Blik op Veiligheid - Heerenveen...geweld op straat, overlast jeugd en fysieke veiligheid. Naast de...
Transcript of Blik op Veiligheid - Heerenveen...geweld op straat, overlast jeugd en fysieke veiligheid. Naast de...
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
1
Blik op Veiligheid
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
2
Inhoud
1 INLEIDING ................................................................................................ 4
1.1 OPZET EN WERKWIJZE ................................................................................. 4
1.2 LEESWIJZER .............................................................................................. 4
2 VEILIGE WOON EN LEEFOMGEVING ......................................................... 5
2.1 VERMINDEREN WOONOVERLAST EN OVERLASTGEVENDE PERSONEN ..................... 5
2.2 GHB GEBRUIK, ANDERE MIDDELEN EN DRUGSOVERLAST. ................................... 6
2.3 BUURTBEMIDDELING .................................................................................. 7
2.4 SUBJECTIEVE VEILIGHEID ............................................................................. 8
2.5 VERMINDERING INBRAKEN (OBJECTIEVE VEILIGHEID) ......................................... 8
3 VOETBAL GEWELD OP STRAAT ............................................................... 10
4 FYSIEKE VEILIGHEID ................................................................................ 11
5 JEUGD EN VEILIGHEID (OVERLAST JEUGD) .............................................. 11
6 ONTWIKKELINGEN GEDURENDE DE BELEIDSPERIODE ............................ 12
6.1 CONSULTATIE COMMISSIE AZ 18 FEB 2016 .................................................. 13
7 CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN ............................................................ 13
7.1 AANBEVELINGEN ..................................................................................... 14
7.2 VERVOLGTRAJECT .................................................................................... 14
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
3
Blik op Veiligheid
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
Samenvatting evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015 Aanbevelingen 2016-2020:
De uitgangspunten, zoals
benoemd in de commissie AZ van
18 februari 2016, betrekken bij
de actualisatie van het integraal
veiligheidsbeleid;
Andere beleidskaders (zoals
eigen kracht) betrekken bij de
actualisatie van het integraal
veiligheidsbeleid;
Streefwaardes loslaten;
Criteria bij het kiezen van nieuwe
speerpunten:
o de mate van
beïnvloedbaarheid;
o inschatting maken van
toekomstige en huidige
ontwikkelingen die de
veiligheid
beïnvloeden;
afwegen of de
veiligheidsgevoelens van
inwoners wel/geen criteria
wordt voor het bepalen van
nieuwe speerpunten;
Doelen 2011-2015:
1.) Verminderen van woonoverlast
en het aantal inbraken,
2.) Het middelen (o.a. GHB)
gebruik en het aantal jongeren
dat overmatig middelen
gebruikt terug dringen;
3.) Aanpak voetbalgerelateerde
overlast; 4.) Vermindering van overlast door
jongeren;
5.) Terugbrengen
parkeerproblemen en
verkeerststremmingen
Effecten beleidsperiode 2011-2015:
Persoonsgerichte aanpak
overlastgevende/verwarde
personen;
Aantal personen met hoog GHB
gebruik en overlast op straat
door drugs is afgenomen;
Het aantal inbraken binnen de
gemeente daalt;
Er wordt effectiever ingespeeld
op plotseling opkomende
jeugdoverlast door preventief
melden en nieuwe aanpak;
Inzet gericht op normalisatie
voetbal;
Verbetering doorstroming van
evenementenverkeer;
Prioriteiten 2011-2015:
1. (huiselijk) geweld in de buurt;
2. GHB en andere middelen;
3. (Voetbal) geweld op straat;
4. Overlast jeugd;
5. Fysieke Veiligheid
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
4
1 Inleiding Aanleiding voor deze evaluatie is de actualisatie van de gemeentelijke
beleidsnota integrale veiligheid ‘Op maat’ uit 2011. De indeling welke
gehanteerd wordt behoord grotendeels bij de VNG- methode Kernbeleid
Veiligheid; in totaal wordt er onderscheid gemaakt in vijf
veiligheidsvelden die met elkaar het integrale veiligheidsterrein van
gemeenten vormen. Het gaat om de volgende veiligheidsvelden: (1)
Veilige woon- en leefomgeving; (2) Bedrijvigheid en veiligheid; (3) Jeugd
en veiligheid; (4) Fysieke veiligheid; (5) Integriteit en veiligheid. Omdat
een bespreking van alle maatregelen en voorzieningen ondoenlijk is, die
sinds 2011 in het kader van het veiligheidsbeleid zijn genomen, wordt in
deze evaluatie ingezoomd op de prioriteiten uit de kadernota. Verdeeld
over drie veiligheidsvelden zijn dit de volgende vijf prioriteiten:
(huiselijk) geweld in de buurt, GHB en andere middelen, (voetbal)
geweld op straat, overlast jeugd en fysieke veiligheid. Naast de
genoemde prioriteiten zijn er 13 overige thema’s benoemd welke een
meer ‘going concern’ karakter hebben en die gedurende de
beleidsperiode op basisniveau gehandhaafd zijn. Het gaat om o.a.
nazorg ex-gedetineerden, aanpak veelplegers, maatschappelijke onrust,
inbraken, evenementen, rampenbestrijding en crisisbeheersing en
brandveiligheid. Deze evaluatie is voornamelijk gebaseerd op informatie
verkregen uit politie cijfers 2011-2014 (BVH) Daarnaast is er een korte
analyse gemaakt van de wijkkrachtscan 2014 op het thema veiligheid. Er
is tot slot beroep gedaan op de signalerende functie van diverse lokale
en externe partners ten aanzien van de prioriteiten uit de huidige
Kadernota en ten aanzien van (maatschappelijke) ontwikkelingen.
1.1 Opzet en werkwijze
De kernvraag van deze evaluatie is; ‘Gelet op de maatschappelijke en
beleidsmatige ontwikkelingen, wat is een effectiever werkprogramma
voor de periode 2016-2020 in het licht van een veranderende rol van de
gemeente (eigen kracht)’ Deze vraag zal uitgewerkt worden in de
actualisatie van de kadernota.
Er zijn twee vragen geformuleerd:
1. Welke inzet is er extra gepleegd op de prioriteiten, zoals ze in de
kadernota integrale veiligheid 2011-2014 zijn voorgenomen?
2. Welke inspanningen zijn nodig om de effectiviteit van het
veiligheidsbeleid in Heerenveen verder te optimaliseren?.
1.2 Leeswijzer
Per prioriteit zal de extra inzet vermeldt worden zoals ze in de
Kadernota integrale veiligheid 2011-2014 zijn omschreven. Vervolgens
wordt aangegeven hoe het staat met de uitvoering. Hoofdstuk 7 sluit af
met de conclusies die uit de evaluatie getrokken kunnen worden. Ook
worden er aanbevelingen gedaan. Daarmee wordt ingegaan op de
tweede vraag, die verwijst naar de inspanningen die nodig zijn om de
effectiviteit van het veiligheidsbeleid verder te optimaliseren.
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
5
2 Veilige Woon en leefomgeving
De sociale kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op de
‘intermenselijke relaties’ in een buurt: tussen bewoners en eventueel
andere aanwezige personen. Belangrijke aspecten van de sociale
kwaliteit zijn betrokkenheid van bewoners bij de buurt, de kwaliteit van
sociale netwerken, de mate van informele sociale controle, e.d. De
sociale kwaliteit kan onder druk komen te staan door verschijnselen als
woonoverlast, burengerucht, multiprobleemgezinnen/-huishoudens,
overlast gerelateerd aan illegale bewoning, drank- en drugsoverlast,
overlast van prostitutie en overlast van zwervers.
Onder dit veiligheidsveld valt de eerste prioriteit, (huiselijk) geweld in de
buurt. Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn:
woonoverlast, burenruzies, huiselijk geweld, overlastgevende personen,
overlast drugs en woninginbraken (zie tabel 1.1). De cijfers van
woonoverlast, overlastgevende personen en overlast drugs zijn
gestegen in de periode 2011-2014. Op pagina 8-11 van de kadernota ‘Op
maat’ (bijlage 1), kunt u nalezen welke aanpak en extra inzet is
geformuleerd. Wij beperken ons tot hierna tot het wat (wel/niet
gerealiseerd) en waarom (motivatie)
Cijfers woon- en drugsoverlast en overlastgevende personen:
indicator bron jaar
2011 2012 2013 2014
Woonoverlast, burengerucht
en relatieproblemen tot,
waarvan:
Politie/BVH 502 487 555 568
- Burenruzie (zonder gevolgen)
Politie/BVH - 135 162 156
- Huiselijke twist Politie/BVH - 64 53 62
- Overtreding huisverbod Politie/BVH - 3 0 1
- Geluidshinder overig Politie/BVH - 285 350 349
Overlast overspannen/gestoorde personen
Politie/BVH 227 337 338 483
Overlast Zwervers Politie/BVH 13 9 11 13
Drugsoverlast totaal, waarvan Politie/BVH 51 94 103 137
- Overlast ivm drugs Politie/BVH - 65 82 106
- Aantreffen drugs (geen verdachte)
Politie/BVH - 18 14 17
- Overige drugsdelicten Politie/BVH - 11 7 14
2.1 Verminderen woonoverlast en overlastgevende personen
Vanwege landelijke, maatschappelijke ontwikkelingen en een te hoog
ambitieniveau, is er op een andere wijze invulling gegeven aan deze
prioriteit, nietzijnde in de vorm van plank- en wijkveiligheidsplannen.
Wel is er geïnvesteerd in de persoonsgericht(e) aanpak/plan voor
overlastgevende personen, zowel op lokaal niveau als in samenwerking
met het Veiligheidshuis. Ook is er geïnvesteerd in een (regionaal)
handboek “de verwarde persoon in context”, waarmee lokaal gewerkt
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
6
kan worden en een doorbraakteam geformeerd om te komen tot
effectieve en duurzame oplossingen in vastgelopen of risicovolle
casuïstiek. De SMART- doelstellingen van 2014 zijn niet behaald; het
aantal gevallen van woonoverlast is niet teruggebracht tot 325 evenals
het aantal overspannen/gestoorde personen naar 150. Dit heeft niet
zozeer te maken met de effectiviteit van de gepleegde inzet, maar de
landelijke danwel maatschappelijke ontwikkelingen (o.a. bezuinigingen
in de zorg, ambulantisering) vanaf 2011.
2.2 GHB gebruik, andere middelen en drugsoverlast.
Bij de meldingen ‘overlast drugs’ gaat het bijvoorbeeld om meldingen
over personen die overlast plegen, bijvoorbeeld in de woonomgeving,
maar ook in het horecagebied; enkele veelplegers die onder invloed
criminaliteit plegen (zoal inbraken of fietsendiefstal); assistentie van de
ambulance of huisarts ingeval van een "onwelwording" onder invloed
van GHB (en/of andere middelen); agressieve reacties tijdens
politiecontact (bijvoorbeeld bij bekeuringsgesprek of waarschuwing bij
ergens “rondhangen”); bij controles op rijden onder invloed, waarbij
blijkt dat men GHB heeft gebruikt.
In 2011 heeft de gemeente – mede op basis van signalen van de politie,
VNN, jongerenwerk, het sociaal team, woningbouwcorporaties en de
horeca – geconstateerd dat tijdens het uitgaan (maar ook in
toenemende mate daarbuiten) een stijging van overlast en agressie in
de openbare ruimte als gevolg van overmatig middelengebruik (vooral
GHB) werd ervaren. Dit gold zowel voor het gebruik van, als de handel
in. Gemeente Heerenveen onderscheidt zich hier niet in, de
problematiek ten aanzien van GHB speelt ook in andere gemeenten.
Waar Heerenveen zich wel in onderscheidt is dat vanaf 2011 tal van
acties zijn ondernomen om het gebruik terug te dringen. Op grond van
het de huidige Kadernota Op Maat is de aanpak van GHB-gebruik (en
andere middelen) als prioriteit vastgesteld door raad en is een breed
pakket aan maatregelen getroffen. Deze maatregelen hadden zowel een
preventief als repressief karakter en waren gericht op de hele keten van
Veiligheid en Gezondheid. Doel van deze maatregelen was het aantal
personen dat GHB (problematisch) gebruikt terug te dringen en het
aantal jongeren dat overmatig middelen gebruikt terug te dringen.
Beoogt effect was uiteindelijk een medisch en sociaal verantwoord
middelengebruik bij volwassenen en jongeren. Een probleem bij de
repressieve aanpak van GHB zijn de ernstige gezondheidsrisico’s die
ontstaan bij plotseling stoppen van het gebruik, waardoor aanhouding
en in bewaring stelling van verslaafde (veel)plegers nu nagenoeg
onmogelijk was
(nu is dit inmiddels wel mogelijk door insluiting in een speciale GHB cel
in Zwolle) Daarnaast is het vrij verkrijgbaar zijn van de ingrediënten om
GHB te maken, een ernstig complicerende factor in de aanpak.
Bovendien ontwikkelen zich steeds weer nieuwe vormen van
vergelijkbare middelen. De aanpak van de gemeente richt zich op de
gehele veiligheidsketen. Preventie en zorg-/hulpverlening richt zich
vooral op jongeren en hun ouders terwijl repressie vooral van
toepassing is op veelplegers.
Een greep uit de maatregelen (vanuit een brede context) die destijds zijn
gestart: horecasurveillance zaterdagnacht politie., extra inzet
(uitbreiding uren) outreachend Jongerenwerk Verslavingszorg Noord
Nederland op GHB-gebruikers, aanpak veelplegers, aanbod Stichting
Voorkom in lesprogramma basisonderwijs, sportproject i.s.m. VNN en
sportclub Heerenveen (jeugd Beugel e.o.) en de persoonsgerichte
aanpak; een multidisciplinaire aanpak met diverse netwerkpartners in
o.a. Sociaal Team, Centercourt en casusoverleg GHB.
Deze maatregelen hebben de afgelopen periode zeker hun vruchten
afgeworpen, verbeteringen zijn zichtbaar. Het gebruik van GHB heeft
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
7
zich de laatste periode ook meer verplaatst van “op straat” naar “in
huis”. Dit neemt niet weg dat de aanpak van de “zogenaamde harde
kern” in algemene zin lastig blijft. De samenwerking met ketenpartners
verloopt goed. De consequenties van de landelijke bezuinigingen op de
geestelijke gezondheidszorg maar ook op de verslavingszorg (verkorting
behandelingstijd) blijft een aandachtspunt. Tot slot kan als punt ter
doorontwikkeling worden benoemd dat de gemeente Heerenveen de
“toegang” tot ondersteuning en hulp heeft georganiseerd via de inzet
van meitinkers en casusregisseurs (volwassenen) en het Centrum voor
Jeugd en Gezin (jeugd). Bij de signalering van problemen kunnen zij
passende ondersteuning inzetten. Ook kan de “toegang” een rol spelen
in nazorg van GHB-gebruikers (na specialistische behandeling). De
komende periode beleidsperiode zal de gemeente dit punt de komende
periode nog nadrukkelijker borgen in de “toegang”.
2.3 Buurtbemiddeling
Buurtbemiddeling is een effectief middel gebleken; het versterkt de
bovendien de zelfredzaamheid van inwoners doordat ze zelf invloed
hebben op de uiteindelijke oplossing. Door tussenkomst van
buurtbemiddeling wordt ca. 55% van de kwesties wordt opgelost. De
SMART doelstelling is ruimschoots behaald (10).
Resultaten buurtbemiddeling jaar
2014 2015
Aantal meldingen; waarvan: 66 59
Advies 18 22
Niet geschikt (te ver geëscaleerd, andere problematiek)
20 13
Doorverwezen meitinker 2 3
Inzet buurtbemiddeling; waarvan: 26 23
Opgelost 14 13
Begin 2014 bestond er onzekerheid over de continuering van het project
in verband met een motie vanuit de gemeenteraad. Dit heeft er voor
gezorgd dat er in de eerste helft van 2014 niet is ingezet op meer PR
voor het project richting de inwoners van Heerenveen (op eigen
initiatief melden). Het project is daardoor doorgezet in de huidige vorm
waarbij de partners van de Woningbouwcorporatie Woon Friesland en
de politie de voornaamste toeleverancier zijn voor nieuwe kwesties.
Zo’n 80 lokale organisaties voor Buurtbemiddeling, waaronder
Ter illustratie: de aanpak door de bril van VNN (outreachend werker R.)
“Veel mensen in zorg gehad. De overlast op straat is naar aanleiding van de
gezamenlijke aanpak zo goed als weg. Nog wel sprake van thuisgebruik. Veel
gebruikers zijn ook verhuisd. Na de overlast de straat hebben we een plan gemaakt,
waar het op neer kwam dat we het in gezamenlijkheid gingen doen. Actie plan tegen
GHB 2012. Dus niet allen de Gemeente, of de politie of woningbouw, sociale dienst of
hulpverlening, maar samen. Veel op straat zijn, info durven delen, handhaven, open
zijn, regels afspreken en vooral samenwerken. Alle gebruikers wisten dat we
gezamenlijk overlegden, dat was nodig. Politie gaf zorg door, wij erheen en andersom.
We hebben in het kort afgesproken, de politie pakt de aanvoer, samen de gebruikers
en veel mensen in kaart brengen, in zorg motiveren en dan naar onze kliniek te
Leeuwarden of Groningen voor detox en eventuele verdere behandeling nadien.
Daarbij kun je denken aan bijvoorbeeld opname van 8 maanden in de Breewegstee,
minstens 10 jongeren uit Heerenveen hebben dit gedaan. Bij voorkeur niet terug naar
de plek/woonplaats, anders valt 80 % valt na 8 maanden terug in het oude gebruik.
Hoe doe je dat: andere woonplekken zoeken, schulden aanpakken, Plangroep, werk en
scholing, dagbesteding, denk ook aan het sporttraject De Beugel. Verder heeft VNN
een GHB protocol, bijeenkomsten over GHB, informatie avonden aan horeca, buurt,
ouders, etc”.
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
8
Heerenveen heeft gezamenlijk één website ontwikkeld,
www.problemenmetjeburen.nl. Op deze site is algemene informatie
over de 10 meest voorkomende burenproblemen te vinden en worden
tips gegeven voor mogelijke oplossingen. Bezoekers worden direct
doorverwezen naar de voor hen dichtstbijzijnde organisatie voor
Buurtbemiddeling. Doordat men via deze laagdrempelige website snel
terecht komt bij de Buurtbemiddeling in Heerenveen (intikken van de
postcode), is het contact snel gelegd.
2.4 Subjectieve Veiligheid
Hier gaat het om het ‘veiligheidsgevoel’ van bewoners en om het
veiligheidsgevoel van bewoners op bepaalde plekken binnen de
gemeente. Geconstateerd wordt dat er de afgelopen periode geen
monitoring heeft plaatsgehad mbt de veiligheidsbeleving binnen de
gemeente Heerenveen door middel van waarstaatjegemeente.nl. Wij
hebben aansluiting gezocht bij een bestaande indicator; de
wijkkrachtscan. Om te weten wat belangrijke problemen zijn in een wijk
en welke krachten er zijn in de wijk om deze problemen (mede) op te
lossen is een beeld nodig van de wijk. Dit beeld is in 2014 gemaakt met
de wijkkrachtscan. Door statistieken en de kennis van professionals over
de wijk te combineren met de beleving van de burger wordt er een
beeld gegeven van de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van de
wijk.
Analyse thema Veiligheid
In de Wijkkrachtscan (WKS) zijn opgenomen de incidentsoort: overlast,
vernieling, inbraak woningen, vandalisme/baldadigheid en overlast
jeugd. In slechts een beperkt aantal wijken binnen de gemeente
Heerenveen (8 van de 30) scoort Veiligheid in meer of mindere mate
hoger (> t/m >>>) dan het gemiddelde in Heerenveen dan wel ten
opzichte van omliggende wijken. Het gaat hier om de wijken
Heerenveen Midden, Heerenveen Centrum, de Greiden, Heerenveen
Noord, Akkrum, Oudehaske, Nijehaske en Oudeschoot. Dit beeld is
herkenbaar; de interventies vanuit de verschillende veiligheidsthema’s
zijn afgestemd op de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen in de
wijk.
2.5 Vermindering Inbraken (objectieve veiligheid)
Bij dit thema gaat om de diverse, veelvoorkomende vormen van
criminaliteit in de buurt, wijk, gemeente. Soorten criminaliteit die in elk
geval bepalend, zijn woninginbraak, overvallen, voertuigcriminaliteit en
geweld. We beperken ons hierna tot de prioriteit vermindering
woninginbraken uit de Kadernota Op Maat. Woninginbraken vallen
onder de zgn. high-impact crimes (HIC).Heerenveen heeft daarbij te
maken met zgn. mobiel banditisme; rondtrekkende criminele personen
die uit alle landen kunnen komen en zich schuldig maken aan
bijvoorbeeld inbraken. De ligging aan uitvalswegen maakt Heerenveen
inbraak gevoelig.
Cijfers Aantal woninginbraken in de gemeente Heerenveen vanaf 2012 tot 2015 (2015: totaal 106 inbraken)
2012 2013 2014
1e kwartaal 44 44 63
2e kwartaal 31 29 35
3e kwartaal 33 20 14
4e kwartaal 36 50 27
Totaal 144 143 139*
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
9
*: als gevolg van de gemeentelijke herindeling zijn de dorpen Akkrum, Aldeboarn en Nes van de voormalige gemeente Boarnsterhim met ingang van 1 januari 2014 toegevoegd aan de gemeente Heerenveen. Van de 139 inbraken in 2014 vonden er 27 op jaarbasis plaats in deze 3 nieuwe dorpen. Oftewel voor het ‘oude’ grondgebied van de gemeente Heerenveen was er een afname in 2014 naar 112 woninginbraken (139 minus 27). Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft een gezamenlijke bijdrage
toegekend aan de gemeenten Leeuwarden, Smallingerland, Súdwest
Fryslân en Heerenveen voor de integrale aanpak van woninginbraken.
Het betreft hier geoormerkt geld dat bedoeld is voor een aantal
specifieke maatregelen:
- Organiseren van preventieavonden (Akkrum/Nes) en inzet van
de preventietruck (de Greiden);
- Vergroten van de bewustwording van inbraakrisico’s en het
verstrekken van inbraakpreventietips. Er wordt sneller
ingespeeld op een inbraak door de invoer van een zgn.
besmettingsbrief. Besmettingsbrieven worden door de
gemeente verspreid onder de bewoners van een straat of buurt
waar een woninginbraak heeft plaatsgevonden. Het doel van
deze brieven is om mensen bewust te maken van inbraakrisico
en hen te bewegen preventiemaatregelen te nemen;
- Vergroten van de heterdaadkracht; inzet burgernet, faciliteren
whatts app groepen;
- Stimuleren en faciliteren bestaande buurtpreventieteams en
teams in oprichting;
- Versnellen implementatie Digitaal Opkopers Register (DOR) en
stimuleren registratie van goederen door bewoners.
De interventies die met deze bijdrage zijn gerealiseerd hebben
bijgedragen aan een afname van het aantal woninginbraken binnen de
gemeente Heerenveen. Hoewel de SMART doelstelling het terugbrengen
van het aantal inbraken naar 80 niet is behaald, zijn we op de goede
weg.
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
10
3 Voetbal geweld op straat
Indicatoren met betrekking tot voetbal gerelateerd geweld en overlast
zijn de incidenten bij zowel uit- als thuiswedstrijden, buiten het Abe
Lenstra Stadion, groepsdreigingen, het aantal aanhoudingen en
stadionomgevingsverboden. Het voetbal gerelateerde geweld en
overlast laat een wisselend beeld zien. In toenemende mate zoeken
supporters tijdens zowel de in – en uit wedstrijden de confrontatie. Het
aantal incidenten, groepsdreigingen en aanhoudingen in Heerenveen
zijn toegenomen.
indicator bron Voetbalseizoen
2011/12
2012/13
2013/14
2014/15
Incidenten Sc Heerenveen supporters thuis buiten stadion
politie 23 17 9 16
Incidenten uit wedstrijden Heerenveen supporters
politie 17 3 12 11
Incidenten buiten Abe Lenstra
politie 24 19 9 15
Groepsdreiging thuiswedstrijden
politie - 6 5 13
Groepsdreiging uit supporters
politie - 8 5 13
Groepsdreiging Sc Heerenveen elders
politie - 6 7 8
Aantal aanhoudingen politie 25 23 8 42*
Aantal ingezonden PV’s politie 25 19 7 20
Stadionomgevingsverboden
politie - 9 0 15**
*1 wedstrijd zorgde voor 16 aanhoudingen.** 1 wedstrijd resulteerde in
het opleggen van 15 stadionomgevingsverboden.
Tijdens de laatste herziening van de APV is de voetbalparagraaf
uitgebreid mbt stadionomgevingsverboden. Ook zijn er beleidsregels
vastgesteld op basis van de Wet Maatregelen Bestrijding
Voetbalvandalisme en Ernstige Overlast (hierna: wet MBVEO) welke het
mogelijk maken om een groeps- of gebiedsverbod op te leggen danwel
een meldingsplicht. De inzet is gericht op normalisatie in 2020;
toegankelijk en gastvrij voetbal (vrij vertaald: alle mensen zijn vrij om te
gaan en staan waar men wil in en buiten het stadion) Voor het kleine
aantal personen waarin dat niet lukt, is de inzet om met een
persoonsgerichte aanpak, gebiedsverboden en meldplicht (wet MBVEO),
stadionomgevingsverboden op basis van de APV in combinatie met het
straf- en civielrecht (o.a stadionverboden van de KNVB)
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
11
4 Fysieke Veiligheid
Onder fysieke veiligheid vallen onder andere parkeerproblemen en verkeerststremmingen, dit is tevens de indicator.
indicator bron jaar
2011 2012 2013 2014
Parkeerproblemen en verkeersstremming
Politie/BVH 188 159 196 174
Het aantal parkeerproblemen en verkeerstremmingen is gedaald. Structureel is er bij evenementen nu een bereikbaarheidsplan toegevoegd (waar laten bezoekers hun fiets/auto) Samen met de politie en Rijkswaterstaat zijn de verkeersstromingen rondom evenementen goed ingeschat en wordt er maatwerk geleverd. Door communicatie via twitter, facebook en “P8 gratis” te promoten op de wegen die toeleiden naar het evenement worden parkeerproblemen voorkomen. Het handhaven op voertuigen die niet op de juiste plek staan is geïntensiveerd (borden, gele en rode kaarten, handhaving)
5 Jeugd en Veiligheid (overlast jeugd)
Dit thema heeft betrekking op overlast van jongeren, vaak in groepsverband. Het kan gaan om ‘mildere’ vormen van overlast (zgn. acceptabele en hinderlijke jeugdgroepen) maar ook om zwaardere vormen (‘echte’ overlastgevende groepen). Het uit zich bijvoorbeeld door geluidsoverlast, intimiderend aanwezig zijn, zwerfvuil achterlaten en soms ook om vernielingen en andere vormen van kleine criminaliteit. Kenmerkend voor de zogenaamde hinderlijke groepen is dat ze in principe Sgoed aanspreekbaar en zelf-corrigeerbaar. Bij zgn. overlastgevende groepen is er meer ‘eigen systeem’ (hiërarchie) in de groepen en zijn ze lastiger te corrigeren. Ook is er veelal (lichte) criminaliteit in het spel.
Indicatoren met betrekking tot dit veiligheidsthema zijn:
tabel 3.1
indicator bron jaar
2011 2012 2013 2014
Incidenten jeugdoverlast
Politie/BVH 210 257 237 308
Hinderlijke jeugdgroepen
Politie/shortlist 0 1 1 0
Overlastgevende jeugdgroepen
Politie/shortlist 0 1 1 0
Overlast door jeugd is een periodiek terugkerend fenomeen. Hoewel de registraties van jeugdoverlast zijn toegenomen, betekent dit niet dat de overlast in praktijk ook is toegenomen. De afgelopen jaren is er extra (preventief) geïnvesteerd op het melden van overlast door periodiek (voor/na schoolvakanties) brieven te sturen naar omwonenden met het verzoek om overlast te melden bij de politie. Hierdoor kunnen wij sneller inspelen op plotseling of periodiek opkomende overlast. Dit heeft geresulteerd in een intensieve samenwerking tussen inwoners uit de gemeente Heerenveen, politie, jongerenwerk en de gemeente. Vanwege landelijke ontwikkelingen, de proeftuin jeugd, waarin een vernieuwde groepsaanpak werd geïntroduceerd is er afgezien van een plankplan jeugd. De vernieuwde aanpak voorziet in een complete ketenaanpak. Voorheen werden groepen in kaart gebracht met de zgn. Beke methodiek, deze is nu vervangen door de groepsscan die door de politie wordt opgemaakt en verstrekt. De komst van deze groepsscan is aangewend om de ketensamenwerking, inclusief regierol van gemeenten op de aanpak van jeugdgroepen, te herijken. Hierdoor komen de integrale beeldvorming en vervolgens besluitvorming beter
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
12
tot hun recht. We werken daarin volgens de plusminmee methodiek; deze methode maakt gebruik van de groepsdynamische werking en hetgeen zich afspeelt in een jeugdgroep. De methodiek is toepasbaar op alle jeugdgroepen van aanvaardbaar, hinderlijk, overlastgevend tot crimineel. Preventief brengen we groepen in kaart en stemmen we interventies af ter voorkoming van (potentieel) hinderlijke of overlastgevende groepen in de toekomst.
6 Ontwikkelingen gedurende de
beleidsperiode
Er zijn voortdurend landelijke, regionale en maatschappelijke
ontwikkelingen gaande waarin de gemeente een rol heeft. De volgende
ontwikkelingen signaleren en betrekken wij bij de actualisatie van het
integraal veiligheidsbeleid:
Radicalisering en polarisatie. De gemeente heeft een specifieke rol, namelijk signaleren, monitoren en coördineren van de
(preventieve) aanpak van radicalisering in Heerenveen. Aanbeveling is om hier in de volgende beleidsperiode invulling aan te geven dmv o.a. preventieactiviteiten en vormgeven van de signaalfunctie;
Het landelijk aanjaagteam verwarde personen (aanleiding: de
landelijke stijging overlastgevende personen) Ontwikkelt
bouwstenen voor een passend ondersteuningsaanbod voor
mensen die verward gedrag vertonen en hun familie/sociaal
netwerk en bevorderen dat er een sluitende aanpak van
ondersteuning en zorg wordt geleverd door alle gemeenten in
de zomer van 2016;
Gezamenlijk optreden tegen georganiseerde criminaliteit
(deelname RIEC). De meest effectieve aanpak tegen
georganiseerde criminaliteit bestaat uit zowel strafrechtelijke,
fiscale en/of bestuurlijke maatregelen. Het RIEC Noord
(Regionaal Informatie en Expertise Centrum) ondersteunt en
adviseert het lokale bestuur in de drie noordelijke provincies bij
de aanpak van de georganiseerde en ondermijnende
criminaliteit;
Convenant informatie-uitwisseling aanpak hennepteelt Noord
Nederland (deelname) en beleidsregel art 13b Opiumwet. Op
basis van het Hennepconvenant kan ten behoeve van de aanpak
van georganiseerde hennepteelt, rechtmatige informatie-
uitwisseling plaatsvinden tussen bestuurlijke en strafrechtelijke
handhavingspartners en private partijen Er wordt samen met de
omliggende gemeenten gewerkt aan een beleidsregel zodat
overtredingen gevolgd worden door een maatregel die qua
intensiteit zo goed mogelijk aansluit bij de ernst van de
overtreding.
Ketenaanpak mensenhandel; De gemeente heeft de regie op het
onderdeel veiligheid;
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
13
Wet regulering prostitutie en bestrijding misstanden
seksbranche. Gedurende de beleidsperiode is deze wet in
werking getreden en is deze lokaal geïmplementeerd in de APV;
Wet bestrijding voetbalvandalisme en overlast; de burgemeester
kan een groeps,- of gebiedsverbod en/of een meldplicht
opleggen;
Coffeeshopbeleid en handhavingsarrangement. Naar aanleiding
van de aanpassing in de Aanwijzing Opiumwet is het
coffeeshopbeleid en handhavingsarrangement vastgesteld;
Doorontwikkeling Veiligheidshuis Fryslân naar een zorg- en
veiligheidshuis;
Proeftuin jeugd; vernieuwde groepsaanpak jeugd.
Herziening stelsel kinderbeschermingsmaatregelen (nieuwe
bevoegdheid burgemeester)
6.1 Consultatie commissie AZ 18 feb 2016
Op 18 februari 2016 zijn we (hoogleraar Ira Helsloot, burgemeester van
der Zwan, teamchef van de politie Zuid Oost Friesland Bart Gehasse, de
ambtenaar openbare orde en veiligheid) in gesprek gegaan met de
raadsleden van de commissie Algemene Zaken over nieuwe
perspectieven op de omgang met risico’s en verantwoordelijkheden en
redelijk veiligheidsbeleid. Ook zijn de huidige prioriteiten uit voorgaande
hoofdstukken toegelicht, evenals de nieuwe ontwikkelingen. De
teamchef van de politie heeft inzicht gegeven in de huidige
veiligheidssituatie binnen de gemeente. Tot slot heeft er een eerste
gezamenlijke oriëntatie plaatsgehad op prioriteiten. Er zijn een aantal
uitgangspunten voor de actualisatie van het veiligheidsbeleid benoemd:
Inwoners zijn in hoge mate zelf in staat om
verantwoordelijkheid te dragen over hun leefomgeving;
Het is noodzakelijk om burgers zo direct en transparant
mogelijk te betrekken bij de besluitvorming over de omgang
met risico’s en de reactie op incidenten die hen betreffen;
Risico’s die de samenleving niet kan beheersen of waarover de
kennis ontbreekt, krijgen een plek in het veiligheidsbeleid;
Waar mogelijk laat het openbaar bestuur de samenleving
ruimte door ook op het veiligheidsaspect burgers en bedrijven
minder regels op te leggen;
De overheid beslist op proportionele wijze over het omgaan
met risico’s, ook naar aanleiding van incidenten;
Als marktpartijen (beter) kunnen uitvoeren, wegen wij dit af.
7 Conclusie en aanbevelingen
Uit de voorgaande hoofdstukken kan geconcludeerd worden dat de
meeste onderdelen van de kadernota zijn uitgevoerd. Redenen waarom
een aantal onderdelen niet gerealiseerd zijn (bijvoorbeeld
plankplannen) zijn gelegen in enerzijds een te hoog ambitieniveau in
verhouding tot de beschikbare capaciteit en anderzijds door
voortschrijdend inzicht in verband met landelijke en maatschappelijke
ontwikkelingen. De beperkte beschikbaarheid van menskracht en
middelen maken het eveneens noodzakelijk dat er prioriteiten worden
gesteld, waarbij er altijd rekening moet worden gehouden met
wettelijke of regionale verplichtingen. De nieuwe perspectieven op de
omgang met risico’s en ver-antwoordelijkheden en redelijk
veiligheidsbeleid brengen nieuwe uitgangspunten voor de actualisatie
van het huidige integraal veiligheidsbeleid.
Veelal zijn de beoogde effecten (vermindering aantal woninginbraken en
overlast jeugd, terugdringen aantal personen dat GHB gebruikt)
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
14
ingetreden, zij het niet in de mate waarin de SMART-doelstellingen en
streefwaardes in 2014 geformuleerd zijn. De mate van beïnvloeding
vanuit de gemeente kent haar grenzen. Landelijke en maatschappelijke
ontwikkelingen (bezuinigingen in de zorg, ambulantisering) voltrekken
zich en zorgen mede voor meer overlastgevende en verwarde personen
binnen de gemeentegrenzen. Het opnemen van streefwaardes is
daardoor niet erg zinvol gebleken. Het is daarentegen wel zinvol om te
bekijken waar de beïnvloeding van de Gemeente op dit onderwerp het
meest effectief kan zijn.
7.1 Aanbevelingen
De uitgangspunten, zoals benoemd in de commissie AZ van 18
februari 2016, betrekken bij de actualisatie van het integraal
veiligheidsbeleid;
Andere beleidskaders (zoals eigen kracht) betrekken bij de
actualisatie van het integraal veiligheidsbeleid;
Streefwaardes loslaten;
Criteria bij het kiezen van nieuwe speerpunten:
o de mate van beïnvloedbaarheid;
o inschatting maken van toekomstige en huidige
ontwikkelingen die de veiligheid beïnvloeden;
7.2 Vervolgtraject
Deze evaluatie zal, na bestuurlijke behandeling, worden gebruikt voor het opstellen van een actualisatie van de Kadernota Op Maat voor de komende vier jaar. De gemeente is gelet op de strategische positie, legitimatie, bevoegdheden en organisatorische kracht de aangewezen partij om richting te geven aan samenwerkingsverbanden binnen de veiligheidsketen en samenwerking te organiseren. Daarbij staat de gemeente voor de opgave een coördinerende rol te vervullen voor de activiteiten van verschillende partijen die bijdragen aan de veiligheid van de Heerenveeners. Dat vereist samenwerking met en tussen bewoners en uiteenlopende partijen als gemeentelijke diensten, politie, Openbaar Ministerie, reclassering, welzijns- en jongerenwerk, het veiligheidshuis, VNN, GGZ, lokaal en regionaal onderwijs, woningcorporaties, bedrijfsleven, wijkbelangen, de veiligheidsregio etc.
Afwegen of de veiligheidsgevoelens van inwoners
wel/geen criteria wordt voor het bepalen van speerpunten;
Evaluatie integraal veiligheidsbeleid 2011-2015
15