Booklet 07 Cymraeg Final - Aberystwyth University · 2018. 10. 22. · ddarparwr addysg amaethyddol...

Prifysgol

Aberystwyth University

Llyfryn Incwm Fferm Cymru

Canlyniadau 2006/07

Sefydliad y Gwyddorau Gwledig

Llanbadarn Fawr, Aberystwyth

Ceredigion SY23 3AL

Ffôn: 01970 622253

Ffacs: 01970 622958

E-bost: [email protected]

http://www.irs.aber.ac.uk/fbs

1

Rhagair

Ers dros ddeng mlynedd a thrigain mae’r Arolwg o Fusnes Fferm (AFFf) wedi ei gyflawni gan Brifysgol Aberystwyth (PA). Cydnabyddir yr AFFf yn eang fel yr arolwg mwyaf awdurdodol o safbŵynt sefyllfa ariannol a pherfformiad economeg ffermydd. Mae dau bwrpas i’r canlyniadau. Yn gyntaf, maent yn darparu gwybodaeth ynglŷn â sefyllfa economaidd bresennol y diwydiant ar gyfer y rhai hynny sy’n creu polisïau’n rhanbarthol, yn genedlaethol ac yn Ewropeaidd. Ac yn ail, maent yn darparu gwybodaeth gymharol i ffermwyr, ymgynghorwyr amaethyddol ac amrywiol fudiadau ar gyfer asesu perfformiad ffermydd unigol.

Mae’r data yn y llyfryn hwn yn seiliedig ar yr wybodaeth ariannol a meincnodi a gasglwyd gan AFFf o dros 550 o ffermydd a ddewiswyd ar hap. Rhaid nodi y byddai methodoleg AFFf arferol yn cynnwys ffigwr am rent ar gyfer ffermydd perchen-breswyliedig a hefyd werth ar gyfer llafur di-dâl. Dangosir llafur di-dâl yn y llyfryn hwn ar gyfer cyfeirnod yn unig. Cyhoeddir y canlyniadau llawn yn flynyddol yng Nghanlyniadau Ystadegol AFFf ac mae copïau ar gael o’r Sefydliad.

Mae AFFf yn cydnabod yn ddiolchgar y llu o ffermwyr, ar hyd a lled Cymru, a fu’n ddigon caredig i ddarparu’r wybodaeth fusnes fanwl hon, hefyd Llywodraeth Cynulliad Cymru sy’n ariannu’r arolwg, a Hybu Cig Cymru (HCC) am noddi’r llyfryn hwn.

Yr Arolwg Busnes Fferm Sefydliad y Gwyddorau Gwledig

Sefydliad y Gwyddorau Gwledig (SGG)

Bu Prifysgol Aberystwyth yn gysylltiedig ag astudiaethau’r tir ers 1878, ac mae ganddi hanes hir a rhagorol ym myd dysgu ac ymchwil. Parheir â’r traddodiad hwnnw heddiw gan SGG sydd, fel prif ddarparwr addysg amaethyddol yng Nghymru, yn cynnig cyrsiau o’r Diploma Cenedlaethol Uwch i raddau ymchwil ôl-radd.

Mae’r Sefydliad yn ymfalchïo yn ei draddodiad o ddosbarthu canlyniadau’r ymchwil yn uniongyrchol i’r diwydiant amaethyddol. Wrth i economi ein diwydiant ddod dan bwysau cynyddol, daw’r cysylltiad hwn yn bwysicach nag erioed.

2

Cyflwyniad

Wrth i ffermwyr gynefino â ffermio dan Gynllun y Taliad Sengl gobeithiwn y bydd yr argraffiad diweddaraf hwn o’r llyfryn yn darparu gwybodaeth a fydd yn ddefnyddiol ac yn berthnasol iddynt wrth iddynt addasu a pharhau i fod yn gystadleuol.

Mae’r canlyniadau yn y llyfryn wedi eu gosod allan fel a ganlyn gan ddangos data ar gyfer y busnesau sy’n perfformio’n ganolig a’r rhai hynny sydd yn y traean uchaf:

1. Data Fferm Gyfan (Tudalennau 5 – 16) Yn yr adran data fferm gyfan geir cyfrifon elw a cholled a mantolen gryno ar gyfer chwe gwahanol fath o fferm. Dengys y canlyniadau gyfartaledd elw neu golled y ffermydd hyn ynghyd â’r cyfartaledd fesul hectar. Dangosir hefyd faint a graddfa stocio’r ffermydd ynghyd â dangosyddion perfformiad allweddol, perthnasol eraill.

2. Data Elw Bras (Tudalennau 17 – 20) Yn y llyfryn ceir data ar gyfer wyth gwahanol fenter fferm. Mae elw bras yn cymharu incwm gyda chostau uniongyrchol cynhyrchu. Mae angen cryn ofal wrth ddefnyddio elw bras gan nad yw costau anuniongyrchol (sefydlog) y cynhyrchu yn cael eu hystyried. Nid yw elw bras yn cynnwys unrhyw gymorthdaliadau uniongyrchol.

3. Data Costau Cynhyrchu (Tudalennau 21 – 22) Yn y llyfryn ceir costau cynhyrchu ar gyfer pedwar allbwn amaethyddol. Ystyrir cyfanswm cost cynhyrchu fesul uned. Trwy ystyried y costau uniongyrchol ac anuniongyrchol (a ddyfernir fesul uned da byw) mae cynhyrchwr mewn gwell lle i ystyried pa mor gystadleuol ac effeithiol yw menter.

Mae proffidioldeb yn ganolog i unrhyw fusnes fferm, er y bydd gan ffermwyr lawer o amcanion busnes a phersonol eraill. Mae angen rhoi blaenoriaeth i wobr ariannol a gaiff ffermwr am ei amser a’i adnoddau. Felly ni ddylai ffermwyr ond cynhyrchu lle bo’n broffidiol iddynt wneud hynny (yn amodol ar drawsgydymffurfio).

Mae’r amrywiaeth o ran perfformiad ac elw a welir yn y llyfryn hwn yn dangos yn eglur ehangder y newidiadau posib. Drwy gymharu neu ‘feincnodi’ perfformiad fferm, gellir adnabod cryfderau posib a mannau gwan y busnes. Dylai pob cynhyrchwr fod yn ymwybodol o’i gostau cynhyrchu ei hun a sut y maent yn cymharu â chostau ffermwyr eraill.

3

DIFFINIADAU O DERMINOLEG A NODIADAU EGLURHAOL

Hectarau effeithiol (Eff/ha)

Golyga arwynebedd y fferm gyfan ar ôl tynnu arwynebedd ffyrdd, coetiroedd, tir diffaith ac adeiladau ac ar ôl ystyried porfa bras yn ôl ei arwynebedd cyfwerth o dir pori da.

Cynllun y Taliad Sengl

Disodlwyd holl gymorthdaliadau a oedd yn gyswllt â chynhyrchiant gyda Chynllun y Taliad Sengl fel rhan o ailstrwythuro’r polisi amaethyddol cyffredin (CAP).

Mathau o ffermydd Mynydd Yn yr Ardal Dan Anfantais Fawr yn Bennaf.

Ucheldir Yn yr Ardal Dan Anfantais yn Bennaf.

Llawr Gwlad Y tu allan i’r Ardal Llai Ffafriol yn Bennaf.

Data Fferm Gyfan Penderfynu data fferm gyfan

Caiff y data ar gyfer y traean uchaf o gynhyrchwyr ei benderfynu yn ôl elw ar ôl rhent a chyllid fesul hectar effeithiol.

Cymorthdaliadau Anuniongyrchol

Cymorthdaliadau na gafwyd eu dadgyplu e.e. cynllun Organig, Tir Gofal a ESA. Mae’n cynnwys Tir Mynydd ar ffermydd llawr gwlad a godro os yn berthnasol.

Costau cnydau eraill

Yn cynnwys holl gostau porthiant a chnydau eraill e.e. hadau, chwystrellion, lapio a chortyn ond nid gwrtaith a chontractio.

Contractio penodedig

Contractio y gellir ei gysylltu â mentrau penodedig e.e. combeinio, cneifio a gwasgaru slyri.

Costau fferm cyffredinol

Mae costau fferm cyffredinol yn cynnwys trydan, ffôn, trwyddedau, yswiriant, ffioedd proffesiynol a thanysgrifiadau.

Incwm amrywiol Yn cynnwys contractio, rhent bythynod, taliadau fforddfraint, derbyniadau yswiriant, ac unrhyw incwm amrywiol arall. Yn cynnwys elw o unrhyw fentrau arall sydd ddim arddangos.

Cyfran o’r fferm a berchnogir

Gwerth Net wedi ei fynegi fel canran o’r asedau cyfan yw cyfran o fferm a berchnogir.

Cyfradd Stocio (glu/eff. Ha)

Unedau pori da byw fesul hectar effeithiol o dir.

Unedau Da Byw (LU) ac Unedau Pori Da Byw (GLU)

Cyfnewidir niferoedd da byw yn unedau da byw ar sail amcangyfrif o anghenion ynni, er mŵyn cyfrifo cyfanswm stocio’r da byw sy’n pori ar y fferm.

Buchod godro – allbwn arall

Allbwn net o werthu/brynu gwartheg a lloi. Hefyd yn cynnwys newid mewn gwerth.

4

DIFFINIADAU O DERMINOLEG A NODIADAU EGLURHAOL (parhad)

Llafur taledig Cyfanswm y llafur a dalwyd yn cynnwys llafur achlysurol, rhan amser a llawn amser ond dim costau llafur a welir fel di-dâl (isod).

Llafur di-dâl (heb gynnwys ffermwr a’i briod)

Llafur di-dâl neu lafur a dderbynnir am daliad sydd yn llai na’r hyn a delir fel arfer am y gwasanaeth. Ni chaiff llafur di-dâl ei gynnwys yn yr elw ar ôl rhent a chyllid.

Costau tir Yn cynnwys costau ‘n berthnasol i atgyweirio adeiladau ac adnoddau tir e.e. gwrychoedd, ffensio, walio, ffosydd a chlwydi. Hefyd yn cynnwys costau dŵr.

Cyllid Yn cynnwys costau banc, daliadau llog ac unrhyw log prydlesu/hur-bryniant. Dim yn cynnwys addaliadau cyfalaf.

Cwota llaeth a brydlesir net

Gwerth am les allan minws les i mewn o gwota llaeth.

Data Elw Bras Y pen ar sail y fuches / ddiadell. Ddangosir i’r mentrau penodol drwy dynnu’r costau amrywiol o’r allbwn perthnasol.

Costau da byw eraill

Mae costau da byw eraill yn cynnwys prynu deunyddiau megis gwellt, comisiwn gwerthu a chostau penodol eraill y mentrau da byw.

Porthiant a chostau porthiant

Yn cynnwys costau eraill i borthiant, gwrtaith contractio porthiant a chostau tir pori tymhorol.

Data costau cynhyrchu

Rhannu costau amrywiol a sefydlog gyda’r cilogram o gig a gynhyrchir (mewn pwysau byw). Penodi costau sefydlog ar unedau pori da byw ar ôl gyfran i unrhyw dir ar a/neu incwm amrywiol gael ei ddiddynnu. Yn drefnedig drwy elw bras.

Pŵer a pheiriannau

Yn cynnwys atgyweirio peirianwaith, tanwydd, contractio arall a dibrisio adeiladau.

Adnewyddu buches/diadell

Newid yng ngwerth da byw magu, wedi ystyried gwerthiant anifeiliaid a phryniant anifeiliaid magu.

Adeiladau Costau tir a dibrisiad adeiladau.

Elw net Allbwn ar ôl cyfanswm costau mewnbwn i fentrau penodol.

5

FFERMYDD MYNYDD GWARTHEG A DEFAID 2006/07

DATA FFERM GYFAN Nifer o ffermydd : 128

Pob fferm Pob fferm Traean uchaf

£/fferm £/eff.ha. £/eff.ha.

ALLBYNNAU

Gwartheg cig eidion 23297 182 231

Defaid 27611 216 290

Cnydau a phorthiant 1245 10 18

Taliad Sengl 30203 236 288

Tir Mynydd 4203 33 37

Cymorthdaliadau anuniongyrchol eraill 5016 39 52

Incwm amrywiol 3642 28 53

CYFANSWM ALLBYNNAU 95217 744 969

MEWNBYNNAU

Bwydydd 13589 106 113

Costau tir pori tymhorol 4513 35 42

Milfeddygol a meddyginiaethau 3843 30 34

Costau da byw eraill 5206 41 49

Gwrteithiau 5572 44 48

Costau cnydau eraill 1099 9 12

Contractio penodedig 3005 24 33

CYF. COSTAU NEWIDIOL 36827 289 331

Llafur y telir amdano 3514 27 31

Contractio arall a llogi peiriannau 613 5 6

Tanwydd a thrwsio 7957 62 68

Dibrisiant peiriannau 8292 65 69

Costau ffermio cyffredinol 7517 59 66

Costau tir 3417 27 30

Dibrisiant adeiladau 3501 27 33

CYF. COSTAU SEFYDLOG 34811 272 303

CYFANSWM MEWNBYNNAU 71638 561 634

ELW CYN RHENT A CHYLLID 23579 183 335

Rhent 3236 25 11

Cyllid 4018 31 37

ELW AR ÔL RHENT A CHYLLID 16325 127 287

Llafur di-dâl 5338 42 59

6

FFERMYDD MYNYDD GWARTHEG A DEFAID 2006/07

DATA FFERM GYFAN (Parhad)

Wedi'i pherchnogi Tenant Cymysg

MANTOLEN £/fferm £/fferm £/fferm

Nifer o ffermydd 81 12 35

CYFANSWM ASEDAU 658713 200286 720094

CYFANSWM DYLEDION ALLANOL 58769 28041 61461

GWERTH NET 599944 172245 658633Cyfran o'r fferm a berchnogir (%) 91 86 91

DATA FFISEGOL Pob fferm Traean uchaf

ARWYNEBEDD TIR Hectarau Hectarau

Glaswelltir 114.38 110.85

Ydau a chnydau eraill 1.69 2.95

Tir pori garw, braenar, coetir a.y.b. 40.50 47.13

CYF. ARWYNEBEDD (gwirioneddol) 156.57 160.93

CYF. ARWYNEBEDD (effeithiol) 127.82 124.65

Pob fferm Traean uchaf

DA BYW nifer nifer

Buchod sugno 49 51

Gwartheg eraill 86 93

Defaid magu 713 811

Defaid eraill 449 545

DANGOSYDDION PERFFORMIAD Pob fferm Traean uchaf

Ŵyn a fegir - y ddafad (nifer) 1.19 1.26

Gwerthiant ŵyn parod y famog (nifer) 0.89 0.92

Gwerthiant ŵyn parod £ y pen 40.82 42.28

Lloi a fegir - y fuwch (nifer) 0.88 0.90

Gwerthiant gwartheg wedi'u pesgi £ y pen 639 673

Gwerthiant gwartheg stôr £ y pen 480 518

Cyfradd stocio (glu/eff. ha.) 1.18 1.33

7

FFERMYDD MYNYDD DEFAID 2006/07




ALLBYNNAU


Defaid 34075 223 304







MEWNBYNNAU

Bwydydd 11705 77 80


















Rhent 2947 19 27

Cyllid 4505 29 25



8

FFERMYDD MYNYDD DEFAID 2006/07





CYFANSWM ASEDAU 669078 222873 503614











DA BYW nifer nifer

Buchod sugno 20 25


Defaid magu 1138 1251










9

FFERMYDD UCHELDIR GWARTHEG A DEFAID 2006/07




ALLBYNNAU


Defaid 28288 270 314







MEWNBYNNAU

Bwydydd 11900 114 116


















Rhent 3116 30 22

Cyllid 3221 31 15



10

FFERMYDD UCHELDIR GWARTHEG A DEFAID 2006/07





CYFANSWM ASEDAU 655964 202363 595602

CYF. DYLEDION ALLANOL 47120 34933 32249










DA BYW nifer nifer

Buchod sugno 35 37


Defaid magu 552 520










11

FFERMYDD LLAWR GWLAD GWARTHEG A DEFAID 2006/07




ALLBYNNAU


Defaid 17425 197 259



Cymorthdaliadau anuniongyrchol 2511 28 36



MEWNBYNNAU

Bwydydd 7766 88 118


















Rhent 4307 49 29

Cyllid 3359 38 23



12

FFERMYDD LLAWR GWLAD GWARTHEG A DEFAID 2006/07





CYFANSWM ASEDAU 578448 129748 536585

CYF. DYLEDION ALLANOL 40927 41400 45392










DA BYW nifer nifer

Buchod sugno 26 22


Defaid magu 351 263










13

FFERMYDD GODRO ARDALOEDD LLAI FFAFRIOL 2006/07




ALLBYNNAU

Buchod godro - llaeth 120562 1377 1899

- allbwn arall 1952 22 18

- cwota llaeth a brydlesir net -9 0 0

Gwartheg eraill 17189 196 256

Defaid 7090 81 70


Taliad Sengl 23211 265 318Cymorthdaliadau anuniongyrchol 2648 30 33



MEWNBYNNAU

Bwydydd 37802 432 528


















Rhent 2964 34 27

Cyllid 7641 87 52



14

FFERMYDD GODRO ARDALOEDD LLAI FFAFRIOL 2006/07





CYFANSWM ASEDAU 711344 - 567426

CYFANSWM DYLEDION ALLANOL 126988 - 88456

GWERTH NET 584356 - 478970Cyfran o'r fferm a berchnogir (%) 82 - 84









DA BYW nifer nifer

buchod godro 102 126

Buchod sugno 2 2


Defaid magu 170 101



Llaeth a gynhyrchir - y fuwch (litrau) 6717 7077

Mantais dros ddwysfwyd y fuwch (£) 894 964

Gwerthiant llaeth - y fuwch (£ y fuwch) 1178 1233

Pris llaeth (ceiniog y litr) 17.54 17.42


15

FFERMYDD GODRO LLAWR GWLAD 2006/07




ALLBYNNAU

Buchod godro - llaeth 154951 1511 1975

- allbwn arall -391 -4 76

- cwota llaeth a brydlesir net 0 0 0

Gwartheg eraill 22656 221 246

Defaid 2112 21 11


Taliad Sengl 28135 274 350Cymorthdaliadau anuniongyrchol 2500 24 31



MEWNBYNNAU

Bwydydd 45246 441 555


















Rhent 4582 45 16

Cyllid 12674 124 66



16

FFERMYDD GODRO LLAWR GWLAD 2006/07





CYFANSWM ASEDAU 942234 155895 789848











DA BYW nifer nifer

buchod godro 138 121

Buchod sugno 1 1


Defaid magu 71 76

Defaid eraill 31 23


Llaeth a gynhyrchir - y fuwch (litrau) 6288 7100

Mantais dros ddwysfwyd y fuwch (£) 859 1025

Gwerthiant llaeth - y fuwch (£ y fuwch) 1124 1329

Pris llaeth (ceiniog y litr) 17.88 18.72


17

ELW BRAS: DEFAID MYNYDD

Pob diadell Traean uchaf Nifer o ddiadelloedd yn y sampl 227 76 Cyfartaledd maint diadelloedd (i’r hwrdd) 844 668 Ŵyn a fegir - y famog 1.13 1.36 ALLBWN Y FENTER £ y famog £ y famog Gwerthiant ŵyn – stôr 1.86 1.93 – parod 31.57 47.75 Gwerthiant defaid eraill 7.05 9.61 Gwerthiant gwlân 0.96 1.13 Iawndal defaid – Chernobyl 0.10 0.02 Newid mewn gwerth -1.00 -1.20 Pryniant defaid -3.43 -4.56 Cyfanswm allbwn y fenter 37.11 54.68 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 8.88 9.70 Costau tir pori tymhorol 2.89 1.54 Milfeddygol a meddyginiaethau 3.03 3.55 Costau da byw eraill 2.99 3.67 Contractio penodedig 0.73 0.90 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 7.36 8.14 Cyfanswm costau newidiol 25.88 27.50 Elw bras 11.23 27.18

ELW BRAS : DEFAID UCHELDIR

Pob diadell Traean uchaf Nifer o ddiadelloedd yn y sampl 90 30 Cyfartaledd maint diadelloedd (i’r hwrdd) 566 521 Ŵyn a fegir - y famog 1.32 1.53 ALLBWN Y FENTER £ y famog £ y famog Gwerthiant ŵyn – stôr 0.58 0.04 – parod 56.22 76.95 Gwerthiant defaid eraill 7.86 9.41 Gwerthiant gwlân 1.08 1.11 Iawndal defaid – Chernobyl 0.01 0.00 Newid mewn gwerth -1.14 0.63 Pryniant defaid -8.21 -10.25 Cyfanswm allbwn y fenter 56.40 77.89 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 10.92 10.13 Costau tir pori tymhorol 0.90 0.37 Milfeddygol a meddyginiaethau 3.74 3.75 Costau da byw eraill 3.87 4.11 Contractio penodedig 1.11 1.10 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 10.31 8.75 Cyfanswm costau newidiol 30.85 28.21 Elw bras 25.55 49.68

18

ELW BRAS : DEFAID LLAWR GWLAD Pob diadell Traean uchaf Nifer o ddiadelloedd yn y sampl 47 15 Cyfartaledd maint diadelloedd (i’r hwrdd) 430 405 Ŵyn a fegir - y famog 1.32 1.60 ALLBWN Y FENTER £ y famog £ y famog Gwerthiant ŵyn – stôr 0.95 0.01 – parod 57.38 84.82 Gwerthiant defaid eraill 5.34 5.93 Gwerthiant gwlân 1.22 1.34 Iawndal defaid – Chernobyl 0.00 0.00 Newid mewn gwerth -0.52 -1.38 Pryniant defaid -8.76 -8.85 Cyfanswm allbwn y fenter 55.61 81.87 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 8.69 11.79 Costau tir pori tymhorol 0.83 0.40 Milfeddygol a meddyginiaethau 3.54 3.99 Costau da byw eraill 4.57 5.65 Contractio penodedig 0.87 0.75 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 8.84 9.02 Cyfanswm costau newidiol 27.34 31.60 Elw bras 28.27 50.27

ELW BRAS: BUCHOD SUGNO LLAWR GWLAD

Pob buches Traean uchaf

Nifer o fuchesi yn y sampl 25 9 Cyfartaledd maint y fuches (buchod magu) 48 39 Lloi a fegir – y fuwch (niferoedd) 0.93 0.95 Gwerthiant gwartheg wedi’u pesgi £ y pen 653 620 Gwerthiant gwartheg stôr £ y pen 445 466 ALLBWN Y FENTER £ y fuwch £ y fuwch Gwerthiant lloi a gwartheg stôr 275.15 135.41 Gwerthiant teirw a buchod 56.60 68.07 Gwerthiant gwartheg wedi’u pesgi 324.91 563.87 Newid mewn gwerth -44.03 -102.15 Pryniant gwartheg -107.56 -32.51 Cyfanswm allbwn y fenter 505.07 632.69 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 99.50 79.59 Milfeddygol a meddyginiaethau 22.12 23.01 Costau da byw eraill 65.50 80.13 Contractio penodedig 1.14 1.62 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 117.03 127.49 Cyfanswm costau newidiol 305.29 311.84 Elw bras 199.78 320.85

19

ELW BRAS: BUCHOD SUGNO UCHELDIR Pob buches Traean uchaf

Nifer o fuchesi yn y sampl 44 15 Cyfartaledd maint y fuches (buchod magu) 55 60 Lloi a fegir – y fuwch (niferoedd) 0.90 0.95 Gwerthiant gwartheg wedi’u pesgi £ y pen 668 702 Gwerthiant gwartheg stôr £ y pen 476 466 ALLBWN Y FENTER £ y fuwch £ y fuwch Gwerthiant lloi a gwartheg stôr 327.69 287.27 Gwerthiant teirw a buchod 51.80 52.67 Gwerthiant gwartheg wedi’u pesgi 221.82 304.93 Newid mewn gwerth 1.17 41.43 Pryniant gwartheg -139.63 -132.64 Cyfanswm allbwn y fenter 462.85 553.66 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 102.67 103.37 Milfeddygol a meddyginiaethau 27.64 24.88 Costau da byw eraill – eidion 53.55 43.31 Contractio penodedig 3.26 2.25 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 123.98 103.36 Cyfanswm costau newidiol 311.10 277.17 Elw bras 151.75 276.49

ELW BRAS: BUCHOD SUGNO MYNYDD Pob buches Traean uchaf

Nifer o fuchesi yn y sampl 173 58 Cyfartaledd maint y fuches (buchod magu) 41 36 Lloi a fegir – y fuwch (niferoedd) 0.89 0.92 Gwerthiant gwartheg wedi’u pesgi £ y pen 639 699 Gwerthiant gwartheg stôr £ y pen 476 511 ALLBWN Y FENTER £ y fuwch £ y fuwch Gwerthiant lloi a gwartheg stôr 378.82 364.57 Gwerthiant teirw a buchod 53.56 61.18 Gwerthiant gwartheg wedi’u pesgi 167.32 278.52 Newid mewn gwerth -35.88 -26.61 Pryniant gwartheg -103.78 -97.91 Cyfanswm allbwn y fenter 460.04 579.75 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 149.09 114.64 Milfeddygol a meddyginiaethau 28.93 22.77 Costau da byw eraill 52.39 50.96 Contractio penodedig 3.01 2.36 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 110.27 111.67 Cyfanswm costau newidiol 343.69 302.40 Elw bras 116.35 277.35

20

ELW BRAS: BUCHOD GODRO ARDALOEDD LLAI FFAFRIOL

Pob buches Traean uchaf Nifer o fuchesi yn y sampl 65 22 Cyfartaledd maint y fuches (buchod godro) 106 123 Cynnyrch llaeth ar gyfartaledd (litrau'r fuwch) 6764 7118 Pris llaeth (ceiniog y litr) 17.00 17.78 ALLBWN Y FENTER £ y fuwch £ y fuwch Llaeth 1149.88 1265.92 Lloi 61.53 58.05 Gwerthiant teirw a buchod 78.55 87.13 Cwota llaeth a brydlesir net 0.00 0.00 Newid mewn gwerth 19.28 7.00 Pryniant gwartheg -141.88 -129.32 Cyfanswm allbwn y fenter 1167.36 1288.78 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 287.42 279.49 Milfeddygol a meddyginiaethau 38.39 36.41 Costau da byw eraill 90.41 90.45 Contractio penodedig 15.62 6.53 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 112.05 108.80 Cyfanswm costau newidiol 543.89 521.68 Elw bras 623.47 767.10

ELW BRAS: BUCHOD GODRO LLAWR GWLAD

Pob buches Traean uchaf Nifer o fuchesi yn y sampl 53 18 Cyfartaledd maint y fuches (buchod godro) 137 143 Cynnyrch llaeth ar gyfartaledd (litrau'r fuwch) 6527 7601 Pris llaeth (ceiniog y litr) 17.91 18.67 ALLBWN Y FENTER £ y fuwch £ y fuwch Llaeth 1169.05 1419.32 Lloi 60.07 75.62 Gwerthiant teirw a buchod 71.93 73.46 Cwota llaeth a brydlesir net 0.00 0.00 Newid mewn gwerth 13.79 19.28 Pryniant gwartheg -151.57 -134.46 Cyfanswm allbwn y fenter 1163.27 1453.22 COSTAU NEWIDIOL Dwysfwydydd a phorthiant 282.35 339.85 Milfeddygol a meddyginiaethau 44.69 49.32 Costau da byw eraill 87.70 79.72 Contractio penodedig 17.68 12.55 Costau newidiol cynhyrchu porthiant 104.22 95.88 Cyfanswm costau newidiol 536.64 577.32 Elw bras 626.63 875.90

21

COSTAU CYNHYRCHU CIG OEN

ceiniog y kg pwysau byw Pob fferm Traean uchaf

Traean isaf

Nifer o ffermydd 105 35 35 Bwyd 24.71 20.68 29.46 Milfeddygol a meddyginiaethau 7.11 6.48 7.81 Costau da byw eraill 10.43 9.67 11.41 Porthiant 16.74 13.17 18.59 Cyfanswm costau newidiol 58.99 50.00 67.27 Adnewyddu diadell 13.64 10.02 16.41 Llafur 4.93 3.32 6.10 Pŵer a pheiriannau 28.06 21.52 31.39 Adeiladau 11.14 7.56 13.17 Costau fferm cyffredinol 12.02 9.18 13.83 Rhent 6.64 4.60 8.57 Cyllid 5.79 2.61 11.00 Cyfanswm costau sefydlog 68.58 48.79 84.06 Cyfanswm costau 141.21 108.81 167.74 Elw net -25.06 14.34 -57.59 Ŵyn a fegir – canran 1.32 1.47 1.19 Cyfartaledd maint diadell 699 651 852 Cyfartaledd pwysau byw ŵyn 38.04 40.47 35.09 COSTAU CYNHYRCHU LLAETH

ceiniog y litr Pob fferm Traean uchaf

Traean isaf

Nifer o ffermydd 118 40 40 Bwyd 4.25 3.84 4.66 Milfeddygol a meddyginiaethau 0.63 0.56 0.65 Costau da byw eraill 1.60 1.42 1.74 Porthiant 1.58 1.31 1.99 Cyfanswm costau newidiol 8.06 7.13 9.04 Adnewyddu buches 0.86 0.46 1.23 Llafur 0.58 0.38 0.67 Pŵer a pheiriannau 1.91 1.71 2.22 Adeiladau 1.10 0.91 1.36 Costau fferm cyffredinol 0.97 0.86 1.14 Rhent 0.36 0.16 0.37 Cyllid 0.69 0.27 1.26 Cyfanswm costau sefydlog 5.61 4.29 7.02 Cyfanswm costau 14.53 11.88 17.29 Elw net 3.67 7.02 0.32 Mantais dros ddwysfwyd 13.50 14.45 12.88 Pris llaeth a dderbynnir 17.46 18.03 17.09

22

COSTAU CYNHYRCHU CIG EIDION: LLOI SUGNO

ceiniog y kg pwysau byw Pob fferm Traean uchaf

Traean isaf

Nifer o ffermydd 49 16 16 Bwyd 14.73 8.17 23.63 Milfeddygol a meddyginiaethau 9.80 6.30 14.06 Costau da byw eraill 15.83 8.83 24.18 Porthiant 29.08 24.45 33.91 Cyfanswm costau newidiol 69.44 47.75 95.78 Adnewyddu buches 12.50 3.91 26.32 Llafur 8.12 4.34 15.90 Pŵer a pheiriannau 45.77 34.81 53.18 Adeiladau 17.34 10.23 20.45 Costau fferm cyffredinol 19.48 16.86 20.72 Rhent 6.04 3.47 10.17 Cyllid 4.85 2.75 9.21 Cyfanswm costau sefydlog 101.60 72.46 129.63 Cyfanswm costau 183.54 124.12 251.73 Elw net -78.49 -18.78 -147.97

Mae cynhyrchu lloi sugno yn cyfeirio at gostau buchod sugno a’u lloi hyd at adeg diddyfnu.

COSTAU CYNHYRCHU CIG EIDION: PESGI

ceiniog y kg pwysau byw Pob fferm Traean Uchaf

Traean isaf

Nifer o ffermydd 26 9 9 Bwyd 27.81 22.08 30.92 Milfeddygol a meddyginiaethau 3.40 2.81 3.57 Costau da byw eraill 17.33 12.39 21.26 Porthiant 25.61 18.18 36.12 Cyfanswm costau newidiol 74.15 55.46 91.87 Llafur 8.34 3.72 13.89 Pŵer a pheiriannau 36.05 25.89 50.25 Adeiladau 14.90 8.35 23.90 Costau fferm cyffredinol 16.54 8.36 17.87 Rhent 5.28 3.40 8.57 Cyllid 5.76 1.50 10.56 Cyfanswm costau sefydlog 86.87 51.22 125.04 Cyfanswm costau 161.02 106.68 216.91 Elw net -55.11 -0.89 -115.39 Mentrau pesgi yw’r rhai hynny sy'n prynu gwartheg cryfion ag ifanc, a’r rhai sy’n pesgi lloi a fagwyd ar y fferm ar ôl diddyfnu.

23

Hybu Cig Cymru

Hybu Cig Cymru (HCC) yw’r unig gorff strategol ar gyfer hyrwyddo a datblygu diwydiant cig coch Cymru, a’i genhadaeth yw datblygu marchnadoedd proffidiol a chynaliadwy er budd yr holl fudd-ddeiliaid yn y gadwyn gyflenwi yng Nghymru.

Mae HCC yn cynrychioli buddiannau cadwyn gyflenwi’r diwydiant drwy raglen o weithgareddau i ychwanegu gwerth at ein cynhyrchion o ansawdd rhagorol, rhoi gwybod amdanynt a chodi ymwybyddiaeth ohonynt.

Mae tri maes o weithgarwch yn sylfaen i waith HCC ar ran budd-ddeiliaid yng Nghymru. Datblygu Diwydiant – Gwella ansawdd a chost effeithlonrwydd cynnyrch sylfaenol a chyfnerthu’r gadwyn cyflenwi cig coch. Gwneir hyn trwy ddarparu gwybodaeth yn ogystal â chynyddu, hyrwyddo ac ymgynefino â’r defnydd o dechnoleg oddi mewn i’r diwydiant. Mae HCC yn rheoli nifer o brosiectau yng Nghymru yn cynnwys y Rhaglen Datblygu Defaid a Chig Eidion Cyswllt Ffermio,Prosiect Gwella Ansawdd Cig Eidion Cymru a Phrosiect Naddion Pren fel Gwasarn i Anifeiliaid. Marchnata – Hyrwyddo Cig Oen Cymru a Chig Eidion Cymru a chynhyrchion cig coch yng Nghymru, y DG a thramor. Datblygu a chryfhau cyfleoedd busnes i allforwyr cig coch o Gymru gan bwysleisio statws Dynodiad Daearyddol Gwarchodedig (DDG) Cig Oen a Chig Eidion Cymru. Gartref, mae HCC yn gweithio gyda mân werthwyr, marchnadoedd ffermwyr a gweithredwyr gwasanaethau bwyd, gan gynnal rhaglenni hyrwyddo rheolaidd ar gyfer Cig Oen a Chig Eidion Cymru. Cyfathrebu – Sicrhau fod gwybodaeth am ddatblygiadau cyfredol sy’n ymwneud a chig coch Cymru yn cael ei ledaenu i ffermwyr ac eraill yn y gadwyn gyflenwi gan gynnwys defnyddwyr.

I gael gwybodaeth bellach am y pynciau uchod, cysylltwch â HCC ar:

Hybu Cig Cymru Ffon : 01970 625050 [email protected] www.hccmpw.org.uk

Booklet 07 Cymraeg Final - Aberystwyth University · 2018. 10. 22. · ddarparwr addysg amaethyddol...

Documents

Transcript of Booklet 07 Cymraeg Final - Aberystwyth University · 2018. 10. 22. · ddarparwr addysg amaethyddol...