B¸o c¸o nhãm chuyªn tr¸ch III ®¸nh gi¸ nhu cÇu §Çu t vµ hç trî cho ... ·...

Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Vô Hîp t¸c quèc Tõ

§èi t¸c Dù ¸n Trång míi 5 triÖu ha Rõng

B¸o ço nhãm chuyªn tr¸ch III

®¸nh gi¸ nhu cÇu §Çu t vµ hç trî

cho ngµnh l©m nghiÖp vµ c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c

(B¸o ço cuèi cïng)

Hµ Néi, th¸ng 12 n¨m 2000

Môc lôc

Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t

Tãm t¾t b¸o ço

1. Giíi thiÖu

2. Tæng quan vÒ m«i trêng ®Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp

2.1. ChÝnh s¸ch ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ

2.2. Khu«n khæ ph¸p lý t¸c ®éng ®Õn ngµnh l©m nghiÖp

2.3. ThÓ chÕ vµ tæ chøc

2.4. C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ

2.5. Nguån nh©n lùc

2.6. ChÝnh s¸ch vµ sù ®ãng gãp cña nguån vèn ODA vµ FDI

2.7. ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ l©m nghiÖp

2.8. §Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp

3. §Çu t, hç trî ®Çu t - c¬ chÕ ®Çu t ®èi víi DA5THR

3.1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t

of 62

3.2. C¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cho DA5THR

3.3. Thñ tôc ®Çu t cho DA5THR

4. X¸c ®Þnh nh÷ng thiÕu hôt ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cña DA5THR

4.1. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t cho DA5THR

4.2. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña çc nguån tµi chÝnh ®Çu t cho DA5THR

4.3. X¸c ®Þnh møc thiÕu hôt çc nguån lùc

5. Duy tr× thµnh qu¶ cña DA5thr trong vßng 10 n¨m sau khi kÕt thóc DA5THR (2010-2020)

5.1. Nh÷ng c¨n cø ®Ó nhËn thøc vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010

5.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt lËp ®Ó thùc thi chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp vµ duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR sau n¨m 2010

5.3. X¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010

5.4. Çc híng chiÕn lîc l©m nghiÖp cÇn tËp trung trong thêi kú sau n¨m 2010

5.5. Duy tr× nh÷ng thµnh qu¶ chñ yÕu cña DA5THR

5.6. Çc gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®Ó duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR

6. C¬ cÊu çc nhãm ®èi t¸c

6.1. Kh¸i qu¸t vÒ c¬ cÊu çc nhãm ®èi t¸c

6.2. Th«ng tin vÒ mét sè ®èi t¸c chñ yÕu

6.3. §¸nh gi¸ vÒ c¬ cÊu hç trî cña çc ®èi t¸c:

6.4. X¸c ®Þnh c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c cho DA5THR

6.5. §Ò xuÊt Çc c¬ cÊu tæ chøc ®èi t¸c hç trî cho DA5THR

7. KhuyÕn nghÞ

7.1. T¨ng thªm nguån vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc cho DA5THR

7.2. T¨ng thªm nguån vèn ®Çu t tÝn dông ph¸t triÓn Nhµ níc vµ c¶i tiÕn ph¬ng thøc cho vay vµ chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó n©ng ço hiÖu qu¶ cña nguån vèn nµy

7.3. C¶i tiÕn m«i trêng ®Çu t ®Ó thu hót çc nhµ ®Çu t

7.4. Thùc hiÖn çc biÖn ph¸p vµ chinh s¸ch ®Ó bæ sung çc nguån lùc bÞ thiÕu hôt

7.5. C¶i tiÕn çc chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®èi víi ngµnh l©m nghiÖp

7.6. ¸p dông c¬ chÕ ®èi t¸c theo dù ¸n vµ ®èi t¸c theo ch¬ng tr×nh mét çch linh ho¹t

7.7. Ph¸t triÓn çc ho¹t ®éng hç trî ®Çu t cho DA5THR nh

7.8. Thµnh lËp quü quèc gia vÒ nu«i trång rõng

Tµi liÖu tham kh¶o

Phô lôc 1: Danh s¸ch chuyªn gia t vÊn vµ danh môc b¸o ço cña nhãm chuyªn tr¸ch III

Phô lôc 2 A: Tãm t¾t b¸o ço cña tiÓu nhãm I

Phô lôc 2 B: Tãm t¾t b¸o ço cña tiÓu nhãm II

Phô lôc 2 C: Tãm t¾t b¸o ço cña tiÓu nhãm III

PHô lôc 3: Çc v¨n b¶n ph¸p quy cã liªn quan ®Õn c¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cña DA5THR

Phô Lôc 4: Çc dù ¸n trång rõng do çc tæ chøc quèc tÕ vµ níc ngoµi tµi trî

of 62

Nh÷ng ch÷ viÕt t¾t

Tãm t¾t b¸o ço

B¸o ço nghiªn cøu nµy ®îc thùc hiÖn theo nhiÖm vô ®· giao cho Tæ c«ng t¸c III thuéc khu«n khæ kÕ ho¹ch ®èi t¸c cña Dù ¸n 5 triÖu ha rõng (DA5THR). KÕt qu¶ nghiªn cøu ë b¸o ço nµy cho thÊy:

� DA5THR lµ mét dù ¸n lín, thùc hiÖn ë nh÷ng vïng cã nhiÒu khã kh¨n. V× vËy, ®Ó dù ¸n ®¹t ®îc môc tiªu vµ hiÖu qu¶, ph¶i cã mét nguån ®Çu t lín vµ ®ång bé vÒ nh©n lùc, tµi chÝnh - kü thuËt, trong bèi c¶nh cña khu«n khæ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp ®îc ®æi míi. Theo tÝnh to¸n lóc thiÕt lËp DA5THR, tæng vèn ®Çu t cÇn cho DA5THR vµo kho¶ng 37.620 tû VND, trong ®ã vèn do ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp vµo kho¶ng 8.645 tû VND. Nh÷ng tÝnh to¸n vÒ nhu cÇu tæng vèn ®Çu t cho DA5THR cña chóng t«i theo nh÷ng kÞch b¶n kh¸c nhau còng cho thÊy DA5THR ®ßi hái mét khèi lîng vèn ®Çu t kh¸ lín.

� Trong nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 90, Nhµ níc ®· t¨ng thªm çc nguån lùc ®Çu t ®Ó qu¶n lý, b¶o vÖ x©y dùng vµ ph¸t triÓn rõng. Nhng hiÖn nay kho¶ng chªnh lÖch (thiÕu hôt) gi÷a nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng ®Çu t cho DA5THR cßn rÊt lín. Theo nh÷ng tÝnh to¸n ë b¸o ço nµy cho thÊy:

� Kh¶ n¨ng thiÕu hôt ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó x©y dùng rõng ®Æc dông vµ phßng hé kh«ng lín l¾m. NÕu ng©n s¸ch gi÷ ë tû lÖ ph©n bè vèn cho DA5THR nh thêi kú ch¬ng tr×nh 327 (kho¶ng 1,87%

ADB: Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸

BQLR: Ban qu¶n lý rõng

Bé KH§T: Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t

Bé KHCNMT: Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng

Bé NNPTNT: Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n

BOT: H×nh thøc x©y dùng-vËn hµnh-chuyÓn giao

BTO: H×nh thøc x©y dùng - chuyÓn giao - vËn hµnh

BT: H×nh thøc x©y dùng-chuyÓn giao

Côc PTLN: Côc Ph¸t triÓn l©m nghiÖp

Côc KL: Côc KiÓm l©m

CCPTLN: Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp (cÊp tØnh)

CCKL: Chi côc KiÓm l©m (cÊp tØnh)

DA5THR: Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng

EC: Liªn Minh ch©u ©u

FDI: Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi

LTQD: L©m trêng Quèc doanh

PAM: Ch¬ng tr×nh l¬ng thùc thÕ giíi

ViÖn KHLNVN: VIÖn khoa häc l©m nghiÖp ViÖt Nam

ViÖn §TQHR: ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng

XDCB: X©y dùng c¬ b¶n

of 62

tæng vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña ng©n s¸ch Nhµ níc) th× cã thÓ ®¶m b¶o ®îc.

� Kh¶ n¨ng thiÕu hôt tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó x©y dùng rõng s¶n xuÊt ë møc ®é thÊp nhÊt còng vµo kho¶ng 6.233 tû ®ång vµ ë møc ®é cao nhÊt vµo kho¶ng 16.801 tû ®ång (tuú theo yªu cÇu vay cña n«ng d©n). Kh¶ n¨ng thiÕu hôt ®ã, cha tÝnh ®Õn nhu cÇu vay ®Ó trång c©y c«ng nghiÖp, v× kh¶ n¨ng tÝn dông ®Ó trång çc lo¹i c©y nµy cã thÓ dùa vµo çc dù ¸n kh¸c nh: Cao su, cµ phª...

� Trong khi ®ã, çc c¬ chÕ ®Çu t vµ chÝnh s¸ch l©m nghiÖp hiÖn hµnh cha cã t¸c dông thu hót cao çc nguån néi lùc hiÖn cã trong níc vµ çc nguån hç trî cña céng ®ång quèc tÕ cho viÖc thùc thi DA5THR.

� ViÖt Nam ®· nhËn ®îc mét nguån viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) kh¸ lín vµ ®ang cã xu híng gia t¨ng. Nguån vèn ODA ®· t¨ng thªm nguån tµi chÝnh ®Ó ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp vµ ®· ®ãng gãp cã hiÖu qu¶ ®èi víi sù ph¸t triÓn l©m nghiÖp ë ViÖt Nam. Tuy vËy, sù kÕt hîp gi÷a çc ®èi t¸c tham gia vµo nguån vèn ODA cña ViÖt Nam trong thêi kú thùc hiÖn DA5THR cÇn ph¶i ®îc tæ chøc l¹i vµ n©ng cao h¬n. B¸o ço ®Ò xuÊt çc nguyªn t¾c vµ tiªu chÝ ®Ó lùa chän c¬ cÊu ®èi t¸c vµ ®Ò nghÞ chuyÓn ®æi c¬ chÕ ®Çu t cña çc ®èi t¸c theo dù ¸n nh hiÖn nay sang c¬ chÕ ®Çu t theo ch¬ng tr×nh (®èi víi çc dù ¸n hç trî kü thuËt) kÕt hîp víi ®Çu t theo dù ¸n (®èi víi çc dù ¸n trång rõng, çc dù ¸n cã thÓ ®Þnh lîng hiÖu qu¶ mét çch râ rµng).

� §Ó t¨ng cêng çc nguån lùc cÇn t¨ng vèn ®Çu t. Nhng ®ång thêi cÇn ph¶i ®æi míi c¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t ®Ó huy ®éng çc nguån lùc tiÒm tµng vµ ph¸t huy cao çc nguån lùc ®Çu t.

� Cuèi cïng, b¸o ço ®a ra nh÷ng dù b¸o vµ ®Ò xuÊt mét ý kiÕn vÒ chiÕn lîc vµ c¬ chÕ cÇn thiÕt ®Ó qu¶n lý bÒn v÷ng tµi nguyªn rõng trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc.

1. Giíi thiÖu

Tæ c«ng t¸c III lµ mét trong 3 Tæ c«ng t¸c cña kÕ ho¹ch ®èi t¸c DA5THR ®îc giao nghiªn cøu ®Ò tµi:

§Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp-nhu cÇu, c¬ cÊu hç trî cña çc ®èi t¸c.

Môc ®Ých nghiªn cøu cña Tæ c«ng t¸c III lµ:

� Ph©n tÝch çc vÊn ®Ò vÒ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cÇn thiÕt vµ c¬ cÊu hç trî hiÖn t¹i cña çc ®èi t¸c.

� X¸c ®Þnh çc kho¶n thiÕu hôt ®Ó ®Ò xuÊt çc gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn nh»m t¨ng thªm nguån ®Çu t, gi¶m bít nh÷ng kho¶ng thiÕu hôt.

� §Ò xuÊt mét c¬ cÊu tæ chøc ®èi t¸c hîp lý cho DA5THR ®Ó t¨ng thªm hiÖu qu¶ cña çc nguån vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi.

Ph¹m vi nghiªn cøu cña Tæ c«ng t¸c III gåm nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y:

� M«i trêng ®Çu t vµ çc biÖn ph¸p ®Ó c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t.

� X¸c ®Þnh nh÷ng néi dung vµ nhu cÇu ®Çu t vµ hç trî cÇn thiÕt cho DA5THR.

� X¸c ®Þnh nh÷ng nguån lùc s½n cã vµ nh÷ng kho¶n thiÕu hôt vÒ ®Çu t vµ hç trî cho DA5THR, nh÷ng nhu cÇu cÇn bæ sung thªm vµo nguån ®Çu t vµ hç trî cho DA5THR.

� X¸c ®Þnh çc chi phÝ vµ lîi Ých cña çc ch¬ng tr×nh ®èi t¸c ®· thùc hiÖn trong ngµnh l©m nghiÖp ®Ó lùa chän çc ph¬ng ¸n ®èi t¸c gi÷a ChÝnh phñ vµ çc nhµ tµi trî cho ngµnh l©m nghiÖp ë ViÖt Nam.

� Nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ®Çu t cã hiÖu qu¶ cho çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp ë tÊt c¶ çc cÊp trong qu¸ tr×nh

of 62

thùc thi DA5THR.

� X¸c ®Þnh nh÷ng c¬ chÕ cÇn thiÕt ®Ó duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR trong vßng 10 n¨m sau khi kÕt thóc DA5THR (tõ 2010-2020).

Tæ chøc x©y dùng b¸o ço

Tæ c«ng t¸c III bao gåm 14 chuyªn gia t vÊn ®îc ph©n thµnh 3 nhãm nghiªn cøu çc chuyªn ®Ò sau ®©y:

� M«i trêng ®Çu t.

� C¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t vµ çc biÖn ph¸p duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR

� C¬ cÊu cña çc nhãm ®èi t¸c vµ çc biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cña çc ®èi t¸c. B¸o ço nµy ®îc tæng hîp tõ 3 b¸o ço chuyªn ®Ò cña çc nhãm nãi trªn vµ tham kh¶o çc b¸o ço kh¸c cña çc chuyªn gia t vÊn.

Danh s¸ch çc chuyªn gia t vÊn çc b¸o ço nghiªn cøu chuyªn ®Ò ®îc tham kh¶o ®· liÖt kª ë phô lôc 1.

2. Tæng quan vÒ m«i trêng ®Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp

2.1. ChÝnh s¸ch ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ

Tõ khi ®æi míi, chÝnh s¸ch ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam híng vµo thùc hiÖn çc môc tiªu chñ yÕu ®· ®îc x¸c ®Þnh tæng qu¸t nh sau:

� T¨ng trëng kinh tÕ ®i liÒn víi c¶i thiÖn tõng bíc ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n.

� Thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi.

� §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó ®a ®Êt níc trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp vµo kho¶ng n¨m 2020.

� Ph¸t huy cao ®é çc nguån lùc trong níc g¾n víi tËn dông mäi nguån lùc bªn ngoµi, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn nhanh, cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng.

Trong qu¸ tr×nh ®æi míi ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu tõ nh÷ng ®æi míi qu¶n lý n«ng nghiÖp vµ rÊt coi träng viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn n«ng th«n, kh¬i dËy çc tiÒm lùc cña n«ng d©n. Tõ n¨m 1986, Bé chÝnh trÞ ®· ra NghÞ quyÕt sè 10 vÒ "§æi míi qu¶n lý kinh tÕ n«ng nghiÖp", ®Ò ra chñ tr¬ng ®æi míi toµn diÖn hÖ thèng qu¶n lý n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Tõ ®ã ®Õn nay, §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam ®· ®Ò ra nhiÒu chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n, trong ®ã rÊt chó ý ®Õn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. GÇn ®©y nhÊt Bé ChÝnh trÞ l¹i cã NghÞ quyÕt sè 6 NQTW ngµy 10/11/1998 vÒ mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Trong NghÞ quyÕt nµy ®· x¸c ®Þnh râ môc tiªu, quan ®iÓm vµ nh÷ng chÝnh s¸ch lín ®èi víi n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸.

Nhµ níc VIÖt Nam ®· ®Ò ra vµ thùc hiÖn nhiÒu chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, nhÊt lµ kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Nh÷ng chÝnh s¸ch ®æi míi vÒ ®Çu t vµ ph¸t triÓn cã liªn quan nhiÒu ®Õn ngµnh l©m nghiÖp lµ:

2.1.1. §iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t

Trong thêi kú bao cÊp, ®Æc ®iÓm cña chÝnh s¸ch ®Çu t ë ViÖt Nam lµ:

� GÇn nh chØ cã mét nguån ®Çu t tõ vèn ng©n s¸ch Nhµ níc.

� PhÇn lín vèn ®Çu t chØ cÊp cho çc tæ chøc kinh tÕ quèc doanh.

of 62

� C¬ chÕ cÊp ph¸t vèn ®Çu t dùa theo nguyªn t¾c qu¶n lý kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ bao cÊp.

� Cha thËt quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t.

Bíc sang thêi kú ®æi míi ®· ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t víi nh÷ng néi dung chñ yÕu lµ:

� Chó ý t¨ng tæng vèn ®Çu t cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, tríc hÕt lµ ®Çu t x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, chó träng ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ë çc vïng miÒn nói, vïng ®ång bµo d©n téc.

� Gi¶m nhanh tû träng vèn ®Çu t cho çc ®¬n vÞ quèc doanh nãi chung vµ çc quèc doanh n«ng l©m nghiÖp nãi riªng.

� Huy ®éng cao ®Çu t cña toµn x· héi kÕt hîp víi ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc, KhuyÕn khÝch n«ng d©n bá vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt.

� KhuyÕn khÝch çc nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc tham gia ®Çu t vµo n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Huy ®éng hîp lý sù ®ãng gãp cña nh©n d©n.

� Më réng tÝn dông, cho vay trùc tiÕp ®Õn hé s¶n xuÊt, b¶o ®¶m nguyªn t¾c cã hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi. ¦u tiªn cho çc hé n«ng d©n ë vïng s©u, vïng xa, vïng kinh tÕ míi vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt.

2.1.2. X©y dùng vµ thùc hiÖn nhiÒu ch¬ng tr×nh quèc gia cã môc tiªu híng vÒ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n

Trong thËp kû 90, ViÖt Nam ®· x©y dùng vµ ®a vµo thùc hiÖn nhiÒu ch¬ng tr×nh quèc gia quan träng, cã t¸c dông thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x· héi, nhÊt lµ ë khu vùc n«ng th«n, miÒn nói nh:

� Ch¬ng tr×nh 327/556 vÒ phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc vµ qu¶n lý b¶o vÖ rõng phßng hé vµ ®Æc dông (thùc thi tõ 1993-1998)

� Ch¬ng tr×nh ®Þnh canh ®Þnh c

� Ch¬ng tr×nh khai hoang, më réng diÖn tÝch s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ nu«i trång thuû s¶n (773)

� Ch¬ng tr×nh x©y dùng trung t©m côm x· miÒn nói, vïng cao. (tõ n¨m 1997)

� Ch¬ng tr×nh 133: vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo

� Ch¬ng tr×nh 135 ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë çc x· ®Æc biÖt khã kh¨n, miÒn nói vµ vïng s©u, vïng xa

� Ch¬ng tr×nh s¾p xÕp lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm

� Ch¬ng tr×nh hµnh ®éng phßng chèng ma tuý v.v.

� Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng (DA5THR, ®îc thùc thi tõ 1999 ®Õn 2001)

Tõ n¨m 1997, ng©n s¸ch Nhµ níc ®· giµnh cho çc ch¬ng tr×nh quèc gia cã môc tiªu nµy kho¶ng trªn 2300 tû ®ång vµ cã xu híng t¨ng thªm.

2.1.3. T¨ng cêng ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao gi¸ trÞ xuÊt khÈu n«ng-l©m-thuû s¶n

Nhµ níc ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®Çu t ®Ó thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, x©y dùng çc vïng chuyªn canh c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n, hç trî cho ®êi sèng ®ång bµo ë çc vïng d©n téc miÒn nói, hç trî çc doanh nghiÖp võa vµ nhá, nhÊt lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vai trß s¶n xuÊt vµ kinh doanh n«ng l©m s¶n xuÊt khÈu. Nhê ®ã, trong thËp kû qua, t¨ng trëng trong n«ng nghiÖp (bao gåm n«ng nghiÖp l©m nghiÖp vµ thuû s¶n) lu«n gi÷ møc trªn 4,5%/n¨m. Gi¸ trÞ n«ng l©m-thuû s¶n xuÊt khÈu ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn. N¨m 1999 gi¸ trÞ nµy ®· t¨ng

of 62

10 lÇn so víi 1987, chiÕm kho¶ng 30% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ níc.

T¸c ®éng tÝch cùc cña chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t triÓn ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ngµnh l©m nghiÖp

Sù thay ®æi chÝnh s¸ch ®Çu t vµ ph¸t triÓn nãi trªn ®· cã t¸c dông tèt ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¹o thµnh mét m«i trêng kinh tÕ - x· héi tèt h¬n ®Ó ph¸t triÓn l©m nghiÖp vµ t¨ng cêng qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng nh:

� Tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) ®· t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990. §Õn n¨m 2000, dù kiÕn GDP cña ViÖt Nam sÏ ®¹t ®îc vµo kho¶ng 399.442 tû VND- (tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh vµo kho¶ng 28,5 tû USD). Quy m« nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam trªn nhiÒu mÆt ®· lín h¬n nhiÒu so víi 10 n¨m tríc.

� NÒn kinh tÕ tõ chæ s¶n xuÊt thiÕu l¬ng thùc vµ hµng tiªu dïng ®Õn chæ ®· cã d vµ cã xuÊt khÈu. C¬ cÊu n«ng nghiÖp ®· cã chuyÓn biÕn: C©y c«ng nghiÖp, rau qu¶ tõ 19,5% (1987) lªn 21,8% (1997), ®· h×nh thµnh çc vïng s¶n xuÊt hµng hãa tËp trung.

� KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm quan träng t¨ng h¬n tríc. Trong ®ã, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi ë vïng n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ.

� §êi sèng nh©n d©n d©n ®îc c¶i thiÖn râ rÖt. Ch¬ng tr×nh xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo ®¹t hiÖu qu¶ tèt. B×nh qu©n thu nhËp cña mét hé gia ®×nh tõ 7,7 triÖu ®ång/n¨m (1993) lªn 9,8 triÖu ®ång (1998). Tû lÖ hé ®ãi nghÌo ®· gi¶m ®¸ng kÓ, ®îc céng ®ång quèc tÕ ®¸nh gi¸ lµ mét thµnh tù quan träng.

� NhiÒu chÝnh s¸ch kinh tÕ, luËt ph¸p ®· ®îc ®æi míi ®Ó chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung, quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng. Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp quèc tÕ ®ang ®îc më réng vµ ®· vît qua ®îc nh÷ng ¶nh hëng cña çc ®ît chÊn ®éng vµ khñng kho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ ë khu vùc Ch©u ¸.

§èi víi ngµnh l©m nghiÖp:

� S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë miÒn nói ®îc ph¸t triÓn, ®êi sèng cña n«ng d©n miÒn nói Ýt bÞ phô thuéc vµo ph¬ng thøc s¶n xuÊt n¬ng rÉy h¬n tríc kia. Nhê ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn b¶o vÖ ®îc rõng vµ thu hót nh©n d©n lµm nghÒ rõng tèt h¬n.

� C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ë vïng miÒn nói ®îc n©ng cao, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho thÞ trêng miÒn nói ph¸t triÓn tèt h¬n, cã ¶nh hëng tèt ®Õn viÖc tiªu thô n«ng l©m s¶n, më réng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë çc vïng miÒn nói.

� Ch¬ng tr×nh 327/556 ®îc thùc hiÖn liªn tôc trong 6 n¨m (tõ 1993-1999) ®· t¹o nªn nh÷ng chuyÓn biÕn rÊt tÝch cùc trong qu¶n lý b¶o vÖ rõng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp nh: H×nh thµnh ®îc râ h¬n chiÕn lîc b¶o vÖ vµ qu¶n lý rõng phßng hé, rõng ®Æc dông, rõng tù nhiªn hiÖn cã; Thu hót ®ång bµo miÒn nói thùc hiÖn trång rõng, b¶o vÖ rõng, s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp tiÕn bé h¬n tríc ®©y rÊt nhiÒu; X©y dùng ®îc nhiÒu m« h×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng kinh tÕ hé n«ng d©n ë çc vïng sinh th¸i kh¸c nhau; t¹o ®îc nh÷ng khëi ®iÓm c¬ b¶n ®Ó ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn DA5THR víi quy m« lín h¬n trong thêi kú tíi.

Nh÷ng ®iÓm yÕu trong chÝnh s¸ch ®Çu t ph¸t triÓn ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ngµnh l©m nghiÖp

� ChÝnh s¸ch ®Çu t vµ ph¸t triÓn cha tËp trung ®Çy ®ñ nh÷ng nguån lùc cã s½n vµo n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n

� Bè trÝ vèn ®Çu t cßn rÊt ph©n t¸n

� C¬ chÕ qu¶n lý vèn ®Çu t vÉn cßn qu¸ rêm rµ, nhng trªn thùc tÕ cßn ®Ó mét phÇn ®¸ng kÓ vèn ®Çu t bÞ thÊt tho¸t trong qu¸ tr×nh ®Çu t.

§èi víi ngµnh l©m nghiÖp:

� VIÖc ph©n bè vèn ®Çu t ®Ó x©y dùng rõng cßn ph©n t¸n, nªn cha t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng nhanh vµ cã hiÖu qu¶ nh÷ng khu rõng phßng hé ®Çu nguån ë çc lu vùc s«ng quan träng.

of 62

� ChÝnh s¸ch ®Çu t cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n cha râ rµng, ®Þnh híng ®Çu t kh«ng nhÊt qu¸n vµ cßn t¸ch rêi gi÷a ®Çu t x©y dùng çc c¬ së chÕ biÕn vµ c¬ së nguyªn liÖu, nªn cha sö dông cã hiÖu qu¶ diÖn tÝch rõng trång, tËp trung ®· x©y dùng ®îc.

� ViÖc lång ghÐp çc ch¬ng tr×nh ë çc vïng miÒn nói cha tèt, nªn hiÖu qu¶ ph¸t triÓn tæng hîp çc vïng n«ng th«n miÒn nói cha cao.

NÕu nh÷ng mÆt yÕu kÐm trªn kh«ng ®îc kh¾c phôc sím th× sÏ cã nh÷ng t×nh tr¹ng sau ®©y:

� §êi sèng cña nh©n d©n ë çc vïng rõng kh«ng ®îc c¶i thiÖn nhanh, kh«ng cã lîi Ých ®Ých thùc vµ cô thÓ tõ rõng nªn viÖc b¶o vÖ rõng rÊt khã kh¨n.

� Kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng nhanh ®îc mét hÖ thèng rõng phßng hé cã hiÖu qu¶ ë çc vïng ®Çu nguån quan träng vµ çc vïng dÔ bÞ thiªn tai uy hiÕp.

� Kh«ng x©y dùng ®îc diÖn tÝch rõng s¶n xuÊt nh môc tiªu cña DA5THR ®· ®Ò ra.

2.2. Khu«n khæ ph¸p lý t¸c ®éng ®Õn ngµnh l©m nghiÖp

Trong thêi kú ®æi míi, tõ n¨m 1992, Nhµ níc ®· ban hµnh HiÕn ph¸p míi cña níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. TiÕp theo, Quèc héi ®· th«ng qua nhiÒu LuËt c¬ b¶n. Nh÷ng LuËt ®ã lµ nÒn t¶ng vµ nguyªn t¾c ®Ó x©y dùng hÖ thèng thÓ chÕ l©m nghiÖp ë ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi. Khu«n khæ ph¸p lý cã ¶nh hëng nhiÒu ®Õn ngµnh l©m nghiÖp ®îc ph©n lo¹i vµ tr×nh bµy nh sau:

2.2.1.Khu«n khæ ph¸p lý cã liªn quan ®Õn qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc vÒ l©m nghiÖp.

LuËt ®Êt ®ai: HiÖn nay ®ang ¸p dông LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt ®Êt ®ai ®· ®îc Chñ tÞch níc c«ng bè ngµy 11/12/1998 (söa ®æi l¹i LuËt ®Êt ®ai n¨m 1993). LuËt ®Êt ®ai ®· quy ®Þnh râ:

� §Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n do Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý. Nhµ níc b¶o hé quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi sö dông ®Êt.

� Nhµ níc giao ®Êt cho çc tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n sö dông l©u dµi díi h×nh thøc giao ®Êt kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt vµ giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt. Nhµ níc cßn cho tæ chøc vµ ç nh©n thuª ®Êt, kÓ c¶ tæ chøc vµ ç nh©n níc ngoµi.

� Ngêi ®îc giao ®Êt cã quyÒn chuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, cho thuª, thõa kÕ, thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt.

� Nhµ níc ®¶m b¶o cho ngêi lµm n«ng nghiÖp, nu«i trång thñy s¶n cã ®Êt s¶n xuÊt (®iÒu 2, LuËt ®Êt ®ai).

� Çc quyÒn, nghÜa vô cña ngêi sö dông ®Êt chØ ®îc thùc hiÖn trong thêi h¹n giao ®Êt, thuª ®Êt vµ ®óng môc ®Ých sö dông cña ®Êt ®îc giao, ®îc thuª (®iÒu 3 LuËt ®Êt ®ai).

LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng: §· ®îc Chñ tÞch níc c«ng bè ngµy 19/8/1991. LuËt nµy ®· quy ®Þnh vÒ ®Êt l©m nghiÖpbao gåm:

1. §Êt cã rõng; 2. §Êt kh«ng cã rõng ®îc quy ho¹ch ®Ó g©y trång rõng.

VÒ quyÒn sì h÷u rõng ®· x¸c ®Þnh râ: "Rõng tù nhiªn, rõng ®îc g©y trång b»ng vèn cña Nhµ níc thuéc së h÷u Nhµ níc. Rõng ®îc g©y trång trªn ®Êt ®îc Nhµ níc giao kh«ng ph¶i b»ng vèn cña Nhµ níc, th× s¶n phÈm thùc vËt rõng thuéc së h÷u cña tæ chøc, ç nh©n bá vèn. §èi víi ®éng vËt rõng, LuËt còng ®· quy ®Þnh chñ rõng ®îc khai th¸c vµ ph¸t triÓn nguån ®éng vËt th«ng thêng trªn ®Êt ®îc giao (trõ çc lo¹i ®éng vËt quý hiÕm).

of 62

VÒ ph©n lo¹i rõng vµ sö dông rõng, ®· quy ®Þnh: ph©n lo¹i rõng theo môc ®Ých sö dông thµnh 3 lo¹i rõng (®Æc dông, phßng hé, s¶n xuÊt). Vµ x¸c ®Þnh thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc ph©n lo¹i rõng vµ chuyÓn môc ®Ých sö dông rõng.

VÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô chñ rõng ®· quy ®Þnh: chñ rõng ph¶i sö dông rõng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®îc huëng thµnh qu¶, kÕt qu¶ ®Çu t trªn diÖn tÝch rõng, ®Êt trång rõng ®îc giao; Nghiªm cÊm mäi hµnh vi huû ho¹i tµi nguyªn rõng; Trong trêng hîp thu håi rõng, ®Êt trång rõng, chñ rõng ®îc ®Òn bï vµ båi hoµn thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t; Chñ rõng ®îc híng dÉn vÒ kü thuËt, hç trî vèn; Chñ rõng ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸t luËt.

VÒ néi dung qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, luËt nµy ®· quy ®Þnh 7 nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ®èi víi c¬ quan qu¶n lý nhµ níc çc cÊp.

ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu NghÞ ®Þnh quy ®Þnh nhiÖm vô cô thÓ vÒ qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp cho çc c¬ quan ChÝnh phñ nh:

� Giao choTæng côc §Þa chÝnh, lµ c¬ quan trùc thuéc ChÝnh phñ thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý toµn bé quü ®Êt ®ai cña c¶ níc, trong ®ã cã ®Êt l©m nghiÖp... (NghÞ ®Þnh sè 34 CP ngµy 23/4/1994 cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ Tæng côc §Þa chÝnh).

� Giao cho Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn th«n nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô cã liªn quan ®Õn qu¶n lý Nhµ níc vÒ ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp nh: Tr×nh ChÝnh phñ çc chiÕn lîc, quy ho¹ch tæng thÓ, kÕ ho¹ch dµi h¹n, tæ chøc chØ ®¹o, híng dÉn thùc hiÖn sau khi ®îc ChÝnh phñ phª duyÖt vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ, ph¸t triÓn vèn rõng, khai th¸c l©m s¶n vµ tæ chøc qu¶n lý çc khu rõng phßng hé vµ ®Æc dông. V× vËy, c¶ Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT vµ Tæng côc §Þa chÝnh ®Òu cã nhiÖm vô qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp (NghÞ ®Þnh 73 CP ngµy 1/11/1995 cña ChÝnh phñ).

� Quy ®Þnh "Côc kiÓm l©m lµ c¬ quan tham mu gióp Bé trëng Bé L©m nghiÖp (nay lµ Bé NN vµ PTNT) thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ qu¶n lý rõng vµ b¶o vÖ rõng trong ph¹m vi c¶ níc" (NghÞ ®Þnh sè 39 CP ngµy 18/5/1994 cña ChÝnh phñ). Nh vËy, Côc kiÓm l©m vµ çc c¬ quan cÊp díi thuéc hÖ thèng tæ chøc kiÓm l©m (chi côc kiÓm l©m ë tØnh, H¹t kiÓm l©m ë huyÖn cã nhiÖm vô gióp Bé trëng (vµ UBND çc cÊp) vÒ qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp.

� GÇn ®©y, Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 245 TTg, quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n cña çc cÊp (Trung ¬ng, tØnh, huyÖn, x·) ®èi víi nhiÖm vô qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp, x¸c ®Þnh rÊt râ quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña Uû ban nh©n d©n çc cÊp, nhÊt lµ cÊp huyÖn vµ cÊp x·.

Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n còng ®· quy ®Þnh nhiÖm vô cña çc c¬ quan trùc thuéc Bé ®èi víi nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp nh:

� ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng (FIPI) ®îc giao nhiÖm vô thùc hiÖn çc ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch vÒ ®iÒu tra rõng, quy ho¹ch rõng, theo dâi diÔn biÕn tµi nguyªn rõng, x©y dùng vµ qu¶n lý hÖ thèng ng©n hµng d÷ liÖu vÒ tµi nguyªn rõng, lËp çc b¶n ®å vÒ rõng.

� Côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ®îc giao gióp Bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT x©y dùng çc quy ho¹ch, kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n vµ ng¾n h¹n, çc ch¬ng tr×nh dù ¸n x©y dùng, phôc håi, sö dông vµ ph¸t triÓn ë c¶ rõng phßng hé rõng ®Æc dông vµ rõng s¶n xuÊt.

Trong t×nh h×nh qu¶n lý b¶o vÖ rõng cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p, n¹n ph¸ ho¹i rõng vÉn cßn tiÕp diÔn vµ cã lóc rÊt nghiªm träng, nªn Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ban hµnh 2 chØ thÞ quan träng vµ khÈn cÊp vÒ b¶o vÖ rõng lµ chØ thÞ sè 286 TTg ngµy 2/5/19997 vÒ viÖc t¨ng cêng çc biÖn ph¸p cÊp b¸ch ®Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng; chØ thÞ sè 287 TTg ngµy 2/5/1997 vÒ viÖc kiÓm tra truy quÐt nh÷ng ç nh©n vµ tæ chøc ph¸ ho¹i rõng.

LuËt b¶o vÖ m«i trêng: §· ®îc Chñ tÞch níc c«ng bè ngµy 10/1/1994.

Trong LuËt b¶o vÖ m«i trêng cã nh÷ng ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ rõng vµ tÝnh ®a d¹ng sinh häc cã liªn quan ®Õn viÖc ph¸t triÓn rõng vµ l©m nghiÖp.

of 62

Cïng víi nh÷ng LuËt c¬ b¶n ®ã, çc LuËt vÒ qu¶n lý çc tµi nguyªn thiªn nhiªn kh¸c nh: LuËt kho¸ng s¶n, LuËt vÒ tµi nguyªn níc... ®Òu cã nh÷ng nguyªn t¾c cã liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng vµ thùc thi thÓ chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ níc vÒ rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp.

2.2.2. Khu«n khæ ph¸p lý cã liªn quan ®Õn ®Çu t vµ x©y dùng c¬ b¶n ë ngµnh l©m nghiÖp

Çc luËt c¬ b¶n cã liªn quan ®Õn ®Çu t vµ x©y dùng c¬ b¶n ë ngµnh l©m nghiÖp nh sau:

� LuËt söa ®æi vµ bæ sung mét sè ®iÒu trong luËt Ng©n s¸ch nhµ níc, ban hµnh ngµy 1/6/1998. � LuËt Ng©n hµng ViÖt Nam ban hµnh ngµy 6/12/1997. � LuËt TÝn dông ban hµnh ngµy 12/12/1997. � LuËt Th¬ng m¹i ban hµnh ngµy 23/5/1997 � LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi (söa ®æi) ban hµnh ngµy 12/11/1996 ®ang t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót nguån FDI.

� LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc (söa ®æi) ban hµnh 1/6/1998 � LuËt ThuÕ tµi nguyªn (söa ®æi) ban hµnh ngµy 28/4/1998. � LuËt Doanh nghiÖp Nhµ níc ban hµnh ngµy 30/4/1945. � LuËt Doanh nghiÖp ban hµnh ngµy 26/6/1999. � LuËt Hîp t¸c x· ban hµnh ngµy 30/4/1996.

Çc v¨n b¶n ph¸p quy cña ChÝnh phñ, Thñ tíng ChÝnh phñ vµ çc Bé:

ChÝnh phñ vµ çc Bé ®· ra nhiÒu NghÞ ®Þnh, quyÕt ®Þnh cña Thñ tíng ChÝnh phñ vµ th«ng t híng dÉn thi hµnh çc luËt nãi trªn. ë mét sè quyÕt ®Þnh vÒ thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë çc vïng hoÆc thùc hiÖn çc ch¬ng tr×nh quèc gia cã môc tiªu, Thñ tíng ChÝnh phñ còng ®· quy ®Þnh mét sè chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ ®Çu t cã liªn quan ®Õn ngµnh l©m nghiÖp.

Danh môc cña çc v¨n b¶n ph¸p quy cã liªn quan ®Õn ®Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp ë phô lôc 3.

Çc Bé còng ban hµnh nhiÒu quy chÕ, quy tr×nh, thñ tôc ®Ó cÊp ph¸t, qu¶n lý, nghiÖm thu çc c«ng tr×nh ®îc ®Çu t b»ng vèn ng©n s¸ch Nhµ níc hoÆc tÝn dông.

HiÖn cã ®Õn hµng ngµn v¨n b¶n, t¸c ®éng rÊt nhanh vµ rÊt cô thÓ vµo vÊn ®Ò ®Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp. HiÖn nay, ChÝnh phñ ®ang cã chñ tr¬ng rµ so¸t l¹i çc v¨n b¶n ph¸p quy, xo¸ bá çc v¨n b¶n t¹o nªn nh÷ng thñ tôc qu¶n lý rêm rµ, g©y ra phiÒn hµ cho çc nhµ ®Çu t vµ Ýt hiÖu qu¶, hÕt hiÖu lùc. Nhng, qu¸ tr×nh ®ã lµm cßn chËm ch¹p vµ hiÖu qu¶ cha cao.

H¬n n÷a, ngoµi çc v¨n b¶n do cÊp Trung ¬ng ban hµnh, ë çc cÊp tØnh, huyÖn, thËm chÝ c¶ cÊp x· còng ®· ban hµnh vµ thùc thi nhiÒu quy ®Þnh cã ¶nh hëng ®Õn ®Çu t, trong ®ã cã nhng quy ®Þnh cña ®Þa ph¬ng cha phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ çc v¨n b¶n ph¸p quy cña cÊp trªn ®· ban hµnh.

Nh÷ng néi dung chñ yÕu cña çc v¨n b¶n ph¸p quy hiÖn hµnh cã liªn quan ®Õn m«i trêng ph¸p lý ®èi víi ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp nh sau:

LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc ®· më réng u ®·i, khuyÕn khÝch çc h×nh thøc ®Çu t BOT; BTO vµ BT; quy ®Þnh râ: Nhµ níc lËp çc quü hç trî ®Çu t, quü hç trî xuÊt khÈu ®Ó cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n víi l·i suÊt u ®·i, b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t; quy ®Þnh çc lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ çc vïng ®îc hëng u ®·i ®Çu t.

VÒ lÜnh vùc l©m nghiÖp, çc ho¹t ®éng ®Çu t vµo trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh rõng; trång c©y l©u n¨m trªn ®Êt hoang ho¸, ®åi nói träc; nu«i trång thuû s¶n ë vïng níc cha ®îc khai th¸c; ho¹t ®éng chÕ biÕn n«ng s¶n, l©m s¶n, dÞch vô kü thuËt trùc tiÕp phôc vô l©m nghiªp, n«ng nghiÖp; (®îc xÕp vµo danh môc A) vµ çc c«ng tr×nh ®Çu t thuéc danh môc B vµ C thùc hiÖn ë çc ®Þa bµn miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng khã kh¨n ®Òu ®îc hëng çc chÝnh s¸ch u ®·i sau ®©y:

� §îc miÔn nép tiÒn sö dông ®Êt trong trêng hîp ®îc giao ®Êt cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp, trång rõng;

� §îc miÔn thuÕ sö dông ®Êt ®Õn 15 n¨m trong trêng hîp ®îc giao ®Êt. Riªng çc dù ¸n trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh rõng, trång c©y l©u n¨m trªn ®Êt hoang ho¸, ®åi nói träc ®îc miÔn thuÕ sö dông ®Êt trong suèt thêi h¹n thùc

of 62

hiÖn dù ¸n.

� §îc hëng çc u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp nh: thuÕ suÊt u ®·i 25%, 20%, 15% tuú thuéc vµo ®Þa bµn ®Çu t (®¹i ®a sè çc dù ¸n l©m nghiÖp thuéc diÖn hëng thuÕ suÊt 15% vµ 20%); ®îc miÔn thuÕ tõ 2 ®Õn 4 n¨m kÓ tõ khi cã thu nhËp chÞu thuÕ, ®îc gi¶m 50% thuÕ tõ 2 ®Õn 9 n¨m tiÕp theo (thêi gian cô thÓ tuú thuéc tõng ®Þa bµn thùc hiÖn dù ¸n).

Çc nhµ ®Çu t vµo lÜnh vùc l©m nghiÖp nÕu cã ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× ngoµi viÖc ®îc hëng çc u ®·i nªu trªn, cßn ®îc u ®·i bæ sung vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®èi víi phÇn thu nhËp cã ®îc tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Còng theo LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t trong níc, çc ho¹t ®éng trªn cßn ®îc hëng u ®·i vay vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña Nhµ níc quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 43/CP ngµy 29/6/1999 cña ChÝnh phñ.

LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam: ®· ®îc Quèc héi th«ng qua lÇn ®Çu tiªn vµo ngµy 29/12/1987. Tõ 1987 ®Õn nay, LuËt nµy ®· ®îc söa ®æi nhiÒu lÇn, (lÇn s÷a ®æi gÇn ®©y nhÊt vµo n¨m 2000), nh»m môc ®Ých thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi.

Theo LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, çc nhµ ®Çu t níc ngoµi ®îc phÐp ®Çu t vµo hÇu hÕt çc lÜnh vùc vµ çc vïng. Hä ®-îc lùa chän m« h×nh ®Çu t thÝch hîp: gãp vèn liªn doanh hoÆc ®Çu t 100% vèn níc ngoµi; sö dông çc h×nh thøc BOT; BTO, BT. LuËt nµy cßn x¸c ®Þnh nh÷ng b¶o ®¶m cÇn thiÕt cho ngêi níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt Nam, nh: Cho phÐp doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®îc tham gia hîp t¸c víi níc ngoµi; §¶m b¶o vèn vµ tµi s¶n hîp ph¸p cña nhµ ®Çu t níc ngoµi kh«ng bÞ trng dông hoÆc bÞ tÞch thu, kh«ng bÞ quèc h÷u ho¸; KÐo dµi thêi gian ho¹t ®éng cña çc xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi; B¶o ®¶m quyÒn lîi cña çc nhµ ®Çu t khi cã sù thay ®æi cña ph¸p luËt ViÖt Nam; Doanh nghiÖp ®Çu tníc ngoµi ®îc thÕ chÊp tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt vµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó b¶o ®¶m vay vèn t¹i çc tæ chøc tÝn dông. LuËt còng ®· quy ®Þnh vÒ miÔn thuÕ nhËp khÈu, gi¶m thuÕ suÊt thuÕ chuyÓn lîi nhuËn ra níc ngoµi. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay vÉn cha cã v¨n b¶n vµo híng dÉn chi tiÕt thi hµnh LuËt ®Çu t níc ngoµi trong lÜnh vùc l©m nghiÖp.

Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc vµ ®iÓm m¹nh cña khu«n khæ ph¸p lý hiÖn hµnh ®èi víi ngµnh l©m nghiÖp

Khu«n khæ ph¸p lý hiÖn hµnh ®· thÓ hiÖn ®îc nh÷ng mÆt tÝch cùc sau ®©y:

� T¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n an t©m sö dông ®Êt l©m nghiÖp ®îc giao mét çch hîp lý h¬n.

� T¹o m«i trêng ph¸p lý ®Ó khuyÕn khÝch çc nhµ ®Çu t bá vèn vµo ph¸t triÓn l©m nghiÖp vµ çc hé n«ng d©n ®Çu t thªm lao ®éng ®Ó ch¨m sãc rõng.

� T¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n ®îc hëng çc nguån lîi tõ rõng nhiÒu h¬n tríc ®©y.

� T¹o ®iÒu kiÖn b×nh ®¼ng gi÷a l©m trêng quèc doanh vµ çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong kinh doanh l©m nghiÖp vµ ®Çu t x©y dùng rõng.

Tæng ®Çu t x· héi trong thêi kú ®æi míi ®· t¨ng lªn mét çch râ rµng lµ mét chøng minh râ rµng nhÊt vÒ t¸c ®éng tÝch cùc cña khu«n khæ ph¸p lý ®ang ®îc thùc thi.

Nh÷ng t¸c ®éng cha tèt vµ nh÷ng ®iÓm yÕu cña khu«n khæ ph¸p lý hiÖn hµnh ®èi víi ngµnh l©m nghiÖp

� Tríc hÕt lµ, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy cã liªn quan ®Õn x©y dùng rõng, ®Çu t ph¸t triÓn rõng ®ang tån t¹i qu¸ nhiÒu. Riªng çc v¨n b¶n ®Ó híng dÉn thi hµnh luËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng do cÊp Trung ¬ng ban hµnh ®· lªn qu¸ 50 v¨n b¶n, trong khi ®ã ë çc tØnh còng ®· ra nhiÒu v¨n b¶n ®Ó híng dÉn vµ quy ®Þnh cho phï hîp víi ®Þa ph¬ng m×nh. Cã tØnh ®· ban hµnh h¬n 50 v¨n b¶n, tØnh Ýt nhÊt còng ®· ban hµnh 6 v¨n b¶n ®Ó híng dÉn thi hµnh luËt b¶o vÖ ph¸t triÓn rõng. Çc v¨n b¶n híng dÉn vµ quy ®Þnh vÒ ®Çu t còng cã t×nh tr¹ng t¬ng tù. T×nh h×nh ®ã, ®· t¹o ra mét khu«n khæ ph¸p lý qu¸ rêm rµ, chång chÐo, nhiÒu khi vît qu¸ khu«n khæ ph¸p lý vÒ quyÒn h¹n cña tõng cÊp.

� T×nh tr¹ng thay ®æi liªn tôc chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu l©m s¶n, quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai cha râ rµng vµ thñ tôc ®Çu t rÊt phiÒn hµ ®· ¶nh hëng xÊu ®Õn t©m lý cña nhµ ®Çu t.

� Çc thÓ chÕ vÒ qu¶n lý, kiÓm so¸t l©m s¶n, ®iÒu tiÕt thÞ trêng l©m s¶n cßn mang nÆng tÝnh chÊt cÊm ®o¸n,

of 62

h¹n chÕ sù lu th«ng cña thÞ trêng, cha ph¸t huy ®îc tÝnh chñ ®éng cña ngêi d©n vµ ngêi ®Çu t khi tham gia vµo çc ho¹t ®éng kinh doanh s¶n xuÊt l©m nghiÖp.

� Çc quy tr×nh kü thuËt vµ quy chÕ qu¶n lý ¸p dông ë tõng lo¹i rõng cha phï hîp, cha b¶o ®¶m ®îc lîi Ých cña ngêi d©n vµ ngêi ®Çu t, nªn cha ph¸t huy ®îc nguån lùc t¹i ®Þa ph¬ng ®Ó qu¶n lý, b¶o vÖ x©y dùng vµ ph¸t triÓn rõng, ®Æc biÖt lµ çc khu rõng cã môc ®Ých phßng hé hoÆc ®Æc dông.

� ChÝnh s¸ch ®Ó hç trî s¶n xuÊt l©m nghiÖp, khuyÕn khÝch trång rõng cßn nhiÒu ®iÓm cha phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt l©m nghiÖp (nh chÝnh s¸ch tÝn dông, hç trî tµi chÝnh cha phï hîp víi ®Æc ®iÓm lµ chu kú s¶n xuÊt l©m nghiÖp rÊt dµi vµ ph¶i thùc hiÖn ë nh÷ng lo¹i ®Êt cã ®é ph× rÊt thÊp).

NÕu xÐt riªng khu«n khæ ph¸p lý cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®Êt ®ai, rõng, vµ ®Çu t l©m nghiÖp, cã thÓ nªu lªn nh÷ng ®iÓm yÕu vµ cha tÝch cùc cña khu«n khæ ph¸p lý hiÖn hµnh nh sau:

� Quy ho¹ch, ph©n lo¹i sö dông ®Êt ®ai vµ ph©n lo¹i rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp ë cÊp vÜ m« vµ ë cÊp lµng x· ®Òu cha æn ®Þnh

� NhiÒu quy ®Þnh trong çc v¨n b¶n ph¸p quy vµ çch tæ chøc thùc hiÖn ®· lµm cho ngêi d©n c¶m thÊy quyÒn sö dông ®Êt vµ quyÒn hëng lîi tõ rõng cha râ rµng, nªn cha huy ®éng ®îc vèn ®Çu t hiÖn cßn tiÒm tµng trong nh©n d©n.

� Thñ tôc cÊp ph¸t, qu¶n lý vèn ®Çu t cßn rêm rµ, phøc t¹p, nhng qu¶n lý nguån vèn trong thùc tÕ l¹i cha chÆt chÏ. T×nh tr¹ng thÊt tho¸t vèn ®Çu t cßn x¶y ra. Tû lÖ vèn ®Çu t ®Õn ngêi ®îc hëng lîi ë çc dù ¸n ®Çu t cßn thÊp.

2.3. ThÓ chÕ vµ tæ chøc

2.3.1.Tæng quan vÒ c¬ cÊu tæ chøc l©m nghiÖp

Trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ bao cÊp: (Tõ 1975 ®Õn 1986).

Tõ 1960 ®Õn n¨m 1986 (ë miÒn B¾c) vµ tõ 1975-1986 (trong c¶ níc), tæ chøc qu¶n lý l©m nghiÖp do Tæng côc L©m nghiÖp (tõ 1960 ®Õn 1976) vµ sau ®ã do Bé L©m nghiÖp (tõ 1976-1995) phô tr¸ch. Tæ chøc ngµnh l©m nghiÖp bao gåm 3 hÖ thèng chñ yÕu sau ®©y hîp thµnh:

� Çc doanh nghiÖp (nh çc l©m trêng quèc doanh, çc xÝ nghiÖp, çc c«ng ty, çc liªn hiÖp xÝ nghiÖp). Çc ®¬n vÞ nµy lµ nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ cña Nhµ níc, kinh doanh vÒ l©m nghiÖp, thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp çc doanh nghiÖp. Cã hai lo¹i quan hÖ trùc thuéc: mét lo¹i trùc thuéc Bé qu¶n lý vµ mét lo¹i trùc thuéc UBND çc tØnh qu¶n lý.

� Çc c¬ quan nghiªn cøu khoa häc vµ çc trêng ®µo t¹o çn bé, c«ng nh©n kü thuËt (Nh: ViÖn khoa häc L©m nghiÖp, ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng...), ®Ó phôc vô çc yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh l©m nghiÖp. Çc c¬ quan nµy còng cã 2 lo¹i: mét lo¹i do ng©n s¸ch Trung ¬ng ®µi thä ®Ó phôc vô cho yªu cÇu toµn quèc vµ mét lo¹i do Ng©n s¸ch tØnh ®µi thä ®Ó phôc vô cho yªu cÇu cña ®Þa ph¬ng.

� Çc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ L©m nghiÖp: ë Trung ¬ng lµ Bé L©m nghiÖp. ë cÊp tØnh lµ çc Së L©m nghiÖp. ë cÊp huyÖn cã nhiÒu h×nh thøc tæ chøc kh¸c nhau, nhng thêng kÕt hîp víi ngµnh n«ng nghiÖp ®Ó tæ chøc thµnh phßng n«ng l©m cã nhiÖm vô gióp UBND huyÖn qu¶n lý ngµnh n«ng l©m nghiÖp ë huyÖn.

§Æc ®iÓm vÒ tæ chøc vµ thÓ chÕ l©m nghiÖp trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ bao cÊp lµ:

� S¶n xuÊt l©m s¶n vµ kinh doanh rõng phÇn lín do çc doanh nghiÖp Nhµ níc ®¶m nhiÖm. Nhµ níc ®Çu t vèn tõ Ng©n s¸ch cho çc doanh nghiÖp Nhµ níc kinh doanh rõng vµ l©m s¶n vµ thu lîi nhuËn cña çc doanh nghiÖp hoÆc bï çc kho¶n lç do doanh nghiÖp nhµ níc g©y ra.

� Ngµnh l©m nghiÖp ph¶i tù tæ chøc çc doanh nghiÖp Nhµ níc ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña ngµnh, kÓ çc

of 62

doanh nghiÖp dÞch vô. Mçi ngµnh kinh tÕ ®Òu tæ chøc s¶n xuÊt theo kiÓu "khÐp kÝn", "tù tóc" trong ngµnh, trong ®Þa ph¬ng. Cha h×nh thµnh çc quan hÖ thÞ trêng.

� NhiÖm vô cña Bé vµ Së L©m nghiÖp cÊp tØnh thêng tËp trung vµo nhiÖm vô qu¶n lý çc doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc m×nh nhiÒu h¬n lµ thùc thi çc nhiÖm vô qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi çc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh hoÆc cña toµn x· héi.

Trong thêi kú ®æi míi (tõ 1986 ®Õn nay)

Trong thêi kú ®æi míi, ngµnh l©m nghiÖp ®· ®îc tæ chøc l¹i vµ thay ®æi thÓ chÕ dùa trªn nh÷ng chuyÓn ®æi chiÕn lîc chñ yÕu sau ®©y:

� ChuyÓn tõ môc tiªu chñ yÕu lµ khai th¸c tµi nguyªn rõng s½n cã sang thùc hiÖn môc tiªu chñ yÕu lµ qu¶n lý b¶o vÖ x©y dùng vµ ph¸t triÓn rõng.

� ChuyÓn thÓ chÕ l©m nghiÖp tõ nhiÖm vô x©y dùng çc tæ chøc quèc doanh lµ chÝnh sang thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi, thu hót sù tham gia cña ngêi d©n vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©m nghiÖp.

� Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.

� T¨ng cêng chøc n¨ng vµ nhiÖm vô qu¶n lý nhµ níc cña çc c¬ quan hµnh chÝnh l©m nghiÖp ë çc cÊp. Qu¶n lý nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng.

� T¨ng cêng quyÒn tù chñ kinh doanh, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh cña çc doanh nghiÖp Nhµ níc, gi¶m dÇn sù bao cÊp tõ ng©n s¸ch ®èi víi çc doanh nghiÖp Nhµ níc.

� Theo híng ®ã, ngµnh l©m nghiÖp ®ang ®æi míi tæ chøc qu¶n lý çc l©m trêng quèc doanh; s¾p xÕp l¹i çc xÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n; quy ®Þnh viÖc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký hµnh nghÒ ®èi víi çc xÝ nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n thuéc çc thµnh phÇn kinh tÕ; x©y dùng çc chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch çc hé gia ®×nh ®Çu t tiÒn vèn vµ lao ®éng ®Ó kinh doanh l©m nghiÖp vµ ph¸t triÓn çc h×nh thøc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi ®Ó thµnh lËp çc doanh nghiÖp liªn doanh cã tham gia vèn cña níc ngoµi.

2.3.2.Tæ chøc Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n

Tõ th¸ng 11/1995, Quèc héi ®· ra nghÞ quyÕt s¸p nhËp Bé L©m nghiÖp (®îc thµnh lËp tõ 1976) víi Bé N«ng nghiÖp vµ C«ng nghiÖp thùc phÈm vµ Bé Thñy lîi ®Ó thµnh lËp Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (Bé NN vµ PTNT). ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 73 CP ngµy 11/11/1995 quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT.

Tõ 1995, Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT lµ c¬ quan cña ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû lîi vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Do ®ã, qu¶n lý rõng vµ l©m nghiÖp ®· trë thµnh mét trong nh÷ng chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT

HiÖn nay, c¬ cÊu tæ chøc cña c¬ quan Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT gåm cã 3 bé phËn hîp thµnh:

� Çc c¬ quan gióp Bé trëng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc. HiÖn cã 7 Vô, Thanh tra Bé vµ V¨n phßng Bé. Çc Vô lµ c¬ quan tham mu, t vÊn cho Bé trëng ®Ó ®Ò ra çc quyÕt ®Þnh qu¶n lý ngµnh.

� Çc Côc qu¶n lý Nhµ níc chuyªn ngµnh. HiÖn cã 9 Côc qu¶n lý nhµ níc chuyªn ngµnh. Trong ®ã cã 2 Côc chuyªn ngµnh phô tr¸ch qu¶n lý vÒ l©m nghiÖp lµ Côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp vµ Côc kiÓm l©m. Ngoµi ra, ë çc Côc kh¸c còng ®îc giao qu¶n lý mét sè c«ng t¸c cã liªn quan ®Õn l©m nghiÖp nh: Côc khuyÕn n«ng vµ khuyÕn l©m ®îc giao thùc hiÖn çc c«ng t¸c khuyÕn l©m; Côc chÕ biÕn n«ng l©m s¶n vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n ®îc giao nhiÖm vô qu¶n lý ngµnh chÕ biÕn l©m s¶n. Côc ®Þnh canh, ®Þnh c vµ vïng kinh tÕ míi ®îc giao nhiÖm vô qu¶n lý c«ng t¸c ®Þnh canh ®Þnh c ë vïng ®ång bµo d©n téc, lµ nh÷ng c«ng t¸c cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn nhiÖm vô b¶o vÖ rõng.

� Çc tæ chøc sù nghiÖp trùc thuéc Bé nh çc ®¬n vÞ nghiªn cøu khoa häc, çc trêng ®µo t¹o, çc c¬ së y tÕ. Tõ n¨m

of 62

1995 ®Õn nay Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT ®· s¾p xÕp l¹i çc tæ chøc sù nghiÖp ®Ó phôc vô cho çc yªu cÇu cña ngµnh n«ng nghiÖp vµ PTNT. Nh÷ng ®¬n vÞ sù nghiÖp cã tÝnh chÊt phôc vô riªng cho ngµnh l©m nghiÖp, vÉn ®-îc duy tr× ®Ó phôc vô cho yªu cÇu cña chuyªn ngµnh l©m nghiÖp.

HiÖn nay, trùc thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT cã çc tæ chøc sù nghiÖp chuyªn ngµnh vÒ l©m nghiÖp nh sau:

� 2 ViÖn chuyªn tr¸ch nghiªn cøu vÒ L©m nghiÖp lµ ViÖn khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam vµ ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng.

� Trêng §¹i häc L©m nghiÖp lµm nhiÖm vô ®µo t¹o kü s L©m nghiÖp vµ ®µo t¹o sau ®¹i häc (quy m« ®µo t¹o kho¶ng 800 ngêi.

� 3 trêng trung häc L©m nghiÖp ®Ó ®µo t¹o çn bé trung häc (quy m« tuyÓn sinh kho¶ng 1000 häc sinh/n¨m).

� 6 trêng c«ng nh©n kü thuËt l©m nghiÖp ®Ó ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt (quy m« ®µo t¹o kho¶ng 2500 häc sinh/n¨m).

MÆt kh¸c, ë çc ngµnh kh¸c còng ®ang qu¶n lý çc tæ chøc sù nghiÖp ®îc giao nhiÖm vô nghiªn cøu khoa häc vµ ®µo t¹o çn bé l©m nghiÖp nh: §¹i häc T©y Nguyªn; §¹i häc N«ng L©m Thñ §øc (thµnh phè Hå ChÝ Minh); §¹i häc HuÕ; §¹i häc Th¸i Nguyªn. Quy m« tuyÓn sinh ®Ó ®µo t¹o kü s l©m nghiÖp kho¶ng 1000-1200 häc sinh/n¨m.

2.3.3.Tæ chøc qu¶n lý l©m nghiÖp hiÖn nay ë çc ®Þa ph¬ng

Tæ chøc qu¶n lý n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ë çc ®Þa ph¬ng ®îc thùc hiÖn theo quyÕt ®Þnh sè 852 TTg ngµy 28/12/1995 vµ Th«ng t liªn Bé sè 07 LB/TT ngµy 24/4/1996 cña Ban tæ chøc çn bé cña ChÝnh phñ vµ Bé NNPTNT.

ë cÊp tØnh: Tõ 1996 ®Õn nay, ë çc tØnh ®Òu ®· thµnh lËp çc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT (ë c¶ 61 tØnh); lµ c¬ quan chuyªn m«n cã nhiÖm vô gióp UBND tØnh qu¶n lý çc lÜnh vùc n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp thuû lîi vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cña tØnh. Çc Së N«ng nghiÖp vµ PTNT chÞu sù l·nh ®¹o nghiÖp vô cña Bé.

Tæ chøc qu¶n lý Nhµ níc vÒ ngµnh l©m nghiÖp ë cÊp tØnh ®Òu n»m trong c¬ cÊu tæ chøc cña Së N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n vµ kh«ng cã h×nh thøc tæ chøc thèng nhÊt. HiÖn nay, cã 3 h×nh thøc tæ chøc ®Ó qu¶n lý l©m nghiÖp nhsau:

� Cã 24 tØnh thµnh lËp chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp, ®Æt trùc thuéc Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®Ó qu¶n lý l©m nghiÖp. ë çc tØnh nµy, çc c«ng t¸c qu¶n lý l©m nghiÖp ®Òu do Chi côc Ph¸t triÓn l©m nghiÖp trùc tiÕp thùc hiÖn. Ngay ë çc tØnh ®· thµnh lËp Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp vÉn cã nh÷ng h×nh thøc tæ chøc kh¸c nhau. Cã tØnh võa tæ chøc Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp, nhng vÉn duy tr× phßng kü thuËt l©m nghiÖp trong c¬ cÊu tæ chøc cña c¬ quan Së. Nhng cã tØnh sau khi thµnh lËp Chi côc PTLN th× trong c¬ cÊu tæ chøc cña Së kh«ng cßn phßng nghiÖp vô vÒ l©m nghiÖp n÷a.

� ë çc tØnh cßn l¹i kh«ng tæ chøc thµnh chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp trùc thuéc Së, nhiÖm vô qu¶n lý l©m nghiÖp ®îc giao cho çc phßng nghiÖp vô vÒ l©m nghiÖp trong c¬ cÊu tæ chøc cña Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n thùc hiÖn.

� ë cÊp huyÖn: C¬ quan qu¶n lý n«ng nghiÖp vµ PTNT ë cÊp huyÖn lµ Phßng n«ng nghiÖp vµ PTNT. Biªn chÕ trung b×nh mçi phßng cã tõ 5-7 ngêi, trong ®ã chØ cã mét çn bé ®îc ph©n c«ng theo dâi vÒ l©m nghiÖp. NhiÒu huyÖn kh«ng cã çn bé l©m nghiÖp.

� ë cÊp x·: ë çc x· cã rõng thêng tæ chøc çc ban l©m nghiÖp x· do phã chñ tÞch Uû ban x· lµm trëng ban. Thµnh phÇn cña Ban l©m nghiÖp thêng bao gåm ®¹i diÖn cña çc ngµnh, ®oµn thÓ quÇn chóng cã liªn quan ®Õn rõng. Vµ hoat ®éng cña ban nµy kh«ng thêng xuyªn. Mét sè tØnh ®· bè trÝ ë UBND x· mét çn bé chuyªn tr¸ch vÒ l©m nghiÖp, ®îc hëng phô cÊp do ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng ®µi thä.

2.3.4 Tæ chøc kiÓm l©m

of 62

Theo nghÞ ®Þnh 39 CP, lùc lîng kiÓm l©m ®îc tæ chøc ë çc cÊp nh sau:

� ë Trung ¬ng: Côc kiÓm l©m trùc thuéc sù qu¶n lý toµn diÖn cña Bé trëng Bé NN &PTNT.

� ë cÊp tØnh: Chi côc kiÓm l©m trùc thuéc UBND tØnh (cã vÞ trÝ nh Së N«ng nghiÖp vµ PTNT). HiÖn nay, cã 58 tØnh (trong tæng sè 61 tØnh) cã Chi côc kiÓm l©m vµ trong ®ã cã 44 tØnh ®Æt chi côc kiÓm l©m trùc thuéc UBND tØnh vµ 14 tØnh ®Æt chi côc kiÓm l©m trùc thuéc Së NN & PTNT.

� ë cÊp huyÖn: H¹t kiÓm l©m trùc thuéc Chi côc kiÓm l©m cÊp tØnh vÒ tæ chøc vµ biªn chÕ vµ do UBND huyÖn l·nh ®¹o ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô b¶o vÖ rõng trong ®Þa ph¬ng.

� ë cÊp x·: HiÖn nay, Côc kiÓm l©m cã chñ tr¬ng bè trÝ çc kiÓm l©m viªn ®Õn ho¹t ®éng t¹i ®Þa bµn x·, nhÊt lµ çc x· cã rõng. ë mét sè huyÖn cã tæ chøc çc Tr¹m kiÓm l©m ho¹t ®éng trªn ®Þa phËn cña nhiÒu x· ®Ó triÓn khai c«ng t¸c b¶o vÖ rõng ®Õn tËn x·

2.3.5.VÒ thÓ chÕ vµ çc ph¬ng ph¸p qu¶n lý l©m nghiÖp

HiÖn nay, nh÷ng ph¬ng ph¸p qu¶n lý vÜ m« ®Ó ®iÒu tiÕt çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cha ®îc x©y dùng vµ thùc thi ®Çy ®ñ. Çc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp vÉn ®ang ®iÒu tiÕt çc quan hÖ trong ngµnh l©m nghiÖp chñ yÕu b»ng çc mÖnh lÖnh hµnh chÝnh nhiÒu h¬n lµ ¸p dông çc biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt vÜ m« phï hîp víi quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.

ViÖc chuyÓn ®æi thÓ chÕ l©m nghiÖp (bao gåm c¶: tæ chøc, thÓ chÕ vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý) tõ nÒn kinh tÕ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vµ nÒn kinh tÕ l©m nghiÖp cã sù tham gia réng r·i cña ngêi d©n ®ang cßn ë thêi kú bíc ®Çu, çc thÓ chÕ l©m nghiÖp cha hoµn thiÖn kÞp thêi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt l©m nghiÖp.

Nh÷ng ®iÓm m¹nh cña tæ chøc thÓ chÕ l©m nghiÖp hiÖn hµnh

� HiÖn nay, c¶ níc ®· cã 412 l©m trêng quèc doanh, ®îc bè trÝ ë hÇu hÕt çc huyÖn miÒn nói. Theo quy ho¹ch çc LTQD ®îc giao qu¶n lý gÇn 5 triÖu ha ®Êt l©m nghiÖp, bè trÝ nh÷ng khu rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp tËp trung, cã vÞ trÝ quan träng, cã nhiÒu ®iÒu kiÖn khã kh¨n mµ çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng muèn ®Çu t. §©y lµ tæ chøc cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng vµ qu¶n lý diÖn tÝch rõng thuéc së h÷u Nhµ níc. Çc l©m trêng hiÖn ®ang cã s½n ®éi ngò çn bé kü thuËt vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ ®ang thùc hiÖn vai trß nßng cèt ®Ó híng dÉn nh©n d©n qu¶n lý, b¶o vÖ vµ x©y dùng rõng, ®· thÓ hiÖn râ t¸c dông trong viÖc x©y dùng çc khu rõng nguyªn liÖu tËp trung vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 327. HÖ thèng LTQD ®ang ®îc ®æi míi, s¾p xÕp l¹i ®Ó thùc hiÖn vai trß nßng cèt trong kinh doanh l©m nghiÖp.

� §· x©y dùng ®îc çc Ban qu¶n lý rõng ®Æc dông vµ phßng hé. HiÖn cã 11 ban qu¶n lý Vên quèc gia (trong ®ã cã 10 Ban trùc thuéc Bé) vµ mét sè ban qu¶n lý çc khu b¶o tån thiªn nhiªn quan träng ®Æt trùc thuéc çc tØnh, (cã 65 khu b¶o tån) cã 20 b¶n qu¶n lý rõng phßng hé.

� §ang tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i, ®æi míi tæ chøc qu¶n lý, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ çc doanh nghiÖp Nhµ níc ë çc ngµnh chÕ biÕn l©m s¶n, dÞch vô n«ng l©m nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.

� HiÖn nay, cã nhiÒu nhiÒu hé n«ng d©n vµ çc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®ang ®Çu t vµ tham gia kinh doanh l©m nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ tèt vÒ qu¶n lý, b¶o vÖ rõng. Trong ®ã cã hµng chôc doanh nghiÖp t nh©n qu¶n lý h¬n 500 ha rõng ë mçi doanh nghiÖp.

� §· tæ chøc l¹i çc c¬ quan nghiªn cøu khoa häc, ®µo t¹o çn bé, c«ng nh©n kü thuËt ®Ó phèi hîp çc tæ chøc vµ çc nguån lùc vèn hiÖn cã ë 3 Bé tríc ®©y, nh»m x©y dùng nh÷ng c¬ së nghiªn cøu vµ ®µo t¹o míi võa cã t¸c dông ®èi víi viÖc ph¸t triÓn chuyªn ngµnh, võa cã t¸c dông tÝch cùc vµ m¹nh mÏ ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn tæng hîp çc vïng n«ng th«n.

� HÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®· cã ®Õn cÊp tØnh vµ ®ang cè g¾ng më réng ®Õn cÊp huyÖn ®Ó gióp ®ì n«ng d©n vÒ kü thuËt kinh doanh, trång rõng vµ qu¶n lý rõng.

of 62

Nh÷ng ®iÓm yÕu cña hÖ thèng tæ chøc

Tæ chøc c¬ quan qu¶n lý l©m nghiÖp ë Trung ¬ng vµ çc cÊp cßn rÊt ph©n t¸n. Tæ chøc vµ nguån lùc ë cÊp thÊp rÊt yÕu, cha ®ñ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý.

� ë cÊp Trung ¬ng: Ph©n c«ng nhiÖm vô qu¶n lý rõng gi÷a Côc kiÓm l©m vµ Côc PTLN cha hîp lý. HÖ thèng tæ chøc qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp ë çc cÊp ®· bÞ ph©n t¸n thµnh hai hÖ thèng: KiÓm l©m vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp, ho¹t ®éng t¸ch rêi nhau. Côc kiÓm l©m gÇn nh chuyªn tr¸ch qu¶n lý rõng ®Æc dông, Côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp gÇn nh chuyªn tr¸ch vÒ qu¶n lý rõng phßng hé, qu¶n lý çc ch¬ng tr×nh trång rõng. Chøc n¨ng gióp Bé trëng ®Ó nghiªn cøu ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch l©m nghiÖp cha ®îc x¸c ®Þnh râ. Chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc vÒ tµi nguyªn rõng cha ®îc ph©n c«ng râ rµng.

� ë cÊp tØnh: §ang tån t¹i Chi côc kiÓm l©m trùc thuéc UBND tØnh vµ Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp (hoÆc çc phßng l©m nghiÖp) trùc thuéc Së NN&PTNT. NhiÒu vÊn ®Ò vÒ nhiÖm vô gi÷a 2 tæ chøc nµy còng cha ®îc ph©n c«ng râ rµng. VÞ trÝ vÒ tæ chøc cña c¬ quan qu¶n lý l©m nghiÖp còng cã nh÷ng mÆt cha hîp lý. Tr¸ch nhiÖm cña Chi côc kiÓm l©m, Chi côc Ph¸t triÓn l©m nghiÖp, Së NN&PTNT cha râ rµng.

� ë cÊp huyÖn: Tæ chøc qu¶n lý l©m nghiÖp cßn qu¸ yÕu, kh«ng ®ñ søc qu¶n lý çc dù ¸n l©m nghiÖp vµ chuyÓn giao kü thuËt l©m nghiÖp ®Õn n«ng d©n.

� ë cÊp x·: GÇn nh cha cã ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ l©m nghiÖp, vËn ®éng ngêi d©n tham gia vµo nghÒ rõng vµ kiÓm tra çc t¸c ®éng cña d©n c trong x· ®Õn rõng.

Çc tæ chøc nghiªn cøu khoa häc, cßn thiÕu nhiÒu nguån lùc vµ kinh phÝ ®Ó ho¹t ®éng vµ cha tËp trung çc nguån lùc hiÖn cã vµo nghiªn cøu thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu quan träng cña DA5THR.

� HÖ thèng ®µo t¹o cßn mÊt c©n ®èi vÒ quy m« ®µo t¹o gi÷a §¹i häc-trung hoc - c«ng nh©n.

� Çc tæ chøc kinh doanh s¶n xuÊt l©m nghiÖp ë çc thµnh phÇn kinh tÕ cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ kinh doanh cha cao. HiÖn nay, phÇn lín çc LTQD ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng: tµi nguyªn rõng c¹n kiÖt, çc nguån lùc ®Òu yÕu kÐm, hiÖu qu¶ kinh doanh s¶n xuÊt rÊt thÊp, chØ ®ñ n¨ng lùc trùc tiÕp kinh doanh kho¶ng 15% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®· ®îc quy ho¹ch.

2.4. C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ

§Õn n¨m1993, ngµnh l©m nghiÖp ®· ®Çu t x©y dùng ®îc kho¶ng 23.000 km phôc vô cho khai th¸c l©m s¶n, ®i tiªn phong trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ë vïng s©u, vïng xa. Tõ n¨m 1993-1998, ch¬ng tr×nh 327 ®· më thªm ®îc kho¶ng 5.000 km cïng víi trªn 1.000 km ®êng phôc vô khai th¸c gç ë çc l©m trêng t¹o ra m¹ng líi giao th«ng ë çc vïng miÒn nói. HiÖn nay, hÖ thèng ®êng l©m nghiÖp ë çc LTQD ®ang bÞ gi¶m sót nhiÒu vÒ chÊt lîng do çc l©m trêng kh«ng cã vèn ®Ó tiÕp tôc duy tu söa ch÷a.

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¬ së h¹ tÇng ë n«ng th«n miÒn nói ®· cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ:

HiÖn nay ®· cã h¬n 97% sè x· cã ®êng giao th«ng ®Õn trung t©m x·; 70% sè x· cã ®iÖn sinh ho¹t; 60% x· cã chî; gÇn 100% sè x· cã trêng cÊp I; 87% sè x· cã trêng cÊp II; 98% sè x· cã tr¹m x¸; 80% sè x· cã thÓ liªn l¹c ®îc b»ng ®iÖn tho¹i; 36% d©n sè n«ng th«n ®îc dïng níc s¹ch; trªn 60% sè hé n«ng d©n cã nhµ kiªn cè vµ b¸n kiªn cè. Nhê c¬ së h¹tÇng n«ng th«n ®îc t¨ng lªn nªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ l©m nghiÖp ë nh÷ng vïng miÒn nói. Tuy vËy, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ë çc vïng miÒn nói vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n: cßn h¬n 500 x· cha cã ®êng « t« tíi khu trung t©m, 30% sè ®êng ë çc huyÖn vµ 50% sè ®êng ë çc x· kh«ng ®i l¹i ®îc trong mïa ma, chÊt lîng cung cÊp ®iÖn ë n«ng th«n cßn kÐm. ChÊt lîng cña çc c«ng tr×nh ®· x©y dùng vÉn cßn thÊp. HiÖn nay, mét sè c¬ së h¹ tÇng ®· bÞ xuèng cÊp, nhÊt lµ çc c«ng tr×nh thuû lîi miÒn nói. V× vËy, vÊn ®Ò ®Çu t ®Ó t¨ng thªm c¬ së h¹ tÇng trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp, thùc hiÖn DA5THR vÉn lµ mét vÊn ®Ò rÊt cÇn quan t©m.

MÆt kh¸c, c¬ së vËt chÊt vµ kü thuËt cña ngµnh chÕ biÕn vµ khai th¸c l©m s¶n cßn rÊt yÕu kÐm. §Õn nay, ngµnh chÕ biÕn

of 62

gç ë níc ta chñ yÕu lµ ngµnh ca xÎ gç. Ngoµi çc c¬ së chÕ biÕn giÊy do ngµnh c«ng nghiÖp qu¶n lý tõ mét sè c¬ së cã vèn liªn doanh víi níc ngoµi, th× m¹ng líi chÕ biÕn l©m s¶n manh món, l¹c hËu. HiÖn nay, cã trªn 700 c¬ së chÕ biÕn gç cã trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ rÊt l¹c hËu kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. HÖ thèng chÕ biÕn gç cha phï hîp víi nhiÖm vô chÕ biÕn gç tõ rõng trång.

2.5. Nguån nh©n lùc

2.5.1 Nguån nh©n lùc trùc tiÕp s¶n xuÊt l©m nghiÖp

Trong thËp kû qua, nguån nh©n lùc ph¸t triÓn theo 2 xu híng:

� Nguån nh©n lùc ë çc c¬ së quèc doanh l©m nghiÖp Nhµ níc ®· gi¶m h¬n mét nöa. HiÖn nay chØ cßn kho¶ng 80.000 ngêi. Nh©n lùc ë çc l©m trêng quèc doanh gi¶m h¬n mét nöa, hiÖn nay chØ cßn 45.000 ngêi, ®îc giao qu¶n lý h¬n 5000.000 ha rõng vµ ®Êt rõng.

� Nguån nh©n lùc x· héi tham gia vµo nghÒ rõng t¨ng lªn ®¸ng kÓ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 327 vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi. HiÖn nay, cha cã sè liÖu thèng kª chÝnh thøc vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cña nguån lùc nµy. Nhng cã thÓ íc tÝnh ®· cã ®Õn gÇn 1000.000 hé n«ng d©n víi hµng triÖu lao ®éng tham gia vµo çc dù ¸n ph¸t triÓn l©m nghiÖp.

Sù ph¸t triÓn nguån nh©n lùc x· héi tham gia vµo nghÒ rõng lµ mét xu híng tiÕn bé, vµ sÏ t¨ng thªm, nhng nguån nh©n lùc x· héi tham gia s¶n xuÊt l©m nghiÖp ®ang cã nhiÒu yÕu kÐm ®¸ng kÓ:

� Sè lîng lao ®éng quèc doanh vµ lao ®éng x· héi l©m nghiÖp cßn Ýt.

� PhÇn lín lµ lao ®éng thêi vô, tr×nh ®é kü thuËt yÕu kÐm.

� Thu nhËp tõ nghÒ rõng kh«ng ®ñ nu«i sèng ngêi lao ®éng.

� C«ng t¸c båi dìng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc l©m nghiÖp cha ®Þnh râ chiÕn lîc.

2.5.2.Çn bé khoa häc kü thuËt l©m nghiÖp

HiÖn cã: 4 gi¸o s (trong tæng sè 63 gi¸o s cña ngµnh n«ng nghiÖp vµ PTNT.

� 6 phã gi¸o s (trong tæng sè 152 phã gi¸o s cña ngµnh NN vµ PTNT). � 100 th¹c sÜ (trong tæng sè 400 th¹c sÜ cña ngµnh NN vµ PTNT). � Çn bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vÒ l©m nghiÖp cã kho¶ng 7000 ngêi (trong tæng sè 22.800 ngêi). � Çn bé trung häc l©m nghiÖp cã kho¶ng 10.000 ngêi (trong tæng sè 28.000 çn bé trung häc cña ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.

� Kho¶ng 1 v¹n c«ng nh©n l©m nghiÖp ®· ®îc häc tËp ë çc trêng d¹y nghÒ.

2.5.3 C«ng chøc Nhµ níc vÒ l©mnghiÖp

KiÓm l©m: Toµn quèc cã 8764 ngêi trong ®ã Nam 7823 ngêi, n÷ 941 ngêi. Trong lùc lîng kiÓm l©m cã: 2049 ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc; 4105 ngêi cã tr×nh ®é trung häc, 2615 ngêi cã tr×nh ®é s¬ cÊp.

Çc c¬ quan quan qu¶n lý l©m nghiÖp ë çc cÊp

C«ng chøc c«ng t¸c ë c¬ quan qu¶n lý nhµ níc l©m nghiÖp chñ yÕu ®îc thèng kª ë Côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp (cÊp Trung ¬ng) vµ 25 Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp ë çc tØnh.

HiÖn nay, biªn chÕ ë Côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp cã 42 ngêi, ë çc chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp cÊp tØnh b×nh qu©n cã 10-15 ngêi/1 chi côc, ë cÊp huyÖn b×nh qu©n mçi huyÖn chØ cã tõ 1-2 çn bé.

of 62

Nh÷ng ®iÓm m¹nh vÒ nguån nh©n lùc l©m nghiÖp:

� §· cã mét nguån nh©n lùc kü thuËt cã tr×nh ®é §¹i häc bè trÝ ë nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt quan träng.

� Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mét sè çn bé kü thuËt ë çc ViÖn nghiªn cøu, çc c¬ quan Trung ¬ng, çc tØnh cã dù ¸n ODA ®· cã ®iÒu kiÖn häc tËp, tham quan kinh nghiÖm ë níc ngoµi ®Ó n©ng cao tr×nh ®é.

� Mét bé phËn ®¸ng kÓ c«ng chøc c«ng t¸c ë c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ®· ®îc n©ng cao kiÕn thøc vÒ qu¶n lý Nhµ níc theo yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn ho¸ c«ng chøc.

Nh÷ng ®iÓm yÕu vÒ nguån nh©n lùc l©m nghiÖp:

� C¬ cÊu çn bé c«ng nh©n kü thuËt kh«ng hîp lý. NhiÒu kú s, Ýt c«ng nh©n vµ çn bé trung häc.

� NhiÒu kü s, çn bé kü thuËt ®· lµm nh÷ng c«ng viÖc kh«ng ®óng theo ngµnh ®· ®µo t¹o.

� PhÇn lín çn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng chøc ®ang c«ng t¸c trong lùc lîng kiÓm l©m, ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng vµ ViÖn l©m nghiÖp.

� Tuæi ®êi cña çn bé khoa häc kü thuËt kh¸ cao, nhÊt lµ çn bé khoa häc kü thuËt cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc.

� Sè lîng c«ng chøc c«ng t¸c ë cÊp huyÖn vµ x· ë hÖ thèng khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m vµ çc tæ chøc trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn s¶n xuÊt l©m nghiÖp vµ qu¶n lý rõng cßn rÊt Ýt.

� Cha cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó ®éng viªn çn bé khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý l©m nghiÖp ®Õn çc vïng khã kh¨n vµ çc c¬ së ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn rõng.

2.6. ChÝnh s¸ch vµ sù ®ãng gãp cña nguån vèn ODA vµ FDI

2.6.1. Tæng quan chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ®èi víi nguån vèn ODA

Sau 1993, khi ViÖt Nam nèi l¹i çc quan hÖ chÝnh thøc víi çc nhµ tµi trî ®a ph¬ng chÝnh nh: Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB), nguån vèn ODA ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· dµnh nhiÒu nç lùc ®Ó kh«ng ngõng hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý ®èi víi viÖc huy ®éng vµ sö dông nguån vèn hç trî chÝnh thøc (ODA).

Trong giai ®o¹n, 1993-1997, chÝnh s¸ch qu¶n lý nguån vèn ODA ®îc thùc hiÖn theo NghÞ ®Þnh 58/CP ngµy 30/8/1993 cña ChÝnh phñ vÒ ban hµnh Qui chÕ qu¶n lý vay tr¶ nî níc ngoµi; NghÞ ®Þnh sè 20/CP ngµy 20/4/1994 vÒ ban hµnh Qui chÕ qu¶n lý nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA). Tuy nhiªn, do míi ®îc h×nh thµnh, nªn hÖ thèng v¨n b¶n nµy ®· béc lé nhiÒu víng m¾c, vµ thiÕu ®ång bé nh:

� Tr¸ch nhiÖm gi÷a çc c¬ quan ChÝnh phñ cha ®îc quy ®Þnh râ rµng, cã nhiÒu nhiÖm vô cßn chång chÐo.

� Sù phèi hîp hµnh ®éng gi÷a çc quan ChÝnh phñ trong viÖc ®µm ph¸n ký kÕt HiÖp ®Þnh vay nî, tiÕn hµnh rót vèn, sö dông vèn ODA cßn cha chÆt chÏ;

� NhiÒu quy ®Þnh cña ViÖt nam cßn cã sù kh¸c biÖt so víi çc quy ®Þnh cña çc nhµ tµi trî vµ th«ng lÖ quèc tÕ.

Tõ n¨m 1997, hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch qu¶n lý nguån vèn ODA ®· tõng bíc ®îc hoµn thiÖn vµ söa ®æi. ChÝnh phñ ®· ban hµnh çc NghÞ ®Þnh vÒ qu¶n lý nguån vèn ODA nh:

� NghÞ ®Þnh sè 87/CP ngµy 5/8/1997 ban hµnh Qui chÕ qu¶n lý nguån vèn ODA; (thay thÕ NghÞ ®Þnh sè 20 CP

of 62

ngµy 20/4/1994

� NghÞ ®Þnh sè 90/1998/N§- CP ngµy 7/11/1998 ban hµnh Quy chÕ qu¶n lý nî níc ngoµi.

Çc Bé còng ®· kÞp thêi ban hµnh mét sè v¨n b¶n híng dÉn triÓn khai thùc hiÖn çc c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý vèn ODA:

Nh×n chung, ViÖt Nam ®· h×nh thµnh ®îc mét khu«n khæ ph¸p lý t¬ng ®èi toµn diÖn vÒ qu¶n lý, sö dông vèn vay ODA, vÒ thu håi vèn vµ bè trÝ nguån tr¶ çc kho¶n vay ODA. Trong nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý ODA, cã nh÷ng néi dung chÝnh nh:

X¸c ®Þnh chÝnh s¸ch u tiªn thu hót ODA ®èi víi vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i vµ vèn vay

NghÞ ®Þnh 87-CP ®îc ban hµnh ngµy 5/8/1997 ®· thay thÕ cho NghÞ ®Þnh 20-CP, trong ®ã thø tù u tiªn ®Ó thu hót vèn ®· ®îc ®iÒu chØnh nh sau:

§èi víi viÖn trî kh«ng hoµn l¹i: (1) Y tÕ, d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh; (2) Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o; (3) Çc vÊn ®Ò x· héi; (4) B¶o vÖ m«i trêng, m«i sinh; (5) Nghiªn cøu ph¸t triÓn (6) Hç trî ng©n s¸ch; (7) Hç trî nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ; (8) N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý nhµ níc; (9) Mét sè lÜnh vùc kh¸c theo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ.

§èi víi vèn vay: (1) N¨ng lîng; (2) Giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c; (3) Thuû lîi; (4) C¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp (5) X· héi; (7) Mét sè lÜnh vùc kh¸c theo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ.

HiÖn nay, NghÞ ®Þnh 87-CP ban hµnh ngµy 5/8/1997 ®ang ®îc nghiªn cøu ®Ó söa ®æi vÒ thø tù çc lÜnh vùc u tiªn cho phï hîp víi t×nh h×nh míi

X¸c ®Þnh quy tr×nh qu¶n lý çc dù ¸n sö dông vèn ODA gåm 8 kh©u:

1. §Þnh híng sö dông vèn ODA.

2. X¸c ®Þnh ch¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n cã vèn ODA.

3. So¹n th¶o v¨n kiÖn ch¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n.

4. ThÈm ®Þnh vµ phª duyÖt dù ¸n.

5. Ký kÕt chÝnh thøc dù ¸n.

6. Thùc hiÖn dù ¸n.

7. KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n.

8. KÕt thóc dù ¸n vµ chuyÓn giao.

X¸c ®Þnh sù ph©n c«ng gi÷a çc Bé trong viÖc qu¶n lý vèn ODA:

� TËp trung ®Çu mèi vµo çc c¬ quan nh Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh lµ ®¹i diÖn chÝnh thøc cho "ngêi vay" cña ChÝnh phñ; Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam cã nhiÖm vô phèi hîp cïng çc c¬ quan liªn quan chuÈn bÞ ch¬ng tr×nh, dù ¸n sö dông vèn ODA, néi dung ®µm ph¸n, tæ chøc ®µm ph¸n.

� ThÈm quyÒn phª duyÖt néi dung çc ch¬ng tr×nh, dù ¸n cã sö dông vèn ODA còng ®· ®îc ph©n ®Þnh râ gi÷a Thñ tíng ChÝnh phñ, vµ çc Bé, ngµnh vµ Uû ban nh©n d©n çc tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng.

� TÊt c¶ çc ch¬ng tr×nh, dù ¸n sö dông nguån vèn ODA cña ChÝnh phñ ®Òu ph¶i ®îc bè trÝ ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi vèn ®èi øng.

of 62

� ViÖc thùc hiÖn gi¶i ng©n ®èi víi çc kho¶n vay ODA cña ChÝnh phñ ®· ®îc ph¶n ¸nh qua ng©n s¸ch nhµ níc. Çc dù ¸n sö dông vèn vay níc ngoµi cã thÓ ®îc ng©n s¸ch cÊp, hoÆc cho vay l¹i vµ ®îc ph¶n ¸nh trong kÕ ho¹ch ®Çu t hµng n¨m

� ChÝnh phñ thùc hiÖn viÖc cho vay l¹i ®èi víi çc dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn kh¸c cã kh¶ n¨ng thu håi vèn trªn c¬ ®iÒu kiÖn vay tr¶ ®· ký víi níc ngoµi vµ møc l·i suÊt do Thñ tíng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh bao gåm c¶ phÝ cho vay l¹i trong níc.

� Çc ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n sö dông vèn ODA thùc hiÖn th«ng qua ®Êu thÇu nh nghÞ ®Þnh 93 vµ 14 cña ChÝnh phñ vµ ®iÒu íc quèc tÕ vÒ ODA ®· ®îc ký kÕt.

� ChÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi çc dù ¸n sö dông nguån vèn ODA ®· tõng bíc ®îc hoµn thiÖn vµ quy ®Þnh thèng nhÊt.

� Ban qu¶n lý ch¬ng tr×nh, dù ¸n sö dông vèn ODA ph¶i lËp b¸o ço ®Þnh kú vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n ODA.

2.6.2. ChÝnh s¸ch vµ yªu cÇu cña çc nhµ tµi trî

Trªn c¬ së khu«n khæ luËt ph¸p ViÖt Nam nªu trªn, trong qóa tr×nh ®µm ph¸n vµ ký kÕt HiÖp ®Þnh, nh×n chung çc nhµ tµi trî ®Òu chÊp nhËn c¬ chÕ ODA cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn víi mét sè çc dù ¸n çc Nhµ tµi trî còng cã nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh cho dù ¸n cña m×nh.

Môc ®Ých cña nh÷ng ho¹t ®éng bæ trî trong çc dù ¸n l©m nghiÖp lµ nh»m gióp ngêi d©n cã c¬ së, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®¶m b¶o cuéc sèng, gi¶m bít sù phô thuéc vµo rõng, h¹n chÕ viÖc chÆt ph¸ rõng ë khu vùc phßng hé ®Çu nguån vµ rõng ®Æc dông, gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

� Çc dù ¸n cña çc nhµ tµi trî ®Òu tËp trung vµo mét sè lÜnh vùc cô thÓ nh»m n©ng ço n¨ng lùc thÓ chÕ, gãp ph©n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c¶i thiÖn m«i trêng m«i sinh, n©ng cao møc sèng cña céng ®ång d©n c.

� Çc dù ¸n cña çc nhµ tµi trî ®a ph¬ng tËp trung vµo môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, n©ng cao møc sèng cña c«ng ®ång d©n c kÕt hîp víi dù ¸n trång rõng, t¨ng cêng s¬ së h¹ tÇng, cung cÊp çc tÝn dông.

� Çc nhµ tµi trî ®Òu muèn x¸c ®Þnh nhu cÇu cña dù ¸n tõ c¬ së, n©ng cao tÝnh chñ ®éng ë c¬ së, khuyÕn khÝch ngêi d©n tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh nhu cÇu. Tuy nhiªn, çc tiÕp cËn nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ lµ thùc tÕ ë mét sè n¬i tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp.

� §èi víi çc dù ¸n song ph¬ng, mçi nhµ tµi trî ®Òu cã nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái riªng. VÝ dô: yªu cÇu cña çc dù ¸n NhËt b¶n lµ b¾t buéc çc nhµ thÇu ph¶i lµ çc c«ng ty, çc nhµ thÇu NhËt. Nhµ tµi trî Hµ Lan Ýt ®Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng, tÊt c¶ qu¸ tr×nh qu¶n lý, cÊp ph¸t ®Òu do dù ¸n trùc tiÕp qu¶n lý. Nh÷ng yªu cÇu vµ ®ßi hái riªng thêng n»m ngoµi çc quy ®Þnh ®· cã ë çc v¨n b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam, çc nhµ tµi trî ®Òu muèn chÝnh phñ ViÖt Nam cã híng dÉn riªng cho dù ¸n, g©y nªn phøc t¹p, khã kh¨n trong qu¶n lý. ViÖc qu¶n lý, cÊp ph¸t cho çc dù ¸n gi÷a c¬ quan dù ¸n víi c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ vay nî viÖn trî nh×n chung cßn yÕu.

2.6.3. T×nh h×nh cam kÕt vµ gi¶i ng©n vèn ODA cña ViÖt Nam giai ®o¹n 1993-2000

Cam kÕt vÒ ODA ngµy cµng t¨ng

Qua 7 Héi nghÞ t vÊn thêng niªn çc nhµ tµi trî cho ViÖt Nam, çc nhµ tµi trî ®· cam kÕt tµi trî cho ViÖt Nam gÇn 15,3 tû USD (cha kÓ 1,2 tû USD hç trî c¶i çch trong hai n¨m 1998 vµ 1999), trong ®ã ®· ký hiÖp ®Þnh gÇn 10,9 tû USD. Cam kÕt cña çc nhµ tµi trî ®Õn hÕt n¨m 1999 xem ë phô lôc.

Tõ 1993 ®Õn 1996, giai ®o¹n tríc khi x¶y ra khñng ho¶ng kinh tÕ-tµi chÝnh khu vùc, møc cam kÕt cung cÊp ODA cña çc nhµ tµi trî cho ViÖt Nam hµng n¨m thêng t¨ng, víi 1.810,8 triÖu USD n¨m 1993 vµ 2.430,9 triÖu USD n¨m 1996. Giai ®o¹n 1997-1999, do khñng ho¶ng trong khu vùc, nguån tµi trî cã phÇn bÞ ph©n t¸n, nhng cam kÕt cña çc nhµ tµi trî cung cÊp ODA cho ViÖt Nam vÉn ë møc cao, trªn 2 tû USD/n¨m.

Tõ 1993 ®Õn 8/2000 gi¸ trÞ ®iÒu íc quèc tÕ vÒ ODA ®· ký kÕt víi çc nhµ tµi trî ®¹t 12,15 tû USD, trong ®ã çc kho¶n vay

of 62

lµ 10,22 tû USD, chiÕm 84%, cßn l¹i 1,93 tû USD lµ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i.

T×nh h×nh gi¶i ng©n vèn ODA ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn

N¨m 1997 møc gi¶i ng©n ®¹t 1.000 triÖu USD, t¨ng 11% so 1996; n¨m 1998 ®¹t 1.242 triÖu USD, t¨ng 24% so 1997; n¨m 1999 ®¹t 1.350 triÖu USD, t¨ng 9% so 1998 vµ n¨m 2000 dù kiÕn ®¹t 1.700 triÖu USD, t¨ng 26% so 1999.

Gi¶i ng©n vèn ODA 1993-1999 (triÖu USD)

Tuy nhiªn, nh×n chung møc gi¶i ng©n ODA t¹i ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ cßn thÊp so yªu cÇu. Mét sè nhµ tµi trî cho r»ng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ODA cña ViÖt Nam ®· tíi møc giíi h¹n. Kh¶ n¨ng nµy g¾n liÒn víi n¨ng lùc thÓ chÕ vµ con ngêi, kh¶ n¨ng vèn ®èi øng. Do ®ã, ®Ó níi réng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ODA, cÇn cã sù c¶i thiÖn vÒ n¨ng lùc thÓ chÕ, n¨ng lùc qu¶n lý, thùc hiÖn dù ¸n, ch¬ng tr×nh tiÕp nhËn viÖn trî còng nh çc gi¶i ph¸p kh¸c ®Ó n©ng cao møc gi¶i ng©n.

Nguån vèn ODA thu hót chñ yÕu ®Ó hç trî ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, (nh ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn chiÕm kho¶ng 1/3; giao th«ng chiÕm 1/4). Nh÷ng n¨m gÇn ®©y xu thÕ thu hót ODA ®· chuyÓn dÞch dÇn sang çc lÜnh vùc n«ng nghiÖp, b¶o vÖ m«i trêng, y tÕ gi¸o dôc. N¨m 1998 vèn ODA vµo lÜnh vùc n«ng-l©m-ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®¹t h¬n 12%, kÕ tiÕp lµ cÊp tho¸t níc vµ m«i trêng 6,5%, y tÕ gi¸o dôc míi chiÕm h¬n 5%. Nh×n chung dßng vèn ODA vµo ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cho viÖc c¶i thiÖn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi cña ViÖt Nam.

C¬ cÊu nguån vèn ODA ®îc biÕn ®æi theo híng tiÕn bé:

Cïng víi tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn ODA t¨ng thªm, nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¬ cÊu sö dông vèn ODA ®· ®îc biÕn ®æi theo chiÒu híng tiÕn bé vÒ c¶ c¬ cÊu theo ngµnh kinh tÕ vµ vïng l·nh thæ.

C¬ cÊu viÖn trî gi÷a hç trî ®Çu t vµ hç trî kü thuËt ®· dÇn dÇn chuyÓn dÞch: çc dù ¸n ®Çu t, nhÊt lµ ®Çu t trong lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng gia t¨ng ®¸ng kÓ. B×nh qu©n giai ®o¹n 1993-1998 çc dù ¸n ®Çu t chiÕm gÇn 50% møc gi¶i ng©n, riªng n¨m 1998 con sè nµy ®· lªn tíi 60% (715 triÖu USD). Trong nh÷ng n¨m ®Çu tiÕp nhËn ODA, thêng chó träng çc dù ¸n hç trî kü thuËt nh»m t¨ng cêng nguån nh©n lùc vµ thÓ chÕ, nhng nh÷ng n¨m sau nµy ®· gi¶m bít çc dù ¸n gç trî kü thuËt. B×nh qu©n giai ®o¹n 1993-1998 hç trî kü thuËt chiÕm 37% møc gi¶i ng©n, riªng n¨m 1998 con sè nµy gi¶m xuèng cßn 30%. Tû lÖ ODA dµnh cho khu vùc n«ng th«n cã xu híng t¨ng. Tû träng gi¶i ng©n cho çc khu vùc ngoµi çc thµnh phè lín t¨ng tõ kho¶ng 29% n¨m 1995 lªn 48% n¨m 1998. Tû träng gi¶i ng©n ODA cho çc dÞch vô x· héi c¬ b¶n t¨ng tõ 5% n¨m 1990 lªn 10% trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Mét ®Æc ®iÓm quan träng kh¸c tû lÖ vay nî trong tæng ODA tiÕp nhËn cã xu híng t¨ng lªn, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cã xu thÕ gi¶m xuèng. N¨m 1993 tû lÖ vèn vay míi chØ chiÕm 10% tæng møc ODA gi¶i ng©n th× n¨m 1998 vèn vay ®· lªn tíi 65%.

2.6.4. T×nh h×nh sö dông vèn ODA trong ngµnh l©m nghiÖp

Héi nghÞ quèc tÕ bµn trßn vÒ Tæng quan L©m nghiÖp n¨m 1992 lµ mèc quan träng ®¸nh dÊu tèc ®é ®Çu t cña níc ngoµi vµo hÇu hÕt çc lÜnh vùc l©m nghiÖp.

Tíi nay ®· cã 50 dù ¸n ®· vµ ®ang thùc hiÖn víi tæng kinh phÝ lµ 290 triÖu USD.

Trong ®ã:

� Vèn viÖn trî : 231 triÖu USD chiÕm 80%

� Vèn ng©n s¸ch cña VN : 59 triÖu USD chiÕm 20%(§èi øng vµ ngêi hëng lîi)

Trong 50 dù ¸n trªn cã 17 dù ¸n cho trång rõng ®· ®¨ng ký vµ ®ang thùc hiÖn víi tæng kinh phÝ ®Çu t 233 triÖu USD, diÖn tÝch trång 723.915 ha. §Õn hÕt n¨m 1998 trång ®îc kho¶ng 250.000 ha.

1993-1999 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

6.367 413 725 737 900 1.000 1.242 1.350

of 62

Ngoµi ra, cã 4 dù ¸n ®· cam kÕt víi kinh phÝ 40 triÖu USD viÖn trî vµ 4 dù ¸n sÏ cam kÕt thùc hiÖn tõ 2001 trë ®i víi kinh phÝ ®Çu t lµ 189 triÖu USD, ®a tæng møc sè vèn lªn 508 triÖu USD, chiÕm kho¶ng 50% vèn ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp.

� §©y lµ mét nguån vèn rÊt quan träng, chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ cña DA5THR. CÇn ph¶i x©y dùng nh÷ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó thu hót vèn ODA nhiÒu h¬n cho DA5THR. Ngoµi nguån ODA viÖn trî, nguån ODA vay cÇn ®îc t¨ng cêng nh vèn cña JBIC, NhËt B¶n.

2.6.5. T×nh h×nh sö dông vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ níc ngoµi (FDI) ë ngµnh l©m nghiÖp

ë ngµnh trång rõng: §Õn n¨m 1998 tæng sè çc dù ¸n FDI lµ 10 dù ¸n, víi tæng vèn ®Çu t 120 triÖu USD. T×nh h×nh cô thÓ nh biÓu sau ®©y:

Trong 10 dù ¸n trång rõng ®· ®¨ng ký trång gÇn 200.000 ha rõng míi, chÕ biÕn 450 ngµn tÊn nguyªn liÖu/n¨m. Thùc tÕ, ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay, 6 dù ¸n ®îc cÊp giÊy phÐp tõ 1995 trë vÒ tríc míi chØ trång ®îc 33.685 ha.

Khã kh¨n lín nhÊt hiÖn nay cña çc dù ¸n trång rõng lµ çc ®Þa ph¬ng kh«ng ®¶m b¶o ®ñ diÖn tÝch ®Êt trång rõng nh ®· cam kÕt.

ë ngµnh chÕ biÕn gç vµ çc lo¹i l©m s¶n:

Toµn ngµnh cã 55 dù ¸n cßn hiÖu lùc ho¹t ®éng, trong ®ã 32 dù ¸n chÕ biÕn çc s¶n phÈm tõ gç vµ 23 dù ¸n s¶n xuÊt çc s¶n phÈm tõ song m©y, tre vµ çc lo¹i l©m s¶n kh¸c, tæng vèn ®Çu t 101,3 triÖu USD. Cô thÓ trong b¶ng sau:

Kho¶ng 60% dù ¸n FDI ho¹t ®éng b×nh thêng, hiÖu qu¶ kh¸, 25% dù ¸n ho¹t ®éng khã kh¨n do kh«ng ®ñ nguyªn liÖu hoÆc kinh doanh thua lç, cã 28 dù ¸n ®· bÞ rót giÊy phÐp.

� Çc dù ¸n FDI ®· trång ®îc 1 sè khu rõng nguyªn liÖu cã tÝnh chÊt ®iÓn h×nh, g¾n liÒn víi c¬ së chÕ biÕn, thÞ tr-êng xuÊt khÈu æn ®Þnh, cã ®ãng gãp tÝch cùc vµo ch¬ng tr×nh phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc, t¹o vïng nguyªn liÖu vµ phßng hé s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cña ChÝnh phñ ViÖt Nam, t¹o viÖc lµm; vµ ®¸p øng mét phÇn nhu cÇu gç, cñi cña ngêi d©n trong vïng dù ¸n.

Çc chØ tiªu Tæng céng 100% vèn níc ngoµi

Liªn doanh H§ HTKD

Sè dù ¸n cßn hiÖu lùc 10 1 8 1

Tæng vèn ®Çu t (ngµn USD) 114.906 14.115 100.803 4.988

Vèn ph¸p ®Þnh (ngµn USD) 38.776 4.234 29.554 4.988

Sè dù ¸n ®· gi¶i thÓ 2 1 1 -

Vèn ®Çu t cña çc dù ¸n ®· bÞ gi¶i thÓ (ngµn USD)

35.510 30.397 5..113 -

Çc chØ tiªu Tæng céng 100% vèn níc ngoµi

Liªn doanh H§ HTKD

Sè dù ¸n cßn hiÖu lùc 55 22 30 3

Tæng vèn ®Çu t (ngµn USD) 101.318 54.545 44.304 2.469

Vèn ph¸p ®Þnh (ngµn USD) 59.936 26.418 31.049 2.469

Sè dù ¸n ®· gi¶i thÓ 29 3 22 4

Vèn ®Çu t cña çc dù ¸n bÞ gi¶i thÓ (ngµn USD)

39.257 2.770 32.944 3.543

of 62

� Khã kh¨n lín nhÊt trong viÖc thu hót FDI lµ: quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai vµ c¬ së nguyªn liÖu kh«ng æn ®Þnh, kÕt qu¶ ®iÒu tra quy ho¹ch cha chÝnh x¸c, chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu l©m s¶n lu«n lu«n biÕn ®éng.

2.7. ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n vµ l©m nghiÖp

2.7.1. Tæng quan chÝnh s¸ch tÝn dông liªn quan ®Õn cho vay trång rõng

TÝn dông n«ng th«n

Khu«n khæ luËt ph¸p cña tÝn dông cho n«ng th«n ®îc x¸c ®Þnh qua hai luËt:

Bé luËt d©n sù (§îc Quèc Héi th«ng qua ngµy 9/11/1995): Trong bé luËt nµy cã 9 ®iÒu quy ®Þnh (tõ ®iÒu 467 ®Õn 475) vÒ quan hÖ hîp ®ång vay vµ tr¶ tÝn dông.

LuËt çc tæ chøc tÝn dông.(§îc Quèc Héi th«ng qua th¸ng 12/1997). Trong ®ã quy ®Þnh nhµ níc sÏ thµnh lËp çc ng©n hµng ho¹t ®éng v× môc tiªu phi lîi nhuËn phôc vô ngêi nghÌo vµ nh÷ng ngêi thuéc diÖn chÝnh s¸ch vµ ®Ó thùc thi çc chÝnh s¸ch x· héi cña nhµ níc. (®iÒu 4) nhµ níc sÏ ®a ra çc chÝnh s¸ch tÝn dông u ®·i vÒ l·i xuÊt, thñ tôc vµ thêi h¹n cho vay ®Ó gióp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña nh÷ng hé nµy.

ChÝnh phñ còng ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n ph¸p quy vÒ chÝnh s¸ch tÝn dông nh:

� ChØ thÞ sè 202/CT ngµy 28-6-1991 cña Chñ tÞch héi ®ång bé trëng (nay lµ Thñ tíng ChÝnh phñ) vÒ viÖc cho vay vèn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp ng nghiÖp ®Õn hé s¶n xuÊt;

� NghÞ ®Þnh 14/CP ngµy 2/3/1993 cña ChÝnh phñ, ®îc ban hµnh trªn c¬ së rót ®óc kinh nghiÖm cho vay theo ChØ thÞ 202/CT. VÒ c¨n b¶n çc quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh nµy kh«ng thay ®æi nhiÒu so víi ChØ thÞ 202/.

� QuyÕt ®Þnh 67/TTg cña Thñ tíng chÝnh phñ: Cho phÐp hé n«ng d©n vay vèn tíi 10 triÖu kh«ng ph¶i thÕ chÊp vµ mét sè NghÞ ®Þnh vÒ ®¶m b¶o tiÒn vay nh NghÞ ®Þnh 178/1999/N§-CP, NghÞ ®Þnh 08/2000/N§-CP

VÒ tÝn dông u ®·i ®Ó trång rõng

Tríc n¨m 1999, c¬ chÕ cho vay vèn ®Ó trång rõng ®îc thùc hiÖn theo tinh thÇn QuyÕt ®Þnh 264/CT ngµy 22-7-1992 cña Chñ tÞch Héi ®ång bé trëng. QuyÕt ®Þnh nµy quy ®Þnh l·i suÊt u ®·i b»ng 30 - 50% l·i suÊt b×nh thêng, sau chu kú khai th¸c, chñ rõng ph¶i hoµn tr¶ ng©n hµng c¶ vèn vµ l·i, kh«ng tÝnh l·i gép.

§Õn n¨m 1999, c¬ chÕ nµy thay ®æi. HiÖn nay c¬ chÕ cho vay trång rõng tõ nguèn tÝn dông nhµ níc ®îc thùc hiÖn theo nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy sau ®©y:

� NghÞ ®Þnh 43/1999/N§-CP ngµy 29/6/1999, vÒ tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña Nhµ níc

� QuyÕt ®Þnh 661/Q§-TTg ngµy 29/7/1998 vÒ môc tiªu, nhiÖm vô, chÝnh s¸ch vµ tæ chøc thùc hiÖn Dù ¸n trång míi 5 triÖu ha rõng.

� QuyÕt ®Þnh 211/1999/Q§-TTg ngµy 28/10/1999 cña Thñ tíng chÝnh phñ vÒ l·i xuÊt vay vèn trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp

� QuyÕt ®Þnh 175/Q§-TTg ngµy 2/3/2000 cña Thñ tíng chÝnh phñ vÒ l·i xuÊt cho vay tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña Nhµ níc n¨m 2000.

� C«ng v¨n sè 855/CP-NN ngµy 18/9/2000 vÒ c¬ chÕ vay vèn tÝn dông u ®·i ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp.

of 62

Theo quy ®Þnh ë çc v¨n b¶n ®ã, c¬ chÕ cho vay trång rõng bao gåm çc néi dung sau ®©y:

� §èi tîng ®îc vay u ®·i lµ chñ dù ¸n ®Çu t trång rõng s¶n xuÊt

� §îc phÐp vay vèn theo kÕ ho¹ch trång rõng hµng n¨m víi møc vay lµ 90% tæng møc ®Çu t cña dù ¸n.

� L·i xuÊt vay u ®·i 7%/n¨m.

� Thêi h¹n vay vèn phô thuéc vµo chu kú sinh trëng cña c©y trång.

� Doanh nghiÖp nhµ níc ®îc dïng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay ®Ó b¶o ®¶m tiÒn vay. Çc chñ ®Çu t kh¸c ngoµi viÖc dïng tµi s¶n h×nh thµnh b»ng vèn vay ®Ó ®¶m b¶o tiÒn vay ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp trÞ gi¸ tèi thiÓu 50% møc vèn vay

� Khi khai th¸c rõng, chñ rõng tr¶ c¶ vèn vay vµ l·i, kh«ng tÝnh l·i gép

� Chñ ®Çu t ®îc xem xÐt miÔn gi¶m, gia h¹n, khoanh, xo¸ nî trong çc trêng hîp rñi ro.

� Trong trêng hîp kh«ng ®îc vay hoÆc míi vay mét phÇn vèn tÝn dông u ®·i, chñ ®Çu t ®îc b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t ®Õn 70% tæng sè tiÒn vay ®Ó ®Çu t

� Chñ ®Çu t ®ñ ®iÒu kiÖn ®îc hëng u ®·i ®Çu t, ®· hoµn thµnh dù ¸n tõ nguån tÝn dông cña çc tæ chøc tÝn dông kh¸c vµ ®· hoµn tr¶ vèn vay ®îc hç trî l·i xuÊt sau ®Çu t tõ Quü hç trî ®Çu t quèc gia víi møc hç trî b»ng 50% møc l·i xuÊt tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn nh©n víi tæng vèn vay.

2.7.2. NhËn xÐt vÒ hÖ thèng tÝn dông phôc vô n«ng nghiÖp vµ trång rõng

Nh÷ng ®iÓm m¹nh

H×nh thøc tÝn dông ®· ®¸p øng ®îc mét phÇn kh¸ lín vÒ nhu cÇu vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt ë n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n.

Theo sè liÖu cña Ng©n hµng n«ng nghiÖp, khu vùc hé gia ®×nh, d nî cho vay l©m nghiÖp chØ ®¹t 115.946 triÖu ®ång trªn tæng sè 20.474.447 triÖu ®ång, chiÕm 0.58%; ë khu vùc doanh nghiÖp, cho vay l©m nghiÖp chØ ®¹t 95 tû ®ång trªn tæng sè d nî 10107 tû ®ång, chiÕm 0.94%.

Sè liÖu cña Quü hç trî ®Çu t ph¸t triÓn, tõ n¨m 1996 ®Õn nay tæng d nî cho vay trong lÜnh vùc ph¸t triÓn l©m nghiÖp (c¶ trång rõng vµ çc c¬ së chÕ biÕn) gÇn 400.000 triÖu ®ång. HÇu hÕt çc kho¶n vay nµy hiÖn nay cha ®Õn thêi h¹n nªn cha ®¸nh gi¸ g× ®îc vÒ t×nh hinh thu nî.

HiÖn ®ang cã nhiÒu tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng tham gia vµo viÖc cho vay vèn ®Ó phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, trong ®ã cã cho vay vèn trång rõng nh: Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n; Ng©n hµng phôc vô ngêi nghÌo. Çc quü tÝn dông ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ ®Ó h¹n chÕ t×nh tr¹ng cho vay nÆng l·i ë n«ng th«n

Nh÷ng ®iÓm yÕu:

� ViÖc huy ®éng nguån vèn trong d©n vÉn cßn h¹n chÕ, kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña n«ng d©n.

� Tû lÖ vèn huy ®éng chØ chiÕm 10% ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu trÇm träng nguån vèn nµy. Lý do chñ yÕu lµ d©n c cha tÝch cùc göi tiÒn trung vµ dµi h¹n do chÝnh s¸ch l·i suÊt hiÖn hµnh cha ®ñ kÝch thÝch vµ ngêi göi cha an t©m vÒ sù an toµn vèn trung, dµi h¹n.

Mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt ®èi víi viÖc vay vèn ng©n hµng vÉn lµ thñ tôc thÕ chÊp, b¶o l·nh, thñ tôc phª duyÖt çc dù ¸n, hîp ®ång tÝn dông.

� Cho vay ®Ó trång c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy vµ c©y l©m nghiÖp chØ chiÕm tû träng rÊt nhá trong tÝn dông cña çc

of 62

ng©n hµng th¬ng m¹i.

2.8. §Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp

2.8.1. Tæng quan vÒ ®Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp

Trong thêi kú bao cÊp

� PhÇn lín vèn ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp ®Òu do ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp theo hai h×nh thøc: Vèn x©y dùng c¬ b¶n ®Ó ®Çu t cho çc c«ng tr×nh s¶n xuÊt l©m nghiÖp, chñ yÕu lµ cho çc c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp rõng (khai th¸c vµ chÕ biÕn l©m s¶n); Vµ trång rõng míi. Vèn sù nghiÖp kinh tÕ ®Çu t cho çc c«ng viÖc hç trî s¶n xuÊt l©m nghiÖp nh: §iÒu tra quy ho¹ch rõng, nghiªn cøu khoa häc, ®µo t¹o çn bé hç trî trång c©y nh©n d©n v.v...

� §èi tîng chñ yÕu ®îc ®Çu t lµ çc l©m trêng quèc doanh vµ doanh nghiÖp Nhµ níc.

� Nhµ níc sö dông vèn sù nghiÖp kinh tÕ ®Ó ®Çu t cho çc l©m trêng quèc doanh tu bæ rõng tù nhiªn ®îc ®a vµo khai th¸c (theo ®Þnh møc chi phÝ trªn 1 ha rõng khi chuÈn bÞ khai th¸c vµ vÖ sinh sau khi khai th¸c).

� §Çu t x©y dùng çc vên ¬m, hç trî kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn phong trµo trågn c©y ph©n t¸n.

� Nhµ níc sö dông vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n tõ nguån ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó ®Çu t cho çc l©m trêng quèc doanh thùc hiÖn çc nhiÖm vô: tu bæ rõng nghÌo kiÖt; trång rõng míi, më ®êng l©m nghiÖp, x©y dùng çc xëng chÕ biÕn l©m s¶n, nhµ ë c«ng nh©n.

� Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n vµ kinh phÝ sù nghiÖp cÊp tõ ng©n s¸ch Nhµ níc cho c«ng t¸c nu«i trång rõng rÊt thÊp. Do ®ã, tèc ®é nu«i trång rõng thêng chËm h¬n tèc ®é më mang çc khu rõng cßn tµi nguyªn ®Ó khai th¸c. H¬n n÷a, do chÕ ®é qu¶n lý çc nguån vèn nµy cha chÆt chÏ nªn thêng cã t×nh tr¹ng sö dông vèn sai môc ®Ých, ®Çu t trång rõng thêng Ýt hiÖu qu¶, tû lÖ trång thµnh rõng thÊp.

Trong thêi kú ®æi míi:

� Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, Nhµ níc ®· ban hµnh 37 v¨n b¶n ph¸p quy cã liªn quan ®Õn ®Çu t vµ tÝn dông trong l©m nghiÖp. Nhµ níc ¸p dông chÕ ®é tÝn dông ®Ó ®Çu t cho çc c«ng tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp rõng vµ trång çc khu rõng nguyªn liÖu cung cÊp cho nhµ m¸y giÊy vµ çc má than. MÆt kh¸c, còng ®· thay ®æi nhiÒu chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t trong l©m nghiÖp. Do ®ã, thêi gian ®Çu thËp kû 90, çc l©m trêng quèc doanh vµ xÝ nghiÖp l©m nghiÖp kh«ng d¸m vay vèn ®Ó ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n, nªn trong thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh ®æi míi diÖn tÝch trång rõng vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh l©m nghiÖp ch¼ng nh÷ng kh«ng t¨ng thªm mµ cßn bÞ gi¶m sót vµ h háng nghiªm träng.

� Tõ n¨m 1993 ®Õn 1998 nhµ níc ®· ®Çu t theo ch¬ng tr×nh 327 ®Ó phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc vµ x©y dùng rõng phßng hé rõng ®Æc dông. §©y lµ mét ch¬ng tr×nh quèc gia cã môc tiªu ®îc ¸p dông lÇn ®Çu tiªn ë ngµnh l©m nghiÖp vµ ®· ®a l¹i nhiÒu kÕt qu¶ tÝch cùc.

� Mét thay ®æi quan träng lµ nhµ níc ®· chó träng ®Çu t trùc tiÕp ®Õn çc hé n«ng d©n vµ cã nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó t¨ng thªm ®Çu t toµn x· héi vµ nghÒ rõng.

2.8.2. Quy m« ®Çu t

Theo nguån th«ng tin s½n cã, vèn ®Çu t ph¸t triÓn toµn x· héi n¨m 1996 t¨ng 27,1 %, n¨m 1997 t¨ng 12,2% vµ n¨m 1998 kh«ng nh÷ng kh«ng t¨ng mµ cßn gi¶m 4,8% so víi n¨m 1997. Riªng nguån vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc ngµy cµng khã kh¨n h¬n nªn cã xu híng gi¶m dÇn c¶ quy m« vµ tèc ®é. N¨m 1997/ 1996 t¨ng 4,79%; 1998/1997 gi¶m 4,8%; vèn ngoµi quèc doanh t¨ng 1,84% vµ gi¶m 2%; Vèn FDI t¨ng 12,18% vµ gi¶m 3,1% trong 2 n¨m t¬ng øng. HiÖn nay, kh«ng cã th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ ®Çu t trong l©m nghiÖp. Theo sè liÖu thu thËp ®îc, tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1995 vèn ®Çu ttoµn x· héi trong l©m nghiÖp b×nh qu©n 340 tû ®ång. N¨m 1991, vèn ®Çu t toµn x· héi cho l©m nghiÖp lµ 134 tû ®ång (gi¸

of 62

hiÖn hµnh), chiÕm 8% GDP do ngµnh l©m nghiÖp t¹o ra (l©m sinh, khai th¸c, chÕ biÕn l©m s¶n), trong khi ®ã vèn ®Çu ttoµn x· héi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n chiÕm 12% GDP, tû lÖ nµy t¬ng ®¬ng víi tû lÖ ®Çu t/GDP cña Mü, Anh trong nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 60, cña Indonexia cuèi thËp kû 70. N¨m 1995, vèn ®Çu t toµn x· héi cho ngµnh l©m nghiÖp lµ 618 tû ®ång, chiÕm 9,1% GDP do ngµnh l©m nghiÖp t¹o ra, trong khi ®ã vèn ®Çu t toµn x· héi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n chiÕm tíi 18%/GDP. Ch¬ng tr×nh 327 tõ n¨m 1993 - 1998 (6 n¨m), tæng vèn ®Çu t gÇn 2.905 tû ®ång, b×nh qu©n mçi n¨m ®Çu t gÇn 484 tû ®ång. N¨m 1999, vèn ®Çu t toµn x· héi cho ngµnh l©m nghiÖp lµ 1.186 tû ®ång, chiÕm 12% GDP do ngµnh l©m nghiÖp t¹o ra (l©m sinh, khai th¸c, chÕ biÕn l©m s¶n) trong khi ®ã vèn ®Çu t toµn x· héi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n còng n¨m ®ã chiÕm 21,3% GDP.

NÕu xÐt vÒ quy m« vèn ®Çu t cña Nhµ níc ta thÊy: tõ n¨m 1994 - 1998 vèn cña Nhµ níc ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp (l©m sinh, khai th¸c, chÕ biÕn l©m s¶n) lµ 2.155,6 tû ®ång, chiÕm 1,16% tæng vèn ®Çu t cña Nhµ níc vµo nÒn kinh tÕ; n¨m 1995 lµ 546,4 tû ®ång, chiÕm 2,9% tæng vèn ®Çu t cña Nhµ níc; n¨m 1998 lµ 390,8 tû ®ång chiÕm 0,61% tæng vèn ®Çu tcña Nhµ níc vµo nÒn kinh tÕ.

N¨m 1996, vèn ®Çu t vµo l©m nghiÖp (l©m sinh, khai th¸c, chÕ biÕn l©m s¶n) chiÕm 1% tæng vèn ®Çu t cña toµn nÒn kinh tÕ quèc d©n, trong khi ®ã GDP do ngµnh l©m nghiÖp t¹o ra chiÕm kho¶ng 4% GDP toµn nÒn kinh tÕ; n¨m 1999 vèn ®Çu tvµo l©m nghiÖp chiÕm kho¶ng 1,6% tæng vèn ®Çu t cña toµn nÒn kinh tÕ, trong khi ®ã GDP trong l©m nghiÖp còng n¨m ®ã chiÕm kho¶ng 3,5% GDP cña toµn nÒn kinh tÕ. N¨m 1999, vèn ®Çu t ng©n s¸ch hç trî cho trång rõng phßng hé vµ ®Æc dông 314 tû ®ång, vèn ®Çu t ng©n s¸ch n¨m 2000 t¨ng b×nh qu©n tõ 15 - 20% so víi n¨m 1999. KÕ ho¹ch n¨m 2000, Nhµ níc ®· bè trÝ vèn ng©n s¸ch cho dù ¸n 661 lµ 316 tû ®ång, trong ®ã x©y dùng c¬ b¶n chiÕm 94,9%.

Qua sè liÖu trªn ta thÊy, tõ n¨m 1990 ®Õn nay, quy m« vµ tû lÖ vèn ®Çu t/GDP trong l©m nghiÖp cã xu híng t¨ng lªn. Tuy nhiªn, tû lÖ vèn ®Çu t / GDP trong l©m nghiÖp thÊp h¬n tû lÖ vèn ®Çu t / GDP tÝnh b×nh qu©n chung cho toµn nÒn kinh tÕ quèc d©n. §iÒu ®ã chøng tá l©m nghiÖp kh«ng ph¶i lµ ngµnh ®îc tËp trung u tiªn ®Çu t.

2.8.3 VÒ c¬ cÊu ®Çu t

� XÐt c¬ cÊu ®Çu t trong néi bé ngµnh l©m nghiÖp ta thÊy: trong giai ®o¹n 1991 - 1995, vèn ®Çu t l©m sinh b×nh qu©n 220 tû ®ång, chiÕm kho¶ng 81% tæng vèn ®Çu t vµo ngµnh l©m nghiÖp; vèn ®Çu t vµo lÜnh vùc chÕ biÕn l©m s¶n chiÕm kho¶ng 7% tæng vèn ®Çu t l©m nghiÖp. N¨m 1991 vèn ®Çu t vµo l©m sinh lµ 81,6 tû chiÕm 61% tæng vèn ®Çu t vµo ngµnh l©m nghiÖp, ®Çu t vµo chÕ biÕn l©m s¶n chiÕm 10,6% tæng vèn ®Çu t. N¨m 1995, ®Çu t vµo l©m sinh chiÕm 84,4% tæng vèn ®Çu t vµo ngµnh l©m nghiÖp, cßn ®Çu t vµo chÕ biÕn l©m s¶n chØ chiÕm 6,2% tæng vèn ®Çu t. Ch¬ng tr×nh 327 tõ n¨m 1993 - 1998, ®Çu t cho l©m sinh b×nh qu©n 272 tû ®ång, chiÕm 61% tæng vèn ®Çu t cña ch¬ng tr×nh; phÇn cßn l¹i lµ ®Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng, di chuyÓn d·n d©n cho vay s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp vµ chi phÝ qu¶n lý. N¨m 1999, vèn ®Çu t l©m sinh chiÕm kho¶ng 80 - 85% tæng vèn ®Çu t trong lÜnh vùc l©m nghiÖp (kh«ng cã chÕ biÕn l©m s¶n)

� -XÐt vÒ mÆt ph©n cÊp qu¶n lý vèn ta thÊy: n¨m 1996, vèn cña Nhµ níc ®Çu t cho l©m nghiÖp do Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT qu¶n lý lµ 88 tû ®ång chiÕm 17,6% tæng vèn ®Çu t. N¨m 1998 lµ 120,1 tû chiÕm 32,3% tæng vèn ®Çu t cña Nhµ níc. N¨m 1999 lµ 211,4 tû ®ång chiÕm kho¶ng 35% tæng vèn ®Çu t cña Nhµ níc cho ngµnh l©m nghiÖp; phÇn vèn cßn l¹i ®· ph©n cÊp cho çc tØnh qu¶n lý.

� XÐt c¬ cÊu ®Çu t theo nguån h×nh thµnh ta thÊy: ®èi víi toµn nÒn kinh tÕ tõ n¨m 1995 - 1999, vèn Nhµ níc chiÕm kho¶ng 50,5% tæng vèn ®Çu t cña toµn x· héi, vèn d©n doanh chiÕm 23%, vµ vèn FDI (®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi) chiÕm 26,5% tæng vèn ®Çu t cña toµn x· héi. NÕu xem xÐt nguån h×nh thµnh vèn Nhµ níc th× vèn ng©n s¸ch chiÕm 44%, vèn tÝn dông chiÕm 23,6%, cßn l¹i lµ vèn tù cã cña çc doanh nghiÖp nhµ níc chiÕm 32,4% tæng vèn ®Çu t Nhµ níc. Trong lÜnh vùc l©m nghiÖp, tõ n¨m 1991 - 1995 vèn ®Çu t ng©n s¸ch chiÕm 76,9% tæng vèn ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp, vèn vay tÝn dông chØ chiÕm 7,8%, cßn l¹i lµ vèn viÖn trî vµ liªn doanh víi níc ngoµi chiÕm kho¶ng 15,3% tæng vèn ®Çu t vµo l©m nghiÖp. Ch¬ng tr×nh 327 (1993 - 1998) vèn Nhµ níc cÊp chiÕm kho¶ng 84% tæng vèn cña ch¬ng tr×nh, cßn l¹i lµ vèn vay kh«ng l·i. N¨m 1999, vèn ®Çu t cho l©m nghiÖp tõ nguån vèn trong níc chiÕm kho¶ng 90% tæng vèn ®Çu t, trong ®ã vèn ng©n s¸ch chiÕm kho¶ng 27%.

Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra, tû träng vèn tù cã cña çc hé gia ®×nh chiÕm kho¶ng 23,2% tæng vèn ®Çu t cña hé. §©y thùc sù lµ mét nguån vèn rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Êt ®îc giao cho hé gia ®×nh.

� XÐt c¬ cÊu ®Çu t theo çc thµnh phÇn kinh tÕ: HiÖn nay kh«ng cã sè liÖu vÒ ®Çu t cña khu vùc t nh©n trong lÜnh vùc l©m nghiÖp. XÐt vÒ toµn nÒn kinh tÕ, vèn ®Çu t cña khu vùc ngoµi quèc doanh so víi tæng sè vèn ®Çu t cña x·

of 62

héi cã xu híng gi¶m dÇn, tõ 50% n¨m 1991 xuèng cßn 21% n¨m 1998. Riªng khu vùc LTQD tæng gi¸ trÞ TSC§ cña LTQD tÝnh ®Õn n¨m 1998 kho¶ng 181 tû ®ång, b×nh qu©n 439 triÖu ®ång/LT; vèn lu ®éng 8 triÖu ®ång/LT, gÇn 90% l©m trêng cã vèn díi 1 tû ®ång.

Qua sè liÖu trªn vµ çc nguån th«ng tin kh¸c ta thÊy:

� C¬ cÊu vèn ®Çu t trong néi bé ngµnh l©m nghiÖp ®· cã híng chuyÓn dÞch phï hîp víi sù thay ®æi chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp, ®ã lµ viÖc chó träng b¶o vÖ vµ x©y dùng rõng, thÓ hiÖn rÊt râ ë tû lÖ vèn ®Çu t l©m sinh qua çc n¨m.

� Cã sù chuyÓn ®æi trong çc dù ¸n níc ngoµi tµi trî, chuyÓn tõ hç trî trùc tiÕp cho s¶n xuÊt gç (vÝ dô rõng do Thuþ §iÓn hç trî) sang hç trî cho b¶o vÖ rõng, ph¸t triÓn rõng ®Æc dông, rõng phßng hé (vÝ dô nh çc dù ¸n gÇn ®©y cña ng©n hµng thÕ giíi hç trî Vên quèc gia vµ khu b¶o tån thiªn nhiªn vµ çc dù ¸n hç trî l©m nghiÖp x· héi).

� §æi míi quan niÖm ph¸t triÓn rõng chØ b»ng biÖn ph¸p trång míi rõng sang trång rõng míi kÕt hîp víi t¸i sinh tù nhiªn, ®Æc biÖt ®èi víi rõng phßng hé. Xu híng chuyÓn rõng phßng hé sang lo¹i h×nh rõng kÕt hîp víi môc tiªu s¶n xuÊt- rõng phßng hé Ýt xung yÕu ®îc qu¶n lý nh rõng s¶n xuÊt. §iÒu nµy ®· ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t trong néi bé ngµnh l©m nghiÖp.

� Vèn ®Çu t vµo lÜnh vùc l©m nghiÖp vÉn chñ yÕu lµ nguån vèn huy ®éng trong níc.

2.8.4. HiÖu qu¶ ®Çu t trong l©m nghiÖp

HiÖn nay, cha cã nghiªn cøu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t trong l©m nghiÖp. ChØ tiªu IRR lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña mét ho¹t ®éng ®Çu t dµi h¹n vµ thêng ®îc ¸p dông trong l©m nghiÖp. C¨n cø vµo sè liÖu thu thËp ®îc cho thÊy:

� Trång rõng b»ng c©y b¶n ®Þa (chu kú kho¶ng 60 n¨m) th× chØ tiªu IRR= 2 - 3%.

� Trång rõng B¹ch ®µn, chu kú c©y trång 7 n¨m, nÕu cho vay kh«ng l·i th× sau 3 chu kú c©y, lîi nhuËn thu ®îc kho¶ng 10 - 15 triÖu/ha. NÕu vay víi l·i suÊt 9% th× chu kú ®Çu bÞ lç tõ 1 triÖu - 1,5 triÖu ®/ha, nÕu tÝnh c¶ 3 chu kú (23 n¨m) th× chØ thu l·i 8 triÖu ®/ha, ®ã lµ cha tÝnh ®Õn rñi ro cã thÓ x¶y ra do ch¸y rõng, bÖnh dÞch.

Theo tÝnh to¸n cña mét sè chuyªn gia l©m nghiÖp th× møc l·i suÊt tiÒn vay mµ ngêi trång rõng cã thÓ hoµ vèn chØ kho¶ng tõ 3 - 4%/n¨m, t¬ng ®¬ng víi møc l·i suÊt theo quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh 264/CT (1992) (QuyÕt ®Þnh nµy ®· hÕt hiÖu lùc khi QuyÕt ®Þnh 661 ®îc ban hµnh).

Nh÷ng ®iÓm m¹nh

§Çu t trong l©m nghiÖp ®· x©y dùng ®îc h¬n 1,5 triÖu ha rõng trång, trong ®ã cã h¬n 500.000 ha rõng s¶n xuÊt nguyªn liÖu tËp trung ®ang cã kh¶ n¨ng khai th¸c s¶n phÈm vµ bíc ®Çu phôc håi ®îc rõng phßng hé ë çc ®Çu nguån vµ çc vïng phßng hé chèng çt bay quan träng.

� Hç trî ®Çu t cho phong trµo trång c©y nh©n d©n vµ ®Çu t trong ch¬ng tr×nh 327 ®· ®a l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ thiÕt thùc vÒ c¶i t¹o m«i trêng, t¹o viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp cña ngêi d©n.

� Nh÷ng hç trî ®Çu t vÒ nghiªn cøu khoa häc, ®µo t¹o çn bé ®· cã t¸c dông chuÈn bÞ vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt tèi thiÓu cÇn thiÕt cho DA5THR.

Nh÷ng ®iÓm yÕu:

� Do c«ng t¸c quy ho¹ch, lËp çc tæng quan ph¸t triÓn l©m nghiÖp cha ®¹t tr×nh ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt nªn hiÖu qu¶ bè trÝ vèn ®Çu t cha cao. T×nh tr¹ng ®Çu t dµn tr¶i, ph©n t¸n, chó träng sè lîng diÖn tÝch nhiÒu h¬n lµ n©ng cao hiÖu Ých phßng hé, n¨ng suÊt rõng trång cßn kh¸ phæ biÕn.

� Chó träng ®Çu t x©y dùng çc khu rõng míi nhng cha chó träng ®Çu t ®Ó qu¶n lý, n©ng cao chÊt lîng çc khu rõng ®· trång ®îc còng nh çc khu rõng tù nhiªn hiÖn cã.

of 62

� HÖ thèng chÝnh s¸ch hiÖn hµnh cha thËt sù khuyÕn khÝch nh÷ng nhµ ®Çu t vµ cha t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi d©n cã thÓ sèng ®îc b»ng nghÒ rõng sau khi ®· kÕt thóc çc dù ¸n ®Çu t.

� C¬ chÕ qu¶n lý vèn ®µu t trång rõng ®îc ¸p dông hoµn toµn nh qu¶n lý ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n çc c«ng tr×nh c«ng nghiÖp lµ mét ®iÒu bÊt hîp lý, v× rõng lµ mét c«ng tr×nh sinh vËt, cã ®Æc ®iÓm hoµn toµn kh¸c.

� Cha chó träng ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®Ó b¶o vÖ thµnh qu¶ cña çc khu rõng trång vµ çc khu rõng tù nhiªn hiÖn cã. Cho ®Õn nay, gÇn nh cha cã ®Çu t ®¸ng kÓ ®Ó t¨ng cêng n¨ng lùc phßng chèng löa rõng, phßng trõ s©u bÖnh h¹i rõng.

� §Çu tu vµo kh©u chÕ biÕn cha cã ®Þnh híng râ rµng, nªn t×nh tr¹ng chung lµ ®Çu t theo nh÷ng c¬n sèt cña thÞ tr-êng xuÊt khÈu nhiÒu h¬n lµ ®Çu t ®Ó x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp gç cã ®Þnh híng.

� Cha cã hÖ thèng chÝnh s¸ch râ rµng ®Ó duy tr× çc thµnh qu¶ ®Çu t trång rõng kÓ tõ sau khi kÕt thóc giai ®o¹n ®Çu t x©y dùng çc khu rõng.

3. §Çu t, hç trî ®Çu t - c¬ chÕ ®Çu t ®èi víi DA5THR

3.1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t

§Çu t lµ ho¹t ®éng kinh tÕ cã nhiÖm vô sö dông tiÒn vèn vµ çc nguån tµi nguyªn kh¸c (®Êt ®ai, rõng hiÖn cã, nh©n lùc...) trong mét thêi gian t¬ng ®èi dµi nh»m ®em l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ-x· héi nhÊt ®Þnh.

DA5THR lµ mét ch¬ng tr×nh quèc gia cã 3 môc tiªu: sinh th¸i- m«i trêng; kinh tÕ; x· héi, c¶ ba môc tiªu ®Òu cã vÞ trÝ quan träng nh nhau; cã mèi liªn kÕt rÊt chÆt chÏ (nÕu kh«ng muèn nãi lµ môc tiªu sinh th¸i - m«i trêng cã vÞ trÝ quan träng nhÊt).

Trong nh÷ng néi dung ®Çu t cho DA5THR, ®Çu t ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp thµnh mét ngµnh s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng sinh lîi còng lµ mét néi dung rÊt quan träng. T¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña nghÒ rõng vÉn ®ang lµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt ë ViÖt Nam, v× l©m nghiÖp lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cña ®Êt níc. V× vËy kh«ng nªn coi nhÑ môc tiªu kinh tÕ, ph¸t tiÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong DA5THR.

Nhng ®Çu t víi môc ®Ých s¶n xuÊt ë ngµnh l©m nghiÖp nãi chung vµ ë DA5THR nãi riªng cã nhiÒu ®Æc ®iÓm rÊt kh¸c biÖt víi ®Çu t cho s¶n xuÊt ë çc ngµnh kinh tÕ kh¸c

ChÝnh v× vËy, kh«ng thÓ dïng nh÷ng chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ th«ng thêng nh: Tû lÖ s¶n phÈm xuÊt xëng, kh¶ n¨ng thu lêi ®Ó quyÕt ®Þnh tæng vèn ®Çu t vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t. CÇn nghiªn cøu nh÷ng c¬ chÕ qu¶n lý ®Çu tphï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ hiÖu Ých x· héi mµ ngµnh l©m nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o.

Hç trî ®Çu t lµ nh÷ng gi¶i ph¸p, c¬ chÕ vµ nguån lùc bæ sung ®Ó b¶o ®¶m vµ t¨ng thªm hiÖu qu¶ vèn ®Çu t vµ lîi Ých cña nhµ ®Çu t.

Hç trî ®Çu t trong l©m nghiÖp tríc hÕt ®îc thÓ hiÖn b»ng çch nhµ níc t¹o lËp nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi míi ®Ó khuyÕn khÝch çc nhµ ®Çu t bá vèn vµo x©y dùng rõng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp ë nh÷ng vïng khã kh¨n vµ ®Æc biÖt khã kh¨n.

MÆt kh¸c, hç trî ®Çu t cßn bao gåm nh÷ng c¬ chÕ, thÓ chÕ vµ çc ho¹t ®éng do Nhµ níc ®Ò ra vµ thùc hiÖn ®Ó t¨ng thªm hiÖu qu¶ cho nhµ ®Çu t.

Hç trî ®Çu t do Nhµ níc thùc hiÖn cã liªn quan ®Õn DA5THR gåm cã:

� Ng©n s¸ch Nhµ níc ®ang ®Çu t thùc hiÖn nhiÒu ch¬ng tr×nh quèc gia ë çc vïng rõng nói ®Ó n©ng cao ®êi sèng ngêi d©n, c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng vµ ®iÒu kiÖn x· héi, t¹o nªn nh÷ng nh©n tè míi ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ ®Çu t cho DA5THR.

� Ban hµnh vµ thùc thi luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch ®Ó b¶o ®¶m quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp æn ®Þnh, b¶o hé quyÒn së

of 62

h÷u tµi s¶n, vèn ®Çu t, thõa nhËn çc quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña nhµ ®Çu t, t¹o hµnh lang ph¸p lý cÇn thiÕt cho çc nhµ ®Çu t an t©m bá vèn ®Çu t vµo x©y dùng rõng.

Ban hµnh vµ thùc thi çc chÝnh s¸ch u ®·i khuyÕn khÝch ®Çu t vÒ thuÕ, hç trî vèn, tÝn dông...®Ó thu hót vèn ®Çu t vµo DA5THR

LËp vµ khuyÕn khÝch lËp çc quü chuyªn dïng ®Ó cho vay ®Çu t trung h¹n vµ dµi h¹n víi l·i suÊt u ®·i, trî cÊp mét phÇn l·i suÊt cho çc dù ¸n ®Çu t ®îc u ®·i, b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t; cÊp tÝn dông víi l·i suÊt u ®·i nh»m hç trî cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, kinh doanh hµng xuÊt khÈu, më réng thÞ trêng xuÊt khÈu vµ b¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu.

Trùc tiÕp tæ chøc hoÆc khuyÕn khÝch çc thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc çc ho¹t ®éng hç trî ®Çu t nh; T vÊn ph¸p lý ®Çu t; §Èy m¹nh khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m; §µo t¹o nghÒ l©m nghiÖp vµ qu¶n lý rõng cho chñ rõng; Cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ trêng; Khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ cho chñ rõng; TiÕp thÞ, xóc tiÕn th¬ng m¹i l©m s¶n; Thµnh lËp çc hiÖp héi, çc HTX ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ rõng ®îc cung cÊp çc dÞch vô ë "®Çu vµo" thuËn lîi víi gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng vµ tiªu thô ®îc l©m s¶n víi gi¸ c¶ hîp lý.

C¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t lµ hÖ thèng çc chÝnh s¸ch, v¨n b¶n ph¸p quy quy ®Þnh vÒ nguån vèn ®Çu t, h¹ng môc ®Çu t, ph¬ng thøc ®Çu t, ph¬ng thøc hç trî ®Çu t ®Ó h×nh thµnh vµ sö dông çc nguån lùc nh»m thùc hiÖn çc môc tiªu cña DA5THR. §Õn nay, c¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cho DA5THR ®îc thÓ hiÖn tËp trung ë çc v¨n b¶n ph¸p quy nh ®· liÖt kª ë phô lôc.

3.2. C¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cho DA5THR

Çc lo¹i h×nh ®Çu t vµ hç trî ®Çu t ë DA5THR ph©n theo nguån vèn ®îc tr×nh bµy trong b¶n ma trËn díi ®©y:

Ma trËn vÒ çc lo¹i h×nh ®Çu t vµ hç trî ®Çu t ë DA5THR

(Ph©n theo nguån vèn ®Çu t)

Nguån vèn ®Çu t N«i dung vµ h¹n môc ®Çu t Møc ®é ®Çu t VND/ha Çc biÖn ph¸p hç trî ®Çu t

1.Ng©n s¸ch Nhµ níc

+Rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông

B¶o vÖ rõng trong 5 n¨m.

- Khoanh nu«i, lµm giµu rõng.

- Trång rõng.

+ Hç trî trång rõng s¶n xuÊt víi çc loµi c©y quý hiÕm, chu kú dµi.

+ Qu¶n lý phÝ dù ¸n

- X©y dùng c¬ së h¹ tÇng.

- X©y dùng rõng gièng vµ nghiªn cøu khoa häc, chuyÓn giao, ®µo t¹o, giao ®Êt, khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m.

- Duy tr× bé m¸y qu¶n lý Nhµ níc vÒ LN ë çc cÊp.

250.000®/5 n¨m

1000.000®/ha/6 n¨m

2.500.000®/ha/3 n¨m

2000.000®/ha

- Kh«ng qu¸ 8% tæng ®Çu t cho dù ¸n (hiÖn nay ®· huû bá).

- Kho¶ng 5% tæng ®Çu t

- Kho¶ng 2.5% tæng ®Çu t

-Theo quy ®Þnh vÒ quü hµnh chÝnh sù nghiÖp

+ Cho vay theo suÊt ®Çu t

- Çc chÝnh s¸ch giao ®Êt l©m nghiÖp, hëng lîi khi thùc hiÖn kho¸n ®Êt l©m nghiÖp ®îc quy ho¹ch lµ rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé.

- Çc ch¬ng tr×nh quèc gia ®îc thùc hiÖn ë miÒn nói.

- Hç trî ®Çu t

-LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc

- Theo quy ®Þnh cña quü hç trî ®Çu t ph¸t triÓn.

of 62

� C¬ chÕ ®Çu t ph©n theo nguån vèn: cã hai lo¹i h×nh chñ yÕu: � Vèn ng©n s¸ch nhµ níc: §Çu t x©y dùng rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé (kÓ c¶ vèn ODA, theo c¬ chÕ hiÖn nay cña ViÖt Nam còng ®îc xem lµ ng©n s¸ch Nhµ níc). Vèn ng©n s¸ch nhµ níc cßn hç trî ®Çu t ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ çc ho¹t ®éng l©m nghiÖp cã t¸c dông hç trî cho viÖc thùc hiÖn DA5THR.

� Vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc: §Çu t x©y dùng rõng s¶n xuÊt vµ trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cã t¸n che. ë lo¹i rõng s¶n xuÊt trång b»ng çc gièng c©y quý hiÕm cã chu kú s¶n xuÊt dµi, ®îc ng©n s¸ch Nhµ níc hç trî mét phÇn víi gi¸ trÞ 2.000.000 ®/ha.

3.3. Thñ tôc ®Çu t cho DA5THR

3.3.1 C¬ chÕ ®Çu t hiÖn hµnh

Nguyªn t¾c chung lµ:

� Ng©n s¸ch Nhµ níc (ng©n s¸ch Trung ¬ng) chØ cÊp ph¸t cho çc dù ¸n thµnh phÇn thuéc DA5THR.

� Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp ph¸t cho DA5THR bao gåm: Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n; Vèn sù nghiÖp vµ vèn hç trî trång rõng s¶n xuÊt.

� Çc dù ¸n thµnh phÇn cña DA5THR ph¶i ®îc c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Bé Tµi chÝnh cÊp ph¸t qua hÖ thèng Kho b¹c Nhµ níc; Kho b¹c Nhµ níc trùc tiÕp thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t hå s¬ chøng tõ cã liªn quan vµ tiÕn hµnh cÊp ph¸t cho çc chñ Dù ¸n theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh.

2.Vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn.

- Hç trî x©y dùng h¹ tÇng ë çc nhµ m¸y chÕ biÕn gç.

+Trång rõng s¶n xuÊt çc lo¹i.

+ Trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m trång trªn ®Êt LN.

+X©y dùng c«ng tr×nh, c¬ së chÕ biÕn l©m s¶n.

®èi víi tõng lo¹i rõng, lo¹i c©y trång. Cho vay theo dù ¸n ®Çu t cña c«ng tr×nh

3.Vèn ODA - Çc khu rõng phßng hé, rõng ®Æc dông.

- Ph¸t triÓn n«ng th«n vïng ®Öm cña çc khu rõng ®Æc dông.

- Çc dù ¸n trång rõng ë hé gia ®×nh quy m« nhá (PAM, Céng hoµ Liªn Bang §øc)

- Theo dù ¸n ký kÕt gi÷a nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam

- Vèn ®èi t¸c cña ViÖt Nam hç trî çc c¬ chÕ hç trî ®Çu t cÇn thiÕt.

4.Vèn cña çc doanh nghiÖp thuéc çc thµnh phÇn kinh tÕ (t nh©n, quèc doanh, liªn doanh..)

- Rõng s¶n xuÊt.

- Xëng chÕ biÕn

- Tuú theo kh¶ n¨ng ®Çu t cña tõng doanh nghiÖp

- Thêng kÕt hîp víi vèn tÝn dông ®Çu t.

- Çc chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hç trî cÇn thiÕt.

5.Vèn cña hé n«ng d©n nhá

- Vên rõng, trang tr¹i gia ®×nh.

- Rõng ®Æc s¶n.

- Xëng chÕ biÕn nhá.

- PhÇn lín lµ lao ®éng vµ vèn cña ç hé n«ng d©n.

- Cã sù hç trî cña Nhµ níc

of 62

� C¬ quan chñ qu¶n çc dù ¸n thµnh phÇn ph¶i ph©n bæ chØ tiªu kÕ ho¹ch cho tõng dù ¸n trong ph¹m vi kÕ ho¹ch Nhµ níc th«ng b¸o.

� Çc chñ dù ¸n më tµi kho¶n t¹i kho b¹c Nhµ níc.

� Chñ dù ¸n ph¶i qu¶n lý, sö dông vèn ®óng môc ®Ých.

� C¬ quan cÊp ph¸t vèn cã thÓ tõ chèi hoÆc thu håi vèn khi chñ dù ¸n sö dông vèn sai môc ®Ých.

� ThiÕt kÕ, dù to¸n cña tõng dù ¸n ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt.

� Biªn b¶n nghiÖm thu khèi lîng hoµn thµnh cña Héi ®ång nghiÖm thu cÊp tØnh.

Tr×nh tù lËp vµ cÊp ph¸t vèn ®Çu t:

� Nhµ níc giao kÕ ho¹ch hµng n¨m.

� Chñ qu¶n dù ¸n giao kÕ ho¹ch cho çc dù ¸n.

� Chñ dù ¸n triÓn khai kÕ ho¹ch hµng n¨m trªn c¬ së kÕ ho¹ch giao cña Chñ qu¶n Dù ¸n.

� Çc Ch¬ng tr×nh quèc gia kh¸c ®Çu t cã liªn quan ®Õn l©m nghiÖp cóng thùc hiÖn theo quy chÕ nªu trªn.

� Çc nguån vèn níc ngoµi ®Çu t cho l©m nghiÖp thùc hiÖn theo quy chÕ cÊp ph¸t vèn vµ qu¶n lý theo quy chÕ cña tõng nhµ ®Çu t, th«ng thêng kh«ng gièng nhau.

Nh÷ng ®iÓm cßn yÕu trong thñ tôc cÊp ph¸t vèn ®Çu t:

� Cha cã nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó lång ghÐp vµ qu¶n lý çc dù ¸n trång rõng b»ng nguån vèn ODA vµ FDI vµo DA5THR.

� Thñ tôc cÊp vèn cho ç dù ¸n thµnh phÇn cña DA5THR cßn nhiÒu ®iÓm cha hîp lý vµ kh«ng cÇn thiÕt. VÝ dô nh ®· quy ®Þnh: khi dù ¸n ®· ®îc h×nh thµnh ( c¬ quan cã thÈm quyÒn phª duyÖt), chñ dù ¸n ph¶i tr×nh víi çc c¬ quan, nhÊt lµ víi kho b¹c, phª duyÖt dù to¸n cho tõng h¹ng môc c«ng tr×nh trªn c¬ së vèn ®Çu t hµng n¨m; Vèn ®Çu t chØ ®îc t¹m øng, khi hoµn thµnh vµ quyÕt to¸n h¹ng môc c«ng tr×nh th× míi ®îc thanh to¸n. Nh÷ng quy ®Þnh ®ã kh«ng cÇn thiÕt, vµ kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ dù ¸n bè trÝ nguån lùc cÇn thiÕt do ChÝnh phñ hé trî hoÆc ®Çu t ®Ó hoµn thµnh dù ¸n.

� ChÝnh phñ cã chñ tr¬ng lång ghÐp çc Ch¬ng tr×nh, môc tiªu quèc gia trªn mét ®Þa bµn, nhng cho ®Õn nay vÉn cha cã nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn chñ tr¬ng nµy.

4. X¸c ®Þnh nh÷ng thiÕu hôt ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cña DA5THR

4.1.X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t cho DA5THR

4.1.1 X¸c ®Þnh tæng ®Çu t trùc tiÕp cho DA5THR tõ nguån ng©n s¸ch nhµ níc

Ph¬ng ¸n 1: C¨n cø vµo diÖn tÝch çc h¹ng môc cña DA5THR vµ ®Þnh møc hç trî ®Çu t cho mét ®¬n vÞ diÖn tÝch hoÆc tû lÖ ®Çu t, hç trî cho nh÷ng c«ng viÖc cã liªn quan ®· ®îc quy ®Þnh ë quyÕt ®Þnh 661 TTg ®Ó tÝnh to¸n tæng ®Çu ttrùc tiÕp.

KÕt qu¶ tÝnh to¸n tæng møc vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ ng©n s¸ch cho DA5THR ®îc tæng hîp ë biÓu 1:

of 62

BiÓu 1: Tæng nhu cÇu vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ ng©n s¸ch cho DA5THR

(TÝnh theo ®Þnh møc quy ®Þnh ë quyÕt ®Þnh 661 TTg) §¬n vÞ : Tû VN§

Ph¬ng ¸n 2: (TÝnh theo suÊt ®Çu t cÇn thiÕt). Ë møc tèi thiÓu ¨n cø ®Ó tÝnh to¸n lµ:

� Ng©n s¸ch Nhµ níc hç trî b×nh qu©n 4.000.000®/ha ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt lîng rõng trång.

� Kinh phÝ ho¹t ®éng cña ban chØ ®¹o ch¬ng tr×nh do Ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng ®¶m b¶o (quyÕt ®Þnh sè 38/2000/Q§-TTg ngµy 24/3/2000 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña QuyÕt ®Þnh sè 531 TTg ngµy 8/8/1996 cña Thñ tíng ChÝnh phñ).

Dùa trªn c¸c c¨n cø ®ã, nhu cÇu vèn ng©n s¸ch cho DA5THR theo ph¬ng ¸n 2 nh biÓu 2:

BiÓu 2: Tæng nhu cÇu vèn ®Çu t ng©n s¸ch cho DA5THR

(TÝnh theo suÊt ®Çu t cÇn thiÕt)

§¬n vÞ: Tû VND

4.1.2. X¸c ®Þnh vèn hç trî ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc cho nh÷ng c«ng t¸c l©m nghiÖp cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn

Sè C«ng viÖc Nhu cÇu vèn Ghi chó

1 B¶o vÖ rõng ®Æc dông vµ phßng hé 500 2 triÖu ha trong 5 n¨m

2 Khoanh nu«i t¸i sinh rõng 1.000 1 triÖu ha

3 Trång rõng míi 2.500 1 triÖu ha

4 Hç trî trång rõng s¶n xuÊt b»ng loµi c©y gç quý hiÕm 64 32.000 ha

5 §Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng 203,2 5% tæng ®Çu t trùc tiÕp

6 Kinh phÝ qu¶n lý Dù ¸n 341,6 8% tæng ®Çu t

7 Nghiªn cøu khoa häc, khuyÕn l©m 87,3 2% tæng ®Çu t

8 Chi phÝ kh¸c (giao ®Êt...) 21,12

Tæng céng 4.717,2

Sè C«ng viÖc Nhu cÇu vèn Ghi chó

B¶o vÖ rõng ®Æc dông vµ phßng hé 500

- Khoanh nu«i t¸i sinh rõng 1000

Trång rõng míi 4000 §Þnh møc 4000.000®/ha

Hç trî trång rõng s¶n xuÊt b»ng loµi c©y gç quý hiÕm. 64

§Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng 203,20

Nghiªn cøu khoa häc, khuyÕn l©m 87,30

Chi phÝ kh¸c (giao ®Êt) 21,10

Tæng céng 5.875,60

of 62

DA5THR

DA5THR lµ dù ¸n cã tÇm quan träng quèc gia, bao trïm toµn bé ho¹t ®éng l©m nghiÖp trong lÜnh vùc b¶o vÖ rõng vµ trång rõng trong thêi gian ®Õn n¨m 2010. V× vËy, toµn bé bé m¸y qu¶n lý nhµ níc vÒ l©m nghiÖp çc cÊp, çc ®¬n vÞ sù nghiÖp (viÖn, trêng) ®Òu phôc vô trùc tiÕp cho Dù ¸n. Toµn bé vèn ng©n s¸ch cÊp ph¸t cho çc ®¬n vÞ nµy ho¹t ®éng cã thÓ xem lµ vèn ®Çu t gi¸n tiÕp ®Ó hç trî ph¸t triÓn DA5THR, vµ gièng nhau ë c¶ ph¬ng ¸n 1 vµ ph¬ng ¸n 2 vèn hç trî ®Çu tgåm çc lo¹i sau ®©y.

Kinh phÝ hµnh chÝnh cña çc c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ l©m nghiÖp

Kinh phÝ nµy ®Ó chi cho ho¹t ®éng cña tæ chøc kiÓm l©m, cho çc c¬ quan cña Côc PTLN vµ Chi côc ph¸t triÓn l©m nghiÖp cÊp tØnh vµ çn bé l©m nghiÖp ë cÊp huyÖn, x· ®Ó thùc hiÖn çc nhiÖm vô qu¶n lý l©m nghiÖp vµ hç trî thùc thi dù ¸n.

C¨n cø theo çc ®Þnh møc ®îc Nhµ níc quy ®Þnh, ®· tÝnh to¸n kinh phÝ hµnh chÝnh cña çc c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ l©m nghiÖp hµng n¨m vµo kho¶ng 102 tû ®ång.

Kinh phÝ sù nghiÖp

Kinh phÝ nµy ®Ó cÊp cho ho¹t ®éng cña çc c¬ quan nghiªn cøu khoa häc, ®µo t¹o chuyªn ngµnh vÒ l©m nghiÖp. Chóng t«i cho r»ng, ®©y còng lµ mét nguån ®Çu t cã tÝnh chÊt hç trî cho DA5THR.

Tæng chi phÝ cho çc c¬ quan nµy hµng n¨m vµo kho¶ng 68 tû ®ång

Nh vËy, hµng n¨m chi phÝ gi¸n tiÕp hâ trî ®µu t cho DA5TT vµo kho¶ng 170 tû ®ång. Trong thêi kú 10 n¨m cña DA5THR, chi phÝ nµy sÏ lµ 1700 tû ®ång

Nh vËy, x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc cho DA5THR cã 2 ph¬ng ¸n:

Ph¬ng ¸n 1: 4717 tû ®ång + 1.700 tû ®ång = 6.417 tû ®ång

Ph¬ng ¸n 2: 5875, tû ®ång + 1.700 tû ®ång = 7.575 tû ®ång

4.1.3. X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn ®Çu t trång rõng s¶n xuÊt cña DA5THR

NhiÖm vô trång rõng s¶n xuÊt trong DA5THR lµ 3 triÖu ha, bao gåm 2 lo¹i:

� Rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp (rõng s¶n xuÊt) kho¶ng 2 triÖu ha � C©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, c©y ¨n qu¶ kho¶ng 1 triÖu ha. Çc lo¹i rõng trång vµ c©y c«ng nghiÖp, ¨n qu¶ kh¸c nhau sÏ cã suÊt ®Çu t rÊt kh¸c nhau. Do ®ã ®Ó íc lîng t¬ng ®èi chÝnh x¸c nhu cÇu vèn ®Çu t trång 3 triÖu ha nµy cÇn ph¶i cô thÓ hãa diÖn tÝch çc lo¹i rõng vµ c©y trång.

C¨n cø vµo çc quy ho¹ch vµ dù ¸n ph¸t triÓn çc vïng cung cÊp gç nguyªn liÖu trô má, giÊy, v¸n nh©n t¹o, c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ®· ®îc ChÝnh phñ phª duyÖt hoÆc ®ang tr×nh dù ¸n phª duyÖt, chóng t«i ®· x¸c ®Þnh diÖn tÝch çc lo¹i rõng s¶n xuÊt vµ c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m cÇn ph¶i x©y dùng trong DA5THR. C¨n cø vµo suÊt ®Çu t cÇn thiÕt ®Ó tÝnh tæng nhu cÇu vèn ®Çu t trång rõng s¶n xuÊt cña DA5THR theo çc dù ¸n môc tiªu nh ë biÓu díi ®©y:

Vèn ®Çu t cho çc dù ¸n cã môc tiªu

DiÖn tÝch (1000 ha)

SuÊt ®Çu t (1000 ®)

Tæng vèn (tØ ®ång)

Ghi chó

A. Rõng s¶n xuÊt 2001 17.2 55,4

1. Nguyªn liÖu giÊy 640 8.324 5.327,36

of 62

Theo çc dù ¸n trång rõng ®· bè trÝ, thØ tæng diÖn tÝch rõng s¶n xuÊt cÇn ph¶i trång 3 triÖu ha. Nhng trong çc dù ¸n cã môc tiªu chØ bè trÝ ®îc kho¶ng 2,7 triÖu ha. DiÖn tÝch 300.000 ha rõng s¶n xuÊt cßn thiÕu so víi kÕ ho¹ch, chóng t«i ®Ò nghÞ t¨ng thªm diÖn tÝch khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn ®Ó phôc håi rõng s¶n xuÊt lµ thÝch hîp nhÊt. V× vËy, íc l-îng vèn ®Çu t cho diÖn tÝch nµy lµ:

100.000®/ha/n¨m x 300.000 x 5 n¨m = 150 tû ®ång

Vèn ®Çu t c¬ së h¹ tÇng phôc vô trång rõng bao gåm: ®êng vËn chuyÓn néi bé ë çc vïng trång rõng, ®êng ranh c¶n löa, chßi canh löa, vên ¬m c©y l©m nghiÖp. Nhu cÇu vèn cho h¹n môc nµy uíc lîng chiÕm kho¶ng 6% tæng vèn ®Çu ttrång rõng b»ng 6% x 17.255 tû ® = 1.035,3 tû ®ång).

Tæng vèn ®Çu t trång rõng s¶n xuÊt vµ c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m lµ:

4.1.4. X¸c ®Þnh tæng nhu cÇu vèn ®Çu t cho DA5THR

Ph¬ng ¸n 1:

§¬n vÞ: Tû VND

2. Gç trô mâ 56 8.400 470,40

3. Nguyªn liÖu v¸n nh©n t¹o 400 10.162 4.064,80

4. Nguyªn liÖu d¨m gç xuÊt khÈu 200 4.545 909,00

5. Gç XDCB vµ ®å méc 450 8.430 3.793,50

6. Th«ng nhùa 140 8.361 1.170,54

7. QuÕ 65 15.890 1.032,85

8. Håi 20 10.000 200,00

9. Tre luång 30 9.565 286,95

B. C©y n«ng nghiÖp dµi ngµy 663 17.395,69

1. Cao su 250 48.440 12.110,00

2. Cµ phª 90 27.000 2.430,00

3. ChÌ 23 23.726 545,69

4. §iÒu 250 7.000 1.750,00

5. C©y lÊy qu¶ kh¸c 50 11.200 560,00

Tæng céng A + B 2.664 34.651,09

- Vèn trång rõng s¶n xuÊt 17.255,4 tû VND

- Vèn trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m 17.395,69 tû VND

- Vèn khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn 150,0 tû VND

- Vèn ®Çu t c¬ së h¹ tÇng 1.035,3 tû VND

Céng: 35. 836,39 tû VND

Tæng 35.836 tû VND

of 62

Ph¬ng ¸n 2:

§¬n vÞ Tû VND

Dï cã nhiÒu çch tÝnh to¸n kh¸c nhau, nhng ®Òu dÉn ®Õn mét kÕt qu¶ chung lµ: yªu cÇu tµi chÝnh ®Ó ®Çu t trùc tiÕp vµ hç trî cho DA5THR sÏ t¨ng dÇn qua çc n¨m trong thêi kú tõ n¨m 2000-2010, vµ tæng vèn ®Çu t cho toµn bé DA5THR lµ rÊt lín.

� Vèn ®Çu t ®Ó x©y dùng rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé: Tõ nh÷ng tÝnh to¸n ë trªn, cho thÊy nhu cÇu lo¹i vèn nµy ë møc thÊp nhÊt vµo kho¶ng 6.417 tû ®ång, b×nh qu©n hµng n¨m cÇn kho¶ng 535 tû ®ång (trong vßng 12 n¨m), t¨ng gÊp 1,3 lÇn vèn ®Çu t hµng n¨m cña ch¬ng tr×nh 327; ë møc cao h¬n cÇn 7.537 tû ®ång; mçi n¨m cÇn 631 tû ®ång.

� Vèn ®Çu t ®Ó x©y dùng rõng s¶n xuÊt vµ trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m: Nh÷ng tÝnh to¸n ë trªn cho thÊy nhu cÇu lo¹i vèn nµy gÇn 36.000 tû ®ång, b×nh qu©n hµng n¨m cÇn thiÕt kho¶ng 3000 tû ®ång.

Nh vËy, ®Ó thùc thi dù ¸n cÇn cã kho¶ng 42.253 tû ®ång (ph¬ng ¸n 1) hoÆc 43.414 tû ®ång (Ph¬ng ¸n 2). Trong ®ã:

� Ng©n s¸ch ®Çu t vµ hç trî ®Çu t tõ 6417 tû ®ång ®Õn 7575 tû ®ång.

� Quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc cÇn bè trÝ mét sè vèn cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vay cña n«ng d©n.

� MÆt kh¸c, cÇn ¸p dông ®Çy ®ñ luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc, luËt khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi, ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ, ®Ó huy ®éng thªm çc nguån néi lùc s½n cã trong d©n c vµ çc nguån viÖn trî ODA, çc nguån vèn

STT H¹ng môc Nhu cÇu vèn ng©n s¸ch

Vèn trång rõng s¶n xuÊt

Tæng nhu cÇu

1 §Çu t trùc tiÕp cho rõng ®Æc dông vµ phßng hé 4.717 4717

2 §Çu t gi¸n tiÕp 1700 1700

3 §Çu t rõng s¶n xuÊt 17.255 17.525

4 Trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m 17.396 17.396

5 Khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn rõng s¶n xuÊt 150 150

6 §Çu t c¬ së h¹ tÇng ë rõng s¶n xuÊt 1.035 931

Tæng céng 6.417 35.836 42.253

Sè TT

H¹ng môc Nhu cÇu vèn ng©n s¸ch

Vèn trång rõng s¶n xuÊt

Tæng sè

1 §Çu t trùc tiÕp cho rõng ®Æc dông vµ rõng s¶n xuÊt 5.875 5.875

2 §Çu t gi¸n tiÕp 1.700 1.700

3 §Çu t rõng s¶n xuÊt 17.255 17.255

4 Trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m 17.396 17.396

5 Khoanh nu«i t¸i sinh rõng tù nhiªn s¶n xuÊt 150 150

6 §Çu t c¬ së h¹ tÇng 1.036 1.035

Tæng céng 7.575 35.836 43.414 tû

of 62

®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi (FDI).

4.2. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña çc nguån tµi chÝnh ®Çu t cho DA5THR

4.2.1.Kh¶ n¨ng vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc

HiÖn tr¹ng bè trÝ ng©n s¸ch nhµ níc n¨m 2000 nh sau:

� GDP n¨m 2000 lµ: 399.442 tû ®ång.

� Tæng sè thu Ng©n s¸ch nhµ nuíc: 74.535 tû ®ång.

� Tæng sè chi tõ ng©n s¸ch nhµ níc: 96.535 tû ®ång.

Trong ®ã chi cho ®Çu t ph¸t triÓn 25.7000 tû ®ång (chi cho DA5THR 300 tû b»ng 1,16% tæng sè chi ®Çu t ph¸t triÓn. N¨m 1997 ng©n s¸ch Nhµ níc chi cho DA5THR (tõ ch¬ng tr×nh 327 chuyÓn sang) lµ 350 tû ®ång, b»ng 1,79% tæng sè chi ®Çu tph¸t triÓn.

Theo chiÕn lîc kinh tÕ, thêi kú tõ 2001-2010 cÇn chó ý çc chØ tiªu sau ®©y:

� §éng viªn vµo ng©n s¸ch nhµ níc 20-21% GDP. � Quy m« chi ng©n s¸ch: 24%-25% GDP. � Chi ®Çu t ph¸t triÓn: 6% - 6,5% GDP. � Tæng ®Çu t x· héi; 28%-32% GDP. � Tèc ®é t¨ng ®Çu t x· héi: 10%-12%/n¨m. � TËp trung ®Çu t cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, duy tr× ë tû lÖ kho¶ng 15% ®Çu t toµn x· héi.

Dùa theo nh÷ng sè liÖu nãi trªn, tÝnh to¸n çc ph¬ng ¸n ®Çu t ng©n s¸ch nhµ níc cho DA5THR cã thÓ nh sau:

Ph¬ng ¸n 1: Trong 5 n¨m ®Çu, (2001-2005) ng©n s¸ch Nhµ níc b¶o ®¶m chi b×nh qu©n 350 tû ®ång/n¨m. Thêi kú tõ 2006-2010 møc chi cho DA5THR t¨ng b×nh qu©n12%/n¨m (nh tû lÖ t¨ng trung b×nh cña thu ng©n s¸ch Nhµ níc). Nhu vËy, tæng ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc cho DA5THR lµ:

Thêi kú 2001-2005: 1650 tû ®ång

Thêi kú 2006-2010: 2350 tû ®ång

Tæng céng: 4000 tû ®ång

Ph¬ng ¸n 2:

Tõ 2001, kh«i phôc møc ®Çu t cho DA5THR kho¶ng 1,16% tæng sè chi ®Çu t ph¸t triÓn (kho¶ng 500 tû ®ång/n¨m) vµ møc t¨ng b×nh qu©n 12%/n¨m nh tèc ®é t¨ng ng©n s¸ch, th× tæng ®Çu t tõ ng©n s¸ch cho DA5THR lµ:

Víi vÞ trÝ cña DA5THR, Ýt nhÊt ng©n s¸ch Nhµ níc cÇn ®¶m b¶o møc ®Çu t nh ch¬ng tr×nh 327 (kho¶ng 1,8% tæng sè chi ®Çu t ph¸t triÓn hµng n¨m).

4.2.2.VÒ kh¶ n¨ng quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn rõng s¶n xuÊt

Thêi kú tõ 2001-2005 3175 tû ®ång

Thêi kú tõ 2006-2010 5597 tû ®ång

Tæng céng: 8772 tû ®ång

of 62

§èi víi nguån vèn ®Ó trång rõng s¶n xuÊt:

HiÖn nay, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o nguån vèn nµy tõ çc nguån:

� Lao ®éng vµ vèn tù cã cña hé n«ng d©n, cña çc l©m trêng, cña çc c«ng ty chÕ biÕn, çc trang tr¹i t nh©n.

� TrÝch 30% doanh thu b¸n gç rõng trång t¹i b·i 1 ®Ó trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp (kho¶ng 100.000

®ång/m3).

� Vay ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc.

� Vèn trång rõng cña çc dù ¸n ODA, vèn FDI.

HiÖn nay, nguån vèn tù cã cña çc hé n«ng d©n, çc trang tr¹i l©m nghiÖp, çc doanh nghiÖp nhµ níc ®Çu t vµo trång rõng s¶n xuÊt cßn rÊt thÊp, v× gi¸ c¶ l©m s¶n thÊp, s¶n phÈm tiªu thô khã kh¨n, doanh lîi thÊp.

Trong thêi kú tíi kh¶ n¨ng cung cÊp tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó trång 3000.000 ha rõng s¶n xuÊt vµ c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, cã thÓ dù tÝnh theo hai ph¬ng ¸n sau ®©y:

Ph¬ng ¸n 1: N«ng d©n thÊy ®îc lîi Ých cña trång rõng s¶n xuÊt th× kh¶ n¨ng hä cã thÓ ®Çu t ®îc 30% tæng sè vèn cÇn thiÕt (giai ®o¹n ch¨m sãc), quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cÇn b¶o ®¶m kho¶ng 70% nhu cÇu vèn.

Nh vËy, íc tÝnh cÇn kho¶ng 12 148 tû ®ång tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t trÓn Nhµ níc.

Ph¬ng ¸n 2: NÕu çc chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc kh«ng chøng tá cho n«ng d©n thÊy ®Çu t tõ rõng s¶n xuÊt sÏ thu ®îc lîi nhuËn trong t¬ng lai, th× n«ng d©n sÏ kh«ng bá vèn cña m×nh ®Ó ®Çu t trång rõng s¶n xuÊt. Nh vËy, dù ¸n trång 2 triÖu ha rõng s¶n xuÊt sÏ kh«ng thµnh c«ng. Trong trêng hîp nµy nÕu Nhµ níc xÐt thÊy cÇn ph¸t triÓn rõng s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cho t¬ng lai, th× Nhµ níc cÇn bè trÝ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cho vay kho¶ng 90% tæng nhu cÇu vèn trång rõng s¶n xuÊt víi l·i suÊt u ®·i ®Ó x©y dùng çc khu rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp.Tuy cha thÊy lîi Ých râ rµng tríc m¾t, nhng n«ng d©n ®ang thiÕu viÖc lµm, ®îc quü tÝn dông hç trî, l·i suÊt thÊp, th× n«ng d©n cã thÓ tham gia trång rõng s¶n xuÊt.

Víi gi¶ thiÕt ®ã, Nhµ níc cÇn bè trÝ s½n sµng gÇn nh toµn bé nhu cÇu vèn tÝn dông ®Ó cho l©m trêng vµ çc hé n«ng d©n vay ®Ó trång rõng s¶n xuÊt. Tû lÖ cÇn vay kho¶ng 90% nhu cÇu vèn, th× tæng sè vèn cÇn thiÕt ë quü tÝn dông ®Çu tph¸t triÓn nhµ níc vµo kho¶ng 15.619 tû ®ång.

§èi víi vèn trßng c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, c©y ¨n qu¶:

Thùc tÕ hiÖn nay, c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy, c©y ¨n qu¶ ®îc trång theo ph¬ng thøc trang tr¹i n«ng nghiÖp hoÆc trang tr¹i n«ng l©m nghiªp. Qua kÕt qu¶ ®iÒu trang tr¹i cho thÊy:

� PhÇn lín çc trang tr¹i ë giai ®o¹n hiÖn nay ®Òu ph¸t triÓn tõ kinh tÕ hé n«ng d©n, nªn cha cã ®iÒu kiÖn tÝch luü vèn ®îc nhiÒu. V× vËy, Nhµ níc cÇn bè trÝ mét nguån vèn tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc ®Ó cho vay trång c©y c«ng nghiÖp trong DA5THR.

� HiÖn nay, vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn thêng chiÕm nh÷ng tû träng rÊt kh¸c nhau trong tæng vèn ®Çu t trång c©y c«ng nghiÖp ë çc trang tr¹i n«ng l©m nghiÖp tõ 15% ®Õn 60%, (kh¸c nhau tuú lo¹i c©y vµ vïng s¶n xuÊt).

V× vËy, cã 2 ph¬ng ¸n tÝnh nhu cÇu vèn tõ quü tin dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m nhsau:

Ph¬ng ¸n 1: Quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cho vay kho¶ng 30% nhu cÇu vèn

Ph¬ng ¸n nµy ®îc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn chÝnh s¸ch giao ®Êt, thuª ®Êt cña Nhµ níc ®îc thùc hiÖn tèt, thu hót ®îc nhiÒu nhµ ®Çu t cã vèn ë çc thµnh phè.

of 62

Nhu cÇu vèn tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ë ph¬ng ¸n nµy vµo kho¶ng 5285 tû ®ång.

Ph¬ng ¸n 2: Quü ®Çu t tÝn dông dông cho vay kho¶ng 50% nhu cÇu vèn trång c©y c«ng nghiÖp

Víi ph¬ng ¸n nµy, quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn nhµ níc cÇn bè trÝ kho¶ng 8697 tû ®ång

§èi víi nhu cÇu ®Çu t ®Ó khoanh nu«i vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng trong néi bé çc khu rõng s¶n xuÊt

Ph¬ng ¸n 1: Lång ghÐp vµo çc ch¬ng tr×nh dù ¸n kh¸c ®Ó ®¶m b¶o kho¶ng 50% nhu cÇu. Cßn kho¶ng 50% nhu cÇu cßn l¹i sÏ vay ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn nhµ níc.

Nh vËy, ph¬ng ¸n nµy cÇn vay kho¶ng 592 tû ®ång ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn.

Ph¬ng ¸n 2: Vay 100% nhu cÇu ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn. Nh vËy, cÇn vay kho¶ng 1.185 tû ®ång

Tæng hîp nhu cÇu vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó trång rõng s¶n xuÊt vµ c©y c«ng nghiÖp.

Çc nhu cÇu nãi trªn ®îc tæng hîp ë b¶ng sau ®©y:

§¬n vÞ tû ®ång VND

Nh vËy, nhu cÇu ®èi víi quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn lµ rÊt lín. B×nh qu©n rong thêi kú 10 n¨m tõ 2001-2010, mçi n¨m quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cÇn bè trÝ kho¶ng 1.800 tû ®ång ®Õn 2.550 tû ®ång ®Ó cho vay thùc hiÖn dù ¸n. So víi t×nh h×nh hiÖn nay th× quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn khã ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ã, v× hiÖn nay míi ®¸p øng ®îc 18.000 tû ®ång cho çc nhu cÇu n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, trong ®ã vay ®Ó trång rõng míi ®îc kho¶ng 150 tû ®ång/n¨m.

4.2.3. Kh¶ n¨ng ®ãng gãp cña çc hé n«ng d©n

Sù ®ãng gãp cña çc hé n«ng d©n vµo c«ng viÖc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn rõng ë ViÖt Nam ®· cã ý nghÜa rÊt to lín. Trong thêi kú thùc hiÖn ch¬ng tr×nh 327, sù ®ãng gãp ®ã ®· thÓ hiÖn râ ë çc mÆt sau ®©y:

� NhËn kho¸n b¶o vÖ rõng trong ®iÒu kiÖn ®Çu t cña nhµ níc cßn h¹n chÕ, nhng nÕu cã chÝnh s¸ch hëng lîi hîp lý, th× nhiÒu céng ®ång n«ng th«n miÒn nói cã hîp t¸c ®Ó b¶o vÖ çc khu rõng ®Çu nguån võa cã Ých lîi cho Nhµ níc vµ cho céng ®ång.

� §Çu t thªm nh©n lùc vµ tµi chÝnh ®Ó khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn nh÷ng khu rõng gÇn çc lµng b¶n.

� §Çu t thªm nh©n lùc vµ tµi chÝnh cña hé gia ®×nh kÕt hîp víi vèn tÝn dông cña nhµ níc ®Ó trång çc khu rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp, çc vên c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m, cã t¸n che ®Ó gi÷ ®Êt vµ t¹o nªn nguån thu nhËp míi cho gia ®×nh. NhiÒu hé n«ng d©n cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ kü thuËt cao ®· x©y dùng nªn nh÷ng trang tr¹i n«ng l©m hoÆc l©m nghiÖp cã hiÖu qu¶.

Thùc tiÔn cho thÊy, nÕu quyÒn sö dông ®Êt vµ quy ho¹ch sö dông ®Êt l©m nghiÖp ®îc æn ®Þnh,thÞ trêng tiªu thô n«ng l©m s¶n ®îc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh tèt, c«ng t¸c khuyÕn n«ng khuyÕn l©m ®îc ®Èy m¹nh, lîi nhuËn thu ®îc tõ ®Çu t vµo l©m nghiÖp kh«ng qu¸ thÊp so víi trång çc lo¹i c©y c«ng nghiÖp kh¸c th× çc tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh vµ nh©n lùc cña hé n«ng d©n sÏ ®îc huy ®éng ®Ó ®Çu t ®¸ng kÓ vµo DA5THR.

STT Lo¹i c«ng viÖc Ph¬ng ¸n 1 Ph¬ng ¸n 2

1 Trång rõng s¶n xuÊt 12.148 15.619

2 Trång c©y c«ng nghiÖp 5.285 8.697

3 Khoanh nu«i vµ c¬ së h¹ tÇng 592 1185

Tæng céng 18.025 25.501

of 62

Ngoµi nguån lùc cña çc hé n«ng d©n ®Þa ph¬ng, cßn ph¶i tÝnh ®Õn nguån lùc cña çc nhµ ®Çu t ë thµnh phè cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ ®ang muèn ®Çu t x©y dùng çc trang tr¹i l©m nghiÖp. Tuy ®· cã nghÞ quyÕt cña ChÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i, nhng kh¶ n¨ng huy ®éng nguån løc nµy cßn rÊt h¹n chÕ v× vÊn ®Ò quy ho¹ch sö dông ®Êt, giao ®Êt, thuª ®Êt, quan hÖ víi ngêi d©n ®Þa ph¬ng... cßn nhiÒu víng m¾c, lµm cho çc nhµ ®Çu t cha d¸m bá vèn nhiÒu vµo khu vùc nµy.

§©y lµ mét nguån vèn ®Çu t quan träng cña DA5THR, nhng hiÖn nay cßn khã x¸c ®Þnh sè lîng cô thÓ cña nguån vèn nµy. ViÖc t¨ng thªm nguån lùc nµy sÏ phô thuéc chñ yÕu vµo çc yÕu tè: ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp, t×nh h×nh thÞ trêng l©m s¶n trong thêi kú thùc hiÖn DA5THR

4.2.4. VÒ kh¶ n¨ng vèn viÖn trî ODA vµ vèn FDI

Vèn ODA trong giai ®o¹n 2001 - 2005 dù kiÕn 2500 tû, trong giai ®o¹n 2006 -2010 sÏ tiÕp tôc duy tr× ë møc 2500 tû ®ång. Tuy nhiªn, vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ nguån vèn ODA cho c«ng t¸c qu¶n lý, b¶o vÖ rõng, trång rõng thêng chØ kiÕm tõ 30%-®Õn 40%, tæng sè vèn cam kÕt. Nh vËy, vèn ODA hç trî cho trång rõng còng chØ cã thÓ ®¹t kho¶ng 800-1000 tû /5 n¨m. NÕu huy ®éng tèt, cã kh¶ n¨ng huy ®éng kho¶ng 200 tû ®ång/n¨m tõ nguån vèn ODA ®Ó trång rõng.

HiÖn nay, vèn FDI ®Çu t trong lÜnh vùc trång rõng cha ®¸ng kÓ. Trªn thùc tÕ, cã mét sè dù ¸n trång rõng ®ang thùc thi, nh-ng còng ®ang gÆp nhiÒu víng m¾c vÒ quy ho¹ch sö dông ®Êt. NÕu kh«ng gi¶i quyÕt tèt viÖc quy ho¹ch sö dông ®Êt, çc chÝnh s¸ch vµ thñ tôc cho níc ngoµi thuª ®Êt vµ thÞ trêng l©m s¶n trong níc vµ níc ngoµi cha cã yªu cÇu cao, th× kh¶ n¨ng thu hót FDI trong nh÷ng n¨m tíi cha thÓ n©ng cao.

4.3. X¸c ®Þnh møc thiÕu hôt çc nguån lùc

Møc ®é thiÕu hôt çc nguån lùc ®îc x¸c ®Þnh theo 2 ph¬ng ¸n kh¸c nhau.

Ph¬ng ¸n 1:

Nhu cÇu ë møc ®é tèi tiÓu cÇn thiÕt ë ph¬ng ¸n nµy còng dù tÝnh ®Õn 2 kh¶ n¨ng:

� Kh¶ n¨ng ®¸p øng çc nguån vèn ë møc ®é thÊp (kh¶ n¨ng 1).

� Kh¶ n¨ng ®¸p øng çc nguån vèn ë møc ®é hîp lý (kh¶ n¨ng 2).

Ph¬ng ¸n 2:

Nhu cÇu ë møc ®é ®¶m b¶o çc yÕu tè kü thuËt hîp lý ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ mong muèn.

ë ph¬ng ¸n nµy còng tÝnh ®Õn 2 kh¶ n¨ng:

� Kh¶ n¨ng ®¸p øng çc nguån vèn ë møc ®é thÊp (kh¶ n¨ng 1).

� Kh¶ n¨ng ®¸p øng çc nguån vèn ë møc ®é hîp lý (kh¶ n¨ng 2).

Díi ®©y lµ sè lîng thiÕu hôt çc nguån lùc tµi chÝnh tÝnh theo 2 kh¶ n¨ng ®¸p øng cho mçi ph¬ng ¸n nãi trªn.

X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thiÕu hôt theo ph¬ng ¸n 1:

KÕt qu¶ tÝnh to¸n dùa theo nhu cÇu vèn ë møc tèi thiÓu, cã 2 kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc tr×nh bµy theo biÓu díi ®©y:

§¬n vÞ tû ®ång

STT H¹ng môc Nhu cÇu Kh¶ n¨ng ®¸p Kh¶ n¨ng ®¸p ThiÕu hôt ThiÕu hôt

of 62

Ghi chó:

(1) ChØ tÝnh nhu cÇu cÇn vay ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn nhµ níc.

(2) §· tÝnh ph¶i huy ®éng 2500 tû ®ång tõ ODA ®Ó bæ sung.

Nh vËy, ë ph¬ng ¸n 1 cã 2 kh¶ n¨ng huy ®éng:

� Kh¶ n¨ng 1: ThiÕu hôt tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó x©y dùng rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông lµ 2417 tû ®ång. ThiÕu hôt tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn vµo kho¶ng 9325 tû ®ång.

� Kh¶ n¨ng 2: Huy ®éng tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó x©y dùng rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông cã kh¶ n¨ng d thõa kho¶ng 2355 tû ®ång. Trong khi ®ã, quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn vÉn bÞ thiÕu hôt kho¶ng 6835 tû ®ång. NÕu Ng©n s¸ch nhµ níc chuyÓn phÇn d thõa trong kÕ ho¹ch hç trî ®Çu t cho x©y dùng rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé sang hç trî quü tÝn dông ®Ó t¨ng thªm nguån vèn vay ®Ó trång rõng s¶n xuÊt th× ph¬ng ¸n nµy vÉn cßn thiÕu hôt 4470 tû ®ång ®Ó cho vay trång rõng s¶n xuÊt.

4.3.2.X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thiÕu hôt theo ph¬ng ¸n 2

Nhu cÇu vèn ®îc tÝnh ë møc b¶o ®¶m c¸c yÕu tè kü thuËt c¶i tiÕn ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ trång rõng vµ theo 2 kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc tr×nh bµy ë b¶ng díi ®©y:

§¬n vÞ tû ®ång

Ghi chó:

øng 1 øng 2 theo kh¶ n¨ng ®¸p øng

1

Theo kh¶ n¨ng ®¸p øng 2

(1) (2) (3) (4) (5) (3-4) (3-5)

1 Rõng phßng hé vµ ®Æc dông

6.417 4000 8.772 - 2417 + 2355

2 Trång rõng s¶n xuÊt 12.148 (1) 8.700 11.200 (2) - 3448 - 948

3 Trång c©y c«ng nghiÖp 5.285 (1) 0 0 - 5285 - 5285

4 Khoanh nu«i vµ c¬ së h¹ tÇng

592 (1) 0 0 - 592 - 592

Tæng céng 24.442 12.700 19.972 11.742 4.470

STT H¹ng môc Nhu cÇu Kh¶ n¨ng ®¸p øng 1

Kh¶ n¨ng ®¸p øng 2

ThiÕu hôt theo kh¶

n¨ng ®¸p øng 1

ThiÕu hôt theo kh¶ n¨ng ®¸p

øng 2

(1) (2) (3) (4) (5) (3-4) (3-5)

1 Rõng phßng hé vµ ®Æc dông 7575 4000 8.772 -3575 +1197

2 Trång rõng s¶n xuÊt 15.619 (1) 8.700 11.200 (3) -6919 -4419

3 C©y c«ng nghiÖp 8697 (1) 0 0 -8697 -8697

4 Khoanh nu«i, c¬ së h¹ tÇng 1185 0 0 -1185 -1185

Tæng céng 33.076 12.700 19.972 20.376 13.104

of 62

(1) ChØ tÝnh nhu cÇu n«ng d©n cÇn vay ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn kho¶ng 90% vèn cÇn thiÕt. (2) ChØ tÝnh nhu cÇu n«ng d©n cÇn vay ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn kho¶ng 50% sè vèn cÇn thiÕt. (3) §· tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng bæ sung 2500 tû ®ång tõ vèn ODA.

Nh vËy, theo ph¬ng ¸n 2 (®Çu t ®óng yªu cÇu kü thuËt), 2 kh¶ n¨ng ®¸p øng sÏ thiÕu hôt nh sau:

� Kh¶ n¨ng 1: Ng©n s¸ch Nhµ níc cung cÊp ®Ó trång rõng phßng hé vµ ®Æc dông cßn thiÕu hôt vµo kho¶ng 3575 tû ®ång. §Ó ®¸p øng nhu cÇu vay ë quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn nhµ níc, cã kh¶ n¨ng thiÕu hôt kho¶ng 16.801 tû ®ång.

� Kh¶ n¨ng 2: Ng©n s¸ch Nhµ níc cung cÊp ®Ó trång rõng phßng hé vµ ®Æc dông cã kh¶ n¨ng d thõa vµo kho¶ng 1.197 tû ®ång. Trong khi ®ã, kh¶ n¨ng thiÕu hôt ë quü ®Çu t tÝn dông ph¸t triÓn Nhµ níc ®Ó cho vay trång rõng s¶n xuÊt vµ c©y c«ng nghiÖp vµo kho¶ng 16.801 tû ®ång.

4.3.3. KÕt luËn vÒ sù thiÕu hôt nguån lùc

Qua nh÷ng tÝnh to¸n trªn, chóng t«i xin rót ra mét sè kÕt luËn vÒ møc ®é thiÕu hôt nh sau:

4.3.3.1.ThiÕu hôt vÒ vèn ng©n s¸ch

+ Víi tèc ®é t¨ng trëng GDP vµ t¨ng nguån thu ng©n s¸ch nh ®· dù kiÕn trong kÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch nhµ níc duy tr× tû lÖ ®Çu t nh ®· ¸p dông cho ch¬ng tr×nh 327 (1,8% tæng sè chi ®Çu t ph¸t triÓn), th× çc dù ¸n trång rõng ®Æc dông vµ phßng hé kh«ng bÞ thiÕu hôt nguån lùc tµi chÝnh hoÆc chØ thiÕu hôt rÊt Ýt.

NÕu trong 5 n¨m ®Çu vÉn gi÷ møc ®Çu t cho rõng phßng hé vµ ®Æc dông kho¶ng 330 tû ®ång, (cã thÓ v× c«ng t¸c chuÈn bÞ cha tèt) vµ sau ®ã t¨ng b×nh thêng nh dù kiÖn th× thiÕu kho¶ng 2417 tû ®ång. Nguån thiÕu hôt nµy cã thÓ bæ sung b»ng nh÷ng c¬ chÕ vÒ quyÒn hëng lîi ë rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông.

NÕu ®¶m b¶o tû lÖ ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc cho DA5THR t¨ng theo tû lÖ t¨ng trëng vÒ thu ng©n s¸ch (12%/n¨m) th× ng©n s¸ch nhµ níc ®Çu t vµo rõng phßng hé vµ ®Æc dông sÏ kh«ng bÞ thiÕu hôt, cã kh¶ n¨ng d thõa nguån lùc ®Ó n©ng cao chÊt lîng trång rõng phßng hé vµ ®Æc dông.

4.3.2.ThiÕu hôt vÒ vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc

� NÕu thÞ trêng vµ çc chÝnh s¸ch vÜ m« tèt, nhu cÇu vay vèn ®Ó trång rõng s¶n xuÊt vµ c©y c«ng nghiÖp lªn cao, th× kh¶ n¨ng thiÕu nguån vèn tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn sÏ cao. TÝnh theo kh¶ n¨ng huy ®éng cao nhÊt tõ çc nguån cña n«ng d©n (tù ®Çu t, vay ngoµi quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt) nhu kh¶ n¨ng 1, th× kho¶ng thiÕu hôt tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ë ph¬ng ¸n 1 (møc tèi thiÓu) lµ 8.733 tû ®ång – nÕu ®îc bï ®¾p thªm kho¶ng 2500 tû ®ång tõ quü ODA th× kho¶ng thiÕu hôt vÒ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn lµ 6.233 tû ®ång).

NÕu ®Çu t ®óng yªu cÇu kü thuËt vµ nhu cÇu vay ë møc cao nh ph¬ng ¸n 2, th× kh¶ n¨ng thiÕu vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn vµo kho¶ng 14.301 tû ®ång (cã huy ®éng vèn ODA ®Ó bæ sung nh kh¶n n¨ng 2) hoÆc 16.801 tû ®ång (cha huy ®éng vèn ODA). §©y lµ mét sù thiÕu hôt lín cÇn quan t©m.

Qua x¸c ®Þnh møc ®é thiÕu hôt nãi trªn, chóng t«i thÊy r»ng:

� Kh¶ n¨ng thiÕu hôt ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó x©y dùng rõng ®Æc dông vµ phßng hé kh«ng lín l¾m. NÕu ng©n s¸ch gi÷ ë tû lÖ ph©n bè vèn cho DA5THR nh thêi kú ch¬ng tr×nh 327 th× cã thÓ ®¶m b¶o ®îc.

� Kh¶ n¨ng thiÕu hôt tõ quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó x©y dùng rõng s¶n xuÊt ë møc ®é thÊp nhÊt còng vµo kho¶ng 6.233 tû ®ång vµ ë møc ®é cao nhÊt vµo kho¶ng 16.801 tû ®ång (tuú theo yªu cÇu vay cña n«ng d©n). Kh¶ n¨ng thiÕu hôt ®ã, cha tÝnh ®Õn nhu cÇu vay ®Ó trång c©y c«ng nghiÖp, v× kh¶ n¨ng tÝn dông ®Ó trång çc lo¹i c©y nµy cã thÓ dùa vµo çc dù ¸n kh¸c nh: Cao su, cµ phª...

Sù thiÕu hôt nµy lín, nÕu nh chóng ta biÕt r»ng hiÖn nay, quü tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc cho vay ë çc nhu cÇu s¶n

of 62

xuÊt n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n chØ vµo kho¶ng 18.000 tû ®ång/n¨m.

Ngoµi viÖc thiÕu hôt vÒ nguån tµi chÝnh ®Çu t cho DA5THR, cÇn lu ý lµ hiÖn nay vÉn ®ang cßn nh÷ng thiÕu hôt rÊt lín vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó huy ®éng çc nguån néi lùc cña ®Êt níc híng vµo ®Çu t cho DA5THR vµ nh÷ng thiÕu hôt vÒ n¨ng lùc qu¶n lý vèn ®Çu t khi ®îc t¨ng thªm víi tèc ®é nhanh. Sù thiÕu hôt ®ã thÓ hiÖn râ ë çc mÆt sau ®©y:

� QuyÒn sö dông ®Êt vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cha æn ®Þnh.

� QuyÒn hëng lîi cña çc hé n«ng d©n vµ céng ®ång ®èi víi rõng phßng hé vµ rõng ®Æc dông cßn qu¸ Ýt.

� Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh thÞ trêng l©m s¶n cha ®em l¹i lîi Ých hîp lý cho ngêi trång rõng.

� Çc hé n«ng d©n cha muèn vµ cha d¸m vay vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn ®Ó trång rõng.

� Gi¶i ng©n çc nguån vèn ®· bè trÝ cßn chËm.

� §Çu t cßn dµn tr¶i nªn cha ®a l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ thiÕt thùc trªn çc vïng cô thÓ, nh¸t lµ çc vïng phßng hé träng ®iÓm...

� ViÖc lång ghÐp çc ch¬ng tr×nh quèc gia ®· thùc thi ë çc vïng n«ng th«n miÒn nói cha ®em l¹i hiÖu qu¶ tæng hîp ®èi víi çc vïng l·nh thæ ®îc ®Çu t.

Çc thiÕu hôt nãi trªn ph¶i cïng gi¶i quyÕt ®ång thêi vµ thèng nhÊt víi viÖc t¨ng nguån lùc tµi chÝnh.

5. Duy tr× thµnh qu¶ cña DA5thr trong vßng 10 n¨m sau khi kÕt thóc da 5thr (2010-2020)

Duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR phô thuéc vµo çc yÕu tè sau ®©y:

� KÕt qu¶ thùc hiÖn DA5THR.

� Çc biÕn ®æi vÒ kinh tÕ-x· héi cña ®Êt níc vµo thêi kú sau 2010.

� Çc thay ®æi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ trªn c¬ së nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nhiÒu thµnh phÇn, ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.

� NhËn thøc vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010.

5.1. Nh÷ng c¨n cø ®Ó nhËn thøc vÒ chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010

5.1.1 Nh÷ng biÕn ®æi vÒ kinh tÕ x· héi

Thêi kú tõ n¨m 2010 ®Õn n¨m 2020 lµ thêi kú nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh h¬n ®Ó ®a ViÖt nam ®Õn n¨m 2020 c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp. Vµo n¨m 2010, quü ®Êt ®îc sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n, ®é che phñ cña rõng ®îc t¨ng lªn. Dù b¸o vÒ tµi nguyªn rõng vµ sö dông quü ®Êt vµo n¨m 2010 theo quy ho¹ch nh sau:

� §Êt n«ng nghiÖp: 9,4 triÖu ha.

� §Êt l©m nghiÖp: 16,2 triÖu ha, trong ®ã:

� Rõng tù nhiªn: 11,2 triÖu ha. � Rõng trång: 4,0 triÖu ha. � C©y c«ng nghiÖp cã t¸n che trªn ®Êt l©m nghiÖp: 1 triÖu ha.

of 62

� §Êt cha sö dông: 4,6 triÖu ha.

� DiÖn tÝch cßn l¹i lµ ®Êt chuyªn dïng, ®Êt khu d©n c vµ ®« thÞ.

5.1.2.Nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n ®Ó duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR sau n¨m 2010

� An ninh l¬ng thùc cña ®Êt níc vµ ®Æc biÖt ë çc vïng miÒn nói, vïng s©u, vïng xa ®îc b¶o ®¶m. T×nh tr¹ng ®ãi nghÌo ®· ®îc gi¶i quyÕt vÒ c¬ b¶n.

� Quy m« GDP cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ GDP/ngêi ®¹t møc kh¸ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tÝch luü çc nguån lùc trong níc ®Ó ®Çu t cho l©m nghiÖp ®îc thuËn lîi h¬n.

� Tr×nh ®é d©n trÝ vµ ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cña nh©n d©n ®îc n©ng cao h¬n.

� Tr×nh ®é c«ng nghiÖp ho¸, c¬ së h¹ tÇng, khoa häc kü thuËt ®îc t¨ng cêng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó n©ng cao n¨ng su¸t rõng vµ n¨ng suÊt lao ®éng trong ngµnh l©m nghiÖp.

� Ngµnh chÕ biÕn l©m s¶n ®îc c¶i t¹o theo híng chuyÓn sang x©y dùng nh÷ng c¬ së chÕ biÕn gç sö dông nguyªn liÖu tõ rõng trång vµ çc c¬ së chÕ biÕn ë giai ®o¹n 2 ®Ó híng tíi xuÊt khÈu (tinh chÕ, s¶n xuÊt ®å gç thñ c«ng mü nghÖ, s¶n xuÊt giÊy, v¸n nh©n t¹o v.v.)

� ThÞ trêng trong níc vµ xuÊt nhËp khÈu l©m s¶n sÏ ph¸t triÓn h¬n.

� Kinh nghiÖm vµ nh÷ng thµnh qu¶ cña DA5THR sÏ t¹o nªn thuËn lîi ®Ó qu¶n lý rõng bÒn v÷ng.

5.1.3. Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc

� Trong thêi kú thùc hiÖn DA5THR t×nh tr¹ng mÊt rõng vÉn cßn x¶y ra ë çc vïng: T©y nguyªn, §«ng Nam Bé vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long.

� Vµo cuèi thêi kú DA5THR, chóng ta cha x©y dùng ®îc hÖ thèng rõng phßng hé ®Çu nguån cã chÊt lîng, cã t¸c dông liªn hoµn ®Ó gi÷ ®Êt gi÷ níc ë çc ®Çu nguån quan träng.

� N¨ng suÊt rõng s¶n xuÊt (kÓ c¶ rõng tù nhiªn vµ rõng trång) cßn thÊp.

� Lîi thÕ c¹nh tranh vÒ sö dông çc nguån lùc cã nhiÒu khã kh¨n h¬n giai ®o¹n hiÖn nay.

� Sau khi héi nhËp quèc tÕ, tham gia AFTA, sÏ cã c¹nh tranh gay g¾t trong viÖc s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu çc s¶n phÈm chÕ biÕn, nhÊt lµ çc s¶n phÈm giÊy vµ v¸n nh©n t¹o lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· ®îc dù kiÕn s¶n xuÊt trong DA5THR.

� Tõ sau 2010, ngµnh l©m nghiÖp vÉn cha ®ñ kh¶ n¨ng tù ®Çu t hoµn toµn nguån vèn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn rõng bÒn v÷ng theo ®óng yªu cÇu ph¸t triÓn l©m nghiÖp trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc (tõ 2010-2020).

5.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt lËp ®Ó thùc thi chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp vµ duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR sau n¨m 2010

§Ó thùc thi chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng vµ duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR cÇn ph¶i thiÕt lËp nh÷ng tiÒn ®Ò sau ®©y:

X¸c ®Þnh râ l©m phÇn æn ®Þnh, ph©n lo¹i rõng theo môc ®Ých sö dông râ rµng vµ cè ®Þnh

of 62

§Õn n¨m 2010, diÖn tÝch rõng ®· x©y dùng ®îc vµo kho¶ng 15 triÖu ha. Trªn diÖn tich 15,2 triÖu ha rõng ®· x©y dùng, cÇn x¸c ®Þnh râ l©m phÇn æn ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o çc yªu cÇu: phßng hé, b¶o vÖ tÝnh ®a d¹ng sinh häc, ®¶m b¶o cung cÊp gç l©m s¶n cho çc ngµnh c«ng nghiÖp quan träng. DiÖn tÝch l©m phÇn æn ®Þnh lµ diÖn tÝch cÇn ph¶i lu«n lu«n cã rõng, ®îc qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó ®¸p øng ®îc çc yªu cÇu trªn. Theo nh÷ng tÝnh to¸n s¬ bé, trong thêi kú tõ 2010 ®Õn 2020, chóng ta cÇn qu¶n lý, b¶o vÖ mét l©m phÇn æn ®Þnh tèi thiÓu vµo kho¶ng 12 triÖu ha bao gåm kho¶ng 6 ®Õn 7 triÖu ha rõng cã môc ®Ých sinh th¸i lµ chñ yÕu vµ kho¶ng 5 ®Õn 6 triÖu ha rõng ®Ó s¶n xuÊt l©m s¶n ®¸p øng çc yªu cÇu c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Ngoµi l©m phÇn æn ®Þnh, cßn cã l©m phÇn chuyÓn ®æi lµ mét bé phËn rõng cã thÓ ®îc chuyÓn ®æi sang môc ®Ých sö dông kh¸c ®Ó phï hîp víi lîi Ých cña tõng giai ®o¹n, nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng.

X¸c ®Þnh râ quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp, quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông rõng cña çc lo¹i h×nh chñ rõng

Trong t¬ng lai, chóng ta sÏ cã 4 lo¹i h×nh chñ rõng chñ yÕu: Nhµ níc, tËp thÓ, t nh©n vµ céng ®ång. C¨n cø trªn t×nh h×nh ®Çu t vèn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn DA5THR, cÇn x¸c ®Þnh râ quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông rõng cña tõng lo¹i h×nh chñ rõng, nhÊt lµ ®èi víi rõng phßng hé ®Çu nguån.

Theo xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, th× ®Õn 2010, hÇu hÕt rõng s¶n xuÊt ®Òu sÏ do çc c«ng ty t nh©n hoÆc liªn doanh qu¶n lý, ®Çu t vµ trùc tiÕp kinh doanh.

Dù kiÕn sau n¨m 2010, Nhµ níc chØ cÇn trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®Çu t tõ ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó qu¶n lý kinh doanh theo môc tiªu ®Æc dông vµ phßng hé, sinh th¸i kho¶ng 4,500 triÖu ha (rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé rÊt xung yÕu). Cßn h¬n 3,5 triÖu ha rõng phßng hé ë nh÷ng n¬i Ýt xung yÕu h¬n, cã d©n c sinh sèng cã thÓ vµ cÇn giao cho çc céng ®ång trùc tiÕp qu¶n lý. Kho¶ng 8 triÖu ha rõng s¶n xuÊt sÏ do t nh©n tôc tiÕp qu¶n lý vµ ®Çu t kinh doanh.

N©ng cao tr×nh ®é kü thuËt kinh doanh vµ qu¶n lý rõng

§èi víi rõng tù nhiªn, sau mét thêi kú khoanh nu«i, t¸i sinh tù nhiªn cÇn ¸p dông çc biÖn ph¸p chÆt trung gian, trång dÆm v.v.. ®Ó ®iÒu tiÕt tæ thµnh vµ n©ng cao n¨ng suÊt rõng (lµm giµu rõng). §èi víi rõng trång viÖc tØa tha lµ cÇn thiÕt. CÇn cã kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch kü thuËt, tµi chÝnh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña diÖn tÝch rõng trång tËp trung ®· x©y dùng tríc ®©y vµ rõng trång cña ch¬ng tr×nh 327 vµ cña DA5THR.

N©ng cao s¶n lîng l©m s¶n vµ hiÖu qu¶ kinh doanh l©m nghiÖp

CÇn ®iÒu chÕ, qu¶n lý chÆt chÏ gÇn 3 triÖu ha rõng tù nhiªn cã môc ®Ých s¶n xuÊt vµ ®ang cßn kh¶ n¨ng khai th¸c ngay trong thêi kú thùc hiÖn DA5THR ®Ó võa cung cÊp l©m s¶n, võa n©ng cao chÊt lîng rõng. Më réng thÞ trêng ®Ó khai th¸c cã hiÖu ë çc vïng rõng trång. Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ kinh doanh tõ rõng trång ®Ó x©y dùng ngµnh l©m nghiÖp thµnh mét ngµnh kinh doanh cã hiÖu qu¶. Nh thÕ míi cã thÓ cã ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn kÞp víi çc ngµnh kinh tÕ kh¸c trong thêi kú céng nghiÖp ho¸.

N©ng cao kh¶ n¨ng kinh doanh bÒn v÷ng rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé vµ c¶i tiÕn çc chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t, gi¸ c¶ l©m s¶n ®Ó khuyÕn khÝch t nh©n ®Çu t vµo kinh doanh s¶n xuÊt.

Khi kÕt thóc DA5THR, tiÒm lùc tµi chÝnh cña ®Êt níc cã kh¸ h¬n. CÇn bè trÝ mét nguån vèn ng©n s¸ch hîp lý ®Ó tiÕp tôc x©y dùng rõng phßng hé xung yÕu vµ rõng ®Æc dông, v× ®©y lµ tµi s¶n quèc gia vµ lîi Ých x· héi. MÆt kh¸c, cÇn t¹o lËp thÞ trêng, c¶i tiÕn çc chÝnh s¸ch vÜ m« ®Ó khuyÕn khÝch t nh©n sö dông tiÒn ®Ó dµnh ®Çu t vµo l©m nghiÖp.

T¨ng cêng hîp t¸c quèc tÕ ®Ó b¶o vÖ çc khu rõng cã ¶nh hëng ®Õn m«i trêng cña nhiÒu quèc gia.

5.3. X¸c ®Þnh môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010

Môc tiªu ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010 cÇn gåm nh÷ng ®iÓm sau ®©y:

� Qu¶n lý bÒn v÷ng hÖ thèng rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé ®· thiÕt lËp ®îc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sinh th¸i

of 62

m«i trêng cña rõng. � N©ng cao n¨ng suÊt rõng s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ çc khu rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp tËp trung g¾n liÒn víi çc c¬ së chÕ biÕn. C¶i tiÕn c«ng nghiÖp chÕ biÕn l©m s¶n nh»m t¨ng thªm hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ngµnh l©m nghiÖp.

� N©ng cao thu nhËp vµ hiÖu qu¶ tõ s¶n xuÊt l©m nghiÖp ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng tù ®Çu t cña ngµnh l©m nghiÖp vµ t¨ng lîi thÕ c¹nh tranh cña ngµnh l©m nghiÖp víi çc kinh tÕ kh¸c vµ víi çc níc kh¸c trong qu¸ tr×nh héi nhËp.

5.4. Çc híng chiÕn lîc l©m nghiÖp cÇn tËp trung trong thêi kú sau n¨m 2010

CÇn tËp trung vµo çc híng chiÕn lîc chñ yÕu sau ®©y ®Ó thùc hiÖn môc tiªu qu¶n lý rõng bÒn v÷ng:

� TiÕp tôc lµm râ quyÒn së h÷u rõng trªn diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cho çc thµnh phÇn kinh tÕ: Nhµ níc, tËp thÓ, céng ®ång vµ t nh©n. TËp trung çc nguån lùc cña Nhµ níc ®· trùc tiÕp qu¶n lý cã hiÖu qu¶ l©m phÇn æn ®Þnh (rõng ®Æc dông, rõng phßng hé träng ®iÓm vµ nh÷ng khu rõng s¶n xuÊt ®Æc biÖt quan träng).

� TiÕp tôc ®Çu t ®Ó qu¶n lý rõng tù nhiªn cã môc ®Ých s¶n xuÊt gç lín (kho¶ng 3 triÖu ha ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt gç ®êng kÝnh lín cung cÊp cho çc yªu cÇu vÒ x©y dùng).

� TiÕp tôc ®Çu t ®Ó qu¶n lý kho¶ng 3 triÖu ha rõng tù nhiªn cã môc ®Ých phßng hé vµ sinh th¸i ®Ó ®¸p øng ®îc môc ®Ých sö dông ®· quy ho¹ch.

� Th©m canh kho¶ng 1,5 triÖu ha rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp cã n¨ng suÊt cao g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®Ó s¶n xuÊt l©m s¶n thµnh phÈm cung cÊp cho ngµnh kinh tÕ quèc d©n.

� C¶i tæ ngµnh chÕ biÕn l©m s¶n vÒ bè trÝ, c¬ cÊu chuyªn ngµnh, mÆt hµng, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®Ó phï hîp víi c¬ së nguyªn liÖu ®· x©y dùng vµ tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc. §Õn n¨m 2010, vÒ c¬ b¶n, h×nh thµnh ®îc ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç phï hîp víi ®Æc ®iÓm tµi nguyªn ®· x©y dùng, thÞ trêng l©m s¶n trong vµ ngoµi níc ®Ó sö dông hîp lý çc khu rõng s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp ®· x©y dùng.

5.5. Duy tr× nh÷ng thµnh qu¶ chñ yÕu cña DA5THR

Muèn duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR sau n¨m 2010 chóng ta cÇn gi¶i quyÕt 2 vÊn ®Ò:

1. Nguån lùc nµo ®Ó duy tr× vµ qu¶n lý rõng ®Æc dông vµ rõng phßng hé ? 2. Kh¶ n¨ng vµ nguån lùc ®Ó duy tr× vµ t¸i s¶n xuÊt më réng rõng s¶n xuÊt?

5.5.1.Duy tr× thµnh qu¶ ë rõng ®Æc dông

Khi kÕt thóc dù ¸n, diÖn tÝch rõng ®Æc dông ®îc bè trÝ vµo kho¶ng xÊp xØ 2 triÖu ha. Theo ®µ ph¸t triÓn cña nhiÖm vô nghiªn cøu khoa häc, b¶o tån çc hÖ sinh th¸i vµ ph¸t triÓn du lÞch trong thËp kû ®Çu cña thÕ kû 21, ®©y lµ diÖn tÝch rõng ®Æc dông tèi thiÓu cÇn x©y dùng, qu¶n lý vµ b¶o vÖ (kho¶ng 12,3% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp cã rõng vµ kho¶ng 6% diÖn tÝch l·nh thæ). Rõng ®Æc dông lµ lo¹i tµi s¶n quèc gia quan träng, v× vËy Nhµ níc cÇn trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®Çu t x©y dùng ®Ó phôc vô çc yªu cÇu x· héi. Kh¶ n¨ng duy tr× thµnh qu¶ cña rõng ®Æc dông sÏ phô thuéc vµo 2 yÕu tè:

Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch trÝch mét phÇn nguån thu du lÞch ë çc khu rõng ®Æc dông ®Ó ®Çu t duy tr×, qu¶n lý vµ n©ng cao chÊt lîng çc khu rõng ®Æc dông th× nguån ®Çu t duy tr× thµnh qu¶ ë rõng ®Æc dông kh«ng ®¸ng lo ng¹i l¾m.

§êi sèng cña d©n c ë çc vïng ®Öm cña çc khu rõng ®Æc dông ®îc c¶i thiÖn:

5.5.2.Duy tr× thµnh qu¶ ë rõng phßng hé

of 62

§Õn n¨m 2010, ch¾c ch¾n ë lo¹i rõng phßng hé ch¾n sãng ven biÓn ®· ®îc x©y dùng hoµn chØnh, ®¹t tiªu chuÈnphßng hé. ViÖc b¶o vÖ vµ duy truú thµnh qu¶ ®· x©y dùng ®îc 2 lo¹i rõng nµy kh«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n v×:

� KÕt cÊu vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý çc lo¹i rõng nµy ®¬n gi¶n.

� VÊn ®Ò n©ng cao ®êi sèng vµ ý thøc b¶o vÖ rõng ë vïng nµy t¬ng ®èi thuËn lîi. (vïng duyªn h¶i, gÇn çc trung t©m ®« thÞ).

Lo¹i rõng phßng hé m«i sinh ë çc thµnh thÞ: Vµo n¨m 2010, lo¹i rõng nµy míi ®îc x©y dùng trong giai ®o¹n ®Çu, nªn cha thËt hoµn chØnh. V× vËy, thêi kú tõ 2010 ®Õn 2020 cßn ph¶i tiÕp tôc x©y dùng hoµn chØnh hÖ thèng rõng m«i sinh vµ t¨ng cêng qu¶n lý lo¹i rõng nµy. Nguån ®Çu t ®Ó tiÕp tôc x©y dùng lo¹i rõng nµy trong thêi kú sau n¨m 2010 vÉn lín v× cã nhiÒu kh¶ n¨ng huy ®éng tõ çc nguån vèn ®Çu t x©y dùng çc ®« thÞ khu c«ng nghiÖp míi. Trong quy ho¹ch vµ bè trÝ vèn ®Çu t ®Ó x©y dùng vµ më réng çc ®« thÞ cÇn ph¶i bè trÝ mét nguån vèn ®Ó ®Çu t x©y dùng çc khu rõng phßng hé m«i trêng.

VÊn ®Ò rÊt cÇn quan t©m lµ duy tr× çc thµnh qu¶ x©y dùng rõng phßng hé ®Çu nguån

§Ó duy tr× thµnh qu¶ x©y dùng rõng phßng hé ®Çu nguån sau n¨m 2010, cÇn nhËn râ çc yÕu tè sau ®©y:

� Ngay trong thêi kú DA5THR cÇn x¸c ®Þnh çc lu vùc ®Çu nguån u tiªn. §Ó tËp trung nguån vèn ng©n s¸ch ®Çu t x©y dùng rõng phßng hé ë çc khu vùc ®Çu nguån u tiªn ®ã.

� X¸c ®Þnh rõng ®Çu nguån ë çc phô lu cña çc ®Çu nguån träng ®iÓm cã d©n c sinh sèng vµ lËp kÕ ho¹ch giao ®Êt l©m nghiÖp cho céng ®ång qu¶n lý vµ híng dÉn x©y dùng qu¶n lý rõng ®Ó ®¸p øng çc yªu cÇu cña céng ®ång, trong ®ã cã yªu cÇu b¶o vÖ nguån níc cho sinh ho¹t ®éng ®ång.

� Tõ sau 2010, hÖ thèng rõng phßng hé ®îc x©y dùng cha hoµn chØnh, nªn Nhµ níc cÇn trùc tiÕp ®Çu t x©y dùng hoµn chØnh toµn bé rõng phßng hé ®Çu nguån trong giai ®o¹n tõ 2010 - 2020.

CÇn cã chñ tr¬ng qu¶n lý kinh doanh rõng phßng hé ®óng ®¾n ®Ó võa b¶o vÖ ®îc lîi Ých sinh th¸i, võa ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cña rõng phßng hé.

Trªn c¬ së ®ã, cÇn kÕt hîp 2 môc tiªu: võa phßng hé, võa cung cÊp gç vµ l©m s¶n. NÕu kÕ ho¹ch qu¶n lý rõng ®óng ®¾n vµ kiÓm tra chÆt chÏ, th× viÖc ®a mét bé phËn diÖn tÝch rõng phßng hé vµo khai th¸c vµ qu¶n lý theo ph¬ng thøc bÒn v÷ng sÏ t¹o nªn mét nguån thu nhËp quan träng cho d©n c sèng ë khu rõng vµ Nhµ níc còng sÏ thu ®îc mét kho¶ng tiÒn ®Ó ®Çu t duy tr× vµ n©ng cao chÊt lîng cña rõng phßng hé.

5.5.3.Duy tr× thµnh qu¶ ë rõng s¶n xuÊt

§Õn 2010, rõng s¶n xuÊt gåm cã:

� 5 triÖu ha rõng tù nhiªn

� 3 triÖu ha rõng trång

VÒ duy tr× diÖn tÝch rõng trång cã môc ®Ých s¶n xuÊt ch¾c ch¾n kh«ng cã g× khã kh¨n lín v× nh÷ng lý do sau ®©y:

� Tr×nh ®é c«ng nghiÖp chÕ biÕn gç vµ l©m s¶n sÏ ®îc n©ng cao h¬n.

� Tr×nh ®é th©m canh rõng n©ng cao h¬n.

� NÕu víi møc ®é s¶n lîng nh hiÖn nay b×nh qu©n 1m3 gç chØ cÇn ®Ó l¹i kho¶ng 100.000®/m3 ®· ®ñ ®Ó trång l¹i rõng s¶n xuÊt (víi s¶n lîng 60m3-70m3/ha/10 n¨m trong chu kú 10 n¨m, (lµ møc cã thÓ ®¹t ®îc ®èi víi rõng khai th¸c vµo sau n¨m 2005)

of 62

5.6. Çc gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ®Ó duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR

5.6.1.ThÓ chÕ qu¶n lý rõng

� X©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®é theo dâi, thèng kª vµ ®¨ng ký thµnh qu¶ cña DA5THR: §©y lµ c¬ së sè liÖu ®Ó qu¶n lý rõng trong thêi kú sau khi kÕt thóc dù ¸n. V× vËy, ngay tõ b©y giê ph¶i cã kÕ ho¹ch theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¨ng ký thµnh qu¶ cña DA5THR. Kh«ng nªn ®Ó t×nh tr¹ng ®iÒu tra ®ét xuÊt, mµ ph¶i qu¶n lý ngay tõ b©y giê.

� Hoµn thiÖn quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp vµ quyÒn sö dông rõng ë çc lo¹i chñ rõng chñ yÕu: Nhµ níc, Hîp t¸c x· vµ t nh©n vµ céng ®ång. B¶o ®¶m nguyªn t¾c: "Rõng ph¶i cã chñ, chñ rõng ph¶i cã quyÒn h¹n; cã quyÒn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm; cã tr¸ch nhiÖm ph¶i cã lîi Ých".

� X©y dùng quy chÕ qu¶n lý l©m nghiÖp céng ®ång

� CÇn x¸c ®Þnh râ rµng ranh giíi ph¹m vi rõng thuéc quyÒn sì h÷u vµ qu¶n lý trùc tiÕp cña Nhµ níc, ph©n chia tiÓu khu, kiÖn toµn l¹i çc Ban qu¶n lý rõng phßng hé, rõng ®Æc dông vµ çc l©m trêng quèc doanh ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ vèn rõng nµy, v× ®©y lµ nh÷ng khu rõng träng yÕu vµ rõng do nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc ®Çu t x©y dùng

� CÇn cã chÝnh s¸ch cô thÓ vÒ chuyÓn nhîng quyÒn sö dông rõng vµ thiÕt lËp nh÷ng h×nh thøc liªn kÕt çc chñ rõng t nh©n l¹i thµnh çc hîp t¸c x·, çc hiÖp héi cã quy m« lín h¬n ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ph©n t¸n rõng vµ hîp t¸c tiªu thô s¶n phÈm l©m nghiÖp do t nh©n s¶n xuÊt hiÖu qu¶ h¬n.

� Tæ chøc qu¶n lý rõng phßng hé theo môc tiªu phßng hé vµ theo tõng lu vùc s«ng.

� Tæ chøc qu¶n lý çc khu rõng s¶n xuÊt g¾n liÒn víi c¬ së chÕ biÕn. KhuyÕn khÝch h×nh thøc tæ chøc liªn kÕt s¶n xuÊt chÆt chÏ gi÷a c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn b»ng viÖc tæ chøc çc c«ng ty, liªn hîp s¶n xuÊt bao gåm c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn cã lîi Ých kinh tÕ g¾n liÒn nhau ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng. Kh«ng nªn tæ chøc sù g¾n liÒn ®ã b»ng quan hÖ hµnh chÝnh nh t×nh tr¹ng hiÖn nay.

� Ph©n cÊp quyÒn qu¶n lý Nhµ níc vÒ rõng cho chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng çc cÊp nh QuyÕt ®Þnh 245 TTg. N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý rõng tõ cÊp x·. Tæ chøc l¹i c¬ quan qu¶n lý l©m nghiÖp ë çc cÊp x·, huyÖn, tØnh, Trung ¬ng theo yªu cÇu: thèng nhÊt vÒ tæ chøc, tËp trung vµo nhiÖm vô qu¶n lý rõng, ph©n ®Þnh râ nhiÖm vô ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt l©m nghiÖp ë mçi cÊp phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc chÝnh quyÒn nhµ níc ë tõng cÊp.

� Thùc hiÖn viÖc cÊp chøng chØ qu¶n lý rõng bÒn v÷ng. ChØ cho phÐp lu th«ng trªn thÞ trêng néi ®Þa nh÷ng s¶n phÈm ®îc khai th¸c tõ nh÷ng khu rõng ®· ®îc qu¶n lý theo nguyªn t¾c bÒn v÷ng.

5.6.2.C¶i tiÕn c¬ chÕ tµi chÝnh vµ ®Çu t ph¸t triÓn ë ngµnh l©m nghiÖp

©p dông chÕ ®é gi¸ c©y ®øng:

� §èi víi rõng trång, chñ rõng cÇn tÝnh to¸n râ gi¸ c©y ®øng trong chi phÝ s¶n xuÊt tõ khi trång rõng ®Õn khi khai th¸c s¶n phÈm. Khi khai th¸c s¶n phÈm ph¶i thu håi ®îc vèn trång rõng vµ sö dông phÇn vèn ®ã ®Ó tiÕp tôc t¹o rõng míi.

� §èi víi rõng tù nhiªn cÇn cã gi¸ c©y ®øng ®Ó ®ñ bï ®¾p çc chi phÝ vÒ b¶o vÖ, qu¶n lý rõng trong thêi kú cha ®Õn tuæi khai th¸c. Khi khai th¸c, ph¶i tÝnh to¸n gi¸ c©y ®øng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ngêi sö dông rõng ®îc quyÒn thu håi tiÒn c©y ®øng ®Ó t¸i t¹o l¹i rõng ®îc giao qu¶n lý (ngoµi sè tiÒn thuª tµi nguyªn ph¶i n¹p cho Nhµ níc).

X©y dùng vµ ¸p dông chÕ ®é thu håi phÝ sö dông çc lîi Ých sinh th¸i cña rõng:

of 62

� C¨n cø trªn nguyªn t¾c: "hµng ho¸ ph¶i cã gi¸, dÞch vô ph¶i thu phÝ " vµ "Ai ®îc hëng- lîi Ých th× ngêi ®ã ph¶i tr¶ tiÒn, cÇn ph¶i ®Æt ra chÕ ®é thu phÝ sö dông vµ hëng lîi çc lîi Ých sinh th¸i cña rõng. CÇn nhËn thøc r»ng ®©y kh«ng ph¶i lµ mét lÖ phÝ hµnh chÝnh mµ lµ mét lo¹i phÝ ®Ó bï ®¾p çc chi phÝ ®· ®Çu t ®Ó x©y dùng çc khu rõng cã môc ®Ých sinh th¸i. Ph¹m vi thu phÝ çc lîi Ých sinh th¸i bao gåm:

� Çc ®¬n vÞ sö dông nguån níc do hiÖu qu¶ cña çc khu rõng phßng hé nguån níc ®em l¹i vµo môc ®Ých kinh doanh.

� Çc ®¬n vÞ khai kho¸ng, lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu Ých cña çc khu rõng sinh th¸i cÇn ph¶i ®ãng gãp chi phÝ ®Ó phôc håi l¹i çc khu rõng sinh th¸i.

� Çc ®¬n vÞ sö dông lîi Ých sinh th¸i cña rõng vµo môc ®Ých kinh doanh du lÞch.

C¶i tiÕn çc chÝnh s¸ch thuÕ ®îc ¸p dông trong ngµnh l©m nghiÖp

� Cïng víi viÖc më réng nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ c¶i tiÕn chÝnh s¸ch thuÕ cña nhµ níc, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ cã tÝnh chÊt u ®·i ®èi víi çc tæ chøc kinh tÕ kinh doanh rõng.

5.6.3. C¶i tiÕn çc biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc

� CÇn nghiªn cøu söa ®æi l¹i luËt b¶o vÖ ph¸p triÓn rõng theo ®Þnh híng ph¸p triÓn l©m nghiÖp x· héi, t¨ng cêng sù tham gia cña ngêi d©n vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.

� X©y dùng l¹i çc chÕ ®é thÓ lÖ qu¶n lý rõng phï hîp víi luËt míi vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam sau n¨m 2010.

� Cïng víi viÖc c¶i çch hµnh chÝnh, cÇn x©y dùng bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh l©m nghiÖp thèng nhÊt vµ cã n¨ng lùc qu¶n lý rõng m¹nh ë tõng cÊp hµnh chÝnh.

� X©y dùng chÕ ®é ®iÒu tra thèng kª tµi nguyªn rõng ®Þnh kú.

� Quy ®Þnh çc ®Þnh møc khai th¸c gç vµ l©m s¶n hîp lý ë tõng ®Þa ph¬ng ®Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c: lîng khai th¸c rõng vµ tiªu hao rõng kh«ng ®îc qu¸ lîng t¨ng trëng.

� Më réng thÞ trêng ®Ó th¬ng m¹i ho¸ nhiÒu lo¹i s¶n phÈm ë rõng, t¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n cã nhiÒu thu nhËp tõ rõng.

6. C¬ cÊu çc nhãm ®èi t¸c

6.1. Kh¸i qu¸t vÒ c¬ cÊu çc nhãm ®èi t¸c

C¬ cÊu hç trî ®èi t¸c lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¬ng thøc phèi hîp çc tæ chøc níc ngoµi ®Ó ®Çu t, hç trî cho DA5THR. VÊn ®Ò ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt lµ x¸c ®Þnh c¬ cÊu quü hç trî ®èi t¸c vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh quü ®èi t¸c ®ã nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. §iÒu nµy cßn thÓ hiÖn trong ph¬ng thøc tiÕp cËn cña c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c, ®ã lµ tiÕp cËn theo dù ¸n hay theo kÕ ho¹ch tæng thÓ cña DA5THR, cã nghÜa lµ tiÕn tíi thiÕt lËp mét quü tµi trî chung cho DA5THR.

X¸c ®Þnh mét quy chÕ chung nh»m tho¶ m·n tÊt c¶ çc nhµ tµi trî vµ c¶ phÝa ChÝnh phñ lµ viÖc rÊt khã. Tuy nhiªn còng cÇn nªu ra tÊt c¶ çc c¬ chÕ ®èi t¸c, ph©n tÝch u ®iÓm, tån t¹i vµ nh÷ng khã kh¨n cña nã khi ¸p dông ®Ó lùa chän mét c¬ chÕ t¬ng ®èi phï hîp vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt.

Çc nhµ tµi trî (çc níc, çc tæ chøc quèc tÕ, çc tæ chøc phi chÝnh phñ) ®Òu cã mong muèn chung lµ khi ®Çu t, hç trî lµ ®¹t ®îc môc tiªu vµ kÕt qu¶ râ rÖt. Tuy nhiªn mçi nhµ tµi trî cã yªu cÇu, ph¬ng thøc tiÕp cËn vµ tiÕn hµnh kh¸c nhau, kh¶ n¨ng tµi chÝnh còng nh lÜnh vùc, néi dung ho¹t ®éng còng kh¸c nhau.

of 62

Nh×n chung c¨n cø vµo môc tiªu, tÝnh chÊt cña néi dung ®Çu t, cã thÓ ph©n lo¹i çc néi dung dù ¸n nh sau:

� Dù ¸n hç trî kü thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ.

� Dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn (Dù ¸n tµi chÝnh).

� Dù ¸n hç trî t¨ng cêng n¨ng lùc, ®µo t¹o, tæ chøc.

� Dù ¸n hç trî chÝnh s¸ch, thÓ chÕ, ph¸p luËt.

Mçi lo¹i dù ¸n cã môc tiªu vµ chÝnh s¸ch kh¸c nhau tuú theo môc tiªu, kh¶ n¨ng vµ yªu cÇu cña mçi nhµ tµi trî. V× vËy, ph©n loai dù ¸n vµ c¨n cø vµo yªu cÇu cña mçi nhµ tµi trî ®Ó ®a ra çc c¬ chÕ hç trî ®Çu t vµ xem xÐt lùa chän lµ çch lµm cÇn thiÕt.

C¨n cø vµo ph¬ng thøc hoµn tr¶, th× çc ho¹t ®éng cña çc nhµ tµi trî cã thÓ chia lµm hai lo¹i:

� ViÖn trî kh«ng hoµn l¹i.

� ViÖn trî cã hoµn l¹i (cßn gäi lµ tÝn dông u ®·i).

6.2. Th«ng tin vÒ mét sè ®èi t¸c chñ yÕu

HiÖn nay ViÖt Nam cã kho¶ng 30 ®èi t¸c hîp t¸c ph¸t triÓn song ph¬ng, 15 ®èi t¸c hîp t¸c ph¸t triÓn ®a ph¬ng vµ h¬n 350 tæ chøc phi chÝnh phñ ®ang ho¹t ®éng, trong ®ã cã 3 nhµ tµi trî lín nhÊt cho ViÖt nam lµ NhËt B¶n, WB vµ ADB. Theo hiÖp ®Þnh ®· ký ®Õn n¨m 1999 th× møc tµi trî cña NhËt B¶n chiÕm kho¶ng 42,6%, WB kho¶ng 21,2%, ADB kho¶ng 14,5% tæng møc çc níc vµ tæ chøc quèc tÕ tµi trî cho ViÖt nam.

NhËt B¶n

Tõ th¸ng 11/1992 NhËt B¶n ®· viÖn trî l¹i cho ViÖt Nam vµ hiÖn nay ®ang dÉn ®Çu trong danh s¸ch çc nhµ tµi trî, cung cÊp ODA cho ViÖt Nam.

ChÝnh phñ hai níc ®· tho¶ thuËn tËp trung u tiªn cÊp vµ nhËn ODA cho çc lÜnh vùc sau:

1. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ x©y dùng thÓ chÕ, trong ®ã chó träng hç trî chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng; 2. Hç trî x©y dùng vµ c¶i t¹o çc c«ng tr×nh ®iÖn vµ giao th«ng vËn t¶i; 3. Hç trî ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, nhÊt lµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ë n«ng th«n vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ; 4. Hç trî ph¸t triÓn gi¸o dôc, ®µo t¹o vµ y tÕ; 5. Hç trî b¶o vÖ m«i trêng.

Trong giai ®o¹n 1993-1999, NhËt B¶n ®· cam kÕt viÖn trî cho ViÖt Nam 5367,9 triÖu USD, chiÕm h¬n 35% tæng vèn çc nhµ tµi trî cam kÕt dµnh cho ViÖt Nam.

Møc cam kÕt cña NhËt B¶n kh¸ æn ®Þnh vµ cã xu híng t¨ng: n¨m 1994 ®¹t 663,3 triÖu USD, t¨ng 20% so 1993; 1995 t¨ng 21%; 1996 t¨ng 6%; 1997 t¨ng (-)12%; 1998 t¨ng 15% vµ 1999 t¨ng 3% so n¨m tríc.

Giai ®äan 1995-1998 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña NhËt B¶n cho ViÖt Nam ®¹t 891 triÖu USD, trong ®ã viÖn trî kh«ng hßan l¹i chiÕm kho¶ng 50%; 50% cßn l¹i lµ vèn vay u ®·i. Møc gi¶i ng©n hµng n¨m cã xu híng t¨ng. N¨m 1995 møc gi¶i ng©n chØ ®¹t 170 triÖu USD, n¨m 1998 con sè nµy ®· t¨ng h¬n gÊp ®«i, ®¹t 368 triÖu USD.

Gi¶i ng©n çc kho¶n vèn vay cña JBIC thêng chËm, nhÊt lµ trong çc lÜnh vùc n¨ng lîng vµ giao th«ng vËn t¶i, vµ míi chØ ®îc thóc ®Èy trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y. Gi¶i ng©n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i do JICA cung cÊp chñ yÕu dµnh cho çc ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng th«n, y tÕ vµ gi¸o dôc ®îc tiÕn hµnh nhanh h¬n.

of 62

Bªn c¹nh çc cam kÕt thêng niªn cßn cã çc ch¬ng tr×nh tÝn dông u ®·i bæ sung. Trong ch¬ng tr×nh hç trî çc níc Ch©u ¸ ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu vµ kh¾c phôc khñng ho¶ng hai n¨m gÇn ®©y NhËt B¶n cßn cung cÊp çc kho¶n tÝn dông hµng ho¸ vµ tÝn dông ®Æc biÖt (Ch¬ng tr×nh tÝn dông MITI). ViÖt Nam còng ®îc NhËt B¶n ®a vµo danh s¸ch çc níc ®îc vay tÝn dông theo ch¬ng tr×nh nµy.

C¬ chÕ cho ViÖt Nam vay vèn:

Thêi gian qua çc kho¶n vay do JBIC cung cÊp thêng cã thêi h¹n hoµn tr¶ 30 n¨m, 10 n¨m ©n h¹n, l·i suÊt biÕn ®æi tõ 1%-2,3%/n¨m. N¨m 1997 thêi h¹n cho vay ®èi víi çc dù ¸n liªn quan ®Õn m«i trêng lµ 40 n¨m, ®èi víi çc dù ¸n cßn l¹i lµ 30 n¨m; l·i suÊt lµ 0,75% vµ 1,8% theo çc nhãm dù ¸n t¬ng øng.

WB (Ng©n hµng ThÕ giíi)

WB ®ang tiÕp tôc hç trî m¹nh mÏ ViÖt nam héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ ThÕ giíi th«ng qua c¶i çch nhanh vµ m¹nh mÏ h¬n vµ thóc ®Èy c«ng cuéc chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã, WB còng lµ ®èi t¸c, hç trî ®¨c lùc ViÖt Nam thùc hiÖn ch¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo. Trªn thùc tÕ, WB ®· hç trî cho ViÖt Nam ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn bÒn v÷ng.

ViÖt Nam ®· göi ®¬n xin b¶o l·nh ®Çu t thuéc çc lÜnh vùc du lÞch, kinh doanh n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp chÕ t¹o, c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô tµi chÝnh tíi C¬ quan b¶o hiÓm ®Çu t ®a ph¬ng (MIGA). HiÖn çc ®¬n xin b¶o l·nh ®Çu t nµy ®ang thuéc d¹ng tiÒm n¨ng.

Trong giai ®o¹n 1999-2002 WB dù ®Þnh (cã tham kh¶o ý kiÕn ChÝnh phñ vµ çc ®¹i diÖn quÇn chóng nh©n d©n, khu vùc t nh©n vµ céng ®ång tµi trî) u tiªn hç trî 7 lÜnh vùc: (1) n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ; (2) cñng cè hÖ thèng tµi chÝnh; (3) c¶i çch çc doanh nghiÖp nhµ níc; (4) n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng th«ng qua c¶i thiÖn c¬ së h¹ tÇng; (5) ®Èy nhanh ph¸t triÓn n«ng th«n vµ t¨ng cêng b¶o vÖ m«i trêng; (6) ®Çu t vµo con ngêi vµ khuyÕn khÝch b×nh ®¼ng x· héi; vµ (7) c¶i thiÖn hµnh chÝnh c«ng, n©ng cao tÝnh minh b¹ch vµ sù tham gia cña ngêi d©n. Trong thêi kú nµy, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò x· héi sÏ lµ träng t©m, víi ph¬ng ch©m th¾t chÆt h¬n n÷a mèi quan hÖ gi÷a çc dù ¸n vµ çc cuéc ®èi tho¹i vÒ chÝnh s¸ch vµ ph©n cÊp s©u h¬n viÖc thùc hiÖn dù ¸n ®ång thêi híng tíi cho vay theo ch¬ng tr×nh ngµnh, nÕu ®Ò xuÊt ®îc nh÷ng dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi.

Bªn c¹nh ch¬ng tr×nh hç trî më réng, WB còng ®a ra ch¬ng tr×nh hç trî cã ph©n biÖt, mµ ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh ch¬ng tr×nh nµy sÏ tïy thuéc tiÕn ®é c¶i çch chÝnh s¸ch, kh¶ n¨ng thùc hiÖn dù ¸n vµ møc ®é gi¶m ®ãi nghÌo. Nguån kinh phÝ cho lo¹i ch¬ng tr×nh nµy rÊt linh ho¹t, giao ®éng trong kho¶ng tõ 300 ®Õn 800 triÖu USD/n¨m.

Giai ®äan 1996-1999, møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña WB cho ViÖt Nam ®¹t 870 triÖu USD, trong ®ã vèn vay chiÕm 95%, cßn l¹i 5% lµ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. B×nh qu©n møc gi¶i ng©n hµng n¨m kho¶ng 200-250 triÖu USD.


HiÖn t¹i çc kho¶n vay cña ViÖt Nam tõ WB vÉn thuéc nhãm u ®·i cña HiÖp héi Ph¸t triÓn Quèc tÕ. Dù kiÕn víi møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi kho¶ng 750 USD (gi¸ 2000), cho ®Õn cuèi thËp kû nµy ViÖt Nam vÉn n»m trong nhãm níc ®îc nhËn çc kho¶n vay u ®·i víi thêi h¹n hoµn tr¶ 40 n¨m, thêi gian ©n h¹n 10 n¨m, phÝ dÞch vô 0,75%/n¨m, phÝ cam kÕt 0,5%/n¨m. ChiÕn lîc hç trî quèc gia do WB so¹n th¶o cho giai ®o¹n 1991-2002 dù kiÕn møc cho vay cña WB cho ViÖt Nam b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng tõ 280-800 triÖu USD, tïy thuéc vµo ch¬ng tr×nh vµ tiÕn ®é cña c¶i çch.

ADB (Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸)

Trong ChiÕn lîc hç trî quèc gia dµnh cho ViÖt Nam, víi môc tiªu t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ sang híng thÞ trêng vµ khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn hµi hoµ vµ bÒn v÷ng, nh÷ng lÜnh vùc ®îc nhÊn m¹nh bao gåm: (1) X©y dùng chÝnh s¸ch vµ ph¸t triÓn thÓ chÕ; (2) Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; (3) Ph¸t triÓn h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi; (4) Qu¶n lý m«i trêng vµ tµi nguyªn.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña ADB cho ViÖt Nam ®¹t 542 triÖu USD, trong ®ã vèn vay chiÕm kho¶ng 95%, 5% cßn l¹i lµ viÖn trî kh«ng hßan l¹i.

of 62


KÓ tõ 1998 do t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam ®¹t nhiÒu tiÕn bé ADB ®· xÕp ViÖt Nam vµo Nhãm B, do vËy ®iÒu kiÖn vay tr¶ cã khã kh¨n h¬n, tõ thêi gian hoµn tr¶ 40 n¨m, thêi gian ©n h¹n 10 n¨m, l·i suÊt 1%, nay thêi gian hoµn tr¶ gi¶m cßn 32 n¨m, thêi gian ©n h¹n 8 n¨m, l·i suÊt t¨ng lªn tíi 1,5%. Trong giai ®o¹n 2001-2010, tû träng vèn vay u ®·i tõ Qòy Ph¸t triÓn Ch©u ¸ sÏ gi¶m xuèng vµ tû träng vèn vay tõ nguån vèn th«ng thêng sÏ t¨ng lªn. Theo kÕ ho¹ch hç trî quèc gia do ADB so¹n th¶o trong ch¬ng tr×nh hç trî ph¸t triÓn dµnh cho ViÖt Nam giai ®o¹n 1991-2001, møc cho vay ADB dù kiÕn dµnh cho ViÖt Nam giai ®o¹n nµy lµ kho¶ng 325-350 triÖu USD/n¨m.

Céng hßa Liªn bang §øc.

ChÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn cña CHLB §øc lµ thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë çc níc ®ang ph¸t triÓn nh»m c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng. Ng©n qòy hç trî ph¸t triÓn cña CHLB §øc cã thÓ ®îc cung cÊp trùc tiÕp th«ng qua hîp t¸c song ph¬ng, hoÆc th«ng qua çc tæ chøc quèc tÕ nh WB, ADB, UNDP, EU.

Hç trî ph¸t triÓn song ph¬ng ®îc thùc hiÖn díi hai h×nh thøc: hîp t¸c tµi chÝnh vµ hîp t¸c kü thuËt.

Hç trî ph¸t triÓn cho ViÖt Nam

Hîp t¸c ph¸t triÓn gi÷a §øc vµ ViÖt Nam cã truyÒn thèng l©u dµi, nÕu kÓ tõ sù hç trî cña Céng hoµ d©n chñ §øc tríc ®©y, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn n«ng th«n vµ ®µo t¹o.

ODA cho hîp t¸c ph¸t triÓn CHLB §øc cung cÊp cho ViÖt Nam chñ yÕu th«ng qua Bé Hîp t¸c Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn Liªn bang §øc (BMZ). Qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n cã sù hç trî cña Qòy tÝn dông t¸i thiÕt (KfW) hç trî vÒ mÆt tµi chÝnh vµ C¬ quan hîp t¸c kü thuËt §øc (GTZ) hç trî vÒ hîp t¸c kü thuËt.

Quy tr×nh dù ¸n thèng nhÊt cho c¶ hai lo¹i h×nh: (1) ChÝnh phñ §øc vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam ®ång ý vÒ ý tëng dù ¸n; (2) Dù ¸n ®îc ChÝnh phñ §øc (BMZ) vµ KfW/GTZ ®¸nh gi¸; (3) KfW/GTZ thÈm ®Þnh dù ¸n vµ tr×nh lªn BMZ; (4) NÕu BMZ quyÕt ®Þnh dù ¸n ®ñ tiªu chuÈn ®îc tµi trî th× BMZ sÏ giao cho GTZ vµ KfW ®µm ph¸n hiÖp ®Þnh vµ thùc hiÖn dù ¸n; (5) Ký kÕt HiÖp ®Þnh chÝnh thøc gi÷a hai ChÝnh phñ.

Çc lÜnh vùc u tiªn ®· ®îc hai chÝnh phñ tho¶ thuËn lµ: hç trî c¶i çch hµnh chÝnh, thóc ®Èy çc doanh nghiÖp t nh©n, b¶o tån vµ sö dông bÒn v÷ng çc tµi nguyªn thiªn nhiªn bao gåm c¶ n«ng-l©m-nghiÖp; t¨ng cêng çc nguån lùc th«ng qua trî gióp cho y tÕ vµ gi¸o dôc; gi¶m nghÌo ®ãi b»ng çch khuyÕn khÝch ý thøc tù lùc çnh sinh; hç trî cho ngµnh giao th«ng vËn t¶i.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña Céng hßa Liªn bang §øc ®¹t 180 triÖu USD, trong ®ã viÖn trî kh«ng hßan l¹i chiÕm kho¶ng 80%, 20% cßn l¹i lµ vèn vay u ®·i. Møc gi¶i ng©n hµng n¨m dao ®éng trong kháang 30-50 triÖu USD.

V¬ng quèc Thuþ §iÓn

Hç trî ph¸t triÓn cho ViÖt Nam

HiÖp ®Þnh chung vÒ hîp t¸c ph¸t triÓn 1999-2001 gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam vµ chÝnh phñ Thuþ §iÓn ®· ®îc ký kÕt 1/1999. Ch¬ng tr×nh hîp t¸c tËp trung vµo çc lÜnh vùc: (1) Hç trî çc dù ¸n chiÕn lîc trong khu«n khæ kinh tÕ, c¶i çch hµnh chÝnh vµ x· héi ®Ó thóc ®Èy qóa tr×nh chuyÓn ®æi sang kinh tÕ thÞ trêng; (2) Çc dù ¸n dµnh cho nh÷ng vïng vµ nhãm d©n c ®Æc biÖt thiÖt thßi; (3) Hç trî thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn b¶o ®¶m bÒn v÷ng vÒ m«i trêng; (4) T¨ng cêng thùc hiÖn d©n chñ vµ quyÒn con ngêi, th«ng qua ®èi tho¹i, dù ¸n hç trî trùc tiÕp vµ lång ghÐp çc vÊn ®Ò c«ng khai, minh b¹ch, sù tham gia cña ngêi d©n vµ b×nh ®¼ng nam n÷ vµo tÊt c¶ çc dù ¸n vµ ch¬ng tr×nh viÖn trî vµ (5) Çc dù ¸n trong ngµnh n¨ng lîng, tËp trung cho nh÷ng vïng bÞ thiÖt thßi. Ph¬ng híng hîp t¸c nµy sÏ ®îc tiÕp tôc duy tr× trong t¬ng lai víi nh÷ng ®Þnh híng:

1. TiÕp tôc tËp trung vµo viÖc x©y dùng n¨ng lùc vµ thÓ chÕ ®Ó hç trî viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn c¶i çch;

2. H×nh thøc viÖn trî kh«ng hoµn l¹i vÉn lµ chñ yÕu nhng h×nh thøc vay u ®·i sÏ ®îc më réng h¬n;

of 62

3. Çc ho¹t ®éng trùc tiÕp víi c¬ së sÏ ®îc më réng h¬n nÕu phï hîp; 4. Çc khÝa c¹nh nh b×nh ®¼ng nam n÷, m«i trêng vµ quyÒn trÎ em sÏ ngµy cµng ®îc chó träng h¬n. 5. KhuyÕn khÝch ph¬ng ch©m hai bªn cïng cã lîi vµ më réng quan hÖ gi÷a hai níc.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña V¬ng quèc Thôy §iÓn cho ViÖt Nam ®¹t 138,7 triÖu USD, trong ®ã viÖn trî kh«ng hßan l¹i chiÕm kho¶ng 90%, cßn l¹i 10% lµ vèn vay u ®·i. Møc gi¶i ng©n hµng n¨m dao ®éng trong kháang 30-40 triÖu USD.

UNDP (Ch¬ng tr×nh Ph¸t triÓn cña Liªn hiÖp quèc)

UNDP lµ mét trong nh÷ng nhµ tµi trî thiÕt lËp/duy tr× quan hÖ víi ViÖt Nam l©u n¨m nhÊt (1977). ¦u tiªn hµng ®Çu cña UNDP cho ViÖt Nam lµ ph¸t triÓn con ngêi, trong ®ã tríc hÕt lµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mét çch bÒn v÷ng, th«ng qua çc lÜnh vùc: ph¸t triÓn x· héi; c¶i çch chÝnh s¸ch, ph¸t triÓn thÓ chÕ vµ héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc; qu¶n lý m«i trêng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®iÒu phèi vµ huy ®éng viÖn trî.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña UNDP cho ViÖt Nam ®¹t 67 triÖu USD, trong ®ã 100% lµ viÖn trî kh«ng hßan l¹i. B×nh qu©n hµng n¨m møc gi¶i ng©n 13-20 triÖu USD.

V¬ng quèc Hµ Lan

ODA cña Hµ Lan dµnh cho ViÖt Nam hiÖn nay ®îc u tiªn cho (1) hç trî çc ch¬ng tr×nh phèi hîp nghiªn cøu vµ gi¸o dôc gi÷a ViÖt Nam vµ Hµ Lan, çc ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ gi¸o dôc cô thÓ trong lÜnh vùc kinh tÕ; (2) y tÕ vµ phßng chèng sèt rÐt, dinh dìng, çc dÞch vô y tÕ c¬ së vµ søc khoÎ sinh s¶n; (3) b¶o tån ®a d¹ng sinh häc th«ng qua çc chong tr×nh b¶o tån rõng, qu¶n lý tæng hîp khu vùc ven biÓn vµ (4) ch¬ng tr×nh qu¶n lý lång ghÐp vÒ nguån níc.

ViÖt Nam n»m trong sè níc ®ñ tiªu chuÈn tiÕp nhËn ODA cña Hµ Lan theo ch¬ng tr×nh tÝn dông hçn hîp ORET (gåm viÖn trî kh«ng hoµn l¹i g¾n víi mét sè ho¹t ®éng trao ®æi vÒ t liÖu s¶n xuÊt, dÞch vô t vÊn, c«ng tr×nh d©n sù..., trong ®ã phÇn ®ãng gãp cña ChÝnh phñ Hµ Lan chiÕm Ýt nhÊt 60%) vµ quü MILEV tµi trî cho çc ho¹t ®éng t¬ng tù trong lÜnh vùc b¶o vÖ m«i trêng.

Giai ®äan 1996-1998 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña Hµ Lan cho ViÖt Nam ®¹t 62,3 triÖu USD, trong ®ã 100% lµ viÖn trî kh«ng hßan l¹i. Møc gi¶i ng©n hµng n¨m dao ®éng trong kho¶ng 16-29 triÖu USD.

(Céng ®ång Ch©u ¢u)

ChiÕn lîc hîp t¸c EC-ViÖt Nam ®· ®Ò ra çc môc tiªu (1) Hç trî ph¸t triÓn ë nh÷ng vïng n«ng th«n vµ miÒn nói chÞu nhiÒu thiÖt thßi; (2) Hç trî lång ghÐp vÊn ®Ò m«i trêng vµo çc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn quèc gia; (3) Hç trî çc lÜnh vùc x· héi, nhÊt lµ y tÕ, gi¸o dôc, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, bÞ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng t¸c ®éng; (4) T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi hç trî chuyÓn giao c«ng nghÖ, th¬ng m¹i hai chiÒu vµ ®Çu t cña Ch©u ¢u; (5) TiÕp tôc hç trî c¶i çch kinh tÕ vµ hµnh chÝnh vµ (6) Hç trî ViÖt Nam héi nhËp vµo hÖ thèng kinh tÕ toµn cÇu. Ngoµi ra, tõ 1998 Ng©n hµng ®Çu t Ch©u ©u b¾t ®Çu cho çc dù ¸n cô thÓ vÒ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng vay vèn.

Giai ®äan 1996-1998 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña EC cho ViÖt Nam ®¹t 60 triÖu USD, 100% lµ viÖn trî kh«ng hßan l¹i.

Liªn bang Thuþ SÜ

HiÖn HiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c vµ ph¸t triÓn gi÷a chÝnh phñ Thuþ SÜ vµ chÝnh phñ ViÖt Nam vÉn cha ®îc ®µm ph¸n vµ ký kÕt, do vËy mçi dù ¸n hoÆc ch¬ng tr×nh ®îc ký víi bé chñ qu¶n sau khi cã sù nhÊt trÝ cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t.

HiÖn çc ho¹t ®éng cña SDC chñ yÕu tËp trung vµo çc lÜnh vùc: ph¸t triÓn ®« thÞ, qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn bÒn v÷ng, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ®îc tiÕn hµnh díi çc h×nh thøc: ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, t¨ng cêng n¨ng lùc thÓ chÕ vµ hç trî çc nhãm d©n c dÔ bÞ x©m h¹i nhÊt.

Çc ho¹t ®éng cña SECO chñ yÕu tËp trung vµo n©ng cao n¨ng lùc cho ngµnh tµi chÝnh th«ng qua hç trî kü thuËt toµn diÖn cho Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam vµ khu vùc ng©n hµng t nh©n, ®ång thêi cung cÊp vèn ®Çu t vµ/hoÆc vèn lu ®éng

of 62

cho çc c«ng ty ViÖt Nam. Ngoµi ra SECO còng hç trî ViÖt Nam thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp vµo hÖ thèng mËu dÞch thÕ gÝíi th«ng qua çc dù ¸n song ph¬ng vµ ®a ph¬ng.

Trong t¬ng lai SDC vÉn tiÕp tôc nh÷ng u tiªn vµ chÝnh s¸ch ho¹t ®éng cña m×nh t¹i ViÖt Nam. SECO dù ®Þnh ®Èy m¹nh hç trî cho sù ph¸t triÓn cã trËt tù cña khu vùc t nh©n ®Ó khu vùc nµy cã tiÒm n¨ng trë thµnh ®éng lùc t¨ng trëng kinh tÕ ë ViÖt Nam.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña Liªn bang Thôy SÜ cho ViÖt Nam ®¹t 42 triÖu USD, trong ®ã viÖn trî kh«ng hßan l¹i ®¹t 79%, cßn l¹i lµ vèn vay u ®·i. B×nh qu©n hµng n¨m møc gi¶i ng©n nµy kh¸ ®ång ®Òu.

Céng hßa PhÇn Lan

§èi víi ViÖt Nam, hç trî cña PhÇn Lan ®îc dµnh cho xãa ®ãi gi¶m nghÌo ë n«ng th«n, qu¶n lý bÒn v÷ng tµi nguyªn thiªn nhiªn, t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý çc c«ng tr×nh c«ng céng vµ c¬ së h¹ tÇng. L©m nghiÖp lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc u tiªn ®îc nhËn ODA cña PhÇn Lan: víi Ch¬ng tr×nh hîp t¸c vÒ l©m nghiÖp t¹i tØnh B¾c C¹n. HiÖn t¹i vµ trong nh÷ng n¨m tíi, cïng víi ph¸t triÓn n«ng th«n vµ vÖ sinh m«i trêng, lÜnh vùc l©m nghiÖp vÉn sÏ lµ nh÷ng u tiªn hµng ®Çu ®îc më réng hç trî.

Giai ®äan 1996-1998 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña níc Céng hßa PhÇn Lan cho ViÖt Nam ®¹t 21,6 triÖu USD, trong ®ã 100% lµ viÖn trî kh«ng hßan l¹i. Trung b×nh mçi n¨m gi¶i ng©n kho¶ng 6,5-8 triÖu USD.

WFP (Ch¬ng tr×nh l¬ng thùc thÕ giíi)

WFP ®Æt quan hÖ hîp t¸c ph¸t triÓn víi ViÖt Nam tõ 1975. TÝnh ®Õn cuèi 1999 WFP ®· cung cÊp cho ViÖt Nam 414 triÖu USD (nÕu tÝnh c¶ gi¸ trÞ cña çc kho¶n viÖn trî phi l¬ng thùc, hç trî kü thuËt vµ çc chi phÝ hµnh chÝnh th× con sè nµy sÏ kho¶ng 500 triÖu USD). WFP dù ®Þnh sÏ tiÕp tôc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ë ViÖt Nam cho ®Õn hÕt n¨m 2000, sau ®ã sÏ ®ãng cöa v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam v× ViÖt Nam kh«ng cßn n»m trong danh s¸ch çc níc thu nhËp thÊp vµ thiÕu l¬ng thùc n÷a. T×nh h×nh an ninh l¬ng thùc ë ViÖt Nam sÏ ®îc WFP tiÕp tôc theo dâi tõ V¨n phßng khu vùc ë §«ng Nam ¸.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña WFP cho ViÖt Nam ®¹t 45 triÖu USD.

FAO (Tæ chøc L¬ng thùc vµ N«ng nghiÖp ThÕ giíi)

Trong hîp t¸c hç trî ph¸t triÓn cña ViÖt Nam, FAO ®Æt u tiªn hµng ®Çu vµo çc vÊn ®Ò vÒ dinh dìng, an ninh l¬ng thùc vµ thùc phÈm vµ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng (bao gåm c¶ l©m nghiÖp vµ n«ng l©m kÕt hîp).

FAO lµ mét trong nh÷ng tæ chøc ®a phong ®ãng vai trß quan träng trong cung cÊp t vÊn chÝnh s¸ch cho hç trî thay ®æi c¬ cÊu nghiªn cøu hÖ thèng n«ng nghiÖp, x©y dùng ch¬ng tr×nh quèc gia vÒ an ninh l¬ng thùc, lång ghÐp vÊn ®Ò giíi vµ hç trî ch¬ng tr×nh trång 5 triÖu ha rõng. FAO còng cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc trong x©y dùng çc dù ¸n ®Çu t n«ng nghiÖp cho WB, ADB, IFAD... Trong t¬ng lai nh÷ng ho¹t ®éng nµy vÉn sÏ ®îc tiÕp tôc bªn c¹nh viÖc më thªm çc ho¹t ®éng hç trî ViÖt Nam héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc.

Giai ®äan 1996-1999 møc gi¶i ng©n tõ nguån ODA cña FAO cho ViÖt Nam ®¹t 12,3/5,6 triÖu USD (tæng nguån vèn do FAO qu¶n lý/ng©n s¸ch thêng xuyªn cña FAO), 100% lµ viÖn trî kh«ng hßan l¹i.

6.3. §¸nh gi¸ vÒ c¬ cÊu hç trî cña çc ®èi t¸c

Sù hç trî cña çc níc vµ çc tæ chøc quèc tÕ cho ngµnh L©m nghiÖp ViÖt Nam thêi gian qua ®îc thùc hiÖn trªn kh¸ nhiÒu lÜnh vùc nh: Hç trî nghiªn cøu chÝnh s¸ch do §øc, UNDP tµi trî; B¶o tån ®a d¹ng sinh häc do Hµ Lan, Liªn minh Ch©u ¢u, Ng©n hµng thÕ giíi, UNDP, §an M¹ch vµ óc tµi trî; §Çu vµo h¹t gièng do WWF, §an M¹ch tµi trî; B¶o vÖ rõng ®Çu nguån do ADB, §øc, FAO tµi trî; Dù ¸n l©m nghiÖp x· héi do §an M¹ch, §øc, Thuþ Sü, Thuþ §iÓn, PhÇn Lan hç trî; N«ng l©m kÕt hîp do Th¸i Lan tµi trî vv...KÕt qu¶ cña nh÷ng n¨m qua cho thÊy çc dù ¸n trªn ®Òu cã t¸c dông nhÊt ®Þnh cho mçi ®iÒu kiÖn sinh th¸i vµ x· héi kh¸c nhau. Tõ ®©y cã thÓ rót kinh nghiÖm më réng hç trî cho nh÷ng n¬i kh¸c víi çc ®iÒu

of 62

kiÖn v¨n ho¸ x· héi, ®iÒu kiÖn sinh th¸i, kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng kh¸c.

Nh×n chung céng ®ång çc nhµ tµi trî quèc tÕ ®ang trî gióp cho ngµnh L©m nghiÖp ViÖt Nam díi d¹ng ®Çu t theo dù ¸n. Tuú thuéc vµo lîi thÕ so s¸nh cña nhµ tµi trî, vµo thÈm quyÒn cña nhµ tµi trî (vèn vay hay viÖn trî), lÜnh vùc mµ hä muèn ®Çu t, thñ tôc cÇn thiÕt cho ®Çu t dÉn ®Õn lÜnh vùc ®Çu t, quy m« ®Çu t vµ hiÖu qu¶ ®Çu t còng rÊt kh¸c nhau. Çc kÕt qu¶ cña çc dù ¸n mang l¹i lµ rÊt lín, kh«ng thÓ phñ nhËn. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ ®· cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn xem xÐt kh¾c phôc:

� Do çc dù ¸n ®îc x©y dùng ®éc lËp nhau, vµo nh÷ng thêi gian kh¸c nhau, l¹i tuú thuéc vµo çc nhµ tµi trî nªn ho¹t ®éng cña dù ¸n kh«ng trïng khíp víi môc tiªu, néi dung, tiÕn ®é cña nh÷ng ch¬ng tr×nh lín cña Nhµ níc ( nh ch-¬ng tr×nh 327), thËm chÝ cã nh÷ng dù ¸n cã môc tiªu vµ ho¹t ®éng gièng nhau dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kÐm ë tÇm vÜ m«.

� Çc dù ¸n hç trî thêng do çc nhµ tµi trî thiÕt kÕ, çc nhµ tµi trî thêng duy tr× vµ kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn çc dù ¸n. Nh÷ng chuyªn gia níc ngoµi tham gia dù ¸n ®îc hëng l¬ng rÊt cao, trong khi ®ã chuyªn gia trong níc chØ tham gia mét phÇn nhá dÉn ®Õn hiÖu qu¶ cña dù ¸n kh«ng cao.

� Çc kho¶n ®ãng gãp ®èi øng cña ChÝnh phñ ViÖt Nam thêng díi 10% tæng chi phÝ cña dù ¸n, cßn 90% chi phÝ lµ do çc nhµ tµi trî cung cÊp. Do viÖc ph¶i h×nh thµnh çc bé m¸y song song ®Ó thùc thi dù ¸n dÉn ®Õn chi phÝ lín h¬n dù kiÕn.

� Còng nh t×nh tr¹ng chung ë çc ngµnh do thñ tôc kh«ng râ rµng vµ çc ®iÒu kiÖn kh¸c viÖc gi¶i ng©n thêng chËm, ®Æc biªt víi çc dù ¸n vay vèn lín trong lÜnh vùc ph¸t triÓn n«ng l©m nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.

� C¬ chÕ chuyÓn ®æi cña çc dù ¸n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i thêng cøng nh¾c, khã thay ®æi v× néi dung ho¹t ®éng thêng cè ®Þnh ë cÊp ho¹t ®éng, chi phÝ ®îc tÝnh to¸n cho tõng ®¬n vÞ trong nhiÒu n¨m, ®¸ng lÏ ra cã nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh cÇn ®îc th¶o luËn ®iÒu chØnh cho phï hîp víi thùc tÕ.

6.4. X¸c ®Þnh c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c cho DA5THR

DA5THR lµ c«ng tr×nh quan träng quèc gia, cã môc tiªu, thêi gian thùc hiÖn vµ çc gi¶i ph¸p thùc hiÖn ®· ®îc x¸c ®Þnh. Dù ¸n huy ®éng nhiÌu lo¹i nguån lùc kh¸c nhau, trong ®ã çc nguån lùc cña çc ®èi t¸c níc Ngoµi chØ lµ mét bé phËn hîp thµnh. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn x¸c ®Þnh c¬ chÕ hç trî cña çc ®èi t¸c bªn ngoµi nh thÕ nµo ®Ó t¨ng thªm nguån lùc vµ cïng h-íng vµo nh÷ng môc tiªu cña DA5THR

6.4.1.Nh÷ng tiªu chÝ vµ nguyªn t¾c x¸c ®Þnh c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c cho DA5THR

6.4.1.1.Nh÷ng tiªu chÝ

§Ó x¸c ®Þnh c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c, th«ng thêng c¨n cø vµo çc tiªu chÝ sau:

� Lo¹i h×nh dù ¸n: Lo¹i dù ¸n hç trî kü thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ, dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn, dù ¸n vÒ chÝnh s¸ch, thÓ chÕ, tæ chøc, dù ¸n tæng thÓ hoÆc dù ¸n kh¶ thi.

� Ph¬ng thøc tiÕp cËn: TiÕp cËn dù ¸n hay tiÕp cËn theo ch¬ng tr×nh

� Thêi h¹n cña dù ¸n: dµi h¹n hoÆc ng¾n h¹n th× c¬ chÕ hç trî vµ ®iÒu hµnh còng kh¸c nhau.

� §èi tîng ®Çu t: §Çu t l©m sinh, ®Çu t h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi (çc c«ng tr×nh phôc vô ®êi sèng).

6.4.1.2. Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh c¬ chÕ hç trî ®èi t¸c

� §¶m b¶o ®iÒu hµnh thèng nhÊt gi÷a çc nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ®èi víi ch¬ng tr×nh.

of 62

� §¶m b¶o lîi Ých cña çc nhµ tµi trî trªn c¬ së phï hîp víi çc quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ ®Çu t.

� §¶m b¶o ®Çu t ®óng môc tiªu, ®èi tîng cña nguån vèn ®Çu t.

� §Çu t cã hiÖu qu¶.

§¶m b¶o c«ng khai, minh b¹ch vµ ®¸ng tin cËy.

6.5. §Ò xuÊt Çc c¬ cÊu tæ chøc ®èi t¸c hç trî cho DA5THR

6.5.1.C¬ cÊu tæ chøc ®èi t¸c hâ trî theo dù ¸n

Lµ tiÕp cËn theo dù ¸n riªng lÎ, ®©y lµ ph¬ng thøc ®· vµ ®ang thùc hiÖn tõ tríc ®Õn nay. Theo ph¬ng thøc nµy, çc nhµ tµi trî c¨n cø vµo çc ch¬ng tr×nh u tiªn cña ChÝnh phñ nh: trång rõng phßng hé, phôc håi rõng, b¶o tån tµi nguyªn thiªn nhiªn... mµ ®Ò xuÊt çc dù ¸n vµ sau khi cã v¨n b¶n ký kÕt víi ChÝnh phñ th× trùc tiÕp ®Çu t cho dù ¸n theo nh÷ng môc tiªu vµ yªu cÇu cña nhµ tµi trî. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña vïng dù ¸n (tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi vµ n¨ng lùc çn bé) ®Ó cã sù phèi hîp víi níc nhËn tµi trî vµ ®Þa ph¬ng vïng dù ¸n tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt.

Víi c¬ chÕ nµy cã u ®iÓm lµ nhµ tµi trî thùc hiÖn ®îc trùc tiÕp çc yªu cÇu cña m×nh, ph¸t huy ®îc kh¶ n¨ng vµ thÕ m¹nh cña tõng nhµ tµi trî, çc nhµ tµi trî còng thÊy ngay kÕt qu¶ qua kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ gi¸m s¸t thùc hiÖn dù ¸n, thuËn tiÖn trong viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t vèn ®Çu t v× çc h¹ng môc vµ khèi lîng chi ®· ®îc x¸c ®Þnh râ rµng, cã giíi h¹n cô thÓ vÒ thêi gian.

Tuy nhiªn ph¬ng thøc nµy cã ®Æc ®iÓm thêng lµ nh÷ng cam kÕt ng¾n h¹n (2 - 5 n¨m), khã ®iÒu chØnh, kh«ng thËt linh ho¹t, nhµ tµi trî can thiÖp s©u vµo thùc thi dù ¸n, c¬ chÕ thùc thi dù ¸n thêng lµ kh«ng bÒn v÷ng sau khi kÕt thóc dù ¸n, ph¹m vi kü thuËt h¹n chÕ, bÞ giíi h¹n vÒ mÆt ®Þa lý vµ thÓ chÕ, kh«ng rót ra ®îc nh÷ng c¨n cø vµ bµi häc kinh nghiÖm chung. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, kÕt qu¶ mang l¹i lµ ®Çu t sÏ bÞ ph©n t¸n, dµn tr¶i, cha tËp trung vµo lÜnh vùc cã lîi thÕ t-¬ng ®èi vµ cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng t¹o søc m¹nh tæng hîp cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh vµ cña nÒn kinh tÕ.

6.5.2.C¬ cÊu tæ chøc ®èi t¸c hç trî theo ch¬ng tr×nh

§Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc nµy lµ: DiÖn réng r·i h¬n, thêi h¹n dµi h¬n (10 - 12 n¨m), ChÝnh phñ ®iÒu hµnh tèt h¬n cã tÝnh linh ho¹t cã thÓ ®iÒu chØnh theo tõng giai ®o¹n. §©y lµ ph¬ng thøc çc nhµ tµi trî ký mét hiÖp ®Þnh tµi trî tæng qu¸t cho mét ch¬ng tr×nh hay mét kÕ ho¹ch tæng thÓ. §èi víi ch¬ng tr×nh Trång 5 triÖu ha rõng mét sè nhµ tµi trî ®· ®a ra ý kiÕn lµ tËp trung çc nguån hç trî vµ thµnh lËp quü chung hç trî cho ch¬ng tr×nh. §©y lµ mét s¸ng kiÕn hay v× nã t¹o ra c¬ héi ®Ó thèng nhÊt çc dù ¸n cña çc nhµ tµi trî, t¹o thµnh søc m¹nh tæng hîp, t¹o thÕ vµ ®µ cho bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh.

Tuy nhiªn c¬ chÕ nµy gÆp ph¶i kh«ng Ýt khã kh¨n, bëi v× mçi nhµ tµi trî cã ®iÒu kiÖn viÖn trî vµ yªu cÇu kh¸c nhau. V× vËy viÖc ®ãng gãp vµo mét quü chung nµy sÏ h¹n chÕ vµ sÏ bÞ gß bã cho mét sè nhµ tµi trî. MÆt kh¸c vÒ t©m lý çc nhµ tµi trî muèn thÊy râ trùc tiÕp kÕt qu¶ cña m×nh ®Çu t h¬n lµ gãp vèn vµo mét quü chung ®Ó cho mét uû ban ®iÒu hµnh. V× vËy çc nhµ ®Çu t vÉn cã xu híng muèn ®Çu t theo dù ¸n.

Chóng t«i thÊy r»ng, ®èi víi dù ¸n hç trî kü thuËt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thùc thi DA5THR, ChÝnh phñ ViÖt Nam nªn lËp thµnh mét ch¬ng tr×nh thèng nhÊt, ®Þnh râ thêi gian b¾t ®Çu vµ thêi gian kÕt thóc cña tõng néi dung cÇn hç trî, x¸c ®Þnh râ nhu cÇu vèn cÇn hç trî cho tõng néi dung. Trªn c¬ së cña ch¬ng tr×nh ®ã, céng ®ång çc nhµ tµi trî quèc tÕ sÏ th¶o luËn, ®ãng gãp vèn vµ lËp Ban ®iÒu hµnh ch¬ng tr×nh hç trî kü thuËt gåm cã ®¹i diÖn phÝa ViÖt nam vµ çc nhµ tµi trî ®Ó cïng ®iÒu hµnh thùc hiÖn ch¬ng tr×nh nµy.

7. KhuyÕn nghÞ

of 62

7.1.T¨ng thªm nguån vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc cho DA5THR

HiÖn nay, DA5THR lµ mét dù ¸n lín cña quèc gia, nhng vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc cßn thÊp h¬n vèn ®Çu t cho ch¬ng tr×nh 327 (c¶ vÒ sè lîng tuyÖt ®èi vµ tû lÖ vèn ®Çu t cho DA5THR so víi tæng vèn ®Çu t ph¸t triÓn cña nhµ níc). Do nhu cÇu cÊp b¸ch cña vÊn ef b¶o vÖ m«i trêng, nhÊt lµ nhu cÇu phßng chèng b¶o lôt, nªn ng©n s¸ch nhµ níc cÇn bè trÝ t¨ng thªm nguån tµi chÝnh cho DA5THR, ®Õn møc 1,8% vèn chi ®Çu t ph¸t triÓn cña ng©n s¸ch Nhµ níc (nh tû lÖ cña ch¬ng tr×nh 327). Trong ®ã, cÇn t¨ng thªm vèn hç trî ®Çu t tõ Ng©n s¸ch nhµ níc cho çc ho¹t ®éng cã t¸c ®éng trùc tiÕp vµ cã t¸c dông thùc tÕ ®Õn tiÕn ®é vµ chÊt lîng cña DA5THR.

Ng©n s¸ch níc cÇn bè trÝ mét kho¶n chi ®Ó hç trî bï chªnh lÖch l·i suÊt cho çc ng©n ngµnh th¬ng m¹i nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho çc hé n«ng d©n ®îc vay vèn víi l·i suÊt u ®·i, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña nghÒ trång rõng.

CÇn kiªn quyÕt bè trÝ nguån vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc mét çch tËp trung h¬n b»ng çch ¸p dông triÖt ®Ó çc biÖn ph¸p ®· x©y dùng nh:

� Rµ so¸t vµ s¾p xÕp çc dù ¸n thµnh phÇncña DA5THR, c¬ng quyÕt ®a ra khái ch¬ng tr×nh nh÷ng dù ¸n kÐm chÊt lîng, kÐm hiÖu qu¶.

� Tæng kiÓm kª l¹i ®Êt cha sö dông ®Ó x©y dùng çc dù ¸n phôc vô cho môc tiªu cña ch¬ng tr×nh.

7.2. T¨ng thªm nguån vèn ®Çu t tÝn dông ph¸t triÓn Nhµ níc vµ c¶i tiÕn ph¬ng thøc cho vay vµ chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó n©ng ço hiÖu qu¶ cña nguån vèn nµy

VÊn ®Ò mÊu chèt hiÖn nay lµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi ®Çu t cã thÓ thu lîi mét çch ch¾c ch¾n khi ®Çu t vµo x©y dùng çc khu rõng s¶n xuÊt. CÇn c¶i tiÕn viÖc qu¶n lý vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn nhµ níc cho DA5THR trªn çc mÆt: l·i suÊt vay hîp lý, ®iÒu kiÖn cho vay dÔ dµng, ®iÒu kiÖn hoµn tr¶ hîp lý. ¸p dông c¬ chÕ b¶o l·nh ®Çu t, hç trî l·i suÊt ®Çu t ®èi víi vèn tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn Nhµ níc cho DA5THR.

Trong trêng hîp nhu cÇu vay vèn trång rõng s¶n xuÊt theo DA5THR t¨ng h¬n, Nhµ níc cÇn sö dông mét phÇn vèn ODA theo ph¬ng thøc vay tõ níc ngoµi ®Ó cho çc hé n«ng d©n vµ çc nhµ ®Çu t vay l¹i ®Ó thùc hiÖn çc dù ¸n trång rõng xÐt thÊy cã hiÖu qu¶ cao.

7.3. C¶i tiÕn m«i trêng ®Çu t ®Ó thu hót çc nhµ ®Çu t

� TiÕp tôc lµm tèt c«ng t¸c giao ®Êt, kho¸n rõng cho çc hé gia ®×nh. T¨ng quyÒn hëng lîi cho çc hé n«ng d©n ®îc nhËn kho¸n qu¶n lý rõng phßng hé, ®Ó hä cã ®ñ ®éng lùc tù ®Çu t mét phÇn nguån vèn (lao ®éng cña m×nh) cïng víi nhµ níc x©y dùng vµ qu¶n lý rõng phßng hé.

� M¹nh d¹n giao mét sè khu rõng cã môc ®Ých phßng hé cho çc céng ®ång, çc hé n«ng d©n t¹i ®Þa ph¬ng qu¶n lý, hëng lîi theo nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh.

� Thùc hiÖn chÝnh s¸ch cho thuª ®Êt ë çc khu trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp ®Ó thu hót çc nhµ ®Çu t trong n-íc vµ níc ngoµi ®Çu t vµo trång rõng.

� æn ®Þnh chÝnh s¸ch xuÊt khÈu l©m s¶n vµ tù do ho¸ thÞ trêng l©m s¶n trong níc ®Ó t¨ng thªm lîi Ých cho ngêi trång rõng.

� Thùc hiÖn çc chÝnh s¸ch gãp vèn cña çc doanh nghiÖp, çc nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc th«ng qua dù ¸n chia s¶n phÈm hoÆc thµnh lËp çc c«ng ty cæ phÇn trång rõng.

� C¶i tiÕn c¬ cÊu çc nguån vèn ODA ®Ó t¨ng thªm nguån vèn viÖn trî níc ngoµi trùc tiÕp ®Çu t vµo qu¶n lý b¶o vÖ vµ trång rõng theo môc tiªu cña DA5THR. HiÖn nay, tû lÖ ®Çu t tõ çc dù ¸n ODA vµo c«ng t¸c trång rõng míi

of 62

chiÕm kho¶ng 50%. CÇn n©ng cao tû lÖ nµy ®Ó t¨ng thªm nguån vèn ODA ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña DA5THR.

7.4. Thùc hiÖn çc biÖn ph¸p vµ chinh s¸ch ®Ó bæ sung çc nguån lùc bÞ thiÕu hôt

� KhuyÕn khÝch m¹nh mÏ kinh tÕ t nh©n ®Çu t vµo trång rõng.

� Nghiªn cøu thùc hiÖn chÕ ®é lao ®éng c«ng Ých ®Ó x©y dùng çc khu rõng phßng hé.

� Phi tËp trung ho¸ vÒ qu¶n lý ®Ó khuyÕn khÝch çc ®Þa ph¬ng ph¸t huy ®îc çc tiÒm lùc hiÖn cã ë ®Þa ph¬ng

� Thùc hiÖn lång ghÐp thËt tèt çc ch¬ng tr×nh Nhµ níc cã t¸c dông thóc ®Èy DA5THR ®ang thùc hiÖn trªn cïng ®Þa bµn, nhÊt lµ çc ch¬ng tr×nh cã liªn quan ®Õn ph¸t triÓn n«ng th«n vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng.

7.5. C¶i tiÕn çc chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®èi víi ngµnh l©m nghiÖp

� CÇn thiÕt lËp ngay chÕ ®é theo dâi, gi¸m s¸t, ®¨ng ký kÕt qu¶ thùc hiÖn DA5THR trªn ph¹m vi toµn quèc, tØnh, huyÖn, x· vµ theo tõng dù ¸n.

� X¸c ®Þnh sím vµ râ rµng quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp trªn hÖ thèng rõng phßng hé. Nhµ níc cÇn giao mét phÇn ®Êt l©m nghiÖp trªn diÖn tÝch rõng phßng hé cho hé gia ®×nh, nhÊt lµ çc hé gia ®×nh sinh sèng trªn ph¹m vi quy ho¹ch rõng phßng hé ®Ó hä qu¶n lý vµ b¶o vÖ.

� Hoµn thiÖn nhanh chãng viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp, ®Êy m¹nh khuyÕn n«ng khuyÕn l©m vµ më réng thÞ trêng l©m s¶n ®Ó khuyÕn khÝch trång rõng vµ trång l¹i rõng s¶n xuÊt sau khi ®· khai th¸c.

� §Èy m¹nh viÖc ph¸t triÓn l©m nghiÖp céng ®ång vµ giao mét bé phËn rõng tù nhiªn g¾n liÒn víi lîi Ých céng ®ång ®Ó hä qu¶n lý vµ hëng lîi.

� Quy ho¹ch vµ tæ chøc l¹i çc khu rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp g¾n víi hÖ thèng chÕ biÕn l©m s¶n vµ x©y dùng çc C«ng ty l©m nghiÖp theo lo¹i s¶n phÈm cuèi cïng ®îc giao qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn çc vïng nguyªn liÖu.

� Thùc hiÖn viÖc giao rõng tù nhiªn cho çc ®¬n vÞ kinh doanh s¶n xuÊt theo chÕ ®é tÝnh to¸n gi¸ trÞ c©y ®øng, thu håi gi¸ trÞ c©y ®øng khi ®a çc khu rõng s¶n xuÊt (rõng tù nhiªn vµo khai th¸c. Sö dông phÇn tiÒn nµy ®Ó t¸i t¹o l¹i rõng sau khi khai th¸c.

� Ph©n cÊp qu¶n lý rõng cho chÝnh quyÒn çc cÊp. T¨ng cêng qu¶n lý rõng cho chÝnh quyÒn cÊp x· ë çc x· cã rõng cÇn cho 1 ®Þnh møc qu¶n lý l©m nghiÖp ®Ó hä qu¶n lý, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng.

� Tæ chøc l¹i çc c¬ quan qu¶n lý l©m nghiÖp tõ Trung ¬ng ®Õn tØnh, ®Ó thùc hiÖn thèng nhÊt ®îc nhiÖm vô qu¶n lý b¶o vÖ rõng, x©y dùng, ph¸t triÓn rõng vµ sö dông rõng. T¨ng cêng sù chØ ®¹o, th«ng tin trong hÖ thèng qu¶n lý l©m nghiÖp vµ çc cÊp. T¨ng cêng n¨ng lùc cña cÊp huyÖn, ®Æc biÖt lµ n¨ng lùc tæ chøc c«ng t¸c khuyÕn n«ng vµ khuyÕn l©m, qu¶n lý rõng trªn ®Þa phËn hµnh chÝnh cña huyÖn. T¨ng cêng n¨ng lùc cÊp x· ®Ó ®ñ søc kiÓm tra ®îc t¸c ®éng cña d©n c trªn ®Þa bµn x· ®èi víi rõng.

� T¨ng cêng n¨ng lùc thÓ chÕ, ®µo t¹o çn bé qu¶n lý dù ¸n vµ çc chñ trang tr¹i l©m nghiÖp.

7.6. ¸p dông c¬ chÕ ®èi t¸c theo dù ¸n vµ ®èi t¸c theo ch¬ng tr×nh mét çch linh ho¹t

§Ó tr¸nh trung lÆp vµ t¨ng thªm hiÖu qu¶ cña nguån vèn ODA, nªn ¸p dông c¬ cÊu ®èi t¸c theo c¶ 2 çch:

of 62

� §Çu t theo dù ¸n: ¸p dung ®èi víi dù ¸n thµnh phÇn cã môc tiªu râ rµng phï hîp víi yªu cÇu cña nhµ tµi trî, cã kh¶ n¨ng tÝnh to¸n hiÖu qu¶ râ rµng

� §Çu t theo ch¬ng tr×nh: ¸p dông cho çc dù ¸n hâ trî kü thuËt, hç trî ®æi míi thÓ chÕ. ChÝnh phñ cÇn x©y dùng mét ch¬ng tr×nh hç trî ®Ó phôc vô cho DA5THR vµ th¶o luËn víi céng ®ång çc nhµ tµi trî ®ãng gãp kinh phÝ, thµnh lËp ban ®iÒu hµnh ®Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh nµy.

7.7. Ph¸t triÓn çc ho¹t ®éng hç trî ®Çu t cho DA5THR nh

� T vÊn vÒ ph¸p lý, ®Çu t, tÝn dông, kinh doanh vµ qu¶n lý rõng cho çc hé n«ng d©n vµ chñ rõng. §Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng khuyÕn l©m vµ më réng m¹ng líi khuyÕn l©m ®Õn çc ®Þa bµn cã dù ¸n thµnh phÇn cña DA5THR.

� §µo t¹o vÒ kinh doanh l©m nghiÖp cho çc hé n«ng d©n vµ chñ rõng;

� Cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ trêng, tiÕp thÞ, xóc tiÕn th¬ng m¹i cho çc chñ rõng;

� Thµnh lËp çc tæ chøc hiÖp héi, çc h×nh thøc liªn kÕt gi÷a çc chñ rõng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng rõng bÞ ph©n t¸n ë nhiÒu chñ rõng kh¸c nhau vµ qui m« kinh doanh cña chñ rõng cßn nhá vµ çc chñ rõng thêng bÞ chÌn Ðp vÒ gi¸ b¸n s¶n phÈm.

7.8. Thµnh lËp quü quèc gia vÒ nu«i trång rõng

Môc ®Ých cña quü nµy ®Ó thu hót vµ tËp trung çc nguån lùc tµi chÝnh cÇn thiÕt cho c«ng t¸c x©y dùng rõng rõng nh: Nguån vèn ng©n s¸ch ®Çu t, vèn ng©n s¸ch cÊp bï l·i suÊt tÝn dông trång rõng, vèn tÝn dông trång rõng cña Nhµ níc, vèn vay ODA vµ çc kho¶n ®ãng gãp tù nguyÖn cña çc tæ chøc vµ ç nh©n trong vµ ngoµi níc tiÒn b¸n c©y ®øng v.v. Giao cho Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n qu¶n lý quü nµy theo ®iÒu lÖ ®îc ChÝnh phñ th«ng qua.

Tµi liÖu tham kh¶o

1. Dù ¸n quèc gia trång míi 5 triÖu ha rõng 1998 - 2010 (Dù th¶o lÇn 4). Bé NN&PTNT (th¸ng 4/2000).

2. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh giÊy ®Õn n¨m 2010. Tæng C«ng ty GiÊy ViÖt Nam, 1998 (b¶n tãm t¾t).

3. Quy ho¹ch nguyªn liÖu gç trô má, VINAFOR, 1997.

4. Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu v¸n nh©n t¹o (1999 – 2000). Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT (b¶n dù th¶o), 1999.

5. Tæng quan cao su ViÖt Nam, Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT, 6/1995.

6. Tæng quan cµ phª ViÖt Nam, ViÖn QH vµ TK n«ng nghiÖp, 11/1998.

7. Tæng quan chÌ ViÖt Nam, ViÖn QH vµ TK n«ng nghiÖp, 9/1996.

8. Tµi liÖu Héi nghÞ ph¸t triÓn ®iÒu ®Õn n¨m 2010, Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT, 3/2000.

9. Mét sè t liÖu Dù ¸n ADB TA-3255, 8/2000.

10. Dù b¸o vÒ chiÕn lîc kinh tÕ x· héi ®Õn 2010. ViÖn chiÕn luîc ph¸t triÓn kinh tÕ Bé KÕ ho¹ch ®Çu t (1998)

11. Çc b¸o ço chuyªn ®Ò cña chuyªn gia t vÊn trong nhãm 3 cña kÕ ho¹ch ®èi t¸c.

of 62

12. Çc v¨n b¶n ph¸p quy cã liªn quan ®îc tËp hîp ë Dù ¸n ADB TA 3255.

Phô lôc I: Danh s¸ch chuyªn gia t vÊn vµ danh môc b¸o ço cña nhãm chuyªn tr¸ch III

Phô lôc 2 A: Tãm t¾t b¸o ço cña tiÓu nhãm I

TiÓu nhãm I gåm 4 chuyªn gia t vÊn ®îc giao nghiªn cøu vÒ m«i trêng ®Çu t.

TiÓu nhãm ®· tæng quan vÒ m«i trêng ®Çu t cho ngµnh l©m nghiÖp ë ViÖt Nam trªn çc néi dung:

STT Hä vµ tªn §¬n vÞ Sè ®iÖn tho¹i Tªn b¸o ço

TiÓu nhãm I

TrÇn §×nh Tïng Vô KÕ ho¹ch 8431572 Tæng quan vÒ m«i trêng ®Çu t

NguyÔn Minh Hoµng Vô KÕ ho¹ch 8432402 ThÓ chÕ, c¬ së h¹ tÇng vµ nguån nh©n lùc

TrÇn Toµn Th¾ng Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t 08044944 TÝn dông ph¸t triÓn l©m nghiÖp ë ViÖt Nam

NguyÔn ThÞ BÐ Côc Ph¸t triÓn L©m nghiÖp

7333026 §Çu t cho l©m nghiÖp vµ çc lÜnh vùc cã liªn quan

TiÓu nhãm II

NguyÓn V¨n Lîi Vô KÕ ho¹ch 8432615 X¸c ®Þnh c¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî cho DA5THR

T« §×nh Mai Vô chÝnh s¸ch (®· nghÜ hu)

8346795 Duy tr× thµnh qu¶ DA5THR trong vßng 10 n¨m sau khi kÕt thóc (2010-2020)

Vò Long VIÖn Khoa häc L©m nghiÖp VN

7562389 X¸c ®Þnh møc vèn ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cho DA5THR

NguyÔn H÷u Tõ V¨n phßng Trung ¬ng 08045186 X¸c ®Þnh møc ®é thiÕu hôt tµi chÝnh vµ t×m kiÕm kh¶ n¨ng hç trî ®Çu t cho DA5THR.

Lª Quang Trung ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp ViÖt Nam

8362203 §Ëc ®iÓm cña c¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®ang ®îc ¸p dông

TiÓu nhãm III

Huúnh Th¹ch Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t 08044968 C¬ cÊu ®èi t¸c cho DA5THR

Ph¹m Hoµi §øc Côc Ph¸t triÓn L©m nghiÖp

8438814 §Çu t trong l©m nghiÖp

Hoµng Ngäc Tèng Côc Ph¸t triÓn L©m nghiÖp

8439185 Thñ tôc vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn ®Çu t vèn cho DA5THR

Lª §×nh Quý Bé Tµi ChÝnh 091212878 ChÝnh s¸ch huy ®éng nguån vèn ODA

NguyÔn ThÕ HiÓn Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t 8463592 C¬ chÕ hç trî ®Çu t nh»m thùc hiÖn DA5THR

B¸o ço tæng hîp

TiÓu nhãm I Tæng quan m«i trêng ®Çu t

TiÓu nhãm II X¸c ®Þnh vÒ ®Çu t vµ hç trî cho DA5THR

TiÓu nhãm III X¸c ®Þnh c¬ chÕ ®èi t¸c hç trî cho DA5THR

Nhãm chuyªn tr¸ch III §Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp-Nhi cÇu vµ c¬ cÊu hç trî ®èi t¸c

of 62

� ChÝnh s¸ch ®Çu t vµ ph¸t triÓn. � Khu«n khæ ph¸p lý cã liªn quan ®Õn ®Çu t ë ngµnh l©m nghiÖp. � ThÓ chÕ, tæ chøc, c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt vµ nguån nh©n lùc. � ChÝnh s¸ch vµ sù ®ãng gãp cña nguån vèn ODA . � Chi phÝ hiÖn nay vµ tríc kia ë ngµnh l©m nghiÖp vµ çc lÜnh vùc liªn quan. � TÝn dông trong l©m nghiÖp.

Nh÷ng néi dung trªn ®· ®îc tr×nh bµy trong 4 b¸o ço ç nh©n vµ mét b¸o ço cña toµn tiÓu nhãm I. KÕt qña b¸o ço ®· ®a ra çc khuyÕn nghÞ sau ®©y:

� CÇn c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t ®Ó thu hót vèn ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi trªn çc lÜnh vùc: ChÝnh s¸ch ®Êt ®ai, chÝnh s¸ch tÝn dông, chÝnh s¸ch thÞ trêng vµ xuÊt nhËp khÈu l©m s¶n. MÆc dÇu ViÖt Nam ®· cã nhiÒu cè g¾ng trªn lÜnh vùc nµy, nhng hiÖn nay khu«n khæ ph¸p lý vµ thñ tôc cha ®ñ søc thu hót nhiÖm vô ®Çu t.

� VÒ thÓ chÕ vµ tæ chøc cÇn c¶i tiÕn gÊp ®Ó n©ng cao nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n vµ tr×nh ®é qu¶n lý l©m nghiÖp cho chÝnh quyÒn cÊp huyÖn vµ cÊp x·. §æi míi hÖ thèng kiÓm l©m vµ quan hÖ gi÷a hÖ thèng kiÓm l©m víi c¬ quan qu¶n lý l©m nghiÖp çc cÊp.

� VÒ c¬ së h¹ tÇng: CÇn cã sù lång ghÐp çc ch¬ng tr×nh quèc gia vµ DA5THR ®Ó n©ng cao c¬ së h¹ tÇng kü thuËt ë çc vïng rõng ®¸p øng ®îc nhiÖm vô cña DA5THR.

� VÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: CÇn thay ®æi c¬ cÊu ®µo t¹o ®Ó thay ®æi tû lÖ sè lîng gi÷a c«ng nh©n, çn bé kü thuËt, çn bé l©m sinh. Chó träng nghiªn cøu sím nh÷ng ®Ò tµi khoa häc phôc vô DA5THR.

� C¶i tiÕn chÕ ®é tÝn dông: Ng©n s¸ch Nhµ níc cÇn hç trî ®Ó gi¶m l·i suÊt tiÒn vay ®Çu t vµo l©m nghiÖp.

� ChÝnh phñ cÇn lËp râ çc dù ¸n trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp vµ ®Ò nghÞ çc ng©n hµng quèc tÕ cho vay ®Ó x©y dùng hÖ thèng rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp.

� CÇn cã mét ch¬ng tr×nh ®èi t¸c thèng nhÊt ®Ó çc céng ®ång quèc tÕ phèi hîp hç trî cho DA5THR. Ch¬ng tr×nh ®ã ph¶i phï hîp víi môc tiªu DA5THR vµ, mÒm dÏo ®Ó thu hót ®îc çc nhµ tµi trî.

Phô lôc 2 B: Tãm t¾t b¸o ço cña tiÓu nhãm II

TiÓu nhãm 2 gåm 4 chuyªn gia ®îc giao nghiªn cøu ®Ó x¸c ®Þnh çc vÊn ®Ò vÒ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cho DA5THR.

TiÓu nhãm ®· x©y dùng ®îc 5 b¸o ço ç nh©n cña chuyªn gia vµ mét b¸o ço toµn tiÓu nhãm trªn çc vÊn ®Ò sau ®©y:

� C¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t. � C¬ chÕ duy tr× thµnh qu¶ DA5THR � Nhu cÇu ®Çu t vµ møc ®é thiÕu hôt çc nguån lùc tµi chÝnh cña DA5THR. � B¸o ço chung cña toµn tæ ®· cho thÊy. MÆc dÇu ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nhng nguån lùc ®Ó thùc hiÖn DA5THR vÉn cßn nh÷ng thiÕu hôt to lín. CÇn thÊy sù thiÕu hôt ®ã mét çch toµn diÖn vÒ: C¬ chÕ, thÓ chÕ, chÝnh s¸ch, kü thuËt vµ tµi chÝnh ®Ó gi¶i quyÕt ®ång bé, chø kh«ng ph¶i chØ t¨ng thªm nguån lùc tµi chÝnh lµ ®ñ gi¶i quyÕt çc thiÕu hôt cña DA5THR. B¸o ço ®· ®a ra nh÷ng khuyÕn nghÞ sau ®©y:

� CÇn t¨ng thªm nguån vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhµ níc vµ bè trÝ çc nguån vèn ®ã mét çch tËp trung vµ x¸c ®Þnh râ thø tù u tiªn ®Ó ®Çu t hîp lý h¬n.

� CÇn ¸p dông ph¬ng thøc qu¶n lý l©m nghiÖp céng ®ång ®Ó gãp phÇn qu¶n lý rõng phßng hé ®Çu nguån.

� CÇn x¸c ®Þnh râ diÖn tÝch ®Êt ®ai ®Ó x©y dùng rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp vµ ®Èy nhanh tèc ®é giao ®Êt l©m nghiÖp ë vïng nµy, x¸c ®Þnh râ thÞ trêng g¾n liÒn víi çc nhµ m¸y chÕ biÕn vµ thùc hiÖn ®ång bé çc biÖn ph¸p kh¸c ®Ó ®éng viªn çc hé gia ®×nh vµ kinh tÕ t nh©n x©y dùng lo¹i rõng nµy.

of 62

� CÇn cã l·i suÊt tÝn dông u ®·i ®èi víi tiÒn vay ®Ó trång rõng.

� CÇn tæ chøc hÖ thèng gi¸m s¸t vµ theo dâi DA5THR cµng sím cµng tèt.

� TiÕp tôc ®æi míi çc chÝnh s¸ch vÜ m« ë ngµnh l©m nghiÖp nhÊt lµ: C¶i tiÕn chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®èi víi viÖc sö dông rõng tù nhiªn, cã lÖ phÝ vÒ sö dông çc nguån lîi phi vËt chÊt cña rõng ®Ó kinh doanh, c¶i tiÕn l©m trêng quèc doanh.

� X©y dùng sím chiÕn lîc ph¸t triÓn l©m nghiÖp bÒn v÷ng ®Ó duy tr× thµnh qu¶ cña DA5THR:

Phô lôc 2C: Tãm t¾t b¸o ço cña tiÓu nhãm III

TiÓu nhãm III gåm cã 4 chuyªn gia ®îc giao nghiªn cøu çc c¬ chÕ ®èi t¸c ®Ó hç trî cho DA5THR. Tæ ®· x©y dùng 4 b¸o ço ç nh©n cña chuyªn gia vµ mét b¸o ço toµn nhãm ®Ò cËp ®Õn çc néi dung sau ®©y:

� Tæng quan vÒ çc ®èi t¸c ®· tham gia ®Çu t vµ hç trî cho l©m nghiÖp ViÖt nam trong 10 n¨m qua. � Ph©n tÝch çc kÕt qu¶ vÒ ®Çu t ODA, FDI ë ngµnh l©m nghiÖp. � §Ò xuÊt çc tiªu chÝ vµ nguyªn t¾c x©y dùng c¬ cÊu ®èi t¸c cña DA5THR.

B¸o ço ®Ò ra çc khuyÕn nghÞ:

� Nguån lùc cña çc ®èi t¸c bªn ngoµi rÊt quan träng. Nhng muèn sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc ®ã cÇn ph¶i x©y dùng vµ ph¸t huy çc tæ chøc, thÓ chÕ, nguån nh©n lùc ë trong níc. NÕu kh«ng t¨ng cêng nguån lùc trong níc, sÏ kh«ng tiÕp thu ®îc çc nguån lùc bªn ngoµi. Kh«ng nªn ®Ó cho çc ®èi t¸c bªn ngoµi cho r»ng ViÖt nam kh«ng cã kh¶ n¨ng thu hót mét nguån lùc ODA vµ FDI cao h¬n.

� CÇn c¶i tiÕn l¹i ph¬ng thøc ®èi t¸c víi níc ngoµi theo híng: tËp trung vµo môc tiªu cña DA5THR, tr¸nh trïng lÆp, tËp trung vµ lµm døt ®iÓm ®Ó thÊy râ hiÖu qu¶ ë tõng vïng.

� Ph¬ng thøc ®èi t¸c ph¶i mÒm dÏo, phï hîp víi yªu cÇu cña c¶ phÝa ViÖt Nam vµ phÝa níc ngoµi. NÕu ¸p dông ®îc mét ph¬ng thøc tæ chøc ®èi t¸c thèng nhÊt ®Ó hç trî cho DA5THR th× ch¾c ch¾n sÏ n¾m râ nguån lùc, cã nguån lùc tËp trung h¬n, vµ dÔ bè trÝ çc nguån lc ®ã cho çc dù ¸n thµnh phÇn cña DA5THR h¬n. Nhng, ph¬ng ¸n nµy kh«ng ph¶i dÔ dµng ®îc çc nhµ tµi trî chÊp nhËn, v× sù kh¸c nhau vÒ môc tiªu vµ thñ tôc hç trî cña çc nhµ tµi trî cßn rÊt lín. ChÝnh v× vËy, b¸o ço ®Ò cËp ®Õn ph¬ng thøc ®èi t¸c theo dù ¸n kÕt hîp víi ®èi t¸c theo ch¬ng tr×nh.

� §Ò nghÞ ®èi víi çc dù ¸n hç trî kü thuËt (chÝnh s¸ch, tæ chøc, thÓ chÕ ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc) cÇn ®îc ChÝnh phñ ViÖt Nam x©y dùng thµnh mét ch¬ng tr×nh thèng nhÊt vµ ®Ò nghÞ çc ®èi t¸c cïng th¶o luËn, cïng gãp vèn ®Ó thùc hiÖn vµ tæ chøc mét ban ®iÒu hµnh thèng nhÊt.

� §èi víi çc dù ¸n trång rõng, x©y dùng rõng cô thÓ, cã thÓ tiÕp tôc thùc hiÖn ph¬ng thøc ®èi t¸c theo dù ¸n. Trong tr-êng hîp nµy, ViÖt Nam cÇn c«ng bè râ çc dù ¸n thµnh phÇn, ph©n chia çc khu vùc vµ th¶o luËn víi çc nhµ tµi trî ®Ó thùc hiÖn. Dï thÕ, vÊn ®Ò c¶i tiÕn çc thñ tôc ®Ó gi¶m chi phÝ vÒ giao dÞch cña çc ®èi t¸c còng nh phÝa ViÖt Nam lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt.

� Trong qu¸ tr×nh tæng hîp çc b¸o ço ®èi t¸c, cÇn th¶o luËn thªm víi çc nhµ ®Çu t ®Ó x©y dùng çc ph¬ng ¸n vµ quy chÕ ®èi t¸c cô thÓ h¬n.

PHô lôc 3: Çc v¨n b¶n ph¸p quy cã liªn quan ®Õn c¬ chÕ ®Çu t vµ hç trî ®Çu t cña DA5THR

I. Çc luËt vµ ph¸p lÖnh:

of 62

� LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña luËt ®Êt ®ai, ®îc ban hµnh ngµy 11/12/1998 (söa ®æi luËt ®Êt ®ai 1993). � LuËt b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, (ban hµnh ngµy 19/8/1991). � LuËt b¶o vÖ m«i trêng (ban hµnh ngµy 10/1/19994). � LuËt söa ®æi vµ bæ sung mét sè ®iÒu trong luËt Ng©n s¸ch nhµ níc, (ban hµnh ngµy 1/6/1998). � LuËt Ng©n hµng ViÖt Nam (ban hµnh ngµy 6/12/1997). � LuËt TÝn dông (ban hµnh ngµy 12/12/1997). � LuËt Th¬ng m¹i (ban hµnh ngµy 23/5/1997) � LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi (söa ®æi) (ban hµnh ngµy 12/11/1996). � LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc (söa ®æi) (ban hµnh 1/6/1998). � LuËt ThuÕ tµi nguyªn (söa ®æi) (ban hµnh ngµy 28/4/1998). � LuËt Doanh nghiÖp Nhµ níc (ban hµnh ngµy 30/4/1945). � LuËt Doanh nghiÖp (ban hµnh ngµy 26/6/1999). � LuËt Hîp t¸c x· (ban hµnh ngµy 30/4/1996).

II.Çc v¨n b¶n díi luËt:

� NghÞ ®Þnh sè 50/1999/N§-CP ngµy 8/7/1999 cña ChÝnh phñ vÒ tæ chøc vµ vËn hµnh cña quü ®Çu t ph¸t triÓn.

� NghÞ ®Þnh sè 51/1999/N§-CP ngµy 8/7/1999 cña ChÝnh phñ vÒ chi tiÕt thi hµnh luËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc (söa ®æi) sè 03/1998/QH10.

� NghÞ ®Þnh sè 52/1999/N§-CP ngµy 8/10/1999 cña ChÝnh phñ vÒ quy chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng c¬ b¶n.

� QuyÕt ®Þnh sè 531 TTg ngµy 8/8/1996 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý çc ch¬ng tr×nh quèc gia.

� QuyÕt ®Þnh sè 38/2000/Q§TT ngµy/ 24/3/2000 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ viÖ söa ®æi vµ bæ sung mét sè ®iÒu cña QuyÕt ®Þnh sè 531 TTg ngµy 8/8/1996 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý çc ch¬ng tr×nh quèc gia.

� NghÞ ®Þnh sè 43/1999/N§-CP ngµy 29/6/1999 cña ChÝnh phñ vÒ tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña nhµ níc.

� NghÞ ®Þnh sè 51/1999/NDCP ngµy 8/7/1999 quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc (s÷a ®æi) (sè 03/1998/QH 10).

� QuyÕt ®Þnh 661/QD-TTg ngµy 29-7-1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ môc tiªu, nhiÒu Vô chÝnh s¸ch vµ tæ chøc thùc hiÖn DA5THR.

� Th«ng t liªn tÞch sè 28/1999/TT-LT ngµy 3 th¸ng 2 n¨m 1999 cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh híng dÉn thùc hiÖn quy ®Þnh sè 661/Q§-TTg ngµy 29/7/1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ.

� Th«ng t sè 28/1999/BTC ngµy 13/3/1999 cña Bé tµi chÝnh híng dÉn qu¶n lý cÊp ph¸t vèn ng©n s¸ch Nhµ níc cho DA5THR.

� ChØ thÞ sè 24/1999/CT-TTg ngµy 10/9/1999 vÒ viÖc tæng kiÓm kª ®Êt ®ai.

� NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 163/1999/N§-P ngµy 16/11/1999 vÒ giao ®Êt, cho thuª ®Êt l©m nghiÖp cho tæ chøc, hé gia ®×nh vµ ç nh©n sö dông æn ®Þnh l©u dµi vµo môc ®Ých l©m nghiÖp.

� QuyÕt ®Þnh sè 211/1999/Q§/TTg ngµy 28/10/ 1999 vÒ l·i suÊt vay vèn trång rõng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp.

� QuyÕt ®Þnh sè 175/Q§-TTg ngµy 2/3/2000 cña Thñ tíng chÝnh phñ vÒ l·i suÊt cho vay tÝn dông ®Çu t ph¸t triÓn cña nhµ níc n¨m 2000.

� Vµ mét sè v¨n b¶n cã tÝnh chÊt híng dÉn thñ tôc, qu¶n lý kü thuËt do Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n hoÆc çc Bé chøc n¨ng kh¸c ®· ban hµnh.

of 62

B¸o c¸o nhãm chuyªn tr¸ch III ®¸nh gi¸ nhu cÇu §Çu t vµ hç trî cho ... ·...

Documents

Transcript of B¸o c¸o nhãm chuyªn tr¸ch III ®¸nh gi¸ nhu cÇu §Çu t vµ hç trî cho ... ·...