Budynki i ich elementy
Transcript of Budynki i ich elementy
www.gpp-proca.eu
Zielone Zamówienia Publiczne w praktyce
BUDYNKI I ELEMENTY BUDYNKÓW
miejsce, data wydarzenie
Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o.
www.gpp-proca.eu
Budownictwo a ZZP
Wysokie koszty (nowe budownictwo, modernizacja, inwestycje w
większy remont).
Długi okres trwałości budynku (konstrukcja budynku, ściany
zewnętrzne, okna).
Krótszy okres żywotności elementów i urządzeń, np. kotły,
systemy wentylacji i klimatyzacji.
Złożoność – budynek składa się z wielu elementów, które
muszą być starannie dobrane.
Współzależność – zmiana jednego z elementów lub jego właściwości
może znacząco wpływać na zachowanie się innych elementów lub cały
budynek (np. Nowe okna w starym budynku – zwiększona szczelość budynku – wyższa
wilgotność powietrza – możliwść wystąpienia pleśni – konieczność poprawy systemu
wentylacji)
www.gpp-proca.eu
Ramy ekonomiczne i społeczne (poziom globalny, krajowy i lokalny; rozwój rynku; konkurencja;
ogólne zasady społeczne; miejsca pracy; bezpieczeństwo
dostaw; etc.).
Długoterminowe oddziaływanie na środowisko (transport, materiały, energia, emisje, odpady, etc.).
Wpływ na użytkownika końcowego (koszty eksploatacyjne i utrzymania; aspekty zdrowotne i
higieniczne; kofort; etc.).
Budownictwo a ZZP
www.gpp-proca.eu
Budownictwo w Unii Europejskiej w liczbach
Powierzchnia: 21 mld m2
Roczny poziom aktywności:
- nowe konstrukcje 1,0%
- rozbiórka 0,5%
- renowacje 1,8%
Fakty: 40% zapotrzebowania na energię końcową,
36% emisji CO2, prawie 50% odpadów.
Wydatki w sektorze publicznym: 40% na produkty i
usługi związane z budownictwem.
Niewiele procentowo, ale znacząco w
liczbach bezwzględnych
Najważniejszy potencjał!
www.gpp-proca.eu
Budownictwo w Unii Europejskiej - potencjał i trendy
Szacunek International Energy Agency (IEA):
- nowe konstrukcje :
potencjał długoterminowych oszczędności energii 70-75% (Uwaga: w porównaniu do historycznych norm; również zależny od
Unijnych i krajowych celów i kryteriów technicznych);
- renowacja istniejących zasobów budynków :
potencjał oszczędności energii 55-80%, w zależności od
rodzaju budynku, jego stanu technicznego, położenia
geograficznego, etc.
(Uwaga: typowo ilość prac renowacyjnych rośnie w stosunku do
nowego budownictwa)
www.gpp-proca.eu
Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (1)
DYREKTYWA 89/106/EEC z dn. 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia
przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw
Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (89/106/EWG) -
Construction Products Directive(“CPD”; 89/106/EEC)
DYREKTYWA 2002/91/WE z dn.16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków - Directive on the Energy Performance of Buildings
(“EPBD”; 2002/91/EC)
DYREKTYWA 2006/32/WE z dn.5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności
końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca
dyrektywę Rady 93/76/EWG - Directive on energy end-use efficiency and energy
services (“ESD”; „Services Directive“; 2006/32/EC)
DYREKTYWA 2009/28/WE z dn.23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania
stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie
uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE - Directive on the promotion
of the use of energy from renewable („RES Directive“; 2009/28/EC)
www.gpp-proca.eu
Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (2)
DYREKTYWA 2009/125/WE z dn. 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne
zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z
energią (wersja przekształcona) - Directive establishing a framework for the
setting of ecodesign requirements for energy-related products (“Eco-Design
Directive”; 2009/125/EC)
DYREKTYWA 2010/31/UE z dn. 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków (wersja przekształcona) - EPBD Recast (2010/31/EU)
DYREKTYWA 2012/27/UE z dn. 25 października 2012 r. w sprawie efektywności
energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia
dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE - Energy Efficiency Directive (2012/27/EU)
www.gpp-proca.eu
EPBD, EPBD przekształcona & ZZP– najważniejsze zapisy
• wspólne ramy do obliczania charakterystyki energetycznej budynków
• definicja minimalnych wymagań efektywności energetycznej dla nowo
wznoszonych budynków i większych renowacji oraz systemów mechanicznych
(ogrzewanie, ciepła woda, went.-klim)
• obowiązek dla nowych budynków a zachęcenie dla budynków poddawnaych
ważniejszym renowacjom – rozważenia opłacalności alternatywnych systemów
zaopatrzenia w energię: zdecentralizowane systemy dostawy energii w oparciu o
OZE, kogeneracja, ogrzewanie/chłodzenie lokalne w oparciu częściowo lub
całkowicie o OZE, pompy cieplne
•Charakterystyka energetyczna budynku - obowiązek umieszczania w miejscu
widocznym budynku użyteczności publicznej 9bud. O pow. Uzytkowej pow. 500 m2
a od 9 lipca 2015 – 250 m2; uwypuklenie rekomendacji dla poprawy efektywności
energetycznej
•
Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (3)
www.gpp-proca.eu
EPBD, EPBD przekształcona & ZZP– najważniejsze zapisy
• optymalny poziom kosztów (nakładów i kosztów utrzymania i eksploatacji, w tym
kosztów zaoszczędzonej energii) budowy lub renowacji w oparciu cykl życia (budynku,
elementu budynku)
• regularne przeglądy części systemów grzewczych (źródło ciepła, system kontrolny, pompy
cyrulacyjne, kotły) do celów ogrzewania o mocy użytecznej ponad 20 kW. Kotły o mocy
powyżej 100kW – co dwa lata; kotły gazowe mogą być kontrolowane co 4 lata, systemy
went.-klim o mocy pow. 12 kW
• definicja ważniejszej renowacji – całkowity koszt prac renowacyjnych związanych z
przegrodami zewnętrznymi lub systemami technicznymi budynku przekracza 25% wartości
budynku lub renowacji podlega ponad 25% powierzchni przegród zewnętrznychy
• od 1 stycznia 2014r. 3% budynków instytucji rządowych lub przez nie zajmowanych musi
podlegać renowacji przynajmniej do poziomu spełnienia warunków charakterystyki
energetycznej budynku (172 budynki w Polsce wg projektu KPD)
Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (4)
www.gpp-proca.eu
EPBD, EPBD przekształcona & ZZP– najważniejsze zapisy Od 31 grudnia 2020 nowo wznoszone budynki w UE będą musiały
charakteryzować się ‚niemal zerowym zużyciem energii' a energia w dużym
stopniu będzie pochodzić z odnawialnych źródeł energii (definicja budynku o
niemal zerowym zużyciu energii).
Po 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane lub będące własnością władz
publicznych będą musiały spełniać kryteria dla budynków o ‚niemal zerowym
zużyciu energii'.
Budynek o " niemal zerowym zużyciu energii “ oznacza budynek o bardzo
wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z Zał. I. Niemal zerowa
lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim
stopniu z OZE, wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu.”
Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP –powiązane ustawodastwo (5)
www.gpp-proca.eu
Elementy budynków a ZZP
Dla wszystkich elementów budynku podejście jest podobne.
Należy pamiętać, że, zielone musi iść w parze z opłacalnością
ekonomiczną.
Po pierwsze, należy sprawdzić wymagania dotyczące efektywności
energetycznej produktów, właściwości termiczne, charakterystykę
środowiskową, itp.
Nie wymagaj lepszej charakterystyki elementów budynku („aby być
bardziej zielonym“) bez rozeznania technicznych i ekonomicznych
ograniczeń oraz możliowści rynkowych – kryteria muszą być
uzasadnione.
www.gpp-proca.eu
Elementy budynków a ZZP – ŚDP (EPD)
Kryteria mogą być związane ze zużyciem energii w wielu
aspektach: poprawy działania, składu chemicznego,
wydajności nominalnej, technicznaj trwałości, i wielu innych.
Ważną rolę odgrywa i będzie odgrywać EPD –
Środowiskowa Deklaracja Produktu , która jest
przygotowywana w oparciu o ocenę cyklu zycia (Life Cycle
Assessment -LCA). Pozwala ona na szczegółowe
wzajemne porównanie różnych produków.
Baza deklaracji EPD powiększa się, a posiadanie EPD dla
produktu, jako rozpoznawalnego zielonego produktu
(elementu budynku) staje się zaletą na rynku.
www.gpp-proca.eu
Elementy budynku a ZZP
Pamiętaj o wzajemnym oddziaływaniu działań!
Na przykład: przetarg na zawory termostatyczne nie ma
sensu (efekt będzie niewielki), jeżeli system grzewczy nie
został uprzednio hydraulicznie zbalansowany.
Zwróć uwagę na właściwy czas zamówienia prac w celu
zmaksymalizowania efektu. Na przykład: dodatkowa
izlolacja ścian bez wymiany okien (odsunięcie w czasie
wymiany na rok lub dwa) spowoduje wzrost niepotrzebnyh
kosztów, technichniczne komplikacje i może być przyczyną
zniszczenia odnowionej elewacji.
www.gpp-proca.eu
...a procedura równoważna do poniższej:
Narzędzie do obliczeń Spełnione minimalne kryteria?
tak
Kryteria wyboru: Całkowita liczba punktów
LCC koszt-/wskaźnik efektywności
Wybór najkorzystniejszej
ekonomicznie oferty
nie
dyskwalifikacja
Budownictwo a zamówienia
www.gpp-proca.eu
Zapamiętaj:
zamówienie w budownictwie
jest zazwyczaj bardziej skomplikowane
niż dla innych produktów.
Może to być w miarę proste przy definiowaniu wymagań i
docelowych właściwości indywidualnych składników
(wyrobu budowlanego), ale konieczność oceny całości
przedsięwzięcia i wzajemnego oddziaływania składników są
nie lada wyzwaniem.
Budownictwo a zamówienia
www.gpp-proca.eu
Analiza cyklu życia (LCA) i Analiza kosztów w cyklu życia (LCC)
w budownictwie
Analiza cyklu życia (LCA) bierze pod uwagę aspekty środowiskowe i potencjalny wpływ w okresie żywotności produktu („od kołyski do grobu”) – od surowca, poprzez wytworzenie, wykorzystanie i utylizację. Ogólne kategorie wpływu na środowisko wymagające rozważenia (ISO 14040): 1. wykorzystanie zasobów 2. ludzkie zdrowie 3. skutki ekologiczne Na wszystkich etapach życie produktu (budynku) zgodnie z metodologią oceniany jest wpływ : surowców, materiałów wtórnych, wytwarzania produktów budowlanych, wznoszenia budynku, eksploatacji, rozbiórki, utylizacji odpadów.
www.gpp-proca.eu
LCA i LCC w budownictwie: integracja
LCA i LCC mogą być stosowane równocześnie do oceny kosztu życia i wpływu na środowisko dla rozwiązań alternatywnych. Kombinacja LCA i LCC może być stosowana do : • Wyboru alternatywnego rozwiązania technicznego • Identyfikacji rozwiązania o najmniejszym wpływie na środowisko i
optymalnych kosztach • Uwzględnienia odziaływania na środowisko w kosztach • Oceny inwestycji budowlanej
www.gpp-proca.eu
Budownictwo a Zielone Zamówienia
Możliwe na każdym etapie/poziomie:
- Planowanie - Wznoszenie - Eksploatacja i utrzymanie - Renowacja - Rozbiórka, demontaż
- Na poziomie budynku
- Na poziomie
elementów budynku
www.gpp-proca.eu
Budownictwo a ZZP : Kolejne kroki
0. Identyfikacja rzeczywistych potrzeb – analiza zapotrzebowania. 1. Zdefiniowanie właściwości energetycznych i środowiskowych w ramach technicznych warunków brzegowych (wykorzystanie istniejących narzędzi, przewodniki, pomoc
eksperta, etc.).
2. Jasne wyspecyfikowanie przedmiotu przetargu, przygotowanie ogłoszenia o przetargu wraz z SIWZ (bazowa i docelowe wartości).
4. Zdefiniowanie klauzul dotyczących wykonania zamówienia.
3. Zdefiniowanie kryteriów wyboru – kryteria podstawowe i
kompleksowe ZZP (energia, ekologia, właściwości techniczne,
aspekty społeczne, relacje cenowe i zielonych kryteriów, etc.).
www.gpp-proca.eu
Budownictwo a ZZP : Wskaźniki dla “zielonego scenariusza”
Klasa efektywności energetycznej (świadectwo charakterystyki
energetycznej)
(kWh, ...)
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) (rodzaj OZE, % pokrycia zapotrzebowania na energię, ...)
LCC – porównanie kosztów w okresie życia budynku
Czynniki środowiskowe i zdrowotne (emisje, zastosowane materiały, lokalne warunki ekonomiczne...)
Przechodzenie od zielonych zamówień w kierunku zrównoważonych zamówień : środowisko (wł. energię), ekonomia , aspekty społeczne
www.gpp-proca.eu
Budownictwo a ZZP: “zielony scenariusz”
Budowa lub większa renowacja :
„Zielony” oznacza rozważanie różnych scenariuszy oraz analizę wyników w zakresie energii i środowiska /wpływ jako podstawę obliczeń kosztu (oraz ustalenie kryteriów dla tych parametrów).
Na kolejnym slajdzie przedstawiono jak różne działania wpływają na charakterystykę energetyczną budynku.
Kombinacja takiej analizy z obliczeniami kosztów (koszt inwestycji versus długoterminowe koszty eksploatacyjne i utrzymania – jeżeli dostępne są takie dane!) mogą w efekcie dać wynik korzystniejszy dla mniej efektywnego energetycznie, lecz tańszego w perspektywie długoterminowej (i może bardziej przyjaznego ekologicznie) scenariusza.
Pamiętaj, że „maximum” nie koniecznie oznacza „optimum”.
www.gpp-proca.eu
Przykładowe kryteria dla komponentów budynku
• Szczelność ram okiennych/łączników skrzydeł (liczba i rodzaj uszczelek) –
do potwierdzenia testem szczelności lub właściwym anemometrem po
zakończeniu montażu
• Szczelność okien/łączników ścian – do potwierdzenia testem szczelności lub
właściwym anemometrem po zakończeniu montażu
• formalne potwierdzenie charakterystyki okien (certyfikaty, reporty techniczne, etc.)
www.gpp-proca.eu
EU Eco-Label
(materiały
ekologiczne…)
Solar Keymark
(systemy
słoneczne…)
NaturePlus
(zrównoważone
materiały…)
Różne krajowe
etykiety …
Świadectwo
charakterystyki
energetycznej (nie
jest to “klasyczna”
zielona etykieta) …
Budownictwo a ZZP : (pośrednie) stosowanie etykiet
ALE ZAWSZE
PAMIĘTAJ O
KRAJOWYM
PODSTAWOWM
USTAWODAWSTWIE
www.gpp-proca.eu
Budownictwo a ZZP : pomocne narzędzia
http://ec.europa.eu/environment/gpp/eu_gpp_criteria_en.htm
Kryteria i narzędzia dla:
• Procesu budowlanego
• Okien, szklanych drzwi i świetlików
• Izolacji termicznych
• Podłóg twardych
• Paneli ściennych
• Systemów EC (CHP)
UWAGA: także oświetlenie wewnętrzne, sprzęt IT i inne wewnętrzne
źródła ciepła mają wpływ na charakterystykę energetyczną budynku
(wewnętrzne zyski, obciążenie chłodzeniem, etc.), pomimo tego, że
nie są zaliczane do „klasycznych” komponentów budynku.
www.gpp-proca.eu
ZAPAMIETAJ:
Poprzez zakup efektywnych energetycznie systemów, niskoenergetycznych
materiałów można osiągnąć jedynie część potencjalnych oszczędności.
W dużym stopniu rzeczywiste efekty zależą od użytkownika budynku i zarządcy.
Obejmuje to regularną dbałość w utrzymaniu budynku i właściwe wzorce
użytkowania (aspekty behavioralne).
Nawet najbardziej zaawansowany technologicznie budynek nie może zapewnić
oczekiwanych (i obliczonych teoretycznie) wyników, jeżeli nie jest prawidłowo
użytkowany i utrzymywany.
Budownictwo z ZZP: Co dalej po zakupie?
www.gpp-proca.eu
Projekt realizowany w ramach programu
Inteligentna Energia dla Europy: Green ProcA
Zielone zamówienia Publiczne w praktyce
www.gpp-proca.eu
Opis projektu
Projekt Green ProcA oferuje:
pomoc techniczną (helpdesk) w zakresie zielonych zamówień publicznych w 8
językach
szkolenia dla sektora publicznego
pomoc w skutecznym transferze wiedzy do nowych państw członkowskich
wsparcie realizacji przykładowych projektów z zakresu zielonych zamówień
monitorowanie doświadczeń w realizacji zielonych zamówień; rekomendacje
dla aktualizacji Krajowych Planów Działań dotyczących Efektywności
Energetycznej
www.gpp-proca.eu
Green ProcA
Grupy docelowe:
Nabywcy publiczni
Urzędnicy ds. środowiska
Konsultanci
Również: decydenci i inne podmioty
Moduły (grupy produktowe) :
Urządzenia biurowe / IT
Oświetlenie
Budynki i elementy budynków
www.gpp-proca.eu
Oczekiwane rezultaty
Do celów projektu Green ProcA należy:
promowanie i zwiększenie liczby zielonych zamówień publicznych w gminach i
administracji publicznej
podniesienie świadomości i wiedzy na temat etykiet energetycznych i
środowiskowych oraz innowacyjnych technologii
zapewnienie łatwego dostępu do zielonych kryteriów i narzędzi
transfer wiedzy z krajów z dużym doświadczeniem do krajów uczących się
zielonych zamówień
wyposażenie decydentów w wiedzę umożliwiającą wybieranie środków i narzędzi
pozwalających na poprawne przeprowadzanie zielonych zamówień publicznych
www.gpp-proca.eu
Partnerzy i Kontakt
Informacje nt. partnerów projektu
dostępne są na
krajowych podstronach na:
www.gpp-proca.eu
Polski partner:
Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o.
Katarzyna Grecka oraz Ludmiła Wach
email: [email protected]
Tel.: +48 58 3475535
UWAGA: Niniejszy materiał przedstawia jedynie część zakresu omawianego w czasie szkoleń! ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W SZKOLENIACH! Zainteresowane osoby prosimy o kontakt.