1

Bí maät cuûa chaBí maät cuûa cha

NHAØ XUAÁT BAÛNTHOÂNG TAÁNTHÖÔNG HUYEÀN

2 3

4 5

Khi baét tay taïo ra ngöôøi cha ñaàu tieân treân theá gian, oâng Trôøi chuaån bò saün moät caùi khung thaät cao. Moät nöõ thaàn ñi ngang qua gheù maét coi vaø thaéc maéc: “Thöa ngaøi, taïi sao ngaøi laøm ngöôøi cha cao nhö vaäy? Neáu oâng ta ñònh chôi baén bi vôùi con thì phaûi quyø goái, neáu muoán hoân nhöõng ñöùa con mình oâng ta laïi phaûi cuùi ngöôøi xuoáng. Thaät baát tieän!”. OÂng Trôøi traàm ngaâm moät chuùt roài gaät guø: “Ngöôi noùi coù lyù. Nhöng neáu ta ñeå cho ngöôøi cha chæ cao baèng nhöõng ñöùa con thì luõ treû seõ bieát laáy ai laøm taàm cao maø vöôn tôùi?”.

Thaáy oâng Trôøi naën ñoâi baøn tay ngöôøi cha to vaø thoâ raùp, vò nöõ thaàn laïi laéc ñaàu noùi: “Ngaøi coù bieát ngaøi ñang laøm gì khoâng? Nhöõng baøn tay to lôùn thöôøng vuïng veà. Vôùi ñoâi tay aáy, ngöôøi cha chaät vaät laém môùi coù theå gaêm kim baêng quaán taõ, caøi nuùt aùo cho con trai, thaét chieác nô hoàng cho con gaùi. Baøn tay aáy seõ khoâng ñuû kheùo leùo ñeå laåy nhöõng maûnh daèm naèm saâu trong da thòt meàm maïi cuûa con treû”.

6 7

OÂng Trôøi mæm cöôøi ñaùp: “Nhöng ñoâi baøn tay to lôùn vöõng chaõi ñoù seõ dìu daét boïn treû qua moïi soùng gioù, cho tôùi luùc chuùng tröôûng thaønh”.

Vò nöõ thaàn ñöùng beân caïnh nhìn oâng Trôøi naën ngöôøi cha vôùi moät ñoâi vai roäng, löïc löôõng lieàn thaéc maéc: “Taïi sao ngaøi phí phaïm theá?”.

“Theá ngöôøi cha seõ ñaët ñöùa con ngoài ñaâu khi phaûi ñöa noù ñi xa? Laáy choã ñaâu cho ñöùa con nguû gaät goái ñaàu khi ñi xem xieác veà khuya? Quan troïng hôn, ñoâi vai ñoù seõ gaùnh vaùc caû gia ñình” - oâng Trôøi ñaùp.

OÂng Trôøi thöùc traéng ñeâm ñeå naën cho xong ngöôøi cha ñaàu tieân. Ngaøi cho taïo vaät môùi noùi ít nhöng moãi lôøi phaùt ra laø moät quyeát ñoaùn. Tuy ñoâi maét cuûa ngöôøi cha nhìn thaáu moïi vieäc treân ñôøi, nhöng laïi bình tónh vaø bao dung. Cuoái cuøng khi ñaõ gaàn hoaøn taát coâng vieäc, Ngaøi theâm vaøo beân khoùe maét ngöôøi cha vaøi gioït nöôùc maét. Nhöng sau moät thoaùng tö löï, ngaøi laïi chuøi chuùng ñi, thaønh ra ngöôøi ñôøi sau khoâng thaáy ñöôïc nhöõng gioït leä cuûa

ngöôøi cha maø chæ coù theå caûm nhaän vaø ñoaùn raèng oâng ta ñang khoùc.

Xong vieäc, oâng Trôøi quay laïi noùi vôùi nöõ thaàn: “Ngöôi thaáy ñoù, ngöôøi cha cuõng ñaùng yeâu nhö ngöôøi meï maø ta ñaõ doàn bao coâng söùc ñeå taïo ra”.

8 9

Muøa ñoâng naêm ñoù, moät ngöôøi baïn ruû toâi ñi caâu caù hoài. Chuùng toâi ñöôïc chia moät vò trí ngaäp trong buøn. Tuy vaäy, toâi vaãn ñoäi möa thaû caâu trong moät khoaûnh nöôùc nhoû nhö chieác tem thö. Ñeå gieát thôøi giôø, toâi quan saùt nhöõng ngöôøi ñi caâu khaùc. Coù hai cha con nhaø noï khieán toâi chuù yù. Hoï caâu

trong laëng leõ vaø chaêm chuù. Ngöôøi cha ñaõ hai laàn quaúng xuoáng nöôùc nhöõng con caù oâng caâu ñöôïc. Nhöng caäu con trai khoâng may maén nhö cha. Caäu ñaõ ñeå soång caû chuïc con caù.

Toâi giaät mình nghe tieáng baïn toâi thì thaøo beân tai: “Xem kìa. Thaèng beù heân gheâ!”. Cöù nhìn theo caùch thaèng beù 14 tuoåi goø löng trì chieác caàn caâu cong vuùt, toâi ñoaùn con caù maéc caâu khaù lôùn. Thaèng beù troâng coù veû bình tónh nhöng con caù ranh ma ñang tìm caùch loâi noù veà phía vuõng nöôùc saâu, nôi coù nhöõng rìa ñaù chìa haún ra. Thaèng beù ñaõ ba laàn cuoán daây caâu tìm caùch loâi con caù trôû laïi, nhöng laàn naøo con caù cuõng maïnh hôn. Noù tung ngöôøi giaät maïnh khieán ñaàu caàn caâu uoán eùo moät caùch thaûm haïi vaø rung baàn baät nhö leân côn soát reùt. Con caù rôi trôû laïi laøm nöôùc baén tung toùe vaø loâi thaèng beù chöa kòp ñöùng vöõng ñi theo doøng nöôùc. Laøn nöôùc baêng giaù ngaäp quaù coå ñoâi uûng cao baèng da noù ñang ñi nhöng con caù vaãn khoâng chòu thua.

Toâi nhìn sang ngöôøi cha. OÂng ta ñöùng yeân chaêm chuù nhìn con nhöng khoâng noùi moät lôøi naøo.

10 11

Nöôùc ñaõ ngaäp tôùi thaét löng vaø cuoäc vaät loän giöõa con caù vaø thaèng beù coù veû nhö coù chieàu höôùng baát lôïi cho thaèng beù. Noù chuùi ngöôøi veà phía tröôùc, laûo ñaûo coá gaéng giöõ thaêng baèng. Baïn toâi vôù chieác vôït ñònh nhaûy tuøm xuoáng nöôùc. “Ñöøng!” - coù tieáng noùi nhoû. Toâi ngoaûnh laïi vaø thaáy ngöôøi cha chæ ngoùn tay vaøo baïn toâi. “OÂng ñöøng voäi” - oâng ta bình thaûn nhaéc laïi vaø tieáp - “Khi naøo caàn, noù khaéc töï yeâu caàu.” Trong luùc ñoù con caù ñaõ kòp loâi tuoät thaèng beù khuaát sau rìa ñaù. Ngöôøi cha caát tieáng goïi, tieáng thaèng beù voïng laïi bò tieáng nöôùc xoaùy aùt ñi.

Baïn toâi nhaûy xuoáng nöôùc loäi veà phía rìa ñaù. Ruùt cuïc thaèng beù cuõng toùm ñöôïc con caù ñaõ meät löû, theá nhöng noù ñang maéc keït giöõa nhöõng caønh caây khoâ. Luùc naøy, cha noù môùi quaúng xuoáng moät sôïi daây chaõo. Ñöôïc baïn toâi giuùp söùc, thaèng beù loâi con caù leân bôø. Noù run raåy ngaõ vaät xuoáng baõi buøn thôû doác, maét khoâng rôøi con caù hoài khoång loà naèm beân caïnh. Baïn toâi coù mang theo moät chieác caân treo vaø anh ngoû lôøi xin ngöôøi cha cho caân thöû. “Anh hoûi thaèng beù. Con caù ñoù noù caâu ñöôïc kia maø” - oâng ta ñaùp.

Buoåi chieàu ngoài treân xe trôû veà nhaø, chuùng toâi

noùi vôùi nhau chuyeän vöøa xaûy ra vôùi thaèng beù. Baát chôït toâi nhôù laïi lôøi cuûa ngöôøi cha: “Con caù noù caâu ñöôïc kia maø”. Giôø toâi môùi nhaän ra veû töï haøo trong gioïng noùi cuûa oâng. Ra laø vaäy. Ngöôøi cha ñaõ ñeå caäu con trai cuûa oâng thöû söùc. Nhö moät ngöôøi ñaøn oâng chaân chính, caäu ñaõ ñoái maët vôùi khoù nhoïc vaø nguy hieåm ñeå ñi ñeán vinh quang.

12 13

Beù Paco (moät caùi teân raát thoâng duïng ñeå goïi caùc beù trai ôû mieàn nam Taây Ban Nha) soáng cuøng cha trong moät thò traán nhoû. Meï noù ñaõ maát caùch ñaây vaøi naêm. Tuy raát thöông con trai, nhöng oâng Jorghe luoân giöõ moät thaùi ñoä nghieâm khaéc vôùi con. Laø coâng nhaân nhaø maùy luyeän theùp, suoát ngaøy oâng Jorghe phaûi ñoái maët vôùi ngoïn löûa. Do ñoù tình thöông con cuûa oâng cuõng noùng boûng nhö bieån löûa cuoàn cuoän trong loø luyeän theùp, nhöng luoân ñöôïc giaáu kín trong loøng.

Thieáu söï aâu yeám cuûa cha, Paco nghó raèng chæ coù meï laø ngöôøi thöông noù nhöng meï ñaõ maát neân noù caûm thaáy coâ ñôn. Vì theá Paco raát deã tuûi thaân vaø hay hôøn doãi. Moät böõa noï, Paco laøm baøi kieåm tra toaùn bò ñieåm keùm. Veà nhaø, noù caûm thaáy buoàn böïc vaø trôû neân laàm lì. Sau moät ngaøy laøm vieäc vaát vaû, oâng Jorghe ñaõ noåi giaän loâi ñình khi nghe caäu beù ruït reø keå laïi chuyeän ôû tröôøng. Bò cha la maéng, hoâm sau Paco bí maät nheùt vaøi boä quaàn aùo, ít ñoà aên vaøo caëp vaø khoâng veà nhaø sau giôø hoïc. Caäu beù ñi bieät taêm suoát hai ngaøy.

14 15

OÂng Jorghe hoái haän laém. OÂng boû coâng vieäc ñi tìm con khaép nôi trong thò traán. Theo lôøi khuyeân cuûa moät soá ngöôøi, oâng mua moät xaáp giaáy traéng vaø hôn hai chuïc caây buùt loâng. Thöùc traéng ñeâm, oâng Jorghe ñaõ vieát xong khoaûng naêm traêm tôø caùo thò thaät to. Treân neàn giaáy traéng laø doøng chöõ: “Paco! Cha raát yeâu con vaø chôø con”. Xaùch theo moät thuøng hoà töï naáu laáy, oâng Jorghe ñoäi naéng möa ñi daùn heát soá caùo thò. Thò traán nhoû boãng trôû neân traéng xoùa bôûi nhöõng tôø giaáy do ngöôøi cha daùn. Chuùng bay phaáp phôùi tröôùc gioù treân töôøng, treân haøng raøo, gioáng nhö nhöõng caùnh böôùm traéng khoång loà.

Moät ñeâm nöõa laëng leõ troâi qua. OÂng Jorghe chong ñeøn ngoài boù goái chôø tröôùc cöûa. OÂng hy voïng Paco hieåu ñöôïc taám loøng cuûa oâng maø quay veà. Raïng saùng, oâng Jorghe thieáp ñi moät laùt. OÂng böøng tænh giaác khi nghe tieáng goõ cöûa ruït reø. Caùnh cöûa vöøa heù môû, oâng Jorghe nghe goïi: “Cha!”. Chôït oâng Jorghe söïng laïi. Khoâng phaûi tieáng Paco! Noùi ñuùng ra ñoù laø gioïng cuûa noù nhöng ñaõ hoøa quyeän

vôùi gioïng cuûa naêm caäu beù khaùc ñang ñöùng beân con oâng.

Töø ngaøy aáy, oâng Jorghe soáng raát haïnh phuùc vôùi saùu ñöùa con trai cuøng teân Paco. Ngoaøi ñöùa con ruoät, naêm ñöùa khaùc laø nhöõng caäu beù lang thang cô nhôõ ñaõ ñeán vôùi oâng theo tieáng goïi “Paco! Cha raát yeâu con vaø chôø con”.

16 17

Chuyeän baét ñaàu khi thaèng beù nhaø toâi ñi hoïc maãu giaùo veà khoe coâ giaùo daïy phaûi ñaùnh raêng “moãi thöù möôøi laàn”. Tuy hôi ngôõ ngaøng (“moãi thöù” coù nghóa laø moãi ngaøy chaêng?) nhöng kinh nghieäm cho toâi bieát ngay ñaây laø cô hoäi “boán naêm coù moät” – vì con trai toâi môùi leân 4 coøn chò noù ñaõ 6 tuoåi.

“AÊn côm xong, Bi daïy ba ñaùnh raêng gioáng coâ giaùo chæ nheù” - toâi gaï gaãm. Nghe vaäy, coâ chò ngaång

maët khoûi toâ côm, nuoát voäi mieáng thòt nhai dôû, nguyùt caäu em moät caùi thaät daøi: “Bi phaûi coi chò ñaùnh raêng môùi ñuùng”. “Ñöôïc roài, caû hai chò em chæ cho ba” - toâi daøn hoøa.

AÊn xong, caû ba cha con keùo nhau xuoáng beáp. Toâi vaø coâ con gaùi chieám caùi boàn röûa cheùn, nhöôøng cho “giaùo sö” Bi chaäu röûa maët. Baèng gioïng ngoïng nghòu, cu Bi khoa chaân muùa tay chæ baûo chaûi raêng moãi beân haøm möôøi laàn. Beân phaûi möôøi laàn, beân traùi möôøi laàn, haøm treân möôøi laàn, haøm döôùi möôøi laàn... Dó nhieân toâi phaûi thaønh anh heà raïp xieác, moät caäu hoïc troø haäu ñaäu laøm vieäc gì cuõng hoûng tröôùc “giaùo sö”. Ñaùng leõ chaø raêng beân phaûi, toâi laïi chaø beân traùi; ñeå baøn chaûi uùp xuoáng thì toâi laïi ñeå ngöûa leân. Thay vì chaø raêng toâi laïi chaø nhaàm vaøo lôïi vaø nhaên nhoù...

Hai khaùn giaû nhí cuûa toâi cöôøi khanh khaùch. Duø cuõng coù hôi chuùt böïc boäi veà “caäu hoïc troø” doát nhöng “giaùo sö” raát taän tình laøm maãu. Coâ chò xöa nay luoân bò cha meï aùp giaûi ñi ñaùnh raêng baây giôø leân gioïng keû caû: “Bi nhôù phaûi ñaùnh raêng moãi ngaøy sau böõa aên nhö chò, neáu khoâng raêng Bi seõ vaøng nhö raêng con choù Lou Lou ñaáy”. Khoâng bieát maét toâi nhìn coù chính

18 19

xaùc khoâng nhöng toâi tin laø sau khi thoát ra caâu noùi naøy, veû maët con gaùi toâi thoaùng veû lo ngaïi.

Töø ngaøy thöù hai trôû ñi, nhöõng buoåi hoïc ñaùnh raêng khaù laø aàm ó vaø naùo loaïn, nhôø coù theâm phaàn nhaïc ñeäm phaùt ra töø moät cuoán baêng ca nhaïc thieáu nhi! Ñaáy laø saùng kieán cuûa con gaùi toâi. Caäu em höôûng öùng nhieät lieät vaø nhaát ñònh kieâm theâm vò trí ñaïo dieãn cho maøn hoaït naùo cuûa ba cha con.

“Giaø ñaàu roài coøn laøm troø khæ” - ñoù laø caâu maéng yeâu cuûa vôï toâi. Keå ra cuõng “khæ” thaät neáu baïn hình dung moät oâng töôùng ñaïo maïo, traùn hoùi, ñeo kieáng daøy coäp laïi laøm nhöõng troø nhö moät chuù heà ôû raïp xieác! Nghóa laø cuõng böôùc ñi nhuùn nhaûy, trôïn maét, meùo mieäng, cong moâng öôõn buïng, tay vung vaåy, laâu laâu laïi nhaûy loø coø nhö theå bò ai ñaïp phaûi chaân...

Trong nhaø toâi nhöõng maøn hoaït naùo nhö theá keå ra cuõng khoâng ít. Thôøi gian troâi qua, boïn treû ñaõ lôùn, toâi khoâng coøn laøm “troø khæ” nhöng dö aâm cuûa noù vaãn coøn maõi. Caùc con toâi luoân vui veû chia seû vôùi meï cha nhöõng suy nghó, nieàm vui vaø khoù khaên cuûa chuùng. Hoài tröôùc, toâi ngoài trong phoøng laøm vieäc, tröôùc khi ñi nguû cu Bi thöôøng chaïy uøa vaøo baùm coå cha khoe:

“Ba ôi, con ñaùnh raêng roài. Raêng con khoâng vaøng nhö raêng con Lou Lou” - thì baây giôø caäu chaøng töø toán goõ cöûa xin pheùp noùi chuyeän vôùi cha “nhö nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vôùi nhau” veà moät coâ beù naøo ñoù ñang laøm con tim caäu boái roái.

“Troø khæ” laø theá ñaáy vaø neáu toâi ñöôïc soáng moät cuoäc ñôøi khaùc, toâi vaãn seõ thích laøm “troø khæ” vôùi caùc con toâi.

20 21

caùi oâng döôøng nhö vaãn luoân coù maët ñaâu ñoù trong caên nhaø nhoû cuûa chuùng toâi.

AÁy laø nhôø meï, baø toân troïng nhöõng khuoân pheùp maø cha toâi ñaõ quy ñònh tröôùc moãi chuyeán ñi cuûa oâng. Chaúng haïn, tröôùc böõa aên 10 phuùt chuùng toâi phaûi giuùp meï baøy baøn aên cuõng nhö doïn noù ñi sau khi duøng böõa xong. Trong moïi cuoäc tranh chaáp, duø tröïc tieáp ñoùng vai “quan toøa” - nhöng khi “tuyeân aùn” bao giôø meï toâi cuõng keát luaän baèng caâu: “Meï nghó laø cha seõ ñoàng yù vôùi meï”. Theo caùch moâ taû cuûa meï, chuùng toâi tin raèng cha laø kho kieán thöùc voâ taän ñeå chuùng toâi hoïc hoûi.

Meï nhaéc nhôû chuùng toâi vieát thö thöôøng xuyeân cho cha vaø moãi laàn nhaän thö, ngoaøi nieàm vui, moãi ñöùa con ñeàu thaàm “töï kieåm ñieåm” xem mình ñaõ laøm nhöõng gì sai lôøi cha daën. Thöôøng thì chaúng ñöùa naøo boâ boâ noùi ra sai soùt cuûa mình, chuùng toâi keå leå trong thö gôûi cho cha hoaëc ñôïi ñeán toái khi meï raûnh thì thaàm thuù nhaän vôùi baø.

Cha toâi voán thích aên cay. Bieát vaäy, meï toâi daën chuùng toâi ñi haùi ôùt hieåm moïc hoang (thöù naøy cay phaûi bieát) veà ngaâm vaøo loï daám ñeå gôûi cho oâng.

Caû cuoäc ñôøi, cha toâi khoâng maáy khi ôû nhaø vôùi vôï con. Thôøi theá vaø coâng vieäc ñöa oâng ñi khaép ñoù ñaây kieám soáng nuoâi meï con toâi. Nhöng vôùi con

22 23

Soá huõ ôùt ngaâm daám taêng daàn theo noãi nhôù cha vaø caû nhaø ñaâm ra lo laéng neáu cha vieát thö daën ñöøng gôûi theâm ôùt vì soá cuõ oâng duøng chöa heát. Hay laø cha beänh neân ít duøng ôùt hôn?

Nhaän ñöôïc thö baùo ngaøy giôø cha toâi veà, meï toâi ñöùng ra laøm “toång tö leänh” chieán dòch doïn deïp nhaø cöûa. Chuùng toâi lau, röûa, xeáp ñaët, naáu nöôùng caùc moùn chuaån bò ñoùn cha vaø theo leänh meï, moãi ñöùa tìm moät choã kín trong nhaø ñeå... aån naáp. Töø trong choã naáp boïn treû con chuùng toâi buïm mieäng khoaùi traù cöôøi khuùc khích khi nghe cha toâi hoûi meï: “Caùc con ñaâu heát roài, em?” vaø caâu traû lôøi laø: “Em khoâng bieát, khi veà ñeán nhaø thì moïi thöù ñaâu vaøo ñaáy roài”. Nghe gioïng bieát ngay laø cha meï giaû taûng vaø coù theå hoï ñang nhaùy maét cho nhau! Roài cha toâi giaû vôø ñi tìm chuùng toâi. “Laï thaät, chuùng ñi ñaâu heát roài nhæ?” - cha toâi laøm ra veû ngô ngaùc.

Hieån nhieân laø oâng ñaõ thaáy chuùng toâi vì caên nhaø nhoû baèng caùi loã muõi, coù khi oâng coøn sôø truùng ñaàu toùc khieán ñöùa naøo cuõng co ruùm, nhöng vaãn khoaùi vì nghó mình chöa bò phaùt hieän! Cuoái cuøng theo aùm hieäu ñaèng haéng cuûa meï, caû boïn nhaát

loaït lao ra khoûi choã nuùp oâm chaàm laáy cha. Gia ñình chuùng toâi ñaõ soáng nhö theá vôùi söï

saép ñaët cuûa meï, duø cha toâi luoân vaéng nhaø nhöng chuùng toâi khoâng bao giôø soáng thieáu cha.