BUSINESS SERVICES : SPA & THAI MASSAGE · 2018-02-24 ·...

ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย BUSINESS SERVICES :SPA & THAI MASSAGE

ประเทศไทยมความตกลงดานการคาบรการระหวางประเทศ สองฉบบแรกในป พ.ศ. 2538 คอ ความตกลงทวไปวาดวยการคาบรการ (General Agreement on Trade in Services: GATS) ภายใตกรอบองคการการคาโลก (WTO) และความตกลงการคาบรการ ของอาเซยน (ASEAN Framework Agreement on Service: AFAS) ซงประเทศสมาชกอาเซยนไดลงนามในปลายป พ.ศ. 2538 และนบตงแตป พ.ศ. 2548 เปนตนมา ประเทศไทยไดมการเจรจาจดทำความตกลงการคาเสร (FTA) กบประเทศคเจรจาตางๆ มากขน และมความตกลงดานการคาบรการเพมขนอก 5 ฉบบ ไดแก ความตกลงการคาเสรไทย-ออสเตรเลย (TAFTA) ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน (JTEPA) ความตกลงการคาเสรอาเซยน-จน (ACFTA) ความตกลงการคาเสรอาเซยน-เกาหล (AKFTA) และความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสร อาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด (AANZFTA)

การเจรจาการคาบรการภายใตกรอบเจรจาตางๆ เพอเปดตลาดการคาบรการเพมเตมกจะยงคงมการเจรจาตอเนองตอไป นอกจากน ปจจบนประเทศไทยอยระหวางการเจรจาความตกลงการคาบรการในกรอบความตกลงการคาเสรอนๆ ดวย ดงนน ในอนาคตประเทศไทยจะตองมการเปดตลาดการคาบรการในระดบทเพมขน โดยตางชาตสามารถเขามาทำงาน และประกอบธรกจในประเทศไทย และในขณะเดยวกนคนไทยกสามารถเขาไปทำงาน และประกอบธรกจในประเทศคเจรจาทมความตกลงกนไดโดยสะดวกขน รวมทงการคาบรการขามพรมแดนกจะทวความสำคญมากขน

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ไดจดทำขอมลการคาบรการทเกยวเนองกบสขภาพของไทย : สปาและนวดไทย โดยมวตถประสงคเพอสรางความรความเขาใจแกประชาชน สรางความตระหนกร และกระตนใหผประกอบการเตรยมพรอมในการรองรบผลกระทบอนอาจเกดขนอยางมประสทธภาพ ทงน กรมฯ หวงเปนอยางยงวาขอมลนจะเปนประโยชนแกผทสนใจตอไป

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

ตลาคม 2554

คำนำคำนำ

�ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

เรอง หนา1. บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพ 5

2. ภาพรวมการคาบรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพของไทย 6

2.1 ธรกจสปา 6

2.2 นวดแผนไทย 14

2.3 ธรกจอนๆทเกยวของ 15

3. กฎหมายทเกยวของ 17

4. ขอผกพนการเปดตลาดการคาบรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพของไทยในเวทตางๆ 19

และขอผกพนของประเทศคเจรจา

5. ความสามารถในการแขงขนของบรการอนๆ ทเกยวของกบสขภาพของไทย 23

โดยเฉพาะบรการสปาและนวดไทย

6. นโยบายภาครฐ 26

7. ยทธศาสตรในการพฒนาบรการทเกยวเนองกบสขภาพ 29

8. ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) 30

สารบญ บรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพ 1

1 องคการการคาโลก (WTO) ไดจดทำเอกสาร MTN.GNS/W/120 โดยจำแนกบรการออกเปน 12 สาขา ซงเอกสารนจำแนกประเภทบรการโดยองกบ

Central Product Classification (CPC) ของสหประชาชาต และในการเจรจา FTA ของไทยจะใชการจำแนกประเภทบรการตาม WTO เปนแนวทาง

บรการอนๆ ทเกยวเนองกบสขภาพ เชน สปา นวดไทย ฯลฯ

ตารางท 1 : หากจำแนกตามเอกสาร W120 ของ WTO (ซงใชอางองในการเจรจา) 1

sector sub-sector และ CPC

บรการอนๆ สปา CPC Ver.2 (Physical Well-being Services) 97230

�ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

2 ภาพรวมการคาบรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพของไทย

นอกจากบรการทางการแพทยแลว ไทยยงมศกยภาพสงในการใหบรการสงเสรมและสนบสนน

สขภาพ (Health promotion services) เชน สปา นวดแผนไทย และธรกจความงาม เปนตน

โดยตงแตปพ.ศ. 2547 เปนตนมา รฐบาลไทยไดใหการสนบสนนธรกจในสาขาน ดวยการประกาศ

นโยบายการพฒนาประเทศใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ซงสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตและกระทรวงสาธารณสขไดกำหนดวสยทศน Thailand as World Class

Healthcare Destination โดยธรกจบรการสงเสรมสขภาพ เปนหนงในบรการหลกภายใตแผน

ยทธศาสตรการพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต 2

2.1 ธรกจสปา

สปา มาจากภาษาลาตน วา “Sanus per Aquam” หรอ Sanitas per aquas แปลวา

สขภาพจากสายนำ การบำบดดวยนำ การดแลสขภาพโดยการใชนำ ทงน จากความเชอและแนวคด

2 แผนยทธศาสตรการพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ระยะท 1 (พ.ศ. 2547 -2551) ครอบคลมธรกจบรการรกษาพยาบาล

ธรกจบรการสงเสรมสขภาพ ธรกจผลตภณฑสขภาพและสมนไพรไทย และระยะท 2 (พ.ศ. 2553 -2557) เพมบรการดานการแพทยแผนไทยและการ

แพทยทางเลอก

ตางๆ ทเกยวของ อาจสรปความหมายกวางๆ ไดวา สปา คอ การบำบดดวยนำภายใตการดแลของ

นกบำบด แพทย หรอผเชยวชาญ รวมถงเปนสถานทพกผอนเพอใหไดมาซงสขภาพองครวมทด 3

จากประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กำหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยฯ 4

แบงสถานประกอบการออกเปน 3 ประเภท คอ

2.1.1 กจการสปาเพอสขภาพ หมายถง การประกอบกจการเพอใหการดแลและเสรมสราง

สขภาพ โดยมบรการหลก คอ การนวดเพอสขภาพและการใชนำเพอสขภาพ และอาจมบรการเสรม

ประเภทตางๆ อาท การทำสมาธและโยคะ การอบเพอสขภาพ การออกกำลงกายเพอสขภาพ โภชน

บำบดและการควบคมอาหาร การใชสมนไพรหรอผลตภณฑเพอสขภาพ ตลอดจนการแพทยทางเลอก

อนๆ ประกอบดวย ซงตามประกาศกระทรวงสาธารณสขขางตน ไดกำหนดเพมเตมไววา กจการฯ

ตองมบรการหลก และใหมบรการเสรมอนอกอยางนอย 3 รายการ อาท การพอกโคลน การเสรมสวย

โยคะ ฯลฯ เปนตน 5

2.1.2 กจการนวดเพอสขภาพ หมายถง การนวดเพอการผอนคลายกลามเนอ ความเมอยลา

เชน การนวดแผนไทย (ทไมใชการรกษาโรค) และการนวดฝาเทา เปนตน

2.1.3 กจการนวดเพอเสรมสวย หมายถง การนวดทมวตถประสงคเพอเสรมความงาม เชน

การนวดในรานทำผม / เสรมสวย

ทงนกจการทง 3 ประเภทน ตองอยภายใตการควบคมตามกฎหมาย คอ พรบ.การสาธารณสข

และประกาศกระทรวงสาธารณสข ตามพรบ. สถานบรการ นอกจากนน ในการประกอบกจการยงม

กฎหมายอนๆทเกยวของดวย อาท กฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน กฎหมายประกนสงคม พรบ.

ภาษสรรพสามต กฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร ฯลฯ 6

นบตงแตรฐบาลไทยประกาศนโยบายการพฒนาประเทศใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต

กไดมการสนบสนนธรกจในสาขาดงกลาว โดยสงเสรมใหประเทศไทยเปน “Capital Spa of Asia” 7

ดวยการผลกดนการสรางมาตรฐานและเอกลกษณของธรกจสปาไทยสมาตรฐานสากล และเนนการ

ทำการตลาดเชงรกในประเทศเปาหมาย โดยจดใหมการประชาสมพนธ การจดกจกรรมสงเสรมธรกจ

3 นภารตน ศรละพนธ. ความรทวไปเกยวกบสปาเพอสขภาพ (Introduction to Spa Business), หนา 1. 4 ประกาศกระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2551 เรองกำหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานท การบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ

และวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสำหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 25095 นภารตน ศรละพนธ. ความรทวไปเกยวกบสปาเพอสขภาพ (Introduction to Spa Business), หนา 6.6 ดร.ไพบลย ปลนธนโอวาท. การบรหารจดการสปา, หนา 40-42.7 สำนกงานคณะกรรมการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และกระทรวงสาธารณสข มแผนงานผลกดนธรกจบรการสขภาพในระยะ 5 ป (2552-2556)

โดยมวสยทศน “Thailand as World Class Spa Destination”

� ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย �ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

และสนบสนนการขยายตลาดไปยงตางประเทศ ทงดานการลงทน/รวมทนจดตงธรกจ การสรางเครอขาย

การสรางแบรนด ฯลฯ สงผลใหธรกจสปาและนวดไทยมชอเสยงและมมาตรฐานเปนทยอมรบในระดบ

สากล และกลายเปนธรกจบรการอกสาขาหนงทมบทบาทสำคญในการเสรมสรางความเขมแขงทาง

เศรษฐกจของไทย โดยเปนธรกจบรการทไทยมศกยภาพในฐานะเปน “บรการทสงออกได” 8 ทงใน

รปแบบการรองรบชาวตางชาตทเขามาใชบรการในประเทศ การออกไปลงทนจดตงธรกจใน

ตางประเทศ รวมถงการสงบคลากรเดนทางไปใหบรการในตางประเทศ นอกจากนน ยงเปนธรกจ

ทสนบสนนใหเกดการขยายตวในสาขาบรการอนๆ ทเกยวของ อาท การทองเทยว สนคาเพอสขภาพ

ฯลฯ สงผลใหมเงนตราไหลเขาประเทศจากธรกจในกลมนเพมมากขน 9

ปจจบนธรกจ สปาและนวดไทยจงขยายตวเปนอยางมาก สามารถสรางรายไดและสราง

อาชพใหแกธรกจบรการสาขานเพมขนอยางตอเนอง โดยในป 2554 (ณ เดอนกมภาพนธ 2554)

มจำนวนสถานประกอบการทขนทะเบยนและไดผานการรบรองมาตรฐานจากกระทรวงสาธารณสข

รวม 1,436 แหง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กำหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอ

เสรมสวย สถานประกอบการ (ตารางท 2)

ตารางท 2 : จำนวนสถานประกอบการสปา ณ เดอนกมภาพนธ 2554

สถานประกอบการสปาโดยสวนใหญตงอยในจงหวดทเปนแหลงทองเทยว

และในกรงเทพฯ เปนหลก กลาวคอ ในป 2554 (ณ เดอนกมภาพนธ 2554) มสถานประกอบการใ

นกรงเทพฯ 321 แหง คดเปนสดสวน 22.35 % ของจำนวนสถานประกอบการทงหมด และในจง

หวดทเปนแหลงทองเทยว อาท ภเกต เชยงใหม และชลบร เปนตน รวม 443 แหง คดเปนสดสวน

30.85 % ของจำนวนสถานประกอบการทงหมด (ตารางท 3)

ตารางท 3 : สถานประกอบการสปา ณ เดอนกมภาพนธ 2554 – จำแนกตามสถานทตง

8 โครงการศกษาศกยภาพของประเทศไทยไปสการเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ระยะท 19 ววรรณ ศรรบสข. โอกาสธรกจสปาไทยกบการเจรจาการคาระหวางประเทศ. กนยายน 2551, หนา 6.

กรงเทพฯ 321 แหง 22.35 %

ปรมณฑล 59 แหง 4.11 %

จงหวดทเปนแหลงทองเทยว 443 แหง 30.85 %

อนๆ 613 แหง 42.69 %

รวม 1,436 แหง 100.00 %

ทงน หากแบงประเภทของสถานประกอบการสปาตามคำนยามของ International Spa

Association (ISPA) 10 สามารถจดกลมได ดงน

ตารางท 4 : ประเภทสถานประกอบการสปาตามคำนยามสปาสากล

ประเภท สดสวน

Day Spa 68 %

Hotel & Resort Spa 28 %

Destination Spa 1 %

Medical Spa 3 %

รวม 100.00 %

10 ISPA แบงชนดสปาเปน 7 ประเภท : Club Spa, Day Spa, Hotel & Resort Spa, Cruise Ship Spa, Mineral Spring Spa, Destination Spa และ

Medical Spa (ตงโดย พรบ.สถานพยาบาล)

สปาเพอสขภาพ 454 แหง 31.62 %

นวดเพอสขภาพ 925 แหง 64.42 %

นวดเพอเสรมสวย 57 แหง 3.97 %

รวม 1,436 แหง 100.00 %

ทมา : สำนกสงเสรมธรกจบรการ กรมสงเสรมการสงออก, พฤษภาคม 2554



� ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย �ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

ในภาพรวม อตสาหกรรมสปามการขยายตวเพมขน ทงในดานจำนวนผมาใชบรการและ

สถานทใหบรการ เนองจากไทยมความพรอมทงดานบคลากร สถานท และทรพยากร กอรปกบม

บรการสนบสนนสขภาพทเปนเอกลกษณของประเทศ อาท นวดไทย การใชสมนไพรไทย และม

จดเดนดานอธยาศยและมารยาทในการใหบรการ ทำใหธรกจบรการในสาขานมอตราการเตบโต

คอนขางสง กลาวคอ ในป 2547 ไทยมรายไดจากการใชบรการในธรกจสปา ประมาณกวา 4,000

ลานบาท และเพมขนอยางตอเนอง เปนกวา 9,000 ลานบาทในป 2549 โดยในป 2551 ธรกจสปา

ในไทยมผเขาใชบรการสปาถงประมาณ 4 ลานครง (เพมขนจาก 3.6 ลานครงในป 2549)

และเฉลยกวารอยละ 80 ของผใชบรการสปาดงกลาวเปนชาวตางชาต ทงทอาศยอยในประเทศ

ไทย และนกทองเทยวจากตางประเทศ สรางรายไดรวมมากกวา 14,000 ลานบาท (รปท 1)

และสรางงานมากกวา 5,000 คน โดยสปาทไดรบความนยมมากทสดและเปนรายไดหลก คอ

สปาประเภท Hotel & Resort Spa ซงมกลมตลาดหลกเปนชาวตางชาตทมกำลงซอสง และ Day

Spa ซงกลมลกคาคนไทยไดใหความนยมใชบรการมากขน 11

สำหรบป 2553 คาดวาจากสถานการณทางการเมองในประเทศทเกดขนอยางตอเนอง

นาจะสงผลใหจำนวนผใชบรการชาวตางประเทศลดลง จากการชะลอ/ยกเลกการเดนทางมา

ทองเทยวในประเทศไทย อยางไรกด รายไดในภาพรวมของภาคธรกจนนาจะยงทรงตวอย เนองจาก

ผใชบรการชาวไทยหนมาใหความ ใสใจกบเรองการดแลสขภาพและความงามของตนมากขน ทงน

ธรกจบรการสปาและนวดไทยนาจะยงขยายตวได โดยคาดวาจะสรางรายไดกวา 16,000 ลานบาท

ตงแตป 2556 เปนตนไป

รปท 1 : รายไดและประมาณการรายไดจากการใชบรการสปา

11 ววรรณ ศรรบสข. โอกาสธรกจสปาไทยกบการเจรจาการคาระหวางประเทศ, หนา 6.

ทงน ผประกอบการไทยยงมธรกจในลกษณะบรษททปรกษาดานการจดตงสปาหรอ

Spa Consultant จำนวน 20 แหง และมสถาบนการศกษาทเปนหนวยงานราชการและเอกชน

ซงไดรบอนญาตจากกระทรวงศกษาธการใหจดการเรยนการสอนนวดไทยและสปาไทย โดยไดรบ

การรบรองหลกสตร Spa Academy จำนวน 238 แหง ในจำนวนนตงอยทกรงเทพฯ 46 แหง12

โดยมหลกสตรการสอนทไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณสข รวม 318 หลกสตร13 ซงชวยผลต

บคลากรเพอรองรบการขยายตวของธรกจทงในประเทศและตางประเทศ โดยปจจบนมทงหนวยงาน

ราชการและเอกชนจากตางประเทศ เชน ยโรป (อตาล ออสเตรย สเปน เยอรมน) เอเชย (จน ญปน

เกาหลใต ฮองกง ไตหวน สงคโปร) เขามาศกษาวธการวางระบบสปาไทยจากหนวยงานของกระทรวง

สาธารณสข กระทรวงศกษาธการ กรมสงเสรมการสงออก และสมาคม สปาไทย นอกจากนน

ผประกอบการธรกจทองเทยวและสขภาพในตางประเทศ ไดเขามาเรยนกบสถาบนของไทยเพอนำ

ความรดานสปา รวมทง นวดแผนไทยและศาสตรดานการแพทยแผนไทย ไปประยกตใชในบรการ

สงเสรมสขภาพของตนมากขน สงผลใหไทยมรายไดจากคาสมครเรยนหลกสตรตางๆ รวมไมตำกวา

50 ลานบาทตอป และ ชวยสนบสนนและประชาสมพนธสปาและนวดไทยไปสระดบสากลมากยงขน

และยงเปนการสงเสรมการสงออกบรการในสาขาน ทงในดานการจดตง/บรหารกจการสปา การสง

บคลากรออกไปใหบรการ รวมถง การขยายตลาดการผลตและสงออกอปกรณและผลตภณฑสปา/

สมนไพรไทย และธรกจทเกยวของอนๆ ดวย 14

12 กรมสนบสนนบรการสขภาพ. สถาบนการศกษาทไดรบรองหลกสตร (Spa Academy). http://203.157.7.24/spa_app/searchinst.aspx 18 มกราคม 2554.13 สำนกสงเสรมธรกจบรการ กรมสงเสรมการสงออก, ธรกจสปาไทย. พฤษภาคม 2554.14 เรองเดยวกน

ทมา : สำนกสงเสรมธรกจบรการ กรมสงเสรมการสงออก, พฤษภาคม 2554 (จาก Euromonitor International)

10 ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย 11ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

อยางไรกตาม การขยายตวอยางรวดเรวของธรกจสปาภายในชวงเวลาไมกปไดสงผลตอ

การควบคมคณภาพในการใหบรการ ภาครฐและเอกชนทเกยวของจงตองเรงใหความสำคญในเรอง

ดงกลาวเพอรกษามาตรฐานการใหบรการ โดยในการพฒนาคณภาพธรกจบรการในสาขานใหไปส

ระดบสากลนน กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสขไดรบมอบหมายใหรบผดชอบใน

การจดทำเกณฑการรบรองคณภาพ สถานประกอบการ สปาเพอสขภาพ โดยพจารณามาตรฐาน

จำนวน 5 ดาน คอ ดานบรการ ดานบคคลากร ดานผลตภณฑเครองมอและอปกรณ ดานการ

บรหารและการจดการองคกร และดานสถานทและสงแวดลอม โดยสถานประกอบการทมมาตรฐาน

ผานเกณฑตามทกำหนด จะไดใบรบรองคณภาพและไดรบอนญาตใหใชโลโก Spa shop ของ

กระทรวงสาธารณสข 15 ซงในปจจบน มจำนวนสถานประกอบการทเขารวมและไดรบรองมาตรฐาน

ดงกลาว รวม 383 แหง แบงเปน สปามาตรฐานระดบโลก (Spa World Class) 12 แหง

สปาเพอสขภาพ 105 แหง นวดเพอสขภาพ 244 แหง และนวดเพอเสรมสวย 22 แหง 16

การทรฐบาลไดออกกฎระเบยบตางๆ สำหรบธรกจสปา รวมถงการจดทะเบยนสถานท

ใหบรการทกเเหง การออกใบรบรองพนกงาน และการใหยนขอรบรองมาตรฐาน ทำใหผประกอบการ

สปาไทยมความตนตวในการแขงขนเพอปรบปรงคณภาพการใหบรการของตนจนสามารถเลอนขน

ขนเทยบเทามาตรฐานสากล ซงนอกจากการแขงขนระหวางผประกอบการภายในประเทศดวยกน

แลว การดำเนนธรกจบรการสปาในตลาดโลก ยงตองเผชญกบสภาวะการแขงขนระหวางประเทศ

สง ทงในดานการบรการและคณภาพ เนองจากเปนธรกจทสามารถสรางรายได สรางมลคาเพม

ทางการคาและบรการ และมโอกาสในการพฒนาไดมาก 17

สำหรบศกยภาพการแขงขนของไทยในตลาดโลกในสวนของธรกจสปาไทยนน นอกจาก

จะนำเงนตราเขาประเทศเปนจำนวนมากแลวยงสงผลตอเนองถงการขยายตลาดผลตภณฑสปา

เพอบำบด/เสรมความงาม โดยเฉพาะททำจากสมนไพรไทย รวมถงสนคาอนๆ ทใชในสปาดวย

อยางไรกด จากขอมลของสมาคมสปาไทยผประกอบการไทยทมความพรอมในการลงทนขยาย

กจการไปยงตางประเทศมจำนวนไมมากนกเนองจากยงมปญหาดานเงนทน ความจำกดของขอมล

ประกอบการตดสนใจลงทนธรกจในตางประเทศ ขอกดกนการลงทนในกจการของประเทศตางๆ

และปญหาเรองวซาและใบอนญาตทำงานของบคลากรสปา เปนตน 18

ปจจบนผประกอบการไทยทไปดำเนนธรกจในตางประเทศ โดยสวนใหญจงเปนการ

รวมทนกบคนชาต ซงชวยอำนวยความสะดวกดานกฎระเบยบ การจดตงสปา และการจดสง

บคลากรสปาไทยไปทำงานในตางประเทศ เชน Thai Privilege Spa ไปรวมทนเปดสปาทเซยงไฮ

และนวยอรค, Thann Sanctuary Spa ไปรวมทนเปดธรกจสปาทสงคโปร ออสเตรเลย และปารส

เปนตน นอกจากนน ผประกอบการไทยยงออกไปดำเนนการในรปแบบบรการใหคำปรกษา

Spa Consultant แบบ Turn Key Project เชน Spa Ovations และ Aromavera Spa

ในอนเดยและบงคลาเทศ เปนตน 19

เมอเปรยบเทยบกบประเทศใกลเคยงในทวปแถบเอเชย-แปซฟก 7 ประเทศ (สงคโปร

อนโดนเซย มาเลเซย ฮองกง ออสเตรเลย นวซแลนด) พบวา สปาไทยยงไดรบความนยมสงสด

อนเปนผลมาจากปรมาณนกทองเทยวตางชาตทเดนทางเขามาในไทยเปนสำคญ โดยในปจจบน

ตลาดหลกทไทยใหความสำคญ คอ ลกคาชาวตางชาตทมาจากเอเชย ยโรปและตะวนออกกลาง

เปนสำคญ โดยเฉพาะตลาดกลมอาเซยน +6 ซงเปนตลาดทมศกยภาพ เชน เวยดนาม จน อนเดย

ลาวและกมพชา โดยกลมลกคาตลาดเอเชยมความคนเคยกบรปแบบของสปาไทยและเปนตลาด

ทอยใกล ขณะทยโรปเปนตลาดเปาหมายเนองจากลกคามกำลงซอสง และหนมาใหความสนใจกบ

วธการผอนคลาย/บำบดแบบตะวนออกมากขน เชน รสเซย ตรก สำหรบตลาดตะวนออกกลาง

เปนตลาดทมขอจำกดเรองแรงงาน และการนำเขาผลตภณฑเพอใชในสปาไมมาก จงจงใจนกธรกจ

จากตางประเทศใหเขาไปลงทนบกเบกตลาด

15 สมาคมสปาไทย. “Spa Grading” Road to the World Class Spa. Thai Spa Magazine, Issue 29 (June-July 2010), หนา 11.16 กรมสนบสนนบรการสขภาพ. สถานประกอบการทไดรบรองมาตรฐาน (Spa Shop). http://203.157.7.24/spa_app/searchshop.aspx 19 มกราคม 2554.17 สมาคมสปาไทย. “Spa Grading” Road to the World Class Spa. Thai Spa Magazine, Issue 29 (June-July 2010), หนา 10.

18 ววรรณ ศรรบสข. โอกาสธรกจสปาไทยกบการเจรจาการคาระหวางประเทศ, หนา 7-10.19 สำนกบรการสงออก กรมสงเสรมการสงออก กระทรวงพาณชย, 2551.

12 ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย 1�ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

สำหรบประเทศทเปนคแขงสำคญของไทยในบรการธรกจสปาสวนใหญเปนประเทศ

ใกลเคยง ไดแก สงคโปร (กลม Banyan Tree, Apsara) มาเลเซย อนโดนเซย (Mandara) และ

ฮองกง20 ซงตางกมการเตบโตในธรกจสปาสง โดยเฉพาะธรกจสปาของสงคโปรทมความพรอม

ในการขยายกจการของตนไปยงตลาดตางประเทศ และมการผอนปรนกฎหมายตางๆ ทเออประโยชน

ตอผประกอบการ เชน อนญาตใหสามารถเปดใหบรการได 24 ชวโมง ขณะท อนโดนเซยมจดเดน

ในการเปนตนแบบของสปาแบบตะวนออก โดยธรกจสปาเปนหนงในแหลงรายไดสำคญของ

ประเทศ

ในชวงป 2551 – 2553 ตลาดสปาของโลกยงถอไดวามความเตบโตอยางตอเนอง อยางไรกด

ในระยะยาวอตราการขยายตวสงคงเปนไปไมไดตลอด เนองจากผประกอบการสปาจะตองมจดขายท

เปนเอกลกษณและไมสามารถลอกเลยนแบบจำลองทางธรกจ (business model) ระหวางกนได โดย

บรการธรกจสปาในกลมประเทศอาเซยน ไดแก สงคโปร อนโดนเซย ไทย มาเลเซย และฟลปปนส

มการเตบโตคอนขางมากดงไดกลาวถงแลว ขณะท ประเทศบรไน กมพชา ลาว พมา และเวยดนาม

ถอเปนตลาดใหมทมโอกาสและศกยภาพ โดยจากสถตของ Intelligent Spas ในชวงป 2551 – 2553

กมพชา และเวยดนาม มอตราการขยายตวของธรกจสปารอยละ 14 และ 11 ตามลำดบ 21

2.2 นวดแผนไทย

การนวดแผนไทย หมายถง การรกษาโรคโดยสขสมผสและการกดลงบนรางกายอยางมระบบ และจากการทนวดแผนไทยสามารถชวยรกษา/บรรเทาอาการของโรคได สงผลใหนวดแผนไทย เปนทรจกไปทวโลก โดยเฉพาะในแวดวงกายภาพบำบด อยางไรกด การใหบรการนวดแผนไทยมปญหาสำคญเกยวกบภาพลกษณในทางลบของการใหบรการนวดแผนไทยในประเทศ เนองจากมผประกอบการบางรายมการใหบรการในลกษณะแอบแฝงการคาบรการทางเพศในกจการของตน

นอกจากน ในการดำเนนธรกจสปาและนวดแผนไทยยงมขอจำกดเรองการขาดแคลนบคลากรทมคณภาพ โดยมกเกดปญหาการแยงซอตวบคลากรทมความสามารถและความรในการนวดแผนไทยระหวางผประกอบการในประเทศดวยกนเอง

2.3 ธรกจอนๆ ทเกยวของ

เนองจากสปาในปจจบนกนความหมายกวางมาก โดยรวมถงกจกรรมและบรการอนๆ ท

ผอนคลายรางกายและจตใจ เสรมสรางความมสขภาพทด จงทำใหเกดบรการตอเนองหลายประเภท

ซงถอเปนกจกรรมเสรมของสปา อนไดแก เสรมสวย ทำผม อาหารแบบสปา (Spa Cuisine)

การลางพษ ฯลฯ ความนยมในธรกจ สปาไทยชวยทำใหผบรโภครจกและคนเคยกบผลตภณฑสมน

ไพรไทยไดอยางรวดเรว ดงนน การสนบสนนธรกจสปาไทย ในอกทางหนงจงเปนการสงเสรมธรกจ

บรการและสนคาอนๆ ทเกยวของ ใหเปนทตองการของตลาดทงในประเทศและตางประเทศมากขน

อาท การบรโภคผลตภณฑสมนไพรไทย อาหารเสรมเพอสขภาพ เครองสำอาง สงทอเสอผา

เฟอรนเจอรและอปกรณตกแตงสถานท ซอฟทแวร บรการโฆษณา การตลาดและประชาสมพนธ

เปนตน ซงสามารถสรางงานตอเนองในระบบไดถงประมาณ 400,000 คน22 และสรางรายไดใน

ระบบไดเปนจำนวนมาก

20 สำนกสงเสรมธรกจบรการ กรมสงเสรมการสงออก, ธรกจสปาไทย. พฤษภาคม 2554.21 ภททราพร เขยวสนน. การบรรยายหวขอ “The Growth of Spa Industry in Thailand & ASEAN Countries” ในการสมมนา Focus Group เรอง “ผลกระทบการเปดเสรประชาคมเศรษฐกจอาเซยนตอผประกอบการ SMEs กลมอตสาหกรรมเครองสำอางและธรกจสปา” จดโดยกรมเจรจาการคา ระหวางประเทศ 4 กรกฎาคม 2554.

22 สำนกสงเสรมธรกจบรการ กรมสงเสรมการสงออก, ธรกจสปาไทย. พฤษภาคม 2554.


23 สมาคมเสรมสวยแหงประเทศไทย (ผจดการรายวน 20 พ.ค. 47)

3 กฎหมายทเกยวของ

ตารางท 5 : กฎหมายทเกยวของกบบรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพ

ประเดน กฎหมายทเกยวของ

การกำกบดแล

ธรกจความงาม

ธรกจเสรมสวยเปนธรกจทมการขยายตวอยางชดเจน มจำนวนรานเสรมสวยประมาณ

200,000 แหง มมลคาตอปสงถงประมาณ 50,000 ลานบาท 23 โดยในปจจบน สภาวะการตลาดของ

ธรกจเสรมสวยในประเทศมการแขงขนมากขน มจดขายสำคญ คอ ความทนสมย การจดระเบยบ

เรองรปแบบของราน และเสรมบรการเกยวกบใบหนาและผวตว เชน บรการการแตงหนา นวดหนา

และผประกอบการพยายามหาเทคนคใหมๆ เขามาใชในธรกจ ดวยการใหบรการทครบวงจร เชน

ตดผม แตงหนา นวดหนา รกษาสว ลดความอวน หรอดแลเลบ เปนตน

ธรกจเสรมสวยปจจบนมทงทเปดเปนโรงเรยนสอนออกแบบทรงผม รานเสรมสวยเปด

ควบค โรงเรยนเสรมสวย รานเสรมสวยเปดควบค ก บศนยสงเสรมสขภาพและความงาม

รานเสรมสวยทวไป นอกจากน ยงมธรกจมงคลสมรสทประกอบดวยการเสรมสวยและทำผม ซงม

มลคาตอปถงประมาณ 30,000 ลานบาท

การบรการดานความงามและการบำรงสขภาพเปนบรการทผประกอบการไทยและบคลากร

ไทย มศกยภาพในการแขงขน เนองจากสามารถทำเปนกจการเลกๆ ทไมตองการการลงทนทสงมาก

กอรปกบเปนการบรการทเนนในเรอง services hospitality ซงเปนจดเดนของไทย

พ.ร.บ การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ 2542

ธรกจสปาประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กำหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานท การบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ และวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสำหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย ตามพระราชบญญตสถานบรการสถานบรการ พ.ศ.

2509

1� ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย 1�ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

ประเดน กฎหมายทเกยวของ

การกำกบดแล

การประกอบ

ธรกจของ

คนตางดาว

การทำงาน

ของคนตางดาว

การออก

ใบอนญาต

- องคการการคาโลก (World Trade Organization : WTO) - ความตกลงวาดวยบรการของอาเซยน (ASEAN Framework Agreement on Services : AFAS) - ความตกลงการคาเสร อาเซยน-จน (ASEAN - China Free Trade Agreement : ACFTA) - ความตกลงการคาเสร อาเซยน-เกาหล (ASEAN - Korea Free Trade Agreement : AKFTA) - ความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสร อาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด (Agreement Establishing the ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Area : AANZFTA) - ความตกลงการคาเสร ไทย-ออสเตรเลย (Thailand - Australia Free Trade Agreement : TAFTA) - ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย-นวซแลนด (Thailand – New Zealand Closer Economic Partnership Agreement : TNZCEP) - ความตกลงหนสวนเศรษฐกจ ไทย-ญปน (Japan - Thailand Economic Partnership Agreement : JTEPA)

ประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 14 พฤศจกายน 2551 (เลม 125 ตอนพเศษ 176 ง หนา 18 - 45

ธรกจความงามพระราชกฤษฎกากำหนดงานในอาชพและวชาชพทหามคนตางดาวทำ พ.ศ.

2522

ธรกจสปาสปาเปนธรกจในบญช 3 (21) ของ พ.ร.บ การประกอบธรกจของคนตางดาวซงหากตางชาตตองการเขามาลงทนโดยถอหนเกนกวา 49% ตองมาขออนญาตจากคณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตางดาว

ธรกจความงาม- กำหนดใหการใหบรการดานเสรมสวยและทำผมเปนธรกจบรการทอยใน บญช 3 (21) ทาย พ.ร.บ. การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542 ซงคนตางดาวอาจถอหนขางมากได เมอไดรบอนญาตจากอธบดกรมพฒนา ธรกจการคา โดยความเหนชอบจากคณะกรรมการการประกอบธรกจของ คนตางดาว

พระราชกฤษฎกากำหนดงานในอาชพและวชาชพทหามคนตางดาวทำ พ.ศ. 2522- กำหนดใหงานตดผม ดดผมหรองานเสรมสวยเปนงานทหามคนตางดาว ทำตามบญชทาย พ.ร.ฎ.

ประกาศกระทรวงสาธารณสขเรองกำหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานท การบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ และวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสำหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย ตามพระราชบญญตสถานบรการสถานบรการ พ.ศ. 2509ประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 14 พฤศจกายน 2551 (เลม 125 ตอนพเศษ 176 ง หนา 18 - 45- กำหนดใหผดำเนนการกจการสปาเพอสขภาพตองมถนทอยในประเทศไทย

ประกาศกระทรวงสาธารณสขฯ - ผประกอบการทย นขอใหรบรองมาตรฐานสถานประกอบการทดำเนน กจการสปาเพอสขภาพ กจการนวดเพอสขภาพ และกจการนวดเพอ เสรมสวย ตองมถนทอยในประเทศไทย

4 ขอผกพนการเปดตลาดการคาบรการอนๆ ทเกยวกบ

สขภาพของไทยในเวทตางๆและ

ขอผกพนของประเทศคเจรจา


กรอบ ขอผกพน

WTO ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน

ASEAN (AFAS)

อาเซยน - จน(ACFTA)

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขาน


อาเซยน - เกาหล(AKFTA)


อาเซยน -ออสเตรเลย -นวซแลนด(AANZFTA)


ไทย -ออสเตรเลย(TAFTA)

ไทย - นวซแลนด

(TNZCEP)

ไทย - ญปน

(JTEPA)

24 สมาชกอาเซยนไดลงนามพธสารอนวตรขอผกพนเปดตลาดฯ ชดท 7 เมอเดอนกมภาพนธ 2552 โดยพธสารฯ และตารางขอผกพน (ภาคผนวก

แนบทายพธสารฯ ) มผลใชบงคบตงแตเดอนพฤษภาคม 2552 สำหรบประเทศไทย มขอผกพนครอบคลมธรกจบรการทงสน 143 รายการ

โดยสาระสำคญคอ ทกรายการทผกพนยงเปนไปตามกรอบกฎหมายไทย อยางไรกด มธรกจบรการ 65 รายการทตองผกพนตามแผนงานเปดตลาดดาน

การคาบรการ ภายใต AEC Blueprint25 สาขาบรการเรงรด (Priority Integration Sector: PIS) ตาม AEC Blueprint ไดแก e-ASEAN (โทรคมนาคม และบรการคอมพวเตอร) สขภาพ ทองเทยว

และการขนสงทางอากาศ

สำหรบสาขาโลจสตกสจะกำหนดใหนกลงทนอาเซยนถอหนได 70% ภายในป พ.ศ. 2556 (ค.ศ. 2013) สวนบรการสาขาอนๆทเหลอทกสาขา

(Non-Priority Services Sector) จะทยอยเปดใหนกลงทนอาเซยนถอหนได 70% ภายในป พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) ทงน อาจยกเวนรายการธรกจ

บรการทออนไหว และคงเงอนไข/ขอจำกดทจำเปนไวไดบาง โดยจะตองเจรจารายละเอยดแผนการเปดตลาดกนตอไป

โดยมขอบเขตและระดบขอผกพนในการเปดตลาดการคาบรการอนๆ ทเกยวกบสขภาพของไทย ดงน

ตารางท 6 : ขอผกพนของไทยและขอผกพนของประเทศคเจรจาในสาขาสขภาพ

ASEAN เรมการเจรจาลดขอจำกดดานการคาบรการระหวางกนมา ตงแตป พ.ศ. 2538 โดยไดดำเนนการเจรจามาเปนรอบๆ และไดจดทำขอผกพนเปดตลาดมาแลวทงสนรวม 7 ชด24 ซงการดำเนนการจดทำขอผกพนการเปดตลาดดานบรการแตละชดจะมการปรบปรงขอผกพน โดยลด/ยกเลกขอจำกด ภายใตหลกการ Progressive Liberalization คอ ทยอยเปดตลาดมากขนแบบคอยเปนคอยไป เปนรอบๆละ 2 ป ปจจบน สมาชก ASEAN อยระหวางการเจรจาจดทำขอผกพนเปดตลาดการคาบรการชดท 8 (8th Package) ตามแผนงานเปดตลาดดานการคาบรการ ภายใต AEC Blueprint ซ งประเทศสมาชกมกำหนดตองดำเนนการยนขอผกพนใหแลวเสรจภายในป 2553 โดยตองผกพนสาขาบรการใหไดตามเปาหมายทระบไว

บรการสขภาพเปนหนงในสาขาบรการเรงรดตาม AEC Blueprint25 ซงมเปาหมายลด/เลกขอจำกดตอการคาบรการ ภายในป พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) โดยตองอนญาตใหนกลงทนอาเซยนมสดสวนการถอหนไดไมตำกวา 70% และตองยกเลกขอจำกดการเขาส ตลาดอนๆ ท งหมด อยางไรกด ไทยยงไมม ขอผกพนใดๆ ในสวนของบรการอนๆทเกยวเนองกบสขภาพ เชน สปา และนวดไทย

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขานออสเตรเลย • สปาและนวดไทย ภายใน 3 ปหลงจากความตกลงมผลบงคบใช จะม ความรวมมอในการยอมรบคณสมบต (วฒการศกษา ประสบการณ ใบอนญาต) ของผใหบรการไทย

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขานนวซแลนด • นวดไทย : จะมการเจรจา masseuse และ massage therapist ภายใน 3 ปหลงจากความตกลงม ผลบงคบใช (เรอง Spa คอนขาง sensitive สำหรบ NZ)

ไทย : ไมมขอผกพนในสาขานญปน • บรการสปาไทย (ไมรวมถงบรการทเกยวกบการแพทย) : ใน Mode 1 ญปนไมผกพนเนองจากไมมความเปนไปไดในทางเทคนค สำหรบ Mode 2-4 ไมมขอจำกด โดยในสวนการลงทน ญปนผกพนทจะใหนกลงทนไทย เขาไปลงทนจดตงธรกจสปาไดโดยไมมขอจำกดอนนอกจากกระบวนการ ขออนญาตภายในซงผประกอบการญปนกตองผานขนตอนเดยวกน อยางไรกด ใน Mode 4 มขอผกพนเฉพาะทเกยวของกบการเคลอน ยายบคคลธรรมดา ดงน - Spa investor/manager : อนญาตใหเขาเมองและทำงานเปนระยะ เวลา 1 หรอ 3 ป ซงอาจขยายได

20 ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย 21ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย


ไทย - ญปน

(JTEPA)

จดแขง (Strength) จดออน (Weaknesses)

- Spa instructor : อนญาตใหเขาเมองและทำงานเปนระยะเวลา 1 หรอ 3 ป ซงอาจขยายไดภายใตสถานะการพำนกประเภท “ผฝกสอน” ซงม ขอบเขตระบไวในกฎหมายวาดวยการควบคมการเขาเมองและการ ยอมรบผลภย - Spa therapist : ญปนไดผกพนในความตกลง JTEPA วาจะเขาสการ เจรจากบไทย ภายใต Sub-Committee on Movement of Natural Person ซงจดตงภายใตมาตรา 120 เกยวกบความเปนไปไดในการยอม รบพนกงานสปา (Spa therapist) ของไทย โดยมงทจะใหไดขอสรปการ เจรจาไมชากวา 2 ป นบจากทความตกลง JTEPA มผลใชบงคบ • นวดไทย ยงไมยอมรบพจารณาในเรองคณสมบต

5 ความสามารถในการแขงขนของบรการอนๆ ทเกยวของ

กบสขภาพของไทย โดยเฉพาะบรการสปาและนวดไทย

ตารางท 9 : SWOT Analysis ของบรการอนๆ ทเกยวของกบสขภาพของไทย

• ประเทศไทยเปนประเทศเปดและเปนแหลง

ทองเทยวทเปนทรจกดทวโลก

• ธรกจสปาและนวดไทยหลายแหงมชอเสยง

และมมาตรฐานเปนทยอมรบของชาวตางชาต

• ธรกจสปาเปนบรการทไทยมศกยภาพในฐานะ

เปน “บรการทสงออกได” โดยเฉพาะการให

บรการแกนกทองเทยวหรอชาวตางชาตท

อาศยอยในประเทศ

• ประเทศไทยมปญหาการขาดแคลนบคลากร

คณภาพสงในบางดาน เชน นวดแผนไทย จง

เกดปญหาเรองการแยงชง/ซอตวบคลากร

อยบอยครง

• บคลากรในสถานประกอบการของไทยมทกษะ

ดานภาษาองกฤษและภาษาตางประเทศทจำกด

• ผประกอบการไทยทมความพรอมในการลงทน

ขยายกจการไปตางประเทศมจำนวนไมมากนก

เนองจากยงมปญหาดานเงนทน ความจำกด


จดแขง (Strength) จดออน (Weaknesses)

โอกาส (Opportunity) ภยคกคาม (Threats)

โอกาส (Opportunity) ภยคกคาม (Threats)

ของขอมลประกอบการตดสนใจลงทนธรกจ

ในตางประเทศ ขอกดกนการลงทนในกจการ

ของประเทศตางๆ และปญหาเรองใบอนญาต

สถานประกอบการ วซาและใบอนญาตทำงาน

ของบคลากรสปา เปนตน

• ไทยมปญหาสำคญเรอง ภาพลกษณในทางลบ

ของการใหบรการนวดแผนไทยในประเทศ

เน องจากผ ประกอบการบางรายแอบแฝง

การคาบรการทางเพศในกจการสปาของตน

• โรงเรยนสอนพนกงานสปาไมมเงนทนสงพอ

ทจะรบภาระคาใชจายในการจดทะเบยนเปน

บรษทจดหางานกบกรมการจดหางาน ซงตอง

วางเงนประกนในจำนวนทสงสำหรบการสง

พนกงาน สปาไปทำงานตางประเทศ

• ในภาพรวม ผประกอบการมความพรอมทง ดานบคลากร สถานท และทรพยากร กอรปกบ มบรการทเปนเอกลกษณของประเทศ อาท นวดไทย การใชสมนไพรไทย• ผ ใหบรการของไทยมจดเดนดานอธยาศย และมารยาทในการใหบรการ • อตราคาบรการสามารถแขงขนกบประเทศ

เพอนบานได

• ตลาด medical tourism และ tourism มขนาดใหญและขยายตวอยางตอเนอง• มโอกาสเตบโตแมกระทงในชวงทเศรษฐกจ โลกชะลอตว• ตลาดทเกยวของ (เชน สปา สมนไพร ผลตภณฑ ความงามและสขภาพ) ของไทย มโอกาสทจะ ขยายไดอกมาก โดยจะมผลกระทบดานการ ขาดแคลนบคลากรไมมาก• ผใชบรการชาวไทยหนมาใหความใสใจกบเรอง การดแลสขภาพและความงามของตนมากขน

• ธรกจในลกษณะ Spa Consultant และ สถาบนการศกษาทสอนนวดไทยและสปาไทย มโอกาสในการขยายตวรองรบลกคาตาง ประเทศ ซงชวยสรางรายไดจากคาเรยน และ เปนการสนบสนน ประชาสมพนธสปาและ นวดไทยไปสระดบสากลมากยงขน และยงเปน การสงเสรมการสงออกสนคาและบรการ ทเกยวของ

• การขยายตวอยางรวดเรวของธรกจสปาภาย ในชวงเวลาไมกปอาจสงผลตอการควบคม คณภาพและมาตรฐานในการใหบรการใน ระยะยาว • สภาวะการแขงขนระหวางประเทศสง ทงใน ดานการบรการและคณภาพ โดยประเทศ คแขงตางกมการพฒนา/ปรบตวทางธรกจของ ตนอยางตอเนองเชนกน• ความผนผวนของลกคาตางชาตซงขนอยกบ สภาวะเศรษฐกจและการเมองโลก ทำใหธรกจ

medical tourism และ tourism มความ เสยงตอความผนผวนของรายไดสง• ลกคาสวนใหญเปนชาวตางชาต ดงนนเมอเกด เหตการณไมปกต / ปญหาความขดแยงภาย ในประเทศ โดยเฉพาะสถานการณทางการ เมองในประเทศทเกดขนอยางตอเนองและ มความเสยงทสงกวาในอดต อาจสงผลให จำนวนผ ใชบรการชาวตางประเทศลดลง จากการชะลอ/ยกเลกการเดนทางมาทองเทยว ในประเทศไทย


6 นโยบายภาครฐ

ในสวนทเกยวของกบการเปดตลาดบรการทเกยวเนองกบสขภาพนน รฐบาลไดมนโยบาย

ในการพฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางสขภาพของเอเชยมาตงแตป พ.ศ. 2547 ตามแผน

ยทธศาสตรการพฒนาใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2547 – 2551)

และตอมาไดผลกดน แผนยทธศาสตรฯ ฉบบท 2 (พ.ศ. 2553 – 2557) โดยกำหนดใหมบรการท

เปนแหลงรายไดหลกเขาสประเทศ จำนวน 4 ผลผลตหลก คอ

1) บรการรกษาพยาบาล : เนนคณภาพการรกษาใหเปนเลศแกชาวตางประเทศ โดยไม

กระทบการรกษาสขภาพของคนในประเทศเอง

2) บรการสงเสรมสขภาพ : เนนการผลกดนบรการเกยวเนองกบสขภาพ ทงการนวดแผนไทย

และธรกจสปาสสากล

3) บรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก : เพอดงชาวตางประเทศเขามารกษา

พยาบาลในประเทศและโดยใชการแพทยทางเลอกและสมนไพรมากขน เปนการลดการพงพา

การนำเขายาจากตางประเทศ และเปนการเผยแพรเอกลกษณและภมปญญาไทยสนานาชาต

4) ผลตภณฑสขภาพและสมนไพรไทย : เนนการสนนสนนสมนไพรทมคณภาพและ

ศกยภาพใหเขาสตลาดเครองสำอาง ตลาดยาและอาหารเสรมสขภาพ

ทงน มจดมงหมายเพอพฒนาประเทศไทยใหเปนจดศนยกลางบรการสขภาพของโลก

ดวยการใชทรพยากรบคคล และทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมอยางคมคา โดยคาดวาทง 4 ผล

ผลตนจะสรางรายไดใหแกประเทศไทยประมาณ 4 แสนลานบาท ในระยะเวลารวม 5 ป (2553 - 2557)

สำหรบบรการทเกยวเนองกบสขภาพจะอยในสวนของผลผลตท 2) - 4) ซงทางกระทรวงสาธารณสข

ไดมนโยบายใหเรงดำเนนการสนบสนน โดยยทธศาสตรหลกในการดำเนนงาน ประกอบดวย

- การเพมขดความสามารถในการแขงขนดานธรกจสขภาพ

- การสงเสรมพฒนาระบบบรการใหมคณภาพและมาตรฐานในระดบสากล และ

- การสงเสรมการตลาดและประชาสมพนธเชงรกมากยงขน

นอกจากน ปจจบนไดมการจดตงสำนกงานคณะกรรมการบรหารศนยกลางสขภาพ

ระหวางประเทศ ภายใตกระทรวงสาธารณสข เพอรบผดชอบการดำเนนงานในเบองตน โดยมบทบาท

ในการกำหนดทศทางของประเทศไทย ดวยการทำงานแบบบรณาการรวมกบทกภาคสวนและ

ภาคเครอขายทเกยวของ พรอมกบจดทำขอเสนอในเชงนโยบายใหกบรฐบาล ตลอดจนทำหนาท

เปนตวแทนของประเทศไทยดานบรการสขภาพและบรการอนๆ ทเกยวของ

สำหรบนโยบายของรฐบาล และการทองเทยวแหงประเทศไทยในการสงเสรมการทองเทยว

อาท มาตรการกระตนสงเสรมการทองเทยวอยางยงยน ทงในเชง “มตมลคา” และ “มตคณคา”

เพ อความสมดลทางสงคม และการเตบโตของเศรษฐกจ การเรงพฒนาการตลาดและแผน

ประชาสมพนธดงดดนกทองเทยวตางชาตภายใต Brand ทเขมแขง คงความเปนเอกลกษณ โดย

รวมกบภาคเอกชนในการกำหนดนโยบายและกลยทธดานการตลาดการพฒนาแหลงทองเทยวและ

มาตรฐานธรกจทเกยวของกบการทองเทยว การขยายตลาดนกทองเทยวคณภาพ เจาะตลาดระดบบน

ทมกำลงซอสง และกลมตลาดความสนใจพเศษ เพอเพมคาใชจายตอครงของนกทองเทยว รวมทง

การปรบปรงแกไขกฎหมายทเกยวของใหทนสมยและสนบสนนซงกนและกน ในอกทางหนง

เปนการสงเสรมใหบรการทเกยวเนองกบสขภาพมการขยายตวตามไปดวย


26 ววรรณ ศรรบสข. โอกาสธรกจสปาไทยกบการเจรจาการคาระหวางประเทศ, หนา 7-9.

การดำเนนการของกระทรวงพาณชยตามนโยบายของรฐ 26

กระทรวงพาณชย โดยกรมสงเสรมการสงออก มวสยทศนในการสงเสรมใหภาคธรกจ

บรการสขภาพของไทยเพอสรางรายไดใหประเทศเพมขน และสรางภาพลกษณในฐานะผใหบรการ

ระดบโลก โดยดำเนนนโยบายการสงเสรม ผลกดนธรกจสปาและผลตภณฑทใชในสปาไทยสตลาด

ตางประเทศ โดยเนนจดเดนและเอกลกษณของสปาไทยในการใหบรการแบบวถไทยและภมปญญา

ไทย ซงเปนทนยมของชาวตางชาต โดยมเปาหมาย คอ

1) สงเสรมใหชาวตางชาตมาใชบรการสปา/นวดไทยในประเทศ ทงทมาในรปแบบ

medical tourist และทเปนสวนหนงของการมาทองเทยว

2) สงเสรมใหเปดธรกจสปาไทย / ผนวกกบสปาทมอยแลวในตางประเทศ โดยเฉพาะในยโรป

ตะวนออกกลาง เอเชย สหรฐอเมรกา และแคนาดา

3) สงเสรมใหภาคเอกชนขยายธรกจสปาไปตางประเทศในรปแบบแฟรนไชส เพอสงเสรม

การพฒนารปแบบการบรหารจดการสปาในระดบสากล

4) ผลกดนใหธรกจสปาเปนชองทางการสงเสรมการสงออกสนคาสขภาพและความงาม

ผลตภณฑสมนไพรทใชในสปา/นวดไทย สนคาเฟอรนเจอรและเครองประดบตกแตงในสปา ฯลฯ

ไดอยางเปนรปธรรม

จากรายงานฉบบสมบรณ “โครงการศกษาเพอจดทำยทธศาสตรการพฒนาภาคบรการของประเทศ” ซงมลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยเสนอตอสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดนำเสนอยทธศาสตรในการสรางรายไดจากการใหบรการสขภาพ เปนยทธศาสตรหลกในการพฒนาบรการทเกยวเนองกบสขภาพ โดยเหนวา ไทยควรใหความสำคญกบประเดนดงตอไปน 1. สงเสรมบรการทเกยวของกบสขภาพทมศกยภาพในการสรางรายได และทมบคคลากรเพยงพอหรอสามารถผลตเพมไดงายและรวดเรว โดยเฉพาะการสงเสรมบรการดานสปา นวดแผนไทย/นวดเพอบำบดรกษา และผลตภณฑทเกยวของกบสขภาพตางๆ เชน สมนไพรและผลตภณฑเสรมความงาม เปนตน 2. สงเสรมการลงทนในดานบรการทเกยวเนองกบสขภาพของผประกอบการชาวไทยในตางประเทศ ซงโดยทวไปแลว กฎกตกาดานการลงทนในประเทศพฒนาแลวจะไมจำกดการเขาไปลงทนและการถอหนของคนตางชาต แตจะมกฎกตกาทเขมงวดในการรบคนตางชาตเขาไปทำงาน ดวยเหตผลดงกลาว ในการสงเสรมการลงทนของผประกอบการชาวไทยในธรกจบรการทเกยวของกบสขภาพในตางประเทศ ภาครฐจงควรมการผลกดนในประเดนตอไปน • เจรจาตอรองใหผประกอบอาชพบรการดานสปาและนวดแผนไทย/นวดเพอบำบดรกษา ฯลฯ ทมทกษะทเปนทตองการของตางชาต สามารถเขาไปประกอบอาชพในตางประเทศไดโดยสะดวก เพอทจะสงเสรมการแผขยายของธรกจบรการทเกยวของกบสขภาพของไทยในตางแดนโดยอาจมการรบรองมาตรฐานวชาชพรวมกน (Mutual Recognition) • จดทำมาตรฐานวชาชพของวชาชพทตองการจะสงออก ใหเปนทยอมรบในระดบสากล โดยอาจดำเนนการรวมกนระหวางกรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมพฒนาธรกจการคาและกระทรวงสาธารณสข

27 ยทธศาสตรดงกลาวครอบคลมทงบรการดานสขภาพ และบรการอนๆ ทเกยวของกบสขภาพ เชน สปา สมนไพรไทย นวดแผนไทย ฯลฯ ดวย

7 ยทธศาสตรในการพฒนาบรการทเกยวเนองกบสขภาพ 27


8 ทศทางของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 11 (2555-2559)

สำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดจดทำแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) เพอเสนอตอคณะรฐมนตร โดยในสวนท

เกยวของกบการเปดตลาดบรการทเกยวเนองกบสขภาพ ปรากฏเปนสวนหนงภายใตยทธศาสตร

การพฒนาขอ (4) และ (5) ดงน

ขอ (4) ยทธศาสตรการสรางเศรษฐกจฐานความรและการสรางปจจยแวดลอม

เพอสนบสนนใหประเทศไทยเปนศนยกลางการบรการในภมภาคบนพนฐานแนวคด

สรางสรรคและการสรางนวตกรรม รวมทงตอยอดองคความร ใหสามารถสนบสนนการสรางมลคา

ในการปรบโครงสรางภาคบรการ เพอใหเศรษฐกจสรางสรรคเปนพลงขบเคลอนใหมไปสเศรษฐกจ

ทสมดลและยงยนในระยะยาว พรอมกบสรางระบบประกนและบรหารจดการความเสยงในดาน

เศรษฐกจ สรางมลคาเพมใหกบสาขาธรกจบรการทมศกยภาพ พฒนาผประกอบการใหม ยกระดบ

คณภาพแหลงทองเทยวใหสอดคลองกบความตองการของตลาดและชมชน ใหเปนแหลงสรางรายได

หลกของประเทศ รวมถง เปนแหลงกระจายรายไดสทองถน โดย สงเสรมการใชความสรางสรรค

เพอเพมมลคาสนคาและบรการ พฒนาปจจยแวดลอม เสรมสรางความเขมแขงของภาคเอกชน

ทองถน ชมชน ผประกอบการรายยอยและวสาหกจชมชนในอตสาหกรรมทองเทยว ฟนฟภาพลกษณ

เพอสรางความเชอมนใหกบนกทองเทยว ควบคกบการสงเสรมตลาดทองเทยวตางประเทศและ

ตลาดในประเทศ และพฒนาปจจยสนบสนนใหเออตอการสงเสรมการทองเทยวของประเทศ

ขอ (5) ยทธศาสตรการสรางความเชอมโยงกบเศรษฐกจในภมภาค

เพอเตรยมพรอมและปรบตวเขาสบรบทโลกและภมภาคทเปลยนแปลงไปโดยเฉพาะการ

เขาสประชาคมอาเซยน พรอมกบเสรมสรางความไดเปรยบเชงเศรษฐกจจากศกยภาพทตงทาง

ภมศาสตรเศรษฐกจของประเทศสงเสรมบทบาทไทยในเวทระหวางประเทศใหเดนชด

- สรางความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน โดยเนนการสรางความพรอมในการ

เขาสประชาคมอาเซยน โดยยกระดบการใหบรการดานสขภาพและบรการดานสาธารณสข ทง

บคลากรและมาตรฐานการใหบรการเพอกาวสการเปนศนยกลางการใหบรการสขภาพของภมภาค

(Medical Hub)

- สรางความเปนหนสวนทางเศรษฐกจในภมภาคดานการพฒนาทรพยากรมนษย

การเคลอนยายแรงงาน และการสงเสรมแรงงานไทยในตางประเทศ ในลกษณะเกอกลกน ผาน

กจกรรมเชอมโยงหวงโซการผลตและการเคลอนยายแรงงานระหวางกนอยางเสรและมประสทธภาพ

โดยเรงดำเนนการดานการยอมรบมาตรฐานฝมอระหวางประเทศเพออำนวยความสะดวกการเคลอน

ยายแรงงาน สงเสรมผประกอบการไทยในการขยายการลงทนไปสตางประเทศ โดยเฉพาะใน

ประเทศเพอนบาน และคมครองและสงเสรมสทธและผลประโยชนของคนไทยและแรงงานไทย

ในตางประเทศ

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

สำนกการคาบรการและการลงทน

ตลาคม 2554

�0 ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย �1ธรกจบรการ : สปาและนวดไทย

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย44/100 ถนนนนทบร 1 อำเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

DTN Call Center : 0 2507 7555www.dtn.go.th, www.thailandaec.comwww.facebook.com/TradeNegotiations

หนงสอเลมนเปนลขสทธของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย

BUSINESS SERVICES : SPA & THAI MASSAGE · 2018-02-24 ·...

Documents

Transcript of BUSINESS SERVICES : SPA & THAI MASSAGE · 2018-02-24 ·...