Bİr BalIkçIlIk YönetİcİsİnİN ElkİtabI

BİR BALIKÇILIK

YÖNETİCİSİNİN ELKİTABI

Bölüm 1. Giriş – Balıkçılık Yönetimi

2/47

1.2 Balıkçılık yönetimi nedir?

Balıkçılık yönetiminin kesin bir tanımı bulunmamaktadır. Bu yüzden kendi içindeki uygulamalarında bazen sorunlar oluşabilmektedir. Bu sorunlara yol açmamak adına bu ders kapsamında FAO’nun balıkçılık yönetimi tanımı kullanılacaktır.

«Bilgi toplama, analiz yapma, planlama, istişare yapma ve karar alma, kaynakları paylaştırma, kaynakların verimliliğinin devamını sağlama ve diğer balıkçılık hedeflerinin başarılması için, gerektiğinde yaptırım uygulayarak, balıkçılık aktivitelerini yöneten kuralları ve düzenlemeleri icra etmenin ve formülleştirmenin tümünü kapsayan süreçtir»

3/47

1.3.1 Balıkçılık yöneticisi kimdir?

Balıkçılık yöneticisi terimi tek kişiyi ifade etmemektedir. Balıkçılık yöneticisi, balıkçılık yönetimi ile görevli otoritenin başkanı konumunda olan kişi veya kişilerdir.

Bireysel, yerel, bölgesel veya ulusal düzeydeki balıkçılıkta yönetim uygulamalarından sorumlu insanlar örnek gösterilebilir.

4/47

1.3.1 Balıkçılık neden yönetilmelidir?

Balık kaynakları kullanımı rasyonel bir şekilde yönetilmediği sürece yok olmaya mahkumdur.

Günümüzde her üç ana balık stoğundan biri aşırı avcılığa maruz kalmaktadır.

Avcılık yoluyla elde edilen üretim miktarı maksimum sınırına ulaşmıştır.

Balıkçılık dinamik yapısı nedeniyle birçok değişkenin etkisi altındadır ve bu nedenle yönetilmesi zorunludur.

Balıkçılığın, birçok bölgede birçok tür üzerine birçok av aracı ile yapılması anlaşmazlıklar ve zorluklar doğurur ve bunların çözümü yönetimle mümkündür.

Biyolojik ve ekonomik sürdürülebilirliğin sağlanması ancak balıkçılık yönetimi ile mümkündür.

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 3. Balıkçılık Yönetiminin Sosyal YönleriKISIM I: Balıkçılığın

Temel Boyutları

6/47

Daha vahim; Balıkçılık Yöneticisi

Hepiniz en az 3 çocuk yapın !

Bu adam kendini ne sanıyor?

Başkan mı?

Balıkçılık Yöneticisi Neyi Yönetir?

7/47

Oysa Balıkçılık Yönetimi İnsan Yönetimidir

Balıkçılık Yöneticisi Neyi Yönetir?

8/47

3.2 Kamusal Mülkiyet Trajedisi

«Kamusal Mülkiyet Trajedisi» (Orta Malının Trajedisi)

Ortak kaynağı tüketen bir grubun uzun vadeli yararlarına aykırı olduğunu bilmelerine rağmen, her birinin kendi çıkarları doğrultusunda bağımsız ve rasyonel davranarak, paylaşılan bir kaynağı tüketmesidir (Ekolojist Garrett Hardin, 1968).

9/47

Orta Mallar dört temel mülkiyet hakları rejimlerinde yer alır:

1)Açık Erişim (open-access): erişim ücretsiz ve herkese açık

2)Özel mülkiyet (private property): kişi veya kuruluşların bir kaynağın kullanımını düzenleme hakkı ve diğerlerini hariç tutma durumudur.

3)Devlet mülkü (state property): kullanımın düzenlenmesi ve erişimin kontrol edilmesi için hükümetin özel hakları elinde bulundurmasıdır.

4)Toplumsal mülkiyet/Ortak mal (common property): kaynak, kendi kullanımını düzenleyen ve diğerlerini dışlayan belirli bir topluluğa aittir.

3.2.1 Orta Malları için bir bilimin geliştirilmesi

10/47

Hükümet birimlerinin kaynak yönetiminde,

özellikle bölgesel seviyede, etkinliğinin zayıflığını

ele alır.

Paydaşların güçlenmesini sağlar.

Kırsal kalkınma için ön şart olarak görülebilir.

“İyi idareciliğin” gelişimi için ön şart olarak

düşünülebilir.

Yoksulluğun azaltılması için bir araçtır.

3.8.2 Yerelleşmiş Yönetimin Avantajları ve Güçlü Yönleri

11/47

Mümkün olan en düşük örgüt düzeyinde problem

çözme ve yönetime katılımı sağlar.

Yerelleşme külfetli devlet hiyerarşileri kaldırır, bazı

kamu hizmetleri sağlamak için düşük maliyetli bir

yoldur.

Yerelleşme kurumsal reform ve/veya yeni

mevzuatın oluşturulmasını teşvik edebilir.

3.8.2 Yerelleşmiş Yönetimin Avantajları ve Güçlü Yönleri

12/47

Kamu hizmetleri kaybına ve eşitsizliğin artmasına

neden olabilir.

bölgesel düzeyde idareciler demokratik olmayabilir,

kaynakların seçkin bir sınıfa imtiyazı söz konusu

olabilir.

Temsiliyet eksikliği doğabilir.

“Mümkün olan en düşük örgüt düzeyi” belirlenmesi

güçtür, bazı durumlarda “yetki devri” yerelleşmeden

çok merkezileşmeye ihtiyaç duyabilir.

3.8.3 Yerelleşmiş Yönetimin Kısıtlamaları ve Zorlukları

13/47

Ekosistemler nadiren tek bir yerel yönetimsel yetki

sınırı içerisine girer.

Yerel çatışma ve sosyal gerginlikler doğurabilir ve

kaynakların aşırı kullanımına neden olabilir.

Yerel yargı, yerelleşme sürecinde kendilerine düşen

yeni sorumlulukları yürütmek için gerekli mali

desteği çok nadiren alabilir.

3.8.3 Yerelleşmiş Yönetimin Kısıtlamaları ve Zorlukları

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 4. Ekonomik İlkeler: Balıkçılığa Ekonomik Bir Bakış AçısıKISIM I: Balıkçılığın

Temel Boyutları

15/47

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleri

Balıkçılık birtakım kritere göre şöyle sınıflandırılabilir:1. Ekonomik kategori (endüstriyel, küçük balıkçı, geçim)

2. Mekânsal boyut (tatlı su: göl, nehir; deniz: kıyı, okyanus, yabancı sular)

3. Mevsimsel profil (doğal farklılıklar için dinamik adaptasyonlar içerebilir)

4. Menşe limanı (geminin bağlı olduğu liman)

5. Karaya çıkış limanları (hangi limandan filonun işlettildiği)

6. Av araçları ( değişen mevsimler)

7. Gemi boyutu (gemi uzunluğu, tonajı, motor büyüklüğü)

8. Hedef türler (çok türlü balıkçılık, değişen mevsimler)

9. Ürün çeşitleri (taze, dondurulmuş, konserve, tuzlanmış vb.)

10. Pazarlar (açık artırma, tüccarlar, dikey entegrasyon, satış organizasyonları, işleme sanayi vb.)

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 7. Av Araçlarının ve Yöntemlerinin DüzenlenmesiKISIM III: Yönetim

Önlemleri ve Araçları

17/47

Bölüm 8. Alan ve Zaman Kısıtlamaları (Ek)

Fırsat maliyeti

Herhangi bir malın üretimini bir birim artırmak için başka bir maldan vazgeçilmesi gereken mal ve/veya kazanç miktarıdır.

Başka bir deyişle iktisadi bir seçim yapılırken vazgeçilmek zorunda kalınan ikinci en iyi alternatiftir.

4.1.1 Bir balıkçılığın farklı bileşenleriEkosistem

Etkisi ve Av Aracı

Boy Seçme

Tür SeçmeKaçış Sonrası Yaşam Oranı

Hayalet Avcılık

Habitat Etkisi

Enerji Verimliliği

Av KalitesiEkosistem

Etki İndeksi

Solungaç Ağı 8 4 5 1 7 8 5 5.4

Fanyalı Ağ 2 3 5 3 7 8 5 4.7Oltacılık 4 4 6 10 9 9 9 7.3Paragat 6 5 6 9 8 8 8 7.1Tuzaklar 7 7 9 3 8 8 9 7.3Pinterler 5 5 8 8 9 9 9 7.6Zıpkın, Mızrak 8 9 5 10 10 8 9 8.4

Pelajik Trol 4 7 3 9 9 4 8 6.3

Dip Trolü 4 4 6 9 2 2 6 4.7Algarna 4 4 6 9 2 1 6 4.6

Karides Trolü 1 1 7 9 4 2 6 4.3

Sürütme Ağı 5 5 6 9 4 5 8 6.0

Gırgır - 7 5 9 9 8 8 7.7

Iğrıp 2 2 5 10 6 9 9 7.6

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 8. Alan ve Zaman KısıtlamalarıKISIM III: Yönetim


19/47

Ülkemizdeki Özel Çevre Koruma Bölgeleri

• Gökova

• Köyceğiz-Dalyan

• Fethiye-Göcek

• Patara

• Kaş-Kekova

• Göksu Deltası

• Belek

• Foça

• Datça-Bozburun

• Pamukkale

• Gölbaşı

• Ihlara

• Tuz Gölü

• Uzungöl

20/47

Alan ve zaman kısıtlamalarının avantajları

Alan ve zaman kısıtlamaları, balıkçılık yöneticilerine amaçlarına ulaşmak için şu yollarla yardım edebilir:

8.2.1.1 Özel yaşam evrelerinin hasadının sınırlandırılması 8.2.1.2 Bir balıkçılığın tekrar yapılanma evresi boyunca

tükenmiş stokların ve onların yaşam alanlarının korunması 8.2.1.3 Genetik kaynakların korunması 8.2.1.4 Avlanan popülasyonların sürdürülebilirliği için kritik

olan habitatların korunması 8.2.1.5 Aşırı avcılık kapasitesini sınırlandırmak ve avın

parasal değerinin optimize edilmesi

21/47

Alan ve zaman kısıtlamalarının dezavantajları

AVANTAJLARI Kavramsal Kolaylık: Diğer yollar ile korunamayan hedef dışı türlerin

korunması için iyi bir seçim: Karmaşık balıkçılık bölgelerinde verilerin az olduğu veya

bulunmadığı zaman stok koruması için izlenebilir bir yaklaşım

Hassas bentik habitatların korunması için sağlıklı bir yaklaşım

Belirsizliğe karşı sigorta Sürekli geliştirme için bir araç

22/47

8.2.1 Bir balıkçılık yönetim önlemi olarak alan ve zaman kısıtlamaları

DEZAVANTAJLARI

Kurumlar arası görüşme Bazı durumlarda yüksek ekonomik

maliyet Uygulama Uygunluğa karşı istek

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 9. Girdi ve Çıktı Kontrolleri: Sorumlu Balıkçılıkta Balıkçılık Çabası ve Av Yönetimi Uygulaması

KISIM III: Yönetim Önlemleri ve Araçları

24/47


9.2 Girdi ve çıktı kontrolleri nelerdir?

25/47


Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.

1) Balıkçı Teknelerinin Boyut ve Sayılarını(Balıkçılık Kapasite Kontrolleri)

9.2.1. Girdi kontrolleri veya balıkçılık çabası yönetimi

26/47



2) Balıkçı Teknelerinin Avlanma Sürelerini(Tekne Kullanım Kontrolleri)


27/47


3) Hem Kapasite Hem de Kullanım Kontrolü(Balıkçılık Çabası Kontrolleri)


28/47


Bazı durumlarda Balıkçı teknelerinin ikmallerine getirilen kısıtlamalar olabilir.

(Yakıt vd.)


http://www.alibaba.com/product-free/106833618/M100_Fuel_Oil/showimage.html

29/47

Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.Bazı durumlarda ise daha az mekanize olan balıkçılıkta kullanılan av araçlarının miktarları veya tayfa sayıları


30/47

Çıktı kontrolleri avcılıktan gelen balık miktarının doğrudan sınırlandırılmasıdır.

1) Balıkçılıktan belirli bir dönem için yakalanacak balık tonajına veya adedine konulan kısıtlamaTAC (toplam izin verilebilir av), Genellikle toplam izin verilebilir karaya çıkarılan miktardır.

9.2.2. Çıktı kontrolleri veya av yönetimi

31/47

Çıktı kontrolleri avcılıktan gelen balık miktarının doğrudan sınırlandırılmasıdır.

2) Hedef dışı av miktarı kısıtlaması

Hedef dışı, avlanan miktarın önemli bir oranını teşkil edebilir.

9.2.2. Çıktı kontrolleri veya av yönetimi

32/47

Tüm balıkçılara uygulanmalı. Balıkçılık yöneticileri kendi yetki bölgelerindeki tüm balıkçı gemileri için önlemler almalıdır.

9.2.3 Genellikle uygulanacak olan balıkçılık çabası ve av yönetimi kontrolleri için gereksinim

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 10. Hak Tabanlı Balıkçılık Yönetimi: Erişim ve Hasat Yönetiminde Kullanım Hakları

KISIM III: Yönetim Önlemleri ve Araçları

34/47

10.1 Hak tabanlı balıkçılık yönetimi nedir?

«Hak tabanlı yönetim»

bireyler, topluluklar, kuruluşlar, hükümetler tarafından balıkçılık ile ilgili olarak sahip olunan haklara odaklanan balıkçılık yönetimine bir yaklaşım biçimidir.

35/47

10.1.1 Mülkiyet hakları: Denizdeki balığın sahibi kimdir?

Mülkiyet hakları farklı şekillerdeki mülkler üzerinde (balık stoku, balıkçı teknesi veya balıkçılık yapma

izni) oluşan insanlar arasındaki ilişkilerilerdir.

36/47

10.1.1 Mülkiyet hakları: Denizdeki balığın sahibi kimdir?

Denizlerdeki balığa uyarlanabilen mülkiyeti ile ilgili 4 çeşit «Mülkiyet Hakkı» düzenlemeleri vardır:

1) Sahipsiz (Açık Erişim) Hiç kimsenin değil!

2) Özel mülkiyet Yakalayanın!

3) Devlet mülkiyeti Suda oldukları sürece devletin!

4) Ortak mülkiyet Şirketin veya bireyin değil!Kıyısal bölgelerdeki

toplulukların veya kooperatiflerin!

37/47

10.1.2 Kullanım hakları nelerdir?

Kullanım hakları, balıkçılık ile uğraşan kişilerin balıkçılık kaynaklarını kullanmak için ellerinde bulundurdukları haklardır.

Kullanım hakları, alan kapatmaları, sınırlı giriş, diğer girdi kontrolleri (çaba kısıtlaması) ve çıktı (kotalar) kontrollerinde de görülebilir.

Bu düzenlemeler çeşitli balıkçılık konularına değinmektedir: Kim balıkçılık yapabilir? Balıkçılığa nerede izin verilmiştir? Ne kadar av aracı kullanılabilir? Ne kadar balık yakalanabilir?

38/47

10.5.2 Kullanım hakları hangi yöntemler ile dağıtılmalıdır?

İhaleler, Tarihsel yöntemler, Pazar, Sektör/grup/topluluk

dağıtımları, Dağıtım paneli.

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 16. Balıkçılık Yönetimi PlanlarıKISIM III: Yönetim


40/53

16.2.1 Yönetim planının içeriği ne olabilir?

BYP en azından şunları içermeli:

1. Balıkçılığın tanımı, özelliklede mevcut durumu ve yapılandırılmış kullanıcı hakları

2. Yönetim amaçları

3. Bu amaçların nasıl başarılacağı

4. Plan nasıl gözden geçirilecek ve/veya değiştirilecek

5. Gözden geçirme ve değişim için konsültasyon (müzakere) süreci

BİR BALIKÇILIK


Bölüm 11. Balıkçılıkta İzleme, Kontrol ve GözetimKISIM III: Yönetim


42/47

1.2. İzleme, Kontrol ve Gözetim

İzleme; Tür kompozisyonu, toplam av miktarı, balıkçılık çabası, operasyon alanı, hedef dışı ve ıskarta av gibi verileri içermesine karşın bunlara sınırlamaksızın balıkçılık faaliyetlerinin analiz edilmesi, ölçülmesi ve bilgilerin toplanmasıdır.

Bu bilgiler balıkçılık yöneticisinin yönetim kararları almasında birincil verilerdir.

Eğer bu veriler eksikse, hatalı veya yoksa balıkçılık yöneticisi yönetim önlemlerini düzenlemede ve uygulamada handikaba düşecektir.

43/47


Kontrol; hasat edilebilen kaynaklar altındaki şartların ve koşulların tanımlanmasını içerir. Bu tanımlamalar ulusal balıkçılık kanununda yer almaktadır ve diğer düzenlemeler ulusal, bölgesel ve alt bölgelerde kararlaştırılmış olabilir.

44/47


Gözetim; geçerli olan ulusal mevzuat ve şartları ile yönetim önlemleri ve erişim koşullarını sağlamak için balıkçılık faaliyetlerinin düzenlenmesini ve denetlenmesini içerir.

Bu; kaynakların aşırı sömürülmesini, kaçak avcılığın en aza indirilmesini ve yönetim düzenlemelerinin uygulanmasını sağlamak açısından oldukça önemlidir.

45/47

1.2. İzleme, Kontrol ve Gözetimin Rolü

Yönetim planlarının düzgün şekilde uygulanmasını sağlamak

Balıkçılık stratejileri ve planları için yönetim önlemleri ve önceliklerin gelişimine rehberlik etmek üzere bilgi sağlamak.

Örn; TAC için tüm karaya çıkış noktalarında kota kontrolü yapmak, yakalanan türleri kaydetmek, ıskartayı önlemek için uygun adımları takip etmek, avların kayıtsız gemiden gemiye nakline engel olmak izleme, kontrol ve gözetimin görevleridir.

46/47


İKG sisteminin tasarımını etkileyebilecek önemli faktörler şunlardır:

1. Balıkçılık çeşitleri

2. Yönetim önlemi çeşitleri

3. Yasal çerçeve

4. İnsan kaynakları

5. Finansal gereksinimler

6. İKG boyutları

7. Hedeflenen İKG

8. Uygunluk ve yaptırım

9. Dengelerin ayarlanması

SINAVDA BAŞARILAR

Bİr BalIkçIlIk YönetİcİsİnİN ElkİtabI

Documents

Transcript of Bİr BalIkçIlIk YönetİcİsİnİN ElkİtabI