Binh Ngo Dai Cao

17
Bình Ngô Đại Cáo Nguyn Trãi Bn dch ca Ngô Tt T(trích thttp://vnthuquan.net) Thay tri hành hóa, hoàng thượng chiếu rng, Tng nghe: Vic nhân nghĩa ct yên dân, Quân điếu pht trước lo trbo; Như nước Đại Vit ta ttrước, Vn xưng nn văn hiến đã lâu, Nước non bcõi đã chia, Phong tc Bc Nam cũng khác; TTriu, Đinh, Lý, Trn; bao đời xây nn độc lp; Cùng Hán, Đường, Tng, Nguyên; mi bên hùng cmt phương; Tuy mnh yếu có lúc khác nhau, Song hào kit thi nào cũng có. Cho nên: Lưu Cung tham công nên tht bi; Triu Tiết chí ln phi vong thân; Ca Hàm Tbt sng Toa Đô Sông Bch Đằng giết tươi Ô Mã Vic xưa xem xét. Chng ccòn ghi. Vưà ri: Nhân hHchính sphin hà

description

Historical Writing of Nguyen Trai which affirm Viet Nam as an independent nation in midst of Chinese invasion

Transcript of Binh Ngo Dai Cao

  • Bnh Ng i Co Nguyn Tri

    Bn dch ca Ng Tt T

    (trch t http://vnthuquan.net)

    Thay tri hnh ha, hong thng chiu rng,

    Tng nghe:

    Vic nhn ngha ct yn dn,

    Qun iu pht trc lo tr bo;

    Nh nc i Vit ta t trc,

    Vn xng nn vn hin lu,

    Nc non b ci chia,

    Phong tc Bc Nam cng khc;

    T Triu, inh, L, Trn; bao i xy nn c lp;

    Cng Hn, ng, Tng, Nguyn; mi bn hng c mt phng;

    Tuy mnh yu c lc khc nhau,

    Song ho kit thi no cng c.

    Cho nn:

    Lu Cung tham cng nn tht bi;

    Triu Tit ch ln phi vong thn;

    Ca Hm T bt sng Toa

    Sng Bch ng git ti M

    Vic xa xem xt.

    Chng c cn ghi.

    V ri:

    Nhn h H chnh s phin h

  • trong nc lng dn on hn

    Qun cung Minh th c gy lon

    Bn gian t cn bn nc cu vinh

    Nng dn en trn ngn la hung tn

    Vi con xung di hm tai v

    Di tri la dn mun ngn k

    Gy th kt on tri my mi nm

    Bi nhn ngha nt c t tr

    Nng thu kha sch khng m ni.

    Ngi b p xung bin dng lng m ngc,

    Ngn thay c mp thung lung.

    K b em vo ni i ct tm vng,

    Khn ni rng su nc c.

    Vt sn vt, bt d chim s, chn chn li chng.

    Nhiu nhn dn, bt by hu en, ni ni cm t.

    Tn hi c ging cn trng cy c,

    Nheo nhc thay k ga ba khn cng.

    Thng h ming, a nhe rng,

    Mu m by no n cha chn,

    Nay xy nh, mai p t,

    Chn tay no phc dch cho va ?

    Nng n nhng ni phu phen

    Tan tc c ngh canh ci.

    c c thay, trc Nam Sn khng ghi ht ti,

    D bn thay, nc ng Hi khng ra sch mi!

    Lng ngi u cm gin,

  • Tri t chng dung tha;

    Ta y:

    Ni Lam Sn dy ngha

    Chn hoang d nng mnh

    Ngm th ln h i tri chung

    Cm gic nc th khng cng sng

    au lng nhc c, chc mi my nm tri

    Nm mt nm gai, h phi mt hai sm ti.

    Qun n v gin, sch lc thao suy xt tinh,

    Ngm trc n nay, l hng ph n o cng k

    Nhng trn trc trong cn mng m,

    Ch bn khon mt ni hi

    Va khi c ngha dy ln,

    Chnh lc qun th ang mnh.

    Li ngt v:

    Tun kit nh sao bui sm,

    Nhn ti nh l ma thu,

    Vic bn tu thiu k n,

    Ni duy c him ngi bn bc,

    Tm lng cu nc,

    Vn m m mun tin v ng,

    C xe cu hin,

    Thng chm chm cn dnh pha t.

    Th m:

    Trng ngi, ngi cng vng bng,

    Mit m nh nhn chn b khi.

  • T ta, ta phi dc lng,

    Vi v hn cu ngi cht i.

    Phn v gin qun th ngang dc,

    Phn v lo vn nc kh khn,

    Khi Linh Sn lng ht my tun,

    Lc Khi Huyn qun khng mt i.

    Tri th lng trao cho mnh ln

    Ta gng tr khc phc gian nan.

    Nhn dn bn ci mt nh,

    Dng cn trc ngn c php phi

    Tng s mt lng ph t,

    Ha nc sng chn ru ngt ngo.

    Th trn xut k, ly yu chng mnh,

    Dng qun mai phc, ly t ch nhiu.

    Trn hay:

    em i ngha thng hung tn,

    Ly ch nhn thay cng b

    Trn B ng sm vang chp git,

    Min Tr Ln trc ch tro bay.

    S kh hng quun thanh cng mnh.

    Trn Tr, Sn Th nghe hi m mt va,

    L An, Phng Chnh, nn th cu thot thn.

    Tha thng ui di, Ty Kinh qun ta chim li,

    Tuyn binh tin nh, ng t c thu v.

    Ninh Kiu mu chy thnh sng, tanh hi vn dm

    Ty ng thy cht y ni, nh ngn nm.

  • Phc tm qun gic: Trn Hip phi bu u

    Mt gian k th: L Lng cng nh b mng.

    Vng Thng g th nguy,

    M m la chy li cng chy

    M Anh cu trn nh

    M qun ta hng li cng hng.

    B tay i bi vong,

    Gic tr cng lc kit,

    Chng nh m ngi chu khut,

    Ta y mu pht tm cng.

    Tng chng bit l n nn

    Nn thay lng i d

    Ng u vn ng mu tnh

    Li cn chuc ti gy oan.

    Gi kin mt ngi,

    Gieo v cho bao nhiu k khc,

    Tham cng danh mt lc,

    ci cho tt c th gian.

    Bi th:

    Thng nhi con Tuyn c ng binh khng ngng

    nht nht Thnh, Thng em du cha chy

    inh mi thng chn,

    Liu Thng em binh t Khu n ko li

    Nm y thng mi,

    Mc Thnh chia ng t Vn Nam tin sang.

    Ta trc iu binh th him,

  • Cht mi tin phong

    Sau li sai tng chn ng

    Tuyt ngun lng thc

    Ngy mi thng tm, trn Chi Lng, Liu Thng tht th

    Ngy hai mi, trn M Yn, Liu Thng ct u

    Ngy hm lm, b tc Lng Minh i bi t vong

    Ngy hm tm, thng th L Khnh cng k t vn.

    Thun ta a li dao tung ph

    B nc gic quay mi gio nh nhau

    Li thm qun bn mt vy thnh

    Hn n gia thng mi dit gic

    S tt kn ngi hng h

    B ti chn k vut nanh

    Gm mi , ni cng mn

    Voi ung nc, nc sng phi cn.

    Dnh mt trn, sch khng knh ngc

    nh hai trn tan tc chim mung.

    Cn gi to trt sch l kh,

    T kin hng st toang v.

    c Thi T l gi dng t t ti,

    Thng th Hong Phc tri tay t xin hng.

    Lng Giang, Lng Sn, thy cht y ng

    Xng Giang, Bnh Than, mu tri nc

    Gh gm thay! Sc phong vn phi i,

    Thm m thay! nh nht nguyt phi m.

    B ta chn L Hoa,

  • Qun Vn Nam nghi ng, khip va m v mt

    Nghe Thng thua Cn Trm,

    Qun Mc Thnh xo ln nhau, chy thot thn.

    Sui Lnh Cu, mu chy thnh sng,

    Nc sng nghn ngo ting khc

    Thnh an X, thy cht thnh ni,

    C ni m a mu en.

    Cu binh hai o tan tnh, quay gt chng kp,

    Qun gic cc thnh khn n, ci gip ra hng

    Tng gic b cm t,

    Nh h i vy ui xin cu mng

    Thn v chng git hi,

    Th lng tri ta m ng hiu sinh

    M K, Phng Chnh, cp cho nm trm chic thuyn,

    Ra n bin m vn hn bay phch lc,

    Vng Thng, M Anh, pht cho vi nghn c nga,

    V n nc m vn tim p chn run.

    H tham sng s cht m ha hiu thc lng

    Ta ly ton qun l hn, nhn dn ngh sc.

    Chng nhng mu k k diu

    Cng l cha thy xa nay

    X tc t y vng bn

    Giang sn t y i mi

    Cn khn b ri li thi

    Nht nguyt hi ri li minh

    Ngn nm vt nhc nh sch lu

  • Mun thu nn thi bnh vng chc

    u cng nh tri t t tng

    Linh thing lng thm ph tr;

    Than i! Mt c nhung y chin thng,

    Nn cng oanh lit ngn nm

    Bn phng bin c thanh bnh,

    Ban chiu duy tn khp chn.

    Xa gn b co,

    Ai ny u hay.

    , ,

    , ,

    ,

    ,

    ,

  • , ,

    , ; ; ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    , , ,

  • ,

    ,

    , ; ,

    ,

    ,

    ,

    , ,

    , ;

    ,

    ,

    ;

    ,

  • , ;

    , ; ,

    , , ; ,

    , , ;

    ,

    ,

    ,

    ,

    ,

    , , ,

  • ,

    ; ,

    , ,

    , ,

    , , , ;

    , ,

    , ; ,

    ,

    , ,

    , !

    ! , ;

  • ,

    Bnh Ng i Co Nguyn Tri

    i thin hnh ha hong thng nhc vit. Ci vn:

    Nhn ngha chi c, yu ti an dn, iu pht chi s mc tin kh bo.

    Duy, ng i Vit chi quc, Tht vi vn hin chi bang.

    Sn xuyn chi phong vc k th, Nam bc chi phong tc dic d.

    T Triu inh L Trn chi triu to ng quc, D Hn ng Tng Nguyn nhi cc nht phng.

    Tuy cng nhc th hu bt ng, Nhi ho kit th v thng php.

    C Lu Cung tham cng d th bi, Nhi Triu Tit ho i d xc vong.

    Toa k cm Hm T quan, M hu Bch ng hi.

    K ch vng c, Quyt hu minh trng.

    Khonh nhn H chnh chi phin h. Ch s nhn tm chi on bn.

    Cung Minh t khch, nhn d c ng dn; c ng hoi gian, cnh d mi ng quc.

    Hn thng sinh ngc dim, Hm xch t ha khanh.

    Khi thin vng dn, qu k ci thin vn trng; Lin binh kt hn nm c i nh thp nin.

    Bi ngha thng nhn, cn khn k h dc tc; Trng khoa hu lim, sn trch mi hu kit di.

  • Khai kim trng ti mo lam chng nhi ph sn o sa, Thi minh chu tc xc giao long nhi cng yu thn hi.

    Nhiu dn thit huyn lc chi hm tnh, in vt chc thy cm chi vng la.

    Cn trng tho mc giai bt c d toi k sinh, Quan qu in lin cu bt hoch d an k s.

    Tun sinh linh chi huyt d nhun kit hit chi vn nha; Cc th mc chi cng d sng cng t chi gii v.

    Chu l chi chinh dao trng khn, L dim chi tr trc giai khng.

    Quyt ng Hi chi thy bt tc d trc k , Khnh Nam Sn chi trc bt tc d th k c.

    Thn dn chi s cng phn, Thin a chi s bt dung.

    D: Phn tch Lam Sn, Th thn hoang d.

    Nim th th khi kh cng i, Th nghch tc nan d cu sinh.

    Thng tm tt th gi thy thp d nin, Thng m nga tn gi ci phi nht nht.

    Pht phn vong thc, mi nghin m thao lc chi th, Tc c nghim kim, t suy cu hng vong chi l.

    hi chi ch Ng m bt vong.

    ng ngha k s khi chi th, Chnh tc th phng trng chi nht.

    Ni d: Nhn ti thu dip,

    Tun kit thn tinh. Bn tu tin hu gi k php k nhn, Mu m duy c gi hu qu k tr.

    c d cu dn chi nim, mi ut ut nhi dc ng; C i hin chi xa, thng cp cp d h t.

    Nhin k: c nhn chi hiu mang nhc vng dng,

    Do k chi thnh thm chng nch. Phn hung chi v dit,

    Nim quc b chi tao trun.

  • Linh Sn chi thc tn kim tun, Khi Huyn chi chng v nht l.

    Ci thin dc khn ng d ging quyt nhim, C d ch l ch d t vu nan.

    Yt can vi k, manh l chi t tp; u giao hng s, ph t chi binh nht tm.

    D nhc ch cng, hoc cng nhn chi bt b; D qu ch chng thng thit phc d xut k.

    Tt nng: D i ngha nhi thng hung tn, D ch nhn nhi d cng bo. B ng chi nh khu in x, Tr Ln chi trc ph hi phi.

    S kh d chi ch tng, Qun thanh d chi i chn.

    Trn Tr Sn Th vn phong nhi s phch, L An Phng Chnh gi tc d thu sinh.

    Tha thng trng khu, Ty Kinh k v ng hu; Tuyn binh tin th, ng tn phc cu cng. Ninh Kiu chi huyt thnh xuyn, lu tinh vn l;

    Tt ng chi thi tch d, di x thin nin. Trn Hip tc chi phc tm, k kiu k th;

    L Lng tc chi gian , hu bo quyt thi. Vng Thng l lon nhi phn gi ch phn,

    M Anh cu u nhi n gi ch n. B tr cng nhi lc tn, thc th i vong;

    Ng mu pht nhi tm cng, bt chin t khut. V b tt d tm nhi ci l,

    Khi phc tc nghit d tc c. Chp nht k chi kin d gi ha tha nhn, Tham nht th chi cng d di tiu thin h.

    Toi linh Tuyn c chi gio ng, c binh v ym; Nhng mnh Thnh Thng chi na tng, d du cu phn.

    inh v cu nguyt Liu Thng toi dn binh do Khu n nhi tin, Nn nin thp nguyt Mc Thnh hu phn t Vn Nam nhi lai.

    D tin k tuyn binh ti him d ti k phong, D hu ti iu binh tit l d on k thc.

    Bn nguyt thp bt nht Liu Thng v ng qun s cng, k try Chi Lng chi d;

  • Bn nguyt nh thp nht Liu Thng hu v ng qun s bi, thn t M An chi sn.

    Nh thp ng nht Bo nh b Lng Minh trn hm nhi tng khu, Nh thp bt nht Thng th L Khnh k cng nhi vn th.

    Ng toi nghnh nhn nhi gii, B t o qua tng cng.

    K nhi t din thim binh d bao vi, K d thp nguyt trung tun nhi in dit.

    Vin tuyn t hu chi s, Thn mnh tro nha chi thn. m tng nhi h thy cn,

    Ma ao nhi sn thch khuyt. Nht c nhi knh kh ngc on,

    Ti c nhi iu tn qun kinh. Quyt hi ngh bng ,

    Chn cng phong co dip. c Thi T tt hnh nhi tng khon,

    Thng th Hong Phc din phc d tu cm. Cng thi ti Lng Giang Lng Sn chi ,

    Chin huyt xch Xng Giang Bnh Than chi thy. Phong vn v chi bin sc,

    Nht nguyt thm d v quang. K Vn Nam binh v ng qun s ch L Hoa, t ng nghi h ht nhi

    tin d ph ph; K Mc Thnh chng vn Liu Thng v ng qun s bi Cn Trm,

    toi ln t bn hi nhi cn c thot thn. Lnh Cu chi huyt ch phiu, giang thy v chi yt;

    an X chi thi sn tch, d tho v chi n hng. Lng l cu binh k bt ton chng nhi cu bi,

    Cc thnh cng khu dic tng gii gip d xut hng. Tc th thnh cm, b k tro ng h kht lin chi v;

    Thn v bt st, d dic th thng hiu sinh chi tm. Tham tng Phng Chnh, Ni quan M K, tin cp hm ng bch

    d su, k hi nhi do th hn phi phch tn; Tng binh Vng Thng, Tham chnh M Anh, hu cp m s thin d

    tht, d hon quc nhi ch t c lt tm kinh. B k u t tham sinh, nhi tu ho hu thnh;

    D d ton qun vi thng, nhi dc dn chi c tc. Phi duy mu k chi cc k thm vin,

  • Ci dic c kim chi s v kin vn. X tc d chi in an,

    Sn xuyn d chi ci quan. Cn khn k b nhi phc thi,

    Nht nguyt k hi nhi phc minh. Vu d khai vn th thi bnh chi c, Vu d tuyt thin a v cng chi s. Th do thin a t tng chi linh hu

    D mc tng m hu nhi tr nhin d h!

    Nht nhung i nh, ht thnh v cnh chi cng; T hi vnh thanh, n b duy tn chi co.

    B co h nh, Hm s vn tri.