac ymateb i brofiadau ein cleifion

Caiff profiad y claf ei gydnabod fel un o elfennaucanolog ansawdd y GIG. Y diffiniad o ‘brofiad y claf’ addefnyddir gennym ni yw “sut brofiad ydyw i fod ynglaf y Bwrdd Iechyd”.

Er mwyn gwella profiad y claf mae angen i ni wybodbeth yw anghenion a dewisiadau cleifion, gallupenderfynu pa mor dda y cânt eu bodloni a bod âphrosesau ar gyfer cyflawni a mesur gwelliant, ac yn2011/12 fe wnaethom gyflwyno tri phenderfynyddallweddol ar gyfer bodlonrwydd a phrofiad cleifion:

• Argraffiadau Cyntaf a Pharhaus - rydym am i’r cysylltiad cyntaf gyda’n cleifion, gofalwyr a pherthnasau fod yn briodol ac yn gefnogol ac i sicrhau eu bod yn parhau yn ein gofal gyda phob cymorth sydd ei angen arnynt a heb unrhyw oedi neu darfu.

• Darparu Amgylchedd Diogel a Chefnogol - rydym am i’n cleifion, gofalwyr a pherthnasau dderbyn gofal mewn amgylchedd sy’n lân, diogel ac yn rhydd o annibendod a chael bwyd sy’n ffres, iachus a maethlon.

• Deall a Bod yn Rhan mewn Gofal - rydym am i gleifion a’u gofalwyr gael rhan lawn mewn penderfyniadau yn ymwneud â thriniaeth a gofal gefnogol.

Rydym wedi mabwysiadu fframwaith pedair rhan o ddulliau adborth cleifion gan na all un dull roi’rsicrwydd y mae’r Bwrdd ei angen. Gellir defnyddio’r pedair rhan i ganiatáu “triongliant” i ddilysucanfyddiadau. Dangosir y fframwaith isod:

Marie Battle yn ymweld â’r uned strôc ynLlandochau ac yn sgwrsio ag un o’r cleifion

14

“Amser Real”

Mae “2 funud o’ch amser” yn arolwg byr syddwedi ei gynllunio i gael barn ar benderfynyddionallweddol “urddas a pharch”. Caiff canlyniadaueu bwydo’n ôl i dimau clinigol a chleifion achânt eu hymgorffori i’r dashfwrdd clinigol.

Mae’r “Arolwg Amgylchedd Cleifion”, yncwmpasu barn cleifion mewnol amlanweithdra ac arlwyo. Caiff canlyniadau eubwydo’n ôl i staff amgylchedd y claf, timauclinigol a chleifion a chânt eu hymgorffori i’rdashfwrdd clinigol.

“Ôl-weithredol”

Mae Rhaglen HIPO (Gwella Iechyd aChanlyniadau Cleifion) yn defnyddioarolygon drwy’r post i gael adborth manwl gany claf ynglŷn â’u profiadau. Mae hefyd yndefnyddio offer megis EQ-5D fel offerynsafonedig i fesur canlyniadau iechyd. Fe’idefnyddir ym mhob lleoliad, yn cynnwys gofalsylfaenol a’r gymuned.

“Rhagweithiol/Adweithiol”

Mae’r Bwrdd Iechyd yn cynnal arolwgparhaol ar gyfer cleifion, gofalwyr adinasyddion Caerdydd a Bro Morgannwg ar eiwefan. Defnyddir hwn mewn dwy ffordd:

• er mwyn caniatáu i gleifion, gofalwyr a theuluoedd fynegi barn strwythuredig ar unrhyw adeg;

• er mwyn caniatáu i’r Bwrdd Iechyd geisio barn ar faterion penodol gan y gymuned ehangach.

Bydd y Bwrdd Iechyd hefyd yn comisiynuarolygon ar feysydd o ddiddordeb aphwysigrwydd, weithiau ar y cyd ârhanddeiliaid eraill.

“Cydbwyso”

Cofnodir nifer o storïau Cleifion ac mae gan yBwrdd Iechyd hyfforddiant a phrotocolaucadarn ar waith. Gall storïau ymhelaethu a rhoilliw i’r wybodaeth ansoddol a meintiol sy’n doddrwy ddulliau eraill, a gallant fod yn ddefnyddiolpan fydd nifer bach o gleifion yn rhan ohono.

Mae gan lawer o arbenigeddau clinigolgrwpiau cleifion penodol sy’n cwrdd i rannuprofiadau, rhoi cyngor ar ddarpariaethgwasanaeth a datblygiadau a rhoi cefnogaethi’w gilydd. Caiff hyn ei annog a chesglir barncleifion a’i rannu.

Arolygon “3ydd parti” – mae nifer oasiantaethau hefyd yn cynnal arolygoncleifion, gofalwyr a theuluoedd ynglŷn â’rgwasanaethau y maent yn eu derbyn. hennir y wybodaeth hon gyda’r Bwrdd Iechydyn ôl y galw.

Fel bod cleifion yn ymwybodol o’r dulliau a ddefnyddir, cynhyrchwyd taflen fer sy’n amlinellu’rdulliau ac yn annog cleifion i roi eu barn. Bydd y taflenni a’r “cardiau busnes” gyda dolen i’r arolwgar y wefan ar gael mewn meysydd clinigol o haf 2012.

15

Gwella cefnogaeth ar gyfer gofalwyrYm mis Ionawr 2012 daeth Mesur StrategaethauGofalwyr (Cymru) 2010 i rym. Rhydd y ddeddfwriaethhon ddyletswydd ar Fyrddau Iechyd Lleol i arwain arbaratoi, cyhoeddi a gweithredu StrategaethGwybodaeth ac Ymgynghori â Gofalwyr. Ni yw’rsefydliad arweiniol ac rydym yn gweithio’n agos gydaChynghorau Caerdydd a Bro Morgannwg, gofalwyr a’rsector gwirfoddol i ddatblygu’r Strategaeth.

Ein nod trosfwaol yw gwella’r gefnogaeth a’r wybodaeth ymae gofalwyr eu hangen i’w cynorthwyo yn eu rôl agwneud yn siŵr eu bod yn cael eu cynnwys mewnpenderfyniadau am y person y maent yn gofalu amdano.Bydd y Strategaeth am gyfnod o 3 blynedd a bydd yn:

• Amlinellu sut y bydd gwasanaethau iechyd yn nodi gofalwyr mor gynnar â phosibl

• Amlinellu sut y caiff gwybodaeth ac arweiniad eu darparu i ofalwyr i’w cynorthwyo wrth iddyntwneud eu rôl gofalu yn effeithiol

• Amlinellu sut yr ymgynghorir â gofalwyr a’u cynnwys mewn penderfyniadau sy’n effeithio arnynt hwy a’r rheiny y maent yn gofalu amdanynt

• Dangos:

o y gwerthfawrogir gofalwyr fel partneriaid mewn gofal o na chaiff gofalwyr eu cymryd yn ganiataol byth o yr ymgynghorir â gofalwyr yn brydlon, ac y caiff eu gwybodaeth am y person y maent yn gofalu amdano ei thrin â pharch

o y gwneir gofalwyr yn ymwybodol o’u hawliau i asesiad anghenion o y darperir cymorth i helpu gofalwyr i ddeall penderfyniadau os bydd angen hynny o bod ymgynghori yn digwydd gyda gofalwyr ar adegau rheolaidd ac yn cynnwys ystyriaeth am gefnogaeth sydd ei hangen ar fyr rybudd

o y rhoddir ystyriaeth ddyladwy i oedran gofalwyr, yn cynnwys gofalwyr sy’n blant ac yn oedolion ifanc, ac unrhyw anabledd neu anghenion diwylliannol

o y gwneir gofalwyr yn ymwybodol o’r gefnogaeth sydd ar gael gan sefydliadau gwirfoddol o yr hyfforddir staff i fod yn ymwybodol o anghenion a hawliau gofalwyro y rhoddir ystyriaeth i anghenion gofalwyr pan fydd eu rôl gofalu yn gorffen o bod iechyd gofalwyr yn bwysig a rhoddir cefnogaeth i’w wella a/neu ei gynnal.

Ein nodau yw: • Cynyddu % y gofalwyr sy’n dweud bod ganddynt gydbwysedd gofal-bywyd cadarnhaol

• Cynyddu % y gofalwyr sy’n gysylltiedig mewn penderfyniadau sy’n effeithio arnynt hwy a’r person y maent yn gofalu amdano wrth gynllunio ar gyfer rhyddhau o’r ysbyty a gofal

• Lleihau % y gofalwyr sy’n dweud eu bod wedi dioddef gwahaniaethu yn eu herbyn oherwydd eu rôl gofalu

• Lleihau % y gofalwyr sy’n dweud eu bod yn anwybyddu eu symptomau corfforol a meddyliol eu hunain

• Wrth i’r strategaeth gael ei chyflwyno byddwn yn mesur yn rheolaidd ein perfformiad yn erbyny nodau hyn

Am wybod rhagor? Mae tudalen we benodol wedi ei sefydlu ar gyfer Gofalwyr a fydd yn cael ei diweddaru wrth i’rstrategaeth fynd rhagddi - mae hefyd arolwg yn gofyn am adborth a fydd yn cynorthwyo i siapiodatblygiad y strategaeth.

Cynhaliodd y BIP ddigwyddiad arbennig ynStadiwm Dinas Caerdydd er mwyn dangos ygefnogaeth a ddarperir i ofalwyr gan y BIP asefydliadau partner.

16

Rhannu’r Gwaith Gwneud Penderfyniadau Mae rhai penderfyniadau gofal iechyd yn weddol glir, gan fod un dull gorau o weithredu y gellir eiargymell gan weithiwr proffesiynol gofal iechyd. Weithiau bydd gan gleifion ddewisiadau i’w gwneudynglŷn â’u gofal iechyd gan fod mwy nag un opsiwn rhesymol yn bodoli ac yna bydd y canlyniad gorauar gyfer y claf yn dibynnu ar beth sy’n bwysig iddo ef neu hi.

Mae Gofyn 3 Cwestiwn yn cynorthwyo cleifion i gael mwy o ran yn eu penderfyniadau gofal iechyddrwy eu hannog i gael yr ateb i dri chwestiwn hawdd:

Bu adborth cadarnhaol iawn gan glinigwyr a chleifion. Dengys y casgliadau bod rhannu gwneudpenderfyniadau yn deilio ar:

• fwy o wybodaeth• llai o wrthdaro ynglŷn â phenderfyniadau, sy’n gysylltiedig â theimlo nad ydynt wedi eu hysbysu• cynnydd yn y gyfatebiaeth rhwng yr hyn y mae cleifion yn rhoi gwerth arno a’r penderfyniad a wneir ganddynt

• lleihad yn nifer y bobl sy’n parhau heb benderfynu ar ôl cael dewisiadau triniaeth• lleihad mewn cyfraddau llawdriniaeth ddewisol o blaid triniaeth neu ddewisiadau rheoli eraill

beth yw fynewisiadau? beth yw manteision a

risgiau posibl ydewisiadau hynny?

pa mor debygol yw hi ybydd manteision a risgiaupob dewis yn digwydd?

Am wybod rhagor?

Mae tudalen we benodol wedi ei sefydlu - Beth yw rhannu gwneud penderfyniadau?

17

CYFLAWNI GWELLIANNAU …

Buddsoddi mewn amgylchoeddnewyddCaiff rhai gwasanaethau eu darparu mewnamgylchoedd o ansawdd uchel, wedi eu hadeiladu at ydiben sy’n addas ar gyfer gofal iechyd yn yr unfedganrif ar hugain, tra bod eraill mewn adeiladu syddwedi eu cynnal a’u cadw’n wael ac sy’n hen ac nadydynt yn bodloni anghenion y cyfnod modern. Rydymwedi ymrwymo i raglen ailddatblygu sy’n gwneud pobamgylchedd yn addas at eu diben. Yn 2011/12 gwnaedy buddsoddiadau canlynol:

• Ailddatblygwyd Canolfan Iechyd Loudoun Squareyn Nhre Bute, yn cynnwys adeilad ar gyfergwasanaethau meddyg teulu, gwasanaethaucymunedol a fferyllfa gymunedol

• Agorwyd canolfan iechyd gyda’r mwyaf modern yn y Bont-faen, gan ddarparu adeiladaunewydd sbon ar gyfer dwy feddygfa meddyg teulu y dre. Bydd y ganolfan iechyd newydd, agynlluniwyd a’i hadeiladu i safonau manwl a mewnbwn llawn gan y meddygfeydd, hefyd yndarparu ystod o wasanaethau cymunedol ar gyfer cleifion sy’n byw yn y Fro Orllewinol

• Agorwyd Canolfan ar gyfer Trawma a Llawdriniaeth Madruddyn y Cefn Cymru ym misTachwedd 2011. Uned 19 gwely yw’r ward, wedi ei chyd-leoli yn yr Uned Toriadau Clun. Caiffei staffio gan nyrsys wedi eu hyfforddi’n arbennig ac mae ynddi gyfarpar arbenigol i drin agwella cleifion madruddyn y cefn

• Uwchraddiwyd ystafelloedd ymolchi a thoiledau ar draws ein hadeiladau

• Uwchraddiwyd ein theatrau llawdriniaeth yn Ysbyty Athrofaol Cymru

Hefyd, mae’r cynlluniau cyfalaf mawr canlynol ar waith:

• Ail-ddatblygu’r CRI - mae’r “Ganolfan Iechyd a Lles Cymdogaeth” yn cynnig cyfle i wiredduein gweledigaeth ar gyfer creu “hub” a fydd yn gweithio fel rhan o rwydwaith o wasanaethausylfaenol a chymunedol mewn amgylchedd diogel a chlinigol effeithiol. Bydd yn ganolfanrhagoriaeth ar gyfer darparu iechyd a gofal cymdeithasol integredig a bodloni anghenionpoblogaeth gymhleth a chynyddol yng Nghanol a Dwyrain Caerdydd. Bydd yn darparuadnodd ar gyfer y gymuned gyda chyfleoedd ar gyfer gweithio ar y cyd gyda’r trydydd sectora phartneriaid sector cyhoeddus eraill wrth wraidd y gwaith cynllunio a datblygu.

• Uned Iechyd Meddwl ar gyfer Pobl Hŷn yn Ysbyty Athrofaol Llandochau - bydd yr unedfodern hon yn cynorthwyo i foderneiddio darpariaeth gwasanaethau iechyd meddwl, gangynnig gwasanaeth sy’n canolbwyntio ar y gymuned ond yn cynnal rôl hollbwysiggwasanaethau cleifion mewnol gan asesu anghenion cleifion a gofalwyr. Mae’r cynllun yndwyn ynghyd wasanaethau asesu aciwt a ddarperir ar hyn o bryd mewn nifer o wahanolleoliadau yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg.

• Uned strôc integredig yn Ysbyty Athrofaol Llandochau - mae hon yn elfen fawr o’nstrategaeth i gryfhau gwasanaethau strôc a gwella canlyniadau ar gyfer cleifion

• Cam olaf Ysbyty Plant Cymru - bydd y buddsoddiad yn darparu cyfleusterau penodedig ermwyn cefnogi gwasanaethau llawdriniaethol, diagnostig, cleifion allanol, gofal critigol, wedieu hintegreiddio’n llawn gyda’r ysbyty presennol. Mae’r datblygiad yn adlewyrchu angheniony plant ac yn defnyddio tystiolaeth eang ac arweiniad i gefnogi darpariaeth gwasanaethaucyffredinol ac arbenigol.

18

Cynlluniau yr Amgylchedd a ChynaliadwyeddRydym wedi ymrwymo i Reoli Amgylcheddol a Datblygu Cynaliadwy. Nodau allweddol ein Strategaeth Rheoli Amgylcheddol yw:

• Lleihau ein heffaith amgylcheddol ar gyfer ein holl brif weithgareddau gweithredol lle bohynny’n bosibl.

• Cydymffurfio â’r holl ddeddfwriaeth amgylcheddol berthnasol a phriodol.

• Lleihau, lle bo hynny’n bosibl a phriodol, gostau a defnydd y Bwrdd Iechyd aradnoddau/cyfleustodau a rhoi ar waith, lle bo hynny’n bosibl, ddatblygu cynaliadwy ymmusnes a gweithgareddau gofal cleifion y Bwrdd.

Defnydd ynni a chyfleustodau o fewn y Bwrdd Iechyd yw gwedd ac effaith amgylcheddol mwyafsylweddol, gan ddeillio ar ragor na 35,000 tunnell fetrig o allyriadau C0² yn cael eu rhyddhau i’ratmosffer, a briodolir i allyriadau uniongyrchol ac anuniongyrchol.

Yn ystod y 10 mlynedd diwethaf mae’r Bwrdd Iechyd wedicyflwyno ystod o fesurau caffael, technegol acymwybyddiaeth staff er mwyn sicrhau y caffaelircyfleustodau ar y lefel mwyaf darbodus ac er mwyn lleihaudefnydd a gwella cynaliadwyedd. Caiff y rhaglenni hyn (yceir eu manylion isod) eu parhau a’u gwella, gan gynnwyscyflwyno mentrau, technolegau a strategaethau newydd.Mae datblygu cynaliadwy yn ehangach na dim ond materionamgylcheddol - mae’n ymwneud â siapio ein dyfodol einhunain er mwyn sicrhau gwell ansawdd bywyd i bawb.Mae’n cydnabod yr effeithir ar ansawdd bywyd pobl achyflwr ein cymunedau gan gyfuniad o ffactoraueconomaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol. Gellir cyflawniatebion parhaol i broblemau byd-eang yn unig drwy wneud y cysylltiadau hyn. Y pum egwyddorrhyng-gysylltiedig sydd a chysylltiad â fframwaith a rennir ar gyfer datblygu cynaliadwy yn y DU yw:

• Byw o fewn terfynau amgylcheddol

• Sicrhau cymdeithas gref, iach a chyfiawn

• Cyflawni economi gynaliadwy

• Defnyddio gwyddoniaeth gadarn yn gyfrifol

• Hyrwyddo trefn lywodraethu dda

Mae ein strategaeth Cynaliadwyedd a’n mentrau arfaethedig wedi eu seilio ar 9 thema

1) Parchu terfynau amgylcheddol fel na chaiff adnoddau eu disbyddu’n llwyr na niweidio’ramgylchedd yn ddi-droi’n-ôl, gan atal llygredd cyn belled â phosibl.

2) Manteisio i’r eithaf ar botensial gweithwyr i gyfrannu tuag at ddatblygu cynaliadwy.

3) Caiff ymdrechion i gynnal yr amgylchedd ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol eu llywodraethugan bolisi amgylcheddol a system rheoli amgylcheddol achrededig - EMS yn unol â’rsafon genedlaethol ISO 14001.

4) Cadwraeth ynni, dŵr, pren, papur ac adnoddau eraill - yn arbennig y rheiny sy’n brinneu’n anadnewyddadwy - tra’n dal i ddarparu amgylchedd gweithio diogel a chyfforddus.

Treialodd y BIP y syniad o ddarparu carpŵer trydan i staff.

19

Paratoi ar gyfer argyfyngauMae’n ofynnol i sefydliadau GIG gynnal gweithgareddau cynllunio ar gyfer argyfwng agweithgareddau cysylltiedig o fewn cyd-destun Deddf Argyfyngau Sifil Posibl 2004 (CCA). MaeStrategaeth Argyfyngau Sifil Posibl a Chynllun Rheoli Dilyniant Busnes ar waith er mwyn sicrhauein bod wedi paratoi a bod gennym gynlluniau ar waith i ymateb i ddigwyddiad yn unol â’r CCA achanllawiau cysylltiedig gan Swyddfa’r Cabinet, UK Resilience a Llywodraeth Cymru.

Mae’r Bwrdd Iechyd yn cydweithredu gyda Fforwm Gwytnwch Lleol De Cymru ac asiantaethaupartner er mwyn datblygu cynlluniau, darparu hyfforddiant ac ymarferion i staff a llywio datblygiadcynlluniau ymateb.

Un o agweddau allweddol parodrwydd yn ystod 2011/2012 ar gyfer y Bwrdd Iechyd, partneriaidlleol, rhanbarthol a chenedlaethol fu paratoi gyda LOCOG ar gyfer Gemau Olympaidd Llundain2012 a’r Gemau a gynhaliwyd yn Stadiwm y Mileniwm yng Nghaerdydd.

Ail-gynllunio a gwella gwasanaeth

Mae hyn yn darparu gwybodaeth am rai o’r nifer o welliannau gwasanaeth y gwnaethom eucyflawni yn ystod 2011/12 - rhai’n rhan o raglen ail-gynllunio gwasanaeth mawr a mwy hirdymor -eraill yn welliannau llai, ond er hynny yn welliannau pwysig yn y ffordd y darperir gwasanaethau.

Gosod y Cyfeiriad. Nod strategol y Bwrdd Iechyd yw gwella gwasanaethau sydd wedi eu lleoliyn y gymuned drwy ddarparu gwasanaethau sydd wedi eu lleoli cyn agosed i adref ag sy’n ddiogelbosibl. Bydd hyn yn cefnogi pobl i gynnal eu hannibyniaeth a’u lles yn eu cartref i osgoiymweliadau neu gael eu derbyn i’r ysbyty yn ddiangen - mae hyn yn cael ei wneud drwy raglenwaith a elwir yn Gosod y Cyfeiriad.

Cyflenwir y gwasanaethau hyn drwy 3 tîm Adnoddau Cymunedol cymdogaeth gyda cham cyntaf ydatblygiad y digwydd yn 2011/12 drwy ymestyn gwasanaethau ail-alluogi sy’n cefnogi cleifion syddi’w ryddhau’n gynharach o ysbytai.

Mae camau pellach yn cael eu datblygu yn ystod 2012/13 a thu hwnt i hynny mewn partneriaeth âChyngor Caerdydd a Chyngor Bro Morgannwg.

5) Rydym wedi cynnal asesiadau effaith/risg amgylcheddol ac mae Cynlluniau CyflenwiLleihau Carbon ar waith. Adolygir y rhain yn unol â gofynion parodrwydd ar gyferargyfwng ac argyfyngau sifil posibl fel y’i seilir ar ragamcaniadau tywydd UKCIP 2009 ermwyn sicrhau y cydymffurfir â’n rhwymedigaethau o dan y Ddeddf Newid Hinsawdd agofynion Adrodd Addasu.

6) Cynhelir gweithgarwch prynu yn unol â’n Polisi Caffael Amgylcheddol.

7) Sicrhau bod yr holl adeiladau newydd a ddefnyddir gan y Bwrdd Iechyd wedi eu cynllunio,eu hadeiladu a’u gweithredu er mwyn gwella eu perfformiad amgylcheddol, wrth gynlluniodatblygiadau adeiladau newydd neu rhai a ailwampiwyd yn gynaliadwy.

8) Lleihau gwastraff drwy ailddefnyddio ac ailgylchu a thrwy ddefnyddio cynhyrchion adeunyddiau sydd wedi eu hailddefnyddio/ailgylchu pan fo dewisiadau felly ar gael.

9) Annog rhagor o ddewisiadau teithio cynaliadwy i’r gwaith drwy Gynllun Teithio Cynaliadwy.

20

Am wybod rhagor?

Darparwyd diweddariad llawn ar gynnydd ar Gosod y Cyfeiriad i’r Bwrdd ym mis Ionawr 2012.

Gwell mynediad at wasanaethau meddygon teulu - Daethpwyd i gytundeb yn ystod yflwyddyn ar gyfer pob meddygfa a oedd yn hanesyddol yn gweithredu cau hanner diwrnod i agor ynllawn yn ystod 2012/13. Ym mis Medi 2011 trosglwyddwyd Gwasanaeth Tu Allan i Oriau meddygonteulu i ddarpariaeth fewnol ac mae’r gwaith bron â'i gwblhau ar gyflwyno cofnod iechyd electronigunigol a fydd yn sicrhau darpariaeth ddi-dor rhwng meddygon teulu a’r ddarpariaeth tu allan i oriau.

Llinell Gymorth Deintyddol - Mae llinell gymorth deintyddol 24/7 wedi ei sefydlu i ddarparuymateb cyflym i aelodau’r cyhoedd gan ei gwneud hi’n haws i ddod o hyd i ddeintydd, cael cyngorneu fynediad at driniaeth frys. Mae’r gwasanaeth yn siop un stop ar gyfer cleifion ac atebirgalwadau gan nyrsys deintyddol sydd wedi eu hyfforddi’n arbennig. Y rhif ffôn yw 02920 444500

Ymgyrch Wyn - Mae Ymgyrch Wyn, y cyfeiriwyd ati’n flaenorol fel y Rhaglen CyflenwiGwasanaeth Pobl Hŷn Musgrell, yn cynnig model gwasanaeth newydd cytunedig ar gyfer pobl hŷnmusgrell. Cymeradwywyd buddsoddiad i gynllun dau gam i ddatblygu gwasanaethau cymunedol ermwyn darparu model ‘tîm o amgylch y person’ gan y Bwrdd.

Gwasanaethau Iechyd Meddwl ar gyfer Pobl Hŷn -Mae buddsoddiad ychwanegol i wasanaethau cymunedolwedi gwella faint o gefnogaeth y gallwn ei rhoi i bobl yn eucartrefi eu hunain - yn arbennig mewn sefyllfa o argyfwnglle bydd angen cymorth ymarferol yn aml. Bydd unedasesu a dydd gydag 82 gwely yn agor ym mis Medi 2012yn Ysbyty Athrofaol Llandochau. Bydd hyn yn rhoi gwellprofiad ysbyty i’r grŵp hwn o bobl - rhywbeth sydd wedibod ei angen ers amser ac a groesawir yn fawr.

Uned Argyfwng - mae rolau newydd wedi eu cyflwyno i gydlynu a rheoli cleifion yn yr adranargyfwng, yn arbennig y rheiny sydd fwyaf sâl, gan arwain at welliannau mewn diogelwch cleifion apherfformiad.

Apnoea Cwsg - penodwyd meddyg ymgynghorol newydd mewn meddygaeth thorasig ac maewedi ei leoli yn Ysbyty Athrofaol Llandochau a fydd yn cefnogi datblygiad gwasanaeth asesu athriniaeth i’r cleifion hynny sydd ag apnoea rhwystro cwsg.

Canser y Croen - gan weithio gyda Cymorth Canser MacMillan, sicrhawyd ariannu ar gyfer nyrsarbenigol canser y croen newydd. Bydd hyn yn rhoi pwynt cyswllt a enwir ar gyfer cleifion sydd âchanser y croen a’u teuluoedd i’w cefnogi drwy gydol eu taith, o ddiagnosis, asesiad a thriniaeth iofal parhaus a gofal dilynol.

Am wybod rhagor?

Darparwyd papur diweddaru ar raglen moderneiddio’r gwasanaeth Gwasanaethau IechydMeddwl ar gyfer Pobl Hŷn i’r Bwrdd ym mis Mai 2012.

Datblygiad newydd gwerth £57 miliwn sy’nrhoi gwasanaeth iechyd meddwl gyda’rmwyaf modern i bobl hŷn, mae’rcyfleusterau’n cynnwys ystafell haul.

21

Gwasanaethau Clyw – mae clinig newydd wedi ei sefydlu ym meddygfa West Quay lle maedau feddyg teulu wedi eu hyfforddi i ddarparu gofal clywedol. Fe’u cefnogir gan glywedegwyr atherapyddion clyw. Bydd hyn yn caniatáu i gleifion sy’n byw yn y Barri gael eu gweld yn lleol argyfer anghenion triniaeth syml.

Gwell Adferiad yn dilyn Llawdriniaeth (ERAS) – Gweithredwyd hyn mewn nifer oarbenigeddau gan leihau hyd yr amser a dreulir yn yr ysbyty. Cyn y bydd cleifion yn dod i mewn i’rysbyty, cynhelir gweithdrefnau cyn-asesiad trylwyr yn cynnwys gofynion maethiad cynllawdriniaeth. Cefnogir cleifion ac fe’u cynhwysir yn eu cynlluniau gofal a’r trefniadau ar gyfer eurhyddhau o’r ysbyty. Mae’r adborth gan gleifion wedi bod yn gadarnhaol iawn.

Gwasanaethau Cataract – Gweithredwyd gwasanaeth a symleiddiwyd newydd, gan leihauamser asesu’r cleifion yn yr ysbyty o 4-5 awr (neu weithiau angen ail ymweliad) i 60-90 munud.

Cefnogaeth i Gleifion Glawcoma – mae grŵp cefnogi cleifion wedi ei sefydlu ar y cyd â’rRNIB i ddarparu amgylchedd esmwyth ac anffurfiol er mwyn cefnogi cleifion i ddeall eu cyflwr abeth mae’n ei olygu i aelodau eraill eu teulu. Bydd y grŵp hefyd yn cynorthwyo gydag agweddaueraill ar eu bywydau bob dydd, yn y cartref a’r gwaith, yn ogystal â rhoi cyfle i gyfarfod â chleifioneraill sydd â’r un cyflwr ac sy’n cael yr un profiadau ac emosiynau.

EIN STAFF ….

Ar gyfartaledd cyflogodd y Bwrdd Iechyd 12,373 o staff yn 2011/12 a gellir eu grwpio yn y prifgategorïau canlynol.

l

22

Ymgysylltu â’r CyflogaiMae cydnabod cyflawniad staff a gwobrwyo gwaith sydd wedi mynd y tu hwnt i’r rôl graidd yn rhanhollbwysig o ddangos i staff y cânt eu gwerthfawrogi a bod y sefydliad yn sylwi ar yr hyn y maent yn eiwneud yn y gwaith ac yn ei barchu.

Ym mis Mawrth 2012 cynhaliwyd y gwobrau cydnabod staff blynyddol cyntaf ac roeddent yn gyfle igydweithwyr a rheolwyr enwebu’r bobl hynny sy’n gwneud cyfraniad pwysig i gyflawniad nodau acamcanion y Bwrdd Iechyd. Yn ystod y gwobrau, cafodd 69 aelod o staff eu cydnabod ar drawsgwahanol gategorïau cyflawniad.

Hefyd cynhaliwyd nifer o ddigwyddiadau ymgysylltu drwy gydol y flwyddyn i alluogi staff i gynnig eubarn a’u sylwadau ar faterion y Bwrdd Iechyd ac i gael ymateb. Roedd y digwyddiadau galw heibiohyn yn ymdrin â materion newid gwasanaeth megis ‘Gwneud Gwahaniaeth 2’ neu ymdrin â’r sefyllfaariannol, ‘The Big Money Debate’.

Cafodd ein cyflogeion hefyd y cyfle i gymryd rhan yn Arolwg Diwylliant 1000 o Fywydau a Mwy a oeddyn mynd i’r afael â materion diogelwch cleifion a diwylliant y gweithle.

Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Hawliau DynolMae egwyddorion cydraddoldeb, amrywiaeth a hawliau dynol yn rhan graidd o’r modd yr ydym yndarparu ein gwasanaethau. Gwnaed cynnydd da yn ystod 2011/12 i ddechrau adeiladu diwylliant syddnid dim ond yn cydnabod ond sydd hefyd yn parchu cydraddoldeb, amrywiaeth a hawliau dynol felrhan o weithgarwch bob dydd: mae’r Bwrdd Iechyd yn sicrhau atebolrwydd drwy ddatblygiadfframwaith atebolrwydd cydraddoldeb newydd; gwell arweinyddiaeth a threfn lywodraethu; strategaetha pholisi a adolygwyd ac mae’n gweithio i lywio arferion a phrosesau yn well drwy hyfforddiant adatblygiad sefydliadol. Rydym wedi dechrau, a byddwn yn parhau, i weithio gyda staff, gwirfoddolwyra phreswylwyr i rymuso defnyddwyr gwasanaeth, gofalwyr a staff parthed hawliau dynol a galluogirhanddeiliaid i gyfranogi mewn gwaith cydraddoldeb mewn modd ystyrlon.

Absenoldeb oherwydd SalwchCynyddodd y gyfradd salwch deuddeg mis cronnus i tua 5.1% ac ar hyn o bryd mae’n uwch na’rtarged a osodwyd gan Lywodraeth Cymru, sef 4.85%.

Rydym yn gweithio’n galed i leihau lefelau salwch ac yn buddsoddi mewn cefnogaeth ychwanegol ynystod 2012/13 i gefnogi’r amcan hwn.

2011-12Nifer

117,925.99130,110.18248,036.1712,545.01

12.3114616493134%

2010-11Nifer

109,269.14122,993.52232,262.6612,535.79

11.5614558472732%

Dyddiau a gollwyd (hir dymor)Dyddiau a gollwyd (byr dymor)Cyfanswm dyddiau a gollwydCyfanswm blynyddoedd staffCyfartaledd dyddiau gwaith a gollwydCyfanswm staff a gyflogwyd yn y cyfnod (cyfrif pennau)Cyfanswm staff a gyflogwyd yn y cyfnod heb absenoldeb (cyfrif pennau)Canran staff heb absenoldeb oherwydd salwch

23

Gwasanaeth Iechyd GalwedigaetholMae’r Gwasanaeth Iechyd Galwedigaethol yn darparu ystod o wasanaethau ataliol hanfodol ermwyn cynorthwyo rheolwyr, staff a’u cynrychiolwyr i gynnal amgylchedd gweithio diogel ac iach.

Mae’r gwasanaeth yn rhoi pwyslais mawr ar ystod o weithgareddau hybu iechyd, gan gyfranogi’nfrwd yng ngwaith y Grŵp Llywio Iechyd a Lles a chydweithio â’r tîm rhoi’r gorau i ysmygu ac erailler mwyn gwella iechyd a lles staff.

Polisïau Cyflogaeth a StaffGan weithio gyda Byrddau ac Ymddiriedolaethau Iechyd eraill ar draws Cymru, ac mewnymgynghoriad â staff a chynrychiolwyr staff, mae gennym gyfres lawn o bolisïau Gweithlu ar waith- gellir cyrchu’r rhain ar dudalennau rhyngrwyd y Bwrdd Iechyd.

Iechyd a DiogelwchMae iechyd a diogelwch ein staff yn hollbwysig. Rydym yn gweithio’n agos gyda’r WeithrediaethIechyd a Diogelwch i hyrwyddo gwelliannau yn barhaus a sicrhau ein bod yn dilyn yr arfer gorau.Yn ystod y flwyddyn, gwnaed gwelliannau yn y ffordd yr ydym yn teilwra ein hyfforddiant ar gyfercodi a chario a thrin creifion ymosodol.

Mae gwaith wedi hen ddechrau i leihau’r nifer o anafiadau gyda blaen nodwyddau, gyda dyfeisiaudiogelach newydd yn cael eu gweithredu yn 2012/13.

Gan adeiladu ar lwyddiant y dull rheolwr achos tuag at gefnogi staff sydd yn destun trais neuymddygiad ymosodol, caiff y gefnogaeth hon ei chryfhau ymhellach yn y flwyddyn nesaf a byddwnyn parhau i weithio mewn partneriaeth agos gyda Heddlu De Cymru.

GWEITHIO GYDA’N PARTNERIAID …

Mae trefniadau partneriaeth cryf ac effeithiol ar waith gyda phartneriaid statudol eraill er mwyncynllunio a darparu gwasanaethau a thanategu strategaeth cefnogi, yn cynnwys:

• Gweithio mewn partneriaeth gyda Byrddau ac Ymddiriedolaethau Iechyd eraill i ddarparugwasanaethau cynaliadwy ar draws ffiniau sefydliadol. Byddwn yn dechrau rhaglen oymgysylltu â’r cyhoedd, staff a rhanddeiliaid yn nhymor yr Hydref 2012 ynglŷn â newidiadaugwasanaeth arfaethedig ar draws De Cymru;

• Cydweithio’n effeithiol gyda chyrff GIG i gyflawni’r blaenoriaethau a gytunwyd fel aelodau oBwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru (WHSSC);

• Byrddau Gwasanaeth Lleol yng Nghaerdydd a Bro Morgannwg i ddatblygu ymagwedd fwyintegredig tuag at gynllunio sector cyhoeddus. Yng Nghaerdydd, mae’r Bwrdd GwasanaethLleol erbyn hyn wedi dod yn Fwrdd Partneriaeth Integredig sydd â throsolwg strategol o’rblaenoriaethau lefel uchel a nodir yn Caerdydd Beth sy’n Bwysig 2010:2020. Mae’r prosiectar y cyd ar ddarparu cefnogaeth ddi-dor a phriodol i’r oedrannus musgrell o bwys mawr ermwyn sicrhau bod gwasanaethau wedi eu halinio i anghenion y claf unigol;

24

• Partneriaeth Plant a Phobl Ifanc sy’n cefnogi ffocws iechyd y cyhoedd ar blant a theuluoedd,yn cynnwys cydweithio i fynd i’r afael â thlodi plant;

• Partneriaeth Diogelwch Cymunedol yn cynnwys gwaith ar y cyd gydag awdurdodau lleol, yrheddlu a phrifysgolion ar leihau niwed gan gamddefnydd alcohol;

• Gweithio mewn partneriaeth er mwyn diogelu plant ac oedolion agored i niwed;

• Sefydlu Cynghrair Strategol Trydydd Sector a Strategaeth Buddsoddi sy’n sicrhau aliniadblaenoriaethau a modelau gwasanaeth a goruchwylia buddsoddiad yn y trydydd sector;

• Bwrdd Partneriaeth Prifysgol gyda Phrifysgol Caerdydd er mwyn sicrhau bod addysg astrategaeth addysgu wedi eu halinio’n llawn gyda’r anghenion gwasanaeth disgwyliedig. Maetrefniadau tebyg yn cael eu datblygu gyda Phrifysgol Fetropolitan Caerdydd a PhrifysgolMorgannwg;

• Dathlodd y Bwrdd Iechyd, mewn partneriaeth â Phrifysgol Caerdydd, agoriad AdeiladCochrane ar safle YAC. Agorwyd y cyfleuster addysgu a dysgu cyfoes yn swyddogol ym misTachwedd ac mae wedi ei enwi ar ôl yr Athro Archie Cochrane, gan ddarparu cyfleusteraullyfrgell, addysgu a dysgu newydd cyffrous ar gyfer yr holl ysgolion gofal iechyd sydd wedi eulleoli ar Gampws Parc Mynydd Bychan.

• Cryfhau trefniadau ymchwil a datblygu gyda Phrifysgol Caerdydd i sicrhau bod y BwrddIechyd yn llwyr ar flaen y gad o ran thechnolegau newydd ac arloesedd a denu’r bobl orau olli weithio gyda ni;

• Gweithredu fframwaith o gefnogaeth ar gyfer gofalwyr er mwyn mynd i’r afael â’u hangheniona’u pryderon yn cynnwys gwell ymglymiad mewn cynllunio a rhyddhau, gwell cyfathrebugyda chlinigwyr a darpariaeth cefnogaeth i ofalu am eu hiechyd a’u lles;

• Datblygu strategaeth gwirfoddoli, gan gydnabod bod gwirfoddolwyr yn ased pwysig ynnarpariaeth gofal i gleifion â’u teuluoedd;

• Rydym wedi paratoi’r ffordd yng Nghymru i sefydlu partneriaeth gadarn gyda Heddlu DeCymru a Gwasanaeth Erlyn y Goron er mwyn rheoli trais ac ymddygiad ymosodol.Galluogwyd hyn drwy benodiad Rheolwr Achos i gefnogi staff, gyda 188 o achosion yn caeleu cyfeirio i’r heddlu a 55 erlyniad llwyddiannus.

Cymru o blaid AffricaMenter gan Lywodraeth Cymru yw Cymru o blaid Affrica er mwyncefnogi ac annog sefydliadau sector cyhoeddus i wneud cyfraniadeffeithiol i ddatblygiad rhyngwladol gyda gwledydd Is-Sahara Affrica.Rydym wedi ymrwymo’n llwyr i’r fenter hon, a llynedd gwnaeth yCadeirydd, David Francis, daith 33 milltir i lawr llwybr Taith Taf i godiarian ar gyfer ystafelloedd dosbarth gyda phŵer solar yn Zambia, felrhan o’r ymgyrch i wella safonau iechyd mamolaeth a phlant yn Affrica.

Am wybod rhagor?

Mae rhagor o wybodaeth ac adroddiadau ar gael ar wefan dolenni iechyd Cymru o blaid Affrica

Y Cadeirydd David Francis ynsiarad yng Nghynulliad

Cenedlaethol Cymru wedi herTaith Taf.

25

SUT WNAETHOM BERFFORMIO ……?

Mae’n ofynnol i ni fodloni nifer o dargedau perfformiad a osodir gan Lywodraeth Cymru o fewnFframwaith Cyflenwi, yn cynnwys:

Targedau Amseroedd ArosTra bod y mwyafrif helaeth o gleifion wedi parhau i gael eu gweld a’u trin o fewn targedLlywodraeth Cymru o 26 wythnos, ar ddiwedd mis Mawrth, roedd 6,572 o gleifion yn aros yn hwyna hyn am eu triniaeth.

O ganlyniad i gynnydd sylweddol mewn gweithgarwch a chynhyrchiant ers mis Mehefin 2011,lleihaodd nifer cleifion yn aros yn hirach na 36 wythnos am driniaethau othropedig yn ystod yflwyddyn gan 2765 i 363 ar ddiwedd mis Mawrth 2012. Roedd hyn yn gyflawniad sylweddol gydachynlluniau cynaliadwy ar waith.

Er bod cynlluniau cyflenwi tebyg, wedi eu cefnogi’n glinigol, ar waith ar gyfer arbenigeddauanorthopedig, deilliodd y sefyllfa diwedd blwyddyn ar i 954 claf orfod disgwyl yn 36 wythnos, ynbennaf o ganlyniad i ddiffyg nifer gwelyau yn yr ychydig fisoedd diwethaf. Gwaethygwyd hyn gannifer cynyddol o achosion o oedi mewn rhyddhau cleifion o’r ysbyty a oedd yn feddygol ffit i gael eurhyddhau ers dechrau 2012.

Mae pobl yn dal i aros yn rhy hir am driniaeth ac mae cynyddu’r gallu i gyfateb y galw amwasanaethau yn brif flaenoriaeth ar gyfer 2012/13.

Amseroedd Aros CanserLlynedd fe wnaethom gyflawni gofyniad Llywodraeth Cymru ar gyfer trin cleifion sydd wedi’udiagnosio â chanser a atgyfeiriwyd fel di-argyfwng gan feddyg teulu o fewn y targed 31 diwrnod.

Er ein bod wedi parhau i wneud cynnydd drwy gydol y flwyddyn ar gyfer trin cleifion canser aatgyfeiriwyd fel achosion brys gan feddyg teulu o fewn targed 62 diwrnod Llywodraeth Cymru,gwnaethom ond cyflawni 93% yn erbyn targed 95%. Fe wnaeth perfformiad fodd bynnag welladrwy gydol y flwyddyn, gyda’r Bwrdd Iechyd yn bodloni’r targed ar gyfer mis Chwefror a misMawrth 2012.

Uned ArgyfwngYn ystod 2011/12, cawsom anhawster gyda niferoedd gwelyau ac effeithiodd hyn ar amseroeddaros ar gyfer triniaeth i’r cleifion hynny yn mynychu’r Uned Argyfwng gyda llai na 85% o gleifion yncael eu gweld o fewn pedair awr. Mae hwn yn parhau’n ffocws ar gyfer gwella yn 2012/13.

StrôcParhaodd mynediad prydlon i’r uned strôc aciwt yn faes cyson ar gyfer ffocws oherwydd bod ygwasgu am welyau yn Ysbyty Athrofaol Cymru yn ystod cyfnod y gaeaf wedi golygu na allai’rgwelyau strôc gael eu diogelu drwy’r amser, er y cedwir gwelyau thrombosis ar gael ar bob adeg.Mae gwaith yn mynd rhagddo i fynd i’r afael â’r materion sy’n gysylltiedig â chynyddu niferoedd odderbyniadau i’r uned strôc o fewn 24 awr, yn arbennig ‘tu allan i oriau swyddfa’, ac i wella’rgefnogaeth wrth gefn pan fo’r cydlynydd strôc ar wyliau. Mae’r gwasanaeth yn gweithio tuag atdarged mwy llym o 4 awr.

26

Rheoli MeddyginiaethauBu gwelliannau mewn rheoli meddyginiaethau, yn arbennig rhagnodi statin, yn ystod y flwyddyn.Mae yna, fodd bynnag, gyfleoedd yn dal i fod i wella effeithiolrwydd a defnydd ar adnoddau. Maecynghorwyr fferyllfa cymunedol yn gweithio’n agos gyda meddygon teulu sydd â’r amrywiaethmwyaf o ragnodi yn eu meddygfeydd.

Llawdriniaethau wedi eu CansloGall llawdriniaethau gael eu canslo gan naill ai’r Bwrdd Iechyd neu’r claf. Deilliodd y pwysausylweddol ar ein niferoedd gwelyau ar gynnydd anffodus mewn llawdriniaethau a ganslwyd.Golygodd hyn y bod canran y llawdriniaethau a ganslwyd ar ddiwrnod neu ddiwrnod cyn yllawdriniaeth a fwriadwyd yn 2011/12 wedi cynyddu i 5.5% o 4.1% yn y flwyddyn flaenorol. Mewncyd-destun, yn arferol cynhelir 67,000 o lawdriniaethau bob blwyddyn.

Mae cyflawni’r Cynllun Gallu yn llwyddiannus yn parhau’n sylfaenol i’n nod o ddarparu gwellmynediad i gleifion at wasanaethau.

Am wybod rhagor?

Ystyriwyd adroddiad perfformiad llawn 2011/12, sy’n rhoi dadansoddiad manwl yn erbyn holldargedau perfformiad Llywodraeth Cymru, gan y Bwrdd ym mis Mai 2012 a gellir ei weld drwyddilyn y ddolen ganlynol - Adroddiad Perfformiad ar gyfer 2011/12.

Rhoddir diweddariadau misol i bob cyfarfod Bwrdd ac fe’u cyhoeddir ar y wefan.

27

CYWIRO PETHAU …..

Mynd i’r afael â Phryderon (Cwynion, Hawliadau a Chanmoliaeth)

O fis Ebrill 2011, cyflwynodd Llywodraeth Cymru reoliadau newydd i lywio rheolaeth cwynion,hawliadau a digwyddiadau, a gategoreiddiwyd o dan ymbarél ‘pryderon’ o fewn GIG Cymru.

Nod y trefniadau newydd yw gwella’r ffordd y mae sefydliadau iechyd yn delio â phryderon am ygwasanaeth iechyd, gyda’r gwasanaeth iechyd yng Nghymru yn gwneud cymaint ag y gall i gywirocamgymeriadau ac i ddysgu gwersi er mwyn eu hatal rhag digwydd eto. Sefydlom drefniadaunewydd i ymateb yn well i’r gofynion Rheoliadol newydd, yn cynnwys:

• Trefniadau i gefnogi proses un cam ar gyfer ymchwilio i bob pryder a adroddwyd, mae hyn yncynnwys ystyried, lle bo’n briodol, a oedd niwed wedi ei achosi ac os felly a ddylai hynddeillio ar gynnig o Gynnig Iawn (iawndal);

• Sicrhau y rhoddir pwyslais cryfach ar gywiro pethau a dysgu o bryderon;

• Newid mewn pwyslais, er mwyn sicrhau rhyngweithio mwy lleol a datrys pryderon y gellirdelio’n briodol â hwy yn y fan a’r lle;

• Ar gyfer y pryderon hynny sy’n datblygu’n ffurfiol, archwilio a oes angen cefnogaeth eiriolwr achyfeirio fel sy’n briodol i Gynghorau Iechyd Cymuned;

• Sicrhau bod y rheiny sy’n codi pryderon yn cael pwynt cyswllt a enwir er mwyn cysylltu ag efdrwy gydol yr ymchwiliad i’w pryderon;

• Sicrhau y gwneir pob ymdrech i ddatrys pryderon, yn cynnwys mynediad at gyngorannibynnol, ail farn neu driniaeth adferol;

• Trefniadau cryfach er mwyn sicrhau bod y claf neu ei gynrychiolydd yn cael eu cadw’nhysbys yn gyson os bydd yr ymchwiliad i gymryd yn hwy a’r rhesymau pam;

• Sefydlu fel sy’n briodol drefniadau i gyrchu cyngor cyfreithiol am ddim, , os yw’r Bwrdd Iechydyn cytuno eu bod yn atebol i dalu iawndal, er mwyn gwirio bod unrhyw gynnig iawndal yn deg;

• Sicrhau bod cleifion a’u cynrychiolwyr yn cael gwybod y gallant fynd â’u pryderon iOmbwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru (neu’r llys os ydynt yn credu bod diffygcyfreithiol) os nad ydynt yn fodlon gyda’n hymdrechion ni i ddatrys eu pryderon.

Rhoddir ystyriaeth ddifrifol i bob pryder ac fe'i ymchwilir yn drylwyr; defnyddiwn hwy fel cyfle iddysgu gan ein cleifion ac i gymryd camau cywirol.

Riportiwyd rhagor na 14,000 o bryderon a digwyddiadau yn 2011/12 – mae hyn yn cynnwys yrheiny a riportiwyd gan ein staff, yn ogystal â’r rheiny gan gleifion ac aelodau’r cyhoedd.

Digwyddiadau1154849514851066812

17921510160603848510881

Math o bryderCam-drin, ymddygiad treisgar, aflonyddgar neu hunan-niweidioCyrchu, Apwyntiad, Mynediad, Trosglwyddo, RhyddhauDamwain a allai ddeillio mewn anaf personol (llithro, baglu, cwympo)Asesiad clinigol (ymchwiliadau, ddelweddau a phrofion labordy)Cydsyniad, cyfrinachedd neu gyfathrebuDiagnosis, methu neu oediGweithredu gofal neu fonitro/adolygu parhausSeilwaith adnoddau (staffio, cyfleusterau, amgylchedd)Llafur neu gyflenwiDyfais/offer meddygolMeddyginiaethGwybodaeth claf (cofnodion, dogfennau, canlyniadau profion, sganiau)Triniaeth ac ymyriad

28

Mewn nifer o achosion fe gymeron ormod o amser i ymateb i bryderon ac rydym yn gwneudpopeth y gallwn i gyflymu ein prosesau.

1. Rheoleiddiad 24. Achosion sydd ddimyn cynnwys materion rhwymedigaeth

Pryderon yn derbyn ymateb terfynol o fewn30 diwrnod gwaith o’u derbyn

Pryderon yn derbyn ymateb terfynol o fewno fewn cyfnod hwy na 30 diwrnod gwaithond o fewn 6 mis o’u derbyn

Cyfanswm

Cwynion

367

431

798

Anffurfiol

91

2

93

Digwyddiadau

14623

14623

PALS

605

605

2. Rheoleiddiad 26. Achosion lle maeneu y gallai fod rhwymedigaethgymhwyso (gofal eilaidd yn unig)

Pryderon yn derbyn ymateb interim o fewn30 diwrnod gwaith o’u derbyn

Pryderon yn derbyn ymateb interim o fewn6 mis o’u derbyn

Cyfanswm

Cwynion

5

16

21

Anffurfiol

0

Digwyddiadau

0

PALS

0

3. Rheoleiddiad 33. Cyfathrebupenderfyniad o dan y trefniadau iawndal(gofal eilaidd yn unig)

Pryderon yn derbyn ymateb terfynol llegwneir cynnig o iawndal o fewn 12 mis o’uderbynPryderon yn derbyn ymateb terfynol llegwneir cynnig o iawndal o fewn cyfnod hwyna 12 mis o’u derbyn

Cyfanswm

Cwynion

7

7

Anffurfiol

0

Digwyddiadau

0

PALS

0

Dar hyd y flwyddyn, mae’r Bwrdd Iechyd wedi cynyddu ei ffocws ar gywiro pethau a sicrhau bodgweithredu cywirol yn deillio o bryderon. Mae nifer cynyddol o atebion i bryderon ffurfiol nawr yncynnwys, lle bo hynny’n briodol, gynllun gweithredu.

Am wybod rhagor?

Mae’r dudalen we Pryderon, cwynion a chanmoliaeth yn dweud wrthych sut i godi mater a’regwyddorion ar gyfer cywiro o fewn y rheoliadau Cywiro Pethau. Mae’r Adroddiad BlynyddolPryderon 2011/12 yn rhoi rhagor o wybodaeth ar nifer y pryderon, math ac amseroedd ymateb.

29

Llywodraethu GwybodaethCyfrifoldeb y Cyfarwyddwr Meddygol yn ei rôl fel “Gwarcheidwad Caldicott” yw diogelucyfrinachedd gwybodaeth claf a defnyddiwr gwasanaeth a galluogi rhannu gwybodaeth yn briodol.Caiff ei gefnogi yn y rôl hon gan y Swyddog Rheoli Gwybodaeth a Diogelwch Technoleg, SwyddogDiogelu Data a’r Swyddog Rhyddid Gwybodaeth.

Mae wedi bod yn angenrheidiol i adrodd i Lywodraeth Cymru am un llithriad diogelwch data ynystod y cyfnod. Roedd hyn yn ymwneud â cholli dyddiadur a rhywfaint o wybodaeth drwy ba un ygellid adnabod cleifion. Ymchwiliwyd y digwyddiad a chymerwyd camau priodol.

Mewn rhai amgylchiadau caiff y Bwrdd Iechyd ganiatâd i godi tâl am wybodaeth y mae’n ei darparu- bu cydymffurfiad llawn â chanllawiau Llywodraeth Cymru a amlinellir yn Rheoli Arian CyhoeddusCymru ar osod y prisiau hyn.

Mae’r Bwrdd Iechyd wedi sefydlu Is-bwyllgor Llywodraethu Gwybodaeth er mwyn rhoi sicrwyddpenodol i’r Bwrdd bod trefniadau cywir ar waith a’u bod yn unol â gofynion deddfwriaethol arheoleiddiol.

30

DATGANIADAU ARIANNOL CRYNO ….

Perfformiad Ariannol CrynoDiweddodd y Bwrdd Iechyd y flwyddyn gyda thanwariant bach yn erbyn ei derfyn adnoddaurefeniw o £0.051 miliwn. Wrth wneud hyn bernir bod y Bwrdd Iechyd wedi cyflawni ei dargedariannol statudol yn ystod y flwyddyn.

Roedd terfyn adnoddau refeniw y Bwrdd Iechyd ar gyfer y flwyddyn yn cynnwys broceriaeth gwerth£12 miliwn. O dan delerau’r cytundeb broceriaeth caiff terfyn adnoddau refeniw ei leihau gan £6miliwn yn 2012-13 a 2013-14.

Mae’r Bwrdd Iechyd hefyd wedi cyflawni ei ddau darged ariannol mewn blwyddyn arall, sef, cadw ofewn ei derfyn adnoddau cyfalaf (gan adrodd ar danwariant bychan gwerth £0.054 miliwn yn erbyny targed hwn) a chyflawni cyfradd cydymffurfiad o 95.7% yn erbyn y gofyniad Targed CydymffurfiadCredydwyr o 95% a osodwyd gan Lywodraeth Cymru.

Mae datganiadau ariannol ar gyfer 2011/12 a ddangosir yma ddim ond yn grynodebau ac efallainad ydynt yn cynnwys digon o wybodaeth ar gyfer dealltwriaeth lawn o sefyllfa a pherfformiadariannol y Bwrdd Iechyd. Mae rhagor o wybodaeth wedi ei chynnwys yn y cyfrifon blynyddol llawnar gyfer y Bwrdd Iechyd a gyhoeddir ochr yn ochr â’r adroddiad blynyddol hwn.

Mae Archwilydd Cyffredinol Cymru wedi cyhoeddi adroddiad diamod ar fersiwn llawn y cyfrifonsydd ar gael ar gais.

Mae copi papur o set lawn y cyfrifon blynyddol ar gael gan:

Kevin Orford Cyfarwyddwr Ariannol InterimBwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r FroPencadlysYsbyty Eglwys NewyddHeol ParcEglwys NewyddCaerdyddCF14 7XB

Ffôn: 029 20 743297E-bost: WebDirFin01@wales.nhs.uk

Gellir cael fersiwn electronig ar y ddolen ganlynol - Cyfrifon Blynyddol 2011/2012.

31

Adolygiad Gweithredu

Paratowyd yr Adolygiad hwn yn unol â’r Datganiad Adrodd Ariannol: Adolygiad Gweithredu acAriannol.

Mae’r Bwrdd Iechyd yn adrodd ar warged bychan gwerth £0.051 miliwn yn erbyn ei derfynadnoddau refeniw a gytunwyd, sy’n rhoi diwedd boddhaol i’r flwyddyn. Er mwyn mantoli’r cyfrifoncyflawnwyd arbedion gwerth £58.8 miliwn a chynlluniau osgoi cost, sy’n gyfwerth â 5% o’r trosiant,cyflawniad sylweddol.

Bodlonodd y Bwrdd Iechyd ei ddwy ddyletswydd ariannol statudol, sef:• Mantoli’r cyfrifon ar ei Derfyn Adnoddau Refeniw (fel yr amlinellir uchod roedd yn cynnwysbroceriaeth gwerth £12 miliwn)

• Cadw o fewn ei Derfyn Adnoddau Cyfalaf (gyda gwarged bychan gwerth £0.054 miliwn).

Yn ogystal, bodlonodd y Bwrdd Iechyd ei darged ariannol arall, sef:• Cyflawni Targed Cydymffurfio â Thaliadau Sector Cyhoeddus

Roedd y Bwrdd Iechyd hefyd yn llwyddiannus mewn cadw o fewn Arfer Gorau Balans Arian ParodDiwedd Cyfnod.

Mae’r Bwrdd Iechyd, ynghyd â gweddill GIG Cymru, yn wynebu heriau ariannol parhaus yn2012/13 a’r tu hwnt. Bydd angen cynnal yr ymdrechion a’r cynnydd a wnaed yn 2011/12 i mewn i’rflwyddyn newydd gyda ffocws ar leihau costau rhedeg presennol ac osgoi gwasgfeyddgwasanaeth a chost newydd. O gofio maint yr her a wynebir, bydd y dasg hon yn parhau i gael eigoruchwylio ar ran y bwrdd gan yr Is-bwyllgor Ariannol.

32

Costau gweithredu net am y flwyddyn ariannol

Llai gwariant Annewisol

Llai canlyniadau Refeniw Dod â chynlluniau PFI i SoFP

Costau gweithredu net llai gwariant annewisol a

chanlyniadau refeniw PFI

Terfyn Adnoddau Refeniw

Tan/(Tros) wario yn erbyn Terfyn Adnoddau Refeniw

2011-12£000

778,89118,7791,028

759,084

759,135

51

Gwariant cyfalaf crynswth

Ychwanegu: Colled o ran gwaredu asedau a gyfrannwyd

Llai NBV eiddo, peiriannau ac offer ac asedau anniriaethol a waredwyd

Llai grantiau cyfalaf a dderbyniwyd

Llai cyfraniadau a dderbyniwyd

Tâl yn erbyn Terfyn Adnoddau Cyfalaf

Terfyn Adnoddau Cyfalaf

(Tros)/Tanwario yn erbyn Terfyn Adnoddau Cyfalaf

2011-12£000

58,251(7)

(452)0

(442)

57,350 57,404

54

Gwariant ar Wasanaethau Gofal Iechyd SylfaenolGwariant ar ofal iechyd gan ddarparwyr eraillGwariant ar Wasanaethau Iechyd Ysbyty a Chymunedol

Llai: Incwm Amrywiol

Costau gweithredu net BILl cyn llog ac enillion a cholledion eraillIncwm Buddsoddi(Enillion) / Colledion EraillCostau Cyllid

Costau gweithredu net ar gyfer y flwyddyn ariannol

2011-12£'000

208,007227,510711,411

1,146,928370,924

776,004012

2,875

778,891

2010-11£'000

Ailddatgan

202,779230,556700,534

1,133,869365,561

768,308057

2,735

771,100

Datganiad Gwariant net ar gyfer y flwyddyn yndod i ben 31 Mawrth 2012

Cyflawni Mantolen Ariannol GweithredolMae perfformiad y Bwrdd Iechyd am y flwyddyn yn dod i ben 31 Mawrth 2012 fel a ganlyn:

Terfyn Adnoddau CyfalafMae yn ofynnol i'r BILl gadw o fewn ei Derfyn Adnoddau Cyfalaf:

Mae costau gweithredu net ar gyfer 2010-11 wedi eu diwygio yn unol â chyfarwyddyd LlywodraethCymru er mwyn adlewyrchu’r newidiadau cyfnod blaenorol parthed diddymu’r cronfeydd wrth gefncyfraniadau a grant llywodraeth. O ganlyniad mae’r costau gweithredu net £0.293 miliwn yn uwch naga adroddwyd yn 2010/11.

Mae’r Terfyn Adnoddau Refeniw a ddangosir uchod yn cynnwys broceriaeth gwerth £12 miliwn adderbyniwyd ym mis Tachwedd 2011. O dan delerau’r cytundeb broceriaeth caiff terfyn adnoddaurefeniw ei leihau gan £6 miliwn yn 2012-13 a 2013-14

“DATGANIAD ARIANNOL CRYNO...”

33

Ennill / (colled) net ar ailbrisio eiddo, peiriannau ac offer Ennill / (colled) net ar ailbrisio asedau anniriaetholEnnill / (colled) net ar ailbrisio asedau ariannol a ddelir i'w gwerthu(Ennill) / colled ar gronfeydd wrth gefn eraillAmhariadau a gwrthdroadauTrosglwyddiadau (i)/o gyrff eraill o fewn y Ffin Cyfrifyddu Adnoddau

Gwariant net cynhwysfawr arall ar gyfer y flwyddyn

Cyfanswm gwariant net cynhwysfawr arall ar gyfer y flwyddyn

2011-12£'000

12,1500 0000

12,150

766,741

2010-11£'000

3,113000260

3,139

767,961

Gwariant Net Cynhwysfawr Arall

34

Asedau anghyfredolEiddo, peiriannau ac offerAsedau anniriaetholSymiau masnachu a symiau derbyniadwy eraillAsedau ariannol eraillAsedau eraillCyfanswm Asedau anghyfredolAsedau cyfredolStocrestrauSymiau masnachu a symiau derbyniadwy eraillAsedau ariannol eraillAsedau cyfredol eraillArian parod a chyfwerth ag arian parod

Asedau anghyfredol wedi'u dosbarthu fel rhai a "Ddelir i’w Gwerthu"Cyfanswm asedau cyfredolCyfanswm asedauRhwymedigaethau cyfredolSymiau masnachu a symiau taladwy eraillRhwymedigaethau ariannol eraillDarpariaethauRhwymedigaethau eraillCyfanswm rhwymedigaethau cyfredol Asedau/(rhwymedigaethau) cyfredol netRhwymedigaethau anghyfredolSymiau masnachu a symiau taladwy eraill Rhwymedigaethau ariannol eraillDarpariaethauRhwymedigaethau eraillCyfanswm rhwymedigaethau anghyfredolCyfanswm asedau a ddefnyddiwyd

Ariannwyd gan:Ecwiti trethdalwyr Cronfa GyffredinolCronfa wrth gefn ailbrisio

Cyfanswm ecwiti trethdalwyr

31 Mawrth2012£'000

553,187 817

29,171 0 0

583,175

11,345 52,117

0 47

1,482 64,991 747

65,738 648,913

133,408 0

26,812 3,486

163,706 (97,968)

10,680 0

30,438 1,478 42,596 442,611

289,689 152,922

442,611

Datganiad Sefyllfa Ariannol ar 31 Mawrth 2012

31 Mawrth2011£'000

514,764 904

32,856 0 0

548,524

11,225 50,554

0 150 802

62,731 150

62,881 611,405

114,420 0

36,097 3,493

154,010 (91,129)

11,160 0

34,465 1,770 47,395 410,000

264,440 145,560

410,000

Mae'r ffurfiau cymharol wedi eu diwygio yn unol â chyfarwyddyd Llywodraeth Cymru i adlewyrchu'r newidiadau cyfnod blaenorol parthed diddymu'r cronfeydd wrth gefn cyfraniadau a grantllywodraeth. Ceir rhagor o fanylion yn nodyn 39 fersiwn llawn y cyfrifon blynyddol.

Prif Weithredwr

35

Newidiadau mewn ecwiti trethdalwyr ar gyfer 2011-12

Balans wedi ei ailddatgan ar 1 Ebrill 2011

Cost gweithredu net ar gyfer y flwyddyn

Ennill/(colled) net ar ailbrisio eiddo, peiriannau ac offer

Ennill/ (colled) net ar ailbrisio asedau anniriaethol

Ennill/ (colled) net ar ailbrisio asedau ariannol

Ennill/(colled) net ar ailbrisio asedau a ddelir i'w gwerthu

Amhariadau a gwrthdroadau

Symudiadau mewn cronfeydd wrth gefn eraill

Trosglwyddiadau rhwng cronfeydd wrth gefn

Trosglwyddiadau i/(o) gyrff eraill o fewn y Ffin Cyfrifyddu

Adnoddau

Cyfanswm incwm a gwariant cydnabyddedig ar gyfer 2011-12

Ariannu Llywodraeth Cymru net

Balans ar 31 Mawrth 2012

Cronfa Wrth

Gefn Ailbrisio

£000s

145,560

12,150

0

0

0

0

0

(4,788)

0

7,362

152,922

Cronfa

Gyffredinol

£000s

264,440

(778,891)

0

0

0

0

0

0

4,788

0

(774,103)

799,352

289,689

Cyfanswm

Cronfeydd

Wrth Gefn

£000s

410,000

(778,891)

12,150

0

0

0

0

0

0

0

(766,741)

799,352

442,611

Datganiad Newidiadau mewn Ecwiti Trethdalwyrar gyfer y flwyddyn yn dod i ben 31 Mawrth 2012

36

Datganiad Llifau Arian ar gyfer y flwyddyn yn dod i ben 31 Mawrth 2012

Llifau Arian o weithgareddau gweithreduCost gweithredu net ar gyfer y flwyddyn ariannolSymudiadau mewn Cyfalaf GweithiolAddasiadau llif arian eraillDarpariaethau a ddefnyddiwyd

All-lif net arian parod o weithgareddau gweithredu

Llifau arian o weithgareddau buddsoddi Prynu eiddo, peiriannau ac offerDerbyniadau o waredu eiddo, peiriannau ac offerPrynu asedau anniriaetholDerbyniadau o waredu asedau anniriaetholTaliad am asedau ariannol eraillDerbyniadau o waredu asedau ariannol eraillTaliad am asedau eraillDerbyniadau o waredu asedau eraill

Mewnlif/(all-lif) arian parod net o weithgareddau buddsoddiMewnlif /(all-lif) arian parod net cyn ariannu

Llifau arian o weithgareddau ariannu Ariannu Llywodraeth Cymru (yn cynnwys cyfalaf)Ildio derbyniadau cyfalafGrantiau cyfalaf a dderbyniwyd Elfen cyfalaf taliadau o ran brydlesi ariannu ac ar SoFPArian a drosglwyddwyd (i)/ o gyrff GIG eraillAriannu netCynnydd/(gostyngiad) net mewn arian parod a chyfwerthoedd ag arian parod

Arian parod a chyfwerthoedd ag arian parod (a gorddrafft banc) ar 1 Ebrill 2011

Arian parod a chyfwerthoedd arian parod (a gorddrafft banc) ar 31 Mawrth 2012

2011-12£'000

(778,891)21,44826,123(9,141)

(740,461)

(55,797)401(222)

00000

(55,618)(796,079)

799,35200

(2,593)0

796,759680802

1,482

2010-11£'000

((771,100)(17,314)63,066(9,650)

(734,998)

(58,556)1,451(413)

00000

(57,518)(792,516)

792,3680

289(759)

0791,898(618)1,420802

37

Cod talu prydlon - mesur cydymffurfiadMae Llywodraeth Cymru yn ei gwneud hi'n ofynnol i Fyrddau Iechyd dalu eu holl gredydwyrmasnach yn unol â chod talu prydlon y CBI a Rheolau Cyfrifyddu y Llywodraeth. Mae LlywodraethCymru wedi gosod gofyniad, fel rhan o dargedau ariannol y Bwrdd Iechyd, i dalu 95% o'r nifer ogredydwyr nad sy'n rhai GIG o fewn 30 diwrnod o'r cyflenwi.

GIGCyfanswm biliau a dalwydCyfanswm biliau a dalwyd o fewn y targedCanran y biliau a dalwyd o fewn y targed

Heb fod yn GIGCyfanswm biliau a dalwyd Cyfanswm biliau a dalwyd o fewn y targedCanran biliau a dalwyd o fewn y targed

CyfanswmCyfanswm biliau a dalwyd Cyfanswm biliau a dalwyd o fewn y targedCanran y biliau a dalwyd o fewn y targed

Deddf Talu Dyledion Masnachol yn Hwyr (Llog) 1998

Symiau a gynhwyswyd o fewn costau ariannol (nodyn 10) o hawliadau a wnaed o dan y ddeddfwriaeth hon Iawndal a dalwyd i gwrdd â chostau adennill dyledion o dan y ddeddfwriaeth hon

Cyfanswm

2010-11Nifer

5,569 5,230 93.9%

246,152 235,290 95.6%

251,721 240,520 95.6%

2011-12£

00

0

2011-12£000

189,740 188,966

99.6%

324,205 311,746

96.2%

513,945 500,712

97.4%

2011-12Nifer

4,912 4,738 96.5%

218,839 209,336 95.7%

223,751 214,074 95.7%

2010-11£000

200,323 196,133 97.9%

329,417 315,118 95.7%

529,740 511,251 96.5%

2010-11£

00

0

38

Gwybodaeth atodolYstyriodd y Bwrdd y materion canlynol fel rhai pwysig ar gyfer rhoi gwybodaeth atodol ar eitemaua gynhwysir yng Nghyfrifon Blynyddol y Bwrdd Iechyd.

Polisïau CyfrifydduMae’r Bwrdd Iechyd wedi dilyn y Polisïau Cyfrifyddu a gyfarwyddir gan Lawlyfr ar gyfer CyfrifonIFRS y BILl fel y’i cyflwynwyd gan Lywodraeth Cymru. Fodd bynnag, rydym am dynnu sylw at ymaterion penodol canlynol:

(i) Mae Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro wedi cynnwys darpariaeth gwerth £4.938miliwn yn nodyn 17 o’r prif gyfrifon fel asesiad rhesymol o’i rwymedigaeth posibl parthedhawliadau gofal iechyd parhaus ôl-weithredol. Heb wybodaeth fanwl barhaus mae Bwrdd IechydLleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro wedi defnyddio cymysgedd o asesiadau gwirioneddol a phrocsi aoedd hawlwyr unigol eisoes yn derbyn Gofal Nyrsio a Ariannwyd gan y GIG er mwyn penderfynu afyddai darpariaeth hawliwr unigol yn cael ei sefydlu ai peidio. Mae’r Bwrdd Iechyd hefyd wedicynnwys tua £8.165 miliwn fel rhwymedigaeth wrth gefn (nodyn 27.1) parthed y rhan o’r hawliadauy cred y Bwrdd Iechyd sy’n annhebygol o lwyddo.

(ii) Mae IAS 16 yn ei gwneud hi’n ofynnol pan fo rhannau o asedau wedi eu disodli cânt eu dad-gydnabod a bydd yr enillion neu golled (os o gwbl) ar waredu ei gydnabod yn y cyfrif refeniw.Addaswyd IAS 16 i’w ddefnyddio yn y sector cyhoeddus ond ar hyn bryd mae rhywfaint oansicrwydd ynglŷn â sut y dylid cymhwyso y dad-gydnabod hwn ar driniaeth waredu i asedauarbenigol yn y Sector Cyhoeddus. Ceir gwerthoedd ased eiddo, offer a pheiriannau arbenigol obrisiadau proffesiynol ac mae’n anodd canfod digon o wybodaeth ased ar gydrannau ased unigol igymhwyso’r gofyniad IAS hwn yn llawn. Ac eithrio’r wybodaeth prisio proffesiynol, nid oes ganFwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro unrhyw systemau eraill ar waith i ganfodgwybodaeth ar werth rhannau asedau sydd wedi eu disodli a heb wybodaeth lawn gall BwrddIechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro ddim ond cydnabod unrhyw enillion/colledion o’r fath felrhan o ailbrisio’r ased cyflawn. Barn y rheolwyr yw na fyddai effaith o bwys ar y datganiadauariannol yn codi o’r driniaeth bresennol hon gan fod gwerth llyfr net y rhannau ased a ddisodlwyd(a ddisodlir fel arfer ar neu’n agos at ddiwedd eu hoes economaidd) yn debygol o fod yn fachiawn.

(iii) Pan y’i ffurfiwyd ar 1 Hydref 2009, etifeddodd y Bwrdd Iechyd fuddiant mewn menter ar y cydyr aed iddi gan un o’r sefydliadau a oedd yn ragflaenydd iddo (Awdurdod Iechyd De Morgannwg)ym 1992. Y partneriaid presennol yn y fenter hon yw Cyngor Dinas Caerdydd, Prifysgol Caerdydda Llywodraeth Cymru. Diben y fenter oedd darparu cyfleusterau deor busnes pwrpasol ar gyfercwmnïau dechrau busnes a chwmnïau deillio sy’n gweithredu ym meysydd gofal iechyd meddygola gwyddorau bywyd. Nid yw’r Bwrdd Iechyd yn gwneud unrhyw gyfraniad ariannol uniongyrchol i’rfenter ac nid yw’n elwa’n ariannol yn uniongyrchol o’i gweithrediadau. Nid yw naill ai’r incwm agwariant blynyddol, nac ychwaith asedau neu rwymedigaethau y fenter yn bwysig o rancanlyniadau y Bwrdd Iechyd a adroddwyd, ac felly chynhwysir unrhyw addasiadau yn y cyfrifon iadlewyrchu cyfran y Bwrdd Iechyd o’r fenter ar y cyd fel y byddai’n ofynnol gan IAS 31Buddiannau mewn Mentrau ar y Cyd.

39

iv) Mae’r Datganiad o Wariant Net ar gyfer 2010-11 wedi ei ail-ddatgan er mwyn adlewyrchu’rgofyniad FReM i ddileu'r cronfeydd wrth gefn a ddaliwyd yn flaenorol parthed Asedau aGyfrannwyd neu Asedau drwy Grant a roddwyd gan Lywodraeth. Mae effaith yr ailddatagniadauhyn fel a ganlyn:• Lleihad mewn ‘Incwm Amrywiol’ gwerth £0.582 miliwn oherwydd tynnir incwm a ryddhawydyn flaenorol o’r gronfa wrth gefn cyfraniadau,

• Cynnydd mewn ‘Incwm Amrywiol’ gan £0.289 miliwn parthed cyfrannu eiddo, peiriannau acoffer a oedd yn flaenorol wedi ei symud i’r gronfa wrth gefn cyfraniadau.

Yr effaith net yw cynnydd cyffredinol mewn costau gweithredu net ar gyfer 2010-11 gan £0.293miliwn.

Ar yr un pryd ailddatganwyd y Datganiad o Sefyllfa Ariannol fel a ganlyn:Mae’r gronfa wrth gefn Cyfraniadau gwerth £8.995 miliwn a ddaliwyd yn flaenorol wedi ei dileugyda £0.486 miliwn yn trosglwyddo i’r gronfa wrth gefn ailbrisio (parthed ailbrisio gwarged a oeddyn codi’n flaenorol o asedau a gyfrannwyd) a’r balans o £8.509 miliwn yn trosglwyddo i’r cronfeyddcyffredinol. Cafodd y balans o £0.150 miliwn y Grant Llywodraeth a ddaliwyd yn flaenorol parthedcredydau allyriadau Undeb Ewropeaidd ei drosglwyddo i rwymedigaethau cyfredol eraill.

v) O fewn Nodyn 21 caiff Rhwymedigaethau Eraill gwerth £1.869 miliwn ei drin fel incwmgohiriedig parthed treialon ymchwil a datblygu masnachol ac anfasnachol. Ar hyn o bryd mae’rBwrdd Iechyd yn adolygu’r trefniadau llywodraethu sy’n ymwneud â gweithgareddau o’r fath. Byddyr adolygiad yn cynnwys gwneud argymhellion i’r Bwrdd ynglŷn â sut y caiff balansau parthedunrhyw dreialon cwsg eu dosrannu.

vi) Trosglwyddodd Uned Rheoli Rhaglen y Bwrdd Iechyd i Ymddiriedolaeth GIG Iechyd CyhoeddusCymru ar 1 Rhagfyr 2011. Mae’r Llawlyfr Adrodd Ariannol (FReM) a’r Llawlyfr ar gyfer i’rtrosglwyddo hwn gael ei gyfrifyddu fel uniad, gydag incwm a gwariant blwyddyn flaenorol yn caeleu hailddatgan. Gydag incwm a gwariant yn dod i gyfanswm o ddim ond £0.411 miliwn yn y cyfnodo 1 Ebrill 2011 hyd 30 Tachwedd 2011 a dim asedau na rhwymedigaethau trosglwyddadwy, mae’reffaith yn ddibwys i’r Bwrdd Iechyd ac felly cyfrifyddwyd hwn fel trosglwyddiad o fewn blwyddyn.Mae hyn yn gyson gyda’r dull a fabwysiadwyd gan Ymddiriedolaeth GIG Iechyd Cyhoeddus Cymruac mae wedi ei gymeradwyo gan Lywodraeth Cymru.

vii) Fel gyda chyrff GIG Cymru eraill ac fel yr amlinellir yn nodyn 5.6 y datganiadau ariannol, nidyw’r datgeliad “Hutton” newydd ar gyfer tâl canolrifol yn cydymffurfio â chanllawiau Trysorlys EM aLlywodraeth Cymru, gan nad yw’r adroddiadau safonol sy’n angenrheidiol i ddarparu’r datgeliadhwn a gynhyrchir gan y system cyflogres ddim yn darparu'r wybodaeth angenrheidiol. Maedatgeliad y Bwrdd yn ymwneud â chyflog sylfaenol yn unig, ac nid yw’n cynnwys budd mewnnwyddau, taliad cysylltiedig â pherfformiad anghyfunol a thaliadau diswyddo. Mae hefyd yn eithriogweithwyr asiantaeth a gweithwyr dros dro eraill yn llenwi ar gyfer swyddi gwag. Bydd GIG Cymruyn gweithio’n agos gyda Llywodraeth Cymru yn ystod y flwyddyn i sicrhau bod gwell gwybodaethar gael ar gyfer cyfrifon 2012/13.

40

CyfalafYn ystod 2011/12 derbyniodd y Bwrdd Iechyd £57.404 miliwn mewn ariannu cyfalaf ganLywodraeth Cymru. Roedd hyn yn cynnwys:

Ariannu Cyfalaf Dewisol - £9.783 miliwnAriannu Cyfalaf Cymru Gyfan - £47.621 miliwn

Gwariodd y Bwrdd Iechyd £57.350 miliwn o’r ariannu hwn yn ystod y flwyddyn.

Roedd gwariant ar waith Dewisol yn cynnwys:-Cydymffurfiant Statudol - £0.890 miliwnDisodli Offer - £4.352 miliwnOffer IM&T - £2.972 miliwnTheatr Laprascopig - £0.774 miliwnUwchraddio Wardiau - 0.436 miliwn

Ariennir datblygiadau mawr o raglen cyfalaf Cymru Gyfan yn dilyn cymeradwyaeth o Achos Busnespriodol.

Roedd gwariant arian Cymru Gyfan ar gyfer 2011/12 yn cynnwys:

Ysbyty Plant - £3.786 miliwnDatblygiadau CRI - £6.554 miliwnEMI Llandochau - £23.429 miliwnUned Strôc Llandochau - £4.087 miliwnUned Iechyd Meddwl Aciwt i Oedolion - £2.651 miliwnNiwrowyddorau Cam 3 - £1.358 miliwn

Fel y cyfeiriwyd mewn mannau eraill yn yr adroddiad hwn, bu’r Bwrdd Iechyd yn llwyddiannusmewn cyflawni ei darged blynyddol statudol parthed cyfalaf yn ystod 2011/12. Mae wedi cyflawnihyn drwy barhau o fewn ei derfyn adnoddau cyfalaf.

41

Asedau Eiddo, Peirannau ac Offer

Caiff asedau sefydlog diriaethol eu datgan ar y gost ddisodli isaf a'r swm adferadwy. Argydnabyddiaeth gychwynnol cânt eu mesur ar gost (ar gyfer asedau ar brydles, gwerth teg) yncynnwys unrhyw gostau megis gosod a briodolir yn uniongyrchol i ddod a hwy i gyflwr gweithio.Caiff gwerth cario asedau sefydlog diriaethol ei adolygu ar gyfer amhariadau mewn cyfnodau osbydd digwyddiadau neu newid mewn amgylchiadau yn dynodi efallai na fydd y gwerth cario ynadferadwy.

Cynhelir prisio proffesiynol gan y Gwasanaeth Prisio Dosbarth (sydd, fel cangen fasnachol yrAsiantaeth Swyddfa Brisio, yn rhan o Gyllid a Thollau Ei Mawrhydi ). Cynhelir y prisio yn unol âLlawlyfr Gwerthuso a Phrisio Sefydliad Brenhinol y Syrfewyr Siartredig cyn belled bod y telerauhyn yn gyson â gofynion cytunedig Llywodraeth Cymru a Thrysorlys EM.Yn achlysurol bydd y Bwrdd Iechyd yn cyfarwyddo’r Prisiwr Dosbarth i gynnal "Prisiadau Cadw TŷDa" pan ddaw asedau sy’n deilio o gynlluniau cyfalaf mawr i’w defnyddio am y tro cyntaf. Yn ystody flwyddyn cynhaliodd y Bwrdd Iechyd 5 ailbrisio o’r fath gan arwain at gynnydd yn yr ailbrisio wediei osod yn erbyn cronfeydd wrth gefn gwerth £0.204 miliwn ac amhariadau a ddilëwyd drwy’rDatganiad Gwariant Net Cynhwysfawr (SOCNE) gwerth £3.266 miliwn.

Y cynlluniau sylweddol a ddygwyd i ddefnydd oedd:• Cafodd Ward B7 yn YAC (Dyddiad Prisio: 01/08/2011) (£1.272 miliwn) ei dileu o’r gwerthcario drwy’r SOCNE.

• Cafodd HSDU yn YAC (Dyddiad Prisio: 01/08/2011) (£0.778 miliwn) ei dileu o’r gwerth cariodrwy’r SOCNE.

Penderfynwyd ar fywyd economaidd defnyddiol adeiladau'r Bwrdd Iechyd ar sail ased wrth asedgan y Prisiwr Dosbarth. Adolygir y bywydau hyn gan y BILl yn flynyddol er mwyn canfod pa morbriodol ydynt ac fe’u hadolygir bob pum mlynedd gan y Prisiwr Dosbarth. Rhoddir bywydeconomaidd defnyddiol i brosiectau adeiladu mawr gan y Prisiwr Dosbarth pan gânt eu defnyddioam y tro cyntaf, ar gyfer newidiadau llai i strwythurau sy’n bodoli’n barod rhoddir bywyd defnyddiolo 30 mlynedd i ddechrau, a rhoddir bywyd defnyddiol o 15 mlynedd i addasiadau i asedaumecanyddol a pheirianneg. Rhoddir bywyd ar gyfer asedau offer ar sail unigol seiliedig ar farnbroffesiynol a phrofiad blaenorol clinigwyr, staff cyllid a gweithwyr proffesiynol eraill y BwrddIechyd. Unwaith eto adolygir pa mor briodol yw’r bywydau hyn yn flynyddol.

Yn ystod y flwyddyn derbyniodd y Bwrdd Iechyd Ddosraniad Dim Arian Parod gwerth £6.616miliwn gan Lywodraeth Cymru ar gyfer asedau a amharwyd yn ystod y cyfnod a chynhwysir ydosraniad hwn yn y Terfyn Adnoddau Refeniw.

Yn ychwanegol ar yr eitemau a ddatgelir uchod amharodd y Bwrdd Iechyd 4 o’i asedau presennolyn 2011/2012, cyfanswm gwerth y diddymiad hwn oedd (£3.333 miliwn). Roedd yr amhariadmwyaf arwyddocaol yn ymwneud â cham 2 datblygiad Ysbyty Plant Cymru. Er mwyn clirio gofod i’rgwaith adeiladu ddechrau dymchwelwyd rhan o’r adeiladu pediatreg. Canlyniad hyn oeddamhariad gwerth £3.058 miliwn a godwyd ar y SOCNE.

Yn ystod y flwyddyn cydnabu’r Bwrdd Iechyd daliadau dibrisiad cyflymach gwerth £2.132 miliwnparthed adeiladau y bwriedir eu cau neu eu dymchwel. Mae’r rhan fwyaf o’r gost hon (£2.1 miliwn)yn ymwneud ag Ysbyty Eglwys Newydd. Cafodd y costau ychwanegol hyn eu hariannu’n llawngan Lywodraeth Cymru.

42

Hylifedd

Daeth y Broceriaeth gwerth £12 miliwn y gwnaeth y Bwrdd Iechyd ei dderbyn yn y flwyddyn gydagarian parod yn ogystal ag ariannu adnoddau. Heb yr ariannu ychwanegol hwn ni fyddai’r BwrddIechyd wedi gallu bodloni ei dargedau o ran talu credydwyr nad sy’n GIG.

Cost Gwaith a Wnaed gan Archwilydd y Bwrdd Iechyd

Golygodd darparu yr archwiliad statudol gostau gwerth £0.485 miliwn i’r Bwrdd Iechyd.

Rhwymedigaethau Pensiwn

Mae’r cyflogeion cyfredol a rhai’r gorffennol wedi eu cwmpasu gan ddarpariaethau CynllunPensiwn y GIG. Ceir manylion ynglŷn â sut y gweithredir y cynllun yn nodyn cyfrifyddu 5.7 ardudalen 26 y Cyfrifon Blynyddol.

Maint a Phroffidioldeb Gweithgareddau Cynhyrchu Incwm

Derbyniodd y Bwrdd Iechyd £0.762 miliwn o dan gynlluniau creu incwm nad sy’n rhai gofal cleifion.

Cod Ymarfer Gwell Taliadau

Cyflawnodd y Bwrdd Iechyd gyfradd cydymffurfio o 95.7% parthed Cod Ymarfer Gwell TaliadauConffederasiwn Diwydiant Prydain, er gwaethaf yr anawsterau llif arian a nodwyd uchod.

43

Adroddiad Archwilydd Cyffredinol Cymru i Gynulliad CenedlaetholCymru ar y Datganiadau Ariannol Cryno

Yr wyf wedi archwilio’r datganiadau ariannol cryno a gynhwysir yn Adroddiad Blynyddol BwrddIechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a'r Fro fel y'u cyflwynir ar dudalennau 32 i 40.

Priod gyfrifoldebau’r Swyddog Atebol a’r Archwilydd Mae’r Swyddog Atebol yn gyfrifol am baratoi’r Adroddiad Blynyddol. Fy nghyfrifoldeb i yw adrodd fymarn ynglŷn â chysondeb y datganiadau ariannol cryno gyda’r datganiadau ariannol statudol a’rAdroddiad Blynyddol, yn cynnwys yr adroddiad ar daliadau. Yr wyf hefyd yn darllen y wybodaetharall a gynhwysir yn yr Adroddiad Blynyddol ac yn ystyried y goblygiadau ar gyfer fy adroddiad osdof yn ymwybodol o unrhyw gamddatganiadau neu anghysonderau perthnasol gyda’r datganiadauariannol cryno.

Sail y farn Cynhaliais fy ngwaith yn unol â Bwletin 2008/3 ‘Datganiad yr archwilydd ar y datganiadau ariannolcryno’ a gyhoeddwyd gan y Bwrdd Arferion Archwilio i’w defnyddio yn y Deyrnas Unedig.

BarnYn fy marn i, mae’r datganiadau ariannol cryno yn gyson gyda datganiadau ariannol statudol a’rAdroddiad Blynyddol, yn cynnwys yr adroddiad ar daliadau, Bwrdd Iechyd Lleol PrifysgolCaerdydd a’r Fro ar gyfer y flwyddyn yn dod i ben 31 Mawrth 2012 ac yr wyf wedi cyhoeddi fymarn ddiamod arnynt.

Yr wyf wedi rhoi adroddiad sylweddol ar ddatganiadau ariannol Bwrdd Iechyd Lleol PrifysgolCaerdydd a’r Fro yn amlygu’r ariannu adnoddau ychwanegol gwerth £12 miliwn a dderbynioddBwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro gan Lywodraeth Cymru yn y flwyddyn yn bennaf ermwyn sicrhau ei fod yn cyflawni ei darged ariannol. Gellir gweld yr adroddiad hwn gyda’rdatganiadau ariannol statudol.

Nid wyf wedi ystyried effeithiau unrhyw ddigwyddiadau rhwng y dyddiad y llofnodais fy adroddiadar y datganiadau ariannol llawn ar 12 Mehefin 2010 a dyddiad y datganiad hwn.

Cyfrifoldeb Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro yw gwaith cynnal a chadw a chywirdebgwefan Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro; nid yw’r gwaith a wnaed gan yr archwilwyryn cynnwys rhoi ystyriaeth i’r materion hyn ac, yn unol â hynny, nid yw’r archwilwyr yn derbyncyfrifoldeb am unrhyw newidiadau a allai fod wedi digwydd i’r Adroddiad Blynyddol ers iddo gael eigyflwyno gyntaf ar y wefan.

Huw Vaughan Thomas Swyddfa Archwilio CymruArchwilydd Cyffredinol Cymru 24 Heol y Gadeirlan6 Medi 2012 Caerdydd

44

ADRODDIAD AR DALIADAU …

Tâl Uwch ReolwyrMae tâl uwch reolwyr ar gyfer y flwyddyn gyfredol a blynyddoedd ariannol yn y dyfodol yn dilyncyfarwyddebau a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru drwy’r system Gwerthuso Gwydd JESP felrhan o raglen Diwygio’r GIG yn 2009. Mae penodiadau uwch newydd ers y dyddiad hwnnw yn parhaui ddefnyddio’r un egwyddorion, gyda phob cyflog a lwfans yn cael eu hystyried a’u cymeradwyo ganBwyllgor Cyflogau a Thelerau Gwasanaeth y Bwrdd Iechyd.

Mae pob swydd yn atebol i reolaeth perfformiad, ond ni chysylltir unrhyw elfen benodol o’r cyflog âpherfformiad, naill ai ar ffurf ychwanegiad at neu gadw peth o’r cyflog craidd. Mae'r system RheoliPerfformiad Unigol yn dilyn yr un a gyhoeddwyd ac a fandadwyd gan Lywodraeth Cymru fel rhan oraglen Diwygio’r GIG 2009.

Mae pob contract yn barhaol gyda chyfnod rhybudd o 3 mis. Gosodwyd amodau gan LywodraethCymru fel rhan o raglen Diwygio’r GIG 2009.

Darperir manylion cyflog, lwfansau a buddiant pensiwn Uwch Reolwr isod.

45

Enw a theitl

Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a’r Fro

Aelodau sy’n SwyddogionJan Williams, Prif Weithredwr (1)Paul Hollard, Cyfarwyddwr Gweithredol Cynllunio a

Dirprwy Brif Weithredwr (2) Paul Davies, Cyfarwyddwr Gweithredol Cyllid (3)Alun Lloyd, Cyfarwyddwr Gweithredol Cyllid (3)Dr Sharon Hopkins, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd

Cyhoeddus (4)Fiona Jenkins, Cyfarwyddwr Gweithredol Therapïau

a Gwyddor Iechyd (5)Dr Chris Jones, Cyfarwyddwr Gweithredol Meddygol (6)Dr Graham Shortland, Cyfarwyddwr GweithredolMeddygol (6)Tracy Myhill, Cyfarwyddwr Gweithredol Cynllunio’r

Gweithlu a Datblygu Sefydliadol (7)Katie Norton, Cyfarwyddwr Gweithredol Gwasanaethau

Sylfaenol, Cymunedol ac Iechyd Meddwl (8)Ruth Walker, Cyfarwyddwr Gweithredol Nyrsio (9)

Cyfarwyddwyr Eraill

Dr Kesh Baboolal, Cyfarwyddwr Gwasanaethau Ysbyty Aciwt (10)

Andrew Lewis, Cyfarwyddwr Arloesedd a Gwella (11)Alison Gerrard, Cyfarwyddwr Trefn Lywodraethu

(Ysgrifennydd y Bwrdd) (12)

Aelodau nad sy’n Swyddogion

David Francis, Cadeirydd (13)Mutale Merrill, Is-gadeirydd (14)Morgan FackrellIvar GreyDavid JonesYr Athro Malcolm Jones (15)Yr Athro E Treasure (16)Margaret McLaughlinCynghorydd Dorothy TurnerMartyn WaygoodYr Athro Howard YoungStuart Egan (17)

Cyfarwyddwyr Cyswllt

Neelam Bhardwaja, Cyfarwyddwr Gwasanaethau Cymdeithasol, Cyngor Caerdydd (18)

Sue Cox, Cadeirydd Grŵp Cyfeirio Rhanddeiliaid (19)Rosemary Whittle, Cadeirydd, Fforwm Gweithwyr

Proffesiynol Iechyd (20)

Buddionmewn

Nwyddau(Wedi’u

talgrynnui’r £00

agosaf)

£00

0

0

13

0

3

0

2

00

331

0

2000302000

2620

00

0

Cyflog (bandiauo £5,000)

£000

185-190

125-130

70-75

65-70

115-120

90-95

25-30

135-140

125-130

125-130

125-130

55-60

95-100

95-100

65-70

55-60

15-20

15-20

15-20

15-20

15-20

15-20

15-20

15-20

0

0

TaliadauBonws

(bandiau o£5,000)

£000

0

0 0 0

0

0 0-5

25-30

0

0 0

30-350

0

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0

TaliadauBonws

(bandiau o£5,000)

£000

0

0

0

0

0

35-40

0

00

5-100

0

000000000000

00

0

Taliadau Eraill(bandiau o

£5,000)

£000

0

000

0

00

0

0

00

115-1200

0

000000

0000

40-45

0

Buddionmewn

Nwyddau(Wedi’u

talgrynnui’r £00

agosaf)

£00

8

0

0

6

0

84

2

0

1

0

24

9

29

0

14

2

0

0

4

0

0

0

31

2

0

0

Cyflog (bandiau o

£5,000)

£000

185-190

130-135

130-135

120-125

95-100

160-165

125-130

210-215125-130

15-2095-100

95-100

65-7055-6015-2015-2015-20

5-100

15-2015-2015-2015-20

0

00

0

Taliadau Eraill(bandiau o

£5,000)

£000

0

0

0

0

0

0

0

00

30-350

0

00000000000

40-45

00

55-60

31 Mawrth 2012 31 Mawrth 2012

Yn yr holl achosion uchod dechreuodd y contractau ar 1 Hydref 2009 oni bai am:(1) Jan Williams, Prif Weithredwr – dechreuodd y contract 1 Gorffennaf 2009 a

daeth i ben 31 Mawrth 2012(2) Paul Hollard – dechreuodd y contract ar 1 Rhagfyr 2009 (3) Roedd Paul Davies yn Aelod Bwrdd Ymddiriedolaeth GIG Caerdydd a’r Fro

cyn ei benodi’n Gyfarwyddwyr y BIP, ymddeolodd ar 30 Medi 2010 a dechreuodd contract Alun Lloyd ar 1 Hydref 2010

4) Dr Sharon Hopkins – dechreuodd y contract ar 1 Mawrth 2010(5) Fiona Jenkins - dechreuodd y contract 1 Gorffennaf 2010(6) Roedd Dr C Jones yn Gyfarwyddwr Meddygol hyd 31 Mai 2010. Penodwyd

Dr G Shortland yn Gyfarwyddwr Meddygol Interim o 01/06/2010 ac fe’i penodwyd yn Gyfarwyddwr Meddygol yn ystod 2011/2012

(7) Tracy Myhill - dechreuodd y contract 6 Gorffennaf 2009(8) Roedd Katie Norton yn Gyfarwyddwr Ymddiriedolaeth GIG Caerdydd a’r Fro

cyn ei phenodi’n Gyfarwyddwr y BILl, daeth y contract i ben ar 1 Medi 2011 (9) Ruth Walker – dechreuodd y contract 1 Medi 2009

(10) Dr Kesh Baboolal - dechreuodd y contract 12 Hydref 2009 a daeth i ben 12 Gorffennaf 2011

(11) Andrew Lewis - dechreuodd y contract 1 Chwefror 2010(12) Alison Gerrard – dechreuodd y contract 1 Ebrill 2010(13) David Francis, Cadeirydd a oedd yn Gadeirydd Ymddiriedolaeth GIG

Caerdydd a’r Fro cyn ei benodi’n Gadeirydd y BILl, daeth y contract i ben 31 Mawrth 2012

(14) Mutale Merrill, Is-gadeirydd - dechreuodd y contract 1 Mehefin 2009(15) Yr Athro M Jones - daeth y contract i ben ar 30 Medi 2011(16) Yr Athro E Treasure - dechreuodd y contract 1 Rhagfyr 2011(17) Stuart Egan - penodwyd 22 Ionawr 2010(18) Neelam Bhardwaja – dechreuodd y contract 1 Tachwedd 2010 a daeth i ben 1

Rhagfyr 2011 (19) Sue Cox - dechreuodd y contract 21 Mawrth 2011 a daeth i ben 31 Mawrth 2012(20) Rosemary Whittle - dechreuodd y contract 6 Medi 2011

46

Hoffem ddwyn i’ch sylw bod y golofn taliadau Bonws yn cynnwys symiau a dalwyd iYmgynghorwyr o dan y cynllun dyfarniadau Rhagoriaeth a Chlod Clinigol cenedlaethol. Cyn2011/2012 cynhwyswyd y symiau hyn yn y golofn Taliadau Eraill, mae’r ffigurau ar gyfer 2010/2011wedi eu hailddatgan i ddangos y symiau hyn yn y golofn taliadau Bonws.

Rhoddir dyfarniadau Rhagoriaeth a Chlod Clinigol ar lefel Genedlaethol gan y Pwyllgor Cynghoriar ddyfarniadau Rhagoriaeth Glinigol (ACCEA) sy’n Gorff cynghori Cyhoeddus An-adrannol(NDPB), annibynnol ac olynodd y dyfarniadau Pwyllgor Cynghori ar Ragoriaeth (ACDA). Rhoddir ydyfarniadau i gydnabod a gwobrwyo cyfraniad eithriadol ymgynghorwyr GIG dros a’r tu hwnt i’rhyn a ddisgwylir fel arfer mewn swydd, i werthoedd a nodau'r GIG a gofal cleifion. Caiff pobdyfarniad Rhagoriaeth Clinigol a dyfarniadau Clod eu hariannu ar wahân i’r BILl gan LywodraethCymru.

Derbyniodd Cyfarwyddwr Gweithredol Gwasanaethau Sylfaenol, Cymunedol ac Iechyd Meddwldaliad o dan y cynllun Rhyddhau Cynnar Gwirfoddol a chynhwysir hwn yn y golofn Cyflog. Mae’rCynllun yn agored i holl weithwyr y BILl a gwnaeth 83 unigolyn derfynu eu cyflogaeth gyda’r BILl aderbyn taliad o dan y cynllun hwn yn 2011/2012.

Nid yw Stuart Egan na Rosemarie Whittle wedi eu talu fel aelodau o’r Bwrdd, serch hynny maentyn gyflogeion i’r Bwrdd Iechyd a dangosir eu costau cyflog yn y golofn Taliadau Eraill.

Cydberthynas TaliadauMae’n ofynnol i’r Bwrdd Iechyd ddatgelu’r berthynas rhwng tâl y cyfarwyddwr uchaf ei gyflog achanolrif cyflog gweithlu’r Bwrdd Iechyd.

Y cyfarwyddwr uchaf ei dâl oedd y Prif Weithredwr yn y ddwy flynedd.

Hoffem ddwyn i’ch sylw bod y cymarebau uchod wedi eu seilio ar gyflog sylfaenol un unig ac nidydynt yn cynnwys unrhyw symiau ar gyfer tâl cysylltiedig â pherfformiad anghyfunol, tâl mewnnwyddau neu daliad terfynu swydd gan nad yw’r adroddiadau safonol ar y system CyflogresCymru gyfan ddim yn darparu adroddiadau cryno sy’n cyfatebu’r diffiniad taliad sy’n angenrheidiolar gyfer y tabl hwn. Dylid eithrio taliadau goramser o’r cyfrifiad taliad a chadarnhawn nad ydyntwedi eu cynnwys yng nghyfrifo’r cyflog sylfaenol. Bydd y BILl yn gweithio gyda’r darparwrcyflogres fel bod gwybodaeth ar gael ar gyfer 2012/2013 sy’n agosach at y diffiniad Cyfanswmtaliadau uchod.

Pe bai’r wybodaeth uchod wedi ei seilio ar y cyfanswm taliadau nid y Prif Weithredwr fyddai wedibod yn gyfarwyddwr uchaf ei dâl yn y naill flwyddyn na’r llall, hefyd byddai sawl cyflogai wediderbyn taliad uwch na’r Prif Weithredwr gan nad yw dyfarniadau Rhagoriaeth Glinigol a lwfansaueraill wedi eu cynnwys yn y costau cyflog Sylfaenol.

Band Cyfanswm Cyflog Cyfarwyddwr uchaf ei Dâl £000

Canolrif Cyfanswm Cyflogau £000Cymhareb

2011-12

185 -190

267.34

2010-11

185 -190

257.64

Enw a theitl

Jan WilliamsPrif Weithredwr

Paul Hollard CyfarwyddwrGweithredol Cynllunio /Dirprwy Brif Weithredwr

Alun Lloyd CyfarwyddwrGweithredol Cyllid

Dr Sharon HopkinsCyfarwyddwr GweithredolIechyd Cyhoeddus

Fiona Jenkins CyfarwyddwrGweithredol Therapïau aGwyddor Iechyd

Dr Graham ShortlandShortland, CyfarwyddwrGweithredol Meddygol

Tracy MyhillCyfarwyddwrGweithredol Cynllunio’rGweithlu a DatblyguSefydliadol

Katie NortonCyfarwyddwrGweithredolGwasanaethauSylfaenol, Cymunedolac Iechyd Meddwl (hyd01/09/2011)

Ruth Walker CyfarwyddwrGweithredol Nyrsio

Dr Kesh BaboolalCyfarwyddwrGwasanaethau YsbytyAciwt (hyd 12/07/2011)

Andrew LewisCyfarwyddwr Arloesedda Gwella

Alison GerrardCyfarwyddwr TrefnLywodraethu(Ysgrifennydd y Bwrdd)

Cynnyddgwirioneddol

mewnpensiwn yn

60 oed(bandiau o£2,500)

£000

0-2.5

0-2.5

5-7.5

0-2.5

0-2.5

2.5-5

0-2.5

-2.5-0

0-2.5

0-2.5

0-2.5

0-2.5

Cynnyddgwirioneddol

mewncyfandaliadpensiwn yn

60 oed (bandiau o£2,500)

£000

0-2.5

5-7.5

15-17.5

2.5-5

0-2.5

7.5-10

0-2.5

-2.5-0

0-2.5

2.5-5

2.5-5

0-2.5

Cyfanswmpensiwn a

gronnwyd yn60 oed ar31/03/2012(bandiau o£5,000)

£000

75-80

60-65

45-50

30-35

35-40

70-75

35-40

25-30

35-40

45-50

5-10

35-40

Cyfandaliadyn 60 oed

cysylltiedig âphensiwn agronnwyd ar31/03/2012(bandiau o£5,000)

£000

230-235

180-185

134-140

90-95

115-120

215-220

110-115

85-90

115-120

140-145

20-25

105-110

GwerthTrosglwyddoCyfwerth agArian Parodar 31 Mawrth

2012

£000

1,676

1,227

816

561

740

1,371

622

432

655

844

173

608

GwerthTrosglwyddoCyfwerth agArian Parodar 31 Mawrth

2011

£000

1,554

1,076

626

473

667

1,182

520

354

545

687

140

523

Cynnydd(lleihad)

gwirioneddolmewn GwerthTrosglwyddoCyfwerth agArian Parod

£000

74

117

171

74

52

152

86

28

93

38

30

70

Cyfraniadcyflogwr ibensiwn

cyfranddeiliad

I’r £100agosaf

Board Member Pensions

47

48

Gan nad yw Aelodau Annibynnol yn derbyn taliadau pensiynadwy, ni fydd cofnodion o ranpensiynau i Aelodau Annibynnol.

Gwerth Trosglwyddo sy'n Gyfwerth ag Arian Parod (CETV)

Gwerth Trosglwyddo sy'n Gyfwerth ag Arian Parod (CETV) yw gwerth cyfalafedig a aseswyd ynacrtiwaraidd y buddion cynllun pensiwn a gronnwyd gan aelod ar adeg benodol. Y budd y rhoddirgwerth iddynt yw budd cronedig aelod ac unrhyw bensiwn wrth gefn ar gyfer gŵr/gwraig sy’ndaladwy o’r cynllun. CETV yw taliad a wneir gan gynllun pensiwn neu drefniant i ddiogelu buddionpensiwn pan fydd aelod yn gadael cynllun ac yn dewis trosglwyddo’r buddion a gronnwyd yn eigynllun blaenorol. Mae’r ffigurau pensiwn a ddangosir yn ymwneud â’r buddion y mae’r unigolynwedi eu cronni o ganlyniad i gyfanswm ei aelodaeth o’r cynllun pensiwn, nid dim ond ei wasanaethmewn swydd uwch y mae’r datgeliad yn gymwys iddo. Mae ffigurau’r CETV a’r manylion pensiwneraill yn cynnwys gwerth unrhyw fuddion pensiwn mewn cynllun neu drefniant arall y mae’runigolyn wedi eu trosglwyddo i’r cynllun pensiwn GIG. Maent hefyd yn cynnwys unrhyw fuddpensiwn ychwanegol a gronnir i’r aelod o ganlyniad iddynt brynu blynyddoedd ychwanegol owasanaeth pensiwn yn y cynllun ar eu cost eu hunain. Caiff CETV eu cyfrifo o fewn y canllawiaua’r fframwaith a ragnodir gan y Sefydliad a Chyfadran Actiwarïaid.

Cynnydd gwirioneddol mewn CETV

Adlewyrcha hwn y cynnydd mewn CETV a ariannir i bob pwrpas gan y cyflogwr. Mae’n ystyried ycynnydd mewn pensiwn a gasglwyd oherwydd chwyddiant, cyfraniadau a dalwyd gan y cyflogai(yn cynnwys gwerth unrhyw fuddion a drosglwyddwyd o gynllun neu drefniant arall) ac sy’ndefnyddio ffactorau prisio marchnad gyffredin ar gyfer y cyfnod dechrau a diweddu.

Adrodd ar gynlluniau iawndal eraill - pecynnau gadael

Mae un o’r pecynnau uchod yn ymwneud ag unigolyn a wasanaethodd ar y Bwrdd BILl yn ystod2011/2012. Gweler yr hanes islaw’r tabl cyflogau Uwch Reolwyr am ragor o fanylion.

Roedd chwech o’r pecynnau gadael uwchlaw terfynau contractiol y BILl - yn ôl canllawiauLlywodraeth Cymru ar achosion o’r fath a gofynnwyd am gymeradwyaeth, a chafwydcymeradwyaeth, gan Gyfarwyddwr Cyffredinol Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol.

Band cost Pecyn Gadael

Band cost Pecyn Gadael

<£10,000

£10,000 hyd £25,000

£25,000 hyd £50,000

£50,000 hyd £100,000

£100,000 hyd £150,000

£150,000 hyd £200,000

£200,000 +

Cyfanswm nifer y pecynnau gadael yn ôl math

Cyfanswm cost Adnoddau £

Cyfanswm nifer y pecynnau gadael yn ôlband cost

Niferoedd 2011-12

10

42

28

6

2

1

0

89

2,502,183

Cyfanswm nifer y pecynnau gadael yn ôlband cost

Niferoedd 2010-11

7

13

15

3

0

0

1

39

1,276,726