Budowa organizmów zwierzęcych

Zadanie 1

Rozpoznaj i podpisz rodzaje komórek przedstawionych na ilustracjach oraz podaj 2

cechy róŜniące te komórki

A) B)

A) B)

.............................................................................. ....................................................................................

.............................................................................. .....................................................................................

Zadanie 2

Obok X na rysunku podaj nazwę elementu budowy pantofelka a następnie określ jego funkcję

funkcja ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 3

Podaj odpowiednio od 1 do 4 nazwy przedstawionych typów aparatów gębowych.

1 – ................................................. 2 – ..................................................

3 – .................................................. 4 – ...................................................

Zadanie 4

Na lekcji biologii uczniowie oglądali skrzydła waŜki. Wywiązała się dyskusja na temat Ŝyłek widocznych na tych skrzydłach. Które z dzieci miało rację? A. Maciek upierał się, Ŝe są to mięśnie. B. Ania mówiła, Ŝe są to pęcherzyki płucne. C. Paweł udowadniał, Ŝe to tchawki. D. Magda stwierdziła, Ŝe to narządy, którymi waŜka odfiltrowuje pokarm z powietrza.

Zadanie 5

Przeczytaj poniŜszy tekst, przeanalizuj przedstawiony schemat, a następnie wykonaj polecenie.

„W rozwoju owadów przebiegającym z przeobraŜeniem zupełnym wyróŜniamy na-

stępujące fazy: zapłodnione jajo, larwa, poczwarka i owad dojrzały. Larwa jest zupełnie

niepodobna do postaci dojrzałej. Przechodząc kolejne linienia, rozwija się i rośnie.

Najczęściej ma zdolność poruszania się. Pod koniec rozwoju przekształca się w

poczwarkę, która nie pobiera pokarmu i zazwyczaj się nie porusza. W stadium

poczwarki następuje przebudowa całego organizmu i po linieniu wydostaje się z niej

dojrzały owad.”

PoniŜsze rysunki przedstawiają aparaty gębowe owadów.

Wymień nazwy kolejnych stadiów rozwojowych owada.

1 – .....................................

2 – .....................................

3 – .....................................

Zadanie 6

Zadanie 7

Uzupełnij poniŜsze zdanie, wykorzystując podane określenia.

kręgowce, mięczaki, stawonogi

Szkielet zewnętrzny występuje u .......................... i ..................................,

a wewnętrzny – u ................................ Zadanie 8 Dopasuj odpowiednio cechy charakterystyczne do dŜdŜownicy i tasiemca wpisując obok

T – tasiemiec lub D –dŜdŜownica

Ciało składa się z wielu podobnych do siebie pierścieni ................ Jest pasoŜytem .............. Ciało jest spłaszczone grzebieto - brzusznie .............. Ciało składa się z główki, szyjki oraz młodszych i starszych członów .............. Jest płazińcem .................. Posiada zamknięty układ krwionośny .................. Główka uzbrojona jest w przyssawki i haczyki .............. Nie posiada układu pokarmowego ................ NaleŜy do pierścienic .................... Jest saprobiontem ....................... Zadanie 9 Rozpoznaj przekrój przez skórę kręgowców i podpisz odpowiednimi nazwami gromad.

Zadanie 10

Uzupełnij poniŜsze zdania, wykorzystując podane określenia.

Ciało Ŝaby pokryte jest ..................................... skórą, zawierającą gruczoły (wilgotną, suchą)

................................................. Skóra płazów odgrywa waŜną rolę w procesie

(potowe, śluzowe)

(wymiany gazowej, trawienia)

Zadanie 11

Które z wymienionych niŜej narządów słuŜą do oddychania tlenem rozpuszczonym w wodzie?

A. tchawki B. płuca C. skrzela D. płucotchawki

Zadanie 12 Obok zdań dotyczących ryb wpisz P- prawda lub F- fałsz Wszystkie ryby są roślinoŜerne ........ Rekiny i płaszczki mają szkielet chrzęstny ................. Śluz pokrywający ciało ryb zwiększa opór w wodzie ............ Ryby mogą pobierać tlen z wody za pomocą skóry ............ Zadanie 13 Podaj nazwę narządu ryby wskazanego na ilustracji i podkreśl podpunkt opisujący jego rolę.

a) stanowi główne źródło napędu b) umoŜliwia pływanie na określonej głębokości c) umoŜliwia rejestrowanie ruchów wody d) bierze udział w pompowaniu wody przez jamy skrzelowe

Zadanie 14

Uzupełnij zdania:

DuŜe stada ryb to ...........................................................................

Jaja ryb nazywają się ....................................................................

Czas rozrodu ryb to .......................................................................

Młode ryby to ................................................................................

Zadanie 15

Na ilustracjach przedstawiono narządy wymiany gazowej róŜnych kręgowców

a) obrysuj narządy oddechowe karpia

b) scharakteryzuj obserwowane narządy wymiany gazowej. Omów je pod kątem przystosowania do warunków Ŝycia karpia

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

Zadanie 16 Podaj cechy charakterystyczne dal skóry gadów i wyjaśnij jaką rolę pełni ona w przystosowaniu tych zwierząt do Ŝycia w środowisku lądowym

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

Zadanie 17

Od późnej jesieni do wiosny w naszej strefie klimatycznej nie spotyka się płazów. Wyjaśnij

jaki ma to związek ze zmiennocieplnością tych zwierząt.

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

Zadanie 18

Zaznacz znakiem „x” zdania fałszywe.

□ U ptaków kości długie są wypełnione powietrzem (są pneumatyczne). □ Czaszka ptaka jest lekka i brak w niej zębów. □ Głowa ptaka jest nieruchoma, co powoduje usztywnienie ciała. □ Grzebień mostka jest miejscem przyczepu mięśni poruszających skrzydłami ptaków. □ Kość krzyŜowa u ptaków jest ruchom

Zadanie 19

Do ogrodu zoologicznego przywieziono nowe ptaki o bardzo charakterystycznych dziobach. Pracownicy nie znali tych gatunków, więc nie widzieli, czym je nakarmić. Przygotowali róŜne rodzaje poŜywienia. PomóŜ pracownikom ogrodu w doborze właściwego pokarmu, łącząc go z odpowiednimi dziobami.

Zadanie 20

Na podstawie obserwacji uzębienia tego zwierzęcia wskaŜ rodzaj pokarmu, którym on

się odŜywia. Następnie podaj cechę tego uzębienia będącą przystosowaniem do

pobierania tego pokarmu

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zadanie 21

Na schemacie budowy jaja ptaka oznaczono cyframi:

A. 1 – skorupkę wapienną, 2 – tarczkę zarodkową, 3 – białko, 4 – sznur białkowy B. 1 – błonę pergaminową, 2 – Ŝółtko, 3 – białko, 4 – sznur białkowy C. 1 – skorupkę wapienną, 2 – Ŝółtko, 3 – tarczkę zarodkową, 4 – komorę powietrzną D. 1 – błonę pergaminową, 2 – tarczkę zarodkową, 3 – komorę powietrzną, 4 – Ŝółtko

Zadanie 22

PoniŜszy rysunek przedstawia budowę skóry ssaka.

a. Zaznacz klamrą skórę właściwą. b. Zaznacz strzałkami i wpisz nazwy „gruczoł potowy” i „naczynia krwionośne”.

Zadanie 23

Wpisz nazwy części serca ssaka.

Zadanie 24

Na podstawie informacji zawartych w tekście źródłowym wykonaj poniŜsze

polecenia

„Ssaki uzyskały znaczny stopień niezaleŜności od środowiska zewnętrznego poprzez stałą temperaturę ciała. Do jej utrzymania przyczynia się pokrycie ciała włosami chroniącymi przed utratą ciepła, a zarazem obecność gruczołów potowych, które umoŜliwiają obniŜenie temperatury przez wzmoŜone parowanie z powierzchni skóry. Dla związanej ze stałą ciepłotą intensywnej przemiany materii waŜna jest pęcherzykowa budowa płuc zapewniająca duŜą powierzchnię dla wymiany gazowej między krwią i powietrzem, obecność przepony biorącej udział w ruchach oddechowych oraz całkowicie oddzielony obieg krwi tętniczej i Ŝylnej, moŜliwy dzięki czterodziałowemu sercu .......... (....)

a) wymień pięć cech budowy ssaków, dzięki którym zwierzęta te zachowują stałą temperaturę ciała

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

b) Opisz funkcję gruczołów potowych:

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

Zadanie 25

Uzupełnij tabelę wpisując obok podanej charakterystyki nazwę gromady

kręgowców

charakterystyka Nazwa gromady

Są stałocieplne, ich zazwyczaj pokryta jest włosami. Są Ŝyworodne. Charakteryzują się troskliwą opieką nad potomstwem

Ich skóra pokryta jest stwardniałym naskórkiem, łuskami rogowymi i tarczkami kostnymi. Są owodniowcami

Posiadają zdolność lotu ich płuca połączone są z workami powietrznymi. Naskórek wytwarza pióra. Są stałocieplne

śyją wyłącznie w wodzie, są zmiennocieplne. Ich narządem wymiany gazowej są skrzela

Prowadzą wodno-lądowy tryb Ŝycia. Przechodzą rozwój złoŜony, są zmiennocieplne. Ich skóra jest wilgotna i bierze udział w oddychaniu