Bilgisayarla Kapı Ve Pencere Çizimi

T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS

BLGSAYARLA KAPI VE PENCERE ZM

482BK0045

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

i

AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 3 1. KATMAN OLUTURMA VE KULLANMA .................................................................... 3

1.1. Katmanlar (Yzeyler-Layers) Komutu ......................................................................... 3 1.1.1. Yeni Katman Oluturmak ...................................................................................... 5 1.1.2. Katmann Gncel Hle Getirilmesi ....................................................................... 6 1.1.3. Katman Durumu (ON CLOSE) .......................................................................... 6 1.1.4. Katman Dondurma (Freze - Unfreeze) .................................................................. 6 1.1.5. Katman Kilitleme (Lock - Unlock) ........................................................................ 7 1.1.6. Katman Rengi (Color) ........................................................................................... 7 1.1.7. Katman izgi Tipi (Linetype) ............................................................................... 8 1.1.8. Katman izgi Kalnl ........................................................................................ 10

1.2. Katman Silme (Delete)................................................................................................ 10 1.3. Renk Kontrol (Color Control) ..................................................................................... 11 1.4. izgi Tipi Kontrol (Linetype Control) ........................................................................ 11 1.5. izgi Kalnl Kontrol (Lineweight Control) ............................................................ 12 1.6. Katman Listesi (Layer List) ........................................................................................ 12 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 13 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15

RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 16 2. GEOMETRK ZMLER ................................................................................................. 16

2.1. izim Programnn altrlmas ............................................................................... 16 2.2. izim Snrlar ( Limits ) ............................................................................................. 17 2.3. Katman Ayarlar .......................................................................................................... 19 2.4. Dosyaya sim Vererek Kaydetme ............................................................................... 19 2.5. izim Balang Yeri Belirleme ................................................................................. 20

2.5.1. Kartezyen Koordinat le (X,Y) ............................................................................ 20 2.5.2. Mouse (Fare) Yardm ile ( X , Y ) ...................................................................... 21

2.6. Geometrik ekiller Oluturma .................................................................................... 21 2.6.1 Filet (Yay eklinde Pah Verme) Komutu ............................................................. 21 2.6.2. Chamfer (Pah Krma) Komutu ............................................................................ 22

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 25 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 27

RENME FAALYET - 3 ................................................................................................. 29 3. KAPI ZMLER ............................................................................................................. 29

3.1. izim Snrlarnn Belirlenmesi .................................................................................. 29 3.2. Katman Ayarlarnn Yaplmas ................................................................................... 29 3.3. Dosyaya sim Vererek Kaydetme ............................................................................... 29 3.4. ki Boyutta izim Komutlar ...................................................................................... 29

3.4.1. Ofset (izgi Paralelini Oluturma) ...................................................................... 29 3.4.2. Extend (Uzatma) Komutu .................................................................................... 30 3.4.3. Trim (Budama) Komutu ...................................................................................... 31 3.4.4. Break (Krma - Koparma) Komutu ...................................................................... 31 3.4.5. Stretch (Sndrme) Komutu ................................................................................ 32 3.4.6. Mirror (Aynalama - Simetri Oluturma) Komutu ................................................ 33

NDEKLER

ii

3.4.7. Rotate (Dndrme) Komutu ................................................................................ 33 3.5. Kaplar ......................................................................................................................... 34

3.5.1. Tek Kanatl Kaplar ............................................................................................. 34 3.5.2. ift Kanatl Kaplar ............................................................................................. 49

UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 62 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 64

RENME FAALYET -4 .................................................................................................. 65 4. PENCERE ZMLER ..................................................................................................... 65

4.1. izim Snrlarnn Belirlenmesi .................................................................................. 65 4.2. Katman Ayarlarnn Yaplmas ................................................................................... 65 4.3. Dosyaya sim Vererek Kaydetme ............................................................................... 65 4.4. Pencereler .................................................................................................................... 65

4.4.1. Tek Alrl Pencereler ......................................................................................... 66 4.4.2. ift Alrl Pencereler ......................................................................................... 78 4.4.3. Vasistas Pencere izimi ...................................................................................... 95

UYGULAMA FAALYET ............................................................................................ 104 LME DEERLENDRME ......................................................................................... 106

RENME FAALYET - 5 ............................................................................................... 107 5. TOPAL KASA ZMLER ............................................................................................ 107

5.1. izim Snrlarnn Belirlenmesi ................................................................................ 107 5.2. Katman Ayarlarnn Yaplmas ................................................................................. 107 5.3. Dosyaya sim Vererek Kaydetme ............................................................................. 107 5.4. Topal Kasa ................................................................................................................ 107

5.4.1. Topal Kasa Plan izimi .................................................................................... 108 5.4.2. Topal Kasa Kesiti izimi................................................................................... 110 5.4.3. Topal Kasa Grn izimi .............................................................................. 112

UYGULAMA FAALYET ............................................................................................ 114 LME DEERLENDRME ......................................................................................... 116

MODL DEERLENDRME ............................................................................................ 117 CEVAP ANAHTARLARI ................................................................................................... 119 KAYNAKA ....................................................................................................................... 126

iii

AIKLAMALAR

KOD 482BK0045

ALAN naat Teknolojisi

DAL/MESLEK Dal / Dal ortak

MODLN ADI Bilgisayarla Kap ve Pencere izimi

MODLN TANIMI Bilgisayarla kap ve pencere izimleri ile ilgili konularn ilendii renme materyalidir.

SRE 40/24(+40/24 Uygulama tekrar yapmal)

N KOUL

YETERLK Katman oluturarak kap ve pencere izmek

MODLN AMACI

Genel Ama Gerekli izim ortam salandnda teknik izim kurallarna uygun olarak kap ve pencere ile ilgili izimleri yapabileceksiniz.

Amalar 1. Katman oluturabilecek ve katmanlar kullanabileceksiniz. 2. Geometrik izimler yapabileceksiniz. 3. Kap izimleri yapabileceksiniz. 4. Pencere izimleri yapabileceksiniz. 5. Topal kasa izimleri yapabileceksiniz.

ETM RETM ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Donanm: izim programlarn altrabilecek kapasitede bilgisayar donanm, paket programlar, programlarla ilgili kitaplar ve dokmanlar, projeksiyon cihaz ve donanm Ortam: Uygun laboratuvar ortam, meslek ile ilgili uygun kurulular

LME VE DEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

AIKLAMALAR

1

GR

Sevgili renci,

Kaplar ve pencereler; binalarn kullanl zelliklerini artran konfor, rahatlk ve gvenlik salayan nemli yap elemanlardr. Kaplar, aklklar rten hareketli bir yap elemandr. Grevi, i hacimlerden birbirine geii, dardan i hacimlere girmeyi ve hacimlerin birbirine kar kapanmasn salamaktr. Pencereler yap blmlerinin d duvar ile dary grmeyi, bina cephelerinde gzel grnm ile mekn havalandrmay ve gn ile aydnlatmay salar. Genelde bina d duvarna bazen de i duvarna yaplan elemanlardr.

Bu modl, yukardaki satrlarda bahsettiimiz kaplarn ve pencerelerin bilgisayarda izim programlar kullanlarak yaplan izimlerini uygulayabilmeniz iin hazrlanmtr.

amzda cisimlerin anlatm; teknik resim, perspektif ve fotoraflar yannda bilgisayarl izim programlar ile yaplabilmektedir. zellikle mhendislikte ve mimaride kullanlan izim programlarnn meslee salad kolaylk ve katklarnn nemi ok byktr. Sayfalar dolusu yaz ile zor anlatlan, bazen anlatlamayan bir para ya da durum izim programlar kullanlarak ok daha rahat bir ekilde anlatlabilmektedir. Ayrca srekli gelien dnyamzda teknolojik gelimeleri ksa srede hayata geirerek kullanmak lkemiz iin bir gerekliliktir. Bunun iindir ki teknik resim bilgisi ve izim programlarnn kullanm ayrlmaz bir btndr. Cisimlerin anlatm artk bu bilimsel izimlerle gerekletirilmektedir.

Bu modl sonunda kap, pencere ve topal kasa planlarn izebilecek, kesit ve grn izimlerini bilgisayarda izim programlarn kullanarak yapabileceksiniz.

GR

3

RENME FAALYET-1

Gerekli izim koullar salandnda izim programlarnda kullanmak zere katman (zerine izim yaplabilecek tabaka) oluturabileceksiniz.

izim programlarnda katman oluturma konusunda ktphanelerden ve mimari

izim brolarndan bilgi toplaynz.

Elde ettiiniz bilgileri snfta arkadalarnzla paylanz.

1. KATMAN OLUTURMA VE KULLANMA

1.1. Katmanlar (Yzeyler-Layers) Komutu

izim ortamnda bir nesneyi oluturan para veya elemanlarn gerek hayattaki grntlerinin ekranda gsterilmesi ve bu nesnelerin birbirinden ayrt edilebilmesi iin layer komutu kullanlr.

Layer komutu nesnelere renk izgi genilii ve izgi tipi atamalarn gerekletirir. Kullanc izim sonuna kadar ayn paray bir renk seerek izer ve daha sonra parann ekranda renk, izgi tipi ve izgi kalnl grntsn katman diyalog kutusu ile kolayca deitirebilir (Resim 1.1).

Resim 1.1: Layer diyalog kutusu

RENME FAALYET1

ARATIRMA

AMA

4

izim programnda katman oluturmann nedenleri unlardr: Ekranda izilen izgilerin hangi elemana ait olduunu, rengini, izgi tipini belirlemek; alp kapatlmalarn, zlp dondurulmalarn, kilitlenmelerini ve kilitlerinin kaldrlmasn salamaktr. Ksacas ekrandaki izimleri kontrol altnda tutmaktr.

Layer komutuna aadaki yollarla ulamak mmkndr.

Sarkan mnden Format altndan Layer seilerek komuta ulalabilir. Sarkan mn, izim programnda ekrann st ksmnda bulunan komutlardr (Resim 1.2).

Resim 1.2: Sarkan mn komutlarnn grnm

Ekran menden Format altndan komut seilerek komuta ulalabilir. Ekran mn komutlar ekrann sa tarafnda bulunur. Ekran mn komutlar ekranda grntde deilse sarkan menden Tools altndan Options seilerek karmza kacak diyalog kutusundan Display blmnden Display Screen Men onaylanarak alabilir (Resim 1.3).

Resim 1.3: izim alanndaki ekran mensnn grnm

Object Properties Toolbars iinden Layers seilerek komuta ulalabilir. Sarkan menden Modify altndan Properties seilip grntlenen diyalog kutusu iinden Layer satr iaretlenerek komut kullanlabilir (Resim 1.4).

Resim 1.4: Properties diyalog kutusu grnm

5

Klavyeden komut ileti (Command) satrna Layer veya Ddlmodes yazp Enter tuuna baslarak komuta ulalr (Resim 1.5).

Resim 1.5: Komut ileti satr (command) grnm

1.1.1. Yeni Katman Oluturmak

Diyalog kutusundaki New butonuna baslrsa yeni katmanlar Layer1, Layer2, Layer3, eklinde ekranda belirecektir (Resim 1.6).

Katman oluturulduktan sonra istenen isim verilebilir. Eer isim verilmemise katmanlarndan herhangi biri seilerek Details blmnde Name satrnda seili katmann ismi deitirilerek yeni isim girilir (Resim 1.7 ).

Resim 1.6: Katman diyalog kutusunda yeni katmanlarn oluturulmas

Resim 1.7: Katman diyalog kutusunda yeni katmanlara isim verilmesi

6

1.1.2. Katmann Gncel Hle Getirilmesi

izim ekrannn ilk defa alnda her defasnda 0 (sfr) katman aktif ve gncel hldedir. 0 veya baka bir katman gncel hle getirebilmek iin gncel yaplmak istenen katman seilir ve Current (geerli/aktif) butonuna baslr. Ya da katman isminin yannda bulunan ON butonu iaretlenerek katman kapatlabilir veya aktif hle getirilebilir. rnein; yapy meydana getiren duvar, kap, pencere, baca grubu iinde ekranda sadece duvar izgilerinin grlmesi isteniyorsa dier katmanlar grntden kaldrlabilir.

1.1.3. Katman Durumu (ON CLOSE)

Katmann alp kapatlmas iin aadaki uygulamalar yaplr. Katmann kapatlmas iin Layer Properties Manager diyalog kutusundan O stunundaki lambann kapatlmas veya Detalis blmndeki On kutusunun onaysz olmas ile salanr. Katmanlarn kapatlmas ile izilen elemanlar ekranda grntlenmez.

Katmann almas iin ilgili stundaki k ak duruma getirilir veya On (ak) kutusu onaylanr (Resim 1.8).

Resim 1.8: Katman diyalog kutusunda katmanlarn on-off durumunun grnm

1.1.4. Katman Dondurma (Freze - Unfreeze)

Katmanlarn dondurulmas iin Layer Properties Manager diyalog kutusundan Freeze stunundaki n kapatlmas veya Detalis blmndeki Freeze kutusunun onaysz olmas ile salanr. Katmanlarn dondurulmas ile izilen elemanlar ekranda grntlenir ancak nesnelerin veri taban ile ilikileri kesildiinden ilem yaplamaz (Resim 1.9).

Resim 1.9: Katmanlarn dondurulmas durumunun grnm

7

1.1.5. Katman Kilitleme (Lock - Unlock)

Katmanlarn kilitlenmesi Detalis blmnden Lock (kilit) butonunun veya diyalog kutusundaki L stununun seili olmas ile yaplr.

Katman kilidinin kaldrlmas iin lock butonu onayl olmamal veya L stunu seili durumda bulunmamaldr. Katmanlarn kilitlenmesi ile dondurulmasnda olduu gibi nesnelerin veri taban ile ilikileri kesilir (Resim 1.10).

Resim 1.10: Katman kilidinin kapatlmas grnm

1.1.6. Katman Rengi (Color)

Katmanlara renk verilmesi izilen nesnelerin geree yakn grntlerinin ekranda grlebilmesi iindir. rnein, bir duvar hangi renkte dzenlenmek isteniyorsa diyalog kutusundan bu veya buna yakn renk seilmelidir. Renk seiminde dikkat edilecek dier bir husus da allan rengin gz yormayacak ho bir grnme sahip olmasdr.

Renk seimi iin diyalog kutusunun Color stunundaki kutularn mouse yardmyla seilmesi gerekir. Katmanlar karsndaki renk kutularndan biri seilirse aadaki Select Color (renk seimi) diyalog kutusu ekrana yansyacaktr (Resim 1.11).

Resim 1.11: Select Color diyalog kutusunda renklerin grnm

8

1.1.7. Katman izgi Tipi (Linetype)

Katmanlara izgi atamas yapabilmek iin Layer Properties Manager diyalog kutusunda bulunan Linetype stunundaki Continuous (Srekli izgi) seilir. Bu durumda ekrana aadaki diyalog kutusu yansyacaktr (Resim 1.12).

Resim 1.12: Select Linetype diyalog kutusunun grnm

izgi tiplerinin seimi ve ayar izim program iindeki izgi tipi Linetype komutunun altrlmas ile olur. Diyalog kutusu iindeki Load seenei ile izim programnda kaytl olan izgi tipleri seilerek kullanlmak zere OK tuuna baslarak arlr (Resim 1.13).

Resim 1.13:Katman diyalog kutusunda izgi tiplerinin grnm

9

izgi tipleri komutuna Command komut ileti satrna klavye ile Linetype komutu yazlarak (Resim 1.14) Enter tuuna baslarak izgi tipi diyalog kutusuna ulalr (Resim 1.15).

Resim 1.14: Command ileti satrna komut verilmesinin grnm

Resim 1.15: Komut ileti satr ile ulalan izgi tipi diyalog kutusu grnm

10

1.1.8. Katman izgi Kalnl

Diyalog kutusunun Lineweight (izgi kalnl) blmndeki seenekler seilen izgiye ait genilikleri gsterir. Default programn kendi atad izgi geniliidir. izgi geniliini deitirebilmek iin bu blmdeki aa ynl ok yardmyla dier izgiler ekrana getirilir ve buradan seim yaplabilir (Resim 1.16).

Resim 1.16: Lineweight diyalog kutusunun grnm

1.2. Katman Silme (Delete)

Diyalog kutusundaki Delete butonuna baslrsa seili olan katman silinir. Hangi katmann silinmesi isteniyorsa nce o katman seili hle getirilerek Delete tuuna baslr ve seili olan katman silinir. Ancak silinmek istenen katman ile hibir ilem yaplmam olmas gerekir. Aksi hlde katman silinmez (Resim 1.17).

Resim 1.17: Layer diyalog kutusundan katmann silinmesi

11

1.3. Renk Kontrol (Color Control)

Renk kontrol iin katman simgeleri zerinde katman isimleri mouse ile tklandnda alarak oluturulan katman isimlerini ve onlara atanan renkleri grmeyi salar. Seili olan katman rengi ile ByLayer rengi ayn olmaldr (Resim 1.18).

Resim 1.18: izim ekrannda katman isimleri ve renklerinin grnts

1.4. izgi Tipi Kontrol (Linetype Control)

Katmanlar olutururken her katmana ayr isim, renk ve izgi tipi atanr. Katman olutururken atanan izgi tipi izim ekrannda ByLayer olarak grnyorsa izgi tipi ayarlar doru yaplm olur. Eer ByLayer yanndaki izgi tipi daha nceden seilen izgi tipi deilse alan seeneklerden izgi tipi seilmemeli, Layer Properties Manager diyalog kutusu alarak yeniden izgi tipi atamas yoluna gidilmelidir ( Resim 1.19).

Resim 1.19: izim ekrannda katmanlara atanan izgi tipleri grnts

12

1.5. izgi Kalnl Kontrol (Lineweight Control)

Katmanlar olutururken her katmana atanan izgi kalnl izim ekrannda ByLayer olarak grnyorsa izgi kalnl ayarlar doru yaplm olur. Eer ByLayer yanndaki izgi kalnl daha nceden seilen izgi kalnl deilse alan seeneklerden izgi kalnl seilmemeli, Layer Properties Manager diyalog kutusu alarak yeniden izgi kalnl atamas yoluna gidilmelidir ( Resim 1.20).

Resim 1.20: izim ekrannda katmanlara atanan izgi kalnlklar grnts

1.6. Katman Listesi (Layer List)

Katman listesi izim ekrannda komut simgeleri eklinde grnr (Resim 1.21). Komut simgeleri kullancnn mouse ile seim yaplarak ekranda uygulama yaplmasna imkn verir. Komut simgelerine sarkan menden view balndan toolbars seilerek ulalr (Resim 1.22).

Resim 1.21: izim ekrannda katman listesinin komut simgelerinde grnm

Resim 1.22: Toolbars diyalog kutusunun grnm

13

UYGULAMA FAALYET

Katman Oluturma ile lgili Uygulama almas

Aada verilen bilgilere gre izim alannda kullanlmak zere istenen katmanlar oluturarak izime hazr hle getiriniz.

Oluturulacak katman isimleri

Katman

rengi

Katman izgi tipi

Katman izgi tipi kalnl

Kap alr izi Sar Kesik izgi 0.09 mm

Kap Yeil Srekli dz izgi

0.25 mm

Pencere Krmz Srekli dz izgi

0.20 mm

Duvar Mavi Srekli dz izgi

0.40 mm

Sva Sar Srekli dz izgi

0.15 mm

UYGULAMA FAALYET

14

KONTROL LSTES

Katman oluturunuz, ayarlarn yapnz ve kullannz.

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1 izim programn altrdktan sonra katman diyalog kutusunun izim ekrannda grlmesini saladnz m?

2 izim ekrannda grnen katman diyalog kutusu iinde New seenei ile yeni katmanlar oluturabildiniz mi?

3 New seenei ile oluturulan ve ekranda Layer1, Layer2, isimleri ile grnen katmanlara yeni isimler verdiniz mi?

4 Oluturulan katmanlar On, Close seeneklerini kullanarak ap kapatabildiniz mi?

5 Katman dondurma (freze) ve katman zme (unfreeze ) ilemini yapabildiniz mi?

6 Katman kilitleme (lock ) ve katman ama (unlock ) ilemini yapabildiniz mi?

7 Katman rengi (Layer Color) ayarlarn yapabildiniz mi?

8 Her katman iin uygun izgi tipini (Linetype) seerek izgi tipi atamalarn yapabildiniz mi?

9 Her katman iin izgi kalnl (Lineweight) ayarlarn yapabildiniz mi?

10 Silinmesi gereken katmanlar Delete seenei ile silebildiniz mi?

11 Katmanlar iin renk kontrol (Color control) ilemini yaptnz m?

12 Katmanlara atadnz izgi tiplerinin doruluunu komut simgeleri iinden kontrol ettiniz mi?

13 Layer properties manager diyalog kutusu iinde katman izgi kalnlklarn kontrol ettiniz mi?

14 Oluturulan katman listesine komut simgeleri blmnden ulaarak kullanma hazr hle geldiini kontrol ettiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

15

LME VE DEERLENDRME

Aada verilen cmleleri doru yanl durumuna gre iaretleyiniz.

1. ( ) izim ortamnda bir nesneyi oluturan para veya elemanlarn grntlerinin ekranda gsterilmesi ve bu nesnelerin birbirinden ayrt edilebilmesi iin Layer komutu kullanlr.

2. ( ) Katmanlar komutuna klavye ile ulalamaz.

3. ( ) Katman diyalog kutusunda New butonuna baslrsa seili olan katmann ismi deiir.

4. ( ) Sarkan men komutlar izim ekrannn st ksmnda bulunan komutlardr.

5. ( ) Katman izgi tipi Freeze komutu ile deitirilir.

6. ( ) Katman renginin deitirilmesi iin Select Color diyalog kutusu kullanlr.

7. ( ) Katmanlara izgi atamas yapabilmek iin Layer Properties Manager diyalog kutusunda bulunan Linetype stunundaki Continuous seilir.

8. ( ) Bir katman seili iken Current butonuna baslrsa katmann tm zellikleri deiir.

9. ( ) Katman komut simgeleri izim ekranna Toolbars diyalog kutusundan Layouts seenei iaretlenerek yerletirilir.

10. ( ) Katman izgi tipi Lineweight diyalog kutusu iinden belirlenir.

11. ( ) Oluturulan katmanlarn kullanma hazr olup olmad izim ekrannda bulunan komut simgeleri kontrol edilerek anlalr.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME

16

RENME FAALYET-2

Gerekli izim koullar salandnda izim programlarnda geometrik izimler yaplabileceksiniz.

evremize baktmzda kullandmz nesnelerin geometrik ekillerde imal edildiini fark edebiliriz. zerinde ders altmz masa, eyalarmz koyduumuz dolap, yaz yazmak iin kullandmz kalem, iinde yaadmz binalar, barajlardan musluklara kadar su tayan su borular ve zaman renmek iin faydalandmz saat vb. pek ok nesnenin hangi geometrik ekiller esas alnarak retildiini dnnz.

Geometrik ekillerin hayatmza kazandrd kolaylklar gzlemleyiniz.

Elde ettiiniz sonular snfta arkadalarnzla paylanz.

2. GEOMETRK ZMLER

2.1. izim Programnn altrlmas

izim program, masast ksa yolunun mouse ile ift tklatlmasyla ya da bilgisayarn grev ubuunda bulunan Balat mensnden izim programnn seilmesiyle altrlabilir.

izim program altnda karmza Startup diyalog kutusu gelir. Open a drawing seenei daha nce yaplan izim dosyalarna ulamak ve bu dosya ile almak amac ile kullanlr. Start from scratch seenei kullanldnda Start from scratch (izimi listeden balat) diyalog kutusu kacaktr. Diyalog kutusu iinde Select Default Setting blmnde Metric (ondalk) birim sistem seilirse izim ondalk birim sistemde yaplacaktr. English birim sistem seilirse bu durumda izim In l birim (1 in=25.4 mm) sistemde yaplacaktr ( Resim 2.1).

Metric sistem seilerek OK tuu ile onaylandnda izim alan ekrana gelecektir.

RENME FAALYET2

ARATIRMA

AMA

17

Resim 2.1: Start from scratch (izimi listeden balat) diyalog kutusu

2.2. izim Snrlar ( Limits )

izim program iinde izim alan belli snrlara sahiptir. Snrlarn kontrol edilmesi kullancnn elindedir.

Limits, kullancya ekranda lekli izim yapma imkan salar. Tasarlanan kt boyutunu ekrana yerletirmek iin bu seenek kullanlr.

Limits komutuna aadaki yollarla ulamak mmkndr. ekme menden (sarkan men) format balndan Drawing limits seilerek ayarlamalar yaplr (Resim 2.2).

Resim 2.2: Sarkan menden limits ayarlarna ulalmas

Ekran menden format altndan Limits seilir (Resim 2.3) .

18

Resim 2.3: Ekran menden Limits ayarlarna ulalmas

Komut ileti alanna Limits yazp Enter tuuna baslr (Resim 2.4)

Resim 2.4: Komut ileti satrndan Limits ayarlarna ulalmas

Komut seimi yapldktan sonra aadaki seenekler ekrana gelecektir. Lower left corner (sol alt ke): Ekrann sol alt ke deerleri girilir. ncelikli olan deer 0.00 , 0.00 birimdir (Resim 2.5). Upper right corner (sa st ke): Ekrann sa st ke x ve y deerleri belirlenir. Snr deerlerini belirlemek iin kt formatnn ekrana yerletirilmesi gerekir (Resim 2.6).

1/1 lei ve mm deerleri

ktA4kt formu iin : 210 x 297 mm ktA3kt formu iin : 297 x 420 mm ktA2kt formu iin : 420 x 594 mm ktA1kt formu iin : 594 x 840 mm

Resim 2.5: Sol alt ke snr deerlerinin verilmesi

19

Resim 2.6: Sa st ke x ve y deerlerinin belirlenmesi

2.3. Katman Ayarlar

Katman ayarlarna nce izilecek projenin ya da yaplacak izimin zelliine gre yeterli sayda yeni katman oluturularak balanr. Oluturulan yeni katmanlara izilecek nesneyi ifade edecek bir isim verilir. sim verildikten sonra Select Color diyalog kutusu kullanlarak istenen katman rengi belirlenir. izilecek nesneyi izimde en iyi ekilde ifade edebilecek izgi tipi Linetype seenei ile belirlenir. izgi kalnl yeni oluturulan her Layer iin Default deerdedir. Default izim programnn kendi atad izgi geniliidir. izgi kalnl Lineweight seenei ile istenen ekilde ayarlanabilir.

Katman ayarlar istenen ekilde ayarlandktan sonra katman diyalog kutusunun (Layer Properties Manager) alt ksmnda bulunan OK onay tuuna baslarak kaydedilir. Eer ayarlar yapldktan sonra OK onay ile kaydedilmeden katman diyalog kutusu kapatlrsa yaplan btn ayarlar silinir. Bu sebeple kayt ilemi mutlaka yaplmaldr.

2.4. Dosyaya sim Vererek Kaydetme

Gerekli limit ve katman ayarlar yapldktan sonra izim yaparken kullanabilmek iin bu bilgilerin bir dosya ile korumaya alnmas yani kaydedilmesi gerekir.

Sarkan menden File (Dosya) bal altndan Save veya Save as seenekleri ile kayt yaplr. Ya da komut ileti satrna Save yazlarak Enter tuuna baslr. Yeni alan ve ayarlar yaplan izim sayfasnn dosya kayd olmadndan Save (kayt) seenei seilse bile karmza Save as (farkl adla kaydet) diyalog kutusu kacaktr ( Resim 2.7).

Save seenei daha nce bir isimle kaydedilmi olan dosyaya yeni bilgiler eklendiinde bu bilgileri ayn dosyaya kaydetmek iin kullanlr.

Save as seenei daha nce hi kaydedilmemi izim sayfasn dosya ismi verilerek kaydetmek veya daha nce kaydedilen bir dosyann dosya ismini ya da kayt yerinden ayr olarak baka bir yere (masast, disket, CD,) kaydetmek iin kullanlr.

Not: izimin btn aamalarnda kaydetme ilemi srekli yaplmaldr.

20

Resim 2.7: Save Drawing As diyalog kutusu grnm

2.5. izim Balang Yeri Belirleme

Koordinat noktalar verilirken klavye veya mouseden faydalanlabilir.

2.5.1. Kartezyen Koordinat le (X,Y)

izim sayfamzn limits (snr) ayarlarn yaparken sol alt ke koordinat deeri (0.00,0.00) olarak verilmiti. Koordinat girilerinin yaplabilmesi iin balang noktas mouse ile izim alan zerinde bir nokta tklanarak ya da klavye ile komut satrna araya virgl konularak x ve y deeri girilir. Daha sonra klavyeden Relative @ (et) karakteri ardndan da nokta girilir.

@ Relative deerini yazdrabilmek iin Altgr tuu ile birlikte Q tularna baslr. Uyar: Caps Lock yanyorsa Relative simgesi kullanlamaz.

rnek: 20 x 30 abadndaki dikdrtgenin izilmesi 1. adm: Line komutuna girilir. 2. adm: Balang noktas mouse yardm ile girilir. 3. adm: To point (sonraki nokta) iletisine nce @ karakteri girilir. Daha sonra mesafe

verilir.

Uyar: izim srasnda + yn gidii, - yn gelii ifade etmektedir.

From point (ilk nokta): 1. nokta mouse ile girilir veya Relative kullanlarak verilir.

To point : @20,0 +x ynnde 20 birim To point : @0,-30 -y ynnde 20 birim To point : @-20,0 -x ynnde 20 birim To point : @0,30 +y ynnde 20 birim yazp Enter tuuna baslr (ekil

2.1).

21

ekil 2.1: Kartezyen koordinat yntemi ile izgi izmek

2.5.2. Mouse (Fare) Yardm ile ( X , Y )

Line veya herhangi bir izgi komutuna girdikten sonra ilk noktay mouse yardm ile girdikten sonra mouse ile izginin izim ynn gsterip deer girilebilir ya da mouse ile izilmesi istenen mesafe tklanarak izim yaplr.

Yaplan bu izimlerin ke olan ksmlarna yay eklinde ve keli ekilde pah verilebilir. Bu ilemler iin Fillet ve Chamfer komutlar kullanlr.

2.6. Geometrik ekiller Oluturma

2.6.1 Filet (Yay eklinde Pah Verme) Komutu

Fillet komutu seilen iki izgi arasn verilen yarap deerine uygun olarak yay eklinde pah vermek suretiyle birletirir. Komut altrldnda Polyline, Radius, Trim ve Select First Object seenekleri ekrana yansyacaktr (Resim 2.8).

Resim 2.8: Komut ileti satrnda fillet seeneklerinin grnm

Polyline seenei bileik izgilere Fillet uygulamak iin kullanlr. Radius seenei yuvarlatma miktarnn yarap deerini belirlemek iin kullanlr. Trim seenei Fillet uygulanacak izgilerin uzantlarnn budanmasn salar. Select first object seenei ncelikli seenektir. Dier seeneklere girmeyip

dorudan bu seenek seilirse Radius=0 deerinde izgi ularndaki fazlalklar budanr veya Radius>0 deerinde izgi ular kelerde yay eklinde birletirilir.

Fillet ile nesne kelerinin yuvarlatlmas ilem sras:

Yuvarlatma seenei (radius) seilerek 10 birim deer girilir. Yuvarlatma yaplacak keye ait birinci izgi seilir. Yuvarlatma yaplacak keye ait ikinci izgi seilir. Bu ilemlerden sonra eklin

grnm aada olduu gibi olmaldr (ekil 2.2).

22

ekil 2.2: Fillet uygulamasna ait rnek nesne grnm

2.6.2. Chamfer (Pah Krma) Komutu

Chamfer komutu izgilerin kelerine pah vermek iin kullanlr. Pah, bir nesnenin krlmasdr. Bu genellikle insanlarn ok kullandklar eyalarn kelerinde (masa, sandalye, dolap vb.) grlebilir.

Komut ileti satrna Chamfer yazlarak Enter tuuna basldnda aadaki grnt ekrana gelir (Resim 2.9).

Resim 2.9: Komut ileti satrnda Chamfer seeneklerinin grnm

Polyline seenei bileik izgilere Chamfer uygulamak iin kullanlr. Pah krmak iin Polyline izgilerinden birinin seilmesi yeterli olacaktr. Komut iletisine (p) ile yant verdikten sonra Select (2d) Polyline iletisi ekrana gelir. Polyline komotu ile pah verme ileminden nceki ve sonraki grnmler aada grlmektedir (Resim 2.10).

Resim 2.10: Chamfer komutunun Polyline seenei ile uygulanmas

Distance seenei dist1 ve dist2 sistem deikenleri olarak komut iletisinin st ksmnda grlmektedir. Yatay ve dey pah krma mesafesi ncelikli olarak 10 birimdir.

23

Distance (mesafe) deitirmek iin (d) yazp Enter tuuna baslr ve dist1, dist2ler deitirilir.

Enter first chamfer distance : Dist1 belirlenir.

Enter second chamfer distance : Dist2 belirlenir.

Dist1=5, Dist2=8 olarak belirlenirse ekil aadaki gibi grnr (ekil 2.3).

ekil 2.3: Chamfer komutunun Distance seeneine ait rnek

Angle seeneinde pah krma ilemi a verilerek yaplr.

Aadaki eklin 6 birim mesafede ve 30 derece altnda pahlandrlmas ilem basamaklar verilmitir.

Nesneye ait alttaki yatay izgi seilir. Sadaki dey izgi seilir. eklin nceki ve sonraki grnm aada verilmitir (ekil 2.4).

ekil 2.4: Chamfer komutunun Angle seeneine ait rnek

Trim seenei pahlandrlacak izgilerin uzantlarnn budanmasn salar. Method seenei Chamfer komutunun Angle ve Distance seenekleri

arasnda seim yapmak iin kullanlr. Aada Fillet ve Chamfer komutlar ile pahlandrma yapmaya rnekler

verilmitir. Fillet komutu iin Radius=10 birim, Chamfer komutu iin Dist1=5 ve Dist2=5 alnmtr. Verilen llere gre rnek izimleri uygulayabilirsiniz (ekil 2.5).

24

ekil 2.5: Fillet ve Chamfer komutlarnn birlikte uygulanmas

25

UYGULAMA FAALYET

Geometrik ekil izimi

Aada verilen geometrik ekilleri llerine uygun olarak ve 1 noktasndan balayarak kartezyen koordinat sistemine gre iziniz. Balang noktas mouse ile belirlenecektir.

A) B)

2. Geometrik ekillere pah verme

Aada verilen geometrik ekillerin tm kelerine;

Fillet komutu ile Radius=10 birim, Chamfer komutu ile Dist1=5 birim, Dist2=5 birim olarak pah veriniz.

UYGULAMA FAALYET

26

KONTROL LSTES

izim ayarlarn yaparak program altrnz ve geometrik izimler yapnz.



1. Bilgisayarnzda izim programn altrdnz m ?

2. izim programnda yeni oluturulan izim sayfasnn snrlarn limits komutunu kullanarak ayarladnz m?

3. izim sayfasnda izim yaplrken kullanlacak olan katman ayarlarn yaptnz m?

4. Ayarlar yaplan izim sayfasn bir dosya ismi vererek ve save (kaydet) komutunu kullanarak kaydettiniz mi?

5. izim balang yerini kartezyen koordinat sistemi (x,y) ile belirleme yntemini uyguladnz m?

6. izim balang yerini mouse (fare) yardm ile (x,y) belirleme yntemini uyguladnz m?

7. Balang yerini belirledikten sonra basit geometrik ekilleri kartezyen koordinat yntemi ile izebildiniz mi?

8. Balang yerini belirledikten sonra basit geometrik ekilleri mouse (fare) ile yn belirleyerek izebildiniz mi?

9. izilen geometrik ekillerin keskin keli ksmlarna filet komutu uygulayarak yay eklinde yuvarlatma ilemini uygulayabildiniz mi?

10. Geometrik ekilleri iziminde filet komutunun alt seeneklerini de kullanarak uygulayabildiniz mi?

11. izilen geometrik ekillerin keskin keli ksmlarna chamfer komutu uygulayarak pah verme ilemini uygulayabildiniz mi?

12. Geometrik ekilleri iziminde chamfer komutunun alt seeneklerini de kullanarak uygulayabildiniz mi?

13. Yaptnz geometrik ekil izimlerinin her aamasnda save (kaydet) komutunu kullanarak iziminizi kaydettiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

27

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi, izim alannn snrlarn belirlemek iin kullanlan komutun addr? A) Layer B) Fillet C) Limits D) Line

2. Katman ayarlar aadaki hangi diyalog kutusu iinden yaplmaktadr? A) Select Color diyalog kutusu B) Layer Properties Manager diyalog kutusu C) Select Linetype diyalog kutusu D) Save Drawing As diyalog kutusu

3. Yeni alan izim sayfasna isim vererek kaydetme ilemi aadaki hangi komut ile yaplmaktadr? A) Save B) Save as C) Load D) Method

4. Kartezyen koordinat yntemiyle izim yaplrken verilen (x, y) nokta deerleri aadakilerden hangisi gibi olmaldr? A) @0;0 B) @0,0 C) @0.0 D) @0

28

7. Chamfer komutunda pah krma mesafesi hangi seenek ile deitirilir?

A) Angle B) Polyline C) Trim D) Distance

8. Chamfer komutunda Method seenei hangi ilevi yerine getirir? A) Angle ile Distance seenekleri arasnda gei yapmak iin B) stenen asal deeri belirlemek iin C) Chamfer komutundan kmak iin D) Pahlandrlacak izgilerin budanmas iin

9. izim yaplrken aralkl olarak Save (kayt) ilemi ne amala yaplr? A) Ekran grnt kalitesini artrmak iin B) izim yaplrken ani elektrik kesintisine kar izimin korumaya alnmas iin C) Bilgisayarn daha hzl almas iin D) Hibiri

DEERLENDRME


29

RENME FAALYET - 3

Gerekli izim koullar salandnda izim programlarnda yazlm komutlarn kullanarak kap plan, kesit ve grn izimlerini yaplabileceksiniz.

evrenizdeki binalarn kaplarn, kapy oluturan ksmlarn inceleyerek

edindiiniz bilgileri not alnz.

Kaplarn gnlk yaantmzdaki yeri ve nemini dnerek elde ettiiniz

bilgileri arkadalarnzla snfta paylanz.

3. KAPI ZMLER

3.1. izim Snrlarnn Belirlenmesi


Limits, kullancya ekranda lekli izim yapma imkn salar. Tasarlanan kt boyutunu ekrana yerletirmek iin bu seenek kullanlr. Yaplacak izimin boyutlar gz nne alnarak en uygun izim alan oluturulur.

3.2. Katman Ayarlarnn Yaplmas

Katman ayarlarna nce izilecek projenin ya da yaplacak izimin byklne gre yeterli sayda yeni katman oluturularak balanr. Oluturulan yeni katmanlara izilecek nesneyi ifade edecek isim, renk, izgi tipi ve izgi kalnl verildikten sonra bilgiler kaydedilerek katmanlar kullanma hazr hle getirilir.


Gerekli limit ve katman ayarlar yapldktan sonra izim yaparken kullanabilmek iin bu bilgilerin bir dosya ile korumaya alnmas yani kaydedilmesi gerekir. Ayarlar yaplan yeni izim sayfasna Kap izimleri ismi verilerek kaydedilebilir.

3.4. ki Boyutta izim Komutlar

3.4.1. Ofset (izgi Paralelini Oluturma)

Offset komutu seilen izgileri belirtilen mesafelerde paralel kopyalama yapar. Komuta sarkan menden, ekran mensnden ve komut ileti satrndan ulalabilir. Komut seildiinde aadaki iletiler ekrana yansr (Resim 3.1).

RENME FAALYET3

ARATIRMA

AMA

30

Resim 3.1: Offset komutu altrldnda komut iletisindeki grnm Offset distance or Through < Through >: letisine paralel kopyalama yaplacak

nesnenin mesafesi girilir. Paralel kopyalama mesafesi belli deil ise Enter tuu ile bu ileti geilir.

Select object to offset: Bu ileti ekrana yansdnda mouse simgesi kutucuk hline dnecek ve paralel kopyalanacak izginin seilmesini isteyecektir. izgi seimi yapldktan sonra seilen nesnenin kesik kesik olduu ekranda grlecektir.

Specify point on side to offset: Seilen izginin hangi ynde paralel kopyasnn oluturulacann bilgisi istenir. Mouse ile yn belirlendiinde seili olan izginin izgiye paralel olan kopyas oluturulur (Resim 3.2).

Resim 3.2: Offset komutu uygulamas

3.4.2. Extend (Uzatma) Komutu

Extend komutu seilen izgi veya izgileri belirtilen hedefe kadar uzatr. Komut seiminden sonra aadaki komut iletileri ekrana yansr.

Select object: izgilerin uzatlaca snr izgisi seilir. Select object to extend: Bu ileti ile snra kadar uzatlacak izgilerin sras ile

seimini istemektedir. Seimden sonra uzatlacak izgiler mouse yardmyla seilirse ekil aadaki gibi olacaktr (Resim 3.3).

Resim 3.3: Extend komutu uygulamas

31

3.4.3. Trim (Budama) Komutu

Seilmi olan elemanlarn budanmasnda kullanlan komuttur. Bu komut yap projelerinde pencere, duvar, kap, baca vb. elemanlarn izimlerinde izgilerinin budanmasnda kullanlr.

Komuta girildiinde hangi izgilere budama ileminin yaplaca sorusu ekrana gelecektir.

Select object: Budama yaplacak olan izgilerin seilmesi istenir. Seim ilemi tamamlandnda Enter tuuna baslr.

Select object to trim: Budanacak izgiler srasyla seildiinde budama ilemleri seilen izgiler zerinde gerekleecektir.

Aadaki kapnn kesien ksmlarndaki izgilerin budanmas ilemi grlmektedir (Resim 3.4).

Resim 3.4: Trim komutu uygulamas

3.4.4. Break (Krma - Koparma) Komutu

Break komutu izgileri belirlenen noktalardan koparmak amacyla kullanlr. Bu komut altrldnda aadaki iletiler karmza kacaktr.

Select object: Koparma uygulamas yaplacak izgi seilir. Seilen nokta koparlacak ksmn balang noktas saylr.

Specify second break point or (First point): Koparlmas istenen ksmn ikinci ucu mouse belirlenir. Belirleme ilemi tamamlandktan sonra krma ilemi tamamlanm olur.

32

Aada break komutuna ait rnek uygulama verilmitir (Resim 3.5).

Resim 3.5: Break komutuna ait rnek uygulama

3.4.5. Stretch (Sndrme) Komutu

Stretch komutu izim elemanlarnn sndrlmesi iin kullanlr. Bu komut altrldnda srasyla u iletiler ekrana gelir.

Select object: Sndrlecek nesneler seilr. Base point or displacement: Sndrme ilemi srasnda kullanlacak tutu

noktas seilir. Second point of displacement: Mouse ile sndrlmesini istediimiz nokta

seilir. Ya da mouse ile yn belirlenerek klavyeden deer girilir. Bylelikle sndrme ilemi tamamlanm olur.

Aada Stretch komutu uygulamasna rnekler verilmitir (ekil 3.1).

1. adm: Nesnenin sndrlmeden nceki grnm 2. adm: Sndrlmesi istenen izgilerin seimi, tutu noktas ok ile gsterilmektedir. 3. adm: Sndrlen nesnenin son durumu

ekil 3.1: Stretch komutu uygulamasna rnekler

33

3.4.6. Mirror (Aynalama - Simetri Oluturma) Komutu

Mirror komutu, seilen izim elemanlarnn bir eksene gre simetriini oluturmak iin kullanlan komuttur. Komut altrldnda aadaki iletiler ekrana gelir.

Select object: Aynalama yaplmas istenen izgi ya da izgi grubu seilir. Enter tuuna baslr.

First point of mirror line: Aynalama yaplacak eklin simetri ekseninin 1. noktas seilir. Enter tuuna baslr.

Second point: Aynalama yaplacak eklin simetri ekseninin 2. noktas seilir. Enter tuuna baslr.

Delete old object : Orijinal eklin silinmesi iin Yes (evet), silinmemesi iin No (hayr) seenei belirtilerek Enter tuuna baslr.

Verilen rnekte Trapez (yamuk) eklinin aynalanmas grlmektedir (ekil 3.2).

ekil 3.2: Trapez (yamuk) eklinin mirror komutu ile aynalanmas

3.4.7. Rotate (Dndrme) Komutu

Rotate komutu seilen izim elemanlarnn verilen bir a etrafnda dndrlmesini salar. Komut altrldnda aadaki iletiler ekrana gelir.

Select object: Dndrme ilemi yaplmas istenen izgi ya da izgi grubu seilir. Enter tuuna baslr.

Specify base point: Dndrme ilemi iin tutu noktas belirlenir. Enter tuuna baslr.

Specify rotation angle or : Dndrme ilemi iin kullanlacak a deeri klavyeden girilerek belirlenir. Dndrme ileminin yn saat ynnn tersidir. Deer girildikten sonra Enter tuuna baslarak dndrme ilemi tamamlanm olur (ekil 3.3).

34

ekil 3.3: Dikdrtgen eklin Rotation komutu ile dndrlmesi

3.5. Kaplar

Kaplar, binalarda giri ve k salamak ve kontrol etmek amacyla kullanlan yap elemandr. eitli malzemelerle eitli tiplerde yaplabilir. Kaplarn lleri kullanlaca yere ve amaca gre deiir. Konut giri kaps genilii en az 100 cm olarak alnrken WC kaps 80 cm olarak dzenlenebilir.

Kaplar caml ve camsz olarak tek ve ift alrl kaplar, srgl kaplar, katlanan kaplar, arpma kaplar ve dner kaplar eklinde dzenlenebilir. Ahap, PVC, alminyum, demir ve elik malzemelerle yaplabilir. Gvenlik ynnden en uygun olan elik kaplardr. Bakm gerektirmeyen ve sudan etkilenmeyen kaplar PVC kaplardr. Ahap kaplar doal malzeme ile yapldndan salk ynnden uygundur ancak bakm gerektirir. Alminyum kaplar s iletkenlii fazla olduundan dekoratif amalar iin kullanlr.

Piyasada en yaygn olan kap eidi yana doru dnerek alan tek kanatl ve ift kanatl kaplardr. Tek kanatl ve ift kanatl kaplarn plan, kesit ve grn izimleri aada aklanmtr.

3.5.1. Tek Kanatl Kaplar

Gnmzde en ok uygulanan kap eididir. Kap kanad sa veya sol yana doru dnerek alr. Caml veya camsz olarak deiik ekil ve malzemelerle yaplabilir.

3.5.1.1. Tek Kanatl Kap Plan izimi

Kap plan izimine nce kapnn yerletirilecei duvarda kap iin duvar boluu izilerek balanr. Duvar boluu, uygulanacak kapnn byklne gre izildikten sonra kap kasas izilir. Sonra duvar ile kap kasas arasndaki boluu kapatacak olan duvar svas ve kap pervaz izilir. Kap pervaz, duvar ile kap kasas arasndaki birleim ksmnn zerini rterek grnm gzelletirir. Kap kanad ve kap alr izi izildikten sonra plan izimi tamamlanm olur.

izim sayfasnda Line komutu altrlarak uygun bir nokta mouse ile balang noktas olarak seilir ve aada gsterildii ekilde izime balanr.

35

Duvar izmek iin line (izgi) komutu altrlarak dz bir izgi izilir (ekil 3.4).

ekil 3.4: Line komutu ile izgi izilmesi

izgi izildikten sonra ofset komutu ile izginin duvar kalnl kadar tesinde paralel bir kopyas oluturulur (ekil 3.5).

ekil 3.5: Offset komutu ile duvarn oluturulmas

Line komutu ile duvarda kap boluu oluturmak iin bir izgi izdikten sonra kap boluu kadar ileriye Offset komutu kullanlarak izginin paralel kopyas oluturulur

(ekil 3.6).

ekil 3.6: Duvarda kap boluu snrlarnn oluturulmas

Trim komutu ile gereken ksmlar budandnda duvarda kap boluu oluturma ilemi tamamlanm olur (ekil 3.7).

ekil 3.7: Trim komutu ile duvar boluunun oluturulmas

36

Ahap kaplar

Offset komutu ile duvar izgilerinin paralel kopyas sva kalnl kadar mesafede oluturulur. Bylelikle sva izme ilemi tamamlanr. Line komutu ile duvar boluu iine kap kasalar izilir. ekilde ahap tam kasa izimi verilmitir (ekil 3.8).

ekil 3.8: Duvar svalarnn ve duvar boluuna kap kasalarnn izilmesi

Line komutu ile kap kasalarnn arasna kap kanad ve kap cam izilir (ekil 3.9).

ekil 3.9: Kap kanad ve kap camnn izilmesi

Kap kanad izildikten sonra kap pervazlar izilir. Pervazlar kap kasas ile duvar arasnda kalan boluu kapatmak amacyla kap kasasna 10 mm binecek ekilde izilir (ekil 3.10).

ekil 3.10: Kap pervazlarnn izilmesi

37

Line komutu ile kap kasas arasna bir izgi izilerek kap eii izilir. Aada ahap kap kasa kanat birleim detaylar verilmitir (ekil 3.11).

ekil 3.11: Ahap kap kasa kanat birleim detaylar

38

Kap alr izi izilerek tek kanatl kap plan izimi tamamlanr (ekil 3.12).

ekil 3.12: Tek kanatl ahap kap plan

39

elik kaplar

Verilen elik kap rneinde kap kasas olarak U profili (60x30x7) mm, duvar boluu 1000 mm=100cm olarak alnmtr. Daha nce ahap kap iziminde olduu gibi duvar izildikten sonra duvar boluu braklarak kap kasalar izilir. Kap kasas duvara ankraj ubuklar ile sabitlenir (ekil 3.13).

ekil 3.13: elik kap plannda duvar boluu ve kap kasasnn izimi

Kap kanad olarak L profili (65x50x7) kullanldnda L profilinin bir ucu kap kasasna kapan kenar olarak dier ucu ise camlama yuvas olarak dzenlenir. L profilinin srtna glendirme profili (55x8) kaynaklama yntemiyle eklenir. Cam tutucu veya kap tablas kenar ubuklar dta kaynaklama ite vidalama yntemiyle profil zerine eklenir (ekil 3.14).

ekil 3.14: elik kap plannda kap kanadnn izimi

40

Kap alr izi kap alrken ald yolu ve kap ak iken bulunduu konumu gsteren izgilerdir. elik kapnn plan aadaki olduu gibidir (ekil 3.15).

ekil 3.15: Tek kanatl elik kap plan

Uygulama projeleri 1/50 leinde izildiinden kaplar planda aadaki ekillerde grnr (ekil 3.16).

ekil 3.16: 1/50 lekli uygulama projelerinde kap plan grnm

41

3.5.1.2. Tek Kanatl Kap Kesiti izimi

Ahap kaplarda

Kap snrlarn oluturmak iin duvarda dey olarak kapnn yerletirilecei kap boluu oluturulur. Kap boluu deme stnden balar. Kaplar genellikle 210, 220 cm yksekliinde yapldklarndan deme zerinden kap ykseklii kadar mesafe uzakla bir izgi izilerek kap boluu oluturulur. Trim komutu ile izgi uzantlar budandktan sonra kap kasas izilir (ekil 3.17).

ekil 3.17: Duvarda kap boluu oluturularak kap kasasnn izilmesi

Kap kasas aada verilen detay llerine gre izilebilir (ekil 3.18).

ekil 3.18: Kesitte kap kasas C detay

Verilen kap kanad detaylarna uygun olarak kap kanadn izmek iin ofset komutunu kasa izgisine (4 cm=40 mm) uyguladmzda siyah izgi ile gsterilen kanat izgisi oluturulur. st kayt, ara kayt ve alt kayt izilerek kap kanad izilir (ekil 3.19).

42

ekil 3.19: Kesitte kap kanad izimi

Kap kasasn izildikten sonra kap pervaz ve kap kanad aada verilen llere gre izilebilir (ekil 3.20).

ekil 3.20: Kesitte kap kanad ve pervaz detay

43

Kap kanad ara kayt detay ekil 3.21de verilmitir.

ekil 3.21: Kap kanad yatay ara kayt detay izimi

Kap eii ve kanat alt kayt detay ekil 3.22de verilmitir.

ekil 3.22: Kesitte kap kanad alt kayt detay izimi

44

Varsa kap eii izilerek kap kesiti izimi tamamlanr (ekil 3.23).

ekil 3.23: Ahap kap kesiti izimi

45

elik kaplarda

rnein elik kap kesiti izimine kapnn duvarda dey olarak kaplad ksm olan kap ykseklii oluturularak kap kasas ve varsa eik izilir. Kapnn kasasn oluturan U profili (60x30x7) kapnn eik ksmnda L profili (60x40) ile birletirilerek kasa salamlatrlr ve L profili ile eik ksm oluturulur (ekil 3.24).

ekil 3.24: Kesitte kap ykseklii kap kasas ve eik grnm

46

Kap kanad, oluturulan kasa boluu iine stte kasaya altta ise eik profiline tam kapanla izilerek kap kesiti tamamlanr (ekil 3.25).

ekil 3.25: elik kap kesiti izimi

47

3.5.1.3. Tek Kanatl Kap Grn izimi

Kap grn iziminde daha nce izdiimiz kap plan ve kap kesiti izimlerinden faydalanlarak gerekli ller tanr. Kap planndan genilik lleri, kap kesitinden ykseklik lleri tanarak tanan izgilerin kesimesi ile kap grn izimi oluturulur. lk nce yatay ve dey olarak kap snrlar, plan ve kesitten tanarak izilir (ekil 3.36).

ekil 3.36: Kap snrlarnn oluturulmas

Kap snrlar oluturulduktan sonra kasa ve kanat lleri tanarak aadaki izim elde edilir (ekil 3.37).

ekil 3.37:Grn izimi iin plan ve kesitten llerin tanmas

48

Plan ve kesitten tanan izgilerin budanmas gereken ksmlar trim komutu kullanlarak budanr ve birbirleri ile balantl ereveler oluturulur (ekil 3.38).

ekil 3.38: Grn izimi iin plan ve kesitten tanan izgilerin budanmas

izgilerin uzants budandktan sonra geriye kalan fazla izgiler ve tama izgileri erase komutu ile silinerek temizlenir ve grn izimi tamamlanm olur (ekil 3.39).

ekil 3.39: Ahap kap grn izimi

49

Daha nceki izimlerde plan ve kesiti verilen elik kapnn grn izimi ayn yntemle aadaki gibi izilir (ekil 3.40).

ekil 3.40: elik kap grn izimi

3.5.2. ift Kanatl Kaplar

ift kanatl kaplar, tek kanatl kaplar gibi alr. Aradaki fark sadece alan kanat says ve kanatlarn birbiri zerine kapanmalardr. Genellikle bina giri kaplar olarak uygulanr. Kap kanatlar birbirine eit olmayan ift kanatl kaplarn byk kanad 90-100 cm, kk kanad ise 4050 cm llerinde dzenlenir. Eya tarken kk kanadn srgs alarak kap tamamen ak konuma getirilir. Ayrca birbirine eit (90 cm) ift kanatl kaplar bina girilerinde rzgrlk olarak arpma kap eklinde de dzenlenir.

50

3.5.2.1. ift Kanatl Kap Plan izimi

ift kanatl kaplarn plan izimi aamalar tek kanatl kaplarda olduu gibidir. Line komutu ile duvar izilerek duvarda kap boluu braklr. izgilerin uzantlar trim komutu ile budanarak kap boluu oluturulur (ekil 3.41).

ekil 3.41: Duvarn izilerek kap boluunun oluturulmas

Duvar boluu oluturulduktan sonra kapnn retilecei malzemeye gre kap kasas, kap kanad, varsa pervaz ve kap eii nceki konularda anlatld gibi line, offset, trim, extend vb. komutlar kullanlarak izilir.

Verilen rnekte elik kap uygulamas iin duvar boluuna kap kr kasas ve duvar svas izilmitir (ekil 3.42).

ekil 3.42: ift kanatl kap kr kasas ve duvar svas izimi

51

Kasakanat birleimi detay ekil 3.43te gsterildii gibi izilir.

ekil 3.43: elik kap kasa-kanat birleimi A detay

Kanat-kanat birleimi detay ekil 3.44te gsterilmitir.

ekil 3.44: elik kap kanat-kanat birleimi B detay

Kullanlacak profilin t kalnl kapnn byklne ve kullanld yere gre deiir. Verilen rnekte presten geirilmi levhalarn t kalnl 3 mmdir. Duvarn tam ortasna line komutu ile bir izgi izilir. Bu izgi ofset komutuna 20 mm mesafe verilerek kr kasay ortalayacak ekilde kap kasasnn izilecei alan oluturularak kap kasas izilir (ekil 3.45).

ekil 3.45: elik kap kasasnn izilmesi

52

Kap kasasnn bulunduu yeri belirlemek iin izilen krmz izgileri move komutu ile 6 mm i tarafa doru tadmzda kap kanadnn izilecei ksm oluturulmu olur. Alacak olan kanat blnt yerleri 100 cm ve 50 cm olacak ekilde line komutu kullanlarak izilen bir izgi ile belirlendikten sonra kanat kaytlar daha nce verilen detayda olduu gibi izilir (ekil 3.46).

ekil 3.46: elik kap kanatlarnn izilmesi

Kap kanatlar ve kap kanad alr izi izilerek ift kanatl eit kollu elik kap plan izimi tamamlanr (ekil 3.47).

ekil 3.47: ift kanatl elik kap plan

53

3.5.2.2 ift Kanatl Kap Kesiti izimi

Kap kesiti izimi tek kanatl kap kesitinde olduu gibidir. Kapnn duvarda dey olarak kaplad ksm olan kap ykseklii oluturularak kap kr kasas ve varsa eik izilir. Bu uygulamal izimde kap eiksiz olarak dzenlenmitir (ekil 3.48).

ekil 3.48: ift kanatl elik kap kesiti izimi

Kapnn kasasn oluturan bkme elik profil kaynaklama yntemi ile kr kasaya sabitlenecek ekilde izilir. Dey olarak kasann tekil ettii ksm yeil izgilerle izilmitir. Kap kanad, oluturulan kasa boluu iine stte kasaya tam kapanla izilerek kap kesiti tamamlanr (ekil 3.49).

ekil 3.49: ift kanatl elik kap kesiti kasa ve kanat izimi

54

Kap kanad ve cam izildikten sonra kesit izimi tamamlanm olur (ekil 3.50).

ekil 3.50: ift kanatl elik kap kesiti izimi

3.5.2.3. ift Kanatl Kap Grn izimi

Kap grn iziminde plan ve kesitten faydalanlarak gerekli ller tanarak kap snrlar oluturulur (ekil 3.51).

ekil 3.51: ift kanatl elik kap grn iziminde snrlarn belirlenmesi

55

Belirlenen snr izgilerine Trim komutu ile budama yaplarak kap snrlar oluturulur (ekil 3.52).

ekil 3.52: ift kanatl elik kap grn iziminde snrlarn oluturulmas

Kap planndan kap kasas ve kasa aklnn genilii, kap kanadnn genilik lleri alnarak tanr. Kap kesitinden ise kap ykseklii, kap kasas ve kasa boluu ykseklii ve kap kanad ykseklii lleri tandnda genilik ve ykseklikten tanan izgilerin kesimesi ile kap grn izimi oluturulur.

Bu ilem iin kasa ve kanat snrlar bir izgi izilerek uzatlr. Extend komutu ile snr izgileri belirlenerek (ekil 3.53) kasa ve kanat izgileri uzatlmak suretiyle oluturulur (ekil 3.54).

ekil 3.53: Grn iziminde extend komutu ile snrlarn seilmesi

56

ekil 3.54: izgilerin uzatlarak kasa ve kanat izgilerinin oluturulmas

izgiler Trim ve Erase komutlar ile dzenlenerek grn izimi tamamlanr (ekil 3.55).

ekil 3.55: ift kanatl elik kap grn izimi

57

ift kanatl elik kap iziminde kullanlan profillerin oluturduu kasa kanat kayt detaylar aada verilmitir. A detay ekil 3.56da, B detay ekil 3.57de, C detay ekil 3.58de, D detay ekil 3.59da, E detay ekil 3.60ta gsterilmitir.

ekil 3.56: elik kap A detay izimi

ekil 3.57: elik kap B detay izimi

ekil 3.58: elik kap C detay izimi

58

ekil 3.59: elik kap D detay izimi

ekil 3.60: elik kap E detay izimi

Piyasada hizmete sunulan elik kap plan (Resim 3.6), kasa, kanat ve aklk lleri Tablo 3.1, elik kap kesiti Resim 3. 7 ve kasa ve kanat elemanlar Resim 3.8de gsterilmitir.

Resim 3.6: elik kap plan

59

TP1 A B C D E F G H I K L Standart 109

cm

90

cm

85

cm

107

cm

17

cm

200

cm

211

cm

198

cm

200

cm

200,5

cm

1

cm

Min-

Max

103-

114

cm

85-

96

cm

79-

90

cm

103-

114

cm

15-

25

cm

190-

205

cm

202-

217

cm

191-

206

cm

190-

205

cm

202-

217

cm

1-3

cm

Tablo 3.1: Konut d elik kaplar iin kasa, kanat ve aklk lleri

Resim 3.7: Konut d elik kaps kesiti

60

Resim 3.8: elik kap kasa ve kanat elemanlar

Kap plan, kesit ve grnlerine pek ok rnek vermek mmkndr. Tek kanatl kaplar (ekil 3.61), ift kanatl metal kap (ekil 3.62) .

ekil 3.61: Tek kanatl kap plan, kesit ve grn

61

ekil 3.62: ift kanatl cam ereveli arpma kap plan, kesit ve grn

62

UYGULAMA FAALYET

Preste kvrlarak elde edilen bkme sac profil kullanlarak imal edilecek tek kanatl caml kapnn plan kesit ve grnn iziniz. Duvarda braklan kap boluunun genilii 1100 mm, ykseklii 2220 mmdir. Kullanlacak profil lleri aada verilmitir.

UYGULAMA FAALYET

63

KONTROL LSTES

izim ayarlarn yaparak ve yazlm komutlarn kullanarak tek kanatl ve ift kanatl kap plan, kesiti ve grn izimlerini yapnz.



1. Bilgisayarnzda izim programn altrdnz m ?

2. izim programnda yeni oluturulan izim sayfasnn snrlarn limits komutunu kullanarak ayarladnz m?

3. izim sayfasnda kullanlacak katman ayarlarn yaptnz m?

4. izim sayfasn bir dosya ismi vererek (save) kaydettiniz mi?

5. izim balang yerini, kartezyen koordinat veya mouse (fare) ile belirlediniz mi?

6. Kap plan iziminde duvar izerek kap boluunu oluturdunuz mu?

7. Kap plan iziminde kap kasalarn izdiniz mi?

8. Kap plan iziminde kap kanadn izdiniz mi?

9. Kap plan iziminde svalar ve kap pervazn izdiniz mi?

10. Kap plan iziminde kap alr izini izdiniz mi?

11. Kap plan iziminde varsa eik izdiniz mi?

12. Kap kesiti iziminde kap yksekliini oluturdunuz mu?

13. Kap kesiti iziminde kap kasasn izdiniz mi?

14. Kap kesiti iziminde kap kanadn izdiniz mi?

15. Kap kesiti iziminde kap pervazn izdiniz mi?

16. Kap kesiti iziminde varsa eik izdiniz mi?

17. Kap grn iziminde kap snrlarn izdiniz mi?

18. Kap grn iziminde kap kasalarn izdiniz mi?

19. Kap grn iziminde kap kanadn izdiniz mi?

20. Kap grn iziminde kap pervazn izdiniz mi?

21. Kap grn iziminde kap alrn izdiniz mi?

22. Kap plan, kesiti ve grn iziminde offset, extend, trim, break, stretch, mirror, rotate komutlarn kullandnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

64

LME VE DEERLENDRME

Aada verilen cmleleri doru - yanl durumuna gre iaretleyiniz.

1. ( ) Kap alr izi iziminde kullanlacak kesik izgi tipini semek iin Linetype diyalog kutusu kullanlr.

2. ( ) izimin her aamasnda kayt ilemi mutlaka yaplmaldr.

3. ( ) Kap grn iziminde plan ve kesitten llerin tanabilmesi iin Extend komutu kullanlabilir.

4. ( ) Kap kesiti izilirken duvarda kap boluu iin 250-300 cm boluk braklr.

5. ( ) ift alr kaplar, binann WC ve banyo gibi ksmlarna da uygulanr.

6. ( ) Kap alr izi iziminde Arc (yay) komutu kullanlr.

7. ( ) Sa tarafa doru alan bir kapy izim ekrannda ayn zelliklerde sol tarafa alr olarak izme ileminde mirror komutu kullanlabilir.

8. ( ) Kapal olarak izilen kap kanadnn alr kanat eklinde grntsn izmek iin rotate komutu kullanlabilir.

9. ( ) Kaplar, bamsz her mahal iin dzenlenmelidir.

10. ( ) Kaplar tek alr kanatl ve ift alr kanatl olarak dzenlenebilir.

DEERLENDRME


LME VE DEERLENDRME

65

RENME FAALYET -4

Gerekli izim koullar salandnda izim programlarnda yazlm komutlarn kullanarak pencere plan, kesiti ve grn izimlerini yaplabileceksiniz.

evrenizdeki binalarn pencerelerini, pencereyi oluturan ksmlarn

inceleyerek edindiiniz bilgileri not alnz.

Pencere retimi ve montaj yapan iletmelerden detay ve bilgi isteyiniz.

Pencerelerin gnlk yaantmzdaki yeri ve nemini dnerek elde ettiiniz

bilgileri arkadalarnzla snfta paylanz.

4. PENCERE ZMLER



Limits, kullancya ekranda lekli izim yapma imkn salar. Tasarlanan kt boyutunu (A4, A3 vb.) ekrana yerletirmek iin bu seenek kullanlr. Yaplacak izimin boyutlar gz nne alnarak en uygun izim alan oluturulur.


Katman ayarlarna nce izilecek projenin ya da yaplacak izimin byklne gre yeterli sayda yeni katman oluturularak balanr. Oluturulan yeni katmanlara izilecek nesneyi ifade edecek isim, renk, izgi tipi ve izgi kalnl verildikten sonra bilgiler kaydedilerek katmanlar kullanma hazr hle getirilir. rnek olarak pencere kasas, pencere kanad, duvar, sva, pencere denizlii vb. isimler verilerek yeni katmanlar oluturulabilir.


Gerekli limit ve katman ayarlar yapldktan sonra izim yaparken kullanabilmek iin bu bilgilerin pencereler isimli bir dosya ile kaydedilmesi gerekir.

4.4. Pencereler

Bir yapnn duvarna alan ve i mekna doal n girmesini, darnn grnmesini ve gereinde havalandrmay salayan caml yap elemanlarna pencere denir. Pencereler,

RENME FAALYET4

ARATIRMA

AMA

66

yapmnda kullanlan malzemelerin cinsine gre ahap, plastik ve metal pencereler eklinde gruba ayrlr.

Pencere kasas; pencerenin duvarla birletii yer olup pencere boluu iinde ereve eklinde pencerenin duvarla balantsn salayan ksmdr. Balant yan duvarlara, kirilere, lentoya veya denizlie yaplr. Pencere kanatlar, mentee eksenine gre alarak mahallerin havalandrlmasn salayan kasaya bal ksmdr.

Pencere alanlar (boluklar), mahal demesine oran 1/3 ile 1/10 arasnda deiir. alma odalarnda ve brolarda 1/3 -1/5, oturma ve yatak odalarnda 1/5 -1/10 olarak alnr.

rnek: 4.20x5.65 m boyutlarnda olan bir oda, bro odas ise; Oda taban alan = 4.20x 5.65 = 23.73m2 Pencere alan (en ok) = 23.73: 3 = 7.91 m2 Pencere alan (en az ) = 23.73:5 = 4.75 m2 arasnda alnmaldr. Pencere ykseklii 1.70 m olursa; Pencere boyutlar en az 4.75:1.70=2.80m Pencere boyutlar en ok 7.91:1.70 = 4.65m alnmaldr.

Demeden pencere alt kenarnn yksekliine denizlik ykseklii denir. Pencere alt kenar ile duvar stne 5 cm kalnlnda, duvar snrn 5 cm ve pencere yan duvarlarn 5er cm geen yamur, rutubet, buu akntsndan mahal i ksm ve duvar dn korumas amac ile mozaikli beton, mermer vb. malzeme ile yaplan yap elemanna denizlik denir. Denizlik ykseklii,

Manzarann kolay grlmesi istenen mahallerde (salon, oturma odas, alma odas vb.) O -80 cm,

Normal odalarda,(yatak odas, yemek odas vb.) 75 -90 cm, WC ve banyolarda 140~160 olarak alnr

Pencerelerin biimlendirilmesi temizleme, cam takma olana salayacak ekilde yaplmaldr. Rzgr, su ve s geirgenliini azaltmak iin ok sayda kanat yapmndan kanlmaldr. Pencere camlar cam tutucu kenar ubuklar ile de camlar yerine koyulduktan sonra gven altna alnabilir.

4.4.1. Tek Alrl Pencereler

Pencere kasas erevesinde tek kanadn ald pencere eklidir. Pek ok ekilde projelendirilebilir. Genelde yana doru alr ekilde yaplr.

67

elik pencerelerde kullanlan profil detaylar aada gsterilmitir (ekil 4.1).

ekil 4.1: Tek caml ve ift caml elik pencere profili

68

PVC pencere detay ekil 4.2, ahap pencere detay ekil 4.3 ve metal pencere profil detay ekil 4.4te verilmitir.

(A-Detay)

(B-Detay)

ekil 4.2: ift caml PVC pencere profili detay

69

ift alr pencere kanat-kanat detay Tek alr pencere kasa kanat detay

ekil 4.3: Ahap pencere kasa kanat birleim detay

70

ekil 4.4: Metal pencere profili detay

71

4.4.1.1. Tek Alrl Pencere Plan izimi

Pencere plan izimine pencerenin yerletirilecei duvar izilerek balanr. Daha sonra duvar zerinde pencere boluu izilir (ekil 4.5).

ekil 4.5: Duvarn izilmesi ve pencere boluunun braklmas

Pencere boluu oluturulduktan sonra duvar svas ve pencere kasas izilir (ekil 4.6)

ekil 4.6: Duvar svas ve pencere kasasnn izilmesi

72

Pencere kasalar bir izgi ile birletirilerek pencere kanad ve kasa blntlerinin yerleri bir izgi ile belirlenir. Alan kanat genilii 50-70 cm arasnda seilebilir. nce kasa profilleri daha sonra i tarafa alacak ekilde kanat profilleri izilir (ekil 4.7).

ekil 4.7: Pencere kasa ve kanat blntlerinin ve profillerin izilmesi

Kasa ve kanat profilleri birer izgi ile birletirildikten sonra pencere camlar izilir. (A) kasa-kanat detay ve (B) kanat-kanat detay daha nce ekil 4.2de verilmiti. Pencere denizlii izilerek plan tamamlanr (ekil 4.8).

ekil 4.8: Profiller arasna pencere cam ve denizlii izimi

73

Tamamlanan pencere plan ekil 4.9da gsterilmitir.

ekil 4.9: Tek alrl PVC pencere plan izimi

Tek alrl tek caml elik pencere plan ekil 4.10 ve tek alrl ift caml elik pencere plan ekil 4.11de verilmitir. Pencere profil lleri ise ekil 4.1de gsterilmiti.

ekil 4.10: Tek alrl tek caml elik pencere plan

ekil 4.11: Tek alrl ift caml elik pencere plan

74

4.4.1.2. Tek Alrl Pencere Kesiti izimi

Pencere kesiti izimine nce pencere snrlar oluturularak balanr (ekil 4.12).

ekil 4.12: Pencere kesiti iin duvar boluu izilmesi

Pencere snrlarn oluturulduktan sonra duvar svas, pencere kr kasas ve pencere denizlii izilir. Pencere denizlii duvarn her iki yanndan 5 cm knt yapacak ekilde dzenlenir. Pencere kasas izildikten sonra pencere kanad izilir (ekil 4.13).

ekil 4.13: Pencere denizlii, kr kasa, pencere kasa ve kanadnn izilmesi

75

Pencere kasas ve kanad izildikten sonra pencere cam ve duvar izgileri izilerek kesit izimi tamamlanr (ekil 4.14).

ekil 4.14: PVC pencere kesitinin izilmesi

rnek olarak tek alrl elik pencere kesiti izimi aada verilmitir (ekil 4.15).

ekil 4.15: Tek alrl elik pencere kesit izimi

76

4.4.1.3. Tek Alr Pencere Grn izimi

Pencere grn iziminde daha nce izilen pencere plan ve pencere kesiti izimlerinden faydalanarak gerekli ller tanr. Pencere planndan genilik lleri, pencere kesitinden ykseklik lleri tanarak tanan izgilerin kesimesi ile pencere grn izimi oluturulur. lk nce yatay ve dey olarak pencere snrlar, plan ve kesitten tanarak izilir (ekil 4.16).

ekil 4.16: Pencere snrlarnn oluturulmas

Pencere snrlar oluturulduktan sonra kasa, kanat ve denizlik lleri tanarak aadaki izim elde edilir (ekil 4.17).

ekil 4.17: Grn izimi iin plan ve kesitten llerin tanmas

77

Plan ve kesitten tanan izgilerin budanmas gereken ksmlar trim komutu kullanlarak budanr ve birbirleri ile balantl ereveler oluturulur (ekil 4.18).

ekil 4.18: Grn izimi iin plan ve kesitten tanan izgilerin budanmas

izgilerin uzants budandktan sonra geriye kalan fazla izgiler ve tama izgileri erase komutu ile silinerek temizlenir ve grn izimi tamamlanm olur (ekil 4.19).

ekil 4.19: Tek alrl pencere grn izimi

78

Tek alrl elik pencere grn izimi aada verilmitir (ekil 4.20).

ekil 4.20: Tek alrl elik pencere grn izimi

4.4.2. ift Alrl Pencereler

ift alrl pencere izimleri, tek alrl pencere izimleriyle ayn ekilde izilir. Aradaki tek fark kasann bir blnts iinde alan kanat saysnn iki olmasdr.

ift kanatl pencereler, tek kanatl pencereler gibi alr. Aradaki fark sadece alan kanat says ve kanatlarn birbiri zerine kapanmalardr.

79

4.4.2.1. ift Alrl Pencere Plan izimi

ift kanatl kaplarn plan izimi aamalar tek kanatl kaplarda olduu gibidir. Line komutu ile duvar izilerek duvarda pencere boluu braklr. izgilerin uzantlar trim komutu ile budanarak pencere boluu oluturulur (ekil 4.21).

ekil 4.21: Duvarn izilerek pencere boluunun oluturulmas

Duvar boluu oluturulduktan sonra kapnn retilecei malzemeye gre pencere kasas, kanad, pencere denizlii nceki konularda anlatld gibi line, offset, trim, extend, vb. komutlar kullanlarak izilir. ift alrl ahap pencere plan iziminde kasann izildikten sonra kanatlarn tekil edecei ksm ofset komutu ile oluturulur (ekil 4.22).

ekil 4.22: Pencere kasasnn izilerek pencere kanadnn oluturulmas

80

Pencere plan, pencere kanatlar, pencere cam ve denizlik izilerek tamamlanr (ekil 4.23).

ekil 4.23: ift alrl pencere plan izimi

ift alrl pencere planna daha yakndan bakldnda (ekil 4.24) pencereyi oluturan kasa kanat birleim yerleri daha net grlmektedir. Kasa ve kanat detaylarn oluturan profiller ekil 4.25te verilmitir. Plan iziminde gsterilen A detay ekil 4.26da ve B detay ekil 4.27de verilmitir.

ekil 4.24: ift alrl pencere plan kasa kanat birleimi

81

ekil 4.25: Ahap pencere profilleri

ekil 4.26: Ahap pencere A detay

82

ekil 4.27: Ahap pencere B detay

ift alrl metal pencereler

Duvarn izilerek pencere boluunun oluturulmas daha nce anlatld ekilde yapldktan sonra duvar svas ve kr kasa izilerek kr kasa zerine pencere kasas izilir (ekil 4.28).

ekil 4.28: ift alrl ift caml elik pencere plan izimi

83

Pencere kasas izildikten sonra pencere kanatlar ve pencere cam izilir (ekil 4.29).

ekil 4.29: ift alrl pencere plannda pencere kanatlar ve cam izimi

Pencere denizlii izilerek plan izimi tamamlanr (ekil 4.30).

ekil 4.30: ift alrl elik pencere plan izimi

ift alrl metal pencerelerin kasa- kanat A detay ekil 4.31de, kanat-kanat birleimi B detay ekil 4.32de verilmitir.

ekil 4.31: ift alrl metal pencere kasa-kanat birleim detay (A Detay)

84

ekil 4.32: ift alrl metal pencere kanat-kanat birleim detay (B Detay)

4.4.2.2. ift Alrl Pencere Kesiti izimi

Pencere kesiti izimine nce pencere snrlar oluturularak balanr. ift alrl pencere kesiti izimi daha nce anlatlan tek alrl pencere kesiti izimi ile ayndr.

Pencere kesiti izimine nce pencere snrlar oluturularak balanr. Pencere snrlar oluturulduktan sonra sva izilerek pencere kasas, kanad ve pencere denizlii izilerek kesit izimi tamamlanr (ekil 4.33).

ekil 4.33: 1/50 leinde pencere kesiti izimi

85

Ahap pencere kesiti

lk olarak duvar izilerek duvarda pencere boluu oluturulur (ekil 4.34).

ekil 4.34: Kesit iziminde pencere boluunun oluturulmas

Pencere denizlii izildikten sonra pencere kasas izilir ve kasa blnt yeri belirlenir (ekil 4.35) .

ekil 4.35: Pencere denizlii ve pencere kasasnn izilmesi

86

Pencere denizlii iziminde gsterilen A detay aada verilmitir (ekil 4.36).

ekil 4.36: Pencere denizlii A detay

Pencere kasas izildikten sonra pencere kanad ve cam izilerek ahap pencere kesiti izimi tamamlanr (ekil 4.37).

ekil 4.37: Ahap pencere kesiti izimi

Metal pencere kesiti

Ahap pencere kesiti izmek iin uyguladmz yntemler burada da ayndr. Duvar izilerek duvarda pencere boluu ekil 4.34te olduu gibi oluturulur.

Daha sonra kr kasa ve pencere denizlii izilir (ekil 4.38). Pencere denizlii A detay aada verilmitir (ekil 4.39).

87

ekil 4.38: Pencere denizlii ve kr kasann izilmesi

ekil 4.39: elik pencere denizlii detay

88

Kr kasa ve kullanlan elik profillerin lleri aada verilmitir (ekil 4.40).

ekil 4.40: Kr kasa ve kullanlan elik profillerin lleri

Kr kasa izildikten sonra pencere kasas profilleri ve kanat profilleri izilir (ekil 4.41).

ekil 4.41: Pencere kasas profilleri ve kanat profillerinin izilmesi

89

Pencere kasas sabit caml ksmna ve alr kanat zerine pencere cam izildikten sonra duvar grn olarak izilerek kesit izimi tamamlanr (ekil 4.42).

ekil 4.42:elik pencere kesiti izimi

Pencere kesiti iziminde gsterilen A, B ve C detaylar ekil 4.43te grlmektedir.

ekil 4.43: elik pencere kesiti iziminde A, B ve C detaylar

90

4.4.2.2. ift Alrl Pencere Grn izimi

Ahap pencereler

Tek alrl pencere grn iziminde uygulanan admlara gre izim yaplr. Pencere grn iziminde daha nce izilen pencere plan ve pencere kesiti izimlerinden faydalanarak gerekli ller tanr (ekil 4.44), tanan izgilerin kesimesi ile pencere grn izimi snrlar oluturulur.

ekil 4.44: Ahap pencere grn iziminde pencere snrlarnn oluturulmas

Pencere snrlarn evreleyen izgiler trim komutu ile dzenlendikten sonra pencere denizlii plan ve kesitten tanarak trim komutu ile dzenlenir (ekil 4.45).

ekil 4.45: Pencere denizliinin izilmesi

91

Pencere snrlar iine kasa profilleri tanr (ekil 4.46).

ekil 4.46: Ahap pencere grn iziminde pencere denizlii ve kasa izgilerinin grnm

Kasa izgileri trim komutu ile dzenlenerek aadaki izim elde edilir (ekil 4.47).

ekil 4.47: Ahap pencere grn iziminde pencere kasasnn izilmesi

92

Pencere kanatlar plan ve kesitten tanr (ekil 4.48).

ekil 4.48: Ahap pencere grn iziminde pencere kanatlarnn izilmesi

Pencere kanatlar trim komutu ile dzenlendikten sonra pencere alr izi izilerek grn izimi tamamlanr (ekil 4.49).

ekil 4.49: Ahap pencere grn iziminin tamamlanmas

93

elik pencerelerin grn iziminde de ayn yol izlenerek pencere snrlar, denizlik ve kasa oluturulur (ekil 4.50).

ekil 4.50: elik pencere grn iziminde denizlik ve kasann izilmesi

94

Kasa izimi tamamlandktan sonra kanatlar izilir. Cam talar da plan ve kesitten tanarak oluturulur (ekil 4.51).

ekil 4.51: elik pencere grn iziminde kasa, kanat ve cam talarnn izilmesi

95

Pencere alr izi izilerek grn izimi tamamlanr (ekil 4.52).

ekil 4.52: ift alrl elik pencere grn izimi

4.4.3. Vasistas Pencere izimi

Vasistas pencereler genellikle binalarn banyo, tuvalet ve lavabo gibi dardan ierinin grlmesinin istenmedii blmlerinde gn ve havalandrmay salamak amacyla uygulanr. Genellikle 50x50,60x60 cm llerinde kare veya dikdrtgen ekilli olarak tasarlanr. Pencere mandal stte, menteeleri ise alt taraftadr. eriye doru devrilerek alr. Yana doru dnerek alanlar da vardr. Dn as genel olarak 90 dereceye kadardr. Deiik ekillerde de projelendirilebilir.

Vasistas aslen Almanca Bu nedir? anlamna gelen "WAS IST DAS?" cmlesinden dilimize girmitir. 19701980li yllarda alma amacyla Almanya, Hollanda gibi Avrupa lkelerine giden vatandalarmz Avrupa mimarisinin yap elemanlarndan biri olan tuvalet ve banyo penceresini zamanla yurdumuza tamlar fakat isim vermekte zorlannca bu Almanca cmleyi dilimize Vasistas olarak tamlardr.

96

4.4.3.1. Vasistas Pencere Plan izimi

Vasistas pencere plan izimi tek alrl pencere plan izimi ile ayndr. Tek fark duvarda braklan pencere boluunun kk olmasdr. Duvarda pencere boluu oluturulduktan sonra (ekil 4.53) duvar svas, pencere kasas, pencere kanad (ekil 4.54), pencere cam ve denizlik izilerek (ekil 4.55) plan tamamlanr.

ekil 4.53: Vasistas pencere iin duvar boluu oluturulmas

ekil 4.54: Vasistas pencere kasa ve kanadnn izilmesi

97

ekil 4.55: Ahap vasistas pencere plan

PVC vasistas pencere ekil 4.56 ve elik vasistas pencere rnei ekil 4.57de verilmitir.

ekil 4.56: Tek alr kanatl sabit caml ve tek kanatl PVC vasistas pencere planlar

ekil 4.57: elik vasistas pencere plan izimi

98

4.4.3.2. Vasistas Pencere Kesiti izimi

Vasistas pencere kesiti izimine daha nce anlatld gibi pencere snrlar oluturularak balanr. Duvar izilip kiri altndan balayacak ekilde pencere boluu oluturularak duvar svas izilir (ekil 4.58).

ekil 4.58: Vasistas pencere kesiti iziminde duvar boluu oluturulmas

99

Pencere denizlii izilir (ekil 4.59).

ekil 4.59: Vasistas pencere kesitinde denizlik izilmesi

Duvarn orta noktasndan geecek ekilde bir izgi izilerek bu izgiye ofset komutu 4 cm mesafe ile uygulandnda kasann duvarda tekil ettii alan oluturulur (ekil 4.60).

ekil 4.60: Vasistas pencere kesitinde pencere kasas izimi

100

Kasa zerine tam kapan yapacak ekilde pencere kanad izilir (ekil 4.61).

ekil 4.61: elik vasistas pencere kesiti izimi

Aada elik, PVC ve ahap vasistas pencere kesitlerine rnek olacak izimler verilmitir (ekil 4.62).

ekil 4.62: elik, PVC ve ahap vasistas pencere kesitleri

101

4.4.3.3. Vasistas Pencere Grn izimi

Vasistas pencere grn izimi daha nce anlatlan grn izimleri ekilde izilir. Pencere grn iziminde plan ve kesitten faydalanlarak gerekli ller tanr. (ekil 4.63).

ekil 4.63: Vasistas pencere grn iziminde pencere snrlarnn izimi

Tanan izgilerin kesimesi ve gerekli dzeltmelerin yaplmasyla pencere grn izimi tamamlanr (ekil 4.64).

102

ekil 4.64: Ahap vasistas pencere grn izimi

Aada elik vasistas pencere rnei verilmitir (ekil 4.65).

ekil 4.65: elik vasistas pencere grn izimi

103

Toplu kullanma ak binalarda vasistas pencereler aada grld gibi dzenlenebilir (ekil 4.66).

ekil 4.66: Toplu kullanma ak binalarda uygulanan vasistas pencere grnm

104

UYGULAMA FAALYET

Pencere boluu 130 cm olarak belirlenen duvarda, ift alrl elik pencere plann, kesitini ve grnn iziniz. Kat ykseklii 3.00 m olarak alnacaktr.

Kullanlacak profilin lleri aada verilmitir.

izim ayarlarn yapp yazlm komutlarn kullanarak tek alrl, ift alrl pencere ve vasistas pencere plan, kesiti ve grn izimlerini yapnz.

UYGULAMA FAALYET

105

KONTROL LSTES



1 Bilgisayarnzda izim programn altrdnz m?

2 izim programnda yeni oluturulan izim sayfasnn snrlarn limits komutunu kullanarak ayarladnz m?

3 izim sayfasnda izim yaplrken kullanlacak olan katman ayarlarn yaptnz m?

4 Ayarlar yaplan izim sayfasn bir dosya ismi vererek ve save (kaydet) komutunu kullanarak kaydettiniz mi?

5 izim balang yerini, kartezyen koordinat sistemi veya mouse (fare) ile (x,y) belirleme yntemiyle belirlediniz mi?

6 Pencere plan iziminde duvar izerek pencere boluunu oluturdunuz mu?

7 Pencere plan iziminde pencere kasalarn izdiniz mi?

8 Pencere plan iziminde pencere kanatlarn izdiniz mi?

9 Pencere plan iziminde camlar izdiniz mi?

10 Pencere plan iziminde svalar izdiniz mi?

11 Pencere plan iziminde pencere denizliini izdiniz mi?

12 Pencere kesiti iziminde pencere snrlarn oluturdunuz mu?

13 Pencere kesiti iziminde pencere kasalarn izdiniz mi?

14 Pencere kesiti iziminde pencere kanatlarn izdiniz mi?

15 Pencere kesiti iziminde svalar izdiniz mi?

16 Pencere kesiti iziminde pencere denizliini izdiniz mi?

17 Pencere grn iziminde pencere snrlarn izdiniz mi?

18 Pencere grn iziminde pencere kasalarn izdiniz mi?

19 Pencere grn iziminde pencere kanatlarn izdiniz mi?

20 Pencere grn iziminde pencere alrlarn izdiniz mi?

21 Pencere grn iziminde pencere denizliini izdiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

106

LME DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi izim alannn snrlarn belirlemek iin kullanlan komutun addr? A) Layer B) Fillet C) Limits D) Line

2. izim yaplrken srekli kayt ilemi hangi amala yaplr? A) Yaplan izimin korunmas iin B) Ekran grntsn yenilemek iin C) Bilgisayarn bekleme durumuna gememesi iin D) Elektrik kesilirse bilgisayarn korunmas iin

3. Pencere doramas olarak aadakilerden hangisi kullanlmaz? A) Norm elik profiller B) PVC profiller C) Demir ve elik kutu profiller D) Dkme demir profiller

4. Vasistas pencereler binalarn hangi blmlerine uygulanr? A) Mutfak B) Koridor C) Banyo ve tuvalet D) Hol

5. Aadakilerden hangisi pencerelerin zelliklerinden deildir? A) Havalandrma ve aydnlk salar. B) Kasa, kanat ve camdan oluur. C) Tek caml ve ift caml olarak yaplr. D) Mekanlar aras geii salar.

DEERLENDRME


LME VE DEERLENDRME

107

RENME FAALYET - 5

Gerekli izim koullar salandnda izim programlarnda yazlm komutlarn kullanarak topal kasa plan, kesiti ve grn izimleri yapabileceksiniz.

evrenizdeki binalarn balkon kaplarn ve pencerelerini, kapy ve pencereyi oluturan ksmlarn inceleyerek retim ve montaj yapan iletmelerden bilgi toplaynz.

5. TOPAL KASA ZMLER


izim program iinde izim alan yaplacak izimin boyutlarna uygun olarak Limits komutunun altrlmasyla belirlenir. izim snrlarnn belirlenmesi kullancya ekranda lekli izim yapma imkn salar. Tasarlanan kt boyutunu ekrana yerletirmek iin bu seenek kullanlr. izim snrlar ayarlanmazsa yaplacak izim ya ekrana smayacak kadar byk ya da gzle grlemeyecek kadar kk boyutlarda olacaktr.


Katman ayarlarna nce izilecek projenin ya da yaplacak izimin byklne gre yeterli sayda yeni katman oluturularak balanr. Oluturulan yeni katmanlara izilecek nesneyi ifade edecek isim, renk, izgi tipi ve izgi kalnl verildikten sonra bilgiler kaydedilerek katmanlar kullanma hazr hle getirilir.


Gerekli limit ve katman ayarlar yapldktan sonra izim yaparken kullanabilmek iin bu bilgilerin bir dosya ile korumaya alnmas yani kaydedilmesi gerekir. Save seenei ile kayt ilemi izimin her aamasnda srekli olarak yaplmaldr. Dosyaya topal kasa izimleri ismi verilerek kaydedilebilir.

5.4. Topal Kasa

Topal kasa, genellikle balkon balants olan mahallerde mekn ile balkon arasnda gei salayan kap ile mahal penceresinin bir btn olarak uyguland yap tamamlayc elemandr. Kap ile pencere bir kasa iinde bir btn olarak dzenlenir. Kap ve pencere kanatlar ie doru alr.

RENME FAALYET5

ARATIRMA

AMA

108

5.4.1. Topal Kasa Plan izimi

Topal kasa, plan izmek iin nce duvar izilerek duvarda topal kasa iin duvar boluu oluturulur ve duvar svas izilir (ekil 5.1).

ekil 5.1: Duvarn izilerek duvar boluunun oluturulmas

Kap ve pencere ksmlarn tekil edecek kasa blntleri izilerek bu izgilerin olduu yerlere kasa profilleri izilir (ekil 5.2). Alacak kanatlar ie almak kouluyla kasa profillerine balantl olarak izilir (ekil 5.3).

ekil 5.2: Topal kasann pencere ve kap blntlerinin izilmesi

109

ekil 5.3: Kasa blntlerinin izilerek kasa ve kanat profillerinin yerletirilmesi

Profiller arasna kap ve pencere kanatlar ve camlar izildikten sonra kap alr izi, pencere denizlii ve kap eii izilerek topal kasa plan tamamlanr (ekil 5.4).

ekil 5.4: Topal kasa plan

110

5.4.2. Topal Kasa Kesiti izimi

Kesit izimi iin planda kesit dzlemi izgisinin nereden getii bilinmelidir. Kesit dzlemi pencere ksmndan geecek ekilde belirlenmi ise daha nce anlatld ekilde pencere kesiti iziminde uygulanan admlarla izime balanr. lk nce duvar ve kiri izilerek kiri altndan balayacak ekilde pencere boluu oluturulur. Duvar svas ve pencere denizlii izilir. Kasa blnts seilirken kap kasas blntsnn olmas gerektii (kap ykseklii) ykseklik deeri esas alnr (ekil 5.5).

ekil 5.5: Topal kasann pencereden geen kesitinde duvar boluu izimi

Kasa profilleri izildikten sonra pencere kanad izilir (ekil 5.6).

ekil 5.6: Topal kasann pencereden geen kesitinde kasa ve kanat izimi

111

Kasa ve kanat zerine cam izilerek plan tamamlanr (ekil 5.7).

ekil 5.7: Topal kasann pencereden geen kesiti

Kesit dzlemi topal kasann kap olan ksmdan geiyorsa kap snrlarn oluturmak iin duvarda dey olarak kapnn yerletirilecei kap boluu oluturulur. Kap boluu deme stnden balar. Kaplar genellikle 200-220 cm yksekliinde yapldklarndan kiri altna kadar olan mesafeye sabit cam yaplr. Kap kanad ve caml ksm kasa blntleri belirlenerek kasa kanat profilleri ve camlar izilerek kesit tamamlanr (ekil 5.8).

112

ekil 5.8: Topal kasann kapdan geen kesiti

5.4.3. Topal Kasa Grn izimi

Grnte kap iziminde daha nce izilen kap plan ve kap kesiti izimlerinden faydalanlr. Kap ve pencere snrlar plan ve kesitten tanarak izilir (ekil 5.9).

ekil 5.9: Topal kasa snrlarnn oluturulmas

113

Kasa ve kanat lleri plan ve kesitten tanarak izilir. izgileri

Bilgisayarla Kapı Ve Pencere Çizimi

Documents

Transcript of Bilgisayarla Kapı Ve Pencere Çizimi