1 1

BOR MADENİ ,KULLANIM ALANLARIVE

ÖNEMİBor Elementi nedir?

Bor Elementinin ÖzellikleriTarihçesi

Bor MineralleriBor Rezervleri

Ulusal Bor Araştırma EnstitüsüBor Üretimi

Bor Madeninin Kullanım AlanlarıSonuç Olarak…

2

Bor Elementi NEDİR ?Bor simgesi B , atom numarası 5, atom ağılığı 10,81 olan birelement

Metalle ametal arası özelliklere sahip, metalik bir iletkenden çok, bir yarıiletken

Saf Bor ilk kez 1808 yılında Fransız kimyager J.L.Gay-Lussac ve Baron L.J. Thenard ile İngiliz kimyager H. Davy tarafından elde edilmiştir.

Ancak %99 saflıktaki ilk kristalize bor,1909 yılında elde edilebildi.

1 3

Louis Joseph Gay-Lussac Louis Jacques Thénard

Sir Humphrey Davy

1 4

Bor Elementinin ÖzellikleriBor, yerkabuğunda yaygın olarak bulunan 51. elementtir

Kimyasal ÖzellikleriAtomik Yarıçapı 1.17 ÅAtomik hacmi 4.6 cm3/molElektron Konfigürasyonu 1s2 2s2 2p1Nötron sayısı 6İyonik Çapı: 0,23ÅProton sayısı 5

Fiziksel ÖzellikleriAtomik Kütlesi: 10,811Kaynama Noktası: 4275K 4002°C 7236°F;Ergime Noktası: 2573K 2300°C 4172°FYoğunluk: 2,34g/ccBuharlaşma Isısı: 489,7kJ/molFiziksel Durumu: (20°C & 1atm): Katı

Saf haldeki Bor elementi

1 5

Bor Elementinin TarihçesiBilinen tarihi 4000 yıl öncesine kadar gitmekte .O dönemlerde Babilliler tarafından kuyumculukta kullanıldığı biliniyor

Mısırlıların mumyalama tedavi amaçlı ve değişik metalleri işlemede kullanmışlardır .Yunanlılar ve Romalıların temizlik amaçlı kullandıkları tahmin edilmekte

Kullanım alanlarına ilişkin ilk yazılı metne 762 yılında Mekke Medine Bağdat çevresindeki yerleşim yerlerinde rastlanıyor

1 6

Bor Elementinin TarihçesiAvrupa’da 12. yy dan itibaren boraks ticareti uzun bir süre Venedikliler ve Hollandalılar tarafından sürdürüldü.

1830 yılında İtalya da Borik asit üretildi

Şili de 1852 yılında endüstriyel anlamda ilk boraks madenciliği başladı

ABD de Bor yataklarının bulunması ile bu ülke en büyük üretici konumuna geldi.

7

Bor Elementinin Tarihçesi1865 yılında Compaigne Industrielle Desmazures adlı Fransız şirketine işletme ruhsatı verilmesiyle Türkiye de bor madenciliği başlar.

Bor Osmanlı döneminde yabancı firmalar tarafından “ALÇITAŞI” olarak işletilmiştir.

1935 yılında Türkiye'de maden arama ve işletme faaliyetlerini yapmak üzere Etibank ve MTA kuruldu.

Uzun bir süre yabancı şirketler tarafından işletilen madenler daha sonra 1978 de 2172 sayılı yasa ile Bor rezervlerinin tüm madencilik ve işletme hakları Etibank'a verildi.

1 8

Bor MineralleriYapısı gereği doğada saf halde bulunmuyor.Oksijenle yaptığı bileşikleri mevcutDünyada bilinen 230 çeşit bor minerali bulunmaktaBazı mineraller genellikle her yatakta gözlenirken bazıları ise çok ender olarak gözlenirler. Pandermitin, sadece dünyada Balıkesir-Susurluk yatağında bulunuşu buna örnek olarak verilebilir.Ticari açıdan önemli olanları; Boraks(Tinkal) Üleksit, Kolemanit,Kernit ,Pandermit,Hidroborasit

1 9

Önemli Bor MineralleriBoraks(Tinkal)

KernitÜleksit

Kolemanit

Pandermit

Hidroborasit

1 10

Bor RezervleriDünyada ki Bor Rezervleri(Ülkeler Bazında)

1 11

1 12

Türkiye Bor Rezervlerinin Dağılımı (Mineral Bazında)Bor Rezervleri

1 13

Türkiye’deki Bor Madeni HaritasıBor Rezervleri

1 14

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü(BOREN)

Enstitü 18.06.2003 tarihli ve 25142 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 4865 sayılı Kanun’la kurulmuştur.

Başlıca kuruluş amaçları ;

Türkiye'de ve dünyada bor ürün ve teknolojilerinin geniş bir şekilde kullanımını, yeni bor ürünlerinin üretimini ve geliştirilmesini temin etmek

Araştırmalar için gerekli bilimsel ortamı sağlamak

Bor ve ürünleri alanında araştırma yapan kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile işbirliği yaparak bilimsel araştırmaları yapmak, yaptırmak koordine etmek ve bu araştırmalara katkı sağlamak

1 15

Bor ÜretimiDünyada Bor Üretimi

1 16

Bor Üretimi Dünyada Bor Ürünlerinin Toplam Satışlarının sektörel (%) dağılımı.

1 17

Bor ürünleri başta;Cam ve seramik endüstrisinde,Temizlik ve beyazlatmada,İnşaat sanayiinde,Yanmayı Önleyici/Geciktirici Malzeme Olarak,Nükleer Uygulamalarda,Enerjide ,Sağlık alanında ve Tarımda,Askeri ve uzay sanayiinde, olmak üzere yüzlerce farklı alanda kullanılır

Bor Madeninin Kullanım Alanları

1 18

Bor Madeninin Kullanım Alanları

1 19

1 20

Sonuç Olarak…

1

Dinlediğiniz İçin TeşekkürlerBarış İLAN

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ (barisilan@mail.ru)

NOT:Konu ile ilgili Ayrıntılı rapor için aşağıdaki web sayfasını ziyaret edebilirsiniz

https://feliksn.wordpress.com