Bệnh tiểu đường lúc mang thai - Diabetes...

Bệnh tiểu đường lúc mang thai | 1 Chương trình Hướng dẫn về bệnh Tiểu đường trên toàn quốc (NDSS) là sáng kiến của chính phủ Liên bang Úc do Diabetes Australia điều hành (Cơ quan Chuyên môn về bệnh Tiểu đường Úc)

Bệnh tiểu đường lúc mang thai Chăm sóc bản thân và chăm sóc trẻ sơ sinh

Gestational Diabetes – Caring for yourself and your baby – Vietnamese

1809_Vietnamese.indd 1 1/07/11 10:54 AM

2 | Bệnh tiểu đường lúc mang thai

Miễn trách nhiệm:Tài liệu gồm các chi tiết chỉ có muc đích hướng dẫn. Không nên dung những hướng dẫn này thay thế cho việc tham khảo ý kiến bác si và nếu quý vị lo ngại về sức khỏe của mình hoặc có những thắc mắc, xin hỏi bác si của quý vị.


Bệnh tiểu đường lúc mang thai | 3

Mục lụcGiới thiệu 4

Bệnh tiểu đường lúc mang thai là gì? 4

Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường lúc mang thai? 6

Những ai có nguy cơ bị bệnh tiểu đường lúc mang thai? 6

Bệnh tiểu đường lúc mang thai được chẩn đoán như thế nào? 7

Tại sao bệnh tiểu đường lúc mang thai cần được chữa trị? 7

Làm thế nào để kiểm soát bệnh tiểu đường lúc mang thai? 8

- Ăn uống lành mạnh 9 - Vận động thân thể 15 - Theo dõi lượng đường trong máu 16 - Thuốc men (nếu cần) 17

Việc sinh nở 18

Sau khi sinh 20

Những nguy cơ trong tương lai 21

Nhóm chuyên môn tiểu đường 22

Trang ghi chép 23

Chương trình Hướng dẫn về bệnh Tiểu đường trên toàn quốc (NDSS) 24

Diabetes Australia (Cơ quan Chuyên môn về bệnh Tiểu đường Úc) 25



Giới thiệuTại Úc, mỗi năm có ít nhất 17 000 người phu nữ mắc bệnh tiểu đường lúc mang thai – do đó trường hợp của quý vị không phải là cá biệt! Số phu nữ bị bệnh tiểu đường lúc mang thai ước đoán sẽ gia tăng đáng kể trong vài thập kỷ tới.

Bệnh tiểu đường lúc mang thai làm tăng nguy cơ bị biến chứng lúc mang thai và khi sinh con, đồng thời gia tăng nguy cơ của cả bà mẹ và đứa trẻ dễ bị mắc bệnh tiểu đường loại 2 hơn sau này. Nhưng điều đáng mừng là với việc kiểm soát hữu hiệu bệnh tiểu đường lúc mang thai những nguy cơ đó giảm đi rõ rệt.

Đã có những bước phát triển vượt bậc về hiểu biết việc kiểm soát và điều trị bệnh tiểu đường lúc mang thai và tầm quan trọng của lối sống lành mạnh để chặn đứng sự phát triển bệnh tiểu đường lúc mang thai và tránh các biến chứng. Tài liệu này nhằm cung cấp cho quý vị các chi tiết về bệnh tiểu đường lúc mang thai, làm thế nào để kiểm soát tiểu đường lúc mang thai và tới đâu để được giúp đỡ nếu cần.

Tài liệu này không nhằm thay thế cho những lời khuyên quý báu mà quý vị sẽ nhận được từ nhóm chuyên môn tiểu đường. Tài liệu này được soạn thảo nhằm giúp quý vị học hỏi được càng nhiều càng tốt về bệnh tiểu đường lúc mang thai và tầm quan trọng của việc kiểm soát bệnh và tiếp tuc duy trì lối sống lành mạnh sau khi đã sinh con.

Bệnh tiểu đường lúc mang thai là gì?Bệnh tiểu đường lúc mang thai là dạng tiểu đường xảy ra khi người phu nữ có thai và thường sẽ hết sau khi sinh con. Khoảng từ 5% tới 8% số phu nữ có thai sẽ bị tiểu đường lúc mang thai và thường bị vào khoảng giai đoạn từ tuần 24 đến tuần 28 của thời kỳ thai sản.



Tiểu đường là dạng bệnh lý phổ biến khi các tế bào của cơ thể không thể hấp thu một cách hữu hiệu lượng đường từ mạch máu. Đường cần để cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động hàng ngày. Chất nội tiết insulin chuyển đường từ trong máu vào các tế bào cơ thể làm thành năng lượng nuôi dưỡng tế bào.

Khi quá trình chuyển đường vào tế bào bị trì trệ, lượng đường trong máu tăng lên, là nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường.

Những thay đổi lượng đường và insulin trong trường hợp bị bệnh tiểu đường lúc mang thai

Bình thường:Insulin chuyển đường

từ máu vào tế bào

Bệnh tiểu đuờng lúc mang thai:Tình trạng ngăn chặn việc hấp thu chất insulin và thiếu insulin làm cho lượng đường chuyển

vào các tế bào bị giảm đi do đo dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao hơn

Đường Insulin Tế bào cơ thể Mạch máu

Bệnh tiểu đường lúc mang thai sẽ không làm cho đứa con sinh ra bị tiểu đường

Khi được chẩn đoán bị tiểu đường lúc mang thai có thể gây bàng hoàng và buồn bã. Quý vị có thể lo lắng cho sức khỏe của đứa con và lo lắng mình sẽ gặp rắc rối khi sinh con hay không. Tài liệu này giải thích cách làm thế nào để có đứa con khỏe mạnh với các biện pháp kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả và sự hỗ trợ của nhóm nhân viên y tế của quý vị.



Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường lúc mang thai? Khi mang thai, nhau thai (nguồn máu nuôi thai) tiết ra các chất nội tiết giúp cho thai nhi lớn lên và phát triển. Một số chất nội tiết này ngăn chặn chức năng hoạt động của chất insulin của người mẹ gây ra tình trạng bị kháng insulin. Trong thời kỳ có thai, để giữ cho lượng đường trong máu ở mức bình thường, cơ thể người mẹ cần sản xuất từ 2 tới 3 lần lượng insulin so với mức bình thường do tình trạng bị kháng insulin.

Nếu cơ thể không thể sản xuất thêm lượng insulin cần thiết hoặc còn bị kháng insulin thêm nữa sẽ dẫn đến bệnh tiểu đường lúc mang thai. Khi đã sinh con và nhu cầu insulin tut xuống, lượng đường trong máu sẽ bình thường trở lại và bệnh tiểu đường sẽ biến mất.

Ai là người có nguy cơ bị bệnh tiểu đường lúc mang thai?• Người mẹ lớn tuổi, nhất là có thai từ 30 tuổi trở lên• Phu nữ trong gia đình có thân nhân bị bệnh tiểu đường loại 2• Phu nữ bị chứng quá mập • Người Úc bản địa• Phu nữ thuộc một số sắc tộc như: - Nam Á - Việt nam - Trung quốc - Trung đông - Vung đảo Polynesian/Melanesian• Phu nữ đã từng bị tiểu đường lúc mang thai• Phu nữ đã từng sinh con nặng ký hoặc đã từng bị biến chứng khi sinh con • Phu nữ đã từng bị hội chứng đa nang (bị u nang trong buồng trứng)

Lượn

g in

sulin

Không có thai 10 tuần 30 tuần Ngày sinh con



Làm thế nào chẩn đoán bệnh tiểu đường lúc mang thai?Xét nghiệm mức thẩm đường ở miệng (GTT) được dung để đánh giá mức độ cơ thể phản ứng với một lượng đường nhất định. Mẫu máu được lấy sau khi nhịn ăn uống từ 8 tới 12 giờ. Quý vị sẽ uống lượng nước có chứa 75 gram đường rồi lại lấy mẫu máu sau đó một giờ và sau đó hai giờ. Nếu lượng đường trong máu cao hơn mức bình thường tức là quý vị bị tiểu đường lúc mang thai.

Tại sao bệnh tiểu đường lúc mang thai cần được chữa trị?Nếu lượng đường trong máu người mẹ cao, đường sẽ chuyển vào thai nhi qua nhau thai dẫn đến tình trạng thai nhi phát triển to hơn trẻ sơ sinh bình thường. Sinh con to hơn có thể dẫn đến nguy cơ gây ra nhiều rắc rối hơn cho người mẹ và trẻ sơ sinh trong lúc sinh và sau khi sinh. Tuy vậy, mức đường trong máu của em bé có thể lại quá thấp khi sinh (hypoglycaemia).

Nếu bệnh tiểu đường lúc mang thai không được chữa trị cũng có thể dẫn tới dễ bị huyết áp cao lúc mang thai hơn.

Đối với nhiều phu nữ, khi chuẩn đoán bị bệnh tiểu đường lúc mang thai có thể gây buồn phiền. Tuy nhiên, nếu phối hợp chặt chẽ với bác si và nhóm nhân viên y tế, quý vị có thể giữ cho mức đường trong máu ở phạm vi ấn định để đạt được kết quả khả quan cho cả mẹ lẫn con.



Kiểm soát bệnh tiểu đường lúc mang thai như thế nào?

Ăn uống tốt Vận động tốt Giữ sức khỏe tốt

• Ăn uống lành mạnh

• Vận động thân thể

• Theo dõi mức đường trong máu

• Thuốc men (nếu cần)



Ăn uống lanh mạnh Tôi nên ăn những loại thực phẩm nào?Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh là phần quan trọng để kiểm soát tiểu đường và sẽ giúp:• giữ mức đường trong máu ở phạm vi ấn định mà bác si hoặc y si chuyên

môn tiểu đường đã chỉ dẫn• cung cấp đủ dinh dưỡng cho bản thân và cho đứa con đang phát triển• đạt được mức thay đổi trọng lượng cơ thể thích đáng trong thời gian có thai

Phụ nữ bị bệnh tiểu đường lúc mang thai được khuyến khích nên:• ăn theo bữa điều độ• ăn ít và thường xuyên• ăn đủ no và duy trì trọng lượng cơ thể ở mức phu hợp cho sức khỏe • ăn những thứ có chứa chất bột trong mỗi bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ Chọn các loại thức ăn thực phẩm:• đa dạng và ngon miệng• chứa ít chất béo, nhất là loại chất béo bão hòa và chứa nhiều chất xơ• là loại nguồn chất bột tốt (các loại hạt, ngũ cốc, các loại quả, mì Ý, gạo)• cung cấp dinh dưỡng cần cho cơ thể trong khi có thai

Những chất dinh dưỡng cần có nhiều hơn khi có thai bao gồm: • chất vôi (sữa, phô ma, các loại đậu, tahini)• chất sắt (thịt đỏ, thịt gà, cá, đậu chickpea, đậu hũ)• chất axit folic (rau có lá mầu xanh đậm)

Nếu có thể, quý vị nên gặp y si chuyên môn dinh dưỡng để tìm hiểu thêm việc dinh dưỡng đúng cách có lợi cho bản thân và cho con, đồng thời giúp quý vị biết cách lựa chọn các loại thức ăn lành mạnh để kiểm soát mức đường trong máu.



Chất bộtThực phẩm có chất bột sẽ được tiêu hóa thành chất đường và được cơ thể dung làm năng lượng. Thực phẩm có chất bột rất quan trọng cho quý vị và đứa con. Để giúp kiểm soát mức đường trong máu, điều quan trọng là chia đều lượng chất bột thành 3 bữa nhỏ và từ 2 tới 3 bữa ăn nhẹ mỗi ngày.

Thức ăn có chất bột gồm:• bánh mì làm từ loại bột ngũ cốc nhiều hạt hoặc toàn hạt

và các loại hạt làm đồ ăn sáng• thức ăn làm bằng bột mì, mì sợi và gạo (tốt hơn là loại

gạo Doongara hoặc gạo Basmiti vì những loại gạo này có chỉ số glycaemic thấp và sẽ giúp cảm thấy no được lâu hơn)

• ăn khoai tây, khoai lang và ngô trong chừng mực• các loại đậu như là đậu hầm, đậu đỏ hình thận và đậu xanh lentil• trái cây • các loại sữa, sữa chua

Thức ăn có chứa tinh bột có ít giá trị dinh dưỡng như là đường hóa học, nước ngọt, nước ngọt đậm đặc, nước trái cây, bánh kem và bánh bích quy. Cách khôn ngoan là tránh ăn những loại này.

Đối với một số phu nữ, lượng đường trong máu vẫn cứ ở mức cao, mặc dầu đã ăn uống lành mạnh và có vận động thân thể thường xuyên. Nếu quý vị ở trong trường hợp này, điều quan trọng là không nên giảm bớt lượng chất bột vì thai nhi cần có chất bột là nguồn năng lượng chủ yếu cho thai nhi. Một số cơ thể phu nữ cần được giúp đỡ để kiểm soát lượng đường trong máu và có thể cần phải được tiêm chích insulin.



Chỉ số Glycaemic (GI)Chỉ số GI là cách tính tốc độ hấp thu nhanh chậm chất bột trong thức ăn ảnh hưởng như thế nào tới mức đường trong máu. Thức ăn có chỉ số GI cao sẽ làm độ đường trong máu tăng nhanh, còn những loại có chỉ số GI thấp sẽ làm lượng đường trong máu tăng chậm hơn. Thức ăn có chỉ số GI thấp hoặc trung bình có thể là lựa chọn tốt khi đang cố gắng kiểm soát mức đường trong máu. Chỉ số GI trong thức ăn không làm thay đổi lượng thức ăn cần tiêu thu.

Thức ăn có chỉ số GI thấp hơn có thể:• tránh được tình trạng lượng đường trong máu thay đổi nhiều• làm quý vị có cảm giác no được lâu hơn • giúp kiểm soát được trọng lượng cơ thể

GI Thấp = dưới 55, GI Trung bình = 56-69, GI Cao = từ 70 trở lên Muốn biết thêm chi tiết thăm trang GI: glycemicindex.com

Chất béoDung các loại chất béo lành mạnh hơn như là dầu canola, dầu ô-liu, dầu lạc (đậu phộng) và dầu vừng (mè), các loại dầu không bão hòa, bơ margarine, trái bơ và các loại đậu không bỏ muối. Ăn hạn chế các chất béo, nhất là các loại chất béo bão hòa bằng cách chọn loại thịt nạc, thịt gà đã bỏ da và các loại sản phẩm từ sữa ít chất béo. Tránh các loại thức ăn nấu sẵn và thực phẩm đã qua chế biến. Nếu ăn nhiều, tất cả các loại chất béo có thể làm tăng trọng lượng cơ thể từ đó làm cho tình trạng kháng insulin bị tệ hơn.

Chất đạmMỗi ngày nên có từ hai tới ba phần nhỏ chất đạm bởi vì chất

đạm quan trọng cho việc bảo dưỡng cơ thể và giúp cho em bé phát triển. Chất đạm có thể giúp quý vị có cảm giác

no được lâu hơn. Thức ăn có chất đạm như là thịt nạc, thịt gà bỏ da, cá, trứng và phô ma đã được

lọc bớt chất béo. Các loại sữa chua, kem bơ custard và các loại đậu hạt (đậu đũa, lentil, đậu chickpea) cũng là nguồn cho nhiều chất đạm.



Kiểm soát phần ăn Ăn những phần ăn nhỏ hơn có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Thử cách dung đia hoặc chén nhỏ hơn.

➥

Ăn thật nhiều rau Ăn phần thịt nhỏ thôi hoặc chọn chén thịt nhỏ (cỡ bằng bàn tay)



Những vấn đề khác cần cân nhắc trong việc ăn uốngTôi có thể dùng đường hóa học được không?

Những loại đường hóa học dưới đây có thể dùng được với lượng nhỏ: • Aspartame (951)* • Sucralose (955)*• Acesulphame Potassium (950)* *hãy tìm các con số này ở chi tiết thành phần trên nhãn mác

Tôi có thể uống gì được?Những đồ uống như là nước ngọt đậm đặc, nước trái cây và nước ngọt có ga là những loại nước có nhiều năng lượng và nhiều đường cho nên sự lựa chọn tốt hơn là uống nước lọc, nước khoáng không ga hoặc nước sôđa – khi uống cho chanh tươi loại chanh ta hoặc chanh tây để đồ uống có thêm chút hương vị.

RượuHướng dẫn của Úc về rượu đề nghị rằng phu nữ có thai, đang dự tính sẽ có thai hoặc đang cho con bú thì tránh uống rượu là phương cách an toàn nhất. Có những bằng chứng cho thấy rõ việc uống nhiều rượu sẽ có hại cho thai nhi, còn trường hợp chỉ uống ít rượu, hoặc uống có chừng mực ảnh hưởng tới thai như thế nào thì chưa thấy có bằng chứng cu thể.

Thao luận với y sĩ chuyên môn dinh dưỡng về việc lựa chọn thức ăn lành mạnh nhằm kiểm soát tiểu đường và giữ sức khỏe tốt trong thời kỳ mang thai về các vấn đề như:• Thiếu chất i-ốt• Thiếu Vitamin D• Chất vôi• Chất sắt• Loại thức ăn dễ bị nhiễm khuẩn listeria



Bữa Chọn lựa Dung thêm

Cách 1 Cách 2Bữa sáng 2/3 chén (130g) cơm

(loại gạo Basmati/Doongara) HOẶC chén cháo nhỏ HOẶC 1 đia mỳ (150g) với thật nhiều rau Và 1 phần nhỏ thịt (100g) loại thịt nạc, thịt gà, vịt bỏ da, cá, đậu hũ hoặc trứng nếu cảm thấy thèm.

½ chén (60g) cốm ngũ cốc muesli không rang/loại All Bran®/hạt mạch (sống) HOẶC 1 chén (65g) loại Guardian®/Special K Advantage®

250 ml sữa ít béo/sữa đậu nànhHOẶC100g sữa chua ít béo HOẶC200g sữa chua đường nhân tạoHOẶC1 phần trái cây

Bữa điểm tâm lành

mạnh

4 bánh cốm làm bằng lúa mì loại Vita-Weats™ với chút phô ma bớt chất béo

½ bánh muffin kiểu Anh làm bằng bột toàn mạch/bột mỳ toàn mạch HOẶC 1 lát bánh mỳ làm bằng bột mạch/ bột mỳ toàn mạch phết mỏng lớp bơ margarine và mứt trái cây, vegemite hoặc phô ma ít béo và cà chua

1 phần trái cây1 quả táo, 1 quả lê, 1 quả chuối, 2 quả kiwi , 4 quả mận, 2 quả quýt, ½ ly trái cây đóng hộp, 2 thìa cà phê nho khô, 4 quả chà là, 5 miếng nửa quả mận khô

Bữa trưa 2/3 chén (130g) cơm (loại gạo Basmati/Doongara)HOẶC 1 đia (150g) mỳ VớI 1 phần nhỏ (100g) thịt nạc, thịt gà, vịt bỏ da, cá, đậu hũ hoặc trứng

2 lát bánh mỳ làm bằng bột toàn mạch/ bột mỳ toàn mạchHOẶC 1 ổ bánh mỳ loại vừa nhân cá ngừ, cá hồi, gà tươi, thịt bò nướng, đậu hũ hoặc phô ma đã bớt chất béo

Thật nhiều sà lách hoặc rau nấu chín (thay vì ăn khoai tây hoặc bắp)THÊM1 phần trái cây

Bữa điểm tâm lành

mạnh

250ml sữa ít béo/sữa đậu nành

100g sữa chua ít béoHOẶC200g sữa chua đường hóa học

1 lát bánh mỳ bằng bột trộn trái cây HOẶC1 bánh bơ crumpet làm bằng bột toàn mạch HOẶC½ cái bánh muffin kiểu Anh làm bằng bột toàn mạch/ bột mỳ toàn mạch HOẶC½ cái bánh pita làm bằng bột toàn mạch

Bữa chiều 2/3 chén (130g) cơm (loại gạo Basmati/Doongara) HOẶC 1 đia (150g) mỳ

1 phần khoai tây vừa và một trái bắp nhỏ (mỗi thứ 100g)

Một phần nhỏ thịt nạc, thịt gà, cá, hoặc đậu hũ với thật nhiều sà lách hoặc rau nấu chín THÊM 1 phần trái cây

Bữa đêm ½ ly (125g) kem custard ít béo HOẶC 2 muỗng nhỏ kem loại ít chất béo

100g sữa chua ít béo HOẶC200g sữa chua đường hóa học

1 phần trái cây

Kế hoạch dùng bữa làm mẫu



Vận động thân thểKhông bao giờ quá muộn để khởi đầu đời sống năng động hơn và có rất nhiều cách quý vị có thể kết hợp việc ‘tập thể duc’ vào các sinh hoạt hàng ngày. Nói chung vận động dưới bất cứ hình thức nào cũng đều có lợi cho sức khỏe khi đang bị tiểu đường. Đi bộ là cách rất tốt để cơ thể được vận động, mà không có cảm tưởng là mình đang tập ‘thể duc’. Đây là một số hướng dẫn về những cách kết hợp việc đi bộ vào đời sống:• đứng ra thành lập nhóm đi bộ với những người trong

gia đình hoặc trong bạn bè• đi bộ tới chỗ tiệm gần nhà thay vì lái xe• dung cầu thang thay vì dung thang máy• đứng và đi lại trong khi nói điện thoại• làm vườn

Đối với phụ nữ bị bệnh tiểu đường lúc mang thai, vận động thân thể vừa phai có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu.

‘Vừa phải’ có nghia là nhẹ nhàng nhưng vẫn có thể cảm thấy nhịp thở và nhịp tim gia tăng. Nếu không bị bệnh gì hoặc có trở ngại liên quan đến vấn đề thai sản, quý vị có thể tập thể duc một cách an toàn trong thời gian mang thai. Tuy nhiên, tốt nhất là nên thảo luận việc này với bác si. Vận động thường xuyên như là đi bộ hoặc đi bơi giúp: • giảm mức kháng insulin• giữ thân thể khỏe mạnh• chuẩn bị sức khỏe cho việc sinh con• kiểm soát lượng đường trong máu

Nếu cảm thấy mệt và ít vận động, lượng đường trong máu sẽ tăng cao hơn. Nên nhớ, trước khi bắt đầu hoặc tiếp tuc bất cứ hình thức vận động thân thể nào, phải luôn luôn hỏi ý kiến bác si.

Cân nhắc việc có nên mua máy đếm bước đi hay không. Máy này là một dung cu (pedometer) nhỏ dung để đếm số bước đi hàng ngày. Máy này sẽ đếm bước đi bộ quý vị đã đi. Đặt muc tiêu là phải đạt được 10 000 bước đi mỗi ngày.

Lên cân quá nhiều khi mang thai sẽ làm cho việc kiểm soát tiểu đường và việc sinh nở khó khăn hơn. Thảo luận với nhóm nhân viên y tế nếu quý vị cảm thấy mình đã tăng ký quá nhiều.



Theo dõi lượng đường trong cơ thểThường xuyên đo Lượng đường trong máu (Blood Glucose Level BGL) sẽ giúp đánh giá việc chữa trị và nếu cần thay đổi việc chữa trị.

Trong thời gian mang thai, lượng đường trong máu cần ở mức thấp hơn so với những người bị tiểu đường nhưng không có thai.

Tự kiểm tra lượng đường trong máu sẽ giúp quý vị:• hiểu rõ hơn tác động của thức ăn và lối sống đối với lượng đường trong máu• biết là khi nào cần tham khảo ý kiến bác si• tạo cho mình sự tự tin khi phải đối phó với bệnh tiểu đường

Muc tiêu tổng quát là làm sao để giữ lượng đường trong máu trong khoảng từ 4.0 tới 7 mmol/L tuy lúc đo. Bác si hoặc y si chuyên môn tiểu đường sẽ hướng dẫn cho quý vị nên duy trì lượng đường trong máu của mình ở mức nào.

Lượng đường trong máu ấn định cho tôi là

từ _______ tới ________ lúc nhịn ăn/trước khi ăn

từ _______ tới ________ sau khi ăn

Thời điểm thông thường nhất để đo lượng đường trong máu là buổi sáng khi thức giấc (nhịn ăn) và 2 giờ sau mỗi bữa ăn. Các thời điểm đo khác có thể là 1 giờ đồng hồ sau bữa ăn và/hoặc trước bữa ăn.

Máy đo đường trong máu (là dung cu dung để đo lượng đường trong máu) có bán tại Đại lý Chương trình Hướng dẫn về bệnh Tiểu đường trên toàn quốc tại địa phương (được liệt kê tại trang 25), các tiệm thuốc tây hoặc y si chuyên môn tiểu đường. Quý vị sẽ được huấn luyện cách sử dung máy đo đường trong máu.

Khi tự đo đường trong máu phải có dung cu trích lể máu từ ngón tay để lấy một giọt máu nhỏ dung cho máy đo đường trong máu. Điều quan trọng là phải ghi lại số đo đường trong máu vào sổ lưu lại hoặc vào trang giấy để có thể thảo luận kết quả đo với nhóm y si chuyên môn tiểu đường mỗi khi có cuộc hẹn.

Hỏi nhóm y sĩ chuyên môn tiểu đường làm thế nào để vứt bỏ một cách an toàn các vật dụng sau khi dùng đo máu



Thuốc men (nếu cần) Nếu lượng đường trong máu quá cao thì sao?Nếu lượng đường trong máu không thể nào kiểm soát được chỉ bằng cách ăn uống lành mạnh và tập thể duc thì bác si có thể đề nghị dung thuốc.

Để đưa lượng đường trong máu về mức ấn định, có thể quý vị cần phải dung phương pháp trị liệu bằng insulin. Vì mức độ hiệu quả và an toàn của việc dung thuốc viên để trị bệnh tiểu đường lúc mang thai vẫn đang được xem xét nên phương pháp này chưa được phổ biến lắm.

Chích insulin là cách đưa insulin vào cơ thể bằng dung cu chích insulin. Chỉ cần bấm nút là dung cu sẽ chích insulin. Nếu cần insulin, y si chuyên môn tiểu đường hoặc bác si sẽ chỉ dẫn cho quý vị biết cách sử dung dung cu chích insulin và biết chỗ nào để chích. Insulin được chích vào cơ thể sẽ giúp hạ đường trong máu trong phạm vi ấn định là tốt nhất cho thai lớn lên và phát triển. Insulin sẽ không di chuyển vào nhau thai và sẽ không ảnh hưởng tới thai nhi.



Nếu lượng đường trong máu quá cao thì sao? (tiếp theo)Trong khi có nhiều người lúc đầu rất ngại bị chích, nhưng phần lớn mọi người phu nữ thấy là việc chích không khó chịu như khi phải đo lượng đường trong máu. Việc chích insulin sẽ không phương hại cho thai nhi.

Nhóm y si chuyên môn tiểu đường sẽ chỉ dẫn cho quý vị biết liều lượng insulin cần chích lúc bắt đầu. Thông thường liều lượng insulin sẽ được gia tăng đều đặn vì mức kháng insulin của tuyến nội tiết từ nhau thai sẽ tăng lên cho đến gần ngày sinh.

Nhóm y sĩ chuyên môn tiểu đường sẽ thường xuyên xem xét lượng đường trong máu và chỉ dẫn cho quý vị chính xác liều lượng insulin cần có cho cơ thể.

Nếu quý vị được chích insulin, có thể vì lượng đường trong máu của quý vị xuống hơi thấp, mặc dầu trường hợp này ít khi xảy ra. Quý vị có thể cảm thấy mệt mỏi, run rẩy hoặc đổ mồ hôi. Lượng đường trong máu thấp gọi là hypoglycaemia hoặc gọi tắt là ‘hạ đường huyết’ tình trạng này được giải quyết bằng cách ăn uống những thứ có chất đường để có thể hấp thu nhanh. Chỉ vài phút sau khi ăn uống những thứ có chất đường, lượng đường trong máu sẽ trở lại bình thường. Quý vị nên thử máu thêm lần nữa để biết chắc là lượng đường trong máu đã trở lại bình thường.

Thao luận các biện pháp kiểm soát tình trạng lượng đường trong máu xuống thấp ‘hạ đường huyết’ với nhóm y sĩ chuyên môn tiểu đường.

Việc sinh nởNhóm y si chuyên môn về tiểu đường và thai sản sẽ tiếp tuc theo dõi quý vị và thai nhi trong suốt thời gian có thai. Việc kiểm tra sẽ có thể gồm việc quan sát bằng siêu âm, đo lượng đường trong máu và đo huyết áp. Nếu tiểu đường được kiểm soát tốt và không có rắc rối nào khác thì phần lớn phu nữ sẽ mang thai ‘đủ tháng’ và sinh con tự nhiên.



Nếu thai nhi phát triển quá to (macrosomic) hoặc nếu thấy có điều gì khác cần phải quan tâm về thai sản, nhóm y si chuyên môn thai sản có thể đề nghị biện pháp ‘thúc’ để sinh con sớm độ một hoặc hai tuần. Nếu cần phải đẻ sớm, việc sinh đẻ thường được thúc sau khi dung thuốc để sửa soạn cho tử cung sẵn sàng cho việc sinh con. Khi sinh, nhịp tim của thai nhi sẽ được theo dõi bằng máy đo tim (CTG Tâm Động Đồ) được gắn vào vung bung quý vị.

Mổ sinh Cũng như đối với tất cả phu nữ có thai, có thể có khả năng rằng quý vị có thể sẽ phải sinh theo đường bung. Đôi khi việc sinh theo đường bung là cần thiết nếu thai nhi quá to hoặc có những rắc rối khác về vấn đề thai sản thí du như nhau xuống quá thấp, thai ngược (chân hoặc hông ra trước) hoặc trước đây quý vị đã từng sinh theo đường bung. Vấn đề quan trọng là quý vị được giải thích về việc sinh con theo đường bung để nếu trường hợp cần phải mổ sinh thì quý vị đã được chuẩn bị sẵn sàng rồi.

Truyền dịch insulin/đường Nhiều người có thể cần phải được truyền dịch insulin để kiểm soát lượng đường trong máu trong khi đang sinh con hoặc khi đang sinh theo đường bung. Phương pháp này thường được dung đối với những người đã từng được điều trị bằng insulin liều cao trong thời gian mang thai.

Quý vị có thể thao luận kế hoạch sinh con với bác sĩ hoặc cô mụ.



Sau khi sinhBệnh tiểu đường lúc mang thai sẽ không dẫn đến việc đứa con sinh ra bị tiểu đường

Đứa con sẽ được theo dõi cẩn thận trong 24-48 giờ đầu (nhịp tim, màu sắc, nhịp thở, lượng đường trong máu). Cô mu sẽ thử máu để kiểm tra lượng đường trong máu (dung dung cu trích lể máu từ gót chân) của đứa trẻ để chắc chắn là lượng đường trong máu đứa trẻ không xuống quá thấp. Những vấn đề này sẽ được tiếp tuc theo dõi cho đến khi đã hoàn toàn ổn định.

Lợi ích của việc cho con bú bằng sữa mẹ Cho con bú bằng sữa mẹ càng sớm càng tốt sau khi sinh, sau đó cứ bốn tiếng một lần lại cho con bú sẽ giúp duy trì lượng đường trong máu của trẻ, đồng thời giúp tránh cho lượng đường trong máu của trẻ xuống thấp. Cho con bú bằng sữa mẹ cũng cho thấy khả năng đề kháng của người mẹ sẽ được truyền cho con và giúp người mẹ kiểm soát được trọng lượng cơ thể.

Đối với những người cần điều trị bằng insulin Thông thường sau khi sinh bác si sẽ cho ngưng việc điều trị bằng insulin. Nhóm nhân viên y tế sẽ hướng dẫn cho quý vị bao lâu một lần phải theo dõi lượng đường trong máu để xem lượng đường đã trở lại bình thường chưa (thường là trong khoảng từ 4.0 tới 8 mmol/L)

6-12 tuần sau khi sinhViệc thử mức hấp thu đường bằng miệng (GTT) rất quan trọng nhằm kiểm tra xem tiểu đường đã hết chưa. Đối với một số phu nữ, tình trạng tiểu đường vẫn không giải quyết được.

Cần nhớ nói cho bác sĩ biết là quý vị bị tiểu đường lúc mang thai.



Những nguy cơ sau nàyMột khi đã bị tiểu đường lúc mang thai, quý vị sẽ dễ có nguy cơ bị tiểu đường hơn trong tương lai. Khoảng 50% số phu nữ bị tiểu đường lúc mang thai sẽ bị tiểu đường loại 2 trong vòng từ 10-20 năm sau. Nếu có thai nữa, quý vị sẽ rất dễ có nguy cơ lại bị tiểu đường lúc mang thai.

Những hiểu biết về lối sống lành mạnh học được trong thời kỳ thai sản sẽ có giá trị cho tất cả mọi người Úc. Hãy tiếp tuc cách ăn uống lành mạnh và tập thể duc đều đặn và đề nghị bác si kiểm tra lượng đường trong máu cho quý vị cứ 2 năm một lần.

Để giúp giam thiểu nguy cơ bị tiểu đường quý vị nên:

• Ăn tốt Thực hiện chương trình ăn uống lành mạnh

• Vận động tốt Thường xuyên vận động thân thể

• Giữ sức khỏe tốt Yêu cầu bác si kiểm tra lượng đường trong máu cho mình mỗi 2 năm một lần

Kiểm tra tiểu đường trước khi có thai lần sau

Kiểm soát trọng lượng cơ thể

Sau khi sinh, quý vị sẽ nhận được thêm nhiều thông tin nữa kể cả tai liệu ‘Đời sống sau thời

kỳ tiểu đường lúc mang thai’



Nhóm chuyên môn tiểu đườngThành phần nhóm này có thể thay đổi, tùy thuộc vào nơi quý vị cư ngụ hoặc nhu cầu quý vị được chăm sóc sau khi sinh tới mức nào, nhưng có thể gồm:• bác si chuyên khoa tiểu đường • y si chuyên môn tiểu đường – là y tá/cô mu chuyên khoa sẽ hướng dẫn

cho quý vị và gia đình biết cách làm thế nào để theo dõi và kiểm soát lượng đường trong máu cho quý vị.

• y si chuyên môn dinh dưỡng – là người sẽ giúp quý vị lập ra chương trình ăn uống lành mạnh trong thời kỳ thai sản

• Bác si gia đình

Nhóm chuyên môn tiểu đường làm việc chặt chẽ với nhóm chuyên môn thai san chăm sóc cho quý vị có thể gồm:• bác si sản khoa – là bác si chuyên khoa về thai sản và sinh đẻ• cô mu – là người sẽ chăm sóc và hướng dẫn quý vị cách chuẩn bị cho việc

sinh nở và nuôi con• y si vật lý trị liệu – là người sẽ hướng dẫn quý vị và người bạn đời về quá

trình diễn ra khi sinh con

Nhóm chuyên môn tiểu đường được hỗ trợ bởi các Đại lý Chương trình Hướng dẫn Tiểu đường trên toàn quốc (NDSS) ở các tiểu bang và vung lãnh thổ, được liệt kê ở trang 24.

......................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................

Chi tiết liên lạc:



Ghi chép................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................



Chương trình Hướng dẫn về bệnh Tiểu đường trên toàn quốc Chương trình Hướng dẫn về bệnh Tiểu đường trên toàn quốc (NDSS) là sáng kiến của chính phủ Liên bang Úc do Diabetes Australia điều hành. Các dịch vu và sản phẩm NDSS được thực hiện tại địa phương thông qua các Đại lý và tiểu Đại lý tại các tiểu bang và vung lãnh thổ như là các trung tâm tiểu đường, tiệm thuốc tây và trung tâm y tế. Chương trình cung cấp các sản phẩm về tiểu đường được trợ giá, các tài liệu thông tin và một số các dịch vu cho những người bị tiểu đường. Đăng ký là miễn phí và mở rộng cho tất cả mọi người Úc được chuẩn đoán bị tiểu đường.

San phẩmNhững người đã đăng ký với NDSS có thể được có rất nhiều loại san phẩm có giấy phép như là:• mua dải giấy là vật dung thử máu và thử nước tiểu được trợ giá. Có rất nhiều

loại dải giấy là vật dung thử đường trong máu được bán với giá rẻ hơn so với giá mua theo đơn tại tiệm thuốc tây

• ống chích insulin và cây cắm kim. Những vật dung này được cấp miễn phí cho những người dung insulin

• dung cu dung cho máy bơm insulin• tài liệu thông tin và các dịch vu về tự kiểm soát tiểu đường

Làm thế nào để đặt mua các san phẩmMột số cách để quý vị có thể đặt mua san phẩm là:

• Tại quầy ở vung tiểu bang quý vị hoặc từ các Đại lý hoặc tiểu đại lý• Điện thoại: 1300 136 588 • Trang web:

ACT: Diabetes ACT Ltd diabetes-act.com.auNSW: Australian Diabetes Council australiandiabetescouncil.comQLD: Diabetes Australia – Queensland diabetesqld.org.auVIC: Diabetes Australia - Vic diabetesvic.org.auSA: Diabetes SA diabetessa.com.auTAS: Diabetes Tasmania diabetestas.com.auWA: Diabetes WA diabeteswa.com.auNT: Healthy Living NT healthylivingnt.org.au



• Gửi đặt hàng qua bưu điện tới Diabetes Australia, GPO Box 9824 tại thành phố thủ phủ tiểu bang quý vị. Có thể lấy mẫu đặt hàng từ trang web, hoặc được gửi tới cho quý vị qua bưu điện nếu gọi cho số điện thoại ghi ở trên hoặc lấy từ các Đại lý hoặc tiểu Đại lý.

Những người có thẻ giam giáNhững người có thẻ giảm giá có thể được mua các sản phẩm NDSS được giảm giá thêm nữa. Muốn biết thêm chi tiết xin liên lạc với Đại lý tại địa phương như ghi ở trên hoặc tìm hiểu trên trang web NDSS ndss.com.au

Muốn biết thêm chi tiết về NDSS thăm trang web: ndss.com.au hoặc gọi số 1300 136 588

Diabetes AustraliaDiabetes Australia là tổ chức hoạt động trên toàn quốc có thành viên từ các tổ chức người tiêu dung có tru sở tại các tiểu bang và vung lãnh thổ, các tổ chức tập hợp các bác si các nhà chuyên môn y khoa và các cơ quan nghiên cứu phối hợp làm việc với nhau để có tiếng nói tập thể và mạnh mẽ cho những người bị bệnh tiểu đường, gia đình họ và những người chăm sóc họ.

Muốn biết thêm các chi tiết để liên lạc, thăm diabetesaustralia.com.au

Diabetes Australia quyết tâm xoay ngược tình thế với tiểu đường thông qua các hoạt động quang bá, phòng tránh, phát hiện,

kiểm soát và nghiên cứu tìm phương pháp chữa trị.



Sample food plan in English (page 14) – For health professional use

Meal Choose from Plus

Option 1 Option 2

Breakfast 2/3 cup (130g) cooked rice (Basmati/ Doongara) OR Small bowl rice porridge OR 1 cup (150g) of cooked noodles with lots of vegetables AND 1 small serve (100g) of lean meat, skinless poultry, fish, tofu or egg if desired.

½ cup (60g) untoasted muesli/All Bran®/rolled oats(raw) OR 1 cup (65g) Guardian®/ Special K Advantage®

250 ml low fat milk/soy milkOR100g low fat yoghurtOR200g artificially sweetened yoghurtOR1 serve of fruit

Healthy Snack

4 Vita-Weats™ with a small amount of reduced fat cheese

½ wholemeal/wholegrain English muffin OR 1 slice wholemeal/wholegrain toast with thin spread of margarine and jam, vegemite or low fat cheese and tomato

1 serve of fruit1 apple, 1 pear, 1 small banana, 2 kiwi fruits, 4 apricots, 2 mandarins, ½ cup tinned fruit, 2 tablespoons sultanas, 4 dried dates, 5 dried apricot halves

Lunch 2/3 cup (130g) cooked rice (Basmati/ Doongara) OR1 cup (150g) cooked noodles WITH 1 small serve (100g) of lean meat, skinless poultry, fish, tofu or egg

2 slices of wholemeal / wholegrain breadOR 1 medium bread roll with tuna, salmon, fresh chicken, roast beef, tofu or reduced fat cheese

Plenty of salad or cooked vegetables (other than potato or corn)PLUS1 serve of fruit

Healthy Snack

250ml low fat milk/ soy milk

100g low fat yoghurtOR200g artificially sweetened yoghurt

1 slice fruit bread OR 1 wholemeal crumpet OR ½ wholemeal/wholegrain English muffin OR ½ wholemeal pita

Dinner 2/3 cup (130g) cooked rice (Basmati/Doongara) OR 1 cup (150g) cooked noodles

1 medium potato and a small corn cob (100g each)

A small serve of lean meat, chicken, fish or tofu WITH plenty of salad or cooked vegetables PLUS 1 serve of fruit

Supper ½ cup low fat custard OR 2 small scoops of low-fat ice cream

100g low-fat yoghurt OR200g artificially sweetened yoghurt

1 serve of fruit



Cảm tạ:Chính phủ Liên bang Úc và Diabetes Australia xin trân trọng ghi nhận những đóng góp và hỗ trợ quý báu của các Đại lý Chương trình Hướng dẫn Tiểu đường trên toàn quốc là những người thông qua Nhóm Công tác NDSS Tiểu đường lúc mang thai, Tiểu đường Mellitus lúc mang thai, đã soạn thảo ấn phẩm này sử dung ý kiến người tiêu dung và sự giúp đỡ của Hiệp hội Tiểu đường lúc mang thai Úc Á (ADIPS). Muốn biết thêm chi tiết về tài liệu này, việc soạn thảo tài liệu hoặc tài liệu có ở đâu, xin liên lạc với Diabetes Australia Ltd:

Điện thư email [email protected]

Điện thoại 02 6232 3800

Các ảnh in trong tài liệu này được lấy từ kho tư liệu hình ảnh

VERSION 1: JUNE 2011


Bệnh tiểu đường lúc mang thai - Diabetes...

Documents

Transcript of Bệnh tiểu đường lúc mang thai - Diabetes...