Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.
-
date post
19-Dec-2015 -
Category
Documents
-
view
241 -
download
12
Transcript of Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.
![Page 1: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/1.jpg)
BrunaáverkarLeiðbeinandi: Jens Kjartansson
Kristrún ErlaRagna SifSigný Ásta
![Page 2: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/2.jpg)
• Etiologia
• Flokkun bruna
• Meðferð
• Vandamál tengd stórum bruna
• Húðágræðslur
Yfirlit
![Page 3: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/3.jpg)
Etiologia
• Eldur “flame burns”• Leifturbruni “flash burns”• Heitur vökvi “scalds”• Gufur “steam burns”• Snertibruni “contact burns”• Rafbruni “electrical burns”• Efnabruni “chemical burns”• Geislun “radiation burns”
![Page 4: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/4.jpg)
Flokkun bruna
![Page 5: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/5.jpg)
Flokkun bruna• 1°bruni = Grunnur bruni í epidermis• 2°bruni = Hlutþykktarbruni, niður í dermis• 3°bruni = Fullþykktarbruni, niður í subcutis
![Page 6: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/6.jpg)
1°Bruni – Grunnur bruni
• Útlit:– Húð er þurr og rauð. – Roði fölnar við þrýsting, gengur
tilbaka á 6 dögum– Engar brunablöðrur
• Sársaukafullt• Gróandi:
– Á 3-6 dögum.– Einungis verkjameðferð.
• Dæmi– Sólbruni
![Page 7: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/7.jpg)
2°Bruni - Hlutþykktarbruni
Grunnur • Útlit:
– Blöðrur myndast. – Húð er rauð, rök og seytlar frá
henni. – Fölnar við þrýsting.
• Sársauki tengdur hita og lofti
• Gróning: – Á 14. degi (+/- 2 dagar)– Grær án örmyndunar
Djúpur• Útlit:
– Blöðrur myndast, rofna auðveldlega.
– Húð rök eða vaxkennd– Mismunandi að lit – hvít (cheese
white) til rauð– Fölnar ekki við þrýsting
• Eingöngu sársauki ef þrýstingur• Gróning:
– Lengur en 16 dagar, þarf yfirleitt kirurgisk inngrip
– Myndast ör ef bruni grær af sjálfu sér
![Page 8: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/8.jpg)
2°Bruni - Hlutþykktarbruni
Grunnur Djúpur
![Page 9: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/9.jpg)
3°Bruni - Fullþykktarbruni• Útlit:
– Hvítt vaxkennt– Grátt leðurlíkt– Svart og kolað
– Þurrt og ósveigjanlegt– Fölnar ekki við þrýsting
• Einungis djúp þrýstingsskynjun• Engin sársaukaskynjun!• Gróning:– Grær ekki án kirurgisks inngrips
![Page 10: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/10.jpg)
Total body surface area- 9% reglan-
Gildir fyrir 2°og 3° bruna!
![Page 11: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/11.jpg)
Total body surface area- Lund-Browder taflan-
![Page 12: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/12.jpg)
Meðferð
![Page 13: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/13.jpg)
Yfirlit meðferðar1) Bráðafasi (0.- 2.dagur) – ABCDE, passa vökvajafnvægi
2) Sárafasi (3.- 90.dagur)– mesta sýkingarhættan
3) Örfasi (90.dagur - 3 ár)– contractúrur myndast
4) Recontruction fasi (1-5 ár)– stundum ævilangt
![Page 14: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/14.jpg)
Meðferð í bráðafasa• ABCDE!– A og B : Gefa súrefni, meta þörf fyrir
öndunaraðstoð og intuberingu– C: Setja upp æðaleggi (helst í gegnum óbrennda
húð, íhuga CVK) og vökva– D: Eru merki um ölvun eða lyfjaneyslu?– E: Fjarlægja heit og brunnin föt og aðskotahluti
Þurfum að útiloka önnur trauma
![Page 15: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/15.jpg)
Meðferð í bráðafasa – vökvi
• Á fyrstu 24-48 klst eftir meiraháttar bruna getur orðið brunalost– Aukið gegndræpi háræða og tap gegnum húð– Lost án blæðingar!– Gerist hratt ef bruni er stór
• Gefum vökva til að bæta upp fyrir tap– Jafnvægi mikilvægt:
• Of lítill vökvi: end-organ perfusion of lítil með tilheyrandi vefjaskaða
• Of mikill vökvi: Tengsl við compartment syndrome í útlimum, kviðarholi og augntótt
![Page 16: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/16.jpg)
Meðferð í bráðafasa – vökvi
• Parkland reiknar út þann vökva sem gefa þarf í upphafi– Gefum ½ útreiknaðs rúmmáls á fyrstu 8 klst,
restina á 16 klst.– Gefum síðan viðhaldskammt (2-3L)
• Á við í 2° og 3° brunum sem þekja meira en 15%
Parkland formúlan:Vökvi (mL) = 4 x þyngd (kg) x TBSA (%)
![Page 17: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/17.jpg)
Meðferð í bráðafasa – vökvi• Algengast að Ringer-Laktat sé gefið– Inniheldur physiologiskt magn af elektrólýtum– Laktat getur komið í veg fyrir hyperklóremiska
acidosu sem verður við gjöf mikils magns af ísótónísku NaCl, 0,9%.
– Colloid (t.d. albúmín og dextran) mun dýrari og bæta ekki horfur - því minna notuð
![Page 18: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/18.jpg)
Meðferð í bráðafasa – vökvi• Fylgjast með vökvajafnvægi
– Vökvi inn og þvag út (þvagleggur), blóðþrýstingur, hjartsláttartíðni, distal púlsar, háræðafylling, litur og turgor heilbrigðrar húðar og mental status
• Kjörþvagútskilnaður fyrir brunasjúklinga er 0,5 ml/kg/klst– Ef of lítill útskilnaður - gefa bólus af crystalloid (500-
1000ml) og infusionin aukin um 20-30%
![Page 19: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/19.jpg)
Meðferð í bráðafasa – verkir
• 2° brunar oft mjög sársaukafullir– i.v Morfín eða aðra opíóíða– Kvíðastillandi t.d. benzodiazepín lyf
![Page 20: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/20.jpg)
Sýkingar• Sjúklingar með stóran 2°-3 bruna eru ónæmisbældir
– Tap á húðþekjunni opnar dyr fyrir sýkla– Sýklar taka sér bólfestu eftir 48 klst– Starfsemi neutrophila og T-fruma breytist og ójafnvægi verður í
myndun cýtókína
Helstu pathogenar í brunasárum:- Almenn húðflóra
- S.Aureus (fyrstu 48klst) - Streptococcus- Gram neg
- Pseudomonas (éta upp húðágræðslur) - Candida- Anerobar (sérstaklega rafbrunar)
Þættir sem stuðla að sýkingu:1) Rofin vörn húðar2) Vannæring v/ hypermetabólisma3) Post-burn ónæmisbæling
Ef bakteríur >105 per gr- Aukin sýkingarhætta- Delayed sárgróning.- Skin graftar deyja (Pseudomonas og Strept.)
![Page 21: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/21.jpg)
Tilvísun á “brunadeild”
- Allir fullþykktarbrunar þar að senda til sérfræðilækna.
- Hlutþykktarbrunar sem ekki er hægt að meðhöndla abulant eru sendir á spítala >3-4% TBSA
- Lægri þröskuldur fyrir börn og aldraðra- Alltaf huga að undirliggjandi sjúkdómum og
áhættuþáttum
![Page 22: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/22.jpg)
Kæling
• Verkjastillandi• Talið draga úr skemmdum• Hitastig vökva fer eftir óskum
sjúklings• Notum kranavatn
![Page 23: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/23.jpg)
Escharotomia• Skorið gegnum brunaskorpu
– niður í subcuteneus fitulag.• Hringbruni með óeftirgefanlegri brunaskorpu
– Vasoconstriction– Getur hindrar öndunarhreyfingar
Ábendingar• Hringbruni• Grunur um eða staðfest truflun á blóðrás• Grunur um eða staðfest truflun á öndunarhreyfingum
![Page 24: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/24.jpg)
Escharotomia
![Page 25: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/25.jpg)
Opin meðferð• Ekkert haft yfir brunasárinu• Þurrkum skorpuna og búum þannig til vörn.– Undir skorpunni myndast kjöraðstæður (37°C) til ræktunar
á húðfrumum.
• Þvoum sárkanta með klórhexidíni• Hafa heitt hitastig í herbergi (32-34°C)• Minnkar bjúg • Sýkingarhætta ef sprungur í skorpunni.
![Page 26: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/26.jpg)
Lokuð meðferð• Umbúðir hlífa sárinu fyrir utanaðkomandi áhrifum• Halda réttu hita- og rakastigi• Flýta sárgróningu
• Léttar þrýstiumbúðir í 5-7 daga– Vaselín næst sári– Hreinar grisjur– Bómull– Teygjuvafningur
![Page 27: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/27.jpg)
Pokameðferð
• Örugg meðferð – ekki fylgikvillar• 2° brunar á höndum eða fótum• Veldur hypoxiu = verkjastillir hratt• Góðar aðstæður fyrir gróanda “gróðurhúsaáhrif”• Viðheldur hreyfigetu, útlimur stirðar ekki upp
• Sár þvegið og skipt er um poka á hverjum degi• Viljum pínulitla loftun
![Page 28: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/28.jpg)
Silfurumbúðir
• Silfur (Ag) er bakteríudrepandi efni• Heldur niðri og verst sýkingum• Verndar gegn Pseudomonas, Staphylococcus,
Hemólýtíst streptócoccum og E.coli
![Page 29: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/29.jpg)
Vandamál tengd stórum bruna
![Page 30: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/30.jpg)
• Vökvatap & elektrólýta truflanir• Minnkað cardiac output (myocardial depression)
• Bjúgur – compartment syndrome, þrenging öndunarvega
• Vefjaskaði – Myoglobinuria• Katabólísk ástand - Hypermetabólismi• Paralytiskur ileus – neuroendocrine function• Ónæmisbæling – Sýkingar• Öndunarvegsbruni• Kolmónoxíð eitrun
![Page 31: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/31.jpg)
Öndunarvegsbruni- inhalation injury -
• Algengasta dánarorsök brunasjúklinga• Áhætta eykst með umfang bruna• Í 2/3 með >70% TBSA• Lokun öndunarvegs v/ bjúgs
o Andnauðo Önghljóð, hæsi og hóstio Sót í hráka eða kokio Bruni í andlitio Sviðin nef- eða andlitsháro Meðvitundarskerðingo Léleg O2 mettun, hypercapniao Tachycardia
![Page 32: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/32.jpg)
Öndunarvegsbruni- meðferð-
• Súrefnisgjöf• Intúbering - áður en vökvi er
gefinn!• Verndandi meðferð á
öndunarvél– Low tidal volume, minnkar
þrýsting í loftvegum
• Berkjuvíkkandi lyf (t.d Ventolin)• Vökvagjöf (e. fluid resuscitation)
![Page 33: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/33.jpg)
Kolmónoxíð (CO) eitrun• Minnkar súrefnisbindigetu í blóði
– Sækni þess er 200x meiri en súrefnis í heme hópinn.
– Tilfærsla á mettunarkúrvu til vinstri
Einkenni:• Rugl• Ógleði• Höfuðverkur• Svimi• Slappleiki.
Alltaf gruna ef eldur í lokuðu rými
![Page 34: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/34.jpg)
Greining og meðferð CO-eitrunar
• Greining: – Saga og skoðun– Súrefnismettunarmælir virkar
ekki! Greinir ekki á milli COHb og Hb
– Blóðgös Metur COHb
– EKG og CT höfuð• Meðferð: – SÚREFNI– Háþrýstisúrefnisgjöf í
alvarlegum tilfellum
![Page 35: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/35.jpg)
Myoglobinuria
• Algengt eftir rafbruna• Mikil hætta á nýrnabilun• Vökvagjöf• Lýting á þvagi – gefum i.v. bíkarbonat• Mannitol diuresa
![Page 36: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/36.jpg)
Áhrif á meltingarveginn• Brunalost getur valdið stress ulcer (Curling´s
ulcer)• Gefa fyrirbyggjandi sýruhemjandi lyf• Neuroendocrine áhrif geta
valdið paralytiskum ileus
![Page 37: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/37.jpg)
Hypermetabólískt ástand• Meiriháttar brunar valda katabólísku ástandi vegna
taps á kalóríum, missum meiri en við myndum. Hefur t.d í för með sér:– Ónæmisbælingu– Skertan gróanda– Vöðvaniðurbrot– Vanstarfsemi lifrar
• Meðferð: – Nákvæm stjórnun blóðsykurs – gefum insúlín dreypi– Gefum beta-blokka – minnkar áhrif adrenalíns og
minnkar þ.a.l. súrefnisþörf hjartans og grunnefnaskipti
![Page 38: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/38.jpg)
Húðágræðslur- Graftar-
![Page 39: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/39.jpg)
Húðágræðsla
• Húðágræðsla frá einum stað á annan á sama einstakling nefnist “autograft”
• Húðágræðslum er skipt í:– Hlutþykktarágræðslu – Fullþykktarágræðslu
![Page 40: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/40.jpg)
Fullþykktarágræðsla- Full thickness skin graft -
• Kostir:– Líkist eðlilegri húð hvað
varðar áferð, lit og þykkt– Minni herpingur– Vex með einstakling
• Gallar– Þurfa betri aðstæður til að lifa– Ekki hægt að nota í acute fasa– Einskorðast við frekar lítil,
ómenguð og vel æðanærð sár– Meiri skaði á gjafasvæði
•Inniheldur bæði epidermis og alla þykkt dermis
![Page 41: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/41.jpg)
Hlutþykktarágræðsla- Split skin graft -
• Kostir:– Getur lifað við fjölbreyttari
aðstæður– Hægt að nota á stærri sár– Gjafasvæði grær yfirleitt á 2-3
vikum.– Hægt að nota gjafasvæði aftur
• Gallar– Viðkvæmari– Herpast meira saman– Vaxa ekki með einstakling– Oft mýkri og meira glansandi
en eðlileg húð– Ekki rétt litarhaft– Engin hár vaxa
• Inniheldur epidermis og misstóran hluta af dermis
![Page 42: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/42.jpg)
Split thickness skin graft Full thickness skin graftHlutþykktarágræðsla Fullþykktarágræðsla
![Page 43: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/43.jpg)
Hlutþykktar vs. Fullþykktar?• Því þykkari sem graftur er, því meira hefur hann af
eiginleikum eðlilegrar húðar. – Vegna meira kollagens og fleiri æðaplexusa
• Gallinn við þykkari grafta er að þeir þurfa betri aðstæður til að lifa af, þurfa betri æðanæringu.
• Valið á milli hlutþykktar og fullþykktar ágræðslu fer m.a. eftir: – Staðsetningu sárs– Stærð sárs– Cosmetískum sjónarmiðum.
![Page 44: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/44.jpg)
Gróandi
• Hvort ágræðsla lifir af fer eftir upptöku næringarefna og innvexti æða frá aðliggjandi svæðum.
• Innvexti æða má skipta í 3 fasa: – 1) Fyrstu 24-48 klst. Ágræðsla festist við undirlag,
fibrinlag myndast– 2) Samruni á háræðum– 3) Innvöxtur nýrra æða, yfirleitt lokið á 4-7 dögum
![Page 45: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/45.jpg)
Undirbúningur ágræðslu
• Undirbúningur sárbeðs: – Undirlag þarf að vera vel æðanært og hreint– Nákvæm stjórnun á blæðingum í sárabeði er
mikilvæg (hemostasis). – Huga vel að sýkingum, gefum prophylaxsis
• Val á gjafasvæði: – Taka þarf tillit til fjölda þátta s.s. húðlitar, áferðar
og þykkt dermis. – Gjafasvæðið ætti að vera ívið stærra en sárbeður.
![Page 46: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/46.jpg)
Ásetning húðágræðslu• Yfirleitt notuð hefti– Undantekning eru börn og viðkvæmir fullorðnir
• Hægt að nota “meshing” notuð til að stækka grafta
![Page 47: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/47.jpg)
Allograftar og xenograftar
• Allograftur - Fenginn frá öðrum einstakling, sömu tegundar, oft líkhúð. Nýtast í 6-8 vikur þar til líkami hafnar þeim.
• Xenograftur: T.d. frá svínum. Lítið notað hér. Líkaminn hafnar alltaf þessum ágræðslum á endanum.
• Brunasjúklingar eru ónæmisbældir og því verður töf á höfnun allografta.
• Bíólógískar umbúðir t.d. Biobrane
![Page 48: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/48.jpg)
Vefjaþenjari – tissue expander-
![Page 49: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/49.jpg)
Heimildir• Uptodate.com• Emedicine.com• Surgical recall• Clinical surgery• Barret & Herndon. Color Atlas of Burn Care.• Achauer & Sood´s. Burn Surgery.
![Page 50: Brunaáverkar Brunaáverkar Leiðbeinandi: Jens Kjartansson Kristrún Erla Ragna Sif Signý Ásta.](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022013115/56649d2d5503460f94a03b56/html5/thumbnails/50.jpg)
Takk fyrir