BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE...
21
1 BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE LİSANSLI DEPOCULUK 10 Mart 2018 ANTALYA
Transcript of BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE...
1
BUĞDAY PİYASALARININ GENEL
GÖRÜNÜMÜ VE LİSANSLI DEPOCULUK
10 Mart 2018
ANTALYA
2
717 730 737 755 757
697 714 721 738 744
157 153 166 176 174
191 207 224 241 254
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
1.800
2.000
2013 2014 2015 2016 2017
Stoklar
İhracat
Tüketim
Üretim
240 221
251
215 258
193 189 199
422
343
306
275
333
259
343
267 275
100
150
200
250
300
350
400
450
$/ton
ABD (2HRW) Rus Kanada Durum
Dünyada son 10 yılda;
• Buğday ekim alanları %2 azalırken, üretim %10 arttı,
• Stoklar rekor seviyede,
• Buğday fiyatları özellikle son 5 yıldır yatay seyretmekte.
Dünya Buğday Dengesi - Fiyatlar
3
DÜNYA’DA SON DÖNEM GELİŞMELER
ABD HRW ekim alanı tahmini, tarihinin ikinci
en düşük rakamıdır ve ürün koşulları oldukça
zayıftır.
ABD’de ekilişlerin ardından uzun süren
kuraklık, yetersiz kar yağışı ve ardından
gelen dondurucu soğuklar fiyatların özellikle
Kasım ayı başından itibaren sert yükselişe
geçmesine neden olmuştur.
Üretim ve ihracat tahmininin rekor kırdığı
Rusya’da Karadeniz buğday ihracat fiyatları,
Ruble’deki değerlenme ve ABD fiyatlarındaki
yükselişle artış gösterdi.
Yılbaşından beri Rus Azak fiyatları neredeyse
sabit seyretmekte olup ithal maliyetini dolar
kuru belirlemektedir.
1.050 1.000
1.050 1.140
1.220
1.100 1.160 1.170
3,536 3,484
3,578
3,777
3,958
3,817 3,786 3,814
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat
3,2
3,3
3,4
3,5
3,6
3,7
3,8
3,9
4
TL/TON $/TL Rus Buğdayı İthal Maliyeti
İthal Maliyeti (%45 GV) Dolar
171 158 160 161 160 159 170 171
26 33 32 41 48 32 34 33
198 192 193 203 209 192
205 205
Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 Kas.17 Ara.17 Oca.18 Şub.18
0
50
100
150
200
250
$/TON CIF Rus Buğday Fiyatı - Navlun
% 12,5 p. Rus buğdayı (Azak) Navlun CIF Marmara
TÜRKİYE HUBUBAT ÜRETİMİ
BUĞDAY %60
ARPA %20
MISIR %16
ÇELTİK %2,5 DİĞERLERİ
%2
% 33
% 9
% 5
% 19
% 10
% 8
% 14
Türkiye hububat üretiminin
%60’ı buğdaya aittir İç Anadolu Bölgesi %33 pay ile buğday
üretiminde ilk sıradadır
5
Kaynak: TÜİK
* 2016/17 ve 2017/18 dönemleri tüketimi TMO tahminidir.
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
2013/14 2014/15 2015/16 2016/17* 2017/18*
22,1
19
22,6
20,6
21,5
21
20 19 19 19
Üretim Tüketim
Milyon
Ton
TÜRKİYE BUĞDAY ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ
6
TÜRKİYE BUĞDAY (MAMUL DAHİL) İTHALAT-İHRACATI
Kaynak: TÜİK
* Mamul madde ihracatı buğday karşılığı dahildir.
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
8.000.000
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Ton
İTHALAT İHRACAT
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Bin $
İTHALAT İHRACAT
7 Kaynak: TMO
YURT İÇİ SERBEST PİYASA FİYATLARI
AKS BÖLGESEL PİYASA DURUMU
En Düşük En Yüksek Ortalama Geçen Yıl Geçen Yıla Göre
Değişim(% )
AKDENİZ 980 1.040 1.010 950 6,0
G.DOĞU ANADOLU 930 1.120 1.030 990 40
EGE 980 1.050 1.010 970 4,1
İÇ ANADOLU 910 1.160 1.025 960 6,8
MARMARA 930 1.030 980 960 2,1
D.ANADOLU 990 1.000 995 960 3,6
KARADENİZ 930 1.020 980 1.010 -3,0
ORTALAMA 970 1.050 1.010 970 4,0
873 900
859
969
1.005
924
1.002
1.004 1.010
940 958
921
1.019
1.041
964
1.066 1,064 1.076
800
850
900
950
1.000
1.050
1.100
TL/ton
EKMEKLİK BUĞDAY (AKS) MAKARNALIK BUĞDAY
8
KÜMÜLATİF YAĞIŞLAR (2017 EKİM-2018 ŞUBAT)
0
100
200
300
400
MARMARA EGE AKDENİZ İÇ ANADOLU KARADENİZ D.ANADOLU G. DOĞU ORTALAMA
2016/17 2017/18 NORMALİ
mm
9
KARADENİZ
EGE
MARMARA
o Geçtiğimiz aylarda hava koşullarının mevsim normallerinin üstünde seyretmesinden dolayı
bitki gelişiminin geçen yıllara göre onbeş gün önden gitmekte olduğu gözlenmiştir.
o Bitki gelişimi normal seyretmekte, bitki boyu 10-30 cm ve kardeşlenme 3-5 adettir.
o Yağışların mevsim normallerinin altında, hava sıcaklığının ise mevsim normallerinin
üzerinde olması hububat gelişimi açısından olumsuz bir etki yaratmamıştır.
o Bitki gelişimi normal seyretmekte, bitki boyları 5-30 cm ve kardeşlenme 3-5 adettir.
BÖLGELERE GÖRE KIŞLIK EKİLİŞ DURUMU
o Bölgede hububat, geçen yıllara göre çok yüksek kesimlerin haricinde kar örtüsüyle
kaplanmamıştır.
o Bitki gelişimi normal seyrinde olup bitki boyları 5-15 cm civarında ve kardeşlenme 2-5
adettir.
10
BÖLGELERE GÖRE KIŞLIK EKİLİŞ DURUMU
DOĞU ANADOLU
AKDENİZ
o Bitkide kardeşlenme 2-5 adettir, bitki boyu 20-80 cm arasındadır. Bitki sapa
kalkma dönemindedir.
o Bölge genelinde yağışların yeterli olması nedeniyle hububat gelişimi
oldukça iyi durumdadır.
o Bölgede yüksek kesimler dışında kar yağışı yetersiz kalmış bitki çıkışları
ve gelişimi devam etmiştir.
o Bitki boyu 5-10 cm aralığında olup bundan sonraki dönemde iklim
durumunun normal seyretmesi halinde verimli bir hasat dönemi olacağı
değerlendirilmektedir.
11
GÜNEY DOĞU ANADOLU
İÇ ANADOLU
o Ekim ayından bu yana yağışlar uzun yıllar ortalamasının altında kalsa da ekilen
buğdayın %95-97 oranında çimlendiği ve bitki gelişiminin ileri olduğu
gözlenmiştir.
o Bitki kardeşlenme dönemindedir. Kardeşlenme 2-5 adet, bitki boyu 5-20 cm
arasındadır.
o Şubat ayında alınan yağışın geçen yılın üstünde gerçekleşmesiyle toparlanma
olmuş, bitki iyi bir gelişim göstermiştir.
o Bitki kardeşlenme dönemindedir. Kardeşlenme 2-6 adet, bitki boyu 15-40 cm
arasındadır.
BÖLGELERE GÖRE KIŞLIK EKİLİŞ DURUMU
12
YENİ SEZON - BEKLENTİLER
• Ülkemiz kışlık hububat ekilişleri tamamlanmıştır. Bitki gelişimde olumsuz bir bir
durum yok.
• Genel olarak bitki boyu 10-30 cm civarındadır. Ancak erken ekilen ve sulanan alanlarda bitki boyu 80 cm ’ye kadar ulaşmıştır, kardeş sayısı 2-5 adettir.
• Bitki bölgelere göre değişmekle birlikte kardeşlenme-sapa kalkma dönemindedir.
Ancak Adana’da erken ekim ve yüksek sıcaklık nedeniyle başaklanan tarlalar
görülmüştür.
• Hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi nedeniyle özellikle ılıman iklime sahip
illerimizde bitki gelişimi 2-3 hafta önde gitmektedir.
• Bundan sonra iklimin normal seyretmesi halinde hububat üretiminin geçen yıl
seviyelerinde olacağını söyleyebiliriz.
2017/18 DÖNEMİ TMO FAALİYETLERİ
• 6 Haziran’da buğday alımına başlandı
• 12 Temmuz’da ise; o Ekmeklik buğday için 940 TL/Ton
o Makarnalık buğday için 1.000 TL/Ton olarak alım fiyatları açıklandı
Toplam 2 milyon 50 bin ton buğday alımı gerçekleştirildi
Buğday stokları Ekim ayında satışa açıldı
o Toplam 1 milyon ton buğday satışı yapıldı
o Ekmeklik buğday 915-1.035 TL/Ton,
o Makarnalık buğday ise 1.035-1.115 TL/Ton fiyatla satışına devam edilmektedir.
Mevcut buğday stoku 1,9 milyon ton; o 1 milyon 250 bin ton ekmeklik buğday
o 650 bin ton makarnalık buğday
Buğday ithalatı 336 bin ton; o Mevcut ithal buğday stoku 175 bin ton
o TMO bakiye buğday ithalat yetkisi 750 bin ton
• Üreticilerden 2,4 Milyon Ton ürün alındı
• Üreticilere 3,4 Milyar TL ödeme yapıldı
Hasada kadar piyasalarda arz-talep yönüyle bir
sıkıntı beklenmemektedir
TMO’nun bakiye ithalat yetkileri gerektiğinde
kullanılacaktır.
14
LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ
Lisanslı Depoculuk Nedir? Ürünlerin; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen lisans ile inşa edilen depolarda depolandığı, Analiz ve sınıflandırmanın yetkilendirilmiş laboratuvarlarca yapıldığı, Ürünün elektronik ortamda alınıp satıldığı bir sistemdir.
Üreticiler için; - Depolama ve Finansman imkanı, - Ürününü öteleyerek değerinden pazarlama imkanı, - Destekler, Vergi Muafiyetleri ve Faiz İndirimleri,
Sanayiciler için; - Uygun şartlarda depolama ve finans, - Vergi Muafiyetleri, - Faiz İndirimleri,
AVANTAJLARI
15
LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDE TEŞVİK VE MUAFİYETLER
Depo Kira Desteği 6 TL/ton (6 Ay) 6 Ay’dan sonra 3 TL/ton (18 Ay)
Nakliye Desteği 25 TL/ton
Analiz Ücreti Desteği 25 TL/parti
Stopaj Muafiyeti (%2) SGK İstisnası (%2) KDV Muafiyeti (%1)
ELÜS teminatı ile kullanılan kredilerde % 100 faiz indirimi
Bölgesel teşviklerde, 1-4. bölge lisanslı depo yatırımları 5.bölge olarak değerlendirilmektedir.
10 bin ton’a kadar 10 milyon TL
10 bin ton ve üzeri 20 milyon TL
Yatırım Kredisi desteği (%75 faiz indirimli) İşletme kredisi desteği (%50 faiz indirimli)
ELÜS ticaretinde kurumlar vergisi muafiyeti (%20)
Depo Kira Desteği 3 TL/ton (24 ay)
Üretici, Birlik, Kooperatif Tüccar, Sanayici ve Yatırımcı
16
LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ-MEVCUT DURUM
GENEL BİLGİLER
Firma
Sayısı
Toplam
Kapasite (Ton)
Kuruluş İzni Alan 106 9.407.800
Lisans Alan
(Mevcut) 40 1.764.700
Mevcut lisanslı depoların %97’si
hububata; %3’ü ise pamuk, zeytin ve fındığa aittir
Mevcut Lisanslı Depoların Bölgesel Dağılımı
Akdeniz %22
Ege %3
G. Doğu %9
İç Anadolu %56
Marmara %11
MEVCUT LİSANSLI DEPOLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI
• Ülkemizde 24 ilde 40 şirkete ait 50 noktada toplam 1,8 milyon ton kapasiteli lisanslı depo
bulunmaktadır.
4 etap halinde toplam 4,2 milyon ton kapasiteli depo yapımı başlatılmıştır.
2018 hasadında en az 2,5 milyon ton lisanslı depo faaliyet gösterecektir.
114 noktada yapılacak toplam 4,2 milyon ton deponun yatırım maliyeti yaklaşık 1,5 milyar TL’dir. (Yaklaşık 1.000 kişiye istihdam sağlanacaktır)
TMO UZUN SÜRELİ KİRA (USK) GARANTİLİ DEPO HAMLESİ
Depolama altyapı eksikliğinin giderilmesi ve alımların lisanslı depo kriterlerine uygun depolarda yapılması için Eylül 2016 tarihinde depo yapım hamlesi başlatıldı.
TMO’NUN DEPO YAPIM HAMLESİ
• TMO tarafından USK kapsamında 42 ilde 114 noktada toplam 4,2 milyon ton kapasiteli lisanslı depo
yaptırılmaktadır.
21
TMO’NUN LİSANSLI DEPOLARDA ALIM SİSTEMİ
TMO ile Anlaşmalı Lisanslı Depo Dolu Tartım Yetkili Sınıflandırıcı
Ürün
Senedi Ürünün TMO’ya Satışı Satış Onayı Mesaj Onay Kodu
Ürün ve üretici bilgi kontrolü Takas-Ürün Bedelinin Hesaba Geçişi
