Test broj 1

BOSNA I HERCEGOVINA

FEDERACIJA BOSNE I HERCEGOVINE

TUZLANSKI KANTON

PEDAGOKI ZAVOD TUZLANSKOG KANTONA

Ovdje nalijepiti ifru uenika !

maj-juni, 2014. godine

BIOLOGIJA Uputstvo kandidatu:

Test popunjavajte perom ili hemijskom olovkom. Vrijeme izrade testa: 180 minuta.

Paljivo prouite uputstvo.

Ponite sa izradom testa, kada Vam deurni nastavnik da potrebne upute.

Pomone radnje, u rjeavanju zadataka, radite uz tekst zadatka.

Ocjenjiva nee uzimati u obzir dodatne listove.

Piite itko, perom ili hemijskom olovkom. Ako pogrijeite, napisano prekriite.

Pazite da Va rad bude pregledan i itljiv.

Nejasni i neitljivi zadaci nee se bodovati.

Svaki zadatak briljivo provjerite. Rjeavajte ih promiljeno.

Uzdajte se u sebe i svoje sposobnosti.

Broj bodova, koje moete osvojiti, je 100.

Prema broju osvojenih bodova, ocjene su:

Osvojeni bodovi Ocjena

- od 0 39 .................................... 1

- od 40 54 .................................... 2 - od 55 69 .................................... 3 - od 70 84 .................................... 4 - od 85 100 ................................... 5

elimo Vam puno uspjeha.

I. ZAOKRUI SLOVO ISPRED TANOG ODGOVORA 1. Tiroksin izluuje:

a) jajnik b) hipofiza c) titna lijezda d) guteraa

2. Skup jedinki iste vrste ini:

a) biocenozu b) populaciju c) biotop d) ekosistem

3. Pepsin je enzim koji razlae:

a) masti b) proteine c) saharozu d) laktozu

4. Osnovna sistematska kategorija:

a) klasa b) familija c) red d) vrsta

5. Eritrociti na membrani imaju:

a) globuline b)aglutinine c) albumine d) aglutinogene

6. Duodenum je: a) poetni dio tankog crijeva b) srednji dio tankog crijeva c) zavrni dio tankog crijeva d) dio debelog crijeva

7. U tehnologiji rekombinantne DNK ligaze imaju funkciju:

a) izolacije plazmida b) cijepanja DNK molekule na fragmente c) spajanja izolovanog gena sa vektorom d) izolacije istog gena

8. Nadmorska visina je:

a) biotiki faktor b) edafski faktor c) klimatski faktor d) orografski faktor

9. Izbaci uljeza: a) estrogen b) progesteron c) inzulin d) testosteron

1

1

1

1

1

1

1

1

1

10. Molekula hlorofila u pirolovom prstenu sadri: a) kobalt b) eljezo c) magnezij d) olovo

11. Paralelna nervatura lista karakteristina je za:

a) paprat b) mahovine c) maslaak d) kukuruz

12. Sinteza iRNK se odvija u:

a) mitohondrijama b) lizosomina c) jedru d) endoplazmatskom retikulumu

13. Organizmi koji podnose iroka variranja nekog ekolokog faktora nazivaju se:

a) eurivalentni organizmi b) izovalentni organizmi c) mezovalentni organizmi d) stenovalentni organizmi

14. Atavizmi kao dokazi evolucije ubrajaju se u:

a) morfoloko-anatomske b) evolucione nizove c) prelazne oblike d) homologne organe

15. Helix pomatia je:

a) pela b) aba c) pu d) poskok 16. Partenogeneza je:

a) proces parenja organizama b) proces obnavljanja eritrocita c) razvie iz neoploenog jajeta d) faza u razviu mahovina

17. to moemo vidjeti samo pomou elektronskog mikroskopa?

a) bakterije b) viruse c) biljne stanice d) papuice

18. Hromosom je graen od:

a) dvije centriole b) dva centrosoma c) dvije hromatide d) dvije hromomere

1

1

1

1

1

1

1

1

1

19. Krajnji ishod u Krebsovom citratnom ciklusu u energetskom bilansu je: a) 2 molekule ATP-a b) 36 molekula ATP-a c) 40 molekula ATP-a d) 35 molekula ATP-a

20. Izbaci uljeza:

a) diploten b) anafaza c) telofaza d) interfaza

21. Morska zvijezda spada u:

a) bodljokoce b) crvene alge c) morske gliste d) dupljare

22. Aplacentalni sisari:

a) polau jaja u vodu b) nemaju placentu c) imaju placentu d) imaju metamorfozu

23. Urin nastaje filtracijom:

a) krvi b) vode c) mokrae d) limfe

24. ivotni vijek eritrocita je: a) 10-12 dana b) 1-2 dana c) 100-120 dana d) 50 dana

25. Svjetlosna faza fotosinteze odvija se u:

a) tilakoidima hloroplasta b) matriksu mitohondrija c) stromi hloroplasta d) citoplazmi

26. Najvee skraivanje hromosoma se deava u:

a) profazi b) interfazi c) metafazi d) anafazi

27. Kodon na iRNK je UUC UAG. Koji je odgovarajui antikodon na tRNK?

a) AAG AUC b) AAC UAG c) ATC TAG d) AAG ATC

1

1

1

1

1

1

1

1

1

28. Traheje su organi za disanje kod: a) pljosnatih glista b) lankovitih glista c) insekata d) turbelarija

29. Enzimi uestvuju u:

a) odbrani organizma od stranih estica b) prijenosu oksigena c) ubrzavanju hemijskih reakcija d) prijenosu hormona

30. Patau sindrom je:

a) trisomija b) polisomija c) monosomija d) asomija

II. DOPUNI REENICE 1. Hermafroditizam je ________________________________________________________.

2. Zakrljali organi, ostaci neko razvijenih organa, koji su izgubili funkciju ili su je sveli na najmanju mjeru nazivaju se ___________________________________

3. Plazmidi su _______________________________________________________________

4. Kod je smjeten na molekuli _________, na antikodon na molekuli ___________, a kodon se nalazi na _________.

5. Tkivo pomou kojeg biljka raste u irinu naziva se _________________________.

6. Organske materije od vrha stabljike do korjena provodi _______________________.

7. Iz crvenih algi se dobija elatinozna materija polisaharid koji se naziva ______________.

8. Restrikcione endonukleaze su ________________________________________________ ___________________________________________________________________________

9. Spirometar je _____________________________________________________________ ___________________________________________________________________________

10. Na tijelu riba se razlikuju slijedea peraja: ______________________________________ ___________________________________________________________________________

III. ZAOKRUI PRAVILNE TVRDNJE (dvije tvrdnje tane)

1. a) Ptice i sisari nemaju stalnu tjelesnu temperaturu b) Srce ribe se sastoji od jedne pretkomore i jedne komore. c) Traheje su organi za disanje pueva. d) Spuve su nepokretne.

1

1

1

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2. a) Organizam ispoljava recesivno svojstvo, ako ima oba recesivna gena. b) Prepisivanje genetike ifre sa DNK na iRNK zove se transkripcija. c) Peptidnom vezom se povezuju lipidi. d) Kod ovjeka smee oi se nasljeuju kao recesivna osobina.

IV. PITANJA SA SLIKOM

1. ta predstavlja slika? ______________________________________ Obiljei je!

2. ta predstavlja slika? ______________________________________ Obiljei je!

3

3

2

3. ta predstavlja slika? ______________________________________ Obiljei je!

4. ta predstavlja slika? ______________________________________ Obiljei je!

3

3

5. ta predstavljaju slike? ______________________________________ Obiljei ih!

V. RIJEI ZADATKE

1. ovjek sa smeim oima oeni se enom smeih oiju i dobiju dijete sa plavim oima. Odrediti genotipove roditelja, kao i procenat djece sa plavim odnosno smeim oima.

5

3

2. Kakvo se oekuje potomstvo od zdravog mukarca i ene koja ima hemofiliju? Odrediti genotipove roditelja, kao i procenat zdrave i bolesne djece.

3. Mukarac krvne grupe B (iji otac ima krvnu grupu A) oeni se enom koja ima krvnu grupu A (njena majka ima krvnu grupu B). Odrediti genotipove roditelja i krvne grupe kod njihovih potomaka.

VI. SREDI TABELU

1. Napravi ispravan hijerahijski niz stavljanjem broja na liniju ispred navedenog pojma!

2. Popuni tabelu!

___ Populacija

___ Biocenoza

___ Geobiocenoza

___ Biom

___ Individuum

___ Biosfera

5

5

4

4

Latinski naziv vrste Narodni naziv

Marchantia polimorpha

Bagrem

Cornus mas

Majina duica

Salvia officinalis

Rusomaa

Triticum vulgare

Maslaak

3. Popuni tabelu!

Hormon lijezda

insulin

estrogen

hormon rasta

testosteron

glukagon

progesteron

tiroksin

tireotropni hormon

4. Povei navedene materije sa njihovom ulogom u organizmu!

Hemoglobin rezervni polisaharid ivotinja

Insulin sprijeava koagulaciju

Glikogen sniava nivo eera u krvi

Heparin prenosi gasove (O2 i CO2) u krvi

4

4