วนสำำคญทำงวนสำำคญทำงพทธศำสนำพทธศำสนำ

โรงเรยนเตรยมอดมศกษา

มาฆบชา

มาฆบชา• ยอมำจำก “มำฆปรณมบชำ” แปลวำกำรบชำใน

วนเพญ เดอน ๓ เปนวนทพระพทธองคประทำน โอวำทปำตโมกข ซงประกอบดวยองค๔ เรยกวำ จาตรงคสนนบาต ไดแก

• ๑.พระสงฆเหลำน ลวนเปนพระทบวชโดยพระพทธเจำทงสน เรยกวำ “เอหภกขอปสมปทำ” ๒. พระสงฆเหลำนลวนเปนพระอรหนตผไดอภญญำ ๖๓. มพระสงฆ ๑,๒๕๐ รป มำประชมพรอมกนโดยมไดนดหมำย ณ เวฬวนมหำวหำร ชำนเมองรำชคฤห เมองหลวงของแควนมคธ ประเทศอนเดย ๔. เปนวนขน ๑๕ คำำ เดอน ๓ หรอ วนเพญ(พระจนทรเตมดวง) เดอนมำฆะ

หลกธรรม• โอวาทปาตโมกข ใหพระสำวกถอเปนหลกปฏบตเพอ

นำำไปเผยแผพระพทธศำสนำ มเนอหำ ๓ ประกำร ๑. อดมกำรณ พระพทธศำสนำมจดหมำยสงสด ไดแก พระนพพำน คอกำรดบสญจำกกเลศ และทกขทงปวง อนจะทำำสำำเรจไดดวยพงตนพำกเพยรดวยกำรกระทำำของตนเอง ไมใชสำำเรจดวยกำรออนวอนรองขอจำกเทพองคใด ๒. หลกกำร หลกคำำสอนอนเปนหวใจในดำนปฏบตของพระพทธศำสนำคอไมทำำควำมชวทงปวง, ทำำกศลธรรมควำมดใหถงพรอม, ทำำจตใจของตนใหบรสทธผองใส

• ๓. วธกำร พทธวธในกำรนำำธรรมะสจตใจชำวโลกดวยเมตตำ ไมมกำรกลำวรำยใคร ไมมกำรทำำรำยใคร รกษำวนยเครงครด รจกประมำณในกำรกนอำหำร อยในทอนสงบสงด ฝกฝนพฒนำจตใจใหสงขน ดวยกำรบำำเพญสมำธอยเสมอ

ประวต• สำำหรบ “ วนมำฆบชำ “ ในเมองไทยนน

พระบำทสมเดจพระจลจอมเกลำเจำอยหวรชกำลท 5 ทรงมพระรำชนพนธไวในหนงสอ “ พระรำชพธสบสองเดอน ” สรปไดควำมวำ แตเดมพธวนมำฆบชำ ไมเคยกระทำำมำกอนในเมองไทย เพงจะมขนอยำงเปนทำงกำรในรชสมยพระบำทสมเดจพระจอมเกลำเจำอยหวรชกำลท 4 โดยพระองคทรงถอแบบยำงโบรำณบณฑตทนยมวำวนเพญกลำงเดอน 3 เปนวนประชมใหญของพระสำวกของพระพทธเจำ มลกษณะนำอศจรรย ซงไดถอวำเอำเหตนนเปนเครองแสดงสกกำระบชำ พธมำฆบชำ จงไดเกดมขนในเมองไทย มทงพธสงฆ รำชพธ และพธรำษฎร สบมำจนถงทกวนน

วนวสาขบชา

ปกตขน 15 คำำเดอน 6

ยอมำจำก “วสำขปณณมบชำ” เปนวนบชำเพอนอมระลกถงวนทสมเดจพระอรหนตสมมำสมพทธเจำ ประสต ตรสร

และปรนพพำน ซงเกดขนในวนและเดอนเดยวกน คอ ในวนเพญ (ขน ๑๕ คำำ) เดอนหก หรอเดอนเวสำขะ

องคกำรสหประชำชำตไดเลงเหนควำมสำำคญของวนน จงประกำศใหเปน “ วนสำาคญสากลโลก ”

( Vesak Day )

วนวสำขบชำ

อรยสจธรรม ๔ ประกอบไปดวย ทกข ควำมทกข สภำพททนไดยำก เชน ควำมเกด ควำมแก ควำมตำย ควำมไมสบำยกำย ควำมไมสบำยใจ กำรประจวบกบสงทไมรก กำรพลดพรำกจำกสงทรก ควำมปรำรถนำไมสมหวง วำโดยยอ อปำทำนขนธ ๕ เปนทกข สมทย เหตแหงทกขเกดขน คอ “ ตณหำ ” กำมตณหำ ภวตณหำ และวภวตณหำ นโรธ ควำมดบทกข ภำวะทตณหำสนไป จตหลดพนจำกกเลส เครองเศรำหมองทงปวง นพพำน มรรค ทำงปฏบตถงควำมดบทกข มองคประกอบ ๘ ประกำร เรยกวำ มชฌมำปฏทำ คอ เหนชอบ ดำำรชอบ เจรจำชอบ กระทำำชอบ เลยงชพชอบ พยำยำมชอบ ระลกชอบ และตงจตมนชอบ

หลกธรรม

กำรจดงำนวนวสำขบชำในประเทศไทย ไดเรมกระทำำมำตงแตสมยสโขทยเปนรำชธำน ดงตำำนำน “ อนพระนครสโขทยธำน ถงวนวสำขนกขตฤกษครงใด กสวำงไสวดวยแสงประทป เทยน ดอกไมเพลงง... ” ในสมยอยธยำไมปรำกฏหลกฐำน สวนสมยกรงรตนโกสนทร รชกำลท ๒ ไดทรงฟนฟพธวสำขบชำใหเปนแบบแผนขน และกระทำำสบตอกนมำจนปจจบน

ประวต

วนอาสาฬหบชาวนอาสาฬหบชา

วนอาสาฬหบชาวนอาสาฬหบชา

ยอมำจำก ยอมำจำก ““อาสาฬปณณมบชาอาสาฬปณณมบชา”” หมำยถงกำรบชำในวนเพญเดอน ๘ หมำยถงกำรบชำในวนเพญเดอน ๘กำรแสดงพระปฐมเทศนำ ไดทรงแสดงแกปญจวคคย ณ ปำอสปตนมฤคทำยวน กำรแสดงพระปฐมเทศนำ ไดทรงแสดงแกปญจวคคย ณ ปำอสปตนมฤคทำยวน

แขวงเมองพำรำณส ปจจบนคอสำรนำถ เมองพำรำณส พระธรรมทแสดงคอ ธมมจกกปแขวงเมองพำรำณส ปจจบนคอสำรนำถ เมองพำรำณส พระธรรมทแสดงคอ ธมมจกกปปวตนสตร เมอเทศนำจบ พระโกณฑญญะ หนงในปญจวคคย กไดดวงตำเหนแจงชดปวตนสตร เมอเทศนำจบ พระโกณฑญญะ หนงในปญจวคคย กไดดวงตำเหนแจงชดวำ วำ “ “ สงใดสงหนงเกดขนเปนธรรมดำ สงนนยอมดบไปเปนธรรมดำ สงใดสงหนงเกดขนเปนธรรมดำ สงนนยอมดบไปเปนธรรมดำ ””จงขออปสมบทจงขออปสมบทเปนพระภกษในพระพทธศำสนำ ทำำใหวนนมพระรตนตรยครบ๓ประกำรเปนพระภกษในพระพทธศำสนำ ทำำใหวนนมพระรตนตรยครบ๓ประกำร

ความสำาคญของอาสาฬหบชาความสำาคญของอาสาฬหบชา๑๑. . เปนวนทพระพทธเจำทรงแสดงปฐมเทศนำเปนวนทพระพทธเจำทรงแสดงปฐมเทศนำ๒๒. . เปนวนทพระพทธเจำเรมประกำศพระศำนำเปนวนทพระพทธเจำเรมประกำศพระศำนำ๓๓. . เปนทพระอรยสงฆเกดขนครงแรกเปนทพระอรยสงฆเกดขนครงแรก๔๔. . เปนวนทเกดพระภกษรปแรก ในพทธศำสนำเปนวนทเกดพระภกษรปแรก ในพทธศำสนำ๕๕. . เปนวนทพระพทธเจำไดปฐมสำวกเปนวนทพระพทธเจำไดปฐมสำวก๖๖. . เปนวนทเกดพระรตนตรยครงแรกเปนวนทเกดพระรตนตรยครงแรก

หลกธรรมหลกธรรม

ธมมจกกปปวตตนสตร ธมมจกกปปวตตนสตร แปลวำสตรของกำรหมนวงลอแหงแปลวำสตรของกำรหมนวงลอแหงพระธรรมใหเปนไป มควำมโดยพระธรรมใหเปนไป มควำมโดย ยอวำ ยอวำ ทสด ๒ อยำงทบรรชตไมควรประพฤตทสด ๒ อยำงทบรรชตไมควรประพฤตปฏบตปฏบต((ทำงสดโตงทำงสดโตง))คอคอ

กำมสขลลกำนโยค คอ กำรหมกมนมวเมำอยกบกำมสขลลกำนโยค คอ กำรหมกมนมวเมำอยกบควำมสขทำงกำมำรมณ ทำำตวเองเปนทำสของโลก ควำมสขทำงกำมำรมณ ทำำตวเองเปนทำสของโลก และเนอหนงและเนอหนง

อตตกลมถำนโยค คอ กำรสรำงควำมลำำบำกแกตน อตตกลมถำนโยค คอ กำรสรำงควำมลำำบำกแกตน โดยกำรทรมำนบบคนรำงกำยดวยวธตำงๆ มอดโดยกำรทรมำนบบคนรำงกำยดวยวธตำงๆ มอดอำหำร ยนกลำงแดด นอนบนหนำม เปนตนอำหำร ยนกลำงแดด นอนบนหนำม เปนตน

มหลกธรรมสำำคญ ๒ ประกำรมหลกธรรมสำำคญ ๒ ประกำร๑๑..มชฌมำปฏปทำ คอ ขอปฏบตทเปนกลำง หรอทำงสำยมชฌมำปฏปทำ คอ ขอปฏบตทเปนกลำง หรอทำงสำย

กลำงกลำง๒๒..อรยสจ อรยสจ 4 4 คอ หลกควำมจรงของอรยชนคอ หลกควำมจรงของอรยชน

ประวตประวต

พงเกดขนเมอใน พพงเกดขนเมอใน พ..ศศ. . ๒๕๐๑ หลกจำกงำนฉลอง ๒๕๐๑ หลกจำกงำนฉลอง 25 25 พทธศตวรรษแลว คอในชวยสมยรชกำลทพทธศตวรรษแลว คอในชวยสมยรชกำลท99ในวนนในวนนพทธศำสนกชนตำงพำกนมำนอมระลกถงพระรตนตรย พทธศำสนกชนตำงพำกนมำนอมระลกถงพระรตนตรย ดวยกำรไปชมนมตำมพระอำรำมตำงๆ เพอกระทำำกำรบชำดวยกำรไปชมนมตำมพระอำรำมตำงๆ เพอกระทำำกำรบชำปชนยวตถไดแก พระธำตเจดย หรอพระพทธปฏมำทเปนปชนยวตถไดแก พระธำตเจดย หรอพระพทธปฏมำทเปนพระประธำนในพระอโบสถ อยำงใดอยำงหนง ดวยดอกไม พระประธำนในพระอโบสถ อยำงใดอยำงหนง ดวยดอกไม ธป เทยน เรมดวยกำรสรรเสรญคณพระรตนตรย เวยนธป เทยน เรมดวยกำรสรรเสรญคณพระรตนตรย เวยนเทยน และฟงพระธรรมเทศนำ เชนเดยวกบทปฏบตในวนเทยน และฟงพระธรรมเทศนำ เชนเดยวกบทปฏบตในวนวสำขบชำ กำรแสดงธรรมในวนนจะเทศนธมมจกกปปวตวสำขบชำ กำรแสดงธรรมในวนนจะเทศนธมมจกกปปวตตนสตรตนสตร

เขาพรรษาเขาพรรษา

เขาพรรษา“เขำพรรษำ” แปลวำ “พกฝน” หมำยถง พระภกษ

สงฆตองอยประจำำ ณ วดใดวดหนงระหวำงฤดฝน มกำำหนด ๔เดอน เรมตงแตแรม ๑ คำำ เดอน ๘ จนถงวนขน ๑๕ คำำ เดอน ๑๒ ซงแบงออกเปน ๒ ระยะ ประกอบไปดวย๑. ปรมพรรษำ คอ พรรษำแรก หรอพรรษำตน โดยเรมตงแตแรม ๑ คำำ เดอน ๘ จนถงวนขน ๑๕ คำำ เดอน ๑๑๒. ปจฉมพรรษำ คอ พรรษำหลง เรมตงแตวนแรม ๑ คำำ เดอน ๙ จนถงวนขน ๑๕ คำำ เดอน ๑๒

ถำปใดมอธกมำส คอเพมเดอน ๘ เขำมำอกเดอนหนง เปนแปดสองหน ในปนนใหถอวนแรม ๑ คำำ เดอน ๘ หลง เปนวนเขำปรมพรรษำ

กำรทแยกพรรษำเปน๒ระยะ เพอใหพระสงฆทจำำพรรษำในวนปรมพรรษำไมทน ดวยเหตจำำเปนอยำงใดอยำงหนง สำมำรถเลอนไปจำำพรรษำในวนปจฉมพรรษำ

ประวต

โดยเหตทพระภกษในสมยพทธกำล มหนำทจะตองจำรกโปรดสตว และเผยแผพระธรรมคำำสงสอนแกประชำชนไปในทตำง ๆ ไมจำำเปนตองมทอยประจำำ แมในฤดฝน ชำวบำนจงตำำหนวำไปเหยยบขำวกลำและพชอนๆ จนเสยหำย พระพทธเจำจงทรงวำงระเบยบกำรจำำพรรษำใหพระภกษอยประจำำทตลอด ๓ เดอน ในฤดฝน

ประโยชนในการเขาพรรษาของภกษ๑. เปนชวงทชำวบำนประกอบอำชพทำำไรนำ หำกภกษสงฆ

เดนทำงจำรกไปในสถำนทตำงๆ อำจไปเหยยบตนกลำ หรอสตวเลกสตวนอยใหไดรบควำมเสยหำยลมตำย ๒. หลงจำกเดนทำงจำรกไปเผยแผพระพทธศำสนำมำเปนเวลำ ๘ - ๙ เดอน พระภกษสงฆจะไดหยดพกผอน ๓. เปนเวลำทพระภกษสงฆจะไดประพฤตปฏบตธรรมสำำหรบตนเอง และศกษำเลำเรยนพระธรรมวนยตลอดจนเตรยมกำรสงสอนประชำชนเมอถงวนออกพรรษำ ๔. เพอจะไดมโอกำสอบรมสงสอนและบวชใหกบกลบตรผมอำยครบบวช อนเปนกำำลงสำำคญในกำรเผยแผพระพทธศำสนำตอไป ๕. เพอใหพทธศำสนกชน ไดมโอกำสบำำเพญกศลเปนกำรพเศษ เชน กำรทำำบญตกบำตรหลอเทยนเขำพรรษำ ถวำยผำอำบนำำฝน รกษำศล เจรญภำวนำ ถวำยจตปจจยไทยธรรม งดเวนอบำยมข และมโอกำสไดฟงพระธรรมเทศนำตลอดเวลำเขำพรรษำ

กจกรรมตางๆทควรปฏบต

♥ รวมกจกรรมทำำเทยนจำำนำำพรรษำ ♥ รวมกจกรรมถวำยผำอำบนำำฝน และจตปจจย แกภษสำมเณร ♥ รวมทำำบญ ตกบำตร ฟงธรรมเทศนำ รกษำอโบสถศล ♥ อธษฐำน งดเวนอบำยมขตำงๆ

ออกออกพรรษาพรรษา

ออกพรรษาคอวนสนสดระยะกำรจำำพรรษำ ตรงกบวนขน ๑๕ คำา เดอน

๑๑ เรยกอกอยำงหนงวำ “วนมหาปวารณา” คำำวำ “ ปวำรณำ ” แปลวำ “ อนญำต ” หรอ “ ยอมให ” คอ เปนวนทเปดโอกำสใหพระภกษสงฆดวยกน วำกลำวตกเตอนกนได ในขอทผดพลงลวงเกนระหวำงทจำำพรรษำอยดวยกน เพอชใหเหนวธกำรคอยสงวร คอ ตำมระวง ไมประมำท ไมยอมใหควำมเลวรำยเกดขนไดในหมสงฆ

คำากลาวปวารณา “ สงฆมภนเต ปะวำเรม ทฎเฐนะ วำ สเตนะ วำปะรสงกำยะ วำ วะทนต มง อำยสมนโต อะนกทปง อปำทำยะ ปสสนโต ปฎกะรสสำม ” แปลวำ ขำแตพระสงฆผเจรญ กระผมขอปวำรณำตอสงฆ ดวยไดเหนหรอไดฟงกตำม ขอทำนทงหลำยโปรดอนเครำะห วำกลำวตกเตอนกระผมดวย เมอกระผมมองเหนแลว จกประพฤตตวเสยเลยใหมใหด

มกำรทำำบญอนเปนประเพณทนยมกระทำำกนมำนำนแลวในวนออกพรรษำ ซงเรยกวำ " ตกบำตรเทโว" หรอเรยกชอเตมตำมคำำพระวำ "เทโวโรหนะ" แปลวำกำรหยงลงจำกเทวโลก หรอกำรตกบำตรนเรยกอกอยำงหนงวำ " ตกบำตรดำวดงส" และกำรตกบำตรเทโวน จะกระทำำในวนขน ๑๕ เดอน ๑๑ หรอวนแรม ๑ คำำเดอน ๑๑

วนอฏฐมบชา

คอวนแรม ๘ คำา เดอน ๖ เปนวนทถอกนวำตรงกบวนถวำยพระเพลงพระพทธสรระ

เมอพระพทธเจำเสดจปรนพพำนแลว ๘ วน มลลกษตรยแหงนครกสนำรำ พรอมดวยประชำชน และพระสงฆอนมพระมหำกสสปเถระเปนประธำน ไดพรอมกนกระทำำกำรถวำยพระเพลงพทธสรระ ณ มกฏพนธนเจดแหงกรงกสนำรำ

เมอวนแรม ๘ คำำ เดอน ๘ ซงนยมเรยกกนวำวนอฏฐมนนเวยนมำบรรจบแตละป พทธศำสนกชนบำงสวน โดยเฉพำะพระสงฆและอบำสกอบำสกำแหงวดนน ๆ ไดพรอมกนประกอบพธบชำขน เปนกำรเฉพำะภำยในวด เชนทปฏบตกนอยในวดมหำธำตยวรำชรงสฤษฏ เปนตน แตจะปฏบตกนมำแตเมอใด ไมพบหลกฐำน ปจจบนนกยงถอปฏบตกนอย   การประกอบพธอฏฐมบชานน นยมทำากนในตอนคำำา

และปฏบตอยางเดยวกนกบประกอบพธวสาขบชา ตางแต คำาบชาเทานน

อฏฐมบชา

วนธรรมสวนะ

หมำยถง วนประชมถอศลฟงธรรมในพทธศำสนำ ( ธรรมสวนะ หมำยถง กำรฟงธรรม) กำำหนดเดอนทำงจนทรคตละ 4 วน ไดแก วนขน 8 คำำ, วนขน 15 คำำ (วนเพญ), วนแรม 8 คำำ, วนแรม 15 คำำ ( หำกเดอนใดเปนเดอนขำด ถอเอำวนแรม 14 คำำ)

ในวนพระ พทธศำสนกชนถอเปนวนสำำคญ ควรไปวดเพอทำำบญ ถวำยภตตำหำรแดพระสงฆ และฟงธรรม สำำหรบผทเครงครดในศำสนำอำจถอศลแปดในวนพระดวย นอกจำกนชำวพทธยงถอวำวนพระไมควรทำำบำปใดๆ กำรทำำบำปหรอไมถอศลหำในวนพระถอวำเปนบำปยงในวนอน

วนธรรมสวนะ

ในสมยพทธกำล พระเจำพมพสำร ไดเขำเฝำพระสมมำสมพทธเจำ และกรำบทลวำนกบวชศำสนำอน มวนประชมสนทนำเกยวกบหลกธรรมคำำสงสอนในศำสนำของเขำ แตวำศำสนำพทธยงไมมพระพทธองคจงทรงอนญำตใหภกษสงฆประชมสนทนำและแสดงธรรมเทศนำแกประชำชนในวน ๘ คำำ ๑๔ คำำ และ ๑๕ คำำ

พทธศำสนกชนจงถอเอำวนดงกลำวเปน วนธรรมสวนะ ( สำำหรบวนธรรมสวนะน เมองไทยมมำตงแตสมยกรงสโขทย )

ประวต