1

BOLOGNA UZMANLARI ULUSAL TAKIMI T.C. Yükseköğretim Kurulu

Projenin ülkemizdeki;

• Akademik Organizasyonu için Yükseköğretim Kurulu’na,• Finansal Destekleri için Avrupa Komisyonu’na• Finansal Organizasyonu için Ulusal Ajans’a

teşekkür ederiz.

Süheyda ATALAYYusuf ATICI

Naci CANGÜL

Kerim EDİNSEL

Yusuf Ziya ERDİL

Nejat ERKTamer GÖK

Fatma Çiğdem GÜLDÜRNezih GÜVEN

Mete KURTOĞLU

Hasan MANDALSelda ÖNDEROĞLU

Lerzan ÖZKALEH. Güçlü YAVUZCAN

(Öğrenci Temsilcisi)

2

ÖRNEK OLAY 1

Ana Menü

3

4

ÖRNEK OLAY 2

Ana Menü

51

ÖRNEK OLAY 2

6

1

ÖRNEK OLAY 2

7

1

ÖRNEK OLAY 2

Price waterhourse Coopers (PwC) Firmasının işe alımda

sorduğu sorular:

1. Proje Yönetimi: Aynı gün size verilen iki çalışmayı nasıl başarı ile yürütürsünüz.

2. Bir üst yöneticinizin aktarmış olduğu görüşlere katılmadığınızda nasıl bir yol izlersiniz.

3. Bir iş arkadaşınızın aktarmış olduğu görüşlere katılmadığınızda nasıl bir yol izlersiniz.

4. Yer aldığınız bir takım çalışmasında, takımın görevini, sizden beklenileni ve bunu takım içinde nasıl gerçekleştirdiğinizi aktarınız.

8

ÖRNEK OLAY 3

Ana Menü

9

1

ÖRNEK OLAY 3

Hasan Belirsiz, A Üniversitesi, B Yüksekokulu, Bilgisayar ve Enformatik Bölümünde Lisans Eğitimini, daha sonra da C Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Mühendisliği Anabilim Dalında yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Bir kamu kuruluşunda “Mühendis”kadrosunda istihdam edilmek üzere başvurusu sonucu ilgili kamu kuruluşu bu konuda terettüte düşmüş ve bu konuda görüş istemektedir.

SORU: Sizce bu kişi “Mühendis” kadrosunda istihdam edilmelimidir?

10

• Öğrenim çıktılarına dayalı yeterliliklerin tanımlanmış olduğu,

• Ulusal ve uluslararası programlarla uyumlu ve tanınırlılığı olan,

• İç ve dış kalite süreçleri ile desteklenen

bir yükseköğretim sistemine sahip olunmasıyla çözülebilecektir.

Örnek olaylarda ortaya çıkan sorunlar;

11

BOLOGNA SÜRECİAvrupa Yükseköğretim Reformu

• Eğitim-öğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır ve ulusal

ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma getirmek,

• Bilgi toplumuna uygun insan gücü yetiştirmek,

• Mezunlara daha fazla istihdam yaratabilmek,

• Dinamik ve rekabet gücü yüksek ekonomiye sahip olmak,

12

1. Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi:• 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi• Kademeler arası geçiş• Ulusal yeterlilikler Çerçevesi

2. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması• Diploma eki• Lisbon Tanıma Sözleşmesi• AKTS

3. Yaşam Boyu Öğrenme• Tecrübeye dayalı yeterliliklerin tanınması

4. Ortak Dereceler• Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması

5. Kalite Güvencesi• Avrupa ilke ve standartları ile uyumlu Ulusal Kalite Güvence Sistemi• Öğrenci Katılımı• Uluslararası Katılım

Bologna 1999

Londra 2007

BOLOGNA SÜRECİ ÇALIŞMA KONULARI

13

KALİTE GÜVENCESİ ORTA (2.00) ÇOK İYİ (4.00)

• AYA ile uyumlu Ulusal Kalite Sistemi ORTA (2) MÜKEMMEL (5)

• Kullanılan Ölçütler ve Dış Değerlendirme Sistemi ORTA (2) ÇOK İYİ (4)

• Öğrencilerin Katılımı ORTA (2) ÇOK İYİ (4)

• Uluslar arası Katılım ORTA (2) İYİ (3)

DERECE SİSTEMİ MÜKEMMEL (4.67) ÇOK İYİ (4.33)

• İkili Sistemin Uygulama Düzeyi MÜKEMMEL (5) MÜKEMMEL (5)

• 1 den 2’ ye Geçiş ÇOK İYİ (4) MÜKEMMEL (5)

• İkili Sisteme Kayıtlı Öğrenci Oranı MÜKEMMEL (5) -

• Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi - İYİ (3)

DİPLOMA VE EĞİTİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİ ÇOK İYİ (3.67) ÇOK İYİ (4.33)

• Diploma Eki ÇOK İYİ (4) ÇOK İYİ (4)

• Lizbon Tanıma Konvansiyonu İYİ (3) ÇOK İYİ (4)

• AKTS ÇOK İYİ (4) MÜKEMMEL (5)

YAŞAM BOYU ÖĞRENİM İYİ (3.00)

• Deneyime Dayalı Yeterliliklerin Tanınması - İYİ (3)

ORTAK DERECELER MÜKEMMEL (5.00)

• Ortak derecelerin Oluşturulması ve Tanınması - MÜKEMMEL (5)

GENEL ORTALAMA İYİ (3,45) ÇOK İYİ (4.13)

TÜRKİYE’NİN BOLOGNA KARNESİ

BERGEN-2005 LONDRA-2007

14

Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi

Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

Sektörel Yeterlilikler

Program ve Ders Çıktıları

Öğrenim Çıktıları

Yetkinlikler

15

Yeterlilik:

Bir eğitim kademesini başarı ile tamamlayan bir kişinin neleri bileceği,

neleri yapabileceği ve nelere yetkin olacağının tanımıdır. Yeterlilikler

çerçevesi bunları organize eden ve sınıflandıran yapıdır.

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

16

• Yükseköğretim sistemleri arasında uluslararası ilişkilendirmeyi sağlamak

(saydamlık),

• Yükseköğretim sistemlerinin birbirini tanımasını kolaylaştırmak (tanınma)

• Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğini artırmak (hareketlilik)

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

18

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

Öğrenme ve öğrenim çıktılarına dayalı sistemde;

Geleneksel Öğreten( Öğretmen) merkezli

yaklaşım önemini yitirmekte

Öğrenen (öğrenci) merkezli

yaklaşım önem kazanmaktadır.

Bu değişim;

Program geliştirme

Öğretim

Öğrenimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi

Kalite güvencesi

kavram ve işlemlerinin yeniden ele alınmasını gerektirmektedir.

19

1. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi

(The overarching framework for qualifications of the EHEA)

“QF - EHEA”: Bologna Süreci-Bergen Kararı

2. Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi

(European Qualifications Framework for Lifelong Learning)

“EQF-LLL”: Avrupa Komisyonu Taslağı

İki çerçevenin yaklaşımı benzerdir.

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ(Şemsiye Çerçeve)

20

EQF Kademe 1

EQF Kademe 2

EQF Kademe 3

EQF Kademe 4

EQF Kademe 5

EQF Kademe 6

EQF Kademe 7

EQF Kademe 8

Kısa Kademe (Önlisans)

Birinci Kademe (Lisans)

İkinci Kademe (Yüksek Lisans)

Üçüncü Kademe (Doktora)

QF-EHEAEQF-LLL

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

120

180-240

90-120

???

Yük

sekö

ğret

im

Kad

eme

leri

İlk V

e O

rta

Öğ

retim

Kad

eme

leri

AKTS

21

•Kademeler

•Diploma

•Profil

• Seviye Tanımlayıcıları

• Öğrenim Çıktıları

• Öğrenim Yükü • Krediler(AKTS)

Yeterlilikler Çerçevesi Ana Unsurları:

YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik

KALİTE GÜVENCESİ

AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ

22

ÖĞRENİM ÇIKTILARI(Learning Outcomes)

Öğrenim çıktıları, öğrenim sürecinin tamamlanmasının ardından, başarılı

olmuş bir öğrencinin

ne bileceğini,

ne anlayabileceğini

ne yapabileceğini

ifade eden yetkinliklerdir.

Öğrenim çıktıları, öğretenin amacından ziyade öğrenenin başarısı

ile ilgilidir. Bu nedenle dersin amaçları ile öğrenim çıktıları aynı değildir.

23

ÖĞRENİM ÇIKTILARI

• Öğrenim çıktıları, öğrencinin ne öğrenmesinin beklendiğidir.

Dolayısıyla, öğrenci merkezli bir sistemdir.

• Öğrenim çıktıları öğretmekten öğrenmeye bir anlayış değişikliğidir.

• Öğrenim çıktıları akademisyenler tarafından belirlenir ve yetkinliklerle

ifade edilir. Yetkinlikler bilgi, anlama ve becerilerin dinamik bir

kombinasyonudur.

• Yetkinlikler öğrencilerce edinilir. Yetkinlikler öğrenim çıktılarının

gerektirdiğinden daha yüksek seviyede geliştirilebilir.

• Öğrenim çıktıları gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır.

24

ÖĞRENİM ÇIKTILARI

• Yükseköğretim kurumu: Eğitim/öğretim programı tasarımı

(ünite/modül) ve geliştirilmesi,

• Ulusal seviye: Ulusal yeterlilik çerçevesinin oluşturulması,

tanınması ve kalite güvencesi,

• Uluslararası seviye: Tanınma, şeffaflık (karşılaştırılabilen ve

uygunluğu yapılabilen dereceler)

Üç farklı seviyede kullanılabilir:

25

Program Tasarımı ve Planlaması İçin

Bir Yöntem

Program (Müfredat) Tasarımında Basamaklar:

• Sosyal ihtiyaçların belirlenmesi, paydaşlar, kaynak sorunu,

• Akademik ve profesyonel profillerin tanımlanması,

• Programın amaç ve öğrenim çıktılarının belirlenmesi,

• Genel ve alana özel yetkinliklerin belirlenmesi,

• Müfredata dönüştürülmesi (içerik ve yapının oluşturulması),

• Belirlenen program öğrenim çıktılarını sağlayacak derslerin oluşturulması,

• Öğretme-öğrenme-değerlendirme yönteminin belirlenmesi

• Program Kalite Güvenceleri: Gözlem, değerlendirme ve güncelleme

prosedürlerini kurma ve geliştirme

26

SONUÇ

• Öğrenci Merkezli Eğitim son yıllarda Bologna Sürecinde ortaya çıkan

en önemli gelişmelerden birisidir.

• Üniversitelerin Oluşturulacak Ulusal Yeterlilikler çerçevesi-sektörel

Yeterliliklere göre tüm programları için “program çıktıları”nı

tanımlamaları gerekecektir.

• Bunun için her bir ders için “öğrenim çıktıları” belirlenmelidir.

• Bürokratik bir işlem gibi görünse de, bu bütün üniversitelerin ev

ödevidir.

TEŞEKKÜR EDERİZ

Ana Menü