Branş Analizi - Uzman Kariyer2013 KPSS Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi merkeze alan ve...

uzmanuzmanyaklaşımıyaklaşımı

öğretim yöntem ve teknikleri

Branş Analizi

2013 KPSS sınavında yer alan öğretim yöntem ve teknikleri sorularının çoğunluğu kolay, bir kısmı da orta düzeydedir. Sınavda siz öğret-men adaylarını çok fazla zorlayabilecek nitelikte bir sorunun olmadığı düşünülmektedir. Ayrıca sınavda çok bilindik yöntem ve teknikler, öğ-retim ve materyal geliştirme ilkeleri sorulmuştur. Bir başka deyişle bu seneki sınavda sürpriz olarak nitelendirilebilecek bir soru bulunma-maktadır.

Dr. Levent VEZNEDAROĞLU

uzmanuzmanyaklaşımıyaklaşımı

soruların konulara göre dağılımıöğretim yöntem ve teknikleri

KONU BAŞLIĞI SORU SAYISI

Öğretim İlkeleri 1

Hedefl er ve Üst Düzey Düşünme Becerileri 1

Eğitim Durumlarının Aşamaları 1

Eğitim Durumlarını Hazırlama İlkeleri 1

Öğretim Stratejileri 2

Öğretim Modelleri 1

Öğretim Yöntemleri 3

Öğretim Teknikleri 6

Toplam 16

uzmanuzman 2013 KPSS

Somuttan soyuta ilkesi, öğretim sürecinin duyu organlarına hitap eden somut etkin-liklerden yola duyu organlarından bağımsız düşünme anlamına gelen soyut etkinlik-lere doğru düzenlenmesidir. Öncüldeki örnekte de öğretmenin öğrencilerin sayı kav-ramını oluşturabilmeleri için görme ve dokunma duyu organlarına hitap eden somut bir etkinlikten yola çıktığı ve bunun sonucunda soyut olan rakam kavramına ulaştı-ğı görülmektedir.

Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

1. Bir sınıf öğretmeni, ilkokula yeni başlayan öğrencile-rinin, zihinlerinde sayı kavramını oluşturmalarına yar-dım etmek için fasulye taneleri ile oluşturduğu küme-lerle rakamları eşleştirmiştir.

Buna göre, öğretmen aşağıdaki öğretim ilkelerin-den hangisini kullanmıştır?

A) Açıklık

B) Bilimsellik

C) Bilinenden bilinmeyene

D) Somuttan soyuta

E) Ekonomiklik


Eleştirel düşünme becerisi; bireyin gördüklerini, okuduklarını, elde ettiği bilgileri ol-duğu gibi kabul etmek yerine; bunları sürekli inceleyerek, sorgulayarak, belli ölçüt-lere göre değerlendirerek açıklaması ve yargıya varması gibi zihinsel süreçleri içe-rir. Öncüldeki kazanım incelendiğinde de öğrencilerden, çocuklara yönelik reklam-ların işlevlerini sorgulamaları, belli ölçütlere göre değerlendirmeleri ve bunlar hak-kında bir yargıya varmalarının beklendiği anlaşılmaktadır.

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

2. Bir öğretmen, öğretim programında yer alan “Çocuk-lara yönelik reklamların işlevini sorgular.” kazanımı-na yönelik etkinlikler planlamak istemektedir.

Öğretmenin, bu kazanımı aşağıdaki becerilerden hangisi kapsamında ele alması daha uygundur?

A) Yaratıcı düşünme

B) Eleştirel düşünme

C) Karar verme

D) Yansıtıcı düşünme

E) Problem çözme


Öğrencilere, ulaşılacak kazanımlarla ilgili dersin başında bilgi vermenin amacı onla-rı hedeften haberdar etmektir. Hedeften haberdar etme, öğrencilerin dersin önem-li noktalarına odaklanmalarını sağlamak ve onlarda beklenti oluşturmak amacıyla gerçekleştirilir.


3. Doğan Öğretmen, her dersin başında, ulaşılacak ka-zanımlarla ilgili öğrencilerine bilgi vermektedir.

Bu uygulamanın gerekçesi aşağıdakilerden han-gisidir?

A) Öğrenmeyi somutlaştırma

B) Öğrencide beklenti oluşturma

C) Dersin özetini verme

D) Öğrencileri iş birliğine yöneltme

E) Ön bilgileri hatırlatma


Yöntem ya da teknik seçimindeki en önemli ilke, seçilen yöntem ya da tekniğin der-sin hedefl erini gerçekleştirici nitelikte olmasıdır. Benzer şekilde soru – yanıt tekniği kullanılırken de sorulacak soruların dersin hedefl erini gerçekleştirici nitelikte olması en önemli kuraldır. Bu teknik kullanılmadan önce, derste kazandırılacak özelliklerle ilgili sorular önceden hazırlanmalıdır.

Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

4. Derste soru-cevap yöntem veya tekniğinin kulla-nılmasında uyulması gereken en temel kural aşa-ğıdakilerden hangisidir?

A) Kazandırılacak niteliklerle tutarlı sorular sorma

B) Açık uçlu sorular sorma

C) Çekingen öğrencilere de uygun sorular sorma

D) Farklı öğrencilere sorular sorma

E) Tartışmayı gerektirecek sorular sorma


Bir öğretim sürecinin en temel özellikleri; hedefl eri kazandırıcı nitelikte olması, öğ-rencilerin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor gelişimlerine uygun olması, çeşitli ma-teryallerin kullanımına olanak sağlayarak öğrenmeyi kolaylaştırması, öğrencilerin edindikleri bilgileri farklı durumlarda kullanmalarını, yani transferi sağlaması vb.dir. Bunların hepsi aynı zamanda birer öğretim ilkesidir. Öğretim sürecinin ders kitabı ve çalışma kitabına bağlı olması gibi bir durum ya da ilke söz konusu değildir. Hat-ta bu, öğretim sürecini sınırlayan bir unsurdur.


5. Aşağıdakilerden hangisi, bir öğretmenin öğren-me - öğretme sürecine yönelik etkinlik düzenler-ken dikkate alması gereken temel özellikler ara-sında değildir?

A) Amaç ve kazanımlara ulaştırabilecek nitelikte ol-ması

B) Çocukların gelişim düzeylerine uygun olması

C) Çeşitli yöntem, teknik ve materyal kullanımına yer vermesi

D) Ders ve çalışma kitabına bağlı kalması

E) Farklı etkinlikler arasında bağlantılar kurması


Metafor ya da analoji tekniğinde soyut kavramlar, öğrencilerin bildikleri somut kav-ramlara benzetilerek öğretilmeye çalışılır. Öncüldeki örnekte de beynin, ülkemizin başkenti Ankara’ya benzetildiği ve beynin görevleriyle başkentin görevleri arasında benzetimler yapılamaya çalışıldığı anlaşılmaktadır.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

6. Fen ve teknoloji dersinde Bahar Öğretmen, bey-nin görevlerini anlatırken Türkiye haritası üzerinde Ankara’yı beynin yerine koyarak anlatmaya çalışmış-tır.

Bahar Öğretmen’in bu uygulaması, aşağıdaki yöntem veya tekniklerden hangisine uygun bir örnektir?A) Örnek olay B) Rol oynama C) Metafor

D) Gösteri E) Gözlem


Mantıksal – matematiksel zekâ sayılarla düşünme, hesaplama, sonuç çıkarma, mantıksal ilişkiler kurma, hipotezler üretme, problem çözme, eleştirel düşünme, sa-yılar, geometrik şekiller gibi soyut sembollerle düşünme, kavramlar, bilgiler arasında ilişkiler kurma yeteneğidir. Ahmet’in okuduğu bir bilgilendirici metindeki kavramları ve bunlar arasındaki ilişkileri bulması bu zekâ boyutunu kullandığını gösterir. Gör-sel – uzamsal zekâ ise resimler, imgeler, şekiller ve çizgilerle düşünme, üç boyutlu nesneleri algılama ve muhakeme etme yeteneğidir. Ahmet’in kavramları ve bunlar arasındaki ilişkileri tablo ya da kavram haritası gibi görseller kullanarak göstermesi de bu zekâ boyutunu kullandığını gösterir.


7. Ahmet, Türkçe dersinde okuduğu bilgilendirici bir me-tinde geçen kavramları ve bu kavramlar arasındaki ilişkileri bulmayı, bulduklarını da tablo veya zihin ha-ritası çizerek öğrenmeyi tercih etmektedir.

Çoklu zekâ kuramına göre, Ahmet’in öne çıkan zekâ alanları aşağıdakilerden hangisinde veril-miştir?

A) Sözel – Doğacı

B) Görsel – Sözel

C) Doğacı – Öze dönük

D) Mantıksal – Görsel

E) Öze dönük – Mantıksal


Sunuş yoluyla öğretim stratejisinin girme aşamasında kullanılan ön organize edici-ler, yeni bilgiler için bir yapı oluşturan, yeni bilginin çerçevesini çizen, öğrenciyi yeni bilgiye aşina kılan ve yeni bilginin öğrencinin daha önce kazanmış olduğu bilgilerle ilişkilendirilmesini sağlayan ifadelerdir.


8. Sunuş yoluyla öğretim stratejisine göre, dersin başında öğrencilere “ön organize edici bilgiler” ve-rilmesinin en önemli gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Öğrencileri motive etme

B) Yeni bilgiye temel oluşturma

C) Öğrencileri düşündürme

D) Grupla çalışmayı teşvik etme

E) Benzerlik ve farklılıkları örneklendirme


Buluş yoluyla öğretim stratejisi, öğrencilerin örnek olan ve örnek olmayan durumla-rı inceleyerek, bunları karşılaştırarak kavram, ilke ve genellemelere ulaştıkları öğ-retim yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda öğretmeni kavram, ilke ve genellemeleri açıkla-maz. Oysa I. ve IV. öncüllerde öğretmenin bilgileri açıkladığı görülmektedir. Bu dav-ranışlar buluş yoluyla öğretim yaklaşımına uygun değildir.


9. Bir öğrenci, bir derste yapılanları aşağıdaki gibi

sıralamıştır:

I. Öğretmenimiz çözelti kavramının ne olduğunu defterimize yazdırdı.

II. Şekeri suyla karıştırdı. Bizden gördüklerimizi an-latmamızı istedi.

III. Tuzu suyun içerisine karıştırdı. Gördüklerimizi an-latmamızı ve öncekiyle karşılaştırmamızı istedi.

IV. Bir miktar kumla suyu karıştırıp şekerli çay örneği ile bu karışım arasındaki ilişkiyi açıkladı.

V. Bizlerden örnekler vermemizi istedi. Biz de yeni örnekler sunduk.

Yapılanlardan hangileri, buluş yoluyla öğrenme yaklaşımına uygun değildir?A) I ve IV B) I ve V C) II ve III

D) III ve IV E) III ve V


Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi merkeze alan ve gerçek yaşam durumlarını sınıf ortamına taşıyarak onları projeler çerçevesinde çalıştıran, bunu yaparken de disip-linler arası ilişki kuran bir anlayıştır. A, C, D ve E seçeneklerinde belirtilenler bu yak-laşımın belli başlı sınırlılıklarıdır. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımında öğrencilerin uzman olarak görülmesi, öğrencileri motive etmek amaçlıdır.


10. Aşağıdakilerden hangisi, proje tabanlı öğrenme-nin sınırlılıklarından biri değildir?

A) Projeyi tamamlamak için uzun zaman gerekmesi

B) Uygulamada, öğrencilerin uzman olarak görül-mesi

C) Proje, öğretmen gözetimi dışında yapıldığında bazı problemlerin çıkması

D) Proje çalışmalarında gerekli gözetim ve deneti-mi sağlamanın zor olması

E) Öğrenciye ilginç gelen proje konusu bulmakta sıkıntı yaşanması


Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi merkeze alan ve gerçek yaşam durumlarını sı-nıf ortamına taşıyarak onları projeler çerçevesinde çalıştıran, bunu yaparken de di-siplinler arası ilişki kuran bir anlayıştır. Proje tabanlı öğrenme sürecinde öğrenciler araştırmaya dayalı bir öğrenme sürecinin sonucunda bir soruna çözüm üretirler ya da bir ürün ortaya koyarlar ve bunu sunarlar. Ayşe, Tamer ve Serkan Öğretmenle-rin uygulamaları bu yaklaşımı uyguladıklarını ortaya koymaktadır. Problem çözme yöntemi, bir anlamda bilimsel araştırma sürecinin öğretimde uygulanmasıdır. Yön-tem uygulanırken öğrenciler bir probleme ilişkin denenceler oluşturur ve bunları test ederek genellemelere ulaşır. Argümantasyon (dayanaklandırma) ise bir düşünceyi belli kanıtlarla savunmadır. Öğrencilerin problem çözme sürecinde elde ettikleri bil-gileri kanıtlar göstererek savunmaları söz konusudur. Eda Öğretmen’in uygulama-ları bu yöntemi kullandığını göstermektedir.


11. Dört öğretmenin derslerinde yaptıkları aşağıdaverilmiştir:

I. Ayşe Öğretmen, öğrencilerinden, prizmalar ko-nusuyla ilgili araştırmaya dayalı bir ürün oluştur-malarını istemiştir.

II. Eda Öğretmen, dersindeki bir konuya ilişkin uy-gulama ve genelleme yapabilmeleri için öğrenci-lerine argümantasyon tekniğini kullandırmıştır.

III. Tamer Öğretmen, öğrencilerine bilimsel yöntem kullanarak elde ettikleri verilere dayalı bir sunum yaptırmıştır.

IV. Serkan Öğretmen, öğrencilerini hem bireysel hem grupla çalıştırarak süreç boyunca çalışma-larını takip etmiş ve öğrencilerini disiplinler arası çalışmaya yönlendirmiştir.

Öğretmenlerin yaptığı uygulamalar, sırasıyla aşa-ğıda verilenlerden hangilerine daha uygun örnek olur?A) Proje yöntemi - Problem çözme yöntemi - Proje

yöntemi - Proje yöntemiB) Beyin fırtınası - Proje yöntemi - Problem çözme

yöntemi - Proje yöntemiC) Beyin fırtınası - Problem çözme yöntemi - Örnek

olay - Proje yöntemiD) Problem çözme yöntemi - Örnek olay - Proje

yöntemi - Beyin fırtınasıE) Proje yöntemi - Örnek olay - Beyin fırtınası -

Problem çözme yöntemi


Gösterip yaptırma yöntemi genelde psikomotor alanda yer alan, beceri hâline getir-me düzeyindeki hedefl eri kazandırmak için kullanılır. Kazandırılacak beceri ve bunu oluşturan aşamalar öğrencilere gösterildikten sonra, her öğrencinin bu beceriyi ka-zanması için yeterli sayıda tekrarı yapması ve anında dönüt-düzeltme verilerek öğ-rencilerin beceriyi kazanmaları sağlanır. Bu yöntemle öğrenciler yaparak yaşaya-rak bir beceriyi edinir. Açıklamada da görüldüğü gibi gösterip yaptırma yöntemi üst düzey düşünme becerilerini değil, genelde psikomotor alandaki becerileri kazandır-mak için kullanılır. Ayrıca yöntem uygulanırken öğrenci katılımı serbest bırakılmaz, her öğrencinin gösterilen beceriyi bireysel olarak uygulaması sağlanır. Dolayısıy-la üçüncü ve dördüncü öncüller yanlıştır. Yöntem uygulanırken öğrencilerin çeşit-li duyu organlarına hitap eden etkinliklerin tasarlanması, öğrencilerin beceriyi daha kolay edinmelerini sağlar.


12. Esra Öğretmen, bir dersinde aşağıdaki işlemlere yer vermiştir:

I. Öğrencilerin tüm duyu organlarına yönelik etkin-likler kullanmıştır.

II. Yaparak, yaşayarak öğrenme amaçlı alıştırma-lar yaptırmıştır.

III. Uygulamalarda öğrenci katılımını serbest bırak-mıştır.

IV. Öğrencilerinde, üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeye çalışmıştır.

Esra Öğretmen’in bu dersinde yaptıklarından hangileri, gösterip yaptırma yöntem veya tekniği-ne uygundur?A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV


Büyük grup tartışması, önceden belirlenmiş bir konunun belli bir süre içinde sınıfta-ki tüm öğrencilerin katılımıyla tartışıldığı tekniktir. Bu tekniği kullanırken sınıf mev-cudunun çok fazla olmamasına özen gösterilmelidir. Tartışma bir lider tarafından yö-netilir ve lider öğrencilere söz hakkı verir, diğer öğrencilerin konuşan kişiyi saygıyla dinlemelerini ve söz alarak eleştirilerini dile getirmelerini sağlar. Lider, konuşmacıla-rın konudan sapmamasına ve belli aralıklarla özet yapmaya özen göstermelidir. Bu tekniğin uygulanmasında bir jüri oluşturulması söz konusu değildir. Öğretmen araş-tırma görevi verdiği üç öğrenciyi, tartışmayı değerlendirmek için jüri olarak münaza-ra tekniğini kullanırken belirleyebilir.


13. Sosyal bilgiler dersinde 10 öğrencisi bulunan bir öğretmenin, büyük grup tartışması yöntem veya tekniğini kullanırken aşağıdakilerden hangisini yapması uygun değildir?

A) Tartışmayı, öğrencileri gruplara ayırmadan baş-latması

B) Sunulan problemin ardından tartışmaya, gönüllü öğrencilerden başlaması

C) Daha önceden konuyu araştırma görevi verdiği öğrenciyi lider olarak seçmesi

D) Araştırma görevi verdiği üç öğrenciyi, tartışmayı değerlendirmek için jüri olarak belirlemesi

E) Planlama yaparak öğrencilerin tartışılacak konu-hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlaması


Altı şapkalı düşünme tekniği, altı farklı bakışı simgeleyen farklı renklerdeki şapkala-rı takarak ya da takmış gibi yaparak düşünceleri analiz etmek ve bir karara ulaşmak için kullanılan bir tekniktir. Beyaz şapka objektif ve tarafsız bir bakış açısını; kırmızı şapka duygusal bakış açısını; siyah şapka olumsuz ve karamsar bakış açısını; sarı şapka olumlu ve iyimser bakış açısını; yeşil şapka yaratıcılığı ve mavi şapka olay-ları soğukkanlı bir şekilde değerlendirmeyi ve karar vermeyi temsil eder. C seçene-ğinde belirtilen “Bu su temiz değildir.” ifadesi, yaratıcılığı temsil eden yeşil şapkayı değil, siyah şapkayı temsil eden bir ifadedir.

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

14. Öğretmen, sınıfında altı düşünce şapkası tekniğini uygulamak istemektedir. Bu amaçla sınıfa getirdiği yarısı dolu bir su bardağını masasına koyar. Düşün-ce şapkalarını da öğrencilere dağıtarak öğrencilerin-den şapkaların rengine uygun yorumlar yapmalarını ister.

Buna göre, aşağıdaki öğrenci yorumu – şapka rengi eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Bardağın yarısı boştur. – Siyah

B) Bu güzel bardağın içindeki su, hayatı temsil et-mektedir. – Kırmızı

C) Bu su temiz değildir. – Yeşil

D) Bardağın yarısı doludur. – Sarı

E) Bardağın yarısı dolu, yarısı boştur. – Mavi


Beyin fırtınası, öğrencilerin yaratıcı problem çözme gücünü geliştirmeyi amaçlayan bir tekniktir. Bir soruna yaratıcı çözümler bulmak ya da bir soruya yaratıcı yanıtlar üretmek amacıyla yapılır. Düşünce üretme (fırtına dönemi) ve düşünceleri değer-lendirme (değerlendirme dönemi) olmak üzere iki bölümden oluşur. Düşünce üret-me aşamasında önemli olan ortaya konan düşüncelerin niteliği değil, niceliğidir. Bu aşamada hiçbir düşüncenin eleştirilmesine izin verilmez. Tüm sınıfın katılımıyla ya-pılabileceği gibi, küçük gruplar oluşturularak da yapılabilir. Teknik uygulanırken öğ-rencilere yanıtlarını üretmeleri için 5 – 10 dakika süre verilir. Öncüldeki örnekte de öğretmenin öğrencilerden bir soruya 10 dakika boyunca yaratıcı yanıtlar üretmeleri-ni beklediği, onların ürettiği fi kirleri tahtaya yazdığı ve sonra bunları değerlendirme-lerini istediği görülmektedir.

Doğru yanıt “E” seçeneğidir.

15. Bir öğretmen öğrencilerine “Nehirler tuzlu olsaydı ne olurdu?” sorusunu yönelterek 10 dakika boyunca öğ-rencilerden gelen fi kirleri tahtaya yazıp bu fi kirlerin tartışılıp değerlendirilmesini sağlamıştır.

Bu öğretmen, aşağıdaki yöntem veya teknikler-den hangisini kullanmıştır?A) Soru-cevap B) Çember C) Forum

D) Açık oturum E) Beyin fırtınası


İstasyon tekniği uygulanırken sınıfın farklı yerlerinde farklı masalar hazırlanır ve bunların üzerine öğrencilerin yapacakları çalışmalarla ilgili malzemeler konulur. Sı-nıf, hazırlanan masa sayısına bölünür. Gruplar bir masada belirli bir süre çalışır ve o masanın gerektirdiği görevi yerine getirir. Süre sonunda gruplar yer değiştirerek di-ğer masanın gerektirdiği görevi yapar ya da önceki grubun işi yarım kalmışsa önce bunu tamamlar. Öncülde de bu tekniğin kullanımı örneklenmiştir.


16. Öğrencilerini dört gruba ayıran bir öğretmen, sınıfın-da dört köşeye yerleştirdiği masalara sürüngenlere, balıklara, kuşlara ve memelilere ait resimler koymuş-tur. Her bir grubun, masaları dolaşarak her bir masa-da belirtilen hayvan grubuna yönelik bir pano hazırla-malarını istemiştir. Gruplar daha önceden belirlenen plana göre tüm masalardaki çalışmaları tamamlamış-tır.

Öğretmenin bu uygulaması, aşağıdaki yöntem veya tekniklerden hangisidir?

A) Köşelenme

B) Kart oyunu

C) Gösteri

D) İstasyon

E) Çember

Branş Analizi - Uzman Kariyer2013 KPSS Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi merkeze alan ve...

Documents

Transcript of Branş Analizi - Uzman Kariyer2013 KPSS Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi merkeze alan ve...