BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ

ŞEHİR YENİLEME KORUMA DERSİ Doç. Dr. İclal Dinçer

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

BAKIM (Maintenance) BASİT ONARIM (Rehabilitation) ESASLI ONARIM-RESTORASYON (Restoration)

SAĞLAMLAŞTIRMA (Consolidation)BÜTÜNLEME (Reintegration)YENİLEME (Renovation)TEMİZLEME (Liberation)

YENİDEN YAPIM- REKONSTRÜKSİYON (Reconstruction)

ANASTİLOSİS (Anastylosis) TAŞIMA (Moving) RESTİTÜSYON (Reconstitution)

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

BAKIM (Maintenance):Binaya ömrünü devam ettirebilmesi için yapılan

müdahalelerdir.

En temel iki özelliği: Periyodik olarak uygulanması Binanın tasarımında-strüktüründe ve malzemesinde

değişiklik yapılmaması

ÖRNEK: Çatı aktarımı, boya, badana yapılması

İngiltere:Dorset, Kırsal konut dokusuYerel mimarinin ve malzemenin sürekli bakım ile korunması

İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi

Kayseri:İncesu

İtalya: Umbria, Ortaçağ Şatosu

Strazburg-2005

Strazburg-2005

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

BASİT ONARIM (Rehabilitation) :

Binaların ahşap, pişmiş toprak, taş vb. çürüyen malzemelerine yapılan müdahale işlemidir.

İki farklı uygulama tekniği söz konusudur: Özgün malzemeyi onararak tekrar kullanmak Eski ile uyumlu günümüz malzemesini kullanmak

Portekiz: Porto tarihi kent merkezi – 2003 (WHL 1998)

Afyon: Kadınana İlkokulu-1926 - 2005

Giresun - 2006

Ula:Çakırhan Konağı

Midyat - 1998

Diyarbakır -1992

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

ESASLI ONARIM-RESTORASYON (Restoration) :Mevcut yapının rölövesine dayalı olarak strüktür ve malzemede yapılacak esaslı müdahaleleri kapsar.

En temel özellikleri: Tarihi araştırma yapılması, rölöve hazırlanması Mevcut yapının yıkılmadan onarılması Farklı problemlerde farklı müdahale yöntemleri

ESASLI ONARIM - RESTORASYON TÜRLERİ

SAĞLAMLAŞTIRMA (Consolidation) :Strüktürde oluşmuş bozulmalar; (duvar çatlakları, döşeme-duvar bağlantılarının açılması) var olanı çıkartıp yerine yenisini koymak var olanı onararak sağlamlaştırmakkiriş ve destek takviyesi / kesit büyütme

BÜTÜNLEME (Reintegration) :Yapının yıkılmış, çökmüş olan kısımlarının yeni

malzeme ile tamamlanması işlemidir Yapının yıkılmamış kısmına zarar vermemek Yeni malzeme ile yapıldığının belli olması Yapının özgünlüğünü değiştirici uygulamalardan

kaçınılması

İngiltere: Manchester-15.yy- Depo binasından Kültür - Müze

ESASLI ONARIM - RESTORASYON TÜRLERİ

YENİLEME (Renovation) :İşlev değişikliğinin söz konusu olduğu durumlarda yapının plan tipinin ve malzemesinin değiştirilmesi(Kervansaray, Konak Konut =>otel, pansiyon

Hamam=>çarşı, Medrese=>Kültür Merkezi) Yapının bugünkü yaşama uyarlanması

zorunluluğundan kaynaklanmaktadır Yapının bütünlüğünün bozulmaması ve özgün haline

döndürülebilir olması ilkesi TEMİZLEME (Liberation): Binanın özgün durumunu bozan sonraki dönem

eklerinden temizlenmesi işlemi Tarihsel belge ve sanat değeri taşımayan eklerin

kaldırılması Bilimsel araştırma yöntemleri ile tespit edilmesi Yapının özgünlüğüne zarar vermeden titizlikle

uygulanması

Kayseri: Kervansaray, İncesu

Kıbrıs,

KervanSaray

otel

Haliç: Aynalıkavak Kasrı Türk Çalgıları Müzesi

Eminönü: Binbir Direk SarnıcıLokanta

Bartın: Konut Safranbolu:Konuttan “Selvili Köşk’e”

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

REKONSTRÜKSİYON (Reconstruction):Yıkılmış ve yok olmuş ya da harap durumda bir yapının eski ve yeni malzemeler kullanılarak en özgün haliyle yeniden inşa edilmesi

Yapının kent silueti açısından vazgeçilmez değere sahip olması

Yeni malzeme kullanım oranının restorasyona göre yüksek olması / Tümüyle yeni malzeme kullanılması

Türkiye’de son beş yıla kadar restorasyon adı altında rekonstrüksiyon uygulamalarının yapılması

RESTİTÜSYON (Reconstitution):Kısmen ya da tamamen yıkılmış binaların ilk

tasarımlarını çeşitli belgelere dayalı olarak plan-kesit-cephe-perspektif olarak çizim vb tekniklerle ifade edilmesi

Paris-Notre-Dame Kilisesi II. Dünya Savaşı sonrası

Paris-Notre-Dame Kilisesi 2004

Sümela Manastırı -2006

İstanbul: Moda-üç ahşap konut ve uygulama sonrası

İstanbul: Feneryolu: Restorasyon (!) Rekonstrüksüyon

İngiltere: South Yorkshire Kalesi 1147 Erken Gotik

İzmir:Efes Kütüphanesi MS:120 - Roma

ANASTİLOSİS (Anastylosis)Kısmen ya da tamamen yıkılmış binaların orijinal parçalarının bir araya getirilerek yeniden inşası Arkeolojik alanlarda uygulanması

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

Afrodisyas,2007

Portekiz: Evora - Diana Tapınağı WHL-1998

Kapadokya, 2007

Kapadokya, 2007

Kapadokya, 2007

Kapadokya, 2007

Kapadokya, 2007

Kapadokya, 2007: turizm ve koruma

BİNA ÖLÇEĞİNDE KORUMA TEKNİKLERİ

TAŞIMA (Moving) :

Yerinde korunması mümkün olmayan binaların malzemelerinin bilimsel teknikler kullanarak sökülmesi ve başka bir yerde aslına uygun olarak yeniden inşa edilmesi

TARİHİ ÇEVREDE YENİ BİNA

AYNEN KOPYALAMA (Replication) :

Tarihi doku içerisindeki mevcut yapıların cephe düzeni ve malzemelerinin AYNEN KOPYA EDİLEREK boş parsellerde yeni yapı inşa edilmesi

DOLGU (Infill) :

Tarihi doku içerisindeki mevcut yapıların cephe düzeni ve malzemelerinin GENEL KARAKTERİ GÖZ ÖNÜNE ALINARAK boş parsellerde yeni yapı inşa edilmesi

Strazburg-2005

Prag - 2002

The Tower of London

Roma kentini ve Colosseum’u yansıtan bir Ortaçağ gravürü

Roma: Colosseum - 1830’lar

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Roman_Colosseum_With_Moon.jpg

Roma: Colosseum - 2005

North-Rhine Westphalia: Ruhr Havzası: 2010 Avrupa Kültür Başkenti

1. Meclis Binası (Bouleuterion)2. Güney Hamam Kompleksi3. I. Su Dağıtım Merkezi4. Stadyum5. Merkezi Hamam6. Batı Hamamı7. Doğu Hamamı8. Kuzey Tiyatrosu9. Batı Tiyatrosu10.  Caracalla Çeşmesi11.  Suriye Caddesi12.  Tapınak A13.  Dört Kollu Bizans Yapısı14.  Oktagonal Doğu Bizans Yapısı15.  Tapınak ve Kuzey Bazilika16.  Güneybatı Bazilikası17.  Kuzeybatı Kilisesi18.  Dört Kollu Bizans Kilisesi19.  Efes Kapısı20.  Hierapolis Kapısı21.  Suriye Kapısı22.  Aphrodisias Kapısı ve Güney Bizans Kapısı  23.  Batı Agorası24.  Efes Caddesi YanındakiYuvarlak Yapı25.  Efes Yolu Asopos Üzerindeki Köprü 26.  II. Su Dağıtım Merkezi27.  I. Anıtsal Giriş28.  Merkezi Agora29.  Erken Bizans Surları30.  Doğu Bizans Kapısı31.  Doğu Bizans Nymphaeumu32.  A Nymphaeum (S. Severus Çeşmesi)33.  Efes Caddesi34.  Güney Agorası35.  Güney Roma Villası36.  Kuzey Atölyesi37.  Güneybatı Tapınağı38.  Pithoslu Mekan39.  Sokak Su Dağıtım Merkezi40.  Prytaneion (Konuk Evi)41.  Batı Tiyatrosunun Yanındaki Yapı42.  Tapınak?43.  Tapınak?44.  Yuvarlak Tapınak?45.  Anıtsal Geçiş46.  Portikus47.  Nymphaeum?48.  Batı Nymphaeumu49.  Kuzey Bizans Kapısı50.  Nekropol Alanları

Hellenistik Dönem’de (M.Ö. 3.yy. ortaları) Lykos (Çürüksu) Vadisi içerisinde Batı Anadolu antik kentlerini (Efes, Bergama, Milet) güney antik kentlerine (Sagalassos, Side, Perge) bağlayan ana yol üzerinde, finans ve ticaret merkezidir

Laodikeia

Suriye Caddesi kazı ve restorasyon çalışmaları

Sağlamlaştırma ve Temizleme

Küçük eser restorasyonları