BÀI TẬP MẠCH ĐIỆ - sv.cdnnt.edu.vnsv.cdnnt.edu.vn/FileManager/Document/Bai tap Mach...
Transcript of BÀI TẬP MẠCH ĐIỆ - sv.cdnnt.edu.vnsv.cdnnt.edu.vn/FileManager/Document/Bai tap Mach...
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ QUY NHƠN
KHOA ĐIỆN
BỘ MÔN CUNG CẤP ĐỆN
BÀI TẬP
MẠCH ĐIỆN
(Hệ CĐN - TCN)
QUY NHƠN - 2009 (LƯU HÀNH NỘI BỘ)
Chöông I: Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà maïch ñieän
Trang 17
BAØI TAÄP CHÖÔNG I: NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN VEÀ MAÏCH ÑIEÄN
Baøi 1.1: Xaùc ñònh toång trôû hai ñaàu a-b cuûa maïch hình 1? Baøi 1.2: Xaùc ñònh giaù trò ñieän trôû x treân hình 2 ñeå toång trôû hai ñaáu a-b baèng Rv(ab)=1,5Ω Baøi 1.3: Xaùc ñònh Ux vaø Ix treân maïch hình 1.3a vaø hình 1.3b. Baøi 1.4: Cho maïch ñieän nhö hình 1.4. Bieát I1 =1A, xaùc ñònh doøng ñieän trong caùc nhaùnh vaø coâng suaát cung caáp bôûi nguoàn doøng 2A. Baøi 1.5: Trong maïch ñieän hình 1.5. Xaùc ñònh E ñeå nguoàn aùp 16V cung caáp coâng suaát 32W. Baøi 1.6: Tìm doøng ñieän trong caùc nhaùnh ôû maïch ñieän hình 1.6. Baøi 1.7: Cho maïch hình 1.7. Tính doøng vaø aùp treân caùc phaàn töû, vaø nghieäm laïi söï caân baèng coâng suaát trong maïch.
40V I2
6Ω
Hình 1.4
2A
-
I3 +- 10V
I4
48V
4Ω 6Ω
-+
I5
1Ω 2Ω
+ I1
+ 4A
9Ω 3Ω
1Ω
-
3Ω
16V
+E
2Ω
-
1Ω
Hình 1.5
38V
5A -
4Ω 1Ω
2A
+3Ω
Hình 1.7
20Ω +
I3
+
0,03A
I2
10Ω
0.4V
I1
-
40Ω
1V-
Hình 1.6
a
b
3Ω
1Ω 1Ω
1Ω 2Ω 4Ω
2Ω 2Ω
6Ω
0,5Ω
Hình 1.1
2Ω
2A
3A
3Ω2Ω 1Ω
Ix
Ux
Hình 1.3a
1A
a
b
x 1Ω
1Ω 16Ω
2Ω
18Ω
0,5Ω
Hình 1.2
1Ω 2Ω
2Ω
18Ω2Ω
x
3Ω
2V
3A
3Ω 2Ω1Ω
Ix
Ux
Hình 1.3b
6V
Chöông I: Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà maïch ñieän
Trang 18
Baøi 1.8: Xaùc ñònh u1 vaø coâng suaát tieâu taùn treân ñieän trôû 8Ω ôû maïch ñieän hình 1.8.
Baøi 1.9: Tìm heä soá khueách ñaïi k =E
Uo ôû maïch ñieän hình 1.9.
Baøi 1.10: Tính i vaø uo ôû maïch ñieän hình 1.10 theo E vaøα. Baøi 1.11: Xaùc ñònh tæ soá u/e ôû maïch hình 1.11.
Baøi 1.12: Cho maïch ñieän hình 1.12. Xaùc ñònh R ñeå cho I = 5A. Baøi 1.13: Xaùc ñònh u vaø i1 treân maïch hình 1.13. Baøi 1.14: Tìm aùp u treân maïch ñieän hình 1.14. Baøi 1.15: Xaùc ñònh uo ôû maïch hình 1.15.
-
1000i
i
1kΩ
i1
10Ω+-
(I)+
i2
E
+ uO
- (II)
Hình 1.9
+uO-+
αi
50Ω 3kΩ
i
50Ω
- E
Hình 1.10
R2
ai2
+
e
R3
i2
+ u -
i1
ai1
-
Hình 1.11
5V
i1
5i1
I
R
+ -
10Ω
25V+-
+ -
Hình 1.12 Hình 1.13
i1
+
+
+
3V
4Ω
9V
4Ω
--
-
3i1
u
+ -
6Ω u1
+
-4Ω
3u1
- +
6Ω
5V
2Ω
+
24Ω u
-
Hình 1.14
1Ω
uo
6Ω 2
u0
2Ω
-
i2
4A
+i1
u +-
Hình 1.15
4Ω
20V
3u1
6Ω
+5V -
- u1 +
Hình 1.8
8Ω
+ -
Chöông I: Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà maïch ñieän
Trang 19
Baøi 1.16: Duøng pheùp bieán ñoåi töông ñöông, tìm i1 vaø i2 ôû maïch hình 1.16. Baøi 1.17: Duøng pheùp bieán ñoåi töông ñöông tìm doøng caùc nhaùnh ôû maïch ñieän hình 1.17. Baøi 1.18: Duøng pheùp bieán ñoåi töông ñöông, tìm doøng I ôû maïch hình 1.18. Baøi 1.19: Tìm uo ôû maïch ñieän hình 1.19. Baøi 1.20: Xaùc ñònh doøng vaø aùp treân moãi phaàn töû cuûa maïch hình 1.20. Cho bieát e(t)=cost(V), j(t) = sint(A). Baøi 1.21: Xeùt maïch ñieän hình 1.21. Xaùc ñònh uc vaø iL ôû xaùc laäp DC.
I3
I5
I2 I1
2Ω 20Ω 12Ω
1Ω
4Ω
I4
-+ - + 16V 12V
Hình 1.17
12Ω 15Ω
3Ω
Hình 1.16
6Ω
i1 4Ω
50V
32Ω
40Ω
2Ω -+
i2
6Ω
8Ω
6Ω
4Ω
I
3A
12Ω
12Ω
4Ω
Hình 1.18
Ix 12Ω -6A 12Ω
4Ix4Ω
+uo
4Ω
3Ω
Hình 1.19
j(t)
0,1H
*
0,1H
i2
e(t)
-+
* 0,05H
Hình 1.20
+ 4F
2A
2Ω -
uc
iL
+
4Ω
- 5H
Hình 1.21
-
i
2i
5V
10F
+1Ω
2Ω
Chöông I: Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà maïch ñieän
Trang 20
ÑAÙP SOÁ – HÖÔÙNG DAÃN CHÖÔNG I
Baøi 1.1: Thöïc hieän töông ñöông, bieán ñoåi Sao – tam giaùc suy ra: Zab=2Ω Baøi 1.2: Thöïc hieän töông ñöông, bieán ñoåi Sao – tam giaùc x=1,5Ω Baøi 1.3: Ux =7V, Ix=-2A (hình 1.3a) vaø Ux =-0,75V, Ix=1A.(hình 1.3b) Baøi 1.4: I2=3A; I3=2A; I4=3A; I5=5A; 72W Baøi 1.5: E=24V Baøi 1.6: I1=0,02A; I2=0,02A; I3=0,01A Baøi 1.7: Toång coâng suaát phaùt = toång coâng suaát thu (38W+40W+130W) = (36W+64W+108W) Baøi 1.8: u1=-2V; 2W Baøi 1.9: Vieát K1 cho nuùt 1 i1+i = i2 (1)
Vieát K2 cho voøng (I) E=10i1 (2) Vieát K2 cho voøng (II) -1000i2=1000i (3)
Töø (1), (2), (3) suy ra i2=0,05E Uo=1000i2 = 50E 500 =E
U
Baøi 1.10: 2
60250 0 −α
α=
−α=
Eu;)(
Ei
Baøi 1.11: 1
22
2
1 R)(R
eu
−αα
=
Baøi 1.12: R=6Ω Baøi 1.13: u=6V; i1=3A Baøi 1.14: u=-3V
Baøi 1.15: Vieát K1 cho nuùt 1: 2
142
4 2021
i*uii +=+=+
Maët khaùc: 36 21ui;ui ==
Suy ra VuuVuuuu 43
126
436 0 ==⇒=⇒+=+
Baøi 1.16: i1 = 5A; i2=-3A; Baøi 1.17: I1 = 4,5A; I2 = 0,5A; I3 = 3,5A; I4 = 1,5A; I5 = 1A; Baøi 1.18: 0,527A Baøi 1.19: 6V Baøi 1.20: i2 = -10,5sint(A); u10 = 0,575cost(V); u13=-0,425cost(V); u23=-cost(V) Baøi 1.21: UCxl = 1,2V; iLxl = 3,3A.
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 51
BAØI TAÄP CHÖÔNG II: MAÏCH XAÙC LAÄP ÑIEÀU HOAØ
Baøi 2.1: Xeùt maïch ñieän hình 2.1. Cho bieát R = 20Ω. uL(t) =10sin(1000t)V, i(t) chaäm pha so vôùi e(t) moät goùc 300, bieân ñoä cuûa aùp treân L baèng 2 laàn bieân ñoä aùp treân C. Xaùc ñònh L vaø C.
Baøi 2.2: Treân maïch ñieän hình 2.2, soá chæ cuûa Ampemeùt laø 5A. Xaùc ñònh chæ soá Voânmeùt V, V1 ,V2 ,V3 .Veõ ñoà thò vectô doøng vaø aùp.
Baøi 2.3: Xeùt maïch ñieän vôùi trò hieäu duïng cuûa aùp cho treân hình 2.3. Xaùc ñònh caùc aùp
U12, U14, U23, U (hieäu duïng). Baøi 2.4: Xeùt maïch ñieän vôùi trò hieäu duïng cuûa doøng cho treân hình 2.4. Xaùc ñònh trò
hieäu duïng caùc doøng I, I1, I2. Baøi 2.5: Tìm aùp u0(t) ôû xaùc laäp cuûa
maïch ñieän hình 2.5. Baøi 2.6: Tìm aùp uab treân maïch hình 2.6.
R
+uc
-
+ uL -
C
L
e(t)
i(t)
Hình 2.1
2Ω j4Ω -j6Ω
V1 V2 V3
A
V
Hình 2.2
10V
10V
10V 10V 10V
10V
Hình 2-3
1A 2A
I1 I2
I
2A 3A 1A 2A
Hình 2.4
+ ux -
5Ω 10mH
20cos1000t(V)10
xu
+u0(t) -
100μF
Hình 2.5
5Ω
-j5Ω j10Ω j20Ω
)(4550 0 V−∠
a5Ω
5Ω)(3020 0 V−∠
b Hình 2-6
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 52
Baøi 2.7: Voânmeùt treân ñieän trôû 5Ω chæ 45V treân maïch hình 2.7. Tìm chæ soá cuûa Ampemeùt. Tìm trò hieäu duïng cuûa Uab.
Baøi 2.8: Maïch nhö hình 2.8, tính doøng I vaø trôû khaùng vaøo nhìn töø hai cöïc cuûa nguoàn
aùp. Baøi 2.9: Cho maïch ñieän nhö hình 2.9, khi khoaù K ñoùng goùc leäch pha giöõa aùp vaø
doøng laø 45 ñoä. Xaùc ñònh goùc leäch pha khi khoaù K môû neáu taàn soá ñöôïc giöõ khoâng ñoåi.
Baøi 2.10: Cho maïch ñieän nhö hình 2.10, coù aùp taùc duïng u(t) = 282sin(t + 30) V,doøng i(t) = 1.41 cos(t)A. Tính daãn naïp töông ñöông cuûa maïch ñieän, bieân ñoä phöùc cuûa doøng I1, I2, trôû khaùng Z.
Baøi 2.11: Treân hình 2.11 cho u(t) = 100sinωt V. Xaùc ñònh hieäu duïng phöùc caùc doøng
ñieâïn nhaùnh .Veõ ñoà thò vectô. Baøi 2.12: Cho maïch ñieän nhö hình 2.12. Bieát )(10sin210)( 4 Vttu = . Tìm bieåu thöùc
aùp töùc thôøi treân tuï ñieän 1μF vaø veõ ñoà thò vectô doøng , aùp trong maïch.
VA
5Ω
3Ω j4
j3
j6a
b
Hình 2.7
)(45150 0
V∠
j5Ω
-j10Ω 15Ω
5Ω
j8.66Ω
I
Hình 2.8
+ u -
R L
K iR
Hình 2.9
-j73,2Ω
j50Ω
Z
1I 2I
I
U
Hình 2.10
-j80Ω
j40Ω
a -j30Ω
j60Ω
eb
c 50Ω
-j20Ω
U
d
4I
5I2I
3I 1I
Hình 2.11
0.667μF5mH
10mH1μF
200Ω
150Ω
+ u(t) - Hình 2.12
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 53
Baøi 2.13: Cho maïch ñieän nhö hình 2.13, coù )V(E 090250∠= , )A(J 04525 ∠= (hieäu duïng phöùc). Tìm chæ soá caùc Ampemeùt?
Baøi 2.14: Tính ñieän aùp U.
o. ôû maïch ñieän hình 2.14, duøng pheùp bieán ñoåi töông ñöông.
Baøi 2.15: Treân maïch ñieän hình 2.15, ño ñöôïc I1=I2=I3=2A vaø Uab=Ubc=100V,
Uac=141V. Veõ ñoà thò vectô cuûa doøng, aùp trong maïch. Suy ra caùc trôû khaùng Z1, Z2, Z3, Zv (trôû khaùng nhìn vaøo töø hai cöïc a vaø c)
Baøi 2.16: Cho maïch ñieän hình 2.16 vôùi )(050 0 VE ∠= (hieäu duïng). Xaùc ñònh coâng suaát phaùt ra bôûi nguoàn vaø coâng suaát tieâu treân caùc ñieän trôû.
Baøi 2.17: Cho maïch ñieän nhö hình 2.17. Tìm sô ñoà thay theá Thevenin vaø xaùc ñònh
giaù trò Z ñeå coâng suaát cöïc ñaïi, tìm PZmax? Baøi 2.18: Maïch ñieän nhö hình 2.18. Söùc ñieän ñoäng cuûa
nguoàn e(t)=100cos(1000t+450)V. Tìm bieåu thöùc xaùc laäp cuûa doøng ñieän trong maïch i(t).
Baøi 2.19: Cho maïch ñieän nhö hình 2.19. Söùc ñieän ñoäng cuûa nguoàn e(t)=100cos(4t)V. Tìm bieåu thöùc xaùc laäp ñieän aùp i(t) .
E.
J.
25Ω 50Ω
20Ω j50Ω
A1 A2 A3
-j20Ω
Hình 2.13
)(012 0 V∠
2Ω
2Ω
1Ω -j2Ω
j4Ω
j1Ω
-j1Ω-j1.5Ω
2Ω
UO
Hình 2.14
1I a c
Z2
Z1
Z3
3I
2I
Hình 2.15
)(050 0 V∠
5Ω
j10Ω
3Ω
-j4Ω
Hình 2.16
hình 2.18
100Ω
i(t)
100mH
10μF e(t)
10 Ω
0,025F e(t)
20Ω i(t)
hình 2.19
10Ω
5Ω
)V(0010∠
Z
a
b
Hình 2.17
10Ω j10Ω
hd
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 54
Baøi 2.20: Maïch hình 2.20 cung caáp cho 1 taûi coù heä soá coâng suaát cosϕt = 0.707 (treã), taûi tieâu thuï coâng suaát 2kW. Cho bieát hieäu duïng phöùc )(0200 0
2 VU ∠= .
a) Tính I.
2, I.
1, E. .
b) Coâng suaát taùc duïng ,phaûn khaùng ,bieåu kieán cuûa nguoàn E..
Baøi 2.21: Nguoàn coù taàn soá f = 60Hz ,ñieän aùp 240V (hieäu duïng) cung caáp 4500VA
cho taûi coù heä soá cosϕt = 0.75(treã)(hình 2.21). Xaùc ñònh trò soá cuûa ñieän dung C maét song song vôùi taûi ñeå naâng cao heä soá coâng suaát leân 0.9 (treã) vaø 0.9(sôùm). Tìm tæ leä phaàn traêm (%) cuûa doøng ñieän toång I trong hai tröôøng hôïp.
Baøi 2.22: Moät tuï ñieän, ôû taàn soá laøm vieäc, coù moâñun daãn naïp 01,0=Y .Heä soá
phaåm chaát cuûa tuï laø Qc =5. Thaønh laäp caùc sô ñoà töông ñöông song song vaø noái tieáp.
Baøi 2.23: a) Tìm haøm truyeàn ñaït aùp Ku(jω) =U.
2/U.
1ôû maïch hình 2.22a. Tính ñaëc tính bieân taàn Ku(ω) =| Ku(jω)| vaø ñaëc tính pha taàn κ(ω) =arg(Ku(jω)). Veõ caùc ñaëc tuyeán bieân taàn Ku(ω) vaø ñaëc tuyeán pha taàn κ(ω). Tính taàn soá caét ωc (theo ñònh nghóa laø
taàn soá taïi ñoù ku(ωc)= 2
1 kumax). Nhaän xeùt.
b) Giaûi laïi caâu a vôùi maïch hình 2.22b.
+
-
Taûi 2kw cosϕt=0.707
(treã)
0,5Ω j0,5Ω
-j0,5Ω
I.
2
I.
1
E.
U.
2
Hình 2.20
240V C
Taûi 450VAcosϕt =0.75
(treã )
I
Hình 2.21
R
U.
2
Hình 2.22a
U.
1 C U
.2
Hình 2.22b
U.
1
C
R
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 55
ÑAÙP SOÁ – HÖÔÙNG DAÃN CHÖÔNG II
Baøi 2.1: L=23,1mH; C=86,6 μF Baøi 2.2: 210 V; 10V; 20V; 30V. Baøi 2.3: U12= 220 V; U23=40V; U14=22,36V; U=36V. Baøi 2.4: I=3,64A; I1=2,82A; I2=4A. Baøi 2.5: u0(t)= Vt )1351000cos(220 0− Baøi 2.6: VUab
068,18358,28 ∠= Baøi 2.7: 18A; 25,2V Baøi 2.8: Ω∠=−∠= 00 5855,4;1333 VZAI Baøi 2.9: 63043 Baøi 2.10: VUAI 00 30282;9041,1 ∠=∠=
03 6010.5 ∠== −
UIYV =10-3(2,5+j4,33)
Vieát K2 cho voøng (I): AIIjIjU 022 454502,73 −∠=⇒+−=
Luaät K1 cho: AIII 6912308,5 021 ∠=−=
K2 cho voøng (II): Ω−=Ω−∠=⇒= )8,36,7(69783950 021 jZIjIZ
Baøi 2.11: ;2;22;2;2;22 54321 AIAIAIAIAI ==−=−== Baøi 2.12: Duøng hieäu duïng phöùc. Ta coù: VU 10= . Taàn soá ω=104rad/s; phöùc hoaù sô ñoà ta ñöôïc nhö hình sau: * Trôû khaùng töông ñöông giöõa 2 nuùt b vaø c laø:
Ω+=−+−
= 10050100200100
)100200(100 jjj
jjZbc
Zad=j50+150+50+j100-j150=200Ω
Do ñoù: AZUI
ad
05,020010
===
AjIZU bcbc 55,2 +==
Ajj
UI bc 025,01002002 =
−=
VIjUec 5,2100 2 =−=
tVtuec410sin25,2)( =
Ñoà thò vectô:
-j150Ω j100Ω
j50Ω
-j100Ω 200Ω
150Ω I1I
2I a f b
ec
d
2I
afU
fbU
abU
bcU
ecU
beU
cdU
U I
1I
0 +1
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 56
Ta coù: AjIII 025,005,021 −=−= AIUAjIjU fbaf 5,7150;5,250 ====
;5,7150 VjIjUcd −=−= ;5200 2 VjIUbe == VIjUec 5,2100 2 =−= Baøi 2.13: 6,47A; 2,067A; 7,62A Baøi 2.14: 46289,2 0
0 −∠=U V Baøi 2.15: Z1=25+j43,3Ω ; Z2=43,3+j25Ω ; Z3=-j50Ω ; ZV=68,1+j18,25Ω. Baøi 2.16: Pf=198W; P5Ω =85W; P3Ω=113W Baøi 2.17: Z=10-j10Ω ; PZmax=0,625(W)
Baøi 2.18: i(t)= ))(901000cos(22 0 Vt +
Baøi 2.19: i(t)=3,922cos(4t+56,30) Baøi 2.20: a) )(86225,200;4514,14);(4514,14 00
10
2 VEAIAI ∠=∠=−∠= b) Pf=2099W; Qf=-1899Var; Sf =2831VA Baøi 2.21: a) cosϕ =0,9 (treã) : C=61,8μF; 16,7%. b) cosϕ =0,9 (sôùm) : C=212μF; 16,7%. Baøi 2.22: Goïi δ laø goùc toån hao. Theo lyù thuyeát
20511 ,
Qtg
c
===δ δ=11020
ϕ=-(900-11020)=-78080 Trôû khaùng cuûa tuï:
ϕ∠=ϕ∠==01011,yI
UZ
)(j, Ω−=−∠= 9842198078100 0
Vaây sô ñoà töông ñöông noái tieáp nhö hình 2 vôùi XCnt=-98Ω; RCnt = 19,42 Ω Daãn naïp cuûa tuï:
0098100019408780101 0 ,j,,Z
Y +=∠== ;
Vaäy sô ñoà töông ñöông song song nhö hình 3 vôùi:
Ω==
Ω−=−=
515001940
1
102009810
1
,R
,X
Css
Css
Baøi 2.23: a) ω+
=
ω−
ω−
==ωj
RC
RC
CjR
Cj
UU
)j(K u 1
1
1
1
1
2
2
2 1
1)()(
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+
==
RC
RCjKk uU
ω
ωω
I
ϕ
δ
U
Hình 1
jXcnt Rcnt
Hình 2
jXcss
Rcss
Hình 3
Baøi taäp chöông II: Maïch xaùc laäp ñieàu hoaø
Trang 57
RCarctgjKu ωωω −=∠=Φ )()( Ñaëc tuyeán bieân taàn vaø pha taàn nhö hình 1. Ñaëc tính taàn coù daïng loïc thoâng thaáp.
Taàn soá caét ωC thoaû: 2maxu
cuk
)(k =ω RC
RC
RCC
c
12
1
1
1
22
=ω⇒=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+ω
Daûi thoâng: 0≤ω≤ωC
b) ω+
ω=
ω−
==ωj
RC
j
CjR
RUU
)j(K u 111
2
RCarctg)(
RC
)(k U
ω−=ωΦ
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+ω
ω=ω
0
22
90
1
Ñaëc tính taàn coù daïng loïc thoâng cao
Taàn soá caét ωC thoaû:RC
RC
C
c
C 12
1
1 22
=ω⇒=
⎟⎠⎞
⎜⎝⎛+ω
ω
Daûi thoâng: 0≤ω≤ωC
1
21
0
Ku(ω)
1/RC
daõi thoâng
ω
a)
1/RC
-450
-900
0φ(ω)
ω
b) Hình 1
1
21
0
ku(ω)
1/RC
daõi thoâng
ω
a)
1/RC
450
900
0
φ(ω)
ω
b) Hình 2
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 74
BAØI TAÄP CHÖÔNG III: CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH MAÏCH
Baøi 3.1: Cho maïch ñieän nhö hình 3.1. Tìm doøng ñieän qua taát caû caùc nhaùnh vaø coâng suaát treân töøng phaàn töû – Kieåm chöùng laïi nguyeân lyù caân baèng coâng suaát trong maïch. Baøi 3.2: Cho maïch ñieän nhö hình 3.2. Söùc ñieän ñoäng cuûa nguoàn e(t)=100cos(8t)V. Tìm bieåu thöùc xaùc laäp ñieän aùp i(t) vaø ic(t). Baøi 3.3: Cho maïch ñieän nhö hình 3.3a vaø 3.3b. Vieát heä phöông trình ñeå giaûi maïch ñieän theo phöông phaùp doøng maét löôùi (chæ vieát heä phöông trình, khoâng caàn giaûi).
Baøi 3.4: Tìm doøng ñieän trong caùc nhaùnh ôû maïch hình 3.4 duøng phöông phaùp theá nuùt. Baøi 3.5: Tính doøng trong caùc nhaùnh ôû maïch hình 3.5. Nghieäm laïi söï caân baèng coâng suaát taùc duïng, coâng suaát phaûn khaùng trong maïch. Cho )V(E 0050∠= (hieäu duïng). Baøi 3.6: Tính doøng trong caùc nhaùnh ôû maïch hình 3.6. Nghieäm laïi söï caân coâng suaát taùc duïng, coâng suaát phaûn khaùng trong maïch . Baøi 3.7: Tìm u1(t) ôû maïch hình 3.7
16V
1Ω 1Ω
2Ω 2Ω4A 24V
2Ω I1
I4 I5 I2
I3
Hình 3.4
2I
j4Ω
10Ω
-
30Ω+ -j5
1I
I
E
Hình 3.5
Hình 3.1
I1
12Ω
15A
6Ω 2Ω
12Ω
I2
I3 I0 6A
jωM + −
Hình 3.3a
E1
Z1 jωL1
jωL2 Z4
Z2
I1
I2
I3
+−
E2
Z3 Z5
10Ω 0,00625F e(t)
20Ω i(t)
Hình 3.2
1,25H
ic(t)
jωM +−
Hình 3.3b
E1
Z1 jωL1
jωL2 Z3
Z2
I1
I2
I3
+ − E2
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 75
Baøi 3.8: Tìm u(t) vaø i(t) ôû maïch hình 3.8. Baøi 3.9: Xaùc ñònh u(t) treân maïch hình 3.9. Baøi 3.10: Tìm giaù trò töùc thôøi cuûa ñieän aùp v trong maïch hình 3.10.
Baøi 3.11: Xaùc ñònh coâng suaát cung caáp cho maïch do nguoàn 0050∠=Ε•
V(hieäu duïng phöùc) vaø coâng suaát tieâu taùn treân caùc maïch ñieän trôû ôû hình 3.11. Baøi 3.12: Tìm coâng suaát cung caáp bôûi nguoàn vaø coâng suaát tieâu thuï treân caùc ñieän trôû ôû maïch hình 3.12 duøng phöông phaùp doøng maét löôùi.
Hình 3.6
)(050 0 V∠ (Hieäu duïng)
j5Ω
3Ω
3Ω -j8Ω2Ω
I.
1
I.
3 I.
2
)(050 0 V∠ (Hieäu duïng) 4cos2t
(A)
+ u1
-
0.5H
0.5F
sin 2t(A)
1Ω
1H
2u1(A)
Hình 3.7
3Ω
6Ω
u(t)
1/18F
-
++
+ux
05 cos(6 45 )( )
tV
−
-
3xu
-
F361
H21
F361
Hình 3.9 Hình 3.10
V+
2Ω
3cos4t(V)
2Ω
8cos4t(A)-
+ -
1/6F 2sin4t(A)
Hình 3.12
j2Ω
-j5Ω 3Ω +
1Ω -2Ω
)(010 0 V∠
-j2Ω
(hieäu duïng)
j5Ω
2Ω5Ω
Hình 3.11
E
-j2Ω
3Ω 5Ω
-j2Ω-+
Hình 3.8
u
0,5H
0,25H 1Ω+
1F
-
0,5Ω
5cos2t(V) 5cos2t(A)
i
0,5F
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 76
Baøi 3.13: Xacù ñònh coâng suaát cung caáp bôûi töøng nguoàn •
Ε 1, •
Ε 2 ôû maïch hình 3.13.
Cho bieát hieäu duïng phöùc •
Ε 1 = •
Ε 2 = 10∠ 900(V) Baøi 3.14: Tìm v(t) ôû maïch hình 3.14. Baøi 3.15: Tìm doøng treân caùc nhaùnh ôû maïch ñieän hình 3.15 baèng:
a) Phöông phaùp theá nuùt. b) Phöông phaùp doøng maét döôùi.
Baøi 3.16: Xaùc ñònh doøng treân caùc nhaùnh ôû maïch hình 3.16 duøng:
a) Phöông phaùp theá nuùt. c) Phöông phaùp doøng maét döôùi.
Baøi 3.17: ÔÛ maïch hình 3.17, tìm •
Ε 2 ñeå doøng qua trôû 4Ω baèng 0. Khi ñoù tính •
U ad, •
U bd. Baøi 3.18: Tìm u(t) trong maïch hình 3.18 bieát e(t) = cos100t (V).
j2Ω
1E
+
-j2Ω
+
5Ω
2Ω
--
Hình 3.13
4Ω
2E
4cos2t(A)
10Ω
1/4F
6cos2t(A)
6cos2t(A)
5H
-
Hình 3.14
3H
v(t)
+
2Ω
8Ω
2Ω
1H
V6
1I
A8V2
0,125Ω
0,25Ω
1Ω
A12
4I
6I
5I
2I 3I
Hình 3.15
+
i5
i2
1Ω
i6
1Ω
i1
1Ω
1Ω 6V
i4
i8 +
i3
i7
- 4V1Ω
41329i
Hình 3.16
-
d
- j2Ω
2E
b
4Ω
-
2Ω
a
+
Hình 3.17
5Ω
+-j2Ω
)(050 0 V∠
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 77
Baøi 3.19: Trong maïch gheùp hoã caûm hình 3.19. Xaùc ñònh ñieän aùp rôi treân phaàn töû R=5Ω. Neáu ñaûo ngöôïc cöïc tính cuûa 1 cuoän daây trong hai cuoän gheùp hoã caûm, haõy xaùc ñònh laïi ñieän aùp naøy. Nhaän xeùt caùc keát quaû. Baøi 3.20: Cho maïch nhö hình 3.20. Bieát heä soá gheùp hoã caûm k = 0,5.
a) Xaùc ñònh trôû khaùng vaøo ZV cuûa maïch. b) Ñaûo cöïc tính moät trong hai cuoän daây. Tính laïi caâu a.
Baøi 3.21: Xeùt maïch hình 3.21. Taàn soá laøm vieäc laø ω( rad/s).
a) Cho •
U 2 = 1. Tính •
U 1(jω).
b) Xaùc ñònh haøm truyeàn ñaït aùp Ku(jω) = •
U 2 /•
U 1. Tính vaø veõ caùc ñöôøng ñaëc tính bieân taàn uΚ vaø ñaëc tính pha taàn Φ (ω) = arg(Ku). Xaùc ñònh taàn soá caét.
Nhaän xeùt. c) Xaùc ñònh u2(t) khi u1(t) = 4 cost V.
Baøi 3.22: Cho maïch ñieän nhö hình 3.22. Tìm sô ñoà thay theá Thevenin vaø xaùc ñònh doøng ñieän i treân ñieän trôû R= 4Ω Baøi 3.23: Cho maïch ñieän nhö hình 3.23. Tìm sô ñoà thay theá Thevenin vaø xaùc ñònh ñieän aùp v0 treân ñieän trôû R= 4Ω. Baøi 3.24: Xaùc ñònh giaù trò cuûa R ñeå coâng suaát treân R ñaït cöïc ñaïi, tìm giaù trò coâng suaát ñoù?
j5Ω *
U
+
-
k=0,8
j10Ω 3Ω
+-j4Ω
)(050 0 V∠
*
-
Hình 3.19
5Ω . *
u(t)
10Ω
5Ω -
+e(t)*
Hình 3.18
-
+ 0,2H0,2H
10Ω
0,1 H
2kΩ
Hình 3.20
*
Zv
-j1kΩ -j1kΩ
*
j2kΩ j2kΩ U2 1F
Hình 3.21
- 1Ω
2H
-
+
+
1F
1Ω
U1
.
.
3Ω
6Ω
12V4A
12Ω
4Ω
a
b
i
Hình 3.22
2A
V1/4(A) 2Ω
4Ω V0
2ΩV1
a
b
Hình 3.23
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 78
Bài 3.25: Cho mạch điện đã được phức hóa theo trị hiệu dụng như hình 3.25. Tìm Z để nó nhận được công suất cực đại. Tính Pmax đó.
Baøi 3.26: Cho maïng moät cöûa treân hình 3.26. Tìm sô ñoà töông ñöông Theùvinin cho maïng moät cöûa a-b ñaõ cho? Ñaùp aùn : U = 6V, Rth = 2KΩ
Baøi 3.27: Cho maïng moät cöûa treân hình 3.27. Tìm sô töông ñöông Theùvenin cho maïng moät cöûa a-b ñaõ cho? Ñaùp aùn : U = 48/7V, Rth = 15/7KΩ
Baøi 3.28: Cho maïng moät cöûa treân hình 3.28.
a) Tìm sô töông ñöông Theùvenin cho phaàn maïch beân traùi a-b? b) Vôùi keát quaû caâu a, xaùc ñònh giaù trò RL ñeå noù nhaän coâng suaát cöïc ñaïi? Xaùc
ñònh coâng suaát max ñoù? Ñaùp aùn : a) U = 10V, Rth = 6KΩ
Baøi 3.29: Cho mạch điện hình 3.29.
a. Tìm sơ đồ tương đương Thevenin và sơ đồ Norton của mạng 1 cửa A-B. (1đ) b. Mắc giữa 2 cực A và B một điện trở R. Xác định giá trị của R để công suất truyền trên R là cực đại. Tính giá trị Pmax đó. (1đ)
6Ω
3V
6Ω
i1
1A
6i1(V)
3Ω
V1/2(A)
R
v1
Hình 3.24Hình 3.25
6Ω
I Z
I
A
B
12∠00
(V) + −
-j3Ω 6Ω
Hình 3.29
10A
1Ω6Ω R
i
− +
3i A
B
Hình 3.27
2kΩ2mA
4kΩ
a
2kΩ6V
6kΩ
b
Hình 3.26
3V
6kΩ
a
2mA 1k Ω
2k Ω
b
Hình 3.28
a
4kΩ2mA
6kΩ3k Ω
3V
RL
b
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 79
Baøi 3.30: Maïch ñieän hình 3.30 ñöôïc kích thích bôûi 1 nguoàn doøng DC laø J = 8A vaø 1 nguoàn aùp hình sin e(t) = 15 cos2t V. Xaùc ñònh i(t) ôû xaùc laäp vaø coâng suaát tieâu thuï trung bình treân ñieän trôû 3Ω Baøi 3.31: Xaùc ñònh u(t) ôû xaùc laäp trong maïch hình 3.31. Cho bieát e(t) = 17sin10t + 14,14sin20t (V). Baøi 3.32: Duøng sô ñoà töông ñöông Theùvenin hoaëc Norton ñeå tính coâng suaát tieâu hao treân trôû khaùng (2+j4)Ω cuûa maïch hình 3.32. Baøi 3.33: Xaùc ñònh trôû khaùng Zt ôû maïch hình 3.33 ñeå coâng suaát truyeàn ñeán Zt cöïc ñaïi. Baøi 3.34: Duøng ñònh lyù Theùvenin tìm I ôû maïch hình 3.34,.Cho RL =7Ω
Baøi 3.35: Duøng ñònh lyù Theùvenin hoaëc Norton tìm tyû soá •
U /E ôû maïch hình 3.35a vaø hình 3.35b.
Hình 3.30
- 2Ω
0,5Ω 3Ω
e(t)
0,25Fi(t)
0,25F+ J
1H
u(t)
-
40Ω
+-
4H
Hình 3.31
5000uF 1H
12V
40Ω
+e(t)
10Ω
+-
j4Ω
-
(hieäu duïng)
b
a
+
Hình 3.32
-j5Ω
(hieäu duïng)
j4Ω
-
5Ω3Ω
)(0100 0 V∠
+ 2Ω)(9060 0 V−∠
*
-
j8Ω
*
a
Hình 3.33
+
b
j10Ω
5Ω
EZtj4Ω
6Ω
2i1(V)
4Ω
4Ω
i+
RL
-
10A
i1
Hình 3.34
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 80
Baøi 3.36: Cho maïch ñieän nhö hình 3.36, xaùc ñònh maïch töông ñöông Thevenin taïi hai ñaàu a-b vaø xaùc ñònh giaù trò ZX ñeå coâng suaát truyeàn ñeán noù ñaït cöïc ñaïi.
a
R2
-
U0
R1
ER3
I
b
++-
αI
Hình 3.35b
Zx
A
j2Ω
-j4Ω
4Ω2∠600(A)
2Ix(A)
B
Ix
Hình 3.36
I
b
R2+I
-
R1
E
Hình 3.35a
+
- a UO
a
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 81
ÑAÙP SOÁ VAØ HÖÔÙNG DAÃN CHÖÔNG III Baøi 3.4: I1=5A; I2=4A; I3=2A; I4=-7A; I5=6A. Baøi 3.5: )A(,I);A(,I 70794744363474 0
10
2 ∠=−∠= )A(,I 138832 0∠=
)Var(Q);Var(Q);Var(Q
.WP;WP;WP
CLf
f
10080208060140 103
−==−==== ΩΩ
Baøi 3.6: )A(,I);A(,I);A(,I 17445177213591735586 03
02
01 −∠=∠=−∠=
∑ ∑ ∑∑ ≈=≈= )Var(QQ;)W(PP thufthuf 262269
Baøi 3.7: u1(t)=1cos(2t+14301)(V) Baøi 3.8: )V)(tcos()t(u 4363252 0+= ; )A)(tcos(,)t(i 4318236 0+= Baøi 3.9: )V)(tcos()t(u 8736625 0−= Baøi 3.10: )V)(tcos(,)t(v 1353469 0−= Baøi 3.11: Pf=354(W) P5Ω =8,92(W); P3Ω =76,3(W); P’5Ω =256,8(W); P2Ω =11,14(W) Baøi 3.12: Pf=37(W); P2Ω =27,82(W); P3Ω =6,75(W); P1Ω =2,25(W) Baøi 3.13: Pe1=11(W); : Pe2=9,33(W). Baøi 3.14: v(t)=10cos(2t+3609)(V) Baøi 3.15: a) vieát phöông trình theá nuùt, choïn ϕ4=0 Heä phöông trình nhö sau:
1321 122501
12501
2501
12501 I
,,,,−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ−⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +ϕ (1)
321 812501
12501 I
,,−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ− (2)
331 1211
2501
2501 I
,,+−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +ϕ+⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ− (3)
1321 124812 I−=ϕ−ϕ−ϕ (1) 321 888 I−=ϕ+ϕ− (2) 331 1254 I+−=ϕ+ϕ− (3) Maët khaùc ta coù: )V(61 =ϕ (4) )V(232 =ϕ−ϕ (5) Töø heä 5 phöông trình (1),(2),(3),(4) vaø (5) vôùi 5 aån soá ta tìm ñöôïc:
)V(61 =ϕ ; )V(62 =ϕ ; )V(43 =ϕ
I1=4(A); I3=8(A); )A(,
I 01250
212 =
ϕ−ϕ= ; )A(I 4
13
4 −=ϕ−
=
V6
1I
A8V2
0,125Ω
0,25Ω
1Ω
A12
4I
6I
5I
2I 3I
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 82
)A(,
I 8250
135 −=
ϕ−ϕ= ; )A(II 41256 =+=
b) Phöông phaùp doøng maét löôùi Choïn ba doøng maét löôùi nhö hình sau. Goïi uJ laø ñieän aùp hai ñaàu nguoàn doøng 8A.
02312502501250 21 =+−−+ mm I,I),,( (1) 0612501250 12 =+−− Jmm uI,I, (2)
021 3 =+− Jm uI (3) Maët khaùc ta coù:
832 =− mm II (4) Töø 4 phöông trình (1),(2),(3) vaø (4) vôùi 4 aån soá ta coù nhö sau: Im1=4(A); Im2=4(A); Im3=-4(A) vaø uJ=6(V) Suy ra I1 =Im2=4(A); I2 = Im1 – Im2 = 0(A); I3 = Im1 –Im3=8(A); I4=Im3=-4(A); I6 = Im1 = 4(A); I5 =I6 – 12= -8(A). Baøi 3.16: i1=22(A); i2=-38(A); i3=-4(A); i4=-26(A); i5=-32(A); i6=20(A); i7=-58(A); i8=16(A). Baøi 3.17: )V(,E 201132626 0
2 ∠= ; 22(A)(V)i1(,UU bdad =∠== 20685718 0 Baøi 3.18: u=6cos100t (V) Baøi 3.19: (V),U 91240643 0−∠= Neáu ñaûo ngöôïc cöïc tính moät cuoän: (V),U 11121519 0−∠= Baøi 3.20: a) ZV = 2kΩ ; b) ZV = 2-j0,8 kΩ . Baøi 3.30: Duøng nguyeân lyù xeáp choàng cuûa maïch ñieän tuyeán tính. * Cho nguoàn doøng DC taùc ñoäng, trieät tieâu nguoàn aùp hình sin. ÔÛ xaùc laäp DC, phaàn töû ñieän caûm xem nhö bò ngaén maïch, phaàn töû ñieän dung xem nhö hôû maïch. Töø hình 1 suy ra:
)A(,***)(IDC 2331
32328 −=
+−=
Coâng suaát tieâu thuï treân ñieän trôû 3Ω. )W(,I*P DCDC 72303 2 ==
* Cho nguoàn aùp hình sin taùc ñoäng, trieät tieâu nguoàn doøng DC (hôû maïch) Phöùc hoaù sô ñoà maïch ta ñöôïc hình 2. Duøng pheùp bieán ñoåi töông ñöông.
)(jjj
)j(j)j//()j( Ω=−−
=− 2212121
)(jjj
)j)(j()j//()j( Ω−=++−+−
=+− 22222222222
V6
1I A8 V2
0,125Ω
0,25Ω
1Ω
V3
4I
6I
)I(
2I 3I
)II(
)III( uJ
AJ 8= 2Ω
DCI
Hình 1
3Ω
Hình 2
-2Ω
j1Ω 3Ω
)V(0015∠
-j2Ω
ACI
-j2Ω+
j2Ω
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 83
)A(jj
IAC0
0
032223
015∠=
−++∠
=
Suy ra iAC(t)=3cos(2t)(A) Coâng suaát tieâu thuï trung bình treân ñieän trôû 3Ω do thaønh phaàn hình sin laø:
)W(,*PAC 5132
332
=⎟⎠
⎞⎜⎝
⎛=
Xeáp choàng keát quaû: i(t) = IDC + iAC(t) = -3,2 + 3 cos(2t) (A) P = PDC + PAC = 30,72 + 13,5 = 44,22(W) Baøi 3.31: u(t)= 2+3,4sin(10t-36087) +2,24sin(20t-10804) (A) Baøi 3.32: Tröôùc tieân xaùc ñònh sô ñoà töông ñöông Theùvenin nhìn töø 2 cöïc a vaø b. Tính hmU :
jj
jjI
1860100
554390600100 00
1 −+
=−++−∠−∠
=
Suy ra 001 0100
186010043010043 ∠+
−++−
=∠++−=j
)j)(j(I)j(U hm
= 101,54 – j72,3 (V) Tính trôû khaùng theùvenin Zth:
)(,j,jj
jj)j)(j(Zth Ω+=
−+
=−++−+
= 15123418
53555435543
Tính coâng suaát tieâu hao treân 2+j4 (Ω )
Töø hình 2 suy ra )A(,j,j,
,j,jZ
UI
th
hm 0754215421581234
3725410142
−∠=+++
−=
++=
P= 2*(15,42)2 = 475,6 (W) Baøi 3.33: Zt = 1,398-j2,73 Ω Baøi 3.34: Tìm maïch töông ñöông Theùvenin cho maïng moät cöûa hình 1. Tính hmU :
j4Ω
-
(hieäu duïng)
b
a +
Hình 1
-j5Ω
(hieäu duïng)-
5Ω3Ω
)(0100 0 V∠ +
)V(09060 −∠hmU
j4Ω
-
I 2Ω
hmU+
Ztha
b
Hình 2
6Ω 4Ω
4Ω
ing
10A
i1
Hình 2
2i1(V)+-
6Ω
2i1(V)
4Ω
4Ω
i=0+ -
10A
i1
Hình 1
i1 ϕ
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 84
AÙp Duïng phöông phaùp theá ñænh treân hình 1.
62
1061
41 1i−=⎟
⎠⎞
⎜⎝⎛ +ϕ (1)
Ta laïi coù: 062 11 =+−ϕ− ii (2) Töø (1) vaø (2) suy ra i1 = 5(A) Daãn ñeán Uhm = 6i1 = 30(V)
Ta coù )A()(
*i 5624
4101 =
+−+= suy ra )V(U hm 30=
Tính Ing: Khi ngaén maïch ta ñöôïc hình 2. Duøng pheùp bieán ñoåi ta ñöôïc hình 3.
4
24041
61
41 1i+
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ ++ϕ (3)
16i=ϕ (4)
Töø (3) vaø (4) ta coù 7
120=ϕ
Suy ra 730
47120
==*
ing (A)
Vaäy )(i
UZ
ng
hmth Ω== 7
Sô ñoà thay theá Theùvenin nhö hình 4:
)A(U
i hm
715
7730
77=
+=
+=
Baøi 3.35: a) Maïch hình 3.35a: 12
20
1 R)(RR
EU
α−+=
b) Maïch hình 3.35b: [ ]231
320
1 R)(RRRR
EU
α−+α−
=
Baøi 3.36: Khi hôû maïch, tính Uhm:
xI260241 0 −∠=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ (1)
xI.4=ϕ (2) (1) vaø (2) suy ra:
)V();A(Ix 3608
3602 00 ∠
=ϕ∠
=
000
90436022
360842 −∠
∠−
∠=−−ϕ= .)j(IU xhm
)V(,,U hm0
00
79173333
30163608
−∠=−∠
−∠
=
6Ω
4Ω 4Ω
ing
40(V)
i1
Hình 3
2i1(V)+-
ϕ
7Ω
7Ω
30(V)
i
Hình 4
A1
-j4Ω
4Ω 2∠600(A)
2Ix(A)
B1
Ix
Hình 3.36
ϕ
A1
-j4Ω
4Ω 2∠600(A)
2Ix(A)
B1
Ix
Hình 3.36
ϕ
Ing
Chöông III: Caùc phöông phaùp phaân tích maïch
Trang 85
Khi ngaén maïch:
)A(jj
)j(*Ing0
0
00
1 10524524
6084
6024444
∠=−∠
∠=
−∠
−−
=
)A(j
)j(*Ix0
0
00
1524524
3084602
4444
∠=−∠
−∠=
∠−−
=
)A(II xng0
2 195222 ∠=−=
)A(,,III ngngng000
21 5511163195221052 ∠=∠+∠=+=
)(,,,,,,
IU
Zng
hmth Ω−∠=
∠−∠
== 00
0
341850415511163
7917333
Vaäy )(,,ZZ th
*
X Ω+∠== 034185041
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 111
BAØI TAÄP CHÖÔNG IV: MAÏCH BA PHA
Bài 4.1: Mạch điện 3 pha hình 4.1 được cung cấp bởi nguồn 3 pha đối xứng thứ tự thuận, biết áp dây hiệu dụng UA=110∠00(V), Zd = Zn= j50(Ω); Z1 = 100Ω; Z2= 300Ω. a. Xác định giá trị IA, IA1, IA2. b. Xác định số chỉ của dụng cụ đo. c. Tìm công suất P tiêu thụ trên tải Z1 và P tổn hao trên đường dây (Zd).
Bài 4.2: Mạch điện 3 pha hình 4.2 được cung cấp bởi nguồn 3 pha đối xứng thứ tự
thuận, biết áp dây hiệu dụng UA=100∠00(V), Zd= 25+j25Ω; Z2 = 50+j50Ω; Z1= 150+j150Ω. a. Xác định giá trị IA, IA1, IA2. b. Xác định số chỉ của dụng cụ đo. c. Tìm công suất P tiêu thụ trên tải Z1 và P tổn hao trên đường dây (Zd).
Bài 4.3: Mạch điện 3 pha hình 4.3 được
cung cấp bởi nguồn 3 pha đối xứng thứ tự thuận, biết áp dây hiệu dụng UA=100∠00(V), Z1=50Ω ; Z2=150Ω. Xác định số chỉ của dụng cụ đo khi khoaù K môû vaø ñoùng.
Zd
Zd
Zd
Zn
Z2 Z2 Z2
Z1
Z1
Z1
A2
A
B
C
N
IA IA1
IA2
a
b
c
Hình 4.2
A1
Z1
A
B
C
IA1
Z2Z2
a b c
Z2
Z1
Z1
IA2
AN
Zd
Zd
Zd
IA
Hình 4.1
Z1 Z1 Z1
Z2
Z2
Z2
W1**
A
B
C
a
b
c
Hình 4.3
K
K
K
N A
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 112
Baøi 4.4: Cho mạch điện 3 pha đối xứng với hệ nguồn đối xứng thứ tự thuận áp dây hiệu dụng Udây = 520V như hình 4.4. Giải mạch trong các trường hợp sau a. Khi cả ba khóa K mở, số chỉ của cả 2 Watt kế đều là 5400 W. Tính giá trị Z1. b. Khi cả ba khóa K đóng, tải Z2=(25+j50) Ω mắc Δ được nối vào mạch, tìm số chỉ của các Watt kế và Ampere kế.
Baøi 4.5: Mạch điện 3 pha hình 4.5, được cung cấp bởi nguồn 3 pha đối xứng thứ tự thuận, biết áp dây hiệu dụng UAB=220∠00(V), Zd = Zn = (10-10j)Ω; Z1 = -j100Ω; Z2= (300+j300)Ω.
a. Xác định giá trị IA, IA1, IA2, Ica. b. Xác định số chỉ của các dụng cụ đo. c. Tìm công suất P tiêu thụ trên tải (Z1, Z2) và P tổn hao trên đường dây (Zd).
Baøi 4.6: Maïch ñieän nhö hình 4.6 maéc vaøo moät heä nguoàn 3 pha ñoái xöùng thöù töï
thuaän, coù aùp daây hieäu duïng 220 V. Bieát Z = 80 + j60 (Ω). Xaùc ñònh soá chæ cuûa W1 vaø W2.
Baøi 4.7: Cho maïch ba pha ñoái xöùng, vôùi heä nguoàn ñoái xöùng thöù töï thuaän aùp daây
hieäu duïng 520 (V), taûi ñoái xöùng noái sao vaø ñöôïc ño coâng suaát baèng phöông phaùp hai wattmeùt nhö treân hình 4.7. Trôû khaùng pha Z cuûa taûi seõ laø bao nhieâu neáu soá chæ cuûa caùc wattmeùt:
*
B
A *
*
C
*
Z
ZW1
Z
Hình 4.6
W2
Z1 Z1 Z1
Z2
Z2
Z2
W1**
A
B
C
a
b
c
Hình 4.4
K
K
K
W2**
A
Zd
Zd
Zd
Zn
Z1 Z1 Z1
Z2
Z2
Z2
W1
A
W2
**
*
*
A
B
C
N
IA IA2
IA1
Ica
a
b
c
Hình 4.5
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 113
a) P1 = 5400 (W), P2 = 0. b) P1 = 0, P2 = 5400 (W). c) P1 = P2 = 5400(W). d) P1 = 6240 (W), P2 = 3120(W).
Baøi 4.8: Maïch ñieän nhö hình 4.8 noái vaøo heä nguoàn 3 pha ñoái xöùng thöù töï thuaän aùp
coù aùp pha hieäu duïng •
U AN = 173∠0o (V). Bieát R = ωL = C
1ω
=2Ω. Xaùc
ñònh caùc doøng ñieän treân maïch. Baøi 4.9: Cho maïch ba pha nhö treân hình 4.9a vaø b. Bieát heä nguoàn ñoái xöùng thöù töï
thuaän, coù aùp daây hieäu duïng 380 (V), R = 40(Ω), xC = -40(Ω). Xaùc ñònh soá chæ caùc ampemeùt vaø wattmeùt.
Baøi 4.10: a)Tìm soá chæ cuûa wattmeùt treân sô ñoà hình 4.10, khi heä nguoàn laø ñoái xöùng thöù töï
thuaän, aùp pha hieäu duïng 100 V, vaø R = ωL = C
1ω
= 10Ω.
b) Giaù trò cuûa R phaûi laø bao nhieâu, ñeå wattmeùt chæ giaù trò 0.
*
B
A *
*
C
*
Z
ZW1
Z
Hình 4.7
W2
L
R
A
B
N
R
CC
Hình 4.8
AI
BI
CI
NI
Hình 4.9
C
O R
A
(b)
* B*
C
W2 A
A **
W1
C
O
R
A
(a)
*B *
C
W2A
A * *
W1
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 114
Baøi 4.11: Cho maïch ñieän ba pha nhö hình 4.11, vôùi nguoàn tam giaùc ñoái xöùng thöù töï thuaän, )(0380 0 VEAB ∠= ; )(120380 0 VEBC −∠= ; )(120380 0 VECA ∠= . Xaùc ñònh doøng ñieän AI , BI , CI vaø coâng suaát treân taûi 3 pha(sao). Baøi 4.12: Phaân tích quan heä ñieän aùp ba pha cho ôû hình 4.12 ra caùc thaønh phaàn ñoái xöùng, bieát UA = UB = UC = 127V
C
Hình 4.11
A
B
ABE
CAE
BCE
30Ω
30Ω
30Ω
AI
CI
BI
100Ω
100Ω 100Ω
C
Hình 4-10
A
B
AE
CE BE
AI
CI
BI
R
LCW*
*
AU
BU CU
1+
j+
AU
BU
CU
1+
060
060 j+
Hình 4-12 a,b
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 115
Baøi 4.13: Cho maïch ba pha nhö hình 4.13. Bieát )V)(tcos()t(uab0302500 +ω= .
Taûi khoâng ñoái xöùng, vôùi )(XXR CL Ω=== 50 . Haõy xaùc ñònh caùc trò phöùc, trò
hieäu duïng doøng daây vaø caùc soá chæ oaùtmeùt.
W1
W2 B
A
C
*
Hình 4-13
* * R
L
C
*
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 116
ÑAÙP SOÁ – HÖÔÙNG DAÃN CHÖÔNG IV
Baøi 4.1:
)A(j
IA0
0
455
21150500110
−∠=+∠
=
)A(I
II AAA
021 45
10211
2−∠===
Ñoàng hoà ampe A: chæ khoâng ampe;
Coâng suaát treân taûi Z1: ( ) )W(*I*}ZRe{P A 24210
2111002
211 =⎟⎟
⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛==
Coâng suaát treân Zd: ( ) )W(*I*}ZRe{P Ad 05
21102
2 =⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛==
Baøi 4.2: IA = 2 (A); IA1 = IA2 = 22 (A);
Ampe A1 = 2 (A); A2 =0(A); PZ1 = 12,5(W); PZd=50(W) Baøi 4.3: Khi môû khoaù K: Watt keá P chæ 200(W), ampe chæ 0 (A) Khi ñoùng khoaù K: Watt keá P chæ 400(W), ampe chæ 0 (A) Baøi 4.4: a. Z1 = 25(Ω); b. W1 = W2 = 8640 (W), Ampe keá chæ 9,295(A) Baøi 4.5: a. IA = 0,707(A); IA1 =1(A); IA2 = 0,707(A); Ica = 0,408(A); b. W1 = 55(W); W2 = 150(W); ampe keá A=0(A); c. PZ1 = 0 (W); PZ2 = 50 (W); PZd = 5 (W); Baøi 4.6: 277,4(W); 110(W) Baøi 4.7: a) Z=12,5+j21,68 (Ω) b) Z=12,5-j21,68 (Ω) c) Z=25 (Ω) d) Z= 21,68+j12,5(Ω) Baøi 4.8: Baèng phöông phaùp theá nuùt, ta coù:
Cj
ELj
ER
ER
CjLjR
CBA
ω+
ω+=
⎟⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜⎜
⎝
⎛+
ω+
ω+ϕ
11
1111
Vôùi )V(E);V(E);V(E CA00
B0 1202012020020 ∠=−∠=∠=
212020
212020
2020
21
21
21
21 000
jjjj −∠
+∠−
+∠
=⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
−++ϕ
)( 3110 −=ϕ
Vaäy )A(,)()(R
EI A
A 66133152
3110020 0
=+=−−∠
=ϕ−
=
)A(,j
)(Lj
EI B
B0
0
1717682
311012020∠=
−−−∠=
ωϕ−
=
j50Ω100Ω
100Ω
AI 1AI
2AI
Chöông IV: Maïch ba pha
Trang 117
)A(,,j
)(
Cj
EI C
C 66131897682
3110120201
00
=∠=−
−−∠=
ω
ϕ−=
)A(,)()(R
IN 6633152
3110−=−=
−=
ϕ=
Baøi 4.9: a) IA = IC = 9,5(A); IB = 4,92(A) W1 = 1805 (W) W2 = 1803 (W) b) IA = IC = 9,5(A); IB = 18,35 (A) W1 = -3126 (W) W2 = 6735 (W) Baøi 4.10: a) 1098(W); b) 5,77(Ω) Baøi 4.11: Thöïc hieän bieán ñoåi nguoàn tam giaùc thaønh sao, roài tieán haønh giaûi nhö maïch hình sao taûi ñoái xöùng, nguoàn baát ñoái xöùng.
1003
301003
301003
301
1003
301
1003
301
+−
+=
⎟⎟⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜⎜⎜
⎝
⎛
++
++
+ϕ BCAB EE
110120380
1100380
1103 00 −∠
−∠
=⎟⎠⎞
⎜⎝⎛ϕ
31203800380 00 −∠−∠
=ϕ
)A(,,j,jIB0
0
1509919970731330
329570330
120380380110
−∠=−−=−−
=−∠+−
=ϕ−
=
)A(,j,j),j,(
*EI AB
A
0
000
309910997731330
329570330
866050380760330
120380038003803110
−∠=−=−
=−−+
=
−∠+∠−∠=
ϕ−=
)A(,,jj),j,(
*EI BC
C
0
000
90991991330658
330866050760380
33012038003801203803
110
∠===−−−−
=
−∠+∠−−∠−=
ϕ−−=
( )( )( ) )W(,*I*RP
)W(,*I*RP
)W(,*I*RP
CCA
BBB
AAA
396991100
396991100
396991100
22
22
22
===
===
===
Chuù yù: ba pha ñoái xöùng neân coâng suaát baèng nhau. Baøi 4.12: a) V,U 3420 = ; VU 1151 = ; V,U 3302 −=
b) V,U 00 60784 −∠= ; V,U 3421 = ; V,U 37842 ∠=
Baøi 4.13: )A(,I);A(I);A(,I CBA
000 75176524010451765 ∠=∠=∠= )W(P);W(P 4330670 21 ==
Chöông V: Maïng hai cöûa
Trang 136
BAØI TAÄP CHÖÔNG V: MAÏNG HAI CÖÛA
Bài 5.1 Cho mạng 2 cửa hình T như hình 5.1 a. Tìm bộ thông số dạng Z của mạng 2 cửa. b. Suy ra các hàm truyền đạt KU = U2/ U1 , KUI = U2/ I1 khi cửa 2 hở mạch
Baøi 5.2 Tìm thoâng soá Z vaø Y cuûa maïng hai cöûa sau:
Bài 5.3: Cho mạng 2 cửa hình T như hình 5.3
a. Tìm bộ thông số dạng Z của mạng 2 cửa. b. Suy ra các hàm truyền đạt KU = U2/ U1 , KUI = U2/ I1 khi cửa 2 hở mạch
Baøi 5.4: Cho maïng hai cöûa hình 5.4.
a. Xaùc ñònh ma traän Z. b. Tính trôû khaùng vaøo cöûa 1 khi maéc vaøo cöûa hai moät ñieän trôû R.
R1
R2
L R1 L
C
I1 I2
U1 U2
Hình 5.1
Hình 5.2
10Ω
10Ω
10Ω
10Ω 10Ω
U1
I1 I2
U2
R L
C
I1 I2
U1 U2
Hình 5.3
Hình 5.4
R3
xUμ
R1 R21
xU
1’
2
2’
Chöông V: Maïng hai cöûa
Trang 137
Baøi 5.5: Xaùc ñònh ma traän Y cuûa maïng hai cöûa hình 5.5. Baøi 5.6: Thaønh laäp ma traän Y vaø H cuûa maïng hai cöûa hình 5.6, nghieäm lai caùc ñieàu kieän ñoái xöùng cuûa maïng hai cöûa. Baøi 5.7: Xaùc ñònh caùc heä soá cuûa ma traän A cuûa maïng hai cöûa hình 5.7. Baøi 5.8: Xaùc ñònh caùc thoâng soá daïng Y, A cuûa maïng hai cöûa hình 5.8. Baøi 5.9: Tìm ma traän Y cuûa maïng hai cöûa hình 5.9
1I
Hình 5.5
j20Ω j40Ω j20Ω
-j40Ω -j40Ω
2I4I
5I 3I1U 2U
20Ω
1
1’
2
2’
100Ω 100Ω 1U 2U
1I 2I
Hình 5.6
Hình 5.7
10Ω
R2 2I
100Ω 100Ω
1kΩ
1U 2U
1I
1
1’
2
2’
Hình 5.8
100Ω
xU 2I
220Ω 330Ω
150Ω
1U 2U
1I
xU,150
212Ω
12Ω 12Ω j6Ω j4Ω
-j6Ω
j1Ω
* *
2’
1
1’
Hình 5.9
Chöông V: Maïng hai cöûa
Trang 138
Baøi 5.10: Cho maïch ñieän nhö hình 5.10. Xaùùc ñònh coâng suaát treân phaàn töû Z2.
Baøi 5.11: Cho maïch ñieän nhö hình 5.11. Tìm coâng suaát treân taûi Z2
Baøi 5.12: Cho maïch ñieän nhö hình 5.12, tìm maïch töông ñöông Theùvenin giöõa hai cöïc AB. Gheùp giöõa AB trôû khaùng Z = 50+j50 (Ω). Tìm coâng suaát treân Z.
j10Ω
1I 2I
1U 2U )A(
002∠
Hieäu duïng phöùc
Z2= 10+j5Ω ⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡−
=jj
Z552
010
Hình 5.10
-j10Ω
1I 2I
1U 2U )V(
00300∠
Hieäu duïng phöùc
Z2 =20+j40Ω ⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡=
05020010,,
,Y
Hình 5.11
-j100Ω
1I 2I
1U 2U )V(
00300∠
Hieäu duïngphöùc
Z2 =50+j50Ω ⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡−
=552
010j
Z
Hình 5.12
A
B
Chöông V: Maïng hai cöûa
Trang 139
ÑAÙP SOÁ – HÖÔÙNG DAÃN CHÖÔNG V
Baøi 5.1:
⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
+++
+
++++
=
C
CL
C
C
C
C
C
CL
ZRZR
ZRZR
ZRZR
ZRZR
ZRZR
Z
2
21
2
2
2
2
2
21
Khi hôû maïch cöûa hai (I2 = 0)
CLCLC
CU ZRZZZRZRRR
ZRUU
K22121
2
1
2
++++==
C
CI ZR
ZRI
UK
+==
2
2
1
2
Baøi 5.2: Ω==3
502211 ZZ ; Ω==
310
2112 ZZ
805
2211 == YY ; 801
2112 −== YY
Baøi 5.3: CZRZ +=11 ; CZZ =12 ; LC ZZZ +=22 ; CZZ =21 . Khi hôû maïch cöûa hai (I2 = 0)
C
CU ZR
ZUU
K+
==1
2
CI ZI
UK ==
1
2
Baøi 5.4: a) ⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡+μ−
+=
3213
331
RRRRRRR
Z
b) 22
211211 ZR
ZZZZV +
−=
Baøi 5.5: Ngaén maïch cöûa 2 (Cho 02 =U ) Giaû söû: AI 12 = )V(j204 −=ϕ
)A(,j
I 50404
3 =−ϕ
= )A(,III 50234 −=−=
)V(jIj 4040 443 −=ϕ+=ϕ
Aj
I 1403
5 =−ϕ
−= A,III 50541 =+=
)V(jIjU 3020 311 −=ϕ+=
Do ñoù: 601
111
jUI
Y == ( ); 301
221
jUI
Y == ( )
Chöùng minh töông töï ta ñöôïc:
Chöông V: Maïng hai cöûa
Trang 140
601122jYY == ( );
302112jYY == ( )
Baøi 5.6: Phöông trình theá nuùt (ñænh):
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡=⎥
⎦
⎤⎢⎣
⎡
⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢
⎣
⎡
+−
−+
2
1
2
1
201
1001
201
201
201
1001
II
UU
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡−
−=⇒
⎩⎨⎧
+−=−=
060050050060
21
060050050060
212
211
,,,,
Y)()(
U,U,IU,U,I
( )
Giaûi (1) vaø (2) ñeå tìm 21 IvaøU theo 12 IvaøU ta ñöôïc:
⎥⎦
⎤⎢⎣
⎡ Ω=⇒
⎩⎨⎧
+−=+=
S,,,,
HU,I,I
U,I,U01830830
83071601830830830716
212
211
Maïng hai cöûa laø ñoái xöùng: Y11=Y22 ; Y12=Y21
H12=-H21 ; ΔH=H11H22 – H12H21 = 1 Baøi 5.7: A11 = 5,55; A12 = 545,45Ω ; A21 = 0,0545 ; A22=5,55 Baøi 5.8: Y11 = 0,01029 ; Y12 = -0,00828 Y21 = -0,00771 ; Y22 = 0,01 ; A11 =1,297; A12 = 129,7Ω ; A21 = 0,005 ; A22 =1,335.
Baøi 5.9: 61
11 =Y ; 20121
12 ,jY +−= ;
20121
21 ,jY +−= ; 08061
22 ,jY −= .